You are on page 1of 289

भाषा का इतिहास

पं. भगवद्दत जी

प्रकाशक
इतिहास प्रकाशन मण्डल
१/२८ पंजाबी बाग, दिल्ली - ३४
ततृ ीय सस्ं करण – सवं त् २०२१
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg
th
ea
ry
as
am
aj
.o
rg

You might also like