1 12.

Sınıf
Fizik
Çembersel Hareketler – 1

1. Düzgün çembersel hareket yapan m kütleli bir cismin yö- 4. Bir dairesel pistte 3 s’de 12 tur atan bir bisiklet teker-
rünge yarıçapı sabit tutularak frekansının değeri azaltılı- leğinin açısal sürati kaç rad/s’dir? (π =3)
yor.
A) 3 B) 4 C) 6 D) 12 E) 24
Buna göre cismin;
I. açısal hız,
II. çizgisel hız,
III. periyot
niceliklerinden hangilerinin değeri azalır?

A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III

Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

2. Düzgün çembersel hareket yapan bir cismin; 5. Yarıçapı 2 m olan dönme dolabın açısal sürati 20 rad/s
I. çizgisel hız, olduğuna göre, dönme dolabın çizgisel sürati kaç m/s
II. merkezcil ivme, dir?

III. açısal hız A) 40 B) 20 C) 10 D) 5 E) 2

niceliklerinden hangilerinin büyüklüğü sabittir?

A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
●
MEB

6. Yarıçapı 100 cm olan pervanenin çizgisel sürati

3. Dakikada 180 devir yapan çamaşır makinası kazanı-
4 m/s olduğuna göre, pervanenin periyodu kaç
nın periyodu kaç s’dir?
s’dir? (π=3)
A) 6 B) 3 C) 2 D) 1 E) 1
3 6 A) 0,2 B) 0,6 C) 1 D) 1,5 E) 2
 1 12. Sınıf
Fizik
Çembersel Hareketler – 1

7. Açısal sürati 8π rad/s olan bir aracın frekansı kaç 10. Düzgün çembersel hareket yapan bir cisim, yarıçapı 1 m
s−1’dir? olan dairesel yörüngede saniyede 1 tur atmaktadır.
3
A) 0,5 B) 2 C) 4 D) 8 E) 16 Buna göre, aracın merkezcil ivmesi kaç m/s2’dir?
(π=3)

A) 18 B) 12 C) 9 D) 6 E) 4

Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü 11. O noktası etrafında düzgün çembersel hareket yapan
aracın çizgisel hızı şekildeki gibidir.

8. Dairesel pistte bir tam turunu 10 s’de koşan bir çocu- O r

ğun açısal sürati kaç rad/s’dir? (π =3)

A) 0,2 B) 0,3 C) 0,6 D) 1,2 E) 1,5

Buna göre, araç K noktasından geçerken aracın mer-

kezcil ivme vektörünün yönü aşağıdakilerden hangisi
gibi olur?
A) B) C)
●
MEB

D) E)

12. Periyodu 3 s olan bir bisikletli yarıçapı 400 cm olan daire-

sel pistte düzgün çembersel hareket yapmaktadır.
9. Yarıçapı 2 m olan dairesel pistte düzgün çembersel
hareket yapan bir aracın periyodu 12 s olduğuna Buna göre, bisikletlinin merkezcil ivmesi kaç
göre, cismin merkezcil ivmesi kaç m/s2’dir? (π =3) m/s2’dir? (π =3)

A) 0,5 B) 2 C) 4 D) 6 E) 12 A) 12 B) 16 C) 20 D) 24 E) 48
 3 12. Sınıf
Fizik
Çembersel Hareketler - 3

1. O merkezli dairesel pistte 10 m/s hızla şekildeki gibi düz- 4. 5 kg kütleli bir cisim yarıçapı 20 cm olan dairesel pistte
gün çembersel hareket yapan cismin periyodu 12 s’dir. 3 s’de 5 tur atarak düzgün çembersel hareket yapmak-
tadır.
Buna göre, cismin merkezcil ivmesi kaç m/s2 olur?
(r=3) Buna göre, cisme etki eden merkezcil kuvvet kaç
N’dur? (r=3)
A) 2 B) 5 C) 5 3
A) 25 B) 50 C) 75 D) 100 E) 200
D) 10 E) 10 3

Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

2. Düzgün çembersel hareket yapan cisimler için; 5. R yarıçaplı yörüngede v çizgisel hızı ile düzgün çem-
bersel hareket yapmakta olan m kütleli cisim için hızı-
I. Çizgisel hız değişkendir.
nın büyüklüğü değiştirilmeden kütlesi artırılırsa aşa-
II. Merkezcil ivme vektörü yarıçap vektörüne diktir. ğıdakilerden hangisi doğru olur?
III. Merkezcil ivme büyüklüğü sabittir.
A) Periyodu artar.
yargılarından hangileri doğrudur?
B) Açısal hızı artar.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III C) Frekansı azalır.
D) I ve II E) I ve III D) Merkezcil ivmesi azalır.
E) Merkezcil kuvvet artar.

6. O merkezli dairesel pist etrafında düzgün çembersel ha-

●

3. Kütleleri 2m ve m olan K ve L cisimleri aynı w açısal hızı

ile O merkezli dairesel pist etrafında düzgün çembersel reket yapan X, Y ve Z araçlarının dönme frekansları sı-
MEB

hareket yapmaktadır. rayla f, 2f ve 3f’dir.

K 2m
r

r r
O Z Y
r r

2r O
L
m
Buna göre, araçların çizgisel hızlarının büyüklükleri
arasındaki ilişki nedir?
Buna göre, K ve L cisimlerine etki eden merkezcil
F A) vY > vX = vZ B) vZ > vY > vX C) vX > vY > vZ
kuvvetlerin büyüklükleri oranı K kaçtır?
FL
D) vY > vX > vZ E) vX > vY = vZ
A) 1 B) 1 C) 2 D) 1 E) 3
2 3 3 2
 3 12. Sınıf
Fizik
Çembersel Hareketler - 3

7. 1,5 m uzunluğundaki bir ipin ucuna bağlanan 2 kg kütleli 10. Sürtünme katsayısı k = 0,3 olan yatay düzlemde
cisme düşey düzlemde saniyede 0,5 tur yapacak şekilde 54 km/h hızla viraja giren aracın savrulmadan döne-
düzgün çembersel hareket yaptırılıyor. bilmesi için viraj yarıçapı en az kaç metre olmalıdır?
(g = 10 m/s2)
Buna göre, cisim düşey düzlemin en üst noktasından
geçerken ipteki gerilme kuvvetinin büyüklüğü kaç A) 90 B) 75 C) 60 D) 30 E) 10
N’dur? (g = 10 m/s2 ; π =3)

A) 47 B) 35 C) 27 D) 20 E) 7

Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

11. w açısal hızı ile düzgün çembersel hareket yapan silindi-

rin iç yüzeyinde m kütleli noktasal bir cisim şekildeki gibi
kaymadan silindirle birlikte dönmektedir.
8. 2 m uzunluğundaki ipin ucuna bağlanan 0,5 kg kütleli ci-
sim sürtünmesi önemsiz yatay düzlemde 5 rad/s açısal
hızı ile düzgün çembersel hareket yapmaktadır. w

Buna göre, ipte oluşan gerilme kuvveti kaç N’dur? r = 50 cm

A) 5 B) 10 C) 25 D) 50 E) 100

Cisim ile yüzey arasındaki sürtünme katsayısı 0,8

olduğuna göre silindirin açısal hızı kaç rad/s’dir?
(g = 10 m/s2)

A) 2 B) 5 C) 5 D) 5 2 E) 10
●
MEB

9. Kütlesi m olan cisim sürtünmesi önemsiz düşey düzlem-

de r yarıçaplı dairesel rayın K noktasından şekildeki gibi
serbest bırakılıyor.

O r
K

12. Eğim açısı 53° olan sürtünmesi önemsiz 30 m ya-

L rıçaplı eğimli viraja giren aracın güvenli bir şekilde
dönebilmesi için aracın çizgisel hızı en fazla kaç m/s
Buna göre, L noktasından geçerken rayın cisme uy- olmalıdır? (g=10 m/s2 ; sin53°=0,8 ; cos53°=0,6)
guladığı tepki kuvveti kaç mg’dir? (g=yerçekimi ivmesi)
A) 5 B) 15 C) 18 D) 20 E) 25
A) 1 B) 1,5 C) 2 D) 3 E) 4
 2 12. Sınıf
Fizik
Çembersel Hareketler – 2

1. Yatay düzlemde O noktasından bir ucu sabitlenmiş ipin 3. O noktasından geçen eksen etrafında şekildeki gibi dö-
ucundaki noktasal cisim şekildeki yörüngede çembersel nen eşit bölmeli çubuk üzerine noktasal K, L ve M cisim-
hareket yapmaktadır. leri yerleştirilmiştir.
Cisim şekildeki konumda iken cisme etki eden merkezcil
kuvvetin büyüklüğü F kadardır. M L K

K, L ve M cisimlerinin dolanım periyotları TK, TL ve TM

O arasındaki ilişki nedir?

A) TK 2TL 2TM
B) TM 2TL 2TK
C) TK = TL = TM
Cismin hareket periyotu T olduğuna göre, şekildeki
D) TK = TL 2TM
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

3T
konumdan geçtikten süre sonra cisme etki eden
2 E) TK 2TM 2TL
merkezcil kuvvetin büyüklüğü kaç F olur?

A) 1 B) 2 C) 2 D) 5 E) 3

4. Yatay düzlem üzerinde düzgün çembersel hareket yapan

noktasal cisme ait yarıçap vektörü 2 s’de 60° dönmektedir.
Yarıçap vektörünün uzunluğu 0,5 m olduğuna göre
cismin merkezcil ivmesi kaç m/s2’dir? (π =3)

A) 0,125 B) 0,25 C) 1 D) 8 E) 25

5. O noktasından merkezleri çakışık r ve 2r yarıçaplı kas-

naklar beraber düzgün çembersel hareket yapmaktadır.
2. Yatay düzlemdeki çembersel yolda m1 ve m2 kütleli cisim-
●

ler şekildeki gibi harekete geçiyor. t süre sonra m1 kütleli

MEB

cisim L noktasına ve m2 kütleli cisim K noktasına ulaşıyor.

m 1 m2 r
O

2r
L
O
Buna göre kasnakların;
I. periyotları,
K II. açısal hızları,
III. frekansları
m1 ve m2 kütleli cisimlerin dolanım periyotları sırasıy-
T1 niceliklerinden hangileri eşittir?
la T1 ve T2 olduğuna göre, oranı kaçtır?
T2 A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III
1 2 3
A) B) C) 1 D) E) 2 D) II ve III E) I, II ve III
2 3 2
 2 12. Sınıf
Fizik
Çembersel Hareketler – 2

6. Yatay düzlemde düzgün çembersel hareket yapan 9. Düşey düzlemde O noktasından sabitlenmiş ip sayesin-
noktasal bir cisme ait; de düzgün çembersel hareket yapan cismin periyotu 4 s
I. periyot, kadardır. Cisim potansiyel enerjisinin en düşük olduğu
noktadan geçtikten 6 s sonra ip kopuyor.
II. merkezcil ivme,
III. açısal hız,
IV. çizgisel hız
büyüklüklerinden hangilerinin yönü hareket boyunca
değişkenlik gösterir? O

A) Yalnız IV B) II ve IV C) I, II ve III
D) II, III ve IV E) I, II, III ve IV

Buna göre cismin hareketi için,

I. Çembersel hareket yapmaya devam eder.
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü II. Serbest düşme hareketi yapar.
III. Yatay atış hareketi yapar.
durumlarından hangileri gerçekleşebilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

7. Yatay düzlemde düzgün çembersel hareket yapan K, L ve D) II ve III E) I, II ve III
M cisimlerinin merkezcil ivmelerinin büyüklükleri arasın-
daki ilişki aK 2 aL 2 aM’dir.
Buna göre K, L ve M cisimlerine ait;
I. kütle,
II. frekans,
III. yarıçap
niceliklerinden hangileri eşit olabilir?

A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
●

10. Düzgün çembersel hareket yapan cisme ait;

MEB

I. yarıçap vektörünün birim zamanda taradığı açı mik-

tarı,
II. birim zamandaki tur sayısı,
III. çizgisel hız vektörünün birim zamandaki değişimi
ifadeleriyle tanımlanan fiziksel büyüklükler nelerdir?

I II III
A) Merkezcil ivme Periyot Açısal hız
8. Yarıçapı 5 m olan dairesel pistte çembersel hareket B) Açısal hız Periyot Merkezcil ivme
yapan bir cismin merkezcil ivmesinin büyüklüğü C) Açısal hız Frekans Merkezcil ivme
45 m/s2 olduğuna göre, cismin periyotu kaç s’dir? (π =3) D) Çizgisel hız Açısal hız Merkezcil ivme
1 2 3 E) Açısal hız Çizgisel hız Periyot
A) B) C) 1 D) E) 2
2 3 2
 4 12. Sınıf
Fizik
Çembersel Hareketler - 4

1. Sürtünme katsayısı k = 0,5 olan sürtünmeli tabla, düşey 3. Eğimli konik yüzeye sahip simetrik bir kase merkezinden
eksen etrafında w = 2,5 rad ’lik sabit açısal hızla şekildeki geçen doğrultu etrafında şekildeki gibi sabit frekansla dö-
s nüyor. Eğimli konik yüzeye yapışan bir pirinç tanesi de
gibi döndürülmektedir.
kase ile beraber dönmektedir.
w = 2,5 rad/s

2r
X Y

40 cm 60 cm

Buna göre, tabla üzerine bırakılmış m kütleli türdeş Pirinç tanesi kasenin ağız kısmına yakın bir yerden
X ve Y cisimlerinin hareketleri için aşağıdakilerden yapışmış olsaydı, pirinç tanesine ait;
N
hangisi doğrudur? (g = 10 ) I. merkezcil kuvvet,
kg
II. açısal hızı,
X cismi Y cismi III. kinetik enerjisi
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

A) Düzgün çembersel Düzgün çembersel

niceliklerinden hangileri daha fazla olurdu?
hareket eder. hareket eder.
B) İçe doğru kayar. Dışa doğru kayar. A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
C) Düzgün çembersel Dışa doğru kayar.
hareket eder.
D) Dışa doğru kayar. İçe doğru kayar.

E) Dışa doğru kayar. Düzgün çembersel

hareket eder.

4. O noktasından sabitlenmiş ipin ucunda harekete başla-

yan bir cisim düşey düzlemde şekildeki gibi düzgün çem-
bersel hareket yapmaktadır.
2. Tavana bağlı bir ipin ucunda, r yarıçaplı yörüngede m +y
kütleli bir cisim şekildeki gibi düzgün çembersel hareket L
yapıyor. v
●

Tavan
MEB

M +x
O K
T

N
m r
Yer
v
Cismin bu hareketi ile ilgili,
I. L’den M’ye gelirken cisme etki eden net kuvvet azalır.
Buna göre hareket boyunca,
II. K noktasından geçerken ip koparsa cismin ivmesi ile
I. Açısal hızın yönü değişmez. ilk hızı aynı doğrultuda olur.
II. Çizgisel hız sabittir. III. N noktasında cisme etki eden net kuvvet en küçük
III. İp gerilmesinin büyüklüğü sabittir. değerindedir.
yargılarından hangileri doğrudur? ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve III E) II ve III D) I ve II E) I, II ve III
 4 12. Sınıf
Fizik
Çembersel Hareketler - 4

5. Şekildeki 2m ve m kütleli cisimler düşey düzlemde eşit 8. Oldukça yüksek iki tepe
açısal hızlarla düzgün çembersel hareket yapmaktadırlar. arasına gerilmiş bir ipte m
B kütleli l uzunlugunda çu-
B bukla yürüyen adam şekil-
deki gibidir.
A A Buna göre, adamın daha
r rahat yürüyebilmesi için;
2r
2m I. m kütleli çubuğun daha uzun olması,
m
II. çubuğun uç kısımlarının kütlece daha fazla olması,
Sürtünmeler ihmal edildiğine göre, aşağıdaki ifade-
lerden hangisi doğrudur? III. m kütleli çubuğun daha kısa olması
durumlarından hangileri işe yarar?
A) Cisimlerin her ikiside A noktasında iken 2m kütleli cis-
me etki eden merkezcil kuvvet daha büyüktür. A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
B) Cisimlerin her ikiside B noktasında iken iplerde oluşan D) I ve II E) II ve III
gerilmeler eşittir.
C) Cisimlerin her ikiside A noktasında iken iplerde oluşan
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü 9. Lunaparka giden Altay, ω açısal sürati ile saat ibresi yö-
gerilmeler eşittir. nünde dönen bir hedef tahtasına arka arkaya K, L ve M
oklarını atıyor. Okların hedef tahtası üzerindeki konumları
D) Cisimlerin her ikiside A noktasında iken m kütleli cis-
şekildeki gibi oluyor ve hedef tahtası açısal sürati değiş-
me etki eden merkezcil kuvvet daha büyüktür.
meden hareketine devam ediyor.
E) Cisimlerin her ikiside B noktasında iken merkezcil iv-
meleri eşittir.
M
6. Bir kesiti şekildeki gibi olan virajı araç güvenli bir şekilde L
dönmektedir. K

v
Buna göre K, L, M oklarının çizgisel süratleri sırasıyla
r i
vK, vL, vM ile açısal süratleri sırasıyla ωK, ωL, ωM ara-
sındaki ilişkiler aşağıdakilerin hangisinde doğrudur?

Çizgisel sürat Açısal sürat

Buna göre, harekete ait niceliklerden hangisi tek ba-
şına değiştirildiğinde araç yine güvenle döner? A) vK = vL= vM ωK = ωL = ωM
B) vM > vL> vK ωM > ωL > ωK
●

A) Virajın yarıçapı
C)
MEB

vK > vL> vM ωK = ωL = ωM
B) Aracın kütlesi
D) vK = vL= vM ωM > ωL > ωK
C) Virajın eğim açısı
E) vM > vL> vK ωK = ωL = ωM
D) Ortamın yerçekimi ivmesi
E) Aracın sürati (2022 AYT)

7. Şekildeki çembersel yörüngede 10. Belli bir eksen etrafında dönmekte olan bir cismin,
düzgün çembersel hareket yapan dönme eksenine göre eylemsizlik momentiyle ilgili,
cisme bakmakta olan gözlemci A O B I. Dönme hareketine karşı gösterilen direncin ölçüsüdür.
3 saniyede bir gözlerini bir anlığına II. Cismin kütlesine bağlıdır.
açmakta ve geri kapatmaktadır.
III. Dönme ekseni etrafındaki dönüş yönüne bağlıdır.
Gözlemci cismi sırasıyla A ve B noktalarında gördü-
yargılarından hangileri doğrudur?
ğüne göre cismin frekansı Hz cinsinden aşağıdakiler-
den hangisi olamaz? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

A) 1 B) 5 C) 7 D) 3 E) 2 D) I ve III E) II ve III
2 6 6 2 (2020 AYT)
 5 12. Sınıf
Fizik
Çembersel Hareketler - 5

1. Sürtünme katsayısı 0,6 olan yatay tabla w açısal hızıyla 4. Bir motosikletlinin gösteri yaptığı silindirin yarıçapı 2 m
dönerken üzerindeki m kütleli cisim kaymadan durmak- olup 5 m/s’lik çizgisel hızla silindir içinde düzgün çember-
tadır. sel hareket yapabilmektedir.
w

r=2m
0,5 m
v = 5 m/s
Buna göre, tablanın açısal hızı en fazla kaç rad/s’dir?
(g = 10 m/s2)

A) 2 B) 3 C) 6 D) 2 3 E) 3 2

Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

Buna göre, tekerlek ile yüzey arasındaki sürtünme

katsayısının minimum değeri kaçtır? (g = 10 m/s2)

A) 0,1 B) 0,2 C) 0,5 D) 0,6 E) 0,8

2. Düşey düzlemde düzgün çembersel hareket yapan cisim
K, L ve M noktalarından geçerken ipte oluşan gerilme
kuvvetleri TK, TL ve TM oluyor.

5. Tabure üzerinde oturan kolları iki yana açık olan çocuk

o
tabure ile birlikte sabit eksen etrafında dönmektedir.
Çocuk kollarını kendine doğru çektiğinde;

K I. açısal momentum,

M II. açısal hız,

III. eylemsizlik momenti
Buna göre, ip gerilmelerinin büyüklükleri arasındaki niceliklerinden hangileri azalır?
ilişki ne olur?
●

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

MEB

A) TK > TL > TM B) TM > TK > TL

D) I ve II E) I ve III
C) TK > TM > TL D) TL > TM > TK
E) TM > TL > TK

6. Bir araç yatay virajlı bir yolu güneşli havada maksimum

sürati 10 m/s olacak şekilde güvenle alıyor.
Buna göre, aracın aynı virajlı yolu yağmurlu havada
güvenle alabilmesi için maksimum sürati kaç m/s
olur? (Yağmurlu havadaki sürtünme katsayısını güneşli
3. Sürtünme katsayısı 0,5 olan 500 m yarıçaplı yatay vi-
havadaki sürtünme katsayısını yarısı kadar olduğunu ka-
rajı, arabanın güvenli bir şekilde dönebilmesi için hızı
bul ediniz.)
en fazla kaç m/s olmalıdır? (g = 10 m/s2)

A) 50 B) 45 C) 30 D) 25 E) 20 A) 5 B) 5 C) 5 2 D) 10 2 E) 20
 5 12. Sınıf
Fizik
Çembersel Hareketler - 5

7. Uzunluğu L olan ipin ucuna m kütleli cisim bağlanarak v 10. m kütleli, r yarıçaplı küre w açısal hızı ile kendi ekseni
çizgisel hızıyla yatay düzlemde düzgün çembersel hare- etrafında dönmektedir.
ket yaptırıldığında, ipte oluşan gerilme kuvvetinin büyük- ~
lüğü F kadar oluyor.
Cismin çizgisel hızı değiştirilmeden ipin uzunluğu ya-
rıya düşürülürse ipteki gerilme kuvvetinin büyüklüğü
kaç F olur? r

A) 1 B) 1 C) 1 D) 2 E) 2
4 2

Buna göre kürenin eylemsizlik momenti;

I. m,
II. w,
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü III. r
niceliklerinden hangilerine bağlıdır?
8. A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
X
D) II ve III E) I, II ve III

Y
30°
r
Z

Yarıçapı r olan O merkezli tekerlek ok yönünde kay-

madan döndürüldüğünde X, Y ve Z noktalarının yere 11. Kütlesi 3 kg, uzunluğu 4 m olan homojen düzgün türdeş
göre hızlarının büyüklükleri arasındaki ilişki nedir? çubuk bir ucundan geçen eksen etrafında dönmektedir.
Buna göre, çubuğun eylemsizlik momenti kaç
A) vX > vY > vZ B) vX > vZ > vY
kg.m2’dir? ( Ι = 1 mL2)
C) vY > vZ > vX D) vZ > vY > vX 3
E) vZ > vX > vY A) 9 B) 12 C) 15 D) 16 E) 20
●
MEB

12. Dönerek öteleme hareketi yapan bir tekerleğin sahip

9. Aşağıda verilen cisimlerden; olduğu kinetik enerji;
I. hareket halindeki otomobil tekerleği, I. periyot,
II. yel değirmeni, II. kütle,
III. lunaparktaki dönme dolap III. eylemsizlik momenti
hangileri sadece dönme hareketi yapmaktadır? niceliklerinden hangilerine bağlıdır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III
D) I ve II E) II ve III D) II ve III E) I, II ve III
 6 12. Sınıf
Fizik
Çembersel Hareketler - 6

1. Sürtünme katsayısı k = 0,5 olan sürtünmeli tabla, düşey 4. Kütlesi önemsiz r uzunluğundaki K
eksen etrafında w = 2 rad/s’lik açısal hızla şekildeki gibi bir ipin ucuna m kütleli bir cisim
döndürülmektedir. bağlanarak yatay ve sürtünmesiz
w = 2 rad/s bir düzlemde düzgün çembersel r
L
hareket yaptırılmaktadır. O m

K L Buna göre;
M
I. K ve L noktalarında cisme etki
40 cm 60 cm eden merkezcil kuvvetler eşit büyüklüktedir.
Buna göre, tabla üzerine bırakılmış m kütleli türdeş K II. M ve L noktalarındaki çizgisel hızları eşittir .
ve L cisimlerinin hareketleri için, III. M noktasında merkezcil kuvvet ile merkezcil ivme
I. K cismi düzgün çembersel hareket yapar. aynı yönlüdür.
II. Cisimlere etki eden sürtünme kuvvetleri eşit büyük- ifadelerinden hangileri doğrudur?
lüktedir.
A) Yalnız II B) Yalnız II C) I ve III
III. Cisimlere etki eden merkezcil kuvvetler eşittir.
D) II ve III E) I, II ve III
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

ifadelerinden hangileri doğrudur? (g= 10 N/kg)

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) I ve III 5. Düşey düzlemde bir ipe bağlı olarak K
saat yönünde düzgün çembersel
2. Bir ucu O noktasından sabitlenmiş L hareket yapan cisim, şekildeki yö-
r uzunluğundaki ipin ucuna bağlı m
rüngeyi izliyor.
kütleli cisme düşey düzlemde şe- N L
O
kildeki gibi düzgün çembersel ha- Buna göre cisim,
M K
reket yaptırılmaktadır. O I. L ve M noktalarında iken ip
Cisim L noktasından geçerken gerilmelerinin büyüklükleri M
ipte oluşan gerilme kuvveti sıfır birbirine eşittir.
N
olduğuna göre, II. K dan M’ye gelirken ip gerilmesi artar.
I. Cisim N noktasından geçerken ipteki gerilme kuvve- III. M’den N’ye gelirken ip gerilmesi artar.
tinin büyüklüğü cismin ağılığının iki katı kadar olur.
yargılarından hangileri doğrudur?
II. Cisim K noktasından geçerken ipteki gerilme kuvve-
tinin büyüklüğü cismin ağırlığına eşittir A) Yalnız I B) Yalnız II C)Yalnız III
III. Cismin merkezcil ivmesinin büyüklüğü yerçekim iv- D) I ve II E) I, II ve III
●

mesinin büyüklüğüne eşittir.

MEB

yargılarından hangileri doğrudur?

6. Güneş sistemindeki Venüs ve Yer’e ait kütle, dolanım pe-
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
riyodu ve Güneş’e olan uzaklıkları tabloda verilmiştir.
D) II ve III E) I, II ve III
Güneşe olan
Dolanım
Gezegen Kütlesi (kg) ortalama
3. Tekerleri ile yol arasındaki sürtünme katsayısı 0,4 olan bir periyodu (s)
uzaklığı (m)
araç 25 m yarıçaplı yatay bir viraja belirli bir hız ile giriyor.
Venüs 5 $ 1024 2 $ 1011 1 $ 1011
Buna göre aracın hızı;
Yer 6 $ 1024 3 $ 1011 1,5 $ 1011
I. 10 m/s ise araç virajı güvenli döner.
II. 15 m/s ise giderek dönme ekseninden uzaklaşır.
Buna göre, Venüs ve Yer’e Güneş sebebi ile etki eden
III. 5 m/s ise giderek dönme eksenine yaklaşır.
F
merkezcil kuvvetlerin büyüklükleri oranı V kaçtır?
ifadelerinden hangileri doğrudur? (g = 10 m/s2) FY
A) Yalnız I B) Yalnız II C)Yalnız III
A) 4 B) 5 C) 2 D) 5 E) 5
D) I ve II E) I, II ve III 9 9 3 6 4
 6 12. Sınıf
Fizik
Çembersel Hareketler - 6

7. Bir ipin ucuna bağlı şekildeki m kütleli L 10. Aleyna, sabit açısal hızla hareket eden şekildeki dönme-
cisim düşey düzlemde düzgün çem- dolabın kabinlerinden birinin içinde oturmaktadır.
bersel hareket yapıyor. Cisim K nok-
A
tasından geçerken ipteki gerilme kuv-
K O
veti 3 mg kadar olmaktadır.
Buna göre, cisim L ve M noktala-
m D B
rından geçerken ipte meydana ge- M
len gerilme kuvvetleri TL ve TM ise
TL
oranı nedir?
TM C

A) 1 B) 1 C) 1 D) 2 E) 3 Aleyna’nın bulunduğu kabin; A, B, C ve D noktalarından

3 2
geçerken Aleyna’ya etki eden merkezcil kuvvetlerin bü-
yüklükleri sırasıyla FA, FB, FC ve FD olmaktadır.

8. Çevresinde 1000 tane oyuk bulunan dönen dişli tekerlek Aleyna’nın kütle merkezinin, dönme eksenine olan
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü
önüne şekildeki gibi bir ışık kaynağı yerleştiriliyor. Dişli uzaklığının daima sabit kaldığı bilindiğine göre FA,
tekerleğin arkasına 1500 m uzaklıkta olacak şekilde bir FB, FC ve FD arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangi-
ayna yerleştiriliyor. Işık kaynağından çıkan bir ışın n. sidir?
oyuktan geçip aynadan dik olarak yansıdıktan sonra n+1.
A) FA= FB = FC = FD B) FA > FC > FB = FD
oyuktan geri dönüyor.
C) FA= FC > FB = FD D) FA > FB > FC > FD
1500 m
E) FC > FA > FB = FD
Işık
kaynağı (2020 AYT)

Ayna

Dişli tekerlek

Buna göre, dişli tekerleğin dönme frekansı en az kaç

Hz olur? (c=3 $ 108 m/s)

A) 103 B) 102 C) 10-2 D) 10-3 E) 10-4

●
MEB

9. Sürtünmelerin önemsiz 11. Otoyollar inşa edilirken, seyahat eden araçların viraj-
w
olduğu bir ortamda w ları emniyetli bir şekilde dönebilmesi için;
açısal hızı ile döndürü-
I. yol ile araçların tekerlekleri arasındaki sürtünme kuv-
len bir koninin içerisin-
vetini azaltacak türden malzemelerin kullanılması,
deki m kütleli cisim şekil- m
deki gibi dengede kal- r II. virajların içe doğru uygun açıyla eğimli olarak inşa
maktadır. edilmesi,
h
III. virajların, yarıçapı mümkün olduğu kadar küçük ola-
Cismin dönme ekseni-
Yatay cak şekilde inşa edilmesi
ne olan dik uzaklığı r
ve yerden yüksekliği h kadar olduğuna göre cismin eylemlerinden hangileri yapılmalıdır?
frekansını veren ifade aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C)Yalnız III
g$h g$h g$h$r D) I ve II E) II ve III
A) B) C) 2r
2r r 2r r
(2019 AYT)
r rr
D) 2r g$h E) 2 g$h
 7 12. Sınıf
Fizik
Çembersel Hareketler - 7

1. 4. O merkezli r yarıçaplı dairesel pistte m

kütleli noktasal cisim v çizgisel hızı ile
düzgün çembersel hareket yapmakta-
L v
K dır.
O
Buna göre cismin açısal momentu- r
Şekil I Şekil II
mu;
I. kütle,
M II. yarıçap,
yatay III. çigisel hız
Şekil III
niceliklerinden hangilerine bağlıdır?
Şekil I, II ve III de verilen K sabit makarası, L dişlisi ve A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
M tekerleğinden hangileri hem dönme hem öteleme
hareketi yapmaktadır? D) I ve III E) I, II ve III
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

A) Yalnız K B) Yalnız L C) Yalnız M

D) K ve M E) L ve M

5. Belli bir eksen etrafında dönen cismin sahip olduğu açı-

sal momentumu ile ilgili;
2. Sürtünmesi önemsiz yatay düzlem üzerindeki tekerlek I. Sağ el kuralı ile bulunur.
sabit Âv hızıyla kaymadan dönerek ilerlemektedir.
II. Vektörel bir büyüklüktür.
K
III. Cismin kütlesine bağlıdır.
r
v ifadelerinden hangileri doğrudur?
O
A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III

yatay D) II ve III E) I, II ve III

Tekerlek şekildeki konumdan geçerken K ve O nok-

talarının yere göre anlık hızlarının büyüklükleri oranı
●

vK 6. Kütlesi 2 kg, uzunluğu 4 m olan homojen düzgün türdeş

kaçtır?
MEB

vO çubuk kütle merkezinden geçen eksen etrafında 3 rad/s ‘lik

açısal hızla şekildeki gibi dönmektedir.
A) 1 B) 1 C) 1 D) 2 E) 2
2 2
~

3. Sürtünmesi önemsiz yatay düzlem üzerinde düzgün

yatay
çembersel hareket yapan bir cismin; 4m
I. açısal momentum,
II. çizgisel momentum,
III. merkezcil ivme Çubuğun sahip olduğu açısal momentumunun bü-
niceliklerinden hangilerinin yönü değişkendir?
yüklüğü kaç kg.m2/s dir? (I = 1 mL2)
A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III 12
D) II ve III E) I, II ve III A) 8 B) 6 C) 4 D) 3 E) 2
 7 12. Sınıf
Fizik
Çembersel Hareketler - 7

7. Kütlesi 3 kg olan noktasal K cismi yarıçapı 2 m olan daire- 10. Bir buz patencisi kolları açık olarak sabit hızla dönerken kol-
sel yörüngede 4 m/s hızla şekildeki gibi düzgün çember- larını kendine doğru çektiğinde hızının artığı gözleniyor.
sel hareket yapmaktadır.
Bu olayla ilgili olarak,
I. Açısal momentum korunur.
v = 4m/s II. Eylemsizlik momenti azalır.
O
K III. Çizgisel momentum korunur.
r = 2m
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
D) I ve III E) II ve III
Buna göre, cismin açısal momentumunun büyüklüğü
kaç kg.m2/s’dir? 11. Bir boru içerisinden geçirilmiş ipin ucuna bağlı m kütleli
A) 6 B) 12 C) 24 D) 36 E) 48 cisim şekildeki gibi döndürülüyor.

v
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü m
8. x – y koordinat düzleminde K diski, L silindiri ve M küresi- r
nin dönme yönleri Şekil I, II ve III’de verilen ok ile gösteril-
miştir.

+y +y

K L M
F
-x +x

Cisim döndürülürken ipin alt kısmından ip çekildiğin-

de m kütleli cismin;
–y –y
I. açısal hız,
Şekil I Şekil II Şekil III
II. periyot,
Buna göre, K, L ve M cisimlerinin açısal momentum- III. çizgisel momentum,
larının yönü aşağıdakilerden hangisi gibidir? IV. eylemsizlik momenti
K L M
niceliklerinden hangileri artar?
A) +y +x –y A) I ve III B) I ve IV C) II ve III
●

B) +y –x +y
D) I, II ve III E) I, III ve IV
MEB

C) –y –x +y
D) –y +x +y 12. Şekildeki gibi ω açısal hızı
ile dönen çubuğa bağlı L ω
E) –x –x –y
uzunluklu ipin ucundaki m
kütleli cisimle birlikte döner- L
ken ip çubuğun etrafına sa- m
9. Dünyanın dönme eksenine göre, ekvator üzerinde bir
kentte olan kişi hareketsiz durmaktayken ölçülen; rılmaktadır.

I. açısal hız, Bu olayla ilgili cismin;

II. açısal momentum, I. periyodu,
III. eylemsizlik momenti II. açısal hızı,
niceliklerinden hangileri kişi kuzey kutbuna gittiğin- III. açısal momentumu
de değişmektedir? niceliklerinden hangileri artar?
A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve III E) II ve III D) I ve II E) II ve III