Oficiala organo de Universala Esperanto-Asocio (en oficialaj rilatoj kun UN kaj Unesko)

109-a jaro • n-ro 1308 (12) » Decembro 2016

ISSN 0014-0635
 NOVAĴO
116 esperantistoj subtenis la agadon
Prilingve en
de UEA en 2016 per aliĝo al
Nitro
Societo Zamenhof politike, historie,
teorie, instrue
Aliĝu ankaŭ vi al tiu klubo de mecenatoj de UEA! Vi ricevos leterojn La libro enhavas sur
de la prezidanto de UEA kaj inviton al akcepto en Universala Kon- 231 paĝoj entute 20
greso. La kotizon (duoblo de MA por via lando) vi povas pagi al via kontribuaĵ�ojn de la
peranto aŭ rekte al UEA. materialoj, kiuj estis
prezentitaj kadre
de la 101-a UK. La
kongreso estis vere
riĉa pri la “prilingva” temaro kaj aparte
valora per tio, ke ĝi malfermis sian por-
don al publiko de interesiĝantoj pri la
lingva, pli precize pri komunikada proble-
maro vaste trans la limoj de la Esperanta
mondo. Per tio ĝi kiel platformo de la faka
prezentiĝo de la komunikada problemaro
de precipe Eŭropo sendube kreis bonan
bildon de serioza prijuĝado de la prob-
lemaro, kies graveco estonte kreskos kaj
ĉiam aktualiĝados.

UEA, 2016. Prezo: € 17,70

Triona rabato ekde 3 ekzempleroj. Grandeco: B5

La espero leviĝis en Seulo

102-a UK. Seulo 22-29, Julio 2017

www.2017uk.net

Aliĝu al la kongreso
 Malferme

La domo de la ‘esperantoj’
Humphrey Tonkin

En sia “prospekto” al la jaro 1893 en la
revuo La Esperantisto, Zamenhof emfazis
la ideon, ke lia lingvo, kontraste al siaj
antaŭuloj, estis konceptita kiel kolektiva
lingvo: “Ĝi ne estas arbitre elpensita laŭ
la volo de unu persono.” Tiu persono ja
kreis la fundamenton de la lingvo; tamen
“la perfektigadon de la detaloj la aŭtoro
de la lingvo Esperanto lasis al la mondo
mem.”
Tio estis revolucia nocio – ke planlingvo
povu ekesti per kunlaboro de siaj unuaj
uzantoj. En tiu nocio, Zamenhof estis
influata de novaj ideoj tiam cirkulantaj inter
lingvistoj kaj nun ĝenerale akceptataj, nome
ke lingvo ne estas nur aro de “reguloj” (se
entute), sed tio, kion uzas aro da homoj
por efektivigi sian interkomunikiĝon.
Alivorte: lingvo ne troviĝas en lernolibro,
sed inter kolektivo de praktikantoj: se ĝi
havas regulojn, tiuj reguloj fontas el la
kolektiva uzo, ne inverse. Nu, evidente
tiu tempa sinsekvo ne eblus ĉe planlingvo,
sed Zamenhof volis ĝis maksimumo krei
la miton, la ideon, ke (por prunti esprimon
de Dasgupta) la uzantoj kune konstruu la
lingvan domon kiun ili enloĝas.
Tiel, Zamenhof agis alie ol agis
ekzemple Johann Martin Schleyer, la aŭtoro
de Volapük, kiu malfacile lasis sian lingvon
al la uzantoj kaj volis regi ĉiun aspekton de
ĝia evoluo. La nomo “Volapük” signifas
“monda lingvo”, sed en realo Volapük
restis la Schleyer-a lingvo – almenaŭ ĝis
oni preskaŭ perforte rompis la ligon kun
Schleyer kaj la lingvo transformiĝis en
simple unu plian lingvan projekton inter
multaj.
Se temas pri Esperanto, “La lingvo en
la komenco havis nenian nomon,” skribis
Zamenhof en sia “prospekto”: “Esperanto
estis la pseŭdonimo de la aŭtoro de la
lingvo … sed iom post iom la amikoj de
la nova lingvo transportis la estintan …
pseŭdonimon de la aŭtoro sur la lingvon
mem.” Ĉarma pseŭdonimo, cetere, kiu
kaptis fundamentan elementon en la
optimisma filozofio malantaŭ la ideo de
internacia lingvo – kaj iasence levis tiun
ideon super la aŭtorecon de unu homo,
ligante ĝin al komuna homa sento.
La fakto, ke en la komenco la “Lingvo
Internacia” de Doktoro Esperanto ne
havis propran nomon, tute nature igis
la publikon nomi ĝin “la lingvo de
Esperanto.” Ĝiaj uzantoj estis nomitaj,
egale nature, “Esperantistoj” – sekvantoj
de Doktoro Esperanto. En la komenco,
aludoj al “La lingvo de Esperanto” ŝajnis
signifi “La lingvo posedata de Doktoro
Esperanto”, sed tute baldaŭ ĝi komencis
signifi “La lingvo nomata Esperanto.” Tiel
la aŭtora kaŝnomo fariĝis la nomo de la
lingvo. Melnikov registris la unuan uzon
en tiu senco en la rusa gazeto Niva, en
reklamo publikigita de Zamenhof la 5-an
de novembro 1888, do nur unu jaron kaj
duonon post la Unua Libro.
Kiam kelkajn monatojn poste la revuo
La Esperantisto fondiĝis en Nurenbergo sub
redakto de Zamenhof (la unua numero
aperis en septembro 1889), plej verŝajne
ĝia titolo La Esperantisto ankoraŭ havis
duoblan eĥon ĉe la unuaj legantoj: ili estis
samtempe sekvantoj de Doktoro Esperanto
kaj uzantoj de la lingvo Esperanto. Plue, ili
mem estis esper-antoj, homoj komune ligitaj
per tiu plej fundamenta homa emocio.
La jaroj pasis, la lingvo travivis siajn
sukcesojn kaj perturbojn, siajn vastiĝojn kaj
siajn obstaklojn; malaperis el la memoro
tiu ligo inter la nomo de la lingvo kaj la
nomo de la aŭtoro. Jes, ni hodiaŭ parolas
pri “la lingvo de doktoro Zamenhof” aŭ
“la zamenhofa lingvo”, sed ne plu pri “la
lingvo de Doktoro Esperanto.” En plej
baza senco, ĝi estas nun “nia” lingvo, ne
tiu de la iniciatinto. Multaj vortoj, kiujn mi
uzas en tiu ĉi artikoleto baziĝas sur radikoj
kreitaj de Zamenhof – sed multaj kreiĝis
sendepende de, aŭ post la forpaso de, la
aŭtoro. Rapida trarigardo de Plena Ilustrita
Vortaro montros multe pli da nezamenhofaj
radikoj ol zamenhofaj. Jam antaŭlonge la
trenboato, kiu elhavenigis la grandan ŝipon,
reiris al sia haveno: la ŝipo propraforte
antaŭeniras.
Sed la spirito de Zamenhof neniam
forlasas nin, ĉar lia nomo estas nia nomo:
ni ĉiuj estas Esperant-istoj, pluportantoj de
la torĉo de Doktoro Esperanto. Plaĉas al mi
memori, ke ĉiun fojon kiam mi eldiras la
vorton “Esperanto”, mi spirite reasertas la
ligon inter la komenco kaj la nuntempo –
inter la kreinto kaj la hodiaŭaj pluuzantoj.
En nia nomo troviĝas nia komenco, nia
nuntempo, kaj, pro la nocio de espero, kiu
montras futuren, nia estonteco.

243
1308 (12) Decembro 2016
Kolofono
Ĉi numere
Ni enkondukas la Zamenhof-Jaron 2017 per ideaj kontribuoj de Humphrey Tonkin kaj
Federico Gobbo, kaj per kelkaj bildetoj pri la mondvasta festado de la Zamenhof-tago
Oficiala organo de Universala Esperanto-Asocio
2016. Teme kunligita (kaj same datrevena) estas la eseo de prof. Rafaela Urueña pri homaj
(en oficialaj rilatoj kun UN kaj Unesko)
rajtoj, kiu samtempe anoncas novan eldonaĵon de UEA. Ne mankas materialoj pri aliaj
Fondita en 1905 de Paul Berthelot
agadoj, interalie pri la ​multjara odiseado ​de Gábor Márkus, la reprezentado de UEA
(1881-1910). Establita kiel organo de UEA en
ĉe Unesko kaj ALTE, kaj la tre aktuala renovigo de esperanto.net. Abundas okazoj por
1908 de Hector Hodler (1887-1920).
kunlaboro – ni bonvenigas sinproponojn, laŭ viaj emoj kaj ebloj​ĉe aktivulo@co.uea.org!​

Misio:

Enhavo
Malferme 243
Kvazaŭ anteno kaptanta la tendencojn, la La domo de la ‘esperantoj’
ardon, la aspirojn de la esperantoj ĉiulande, la Nova eldonaĵo 246
revuo Esperanto prezentu aktualan, interesan, Fundamento de la homaj rajtoj
inspiran bildon pri la agado kaj strategio de Zamenhof-Jaro 247
UEA kaj pri la evoluo de Esperanto en monda Aktualeco de la morala filozofio de Zamenhof
skalo. Zamenhof-tago
En Kubo, nova busto 248
1400 ĉinaj infanoj festas mondan amikecon

Redaktis la Centra Oficejo de UEA.

245 Gravaj demandoj en Albanio 249
En Tel-Avivo, Esperante kaj hebree
Enpaĝigistoj: Trezoro Huang Yinbao, Saggad Dashti Voĉdono
La kovrilpaĝojn de la decembra numero faris Saggad Dashti Malferma Tago UEA renovigis sian Statuton
La fonto de la fotoj sur la kovrilpaĝo estas “Reta fotaro de Pola Unu tago kreskas al du Raporto de la kontrolintoj de la 252
voĉkalkulado pri UEA-Statutŝanĝoj
Esperanto-Junularo: fotoj.pej.pl” kaj la fotisto estas Anna Koniecpolska
Korektisto: la 80-jara Rob Moerbeek Resumaj informoj pri la Ĝenerala Voĉdono
Aperas: en ĉiu monato krom aŭgusto. Oficiala Informilo 253
Kongresoj
Limdato por kontribuaĵoj: la 7-a de la antaŭa monato.
Legata en 120 landoj.
Voĉlegata por vidhandikapitoj.
250 Partoprenu, subtenu la 46-an Internacian Infanan 254
Kongreseton
Reprezentante UEA en la ALTE-konferenco en Helsinki
Abonprezo: varias laŭlande (EUR 41);
informiĝu ĉe via landa asocio aŭ ĉe la CO. Intervjuo Unesko 255
Unuopa ekzemplero kostas EUR 4,00. Cent mil kilometroj Internacia Konferenco de la NROj ĉe Unesko (Parizo)
por Esperanto - Márkus Radio
Ĝenerala Direktoro: Veronika Poór
Gábor en intervjuo Esperanto-Radiofonio sojle de la 95-jariĝo 256
Recenzoj
István Ertl recenzas la libron de 258
Esther Schor: Bridge of words
Anonctarifo (EUR):
1 p. 1000, 1/2 p. 550, 1/4 p. 300, 1/8 p. 165, 1/16 p. 90.
260 Mirinda Kapitano
Esperanto sur la granda ekrano 259
Movada rabato 50%. Retejo Indekso 261
Anoncoj sur ekstera kovrilo kostas duoble. La renovigo de la retejo Indekso de la jaro 2016
Rabato por tuja ripeto 20%. esperanto.net estas survoje Laste aperis 263
Libroj laste aperintaj
Pagmanieroj:
Banko: ING, Postbus 1800, NL-1000 BV
Prezidanto: D-ro Mark Fettes, Membro: S-ro Emilio Cid, La estraranoj respondecas pri la jenaj
Amsterdam 2658 E 21st Av, Vancouver BC, Kanado. R. Julio Prestes 904, 11390-150 difinitaj aspektoj de la asocia politiko:
Esperanto-Asocio

Bankokonto: IBAN: NL72 INGB 0000 3789 64, V5M 2W1; +1-778-928-4489 São Vicente – SP, Brazilo Mark Fettes: Strategio, Kunordigo,
de Universala

mtfettes@sfu.ca +5513-99778-7367
BIC/SWIFT: INGBNL2A cid.emilio@gmail.com
Statuta Reformo, Esploro kaj Dokumentado,
Faka kaj Scienca Agado.
(Universala Esperanto-Asocio en Vicprezidanto: S-ro Stefan MacGill,
Pannónia u. 30.I.6, HU-1136 Budapest, Membro: S-ro Lee Jungkee, Stefan MacGill: Instruado, Jaro de
Rotterdam, Nederlando) Hungario. 401 dong 301 ho Dongpyun-ro 135, Dongan- la Lernanto, Meza Oriento kaj Norda
PayPal: financoj@co.uea.org +36 (1) 349 5207 ku, 431-907, Anyang-si, Kyungki-do, Korea. Afriko, Rilatoj kun Membro-Organizoj
stefan.macgill@gmail.com Resp. +82 10 3340 5936 kaj Ĝemelaj Urboj, revuo Esperanto.
Estraro

esperanto@saluton.net Martin Schäffer: Financoj, Administrado,

Ĝenerala Sekretario: S-ro Martin Schäffer,
+52 596 924 5144 +49 30 69 20 48 461
esperantst@gmail.com
Adreso de la Centra Oficejo de UEA:
Nieuwe Binnenweg 176, NL-3015 BJ Membro: D-ino Sara Spanò,
Tal 28, 80331
Rotterdam, Nederlando. München, Germanio
Tel: +31-10-436-1044 | Fakso: +31-10-436-1751 mariarosaria.spano@gmail.com
uea@co.uea.org | www.uea.org
Retejoj kaj Retlistoj, Ameriko.
Observantoj de TEJO:
Emilio Cid: Informado, Amikoj de
S-ro Michael Boris Mandirola,
S-ino Arina Osipova.
Esperanto kaj Zamenhof-Jaro.
LEE Jungkee: Azio, Afriko kaj Esperanto
Observantoj de ILEI: Centroj.
S-ino Mirejo Grosjean. Sara Spanò: Eksteraj Rilatoj,
Aktivula Maturigo, Eŭropo, Terminologio,
Kulturo kaj Kongresoj.

244
1308 (12) Decembro 2016
Malferma tago
Unu tago kreskas al du
Stefan MacGill
La 26-27-an de novembro antaŭen­
rigardaj temoj superregis en la 45-a
Malferma Tago (MT) de la Centra Oficejo
de UEA. La sesdeko da partoprenantoj el
ok landoj spertis bonkvalitan programon,
grandparte ligitan al la Jaro de la Lernanto
(JdL), realigata kunlabore de UEA kaj nia
instruista ligo ILEI.
Bonvenige malfermis la tagon la
Ĝenerala Direktoro de UEA, Veronika
Poór; sekvis Ionel Oneţ, kiu prezentis
novajn libroservajn verkojn. La
vicprezidanto de UEA tra dek minutoj
skizis la ĝisnunan kaj planatan festadon
de JdL, kiu ampleksos 18 kunsidojn
en 14 landoj en ĉiuj kontinentoj. Fake
kontribuis pri rilata temo Mirejo Grosjean,
la prezidanto de ILEI, laŭ la titolo
‘ILEI inter puŝoj kaj ŝanĝoj: defiplena
krozado.’ La matenon fermis Veronika
Poór per respondoj al demandoj rilate al
la tiam okazanta Ĝenerala Voĉdono pri
statutŝanĝoj.
La prezento de Chuck Smith altiris
praktike ĉiun komence de la posttagmezo
– plenplenis la salono. Lia titolo estis
‘Evoluo de E-lernado kaj komunumo
ekde 2000 en Interreto’. Tiu evoluo estas
1308 (12) Decembro 2016
vere rimarkinda – estis disdonita folio kiu
listigas 14 retprojektojn: i.a. Vikipedio,
<edukado.net>, Lernu!, Muzaiko, Google
Translate por Esperanto, Duolingo,
Telegramo, kaj plej aktuale Amikumu.
Ne nur ILEI aktivis en la MT, TEJO pere
de prezentaĵo de la volontulo Pierre Vittet
montris bildojn kaj faktojn pri la projekto
AEJK. Ĉion klarigas la iom vortoza titolo:
‘Afrika-Eŭropa Junulara Kapabligo: por
kunhavigi ideojn kaj spertojn de afrikaj
kaj eŭropaj esperantistoj’, pri kies unua
renkontiĝo raportas la novembra revuo.
La tagon fermis Judith Meyer kun la temo
‘Renovigita retejo: esperanto.net’. La celo
de tiu reteja modernigo estas prezenti
pli allogan bildon al la ekstera mondo en
multaj naciaj lingvoj.
Tradicie la Malferma Tago okazas
sabate. Unuafoje la oficejo proponis
dimanĉan programon – seminarion pri
informado. Eksterlandaj vizitantoj delonge
pledis por plia programo por pravigi la
alvenon, pluraj el ili figuris en la dudeko
da seminarianoj, same kiel aktivuloj el
Nederlando kaj Belgio povis kaj emis resti
por la dua tago. Gvidis sesiojn Mirejo
Grosjean, Chuck Smith kaj Judith Meyer,
Veronika Poór gvidis kvingrupan diskuton
pri praktikaj demandoj, kun komuna
reraportado per grupigendaj gluslipetoj.
La kunvenintoj reagis pozitive al la
propono organizi denove samteman
seminarion en la dimanĉo post la 46-a
MT, kiu okazos en la 29-a de aprilo 2017.
La nuna seminario pri informado, kiel
la unua en la CO tra multaj jaroj (antaŭa
okazis ĉ. 1980), prave koncentriĝis je bazaj
prezentaĵoj pri la nunaj novaj informaj
ebloj. Konsentite, ke la seminario post kvin
monatoj entenu duontagon da prezentaĵoj
kaj duontagan interaktivan atelieron, kiu
celas, ke seminarianoj kreu ion fakte
uzeblan.
Entute, la semajnfino lasis la impreson,
ke aferoj progresas.
245
Nova eldonaĵo
Fundamento
de la homaj rajtoj
M. Rafaela Urueña
La 16-an de decembro 2016 UEA aperigis
belan poŝformatan libreton, Fundamento
de la homaj rajtoj, okaze de la 50-jariĝo
de la Internacia Pakto pri Civilaj kaj
Politikaj Rajtoj kaj la Internacia Pakto pri
Ekonomiaj, Sociaj kaj Kulturaj Rajtoj. La
libron enkondukas interesa superrigarda
eseo de prof. M. Rafaela Urueña. Ĉi tie ni
prezentas malgrandan ĉerpaĵon el ĝi.
Post la dua mondmilito, kadre de
streboj humanecigi la internacian juron,
aperis aro de normoj dediĉitaj al la
internacia protektado de la individuo.
Sume tiuj dokumentoj kolektiĝas sub
la nomo de la Internacia Juro de Homaj
Rajtoj.
La granda novaĵo en tiu evoluo
estis la enkonduko de esenca elemento,
nome, la konsidero de la homo kaj ties
digno kiel efektiva komuna valoro de
la internacia socio, kiu pro tio estas
protektenda per la Internacia Juro. Tiu
nova internacia juro ekestis kaj kreskis
kiel la rezulto de evolua procezo, en
kiu konstante interrilatas la ŝtataj
kompetentecoj kaj suvereneco kaj la
interesoj de la internacia socio pri la
protektado de la homaj rajtoj. Speciala
trajto de tiu procezo estas la kreskanta
akcepto, ke iuj normoj estu konsiderataj
“ius cogens”, aŭ ordonaj kaj devigaj
por ĉiu ŝtato. Ĉiuj ĉi tekstoj agnoskas
la personon kiel centron de la jurordo.
Post la Unua Mondmilito, la Ligo de
Nacioj starigis la t.n. Mandatojn A,B kaj
C, laŭ kiuj la grandaj koloniaj potencoj
devus gvidi kaj subteni la loĝantaron
de la diversaj kolonioj al evoluo kaj
al memdecido. La Ligo ankaŭ pledis
favore al la eŭropaj etnaj minoritatoj.
Tiuj celoj restis kaj renaskiĝis post
la Dua Mondmilito, kiam la aliancaj
ŝtatoj kunvokis konferencon por fondi
novan interŝtatan organizon sub la
nomo “Unuiĝintaj Nacioj.” Tri jarojn
post la kreo de UN, oni solene lanĉis la
Universalan Deklaracion de Homaj Rajtoj,
246
akceptitan la 10-an de decembro 1948,
kiu unuafoje agnoskis la universalecon
de difinitaj rajtoj, validaj por la popoloj
de la tuta mondo kaj bazitaj sur la
neperdebla, nefordonebla homa digno.
La Deklaracio rekonas i.a. la rajtojn de
vivo, de libero, de persona sekureco,
de agnosko kiel persono kaj de egaleco
antaŭ la leĝaro, de specifaj garantioj
dum punproceso, de libero moviĝi kaj
elmigri, de azilo, de nacieco, de posedo,
de libero en pensado, konscienco kaj
religio, de libero pri asociiĝo, opinio kaj
esprimo, de socia sekureco, de laboro en
favoraj kondiĉoj kaj sindikata libero, de
adekvata vivnivelo kaj de klerigo.
En la momento de la aprobo de
la Deklaracio, oni ne pensis difini la
koncernajn devojn de la ŝtatoj. En la
postaj jaroj, tamen, la Komisiono pri
Homaj Rajtoj de UN ekredaktis du
devigajn Paktojn por tiu celo. Enkadre
de la tiama malvarma milito inter la
membroŝtatoj de Oriento kaj Okcidento,
evidentiĝis malkonsento pri prioritatoj:
la “orientanoj” konsideris pli gravaj
la ekonomiajn, sociajn kaj kulturajn
rajtojn, kaj “okcidentanoj” la civilajn kaj
politikajn rajtojn. La solvo estis ellabori
du apartajn traktatojn, kiujn finfine
aprobis, la 16-an de decembro 1966, la
Ĝenerala Asembleo de UN. Daŭris pli
ol naŭ jarojn ĝis ilia ekvalidiĝo: la 3-an
de januaro 1976 por la Internacia Pakto
1308 (12) Decembro 2016
pri Ekonomiaj, Sociaj kaj Kulturaj Rajtoj,
kaj la 23-an de marto 1976 por la Pakto
pri Civilaj kaj Politikaj Rajtoj.
La du Paktoj kune entenas la homajn
rajtojn de la Universala Deklaracio. Ili
krome montras unuecon per la inkludo
en ambaŭ tekstoj de ties artikolo 1, kiu
asertas la rajton je memdeterminado
de la popoloj kiel homa rajto. Ekster la
preamblo kaj la unua artikolo, ĉiu Pakto
traktas malsaman kolekton de rajtoj.
La Internacia Pakto pri Civilaj kaj
Politikaj Rajtoj enhavas la klasikajn
rajtojn. En art. 2l-a Pakto fiksas la devojn
de la Ŝtatoj Partioj respekti kaj sekurigi
al ĉiuj individuoj ene de sia teritorio
la rajtojn rekonatajn en la Pakto. Tiuj
inkluzivas interalie la rajtojn de vivo (art.
6), de persona sekureco (art. 9), de libero,
de libera moviĝo kaj de libereco elekti
sian loĝlokon (art. 12), de jura personeco
(art. 16), de privateco, familio, hejmo
aŭ korespondado (art. 17), de libero de
penso (art 18), de libero de opinioj (art.
19), de pacema kunvenado (art. 21), de
asociiĝo kun aliaj kaj formi sindikatojn
(art. 22), de familio (art. 23) , de egala
jura protekto (art. 26) ktp.
En parto IV (artikoloj 28 ĝis 45), la
Pakto starigas Homrajtan Komitaton,
konsistantan el 18 membroj, elektitaj
laŭ egaleca geografia distribuo kaj ne
pli ol po unu el difinita ŝtato. La Ŝtatoj
Partioj sin devontigas prezenti raportojn
pri la efektivigo en sia teritorio de la
rajtoj agnoskitaj en la Pakto (art. 40).
La Komitato havas la taskon pristudi
la informojn transdonitajn de la ŝtatoj;
siavice, ĝi transsendas tiujn raportojn kaj
siajn komentojn al la Ŝtatoj Partioj kaj,
se montriĝas oportune, al la Ekonomia
kaj Socia Konsilio de UN.
La Pakton sekvis du Protokoloj.
La unua difinas proceduron laŭ kiu
individuoj povas iniciati denuncon
kontraŭ unu el la Ŝtatoj Partioj, kaj la
dua temas pri abolo de la mortpuno.
La dua Pakto, la Internacia Pakto
Zamenhof-Jaro
Aktualeco de la morala
filozofio de Zamenhof
Federico Gobbo
Kiel sciate, 2017 estis proklamita
la Zamenhofa Jaro fare de Unesko.
Esperantistoj povas sin demandi ĉu,
kaj jeskaze, kiomgrade, la mesaĝo de
Zamenhof restas aktuala en 2017, unu
jarcenton post lia forpaso. Kaj la penso tuj
iras al Esperanto. Sed la ‘lingvo internacia’,
kiel Zamenhof ĝin nomis origine, estis
nur duono de la projekto: pontolingvon
oni devas parigi kun pontoreligio, nomita
unue Hilelismo, laŭ la juda saĝulo Hilelo,
kaj poste Homaranismo, per pure neŭtrala
vorto. La vorto kiun Zamenhof uzis,
“religio”, ne estis bonŝanca por la sukceso
de la nelingva projekto de la fondinto
de Esperanto. Fakte, ĝin relegante en la
21-a jarcento, oni povas konscii, ke vere
temas pri morala filozofio pli ol eŭropa aŭ
pri Ekonomiaj, Sociaj kaj Kulturaj
Rajtoj, same traktas parton de la rajtoj
difinitaj en la Universala Deklaracio
de Homaj Rajtoj. Ekzemple, art. 6 kaj
7 fiksas la rajtojn de laboro kaj de la
libera elekto de laborposteno sub favoraj
laborkondiĉoj, inkluzive de justa salajro,
sekuraj kaj sanaj laborkondiĉoj, egala
promocio por ĉiuj, ripozo, libertempo kaj
ferioj. Art. 8 garantias la rajton aliĝi al
sindikatoj laŭ propra elekto, kaj la rajton
striki, konforme al la naciaj leĝoj. Art.
9 agnoskas la rajton al socia sekureco,
dum art. 10 estas dediĉita al protektado
de la familio kiel natura kaj fundamenta
unuo de la socio, kaj helpo al ĉiuj infanoj
kaj junuloj. Art. 11 rekonas la rajton je
adekvata vivnivelo, inkluzive de libero
de malsato, kaj art. 12 asertas rajton de
fizika kaj mensa sano. Art. 13 kaj 14
agnoskas ĉies rajton je edukado, kaj art.
15 agnoskas ĉies rajton partopreni la
kulturan vivon. Art. 16 fiksas la devon
1308 (12) Decembro 2016
Filozofio
okcidentazia religio. Nur se oni komparas
ĝin kun orientaziaj ismoj kiel budhismo aŭ
ŝintoismo, oni povas taŭge uzi la vorton
“religio”. Kaj la mesaĝo de lia morala
filozofio, en nia epoko kie oni vidas
malnovajn ŝovinismajn fantomojn kurantaj
tramonde, ja estas nekredeble kaj ege trafe
aktuala. Eĉ la malplej mondcivitanisma
Esperanto-parolanto devas meti sian
naciecan identecon malantaŭ la dorson,
kiam li aŭ ŝi uzas la lingvon, anstataŭ sin
prezenti per sia nacieco kiel antaŭa masko.
Pro tio Esperanto ebligas profundan,
altkvalitan kaj ofte kortuŝan kontakton kun
aliaj homoj, sendepende de la devenlando,
pasporto, origino, seksamo, monhavo. Sed
tiu ĉi ebligo povas ne okazi, se la parolanto
rifuzas, konscie nekonscie, la moralan
de la Ŝtatoj Partioj raporti al la Ĝenerala
Sekretario de UN pri la paŝoj alprenitaj
kaj la progresoj faritaj. Malsame ol en
la Pakto pri Civilaj kaj Politikaj Rajtoj,
tiu ĉi Pakto ne starigis Komitaton por
kontroli ĝian plenumon, sed tia Komitato
estis poste starigita de la Ekonomia kaj
Socia Konsilio de UN per Rez.1985/17,
la 28-an de majo 1985. Ĝi konsistas el
18 sendependaj fakuloj, kiuj kunsidas
du fojojn jare en Ĝenevo.
La menciitaj Paktoj signifas ion
gravan por la plenumado de la homaj
rajtoj, ĉar kiel multflankaj interŝtataj
traktatoj ili estas devigaj por la Ŝtatoj
Partioj. Menciindas, ke dum la Pakto
pri Civilaj kaj Politikaj Rajtoj garantias
la plenumadon de tiuj rajtoj, la Pakto
pri Ekonomiaj, Sociaj kaj Kulturaj Rajtoj
difinas rajtojn kiujn la ŝtatoj garantias laŭ
kondiĉoj kaj cirkonstancoj. Tiu diferenco
reliefiĝas en la kontrolrimedoj difinitaj en
ambaŭ Paktoj. Malgraŭ tiu malsimileco,
Federico Gobbo
filozofion de Zamenhof. Laŭ mia sperto,
homoj alproksimiĝas al Esperanto pro
la plej diversaj motivoj, sed ĉiam ludas
gravan rolon la interna ideo se ili restas
en Esperantujo. Kaj la interna ideo estas la
morala filozofio de Zamenhof nuksoŝele.
Bonŝance ankaŭ ekster Esperantujo oni
komencas konsideri Zamenhof ne nur
la fondinto de Esperanto sed morala
filozofo, kaj kunrilatigas la projektojn
de pontolingvo kaj pontoreligio. Aparte
gravas la interesiĝo fare de la fakuloj pri
la jida kaj la judeco de Zamenhof, ĉar tiu
vidpunkto povas ĵeti novan lumon al la
figuro de la fondinto de Esperanto. Tiel,
danke al nova lumo el ekstero, Esperanto
kaj esperantologio povas lerni novajn
aspektojn de si mem.
ne estas principa hierarkio inter ambaŭ
Paktoj; ili kune difinas rajtojn kiuj estas
universalaj kaj interdependaj.
Pri la libreto
Fundamento de la homaj rajtoj
Esperanta traduko de la Universala
Deklaracio ekzistas jam de multaj jardekoj,
kaj estas legebla en la UN-retejo. La du
Paktoj, tamen, aperas nun unuafoje en
Esperanta traduko. La tradukadon faris
d-ro Humphrey Tonkin, iama prezidanto de
UEA kaj gvidanto de ĝia Novjorka Oficejo,
kaj liajn tekstojn kontrolis Brian Moon,
profesia tradukisto ĉe la Eŭropa Komisiono.
Ĉiuj tri tekstoj estas kunigitaj en la libreto,
kiu inkluzivas antaŭparolon de la Prezidanto
de UEA, d-ro Mark Fettes, kaj la eseon de
prof. Urueña.
 La libro estas mendebla ĉe la Libroservo
de UEA por 6,90 EUR plus sendokostoj
(triona rabato ekde tri ekzempleroj).
247
Zamenhof-tago
En Kubo, nova busto
La Esperanto-parolanta komunumo
mondskale festis la Esperanto-Librotagon
aŭ Zamenhof-Tagon okaze de la 157-a
datreveno de la naskiĝtago de ĝia iniciatinto,
kaj en ĉi tiu jaro la festo koincidas kun la
KEA starigis buston
de L.L.Zamenhof
1400 ĉinaj infanoj festas
mondan amikecon
La 12-an de decembro 2016, la elementa
lernejo Baiyangshujie en la urbo Taiyuan
de la provinco Shanxi Ĉinio okazigis la
4-an Esperanto-semajnon kun la temo Kun
Granda Animo kaj Amikoj en la Mondo.
Pli ol 1400 lernejanoj ĝin partoprenis. En la
malferma ceremonio Wei Yubin (Esperanta
nomo: Jado), direktoro de la lernejo, diris:
“Antikvulo de Ĉinio diris, ke nobeloj havas
grandajn amon kaj animon. Mi opinias, ke
la lernejanoj de Baiyangshujie ne nur devas
esti honestaj, diligentaj kaj progresemaj, sed
ankaŭ devas havi pli vastan perspektivon,
kompateman koron, animon por la tuta
La infanoj kun verdaj flagoj festas
248
Internacia Zamenhof-Jaro 2016 – 2017,
celebrado aŭspiciata de Unesko.
Kadre de tiu festa celebro, la pasintan 15-
an de decembro matene, Kuba Esperanto-
Asocio (KEA) senvualigis buston, la unuan
fojon starigitan en Kubo, memore al D-ro
Ludoviko Lazaro Zamenhof, kreinto de la
Internacia Lingvo (IL) Esperanto.
Ĉeestis la ceremonion, kiu okazis
en la nacia KEA-sidejo en Havano, s-ro
Adrian Chrobot, komisiito pri politikaj
kaj ekonomiaj aferoj de la pola ambasado, La busto de D-ro L. L. Zamenhof
kaj s-ino Rosa Teresa Rodríguez, direktoro
pri internaciaj rilatoj de la kuba Ministerio
pri Kulturo, same kiel reprezentantoj de la Esperanto”, kaj estis fervora defendanto
Kuba Asocio de Lingvistoj, kaj dudeko da kaj antaŭenpuŝanto de nia lingvo en sia
geesperantistoj. lando.
La inaŭgura akto elvokis la figuron de La busto de D-ro L. L. Zamenhof
la revolucia gvidanto Fidel Castro Ruz, ĵus estas bela verko de la skulptistoj José
forpasinta, kiu okaze de la 75-a Universala Antonio Hechavarria Rivas kaj Claudia
Kongreso okazanta en Havano en 1990, Hechavarria Segura, laŭ la dezajno de
deklaris: “Mi konsideras min soldato de Alberto Matamoros Nuñez.
Juan Carlos Montero Medina
homaro, kaj ideojn de egaleco kaj frateco.”
La lernejo okazigas Esperanto-kurson
ekde la jaro 2008 por helpi infanojn
lerni la lingvon. Dum la instruado oni
rimarkis, ke la interna ideo de Esperanto
estas tre utila por la infanoj starigi aktivan
vidmanieron al la mondo. Do, ekde la jaro
2013, ĉiujare ĉirkaŭ la Zamenhofa Tago la Wei Yubin(Jado), esperantista direktoro
lernejo okazigas Esperanto-semajnon. En de la lernejo malfermis la E-semajnon
la semajno la nacia kaj Esperanta flagoj
alte flirtas super la lerneja sportejo, infanoj pentras, verkas, legas kaj festas. La semajno
partoprenas Esperantajn programerojn, kaj jam fariĝis tre ŝatata festivalo por la infanoj.
la instruistoj preparas diversajn lecionojn Raportas Wei Yubin
pri Esperanto. La lernantoj kantas, dancas,
La infanoj salutas al gepatraj spektantoj invititaj La infanoj de la lernejo prezentas programon en Esperanto
1308 (12) Decembro 2016
Zamenhof-tago
Gravaj demandoj en Albanio
Ideita kaj organizita de profesoro
de Wisdom (Universitata Altlernejo ne
Publika), s-ro Laurant Bica, la 16-an de
novembro okazis prelego pri Esperanto,
ĝia historio en la mondo kaj Albanio kaj
pri la neceso akcepti ĝin kiel duan lingvon
por ĉiu, aparte en Eŭropa Unio.
Same li prezentis la studaĵon de
Aron Lukaŝ el la jaro 2005 pri la Kosto
de Multlingveco en EU. Ĉeestis ĉirkaŭ
70 gestudentoj kaj profesoroj. Post la
50-minuta prelego sekvis pluraj demandoj.
En Tel-Avivo, Esperante kaj hebree
Malgraŭ la pluvo kaj malvarmo, ĉ. 50
personoj partoprenis la Zamenhofan feston
en Tel-Avivo. Unuafoje la evento okazis en
la nova klubejo, en la maljunulejo WIZO.
Responde al nia invito venis pli ol dek
gastoj el inter ĝiaj loĝantoj, kaj sekve ni
iom klarigis hebree pri Esperanto kaj pri
partoj de la programo.
1308 (12) Decembro 2016
La aŭditorio
Ĉi-kaze oni dissendis faldfoliojn en la
albana pri Esperanto kaj broŝuron, en kiu
estis la prelego mem.
Jen kelkaj demandoj faritaj:
Kiu popolo parolas Esperanton? Kiom
da esperantistoj estas hodiaŭ en la mondo?
Kiel artefarita lingvo de unu persono, S-ro Laurant Bica
kiajn esprimeblecojn ĝi havas, kiu estas la kun honorindaj profesoroj
“popola kulturo” ĝia?
Ĉu Esperanto pruntis ion en gramatiko
kaj leksiko el la albana lingvo?
Kial Esperanto ankoraŭ ne akiris
oficialan statuson? Kio malhelpas tion?
Kian lingvon lernas la infanoj el du
gepatroj esperantistaj kun diversaj naciecoj?
Ĉu Esperanto helpas por eklerni pli
rapide la aliajn naciajn lingvojn?
Kiamaniere oni povas studi ĝin?
Raportis Nehat Sokoli
La arta programo, kiel ĉiam organizita al ĉiuj membroj). En la balotoj por la estraro
de Matilda, inkludis kantadon de Ŝoŝja, el estis elektitaj la ok antaŭaj estraranoj kaj
ŝia nova E-KD Nova tago venis, akompanatan aldone nova, naŭa estrarano - Asaf Ĥefec.
per projekciado de la vortoj, Enrika kantis Fine ni kantis la himnon, bedaŭrinde
du kantojn pri Hamlet kaj Zamenhof, kaj sen piana akompano, sed kompensis la
Tali prezentis du eŭritmiajn dancojn laŭ interna vervo kaj entuziasmo.
“Ho mia kor’” kaj soneton pri Zamenhof de Raportis Amri Wandel, Prezidanto de ELI
Nekrasov.
Okazis du prelegoj - Jehoŝua pri la
unua Israela poŝtmarko pri Zamenhof kaj
Esperanto, aperinta antaŭ 10 jaroj, kaj Amri
pri la temo “Ĉu Zamenhof kaj Esperanto
endanĝerigas la Teron” - temis pri la
asteroidoj kun tiuj nomoj.
En la movada parto Amri faris la tradician
raporton pri la agadoj de ELI dum la jaro,
el kiuj li plej elstarigis la transiron al nova
klubejo, la 17-an Israelan Kongreson en Jafo
kaj la eldonon de la memorlibro pri Josi
Ŝemer (la dua eldono estis ĵus presita kaj
disdonita al la membroj kiuj ne jam ricevis
la unuan eldonon.)
Sekve okazis vigla debato pri la elspezoj,
kaj la kasisto Ŝlomo respondis kaj klarigis.
Aliaj membroj petis esti pli informataj pri la
estrarkunsidoj (kiuj delonge estas malfermaj
249
 Intervjuo kun D-ro Márkus Gábor

Cent mil kilometroj

por Esperanto
D-ro Márkus Gábor estas unika figuro en la internacia esperantista komunumo, ĉar dum sia tuta
faka kariero li utile uzis la internacian lingvon kiel strategi-manaĝero de la plej granda hungara
industria organizo kaj ankaŭ kiel direktoro de sia parlamenta kontrola kaj aŭditora organizo,
kiam li kontrolis sian registaron. Post la emeritiĝo li laboras kiel prezidanto de la Eŭrazia
Kultura Centro, kie li efike helpas la instruadon de Esperanto en diversaj aziaj universitatoj
kaj sociaj organizoj. Dum la lastaj jaroj li gvidis kursojn en la korea Indramang-Universitato,
prelegis en la seula kaj kampusoj de la Kyunghee-Universitato, motivis la studentojn de la
korea Wonkwang-Universitato kaj li enkondukis la instruadon de la Esperanta lingvo en la
Srinakharinwirot-Universitato en Bangkok, Tajlando.

D-rino Farkas Júlia
FJ: Vi estas eŭropano, sed vi agadas tre ofte
ankaŭ en Azio kaj Oceanio. Kial vi fondis
la Eŭrazian Kulturan Centron?
MG: Fakte ne mi fondis la EKC-n. Estas jam
longa tradicio en nia Hungaria Esperanto-
Asocio ke oni helpas disvastigi la Esperanto-
movadon en diversaj aziaj landoj. Post la
unua mondmilito hungaro, kies nomo estis
Fedorĉak, instruis la internacian lingvon
en multaj ĉinaj kaj japanaj urboj kaj nia
iama prezidanto Julio Baghy gvidis kurson
kaj fondis Esperanto-klubon eĉ en siberia
militkaptitejo. Sekvante tiun tradicion laŭ la
propono de Nagy János, la vicprezidanto,
nia Hungaria Esperanto-Asocio fondis la
EKC-n kaj nomumis min ĝia prezidanto.
FJ: Ĉu estas ankaŭ personaj kialoj, ke vi
fariĝis la estro de tiu organizo?
MG: Kompreneble, jes. Kiam mi estis
juna, tiam mi ricevis financan subtenon
de la japana entrepreno Verda Stelo por
studi en la Nanzan-Universitato por ricevi
doktorecon en la japana ekonomiko. Tiam
mi estis malriĉa orienteŭropa studento
en la riĉa Japanio, kie la loka esperantista
komunumo helpis min kaj ebligis, ke mi
sukcese faru mian studprogramon. Nun
mi jam estas maljuna kaj mi pensas, ke
nun mi devas helpi la junularon pere de
Esperanto. Kaj ankaŭ prof. Nanovfszky
György, honora prezidanto de HEA kaj
de EKC, havas fortajn rilatojn kun Azio.
Li doktoriĝis pri lingvistiko, analizante
la arabdevenajn vortojn en la indonezia
EKC kursanoj Bangkoko
lingvo. Poste li laboris kiel ambasadoro
de Hungario en multaj aziaj landoj kaj
kiam li estis en Singapuro, tiam li fondis
la lokan Esperanto-Asocion kune kun la
frato de la singapura ĉefministro. Kaj ankaŭ
d-ro Molnár Lajos, alia estrarano de EKC,
efike evoluigas la kulturan kaj sciencan
interŝanĝojn inter Eŭropo kaj Orienta Azio
invitante aziajn grupojn al la kunvenoj de
sia Budapeŝta Medicina Fakgrupo.
FJ: Kiel helpas la EKC disvastigi la
Esperantan lingvon en Azio?
MG: Nia organizo regule okazigas
Esperanto-kursojn por azianoj kaj en Eŭropo
kaj en Azio. Mi persone invitas aziajn
studentojn kaj profesorojn al Budapeŝto
kaj sendas eŭropajn esperantistojn al Azio.
Ni sendas lernolibrojn senpage por aziaj
kursoj; se necesas, tiam ni sendas ankaŭ
instruistojn kaj finance subtenas la plej
diligentajn kursanojn por ke ili partoprenu
internaciajn Esperanto-kunvenojn. Laŭ la
propono de niaj tajlandaj studentoj EKC
donas atestilojn aŭ diplomojn al la studentoj,
kiuj sukcese finas nian studprogramon,
kaj ni aŭdas kun ĝojo ke niaj studentoj
bone povas uzi tiujn dokumentojn por fari
sukcesan fakan karieron. Nia Centro ofte
gastigas aziajn esperantistojn en Eŭropo,
ekzemple antaŭ kaj post la Universalaj
Kongresoj en Lillo kaj Nitro pli-malpli
dudek alilandaj esperantistoj gastis ĉe
ni. Estis grava evento por internacia
amikiĝo, ke post la jubilea UK sub la
gvido de Lindwurm Edit kaj Oh Soonmo,
vicprezidantinoj de HEA kaj KEA, hungara-
orientazia komuna karavano vizitis la plej
interesajn vidindaĵojn en Francio, inter aliaj
la Esperanto-kastelon en Grésillon, la reĝan
palacon en Versailles kaj la fortikaĵon en
Avignon, kie la papoj estis malliberigitaj.

250
1308 (12) Decembro 2016
Pri la agado de nia Eŭrazia Kultura Centro
oni povas informiĝi pli detale ankaŭ en la
interreto, vizitante la hejmpaĝon: http://
esperanto.center/2016/11/13/326
FJ: Estas konate, ke vi publikigis pli ol
ducent librojn kaj artikolojn en diversaj
fakaj kaj sciencaj revuoj, inter aliaj en la
organoj de la Ĉefministra Oficejo kaj la
Hungara Financministrejo kaj ankaŭ en
ili vi popularigis Esperanton.
MG: Jes, sed tio estis nur malrekta
popularigo. Dum mia vivo mi
partoprenis multegajn sciencajn kaj
fakajn kongresojn kaj konferencojn,
kie ni traktis diversajn ekonomikajn,
komputeknikajn kaj sociosciencajn temojn
kaj publik-administradajn metodojn. En
tiuj konferencoj krom la angla, la ĉina
kaj la rusa lingvoj (la plej ofte uzataj
interlingvoj en Orienta Eŭropo kaj Azio)
ankaŭ la Esperanta lingvo estis akceptata,
kiel laborlingvo. Kaj en tiuj verkaĵoj mi
raportis ĉefe pri la sciencaj konkludoj de la Koreaj studentoj antaŭ la hungara parlamentejo
renkontiĝoj kaj mi menciis nur parenteze,
ke mi uzis la internacian lingvon dum la
laborkunsidoj.
FJ: Sed en via libroserio „Esperantlingve libro fariĝis tre sukcesa kaj pro tio poste kelkajn semajnojn por ellerni la lingvon.
ĉirkaŭ la mondo” vi ankaŭ rekte ni daŭrigis la libroeldonadon sub la titolo Vidante la sukceson de la libroserio, la
popularigas nian internacian lingvon. „Esperantlingve ĉirkaŭ la mondo”. Partoj kalifornia esperantisto Enrique Ellemberg
MG: La ideo reeldoni miajn publikaĵojn, de tiu libroserio aperis jam ankaŭ en la konstruis la hejmpaĝon http://esperantofre.
kiujn mi verkis dum mia studenta tempo ĉina, korea kaj taja lingvoj kaj montras, com/mondo/mglibroj.htm, kie la libroj senpage
en Japanio, venis de Ferenczi Ildikó kaj ke en nia dudekunua jarcento Esperanto legeblas.
Baksa József, estroj de nia esperantista jam estas vaste uzata en multaj landoj FJ: Dum unu jaro vi prelegis kaj instruis
komunumo en la sudhungara urbo Szeged. de ĉiuj kontinentoj. Legante la librojn en diversaj universitatoj kaj Esperanto-
Tiu libro aperis sub la titolo Ruĝa suno oni klare vidas, ke jam estas mondskala renkontiĝoj en Tajlando, Koreio, Indonezio,
kaj verda stelo kaj oni reeldonis la libron reto de Esperanto-kluboj, kie ne estas Slovakio, Ĉinio kaj Japanio. Vi certe
ankaŭ en la japana kaj hungara lingvoj. La membrokotizo, la membroj devas nur oferi vojaĝas cent mil kilometrojn por Esperanto,
ĉu ne?
MG: Pli ol cent mil kilometrojn. Ĉar post
kelkaj tagoj mi vojaĝos ankaŭ al Tanzanio
kaj laŭ la peto de Stefan MacGill kaj
Lee Jungkee ni diskutos kun niaj afrikaj
gesamideanoj kiel nia EKC povus helpi la
disvastigon de Esperanto ankaŭ en Afriko.
Nia internacia lingvo riĉigis mian vivon
kaj helpis mian profesian karieron kaj mia
celo estas, ke nia Eŭrazia Kultura Centro
helpu la aziajn kaj afrikajn esperantistojn,
por ke ankaŭ ili spertu similajn sukcesojn.

Márkus Gábor kaj pekina universitata prezidanto (maldekstre)

Atestilo por la unua tajlanda studento

251
1308 (12) Decembro 2016
 Voĉdono
UEA renovigis
sian Statuton
Mark Fettes, Prezidanto de UEA
La 15-an de decembro, 2016, la oficistoj
de la Centra Oficejo okupiĝis pri nekutima
tasko. Dum la antaŭaj tri monatoj en ses
grandaj skatoloj kolektiĝis voĉdoniloj de
la individuaj membroj kaj aliĝintaj landaj
kaj fakaj asocioj de UEA. Temis pri la
unua Ĝenerala Voĉdono de UEA en pli ol
tridek jaroj—kaj nun venis la horo por la
voĉnombrado.
“La nombrado estis longa procezo”,
poste resumis Veronika Poór, nia Ĝenerala
Direktoro. “Niaj oficistoj, kiujn superrigardis
niaj tri voĉdonkontrolantoj elektitaj de la
Komitato, pasigis longan tagon malfermante
kovertojn kaj kontrolante la voĉojn. Pro tio,
ke la ŝanĝoj bezonas pozitivan subtenon de
pli ol duono de nia membraro por efektiviĝi,
daŭris longe ĝis ni povis esti certaj pri la
rezulto.”
La voĉdonkontrolantoj estis Osmo
Buller, Joop Kiefte kaj Rob Moerbeek. Sub
ilia gvido, la oficistoj nombris la voĉojn
sur entute 1340 individuaj voĉdoniloj,
37 voĉdoniloj de la landaj asocioj kaj 5
voĉdoniloj de fakaj asocioj. Laŭ la Statutaj
preskriboj, ĉiu landa asocio voĉdonis nome
de la aligitaj membroj de UEA en sia lando,
laŭ la nombro por kiu ĝi pagis en 2015. La
fakaj asocioj ricevis po 100 voĉojn.
La detalajn rezultojn vi povas legi en
la apuda raporto. Ĉiuj proponitaj ŝanĝoj
ricevis la bezonatan subtenon de nia
membraro, per 7751 ĝis 8348 jesaj voĉoj el
la 9054 esprimitaj voĉoj. Mi estas feliĉa, ke
tiuj diversaj modernigoj, jam diskutitaj kaj
Oficiala
Informilo
DONACOJ
Ĝis la 5-a de decembro
Konto Afriko
Svedio: Sveda Esperanto-Federacio: 101,73.
Sumo ĉi-jara: 4862,64.
Fondaĵo Ameriko
Usono: A. Bennet 19,83; L. Bennet 23,61.
Sumo ĉi-jara: 1360,17.
Konto Arabio
252
aprobitaj de nia Komitato en Nitro, nun
ricevis pli vastan kaj definitivan benon.
Indas ĉi-okaze denove atentigi pri ilia
signifo.
La rilatoj kun TEJO
El la rezultoj estas evidente, ke plej
multe da duboj elvokis la transformo de
TEJO el “integra parto” de UEA al “jure
memstara asocio, al kiu UEA konfidas
la organizadon de siaj junaj membroj.”
Pri tio la TEJO-prezidanto, Michael Boris
Mandirola, kaj mi jam iom klarigis en
la oktobra numero de ĉi tiu revuo. Ne
temas pri rompo de la rilatoj inter UEA
kaj TEJO, sed pri forigo de ambigueco.
En la lastaj jaroj TEJO, kun la subteno de
UEA, prezentis sin ekstermovade kiel
esence sendependa junulara asocio, dum
administre ĝi estis plene integrita kun UEA.
Kvankam oportuna kelkrilate, tiu situacio
estis jure nebula kaj fakte iom riska por
ambaŭ asocioj. Nun la respondecoj estas
klaraj ambaŭflanke, dum per la Regularo
pri Kunlaboro inter UEA kaj TEJO daŭras
la bezonata administra kaj financa subteno
al nia junulara sekcio.
Mi ja antaŭvidas, ke estonte, kiel en
la pasinteco, la sintenoj kaj vidpunktoj de
TEJO kaj UEA ne ĉiam koincidos. Tio estas
natura aspekto de la rilatoj inter junularo kaj
la pli aĝaj generacioj, kaj la vojo al evoluo
kaj progreso kondukas tra fojaj kolizioj
inter tiuj vidpunktoj. Kio gravas, tio estas
la kultivado de reciproka respekto kaj
kunlaboro inter niaj aktivuloj de ĉiuj aĝoj,
Belgio: H. Deceuninck 10,00.
Sumo ĉi-jara: 190,00.
Fondaĵo Azio
Japanio: Akada J. 172,67; Nonomura Y. 43,17; Syôzi K.
69,07; Syôzi N., E-Ligo de Sikoku - po 17,27.
Sumo ĉi-jara: 2392,72.
Fondaĵo Junularo
Kanado: C.K. Lévesque 23,81.
Luksemburgo: M. Cramer 284,76.
Div. malgrandaj 2,26.
Sumo ĉi-jara: 7338,35.
Volontula Domo
Finnlando: R. Pyhälä 30,00.
1308 (12) Decembro 2016
tiel ke ideaj diferencoj ne malhelpu nian
komunan strebon por la afero Esperanta.
Kaj tio finfine estas simple unu aspekto de
nia pli vasta strebo transponti diferencojn
— la kerna ekzistokialo de la lingvo mem.
Kelkaj jam esprimis la timon, ke la
memstariĝo de TEJO subfosos ĝian
stabilecon — estas ja UEA kiu disponas
pri kapitalo, oficejoj, kaj konstanta profesia
stabo, kaj do povis ĝis nun garantii ian
bazan kontinuecon, kiam TEJO travivis
tempojn de malforta gvidado. Sed tiel
estos ankaŭ nun, pro tio, ke la membroj
de TEJO estas samtempe membroj de
UEA. Administre, finance, politike, niaj
du asocioj restas proksime kunligitaj. Nia
tasko nun estas disvolvi tiujn rilatojn por
nia komuna bono.
Reto kaj demokratio
Por mi mem, la plej esperdonaj
ŝanĝoj en la Statuto estas tiuj, kiuj rilatas
al la utiligo de aliaj formoj de skriba
komunikado, ol per poŝto. Ni jam povis
sperti, en la lasta elekto de Komitatanoj
B, kiel maloportunaj fariĝis poŝtaj solvoj;
almenaŭ du kandidatiĝoj malsukcesis pro
kaŭzoj, kiujn oni facile evitus per starigo de
reta sistemo. Mi imagas la aferon tiel, ke en
sekura retejo alirebla nur por niaj membroj,
iu ajn povus anonci sian kandidatiĝon, afiŝi
sian movadan biografion kaj celaron kaj
Luksemburgo: B. Moon 5000,00.
Sumo ĉi-jara: 12907,66.
Ĝenerala kaso
Svedio: G. Astroem, H. Letocha - po 100,91; G. Bohlin,
T. Lindgren – po 30,52; B. Bouvery, A. Ekbom, M.
Höglund, E. Lindberg, Anonima - po 50,87; C. Fernström
40,69; C-G. Ingestedt 20,18; S. Jonsson 25,43; S. Lingman
10,17; U. Luin 15,00; I. Maier
30,71; L. Nordenstorm 50,00; V. Vesic 20,35; E-Gastigejo
en Lesjöfors 30,00.
Sumo ĉi-jara: 5436,83.
Al ĉiuj UEA
kore dankas!
kolekti subtenantojn. La elektoj povus poste
okazi per tia reta voĉdonsistemo, kian oni
uzas nun por multegaj aliaj asocioj lokaj,
naciaj kaj internaciaj. Post du jaroj, kiam
okazos la sekvaj elektoj por la Komitato,
ni elprovos tiajn solvojn.
-Kial gravas tiaj teknikaj evoluoj? Ĉar
ili povos helpi proksimigi nian Asocion
al ĝiaj membroj, kaj tiamaniere veki pli
da entuziasmo kaj energio por la komuna
laboro. Fakte, kvankam Ĝenerala Voĉdono
estas nepra nur okaze de Statutaj ŝanĝoj kaj
malfondo de la Asocio, ĝi estus potenciale
uzebla pri multe pli da demandoj, se ĝi
fariĝus esence senkosta (per poŝto ĝi ja
ĉiufoje kostas kelkajn milojn da eŭroj).
La unika strukturo de UEA, kun miloj da
individuaj membroj tra la tuta mondo kaj
aliĝintaj asocioj en pli ol 70 landoj, donas
bonan bazon por tiaj eksperimentoj pri
rekta demokratio.
Kun la evoluigo de novaj formoj de
demokratia partopreno, ni alfrontos
demandojn pri la strukturoj kaj respondecoj
de niaj gvidorganoj. En la komenco UEA
havis tre decentrigitan strukturon, en kiu la
delegitoj ludis kernan rolon. Poste, kun la
aliĝo de la landaj asocioj, kreiĝis pli tradicia
hierarkia strukturo, laŭ kiu kelkpersona
Estraro portas la tutan respondecon pri la
agado de la Asocio inter la kongresoj. Eble
nun alvenas tempo por konsideri novajn
eblojn, kiuj kombinas la avantaĝojn de
ambaŭ, kaj kiuj malfermas la vojon al multe
pli da aktivuloj konkrete kaj kree kontribui
sur diversaj agadkampoj.
Ni kuraĝe iru pluen!
La aprobitaj ŝanĝoj ne estas la solaj, kiujn
la Estraro proponis por la konsidero de la
Komitato en Nitro. En la labordokumentoj
troviĝis kelkaj pliaj amendoj, interalie en la
kernaj artikoloj 3, 4 kaj 5, kiuj priskribas la
celojn kaj gvidajn principojn de UEA. Pri
tiuj ŝanĝoj, tamen, la Komitato unuanime
favoras pli longan periodon de konsultado
de la individuaj kaj aligitaj membroj de
UEA.
Tiujn novajn diskutojn ni enkondukos
en venontaj numeroj de ĉi tiu revuo.
Temos esence pri invito partopreni en la
reimagado de UEA por la 21-a jarcento.
Kiel konservi niajn multajn atingojn kaj
plej valorajn tradiciojn, kaj samtempe
adaptiĝi al la postuloj kaj ŝancoj de la nuna
epoko? Tiuj demandoj estas strategiaj, jes,
sed ankaŭ Statutaj; ni devas pensi pri ili
plurnivele. Mi esperas, ke vi, niaj fidelaj
membroj kaj aliĝintaj asocioj, kiuj ebligis
la ĵusan renovigon de nia Statuto, akceptos
plukunpensi kun la Estraro, la Komitato
kaj la Oficejo. Ni pruvis, ke modernigoj
eblas! Ni kuraĝe iru pluen.

Raporto de la kontrolintoj de la voĉkalkulado pri

UEA-Statutŝanĝoj la 15-an de decembro 2016
Osmo Buller, Joop Kiefte kaj Rob Moerbeek ĉeestis la tutan Poór kaj la oficistoj (Clay Magalhães, Ionel Oneţ, Ralph Schmeits,
tagon, (minimume) ekde la 9-a matene ĝis noktomezo, la 15-an de Stanka Starčević, Tobiasz Kaźmierski) kaj volontuloj de UEA kaj
decembro 2016 en la Centra Oficejo kaj konstatis ke ĉio orde sekvas TEJO (Atie van Zeist, Alessandro Bonfanti, Ana Stretcu, Jérémie
la proceduron, kiun la Ĝenerala Direktoro Veronika Poór antaŭe Bert, Michal Matúšov, Pierre Vittet).
prezentis kaj jam anticipe priparolis kun la oficistoj kaj volontuloj
plenumontaj la diversajn taskojn.
Ni ĉeestis la elŝrankigon de 6 fermitaj skatoloj da kovertoj en
la ĝenerala-direktora ĉambro. El la kovertoj mem la plimulto estis
malfermotaj; apartigitaj estis pluraj jam malfermitaj, ĉar mankis
indiko ke enestas voĉdonilo(j). Oni elprenis tiujn landajn kaj fakajn
asociojn, kiuj ne estis koverte indikitaj kiel tiaj, kaj aldonis ilin al la jam
apartigitaj LA kaj FA. Sekvis longa skanado de la unikaj kodoj helpe
de komputila rekonprogramo. Unu voĉdonilo montriĝis neaŭtenta,
ĉar fotokopiita. (Ankaŭ la paperkvalito deviis.) Ĝia originalo ja estis
agnoskita. Entute sep kovertoj estis eliminitaj manke de kodo aŭ
cetera aŭtenteco. Tiun skanadan parton kontroladis Joop Kiefte, foje
Rob Moerbeek.
En la ĉambroj Kanado kaj Epstein Osmo Buler kaj Rob Moerbeek
ĉeestis la ceteran traktadon de la kovertoj. El la ĉambro Epstein
kontrole ĉiam du personoj portis la traktitan porcion (po 25 voĉdoniloj,
traktitaj en proks. 15 minutoj) al la ĉambro Kanado, kie la Ĝenerala
Direktoro akceptadis (60 porciojn) por statistikado. Unue oni kolektis
la senproblemajn: nur-jesajn voĉdonilojn kaj malmultajn nurneajn.
Poste la diversrespondajn, ĉiam kun kontrola kalkulado de dua grupo
da traktantoj. Ĉe devio okazis tria kontrolo.
Ĉar la laboroj antaŭvideble etendiĝos ĝis preskaŭ la noktomezo,
tagmeza paŭzo estis enprogramigita. Tiuhore la kovertoj estis gardataj
nealireble.
Datfine nia triopo konstatis do ke ĉio okazis bonorde kaj ni
subskribis la raporton kompilitan de Veronika Poór nelonge post la
noktomezo kaj publikigotan baldaŭ poste.
Ni aldonas nian aprezon pri la bona sistemo kaj la diligenta serioza
laborado en la Zamenhofa tago de la Ĝenerala Direktoro Veronika

253
1308 (12) Decembro 2016
 Kongresoj

Partoprenu, subtenu
la 46-an Internacian Infanan Kongreseton
La 46-a Internacia Infana Kongreseto (IIK)
okazos de la 22-a ĝis 29-a de julio 2017 en
Seulo. Bongdo, la IIK-ejo, 10km for de la UK-
ejo, estas preta por akcepti la kongresetanojn
ĉirkaŭ naturplena loko.
La temo de la Seula IIK estas “Kolora
Mondo”. Diverslandaj infanoj kaj
adoleskantoj amuziĝos pere de Esperanto
kaj uzos la temon por krei ludojn pri koloraj
kulturaĵoj, vestoj, manĝaĵoj, landoj... en
plenkolora mondo. Ĉirkaŭ deko da gvidantoj
el 4 landoj aktive preparas riĉan programon.
Se vi partoprenos en la Seula IIK, vi
povos ĝui koreajn tradiciajn kulturaĵojn,
ĝui Esperanton per interesaj metodoj, amikiĝi
kun multaj aziaj geesperantistoj, renkonti kaj
Koreion kaj la tutan mondon.
Malgraŭ la vasteco de la tuta areo,
inkluzive de granda ĝardeno kun
promenvojoj, la Junulara Gastejo Bongdo Vi povas kontribui al la estonto de nia per aligo de iu konatuleto al la kongreseto.
povas akcepti NUR ĉirkaŭ 55 personojn. movado ankaŭ instigante al partopreno de La respondeculo, Sonĝanta (Shin Eun
Bonvolu urĝi vin por aliĝi al la Seula IIK. La infanoj/adoleskuloj el nepagipovaj landoj Sook) salutas vin. Bonvenon en la Seula IIK!
teamo atendos vin kun varma bonvenigo. al la IIK, ekzemple per mona donaco al la
Bv. aliĝi pere de la retejo: bertosch.free.fr/iik2017. kongreseto (UEA-konto: Adoptaj Gepatroj) aŭ

Reprezentante UEA en la ALTE-konferenco en Helsinko

Kiel reprezentanto de UEA ĉe la Asocio
de Lingvotestistoj en Eŭropo mi partoprenis
la 49-an ALTE-konferencon inter 16-18
novembro 2016 en Helsinki, Finnlando.
La ĉeftemo estis: La estonto de cifereca
ekzamentaksado. La eventon komune organizis
la Universitato de Jyväskylä kaj la Finna Nacia
Edukinstanco (NBE) en Helsinki. En la ALTE-
konferenco partoprenis 88 delegitoj el la tuta
Eŭropo kaj aliaj 70 personoj aliĝis al la publike
viziteblaj prelegoj en la lasta konferenca tago.
La ĉefcelo de tiu konferenco estis montri la
defion kaj avantaĝojn de uzado de moderna
teknologio en la lingvo-instruado kaj
testado. Per la disvastiĝo de perkomputila,
interreta lingvolernado, per la vasta uzo
de elektronikaj aparatoj kaj saĝtelefonoj
estas pli kaj pli granda bezono ankaŭ je
la uzado de tiuj iloj en la administrado,
manaĝado, plenumado kaj prijuĝado de
lingvoekzamenoj. La elekto de Finnlando

Inaŭguro de la konferenco Zsófia Kóródy kun gekolegoj dum la festvespero

(en la eleganta restoracio en iama prizono)

254
1308 (12) Decembro 2016
 Unesko

Internacia Konferenco de la NROj

ĉe Unesko (Parizo)
Inter la 12-a ĝis la 14-a de decembro
2016, programate ĉiun duan jaron, ĉi tiu
Konferenco estas duflanka: administra kun
elekto de la Ligkomitato kaj ĝia prezidanto
por dujara mandato, kaj diskuta pri temo,
ĉi-jare “La defioj de ciferuma revolucio por
la Ne-Registaraj Organizoj (NRO-j)” kun
intervenoj de la respondeculoj de Unesko
kaj diversaj fakuloj.
Tiun pri administra laboro partoprenis
pli ol 300 NRO-j, iuj el foraj partoj de la
mondo, kio estas la kerna ideo de la nuna
kunlaboro kun Unesko, aliaj bone konataj
de ni. La debatoj okazis en du lingvoj, la
angla kaj franca - nur ĉino parolis ĉine kun
tuja tradukado en la anglan. Aprobitaj
estis la morala, agada kaj financa raportoj.
Ni memorigu, ke la Ligkomitato ricevas
nur modestan rektan subvencion de
Unesko kaj vivas dank’ al la kotizoj de
la NROj (79,3% de la enspezoj). Rekta
subvencio de Unesko estis 5300 eŭroj,
dum nerekta subvencio estas disponigo
de senpagaj salonoj por la Konferenco kaj
interpretistoj ks. La Forumoj en Parizo
(pri virinoj kaj malriĉeco), en Pekino (pri
alproksimiĝo de kulturoj), en Meksiko
(pri paco) ne povis plene financiĝi mem,
kaj tiu en Pekino formanĝis la duonon
de la sumo disponigita por la tri. Al ĉiuj
forumoj, UEA sendis reprezentantojn, kaj
reprezentantoj de iuj NROj venis por diri,
ke ili konatiĝis kun niaj reprezentantoj tie.
Rilate al la balotoj, la ĝisnuna prezidantino,
Martine Levy, ne plu rajtis kandidatiĝi
post du mandatoj, kaj estis kun granda
apogo elektita Philippe Beaussant [Filip’
Bosan’]. Rilate la elektojn al la ligkomitato
la nuna sistemo rezervas lokojn laŭ
geografiaj zonoj, tiel ke aŭtomate estas
elektitaj solaj kandidatoj por sia regiono:
tiaj estis Latin-Ameriko (Latinamerika
Konsilio pri sociaj sciencoj) kaj Afriko
(Observatorio de Kulturaj politikoj). Por
arabaj landoj, estis du kandidatoj kaj
elektita estis la araba instituto pri homaj
rajtoj kun 88 voĉoj kontraŭ unu al alia
asocio. Pri Azio-Pacifiko, reelektita estis
la ĉina asocio pri folkloraj fotoj. Ne estis
kandidato por Orienta Eŭropo, dum por
Okcidenta Eŭropo-Nord-Ameriko estis 15
kandidatoj por 4 postenoj.
Defioj de ciferuma revolucio:
La respondeculo pri komunikado kaj
informado, Franck La Rue, enkondukis la
temon laŭ la perspektivoj de agendo 2030
de Unuiĝintaj Nacioj. Tamen aparte brila
kaj pensiga estis la interveno de franca
filozofo, Eric Sadin, pri la rolo de novaj
teknologioj, kiuj deprenas de la homo la
decidpovon: spegulo decidas pri kio vi
suferas kaj proponas kuracadon; veturilo
veturas sen ŝoforo, alvokita estas ĉiu el ni
pri aĉetado ĉar la programoj postĉasas nin
kaj memorigas niajn serĉojn kaj aĉetojn ĉe
la reto. Kaj ĉion ni konsideras progreso. Pri
la “Defioj por aliro al ciferuma informado”
mi ĉefe eksciis, ke la brita BBC dungis
75 ĵurnalistojn por kontroli la verecon de
la informoj, kiuj aperas ĉe la sociaj retoj.
Inter la 6000 ekzistantaj lingvoj, nur 400
aperas ĉe la reto. Prognoze 65% de la uzataj
lingvoj estos malaperintaj antaŭ la fino
de la jarcento. Ni eksciis, ke falsa estas la
ideo, ke la reto helpas al demokratiigo:
ĝi donas la eblon paroli sed tute ne la
povon esti aŭskultata. Ni ankaŭ detale
diskutis pri esperoj kaj spertoj kaj pri la
eblo pliproksimigi la realon al la esperoj.
Fine konkludoj kaj rezolucio estis adoptitaj
post detaldiskutoj kaj ili rilatas al la
kunlaborado inter la NROj kaj Unesko
kadre de la perspektivoj kaj celoj de
Unuiĝintaj Nacioj pri daŭripova evoluo
ĝis 2030.
Raportas Renée Triolle,reprezentanto de
UEA ĉe Unesko

reprezentantoj de UEA kaj ILEI en la halo, kie

por tiu konferenco ne estis hazarda: en 2016 okazas mirinda ekspozicio pri araba kaligrafio
la unuan fojon ĉi tie parto de la abiturienta
ekzameno okazis per komputiloj kaj en
septembro Universitato Jyväskylä organizis
perkomputilan testadon en la germana
lingvo.
Dum la tritaga konferenco okazis pluraj
laborkunsidoj. Novaĵo estis la laborgrupo
pri teknologio por lingvoekzamenado.
Ĝia bezono venis el la postuloj de la nuna
tempo por raciigi ekzamenadon kaj laŭeble
multkampe, multcele uzi ciferecajn solvojn.
En la diskutrondoj mi rakontis pri la uzata
sistemo de niaj UEA-KER-ekzamenoj, kiu
jam havas elektronikan aliĝilon, grandparte
perretan informadon kaj administradon,
paralelan tutmondan skriban ekzamenadon
en specialaj ekzamentagoj, perkomputilan
buŝan ekzamenadon per uzo de Skype, ktp.
Raportis Zsófia Kóródy

255
1308 (12) Decembro 2016
 Radio
Esperanto-Radiofonio
sojle de la 95-jariĝo
Barbara Pietrzak
Pasis kelka tempo post la lasta felietono
pri la E-Radiofonio. Bone do, ke nun sojle
de ĝia 95-jariĝo, ni povas denove dediĉi al
ĝi atenton.
La mondo kaj monda komunikado
ĉiam pli akceliĝas kaj la informa socio
reale evoluas sub nia rigardo. Nur meze
de la jaro ni eksciis pri telegramo.org, nuba
mesaĝilo kun multaj grupoj, unuavice
celita al duolinganoj. En ĝi troviĝas i.a.
jam la grupo de Pola RetRadio kaj punkto.
info.
Tradiciaj kluboj kaj grupoj? Jes, ili daŭre
funkcias kaj ekzistas, sed multe pli viglaj
estas retaj diskutejoj kaj platformoj, skajpaj
renkontiĝoj. Nun al la testoperiodo subiĝas
la telefona aplikaĵo „apo” amikumu.com
por renkonti kunparolantojn ankaŭ ekster
formalaj kluboj kaj renkontiĝejoj.
Tradiciaj periodaĵoj? Jes, evidente,
kvankam ĉiam pli ofte ili estas aperantaj
kun paralela reta versio aŭ nur interrete.
E-radiofonio? Jes, sed….Eĉ se ĝi ankoraŭ
256
uzas tie tradiciajn ondolongojn, ĉiuj
programoj estas jam bitigitaj, t.e. aŭdeblaj,
aboneblaj, elŝuteblaj en la Interreto.
Sekvante la situacion de la E-elsendoj en
la lastaj jaroj oni facile konstatas, ke okazis/
as multaj evoluoj. La nunan situacion eblas
karakterizi kiel dupolusan realon, en kiu
tradiciaj radioprogramoj paralelas kun
sondokumentaj podkastoj de unuopaj
esperantistoj produktantaj sonartikolojn,
registrantajn laŭtprezente ies tekstojn,
diskutante antaŭmikrofone pri aferoj ilin
interesantaj. Ni proksimigu la plej gravajn.
Al la tradiciaj, la plej malnovaj
programoj funkciantaj kun la ŝtata, publika
apogo, apartenas Ĉina Radio Internacia kaj
la Kubaj E-elsendoj. Iliajn programojn eblas
aŭskulti per la ligoj: http://esperanto.cri.
cn/2521/more/2622/more2622.htm kaj http://
www.radiohc.cu/eo. La principa diferenco
inter ambaŭ estas, ke Ĉinio elsendas ĉiutage
ĉ. unuhoran programon, dum E-elsendoj el
Havano estas ĉ. duonhoraj kaj aŭdiĝas nur
1308 (12) Decembro 2016
unu fojon semajne, dimanĉe. Aldonendas,
ke konstanta elemento de ĈRI ankaŭ estas
fotoj kaj videaĵoj. Tri programojn semajne
en Esperanto elsendas Vatikano:
http://eo.radiovaticana.va/. Publikan
apogon havas ankaŭ la melburna 3ZZZ,
funkcianta kadre de la etna plurlingva
elsendoplatformo: http://www.esperanto.
com.au/eo/3zzz-esperanto-radio-2/, emisianta
unuhoran programon ĉiun lundon.
La profesian karakteron konservas
la Pola RetRadio, la daŭriganto de la
publika Esperanto-Redakcio, kiu en
Pola Radio funkciis ekde 1959 ĝis 2010.
Seninterrompe ekde 2010 ĝi proponas
du ĉiusemajnajn elsendojn (marde kaj
vendrede) ĉe http://pola-retradio.org. En sia
paĝo ĝi disponigas ĉiujn elsendojn ekde la
komenco. Ekde majo 2013, ĝi ebligas krome
eksterelsende konatiĝi kun eroj ĉerpitaj
el aktualaj elsendoj, intervjuoj, tekstoj de
informoj, felietonoj en la paralelaj sona
kaj lega versioj. Tio estas grava helpo por
Radio
familiariĝi kun la parola lingvo. Laste Pola
Retradio siajn elsendojn prezentas ankaŭ
en YouTube.
Ĉiutagan kelkhoran E-programon
ripete aŭdigatan faras por aŭskultemaj
esperantistoj Muzaiko, kreiĝinta kiel
kunlaboriga elsendoplatformo, senĉese
malferma al novaj kunlaborantoj, en kiu
apartan lokon havas la E-muziko: http://
muzaiko.info/. Kvankam dominas informoj
rilataj al la E-komunumo, kunlaborantoj
el diversaj landoj produktas krome
variajn eksterkomunumajn informojn.
Al la tradicikarakteraj E-programoj
apartenas ankaŭ la Varsovia Vento:
http://www.podkasto.net/ kaj Radio
Esperanto el Kaliningrado http://sezonoj.
podfm.ru/esperanto/, kiuj liveras siajn
programojn neregule.
Ĉiutage sonartikolojn produktas
Esperanta Retradio de Anton Oberndorfer
el Aŭstrio, kun kiu alterne sonartikolojn
prezentas diverslandaj esperantistoj:
http://esperantaretradio.blogspot.com/. Ĝiaj
tekstoj, relative mallongaj, estas paralele
aŭdeblaj kaj legeblaj. Antaŭmikrofonajn
diskutojn pri tekniko, kulturo, socio
prezentas kern.punkto.info, farata de Eva
Fitzelová kaj Johannes Mueller, kelkfoje
kun invitita gasto. Alian karakteron
havas la kanalo de Luis Jorge Santos
Morales Esperanto Vivanta Lingvo
https://soundcloud.com/, en kiu li
propravoĉe legas diversajn E-tekstojn.
Tio ne estas ĉio. Multaj pliaj informoj pri
E-radioprogramoj kaj podkastoj troviĝas
en la paĝo de STUDIO: http://novajhoj.
weebly.com/, radio-televido-portalo
Shanshan la parolistino el ĈRI, intervjuas la estraranon de UEA Lee Jungkee
1308 (12) Decembro 2016
prizorgata de Robert Poort, prezentanta
i.a. la radio- kaj televido-elsendojn.
Ĉiukaze la ofero de radioprogramoj
kaj sonpodkastoj estas daŭre riĉa kaj
tre varia.
Pri la signifo de la radioprogramoj
por la lingvoperfektiĝado neniun
necesas konvinki. E-elsendoj liveras
krome multajn diversspecajn informojn
vastigante la sciojn de siaj aŭskultantoj.
Multaj elsendoj ankaŭ enmovadigas
per la programoj pri la E-movado kaj
E-komunumo, per intervjuoj kun elstaraj
esperantistoj kaj mezaj movadanoj,
E-gvidantoj kaj E-kreantoj, per
sonraportoj el la Universalaj Kongresoj,
landaj E-eventoj, E-konferencoj k.s. Ĉiu
povas elekti por si la programon plej
interesan kaj multkaze ankaŭ mem
kunlabori kun la redakcioj.
La ĉefa atento ĝis nun en la informado
pri la E-Radiofonio estis donita al la
raportado pri la ŝanĝiĝanta stato de
la E-elsendoj, programoj, podkastoj,
precipe en la revuo Esperanto. La
Zamenhof-Jaro 2017, solenata sub la
protektanteco de Unesko, donas la
eblon riĉigi la proponon de la unuopaj
programoj almenaŭ per la plej gravaj
informoj pri la eventoj de la Jaro. Valorus
reveni al la iama praktiko pli ofte informi
pri la ekzistantaj radioprogramoj ne nur
en la revuo Esperanto, sed ankaŭ en la
diversaj asociaj periodaĵoj kaj retejoj.
La 95-jariĝo de la E-Radiofonio
estu la okazo por altigi la konscion
de la E-komunumo pri la valoro de la
programoj produktataj por ĝi. Elsendoj de Varsovia Vento
257
Recenzoj
Jarcentlonga kulturo de
interparolo
István Ertl
Ni tradicie emas ĝoji kiam respektata
„eksterulo” publikigas ion favoran pri nia
Esperanta mondo, kiel Umberto Eco en
1993[1] aŭ Roberto Garvía lastjare[2]. Ju
pli prestiĝa persono verkas ju pli laŭde,
des pli bone… Pri prestiĝo mankas nenio:
ĉi tiu monografio venas de Esther Schor,
alte agnoskata usona profesorino ĉe la
Universitato Princeton, gajninta nacian
libropremion per biografio pri la poetino
Emma Lazarus.
Sed ĉu Schor vere eksteras kaj efektive
laŭdas? Feliĉe por ni: nek nek. Aŭ: kaj
kaj. Schor sukcesas portreti samverke
la historion kaj nunon de Esperant(uj)o
kaj, intertekse, la procezon de sia propra
malkovra aliĝado al tiu mondo, tra kursoj
kaj kongresoj, ekskursoj kaj vojaĝoj, de
Vjetnamio tra Turkio al Kubo. Certe, el
eksterulo ŝi grade iĝis „unu el ni”, sed
dume ŝi ĉiam gardis sian priskriban
akravidon empatian. Kaj ŝia portretado
de esperantistoj estas laŭda nur tiom kiom
ŝi trovas ilin laŭdindaj: ekstreme fajna
observanto kaj analizanto, ŝi ĉie renkontas
ne laŭdindulojn sed homojn, kun iliaj
kompleksecoj jen amindaj jen groteskaj.
(Iuj eble trovos tonan similecon al la filmo
The Universal Language de Sam Green.)
Kian publikon ŝi celas? Certe la
„neverdan” mondon – kaj longa listo de
prestiĝaj recenzoj jam montras ke tiun
Esther Schor
1.La ricerca della lingua perfetta nella cultura europea,
Laterza, Roma-Bari, 1993. La serĉado de la perfekta lingvo
en la eŭropa kulturo, Edistudio, Pisa, 1996.
2.Esperanto and Its Rivals. The Struggle for an
258
publikon ŝi ektrafadas. La verko do spertis
multajn eĥojn, ankaŭ surprizajn[3], eble
ĉefe pro la ĝusta mikso ke „orient-borda”
profesorino juda verkis pri intelekta temo
judrilata. Krome, la lastatempa kreditperdo
de tutmondismo kaj de multkultureco
donas neatenditan aktualon al la verko.
Tamen, por ni, „verduloj”, kromas la
delico tute individue rekoni, kvazaŭ en
ŝlosilromano, „gravulojn”, „strangulojn”
kaj simplajn loĝantojn de nia mondeto,
foje sub vera nomo foje pseŭdonime,
ekde Humphrey Tonkin[4] ĝis Alejandro
Cossavella kaj Spomenka Štimec. En
alternaj ĉapitroj retro-saltaj, elvolviĝas la
sortoj de Lanti kaj de Lidja Zamenhof.
Kronante la libron, Schor portretas ges-
rojn Grattapaglia kaj la komunumon Bona
Espero.
Rapide ni elnombru niajn riproĉetojn:
La entuziasmo de Schor pri la eblo kunmete
improvizi vortojn impresas iom troigita
(„vortoj estas etaj dialogoj inter radikoj
kaj ties sufiksoj”, p. 33), sed eble tiel ŝajnas
nur al mi, hungaro, kiu povas precize same
fari sialingve.
Kvankam multrilate tre aktuala
(menciatas Duolingo, kaj la Ĝenerala
Direktoro de UEA nomiĝas Veronika
Poór), la verko maltrafas, rilate al Ernest
Drezen (p. 191), profiti el la samjara romano
Mi stelojn jungis al revado de Mikaelo
Bronŝtejn, kiu citas (p. 507) la precizajn
aresto- kaj mortodatojn de Drezen. Kun
Ligo de Samseksamaj Geesperantistoj
UEA subskribis kunlaboran kontrakton
ne en Berlino (p. 266), sed en Havano.
La Roterdama krizo de 2000-2002 ricevas
tro simpligan priskribon, kvazaŭ ligita
esence nur al seks-akuzo (p. 267). En verko
preskaŭ panegira pri la lingvo Esperanto
bedaŭrindas kelkaj lingvaj fuŝetoj, kiel la
ripete misa permis’ anstataŭ permes’, la
eĉ dulingve erara Croatien/kroatano, aŭ la
amuza solena malfermito (p. 113).
International Language. University of Pennsylvania Press,
Philadelphia.
3.Internan ideon por tutmondistoj! (Blogo de la verkisto
Guy Sorman, liberafolio.org/2016/12/04/internan-ideon-
1308 (12) Decembro 2016
Schor pledas por forigi la eksterajn
mitojn, kiujn ŝi nomas la mitoj de „apogeo”
(Eo jam transpasis sian pintan punkton),
de „griza kombineo” (Eo celas monotone
maldiversan homaron) kaj de utopieco
(finvenkismo) – ke usonanoj preferas kredi
ĉi tiujn mitojn rilate Esperanton, servas nur
por „urĝ-ripari la fendojn en la mitoj” de
Usono mem (p. 320).
Sed forigendas ankaŭ la interna mito de
neŭtraleco: Zamenhof ja volis ke diversaj
homoj ne nur preterparolu siajn diferencojn,
sed ankaŭ priparolu ilin (p. 321): „la
Esperanta interparolo, tiu jarcentlonga
senorda kulturo de babilo kaj palavro,
konstruas ponton inter vi kaj mi, igante
mian agadon nia, igante la mion nio” (p.
324).
Komencita per originala interpreto
pri la mito de Babelo (p. 16–19), la libro
fermiĝas per tute originala interpreto de
esperantisteco, samtempe pruvante ĝian
aktualon por la nuna mondo. La celo de
Esperanto ne estas „igi tradukojn superfluaj”
(put us beyond translation, transcend
translation, p. 16), sed „tradukadon
plenumi” (transact translation). Esperanto
estas esence politika, kaj, en la vortoj de
Jorge Camacho (p. 323), ĝi „plu donas al
mi ion, kion mi ne trovas aliie ajn: neracian
senton de senpera aparteno al la mondo”.
por-tutmondistoj)
4. „Ĉe li oni emas ekpensi pri fama komento... ,Li volis
esti la fianĉo en ĉiu nupto, la kadavro ĉe ĉiu enterigo, kaj
la bebo de ĉiu bapto.’
Recenzoj
Mirinda Kapitano
Xavi Alcalde
Captain Fantastic estis unu el la plej
sukcesaj filmoj de la jaro 2016. Ĝi gajnis
plurajn premiojn kaj levis interesajn
pedagogiajn debatojn: ĉu ni devas paroli
al la infanoj kvazaŭ plenkreskuloj? Ĉu ni
devas esti travideblaj en temoj kiel religio,
sekso aŭ morto? Ĉu edukado en lernejo
ĉiam pli bonas ol edukado en familio? Ĉu
eblas havigi alternativan edukadon ene
de la kapitalisma mondo en kiu ni vivas?
Aldone, la ĉefroluloj parolas Esperanton.
La sceno - jam fama en Esperantaj
rondoj - estas la jena： Dum vojaĝo en buso
ŝoforata de la patro, du fratinoj interparolas
en la internacia lingvo. Esence, ili rakontas,
ke la patrino mankas al ili. Tiumomente, la
patro avertas ilin, ke ne bonas uzi lingvon,
kiun tie ne ĉiuj komprenas. La fratinoj
respondas, ke ili ne kulpas, pro tio ke la
patro ne kapablas paroli Esperanton. Tiam
la patro diras frazon en la germana kaj en
la ĉina, tiel montrante sian argumenton.
Poste, kiam la plej aĝa filo diras al
la patro, ke li volas iri al universitato, ni
ekscias, ke la junulo kapablas paroli ses
lingvojn. La filmo neniam klarigos ĉu
unu el ili estas Esperanto, kvankam la
recenzantoj de la filmo tion komprenis.
Sekve, ili atentigis ke “la infanoj parolas ses
lingvojn, inkluzive de Esperanto”. Ili ankaŭ
notis, ke la fratinoj parolas ĝin flue. Fakte,
en pluraj intervjuoj la filmreĝisoro klarigis,
ke la du aktorinoj sekvis Esperanto-kurson
Sceno de la filmo
Mirinda Kapitano
1308 (12) Decembro 2016
por prepari sin por tiu sceno.
Miaopinie, ne hazardas, ke la direktoro
elektis Esperanton por la sceno de la
buso. Aliaj lingvoj, kiel la franca aŭ la
itala, povintus taŭgi por ekzempli, ke
malĝentilas paroli lingvon ne komprenatan
de ĉiuj. Jen malbanala demando: Kial
li elektis precize Esperanton? Se li
simple volis uzi artan lingvon, kial ne
elekti Klingon aŭ Dothraki, kiuj multe
pli mojosas en la ekstera mondo? Kiel
respondon, mi proponas tri ideojn.
Unue, la filmregiŝoro eble volis montri,
ke Esperanto estas vivanta lingvo, kiu
nuntempe servas la celojn de komunikado
kiel iu ajn lingvo. Aliflanke, la fakto ke
la knabinoj lernis ĝin sen la helpo de la
patro, utilas por riveli ke ĝi estas (relative) Sceno de la filmo
facile lernebla lingvo. Fine, povas esti, ke Mirinda Kapitano
la regiŝoro celis memorigi Zamenhofe, ke
Esperanto enhavas ideologian elementon;
tio estas, ke ĝi rilatas al aktivismo por pli
justa mondo. Jen laŭ mi la plej interesa la angle-parolanta mondo, ke ni ĉeestas
punkto. ŝanĝon en percepto de Esperanto kiel io
En la filmo, Esperanto estas asociita ridinda kaj fiaskinta. Mirinde, ĝi ĉiam
kun alternativa vivmaniero. Temas pli kompreniĝas kiel absolute valida
pri miksaĵo de elementoj, inkluzive de komunikilo, ligita al transformaj sociaj
budhismo, marksisma teorio, jogo, lukto- movadoj.
artoj, nudismo kaj monto-grimpado,
interalie. La rezulto estas homoj intelekte
plej potencaj, fizike plej sanaj kaj etike plej
Esperanto
koncernataj de la komuna bono. Sume, tiu
kapitano estas nova signo, almenaŭ en
sur la granda ekrano
Gian Carlo Fighiera
En tiuj ĉi tagoj estas projekciata en 675
italaj kinejoj (kaj verŝajne en la tuta mondo)
usona filmo sub la titolo Captain Fantastic,
en kiu oni aŭdas mallongan interparolon
en klara Esperanto.
Ses infanoj en familia aŭtobuso dum
veturado laŭte komencas paroli en perfekta
Esperanto ĝis, kiel la patro diras: “nun
sufiĉas kun fremdaj lingvoj, sufiĉas kun
Esperanto”.
La filmo, filozofiema, anarkiema,
hipiema, kelkfoje ŝoka, sed tre homeca,
pensiga kaj belege fotita, ricevis kvar
stelojn el kvin de la juĝkritiko, kaj estas
konsiderata unu el la plej elstaraj en la
nuna periodo.
Post La granda diktatoro de Chaplin, la
duan fojon la internacia lingvo ludas rolon
en grandekrana filmo.
259
 Retejo
esperanto.net
Esperanto: la internacia
lingvo
Esperanto estis kreita kun la celo esti justa
komunikilo. Ni kredas ke ĝi estas la plej
taŭga lingvo por forigi la lingvajn barilojn
kaj permesi internacian komunikadon por
ĉiuj surbaze de reciproka respekto kaj
kompreno.
La renovigo de la retejo
esperanto.net estas survoje
Emiljo Cid
Esperanto.net havas nun novan
koncepton, ĝi celas esti retejo por informi
tiujn homojn, kiuj interesiĝas pri Esperanto,
kaj gvidi ilin al la komunumo. Antaŭe,
la retejo kun malpli da enhavo estis
disponebla en 65 lingvoj - ĉu ni sukcesos
atingi tian plurlingvigon ankaŭ ĉi-foje? Tio
dependas de ni!
En la nova retejo, oni povas rapide trovi
mallongajn informojn pri la lingvo, pri la
kulturo de Esperanto, kaj nemalatentinda
parto de esperanto.net estas ankaŭ la eblo
facile iĝi “Amiko de Esperanto”. Tio helpos
por ligiĝi kun homoj, kiuj interesiĝas pri
niaj lingvo kaj komunumo, teni kun ili la
kontakton, kaj gvidi ilin al nia komunumo.
De tempo al tempo ni planas sendi
dulingvajn bultenojn al ĉiuj amikoj de
Esperanto por informi ilin pri la novaĵoj
kiuj okazas en nia movado.
Se vi ŝatus helpi, skribu al esperantonet@
co.uea.org, por ricevi pliajn informojn!
Vi povas helpi teknike, tradukante,
kontrollegante - estas amaso da eblaj laboroj
260
ESPERANTO NIA ASOCIO
fareblaj.
Historio
Komence de la jarmilo la familio Kehlet
interkonsentis kun UEA, ke tiu lasta havu
uzorajton pri esperanto.net, sed la posedo de
la domajno restis ĉe la heredantoj de Torben
Kehlet, kiu aĉetis siatempe la domajnon.
Poste okazis evoluigo de la paĝo, kaj en
2002 estis la lasta renovigo de esperanto.
net. Plue, en 2016 volontulo de la Centra
Oficejo, Pierre Vittet, kreis provan retejon,
laŭ nova koncepto evoluigita de la Estraro
de UEA post ĝia printempa Estrarkunveno.
Bedaŭrinde tiu provo ne estis daŭrigebla,
pro la diversaj aliaj novaj okupoj, interalie
la engaĝiĝo en la projekto de TEJO, Afrika-
Eŭropa Junulara Kapabligo, kaj rilate
al la renovigo de la administra sistemo
trovebla en la Centra Oficejo. Tial, la 26-an
de septembro 2016 UEA lanĉis konkurson
por renovigi esperanto.net kun premio de
3000 EUR, por vidi, ĉu estas aliaj vojoj
esplorendaj, esploreblaj.
Responde al la alvoko, publikigita
1308 (12) Decembro 2016
en Gazetara Komuniko, alvenis kvar
kandidatiĝoj ĝis la limdato. La Estraro
havis tre malfacilan taskon elekti inter
la altkvalitaj kandidatiĝoj, kaj sekve de
intensaj diskutoj kaj studoj la elekto falis
sur la provretejon kreitan de Judith Meyer
kaj Adam Scott. Judith Meyer estas konata
pro sia agado por Esperanto en la reto,
ekzemple pro Eklaboru, Amikumu, la
furora filmeto Esperanto: like a native, kaj
Duolingo. Adam Scott estas komencanto
en Esperanto, sed profesia dezajnisto.
Post intensa laboro de Judith Meyer kaj
Adam Scott, esperanto.net ekhavis novan
aspekton.
Por tiuj lingvoj, por kiuj ne jam ekzistas
tradukita, adaptita versio de la nova
retejo, la ligilo ligas al la malnova retejo
de esperanto.net. Helpu ankaŭ vi, por ke la
nova retejo laŭeble rapide estu tradukita
al via lingvo!
Ĉu vi ŝatus helpi, kaj traduki, adapti,
provlegi la tekstojn? Skribu al esperantonet@
co.uea.org por ricevi pliajn informojn!
Indekso
A - Internacia Festivalo, IF 41
Acsádi, Veronika 183
Afriko 77, 134, 231
Ahmad, Saeed 57
AIS, Akademio Internacia de
la Sciencoj 41, 82
Akademio de Esperanto
9, 179
Albanio 249
Alcalde, Xavi 259
ALTE, Asocio de
Lingvotestistoj en Eŭropo
254-255
Ameriko 134-135
Amikumu 197
Amis, Ĵenja 210-211
Andrade Alves Sobrinho,
Adelson 8
André, Aleks 125, 149, 176
Antekero 230
Antskog, Carola 66
Arana, Aitor 35
aranĝoj, kongresoj,
renkontiĝoj, kunvenoj:
- Afrika Kongreso de
Esperanto 112
- Aktivula Maturigo, AMO 6,
16, 34-35, 82, 83, 87, 108, 109,
131-132, 155
- Andaluzia Kongreso de
Esperanto 20, 230
- Argentina Kongreso de
Esperanto 162
- ArKonEs 197
- Azia Kongreso de Esperanto
235
- Baltiaj Esperanto-Tagoj,
v. BET
- Belartaj Konkursoj 64-65, 133
- BET, Baltiaj Esperanto-Tagoj
58, 214
- Brita Kongreso de
Esperanto 162
- Esperantologia Konferenco
9, 53
- Eŭromediteranea Kongreso
de Esperanto 162
- Franca Kongreso 59
- Germana Esperanto-
Kongreso 59, 162
- Hispana Kongreso de
Esperanto 59
- IKEF, Internacia Komerca
kaj Ekonomia Fakgrupo 235
- IKU, Internacia Kongresa
Universitato 41, 102-103, 120,
177, 227, 229
- ILEI-Konferenco (ILEI-
Seminario) 53, 235
- IMEK, Internacia
Medicinista Esperanto-
Konferenco 184
- interlingvistikaj kursoj
en Universitato de Adam
Mickiewicz 32, 210-211
- internacia entreprena kaj
komerca forumo 32
- Internacia Esperanto-
1308 (12) Decembro 2016
Renkontiĝo de Meditado 154
- Internacia Infana
Kongreseto, IIK 53, 103,
183, 254
- Internacia Junulara
Kongreso, IJK 53, 186, 231
- Internacia Konferenco de la
NROj ĉe Unesko 255
- Internacia Kongresa
Universitato, v. IKU
- Internacia Kongreso de
Fervojistoj Esperantistoj 59
- Internacia Medicina
Esperanta Kongreso 32
- Internacia Medicinista
Esperanto-Konferenco, v.
IMEK
- Internacia Pedagogia
FilmFestivalo 226
- Internacia Vintra
Universitato, IVU 41
- Irana Esperanto-kongreso
59
- Israela Kongreso 48, 59, 106
- Itala Kongreso de Esperanto
208-209
- Japana Esperanto-Kongreso
59, 230
- KAEST, Konferenco pri
Aplikoj de Esperanto en
Scienco kaj Tekniko 230
- kalendaro de aranĝoj 59,
106, 151
- KER-ekzamenoj 131, 142,
203
- Komuna Seminario, KS 29
- Konferenco pri Aplikoj
de Esperanto en Scienco kaj
Tekniko, v. KAEST
- Lingvo-politika konferenco
de landoj V4+ 32, 180
- Luminesk 33, 41
- Malferma Tago de Centra
Oficejo de UEA 59, 72, 170,
245
- mapo de aranĝoj 106
- Mezorienta Kunveno 229
- Moskva Esperanto-
Renkontiĝo 197
- NASK, Nord-Amerika
Somera Esperanto-Kursaro 32
- Novjara Renkontiĝo, NR
33, 41
- Olimpikaj Ludoj 127
- Skota Kongreso 59
- Sveda Esperanto-Kongreso
59, 162
- TEK, Tutslovakia Esperanto-
Kongreso 126
- Teo kaj Amo 126, 133
- Trilanda Kongreso de
Esperanto 116
- UAM kursoj, v.
interlingvistikaj kursoj en
Universitato de Adam
Mickiewicz
- Universala Kongreso
2015 132
- Universala Kongreso 2016
101-a en Nitro, Slovakio 3, 18,
32, 33, 53, 69, 102-103, 128, 173,
176, 177, 178, 181, 182
- Universala Kongreso de
Esperanto 2017 en Seulo,
Koreio 168, 232
- Woodstock, muzikfestivalo
Argentino 162
Arquillos, Ángel 20
Asizo 207
Asocio de Lingvotestistoj en
Eŭropo, v. ALTE
Asocio de Verduloj
Esperantistaj, AVE 21
astronomio 41
Azio 235
B Dewi, Ilia 123
Baláž, Peter 32, 33, 37, 69, 173
Balogh, József 100
Balta Ondo, La 9
Bandung, 108 116
Bardo, Babelo 188
bardoj (Esperantaj) de Rusio
44-45
Benino 21, 57, 61
Berlino 138
Berthelot, Paul 4
Bertozzi De Angeli, Jonne 46
Berveling, Gerrit 158-159,
236-237
bibliotekoj 126
bilanco de UEA 137
bildsrioj 117, 165
Bjalistoko 125
Blanke, Detlev 166
Bociort, Ignat 21
Bolingbroke Mudie, Harold
32
Borčić, Lucija 22
Borges dos Santos, Manoel 46
Boris Mandirola, Michael 29,
202-203
Brazilo 127
Bronŝtejn, Mikaelo 44-45
Buijnsters, Piet 33
Bulgario 59
Buller, Osmo 4, 8, 9, 66
Busan 29
C esperanto.net 260
Captain Fantastic (Mirinda
Kapitano) 259
Camacho, Jorge 224-225
Carlevaro, Tazio 10
CED, Centro de Esploro kaj
Dokumentado pri Mondaj
Lingvaj Problemoj 9, 32, 130
Centra Oficejo de UEA 4, 135,
182, 222-223, 245
Centro de Esploro kaj
Dokumentado pri Mondaj
Lingvaj Problemoj, v. CED
Cervantes, Miguel de 237
Choe Taesok 154, 195
Cid, Emilio (Emiljo) 124, 260
CO, v. Centra Oficejo de UEA
Codji 21
Corsetti, Renato 40, 82, 109,
207, 229
Cwik, Michael 118
Ĉ FEJ 19
Ĉinio 248, 235
Ĉjuanĝoŭ 235
D Finnlando 254-255
Silva Almeida, António da 22
Dasgupta, Probal 210
Queirós, Eça de 92-93
Valle-Inclán, Ramón Ma
del 115
Delamore, Robert 8
Del Barrio, José Antonio 237
denaskuloj 156-157
diskoj, v. libroj
Docenko, Dmitrij 223
donacantoj, v. fondaĵoj
Duc Goninaz, Michel 118
dumvivaj membroj, v.
fondaĵoj
duolingo.com 101
E - biblioteko (konto) 19, 46
E@I, Edukado@Interreto,
Esperanto@Interreto 9, 37
edukado 104-105, 131, 150-
151, 152-153, 204-205, 210-211,
226, 227, 229
edukado.net 32, 130
Edukado@Interreto, v. E@I
ekonomio (kaj Esperanto)
84-85
Ekvadoro 207
ekzamenitoj 142
Ertl, István 258
ESF, Esperantic Studies
Foundation, Fondaĵo por
Esperantaj studoj 32, 37
Esperantic Studies
Foundation, v. ESF
Esperantisto de la Jaro 8
Esperanto per rekta metodo
(apo) 33
Esperanto Plus 21
Esperanto@Interreto, v. E@I
Esperanto-centroj 195
EsperantoLand 30
estrara raporto 2015 129-137
Estraro de UEA 4, 134, 175
Eŭrazia Kultura Centro 250
Eŭropa Parlamento 139
Eŭropa Unio, EU 37
Eŭropa Volontula Servo,
v. EVS
EVS, Eŭropa Volontula
Servo 149
F (konto) 116, 139, 149, 176,
fakaj asocioj de UEA 56,
61, 132
Farkas, Júlia 250-251
Fekri, Amir 106
Fettes, Mark 3, 4, 151, 174-175,
202-203
Fiedler, Sabine 39, 113
Fighiera, Gian Carlo 259
Filipina Esperanto-Junularo,
Filipinoj 19, 219
filmoj, v. videoj
filozofio 247
Fondaĵo por Esperantaj
studoj, v. ESF
fondaĵoj, kontoj, donacantoj,
donacoj, dumvivaj vembroj:
- Afriko kapitalo 19
- Afriko konto 19, 46, 70, 81,
116, 139, 149, 176, 214, 238, 252
- Ameriko fondaĵo 46, 70, 81,
116, 214, 252
- AMU Poznanon 210-211
- Arabio konto 19, 81, 116,
176, 238, 252
- Azio fondaĵo 19, 46, 70, 81,
176, 214, 238, 252
- Biblioteka Apogo Bachrich
126, 133
- Canuto fondaĵo 19, 46, 70,
81, 116, 133, 139, 149, 176, 214,
238, 242
- dumvivaj membroj de
UEA 19, 46, 70, 116, 149, 176,
214, 238
- Edukado konto 116
- Espero fondaĵo 19, 46, 70,
116, 176, 214
- ĝenerala kapitalo (fondaĵo
de UEA) 19, 46, 70, 139
- ĝenerala kaso (konto de
UEA) 19, 46, 70, 81, 116, 149,
176, 238, 252
- Informado konto 116,
139, 149
- Junularo fondaĵo 70, 81, 116,
139, 176, 252
- konkursoj 64-65, 117, 126,
133, 197
- Novjorka oficejo (konto)
19, 46, 238
- patronoj de TEJO 70, 116,
139, 149, 176, 214
- Societo Zamenhof 70, 116,
139, 149, 176, 214, 242
- sponsorado de UK en
Nitro 32
- Triamonda kongresa
fondaĵo 70, 139, 149, 176, 214
- Unesko kaj UN (konto)
70, 176
- volontula domo de UEA
214, 252
- volontula fondaĵo 19, 70,
116, 139, 149, 176, 214, 238
- Wüster-fondaĵo 19, 176
forpasoj 22, 46, 66, 118, 142,
166, 190, 238
Franchitti, Kjara 208-209
Francio 59, 139, 162, 255
Fraskato 208-209
G
Gabalda, Liba 208-209
Gábor, Márkus 250-251
Gárdonyi, Géza 212-213
Gazetara Komuniko de UEA
56, 140, 227, 229
gazetoj, v. libroj
Gbadamassi, Latifou 57, 77
Gdansko 59, 162
geedziĝoj 190
Germanio 33, 59, 138, 162
Ghimire, Pradip 83
Glasgo 59
Gobbo, Federico 68, 247
Grażyna Mirska, Esperantina
156
Grobe, Edwin 46
Grosjean, Mireille (Mirejo) 4,
21, 61, 147, 163, 226
Gubbins, Paul 165
Gutiérrez González, Maritza
39-40
H
Hago 33, 101
Halvelik, Manuel 142
Haupenthal, Reinhard 238
Havano 248
Helsinko 254-255
Hemon, Roparz 35
Henriel, Fidilalao 67
Henriksen, Kim 110-111
Herrera del Duque 59
hindia lingvo 82
Hispanio 20, 59, 230
historio de Esperanto 243
Hodler, Hector 4
Holstein, Jolanta van 101
Homaj rajtoj 246-247
Horváth, Sándor 116
Huang Yinbao, Trezoro 36,
222-223, 235
Hungario 53, 163, 187
I
ILEI, Internacia Ligo de
Esperantistaj Instruistoj 4, 5,
130, 147, 150-151, 163, 187, 226
Imbriglia, Martina 208-209
Indonezio 82, 87, 108, 116
Infanoj Ĉirkaŭ Afriko, IĈA 77
Instituto Zamenhof 21
Internacia Esperanto-Instituto,
IEI 33, 101
Internacia Ligo de
Esperantistaj Instruistoj,
v. ILEI
Irano 59, 106
Israelo 59, 106, 249
Italio 207-208, 209
261
Indekso
J - Aufsätze zur Interlinguistik
Jackowska, Marta 46
Jafo 59, 106
Jansson, Tomas 238
Japanio 59, 230
Járeb, Ottmár 104-105, 152-
153, 204-205
Jaro de la Lernanto 147, 150-
151, 211
Jerez de la Frontera 20
Johansson, Sten 15, 42-43
K
Kapista, Tereza 118
Kartvelio 229
Kaszás, Attila 99, 110-111, 123,
138, 171, 219, 221
Keeble, Dorothy (Kim) 46
Keller, Stefano 4
Khan, Salman 104-105
kibernetiko 68
KIK2 konkurso 99
Kiriakos, Kostas 113
Kiselman, Christer 9
Klawe, Christoph 62, 184
Kolker, Boris 101
komitatanoj de UEA 8
Komitato de UEA 134
Kongo 83
kongresoj, v. aranĝoj
kontoj, v. fondaĵoj
Kooij, Madzy van der 158-159
Koreio 29, 168, 195, 227, 229,
232, 254
Kóródy, Zsófia 254-255
Kostrzyn 228
kotiztabelo de UEA por
2016 26
kotiztabelo de UEA por
2017 194
Koutny, Ilona 210
Kováts, Katalin 210
Kruse, Elfriede 118
Kubo 39-40, 248
kuirado 117, 165
kunvenoj, v. aranĝoj
L - Norvega Esperantisto 233
Lamichhane, Sandip 57
Las Grutas 162
Lee Jungkee 4, 195
leganto de la monato 101, 123,
147, 171, 195
Lelarge, Sylvain 189
Lemes Brito, Cleber 4
lernejoj kun Esperanto 248
lernu.net 9, 32
libroj, diskoj, revuoj, serioj,
verkoj, gazetoj:
- abontarifoj de libroservo de
UEA por 2017 203
- Amiko el la junaĝo de
Maigret 15
262
- Ateismo (revuo) 140, 233
und Esperantologie 113
- Beletra Almanako 112, 140
- Bohemiaj Lumoj 115
- Bridge of Words. Esperanto
and the Dream of a Universal
Language 258
- Ekzistado. Kibernetika
klarigo de la mondo 68
- El Popola Ĉinio 112, 161
- En la muelejo 92-93
- Esperanto per rekta
metodo 33
- Esperanto revuo 4, 24, 36,
75, 99, 132
- Esperantolehti 233
- Eŭropa Bulteno 161, 185, 233
- Eŭropo, vi baldaŭ mortos 40
- Fundamento de la homaj
rajtoj 246-247
- Historio de la Esperanta
Literaturo 10
- infanlibroj 65
- inĝenia hidalgo don Quijote
de La Mancha, La 237
- Internacia Pedagogia Revuo,
IPR 185
- José Matias 92-93
- Juna Amiko 140
- Kaj jen mi! 158-159
- KancerKliniko, La 185, 233
- Kiu ĉi mi? 158-159
- Kontakto revuo 112, 161
- Konvinka kamuflaĵo
236-237
- laste aperis 23, 47, 71, 119,
143, 167, 191, 214, 239, 263
- libroj plej popularaj 66
- libroservo de UEA, v. ankaŭ
laste aperis 203
- Martinus kaj la nova monda
moralo 213-214
- Monato (magazino) 112,
140, 161, 185
- Monde diplomatique,
Le 112
- Nova mondo en niaj
koroj 56
- novaj libroj, v. laste aperis
- Ondo de Esperanto, La 112,
140, 161, 185, 233
- Oriento-Okcidento, serio
2, 218
- Pasporta Servo, v.
pasportaservo.org
- Poemo de Utnoa 13-14
- poezio 64
- Princo Serebrjanij 15
- prozo 64
- Steloj de Eger 212-213
- Sur la paŝoj de D-ro
Esperanto – La posteuloj 113
- Ŝtelisto de vento, La 35 69, 102-103, 126, 128, 173, 176, Scio Sen Bariloj, SSB 61 UMEA, Universala Medicina
- teatraĵoj 65 177, 178, 180, 181, 182, 183, 184 Selten, Reinhard 190 Esperanto-Asocio 62
liberafolio.org 9, 112, 140, serioj, v. libroj Unesko 5, 107, 129, 198-199,
Nyíregyháza 53, 163, 187
161, 185 Seulo 168, 227, 229, 232, 254 255
Lindblom, Roland 46
lingva rubriko 43, 63, 141,
O Silfer, Giorgio 10-12
Simenon, Georges 15
UNICEF 221
Unio de Internaciaj Asocioj,
Oh Gisuk 206
160, 234 Oremland, Mark 114-115 Slovakia Esperanta Federacio UIA 206
lingvaj notoj v. lingva rubriko 126 Universala Esperanto-Asocio,
Orlowski, Matthew 104
lingvokreado 243 Osipova, Arina 124 Slovakio 3, 9, 18, 32, 33, 53, 69, v. UEA
Lins, Ulrich 192 102-103, 126, 128, 173, 176, 177, Unuiĝinta Reĝlando 59, 162
Oumihaĉiman 59, 230
Litovio 195 178, 180, 181, 182, 183, 184, 230 Unuiĝintaj Nacioj, UN 107,
Owen, Tim 32
Liverpolo 162 Smith, Chuck 8 129
Loison, Didier 114 Ölberg, Hermann 113 Sokoli, Nehat 249 Urgupo 109
M P Sözüer, Lars 63, 227
Spanò, Maria Rosaria (Spanò,
Urueña, Rafaela 246-247
Uśpieński, Jerzy 22
MacGill, Stefan 4, 16, 34, 57, Pakistano 57 Sara) 1, 4, 6, 9, 17, 34-35, 124,
87, 108, 150, 211, 245 Parizo 255
pasportaservo.org 63, 227
155, 190, 198-199 V
Madagaskaro 67 spezokonto de UEA 136-137 Vajs, Ján 18
Maia, Fernando 90-91 piedpilko 189 Garrido, Albert Stalin 19, 219 Valle, Fabrício 4, 6, 26, 30-31,
Maldonado Valverde, Denice Pietiläinen, Jukka 182 statuto de UEA 174-175, 200- 38, 54-55, 60, 75, 78-80, 88-89,
147 Pietrzak, Barbara 4, 125, 203, 253 91, 93
Mao Zifu 158 Steele, Trevor 236-237 Van den Kieboom, Walter 190
256-257
Marček, Stano 33, 228 Strasburgo 139 Vanhulle, Kamiel 142
Pirlot, Germain 83
Marchal, Cédric 76 Pita, Fernando 127 Striganova, Anna 58 Varna 59
Markovich, Vanda 100 Szilva, Szabolcs 182 Vergara, José Antonio 4,
poliglotoj 138
Marsejlo 59, 162 Pollando 32, 53, 59, 125, 162, Šaturová, Magda 190 51, 178
Martorell, Floréal 32, 54-55 verkoj, v. libroj
Masaja Seŝimo 164
197, 210-211, 228
Poór, Veronika 149, 175, Ŝ Viana, Paŭlo 13
MASI, Moskva Esperanto- 197, 223 ŝercoj 188 videoj kaj filmoj (Esperantaj)
Asocio 230 Ŝevĉenko, Dima 58, 214 8, 125, 126, 149, 176, 226, 259
Poznano 197, 210-211
Matković, Dinko 118 Vinilkosmo 32, 54-55
Maurelli, Francesco 78-80, 190 Premio Germain Pirlot 82
Pro Esperanto 13-14
T Virina Esperanto-Asocio 83
medicino 62 Taiyuan 248 Vitale, Alberto 139
Montero Medina, Juan Prodanov, Prodan 66 Tajlando 83 Vleugel, Joseph van der 9
Carlos 248 Putze, Alexander 66 Tanzanio 21 volontula domo de UEA 56,
membraro de UEA 94, 135 puzloj 82 Taremi, Anĝelina 22 81, 223
Mickiewicz, Adam 32, 210-211
Mihalkov, Georgi 113 R Taylor, Iyan 116
Tbiliso 229
volontulado 56, 81, 149, 182,
222-223
Minnaja, Carlo 10-12 radiofonio en Esperanto Tehrano (Teherano) 59, 106 Vroclavo 53
256-257
Mironova, Irina 22 TEJO, Tutmonda Esperantista
Raola, Orlando 6, 9
Mitra, Sugata 104-105, 204-205 Junulara Organizo 4, 7, 29, 90-
Modra 230
Rašić, Nikola 212
recenzado 42-43 91, 139, 164, 175, 186, 200-203, W
Moerbeek, Rob 43, 63, 141, redakcio de revuo Esperanto 4 227, 231 Wandel, Amri 41, 61, 82, 102-
160, 234 Tel-Avivo 249 103, 106, 177, 249
redaktoro de revuo Esperanto
Montagut, Abel 13 75, 123 Therkelsen, Ole 213-214 Wang Tianyi (Ĉielismo) 86
Moskva Esperanto-Asocio, Tiŝljar, Zlatko 40, 68 Waringhien, Gaston 50
Reinvart, Jozef 180
v. MASI renkontiĝoj, v. aranĝoj Togolando 21 Wei Yubin 248
Moskvo 197, 230
Mundolingua 114-115
revuoj, v. libroj
rifuĝintoj 128
Tolstoj, Aleksej 15
Tonkin, Humphrey 32, 64-65,
Welker, Herbert 179
Wierzbowski, Przemysław
Munkeno 59, 162 Rio-de-Ĵanejro 127 107, 200-202, 243 171
muziko 32, 44-45, 54-55, 110- Ripani, Massimo 186 Tóth, Renáta 124 Witdoeckt, Flory 190
111, 228 rotarianoj (esperantistaj) 9 Trifoi, Mihai 213-214 Wunsch-Rolshoven, Lu 30-31
Rotellini, Evelyne 67 Triolle, Renée 5, 255
N Roterdamo 4, 59, 245
Rukelj, Stanko 118
turismo 63, 67 Z
naskiĝoj 142, 238 Turkio 109 Zhu Xueli (Ĉielia) 29
Rusio 197, 230 Turone, Giuliano 128 Zamenhof, Ludoviko Lazaro
Nederlando 4, 33, 59, 101, 245
Negroponte, Nicholas 104-
105, 152-153
S Tutmonda Esperantista
Junulara Organizo, v. TEJO
(Ludwik Lejzer) 3, 5, 198-199,
243, 247
Saarbrücken 33 Zamenhof, monumento 248
nekrologoj, v. forpasoj
Nepalo 21, 57, 83
Santos, João José 92-93
Sanz, Pedro 56
U Zamenhof-Centro 125
UEA, Universala Esperanto- Zamenhof-Jaro 198-199, 247
Ni semas 109 Sapoĵnikov, Viktor 66, 142
Asocio 4, 5, 6, 8, 9, 26, 90-91, Zamenhof-Tago 248, 249
Nideggen 33 Schäffer, Martin 4, 81
93, 126, 200-203, 222-223, 227, Zecchin, Armando 46
Nitro (urbo) 3, 9, 18, 32, 33, 53, Schor, Esther 258 245, 253 Żebrowski, Łukasz 231
1308 (12) Decembro 2016
Laste Aperis facebook.com/lasteaperis

Aliĝu al la komunumo Laste Aperis en Fejsbuko, kie kolektiĝas legantoj por komentado de libroj,
babilado pri literaturo, aŭtoroj, eldonejoj, tradukoj, libro-merkato kaj koncernaj temoj. Vi povos ankaŭ
afiŝi mikrorecenzojn kaj se ili estas talente verkitaj, vi estos invitita verki recenzon por la revuo Esperanto.
Abritus – Poezia kaj humura antologio.
Kompilis Ivaniĉka Maĝarova, Dimitrinka
Kateva. Razgrad: Esperantista domo pri
kulturo “D-ro Ivan Kirĉev”, 2016. 112p.
21cm. ISBN 9786199060407. Premiitaj verkoj
de la internacia literatura konkurso EKRA,
1991-2015. Kvindeko da aŭtoroj. € 12,00
Belarta rikolto 2016. Premiitaj verkoj
de la Belartaj Konkursoj de Universala
Esperanto-Asocio. Div. aŭtoroj. Redaktis
teamo. Nov-Jorko: Mondial, 2016. 139p.
22cm. ISBN 9781595693280. Poezio, prozo,
eseoj, teatro. € 9,90
Bona sinjorino. Eliza Orzeszko. El la pola
trad. Kabe. Chapecó: Fonto, 2016. 86p.
20cm. Senvualigo de falsa bonfarado, kiu
igas la helpatojn simplaj ludiloj. € 6,90
Bridge of Words. Esperanto and the
Dream of a Universal Language. Esther
Schor. New York: Metropolitan Books,
2016. 365p. 24cm. Ilus. Bind. Kromkovrilo.
ISBN 9780805090796. Originala “historio”
ne nur de Esperanto, sed de la tuta dudeka
jarcento. € 33,00
Enkonduko en la japanan. Yamasaki Seikô.
Chapecó: Fonto, 2016 (2a eld). 211p. 21cm.
Dudek lecionoj. Literumo per la latina
alfabeto. Apendica vortareto dudirekta. €
13,80
Pri lingvo kaj aliaj artoj. William Auld.
Chapecó: Fonto, 2016 (2a eld.). 198p. 21cm.
Bonvena reeldono de esearo diverstema,
unue aperinta en 1978. € 17,40
Dia Liturgio. Johano la Orbuŝa. En
Esperanton trad. div. Moskvo: Kristana
ortodoksa rondo esperantista, 2015. 56p.
21cm. ISBN 9785519485470. € 6,00
Elektitaj fabeloj. Fratoj Grimm. El la
germana trad. Kabe. Chapecó: Fonto, 2016.
216p. 21cm. Fama fabelkolekto en klasika
traduko. € 17,40
Enkonduko al “Kontribuaĵoj al la kritiko
de la politika ekonomio”. Karlo Markso. El
la germana trad. V. Lutermano. Embres-et-
Castelmaure: MAS, 2016. 42p. 22cm. ISBN
9782369600565. Teksto verkita en 1857 kaj
unuafoje publikigita en 1903. € 6,00
Frazeologia vortaro. Kompilis Gersi
Alfredo Bays. Chapecó: Fonto, 2016. 392p.
21cm. Kompilita baze de Domfabriko. Por
ĉiu kapvorto estas donita ankaŭ portugala
traduko. € 21,00
Fundo de l’ mizero, La. Wacław
Sieroszewski. El la pola trad. Kabe.
Chapecó: Fonto, 2016 (2a eld). 120p. 20cm.
Historia realisma romano pri la terure
mizera vivo de lepruloj forĵetitaj de la socio.
€ 13,80
Internacia krestomatio. Div. aŭtoroj.
Kompilis Kabe. Chapecó: Fonto, 2016. 104p.
20cm. Fragmentoj el A. Dumas, A. Ĉeĥov,
M. Gorkij, R. Kipling, A. Niemojewski, M.
Serao, H. Sienkiewicz, B. Suttner. € 13,80
Interrompita kanto, La. Eliza Orzeszkowa.
El la pola trad. Kabe. Chapecó: Fonto, 2016.
99p. 20cm. Romantika romano pri amo inter
personoj de du malsamaj socioj. € 13,80
Jaro, La. Poŝkalendaro 2017. Antwerpen:
FEL, 2016. 119+31p. 15cm. Du kajeroj. € 5,70
Konstrufaka kolekto. Jan Werner.
Brno: MSD, 2016. 346p. 21cm. Ilus. ISBN
9788073922542. Utila kolekto de materialoj
rilataj al konstruado kaj arĥitekturo. € 13,50
Nova butikisto de Nukugaia, La kaj aliaj
noveloj. Bertram Potts. Chapecó: Fonto,
2016 (2a eld). 247p. 21cm. 13 noveloj en flua
kaj eleganta stilo. € 17,40
Orpantalono, La. Kin/kane zubon. Laŭ
Max Lundgren. El la sveda trad. kaj adaptis
B. Nilsson. En la japanan trad. Y. Ohguro.
Komentariis Ĉ. Doi. Jokohamo: Mevo-
Libroj, 2016. 87p. 21cm. ISBN 9784903495057.
Facila legolibro komentariita kun japana
traduko. € 6,30
Sezonoj de la animo, La / Sezonite na
dušata. Hajkoj / Hajku. Elena Popova.
Dobrich: Matador 74, 2016. 64p. 21cm.
ISBN 9789543714803. Pli ol 90 hajkoj en la
bulgara kaj Esperanto. Kun belaj desegnaĵoj
de Iglika Besson. € 6,60
Survoje por progreso. Renkontiĝoj de
diplomato. Sovetio, Gorbaĉovo, Ruslando
kaj Latinameriko. Hans Modrow. El la
germana trad. V. Lutermano. s.l.: MAS,
2016. 112p. 22cm. ISBN 9782369600572.
Fragmentoj el la rememoroj de germana
profesia politikisto. € 8,10
Terminaro de betono kaj de betonistaj
laboroj. Jan Werner. Brno: La aŭtoro, 2016
(2a eld). 67p. 21cm. Kun Esperanto kiel
la ĉeflingvo kaj ekvivalentoj en la angla,
germana kaj ĉeĥa. € 4,50
Vortaro de Esperanto. Kabe. Chapecó:
Fonto, 2016 (reeld). 302p. 21cm. La unua
nuresperanta vortaro. Epokfara verko
siatempe. € 21,00
NELIBROJ
Bosniumas. Espo Despo. Donneville:
Vinilkosmo, 2016. 48min. Kun
tekstobroŝuro. 12 pecoj-specimenoj el la
riĉa kaj varia bosnia muziko, adaptitaj kaj
tradukitaj en Esperanton. KD. € 16,80
Kiel savi Galapagojn. Roman Dobrzyński.
Varsovio: La aŭtoro, 2016. 18-minuta filmo
rilata al la mirinda pacifika insularo. DVD.
€ 12,00
Monster of Phantom Lake, The. Reĝ.
Christopher R. Mihm. Saint Euphoria
Pictures, 2016. 97min. Hororfilmo kiu
memorigas pri la Malvarma Milito de la
jaroj 1950. Dublita kaj subtitolita en E-o.
DVD. € 6,90
Paisans de Roergue. Paulette & André
Andrieu. Castanet: Piget, 2016. 150min.
Antaŭ pli ol 50 jaroj la provenca paro
komencis filmi la ĉiutagan vivon de siaj
gepatroj. La tiamajn 8-milimetrajn filmojn
oni kunmetis en dokumentan filmon,
komentitan en la okcitana. Subtitoloj en la
franca, angla kaj E-o. DVD. € 20,40
Sovaĝa animo. BaRok-projekto.
Donneville: Vinilkosmo, 2016. 54min.
Kun tekstobroŝuro. La 11-peca koncepta
albumo alvokas la diojn de la brazila tupia
mitologio. Iom da folkloro, iom da klasika
muziko kaj multe da roko. KD. € 17,40

LA SUPRAJN TITOLOJN MENDU ĈE LA LIBROSERVO DE UEA, Nieuwe Binnenweg 176, NL-3015 BJ Rotterdam, Nederlando. Bv.
atenti ke por varoj sendotaj al adresoj en Eŭropa Unio al ilia neta prezo aldoniĝas aldonvalora imposto: 6% por libroj kaj periodaĵoj kaj
21% por ĉio alia. Al ĉiuj netaj prezoj aldoniĝas 10% por sendokostoj (minimume 5,00 eŭroj).
Antaŭdankon pro via mendo! Ĝisdata katalogo de haveblaj varoj estas ĉe www.uea.org/katalogo/.

263
1308 (12) Decembro 2016
Aperis
nova libro
http://katalogo.uea.org
Prezo: € 6,90.
Triona rabato ekde Fundamento de la
tri ekzempleroj.
homaj rajtoj

Antaŭparolo de Mark Fettes

Enkonduka eseo de M. Rafaela Urueña
Universala Deklaracio de Homaj Rajtoj
Internacia Pakto pri Civiliaj kaj Politikaj Rajtoj
Internacia Pakto pri Ekonomiaj, Sociaj kaj Kulturaj Rajtoj
Tradukoj (la Paktoj) de Humphrey Tonkin
Traduk-kontrolo (la Paktoj) de Brian Moon