z.1 TARNOW Studium 26.09.2014

PREZYDENT MIASTA TARNOWA
załącznik nr 1
do uchwały Nr LVII/705/2014
Rady Miejskiej w Tarnowie z dnia 25 września 2014 r.
fot.: www.it.tarnow.pl
ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW

ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
GMINY MIASTA TARNOWA
część tekstowa zmiany studium uwarunkowań i kierunków

zagospodarowania przestrzennego Gminy Miasta Tarnowa
wrzesień 2014
Zmiana studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego
Gminy Miasta Tarnowa
załącznik nr 1: część tekstowa zmiany „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania prze-

strzennego Gminy Miasta Tarnowa”
do uchwały Nr LVII/705/2014
wykonawca: BUDPLAN Sp. z o.o.

04 – 390 Warszawa
ul. gen. Ludwika Kickiego 26B/10
tel. 22 870 42 62, fax: 22 870 42 62
e-mail: budplan@vp.pl
www.budplan.net
autorzy: główny projektant: mgr inż. Anna Bereś

członek WOIU z siedzibą w Warszawie – WA 355
zespół:
zagospodarowanie przestrzenne
dziedzictwo kulturowe mgr Natalia Pawlik
zagadnienia społeczne mgr inż. Michał Babicki
środowisko przyrodnicze inż. Zuzanna Górecka

mgr inż. Magdalena Smoczyńska
infrastruktura techniczna inż. Tomasz Jedynak
komunikacja mgr inż. Jacek Steinke
współpraca inż. Marzena Markiewicz

inż. Monika Nasiłowska
ELEMENTY OPRACOWANIA
stanowiące załączniki do Uchwały Nr LVII/705/2014
załącznik nr 1 – część tekstowa studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego
załączniki 2a-2f – część graficzna studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego,
stanowiąca rysunki w skali 1:10 000:
 załącznik nr 2a. Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego
 załącznik nr 2b. Kierunki zagospodarowania przestrzennego
 załącznik nr 2c. Kompozycja przestrzenna miasta
 załącznik nr 2d. Dziedzictwo kulturowe
 załącznik nr 2e. Układ komunikacyjny
 załącznik nr 2f. Infrastruktura techniczna
załącznik nr 3 – uzasadnienie zawierające objaśnienie przyjętych rozwiązań oraz synteza projektu studium
załącznik nr 4 – rozstrzygnięcie o sposobie rozpatrzenia uwag wniesionych do studium

SPIS TREŚCI
CZĘŚĆ A – UWARUNKOWANIA ZAGOSPDOAROWANIA PRZESTRZENNEGO
I. WPROWADZENIE.................................................................................................................. 11
II. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z POLITYKI PRZESTRZENNEJ O ZNACZENIU
PONADLOKALNYM, STRATEGII ROZWOJU I PRZEPISÓW ODRĘBNYCH .................................. 14
1) Koncepcja przestrzennego zagospodarowania kraju ................................................. 14
2) Plan zagospodarowania przestrzennego województwa małopolskiego ..................... 15
3) Wytyczne wynikające ze strategii rozwoju miasta ..................................................... 25
4) Ograniczenia wynikające z przepisów odrębnych ...................................................... 28
5) Stan prawny gruntów ............................................................................................... 29
III. LOKALIZACJA TARNOWA I JEGO RYS HISTORYCZNY ............................................................... 31
1) Położenie i charakterystyka ...................................................................................... 31
2) Historia Tarnowa ...................................................................................................... 33
IV. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z DIAGNOZY STANU SFERY SPOŁECZNO-
GOSPODARCZEJ .................................................................................................................... 37
V. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE ZE STANU ZAGOSPODAROWANIA
PRZESTRZENNEGO ORAZ ZE STANU ŁADU PRZESTRZENNEGO I WYMOGÓW JEGO
OCHRONY............................................................................................................................. 45
1) Struktura funkcjonalno – przestrzenna miasta .......................................................... 45
2) Warunki zaspokojenia potrzeb mieszkańców ............................................................ 56
3) Przestrzenie publiczne .............................................................................................. 62
4) Społeczne aspekty suburbanizacji Tarnowa............................................................... 63
5) Obecny stan planistyczny .......................................................................................... 64
VI. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z DIAGNOZY STANU ŚRODOWISKA
PRZYRODNICZEGO ................................................................................................................ 72
1) Analiza i funkcjonowanie środowiska przyrodniczego ............................................... 72
2) Diagnoza stanu środowiska i zagrożenia ................................................................... 86
3) Wskazania dla zagospodarowania przestrzennego .................................................... 90
VII. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z DIAGNOZY STANU DZIEDZICTWA
KULTUROWEGO ................................................................................................................... 93
VIII. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z DIAGNOZY SYSTEMU KOMUNIKACJI ........................... 104
IX. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z DIAGNOZY SYSTEMÓW INFRASTRUKTURY
TECHNICZNEJ ..................................................................................................................... 113
1) Zaopatrzenie w wodę ............................................................................................. 113
2) Odprowadzanie ścieków i wód opadowych ............................................................. 113
3) Ciepłownictwo ........................................................................................................116
4) Elektroenergetyka ...................................................................................................116
5) Gazyfikacja ..............................................................................................................117
6) Odnawialne źródła energii.......................................................................................118
X. ZAGROŻENIE BEZPIECZEŃSTWA LUDNOŚCI I JEJ MIENIA......................................................122
XI. POTRZEBY I MOŻLIWOŚCI ROZWOJU TARNOWA .................................................................125
CZĘŚĆ B – KIERUNKI ZAGOSPDOAROWANIA PRZESTRZENNEGO
XII. POLITYKA PRZESTRZENNA MIASTA ......................................................................................131

XIII. KIERUNKI ZMIAN W PRZEZNACZENIU TERENÓW .................................................................147
1) Strefy polityki przestrzennej ....................................................................................149
2) Zasady zagospodarowania w obrębie terenów o odmiennym przeznaczeniu ..........165
3) Kierunki i wskaźniki dotyczące zagospodarowania oraz użytkowania terenów .........182
4) Tereny wyłączone spod zabudowy ..........................................................................190
5) Zasady kształtowania kompozycji przestrzennej ......................................................191
XIV. ZASADY OCHRONY I KSZTAŁTOWANIA ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO............................196
XV. ZASADY OCHRONY DZIEDZICTWA KULTUROWEGO..............................................................208
XVI. KIERUNKI ROZWOJU INFRASTRUKTURY KOMUNIKACYJNEJ .................................................217
XVII. KIERUNKI ROZWOJU SYSTEMÓW INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ ......................................229
XVIII. OBSZARY INWESTYCJI CELU PUBLICZNEGO ........................................................................243
XIX. MIEJSCOWE PLANY ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO ...........................................247
XX. KIERUNKI I ZASADY KSZTAŁTOWANIA ROLNICZEJ I LEŚNEJ PRZESTRZENI
PRODUKCYJNEJ ...................................................................................................................249
XXI. OBSZARY NARAŻONE NA NIEBEZPIECZEŃSTWO POWODZI I OSUWANIA SIĘ MAS
ZIEMNYCH ..........................................................................................................................251
XXII. OBSZARY WYMAGAJĄCE PRZEKSZTAŁCEŃ, REHABILITACJI, REKULTYWACJI ........................254
XXIII. GRANICE TERENÓW ZAMKNIĘTYCH ...................................................................................256
XXIV. INTERPRETACJA ZAPISÓW ZMIANY STUDIUM ....................................................................257
CZĘŚĆ A.
UWARUNKOWANIA
ZAGOSPODAROWANIA
PRZESTRZENNEGO
I. WPROWADZENIE 11
I. WPROWADZENIE
Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym

(Dz. U. z dnia 12 czerwca 2012 r., Poz. 647 ze zm.), zastępująca ustawę z 7 lipca 1994 r. o zago-
spodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Z 1999 r. Nr 15, poz. 139 wraz ze zmianami), a także doko-
nane zmiany w innych przepisach regulujących politykę przestrzenną – powodują zasadność
przystosowania zapisu studium do aktualnych wymogów formalno-prawnych.
Wymieniona wyżej ustawa z 2003 r. jednoznacznie stwierdza w art. 9 ust. 4; „Ustalenia
studium są wiążące dla organów gminy przy sporządzaniu planów miejscowych”, a w art. 20
ust. 1 „Plan miejscowy uchwala rada gminy, po stwierdzeniu, że nie narusza on ustaleń stu-
dium...”.
Cytowana ustawa podnosi więc rangę studium jako aktu kierownictwa wewnętrznego
w stosunku do zapisu ustawy z 1994 r., według której wymagano jedynie spójności pomiędzy
studium a planem miejscowym.
Nowym elementem ustawy z 2003 r. jest stwierdzenie, że w ramach polityki przestrzen-
nej gminy istnieje wymóg określenia „... lokalnych zasad zagospodarowania przestrzennego ...”.
Uzupełnienie to jest bardzo istotne i ma swoje konsekwencje w cyt. art. 9 o wiążącym znaczeniu
ustaleń studium przy sporządzaniu planów miejscowych.
Rada Miejska w Tarnowie podjęła Uchwałę Nr XVIII/243/2008 z dnia 24 stycznia

2008 r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia zmiany Studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego Gminy Miasta Tarnowa.
Zgodnie z powyższą uchwałą przystępuje się do sporządzenia zmiany Studium uwarun-
kowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Miasta Tarnowa uchwalonego
uchwałą Nr XI/214/99 Rady Miejskiej w Tarnowie z dnia 15 lipca 1999 r. w sprawie Studium uwa-
runkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Tarnowa, zmienionego uchwa-
łami Rady Miejskiej w Tarnowie Nr XV/237/2003 z dnia 16 października 2003 r., Nr
XLIII/766/2005 z dnia 22 grudnia 2005 r., Nr LI/986/2006 z dnia 26 października 2006 r., a także
uchwałą podjętą już po decyzji o przystąpieniu do sporządzenia całościowej zmiany studium - Nr
LVI/716/2010 Rady Miejskiej w Tarnowie z dnia 4 listopada 2010 r.
Zmiana studium obejmuje teren zawarty w granicach administracyjnych miasta i dotyczy
ustaleń określonych w art. 10 ust. 2 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospoda-
rowaniu przestrzennym. Zmian w studium dokonano w zakresie aktualizacji części dotyczącej
uwarunkowań zagospodarowania przestrzennego oraz wytyczono kierunki zagospodarowania
przestrzennego w oparciu o ustawę o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z 2003 r.
Zarówno część tekstowa, jak i część graficzna zmiany studium stanowią nową edycję.
ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

GMINY MIASTA TARNOWA 2014
12 I. WPROWADZENIE
Zasadność dokonania zmiany studium wynika z:

 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z 2003 r. określającej
szczegółowe wymagania dotyczące zarówno zapisu problematyki Studium, jak
i miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego;
 wprowadzenia Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 28 kwietnia 2004 r.
w sprawie zakresu projektu studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego gminy (Dz. U. Nr 118, poz. 1233);
 wprowadzenia Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 26 sierpnia 2003 r. w spra-
wie wymaganego zakresu projektu miejscowego planu zagospodarowania prze-
strzennego (Dz. U. Nr 164, poz. 1587);
 potrzeby posiadania przez miasto aktualnej wersji studium, służącego jako podstawa
do opracowywania kolejnych miejscowych planów zagospodarowania przestrzenne-
go, nie naruszających ustaleń aktualnej wersji studium, o czym mówi cytowana
ustawa w art. 20.
Tym samym zmiana funkcjonującego dotąd studium ma za zadanie uwzględnienie po-
wyższych procesów w celu uzyskania jednolitego zapisu określającego aktualną politykę prze-
strzenną Tarnowa, obejmującą obszar w granicach administracyjnych miasta.
Ustawa z 2003 r. nakłada obowiązek dokonywania oceny aktualności studium. Wyniki
analizy mają być przekazywane radzie gminy po uzyskaniu opinii właściwej komisji urbanistycz-
no-architektonicznej. Rada gminy zgodnie z art. 32 ust. 2 podejmuje uchwałę w sprawie aktual-
ności studium i planów miejscowych, a w przypadku uznania ich za nieaktualne w całości lub
części podejmuje działania, o których mowa w art. 27. Art. 27 w brzmieniu: „zmiana studium lub
planu miejscowego następuje w takim trybie, w jakim są one uchwalane”.
Ustawa z 2003 r. podtrzymuje zasadę, że studium nie jest aktem prawa miejscowego,
oraz że takim aktem jest miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. Studium stanowi
akt kierownictwa wewnętrznego, którego ustalenia obowiązują zarówno radę gminy, jak i orga-
ny i jednostki podlegające radzie. Decyzje rady podejmowane w trybie jej uchwał nie mogą być
wzajemnie sprzeczne lub niespójne.
Obowiązujące przepisy ustalają konieczność uwzględnienia w studium polityki prze-
strzennej o ponadlokalnym charakterze – ustawa nakłada obowiązek zawarcia w studium roz-
wiązań przyjętych w koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju, strategii rozwoju i pla-
nie zagospodarowania przestrzennego województwa. Ustawa z 2003 r. mówi o konieczności
uwzględnienia w studium strategii rozwoju gminy, o ile gmina dysponuje takim opracowaniem.
Formalnie usankcjonowano więc tego rodzaju dokument strategiczny.
Ustawa określa, co należy w szczególności uwzględnić w części dotyczącej uwarunkowań
polityki przestrzennej, a także co studium ma w szczególności określać (ustalać) w zakresie poli-
tyki przestrzennej.
W studium, a w tym również w zmianie studium, określa się w szczególności:
 kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w przeznaczeniu terenów;
 kierunki i wskaźniki dotyczące zagospodarowania oraz użytkowania terenów, w tym
tereny wyłączone spod zabudowy;
 obszary oraz zasady ochrony środowiska i jego zasobów, ochrony przyrody, krajo-
brazu kulturowego;

2014 GMINY MIASTA TARNOWA
 obszary i zasady ochrony dziedzictwa kulturowego, zabytków oraz dóbr kultury
współczesnej;
 kierunki rozwoju systemów komunikacji i infrastruktury technicznej;
 obszary, na których rozmieszczone będą inwestycje celu publicznego o znaczeniu lo-
kalnym;
 obszary, na których rozmieszczone będą inwestycje celu publicznego o znaczeniu
ponadlokalnym, zgodnie z ustaleniami planu zagospodarowania przestrzennego wo-
jewództwa;
 obszary, na których obowiązkowe jest sporządzenie miejscowego planu zagospoda-
rowania przestrzennego na podstawie przepisów odrębnych, w tym obszary wyma-
gające przeprowadzenia scaleń i podziału nieruchomości, a także obszary rozmiesz-
czenia obiektów handlowych o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m² oraz obszary
przestrzeni publicznej;
 obszary, dla których gmina zamierza sporządzić miejscowy plan zagospodarowania
przestrzennego, w tym obszary wymagające zmiany przeznaczenia gruntów rolnych
i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne;
 kierunki i zasady kształtowania rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej;
 obszary szczególnego zagrożenia powodzią i osuwania się mas ziemnych;
 obszary pomników zagłady i ich stref ochronnych oraz obowiązujące na nich ograni-
czenia prowadzenia działalności gospodarczej, zgodnie z przepisami odrębnymi;
 obszary wymagające przekształceń, rehabilitacji lub rekultywacji;
 granice terenów zamkniętych i ich stref ochronnych.
W ustawie z 2003 r. nastąpiło zdecydowane rozszerzenie pola analiz i zakresu „określeń”

studium, głównie odnoszących się do tak istotnych problemów, jak:
ład przestrzenny (a więc i estetyka),
dziedzictwo kulturowe, w tym dotyczących dóbr kultury współczesnej,
zagrożenia bezpieczeństwa ludności,
potrzeby i możliwości rozwoju gminy,
szereg kwestii związanych z geologią i wydobyciem kopalin,
inwestycje celu publicznego o różnym znaczeniu (lokalnym, ponadlokalnym),
pomniki zagłady i związane z nimi ograniczenia zainwestowania,
wskaźniki zagospodarowania oraz użytkowania terenów.
Opracowanie swym zakresem obejmuje część uwarunkowań – część A, zawierającą ana-

lizę stanu istniejącego (zagospodarowanie przestrzenne, systemy komunikacji i infrastruktury
technicznej, dziedzictwo kulturowe i środowisko przyrodnicze), a także odnosi się do obowiązu-
jących planów i programów wyższych szczebli. Część B zawiera kwestie kierunkowe opracowania
– określoną politykę przestrzenną miasta, sposób kształtowania struktur przestrzennych i zasady
zagospodarowania terenów. Ponadto wytyczono kierunki ochrony i kształtowania środowiska
przyrodniczego i dziedzictwa kulturowego, a także wytyczne rozwoju systemu komunikacji i in-
frastruktury technicznej.

2014
14 II. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z POLITYKI PRZESTRZENNEJ O ZNACZENIU PONADLOKALNYM,
STRATEGII ROZWOJU I PRZEPISÓW ODRĘBNYCH
II. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z POLITYKI PRZESTRZENNEJ

O ZNACZENIU PONADLOKALNYM, STRATEGII ROZWOJU
I PRZEPISÓW ODRĘBNYCH
1) Koncepcja przestrzennego zagospodarowania kraju
Przyjęta w grudniu 2011 r. Koncepcja przestrzennego zagospodarowania kraju definiuje

wizję Polski w 2030 r. jako kraju o ugruntowanych warunkach trwałego i zrównoważonego roz-
woju, dobrze zagospodarowanego, sprawnie zarządzanego i bezpiecznego. Stan ten ma być re-
zultatem procesów gospodarczych, społecznych, przestrzennych oraz cywilizacyjnych. Cechą
kraju ma być spójność społeczno-gospodarcza i terytorialna – silne regiony, których rozwój opar-
ty będzie na endogenicznym potencjale i przewagach konkurencyjnych, kreować mają ogólno-
krajowe impulsy rozwojowe, przyczyniając się do osiągania celów ogólnych polityki regionalnej
i przestrzennej.
Wizja Polski w 2030 r. opiera się na pięciu pożądanych cechach przestrzeni: konkuren-
cyjności i innowacyjności, spójności wewnętrznej, bogactwie i różnorodności biologicznej, bez-
pieczeństwie oraz na ładzie przestrzennym.
Rysunek 1. Główne cechy polskiej przestrzeni 2030 wskazane w Koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju
Rozwój kraju nastąpić ma między innymi w oparciu o obszary funkcjonalne ośrodków

regionalnych tworzących się wokół ośrodków niepełniących funkcji wojewódzkich, ale mających
duży potencjał i duże znaczenie dla rozwoju kraju z punktu widzenia polityki przestrzennego
zagospodarowania kraju. Do tej grupy miast liczących między 100 a 300 tysięcy mieszkańców
zaliczono również Tarnów. Ośrodki te określono jako miasta pełniące ważne role administracyj-
ne, gospodarcze i społeczne, koncentrujące niektóre funkcje metropolitalne, ale o skali oddzia-
ływania znacznie mniejszej (przeważnie regionalnej), niż ośrodki metropolitalne czy pozostałe
wojewódzkie. Miasta te odgrywają podstawową rolę w życiu gospodarczym, społecznym i admi-
nistracyjnym poszczególnych regionów, a niektóre z nich, dzięki specjalizacji, oddziałują bezpo-
średnio na rozwój kraju.

II. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z POLITYKI PRZESTRZENNEJ O ZNACZENIU PONADLOKALNYM, 15
2) Plan zagospodarowania przestrzennego województwa małopolskiego
Plan zagospodarowania przestrzennego województwa małopolskiego został przyjęty

Uchwałą Nr XV/174/03 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 22 grudnia 2003 r. w spra-
wie uchwalenia planu zagospodarowania przestrzennego województwa małopolskiego.
Plan nie ma rangi prawa miejscowego, jest jednak wiążący, ponieważ:
jego ustalenia muszą być uwzględnione w uchwalanych przez organy samorządu tery-
torialnego studiach uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego
gmin,
w planie zapisane zostają wszystkie zadania rządowe i samorządowe województwa
służące realizacji ponadlokalnych celów publicznych ze wskazaniem obszarów, na któ-
rych przewiduje się realizację tych zadań.
Uwarunkowania rozwoju istotne dla zagospodarowania przestrzennego

Tarnowa
w zakresie położenia i powiązań komunikacyjnych:
 Tarnów jako ośrodek o randze regionalnej, jeden z 3 powiatów grodzkich w województwie

małopolskim
 położenie w centralnej strefie województwa wzdłuż ważnego szlaku komunikacyjnego
wschód – zachód, stanowiącej główny ciąg cywilizacyjny województwa
 bliskość Krakowa, jednego z głównych w kraju ośrodków życia gospodarczego o najwyższej
innowacyjności i potencjale naukowo – ekonomicznym
 przebieg autostrady A4, z 2 węzłami w rejonie Tarnowa
 przebiegające przez teren miasta drogi krajowe: nr 73 (Kielce – Busko-Zdrój – Tarnów – Ja-
sło), nr 94, d.4 (Wrocław – Katowice – Chrzanów – Kraków – Tarnów – Rzeszów)
 przebiegające przez teren miasta drogi wojewódzkie: nr 973 (Busko Zdrój – Nowy Korczyn –
Żabno – Niedomice – Tarnów), nr 977 (Tarnów – Tuchów – Gromnik – Zborowice – Gorli-
ce)
 linia kolejowa E30 o znaczeniu międzynarodowym (Zgorzelec – Kraków – Rzeszów – Medyka)
w zakresie środowiska przyrodniczego:
 położenie miasta nad rzekami: Dunajec i Biała Tarnowska

 rezerwat przyrody Debrza
 występujące zasoby naturalne: kopaliny ilaste ceramiki budowlanej, gaz ziemny
 szanse na wykorzystanie energii geotermalnej w Tarnowie, potencjalna możliwość wykorzy-
stania wód mineralnych i leczniczych
 występujące deficyty wody podziemnej, obszary zanieczyszczeń wód podziemnych

2014
 przeważająca część Tarnowa znajduje się w strefie obszarów silnie przekształconych

i zdegradowanych, obszary te wymagają szybkich działań dla poprawy stanu środowiska
i zmniejszenia skali występujących na tych terenach zagrożeń
w zakresie demografii:
 drugie co do wielkości pod względem ludności miasto w województwie małopolskim

 ciągły spadek liczby ludności
 widoczny napływ ludności na tereny podmiejskie Tarnowa
 wyższe uczelnie, ciągłe podnoszenia rangi „młodszych” ośrodków akademickich wojewódz-
twa małopolskiego
 duża gęstość zaludnienia
 mniejsze bezrobocie niż na terenach otaczających
w zakresie środowiska kulturowego:
 bogactwo dziedzictwa kulturowego: obiekty budownictwa i architektury, cmentarze, obiekty

techniki
 istniejące szlaki kulturowe: Szlak Architektury Drewnianej, Szlak Cmentarzy Wojskowych
z I Wojny Światowej; proponowane: Szlak Historii Lotnictwa, Szlak Fortyfikacji Nowożytnej
i Najnowszej, Szlak Budapeszt - Kraków - Gdańsk ("Bursztynowy")
 potencjał dla rozwoju turystyki: ośrodki turystyki konnej i hipoterapii
 duże nasycenie zasobami kulturowymi
 Tarnów jako ważne centrum kulturowe Małopolski, w którym zachował się cenny historycz-
ny układ Starego Miasta
 liczne organizacje kulturalne, teatr, szereg imprez cyklicznych
w zakresie strefy gospodarczej:
 w strukturze podmiotów gospodarczych przeważa względna większość firm przemysłowych

 duża przedsiębiorczość (liczba firm na 1000 mieszkańców w wieku produkcyjnym 10,8 –
16,5, większa od gmin otaczających)
 bezwzględna większość pracujących w przemyśle i budownictwie
 korzystne uwarunkowania dla lokowania różnych rodzajów przedsiębiorczości, zwłaszcza
nowoczesnych technologii i otoczenia biznesu - Tarnowski Klaster Przemysłowy S.A., Zie-
lony Park Przemysłowy "Kryształowy"
w zakresie infrastruktury technicznej:
 bardzo wysoki stopień zagrożenia powodziowego

 duże składowisko odpadów w Tarnowie
 przebieg przez teren miasta linii elektroenergetycznej 220 kV Połaniec – Tarnów
 lokalizacja na terenie miasta stacji elektroenergetycznej 200 kV w Klikowej

 przebieg przez teren miasta gazociągów: gazociąg wysokoprężny o znaczeniu krajowym

 700 relacji Jarosław – Tarnów; gazociąg wysokoprężny o znaczeniu krajowym  400 rela-
cji Jarosław – Tarnów; gazociągi wysokiego ciśnienia  500 relacji Podgórska Wola – Ska-
wina, Podgórska Wola – Tworzeń, Tarnów – Śledziejowice.
 niedostateczna rekultywacja terenów poeksploatacyjnych.
Plan określa strefy i obszary problemowe na terenie województwa małopolskiego. Do

jednej z nich – strefy obszarów silnie przekształconych i zdegradowanych lub zagrożonych de-
gradacją zalicza przeważającą część powiatu grodzkiego Tarnów. Wskazane obszary wymagają
możliwie szybkich i wszechstronnych działań dla poprawy stanu środowiska, przywrócenie zdol-
ności ekosystemów do samoregulacji i zmniejszenia skali występujących na tych terenach zagro-
żeń. Do działań tych należą między innymi restrukturyzacja przemysłu, likwidacja zaniedbań
w zakresie infrastruktury ochrony środowiska, rekultywacja terenów zdewastowanych, rewitali-
zacja ekosystemów.
W opracowaniu wskazano również rejon podmiejski regionalnego ośrodka Tarnowa jako
obszar problemowy integracji przestrzennej. Pomimo braku nadania formy prawnej obszarowi
za celowe uznano stałe monitorowanie relacji miasto – strefa podmiejska, służące wczesnemu
wykrywaniu potencjalnych konfliktów na tym styku i tworzeniu podbudowy informacyjnej dla
ich rozwiązywania. Określono, iż obszar taki może ewoluować w kierunku obszarów
o charakterze metropolitalnym, jednakże o ograniczonym w stosunku do Krakowskiego Obszaru
Metropolitalnego zakresie relacji przestrzennych, społecznych i ekonomicznych. Minimalny za-
sięg przestrzenny tych obszarów powinien obejmować miasto centralne i wszystkie sąsiadujące
z nim jednostki administracyjne.
Kierunki rozwoju wyznaczone w planie

W planie przyjęto, że generalnym celem zagospodarowania przestrzennego woje-
wództwa małopolskiego jest:
„harmonijne gospodarowanie przestrzenią jako podstawa dynamicznego i zrów-

noważonego rozwoju województwa”.
W rozumieniu planu harmonijne gospodarowanie przestrzenią będzie polegało na

podejmowaniu działań zogniskowanych na rzecz poprawy zewnętrznej i wewnętrznej dostępno-
ści komunikacyjnej województwa oraz na rzecz ochrony walorów przyrodniczych i dziedzictwa
kulturowego. Zarówno mieszkańcy jak i goście województwa powinni mieć możliwość dostępu
do chronionych zasobów przy zachowaniu dbałości o rozwój bioróżnorodności i poszanowaniu
dziedzictwa kulturowego.
W zakresie kształtowania ładu przestrzennego plan określa, iż środkowa strefa eko-

nomiczno-przyrodnicza, wzdłuż linii Oświęcim - Kraków - Tarnów, to obszar kluczowy dla przy-
szłości województwa. Ustala również, iż w tym obszarze powinny koncentrować się procesy
urbanizacyjne, co ułatwi nowy odcinek autostrady A4. Jest to obszar wskazany jako wewnętrzne
pasmo przyspieszonego rozwoju.

2014
Na rysunkach 2-7 przedstawiono wyrysy z wybranych kierunkowych rysunków pla-

nu zagospodarowania przestrzennego województwa małopolskiego, dotyczących sfery społecz-
nej, kierunków aktywności społeczno – gospodarczej, transportu, infrastruktury technicznej,
obszarów problemowych sfery ekologicznej, a także dziedzictwa kulturowego.
Rysunek 2. Zagadnienia transportu w planie zagospodarowania przestrzennego województwa małopolskiego
w zakresie komunikacji:
 budowa autostrady A4 Katowice – Kraków, planowane 2 węzły w Tarnowie

 przebudowa drogi krajowej nr 73 Kielce – Busko Zdrój – Dąbrowa Tarnowska – Tarnów – Ja-
sło, na całym jej przebiegu droga w klasie głównej ruchu przyspieszonego
 podniesienie parametrów technicznych drogi nr 973 Busko Zdrój – Żabno – Niedomice –
Tarnów w związku z realizacją przeprawy mostowej w Nowym Korczynie
 przebudowa drogi nr 977 Tarnów – Tuchów – Gromnik – Zborowice – Moszczenica – Gorlice
– Konieczna – granica państwa
 budowa obwodnic i łącznic zgłoszonych przez samorządy gminne do projektu programu bu-
dowy obwodnic do roku 2015, które uzyskały akceptację ZWM do umieszczenia
w PZPWM: połączenie węzła Lwowska z węzłem Tarnów Północ (Krzyż) w ciągu drogi kra-
jowej nr 73 w klasie technicznej GP, połączenie węzła Krakowska z węzłem Tarnów Zachód
(Wierzchosławice).
 modernizacja linii kolejowej Katowice – Kraków – Tarnów – Medyka w standardzie między-
narodowej linii kolejowej E-30 zgodnie z umowami AGC/AGCT (III korytarz transportowy)
 scalanie i nowy układ dróg rolniczych na terenach znajdujących się w zasięgu autostrady
Kraków –Tarnów

 budowa parkingów strategicznych przy drogach krajowych i wojewódzkich w rejonie Tarno-

wa
Rysunek 3. Zagadnienia sfery ekologicznej w planie zagospodarowania przestrzennego województwa małopolskiego
w zakresie środowiska przyrodniczego:
 konieczność podjęcia działań przywracających równowagę środowisku dla części miasta przy
uwzględnieniu jego poszczególnych elementów (powierzchni ziemi, wód podziemnych
i powierzchniowych, klimatu, jakości powietrza, klimatu akustycznego, gleb, roślinności
i lasów)
 rekultywacja terenów poeksploatacyjnych, poprzemysłowych, silnie przekształconych
i zdegradowanych
 wykorzystanie wód mineralnych występujących w rejonie Tarnowa do lecznictwa i produkcji
wód
 ochrona przeciwpowodziowa
 objęcie ochroną Zbylitowskej Góry i odsłonięcia w dolinie Dunajca osadów morenowych
w zakresie ochrony georóżnorodności w woj. małopolskim

2014
Rysunek 4. Zagadnienia społeczno-gospodarcze w planie zagospodarowania przestrzennego województwa małopolskiego
w zakresie strefy gospodarczej i usługowej:
 rozwój sektora przemysłu zaawansowanych technologii, stworzenie sprzyjających warunków

ekonomicznych, infrastrukturalnych i organizacyjnych dla inwestorów krajowych
i zagranicznych w oparciu o SSE Krakowski Park Technologiczny, podstrefa Tarnów
 nowe przedsięwzięcia inwestycyjne, tzw. greenfield investment w Tarnowskim Klastrze
Przemysłowym "Plastikowa Dolina"
 potencjał do utworzenia regionalnego centrum logistycznego w Tarnowie
 budowa bunkra Zakładu Radioterapii przy Wojewódzkim Szpitalu im Św. Łukasza
w Tarnowie, wdrożenie koncepcji uruchomienia Tarnowskiego Ośrodka Onkologicznego
w oparciu o Szpital im. Św. Łukasza w Tarnowie oraz Przychodnię Onkologiczną
w Tarnowie
 wzmacnianie roli Tarnowa jako ośrodka regionalnego w zakresie lecznictwa szpitalnego, na-
uki i szkolnictwa wyższego

Rysunek 6. Zagadnienia społeczne w planie zagospodarowania przestrzennego województwa małopolskiego
Rysunek 5. Zagadnienia dziedzictwa kulturowego w planie zagospodarowania przestrzennego województwa
w zakresie kultury i turystyki:
 zwiększanie roli ośrodków regionalnych takich jak Tarnów

 działania zmierzające do lepszego oznakowania atrakcji turystycznych wzdłuż drogi nr 73 na
odcinku Tarnów - Kielce
 utworzenie trasy rowerowej o znaczeni międzynarodowym: wschód-zachód (docelowo jako

2014
EuroVelo 4) oraz trasy rowerowej o znaczeniu wojewódzkim - Trasa nad Dunajcem, prze-
biegających przez Tarnów
 ochrona, utrzymanie i przywracanie zasobów dziedzictwa kulturowego
 upowszechnianie kultury regionu poprzez szlaki dziedzictwa kulturowego
 utworzenie parku kulturowego Zbylitowska Góra
 utworzenie szlaków kulturowych – Szlak Historii Lotnictwa, Szlak Fortyfikacji Nowożytnej
i Najnowszej, Szlak Budapeszt – Kraków – Gdańsk (Bursztynowy)
w zakresie infrastruktury technicznej:
 wprowadzenie instalacji termicznego przekształcania odpadów w oczyszczalni ścieków

w Tarnowie
 racjonalizacja gospodarki odpadami poprzez optymalne wykorzystanie obiektów, które mają
odpowiedni zapas terenu gospodarczego, znajdują się w obszarze wysokiej produkcji od-
padów
 budowa nowych instalacji lub szersze wykorzystanie istniejących w celu unieszkodliwienia
odpadów niebezpiecznych
 poprawa niezawodności dostawy wody, zmniejszenia jej strat w procesach dystrybucji, po-
prawa jakości wody uzdatnionej, a w przypadku kanalizacji – poprawa stanu technicznego
sieci.
Rysunek 7. Zagadnienia infrastruktury technicznej w planie zagospodarowania przestrzennego województwa małopolskiego
W zakresie działań gwarantujących poprawę ładu przestrzennego na terenie woje-

wództwa małopolskiego plan określa postulaty do sporządzanych planów miejscowych:

 ograniczanie rozproszenia budownictwa, poprzez intensyfikację wykorzystania terenów

mieszkaniowych w ramach istniejącego zainwestowania,
 rozszerzanie terenów mieszkaniowych poza obszar zwartej zabudowy miejscowości
w pierwszej kolejności na tereny już silnie obciążone zabudową rozproszoną oraz rezygna-
cja z wprowadzania nowej i utrwalania istniejącej zabudowy w terenach otwartych,
 ograniczanie rozwoju terenów budowlanych liniowo wzdłuż ciągów komunikacyjnych, głów-
nie dróg wyższych rangą w celu umożliwienia ich rozbudowy i modernizacji,
 oznaczanie obszarów zalewowych i osuwiskowych, rezygnacja z wprowadzania nowej oraz
utrwalania istniejącej zabudowy na terenach zagrożonych powodzią i osuwiskami,
 ochrona dziedzictwa kulturowego, kształtowanie harmonijnego krajobrazu poprzez wyko-
rzystanie walorów środowiska kulturowego i podniesienia atrakcyjności obszarów poprzez
uwzględnienie ustaleń konserwatorskich i dostosowanie nowej architektury do tradycji
i charakteru substancji zabytkowej,
 nawiązywanie w nowej architekturze do lokalnych wzorów i materiałów, zachowywanie re-
gionalnego krajobrazu kulturowego.
3) Strategia rozwoju województwa małopolskiego na lata 2011 - 2020
Wizja Małopolski, określona w strategii województwa małopolskiego na lata 2011 –

2020 brzmi: „Chcemy, aby Małopolska była atrakcyjnym miejscem życia, pracy i spędzania czasu
wolnego, europejskim regionem wiedzy i aktywności, silnym wartościami uniwersalnymi, tożsa-
mością i aspiracjami swoich mieszkańców, świadomie czerpiącym z dziedzictwa i przestrzeni
regionalnej, tworzącym szanse na rozwój ludzi i nowoczesnej gospodarki.”
Model rozwoju regionu dążący do osiągnięcia pożądanej wizji opierać się ma na 3 fi-
larach rozwoju w perspektywie 2030 r.: modernizacja (koncentracja dla wykorzystania przewagi
konkurencyjnej Małopolski oraz specjalizacji regionalnej), równoważenie (dostępność prze-
strzenna wspierająca spójność regionalną) oraz efektywność (sprawne zarządzanie, wspierające
specjalizację i spójność regionalną).
Założono realizację celu głównego: „efektywne wykorzystanie potencjałów regio-

nalnej szansy dla rozwoju gospodarczego oraz wzrost spójności społecznej i przestrzennej Mało-
polski w wymiarze regionalnym, krajowym i europejskim” poprzez działania w 7 obszarach klu-
czowych:
1. gospodarka wiedzy i aktywności

2. dziedzictwo i przemysły czasu wolnego
3. infrastruktura dla dostępności komunikacyjnej
4. krakowski obszar metropolitarny i inne subregiony
5. rozwój miast i terenów wiejskich
6. bezpieczeństwo ekologiczne, zdrowotne i społeczne
7. zarządzanie rozwoju województwa.

2014
Strategia określa, iż sukces rozwojowy Małopolski zależy w dużej mierze od wzrostu

ośrodków o znaczeniu regionalnym. Wzmacnianie funkcji Tarnowa, jako drugiego pod względem
potencjału ludnościowego ośrodka w regionie, ma być podstawową osią strategii postępowania
ukierunkowanej na rozwój subregionu tarnowskiego. Obecnie już profil wschodniej części Mało-
polski zdominowany jest korzystnymi procesami gospodarczymi koncentrującymi się wokół Tar-
nowa, tj. rosnącym znaczeniem działalności usługowej oraz dużą aktywnością w zakresie przed-
siębiorczości. Wzrasta również znaczenie miasta jako ośrodka akademickiego.
Tarnów w strategii widziany jest jako subregionalne centrum wzrostu, obok Nowe-
go Sącza, wspierające rdzeń sieci ośrodków rozwoju – Kraków. Na skutek poprawy dostępności
komunikacyjnej miasta, w związku z realizacją autostrady i modernizacją linii kolejowej, wzro-
snąć ma zatrudnienie oraz poziom korzystania z usług publicznych, w tym z usług wyższego rzę-
du. Lokalizacja węzła transportowego o charakterze subregionalnym pomóc ma w budowie cen-
trów logistycznych oraz rozwoju transportu modalnego.
Wśród kluczowych działań w zakresie transportu jest budowa obwodnic miast

i miejscowości dotkniętych wysoką uciążliwością ruchu tranzytowego (w Tarnowie domknięcie
północnej i południowej obwodnicy). W koncepcji docelowego układu transportowego w Mało-
polsce w perspektywie 2030 r. na terenie Tarnowa funkcjonuje lądowisko lokalne (w tym bizne-
sowe), a także uzupełniony jest układ drogowy w klasie dróg ekspresowych o przebiegu północ-
południe, analogicznym do drogi krajowej nr 73.
Najważniejsze działania w obrębie subregionu tarnowskiego to:
1. Wzmocnienie funkcji Tarnowa, jako subregionalnego ośrodka usług publicznych, w szcze-

gólności usług wyższego rzędu świadczonych w obszarze:
 edukacji i nauki, poprzez dalszy rozwój ośrodka akademickiego w Tarnowie,
 ochrony zdrowia, poprzez rozwój lecznictwa w zakresie kardiologii, onkologii, psy-
chiatrii, leczenia udarów oraz geriatrii,
 kultury.
2. Rozwój potencjału gospodarczego subregionu tarnowskiego poprzez:
 tworzenie i rozwój stref aktywności gospodarczej, z uwzględnieniem korzyści lokali-
zacyjnych związanych z usytuowaniem wzdłuż korytarza autostradowego,
 wsparcie działań związanych z wykorzystaniem potencjału przemysłowego subregio-
nu, szczególnie przemysłu chemicznego,
 rozwój współpracy subregionalnej z przygranicznymi ośrodkami województwa pod-
karpackiego: Mielcem, Dębicą i Jasłem.

4) Wytyczne wynikające ze strategii rozwoju miasta
Strategia Rozwoju Miasta – Tarnów 2020, przyjęta w czerwcu 2011 r. jest dokumen-
tem wskazującym cele oraz obszary polityki miasta. Wskazuje szanse i możliwości rozwojowe,
jak również bariery i zagrożenia jakie występują na terenie Tarnowa. Sporządzenie strategii roz-
woju ułatwia samorządowi podejmowanie decyzji w jakim kierunku powinno rozwijać się miasto
oraz motywuje do realizacji celów wskazanych w strategii, tak aby miasto było konkurencyjne
w stosunku do innych ośrodków samorządowych.
Po analizie uwarunkowań w jakich znajduje się miasto Tarnów, w strategii rozwoju

miasta wskazano:
Tabela 1. Analiza SWOT (Strategia Rozwoju Miasta – Tarnów 2020)
mocne strony miasta: słabe strony miasta:

 bogata oferta edukacyjna i dobre wyniki egzami-  wysoka migracja - suburbanizacja wpływająca na zmniej-
nów zewnętrznych na wszystkich poziomach szenie się liczby ludności w granicach miasta,
kształcenia,  niski udział przemysłów/przedsiębiorstw wysokiej techno-
 niższe koszty życia w porównaniu do najbliższych logii,
ośrodków wojewódzkich,  brak wolnych terenów i atrakcyjnych powierzchni biuro-
 "kompaktowość miasta" – wielkość miasta przyja- wych dla rozwoju gospodarczego,
zna dla mieszkańca,  mało konkurencyjne zróżnicowanie rynku pracy,
 lokalny patriotyzm,  wewnętrzny układ drogowy wynikający z historycznego
 usługi medyczne na wysokim poziomie, układu urbanistycznego,
 tradycje gospodarcze/przemysłowe,  niedobór miejsc parkingowych,
 stan bezpieczeństwa,  lokalny rynek pracy zależny od dużych pracodawców,
 systematyczne doskonalenie systemu zarządzania  brak uzbrojonych w infrastrukturę drogową terenów pod
miastem, budownictwo mieszkaniowe,
 zmiana jakościowa infrastruktury miasta,  niewystarczające dostosowanie struktury kształcenia do
 imprezy gospodarcze i kulturalne o wysokiej ran- branż przyszłościowych,
dze,  niewystarczający system odprowadzania wód opadowych,
 wysokiej jakości usługi komunalne,  niezadowalający stan infrastruktury ochrony przed powo-
 bezpieczeństwo energetyczne – dostępność wyso- dzią,
kiej jakości mediów (energii elektrycznej, gazu,  niewystarczająca liczba centrów wspierających kreatyw-
wody), ność i aktywność przedsiębiorczą mieszkańców (typu: parki
 doskonały dostęp do Internetu, technologiczne, inkubatory przedsiębiorczości, klastery),
 tradycje sportowe – żużel,  brak możliwości budowy miejsc parkingowych na istnieją-
 bogate tradycje historyczne i wielokulturowość cych starych osiedlach,
miasta,  niedostateczne dostosowanie oferty placówek kulturalnych
 wybitne osobowości związane z Tarnowem, do potrzeb turystycznych,
 specjalna strefa ekonomiczna,  niedobór miejsc noclegowych o wysokim standardzie,
 istnienie systemu wspierającego powstawanie
nowych firm,
szanse miasta: zagrożenia miasta:
 położenie przy ważnych szlakach komunikacyj-  bliskość dużych ośrodków absorbujących kapitał inwesty-
nych, szczególnie na kierunku wschód-zachód, cyjny i ludzki z Tarnowa,
 bliskość ośrodków wojewódzkich,  odpływ firm i instytucji z miasta – centralizacja,
 rozwijająca się gospodarka odpadami,  odpływ mieszkańców do obszarów podmiejskich,
 rozwój kształcenia akademickiego,  konkurencja ze strony innowacyjnej gospodarki,
 rosnący popyt na wybrane specjalistyczne usługi  niedogodne połączenie komunikacyjne w kierunku północ
medyczne, – południe, w szczególności z centralnymi regionami kraju,
 rozwój nowoczesnych technologii,  rosnąca konkurencyjność okolicznych centrów akademic-

2014
 rosnąca aktywność obywatelska, kich: Krakowa, Rzeszowa i Nowego Sącza,

 bliskość atrakcji turystycznych: Kraków, Beskidy,  możliwe znaczne obciążenie układu komunikacyjnego
Bieszczady, miasta wynikające z połączenia z autostradą oraz systema-
 zapotrzebowanie na kształcenie artystyczne, tycznego wzrostu liczby pojazdów,
 dostępność finansowania unijnego,  zbyt restrykcyjna polityka ochrony zabytków,
 ograniczona współpraca okolicznych samorządów w zakre-
sie wspólnej promocji gospodarczej,
 spadek atrakcyjności miasta jako miejsca wybieranego do
prowadzenia działalności naukowej przez kadrę naukową
(związany ze zmianą przepisów),
 możliwość zatapiania terenów miasta z powodu przepeł-
nienia systemu odprowadzającego wody opadowe.
Adresatami działań strategicznych określonych w strategii są: mieszkańcy, przedsię-

biorcy oraz turyści. Każda z tych grup ma inne zainteresowania oraz oczekiwania, co do działań
samorządu w zakresie dalszego planowania rozwoju miasta. Poniżej zamieszczono poglądowo
obszary zainteresowań wyznaczonych grup.
Strategia Rozwoju Miasta – Tarnów 2020
Głównym założeniem Strategii rozwoju miasta – Tarnów 2020 jest wykreowanie

miasta, które zapewni szanse rozwojowe dla gospodarki oraz zapewni mieszkańcom wysoki
komfort życia poprzez:
 ukierunkowanie działań na kapitał ludzki (mieszkańca Tarnowa) i wspieranie aktywności

obywatelskiej,
 wykorzystanie naturalnych walorów i wypracowanych cech miasta do osiągnięcia kom-
fortu zamieszkania, funkcjonowania i bezpieczeństwa, czy wreszcie lokowania biznesu,
 efektywne wykorzystanie nowoczesnych technologii i rozwiązań w zakresie: usług ogól-
nomiejskich, sprawnego zarządzania miastem, programowania rozwoju,

 otwarcie się miasta na oczekiwania i współpracę z mieszkańcami i samorządami sąsiadu-

jących gmin oraz proeuropejską współpracę międzynarodową,
 budowanie silnej, regionalnej, ogólnopolskiej i międzynarodowej marki miasta.
Misją samorządu powinno być „jak najlepsze zaspokojenie potrzeb mieszkańców

oraz podnoszenie poziomu życia w mieście, poprzez świadczenie nowoczesnych usług
i wspieranie rozwoju”.
„Tarnów – miasto komfortu i rozwoju, pomnażające bogactwa”
jest to wizja miasta za 10 lat, a strategia ma pomóc w osiągnięciu tej wizji, która bę-
dzie opierała się na:
 podnoszeniu swojej atrakcyjności inwestycyjnej, przyciąganiu inwestorów, wspieraniu

przedsiębiorczość mieszkańców, wykorzystaniu szans wynikających z otoczenia,
 oferowaniu wysokiego standardu usług: miasto przyjazne rodzinie, miasto dające szanse
osobistego autorozwoju,
 wzmocnieniu pozycji w regionie, współpracy z samorządami w sposób partnerski.
Realizacja założonej wizji będzie przebiegała w trzech obszarach polityki jakimi są:
rozwój gospodarczy, komfort życia i regionalne oddziaływanie. Dla każdego obszaru wskazano
cel strategiczny oraz kierunki polityki rozwoju. Kierunki polityki rozwoju wskazują cele operacyj-
ne, które powinny być realizowane przez samorząd w najbliższych latach. Wskazane cele opera-
cyjne są propozycją rozwiązań problemów występujących w poszczególnych obszarach polityki
rozwoju miasta.
Strategia Rozwoju Miasta – Tarnów 2020

2014
5) Ograniczenia wynikające z przepisów odrębnych
Ograniczenia wynikające z uwarunkowań przyrodniczych i sanitarnych:

 Część terenów miasta znajduje się w obszarze Natura 2000 PLH120085 Dolny Du-
najec, dla którego obowiązują nakazy, zakazy i ograniczenia zgodnie z przepisami
odrębnymi.
 Na terenie miasta zlokalizowany jest rezerwat przyrody „Debrza”, utworzony Za-
rządzeniem Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa
z dnia 25 stycznia 1995 r. Na terenie rezerwatu przyrody obowiązują zakazy
określone w ustawie z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody.
 Na terenie miasta występują obszary szczególnego zagrożenia powodzią, na któ-
rych obowiązują ustalenia zawarte w Prawie wodnym.
 Na terenie miasta występują cmentarze, również takie, które będą rozbudowywa-
ne. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Gospodarki Komunalnej z dnia 25
sierpnia 1959 r. w sprawie określenia, jakie tereny pod względem sanitarnym są
odpowiednie na cmentarze „odległość cmentarza od zabudowań mieszkalnych,
od zakładów produkujących artykuły żywności, zakładów żywienia zbiorowego
bądź zakładów przechowujących artykuły żywności, powinna wynosić co naj-
mniej 150 m; odległość ta może być zmniejszona do 50 m pod warunkiem, że te-
ren w granicach od 50 do 150 m odległości od cmentarza posiada sieć wodocią-
gową i wszystkie budynki korzystające z wody są do tej sieci podłączone. Ponad-
to odległość od granicy cmentarza ujęć wody o charakterze zbiorników wod-
nych, służących jako źródło zaopatrzenia sieci wodociągowej w wodę do picia
i potrzeb gospodarczych, nie może być mniejsza niż 500 m”.
Ograniczenia wynikające z ochrony dziedzictwa kulturowego:

 Na obszarze miasta znajdują się obiekty wpisane do rejestru zabytków oraz sta-
nowiska archeologiczne, które podlegają ochronie zgodnie z ustawą z dnia
23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.
Ograniczenia wynikające uwarunkowań transportowych i infrastruktury technicznej:

 Przez teren miasta przebiega linia kolejowa, a więc zgodnie z ustawą z dnia 28
marca 2003 r. o transporcie kolejowym budowle i budynki mogą być usytuowa-
ne w odległości określonej w ustawie.
 Przebieg autostrady A4 oraz dróg krajowych nr 94 (d. 4) i 73 powoduje ograni-

czenia w zagospodarowaniu terenów położonych w rejonie tych dróg z uwagi na
ich odziaływania. Ograniczenia wynikają również z Rozporządzenia Ministra
Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. w sprawie warunków
technicznych jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie.
 Na terenie miasta funkcjonują obszary i tereny górnicze.

 Na obszarze miasta zlokalizowane są gazociągi wysokiego ciśnienia, od których

obowiązują strefy kontrolowane określone w Dla gazociągów obowiązują strefy
techniczne o ograniczonym użytkowaniu i o szerokościach zgodnych z przepisami
odrębnymi – Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 26 kwietnia 2013 r.
w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać sieci gazowe
i ich usytuowanie (Dz. U. z dnia 4 czerwca 2013 r.).
 Ze względu na przebieg przez teren miasta linii elektroenergetycznej 220 kV Po-

łaniec – Klikowa występuje ograniczenie w użytkowaniu terenów znajdujących
się w pasie technologicznym od tej linii.
 Na terenie miasta zlokalizowane jest ujęcie wód podziemnych Tarnowskich Wo-

dociągów Sp. z o.o. w Świerczkowie oraz ujęcie wody powierzchniowej
i podziemnej Zakładów Azotowych W Tarnowie-Mościcach S.A., ponadto ujęcie
wód podziemnych Tarnowskich Wodociągów Sp. z o. o. w Kępie Bogumiłowickiej
posiada strefę ochrony pośredniej.
 Na obszarze miasta funkcjonuje teren zamknięty, zlokalizowany na działce ewid.

nr 176/6, obr. 253 (Zabłocie) przy ul. Dąbrowskiego 10, gdzie znajduje się kom-
pleks wojskowy K-3517. Wiąże się to z koniecznością wyłączenia go
z opracowania. Ponadto tereny zamknięte stanowią tereny kolejowe w ciągu linii
E- 30 Zgorzelec – Kraków – Rzeszów – Medyka, nr 96 Tarnów - Leluchów oraz nr
115 Tarnów – Szczucin. Tereny te również wyłączone zostały z opracowania.
6) Stan prawny gruntów
Stan własności na obszarze opracowania przedstawiono na podstawie informacji

Urzędu Miasta w Tarnowie. Rysunek 8 przedstawia stan własności gruntów w mieście w podziale
na grunty miejskie, grunty Skarbu Państwa. Pozostałe grunty stanowią przede wszystkim wła-
sność prywatną.
Nieruchomości stanowiące własność miasta to grunty będące w trwałym zarządzie,

grunty, których miasto jest użytkownikiem wieczystym oraz grunty pozostające w zasobie mia-
sta, które oddane zostały w dzierżawę. Największy zasób zwartych gruntów miejskich zlokalizo-
wany jest w rejonie ulicy Lotniczej i ul. Piłsudskiego. Są to tereny dotychczas niezagospodarowa-
ne, stanowiące potencjalne obszary nowych inwestycji w kierunku usług, rekreacji, bądź realiza-
cji nowych zespołów zabudowy mieszkaniowej. Własność miasta stanowią ponadto tereny re-
kreacyjne – m.in. Las Lipie, Góra Św. Marcina, Park Piaskówka oraz tereny ogrodów działkowych.
Kierunek zagospodarowania tych terenów nie powinien odbiegać charakterem od obecnego –
rekreacyjnego użytkowania.

2014
Rysunek 8. Struktura własności gruntów (stan na listopad 2011)
Grunty należące do Skarbu Państwa to przeważnie istniejące drogi. Najwięcej grun-

tów Skarbu Państwa znajduje się w północnej części Tarnowa, są to działki przeznaczone pod
autostradę A-4. Do zasobu Skarbu Państwa należą również grunty terenów kolejowych, lasów
państwowych, stadniny koni w Klikowej oraz grunty Stawów Krzyskich.

III. LOKALIZACJA TARNOWA I JEGO RYS HISTORYCZNY 31
III. LOKALIZACJA TARNOWA I JEGO RYS HISTORYCZNY
1) Położenie i charakterystyka
Tarnów to miasto na prawach powiatu położone w województwie małopolskim

o wieloletniej historii i tradycji sięgającej 1330 r., kiedy to wraz z uzyskaniem praw miejskich
stało się istotnym punktem na mapie regionu. Miasto stanowi drugi co do wielkości ośrodek
w Małopolsce (po Krakowie) i jest siedzibą powiatu grodzkiego. Tarnów, zajmując obszar
72,38 km2, liczy 114,5 tys. mieszkańców.
Rysunek 9. Tarnów na tle podziału administracyjnego województwa małopolskiego
Miasto sąsiaduje z 4 gminami wiejskimi: gm. Tarnów, podzieloną terytorialnie na 3

części – 24 113 mieszkańców, Skrzyszów – 13 521 mieszkańców, Wierzchosławice – 10 730
mieszkańców, Lisia Góra – 14 256 mieszkańców oraz jedną gminą miejsko-wiejską Żabno – 19
142 mieszkańców (dane GUS, stan na 31.12.2010 r.).

2014
32 III. LOKALIZACJA TARNOWA I JEGO RYS HISTORYCZNY
Rysunek 10. Gminy sąsiadujące z Tarnowem
Miasto położone jest przy międzynarodowym szlaku komunikacyjnym E-40 (Zgorze-

lec – Medyka), drodze krajowej nr 73 (Kielce – Tarnów – Jasło), przy nowo wybudowanej auto-
stradzie A4 (Jędrzychowice – Korczowa), a także na trasie przebiegu linii kolejowej E- 30 (Zgorze-
lec – Kraków – Rzeszów – Medyka) i stanowi ważny węzeł komunikacyjny. Najbliższe porty lotni-
cze obsługujące połączenia krajowe i zagraniczne zlokalizowane są ok. 100 km od miasta –
w Krakowie Balicach oraz Rzeszowie Jasionce.
Długoletnia historia Tarnowa przyczyniła się do wykształcenia zabytkowych układów

przestrzennych stanowiących o wysokiej atrakcyjności miasta. Do cennych układów urbanistycz-
nych zaliczyć należy zaliczyć przede wszystkim renesansowy obszar starego miasta, śródmiejski
układ urbanistyczny utworzony na przełomie XVIII i XIX w., a także obszar modernistycznej dziel-
nicy Mościce.
Lokalizacja w Tarnowie wyspecjalizowanych zakładów przemysłowych, m.in. che-

micznych, maszynowych, szklarskich, metalowych i budowlanych przyczyniła się do wytworzenia
istotnego ośrodka gospodarczego w skali kraju. Na terenie miasta zlokalizowana jest również
tarnowska Podstrefa Specjalnej Strefy Ekonomicznej w Krakowie, administrowana przez spółkę
Tarnowski Klaster Przemysłowy S.A.

Rysunek 11. Lokalizacja Tarnowa w układzie komunikacyjnym regionu
2) Historia Tarnowa
Rys historyczny
Historia miasta zaczyna się w IX w., kiedy to na Górze Św. Marcina założony został
gród słowiański noszący nazwę Tarnów. Gród będący własnością monarszą na przełomie XI
i XII w. nadany został klasztorowi benedyktynów w Tyńcu k. Krakowa, którzy założyli nieopodal
wieś Tarnów Mały (ob. Tarnowiec). Miasto lokowane na podstawie przywileju uzyskanego
w 1330 r. założone zostało na terenie sąsiedniej wsi Tarnów Wielki przez Spycimira Leliwitę –
komesa króla Władysława Łokietka, kasztelana krakowskiego w czasach panowania króla Kazi-
mierza Wielkiego. Na Górze Św. Marcina powstał wówczas murowany zamek stanowiący siedzi-
bę rodu Tarnowskich, pierwszych włodarzy miasta. Gospodarze sprzyjali rozwojowi miasta
w dziedzinie handlu, a także w wymiarze przestrzennym. Największy rozkwit miasta nastąpił
w XVI w. i wiązał się z hetmanem wielkim koronnym Janem Tarnowskim, który rozbudował mia-
sto w obrębie dzisiejszej starówki.
Po wygaśnięciu linii męskiej rodu Tarnowskich kolejnymi właścicielami miasta stał

się ród Ostrogskich, a kolejno inni prywatni właściciele. W tym okresie miasto ucierpiało na sku-
tek „potopu szwedzkiego”. Przywrócenie świetności Tarnów zawdzięcza kolejnym włodarzom,
którzy w 1723 r. przejęli miasto we władanie – rodzie Sanguszków. Od I rozbioru Polski ośrodek
znalazł się jednak pod panowaniem austriackim, w tzw. Galicji. Mianowanie Tarnowa siedzibą
cyrkułu, a następnie biskupstwa przyczyniło się do dalszego rozwoju miasta.
W drugiej połowie XIX w. z uwagi na połączenie miasta linią kolejową z Krakowem,

nastąpił gwałtowny rozwój przestrzenny - w 1870 r. miasto liczyło 21 779 mieszkańców i było
trzecim co do wielkości ośrodkiem w Galicji (po Lwowie i Krakowie). Początek XX w. przyniósł

2014
miastu inwestycje w zakresie infrastruktury technicznej i komunikacyjnej. Po rozpoczęciu I wojny

światowej do miasta wkroczyły wojska rosyjskie, Tarnów jednak, jako pierwsze miasto w Polsce,
odzyskał wolność (w nocy z 30 na 31 października 1918 r.).
W 1927 r. rozpoczęto budowę Państwowej Fabryki Zakładów Azotowych we wsi

Świerczków, włączonej później do Tarnowa jako Mościce. Miasto z uwagi na lokalizację jednej
z największych inwestycji przemysłowych okresu międzywojennego stawało się ośrodkiem
przemysłowym. W okresie tym miasto liczyło ok. 55 tys. mieszkańców, w tym połowę stanowiła
ludność pochodzenia żydowskiego.
Wydarzeniem poprzedzającym wybuch II wojny światowej był wybuch bomby pozo-

stawionej przez niemieckiego sabotażystę na dworcu kolejowym w Tarnowie, co miało miejsce
28 sierpnia 1939 r. Właśnie z Tarnowa wyruszył pierwszy transport więźniów do hitlerowskiego
obozu zagłady w Auschwitz – Birkenau (w czerwcu 1940 r.). We wrześniu 1943 r. nastąpiła likwi-
dacja tarnowskiego getta, wymordowanych zostało wówczas ok. 20 tys. Żydów. Wyzwolenie
spod okupacji niemieckiej nastąpiło w styczniu 1945 r.
W okresie powojennym Tarnów był miastem powiatowym położonym

w województwie krakowskim, natomiast w latach 1975 – 1999 stanowił siedzibę samodzielnego
województwa. W okresie tym miasto stało się istotnym ośrodkiem gospodarczym i kulturalnym
w regionie. Od 1999 r. Tarnów jest siedzibą powiatu grodzkiego oraz ziemskiego.
Rozwój przestrzenny
Studium historyczno – urbanistyczne miasta opracowane w latach 1988 – 1991
przez Bogusława Krasnowolskiego wskazuje etapy rozwoju przestrzennego miasta Tarnowa od
najwcześniejszych lat funkcjonowania ośrodka.
 faza I: przedlokacyjna, obejmująca okres formowania się osadnictwa w rejonie Tarnowa

pomiędzy wiekami IX a XIII,
 faza II: wczesna – lokacyjna, obejmujące początkowy okres osadnictwa na prawie nie-
mieckim, przypadający na przełom XIII/XIV w., wiąże się z powstaniem dwóch wsi
na terenie późniejszego lokacyjnego miasta Tarnowa i jego przedmieścia,
 faza III: lokacyjna – w tym etap I obejmujący działalność Spycimira Leliwity (założyciela
miasta), tj. lokacja miasta w 1330 r., budowa zamku na Górze Św. Marcina oraz lo-
kacje niektórych wsi w otoczeniu miasta (np. Klikowa), oraz etap II, obejmujący lo-
kacje kolejnych wsi w otoczeniu miasta, dokonywane staraniem innych rodów ry-
cerskich (Krzyż, Rzędzin, Dąbrówka, Koszyce),
 faza IV: późnośredniowieczna – obejmująca okres od k. XIV w do pocz. XVI w., kiedy to
wykształciły się kolejne wsie (Chyszów, Świerczków), nastąpił rozwój przedmieść
oraz zabudowy murowanej (w tym systemu obronnego, kamienic mieszczańskich,

budowli publicznych w obrębie rynku), a także zespołów kościelnych w obrębie

przedmieść (z fundacją zespołu bernardyńskiego),
 faza V: rozkwitu renesansowego w XVI i 1. połowie XVII w., szczególnie dynamicznego za

rządów Jana Tarnowskiego, kiedy to miasto staje się ważnym ośrodkiem kultury
i sztuki powiązanym z Krakowem,
 faza VI: obejmująca upadek miasta w okresie od „potopu szwedzkiego” (1655-1657) do

I rozbioru Polski (1772), objawem przezwyciężenia regresu jest przy tym działal-
ność Sanguszków (od 1723 r.),
 faza VII: to przekształcenia związane z działalnością władz austriackich na przełomie XVIII

i XIX w, tj. przekształcenie sieci drożnej w związku z przebiciem traktu cesarskiego,
przekształcenia urbanistyczne w centrum miasta, likwidacja i adaptacja przedmiej-
skich zespołów kościelnych, rozwój zabudowy klasycystycznej (m.in. początki oka-
załej zabudowy użyteczności publicznej), przekształcenia te są dobrze udokumen-
towane przez plany Grottgera (1796), Marcka (1846) i serię planów katastralnych,
 faza VIII: obejmująca okres rozwoju przypadający na połowę XIX w. w okresie rządów au-
striackich, kiedy zbudowana została trasa kolei żelaznej (Kraków – Dębica),
 faza IX: obejmująca okres wielkomiejskiego rozwoju miasta w ramach autonomii galicyj-
skiej do wybuchu I wojny światowej, szybka urbanizacja wiązała się z zabudową
dawnych terenów wolnych z adaptacją średniowiecznych układów drożnym i po-
lnych,
 faza X: to okres międzywojenny z kontynuacją równomiernego rozwoju przestrzennego

z fazy poprzedniej oraz powstaniem ośrodka przemysłowego w Mościcach wraz
z budową kolonii robotniczych,
 faza XI: obejmująca okres przekształceń powojennych związanych z lokalizacją obszarów

przemysłowych i nowych osiedli mieszkaniowych (m. in.: Strusina, Piaskówka,
Grabówka, Rzędzin, Mościce, Klikowa, Krzyż, Jasna, Westerplatte, Legionów, Ko-
szyce, Gumniska, Zabłocie), a co za tym idzie powiększanie obszaru objętego gra-
nicą administracyjną miasta.
Obecnie miasto o powierzchni liczącej ok. 72 km2 składa się 16 osiedli stanowiących
jednostki pomocnicze Gminy Miasta Tarnowa: Osiedle nr 1 Starówka, Osiedle nr 2 Strusina,
Osiedle nr 3 Piaskówka, Osiedle nr 4 Grabówka, Osiedle nr 5 Rzędzin, Osiedle nr 6 Gumniska,
Osiedle nr 7 Krakowska, Osiedle nr 8 Mościce, Osiedle nr 9 Chyszów, Osiedle nr 10 Klikowa,
Osiedle nr 11 Krzyż, Osiedle nr 12 Jasna, Osiedle nr 13 Westerplatte, Osiedle nr 14 Legionów,
Osiedle nr 15 Koszyce, Osiedle nr 16 Zielone.

2014
Zmiany powierzchni miasta na przestrzeni wieków prezentuje poniższe zestawienie.

Wynika z niego, iż największy rozwój terytorialny Tarnowa nastąpił w połowie XIX w. po przyłą-
czeniu Grabówki, Strusiny, Zabłocia i Terlikówki, a następnie w latach powojennych (1951 r.
i 1958 r.) po włączeniu w granicę administracyjną miasta terenów wsi: Chyszów, Klikowa, Mości-
ce (Świerczków), Gumniska, Rzędzin, w części Koszyce, a także Krzyż.
Tabela 2. Zmiany powierzchni miasta
powierzchnia przed powierzchnia po

rok 2 obszar przyłączony 2
przyłączeniem w km przyłączeniu w km
1330 9000 sznurów kwadratowych (100 łanów): 75 sznurów w linii W-E oraz 120 na linii N-S
0,07
1805 Zawale, Pogwizdów 2,29
(obręb murów miejskich)
1846 2,29 Grabówka, Strusina, Zabłocie, Terlikówka 17,27
1945 bd bd 17,61
Chyszów, Klikowa, Mościce, Gumniska, Rzędzin
1951 17,61 54,90
oraz część Koszyc Wielkich
1958 56,90 Krzyż 69,51
1960 69,51 część Koszyc i Zbylitowskiej Góry 72,34
na podstawie materiałów Tarnowskiego Centrum Informacji

IV. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z DIAGNOZY STANU SFERY SPOŁECZNO-GOSPODARCZEJ 37
IV. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z DIAGNOZY STANU SFERY

SPOŁECZNO-GOSPODARCZEJ
Demografia
Tarnów stanowi drugie co do wielkości miasto w województwie małopolskim pod
względem liczby mieszkańców – wg. danych na koniec 2011 r. miasto zamieszkiwało 114 255
mieszkańców. Istotne jest, iż od kilku lat zmniejsza się liczba mieszkańców miasta – o kilkaset
osób w ciągu roku, co daje łączny ubytek ponad 4% ludności w ciągu ostatniej dekady. Przyczy-
nami tej sytuacji są powszechne w kraju tendencje zmniejszania się poziomu przyrostu natural-
nego ludności (dla miasta w 2011 r. na poziomie 0,44‰), a także postępujące procesy migracyj-
ne, związane z postępem suburbanizacji oraz wyjazdami do większych ośrodków krajowych
i zagranicznych.
Tabela 3. Liczba ludności w Tarnowie
2009 2011 dynamika
115 919 114 255 98,56%

liczba mieszkańców Tarnowa
w tym:
 zameldowani na pobyt stały 112 977 111 504 98,70%
 zameldowani na pobyt czasowy 2 942 2 751 93,51%
na podstawie informacji Urzędu Miasta Tarnowa
Miasto podzielone jest na 16 osiedli, których liczba mieszkańców wyszczególniona

została w poniższej tabeli. Z danych wynika, iż:
 około 10% ludności miasta zamieszkuje centralnie położone osiedle Starówka;

 około 65% mieszkańców osiedliła się na terenach o przewadze zabudowy wieloro-
dzinnej, tj. osiedlach Strusina, Grabówka, Jasna, Legionów, Westerplatte, Zielone, cz.
Mościce,
 około 35% ludności miasta stanowią mieszkańcy osiedli o przewadze zabudowy jed-
norodzinnej, tj. Piaskówka, Rzędzin, Gumniska, Krakowska, Chyszów, cz. Mościce,
Klikowa, Krzyż, Koszyce.
Osiedla charakteryzujące się przyrostem mieszkańców w ostatnim okresie to Kliko-

wa, Rzędzin i Zielone, natomiast osiedla, na których zanotowano spadek liczby mieszkańców to
Starówka, Krakowska i Jasna.

2014
38 IV. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z DIAGNOZY STANU SFERY SPOŁECZNO-GOSPODARCZEJ
Rysunek 12. Podział Tarnowa na osiedla
Tabela 4. Liczba mieszkańców poszczególnych osiedli miasta
l.p. osiedle 2009 2011 dynamika

1 Starówka 10 451 10 086 96,51%
2 Strusina 15 709 15 507 98,71%
3 Piaskówka 12 123 11 933 98,43%
4 Grabówka 13 361 12 817 95,93%
5 Rzędzin 2 410 2 483 103,03%
6 Gumniska 6 331 6 347 100,25%
7 Krakowska 3 161 3 056 96,68%
8 Mościce 10 050 10 053 100,03%
9 Chyszów 1 865 1 884 101,02%
10 Klikowa 2 411 2 452 101,70%
11 Krzyż 5 516 5 693 103,21%
12 Jasna 13 517 12 959 95,87%
13 Westerplatte 5 823 5 854 100,53%

14 Legionów 2 596 2 474 95,30%

15 Koszyce 2 443 2 405 98,44%
16 Zielone 5 210 5 501 105,59%
razem 112 977 111 504 98,70%
Od ponad dekady w Tarnowie widoczny jest ubytek ludności miejskiej na rzecz

miejscowości w gminach sąsiednich – Skrzyszów, Lisia Góra, Wierzchosławice, Tarnów i Żabno.
Z uwagi na korzystne ceny nieruchomości i warunki zamieszkania obserwuje się osiedlanie się
ludności miejskiej w tych gminach przy jednoczesnym dalszym korzystaniu z infrastruktury ko-
munikacyjnej i społecznej Tarnowa. Wiąże się to ze zmniejszeniem wpływów do budżetu miasta
przy podobnym obciążeniu na jego utrzymanie.
Do miejscowości o największej liczbie mieszkańców, które sąsiadują z miastem i są

skomunikowane połączeniami komunikacji miejskiej należy zaliczyć: Brzozówka (gm. Lisia Góra),
Ładna i Skrzyszów (gm. Skrzyszów), Wola Rzędzińska, Jodłówka – Wałki, Tarnowiec, Koszyce
Małe, Koszyce Wielkie, Zbylitowska Góra i Zgłobice (gm. Tarnów).
Grupę osób migrujących z miasta powiększają osoby wyjeżdzające do większych

ośrodków miejskich (polskich i zagranicznych) w celach edukacyjnych i zarobkowych.
Tabela 5. Migracje w Tarnowie
2009 2011 dynamika

przybyli na pobyt stały spoza Tarnowa 977 976 99,90 %
wymeldowani z pobytu stałego poza Tarnów 1 300 1543 118,69 %
saldo migracji - 323 - 604 175,54 %
Zgodnie z ogólnokrajowymi tendencjami zmian w strukturze wiekowej ludności,

także dane statystyczne dla Tarnowa pokazują, iż mamy do czynienia z procesem starzenia się
społeczeństwa. W 2009 r. udział ludności w wieku przedprodukcyjnym wynosił 17,2%, podczas
gdy dekadę wcześniej ludność ta stanowiła 24,7%. Co za tym idzie wzrósł udział dwóch pozosta-
łych grup wiekowych – ludności w wieku produkcyjnym, która w 2009 r. stanowiła 64,7%
(w 1999 r. 61,4%) oraz ludności w wieku poprodukcyjnym, która w 2009 r. tworzyła grupę 18,1%
społeczeństwa (w 1999 r. 13,9%). Z uwagi na miejski charakter zjawisko starzenia się tarnow-
skiego społeczeństwa ma nieco wolniejsze tempo niż sąsiadujących z miastem obszarów wiej-
skich.

2014
prognozy demograficzne
Według prognoz Głównego Urzędu Statystycznego w perspektywie najbliższych

dwóch dekad dynamika liczby ludności w Tarnowie utrzyma kierunek spadkowy, jednak przybie-
rze nieco wolniejsze tempo. Niemniej jednak zgodnie z prognozami liczba ludności miasta
w 2030 r. będzie niższa niż 100 000 mieszkańców.
Tym samym prognozowany jest dalszy proces starzenia się społeczeństwa oraz na-
silenie jego tempa. Zgodnie z prognozami udział ludności w wieku przedprodukcyjnym wyniesie
13,6%, udział ludności w wieku produkcyjnym wyniesie 55,2%, natomiast udział ludności w wie-
ku poprodukcyjnym wyniesie 31,2%. Tak daleko idące przekształcenia struktury wiekowej ludno-
ści mają wpływ na rynek pracy oraz infrastrukturę społeczną, za którą odpowiedzialne jest mia-
sto.
wykres 1. Ludność Tarnowa w latach 2000 – 2010 i prognoza do 2035 r.
materiały Informatora statystycznego - Urząd Statystyczny w Krakowie

wykres 2. Prognoza liczby ludności w 2035 r. w porównaniu do 2010 r.
materiały Informatora statystycznego - Urząd Statystyczny w Krakowie
Gospodarka
Tarnów charakteryzuje się znaczną aktywnością gospodarczą. Ma na to wpływ za-
równo korzystne położenie na mapie komunikacyjnej kraju oraz przyjazny klimat do inwestowa-
nia, związany z przemysłowym charakterem miasta i rozwiniętą infrastrukturą oraz funkcjono-
waniem instytucji wspierających rozwój gospodarczy. Taki charakter miasta wykształcił dzięki
wysoce rozwiniętym branżom – chemicznej, mechanicznej, elektrycznej, a także dzięki obecnie
nabierającej na znaczeniu branży precyzyjnej.
Zgodnie z danymi Głównego Urzędu Statystycznego w 2009 r. w Tarnowie zatrud-

nionych było 41 718 osób, z czego ponad połowa pracowała w podmiotach sektora prywatnego.
Wśród pracujących największa grupa osób zajmuje się przemysłem i budownictwem, następna
pod tym względem grupa zatrudnionych związana jest z usługami nierynkowymi (administracja,
szkolnictwo, ochrona zdrowia), co spowodowane jest faktem, iż Tarnów stanowi centrum admi-
nistracyjne regionu.
Stopa bezrobocia na koniec grudnia 2010 r. wynosiła 9,4%, co świadczy o tym, iż

5 358 osób pozostawało w mieście bez pracy. Wskaźnik ten jest niższy niż średnie wartości dla

2014
województwa (10,4%) i dla kraju (12,3%). Wśród bezrobotnych najliczniejszą grupę stanowią
osoby z niskim wykształceniem – zasadniczym zawodowym, średnim zawodowym, policealnym
oraz niższym. Ponadto ponad połowę osób bezrobotnych stanowią osoby do 34 roku życia.
Świadczyć to może o niedopasowaniu kwalifikacji zawodowych młodych ludzi i oczekiwań pra-
codawców. W 2010 r. zanotowano również wzrost liczby osób bezrobotnych, które podjęły za-
trudnienie lub rozpoczęły własną działalność gospodarczą.
W Tarnowie zlokalizowane są następujące strefy aktywności gospodarczej o łącznej

powierzchni ok. 400 ha:
 Tarnowska Podstrefa Specjalnej Strefy Ekonomicznej w Krakowie - Park Przemysłowy

„Czysta I”, Park Przemysłowy „Czysta II”
 Park Przemysłowy „Mechaniczne”
 Zielony Park Przemysłowy „Kryształowy”
Zgodnie z danymi Urzędu Miasta Tarnowa, największe firmy i przedsiębiorstwa dzia-

łające na terenie miasta to:
 Zakłady Azotowe w Tarnowie-Mościcach S.A. (2 130 zatrudnionych)

 Szpital Wojewódzki im. Św. Łukasza – Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej
w Tarnowie (1 732 zatrudnionych)
 Fabryka Silników Elektrycznych TAMEL S.A. (908 zatrudnionych)
 Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo S.A, Karpacki Oddział Obrotu Gazem
w Tarnowie - Gazownia Tarnowska
 Karpacka Spółka Gazownictwa Sp. z o.o.
 Fritar S.A.
 Tarnowskie Wodociągi Sp. z o. o.
 Specjalistyczny Szpital im. Edwarda Szczeklika
W grudniu 2009 r. na terenie miasta funkcjonowało 10 666 podmiotów gospodar-

czych zarejestrowanych w systemie REGON, co stanowiło wskaźnik 926 podmiotów na 10 tys.
mieszkańców. Wskaźnik ten posiada niższą wartość niż średnia dla województwa małopolskiego.
Strukturę przedsiębiorstw tworzyły głównie podmioty o liczbie zatrudnionych do 9 osób (93,5%),
przedsiębiorstwa o liczbie pracujących od 10 do 49 osób stanowiły 4,9% firm, natomiast te za-
trudniające ponad 50 osób 1,6%.
Znaczący udział w tworzeniu przyjaznych warunków działalności gospodarczej ma

Tarnowski Klaster Przemysłowy S.A., który zarządza Specjalną Strefą Ekonomiczną. Dalszy rozwój
stref aktywności gospodarczej w oparciu o model rozwoju oparty na wiedzy, innowacji
i czystych technologiach ma swój priorytet w wyznaczonych celach Strategii rozwoju miasta.
Do głównych barier mających wpływ na dalszy rozwój gospodarczy miasta należy

zaliczyć brak miejscowych ośrodków badawczo – rozwojowych oraz niekorzystne uwarunkowa-

nia w zakresie nieruchomości przeznaczonych pod inwestycje gospodarcze, tj. bardzo duże roz-
drobnienie własności nieruchomości i często nieuregulowana sytuacja prawna nieruchomości.
Turystyka
Tarnów jest ważnym miejscem na turystycznej mapie regionu. Zachowany układ
staromiejski, renesansowa zabudowa, kultura żydowska czy osoba generała Józefa Bema to nie-
które z atrakcji promujących miasto. Tarnowskie Centrum Informacji koordynuje działania zwią-
zane z turystyką, zarówno w tradycyjnym ujęciu obejmującym zwiedzanie zabytków (m. in.: Sta-
re Miasto, Stary Cmentarz, dworzec kolejowy, zamek Tarnowskich, Bima, Park Strzelecki, Mości-
ce), w ujęciu bardziej aktywnym – poprzez promocję turystyki pieszej, rowerowej, konnej (rów-
nież w regionie tarnowskim), a także poprzez sprofilowaną ofertę, m. in. dla pielgrzymów, dzieci
i młodzieży.
Tarnowskie Centrum Informacji przygotowało propozycję kilkunastu szlaków tema-

tycznych po mieście oraz w jego okolicach. Obiekty znajdujące się na szlakach są w większości
oznakowane w miejskim systemie informacji przestrzennej. Wśród zaproponowanych szlaków
w obrębie miasta można wymienić m.in.:
 Szlak generała Józefa Bema

 Szlak renesansu
 Szlak tarnowskich Żydów
 Szlak Szczepanika
 Mościce w 120 minut
 Szlak Leliwitów Tarnowskich
 Szlak biskupów tarnowskich
 „Sznur bernardyński”
 Średniowieczne mury Tarnowa
Spośród wskazanych szlaków w obrębie regionu tarnowskiego oraz małopolskiego

wymienić należy m.in.:
 Szlak Architektury Drewnianej

 Szlak Frontu Wschodniego I Wojny Światowej
 Szlak Sacrum
 Szlak etnograficzno – przyrodniczy
 Szlak zamków
 Szlak kolejowy
 Małopolski Szlak Literacki
Zgodnie z danym Tarnowskiego Centrum Informacji w 2009 r. miasto odwiedziło

475 tys. osób, w tym 82 tys. obcokrajowców. Spośród przyjezdnych 60 tys. turystów skorzystało
z noclegu na terenie miasta. Liczba turystów w ciągu ostatnich lat kształtuje się na podobnym

2014
poziomie. Jednocześnie tarnowska baza noclegowa nie jest wystarczająca dla rozwoju rynku
turystycznego w zakresie pobytów dłuższych niż jeden dzień. W Tarnowie funkcjonują zaledwie
dwa hotele – Tarnovia i Cristal Park, które są przygotowane na przyjęcie jednorazowo zorgani-
zowanej grupy turystów.
Jednakże w ostatnim czasie tarnowska baza noclegowa rozwija się. Obecnie w mie-
ście funkcjonuje 5 hoteli, tuż za granicą miasta 2 kolejne. Łącznie w Tarnowie i najbliższej okolicy
(do 10 km od granic miasta) zlokalizowanych jest blisko 30 obiektów noclegowych (skategory-
zowanych i nieskategoryzowanych) z ponad 1300 miejscami noclegowymi.

V. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE ZE STANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 45
V. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE ZE STANU

ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO ORAZ ZE STANU ŁADU
PRZESTRZENNEGO I WYMOGÓW JEGO OCHRONY
1) Struktura funkcjonalno – przestrzenna miasta
Tarnów usytuowany jest w dość urozmaiconym krajobrazie na pograniczu dwóch

jednostek fizjograficznych, tj. od południa Pogórze Karpackie (z Górą Św. Marcina jako najdalej
na północ wysuniętą częścią regionu karpackiego) oraz od północy przedkarpacka część Kotliny
Sandomierskiej z Równiną Nadwiślańską z garbami i płaskowyżami wysoczyzn. Średniowieczne
miasto usytuowanie jest na Płaskowyżu Tarnowskim, które sąsiaduje od południa z Zapadliskiem
Tarnowskim oddzielającym, płaskowyż od Pogórza Karpackiego.
Strefa rozgraniczająca pomiędzy wysokimi wzniesieniami Pogórza Karpackiego,

a rozległymi terenami zalewowymi Niziny Nadwiślańskiej wyznaczyła przebieg jednego
z najstarszych szlaków komunikacyjnych o kierunku wschód – zachód, tzw. traktu ruskiego, łą-
czącego Kraków z Rusią. Jednocześnie przebieg doliny Dunajca i Białej wyznaczył najkorzystniej-
sze połączenia Węgier i Małopolski. Obszar skrzyżowania powyższych szlaków przesądził o lokali-
zacji miasta. Współczesny układ sieci drogowej i kolejowej utrwala dawne powiązania komuni-
kacyjne Tarnowa i regionu.
Kształtowanie struktury przestrzennej miasta ma miejsce nieprzerwanie od czasu

jego powstania, tj. od 1330 r., przy czym wpływ na obecny wygląd Tarnowa zależał od intensyw-
ności i czasu trwania procesów urbanizacyjnych. W sposób szczególny o fizjonomii dzisiejszej
struktury miejskiej zdecydowały:
- osadnictwo średniowieczne
- renesansowa rozbudowa starego miasta
- XVIII i XIX-wieczna rozbudowa przedmieść
- lokalizacja Państwowej Fabryki Zakładów Azotowych w Mościcach
- wzmożona powojenna urbanizacja związana z powstaniem nowych zakładów przemysło-
wych, budową osiedli z wielkiej płyty we wschodniej części miasta, rozrostem terytorialnym
po przyłączeniu przedmieść
- budowa rozległych osiedli jednorodzinnych na obrzeżach miasta
- wyhamowywanie tempa wzrostu liczby mieszkańców Tarnowa i rozpoczęcie procesów
suburbanizacji.
Pierwotnym czynnikiem miastotwórczym Tarnowa była lokalizacja miasta na skrzy-

żowaniu istotnych międzynarodowych szlaków komunikacyjnych – prowadzącego z Niemiec na
Ruś oraz biegnącego z Węgier na wybrzeże Bałtyku. W związku owym z położeniem podstawą
rozwoju był handel. Największy rozkwit miasta, który nastąpił w XVI w. za władania hetmana

2014
46 V. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE ZE STANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
Jana Tarnowskiego, określił je jako istotny ośrodek handlowy o dużych wartościach kulturowych.
Kolejnym przełomem w rozwoju miasta i nowym kluczowym czynnikiem miastotwórczym była
decyzja o lokalizacji w Tarnowie Państwowych Zakładów Azotowych, która na wiele lat wyzna-
czyła dalszy kierunek rozwoju miasta w zakresie przestrzennym i funkcjonalnym. Obecnie funk-
cja ta dalej pełni istotną rolę dla określenia tożsamości miasta, dzieląc się jednak coraz bardziej z
funkcją usługową, w tym zwłaszcza oświatową i administracyjną.
Struktura zabudowy
Rysunek 13 prezentuje przestrzenny zasięg istniejących obszarów zurbanizowanych
Tarnowa w otoczeniu obszarów krajobrazu otwartego. Zestawienie to ilustruje, iż tereny zabu-
dowy na obszarze miasta tworzą dość zwarty układ przestrzenny.
Rysunek 13. Struktura przestrzenna miasta – stan obecny
Analizując strukturę zabudowy miasta należy wydzielić kilka charakterystycznych

typów ukształtowania przestrzeni miejskiej. Zasięg i podział struktury zabudowy na charaktery-
styczne typy ilustruje Rysunek 14. Przyjęto ogólny i schematyczny podział wyróżniający 7 rodza-
jów układów przestrzennych:

 zabudowa staromiejska
 zabudowa śródmiejska, na którą składa się układ urbanistyczny wykształcony w XVIII –
XIX w., oraz teren zlokalizowany pomiędzy południową granicą tego układu a torami
kolejowymi
 zabudowa wielorodzinna wysoka
 zabudowa wielorodzinna niska
 zabudowa jednorodzinna w układzie współczesnym – dość uporządkowana
 zabudowa jednorodzinna w układzie dawnych wsi – pozbawiona kompozycji prze-
strzennej
 zabudowa przemysłowo – usługowa.
Rysunek 14. Zasięg i struktura zabudowy w Tarnowie
Centrum układu osadniczego Tarnowa stanowi malowniczo położone miasto loka-

cyjne z zachowanym w dobrym stanie i czytelnym średniowiecznym układem urbanistycznym,
który tworzą zabudowania z różnych okresów oraz dominanty urbanistyczne w postaci katedry
i ratusza. Całość stanowi o wyjątkowej wartości dla całego zespołu osadniczego.
Wysoko należy również oceniać zabudowę otaczającą założenie średniowieczne, tj.

zespół przedmieść ukształtowany głównie w XVIII - XIX w., a także na pocz. XX w., rozciągający

2014
się częściowo na terenach rolniczych dawnego Tarnowa (północna strona starówki), na gruntach
wsi Strusina, Zabłocie i cz. Grabówki. Układ urbanistyczny tego obszaru jest wynikiem regulacji
austriackich z początku XIX w., czyli budowy traktu cesarskiego z osiowymi wylotami dróg – ul.
Krakowską i ul. Lwowską, a także obejść dookoła części lokacyjnej miasta – ul. Wałowej
i Bernardyńskiej. Zróżnicowana zabudowa, na którą składają się budynki użyteczności publicznej
oraz zabudowa mieszkaniowa wielorodzinna (rzadziej jednorodzinna) z różnych okresów, rów-
nież stanowi wartościowy zespół, w którego skład wchodzi szereg cennych architektonicznie
obiektów, m.in. neogotycki kościół pw. Św. Rodziny, budynek dworca kolejowego czy zabudo-
wania kościoła i klasztoru OO. Bernardynów. Za obiekty degradujące historyczną panoramę tej
części miasta należy uznać dwa wysokościowce zlokalizowane przy ul. Narutowicza i przy ul.
Legionów. Tuż przy granicy układu urbanistycznego objętego ochroną konserwatorską zlokalizo-
wane są dwa najcenniejsze na terenie miasta cmentarze – stary cmentarz na Zabłociu oraz
cmentarz żydowski przy ul. Starodąbrowskiej.
Kolejnym znaczącym pod względem wartości urbanistycznej obszarem jest zespół

zabudowy miejskiej w Mościcach, wytworzony wraz z zakładaniem na tym ternie Zakładów Azo-
towych w latach 20. XX w. Centrum dzielnicy stanowi osiedle robotnicze z lat 30. otoczone ziele-
nią wraz z lokalnymi dominantami poszczególnych budynków użyteczności publicznej (np. Dom
Chemika). Zabudowę tą uzupełnia powojenne osiedle mieszkaniowe wzniesione wraz
z szeregiem obiektów publicznych o cennej architekturze, m.in. kościół parafialny z lat 40., bu-
dynek dworca kolejowego Tarnów – Mościce (obecnie nieużytkowany), budynek Domu Kultury
(niedawno poddany termomodernizacji, modyfikujący pierwotny charakter architektury) czy
budynek hali sportowej. W centralnej części osiedla zlokalizowany jest równie cenny park miejski
– Park Kwiatkowskiego. Po południowej stronie torów kolejowych zlokalizowane jest osiedle
domów jednorodzinnych „Za torem” powstałe począwszy od 1934 r., kiedy to przy udziale Pre-
zydenta II RP Ignacego Mościckiego wmurowano kamień węgielny pod jego budowę. Na terenie
osiedla znajduje się szereg budynków o wartościowej modernistycznej architekturze.
Pozostałe obszary miasta tworzone są przez odmienne rodzaje zabudowy

o zróżnicowanej wartości urbanistycznej i architektonicznej. Za negatywny element można uznać
zespół wielokondygnacyjnych bloków zlokalizowany na osiedlach Jasna, Westerplatte
i Legionów, który z uwagi na położenie na wzniesieniu Grabówki dominuje nad miastem. Stano-
wi również istotny element w panoramie miasta od strony Góry Św. Marcina. Układ wysokich
bloków mieszkalnych, powstały w latach 70. w technologii wielkiej płyty, uzupełniony jest niską
zabudową usługową. Częściowo obszar ten jest uzupełniony pojedynczą zabudową jednorodzin-
ną, co tworzy kontrast przestrzenny ze względu na znaczną różnicę wysokości i formy zabudowy
mieszkaniowej, lokalizuje wydzielone fragmenty półprywatnych przestrzeni ogrodzonych działek
w dominującej na tym obszarze ogólnodostępnej przestrzeni publicznej zlokalizowanej pomiędzy
poszczególnymi wielokondygnacyjnymi blokami.
Pozostałe osiedla zabudowy wielorodzinnej zrealizowane jako budynki 4-7 kondy-

gnacyjne, zlokalizowane na osiedlu Strusina, również uzupełnione są pojedynczą zabudową jed-
norodzinną. Jest to skutkiem tego, iż osiedla te powstały na częściowo zagospodarowanych już

terenach wiejskich, przyłączonych do miasta. Skala tej zabudowy w przeważającej części nie
wprowadza dysharmonii, jaką można zanotować na osiedlu mieszkaniowym zlokalizowanym
w okolicy ul. Lwowskiej.
Współczesna zabudowa jednorodzinna stanowi stosunkowo duży udział

w strukturze przestrzennej zagospodarowanych terenów Tarnowa, skoncentrowana jest w kilku
dużych osiedlach: Koszyce, Zbylitowska Góra, Mościce (Dąbrówka Infułacka), Zabłocie, Osiedle
Nauczycielskie, Piaskówka. Ich wartość, pomimo znacznego zróżnicowania, można ocenić pozy-
tywnie, głównie ze względu na skalę, architekturę, czytelność układu i uporządkowaną strukturę
zabudowy.
Istotne zespoły urbanistyczne tworzą obszary tradycyjnej zabudowy przyłączonych

w różnych okresach wsi, uzupełnione w części współczesną zabudową osiedli jednorodzinnych.
Na terenie historycznych wsi w większości zachowała się lokacyjna kompozycja rozłogu pól wiej-
skich (Klikowa, Gumniska, Rzędzin, Krzyż), co współcześnie utrudnia gospodarowanie na tych
obszarach, a także skutkuje nieuporządkowaną strukturą zabudowy i często utrudnioną obsługą
komunikacyjną poszczególnych rejonów osiedli. W zespołach nowej zabudowy zlokalizowane są
enklawy zabudowy tradycyjnej – budynki mieszkalne, gospodarcze, rezydencjonalne (pałac San-
guszków w Gumniskach), użyteczności publicznej.
Również rozległe tereny o funkcji przemysłowej tworzą znaczącą dominantę prze-

strzenną i często wysokościową w skali całego układu osadniczego. Rozległe tereny przemysłowe
i przemysłowo – usługowe zlokalizowane są w północno – zachodniej części miasta, a także
w sąsiedztwie terenów kolejowych w centralnej części Tarnowa.
Centrum usługowo – administracyjne miasta naturalnie zlokalizowane jest w jego

śródmiejskiej części. Znaczna część osiedli mieszkaniowych zlokalizowanych w bliskim sąsiedz-
twie strefy centralnej wyposażona jest w liczne punkty usługowe, z uwagi na niewielkie odległo-
ści mieszkańcy z łatwością mogą również korzystać z oferty usług zlokalizowanych w samym
centrum miasta. Jednakże na osiedlach zlokalizowanych peryferycznie względem centrum sytua-
cja jest odmienna. Na osiedlach zabudowy wielorodzinnej – Mościce, Legionów, Jasna, Wester-
platte, zlokalizowane są tereny usługowe w zakresie handlu, oświaty czy rekreacji. Niemniej
jednak jedynie na osiedlu w Mościcach tereny te skupione są w jednym rejonie, tworząc jedno-
znaczny obszar centrum lokalnego. Osiedla zabudowy jednorodzinnej w przeważającej części
pozbawione są obszaru o charakterze centrum lokalnego z pełnym programem usług podsta-
wowych.
Współcześnie rolę głównego obszaru usługowego, które gromadzą większość punk-

tów usługowych pierwszej potrzeby, stanowią centra handlowe. Na terenie miasta funkcjonuje
kilka takich obiektów, największe z nich to – Centrum Handlowe Echo, zrealizowane w lipcu 2000
r., Galeria Tarnovia otwarta w listopadzie 2009 r. oraz Centrum Handlowe Gemini Park Tarnów,
funkcjonujące od sierpnia 2010 r.

2014
Ogólnie walory krajobrazowe miasta należy ocenić wysoko zarówno pod względem
naturalnych walorów krajobrazu jak i form zagospodarowania przestrzennego. Wyjątek dla po-
zytywnego odbioru walorów krajobrazowych stanowić mogą dysharmonizujące obszary przemy-
słowe oraz osiedla blokowe o wysokiej zabudowie.
Kompozycja przestrzenna
Głównymi osiami kompozycyjnymi miasta są historyczne ciągi ulic Krakowska –
Lwowska, których przebiegi łączą się na obszarze Starego Miasta. Główne dominanty prze-
strzenne w krajobrazie miasta tworzą: wyniesiona zabudowa starówki, masyw Grabówki
z intensywną zabudową wielorodzinną, rozległe tereny przemysłowe skupione w północno –
zachodniej części Tarnowa z wieloma punktowymi dominantami elementów zabudowy przemy-
słowej (kominy) oraz masyw Św. Marcina, górujący nad miastem od strony południowej. Istot-
nymi punktowymi dominantami w skali całego miasta są wieże Katedry p.w. Narodzenia NMP
oraz kościoła parafialnego p.w. Św. Rodziny, obu zlokalizowanych wzdłuż osi ul. Krakowskiej.
Wysokość zabudowy w Tarnowie jest silnie zróżnicowana i powiązana

z występującymi typami zabudowy wyszczególnionymi powyżej. Najwyższą zabudowę na terenie
miasta stanowią obiekty sakralne (wysokość wieży katedralnej sięga 78 m) oraz wysoka zabudo-
wa mieszkaniowa mierząca do 12 kondygnacji, zlokalizowana głównie na osiedlu Jasna, Wester-
platte, a także kilka punktowców znajdujących się w śródmiejskiej części Tarnowa – przy ul. Na-
rutowicza, ul. Legionów, w okolicy ul. Sikorskiego.
Zróżnicowane ukształtowanie terenu w Tarnowie pozwala na perspektywiczne spoj-

rzenie na teren miasta. Panoramiczny widok zewnętrzny, obejmujący szerszą ekspozycję struktur
miejskich jest możliwy do zaobserwowania z wyżej położonych części miasta – z Góry Św. Marci-
na oraz z wzniesienia Grabówki.
Załączone panoramy 1-5 ilustrują krajobraz rejestrowany z owych punktów wido-

kowych. Panorama 1 rozciągająca się z Góry Św. Marcina w okolicach ruin zamku ilustruje szero-
ką ekspozycję całego miasta, przysłoniętą częściowo przez zieleń wysoką. Kolejne trzy fotografie
prezentują zbliżenia na najbardziej charakterystyczne w zasięgu widoku elementy – Stare Miasto
wraz z otaczającą je zabudową oraz osiedlem Zabłocie na pierwszym planie (panorama 2), wie-
lokondygnacyjne osiedla mieszkaniowe wraz z otwartym terenem zieleni w Gumniskach na
pierwszym planie (panorama 3) oraz trzeci element, tereny przemysłowe zlokalizowane w za-
chodniej części Tarnowa (panorama 4). Widok panoramiczny z masywu Grabówki, na którym
zlokalizowane są osiedla Jasna i Westerplatte, oprócz dominanty w postaci kościoła pw. Chrystu-
sa Dobrego Pasterza prezentuje na dalszym planie sylwetę Starego Miasta (panorama 5).

Panorama 1. Panorama miasta z Góry Św. Marcina
Panorama 2. Panorama Starego Miasta z Góry św. Marcina
Panorama 3. Panorama osiedla mieszkaniowego we wschodniej części miasta z Góry św. Marcina

2014
Panorama 4. Panorama terenów przemysłowych w zachodniej części miasta z Góry św. Marcina
Panorama 5. Panorama Osiedla Jasna i Starego Miasta z wzniesienia Grabówki
Rola głównych punktów widokowych miasta, opisywanych powyżej nie jest

w wystarczający sposób zaznaczona w postaci odpowiedniego zagospodarowania terenu. Doty-
czy to zwłaszcza Góry Św. Marcina, która na obszarze najbardziej wartościowej ekspozycji po-
zbawiona jest elementów małej architektury czy opisów obserwowanych elementów. Dodatko-
wo negatywnym elementem jest fakt, iż część widoku przesłonięta jest przez zieleń wysoką.
Ważne otwarcia widokowe zlokalizowane są również na przebiegu głównych dróg

wlotowych do miasta: widok z drogi krajowej 94 (d. 4) w kierunku północno-wschodnim, a także
widok z drogi krajowej nr 73 w ciągu ul. Nowodąbrowskiej w kierunku południowym.
Obszary krajobrazu otwartego

Układ zieleni miejskiej, mający charakter plamowy, nie jest zbyt rozbudowany.
Trudno również znaleźć istniejące połączenia pomiędzy poszczególnymi enklawami zieleni. Zie-
leń urządzoną na terenie Tarnowa stanowią parki, zieleńce, ogrody działkowe, cmentarze, zieleń
obiektów sportowych, zieleń towarzysząca budownictwu jednorodzinnemu (ogrody przydomo-

we) i wielorodzinnemu (osiedlowa), zieleń izolacyjna zakładów przemysłowych oraz tras komu-
nikacyjnych.
Obszary zieleni urządzonej w mieście tworzą przede wszystkim parki zabytkowe:

Park Strzelecki, Park Sanguszków, Park Kwiatkowskiego, Park Planty Kolejowe oraz pozostałe:
Park Sośnina, Park Legionów, Park na Górze Św. Marcina, Park Westerplatte, Park Piaskówka.
Park Zbylitowska Góra, Park im. W. Muchy.
Do obszarów o naturalnym charakterze należy zaliczyć lasy w okolicy Stawów Krzy-

skich, Las Lipie a także zieleń rezerwatu Debrza. Ważnym obszarem wypoczynku i rekreacji jest
otwarty teren w rejonie ul. Lotniczej, w sąsiedztwie Gumnisk i Zabłocia. Na terenie miasta zloka-
lizowanych jest kilka cennych alei obsadzonych szpalerami drzew, tworzących niezwykle cenne
wnętrza: aleja jaworowa wzdłuż ul. Pszennej, aleja lipowa wzdłuż ul. Obrońców Lwowa, aleja
przy ul. Krzyskiej oraz ulice obsadzone szpalerami drze w Mościcach, zwłaszcza aleja srebrnych
klonów wzdłuż ul. Białych Klonów.
W mieście na znacznym obszarze funkcjonuje 15 ogrodów działkowych o łącznej

powierzchni ok. 160 ha, zlokalizowanych głównie w sąsiedztwie osiedli mieszkaniowych –
w dolinie rzeki Białej w pobliżu Koszyc, Mościc, Osiedla Legionów Dąbrowskiego, Zabłocia
i innych.
Na układ zieleni urządzonej składa się również zieleń 7 cmentarzy zlokalizowanych

na terenie miasta, z czego zabytkowe dwie pierwsze nekropolie objęte są ochroną prawną:
 Stary Cmentarz na Zabłociu, założony ok. 1789 r.

 Cmentarz Żydowski, założony w XVI w.
 cmentarz komunalny „Nowy” w Krzyżu, założony w 1928 r.
 cmentarz komunalny w Mościcach, założony w 1941 r.
 cmentarz parafialny w Rzędzinie, założony w 1933 r.
 cmentarz komunalny w Klikowej, założony w 2006 r.
 cmentarz parafialny w Krzyżu, założony w 1925 r.
Ponadto w Tarnowie istnieje (bądź istniało) 6 cmentarzy wojennych z okresu

I wojny światowej:
 cmentarz wojenny nr 199, ul. Krakowska, Zbylitowska Góra

 cmentarz wojenny nr 200, ul. Chyszowska (objęty rejestrem zabytków)
 cmentarz wojenny nr 201, w obrębie Cmentarza Żydowskiego
 cmentarz wojenny nr 202 – nieistniejący
 cmentarz wojenny nr 202a, w obrębie Cmentarza Starego
 cmentarz wojenny nr 203, w obrębie Nowego Cmentarza w Krzyżu

2014
Rysunek 15. Najcenniejsze obszary zieleni na terenie miasta
Najcenniejsze obszary zieleni na terenie miasta, obejmujące zwarte obszary zieleni

leśnej, zabytkowe parki i cmentarze, wartościowe szpalery drzew, zieleń nadwodną oraz otwarte
tereny zieleni rekreacyjnej przy ul. Lotniczej, wskazuje Rysunek 15.
Rozległe obszary wolne od zabudowy, stanowiące obecnie otwarte tereny użytków

rolnych, zlokalizowane są na północno – zachodnim krańcu miasta, w dzielnicy Klikowa,
w południowo – wschodniej części miasta, na południe od osiedla Gumniska, a także we
wschodniej części Tarnowa – po wschodniej stronie ulic Nowodąbrowskiej, alei Jana Pawła II,
północnej stronie ul. Orkana oraz pomiędzy ul. Marusarz, Lwowską a granicą administracyjną
miasta. Część z tych terenów w studium z 1999 r., a także planach miejscowych przeznaczona
jest pod tereny mieszkaniowe, usługowe bądź przemysłowe.
Waloryzacja struktury przestrzennej

Przeprowadzona analiza struktury zabudowy miejskiej pozwala na zanotowanie po-
zytywnych i negatywnych elementów struktury przestrzennej Tarnowa:
na elementy pozytywne składają się:

 cenne układy urbanistyczne Starego Miasta, przedmieść wytyczonych w XVIII i XIX w.

oraz Mościc
 zróżnicowanie topograficzne miasta, które przekłada się na wysokie walory krajobra-
zowe układu
 zwartość zabudowy miejskiej
 punkty widokowe z panoramami miasta – Góra Św. Marcina, wzniesienie Grabówki
 otwarte tereny dla wypoczynku i rekreacji
na elementy negatywne składają się:
 trudność gospodarowania na terenach o tradycyjnym rozkładzie działek (przede

wszystkim Klikowa i Rzędzin)
 brak powiązań pomiędzy poszczególnymi terenami zieleni urządzonej, które stanowi-
łyby przestrzeń rekreacji i wypoczynku dla mieszkańców miasta
 w większości osiedli mieszkaniowych (zwłaszcza jednorodzinnych) brak jednoznacznej
strefy centrum lokalnego z pełnym programem usług podstawowych
 obszary wymagające niezbędnej ingerencji (przy uwzględnieniu potrzeb, możliwości
i interesu miasta), na które składają się:
o obszary niezainwestowane, a przewidziane do zagospodarowania (rejon. ul.
Lotniczej)
o tereny zabudowy jednorodzinnej o utrudnionej obsłudze komunikacyjnej –
m. in. Klikowa, Rzędzin
o tereny poprzemysłowe (m. in. budynek dawnego młyna przy ul. Kołłątaja).

2014
Rysunek 16. Obszary wskazane do ingerencji i przekształceń
2) Warunki zaspokojenia potrzeb mieszkańców
Gospodarka mieszkaniowa
W końcu 2009 r. na terenie miasta było 41 967 mieszkań o średniej powierzchni
użytkowej 1 mieszkania 62,2 m2. W jednym lokalu zamieszkiwało średnio 2,74 osoby. Większość
zasobu mieszkaniowego należy do spółdzielni (30,2%) i wspólnot mieszkaniowych (28,4%), na-
tomiast do zasobu komunalnego należy 8% mieszkań. Większości mieszkań posiada dostęp do
podstawowych mediów z zakresu infrastruktury technicznej: bieżąca woda 98,8% mieszkań,
toaleta podłączona do kanalizacji 97,3%, dostęp do gazu sieciowego 94,3%, centralne ogrzewa-
nie 86,9 %.
W tym samym roku na terenie miasta oddano do użytku 418 mieszkań, przy czym
w ostatnim okresie największy udział w przyroście substancji mieszkaniowej mieli inwestorzy
indywidualni, którzy oddali do użytku 41,8% ogólnej liczby lokali. Natomiast inwestorzy budow-
nictwa społecznego oddali do użytku 24,9% ogólnej liczby nowych mieszkań, a deweloperzy
23,2%.

Usługi oświaty
Tarnów stanowi rozbudowany ośrodek edukacyjny w regionie Małopolski oferując
kształcenie w systemie publicznym, społecznym i prywatnym na wszystkich szczeblach edukacji.
Na terenie miasta funkcjonuje 78 publicznych szkół i placówek oświatowych, w tym:
 28 przedszkoli
 43 szkoły i zespoły szkół
 2 poradnie
 specjalny ośrodek szkolno-wychowawczy
 bursa międzyszkolna
 Pałac Młodzieży
 Tarnowskie Centrum Kształcenia Praktycznego
 Tarnowskie Centrum Edukacji
Ponadto w Tarnowie funkcjonuje 64 szkół i placówek oświatowych o charakterze

niepublicznym, w tym:
 punkt przedszkolny
 7 przedszkoli
 2 oddziały przedszkolne przy szkołach
 4 szkoły podstawowe
 6 szkół gimnazjalnych
 liceum ogólnokształcące dla młodzieży
 technikum dla młodzieży
 2 zasadnicze szkoły zawodowe dla młodzieży
 6 liceów ogólnokształcących dla dorosłych
 4 uzupełniające licea ogólnokształcące
 niepubliczne technikum dla dorosłych
 27 szkoły policealne
 2 bursy dla młodzieży
W roku 2010 do tarnowskich szkół publicznych uczęszczało 20 762 uczniów, przy

czym ponad połowę uczniów szkół ponadgimnazjalnych stanowiła młodzież spoza miasta. Liczba
uczniów wg typów jednostek oświatowych (publicznych) kształtowała się następująco: przed-
szkola 3 309 uczniów, szkoły podstawowe 5 924, gimnazja 3 326, szkoły ponadgimnazjalne
11 512. Do tej liczby należy dodać 5 600 uczniów szkół niepublicznych.
Od kilku lat zanotować można spadek liczby uczniów związany z obecnym niżem
demograficznym. Wiąże się to z planowanym zamknięciem wybranych placówek oświatowych
w mieście.

2014
Rysunek 17. Rozmieszczenie usług oświaty o charakterze publicznym i niepublicznym
W Tarnowie funkcjonuje ponadto 8 szkół wyższych, w tym 5 ośrodków zamiejsco-

wych szkół, które posiadają swą główną siedzibę w innych miastach:
 Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa (4 977 studentów w 2010 r.)

 Małopolska Wyższa Szkoła Ekonomiczna (2 631 studentów)
 Wyższa Szkoła Biznesu - National Louis University w Nowym Sączu, Wydział Zamiejscowy
w Tarnowie (754 studentów)
 Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie Wydział Zamiejscowy w Tarnowie (85 studentów)
 Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie Zamiejscowy Ośrodek Dydaktyczny w Tarnowie
(552 studentów)
 Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie Wydział Teologiczny Sekcja w Tarnowie
(116 studentów)
 Małopolska Szkoła Wyższa w Brzesku Wydział Nauk Stosowanych w Tarnowie (184 stu-
dentów)
 Wyższe Seminarium Duchowne (204 studentów)

W 2010 r. liczba tarnowskich studentów wynosiła 9 503 osób. Miasto wspiera po-
nadto projekt utworzenia na bazie istniejących uczelni Akademii Tarnowskiej oraz uruchomienia
kształcenia artystycznego na poziomie wyższym.
Rysunek 17 prezentuje rozmieszczenie na terenie Tarnowa wybranych usług oświa-

ty o charakterze publicznym i niepublicznym.
Usługi ochrony zdrowia i pomocy społecznej

W Tarnowie funkcjonują dwa publiczne szpitale ogólne, które w 2009 r. dysponowa-
ły 1 063 łóżkami szpitalnymi. W 2009 r. działało w mieście 58 aptek oraz 58 placówek ambulato-
ryjnej opieki zdrowotnej, na które składa się 40 zakładów opieki zdrowotnej oraz 18 lekarzy
prowadzących praktyki lekarskie w zakresie usług finansowanych ze środków publicznych.
W ostatnich latach należy odnotować systematycznie polepszający się stan bazy materialnej
miejskich szpitali dzięki podjętym pracom remontowym i modernizacyjnym.
Miasto pełni również opiekę nad potrzebującymi pomocy w zakresie opieki spo-
łecznej. Na terenie miasta funkcjonują cztery domu pomocy społecznej a także inne jednostki
świadczące pomoc społeczną:
 Dom Pomocy Społecznej dla Osób Przewlekle Somatycznie Chorych im. św. Brata Alberta
 Dom Pomocy Społecznej w Tarnowie
 Dom Pomocy Społecznej dla Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnych Intelektualnie
 Dom Pomocy Społecznej „Hostel” dla Dorosłych Osób Niepełnosprawnych Intelektualnie
 Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej
 Tarnowski Ośrodek Interwencji Kryzysowej i Wsparcia Ofiar Przemocy
 Centrum Obsługi Placówek Opiekuńczo – Wychowawczych
 Placówka Opiekuńczo – Wychowawcza im. Janusza Korczaka
 Placówka Opiekuńczo-Wychowawcza „Przyjazny Dom”
 Placówka Opiekuńczo-Wychowawcza „Słoneczny Dom”
 Placówka Opiekuńczo-Wychowawcza Pogotowie Opiekuńcze
 Młodzieżowy Ośrodek Rozwoju Społecznego Stowarzyszenia Siemacha
 Dom dla Bezdomnych Mężczyzn Caritas Diecezji Tarnowskiej
 Noclegowania Fundacji „Kromka Chleba”
Rysunek 18 prezentuje rozmieszczenie w mieście ważniejszych punktów usługo-

wych związanych z ochroną zdrowia i opieką społeczną (o charakterze publicznym
i niepublicznym).

2014
Rysunek 18. Rozmieszczenie usług zdrowia i opieki społecznej o charakterze publicznym i niepublicznym
Usługi kultury, sportu i rekreacji

Z uwagi na historię i tradycję miasta, Tarnów stanowi ważny ośrodek kulturalny
z kalendarzem wielu wydarzeń kulturalnych i imprez plenerowych (m. in.: Tarnowska Nagroda
Filmowa, Ogólnopolski Festiwal Komedii „TALIA”, Festiwal Sztuki Art-Fest, Tarnów International
Jazz Contest, Festiwal Muzyki Kameralnej Bravo Maestro). Do instytucji aktywnie zajmujących się
działalnością kulturalną należy definitywnie zaliczyć Tarnowskie Centrum Kultury, które regular-
nie organizuje spotkania edukacyjne i zajęcia stałe, koncerty, wystawy, pokazy filmowe i in.
W mieście funkcjonują również następujące instytucje kulturalne, stanowiące o bogatej ofercie
kulturalnej miasta na tle regionu:
 Miejska Biblioteka Publiczna im. Juliusza Słowackiego

 Biuro Wystaw Artystycznych - Galeria Miejska
 Teatr im. Ludwika Solskiego w Tarnowie
 Muzeum Okręgowe w Tarnowie
 Muzeum Diecezjalne
 Centrum Sztuki Mościce
 Centrum Paderewskiego Tarnów - Kąśna Dolna

Tarnowskie organizacje pozarządowe działające w zakresie kultury to m. in: Tar-

nowska Orkiestra Kameralna, Tarnowskie Towarzystwo Przyjaciół Węgier, Stowarzyszenie
Dziewczęcy Chór Katedralny „Pueri Cantores Tarnovienses”, Teatr Nie Teraz, Tarnowskie Towa-
rzystwo Fotograficzne
Miasto jest uznanym regionalnym ośrodkiem sportowym, w którym rozwija się sze-
reg dyscyplin sportowych zaistniałych w ostatnim okresie na arenie krajowej i międzynarodowej
– m. in. żużel, kolarstwo i wspinaczka. W Tarnowie funkcjonuje kilkadziesiąt instytucji działają-
cych w zakresie upowszechniania kultury fizycznej i sportu, z których korzystają również miesz-
kańcy okolicznych gmin i inni przyjezdni. W 2010 r. w mieście funkcjonowało 46 uczniowskich
klubów sportowych, 11 towarzystw sportowych, 3 związki sportowe, 23 kluby sportowe, a także
Tarnowski Ośrodek Sportu i Rekreacji.
Miejska infrastruktura sportowa zlokalizowana jest głównie na terenie Mościc

(Miejskie Obiekty Sportowe Unii Tarnów), w centrum miasta (MKS Tarnovia) oraz w rejonie ul.
Romanowicza – Piłsudskiego (Park Wodny, stadion KS „Błękitni”, korty tenisowe).
Rysunek 19 prezentuje rozmieszczenie w mieście ważniejszych miejsc związanych

z usługami kultury, sportu i rekreacji.
Rysunek 19. Rozmieszczenie usług kultury, sportu i rekreacji

2014
3) Przestrzenie publiczne
Przestrzenie publiczne w Tarnowie koncentrują się przede wszystkim w Śródmie-

ściu, zwłaszcza na obszarze Starego Miasta – Rynku, ul. Wałowej i ul. Krakowskiej. Ponadto
główne przestrzenie publiczne tworzą ciągi ulic Mickiewicza i Lwowskiej oraz Place Bema, Rybny,
Kościuszki, Dworcowy. Ważne przestrzenie publiczne na terenie miasta tworzą ciągi ulic: Kwiat-
kowskiego, Czerwonych Klonów, Narutowicza, Konarskiego, Dąbrowskiego, Tarnowskich, Kra-
kowska, Klikowska. Pozostałe przestrzenie publiczne tworzą obszary zieleni miejskiej, głównie
parki miejskie.
Rysunek 20. Układ przestrzeni publicznych
Najlepiej zagospodarowaną przestrzenią publiczną jest obszar Starego Miasta oraz

rejon Placu Dworcowego, które cechują się wartościową zabudową, organizacją ruchu sprzyjają-
cą pieszym, bogatym wyposażeniem w usługi, dobrą jakością małej architektury. Negatywnymi
elementami jest jednak nadmiar reklam i miejsc parkingowych, zwłaszcza na placach miejskich.
Poza obszarem staromiejskim przestrzenie publiczne są słabo wykształcone lub zaniedbane. Nie
występuje ciągłość powiązań przestrzennych najważniejszych elementów w poszczególnych
rejonach miasta z obszarem centralnym. Słabo wykształcone są ponadto centra lokalne skupiają-
ce aktywność mieszkańców poszczególnych osiedli i generujące przestrzenie publiczne.

Najważniejszymi pozytywnymi elementami dominującymi w przestrzeni Tarnowa są

budynki ratusza staromiejskiego, katedry p.w. Narodzenia N.M.P, kościoła Św. Rodziny i dworca
kolejowego, dominującymi elementami są także wzniesienie Św. Marcina i okolica głównego
wejścia na teren Zakładów Azotowych. Ważnymi elementami w przestrzeni miasta są ponadto
lokalne dominanty wysokościowe i przestrzenne, m. in. bryły kościołów, obiektów użyteczności
publicznej czy centrów handlowych.
4) Społeczne aspekty suburbanizacji Tarnowa
Polepszająca się na przestrzeni ostatnich lat sytuacja społeczno – gospodarcza Tar-

nowa oraz kondycja finansowa jego mieszkańców skutkują w coraz bardziej zauważalnych pro-
cesach suburbanizacyjnych.
W latach 1999 – 2000 zanotowano systematyczny spadek liczby mieszkańców mia-

sta (średnio o 0,5% rocznie), na co złożyło się głównie ujemne saldo migracji dla miasta. Z uwagi
na możliwości ekonomiczne oraz na chęć zamieszkania w mniej uciążliwym niż przemysłowe
miasto miejscu, część mieszkańców przeprowadziła się na bardziej atrakcyjne tereny obrzeży
miasta, bądź na teren gmin z najbliższego otoczenia. Wiąże się to z faktem, iż w analizowanym
okresie na terenie gmin wiejskich Tarnów, Lisia Góra i Skrzyszów zanotowano znaczny wzrost
liczby ludności na skutek dodatniego salda migracji.
Tym samym wraz ze wzrostem atrakcyjności terenów mieszkaniowych w gminach

podmiejskich, wzrosła również rola Tarnowa jako miejsca pracy. Generowało to sytuację,
w której najszybciej urbanizowały się tereny wiejskie wzdłuż głównych ciągów komunikacyjnych,
co z kolei wymusiło poprawę infrastruktury komunikacyjnej.
Skutkiem suburbanizacji Tarnowa jest także lokalizacja działalności gospodarczej,

zwłaszcza handlowej i usługowej, na obrzeżach miasta oraz w gminach ościennych. We wszyst-
kich gminach sąsiadujących z miastem zanotowano wzrost liczby podmiotów gospodarczych,
przy czym średni wskaźnik wzrostu dla tych gmin kształtował się na wyższym poziomie niż śred-
nia wartość dla tego okresu dla miasta. Jednakże wartość wskaźnika podmiotów gospodarczych
na 10 tys. mieszkańców wciąż pozostaje dużo wyższy dla Tarnowa (965 podmiotów na 10 tys.
mieszkańców) niż dla gmin podmiejskich (od 460 podmiotów w gm. Pleśna do 713 podmiotów
w gm. Tarnów).
Poniższa mapa (Rysunek 21) pochodząca z Informatora statystycznego Urzędu Sta-

tystycznego w Krakowie prezentuje obszar wpływu miasta na tereny okalające Tarnów
w promieniu 30 km. Do gmin o największym powiązaniu zaliczono gminy Tarnów i Wojnicz (jako
gminy I skupienia) oraz gminy Skrzyszów, Wierzchosławice, Lisia Góra, Żabno i Pleśna (jako gmi-
ny II skupienia). Obszary te pełnią uzupełaniającą funkcję mieszkaniową i gospodarczą miasta.
Do gmin o mniejszych bezpośrednich wpływach miasta należy zaliczyć jednostki administracyjne
ujęte jako III skupienie – Radłów, Zakliczyn, Tuchów, Ryglice i Ciężkowice oraz jako IV skupienie –
Wietrzychowice, Gromnik, Szerzyny i Rzepiennik Strzyżewski.

2014
Rysunek 21. Suburbanizacja - obszar wpływu Tarnowa
materiały Informatora statystycznego Urzędu Statystycznego w Krakowie
5) Obecny stan planistyczny
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy

Miasta Tarnowa
Politykę przestrzenną gminy, kierunki zmian w zagospodarowaniu przestrzeni okre-
śla Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Natomiast przezna-
czenie poszczególnych terenów określają miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego,
które nie mogą naruszać przyjętej w studium polityki przestrzennej.
Rada Miejska w Tarnowie w dniu 15 lipca 1999 r. przyjęła uchwałą Nr XI/214/99

Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania Gminy i Miasta Tarnowa. Studium to
zostało sporządzone w oparciu o ustawę z dnia 7 lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzen-
nym. Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, która
weszła w życie 11 lipca 2003 r., zastąpiła poprzednio obowiązujące prawo. Studium zostało
zmienione pięciokrotnie:

 I Zmiana Studium została przyjęta uchwałą Nr XV/237/2003 Rady Miejskiej w Tarnowie

z dnia 16 października 2003 r.
 II Zmiana Studium została przyjęta Uchwałą Nr XVIII/280/2003 Rady Miejskiej w Tarnowie

z dnia 18 grudnia 2003 r., zmianę uchylono zgodnie z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu
Administracyjnego akt IISA/Kr649/06 z dnia 30 stycznia 2007 r.
 III Zmiana Studium została przyjęta Uchwałą Nr XLIII/766/2005 Rady Miejskiej w Tarnowie
z dnia 22 grudnia 2005 r.
 IV Zmiana Studium została przyjęta Uchwałą Nr LI/986/2006 Rady Miejskiej w Tarnowie

 V Zmiana Studium została przyjęta Uchwałą Nr LVI/716/2010 Rady Miejskiej w Tarnowie

z dnia 4 listopada 2010 r.
Ze względu na zmieniające się uwarunkowania komunikacyjne, przestrzenne oraz

prawne poprzez przyjęcie Uchwały Nr XVIII/234/2008 Rady Miejskiej w Tarnowie z dnia 24
stycznia 2008 r. w sprawie przystąpienia do sporządzania zmiany Studium uwarunkowań i kie-
runków zagospodarowania przestrzennego Gminy Miasta Tarnowa podjęto decyzję o zmianie
całego studium.
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin

sąsiadujących z miastem
W pięciu sąsiadujących z Tarnowem gminach (Tarnów, Skrzyszów, Wierzchosławice,
Żabno, Lisia Góra) obowiązującym aktami polityki przestrzennej są studia uwarunkowań
i kierunków zagospodarowania przestrzennego każdej z gmin. Rysunek 22 zestawia przeznacze-
nie terenów ustalone w studiach gminnych poszczególnych sąsiadów Tarnowa w pasie o szero-
kości 1 km od granic administracyjnych miasta.
Obszar bezpośrednio sąsiadujący z Tarnowem stanowi główny obszar objęty subur-

banizacją, co widoczne jest w przeznaczeniu tych terenów w obowiązujących studiach gminnych.
Większość terenów zlokalizowanych bezpośrednio przy granicy administracyjnej miasta stano-
wią tereny budowlane – mieszkaniowe jednorodzinne bądź usługowe. W okolicy funkcjonujące-
go składowiska odpadów, tereny gminy Tarnów przeznaczone są pod zabudowę produkcyjną.
Dla terenów budowlanych w gminie Wierzchosławice i Tarnów naturalną barierę ochronną od
rozległych miejskich obszarów przemysłowych stanowi dolina Dunajca. Częściowa kontynuacja
w zagospodarowaniu terenów zapewniona jest ponadto dla obszarów rolniczych zlokalizowa-
nych w północnej części miasta oraz dla terenów zieleni leśnej zlokalizowanej na wzniesieniu Św.
Marcina.

2014
Rysunek 22. Studia gmin ościennych
Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego

Po 1 stycznia 2004 r. moc zachowały jedynie miejscowe plany zagospodarowania
przestrzennego uchwalone po dniu 1 stycznia 1995 r. Uprzednie tracą moc prawną. Aktualnie
w Tarnowie funkcjonuje 45 miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Plany miej-
scowe zostały opracowane dla ok. 40% powierzchni miasta Tarnowa.
Lokalizacja obszarów, dla których procedura sporządzania planu została zakończo-

na, a także obszarów, dla których procedura jest w toku, zawarta została na poniższym rysunku
(Rysunek 23), numery zgodnie z poniższym wykazem.

Rysunek 23. Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego w Tarnowie
Poniższa tabela prezentuje obowiązujące miejscowe plany zagospodarowania prze-

strzennego dla Gminy Miasta Tarnowa (numeracja zgodna jest z rejestrem planów miejscowych
prowadzonym w Urzędzie Miasta).
Tabela 6. Wykaz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego
obowiązujące miejscowe plany zago-

spodarowania nr uchwały o uchwaleniu planu dominująca funkcja
przestrzennego
Klikowa – teren położony pomiędzy
Uchwała Rady Miejskiej w Tarnowie
ulicami: Zagumnie, Mroźną, potokiem Teren zabudowy mieszkaniowej jednoro-
12. Nr LIV/487/98 z dnia 18 czerwca
Mroźny i torami kolejowymi Tarnów - dzinnej
1998r.
Szczucin
15. „Kaufland“ Teren usług
Nr VI/55/99 z dnia 23 lutego 1999r.
Teren położony w obszarze Osiedla
17. Nr XXII/364/2000 z dnia 27 kwietnia Teren usług podstawowych
Nauczycielskiego
2000r.

2014

Tereny budownictwa mieszkaniowego
Nr XIII/379/2000 z dnia 25 maja
jednorodzinnego
2000r.
„Osiedle Dąbrówka“ Uchwała Rady Miejskiej w Tarnowie
18.
Teren położony w rejonie ulic: Obroń- Nr XLVIII/914/2006 z dnia 22 Teren usług komercyjnych
18a
ców Tobruku i Czarnej Drogi czerwca 2006r
Uchwała Nr XLI/573/2013
Rady Miejskiej W Tarnowie
jednorodzinnego
Teren położony w rejonie ulic: Kra- Uchwała Rady Miejskiej w Tarnowie
19. kowskiej, Kąpielowej i wałem rzeki Nr XXIII/380/2000 z dnia 25 maja
jednorodzinnego
Białej 2000r.
Teren w dzielnicy miasta Tarnowa – Uchwała Rady Miejskiej w Tarnowie
19a Koszyce, wyznaczonego ulic: Krakow- Nr XI/132/2011 z dnia 30 czerwca Teren zabudowy usługowej
ską, Kąpielową i wałem rzeki Białej 2011 r.
Teren położony w rejonie ulic: Lwow- Teren budownictwa mieszkaniowego
20. Nr XXIV/410/2000 z dnia 29 czerwca
ska, Krupnicza wielorodzinnego
2000r.
Teren położony w rejonie ulic: Kra-
21. Nr XXIV/446/2000 z dnia 14 września Teren usług
kowska, Kąpielowa
2000r.
Uchwała Rady Miejskiej w Tarnowie Teren budownictwa mieszkaniowego
Na Os. Zielone – teren przy ul. Marii
22. Nr XXVI/447/2000 z dnia 14 września wielorodzinnego i usług o średniej inten-
Dąbrowskiej
2000r. sywności zabudowy

Krzyż , w rejonie ulic Pomarańczowej i
24. Nr XXXIII/644/2001 z dnia 24 stycz- Tereny produkcyjne
Gruszkowej
nia 2001r.
Teren położony w rejonie ul. Mosto- Uchwała Rady Miejskiej w Tarnowie

25. Teren usług ogólnomiejskich
wej Nr LI/991/2002 z dnia 23 maja 2002r.
„Czysta I“ – teren przy ul. Czystej i Uchwała Rady Miejskiej w Tarnowie

26. Tereny produkcyjne
Abp. Wyszyńskiego Nr LI/992/2002 z dnia 23 maja 2002r.
Teren położony w rejonie ulic: Gar- Uchwała Rady Miejskiej w Tarnowie

27. Tereny usług publicznych
barska, Lwowska, Ochronek Nr LI/993/2002 z dnia 23 maja 2002r.

Tarnów – „Gumniska I“ – teren po- Teren budownictwa mieszkaniowego
29. Nr LIV/1064/2002 z dnia 11 września
między ul. Okrężną i Braci Saków jednorodzinnego
2002r.
Nr IV/41/2002 z dnia 19 grudnia Tereny produkcyjne
2002r
30. „Czysta II“ – teren przy ul. Mościckie-
Nr III/30/2006 z dnia 28 grudnia Tereny produkcyjne
30a go i Czystej
2006r.
Uchwała Nr XXXIX/551/2013
Rady Miejskiej W Tarnowie Tereny produkcyjne
z dnia 12 września 2013 r.
Teren położony w rejonie ulic: Mroź- Uchwała Rady Miejskiej w Tarnowie
31. nej, Niedomickiej, linii kolejowej Nr VII/87/2003 z dnia 20 lutego Tereny produkcyjne
Tarnów - Szczucin 2003r.
Teren położony w rejonie ulic: Sło-
32. Nr VII/88/2003 z dnia 20 lutego Teren usług ogólnomiejskich
necznej i Bitwy o Wał Pomorski.
2003r.

Teren składowiska odpadów komu- Uchwała Rady Miejskiej w Tarnowie

33. Teren składowiska odpadów komunalnych
nalnych XI/166/2003 z dnia 22 maja 2003r

Teren położony pomiędzy ul. Mroźną Tereny zieleni izolacyjnej oraz tereny
34. Nr XI/167/2003 z dnia 22 maja
a przedłużeniem Al. Piaskowej przemysłowo-składowo-hurtowe
2003r.
Krzyż – teren położony przy ul. Kali- Uchwała Rady Miejskiej w Tarnowie Teren ZO oraz teren zabudowy mieszka-
35.
nowej Nr VII/89/2003 z dnia niowej jednorodzinnej

Teren położony w rejonie ulicy Rydza Teren wodociągów oraz teren zabudowy
36. Nr XXXII/544/2005 z dnia 25 stycznia
Śmigłego i Nowodąbrowskiej. mieszkaniowej wielorodzinnej
2005r.
Tereny zabudowy mieszkaniowej wieloro-
37. Teren położony w rejonie ul. Fredry. Nr XXXV/608/2005 z dnia 21 kwiet-
dzinnej
nia 2005r.
Teren położony w Tarnowie - Mości-
cach w Uchwała Rady Miejskiej w Tarnowie
38. rejonie ulic: Zbylitowskiej, Chemicz- Nr XXXIX/693/2005 z dnia 08 wrze-
dzinnej
nej, Azotowej oraz linii kolejowej śnia 2005r.
Kraków-Przemyśl.
Teren położony w Tarnowie w rejonie
ulic: Tereny zabudowy mieszkaniowej wieloro-
39. Nr XXXIX/694/2005 z dnia 08 wrze-
M. Dąbrowskiej i Abp. Jerzego Able- dzinnej
śnia 2005r.
wicza (TBS)
Teren w rejonie ulic: Klikowskiej,
40. Nr XLIII/767/2005 z dnia 22 grudnia
Rzeźniczej i linii kolejowej Tarnów –
2005r. / Uchwała Rady Miejskiej w Tereny produkcyjne
Szczucin.
40A. Tarnowie Nr XL/566/2009 z 22 paź-
Zmiana planu nr 40
dziernika 2009
41. Teren cmentarza w Klikowej. Nr XLIII/768/2005 z dnia 22 grudnia Teren cmentarza
2005r.
Teren ograniczony ulicami: Starodą-
Uchwała Rady Miejskiej w Tarnowie dzinnej, jednorodzinnej, zabudowy usłu-
browska,
42. Nr XVL/861/2006 z dnia 27 kwietnia gowej, w tym obiektów handlowo-
Nowodąbrowskiej, Błonie, Jana Pawła
2006r. usługowych o powierzchni sprzedaży
II, Słonecznej. 2
powyżej 2000m
Teren położony w rejonie ulic: Czer- Uchwała Rady Miejskiej w Tarnowie
Teren budownictwa mieszkaniowego
43. wonych Nr XLVIII/915/2006 z dnia 22
wielorodzinnego
Klonów i Traugutta. czerwca 2006r.
Uchwała Rady Miejskiej w Tarnowie Teren rozmieszczenia obiektów handlowo-
Teren położony w rejonie ulicy Kra-
44. Nr LI/973/2006 z dnia 12 październi- usługowych o powierzchni sprzedaży
kowskiej i ks. J. Skorupki. 2
ka 2006r. powyżej 2000m
Teren w rejonie ulic: Jana Pawła II, Uchwała Rady Miejskiej w Tarnowie
Tereny zabudowy mieszkaniowej jednoro-
45. Słoneczna, Orkana, Marii Dąbrow- Nr VI/94/2007 z dnia 29 marca
dzinnej
skiej. 2007r.
Teren w rejonie ulic: Wolańska, Orka- Tereny zabudowy mieszkaniowej jednoro-
46. Nr X/149/2007 z dnia 28 czerwca
na. dzinnej
2007r.
Teren w rejonie ul. Lwowskiej, za Uchwała Rady Miejskiej w Tarnowie Tereny usług komercyjnych z możliwością
47. Szpitalem Wojewódzkim im. Św. Nr XIII/182/2007 z dnia 25 paździer- lokalizacji obiektów handlowych o po-
2
Łukasza w Tarnowie. nika 2007 r. wierzchni sprzedaży powyżej 2000m

2014
tereny zabudowy mieszkaniowej jednoro-

dzinnej, zabudowy usługowej, teren cmen-
tarza, tereny obiektów produkcyjnych i
Nr XX/275/2008 z 27 marca 2008r
Teren rejonie ulic Lwowska - Rzędziń- produkcji w gospodarstwach rolnych,
48.
ska hodowlanych i ogrodniczych
Uchwała Nr XXXIX/552/2013
teren zabudowy mieszkaniowo -
Rady Miejskiej W Tarnowie
usługowej
z dnia 12 września 2013 r.
Tereny zabudowy mieszkaniowej jednoro-
Teren w rejonie ulic Krakowskiej, dzinnej oraz zabudowy mieszkaniowej
49. Nr XXV/363/2008 z 11 września
Mokrej, Dalekiej i Czerwonej jednorodzinnej znajdujący się w terenie
2008 r.
górniczym złoża gazu ziemnego
Zmiana planu w dzielnicy Zbylitowska Uchwała Rady Miejskiej w Tarnowie Tereny zabudowy mieszkaniowej jednoro-
49A.
Góra i Koszyce Nr XL/567/2009 z 22 października dzinnej znajdujący się w terenie górniczym
2009r. złoża gazu ziemnego

50. Klikowa –Terapia Zajęciowa Nr XXVI/376/2008 z 16 października Teren usług zdrowia
2008r.

Teren w rejonie ulic Mościckiego, Teren zabudowy techniczno –
51. Nr XLII/575/2009 z dnia 26 listopada
Równej i Siewnej produkcyjnej
2009r.
Uchwała Rady Miejskiej w Tarnowie Tereny zabudowy techniczno-produkcyjnej

Teren byłej strefy Zakładów Azoto-
52. Nr LII/660/2010 z dnia 24 czerwca oraz tereny wytwarzania, unieszkodliwia-
wych
2010 r. nia i odzysku odpadów
Obejmujący obszar ograniczony: od

północy ulicami: Bema, Bernardyńską,
Kołłątaja, potokiem Wątok, od
Uchwała Rady Miejskiej w Tarnowie Tereny zabudowy mieszkaniowej jednoro-
wschodu ulicą Jagiellońską, od połu-
53. Nr LII/659/2010 z dnia 24 czerwca dzinnej oraz tereny zabudowy mieszka-
dnia ulicami: Narutowicza, Konarskie-
2010 r. niowej wielorodzinnej z usługami
go, Dąbrowskiego, Nadbrzeżną Górną,
przedłużeniem ulicy Łanowej od
zachodu ulicą Limanowskiego

Teren w obszarze miasta Tarnowa w Tereny zabudowy mieszkaniowej jednoro-
54. Nr IX/92/2011 z dnia 27 kwietnia
rejonie ulicy Równej dzinnej z usługami
2011 r.
Teren w obszarze miasta Tarnowa w teren zabudowy usługowej - rozmieszcze-

55. rejonie ulic: Jana Pawła II i Błonie oraz nia obiektów handlowych o powierzchni
Nr XI/133/2011 z dnia 30 czerwca 2
lasu Lipnie sprzedaży powyżej 2000m
2011 r
.
Teren położony pomiędzy ul. Niedo-
Uchwała Rady Miejskiej w Tarnowie Tereny produkcyjne i parków technolo-
56. micką, terenami kolejowymi Tarnów –
Nr XI/131/2011 z dnia 30 czerwca gicznych
Szczucin i granicą miasta
2011 r.
Teren w rejonie ulic Jana Pawła II, Uchwała Rady Miejskiej w Tarnowie Teren zabudowy mieszkaniowej wieloro-
57. Abp. Ablewicza, Wolańskiej, Marii nr XXI/264/2012 z dnia 29 marca dzinnej wraz z usługami, jednorodzinnej,
Dąbrowskiej 2012 r. tereny zieleni urządzonej

obszaru położonego w centralnej

części miasta Tarnowa terenu wyzna-
czonego ulicami: Szpitalną, Słoneczną,
Błogosławionego Księdza Romana Tereny zabudowy usługowej i mieszka-
58. Nr XLIII/590/2013
Sitko, Józefa Poniatowskiego, Fran- niowej
z dnia 28 listopada 2013 r.
ciszka Żwirki, Prostopadłą, Józefa
Dwernickiego, Cegielnianą i Bitwy pod
Cedynią.
rejon torów kolejowych relacji Tar- Teren zabudowy mieszkaniowej wieloro-

a nów – Szczucin oraz ulic: Mościckiego, projekt planu dzinnej wraz z usługami, jednorodzinnej,
Rolniczej i Jastruna tereny zieleni urządzonej
Powyższe plany wskazują na tendencję rozwoju funkcji usługowej oraz zabudowy

mieszkaniowej. Najwięcej planów sporządzonych jest dla terenów położonych we wschodniej
i północno-zachodniej części miasta.
Zgodnie z ustawą o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 27 marca

2003 r. (Art. 4 ust.2) w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego
określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w drodze de-
cyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. W latach 2009-2010 w Tarnowie wy-
dawano ok. 60 decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego oraz ok. 400 decyzji
o warunkach zabudowy rocznie. Połowa wydanych decyzji o warunkach zabudowy dotyczyła
zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, a niespełna 1/3 wydanych decyzji dotyczyła zabudowy
usługowej.
Jednocześnie w roku 2010 tarnowscy inwestorzy otrzymali 121 pozwoleń na budo-

wę 166 budynków mieszkalnych, z czego 60,8% stanowiły budynki jednorodzinne. W tym samym
okresie oddano do użytkowania 265 mieszkań o powierzchni użytkowej 28,8 tys. m2, co stanowi
69,6% mieszkań oddanych do użytkowania w 2005 r.

2014
72 VI. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z DIAGNOZY STANU ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO
VI. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z DIAGNOZY STANU

ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO
1) Analiza i funkcjonowanie środowiska przyrodniczego
Położenie geograficzne i geomorfologia

Centralna, najstarsza część miasta położona jest w obrębie Płaskowyżu Tarnowskie-
go, na wysoczyźnie. Jest to lekko falista równina o wysokościach bezwzględnych 240–250 m
n.p.m. i niewielkim nachyleniu powierzchni terenu ku północy (do 8%). Płaskowyż przecina ryn-
nowate obniżenie, biegnące ze wschodu na zachód, oddzielające wysoczyznę Płaskowyżu od
Karpat Zachodnich. Dnem obniżenia płynie potok Wątok. Od strony zachodniej, nad brzegiem
doliny Dunajca zaznacza się próg morfologiczny, miejscami stromy (nachylenia stoków sięgają
15–20%), przecinany płytkimi dolinami cieków wodnych.
Południowo-zachodnia część miasta położona jest w obrębie Niziny Nadwiślańskiej,

stanowiącej fragment dolin rzecznych Dunajca i Białej Tarnowskiej, o wyrównanej powierzchni.
Średnia szerokość doliny Dunajca na tym odcinku wynosi ok. 1000 m, przy czym w granicach
miasta znajduje się jedynie taras prawobrzeżny, osiągający szerokość ok. 800 m. Dolina Białej,
ma średnią szerokość ok. 300 m. W Nizinę wcina się wysoczyzna wokół Zbylitowskiej Góry, poło-
żona w widłach Dunajca i Białej Tarnowskiej.
Niewielki fragment Pogórza Ciężkowickiego tworzy południową część miasta Tar-

nowa. Są to północne stoki Góry św. Marcina wznoszące się w kierunku południowym stromym
progiem o nachyleniu przekraczającym 20%, do wysokości 340 m n.p.m.
Budowa geologiczna
Miasto położone jest w obrębie dwóch jednostek – w przeważającej części w obrę-
bie Zapadliska Przedkarpackiego oraz w niewielkiej części w obrębie Karpat Zewnętrznych (połu-
dniowa część miasta). Zapadlisko Przedkarpackie powstało wskutek ugięcia brzegu platformy
pod naciskiem nasuwającego się górotworu Karpat. Wypełnione jest formacją ilastą wieku mio-
ceńskiego. W trzeciorzędzie wypełnione zostało osadami ilastymi, a następnie przykryte cienką,
kilkumetrową warstwą utworów czwartorzędowych. Spotyka się tu gliny morenowe z głazami
narzutowymi, wydmy piaszczyste, żwiry teras rzecznych. Krajobraz Płaskowyżu nosi ślady dna
lodowcowego. Nierówności terenu zostały pokryte piaskami fluwioglacjalnymi, które z czasem
zostały przemieszczone, odsłaniając gliny morenowe. Znajdują się tu złoża ropo- i gazonośne,
złoża soli i gipsów.
Południowa część miasta, obejmująca niewielki fragment Karpat Zewnętrznych,

wznosi się stromym progiem o przebiegu równoleżnikowym, tworzącym północne zbocza Góry
św. Marcina. Ten fragment jest częścią górotworu wypiętrzonego wraz z łukiem Karpat w wyniku

VI. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z DIAGNOZY STANU ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO 73
alpejskich ruchów tektonicznych. Podłoże geologiczne jest tutaj zbudowane ze skał fliszowych –
serii naprzemiennych drobnoziarnistych piaskowców, wapieni i łupków.
Złoża kopalin
Według danych PIG z 2011 r. dla Tarnowa udokumentowano złoża gazu ziemnego
(kopaliny będące w kompetencji Ministra Środowiska) oraz surowców ilastych ceramiki budow-
lanej (kopaliny będące w kompetencji Marszałka Województwa).
Tabela 7. Wykaz złóż kopalin
powierz-
nr sposób rekulty-
nazwa złoża kopalina status chnia użytkownik
złoża eksploatacji wacja
złoża
Firma P.H.U. "CEGBUD"
złoża glin
IB s.c.; Cegielnia "Krzyż"
Krzyż ceramiki aktywny 5 ha odkrywkowy rolniczy
2519 ul. Krzyska 106 b
budowlanej
33-103 Tarnów
złoża P. Krzysztof Witkowski
Tarnów- KN mieszanek
aktywny 155,26 ha odkrywkowy wodny "GEORYT"
Klikowa 11432 żwirowo-
piaskowych Nieciecza 33-240 Żabno
nieaktywny -
eksploatacja
złoża glin złoża zaniecha- Leier - Tarnowskie
Konstancja- IB
ceramiki na (data 18,2 ha odkrywkowy leśny Zakłady Ceramiki;
Mieszczanka 2523
budowlanej rozpoczęcia Budowlanej S.A.
eksploatacji
1956 r.)
PGNiG SA Oddz. Sanocki
aktywny – data Z-d Górnictwa Nafty i
GZ Tarnów GZ rozpoczęcia Gazu
gaz ziemny 975 ha odwierty -
(jura) 4629 eksploatacji Polskie Górnictwo
1969 r. Naftowe i Gazownictwo
S.A. w Warszawie
PGNiG SA Oddz. Sanocki
aktywny – data Z-d Górnictwa Nafty i
GZ Tarnów GZ rozpoczęcia Gazu
gaz ziemny 430 ha odwierty -
(miocen) 4628 eksploatacji Polskie Górnictwo
1984 r. Naftowe i Gazownictwo
S.A. w Warszawie
Tabela 8. Wykaz terenów i obszarów górniczych
nr w
nazwa decyzja status powierzchnia koncesjobiorca
rejestrze
Z1:SR-IX-1.7422.10.2012.EM teren i obszar P. Krzysztof Witkowski
10-
Klikowa Marszałka Województwa aktualny górniczy: "GEORYT"
6/4/276 2
Małopolskiego z dnia 2012-05-31 200 180,00 m Nieciecza 33-240 Żabno
Z1:SR-IX-1.7422.10.2012.EM teren i obszar P. Krzysztof Witkowski
10-
Klikowa II Marszałka Województwa aktualny górniczy: "GEORYT"
6/4/276a 2
Małopolskiego z dnia 2012-05-31 385 088 m Nieciecza 33-240 Żabno

2014
Firma P.H.U. "CEGBUD"

teren i obszar
s.c.; Cegielnia "Krzyż"
Krzyż 10-6/1/59 Z1:OS.X.7412/K-W/5/01/5/EM aktualny górniczy:
2 ul. Krzyska 106 b
35 167 m
33-103 Tarnów
ustanawiająca:
Z1:OŚ.IV.3.7512/K/9/99 Wojewody
Małopolskiego z dnia 1999-07-02
Mieszczanka 10-6/1/16 zniesiony - -
likwidująca: Z1:SW.V.1.ZP.7515-
16/08 Marszałka Województwa
Małopolskiego z dnia 2008-08-29
ustanawiająca: decyzja MOŚZNiL
Polskie Górnictwo
GK/wk/Mn/1089/98 teren górniczy:
2 Naftowe i Gazownictwo
z dnia 12 marca 1998 r., 13 148 333,43 m
Tarnów-1 2/1/143a aktualny S.A. w Warszawie ul.
ostatnia zmieniająca: Z1:DGe-4771- obszar górniczy:
2 Kasprzaka 01-224
7/4575/08/MS Ministra Środowiska z 10 625 410,22 m
Warszawa
dnia 2008-07-07
Rysunek 24. Złoża kopalin oraz tereny i obszary górnicze występujące na terenie miasta
Na terenie miasta występują dwa zagospodarowane złoża gazu ziemnego – Tarnów-

Jura (eksploatowane od 1969 r.) oraz Tarnów-Miocen (eksploatowane od 1984 r.). Złoża mają

wspólny obszar i teren górniczy. Dzięki dużej zawartości metanu i braku domieszek, gaz kiero-
wany jest bezpośrednio do rurociągu i do odbiorców. Użytkownikiem złóż jest Polskie Górnictwo
Naftowe i Gazownictwo S.A. Oddz. Sanocki. Dość powszechnie występują iły i gliny ceramiki bu-
dowlanej, aktywnie wydobywane jedynie za złoża Krzyż (Konstancja-Mieszczanka – eksploatacja
zaniechana). Ponadto występuje szczegółowo rozpoznane złoże kruszywa naturalnego – Tarnów-
Klikowa, zlokalizowane w północno-wschodniej części miasta. Wydobycie kruszywa naturalnego
odbywa się odkrywkowo, co wiąże się z potencjalną znaczną degradacją środowiska naturalne-
go.
Na obszarze miasta nie są zlokalizowane udokumentowane kompleksy podziemne-

go składowania dwutlenku węgla.
Gleby
Na terenie miasta występuje dość duże zróżnicowanie gleb, które wiąże się przede
wszystkim z geologią, rzeźbą terenu i warunkami wodnymi. Na wysoczyźnie występują przede
wszystkim gleby brunatne (właściwe, wyługowane, kwaśne) oraz gleby bielicowe
i pseudobielicowe. W strefie podgórskiej i w dolinach nieckowatych dominują gleby brunatne
namyte. W dolinie Dunajca i Białej występują głównie mady, miejscami, w silnie podmokłych
zagłębieniach – mady glejowe. Lokalnie wytworzyły się czarne ziemie. Ogólna przydatność gleb
dla rolnictwa jest dość wysoka (ok. 50% użytków rolnych zakwalifikowano do III klasy), są to jed-
nak grunty zanieczyszczone z uwagi na rozległe tereny przemysłowe zlokalizowane w mieście.
Warunki hydrologiczne
Tarnów w całości położony jest w zlewni Wisły. Sieć rzeczna jest dobrze rozwinięta,
natomiast niewiele jest naturalnych zbiorników wód powierzchniowych. Największą rzeką jest
Dunajec, opływający miasto od strony zachodniej na trzykilometrowym odcinku, natomiast naji-
stotniejszym ciekiem jest jego dopływ – rzeka Biała Tarnowska. W granicach administracyjnych
miasta przebiega na odcinku ok. 8 km. Do Białej i Dunajca uchodzą liczne potoki i strumienie:
Wątok (z dopływem Małochlebówką i Strusinką), Dębnica – dopływy Białej, Potok Klikowski,
Potok Chyszowski – dopływy Dunajca. Ponadto przez północną część miasta przepływa Żabnica,
niewielki ciek wpadający do rzeki Breń, bezpośredniego dopływu Wisły.
Dunajec jest prawym dopływem Wisły o długości 247 km. Źródła Dunajca znajdują
się w Dolinie Chochołowskiej, gdzie powstaje Potok Chochołowski, który łącząc się innymi cie-
kami przyjmuje nazwę Czarnego Dunajca. Łączy się on poniżej Nowego Targu z Białym Dunaj-
cem, tworząc Dunajec. Na rzece zbudowano zapory piętrzące wodę: w Niedzicy (Zbiornik Czorsz-
tyński), tuż poniżej w Sromowcach Wyżnych (Zbiornik Sromowski), w Rożnowie (Jezioro Rożnow-
skie) oraz w Czchowie (Jezioro Czchowskie). W okolicach Tarnowa Dunajec płynie obwałowanym
korytem przez szeroką dolinę na Nizinie Nadwiślańskiej. Uchodzi do Wisły w okolicach Opatowca
i Ujścia Jezuickiego. Na tym odcinku rzeka zaliczana jest do typu rzek nizinnych żwirowych i rzek
nizinnych piaszczysto-gliniastych. Nurt jest raczej szybki, spadek jednostkowy rzeki wynosi tu

2014
0,7‰. Rzeka charakteryzuje się bardzo dużymi, gwałtownymi wahaniami poziomu wody
i wielkości przepływu, co skutkowało nieraz katastrofalnymi powodziami, obecnie wielkość po-
wodzi jest redukowana przez zbiorniki retencyjne. Dunajec stanowi jednocześnie źródło zaopa-
trzenia w wodę, jaki jest odbiorcą ścieków. Na rzece tej zlokalizowane jest przemysłowe po-
wierzchniowe ujęcie wody dla Zakładów Azotowych W Tarnowie-Mościcach S.A. Do rzeki zrzu-
cane są również biologicznie oczyszczone ścieki komunalne i przemysłowe Tarnowa. Zgodnie
z danymi z 2009 r. w Tarnowie pobrano 22,9 mln m3 wody, z czego z ogólnej ilości wód pobra-
nych 73,7% stanowiły wody powierzchniowe.
Biała Tarnowska jest prawym, największym dopływem Dunajca, o długości 101 km.
Źródła Białej znajdują się w Beskidzie Niskim. Spadki jednostkowe Białej wahają się od około 6‰
w górnym biegu rzeki do około 1‰ w dolnym biegu. Na wysokości Tarnowa w dnie rzeki domi-
nuje piasek, muł i glina, dolina ma szerokość ok. 2 km. Rzeka na całym odcinku jest obwałowana.
Zlewnia ma charakter przede wszystkim przemysłowy. Biała charakteryzuje się znaczną zmien-
nością przepływów i szybkim mętnieniem wody, wywołanymi opadami o charakterze nawalnym.
Wątok jest potokiem o długości 23,3 km. Źródła Wątoka znajdują się na terenie Za-
lasowej (na południowy wschód od Tarnowa), a po drodze potok zbiera wody z wielu małych
cieków wodnych. Największym dopływem jest potok Łękawka, tzw. Wątoczek, (poza granicami
miasta) oraz Małochlebówka i Strusinka. Różnica wysokości pomiędzy źródłem a ujściem jest
dosyć znaczna – wynosi 30 m. Wątok jest potokiem o charakterze wyżynnym, co oznacza, że
często występują w nim gwałtowne przyrosty stanu wody, zwłaszcza wiosną i po silnych ule-
wach. Wątok często wylewa, prowadząc do powodzi i podtopień. Przyczyną jest słabe zalesienie
i użytkowanie rolnicze zlewni, prowadzące do słabych zdolności retencyjnych. Potok przez Tar-
nów przepływa na odcinku o długości 7,5 km, w południowej części miasta, opływając Górę św.
Marcina i wpadając do Białej. Początkowo płytkie, meandrujące koryto o szerokich terasach za-
lewowych, zwęża się w centrum. Naturalne skarpy w okolicach centrum są strome i wysokie,
dlatego zostały uregulowane i częściowo zabudowane konstrukcjami betonowymi i kamiennymi.
Na wysokości ul. Grunwaldzkiej koryto Wątoka rozwidla się. Stare, północne koryto, tzw. Stary
Wątok, zostało odcięte. Wody potoku płyną południowym korytem, które przekopano w celu
skrócenia biegu rzeki (o ok. 1170 m) i ochrony przed wylewaniem w czasie wezbrań. Wątok nie
jest obwałowany, jedynie w końcowym odcinku, wyposażony jest w prawobrzeżny wał cofkowy
o dł. 740 m.
Małochlebówka (in. Przemeszew, Mrozówka) jest niewielkim ciekiem we wschod-

niej części miasta, wpadającym do Wątoka na wysokości ul. Lwowskiej. Ciek ma swoje źródła
okolicach lasu Lipie, płynąc w naturalnym jarze. Niedaleko źródeł znajduje się Zakład Składowa-
nia Odpadów Komunalnych w Tarnowie (przy ul. Cmentarnej). Teren Zakładu odwadniają dwa
sztucznie wykonane cieki wodne: rów „Od Granicy I” i rów „Od Granicy II”, które łączą się z Ma-
łochlebówką.
Żabnica to niewielki ciek przepływający wzdłuż Stawów Krzyskich z południa na pół-

noc. Całkowita długość cieku wynosi ok. 30 km, wpada do Brnia na wysokości Woli Mędrze-

chowskiej. Do rzeki spływają liczne cieki z wysoczyzny morenowej (ze wschodu), wykorzystując
dolinki nieckowate i płaskodenne. Koryto Żabnicy jest uregulowane.
Na terenie Tarnowa zinwentaryzowano ok. 90 zbiorników wód powierzchniowych.

Największe zbiorniki są pochodzenia antropogenicznego, są to Stawy Krzyskie (20 zbiorników),
zbiornik ,,Kantoria” oraz liczne osadniki przemysłowe.
Miasto Tarnów położone jest w obrębie dwóch jednolitych części wód podziemnych
o numerach 139, 153, w których występują 2 piętra wodonośne:
 czwartorzędowe – związane z utworami akumulacji rzecznej,

 trzeciorzędowe – związane z utworami neogenu, wykształconymi jako piaski i piaskowce.
Wody podziemne w Tarnowie nie tworzą zasobnych źródeł, gdyż budowa geolo-
giczna nie predysponuje tych obszarów do obszarów wodonośnych, mają generalnie charakter
wody zaskórnej, stagnującej na iłach krakowieckich kilkusetmetrowej miąższości. Zalegają prze-
ciętnie na głębokości ok. 3 m p.p.t. W dolinie Dunajca i Białej głębokość wód gruntowych uzależ-
niona jest od poziomu wód w rzekach.
Tarnów położony jest poza obszarami Głównych Zbiorników Wód Podziemnych.

Jednakże znaczna cześć miasta (głównie zachodnia) znajduje się w zasięgu regionalnej strefy
najwyższej ochrony poziomów wodonośnych – strefy alimentacyjnej dużych ujęć komunalnych.
Warunki podłoża budowlanego, zagrożenie osuwiskami
Korzystne warunki budowlane występują w obrębie gruntów nośnych, gdzie nie ma

zjawisk geodynamicznych, a głębokość wody gruntowej przekracza 2 metry. Ze względu na mor-
fologię terenu oraz poziom wód gruntowych w przeważającej części miasta nie występują
utrudnienia rozwoju zabudowy. Niekorzystne warunki posadowienia budynków występują na
terenach, w których zwierciadło wody znajduje się na głębokości mniejszej niż 2 m, w tym
w obrębie dolinek nieckowatych i płaskodennych, na obszarach szczególnego zagrożenia powo-
dzią (w szczególności tarasy zalewowe Dunajca i Białej), na terenach o spadku terenu powyżej
20% oraz na terenach zagrożenia osuwiskowego (rejon Pogórza Ciężkowickiego).
Warunki klimatyczne
Pod względem klimatycznym Tarnów położony jest w strefie klimatu podgórskiego.

Rejon tarnowski należy do najcieplejszych regionów Polski, a Tarnów uważany jest za polski bie-
gun ciepła. Notuje się stosunkowo wysokie temperatury roczne (+8°C), najwyższe w lipcu
(+24°C), a najniższe w styczniu (-1,2°C). Średnia wilgotność powietrza wynosi 77%. Roczna suma
opadów atmosferycznych wynosi średnio 528 mm.
Tarnów określony jest mianem Polskiego Bieguna Ciepła. Związane jest to z faktem,
iż zgodnie z danymi IMGW okolice miasta należą do jednych z najcieplejszych miejsc w kraju,

2014
gdzie średnie roczne nasłonecznienie wynosi 1573 godziny, a długość okresu wegetacji to okres
rzędu 225-230 dni.
Klimat lokalny, tzw. topoklimat, zależny jest przede wszystkim od ukształtowania te-
renu oraz jego pokrycia (szata roślinna, wody powierzchniowe, sposób zagospodarowania). Naj-
korzystniejsze dla zabudowy mieszkaniowej i uprawy roślin są stoki i grzbiety o ekspozycji połu-
dniowej, ze względu na wysokie nasłonecznienie i dobre przewietrzanie. Niekorzystne są nato-
miast stoki o ekspozycji północnej, które otrzymują znacznie mniejszą ilość promieniowania sło-
necznego, należy na nich ograniczać zabudowę mieszkaniową i uprawę roślin ciepłolubnych.
Szeroka i płaska dolina Dunajca i Białej charakteryzuje się małą częstotliwością zamgleń i dobrym
przewietrzaniem zapobiegającym tworzeniu się mrozowisk. Natomiast wąskie doliny boczne
wysoczyzny i pogórza z często występującymi podmokłościami, narażone są na stagnację mas
chłodnego powietrza, co czyni je niekorzystne dla zabudowy pod względem klimatycznym.
Szata roślinna
Naturalna szata roślinna Tarnowa uległa przekształceniom w wyniku działalności an-

tropogenicznej, silnym w strefie zurbanizowanej i umiarkowanym w strefie podmiejskiej. Wśród
półnaturalnych zbiorowisk roślinnych oraz antropogenicznych występujących na tym terenie
można wymienić:
 kompleksy leśne, w tym lasy Skarbu Państwa oraz lasy stanowiące własność prywatną: De-
brza, las na Górze św. Marcina, Lipie, lasy w Krzyżu, Sośnina w Mościcach, las
w Zbylitowskiej Górze, tereny leśne w okolicy składowiska odpadów komunalnych,
 zbiorowiska łąkowe, w tym zespoły roślinności łąk wilgotnych,
 zbiorowiska roślinności pastwiskowej,
 zbiorowiska roślinności drzewiastej oraz krzewiastej związanej z ciekami wodnymi,
 zbliżone do naturalnych zbiorowiska roślinności przywodnej i bagiennej,
 zadrzewienia i zakrzewienia śródpolne,
 zadrzewienia przydrożne,
 komponowana roślinność parków i cmentarzy,
 komponowana roślinność towarzysząca zabudowie,
 roślinność związana z uprawami rolniczymi wraz z towarzyszącymi gatunkami segetalnymi,
 roślinność murawowa, ruderalna.
Wyższymi walorami przyrodniczo-krajobrazowymi charakteryzują się tereny zlokali-

zowane na obrzeżach miasta, jego centralna część charakteryzuje się nieznacznym udziałem
cennej roślinności.
Ważnym komponentem środowiska przyrodniczego Tarnowa są lasy, które wpływa-

ją, na jakość środowiska, redukują zanieczyszczenia i produkują tlen, chronią glebę przed erozją,
osłaniają przed wiatrem i hałasem. Ponadto pełnią ważną funkcję krajobrazową oraz rekreacyj-
ną. Zgodnie z danymi GUS z 2010 r. wskaźnik lesistości na terenie miasta Tarnowa wynosi 3,6%.

Lasy i grunty leśne zajmują powierzchnię 263,3 ha. Lasy publiczne zajmują powierzchnię 182,3
ha, w tym grunty publiczne Skarbu Państwa – 127,3 ha (123,3 w zarządzie Lasów Państwowych).
Grunty leśne prywatne zajmują powierzchnię 81 ha. Lasy miasta Tarnowa znajdują się
w zarządzie Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Krakowie pod nadzorem Nadleśnictwa
Gromnik. Zgodnie z Planem urządzenia lasu powierzchnia gruntów nadleśnictwa na terenie mia-
sta wynosi 132,6932 ha. Wszystkie lasy położone w granicach miasta pełnią funkcje ochronne,
zgodnie z ustawą o lasach.
Rysunek 25. Układ terenów zieleni miejskiej
Istotnym składnikiem systemu zieleni miasta są parki. Na terenie Tarnowa znajduje

się dziesięć parków miejskich, starodrzew czterech z nich: Parku Sanguszków, Parku Strzeleckich,
Parku Planty Kolejowe oraz Parku Zbylitowska Góra objęto ochroną, uznając je za pomniki przy-
rody.
Park Strzelecki (wpisany do rejestru zabytków) założony został w II połowie XIX w.

(1866 r.), utworzony na podmokłych, północnych, peryferyjnych terenach miasta. Autorem zało-
żenia parkowego był Antoni Schmidt. W 2003 r. zostały włączone do założenia parkowego działki
przyległe, stanowiące własność Towarzystwa Strzeleckiego „Bractwo Kurkowe”, łącznie teren
obejmuje powierzchnię 8 ha. Park Strzelecki jest przykładem parku angielskiego o głównej funk-

2014
cji ogrodu spacerowego. Szatę roślinną parku tworzy około 160 gatunków drzew i krzewów,
z czego gatunkiem dominującym jest klon. Na terenie parku istnieje zarybiony staw, utworzony
pierwotnie w celu osuszenia terenu.
Park Sanguszków (wpisany do rejestru zabytków) to park w Gumniskach założony

w latach 1813-1827 przez Eustachego Sanguszkę, zaprojektowany przez Wincenta Zienkowskie-
go. Wraz z pałacem, znajdującym się w centralnej części, tworzył zespół pałacowo-parkowy
o założeniu krajobrazowo-naturalistycznym. Jego powierzchnia wynosi 10 ha.
Park Kwiatkowskiego (wpisany do rejestru zabytków w ramach układu urbanistycz-

nego) położony jest w Mościcach, założony został na przełomie lat 20. i 30. XX w. Historia parku
związana jest ściśle z historią powstania Fabryki Zakładów Azotowych. Powierzchnia parku wy-
nosi 8 ha. Granica parku biegnie obok zabytkowego założenia ogrodowego Zakładów Azoto-
wych.
Park Piaskówka o powierzchni 21 ha został założony pod koniec lat 70. na terenach
dawnej kopalni piasku, położonej na północ od śródmieścia. Od czasu założenia nie był pielę-
gnowany i zatracił swój parkowy charakter, bardziej przypomina obecnie las. Ostatnio prowa-
dzone są prace mające na celu przywrócenie jego pierwotnego charakteru i wykorzystanie jako
miejsce wypoczynku dla mieszkańców Tarnowa.
Park na Górze św. Marcina obejmuje głównie tereny leśne wraz z ruinami czterna-
stowiecznego zamku. Idea powstania w tym miejscu parku sięga 1938 r., kiedy książę Roman
Sanguszko przekazał miastu ten teren. Obecnie powierzchnia parku wynosi 39 ha, z czego więk-
szość stanowią tereny leśne. Ponadto na terenie parku znajdują się liczne drogi i ścieżki piesze
oraz rowerowe, obiekty sportowo-rekreacyjne, kawiarnia, basen, punkt widokowy na Tarnów.
Co roku w parku odbywają się wyścigi kolarskie. Dominującymi gatunkami lasotwórczymi są dąb
szypułkowy, buk pospolity i jesion wyniosły. Drzewostan jest stosunkowo młody, z najstarszymi
drzewami osiągającymi wiek ok. 120-140 lat.
Park Sośnina (Soślina) to teren lasów stanowiący własność Skarbu Państwa.

W latach 70. XX w. wprowadzono alejki, ławki, oświetlenie i plac zabaw dla dzieci nadając Sośni-
nie charakter parkowy, lecz nadal jest to las, w którym prowadzi się planowaną gospodarkę le-
śną.
Planty Kolejowe zostały założone w latach 60. XIX w. jako zieleń towarzysząca bro-
warowi książąt Sanguszków, w 1889 r. przeszły w zarząd miasta (obecna nazwa pochodzi od
znajdującego się naprzeciwko dworca kolejowego). Obszar parku wynosi ok. 2 ha. Obecny układ
parku pochodzi z końca XIX w., kiedy to uporządkowano zaniedbaną zieleń i wytyczono alejki.
W drzewostanie parku dominują drzewa liściaste.
Park Zbylitowska Góra o powierzchni 4 ha to park okalający zespół kościelno-

klasztorny Zgromadzenia Najświętszego Serca Jezusa (sióstr Sacre-Coeur). Zespół budynków
wraz z parkiem powstał na początku XX w. na terenie zakupionym od hr. Stanisława Żaby, ostat-

niego właściciela wsi Zbylitowska Góra. Wschodnią część parku tworzy jednogatunkowe
i jednowiekowe nasadzenie kasztanowców, posadzonych w regularnej siatce kwadratów.
Park Legionów położony na osiedlu Legionów, został założony w 2001 r. Teren

o powierzchni 3 ha należy do Gminy Miasta Tarnowa, jest to strefa ochronna gazociągu wysoko-
prężnego. Do 2005 r. trwały prace niwelacyjne tego obszaru, rok później powstała pierwsza alej-
ka oraz w posadzono drzewa. Znaczną powierzchnię parku zajmuje infrastruktura sportowa –
boisko sportowe, tor krosowy oraz plac zabaw.
Park Westerplatte, położony na osiedlu Westerplatte, został założony w 2001 r.

Powierzchnia parku wynosi ok. 1 ha. Głównymi elementami założenia parku są grupy drzew
i rozległe trawniki. Planowane jest uzupełnienie nasadzeń drzew, krzewów i bylin oraz wyposa-
żenie parku w dodatkową infrastrukturę.
Rysunek 26. Lokalizacja parków w Tarnowie
Uzupełnienie terenów zieleni na terenie miasta stanowi zieleń cmentarna, szcze-

gólnie starodrzew cmentarza żydowskiego oraz Starego Cmentarza na Zabłociu. Ponadto do
terenów zieleni miasta zalicza się ogrody działkowe, zajmujące łączną powierzchnię
ok. 160 ha i ogrody czasowe zajmujące powierzchnię 16 ha. Na obszarze miasta występują aleje

2014
przydrożne wyróżniające się w przestrzeni miejskiej. Trzy spośród nich ze względu na wysokie
walory przyrodniczo-krajobrazowe objęto ochroną uznając za pomniki przyrody: aleja jaworowa
wzdłuż ul. Pszennej, aleja lipowa wzdłuż ul. Obrońców Lwowa, aleja różnogatunkowa przy ul.
Krzyskiej. Dodatkowo wiele wartościowych alei zlokalizowanych jest w Mościcach. Na największą
uwagę zasługuje aleja srebrnych klonów w ciągu ul. Białych Klonów.
Formy ochrony przyrody
Na terenie miasta nie znajduje się wiele obszarów i obiektów prawnie chronionych
– są to pomniki przyrody, rezerwat przyrody „Debrza”, niewielki fragment Obszaru Chronionego
Krajobrazu Pogórza Ciężkowickiego oraz Obszar Natura 2000 Dolny Dunajec. W bezpośrednim
sąsiedztwie znajduje się Obszar Natura 2000 Biała Tarnowska oraz większa część Obszaru Chro-
nionego Krajobrazu Pogórza Ciężkowickiego. Rysunek 27 lokalizuje wszystkie formy ochrony
przyrody występujące na obszarze miasta.
Rysunek 27. Formy ochrony przyrody występujące na terenie miasta i w bezpośrednim sąsiedztwie
Na terenie miasta objęto ochroną w formie pomnika przyrody 41 obiektów przyro-

dy żywej i nieożywionej, w tym pojedyncze drzewa, grupy drzew, starodrzew parków, aleje
drzew, głazy narzutowe.

Tabela 9. Wykaz pomników przyrody na terenie miasta Tarnowa (stan wg danych Urzędu Miasta Tarnowa z 2011 r.)
rok rodzaj pierśnica [cm]

lp. nr ew. lokalizacja
uchwalenia pomnika (2005 r.)
ul. Sanguszków - przed pałacem

1. 014 1987 Platan klonolistny (Platanus x acerifolia) obw. 636 cm
Sanguszków
ul. N.M. Panny/Narutowicza -
2. 016 1987 13 drzew różnych gatunków obw. 54-268 cm
wokół kościoła
ul. Okrężna - przy moście na
3. 017 1987 Topola biała (Populus alba) obw. 458 cm
Wątoku
4. 018 1987 Jesion wyniosły (Fraxinus excelsior) ul. Narutowicza 31 obw. 447 cm
5. 019 1987 Aleja jaworowa (Acers pseudoplatanus) ul. Pszenna obw. 100-300 cm
6. 020 1987 Starodrzew Parku Zbylitowska Góra ul. Pszenna - poniżej Klasztoru pow. 3,8 ha
wys. 150 cm, obw.

7. 204 1987 Głaz polodowcowy al. Tarnowskich
275 cm
Aleja różnogatunkowa – 76 drzew z
gatunków: 40 szt.-wiąz, 26 szt. - topola
8. 205 1987 ul. Krzyska obw. 96 – 372 cm
(ch. i wł), 8 szt. – olcha, 1 szt. – jesion, 1
szt. – robinia akacjowa
Dąb szypułkowy „Kościuszko” (Quercus
9. 239 1993 ul. Piłsudskiego obw. 415 cm
robur)
10. 240 1993 Dąb szypułkowy (Quercus robur) ul. Nowy Świat 48 / ul. PCK obw. 290 cm
11. 241 1993 Dąb szypułkowy (Quercus robur) ul. Bema 4-8 obw. 300 cm
Lipa drobnolistna ul. Klikowska-boczna, pomiędzy
12. 242 1993 obw. 430 cm
(Tilia cordata) posesjami nr 190 i 198
ul. Gospodarcza 6 / ul. Słonecz-
13. 243 1993 Lipa drobnolistna (Tilia cordata) obw. 341 cm
na
ul. Marusarz - 600 m na wschód
14. 244 1993 Dąb szypułkowy (Quercus robur) obw. 409 cm
od posesji nr 87
ul. Bema 13 - Zgromadz. Sióstr
Urszulanek Unii Rzymskiej
różnogatunkowy starodrzew Parku pomiędzy ul. Słowackiego/
16. 248 1993 pow. 7,26 ha
Strzeleckiego Piłsudskiego/Romanowicza
różnogatunkowy starodrzew Plant Kole-
17. 249 1993 ul. Krakowska / ul. Dworcowa pow. 2,5 ha
jowych
różnogatunkowy starodrzew Parku
18. 250 1993 ul. Braci Saków / ul. Sanguszków pow. 10,0 ha
Sanguszków
19. 258 1995 Dąb szypułkowy (Quercus robur) ul. Głowackiego 76 obw. 386 cm
Uroczysko Lipie - płd.-zach.
część
21. 283 1996 Dąb szypułkowy (Quercus robur) ul. Kolejowa 37 obw. 406 cm
prawy brzeg potoku Wątok,
22. 322 1997 Wiąz szypułkowy (Ulmus leavis) 200m powyżej mostu ul. Okręż- obw. 330 cm
nej
ul. Nowodąbrowska - obok
obw. 311, 277, 246,
23. 323 1997 4 wiązy szypułkowe (Ulmus leavis) zbiornika Tarnowskich Wodo-
285 cm
ciągów
obw. 337, 235, 244,
24. 355 1997 9 dębów szypułkowych (Quercus robur) ul. Kościuszki 9 - Przedszkole 266, 247, 239, 283,
284, 261 cm
największy: wys. 2m,
25. 1 2002 Głazy narzutowe „Trojaczki” ul. Piłsudskiego - obok basenu obw. 10,2 m, masa
28 t
obw. 467 cm, h 27 m,
26. 2 2002 Dąb szypułkowy (Quercus robur) ul. Łanowa - za Pałacem Ślubów
k 25 m
obw. 313 cm, h 23 m,
27. 3 2004 Platan klonolistny ul. Mickiewicza 16
k 20m

2014
obw. 363 cm, h 30 m,

28. 4 2004 Topola biała (Populus alba) ul. Rudy Młyny
k 16 m
obw. 342 cm, h 28m,
29. 5 2004 Klon pospolity (Acer platanoides) ul. Goldhammera
k 15m
obw. 280 cm, h 19m,
30. 6 2004 Klon jawor (Acer pseudoplatanus) pl. Morawskiego
k 18m
obw. 373 cm , h 25m,
31. 7 2005 Jesion wyniosły (Fraxinus excelsior) ul. Piłsudskiego 24
k 17m
obw. 235 cm, h 25m,
32. 8 2005 Dąb błotny (Quercus palustris) ul. Białych Klonów/Głogowa
k 15m
obw. 271 cm, h25m,
33. 9 2005 Dąb szypułkowy (Quercus robur) ul. Białych Klonów/Głogowa
k285m
obw. 288 cm, h 25m,
34. 10 2005 Jesion wyniosły al. M. B. Fatimskiej 25
k 18m
obw. 333 cm, h 30m,
35. 11 2005 Dąb szypułkowy (Quercus robur) ul. Szpitalna 11
k 20m
36. 13 2007 Aleja lipowa – 141 drzew ul. Obrońców Lwowa obw. 78 – 261 cm
obw. 352, 360, 360
37. 1.4 2008 3 dęby czerwone ul. Jarzębinowa
cm, h 24m, 25m, 24m
działka nr 218/3 obr. 253 ul.
38. 15 2009 Lipa drobnolistna (Tilia cordata) obw. 288 cm, h 18m
Przedszkolaków
dąb bezszypułkowy Wacław (Quercus działka nr 106/1 obr. 277 ul.
39. 16 2010 obw. 270 cm
petraea) Norwida 14
działka nr 106/1 obr. 277 ul.
40. 17 2010 buk zwyczajny Łukasz (Fagus sylvatica) obw. 175 cm
Norwida 14
działka nr 75/1 obr. 210, ul. H.
41. 18 2011 buk szypułkowy (Quercus robur) obw. 435 cm
Marusarz 106
Rezerwat przyrody „Debrza” utworzono Zarządzeniem Ministra Ochrony Środowi-

ska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 25 stycznia 1995 r. (M.P. Nr 5, poz. 77). Rezerwat,
stanowiący niewielki (9,5 ha), odizolowany kompleks leśny, otoczony polami i zabudowaniami,
położony jest w północnej części miasta przy ul. Wiśniowej. Celem utworzenia rezerwatu jest
zachowanie zniekształconego florystycznie, wielogatunkowego starodrzewia z bogatym podszy-
tem i runem leśnym. W obrębie rezerwatu występują pomnikowe okazy dębów, lip i buków.
Aktualnie w bezpośrednim sąsiedztwie rezerwatu zlokalizowana jest autostrada A4 mająca nega-
tywny wpływ na niniejszy rezerwat.
Obszar Natura 2000 Dolny Dunajec (PLH120085) tworzy rzeka Dunajec na odcinku
od zapory w Czchowie do ujścia do Wisły, wraz z dopływami. Obszar ten stanowi ważną ostoję
wielu gatunków ryb, cennych z przyrodniczego i gospodarczego punktu widzenia. Obszar Natura
2000 Biała Tarnowska (PLH120090) obejmuje wąską dolinę rzeki Białej na odcinku od Śnietnicy
do okolic Tarnowa (most w Bistuszowej), są tu dobrze wykształcone i zachowane trzy typy sie-
dlisk typowo nadrzecznych.
W południowej części miasta Tarnów położony jest fragment Obszaru Chronionego

Krajobrazu Pogórza Ciężkowickiego. Został on utworzony na mocy Rozporządzenia Nr 23/96
Wojewody Tarnowskiego z dnia 28 sierpnia 1996 r. (Dz. Urz. Woj. Tarn. Nr 10 z 6 września
1996 r. poz. 60), a jego granice zaktualizowane w Uchwale Nr XVIII/298/12 Sejmiku Wojewódz-
twa Małopolskiego z dnia 27 lutego 2012 r. Obszar obejmuje teren Pogórza Karpackiego między
dolinami Dunajca i Wisłoki i stanowi otulinę dla parków krajobrazowych: Ciężkowicko-
Rożnowskiego i Pasma Brzanki. Podlega on ochronie ze względu na wyróżniające się krajobrazo-

wo tereny o zróżnicowanych ekosystemach, wartościowych ze względu na możliwości zaspoko-

jenia potrzeb związanych z masową turystyką i wypoczynkiem.
Projektowany użytek ekologiczny Starorzecze Białej znajduje się w południowej

części Tarnowa, przy ul. Rudy-Młyny. Jest to niewielki zbiornik wodny o wymiarach
ok. 400 m na 50 m, położony na pierwszym tarasie zalewowym Białej Tarnowskiej, regularnie
zalewanym podczas wylewów rzeki.
Korytarze ekologiczne
Obszarami ważnymi ze względu na utrzymanie ciągłości systemu przyrodniczego na

terenie miasta są przede wszystkim doliny rzeczne, stanowiące szlaki migracji zwierząt i roślin.
Ich znaczenie staje się większe na terenach zurbanizowanych, intensywnie zagospodarowanych,
o rozwiniętej infrastrukturze komunikacyjnej stanowiącej bariery migracyjne. Ponadto funkcje
korytarzy pełnią wszelkie pasy zieleni pełniące funkcje łącznikowe pomiędzy większymi obsza-
rami pełniącymi funkcje przyrodnicze.
Poza tymi obszarami na terenie miasta nie występują tereny pełniące funkcje waż-
niejszych korytarzy ekologicznych. Spowodowane jest to brakiem większych kompleksów le-
śnych oraz znacznym stopniem urbanizacji miasta, część północno-zachodnia miasta zagospoda-
rowana pod funkcje przemysłowe, centrala intensywnie wykorzystana pod funkcje mieszkanio-
we, a tereny dotychczas wolne od zabudowy pełnią głównie funkcje użytków rolnych, choć aktu-
alnie bez prowadzonej na nich gospodarki rolnej.
Znaczącą barierę ekologiczną na terenie Tarnowa stanowią: zwarta zabudowa,

szczególnie zlokalizowana w centrum miasta, infrastruktura drogowa, głównie droga krajowa 94
(d. 4) oraz autostrada A4. W celu ograniczenia negatywnego wpływu autostrady A4 na możli-
wość migracji gatunków, zaprojektowano na terenie miasta lub bezpośrednio przy granicy 8
przepustów. Są to przede wszystkim dostosowane przepusty na ciekach dla płazów i małych
zwierząt, przepusty pod autostradą dla płazów i małych zwierząt oraz jedno przejście pod auto-
stradą dla większych zwierząt.
Rolnicza i leśna przestrzeń produkcyjna
Zgodnie z danymi GUS z 2010 r. wskaźnik lesistości na terenie miasta wynosi 3,6%.
Lasy i grunty leśne zajmują powierzchnię 263,3 ha, w tym lasy publiczne zajmują powierzchnię
182,3 ha, w tym grunty publiczne Skarbu Państwa – 127,3 ha (123,3 w zarządzie Lasów Pań-
stwowych). Grunty leśne prywatne zajmują powierzchnię 81 ha. Lasy miasta Tarnowa znajdują
się w zarządzie Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Krakowie pod nadzorem Nadleśnic-
twa Gromnik. Zgodnie z Planem urządzenia lasu powierzchnia gruntów nadleśnictwa na terenie
miasta wynosi 132,6932 ha. Wszystkie lasy położone w granicach miasta pełnią funkcje ochron-
ne, zgodnie z ustawą o lasach.

2014
Zgodnie z danymi GUS z 2005 r. powierzchnia użytków rolnych na terenie Tarnowa

stanowi ok. 33% ogólnej powierzchni miasta (powierzchnia 2 391 ha). Grunty użytkowane rolni-
czo zlokalizowane są przede wszystkim w północnej i wschodniej części miasta (Krzyż, Klikowa,
Rzędzin). Produkcja rolnicza ma uzupełniający charakter na terenie miasta, niemniej jednak
w ostatnim czasie została zaniechana w znacznym stopniu, o czym świadczą liczne nieużytki.
W ostatnich latach zaobserwować można postępujące uszczuplenie terenów rolnych na skutek
zmiany przeznaczenia na cele nierolnicze, głównie mieszkaniowe, usługowe, komunikacyjne.
Warunki rozwoju tej funkcji są zróżnicowane, elementem sprzyjającym jest duży

udział gleb klas I-III oraz gleb IV klasy bonitacyjnej, korzystne warunki klimatyczne, duży udział
stoków o ekspozycji południowej, południowo-wschodniej i południowo-zachodniej, a także
korzystne ukształtowanie terenu, duży udział wierzchowin i stoków o niewielkich nachyleniach
0-15%. Niemniej jednak ze względu na znaczne zanieczyszczenie powietrza, wód powierzchnio-
wych i wód gruntowych oraz występujące zanieczyszczenie gleb metalami ciężkimi, nie wskazuje
się danych terenów pod uprawę roślin konsumpcyjnych.
2) Diagnoza stanu środowiska i zagrożenia
Z punktu widzenia zdrowia ludzi najistotniejsze znaczenie mają zanieczyszczenia

wody pitnej, w mniejszym stopniu zanieczyszczenia powietrza. Dla funkcjonowania ekosyste-
mów podstawowe znaczenie mają zanieczyszczenie powietrza lub wód powierzchniowych,
wpływające na procesy życiowe roślin i zwierząt, oraz zmieniające stan środowiska, takie jak
eutrofizacja, powodująca niekorzystne zmiany w ekosystemie wód, zakwaszenie oraz uciążliwo-
ści powodowane hałasem.
Rzeźba terenu
Ze względu na silną urbanizację i rozwój przemysłu, na terenie miasta występują

liczne przekształcenia antropogeniczne naturalnej rzeźby. Należą do nich:
 przekształcenia rzeźby na skutek eksploatacji kopalin – wyrobiska i hałdy;

 formy powstałe w wyniku budowy dróg i autostrad – nasypy, wkopy, podcięcia zbocza, ro-
wy;
 regulacja koryt rzecznych i budowa wałów przeciwpowodziowych;
 budowa stawów, zbiorników retencyjnych, osadników – zagłębienia i/lub nasypy;
 niwelacje terenu pod większe place i budynki.

Gleby
Rozwój przemysłu w Tarnowie przyczynił się do powstania różnorodnych zanie-

czyszczeń gleb i wód. Trudne jest określenie obszarów występowania i stopnia zanieczyszczeń,
gdyż składa się na nie wiele czynników. Możliwe jest zaobserwowanie skutków zanieczyszczenia
nawet w znacznym oddaleniu od źródła.
Antropogenicznymi źródłami zanieczyszczeń gleb są obiekty przemysłowe, miejsca

zrzutu ścieków, składowiska (odcieki ze składowisk), złomowiska, magazyny paliw i sieci dystry-
bucji, stacje przeładunkowe, ponadto źródła obszarowe tj.: rolnictwo (stosowanie nawozów
i pestycydów), wydobycie i przeróbka kopalin, budownictwo itp. Istotnym źródłem zanieczysz-
czenia na terenie miasta są ponadto ciągi komunikacyjne o dużej intensywności ruchu. Ponadto
w wyniku zabudowy gleby są przekształcane mechanicznie. Znaczącym problemem na terenie
Tarnowa są stare składowiska i tereny poprzemysłowe, zanieczyszczenia wymywane z tych tere-
nów, po latach migracji, mogą dotrzeć do warstw wodonośnych.
Na terenie miasta Tarnów przeprowadzono liczne badania zanieczyszczenia gleb,

przede wszystkim metalami ciężkimi. Analiza badań z lat 2003-2008 wykazała, że stan czystości
gleb uległ poprawie.
Wody powierzchniowe i podziemne
Pobór wody i zrzuty ścieków w Tarnowie są duże. W porównaniu z resztą miast

w Polsce, Tarnów plasuje się na wysokich pozycjach pod względem ogólnego poboru wody
i ilości odprowadzonych ścieków na jednego mieszkańca. Pobierane są zarówno wody po-
wierzchniowe, jak i podziemne, ścieki odprowadzane są do odbiorników powierzchniowych,
przeważają ścieki przemysłowe. Głównym źródłem zanieczyszczeń w Tarnowie są spływy po-
wierzchniowe do kolektorów, zrzuty ścieków przemysłowych i komunalnych oraz dzikie wysypi-
ska.
W ramach Państwowego Monitoringu Środowiska Wojewódzki Inspektorat Ochrony

Środowiska przeprowadził w 2010 r. klasyfikację jakości wód powierzchniowych dla Tarnowa.
Badaniem objęto Dunajec, Białą Tarnowską i Wątok. Najistotniejszymi wynikami badania są
stwierdzenia, że :
 woda w Dunajcu nadaje się do zaopatrzenia ludności w wodę do spożycia i wymaga typo-
wego uzdatniania fizycznego i chemicznego;
 Biała i Wątok podlegają zjawisku eutrofizacji ze źródeł komunalnych, Watok dodatkowo
również ze źródeł rolniczych.
W 2010 r. przeprowadzono ocenę stanu chemicznego wód podziemnych. Porówna-

nie wyników badań z wartościami dopuszczalnymi określonymi w rozporządzeniu Ministra
Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r. pozwala stwierdzić, że w 2010 r.:

2014
 wody w Studni 4-1 w Tarnowie-Świerczkowie nie spełniały wymagań, ze względu na prze-

kroczenia benzenu i formaldehydu,
 wody w Studni 4-2 w Tarnowie-Świerczkowie nie spełniały wymagań, ze względu na prze-
kroczenia: ogólnego węgla organicznego, formaldehydu oraz stężeń tetrachloroetylenu
i trichloroetylenu,
 wody w Studni 5 w Kępie Bogumiłowickiej nie spełniały wymagań, ze względu na przekro-
czenia: ogólnego węgla organicznego i atrazyny,
 wody w punkcie Zawada nie spełniały wymagań, ze względu na przekroczenia amoniaku.
Powietrze atmosferyczne
Miasto Tarnów położone jest w strefie funkcjonalnej regionu tarnowskiego

o charakterze przemysłowo-urbanistycznym, w której koncentruje się większość potencjału go-
spodarczego regionu, zwłaszcza przemysłowego i usługowego. Tarnów należy do miast o dużej
skali zagrożenia, zajmuje 25 miejsce wśród 150 najbardziej zagrożonych miast Polski pod wzglę-
dem ilości zanieczyszczeń emitowanych z zakładów szczególnie uciążliwych dla środowiska (GUS,
2010). W mieście występuje wysoki wskaźnik emisji dwutlenku azotu – 88,9 Mg/km2 (krajowy
wskaźnik wynosi 1,03 Mg/km2) i dwutlenku siarki – 68,1 Mg/km2 (krajowy wskaźnik wynosi 5,4
Mg/km2). Porównując emisję zanieczyszczeń w latach 2008–2009 odnotowano nieznaczny spa-
dek ilości zanieczyszczeń.
Głównymi źródłami punktowej emisji zanieczyszczeń powietrza w mieście Tarnów

są przede wszystkim Zakłady Azotowe W Tarnowie-Mościcach S.A. Ponadto znaczny wpływ wy-
wierają Miejskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej, Przedsiębiorstwo Przemysłu Chłodnicze-
go FRITAR i Zakłady Mechaniczne TARNÓW S.A.
Miasto Tarnów za rok 2010 zostało zakwalifikowane do klasy C, ze względu na stę-

żenia benzo(a)pirenu, pyłu zawieszonego PM10 i PM2,5. Zakwalifikowanie strefy do klasy C wy-
maga podejmowania szczególnych działań na rzecz poprawy jakości powietrza.
Zagrożenie hałasem i promieniowaniem elektromagnetycznym
Do głównych źródeł hałasu występujących na terenie miasta Tarnowa zalicza się

komunikację (hałas drogowy i kolejowy) oraz przemysł. Monitoring poziomu hałasu na terenie
miasta Tarnowa przeprowadzony w 2010 r. objął badania poziomu hałasu kolejowego w jednym
punkcie na obszarze miasta Tarnowa i w trzech obiektach przemysłowych. Przekroczone zostały
wartości hałasu w 1 punkcie pomiarowym, oddalonym od torów około 30 m, przekroczenie mie-
ściło się w przedziale od 5 do 10 dB.

Promieniowanie elektromagnetyczne
W województwie małopolskim przeprowadzano trzyletni cykl pomiarowy pozio-

mów pól elektromagnetycznych, który zakończono w 2010 r. Na terenie Tarnowa w żadnym z 6
punktów pomiarowych nie odnotowano przekroczenia dopuszczalnych wartości.
Zagrożenie powodziowe
Na dwóch największych rzekach na terenie miasta Tarnowa – Dunajcu oraz Białej

Tarnowskiej odnotowuje się duże wahania amplitud, obie rzeki prowadzą wody z terenów gór-
skich, charakteryzujących się brakiem zdolności retencyjnych. Wskutek czego wezbrania mają
charakter nagły i nierzadko stwarzają zagrożenie dla przyległych terenów. Ze względu na istnie-
jące zagrożenie powodziowe obydwie rzeki w miejscach szczególnie niebezpiecznych posiadają
obwałowanie.
Rysunek 28 ilustruje zagrożenie powodziowe występujące na terenie Tarnowa.
Rysunek 28. Zagrożenie powodziowe występujące na terenie miasta

2014
Wątok jest potokiem o charakterze wyżynnym, co oznacza, że często występują

w nim gwałtowne przyrosty stanu wody, zwłaszcza wiosną i po silnych ulewach. Wątok często
wylewa, prowadząc do powodzi i podtopień. Przyczyną jest słabe zalesienie i użytkowanie rolni-
cze zlewni, prowadzące do słabych zdolności retencyjnych. Wątok nie jest obwałowany, jedynie
w końcowym odcinku, wyposażony jest w prawobrzeżny wał cofkowy o dł. 740 m.
Zasięg obszarów szczególnego zagrożenia powodzią został określony w operacie

sporządzonym dla Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Krakowie dla rzeki Dunajec oraz
Biała Tarnowska. W 2011 r. sporządzono opracowanie pn. „Potok Wątok – koncepcja zabezpie-
czenia powodziowego potoku w km 0+000 – 24+680 w gm. Miasto Tarnów, Skrzyszów, Ryglice”,
które analizuje istniejące zagrożenie powodziowe na terenie zlewni Wątoka oraz określa możli-
wości jego obniżenia poprzez zaproponowane działania z zakresu ochrony przeciwpowodziowej.
Flora i fauna
Stan zbiorowisk roślinnych uzależniony jest od czynników środowiskowych oraz an-

tropogenicznych, związanych z bezpośrednią działalnością człowieka, przede wszystkim:
 miejskie i przemysłowe zanieczyszczenie powietrza,

 intensywne zasolenie podłoża w pobliżu dróg,
 presja zabudowy na sąsiadujące kompleksy leśne, powodująca przerwanie połączeń przy-
rodniczych;
 nadmierna penetracja lasów, dewastacja, zaśmiecanie, podpalenia, itp.
 autostrada A4 – degradacja terenu zajętego pod pas drogowy oraz terenów przyległych.
Obszary zdegradowane i wymagające rekultywacji
Do obszarów stwarzających zagrożenie dla środowiska należy zaliczyć przede

wszystkim zakłady i tereny przemysłowe (osadniki, zanieczyszczone powierzchnie) powodujące
zanieczyszczenie wszystkich komponentów środowiska – powietrza, wód podziemnych i po-
wierzchniowych, gruntu orz klimatu akustycznego. Aktualnie na jednym z osadników Zakładów
Azotowych – osadnik Czajka, prowadzona jest rekultywacja. Ponadto negatywnie na stan środo-
wiska wpływają tereny składowania odpadów oraz wyrobiska, na terenie których obserwuje się
nielegalne składowanie odpadów.
3) Wskazania dla zagospodarowania przestrzennego
Podstawową zasadą przy określaniu kierunków studium powinna być zasada zrów-
noważonego rozwoju miasta, przez co rozumie się dostosowanie przeznaczenia terenów
i sposobu zagospodarowania do zróżnicowanych predyspozycji środowiska:

 główna funkcja – osadnictwo – posiada aktualnie najlepsze warunki rozwoju w północno-

wschodnich i wschodnich krańcach miasta, w obrębie wierzchowin i stoków Płaskowyżu
Tarnowskiego,
 wykluczenie spod zabudowy terenów narażonych na osuwanie się mas ziemnych,
o nachyleniu terenu powyżej 20%, terenów tarasów zalewowych Dunajca oraz Białej
w obrębie obwałowań, terenów o gruntach słabonośnych i poziomie wód gruntowych
powyżej 2 m,
 intensywniejsze wykorzystanie terenów już zainwestowanych i rehabilitacja obszarów zde-
wastowanych,
 ograniczenie procesu kurczenia się powierzchni terenów niezainwestowanych, otwartych,
aktywnych biologicznie poprzez przeciwdziałanie rozprzestrzenianiu się rozproszonej za-
budowy; dążenie do koncentrowania zabudowy – działania przyczyniające się do obniże-
nia kosztów budowy i obsługi infrastruktury technicznej, a tym samym do zachowania
większych zwartych kompleksów obszarów o funkcjach przyrodniczych, niezbędnych dla
wypoczynku i zdrowia ludzi,
 poprawa struktury i funkcji systemu przyrodniczego miasta (SPM) – stworzenie ciągłej, prze-
nikającej tereny zurbanizowane struktury przestrzennej łączącej najbardziej wartościowe,
różnorodne tereny zieleni i fragmenty terenów otwartych w mieście, a także zapewniają-
cej ich powiązanie z terenami pozamiejskimi. Dotychczasowe zagospodarowanie miasta
przyczyniło się do znacznego rozczłonkowania obszarów przyrodniczych, przez co nie sta-
nowią ciągłego systemu; obszary niezabudowane (obszary leśne, użytki zielone) należy
wykorzystywać na cele wzbogacenia systemu przyrodniczego miasta, chroniąc przed po-
stępującą urbanizacją i przeznaczeniem na cele budowlane,
 ze względu na niewielki udział kompleksów leśnych na terenie miasta, a duży stopień zanie-
czyszczenia, wskazane jest zachowanie istniejących kompleksów leśnych oraz dążenie do
zwiększenia stopnia lesistości miasta poprzez tworzenie zwartych kompleksów leśnych,
 poprawa klimatu miasta poprzez zwiększanie przewietrzania, obniżanie emisji zanieczysz-
czeń oraz wysoki udział terenów zieleni w strukturze miasta, w tym zachowanie roślinno-
ści poprawiającej klimat akustyczny oraz warunki aerosanitarne, w szczególności roślin-
ność wzdłuż ciągów komunikacyjnych, torów kolejowych, terenów przemysłowych,
 zachowanie zadrzewień towarzyszących ciągom komunikacyjnym oraz ciekom i kanałom,
stanowiących ciągi ekologiczne o znaczeniu lokalnym,
 zachowanie przejść i przepustów dla zwierząt wzdłuż tras szybkiego ruchu (w tym wzdłuż au-
tostrady – zgodnie z projektem drogowym),
 kształtowanie otuliny biologicznej wokół cieków, przede wszystkim na terenach bezpośred-
nio z nimi graniczących i przeznaczonych do zainwestowania (ochrona przed spływem za-
nieczyszczeń),
 poprawa jakości wód powierzchniowych i podziemnych poprzez uporządkowanie gospodarki
wodno-ściekowej, w tym na terenach o rozproszonej zabudowie,
 kształtowanie ciągów komunikacyjnych pod transport o charakterze zbiorowym, rozwój ko-
munikacji pieszej i rowerowej,

2014
 ograniczenie spływów powierzchniowych do rzek, w szczególności z terenów przemysłowych

i innych silnie zanieczyszczonych, poprzez zachowywanie dużego udziału powierzchni te-
renu biologicznie czynnego,
 przeciwdziałanie powstawaniu dzikich wysypisk,
 konieczność likwidacji obszarów zagrożenia ekologicznego, czyli obszarów, na których wsku-
tek presji przemysłowej i urbanistycznej, zanikły procesy samoregulacyjne w przyrodzie,
 rekultywacja gleby i grunty zdegradowane, w celu przywrócenia wartości użytkowych tere-
nu.

VII. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z DIAGNOZY STANU DZIEDZICTWA KULTUROWEGO 93
VII. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z DIAGNOZY STANU

DZIEDZICTWA KULTUROWEGO
Długoletnia historia Tarnowa ma swoje odzwierciedlenie w zachowanym dziedzic-

twie kulturowym, zwłaszcza w charakterze poszczególnych układów urbanistycznych, a także
w poszczególnych obiektach pochodzących z różnych okresów historycznych.
W latach 1988 – 1991 sporządzone zostało Studium historyczno-urbanistyczne mia-

sta Tarnowa, opracowane przez zespół Bogusława Krasnowolskiego. Studium to zawiera bardzo
szczegółową charakterystykę stanu zachowania dziedzictwa kulturowego na terenie miasta oraz
wytyczne konserwatorskie dla współczesnego zagospodarowania poszczególnych części miasta.
Jednakże z uwagi na znaczne przekształcenia w strukturze przestrzennej Tarnowa od czasu spo-
rządzenia Studium historyczno-urbanistycznego, utrudniona jest pełna realizacja ustalonych
wytycznych (sporna może być kwestia zasięgu terenów ścisłej ochrony konserwatorskiej bez
zabudowy w obszarach, w których rozwój zabudowy już postępuje). Konieczna jest aktualizacja
wytycznych konserwatorskich odnośnie zasad zagospodarowania na terenach objętych ochroną
konserwatorską.
Układy i obiekty zabytkowe

Wśród układów i obiektów zabytkowych zlokalizowanych na terenie miasta 66 jest
objętych ochroną prawną poprzez wpis do rejestru zabytków (zgodnie z wykazem w tabeli 10),
natomiast ponad 800 obiektów ujętych jest w ewidencji zabytków Wojewódzkiego Konserwato-
ra Zabytków (zgodnie z wykazem nr 1). Przy czym należy zauważyć, że obiekty figurujące na liście
ewidencyjnej WKZ mogą mieć różny stan zachowania, tj. mogły zostać poddane rozbudowie,
nadbudowie czy przebudowie przy jednoczesnej utracie wartościowych elementów zabytko-
wych, część z nich (dotyczy to zwłaszcza zabudowy dawnych wsi Klikowa, Krzyż, Rzędzin) ze
względu na zły stan techniczny mogła zastać rozebrana.
Po analizie wartości kulturowych miasta wskazano ponadto obiekty, które również

powinny być zaliczone do elementów dziedzictwa kulturowego objętych ochroną.
Do najcenniejszych elementów dziedzictwa kulturowego, objętych wpisem do reje-

stru zabytków, należy zaliczyć m.in:
 zespół staromiejski objęty ulicami: Wałową(po zewnętrznej stronie ulicy), Szeroką, Bernar-
dyńską od Placu Morawskiego do Placu Świętego Ducha, Placem Świętego Ducha, ul. Tar-
gową do Wałowej, licząc po stronie zewnętrznej wymienionego pierścienia ulic i placów.
Średniowieczny rynek otoczony kamienicami wzniesionymi w większości w XVI-XVIII w.,

w tym budynki z podcieniami, jest jednym z najcenniejszych przykładów tego typu architek-

2014
94 VII. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z DIAGNOZY STANU DZIEDZICTWA KULTUROWEGO
tury w kraju. Zlokalizowany centralnie gotycki budynek ratusza wzniesiony w XV w. później

wielokrotnie przebudowywano nadając mu ostatecznie cechy stylu renesansowego.
Rysunek 29. Zabytkowe układy i obszary na terenie miasta
 układ urbanistyczny miasta z XVIII - XIX w. ograniczony ulicami: od północy ul. Słowackiego,
Poniatowskiego, od wschodu ul. Starodąbrowską, od południa ul. Narutowicza, Konarskie-
go, potokiem Wątok, od zachodu ul. Krasińskiego wraz z ul. Krakowską i Lwowską (z wyklu-
czeniem zespołu Starego Miasta po zewnętrznej granicy ul. Wałowej) jako głównymi osiami
perspektywicznymi układu, wytworzony został podczas austriackiej regulacji miasta, z wie-
loma wartościowym obiektami.
 układ urbanistyczny osiedla mieszkaniowego Mościce zamknięty ulicami: Chemiczną, Lipo-

wą, Zawadzkiego, Akacjową, Czerwonych Klonów i Zbylitowską.
Osiedle zaprojektowane w latach 1927 – 1929 jako realizacja idei miasta – ogrodu oparte
jest o osiowe kompozycje z regularną siatką ulic, które tworzą aleje ze szpalerami drzew.
Zespół tworzą budynki użyteczności publicznej oraz parterowa i piętrowa zabudowa miesz-
kalna sytuowana na dużych działkach ogrodowych symetrycznie względem alei. Podstawo-
wa oś (ul. Czerwonych Klonów) ukierunkowana od północy na główny budynek Zakładów

Azotowych, natomiast od południa na dom kultury, krzyżuje się z wytyczonymi do niej pro-
stopadle ulicami. Układ tworzy również park im. Eugeniusza Kwiatkowskiego wytyczony na
planie kwadratu.
 Zespół dworsko-parkowy w Gumniskach
Klasycystyczny pałac wzniesiony w 1799 r. z inicjatywy Hieronima Sanguszki jako letnia re-
zydencja rozbudowany został w 2. poł. XIX w. Budynek od 1945 r. użytkowany jest jako sie-
dziba Zespołu Szkół Ekonomiczno – Ogrodniczych. Park założony został w XVIII / XIX w. jako
układ krajobrazowy o nieregularnej kompozycji wraz z układem wodnym. W latach później-
szych fragment parku przed tarasem pałacu przekształcono w symetryczny układ parterowy
z fontanną. Zespół obejmuje również zabudowę towarzyszącą – budynek administracyjny,
dom ogrodnika, dawny dom narzędzi ogrodniczych, dawną pompownię wody, zabudowę
folwarczną.
 dworcowy zespół urbanistyczny
Secesyjny gmach dworca kolejowego wybudowany został w latach 1906 – 1910 na wzór
dworca lwowskiego. Budynek dworca oraz plac dworcowy zostały poddane gruntownej
modernizacji w 2010 r. przy zachowaniu oryginalnych elementów projektu.
 relikty zamku Tarnowskich na Górze Św. Marcina,
Powstała staraniem Spycimira Leliwity w związku z lokacją miasta w 1330 r. budowla wzno-
szona była do ok. 1342 r. i obejmowała zamek wysoki oraz zamek dolny z zapleczem gospo-
darczym. Zamek odbudowywano i przebudowywano kilkukrotnie, m.in. po najeździe wę-
gierskim z 1441 r., staraniem hetmana Jana Tarnowskiego w XVI w. poprzez nadanie mu
charakteru rezydencji obronnej o cechach renesansowych wraz z budową systemu obron-
nego. Zamek opuszczony został w 1. połowie XVIII w. i rozebrany w celu pozyskania mate-
riału budowlanego. Obecnie zachowały się ruiny zespołu obejmujące dolne partie muru
zamku wysokiego i dolnego oraz relikty fortyfikacji ziemnych i murowanych.
 kościół p.w. Najświętszej Marii Panny (na Burku)
Drewniany kościół gotycki, konsekrowany w 1462 r., zlokalizowany jest nad potokiem Wą-
tok. Jego jednonawowa konstrukcja przekryta jest gontem i słupową wieżą z baniastym
hełmem, również krytym gontem.
 kościół p.w. Świętej Trójcy (na Terlikówce)
Kościół wzniesiony został w 1589 r. jako drewniana, kryta gontem jednonawowa świątynia
zwieńczona dwukondygnacyjną wieżą z baniastym hełmem o ośmiobocznej latarni oraz
z iglicą. Wnętrze kościoła posiada cechy barokowe i manierystyczne, ołtarz główny pochodzi
z 1. poł. XVII r.

2014
 kościół p.w. Podwyższenia Krzyża oo. bernardynów (ul. Bernardyńska 13)
Budowla zakonu ss. bernardynek, ukończona w 1680 r., została przejęta w 1789 r. przez oo.
bernardynów. Kościół nosi cechy barkowe, jest jednonawowy, murowany i tynkowany.
 dawny zespół klasztorny oo. bernardynów (ul. Bernardyńska 24)
Pierwotnie gotycki kościół pw. Matki Bożej Śnieżnej wzniesiony został jako budowla gotycka
w 1468 r. dla przybyłych do miasta oo. bernardynów. Po pożarze, który zniszczył kościół
rozbudowano go w drugiej połowie XVIII w., po czym w 1789 r. decyzją władz austriackich
odebrano oo. bernardynom klasztor wraz z kościołem. Otrzymali oni wówczas pobliski ko-
ściół ss. bernardynek po kasacie zakonu żeńskiego. W XIX w. budynki przebudowano na cele
świeckie (Sąd Szlachecki). Podział budowli kościoła na kondygnacje i nadanie cech klasycy-
stycznych fasadzie doprowadziło do zatracenia pierwotnego charakteru zespołu.
 kościół katedralny p.w. Narodzenia Najświętszej Marii Panny
Budowla wzniesiona została jako kościół parafialny w wyniku lokacji miasta w 1330 r. pier-
wotnie jednonawowy. Po podniesieniu do rangi kolegiaty w 1400 r., a następnie katedry
w 1786 r. został wielokrotnie poddawany rozbudowie. Kościół gotycki z elementami neogo-
tyckimi z późnobarokową kaplicą stanowi murowaną konstrukcję trójnawową bazylikową.
We wnętrzu znajdują się renesansowe nagrobki rodu Tarnowskich oraz manierystyczne ro-
du Ostrogskich
 park miejski - Ogród Strzelecki
Park założony został w latach 1866 – 1869 w układzie krajobrazowym z wydzieloną przy za-
chodniej granicy częścią gospodarczą (później ów ogród warzywny przekształcono
w ogródek jordanowski). Założenie zachowało w ogólnych zarysach pierwotną kompozycję
z nieregularnym, krętym układem alejek. W północnej części parku w latach 20. XX w. zloka-
lizowano Mauzoleum gen. Józefa Bema w formie dwurzędowej kolumnady z sarkofagiem,
na którym widnieją inskrypcje w języku polskim, węgierskim i tureckim. Na terenie parku
znajduje się również neogotycki pałac Towarzystwa Strzeleckiego, dom ogrodnika, zabyt-
kowa fontanna, studnia oraz ogrodzenie.
 stary cmentarz przy ul Narutowicza
Cmentarz złożony w 1787 r. w późniejszych latach był kilkukrotnie powiększany, natomiast

oficjalnie zamknięto go w 1928 r. Najstarszy nagrobek Księżnej Marii z Lubomirskich Radzi-
wiłłowej pochodzi z 1795 r. Do najcenniejszych obiektów zlokalizowanych na terenie cmen-
tarza należy zaliczyć dwie kaplice – mauzoleum Radzikowskich z pocz. XIX w. oraz mauzo-
leum Sanguszków z lat 1868 – 70.

 cmentarz żydowski przy ul. Starodąbrowskiej
Cmentarz założony pod koniec XVI w. na podstawie przywileju na cmentarz dla gminy ży-
dowskiej Tarnowa z 1583 r. jest bardzo dobrze zachowany. W latach 1942 – 43 kirkut był
miejscem kaźni Żydów podczas likwidacji tarnowskiego getta.
Ochroną prawną poprzez wpisanie do rejestru zabytków objętych zostało 66 ele-

mentów zlokalizowanych na terenie Tarnowa. Wśród nich są 3 układy urbanistyczne obejmujące
centralną część miasta oraz fragment dzielnicy Mościce, 1 zespół urbanistyczny i jeden zespół
pałacowo – parkowy. Największą grupę wśród budynków zabytkowych w wykazie tworzą ka-
mienice (35 obiektów). Na listę wpisanych jest również 8 obiektów sakralnych, 5 dworków bądź
willi, 5 obiektów użyteczności publicznej, 3 cmentarze i jedna kaplica cmentarna. Rejestrem ob-
jęte jest ponadto miejsce historyczne, park miejski, obiekt techniki, a także ruiny zamku.
wykres 3. Procentowy udział poszczególnych typów obiektów zabytkowych wpisanych do rejestru zabytków
Poniższa tabela zawiera wykaz obiektów wpisanych do rejestru zabytków.
Tabela 10. Obiekty wpisane do rejestru zabytków
nr wpisu do data wpisu

l.p. obiekt lokalizacja datowanie
rejestru do rejestru
układ urbanistyczny - zespół staro-
1 Stare Miasto XIV - XVI w. A-130 24.09.1934
miejski
2 układ urbanistyczny XVIII - XIX w. Śródmieście XVIII - XIX w. A-86 12.04.1976
układ urbanistyczny - osiedle Mo-
3 Mościce lata 20. XX w. A-208 17.12.1978
ścice

2014

dworcowy zespół urbanistyczny
(gmach dworca głównego, wiaty
4 ul. Dworcowa XIX / XX A-80 3.11.1975
peronowe, pl. Dworcowy, ul.
Dworcowa)
zespół pałacowo-parkowy w Gum-
niskach (pałac, oficyna, 2 budynki
5 Gumniska XVIII / XIX A-55 19.11.1968
administracyjno - gospodarcze,
spichrz, ogród)
Góra św. Marcina, ul.
6 ruiny zamku Tarnowskich 1340 r. A-119 25.10.1976
Wypoczynkowa
7 ratusz Rynek 1 XIV 582 (stary nr) 20.10.1936
8 Ogród Strzelecki, ob. park miejski XIX A-81 13.12.1975
kościół p.w. Podwyższenia Krzyża
9 ul. Bernardyńska 13 XVIII A-185 24.04.1970
oo. bernardynów
10 zespół klasztorny oo. bernardynów ul. Bernardyńska 24 2. poł XV, XIX A-419 16.06.1998
ok.1400, 1887 -
11 Katedra p.w. Narodzenia NMP Plac Katedralny A-228 25.09.1980
1897
zespół zabudowy - dom kapituły
12 (muzeum), dom Mikołajowskich, Plac Katedralny XVI A-338 18.07.1991
scholasteria
kościół pomocniczy p.w. Świętej
13 ul. Tuchowska 5 1562, 1857 A-187 25.04.1970
Trójcy na Terlikówce (drewniany)
ul. Konarskiego / ul.
kościół pomocniczy p.w. NMP na
14 Najświętszej Marii XV, XVII A-186 24.04.1970
Burku (drewniany)
Panny
kościół parafialny p.w. Św. Rodziny
15 ul. Krakowska 41 1904-07 r. A-319 19.10.1988
wraz z plebanią
zespół klasztorny urszulanek (bu-
dynek internatu, budynek szkolny,
16 ul. Gen.J. Bema XIX/XX A-80/M 22.03.2007
budynek klauzury, ogród i dziedzi-
niec klasztorny)
17 Stary Cmentarz ul. Narutowicza XVIII A-127 11.06.1977
kaplica Św. Józefa, kaplica grobowa ul. Narutowicza, Stary 1805, 1869-
18 A-125 18.06.1977
Sanguszków Cmentarz 1871
19 cmentarz żydowski ul. Szpitalna XVI A-22 28.09.1976
20 cmentarz wojenny nr 200 ul. Chyszowska 1915 r. A-54/M 5.05.2006
miejsce historyczne - skwer z ka-
21 mieniem węgielnym osiedla "Nasz ul. Obrońców Lwowa 1934 r. A-411 2.02.1998
Dom" ("Za Torem")
Gmach I Liceum Ogólnokształcące-
22 ul. Piłsudskiego 4 1883 r. A-23/M 14.11.2005
go
23 komin d. browaru Sanguszków ul. Narutowicza 1 1894 r. A-143/M 4.04.2008
24 dworek ul. Batorego 19 1 poł. XIX A-225 6.09.1980
25 willa, ob. Urząd Stanu Cywilnego ul. Gumniska 30 2 poł. XIX A-48/M 22.03.2006
26 kamienica ul. Brodzińskiego 5 1905 r. A-145 1.03.1978


29 zespół willowy ul. Jarzębinowa 9 1920 r. A-63/M 21.07.2006
Plac Kazimierza Wiel-
30 kamienica pocz. XX A-362 3.11.1993
kiego 2
31 zajazd, ob. dom ul. Kołłątaja 1 pocz. XIX A-120 25.10.1977
32 szkoła ul. Kopernika 5 1874 r. A-320 15.02.1989
33 dworek ul. Konarskiego 15 l poł. XIX A-224 25.08.1980
34 kamienica z oficynami ul. Krakowska 2 2 poł. XIX A-135 9.12.1977
35 kamienica z oficynami ul. Krakowska 8 2 poł. XIX A-380 3.10.1994
ul. Krakowska 9,
36 kamienica, ob. Hotel Bristol pocz. XX A-415 7.05.1998
Nowy Świat 3
37 zespół dworku ul. Krakowska 10 XVIII/XIX A-221 17.08.1980
38 kamienica ul. Legionów 14 1900-1905 r. A-237 9.10.1981
39 kamienica ul. Legionów l6 ok. 1900 r. A-236 9.10.1981
40 kamienica ul. Narutowicza 33 pocz. XX A-408 30.12.1997
41 budynek Wodociągów Tarnowskich ul. Narutowicza 37 pocz. XX A-27/M 7.07.2005
budynek Urzędu Dozoru Technicz- ul. Czerwonych Klo-
42 A-208 17.12.1979
nego nów 6
43 kamienica ul. Piłsudskiego 3 A-67/M 20.12.2006
44 kamienica ul. Rogoyskiego 28 XIX/XX A-156/M 25.08.2008
45 kamienica ul. Rogoyskiego 30 1913 r. A-230 16.10.1980
46 kamienica Rynek 3 XVI A-109/M 23.08.2007
47 kamienica Rynek 4 l poł. XIX A-17/M 5.04.2004
48 kamienica Rynek 8 XVI-XVII A-394 6.09.1996
49 kamienica Rynek 9 XVI A-369 17.11.1993
50 kamienica Rynek 10 XVIII-XIX A-383 4.05.1995
53 kamienica Rynek 14 ok. XVI A-412 10.03.1998
54 kamienica Rynek 15 3 ćw. XIX A-397 29.11.1996
56 kamienica Rynek 17 2 poł. XIX A-371 18.11.1993
57 kamienica Rynek 19 2 poł. XVI 167 (stary nr) 19.05.1947
60 kamienica Rynek 22 XVI-XVII A-30/M 29.09.2005
61 kamienica Rynek 24 XVI-XVII A-1204/M 22.04.2010
62 kamienica (budynek starostwa) Plac Sobieskiego 5 poł. XIX A-12/M 12.12.2003
63 kamienica ul. Sowińskiego 11 1906 r. A-137 14.12.1977
64 kamienica ul. Sowińskiego 13 1913 r. A-229 7.10.1980
65 kamienica (sala lustrzana) ul. Wałowa 10 1880-82 r. A-84 30.03.1976
66 kamienica ul. Żydowska 20 poł. XVI A-407 26.11.1997
na podstawie informacji Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków
Rysunek zmiany studium nr 2d prezentuje zagadnienia w zakresie dziedzictwa kul-

turowego na mapie całego miasta. Lokalizację obiektów objętych rejestrem zabytków oraz

2014
obiektów ujętych w ewidencji Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków na obszarze centrum

miasta ilustruje Rysunek 30.
Rysunek 30. Zabytki na obszarze centrum miasta
Analiza wartości kulturowych pozwala na wysunięcie wniosku o rozpatrzenie moż-

liwości objęcia ochroną następujących obiektów i zespołów zabytkowych, które niezależnie od
swojej wartości historycznej, stanowią o wartości fizjonomii miasta i jej różnorodności:
 układ urbanistyczny Plac Świętego Ducha, ob. Plac gen. J. Bema, wykształcony w XV w.
 układ urbanistyczny Placu Drzewnego, wytyczony w 1784 r.
 układ urbanistyczny zespołu zabudowy osiedla pracowniczego Warsztatów Kolejowych
z lat 20. XX w. zamknięty ulicami Warsztatowa – Skorupki, Ogrodowa – Kassali
 alejowe ukształtowanie ul. Piłsudskiego, 1884 r.
 fortyfikacje miejskie
 kościół parafialny p.w. św. Józefa i Matki Bożej Fatimskiej z lat 1957 – 1960
 kościół parafialny p.w. Świętego Krzyża i Świętego Filipa Neri przy ul. Piłsudskiego
z końca XIX w.
 kościół parafialny p.w. św. Krzyża i Matki Bożej Nieustającej Pomocy w Krzyżu z lat
1909 – 1910

 zespół Szpitala Miejskiego przy ul. Szpitalnej z lat 1861 – 1912

 Wielkie Schody
 schody w ciągu ul. Basztowej
 most kolejowy na Białej Tarnowskiej
 strażnica na lewym brzegu rz. Białej przy moście kolejowym
 dawny zespół młyna Szancerów przy ul. Kołłątaja
 zespół budynków zlokalizowanych przy ul. Taras 4 i Targowa 12
 mur obronny przy klasztorze oo. bernardynów (od ul. Franciszkańskiej)
 Bima - pozostałość po renesansowej synagodze
 budynek administracyjny dawnego browaru Sanguszków przy ul. Krakowskiej
 zespół obiektów stadniny koni w Klikowej z lat 20-tych XX w.
 zespół zabudowy z początku lat 50-tych XX w przy ul. Lwowskiej
 osiedle urzędnicze z lat 20-tych XX w. w Mościcach
 osiedle mieszkaniowe „Za Torem” w Mościcach
 zespół kościoła i klasztoru ss. Miłosierdzia Serca Bożego z dawną szkołą dla panien przy
ul. Owsianej.
Ponadto w Tarnowie zlokalizowanych jest 65 kapliczek, krzyży, figur, pomników:
 Plac katedralny, figura MB na postumencie, 1884 r.,  ul. Mokra (nad stawem), kapliczka na drzewie, 1917 r.,
 ul. Szopena 15, figura MB na postumencie, 1890 r.,  ul. Mokra, krzyż drewniany, pocz. XX w.,
 ul. Panny Marii, figura MB na postumencie (przy pleba-  ul. Krakowska (obok cm. wojennego), krzyż drewniany
ni), 1930 r., (metalowy?), 1914r.,
 ul. Panny Marii 7, figura MB w sztucznej skale, 1947 r.,  ul. Liściasta 216, krzyż drewniany, pocz. XX w.,
 ul. Tuchowska, kapliczka przy nasypie, św. Walentego,  ul. Klikowska/Niedomnicka, figura na postumencie,
1798 r., 1936 r.,
 ul. Tuchowska, we wnęce muru cmentarza starego,  ul. Zagumnie 69, krzyż drewniany z kapliczką szafkową,
1927–31 r., z figurą św. Stanisława Szczepanowskiego, 1984 r.,
 ul. Klikowska 45, posąg na postumencie, 1925 r.,  ul. Klikowska 169, krzyż drewniany, 1956 r., w miejscu
 ul. Gumniska 18–20, krzyż-figura, 1892 r., neogotycka; starszego wg tradycji na mogile zmarłych na zarazę,
 ul. Krakowska 41, kapliczka kubaturowa, ok. poł. XIX w.,  przy ogrodzeniu kościoła parafialnego w Klikowej, krzyż z
 ul. Krakowska 127, kapliczka kubaturowa, I poł. XIX w., kapliczką szafkową, 1960 r., w miejscu starszego wg
 ul. Głowackiego 73, Grupa Ukrzyżowania na postumen- tradycji na mogile powstańców (?),
cie, poł. XIX w.,  ul. Czerwona/Daleka, kapliczka szafkowa na drzewie,
 ul. Głowackiego 3, figura na postumencie, poł. XIX w., 1900 r.,
 ul. Głowackiego 24, figura na postumencie, XIX/XX w.,  ul. Azotowa/Lipowa, krzyż żeliwny, 1954 r., w miejscu
 ul. Mościckiego 177, Chrystus na postumencie, 1888 r., starszego wg tradycji na mogile dzieci zmarłych na
 ul. Mościckiego 125, Chrystus na postumencie, 1925 r., cholerę,
 ul. Mościckiego 134, krzyż drewniany z wizerunkiem  ul. Tuchowska, figura na postumencie, 1900 r.,
Chrystusa, ok. 1925 r.,  ul. Tuchowska (przy kościele p.w. św. Trójcy), figura na
 ul. Do Huty, krzyż drewniany z wizerunkiem Chrystusa, postumencie, 1892 r.,
1925 r.,  ul. Tuchowska, j.w., krzyż drewniany, 1911 r.,
 ul. Pszenna 3, grota z figurą MB, pocz. XX w.,  Góra św. Marcina, krzyż drewniany (metalowy?), 1935 r.,
 ul. Pszenna 3, figura na postumencie, pocz. XX w.,  ul. H. Marusarz, kapliczka kubaturowa, I poł. XIX w.,

2014
 ul. H. Marusarz 73, kapliczka murowana w kształcie słu-  ul. Legionów 56, figura na postumencie, 1865 r.,
pa, 1929 r.,  ul. Starodąbrowska 33, figura na postumencie,
 ul. H. Marusarz 69, krzyż betonowy, ok. 1930 r., ok. 1933 r.,
 ul. H. Marusarz 45, krzyż drewniany, ok. 1943 r.,  ul. Prostopadła, figura na postumencie, 1936 r.,
 ul. Lwowska 136, kapliczka kubaturowa, II poł. XIX w.,  ul. Wiśniowa, kapliczka murowana w kształcie słupa,
 Cmentarz na Rzędzinie, kapliczka kubaturowa przenie- 1939 r.,
siona z ul. Narutowicza, II poł. XIX w.,  ul. Wilcza 9, kapliczka szafkowa na słupie, 1903 r.,
 ul. Braci Saków 24, murowana w kształcie słupa,  ul. Rzeczna 2, figura MB, murowana, pocz. XX w.,
XVIII/XIX w.,  ul. Tuchowska, figura MB z Dzieciątkiem, ok. 1900 r.,
 ul. Braci Saków 75, sztuczna grota z figurą, 1906 r.,  ul. Kościuszki 75, krzyż na postumencie, 1901 r.,
 ul. Braci Saków 43, figura na postumencie, 1912 r.,  ul. Orkana 43A, kapliczka z figurą Chrystusa i MB, I poł.
 ul. Lwowska 38, figura MB na postumencie, 1904 r., XIX w.,
(ogród ss. felicjanek),  ul. Orkana 33, krzyż drewniany, pocz. XX w.,
 ul. Lwowska 36, krzyż drewniany, ok. 1910 r.,  ul. Piłsudskiego, Pomnik Nieznanego Żołnierza, 1920 r.,
 ul. Tarnowskiego 1, krzyż drewniany, ok. 1875 r.,  ul. Piłsudskiego, Pomnik K. Brodzińskiego, 1884 r.,
 ul. Orkana 100, krzyż drewniany, 1918 r.,  ul. Piłsudskiego, Pomnik J. Szujskiego, 1886 r.,
 ul. Nowodąbrowska, kapliczka murowana w kształcie  pl. im. 5. Pułku Strzelców Konnych, pomnik, 1923 r.,
słupa, XIX/XX w.,  pl. Kazimierza Wielkiego, Pomnik A. Mickiewicza,
 ul. Nowodąbrowska 143, kapliczka kubaturowa, k. XVIII 1900 r.,
w.,  ul. Mickiewicza, kaplica na dziedzińcu przed budynkiem
 ul. Nowodąbrowska 112/114, figura na postumencie, d. koszar piechoty.
1946 r.,
Tarnów charakteryzuję się bardzo wysokimi walorami w zakresie dziedzictwa kultu-

rowego w skali regionu. Wiąże się to z wieloletnią historią miasta i wykształceniem bardzo war-
tościowych układów urbanistycznych, tworzonych przez cenną architekturę z różnych okresów.
Stan zachowania obiektów objętych rejestrem jest zadowalający. Sytuacja nie jest
jednak podobna w odniesieniu do wielu budynków ujętych w ewidencji zabytków Wojewódzkie-
go Konserwatora Zabytków (zwłaszcza na terenach dawnych wsi Krzyż, Klikowa, Rzędzin). W celu
ochrony wszystkich elementów dziedzictwa kulturowego tworzących tożsamość miasta należy
sporządzić miejski program opieki nad zabytkami. Zgodnie z założeniami służyłby on aktualizacji
zabytkowych zasobów miasta, weryfikacji i poprawie stanu zachowania zabytków, wykorzystania
ich na potrzeby społeczne, gospodarcze i edukacyjne.
Zgodnie z wojewódzkim programem opieki nad zabytkami w Małopolsce na lata

2010 – 2013 w Tarnowie zlokalizowane są 3 pomniki stanowiące dobra kultury współczesnej:
 pomnik gen. Józefa Bema, ul. Wałowa,

 pomnik pierwszego transportu do Oświęcimia, pl. Więźniów Oświęcimia,
 pomnik Ofiar Wojny i Faszyzmu, ul. Narutowicza.

Zasoby archeologiczne
W zakresie badań archeologicznych przeprowadzonych w ramach Archeologicznego
Zdjęcia Polski, zakres rejestracji obejmuje osady o powierzchni powyżej 0,5 ha, osady o po-
wierzchni poniżej 0,5 ha, ślady osadnictwa, stanowiska archiwalne, odszukane w terenie o usta-
lonej lokalizacji bez dalszego materiału, stanowiska archiwalne o nieustalonej lokalizacji oraz
stanowiska o szczególnej wartości.
Rozmieszczenie 85 stanowisk archeologicznych występujących w granicach admini-

stracyjnych miasta zostało przedstawione na rysunku nr 2d.

2014
104 VIII. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z DIAGNOZY SYSTEMU KOMUNIKACJI
VIII. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z DIAGNOZY

SYSTEMU KOMUNIKACJI
Podstawowy układ drogowy Tarnowa stanowią drogi i ulice:
 autostrada A4 z węzłami Tarnów Zachód (Wierzchosławice) i Tarnów Północ (Krzyż)
 w klasie dróg głównych ruchu przyspieszonego (GP):
 droga krajowa 94 (d. 4) – południowa obwodnica Tarnowa

 droga krajowa nr 73 – al. Jana Pawła II, ul. Lwowska
 w klasie dróg głównych (G):
 droga wojewódzka nr 977 do węzła z drogą krajową 94 (d. 4)

 droga wojewódzka nr 973 – ul. Niedomicka, ul. Klikowska, ul. Wyszyńskiego, ul. Czysta,
ul. Mościckiego, ul. Kwiatkowskiego, ul. Czerwonych Klonów, ul. Czerwona, ul. Krakow-
ska
 ciąg ulic: Elektryczna, Spokojna
 ciąg ulic: Mościckiego, Szujskiego
 ul. Krakowska do ul. Sikorskiego
 ciąg ulic: Lwowska, Słoneczna, Słowackiego, Szkotnik, Sikorskiego
 w klasie dróg zbiorczych (Z):
 ul. Tuchowska od węzła z drogą krajową 94 (d. 4)

 ciąg ulic: Narutowicza, Konarskiego, Gumniska, Okrężna
 ul. Skrzyszowska
 ul. Orkana
 ciąg ulic: Nowodąbrowska, Starodąbrowska, Kołłątaja, Dąbrowskiego
 ul. Lwowska od ul. Orkana do ul. Starodąbrowskiej
 ciąg ulic: Mickiewicza, Solidarności
 ul. Mościckiego od ul. Szujskiego do ul. Szkotnik
 ul. Chemiczna
 ul. Zbylitowska
 ul. Koszycka
W zarządzie miasta Tarnowa zlokalizowanych jest 351 km dróg publicznych, w tym:
 drogi krajowe stanowią – 8,8 km,

 drogi wojewódzkie – 13,3 km,
 drogi powiatowe – 60,1 km,
 drogi gminne – 268,8 km.

VIII. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z DIAGNOZY SYSTEMU KOMUNIKACJI 105
Rysunek 31 zakreśla układ drogowy miasta w podziale na kategorie dróg (z pomi-

nięciem dróg gminnych).
Rysunek 31. Układ drogowy miasta w podziale na kategorie dróg
Powiązania zewnętrzne zapewnia:
 autostrada A4 przebiegająca północnymi terenami Tarnowa i łącząca się z układem ulicznym

miasta w dwóch węzłach: Tarnów Zachód (Wierzchosławice) i Tarnów Północ (Krzyż),
 droga krajowa 94 (d. 4) o przebiegu od zachodniej granicy państwa (przejście graniczne Ol-
szyna i Zgorzelec - do wschodniej granicy państwa (przejście graniczne Korczowa), omija-
jąca miasto obwodnicą po stronie południowej przejmując całkowicie ruch tranzytowy
i łącząc się z wewnętrznym układem miasta w trzech węzłach zlokalizowanych przy ulicy
Krakowskiej, Tuchowskiej oraz Lwowskiej,
 droga krajowa nr 73 oraz drogi wojewódzkie nr 977 i 973, tworzące powiązanie komunika-
cyjne Tarnowa z centralnym obszarem Polski i z południowym przejściem granicznym Ko-
nieczna, tworząc zewnętrzne powiązanie miasta od strony północnej i południowej.
Najbardziej obciążone ruchem są trasy prowadzące z kierunku zachodniego i pół-
nocnego i południowego w stronę centrum miasta. Przepustowość ruchu samochodowego do

2014
miasta w ciągu drogi wojewódzkiej nr 977 nie jest limitowana skrzyżowaniem z obwodnicą połu-
dniową (dwupoziomowy węzeł). Natomiast limitowana jest przepustowość drogi nienormatyw-
nymi wiaduktami kolejowymi, a głównie skrzyżowaniem ulic Tuchowska – Konarskiego. Ze
względu na coraz większy ruch samochodowy konieczna jest rozbudowa istniejących wiaduktów
kolejowych oraz budowa połączenia drogowego w kierunku zachodnim po północnej stronie linii
kolejowej bądź budowa nowego, bezkolizyjnego przekroczenia linii kolejowej wraz z połącze-
niem drogowym w kierunku zachodnim. Od strony zachodniej największy ruch samochodów
odbywa się drogą powiatową – ul. Witosa. Sytuację natężenia ruchu na tej trasie może zmienić
skierowanie na nią ruchu z autostrady poprzez węzeł Tarnów Zachód (Wierzchosławice).
Powiązania wewnętrzne tworzą drogi powiatowe biegnące w ciągu ulic Spokojnej,

Elektrycznej, Klikowskiej, Szkotnik do ul. Krakowskiej, Narutowicza, Konarskiego, Gumniska,
Okrężną do drogi krajowej nr 73, które tworzą małą obwodnicę miasta oraz ulice Słowackiego,
Słoneczna do drogi krajowej nr 73 i ul. Mościckiego, Szujskiego.
Natężenie ruchu
W czerwcu 2008 r. przeprowadzono pomiar ruchu w godzinach szczytu popołu-

dniowego na skrzyżowaniach w centrum Tarnowa, a także na kilku skrzyżowaniach usytuowa-
nych na obrzeżach miasta. Największe natężenie ruchu występuje na ciągu ulicy Krakowskiej
(1600 poj./godz./kier.max). Bardzo duże natężenia występują na ulic Jana Pawła II (1188
poj./godz./kier.max), ulicy Słonecznej (1124 poj./godz./kier.max). Ulica Tuchowska prowadząca
od obwodnicy Tarnowa jest także bardzo obciążona, w ciągu godziny szczytu popołudniowego
zarejestrowano (788 poj./godz./kier.max).
W wyniku przeprowadzonych pomiarów ruchu na najważniejszych skrzyżowaniach

miasta ww. programie określono poniższe wnioski:
 Zauważalne są bardzo duże natężenia ruchu z kierunków miejscowości położonych wzdłuż

dróg powiatowych, szczególnie do strony Wierzchosławic.
 Między rejonami położonymi na zewnątrz miasta i w centrum dużą rolę w połączeniach od-
grywają również drogi niższych klas.
 Najbardziej obciążonymi kierunkami są kierunki z zachodu, północy i południa w stronę cen-
trum miasta.
 Pomiar natężeń ruchu na granicach między poszczególnymi rejonami miasta pokazuje bar-
dzo duży udział przemieszczeń z zachodniej i południowo – zachodniej części miasta z re-
jonami ścisłego centrum. Tak duża liczba podróży między tymi rejonami powoduje bardzo
duże obciążenie ulic łączących te rejony miasta.
 Wybudowanie węzła autostradowego w zachodniej części miasta spowoduje znaczny wzrost
natężenia ruchu na ulicach łączących ten węzeł z centrum Tarnowa. Przy obecnej sieci po-
łączeń w tamtym rejonie nastąpi przekroczenie przepustowości ulic łączących rejony poło-
żone w zachodniej części miasta z centrum. Obecne połączenie w tym rejonie jest już dość
obciążone.

 Zdecydowanie mniej obciążone są ulice we wschodniej części miasta. Mniejszy jest także
ruch między rejonami w tej części Tarnowa.
 W celu zapewnienia dobrej przejezdności ulic łączących planowane węzły autostradowe
z centrum miasta należy dążyć do rozbudowy sieci drogowej w zachodniej części Tarnowa.
Obecny stan sieci ulicznej w tym rejonie jest już bardzo obciążony, dodatkowo wybudo-
wanie węzłów autostradowych spowoduje całkowite wyczerpanie przepustowości tych
ulic.
Stan techniczny dróg
Stan dróg w mieście jest zróżnicowany, wpływ na ich jakość mają prowadzone dzia-
łania modernizacyjne oraz natężenie ruchu. Najlepszy stan dróg posiadają drogi wojewódzkie,
które w ostatnich latach były przebudowywane. Stan techniczny dróg w roku 2011 kształtował
się następująco:
drogi krajowe: stan dobry – 9% stan zadowalający – 41% stan zły – 50%
drogi wojewódzkie: stan dobry – 80% stan zadowalający – 16% stan zły – 4%
drogi powiatowe: stan dobry – 54% stan zadowalający – 22% stan zły – 24%
drogi gminne: stan dobry – 34% stan zadowalający – 39% stan zły – 27%
System parkowania
Miejsca parkingowe i postojowe ogólnodostępne zlokalizowane są przy budynkach

użyteczności publicznej, jako miejsca postojowe wyznaczone w pasach drogowych oraz związane
są z obsługą osiedli zabudowy wielorodzinnej i usług podstawowych.

2014
Rysunek 32. Strefa płatnego parkowania wytyczona w centrum Tarnowa
Centrum miasta znajduje się w strefie płatnego postoju, którą wyznaczają ulice Na-
rutowicza, Konarskiego, Dąbrowskiego, Kołłątaja, Starodąbrowska, Słoneczna, Sitki, Słowackiego,
Nowy Świat, Solidarności, Szujskiego, Szkotnik, Mościckiego, Pułaskiego, Krakowska (Rysunek
32). Z uwagi na brak wystarczającej ilości miejsc postojowych w 2007 r. opracowano program
budowy miejsc postojowych. W ramach tego programu wykonano nowe parkingi przy
Al. Tarnowskich, ul. Skowronków, Os. 25-lecia, ul. Mostowej i ul. Żurawiej.
Komunikacja zbiorowa
Transport zbiorowy opiera się na sieci komunikacji autobusowej i prywatnej. Komu-

nikacja autobusowa nie ma wydzielonych osobnych pasów ruchu, co w godzinach szczytu powo-
duje utrudnienia w prawidłowym funkcjonowaniu komunikacji miejskiej. Większość linii autobu-
sowej obsługiwana jest przez Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne. Na terenie miasta funk-
cjonuje 28 linii komunikacji autobusowej, które zatrzymują się łącznie na 553 przystankach usy-
tuowanych na trasach linii komunikacyjnych na terenie miasta i poza nim (340 przystanków
znajduje się w obrębie granic miasta).
Na terenie miasta usługi przewozowe świadczy 51 prywatnych przewoźników oraz 3

Przedsiębiorstwa Komunikacji Samochodowej. Przewoźnicy prywatni i inne przedsiębiorstwa
komunikacyjne obsługują przede wszystkim linie podmiejskie, łączące Tarnów z okolicznymi

miejscowościami. Transport prywatny wykorzystywany jest przez okolicznych mieszkańców

w celu dojazdu do pracy, szkoły, obiektów handlowych, kulturalnych, administracyjnych oraz do
ośrodków zdrowia.
Kolej
Przez Tarnów przebiega magistrala kolejowa transeuropejska E30 łącząca Kraków

i Medykę, która spotyka w Tarnowie linię kolejową biegnącą na południe – do Nowego Sącza,
Muszyny i dalej w kierunku Słowacji i Węgier. Na terenie Tarnowa zlokalizowane są dwie stacje
kolejowe. Stacja Mościce, znajdująca się przy ul. Chemicznej, przeznaczona jest tylko dla obsługi
pociągów osobowych (regionalnych). Natomiast stacja Tarnów Główny, zlokalizowana przy ul.
Dworcowej, obsługuje ruch pociągów osobowych regionalnych i dalekobieżnych. Na głównej
trasie kolejowej zlokalizowanych jest 6 wiaduktów oraz 1 przejazd, przez które odbywa się ruch
samochodowy.
Rysunek 33 ilustruje schemat komunikacji zbiorowej w Tarnowie.
Rysunek 33. Schemat publicznej komunikacji zbiorowej
Linia kolejowa nr 115 Tarnów – Szczucin jest obecnie linią pozbawioną znaczenia,
nie prowadzi ruchu pasażerskiego.

2014
Ścieżki rowerowe
Jednym z elementów systemu komunikacji są ścieżki rowerowe i drogi dla rowerów.

W 2003 roku opracowano program budowy ścieżek rowerowych, który jest realizowany do chwi-
li obecnej. Ze względu na coraz bardziej popularny środek komunikacji jakim staje się rower,
miasto realizuje program „Tarnów Miastem Przyjaznym Rowerom”. W ostatnich latach popra-
wiono jakość tras rowerowych w wielu miejscach miasta, m.in. przy ul. Wyszyńskiego, od ul.
Klikowskiej do Mościc – jest to jedna z najbardziej uczęszczanych ścieżek w Tarnowie. Do lipca
2011 r. na terenie Tarnowa powstało ok. 60 km ścieżek rowerowych. Od strony ulicy Krakowskiej
i Chemicznej będzie doprowadzona ścieżka rowerowa od strony autostrady jak również w ciągu
ulic Dwernickiego i Cegielnianej powstaną kontrapasy o długości około 400 metrów, które umoż-
liwią dojazd do ogródków działkowych, al. Matki Bożej Fatimskiej i osiedla przy ul. Szpitalnej.
Wykaz ścieżek rowerowych (droga rowerowa lub ciąg pieszo–rowerowy) na terenie

miasta:
 al. Jana Pawła II – na całej długości

 ciąg ulic: ul. Czerwona (od Krakowskiej do Norwida) – Czerwonych Klonów (na całej długości)
 ciąg ulic: ul. Czarna Droga – od Pasterskiej do Brzozowej - ul Brzozowa (na całej długości)
 ciąg ulic: Witosa (od granicy miasta) – Kwiatkowskiego (na całej długości, ale od pętli autobusowej do Czystej po
obydwóch stronach ulicy) – Czysta – Wyszyńskiego – Elektryczna – Spokojna - Błonie (od Starodąbrowskiej do
Lasku Lipie)
 ciąg ulic: Mroźna – Sadowa - Piaskowa (od Klikowskiej do Romanowicza)
 ul. Norwida (na całej długości)
 ul. Sienkiewicza odc. od ul. Norwida do ul. Zacisznej
 ul. Zaciszna odc. od ul. Sienkiewicza do ul. Czarna Droga
 ul. Tuchowska od Narutowicza do Świętej Trójcy i dalej do granicy miasta
 ul. Świętej Trójcy (na całej długości) (ścieżka biegnie nie przy Tuchowskiej ale Św. Trójcy, za kościółkiem)
 ks. Indyka od Traugutta do Kwiatkowskiego (po str. zachodniej)
 ul. Szkotnik od ronda do Szujskiego
 ciąg ulic: Ziaja (na całej długości) i al. Tarnowskich (na całej długości)
 ul. PTTK
 ul. Lelewitów (na całej długości tj. od Tuchowskiej do Wypoczynkowej)
 ul. Wypoczynkowa
 ciąg ulic: Klikowska (od Szujskiego do Niedomickiej) – Niedomicka (do Mroźnej)
 ciąg ulic: Mościckiego - Szujskiego od Czystej do Klikowskiej
 ciąg ulic: Romanowicza – Piłsudskiego do Stadionu KS „Błękitni”
 ciąg ulic: Krakowska (od Pułaskiego) – Koszycka (obydwie strony ulicy) - Chrobrego
 ul. Krakowska od skrzyżowania z Koszycką do Spacerowej (do granic miasta)
 ciąg ulic: Solidarności (od Klikowskiej) – Mickiewicza (do Legionów) – Legionów (do Wałowej)
 ul. Wałowa (cała)
 ciąg ulic: Lotnicza (od al. Tarnowskich) – Jara – Błotna – Park Sanguszków- Sanguszków
 ciąg ulic: Słoneczna (na całej długości)
 ul. Starodąbrowska - odc. od ul. Słonecznej do ul. Błonie
 ul. Chemiczna (od Czerwonych Klonów do Witosa)
 ul. Lwowska: od Wałowej do Jasnej (str. północna)
 ciąg ulic: Braci Saków (od Parku Sanguszków) – Okrężna do potoku

 ul. Wojska Polskiego (od ul. Starodąbrowskiej do os. Legionów)

 ciąg ulic: Dwernickiego i Cegielnianej (między Poniatowskiego a al. Matki Bożej Fatimskiej)
Rysunek 34 ilustruje przebieg ścieżek i szlaków rowerowych w Tarnowie.
Rysunek 34. System ścieżek i szlaków rowerowych w Tarnowie
Na terenie miasta zlokalizowanych jest 10 szlaków rowerowych, które mają swoją

kontynuację poza granicą miasta:
 żółty: Tarnów - Jamna: początek przy skrzyżowaniu Okrężna/Skrzyszowska dalej Skrzyszowską pod obwodnicą do
Skrzyszowa
 czarny: Tarnów - Jamna: początek przy skrzyżowaniu Okrężna/Skrzyszowska dalej Skrzyszowską pod obwodnicą
do Skrzyszowa
 niebieski: Tarnów - Mościce (dworzec kolejowy) - Ciężkowice: tunelem pod dworcem, Czerwoną, Obrońców
Lwowa, Norwida, Chabrowa, Pasterska, Pszenna, Spacerowa, Stroma do Koszyc
 niebieski: Tarnów - Mościce (dworzec kolejowy) - Jamna: Chemiczną, Zbylitowską, przed przejazdem kolejowym
w prawo kierunku zachodnim przedłużeniem Szarych Szeregów, później w lewo po wiaduktem na ul. Podgór-
ską do Czarnej Drogi, później w lewo do oznakowania czerwonego szlaku pieszego i dalej wzdłuż szlaku czer-
wonego na południe
 czerwony: Tarnów Dworzec Główny - Kłokowa: Dworcowa, Krakowska, Przemysłową, Rudy Młyny, pod obwodni-
cą, dalej wzdłuż torów na południe

2014
 czerwony: Tarnów - Mościce (dworzec kolejowy) - Szczepanów: Chemiczną, Zbylitowską, przed przejazdem kole-
jowym w prawo kierunku zachodnim przedłużeniem Szarych Szeregów, później wzdłuż torów za drogą w kie-
runku Kępy Bogumiłowickiej następnie ul. Witosa i dalej na most w kierunku Ostrowa
 zielony: Tarnów - Mościce (dworzec kolejowy) - Biadoliny: Chemiczną, Azotową, Witosa i dalej na most w kierun-
ku Ostrowa
 czerwony: Tarnów - Mościce (dworzec kolejowy) - Czarna: Czerwonych Klonów, Kwiatkowskiego, Czysta, Wyszyń-
skiego, Elektryczna, Spokojna, Błonie, Lasek Lipie, i dalej przedłużeniem Błonie do drogi na Wolę Rzędzińską
tak jak szlak pieszy czerwony
 niebieski: Tarnów - Mościce (dworzec kolejowy) - Dąbrowa Tarnowska: skrzyżowanie Chemiczna - Zbylitowska
(pod kościołem), dalej Chemiczną do Białej i Bobrownik
 zielony: Tarnów - Dąbrowa Tarnowska: Rondo Zesłańców Sybiru - Marusarz na Wolę Rzędzińską.
Ocena poziomu zaspokojenia potrzeb komunikacyjnych
Układ drogowy jaki został przedstawiony w studium z 1999 r. przy obecnym zago-
spodarowaniu terenów jest trudny do zrealizowania. Z uwagi na istniejące zagospodarowanie
utrudniona jest między innymi realizacja wyznaczonej obwodnicy wewnętrznej na odcinku od ul.
Wyszyńskiego do ul. Tuchowskiej, która stanowić miała odciążenie ruchu w centrum miasta.
Ze względu na intensywny ruch wewnętrzny na terenie miasta, należy podjąć dzia-

łania zmierzające w szczególności do poprawy parametrów ciągów łączących część wschodnią
i zachodnią miasta, znajdujących się poza jego centrum. Pozwoli to na przeniesienie ruchu doce-
lowo-źródłowego poza obszar śródmieścia. Ponadto konieczne jest wprowadzenie nowocze-
snych rozwiązań dotyczących obszarowego sterowania sygnalizacjami świetlnymi.

IX. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z DIAGNOZY SYSTEMÓW INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ 113
IX. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z DIAGNOZY SYSTEMÓW

INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ
1) Zaopatrzenie w wodę
Źródłem zaopatrzenia w wodę Tarnowa są ujęcia powierzchniowe i infiltracyjne ba-

zujące na rzece Dunajec. Główne znaczenie w zaopatrzeniu ludności Tarnowa w wodę do spoży-
cia mają ujęcia Tarnowskich Wodociągów Sp. z o. o. Zakład pobiera wodę powierzchniową
z Dunajca oraz posiada dwa ujęcia typu infiltracyjnego zlokalizowane w obszarze międzywala
Dunajca w Kępie Bogumiłowickiej i Świerczkowie. Woda powierzchniowa uzdatniana jest w Za-
kładzie Produkcji Wody w Zbylitowskiej Górze, woda pobierana ujęciami infiltracyjnymi podlega
tylko dezynfekcji. Woda z w/w ujęć podawana jest za pomocą sieci magistral wodociągowych na
zaopatrzenie miasta i gmin ościennych. Poza wymienionymi ujęciami, Tarnowskie Wodociągi
posiadają jeszcze dwa małe ujęcia w Łękawicy i Porębie Radlnej.
Ujęcie wód podziemnych Tarnowskich Wodociągów Sp. z o. o. w Świerczkowie oraz

ujęcie wody powierzchniowej i podziemnej Zakładów Azotowych w Tarnowie - Mościcach S.A.
mieszczą się w granicach obszaru miasta. Ponadto ujęcie wód podziemnych Tarnowskich Wodo-
ciągów Sp. z o. o. w Kępie Bogumiłowickiej posiada strefę ochrony pośredniej sięgającą terenów
miejskich.
Na terenie miasta Wodociągi Tarnowskie Sp. z o. o. posiadają trzy zbiorniki reten-

cyjno-wyrównawcze o kluczowym znaczeniu w gospodarce wodnej miasta. W Krzyżu przy ul.
Nowodąbrowskiej („stary” i „nowy” zbiornik) o łącznej pojemności 18 500 m3. Zbiornik wieżowy
o poj. 3 000 m3 znajduje się na osiedlu Jasna. Trzeci, o poj. 6 000 m 3 położony jest na Al. Tarnow-
skich, pod Górą Św. Marcina.
Tarnowskie Wodociągi Sp. z o. o. produkuje wodę średnio w ilości około 27 000

3
m /dobę. Wodociąg zaopatruje w wodę około 140 tys. mieszkańców miasta oraz gmin: Tarnów,
Skrzyszów, Wierzchosławice (tylko miejscowość Kępa Bogumiłowicka), Ryglice, Pleśna, Pilzno,
Lisia Góra, Żabno, Dąbrowa Tarnowska i Olesno. Woda do części gmin sprzedawana jest hurtem.
Zakłady Azotowe korzystają z własnego ujęcia wody. Dodatkowymi źródłami wody są studnie
publiczne, osiedlowe lub zakładów publicznych.
Urządzenia wodociągowe są na bieżąco remontowane i modernizowane. Produko-

wana w stacjach uzdatniania woda spełnia wymogi jakościowe wody przeznaczonej do spożycia,
jednak konieczne jest stałe dążenie do poprawy niezawodności dostawy wody, zmniejszenia jej
strat w procesach dystrybucji oraz poprawy jakości wody uzdatnionej.
Ujęcie wody w Świerczkowie nie posiada stref ochrony pośredniej i bezpośredniej,

natomiast rekompensuje je położenie ujęcia w międzywalu, co związane jest z różnego typu
ograniczeniami w zabudowie, oraz położenie studni na działkach będących własnością Tarnow-

2014
114 IX. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z DIAGNOZY SYSTEMÓW INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ
skich Wodociągów Sp. z o. o. Wodociągi proponują wyznaczenie obszaru chronionego dla ujęcia
w Tarnowie Świerczkowie obejmującego teren prawego międzywala rzeki Dunajec oraz zlewnię
Rowu Świerczkowskiego.
Strefę ochrony bezpośredniej od 11 studni tworzą sześcioboki o długości jednego

boku od 12,0 m do 16,0 m. Teren ten powinien być ogrodzony i oznaczony.
Ujęcia wód w Kępie Bogumiłowickiej i Zbylitowskiej Górze posiadają strefę ochrony

pośredniej ustanowioną Rozporządzeniem Nr 25/2012 Dyrektora RZGW w Krakowie z dnia 21
grudnia 2012 r.
Zasięg strefy ochrony pośredniej wynika z obszaru spływu wód do ujęć, natomiast
granica tej strefy przebiega wzdłuż istniejących ciągów komunikacyjnych i rowów. Strefa ma
powierzchnię P=5,7 km2 i obejmuje swym zakresem fragment miasta Tarnów, a także fragmenty
gmin sąsiednich. Obszar strefy przedstawiony został na Rysunku nr 35.
Na obszarze strefy obowiązuje szereg ograniczeń związanych z użytkowaniem grun-

tu i korzystaniem z wód. Dotyczą one zakazu wprowadzania ścieków do wód do ziemi, urządza-
nia składowisk odpadów itp.
2) Odprowadzanie ścieków i wód opadowych
Ścieki pochodzące z miasta i okolic dostarczane są siecią kanalizacyjną do Zakładu

Oczyszczalni Ścieków Tarnowskich Wodociągów Sp. z o. o., znajdującego się przy ul. Czystej. Są
to miejskie ścieki komunalne, a także ścieki z Zakładów Azotowych w Tarnowie – Mościcach S.A.
Zakład posiada pozwolenie wodno-prawne na odprowadzanie oczyszczonych ścieków do rzeki
Biała Tarnowska oraz pozwolenie na prowadzenie gospodarki odpadami w zakresie wytwarza-
nia, odzysku i transportu odpadów. Zakład posiada instalację do suszenia osadów ściekowych,
będących pozostałością po oczyszczonych ściekach, a w przyszłości planowana jest budowa in-
stalacji do jego spalania.
Tarnów jest skanalizowany niemal w 100%. Występuje kanalizacja ogólnospławna

i rozdzielcza sanitarna. Centralna część miasta pokryta jest siecią kanalizacji ogólnospławnej,
która umożliwia odprowadzenie jednocześnie ścieków sanitarnych i wód deszczowych. W miej-
scu, gdzie wybudowana jest tylko sieć kanalizacji sanitarnej często występuje zapotrzebowanie
na odprowadzenie kanalizacją wód opadowych. W długoterminowych planach Tarnowskich Wo-
dociągów i Urzędu Miasta Tarnowa jest dążenie do rozpowszechniania kanalizacji rozdzielczej,
odprowadzającej oddzielnymi przewodami ścieki sanitarne i opadowe.
Obecnie system kanalizacji opadowej funkcjonuje w oparciu o wydzielone 24 głów-

ne zlewnie wykorzystujące lokalne uwarunkowania hydrologiczne oraz systemy kanalizacyjne
składające się z rowów, potoków, kolektorów kanalizacyjnych, kanalizacji opadowej itp. Głów-
nymi odbiorcami wód opadowych w Tarnowie jest: rów Świerczkowski, rów Klikowski, rów Chy-
szowski, rzeka Żabnica, potok Przemes oraz potok Wątok. Za wyjątkiem potoku Przemes, który

należy do zlewni Wisłoki, wody opadowe trafiają do rzeki Białej i Dunajca. Poszczególne zlewnie
przedstawione zostały na rysunku zmiany studium stanowiącym załącznik 2f.
Przyjmując deszcz miarodajny o wydajności 131l/s/ha z powierzchni całego Tarno-

wa (7230 ha) odprowadzanych jest 947,13 m3/s ścieków opadowych. W mieście funkcjonują
przelewy burzowe. Zabezpieczają one główne kolektory przed przepełnieniem w przypadku
gwałtownych opadów kierując nadmiar wody deszczowej do Wątoku oraz Białej.
Przy bieżącej eksploatacji konieczne jest również stałe dążenie do poprawy stanu
technicznego istniejącej sieci, budowa nowych instalacji lub szersze wykorzystanie istniejących
sieci.
Rysunek 35 prezentuje główne elementy istniejącej sieci wodociągowej

i kanalizacyjnej w Tarnowie.
Rysunek 35. Sieci wodne i kanalizacyjne

2014
3) Ciepłownictwo
Zaopatrzenie w energię cieplną Tarnowa realizowane jest w oparciu o miejski scen-

tralizowany system ciepłowniczy, kotłownie lokalne oraz w oparciu indywidualne źródła ciepła.
Podstawowymi źródłami zaopatrzenia w ciepło m. Tarnowa są:
 ciepłownia miejska Piaskówka,

 elektrociepłownia Zakładów Azotowych.
Miasto posiada rozbudowaną sieć ciepłowniczą, którą zarządza Miejskie Przedsię-

biorstwo Energetyki Cieplnej S.A. w Tarnowie.
Z elektrociepłowni Piaskówka, należącej do MPEC, wyprowadzone są dwa główne

ciągi magistrali ciepłowniczej, w kierunku zachodnim oraz wschodnim. Magistrala zachodnia
o średnicy 2 x Dn 500 mm, skręca w kierunku południowym zwężając się do średnicy 2 x Dn 350
mm. Magistrala wschodnia ma średnice 2 x Dn 500 mm.
Na dzień 31.12.2011 r. spółka eksploatowała ponad 99 km sieci cieplnej magistral-

nej, rozdzielczej i przyłączy w zakresie średnic Dn 20 ÷ 500 mm, w tym ponad 70 km sieci wyko-
nanej w technologii rur preizolowanych oraz ponad 29 km w technologii tradycyjnej, kanałowej.
W bardzo dobrym stanie technicznym znajdują się odcinki sieci wybudowane i zmodernizowane
w ostatnich latach o łącznej długości ponad 85 km, co stanowi 85% całkowitej długości sieci.
Od 2010 roku realizowany jest program modernizacji sieci i węzłów ciepłowniczych

w ramach projektu „Ograniczenie strat i poprawa pewności dostaw ciepła poprzez modernizację
sieci ciepłowniczej w Tarnowie”. Obejmuje on:
 modernizację 14,9 km sieci ciepłowniczej,

 modernizację 96 węzłów ciepłowniczych, w tym modernizację 62 węzłów pośredniego dzia-
łania, 33 węzłów bezpośredniego działania, 1 węzła grupowego,
 wybudowanie 1 węzła ciepłowniczego grupowego,
 położenie 30,3 km sieci światłowodowej.
Rozwój Tarnowa poprzez uruchomienie nowych terenów budowlanych pociąga za

sobą zwiększenie zapotrzebowania na energię cieplną, którego pokrycie przewiduje się w opar-
ciu o miejski system ciepłowniczy oraz w oparciu o indywidualne źródła ciepła zasilane z energii
gazu ziemnego, oleju opałowego lub energii elektrycznej.
4) Elektroenergetyka
Zapotrzebowanie na energię elektryczną odbiorców na terenie miasta zapewnione

jest przez 8 głównych punktów zasilania 110/Sn o łącznej mocy transformatorowej 452 MVA.

Pięć z tych stacji pokrywa zapotrzebowanie odbiorców bytowo – komunalnych, a pozostałe du-
żych odbiorców przemysłowych.
Konsumpcja energii elektrycznej w 2010 r. w Tarnowie wyniosła 74 180 MWh. Licz-

ba odbiorców energii elektrycznej kształtowała się w 2010 r. na poziomie 42 659 i była wyższa
o 6,8% niż w 2000 r. W planach jest budowa linii najwyższego napięcia 400 kV Tarnów – Krosno.
Przy północnej granicy miasta zlokalizowana jest stacja elektroenergetyczna

220/110 kV Klikowa. Przez Tarnów przebiegają linie wysokiego napięcia 220 kV: Połaniec – Kli-
kowa, oraz dwutorowa Klikowa – Skawina, Klikowa – Siersza, od których wskazana jest szerokość
pasa technologicznego po 25 m od osi linii w obie strony. Oprócz tego występują linie wysokiego
napięcia 110 kV, od której wskazana jest szerokość pasa technologicznego po 15 m od osi linii
w obie strony.
5) Gazyfikacja
Tarnów posiada korzystne warunki zaopatrzenia w gaz ze względu na przebiegające

przez jego teren układ magistralnych gazociągów wysokiego ciśnienia. Dalszy rozwój miasta nie
będzie wymagał zasadniczych zmian w istniejącym systemie zaopatrzenia w gaz, jak i w systemie
sieci wysokoprężnej. Zaopatrzenie w z gaz istniejącej i projektowanej zabudowy oparte będzie
na wykorzystaniu istniejącego już systemu gazowniczego, jego modernizacji i dalszej rozbudo-
wie. Przewiduje się wzrost ogrzewania pomieszczeń przy użyciu gazu, co zwiększy jego zapotrze-
bowanie.
Łączna długość sieci gazowej w 2009 r. wyniosła 388,8 km i w porównaniu z rokiem

2000 wzrosła o 32,5%. Zwiększeniu uległa również także liczba połączeń gazowych (o 53%) do
poziomu 14 119 szt. oraz liczba odbiorców gazu – do poziomu 38 335 gospodarstw domowych
(wzrost w stosunku do 2000 r. o 5,6%).
Na terenie miasta znajdują się czynne odwierty gazu, odwierty zlikwidowane, ośro-
dek technologiczny oraz gazociągi wysokoprężne. Od odwiertów gazowych czynnych strefa wol-
na od zabudowy powinna wynosić 50 m, a od odwiertów gazowych zlikwidowanych 5 m. Ko-
nieczne jest zachowanie odległości od 4-15 m po obu stronach gazociągów kopalnianych od
podstawowych obrysów obiektów terenowych.

2014
Rysunek 36 ilustruje główne elementy istniejącej sieci elektroenergetycznej i gazo-

wej w Tarnowie.
Rysunek 36. Sieci energetyczne
6) Odnawialne źródła energii
Do energii wytwarzanej z odnawialnych źródeł energii (OZE) zalicza się energię po-
chodzącą z: elektrowni wodnych, elektrowni wiatrowych, źródeł wytwarzających energię z bio-
masy i biogazu, z termicznego przekształcania odpadów, słonecznych ogniw fotowoltaicznych,
słonecznych kolektorów do produkcji ciepła czy ze źródeł geotermicznych.
Korzyści ze stosowania odnawialnych źródeł energii:
 środowiskowe – zastąpienie energii i paliw konwencjonalnych (węgiel, ropa, gaz ziemny)

energią odnawialną prowadzi do redukcji emisji substancji szkodliwych do atmosfery, co
wpływa na lokalne środowisko oraz przyczynia się do zmniejszenia globalnego efektu cie-
plarnianego;

 ekonomiczne – ceny technologii i urządzeń wykorzystujących odnawialne źródła energii,

dzięki rozwojowi tego rynku, sukcesywnie maleją. Ich opłacalność i przewaga nad kon-
wencjonalnymi źródłami ciepła, mimo wysokich nakładów, wzrasta z chwilą udzielenia do-
finansowania przez różne fundusze ekologiczne, które przez to promują OZE. Drugą cechą
OZE jest o wiele tańsza późniejsza eksploatacja. Z tego też powodu, patrząc w dłuższej
perspektywie czasu, wiele z zastosowań OZE będzie opłacalne ekonomicznie;
 prawne – umowy międzynarodowe, zobowiązania wobec niektórych krajów oraz Unii Euro-
pejskiej do ochrony klimatu Ziemi i produkcji części energii ze źródeł energii odnawialnej,
prawo krajowe narzucające obowiązki na wytwórców energii, projektantów budynków,
deweloperów oraz właścicieli, wszystko to ma przyczynić się do wzrostu udziału OZE
w produkcji energii na świecie.
Energia wiatrowa
Tarnów znajduje się na obszarze kategorii IV dla lokalizacji elektrowni wiatrowych,

czyli na obszarze mało korzystnym. Nie przesądza to jednak o opłacalności tego rodzaju inwesty-
cji o charakterze lokalnym. Na podstawie przeprowadzonych analiz instalowanie turbin wiatro-
wych o dużych mocach ma sens ekonomiczny tylko w rejonach o średniorocznej prędkości wia-
tru powyżej 4,0 m/s. Notowane średnie prędkości wiatru na rozpatrywanym obszarze wynosi od
3,7 m/s do 8,2 m/s.
Mocne strony energetyki wiatrowej to naturalna odnawialność zasobów energii

wiatru bez ponoszenia kosztów, niskie koszty eksploatacyjne siłowni wiatrowych, a także duża
dekoncentracja elektrowni - pozwala na zbliżenie miejsca wytwarzania energii elektrycznej do
odbiorcy.
Do słabych stron tego rodzaju energetyki można zaliczyć: wysokie koszty inwesty-
cyjne rzędu 4-5 mln zł/MW (przy posadowieniu na lądzie), niską przewidywalność produkcji,
niskie wykorzystanie mocy zainstalowanej, trudności z podłączeniem do sieci elektroenergetycz-
nej, trudności lokalizacyjne ze względu na ochronę krajobrazu oraz ochronę dróg przelotów pta-
ków, a także dość wysoki poziom hałasu pochodzącego głównie z obracających się łopat wirnika,
nie jest to dźwięk o dużym natężeniu, ale problemem jest jego monotonność i długoczasowe
oddziaływanie na człowieka. Strefą ochronną powinien być objęty obszar ok. 500 m wokół masz-
tu elektrowni.
Energia słoneczna
Energię słoneczną można wykorzystać do produkcji energii elektrycznej i do pro-

dukcji ciepłej wody, bezpośrednio poprzez zastosowanie specjalnych systemów do jej pozyski-
wania i akumulowania. Ze wszystkich źródeł energii, energia słoneczna jest najbezpieczniejsza.
W Polsce generalnie istnieją dobre warunki do wykorzystania energii promieniowania słonecz-
nego przy dostosowaniu typu systemów i właściwości urządzeń wykorzystujących tę energię do
charakteru, struktury i rozkładu w czasie promieniowania słonecznego.

2014
Z uwagi na zainteresowanie mieszkańców Tarnowa energią słoneczną, a także władz

miasta ograniczeniem niskiej emisji oraz spalania odpadów w starych paleniskach węglowych
przez osoby fizyczne, w 2011 roku Rada Miejska przyjęła uchwałą przygotowany przez Prezyden-
ta Tarnowa „Regulamin udzielania dotacji celowej z budżetu Gminy Miasta Tarnowa na dofinan-
sowanie kosztów inwestycji związanej ze zmianą systemu ogrzewania oraz zakupem i montażem
kolektorów słonecznych”, w którym zawarte zostały zasady udzielania dotacji, w tym kryteria
wyboru inwestycji do dofinansowania oraz tryb postępowania w sprawie udzielenia dotacji
i sposób jej rozliczenia. Kwota dofinansowania nie może przekroczyć 50% kosztów inwestycji,
a kolejność realizacji ustalana jest wg napływu wniosków.
Także Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej wprowadził

program dotyczący finansowania instalacji kolektorów słonecznych do przygotowania ciepłej
wody użytkowej kierowany do osób fizycznych i wspólnot mieszkaniowych poprzez banki ko-
mercyjne. Stwarza on możliwości pozyskania dotacji na przedsięwzięcie związane z realizacją
instalacji kolektorów słonecznych w wysokości 45% kapitału kredytu bankowego wykorzystane-
go na sfinansowanie kosztów kwalifikowanych inwestycji.
Energia z biomasy
Biomasa to substancje, które są pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego, ulegają

biodegradacji, pochodzą z produktów, odpadów i pozostałości z produkcji rolnej oraz leśnej oraz
przemysłu przetwarzającego ich produkty, a także inne części odpadów, które ulegają biodegra-
dacji.
W 2005 roku na terenie składowiska odpadów komunalnych w Tarnowie — Krzyżu

oddano do użytku instalację odgazowującą wraz z bioelektrownią. Pozyskiwany gaz wysypiskowy
spalany jest w silnikach tłokowych o zapłonie iskrowym, które są sprzężone z generatorami prą-
du. W ten sposób następuje przetworzenie biogazu na energię elektryczną i ciepło. Energia elek-
tryczna sprzedawana jest do zakładu energetycznego. Ciepło wykorzystywane jest do ogrzewa-
nia pomieszczeń socjalnych obsługi bioelektrowni.
Wykorzystanie ciepła odpadowego
W Tarnowie głównym źródłem ciepła odpadowego jest obecnie w MPEC produkcja

ciepła i energii elektrycznej w skojarzeniu - turbina gazowa oraz kocioł odzyskowy o mocy 3,75
MWe oraz 10 MWt. Moc turbiny w okresie letnim pokrywa zapotrzebowanie na ogrzanie ccw.
dla mieszkańców Tarnowa. Energia elektryczna sprzedawana jest odbiorcom zewnętrznym.
Innym przykładem produkcji ciepła i energii elektrycznej w skojarzeniu są Zakłady

Azotowe Tarnów. Tam wytworzone ciepło prawie w całości zużywane jest do procesów techno-
logicznych, a nadwyżki energii elektrycznej sprzedawane są odbiorcom zewnętrznym. Osiągalna
moc cieplna i elektryczna w EC2 wynosi 558 MW i 102 MW.

Energia geotermalna
W Polsce wody geotermalne mają na ogół temperatury nieprzekraczające 100°C.

Wynika to z tzw. stopnia geotermicznego, który w Polsce waha się od 10 do 110 m, a na przewa-
żającym obszarze kraju mieści się w granicach od 35 – 70 m. Wartość ta oznacza, że temperatura
wzrasta o 1°C na każde 35 – 70 m.
W Polsce zasoby energii wód geotermalnych uznaje się za duże, ponadto występują
na obszarze około 2/3 terytorium kraju. Nie oznacza to jednak, że na całym tym obszarze istnieją
obecnie warunki techniczno-ekonomiczne uzasadniające budową instalacji geotermalnych. Przy
znanych technologiach pozyskiwania i wykorzystywania wody geotermalnej w obecnych warun-
kach ekonomicznych najefektywniej mogą być wykorzystane wody geotermalne o temperaturze
większej od 60°C. W zależności od przeznaczenia i skali wykorzystania ciepła tych wód oraz wa-
runków ich występowania, nie wyklucza się jednak przypadków budowy instalacji geotermal-
nych, nawet gdy temperatura wody jest niższa od 60°C.
Energia wodna
W chwili obecnej na terenie Tarnowa energia spadku wody nie jest wykorzystywa-
na.

2014
122 X. ZAGROŻENIE BEZPIECZEŃSTWA LUDNOŚCI I JEJ MIENIA
X. ZAGROŻENIE BEZPIECZEŃSTWA LUDNOŚCI I JEJ MIENIA
Z punktu widzenia zdrowia ludzi oraz zagrożenia bezpieczeństwa ludności i jej mie-
nia najistotniejsze znaczenie mają uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego. Do ele-
mentów najbardziej zagrażających można zaliczyć zanieczyszczenia wody pitnej, w mniejszym
stopniu zanieczyszczenia powietrza. Dla funkcjonowania ekosystemów podstawowe znaczenie
mają zanieczyszczenie powietrza lub wód powierzchniowych, wpływające na procesy życiowe
roślin i zwierząt, oraz zmieniające stan środowiska, takie jak eutrofizacja, powodująca nieko-
rzystne zmiany w ekosystemie wód, zakwaszenie oraz uciążliwości powodowane hałasem.
Zagrożenia związane z zanieczyszczeniem środowiska szczegółowo omówione zo-

stały w rozdziale VI. Uwarunkowania wynikające z diagnozy stanu środowiska przyrodniczego,
punkt 2). Diagnoza stanu środowiska i zagrożenia. Przedstawione tam zostały zagrożenia związa-
ne z antropogenicznymi przekształceniami rzeźby terenu, degradacją gleb, zanieczyszczeniami
wód powierzchniowych i podziemnych, zanieczyszczeniami powietrza atmosferycznego, obsza-
rami zdegradowanymi i wymagającymi rekultywacji.
Ponadto zagrożenie bezpieczeństwa ludności i jej mienia stanowić mogą następują-

ce elementy:
Zakłady stwarzające ryzyko poważnej awarii
Na terenie miasta Tarnów w myśl ustawy Prawo ochrony środowiska zlokalizowany

jest zakład o dużym ryzyku wystąpienia awarii przemysłowej. Są to Zakłady Azotowe Tarnów –
Mościce S.A., które zostały zakwalifikowane do grupy dużego ryzyka ze względu na ilość produ-
kowanych i magazynowanych substancji chemicznych, do których możemy zaliczyć: amoniak,
oleum, kwas azotowy, nitroza, formalina, fenol, benzen, cykloheksan. W związku z tym zakład
ten jest zobligowany do opracowania Programu Zapobiegania Awariom, w skład którego wcho-
dzą wewnętrzny oraz zewnętrzny plan operacyjno-ratowniczy. Dodatkowo firma przekłada ra-
porty o bezpieczeństwie. Ponadto na terenach osiedlowych zainstalowana jest sieć nagłaśniająca
umożliwiająca nadawanie dla mieszkańców komunikatów o ewentualnych zagrożeniach.
Zgodnie z programem zapobiegania awariom oraz zastosowanymi ciągami techno-

logicznymi, zagrożenie ze strony zakładów może wystąpić tylko w wypadku katastrofalnych
uszkodzeń zbiorników, głównie z amoniakiem lub oleum.
Po usłyszeniu alarmu o zagrożeniu należy unikać kontaktu z substancjami niebez-

piecznymi, nie utrudniać dojazdu jednostkom ratowniczym, nie wchodzić w obszary wysokiego
ryzyka, zachować spokój i oddalać się od miejsca zagrożenia w kierunku prostopadłym do kie-
runku wiatru, objąć opieką osoby poszkodowane, starsze, niepełnoletnie i niepełnosprawne,
zamknąć i uszczelnić drzwi i okna, uszczelnić przewody wentylacyjne (zatkać je), słuchać infor-

X. ZAGROŻENIE BEZPIECZEŃSTWA LUDNOŚCI I JEJ MIENIA 123
macji w lokalnych środkach masowego przekazu oraz stosować się do poleceń służb ratunko-
wych i organizacyjnych.
Zagrożenie hałasem
Zagrożenie hałasem w Tarnowie wynika w głównej mierze z jego emisji pochodzą-

cych z ciągów komunikacyjnych. Hałas drogowy związany jest z obsługą miasta na głównych
arteriach, z ruchem tranzytowym (droga krajowa 94, d. 4, oraz droga krajowa nr 73). Hałas kole-
jowy generowany przez linię kolejową Kraków – Rzeszów, Tarnów – Nowy Sącz oraz tereny kole-
jowe. Hałas przemysłowy związany z funkcjonowaniem zakładów przemysłowych na terenie
miasta. Najwięcej skarg związanych z uciążliwością hałasową zostało złożonych na Zakłady Azo-
towe w Tarnowie S.A., PKS Sp. z o.o., MLEKTAR Sp. z o.o. oraz składy węgla znajdujące się na
terenie miasta.
Ostatni monitoring poziomu hałasu na terenie miasta Tarnowa został przeprowa-

dzony w 2010 r. i objął badania poziomu hałasu kolejowego w jednym punkcie na obszarze mia-
sta Tarnowa i w trzech obiektach przemysłowych. Przekroczone dopuszczalnych norm wartości
hałasu zostało odnotowane w 1 punkcie pomiarowym, oddalonym od torów około 30 m, prze-
kroczenie mieściło się w przedziale od 5 do 10 dB.
Okrojone badania hałasowe wynikają z wymogu opracowania mapy akustycznej dla

miasta Tarnowa. Na aktualnym etapie bez kompleksowej analizy hałasu dla całego miasta nie ma
możliwości wskazania terenów zagrożonych hałasem, wrażliwych na hałas oraz terenów o prze-
kroczonych normach hałasowych.
Promieniowanie elektromagnetyczne
Głównymi źródłami promieniowania elektromagnetycznego niejonizującego, mogą-

ce stanowić zagrożenie bądź też ograniczenie w zagospodarowaniu terenu są urządzenia elek-
troenergetyczne (linie wysokiego i średniego napięcia oraz niektóre stacje transformatorowe),
nadajniki radiowe oraz stacje bazowe telefonii komórkowej. W województwie małopolskim
przeprowadzano trzyletni cykl pomiarowy poziomów pól elektromagnetycznych, który zakoń-
czono w 2010 r. Na terenie Tarnowa w żadnym z 6 punktów pomiarowych nie odnotowano
przekroczenia dopuszczalnych wartości.
Zagrożenie powodziowe
Na dwóch największych rzekach na terenie miasta Tarnowa – Dunajcu oraz Białej

Tarnowskiej odnotowuje się duże wahania amplitud. Wynika to z położenia miasta i sposobu
zasilania obu rzek. Są to rzeki prowadzące wody z terenów górskich. W przypadku rzeki Dunajec
jej przepływ w nieznacznym stopniu jest wyrównywany zbiornikami w górnym jej biegu tj. Zalew
Czorsztyński, Zalew Rożnowski. W przypadku rzeki Biała Tarnowska brak jest urządzeń wyrównu-
jących przepływ w górnym jej biegu. Skutkiem tego są wezbrania o nagłym charakterze związane
z deszczami nawalnymi i przyspieszonym spływem z terenów górskich, spowodowanym brakiem
ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 2014

124 X. ZAGROŻENIE BEZPIECZEŃSTWA LUDNOŚCI I JEJ MIENIA
małej retencji w dorzeczu. Z tego powodu, nierzadko stwarzają zagrożenie dla przyległych tere-
nów. Ze względu na istniejące zagrożenie powodziowe obydwie rzeki w miejscach szczególnie
niebezpiecznych posiadają obwałowanie. Planowana jest budowa nowych odcinków wałów
wzdłuż rzeki Białej, które mają uzupełnić ochronę przeciwpowodziową na terenie miasta.
Wątok jest potokiem o charakterze wyżynnym, co oznacza, że często występują

w nim gwałtowne przyrosty stanu wody, zwłaszcza wiosną i po silnych ulewach. Wątok często
wylewa, prowadząc do powodzi i podtopień. Przyczyną jest słabe zalesienie i użytkowanie rolni-
cze zlewni, prowadzące do słabych zdolności retencyjnych.
Na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią obowiązują zakazy, nakazy, ogra-

niczenia i dopuszczenia wynikające z przepisów odrębnych, dotyczących ochrony przed powo-
dzią.
Zagrożenia osuwaniem mas ziemnych
Biorąc pod uwagę budowę geologiczną oraz ukształtowanie terenu na przeważają-

cym obszarze miasta Tarnów brak jest zagrożenia ze strony osuwania się mas zimnych. Wyjątek
stanowią niezabudowane tereny wzniesienia Św. Marcina, które pełnią funkcję rekreacyjną.
Transport tranzytowy
Problemem sieci transportowej miasta jest jej niezhierarchizowany układ, co skut-

kuje prowadzeniem intensywnego ruchu kołowego (w tym tranzytowego) przez tereny silnie
zurbanizowane. Dotyczy to głównie ciągu dróg krajowych nr 73 i 4 (ruch tranzytowy), ruchu cięż-
kiego związanego z obsługą terenów przemysłowych oraz prowadzenie ruchu niebezpiecznego
związanego z działalnością Zakładów azotowych Tarnów – Mościce S.A. Powoduje to rozrost
terenów zabudowy mieszkaniowej zagrożonej hałasem i bezpośrednio narażonych na wypadek
z udziałem samochodów przewożących substancje niebezpieczne.

XI. POTRZEBY I MOŻLIWOŚCI ROZWOJU TARNOWA 125
XI. POTRZEBY I MOŻLIWOŚCI ROZWOJU TARNOWA
Analiza zapotrzebowania na podstawowe usługi z zakresu infrastruktury sp o-

łecznej
Zaspokojenie podstawowych potrzeb mieszkańców w zakresie zapewnienia dostępu
do publicznych usług oświaty i opieki zdrowotnej, a także do ogólnodostępnych terenów zieleni,
wypoczynku i sportu jest jednym z podstawowych zadań jednostek samorządu lokalnego, reali-
zowanym między innymi poprzez odpowiednie ustalenia dokumentów planistycznych, strate-
gicznych i finansowych przez nie tworzonych. Niezbędne jest przy tym zachowane normatywów
urbanistycznych określających przestrzenne minima społeczne i zdrowotne. Brak takich standar-
dów często doprowadza do realizacji zespołów mieszkaniowych bez dostępu do komunikacji
publicznej i infrastruktury społecznej w postaci przedszkoli, szkół, terenów zieleni i rekreacji.
Regulacje te dotyczą zarówno wykształconych już osiedli i obszarów zurbanizowanych ubogich
w podstawowe usługi, jak i nowe tereny inwestycyjne, wyznaczane w studium uwarunkowań
i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz miejscowych planach zagospodarowania
przestrzennego.
Oświata obok ochrony zdrowia należy do podstawowych i najważniejszych zobo-

wiązań państwa wobec jego obywateli. Zaspokajanie tych zobowiązań powinno się dokonywać
przede wszystkim w sferze publicznej, przedsięwzięcia prywatne mogą być uzupełnieniem
wzbogacającym ofertę publiczną.
Kwestię rozmieszczenia usług publicznych na terenie Tarnowa należy rozważać po

wzięciu pod uwagę szeregu uwarunkowań i przyszłych tendencji, przede wszystkich prognoz
demograficznych. Obecną sytuację (dane na 2010 r.), w której na terenie miasta funkcjonuje 28
publicznych przedszkoli, 12 publicznych szkół podstawowych oraz 5 publicznych gimnazjów, już
weryfikuje zmniejszająca się w ostatnich latach liczba uczniów. Dodatkowo prognozowany uby-
tek ludności (zgodnie z prognozami GUS ok. 94,5 tys. w 2035 r.) wpłynie na liczbę publicznych
placówek oświatowych. Niemniej jednak w zmieniających się uwarunkowaniach należy zapewnić
mieszkańcom nieprzerwany dostęp do publicznego kształcenia, usług ochrony zdrowia oraz
ogólnodostępnych terenów zieleni, biorąc pod uwagę zasięg dojścia i dojazdu do poszczególnych
punktów dla wszystkich mieszkańców.
Obowiązujące przepisy prawa nie regulują w żaden sposób wskaźników

i standardów urbanistycznych dla zapewnienia usług z zakresu infrastruktury społecznej. Nie-
mniej jednak w opracowywanej zmianie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego należy przyjąć zalecane przez specjalistów wskaźniki.
Rozmieszczenie podstawowych usług z zakresu infrastruktury społecznej zapewnia

nierównomierny dostęp do nich dla mieszkańców Tarnowa. Część osiedli mieszkaniowych zloka-

126 XI. POTRZEBY I MOŻLIWOŚCI ROZWOJU TARNOWA
lizowanych poza centrum miasta nie jest w pełni wyposażona w placówki oświatowe (przedszko-
la i szkoły podstawowe) oraz w placówki związane z ochroną zdrowia. Natomiast największe
zagęszczenie usług publicznych występuje w centralnej części miasta.
Osiedlami o najuboższym dostępie do usług publicznych w zakresie oświaty są Ko-

szyce, Zbylitowska Góra, Rzędzin, Zabłocie, Osiedle Nauczycielskie, których mieszkańcy korzystać
muszą z placówek zlokalizowanych w innych rejonach. Lepsza sytuacja występuje na osiedlach
Krzyż, Klikowa, Chyszów, Gumniska, Mościce, gdzie funkcjonują pojedyncze placówki oświatowe
na szczeblu przedszkolnym i podstawowym. Edukacja na poziomie ponadpodstawowym reali-
zowana jest głównie w centralnych obszarach miasta oraz na ternie osiedla Mościce.
Nieco gorzej kształtuje się sytuacja dostępu do podstawowych usług w zakresie

ochrony zdrowia i opieki nad najmłodszymi dziećmi. Poza Mościcami na terenie wszystkich po-
zacentralnych osiedli nie funkcjonują żadne przychodnie ani punkty medyczne, a także żłobki.
Mieszkańcy Klikowej, Krzyża, Rzędzina, Osiedla Nauczycielskiego, Gumnisk, Zabłocia, Koszyc
i Zbylitowskiej Góry korzystać muszą z placówek zlokalizowanych w centrum miasta lub
w Mościcach.
Niewystarczający wydaje się również stopień zaspokojenia potrzeb mieszkańców

osiedli jednorodzinnych w zakresie dostępu do urządzonych terenów zieleni, tj. publicznych par-
ków, skwerów czy zieleńców.
Ponad poziomem podstawowym zaspokajania potrzeb mieszkańców należy zauwa-

żyć dodatkowo poziom profilowany zapotrzebowania na usługi kształtujące jakość środowiska
mieszkaniowego danego osiedla. Zapotrzebowanie to jest różnicowane przez różnorodne czyn-
niki, przede wszystkim przez status materialny mieszkańców, prowadzony styl życia, ale także
trendy demograficzne. Dane dotyczące pierwszych z wymienionych czynników decydować mogą
o bliższej lub dalszej lokalizacji od miejsca zamieszkania konkretnych usług, w zależności od czę-
stotliwości korzystania bądź też uciążliwości. Natomiast prognozy demograficzne weryfikować
mogą charakter oferty usługowej, wymuszając jej elastyczność i zdolność do przekształceń przy
minimalnych nakładach finansowych.
Główne problemy do rozwiązania

Analiza uwarunkowań zagospodarowania przestrzennego miasta wskazuje, iż sta-
bilny i zrównoważony rozwój Tarnowa wymaga rozwiązania kilku zasadniczych kwestii proble-
mowych w zakresie sfery ekonomiczno – społecznej, sfery funkcjonalno – przestrzennej, a także
ochrony środowiska przyrodniczego i budowy środowiska miejskiego dobrej jakości.
Główne problemy natury ekonomiczno – społecznej to przede wszystkim szeroko

rozumiana restrukturyzacja przemysłu, co wiąże się z prywatyzacją i unowocześnianiem zakła-
dów, a także z zapotrzebowaniem na wysoko wykwalifikowane kadry pracownicze. W zakresie
sfery funkcjonalno – przestrzennej należy zauważyć, iż usytuowanie głównych koncentracji
mieszkalnictwa w oddaleniu od koncentracji miejsc pracy zarówno w przemyśle jak i w usługach

XI. POTRZEBY I MOŻLIWOŚCI ROZWOJU TARNOWA 127
powoduje konieczność funkcjonowania miasta w oparciu o komunikację kołową (indywidualną

i zbiorową), co z kolei generuje znaczny ruch wahadłowy pomiędzy poszczególnymi częściami
miasta (zwłaszcza kierunek wschód-zachód).
Podstawowym zadaniem do rozwiązania w zakresie zagospodarowania terenów jest

określenie zasad równoważenia funkcjonalnego poszczególnych obszarów poprzez sterowanie
rozmieszczeniem nowych terenów aktywności bezpośrednio związanych z mieszkalnictwem,
ukierunkowanie rozwoju centrum, a także wyznaczenie lokalizacji i zasad rozwoju centrów lokal-
nych. Za tym idzie potrzeba tworzenia warunków dla realizacji mieszkalnictwa stosownie do
potrzeb podnoszenia ilościowych i jakościowych standardów mieszkaniowych, a także dla racjo-
nalizacji funkcjonowania systemów infrastruktury komunikacyjnej i technicznej.
Trzecia grupa problemów, odnosząca się do kwestii środowiska przyrodniczego

i środowiska miejskiego, wymaga doprowadzenie stanu środowiska przyrodniczego do poziomu
wymaganych standardów międzynarodowych oraz wprowadzenia rygorów korzystania z jego
zasobów, zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju, a także stworzenia jakości przestrzeni
i kompozycji miasta, w oparciu o zachowane walory przyrodnicze i kulturowe, z poszanowaniem
tradycji miejsca i wydobyciem jego tożsamości.

CZĘŚĆ B.
KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA
PRZESTRZENNEGO
XII. POLITYKA PRZESTRZENNA MIASTA 131
XII. POLITYKA PRZESTRZENNA MIASTA
Generalna wizja rozwoju miasta, wyznaczona w strategii to „Tarnów – miasto kom-

fortu i rozwoju, pomnażające bogactwa”. Wizja ta ma być realizowana w oparciu o trzy cele stra-
tegiczne:
 w obszarze rozwoju gospodarczego – Tarnów atrakcyjny inwestycyjnie, innowacyjny,

wspierający przedsiębiorczość,
 w obszarze komfortu życia – Tarnów komfortowy i przyjazny dla mieszkańca,
 w obszarze regionalnego oddziaływania – Tarnów jako centrum usług ponadlokalnych.
Oznacza to, iż w kształtowaniu polityki przestrzennej Tarnowa należy dążyć do wy-

tworzenia czytelnej i efektywnej struktury przestrzennej miasta, która w oparciu o idee rozwoju
zrównoważonego zapewnia możliwość nowoczesnej i zdywersyfikowanej gospodarki oraz two-
rzy zdrowe, przyjazne i bezpieczne środowisko do zamieszkania i rozwijania przedsiębiorczości.
Nadanie wyjątkowego charakteru miastu, wszechstronne zaspokojenie potrzeb mieszkańców,
optymalna dostępność do usług i dogodne warunki prowadzenia działalności gospodarczej pro-
wadzić powinny do podniesienia atrakcyjności miasta w skali regionu i całego kraju. Tym samym,
realizując przyjęte cele strategiczne, kluczowym działaniem jest przebudowa struktury we-
wnętrznej miasta podnoszące jego kondycję ekonomiczną poprzez realizację zdywersyfikowane-
go programu aktywności gospodarczej, tworząc układ terenów mieszkaniowych powiązany
z systemem przyrodniczym miasta oraz oparty na przemyślanej kompozycji przestrzennej.
cele polityki przestrzennej
Określona powyżej wizja rozwoju miasta realizowana być powinna poprzez działa-
nia w zakresie polityki przestrzennej mające na celu następujące kwestie:
 wzmocnienie tożsamości Tarnowa w oparciu o dziedzictwo kulturowe, walory

przyrodniczo-krajobrazowe i tradycje gospodarcze miasta,
 segregacja ruchu komunikacyjnego poprzez wyprowadzenie ruchu tranzytowego

i transportu ciężkiego z miasta wyznaczonymi trasami obwodowymi, co pozwoli na
wykształcenie wewnątrz Tarnowa ulic miejskich z usługami jako osnowy układu
przestrzeni publicznych,

2014
132 XII. POLITYKA PRZESTRZENNA MIASTA
 integracja przestrzenna i funkcjonalna całego miasta w oparciu o utworzenie

sprawnego systemu transportowego (zbiorowego, indywidualnego, tranzytowego,
rowerowego),
 wyeksponowanie głównych elementów kształtujących strukturę przestrzenną miasta,

poprzez odpowiednie ich zagospodarowanie, co pozwoli na jednoznaczną identyfikację
elementów charakterystycznych dla Tarnowa zarówno przez mieszkańców jak
i przyjezdnych,
 ukształtowanie hierarchicznej struktury obszarów centralnych dla poszczególnych

rejonów miasta, zapewniających optymalny dostęp do sieci handlowo – usługowej,
 wytworzenie układu atrakcyjnych przestrzeni publicznych integrującego przestrzennie

miasto i podnoszącego jakość miasta,
 ukształtowanie przyjaznego środowiska zamieszkania w poszczególnych zespołach

mieszkaniowych o zróżnicowanej strukturze, nadanie im wielofunkcyjnego charakteru
przy jednoczesnym podnoszeniu atrakcyjności przestrzeni publicznych, co skutkować ma
podniesieniem jakości i komfortu życia mieszkańców,
 stworzenie atrakcyjnych warunków dla rozwoju działalności gospodarczej, ze

szczególnym uwzględnieniem działalności badawczo-rozwojowej oraz opartej na wiedzy
i wykorzystującej innowacyjne technologie,
 regulacja systemu przyrodniczego miasta w oparciu o wyeksponowanie najbardziej

wartościowych elementów systemu – Górę Św. Marcina i jej podnóże, Stawy Krzyskie,
dolina rzeki Białej, a także zapewnienie dobrej dostępności do atrakcyjnych terenów
zieleni, w tym zieleni leśnej, co skutkować będzie podniesieniem jakości przestrzeni
miejskiej i jakości środowiska przyrodniczego,
 uzyskanie przestrzennej ciągłości struktury terenów zurbanizowanych i terenów

otwartych przy uwzględnieniu zasady eliminacji rozpraszania zabudowy, wykorzystania
terenów już zainwestowanych i uzbrojonych, w tym zdegradowanych i wymagających
rehabilitacji, oraz maksymalnego zachowania terenów otwartych spełniających funkcję
ekologiczną, przestrzenno – kompozycyjną i funkcjonalną,
 poprawa funkcjonowania i rozwój infrastruktury komunikacyjnej i inżynieryjnej

Tarnowa, w tym głównie powiązań komunikacyjnych pomiędzy poszczególnymi
częściami miasta, systemu parkowania, systemu transportu zbiorowego, rowerowego
i pieszego.

Osiągnięcie powyższych celów określone zostało poniżej poprzez wytyczenie głów-

nych kierunków zmian w strukturze przestrzennej Tarnowa, a kolejno poprzez ustalone kształ-
towanie struktur przestrzennych w zakresie stref polityki przestrzennej i terenów o odmiennym
przeznaczeniu oraz określenie zasad ochrony środowiska przyrodniczego i dziedzictwa kulturo-
wego oraz rozwoju infrastruktury komunikacyjnej i inżynieryjnej.
główne elementy kształtujące strukturę przestrzenną Tarnowa
Do podstawowych elementów, które kształtują strukturę przestrzenną miasta nale-

ży zaliczyć następujące obszary:
 Stare Miasto z wykształconym bardzo wartościowym historycznym układem

urbanistycznym i zabytkową architekturą, pełniący kluczową rolę w obszarze
centrum Tarnowa,
 obszar śródmieścia wraz z Placem Kościuszki i dworcem kolejowym,

o wykształconej zabudowie pierzejowej i usługach, pełniący rolę obszaru
centralnego miasta,
 Góra Św. Marcina wraz z otwartymi terenami u jej podnóża – rejonem ul.
Lotniczej, mające charakter ważnej przestrzeni przyrodniczej, kulturowej
i rekreacyjnej w Tarnowie,
 rejon Zakładów Azotowych w Mościcach wraz z otoczeniem, jako jeden

z najistotniejszych elementów w strukturze zatrudnienia mieszkańców,
strukturze przestrzennej miasta, a także w historii miasta,
 zalążki centrów lokalnych w poszczególnych rejonach miasta, które wymagają

klarownej delimitacji i wyposażenia w ramach możliwości w pełen program usług
podstawowych,
 tereny zieleni, w tym tereny zieleni leśnej i tereny rekreacyjne, mające układ
plamowy i wymagające uzupełnienia, wzajemnego powiązania i nadania im
różnych form intensywnej zieleni miejskiej, głównie parków, parków leśnych
o znaczeniu rekreacyjnym,
 szlaki komunikacyjne o zasięgu krajowym i międzynarodowych w postaci

autostrady A-4 wraz z węzłami Tarnów Zachód (Wierzchosławice) i Tarnów
Północ (Krzyż), dróg krajowych 94 (d. 4) i 73.
Generalnym celem ustaleń kierunkowych dla powyższych elementów jest ich

ochrona i wyeksponowanie poprzez podniesienie standardu ich zagospodarowania, a także wy-
tworzenie powiązań między nimi, które wyznaczać będą układ przestrzeni publicznych.

2014
kierunki zmian w strukturze przestrzennej
Polityka przestrzenna Tarnowa zakłada zwrócenie szczególnej uwagi na wybrane

kierunki zmian w strukturze przestrzennej miasta, które realizować mają określone powyżej cele
i umożliwić osiągnięcie założonej w strategii wizji:
1. WYKSZTAŁCENIE EFEKTYWNEGO SYSTEMU TRANSPORTOWEGO
2. STWORZENIE CZYTELNEGO I HIERARCHICZNEGO UKŁADU OBSZARÓW CENTRAL-

NYCH ORAZ PRZESTRZENI PUBLICZNYCH
3. ROZBUDOWA INFRASTRUKTURY SŁUŻĄCEJ ROZWOJOWI TARNOWA JAKO OŚROD-

KA REGIONALNEGO
4. UKSZTAŁTOWANIE TERENÓW AKTYWNOŚCI GOSPODARCZEJ ZE SZCZEGÓLNYM

UWZGLĘDNIENIEM ROZWOJU NOWOCZESNYCH TECHNOLOGII
5. ROZWÓJ ZABUDOWY MIESZKANIOWEJ WRAZ Z PODNOSZENIEM STANDARDÓW

ZAMIESZKANIA
6. UKSZTAŁTOWANIE SYSTEMU PRZYRODNICZEGO MIASTA
7. ROZBUDOWA UKŁADU TERENÓW REKREACYJNYCH
8. UPORZĄDKOWANIE STRUKTURY PRZESTRZENNEJ MIASTA
Wskazane kierunki zmian struktury przestrzennej określają generalne założenia

zmian i przekształceń, które mają swoją kontynuację w ustaleniach szczegółowych dla stref poli-
tyki przestrzennej, przeznaczeniu terenów, a także zawierają się we wskazanych kierunkach
i wskaźnikach dotyczących zagospodarowania oraz użytkowania trenów.
Określone główne kierunki zmian mają na celu:
1. WYKSZTAŁCENIE EFEKTYWNEGO SYSTEMU TRANSPORTOWEGO
a. Stworzenie czytelnego i hierarchicznego układu drogowego
 Przebudowa układu drogowego Tarnowa poprzez wytyczenie obwodnicy śródmiej-

skiej w ciągu ulic: Błonie – Jana Pawła II – Słoneczna – droga projektowana wzdłuż li-
nii kolejowej Kraków–Rzeszów – Tuchowska – droga projektowana – Krakowska –
Czerwona – Czerwonych Klonów – Kwiatkowskiego – Czysta – Wyszyńskiego – Elek-
tryczna – Spokojna.

 Wytworzenie obwodnicy miasta dla ruchu tranzytowego w ciągu autostrady A-4, dro-
gi krajowej 94 (d. 4) oraz planowanych łącznic tych dróg – zachodniego w klasie drogi
GP (zgodnie z przebiegiem planowanym w poprzednich miejskich dokumentach pla-
nistycznych) oraz wschodniego – nowego przebiegu drogi krajowej nr 73, za zdecy-
dowanie najbardziej korzystny dla miasta należy uznać rozpatrywany wariant III dla
odcinka poniżej węzła Tarnów Północ (Krzyż), który nie ingeruje w zwartość tkanki
miejskiej.
 Stworzenie dogodnych powiązań komunikacyjnych dla transportu ciężkiego obsługu-

jącego tereny aktywności gospodarczej oraz segregacja ruchu indywidualnego i ruchu
przemysłowego, w tym głównie ruchu związanego z obsługą Zakładów Azotowych
w Mościcach, poprzez realizację zachodniego odcinka obwodnicy – łącznicy autostra-
dy A4 z drogą krajową 94 (d. 4) jako najbardziej optymalnego rozwiązania wyprowa-
dzającego ruch z niebezpiecznymi ładunkami. Przebieg łącznicy wskazany jest w ob-
owiązującym Planie zagospodarowania przestrzennego województwa małopolskiego,
posiada zarezerwowany korytarz w obowiązujących dokumentach planistycznych
miasta oraz gmin sąsiednich, a także stanowi relatywnie krótki odcinek drogi do reali-
zacji, pozwalający na obsługę komunikacyjną Zakładów Azotowych i terenów aktyw-
ności gospodarczej położonych w strefach AG I i AG II, sąsiadujących z węzłem auto-
stradowym Tarnów Zachód (Wierzchosławice).
 Wytyczenie nowych połączeń lokalnych, które pozwolą na integrację poszczególnych

części miasta rozdzielonych barierą w postaci linii kolejowych Kraków – Rzeszów,
Tarnów – Szczucin, rzeką Białą Tarnowską oraz drogami wyższych klas technicznych –
m. in. połączenie ulic Wyszyńskiego i Szujskiego – Mościckiego, powiązanie ulic Tu-
chowskiej i Lwowskiej za pośrednictwem nowej drogi zlokalizowanej wzdłuż linii kole-
jowej Kraków – Rzeszów, połączenie ul. Niedomickiej i Alei Piaskowej, powiązanie ul.
Tuchowskiej z Krakowską, a poprzez ul. Warsztatową również z ul. Mościckiego i ul.
Czystą. Ponadto planowana przebudowa wiaduktów drogowych i kolejowych (lub
budowa nowych) wraz z realizowaną modernizacją linii kolejowej Kraków – Rzeszów
usprawni powiązania komunikacyjne pomiędzy północną i południową częścią mia-
sta.
b. Preferencja dla rozwoju sprawnego systemu transportu zbiorowego
 Zwiększenie udziału podróżujących transportem zbiorowym na rzecz zmniejszenia ru-

chu samochodowego w centralnej części miasta (Stare Miasto, Śródmieście), zapew-
nienie dogodnego dojazdu do miejsc zagęszczenia ruchu samochodowego.
 Stworzenie miejskich powiązań transportem szynowym.
 Lokalizacja nowego przystanku kolejowego (Lwowska) oraz w perspektywie czasu na
linii kolejowej Tarnów – Szczucin w rejonie ul. Klikowskiej.

2014
 Modernizacja linii kolejowej E30/C-E30 Kraków – Rzeszów – Medyka – granica pań-

stwa.
 W miarę możliwości wspieranie działań zmierzających do wykorzystania dla przewo-
zów pasażerskich i/lub towarowych linii kolejowej nr 115 Tarnów-Szczucin.
 Stworzenie sieci parkingów zbiorowych typu Parkuj i Jedź oraz Parkuj i Idź przy przy-
stankach kolejowych, priorytetowych trasach miejskiej komunikacji autobusowej, na
obrzeżu Śródmieścia oraz przy głównych węzłach drogowych.
 Ukształtowanie systemu węzłów przesiadkowych: samochód – kolej – autobus – ro-
wer w proponowanych lokalizacjach – na trasie linii kolejowej Kraków – Rzeszów:
dworzec główny, dworzec Lwowska, dworzec Mościce, a także przy trasach wjazdo-
wych do miasta: Parkuj i Jedź Mościce, Parkuj i Jedź Krzyż, Parkuj i Jedź Rzędzin.
c. Rozbudowa systemu komunikacji rowerowej
 Stworzenie alternatywy dla transportu indywidualnego i zbiorowego poprzez wyty-

czenie wygodnych i bezpiecznych tras rowerowych, łączących zespoły zabudowy
mieszkaniowej ze śródmieściem, rejonami skupiającymi miejsca pracy oraz z terena-
mi rekreacyjnymi – w tym m. in. przeprowadzenie trasy rowerowej wzdłuż rzeki Białej
i Wątoka, do rezerwatu Debrza i terenów rekreacyjnych przy Stawach Krzyskich,
osadnikach Czajka, w okolice Góry Św. Marcina.
 Utworzenie sieci parkingów rowerowych w rejonach węzłów przesiadkowych oraz

w rejonach koncentracji usług.
2. STWORZENIE CZYTELNEGO I HIERARCHICZNEGO UKŁADU OBSZARÓW CENTRALNYCH

ORAZ PRZESTRZENI PUBLICZNYCH
a. Śródmieście stanowiące centralny rejon administracyjno – usługowy Tarnowa skupia-

jący najważniejsze elementy tworzące funkcje miejskie i regionalne
 Wyznaczenie lokalizacji głównego obszaru centralnego Tarnowa w obrębie ulic: Sło-

wackiego – Mickiewicza – Mostowej – Konarskiego – Narutowicza – Sikorskiego –
Szkotnik.
 Podniesienie atrakcyjności głównego obszaru centralnego miasta będącego najważ-

niejszym elementem identyfikacji przestrzennej w Tarnowie poprzez wprowadzenie
różnorodnych funkcji o zasięgu miejskim i regionalnym, wykreowania wyjątkowego
wizerunku dzięki zabytkowym układom urbanistycznym wypełnionym architekturą
zabytkową i nowoczesną w dobrym stanie technicznym i bardzo wysokiej jakości,
a także poprzez wytworzenie wyjątkowego klimatu sprzyjającego korzystaniu
z wydarzeń kulturalnych, społecznych, z obiektów usługowych, w tym handlowych
i publicznych, oraz z przestrzeni publicznych.

 Rozwój śródmieścia z wysokim udziałem usług oraz infrastruktury służącej wykształ-

ceniu funkcji regionalnych nastąpi w oparciu o zasady zagospodarowania w strefach
polityki przestrzennej Starego Miasta i Śródmiejskiej oraz przez wyznaczenie następu-
jących kierunków przeznaczenia terenów – MS, UP, UC, U, a także M1, M2, US.
 Zwiększenie udziału zielni urządzonej w obrębie centrum poprzez wprowadzenie zie-

leni ulicznej: drzew i krzewów na istniejących skwerach, obsadzenie alejek oraz urzą-
dzenie bulwarów spacerowych wzdłuż rzeki Wątok.
 Rehabilitacja zaniedbanej zabudowy mieszkaniowo – usługowej, ponowne zagospo-

darowanie terenów poprzemysłowych, nieużytkowanych poprzez zagospodarowanie
o formie i funkcji odpowiedniej dla śródmieścia, a także realizacja nowych inwestycji
umożliwiających wytworzenie nowoczesnej i atrakcyjnej przestrzeni centralnej.
 Realizacja zadań mających na celu podniesienie atrakcyjności centrum Tarnowa po-

winna opierać się na zasadzie równoległych działań publicznych i komercyjnych two-
rzących nowe funkcje i struktury.
 Wzmocnienie powiązań na kierunku główny dworzec kolejowy – centrum poprzez

rozwój usług wzdłuż ulic łączących te dwa miejsca.
b. Ukształtowanie centrów lokalnych w poszczególnych zespołach zabudowy mieszka-

niowej tworzących koncentrację funkcji usługowych
 Wskazanie układu centrów lokalnych, stanowiących ważne elementy identyfikacji

przestrzennej miasta i poszczególnych jego rejonów, na podstawie lokalizacji
w strukturze przestrzennej miasta i osiedla, powiązań komunikacyjnych, w tym także
pieszych, z istniejącymi już zespołami funkcji usługowych.
 Centra lokalne powinny być niezależne i zaspokajać potrzeby mieszkańców poszcze-

gólnych rejonów miasta w zakresie usług podstawowych – dostęp do artykułów
i usług częstego użytku – handel, oświata, kultura, rekreacja, w zasięgu dogodnego
dojścia pieszego mieszkańców, nie dłuższego niż 15 minut.
 Kształtowanie zagospodarowania przestrzennego centrów lokalnych w sposób pod-

kreślający rangę miejsca poprzez wprowadzanie rozwiązań architektonicznych o wy-
sokim standardzie, kształtowanie zabudowy o zwartej strukturze o charakterze miej-
skim.
 Kreowanie przestrzennego wyróżnika, który pozwoli na zwiększenie tożsamości po-

szczególnych zespołów.

2014
c. Układ przestrzeni publicznych integrujący centrum miasta z centrami lokalnymi
 Ukształtowanie przyjaznych, funkcjonalnych i bezpiecznych przestrzeni publicznych

na obszarze centrum miasta, w poszczególnych centrach lokalnych i na szlakach łą-
czących je z głównym obszarem centralnym.
 Sposób zagospodarowania przestrzeni publicznych na obszarze centrum miasta

w sposób podkreślający prestiżowy charakter miejsca powinien być priorytetem,
przestrzeń tę należy kształtować w oparciu o zróżnicowane funkcje i aranżacje, cha-
rakteryzujące się najwyższą jakością przygotowania i wykonania.
 Sposób zagospodarowania przestrzeni publicznych w centrach lokalnych służyć powi-

nien właściwej identyfikacji przestrzennej ośrodka (w tym poprzez nazewnictwo na-
wiązujące do tradycji miejsca), podniesieniu estetyki zagospodarowania miejsca,
a także wytworzeniu przyjaznego środowiska zamieszkania integrującego życie spo-
łeczne mieszkańców.
 Zaakcentowanie powiązań centrów lokalnych z centrum miasta poprzez wykształce-

nie ciągów wielofunkcyjnych w oparciu o układ przestrzeni publicznych i powiązania
komunikacyjne – transport zbiorowy, transport rowerowy, ruch pieszy.
 Wzajemne powiązania pomiędzy centrami lokalnymi oraz centrum miasta kształto-

wać należy w oparciu o wyznaczone rejony koncentracji usług na terenach zabudowy
mieszkaniowej, tworzące pasaże usługowe wzdłuż ulic i placów.
 Wykreowanie cech indywidualnych poszczególnych przestrzeni publicznych z wyko-

rzystaniem lokalnych uwarunkowań.
3. ROZBUDOWA INFRASTRUKTURY SŁUŻĄCEJ ROZWOJOWI TARNOWA JAKO OŚRODKA

REGIONALNEGO
 Wszechstronne wzmocnienie funkcji regionalnych pozwoli miastu stać się centrum

usług ponadlokalnych.
 Inwestycje w zakresie kultury oraz organizacja atrakcyjnych wydarzeń artystycznych

rozwijana na bazie działalności miejskich instytucji kultury: Tarnowskiego Centrum
Kultury (organizującego festiwal Tarnowska Nagroda Filmowa), Biura Wystaw Arty-
stycznych (w nowej przestrzeni wystawienniczej w Parku Strzeleckim) oraz Teatru im.
Ludwika Solskiego, zdecydowanie podniesie atrakcyjność miasta. Wskazanymi działa-
niami w tym zakresie jest budowa amfiteatru w sąsiedztwie zbiornika wodnego Kan-
toria, budowa kina, muzeum (np. poświęconego tematyce żydowskiej), sali widowi-
skowej, realizacja projektu KANiON Kultury z plenerową ekspozycją Panoramy Sied-
miogrodzkiej w Parku Strzeleckim, budowa gmachu biblioteki, a także organizacja
masowych imprez plenerowych, którym służyć będą Rynek Starego Miasta, tereny

przy ul. Lotniczej, tereny w rejonie ul. Piłsudskiego czy tereny sportowe w Mościcach.
W tym celu wskazana jest również adaptacja nieużytkowanego budynku dworca kole-
jowego w Mościcach.
 Rozwój infrastruktury związanej ze szkolnictwem wyższym na bazie istniejących

uczelni wyższych, a także dążenie do rozbudowy funkcji akademickich Tarnowa,
w szczególności w powiązaniu działalnością ośrodków badawczo – rozwojowych
wspierających aktywność gospodarczą realizowaną na terenie miasta. Koncentracja
tego typu funkcji w rejonie śródmieścia oraz na obszarach centralnych zapewni wital-
ność obszaru centralnego, nie będzie obciążać systemu komunikacyjnego, a także
przyczyni się do zwiększenia atrakcyjności miasta.
 Zwiększenie infrastruktury związanej z turystyką pobytową, tj. rozbudowa bazy ho-

telowej o zróżnicowanym standardzie, obsługującej przyjazdy biznesowe, turystyczne
czy związane z wydarzeniami artystycznymi jako podniesienie jakości przestrzeni
wzdłuż tras łączących obszary turystyczne. Wskazuje się wykreowanie szlaków tury-
stycznych łączących strefę rekreacyjną południową (Góra św. Marcina z ruinami zam-
ku) ze strefą rekreacyjną północną (Stawy Krzyskie) poprzez Stare Miasto i Śródmie-
ście, strefą rekreacyjną centralną (okolice basenu przy ul. Piłsudskiego) i strefą rekre-
acyjną nadrzeczną (dolina rzeki Białej), a także z bulwarami nad Wątokiem oraz tere-
nami rekreacyjnymi w Mościcach. Obszary turystyczne powinny być wspierane atrak-
cyjnymi obszarami zlokalizowanymi poza strefami rekreacyjnymi i historycznie
ukształtowanym centrum miasta. Wsparcia wymagają również działania mające na
celu upowszechnienie rozwoju turystyki rowerowej poprzez budowę tras rowero-
wych, parkingów dla rowerów w sąsiedztwie atrakcji turystycznych, usług i dworców.
 Rozwój infrastruktury związanej ze sportem i rekreacją w zakresie zapewnienia

mieszkańcom oraz przyjezdnym różnorodnych form rozrywki, szczególnie aktywnego
wypoczynku oraz przedsięwzięć związanych ze sportem, edukacją czy działalnością
artystyczną. Rozbudowa infrastruktury w tym zakresie opierać się będzie o inwestycje
zlokalizowane przede wszystkim w wyznaczonych strefach rekreacyjnych południo-
wej i centralnej (rejon ul. Piłsudskiego), a także na terenach rekreacyjnych w Mości-
cach.
 Utworzenie infrastruktury służącej obsłudze konferencji, kongresów, targów, wy-

staw, powierzchnie biurowe, które organizowane będą w oparciu o działalność
uczelni wyższych, instytucji kulturalnych, jednostek administracji publicznej oraz in-
stytucji badawczo – rozwojowych towarzyszących prowadzonej działalności gospo-
darczej opartej na nowych technologiach. Polityka przestrzenna powinna zmierzać do
zapewnienia zróżnicowanych ofert funkcjonalnych jak również przestrzennych dla
działalności związanej z obsługą firm. Rozwój takiej działalności wymaga zapewnienia
terenów dla obiektów o znacznych powierzchniach biurowych przeznaczonych dla
małych, średnich i wielkich firm o zasięgu międzynarodowym, potrzebujących obiek-

2014
tów i powierzchni o wysokim standardzie. Pod lokalizację takiej infrastruktury przyj-

muje się szczególnie tereny wskazane do przekształceń zlokalizowanych po połu-
dniowej stronie dworca kolejowego, w rejonie ul. Piłsudskiego, na terenach parków
technologicznych, na terenach położonych na wschód od Parku Sanguszków, wzdłuż
dojazdów do węzła autostradowego Tarnów Północ (Krzyż), a także w Śródmieściu
w ramach planowanego centrum lokalnego na obszarze dawnych zakładów OWIN-
TAR.
 Rozwój infrastruktury ochrony zdrowia na bazie funkcjonujących szpitali – Św. Łuka-

sza i im. E. Szczeklika, zakładu opiekuńczo – leczniczego w Mościcach, a także wy-
kształcenia nowych ośrodków związanych z ochroną zdrowia – publicznych bądź pry-
watnych, takich jak ośrodki specjalistyczne, rehabilitacyjne czy obiekty zamieszkania
zbiorowego (domy opieki, zakładane w rejonach miasta dotychczas ich pozbawionych
– Rzędzin, Zabłocie, Piaskówka, Strusina czy Klikowa).
4. UKSZTAŁTOWANIE TERENÓW AKTYWNOŚCI GOSPODARCZEJ ZE SZCZEGÓLNYM

UWZGLĘDNIENIEM ROZWOJU NOWOCZESNYCH TECHNOLOGII
 Koncentracja terenów produkcyjnych w czterech wydzielonych strefach aktywności

gospodarczej – Zakłady Azotowe, Czysta-Mechaniczne, Kryształowa-Niedomicka oraz
Krzyż, a także w rejonie ul. Tuchowskiej przy zjeździe na drogę krajową 94 (d. 4)
w strefie wskazanej do przekształceń.
 Rozwój działalności wykorzystującej innowacyjne rozwiązania i nowe technologie, tj.

działalność produkcyjną i usługową charakteryzującą się wysoką wartością dodaną
wytwarzanych produktów i usług ze znacznym udziałem wysoko wykwalifikowanej
kadry pracowniczej o profilu techniczno – inżynieryjnym.
 Rozwój wyspecjalizowanych form działalności gospodarczej w oparciu o istniejące już

instytucje – Tarnowski Klaster Przemysłowy S.A. zarządzający Podstrefą Specjalnej
Strefy Ekonomicznej w Krakowie – w celu utworzenia kolejnych parków przemysło-
wych i technologicznych,
 Zmniejszenie udziału uciążliwych terenów przemysłowych na korzyść powiększenia

terenów nieuciążliwej produkcji, terenów usług produkcyjnych, magazynów, handlu
hurtowego, usług transportowo – logistycznych (w Krzyżu przy węźle autostrady A4).
 Dążenie do rozdzielenia funkcji produkcyjnych od zespołów zabudowy mieszkaniowej

z uwagi na uciążliwość i nieatrakcyjne sąsiedztwo poprzez tworzenie buforów zieleni
izolacyjnej, w szczególności w rejonie ulicy Mościckiego, w Klikowej przy ul. Niedo-
mickiej, w Krzyżu przy przedłużeniu al. Jana Pawła II.
 Dążenie do skupiania terenów przemysłowych w kompleksach posiadających dogod-

ny dojazd i dostęp do infrastruktury technicznej, odznaczających się również takim

zagospodarowaniem, które będzie podnosiło walory krajobrazowe (parki przemysło-

we, parki technologiczne).
5. ROZWÓJ ZABUDOWY MIESZKANIOWEJ WRAZ Z PODNOSZENIEM STANDARDÓW ZA-

MIESZKANIA
 Utrzymanie zwartego układu terenów mieszkaniowych na terenie miasta nasyconych

usługami i terenami zieleni, o czytelnej siatce przestrzeni publicznych stanowiących
identyfikatory osiedli, kształtujących wzajemne powiązania między poszczególnymi
osiedlami i centrum miasta.
 Zapewnienie różnorodnych form zamieszkiwania z przewagą niewielkich rozmiarów

osiedli zabudowy niskiej.
 Kształtowanie zabudowy mieszkaniowej o zróżnicowanym charakterze odnośnie in-

tensywności, formy, organizacji, a także standardu, w ramach wydzielonych przezna-
czeń terenów: MS – tereny zabudowy śródmiejskiej, M1 – tereny zabudowy mieszka-
niowej wysokiej, M2 – tereny zabudowy mieszkaniowej niskiej intensywnej, M3 – te-
reny zabudowy mieszkaniowej niskiej ekstensywnej, M4 - tereny zabudowy mieszka-
niowej niskiej w enklawach.
 Wskazanie lokalizacji nowej zabudowy mieszkaniowej o parametrach określonych

ustaleniami szczegółowymi zmiany studium we wschodniej części (Rzędzin, Gumni-
ska, tereny na południe od ul. Błonie), na osiedlu Strusina oraz w północnej części
miasta (Krzyż i Klikowa).
 Uporządkowanie struktury przestrzennej osiedli mieszkaniowych wykształconych na

układach dawnych wsi na łanowym rozkładzie pól poprzez rozwiązania planistyczne
dążące do ukształtowania prawidłowego i wygodnego układu komunikacyjnego, spo-
sobu zagospodarowania działek budowlanych, odpowiedniego wyposażenia tych te-
renów w infrastrukturę techniczną, społeczną i rekreacyjną, a także poprzez staranne
powiązanie ich z otaczającym krajobrazem z wykorzystaniem form nawiązujących
w ukształtowaniu do charakteru wiejskiego (północna część osiedla Krzyż w układzie
opartym na ul. Wiśniowej oraz osiedle Klikowa w układzie opartym na ul. Klikow-
skiej).
 Rozwój infrastruktury związanej z edukacją poprzez stworzenie rezerw terenowych

dla obiektów edukacyjnych i opiekuńczo – wychowawczych dla dzieci i młodzieży,
szczególnie w obszarach wskazanych pod rozwój terenów mieszkaniowych, przy za-
chowaniu standardowych wielkości tych placówek oraz odpowiednich promieni doj-
ścia do nich w danej jednostce urbanistycznej.

2014
 Dążenie do łatwiejszej dostępności do zasobów mieszkaniowych, zarówno poprzez

ich zwiększenie, jak również poprzez utrzymanie zasobów istniejących wraz z odpo-
wiednią ich rehabilitacją.
 Należy zmierzać do podnoszenia ładu przestrzennego osiedli wielorodzinnych po-

przez przekształcenia i uzupełnienia, wyposażenie w urządzenia rekreacyjne i zieleń,
parkingi, usługi.
6. UKSZTAŁTOWANIE SYSTEMU PRZYRODNICZEGO MIASTA
 Utworzenie układu terenów przyrodniczych o wzajemnych powiązaniach jako istot-

nego elementu struktury przestrzennej miasta, wspierającego rozwój zrównoważony
i warunkującego funkcjonowanie zdrowego środowiska mieszkaniowego.
 Elementy istotne w strukturze przestrzennej miasta, stanowiące podstawę kształto-

wania systemu przyrodniczego miasta to tereny leśne na Górze Św. Marcina, rezer-
wat Debrza, tereny otwarte w rejonie ul. Lotniczej, Stawy Krzyskie wraz z sąsiadują-
cymi terenami leśnymi, dolina rzeki Białej, Las Lipie oraz parki miejskie (m. in. Strze-
lecki, Sośnina, Piaskówka, Planty Kolejowe). Elementami uzupełniającymi system
podstawowy są tereny leśne przy ul. Giełdowej i Wyszyńskiego oraz Krakowskiej, do-
lina rzeki Wątok, tereny ogródków działkowych.
 Tworzenie struktury zieleni miejskiej przenikającej obszary zurbanizowane, poprzez

wprowadzenie pasaży zieleni miejskiej, parków i skwerów miejskich, terenów zieleni
wewnątrzosiedlowej, alei drzew.
 W oparciu o wymienione elementy w istniejącym układzie przyrodniczym miasta poli-

tyka przestrzenna zakłada kształtowanie powiązań przyrodniczych pomiędzy wskaza-
nymi elementami głównie poprzez wprowadzenie terenów zieleni urządzonej, tere-
nów zieleni rekreacyjnej oraz ogólnodostępnej zieleni naturalnej w celu utworzenia
pełnego i sprawnego systemu przyrodniczego Tarnowa.
 W kształtowaniu struktury przestrzennej terenów zieleni istotne jest zachowanie

i tworzenie ciągłości przestrzennej elementów przyrodniczych w relacji z powiąza-
niami lokalnymi i regionalnymi, wyeksponowanie w strukturze miasta najbardziej
wartościowych obszarów przyrodniczych, a także intensywne uzupełnianie zielenią,
również wysoką, istniejących i nowych zespołów zabudowy oraz ulic i placów.
 Powiązanie terenów zieleni oraz terenów rekreacyjnych z zespołami zabudowy

mieszkaniowej i usługowej za pośrednictwem ciągów pieszych i rowerowych.
 Zwiększanie udziału powierzchni aktywnych biologicznie w obrębie przestrzeni zur-

banizowanej poprzez ustalenie wysokiego wskaźnika powierzchni terenów biologicz-
nie czynnych, zgodnie z zaleceniami ustaleń szczegółowych zmiany studium.

 Dążenie do podniesienia wskaźnika lesistości w mieście poprzez wprowadzanie no-

wych zalesień na proponowanych terenach: w Krzyżu w sąsiedztwie autostrady A-4
i rezerwatu Debrza, w rejonie Stawów Krzyskich oraz w pobliżu składowiska odpa-
dów, w Klikowej na terenach okalających osadniki odpadów azotowych, a także
w Rzędzinie w sąsiedztwie planowanego przełożenia drogi krajowej nr 73.
 Zagęszczanie zabudowy nie powinno odbywać się kosztem istniejących terenów zie-
leni urządzonej lub rekreacyjnej oraz kosztem terenów, które mogą stanowić uzupeł-
nienie braków w systemie przyrodniczym miasta.
7. ROZBUDOWA UKŁADU TERENÓW REKREACYJNYCH
 Stworzenie układu terenów rekreacyjnych o dobrej dostępności i bogatym programie

przede wszystkim w rejonach wydzielonych stref polityki przestrzennej – rekreacyjnej
centralnej, północnej, południowej i nadrzecznej, a także w pozostałych strefach poli-
tyki przestrzennej, głównie w roli uzupełnienia zespołów zabudowy mieszkaniowej.
 Zwiększenie udziału obszarów pełniących funkcje terenów rekreacji codziennej

i weekendowej, zróżnicowanych programowo, w tym w obszarach z udziałem zieleni
wysokiej, jak i przestrzeni o charakterze otwartym (polany rekreacyjne).
 Ukształtowanie programu rekreacyjnego w oparciu o wydzielone tereny: US – tereny

sportu i rekreacji, ZP – tereny zieleni urządzonej, ZR – tereny zieleni rekreacyjnej, ZO
– tereny zieleni otwartej, ZD – tereny zieleni ogrodów działkowych, ZL – tereny zieleni
leśnej.
 W celu podniesienia jakości środowiska zamieszkania i komfortu mieszkańców i użyt-

kowników miasta konieczna jest poprawa dostępności rekreacyjnych terenów zieleni
oraz wzrost jakości tych terenów poprzez ich odpowiednie zagospodarowanie.
 Wykorzystanie dolin rzecznych pod funkcje rekreacyjne, pod warunkiem podporząd-

kowania ich, nadrzędnej dla międzywala, funkcji przeciwpowodziowej oraz zachowa-
niu korzystnych warunków przyrodniczych tego obszaru.
 Wyznaczenie czytelnych w przestrzeni miejskiej punktów widokowych (przede

wszystkim na Górze Św. Marcina) poprzez odpowiednie zagospodarowanie elemen-
tami małej architektury oraz uporządkowanie szaty roślinnej z zachowaniem najcen-
niejszych walorów przyrodniczych i jednoczesnym wyeksponowaniu sylwety miasta.
 Podwyższenie standardu urządzenia istniejących parków, sukcesywna eliminacja za-

grożeń z ich obszarów.
 Uzupełnianie bazy rekreacyjnej o obiekty sportowe i urządzenia terenowe tj. ośrodki

rekreacyjno – wypoczynkowe wzbogacone szerokim wachlarzem usług sportowych.

2014
8. UPORZĄDKOWANIE STRUKTURY PRZESTRZENNEJ MIASTA
 Kształtowanie prawidłowych i czytelnych układów urbanistycznych na terenach pod-

legających przekształceniom (obszary po południowej stronie dworca kolejowego)
poprzez integrację regenerowanych obszarów z tkanką miejską oraz tworzenie kom-
pleksowych programów przekształceń.
 Przekształcenia zdegradowanych, lecz wartościowych obiektów poprzez zaadapto-

wanie ich do nowej funkcji przy zachowaniu cennych walorów architektonicznych
oraz poprzez ich restaurację i integrację w przestrzeni miasta – dotyczy to m. in. bu-
dynku dworca w Mościcach i zabudowań dawnego zespołu młyna Szancerów przy ul.
Kołłątaja.
 Uporządkowanie struktury przestrzennej osiedli mieszkaniowych wykształconych na

układzie dawnych wsi – Klikowa, Rzędzin, Krzyż, Gumniska, przy wykorzystaniu roz-
wiązań planistycznych w celu ukształtowania prawidłowego układu komunikacyjnego
i zasad zagospodarowania terenu przy zachowaniu zasady utrzymania elementów za-
bytkowych.
 Eliminacja konfliktów funkcjonalno – przestrzennych polegających na konfliktowym

sąsiedztwie (głównie uciążliwych terenów produkcyjnych, baz, składów i magazynów
czy hałaśliwych tras zlokalizowanych w bezpośrednim sąsiedztwie z terenami miesz-
kaniowymi) poprzez stopniowe przekształcanie uciążliwych terenów sąsiadujących
z zespołami zabudowy mieszkaniowej w kierunku nieuciążliwych obiektów usługo-
wych i produkcyjnych o estetycznej formie.
 Porządkowanie struktury przestrzennej miasta przy uwzględnieniu zasad ochrony

elementów dziedzictwa kulturowego, w tym elementów zabytkowych i historycznego
rozplanowania terenów.
 Dążenie do utrzymania zwartości miasta i racjonalnego wykorzystania przestrzeni

poprzez niedopuszczenie do rozlewania się zabudowy na tereny otwarte.
 Wprowadzanie ujednoliconych elementów małej architektury oraz elementów sys-

temu informacji wizualnej.
Jako perspektywę rozwoju Tarnowa przyjmuje się możliwość włączenia w jego ob-
szar terenów przyległych do granic administracyjnych miasta, o ile taki proces zostanie społecz-
nie zaakceptowany. Dotyczyć to może obszarów bezpośrednio przylegających do miasta, a ogra-
niczonych barierami w postaci rzek lub tras komunikacyjnych w celu optymalnego zarządzania
tymi terenami.

obszary planowanych przekształceń i rozwoju
1) obszar śródmieścia
Obszar obejmujący swym zasięgiem centralny obszar Tarnowa o wykształconym,

częściowo zabytkowym układzie urbanistycznym. Zakres przekształceń powinien odnosić się
m.in. do podniesienia jakości zagospodarowania głównej przestrzeni reprezentacyjnej miasta,
zwiększenia atrakcyjności funkcjonalnej centrum Tarnowa poprzez koncentrację zdywersyfiko-
wanych usług miejskich, ukształtowanie układu przestrzeni publicznych podnoszących rangę
obszaru w strukturze miasta.
2) obszar wskazany do przekształceń po południowej stronie dworca kolejowego
Obszar ograniczony ulicami Krakowską, linią kolejową Kraków – Rzeszów, ul.

Ostrogskich, drogą krajową 94 (d. 4) i rzeką Białą wskazany jest do restrukturyzacji i przekształ-
ceń w związku z postępującą degradacją terenu zlokalizowanego w bezpośrednim sąsiedztwie
centrum miasta. Należy wdrożyć kompleksowe programy regeneracji tego obszaru obejmujące
gruntowną przebudowę układu komunikacyjnego wraz z integracją tej części miasta z pozostałą
tkanką urbanistyczną, wprowadzenie nowego przeznaczenia i zasad zagospodarowania prze-
strzennego zapewniając wysoki poziom nasycenia obszaru terenami zieleni wzdłuż rzeki Wątok,
a także dbając o wysoką jakość stosowanych rozwiązań.
3) rejon Góry Św. Marcina i ul. Lotniczej – południowa strefa rekreacyjna
Obszar obejmujący tereny leśne na Górze Św. Marcina, ruiny zamku Tarnowskich
oraz tereny sportu i rekreacji wraz z rozległymi obszarami otwartymi u podnóża Góry należy
objąć szczególną uwagą ze względu na bardzo wartościowe walory kulturowe, kompozycyjne
i przyrodnicze w strukturze miasta. Na obszarze tym wskazany jest rozwój funkcji przyrodniczej
w oparciu o wprowadzenie odpowiedniego zagospodarowania, z ograniczoną lokalizacją zabu-
dowy. Należy dążyć do podniesienia rangi miejsca poprzez kreowanie go jako miejsca aktywnych
form wypoczynku mieszkańców w zakresie lokalnym oraz jako miejsca tematycznych imprez
masowych również związanych z historią miasta i zamku Tarnowskich, mogących pełnić funkcje
edukacyjne. Promowanie podnóża Góry św. Marcina jako miejsca spotkań mieszkańców, odzna-
czającego się wysokimi walorami krajobrazu oraz starannym urządzeniem, zachęcać powinno do
spacerów lub jazdy na rowerze. Wzbogacenie zagospodarowania umożliwiać powinno wykorzy-
stanie polan jako miejsc piknikowych, ośrodków jazdy konnej i podobnych przy jednoczesnym
zachowaniu kulturowego i krajobrazowego charakteru.
4) okolice ul. Piłsudskiego – centralna strefa rekreacyjna oraz okolice ulicy Traugutta - po-
łudnie strefy MIII
Obszar obejmujący swym zasięgiem Park Strzelecki, tereny sportu i rekreacji przy ul.
Piłsudskiego, Park Piaskówka, tereny ogródków działkowych i rejon zbiornika wodnego Kantoria,
a także tereny sportu i rekreacji w Mościcach. Planowany obszar wskazany jest do rozwoju funk-

2014
cji rekreacyjnej w oparciu o budowę nowych obiektów sportu i rekreacji wraz usługami, amfitea-
tru i atrakcyjne zagospodarowanie terenów zieleni urządzonej.
5) obszary wskazane do lokalizacji nowych zespołów zabudowy mieszkaniowej
Rozbudowa zespołów zabudowy mieszkaniowej wskazana jest przede wszystkim na

obszarze ograniczonym ulicami: Jana Pawła II, Błonie, Orkana i wschodnią granicą administracyj-
ną miasta, obszarze pomiędzy ul. Lwowską, granicą administracyjna miasta, ul. Marusarz i Szpi-
talem Wojewódzkim, po wschodniej stronie alei Tarnowskich oraz po północnej stronie osiedla
Klikowa. Uzupełnienie zabudowy mieszkaniowej wskazane jest na osiedlu Krzyż, Nauczycielskie,
Gumniska oraz na obszarze ograniczonym ulicami Klikowską, Mościckiego oraz linią kolejową
Tarnów – Szczucin. Wszystkie nowe zespoły zabudowy kształtowane być powinny w oparciu
o układ ulic i placów oraz uzupełniane usługami i terenami zieleni urządzonej.
6) obszary wskazane do rozwoju działalności gospodarczej opartej na nowoczesnych tech-

nologiach
Obszary predysponowane do rozwoju działalności aktywności gospodarczej zlokali-

zowano w sąsiedztwie węzła autostrady A4, gdzie wskazana jest również rozbudowa składowi-
ska odpadów o nowoczesną spalarnię odpadów. Wraz z pozostałymi obszarami aktywności go-
spodarczej, obejmujące teren przy ul. Niedomickiej, Zakłady Azotowe, parki przemysłowe Czysta,
Mechaniczne i Kryształowa, tereny o charakterze gospodarczym charakteryzować się powinny
wykorzystaniem nowoczesnych, ekologicznych technologii, przekształcać się i rozwijać się przy
wykorzystaniu innowacyjnych rozwiązań.

XIII. KIERUNKI ZMIAN W PRZEZNACZENIU TERENÓW 147
XIII. KIERUNKI ZMIAN W PRZEZNACZENIU TERENÓW
Analiza funkcjonalno – przestrzenna Tarnowa wskazuje, iż należy dążyć do uporząd-

kowania sposobu zagospodarowania miasta poprzez wprowadzenie zasad kształtowania struktur
przestrzennych. Kierunki zmian w przekształceniu terenów wyznaczone zostały w oparciu o wy-
odrębnione trzy poziomy struktur przestrzennych:
kształtowanie struktur przestrzennych
 obszary zurbanizowane – obszary otwarte,
 strefy polityki przestrzennej,
 przeznaczenie terenów.
Rysunek 37. Kierunkowa struktura przestrzenna miasta

2014
148 XIII. KIERUNKI ZMIAN W PRZEZNACZENIU TERENÓW
Podział struktury przestrzennej miasta na obszary zurbanizowane i obszary otwarte

ma na celu dążenie do utrzymania zwartości zespołów zabudowy oraz ciągłości przestrzeni
otwartych, pełniących funkcje rekreacyjne, przyrodnicze i krajobrazowe, stanowiących jednocze-
śnie łącznik przestrzeni zurbanizowanych. Powyższy Rysunek 37 wskazuje kierunkowy zasięg
zabudowy na terenie miasta w strukturze obszarów otwartych. Wskazano również terytorialny
zasięg planowanych zespołów zabudowy w stosunku do zdiagnozowanego stanu istniejącego.
Kolejnym poziomem kształtowania struktury przestrzennej Tarnowa są wydzielone

typy stref funkcjonalno-przestrzennych, dla których wprowadzono odrębne ustalenia, zalecenia
i ukierunkowania: strefa Stare Miasto, strefa Śródmieście, strefa przekształceń, strefy mieszka-
niowe, strefa aktywności gospodarczej i strefa rekreacyjna. Ponadto dla prawidłowego kształ-
towania sposobu zagospodarowania poszczególnych rejonów miasta część stref została podzie-
lona w oparciu o kryterium terytorialne i charakter zagospodarowania, dotyczy to stref mieszka-
niowych, aktywności gospodarczej i stref rekreacyjnych.
Najbardziej szczegółowe kryteria wskazujące sposób zagospodarowania miasta wy-

tyczono w wydzielonych terenach o odmiennym przeznaczeniu. Dla terenów tych wskazano
podstawowe i dopuszczalne kierunki przeznaczenia, zasady, kierunki i wskaźniki zagospodaro-
wania i użytkowania terenów.

1) Strefy polityki przestrzennej
W zmianie studium wyznaczono 22 strefy polityki przestrzennej (w podziale na 6

typów), dla których określono odrębne zasady zagospodarowania.
ST Strefa Stare Miasto
SR Strefa Śródmieście
P Strefa przekształceń
MI Strefa mieszkaniowa Strusina – Piaskówka
M II Strefa mieszkaniowa wielkoskalowa

M III Strefa mieszkaniowa Mościce
M IV Strefa mieszkaniowa Mościce – Koszyce – Zbylitowska Góra
MV Strefa mieszkaniowa Klikowa
M VI Strefa mieszkaniowa Krzyż
M VII Strefa mieszkaniowa nowa
M VIII Strefa mieszkaniowa Rzędzin – Gumniska

M IX Strefa mieszkaniowa Zabłocie
MX Strefa mieszkaniowa Krakowska

M XI Strefa mieszkaniowa Dunajcowa
AG I Strefa aktywności gospodarczej – Zakłady Azotowe
AG II Strefa aktywności gospodarczej – Czysta – Mechaniczne
AG III Strefa aktywności gospodarczej – Kryształowa – Niedomicka
AG IV Strefa aktywności gospodarczej – Krzyż
RI Strefa rekreacyjna centralna
R II Strefa rekreacyjna południowa
R III Strefa rekreacyjna północna
R IV Strefa rekreacyjna nadrzeczna

2014
Rysunek 38. Strefy polityki przestrzennej
ST – STREFA STARE MIASTO
Położenie i charakterystyka
Strefa obejmująca historyczny zespół Starego Miasta, objęty w całości ochroną

prawną jako zabytkowy układ urbanistyczny. Obszar ograniczony ulicami: Wałową, Szeroką, Ber-
nardyńską od Placu Morawskiego do Placu Świętego Ducha, Placem Świętego Ducha, ul. Targo-
wą do Wałowej, wraz z Rynkiem Starego Miasta oraz placami Kazimierza Wielkiego, Katedralnym
i Rybnym stanowią kluczowy element struktury przestrzennej miasta.
Zasady zagospodarowania przestrzennego
Kształtowanie struktury urbanistycznej staromiejskiej części Tarnowa powinno mieć

ma celu ochronę i rewaloryzację historycznej części miasta poprzez wykorzystywanie istnieją-
cych obiektów do nowych funkcji przy uwzględnieniu wartości zabytkowych obszaru i poszcze-
gólnych obiektów, harmonijne komponowanie nowych realizacji z zabytkowym charakterem
zabudowy, a także podnoszenie jakości przestrzeni publicznej w sposób nawiązujący do rangi
miejsca w skali miasta. Stosowanie najwyższych standardów w przyjmowanych rozwiązaniach

architektonicznych i w indywidualnym sposobie zagospodarowania, a także zwiększenie funk-

cjonalnej atrakcyjności Starego Miasta poprzez wprowadzenie różnorodnego programu usługo-
wego, skutkować powinno wytworzeniem najbardziej reprezentacyjnego obszaru miasta oraz
witalnej i różnorodnej przestrzeni publicznej.
Wzmocnienie prestiżu miejsca oraz dążenie do podwyższenia atrakcyjności za-

mieszkiwania w strefie Starego Miasta należy realizować poprzez podwyższony standard miesz-
kań, zwiększoną dbałość o estetykę przestrzeni przeznaczonych dla mieszkańców i przyjezdnych.
Należy dążyć do ujednolicenia elementów informacji wizualnej w formie dostosowanej do cha-
rakteru obszaru.
SR – STREFA ŚRÓDMIEŚCIE
Strefa obejmująca obszar ograniczony obwodnicą śródmiejską, oraz rejon dworca

kolejowego i nowego obszaru administracyjnego miasta. Granica strefy biegnie ulice Słowackie-
go, Piłsudskiego, Cegielnianą, Starodąbrowską, Mostową, rzeką Wątok, kolejno ulicami Dąbrow-
skiego, Konarskiego, Tuchowską, torami kolejowymi, Krakowską, Sikorskiego i Szkotnik. Część
obszaru objęta jest ochroną prawną zabytkowego układu urbanistycznego wytworzonego
w XVIII-XIX w. Na obszarze tym zlokalizowany jest dworzec kolejowy o charakterze zabytkowym
oraz wartościowe obszary zieleni (planty kolejowe i Cmentarz Stary). Strefa ta skupia najważniej-
sze funkcje miejskie i regionalne oraz stanowi główny obszar administracyjno – usługowy Tar-
nowa.
Gospodarowanie przestrzenią strefy śródmiejskiej dążyć powinno do ukształtowa-

nia reprezentacyjnego centrum miasta i obszaru o wyeksponowanych powiązaniach przestrzen-
nych: Plac Kościuszki – Krakowska – Rynek – Lwowska oraz Plac Sienkiewicza – Rynek – Plac Be-
ma – Kościół na Burku. Rewaloryzacja funkcjonalno – przestrzenna strefy powinna przebiegać
z uwzględnieniem zabytkowych wartości układu urbanistycznego i poszczególnych obiektów.
Istniejący układ zabudowy oparty o pierzeje uliczne należy uzupełniać o nowe obiekty w sposób
tworzący spójną kompozycję przestrzenną. Główne powiązania przestrzenne oraz najważniejsze
punkty węzłowe należy kształtować w sposób podkreślający charakter miejsca oraz w oparciu
o indywidualne rozwiązania architektoniczne i sposób zagospodarowania terenu – wprowadze-
nie elementów małej architektury, kompozycji zieleni, zasad ruchu uspokojonego, zasad sytuo-
wania reklam i informacji wizualnej.
Należy dążyć do ukształtowania reprezentacyjnego charakteru obszaru zlokalizowa-

nego pomiędzy ulicami Krakowską i Bandrowskiego (dworzec kolejowy, planty kolejowe, teren
usługowy na obszarze dawnych zakładów OWINTAR), jako terenu stanowiącego bramę Tarnowa
dla przyjezdnych koleją. Konieczne jest opracowanie wytycznych konserwatorskich do projektu
zagospodarowania zakładów OWINTAR, zbudowanych w miejscu dawnego browaru Sanguszków

2014
z uwzględnieniem elementów zabytkowych (m in. komin wpisany do rejestru zabytków). Postu-

luje się również lokalizację ogólnodostępnego wielopoziomowego parkingu strategicznego typu
Parkuj i Idź na tym terenie. Wskazane jest ponadto nasycenie usługami, w tym usługami o cha-
rakterze reprezentacyjnym rejonu dworca oraz tras łączących go ze Starym Miastem.
Ponadto w rejonie ulic Dwernickiego – Matki Bożej Fatimskiej – Księdza Jana Mar-
szałka należy dążyć do ukształtowania obszaru o charakterze centralnym i reprezentacyjnym,
w związku z planowanym przeniesieniem siedziby Urzędu Miasta Tarnowa, proponowaną lokali-
zacją parkingu strategicznego typu Parkuj i Idź oraz możliwością wykorzystania zdegradowanych
terenów poprzemysłowych i zaadaptowania ich do nowej funkcji.
Postulowane jest również wykorzystanie do celów kulturalnych i/lub rekreacyjnych

dawnego amfiteatru letniego zlokalizowanego przy ul. Kopernika, jako obiektu uzupełniającego
nowy amfiteatr przy ulicy Piłsudskiego. Położenie w bezpośrednim sąsiedztwie Rynku Starego
Miasta stanowić może atrakcyjną lokalizację potencjalnego nowego obiektu kulturalnego, skwe-
ru/zieleńca, wrotkowiska lub podobnych inicjatyw.
P – STREFA PRZEKSZTAŁCEŃ
Strefa wskazana do przekształceń obejmuje w większości tereny oddzielone od

tkanki miejskiej barierami naturalnymi i komunikacyjnymi w postaci rzeki Białej Tarnowskiej, linii
i bocznic kolejowych, ulicami Krakowską i Tuchowską oraz drogą krajową 94 (d. 4). Strefa ta
obejmuje obszar zlokalizowany w obrębie torów kolejowych Kraków – Rzeszów, ulic: Tuchowska,
Ostrogskich, droga krajowa 94 (d. 4), następnie wał rzeki Białej Tarnowskiej oraz ulice Gliniańska
i Krakowska.
Na obszarze tym zlokalizowany jest drewniany kościół na Terlikówce o charakterze

zabytkowym, objęty prawną ochroną konserwatorską. Zdecydowaną większość obszaru stanowi
nieuporządkowany układ terenów poprzemysłowych, usług uciążliwych, zabudowy mieszkanio-
wej jednorodzinnej oraz terenów niezagospodarowanych bądź zdegradowanych, o fatalnej ob-
słudze komunikacyjnej.
Działania mające na celu przekształcenia tej strefy powinny mieć charakter kom-
pleksowy. Postuluje się włączenie obszaru w tkankę miejską poprzez wytyczenie drogi w klasie
zbiorczej łączącej ulicę Krakowską z ulicą Tuchowską oraz układ ulic i placów miejskich skomuni-
kowanych z ulica Krakowską oraz ulicą Wita Stwosza. Należy również dążyć do ukształtowania
wygodnego powiązania komunikacyjnego ul. Dworcowej z ulicą Tuchowską wzdłuż torów kole-
jowych po ich północnej stronie.

Konieczne jest utworzenie połączeń komunikacyjnych, zwłaszcza pieszych i rowe-

rowych, północnej i południowej strony torów kolejowych Kraków-Rzeszów – przejścia pod-
ziemnego na wysokości peronów dworca kolejowego, łączącego dworzec z planowanym parkin-
giem Parkuj i Jedź, przejazdu podziemnego w ciągu ulicy Wita Stwosza oraz przejścia pieszo –
rowerowego w obecnym biegu ul. Tuchowskiej.
Daleko idących przekształceń i szczególnego opracowania rozwiązań urbanistycz-

nych wymaga ponadto obszar pomiędzy ul. Krakowską a bocznicą kolejową. Przekształcenia
prowadzić powinny do poszerzenia funkcjonalnego obszaru Śródmieścia poprzez tworzenie pra-
widłowej tkanki miejskiej o wysokich walorach kompozycyjnych. Zakres wdrażanych zmian funk-
cjonalno – przestrzennych powinien dążyć do podniesienia jakości i wartości terenów zlokalizo-
wanych w bezpośrednim sąsiedztwie centrum miasta oraz stanowić atrakcyjny obszar do lokali-
zowania nowych inwestycji w zakresie usług społecznych i konsumpcyjnych oraz w zakresie ak-
tywności gospodarczej. Szczególną uwagą należy objąć rzekę Wątok, której bieg powinien sta-
nowić powiązanie przyrodnicze z centrum miasta. Istotną kwestią jest ponadto uporządkowanie
i rehabilitacja zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej zlokalizowanej w tej strefie.
Na terenie strefy w rejonie ul. Gliniańskiej dopuszczona jest lokalizacja farmy foto-
woltaicznej. W rejonie ul. Wita Stwosza przy potoku Wątok dopuszczona jest realizacja suchego
polderu, zgodnie z opracowaniem pn. „Potok Wątok – koncepcja zabezpieczenia powodziowego
potoku w km 0+000 – 24+680 w gm. Miasto Tarnów, Skrzyszów, Ryglice”.
M I – STREFA MIESZKANIOWA STRUSINA - PIASKÓWKA
Strefa obejmuje swym zasięgiem osiedla Strusina i Piaskówka w obrysie ulic: Elek-
tryczna – Jastruna – Gombrowicza – Czapskiego – Lippóczy’ego – Nowy Świat – Słowackiego –
Szkotnik – Krakowska – Kochanowskiego – Konopnickiej oraz linii kolejowej Tarnów – Szczucin.
Obszar ten stanowi w znacznej większości ukształtowane zespoły osiedli mieszkaniowych. Brak
jednak wykształconych jednoznacznych centrów lokalnych, terenów zieleni urządzonej oraz czy-
telnego układu przestrzeni publicznych. W obrębie strefy, w obrysie ulic Szujskiego, Kołodzieja
i Elektrycznej, zlokalizowany jest rozległy obszar o naturalnym charakterze zagospodarowania.
Polityka przestrzenna obejmująca tę strefę zakłada skrystalizowanie struktury zabu-

dowy osiedli Strusina i Piaskówka – w dość dobrze ukształtowanej tkance miejskiej należy okre-
ślić zasady uzupełniania zabudowy, a także wyznaczyć rejony koncentracji funkcji osiedlowych
w postaci centrów lokalnych. Na obszarze wskazanym do rozwoju nowych zespołów zabudowy
mieszkaniowej i usługowej należy określić zasady jej kształtowania w oparciu o układ ulic i pla-
ców odpowiednio powiązanych z otoczeniem oraz uzupełnienia ich terenami zieleni urządzonej
i terenami rekreacyjnymi.

2014
Centra lokalne osiedli należy kształtować w rejonie skrzyżowania ulic Klikowskiej

i Romanowicza, w rejonie skrzyżowania ulic Klikowskiej, Słowackiego i Szkotnik oraz w rejonie ul.
Szujskiego. Punkty węzłowe należy kształtować w sposób tworzący spójną kompozycję prze-
strzenną podkreślającą charakter miejsca, a także łączyć wzajemnie oraz z centrum miasta za
pomocą wielofunkcyjnych ciągów ulicznych tworzących atrakcyjne przestrzenie publiczne – ul.
Klikowska, Krakowska, Kościuszki, Szujskiego, Romanowicza.
M II – STREFA MIESZKANIOWA WIELKOSKALOWA
Strefa wielkoskalowa obejmuje ukształtowane osiedla mieszkaniowe – Grabówka,

Jasna, Legionów, Westerplatte i Zielone w zasięgu ulic: Błonie, Jana Pawła II, Ablewicza, Dąbrow-
skiej, Orkana, rzeki Wątok, ulic Mostową, Starodąbrowską, Cegielnianą, Legionów, Matki Bożej
Fatimskiej, Działkową i Nowodąbrowską. Zespoły zabudowy ukształtowane w tej strefie mają
charakter wielkoskalowy, gdyż osiedle stanowią kilkunastopiętrowe bloki wykonane w prefabry-
kowanej technologii wielkiej płyty. Układ wysokich budynków mieszkalnych wielorodzinnych
uzupełniony jest zabudową usługową zlokalizowaną w odrębnych pawilonach bądź zespołach
budynków, a także zabudową mieszkaniową jednorodzinną zlokalizowaną częściowo w zwartych
zespołach zabudowy, a częściowo jako pojedyncze budynki, co w całości tworzy chaos i kontrast
przestrzenny ze względu na znaczną różnicę wysokości i formę zabudowy.
Działania w zakresie polityki przestrzennej w tej strefie powinny objąć rehabilitację

wysokiej zabudowy blokowej poprzez ukształtowanie atrakcyjnej przestrzeni publicznej na osie-
dlach, uzupełnienie programu usługowego o atrakcyjną działalność podnoszącą witalność miej-
sca, wzbogacenie struktury osiedli o tereny zieleni urządzonej, a także poprawę stanu technicz-
nego budynków. Określić należy zasady uzupełniania zabudowy mieszkaniowej i usługowej, przy
zachowaniu zasady przeciwdziałania zagęszczania zabudowy mieszkaniowej ukształtowanych
osiedli mieszkaniowych, zwłaszcza kosztem terenów zieleni i przestrzeni publicznych. Północna
część osiedla Westerplatte wymaga ukształtowania w oparciu o układ placów i ulic powiązany
przede wszystkim z południową częścią strefy (w kierunku centrum miasta) oraz północną (kon-
centracja obiektów handlowych).
Miejsca o charakterze centrów lokalnych należy kształtować w rejonie skrzyżowania

ulic: Jana Pawła II, Westerplatte i Ablewicza dla centralnej części strefy, w ciągu ul. Lwowskiej na
odcinku Skowronków – Krupnicza dla południowej części strefy, a także w rejonie koncentracji
usług w obrębie skrzyżowania ulic Jana Pawła II i Błonie dla północnej części strefy a także dla
stref sąsiednich – M VI mieszkaniowa Krzyż i M VII mieszkaniowa nowa.

M III – STREFA MIESZKANIOWA MOŚCICE
Strefa Mościce obejmuje swym zasięgiem ukształtowany układ urbanistyczny osie-

dla mieszkaniowego w Mościcach, objętego ochroną konserwatorską wraz z zespołem zabudowy
usługowej oraz rozbudowanymi terenami sportu i rekreacji. Łącznie strefa ta obejmuje obszar w
zasięgu ulic Witosa – Kwiatkowskiego, Azotowa oraz granicy administracyjnej miasta, torów
kolejowych Kraków – Rzeszów oraz obwałowań rzeki Białej Tarnowskiej.
Podstawowym kierunkiem działań w obrębie strefy powinna być ochrona zabytko-

wego układu urbanistycznego osiedla wraz z jego najbardziej cennymi elementami. Ochroną
przed zmianą przeznaczenia należy również objąć wskazany jako tereny US i UP zasięg komplek-
su sportowego Tarnowskiego Ośrodka Sportów i Rekreacji oraz Unii Tarnów, przy czym koniecz-
nie jest podniesienie standardów zabudowy i urządzeń terenowych w celu podniesienia jakości
świadczonych usług. Nowym terenem inwestycyjnym w zakresie usług społecznych i ogólnomiej-
skich jest wskazany obszar przy ul. Czerwonych Klonów.
Istotną kwestią w zagospodarowaniu strefy powinno być wyeksponowanie obsza-

rów centralnych zlokalizowanych w rejonie stacji kolejowej Tarnów Mościce oraz w rejonie bra-
my głównej Zakładów Azotowych, a także pokreślenie wzajemnych połączeń między nimi. Klu-
czową kwestią w ukształtowaniu centrum lokalnego integrującego dwie strefy polityki prze-
strzennej (Mościce oraz Moście – Koszyce – Zbylitowska Góra) jest odpowiednie zagospodaro-
wanie w kierunku usługowym (np. gastronomicznym, kulturalnym, artystycznym) budynku
dworca kolejowego w Mościcach. W rejonie tego centrum lokalnego zaproponowana jest rów-
nież lokalizacja parkingu strategicznego typu Parkuj i Jedź. W rejonie zabytkowego układu postu-
luje się ochronę przed zagęszczaniem zabudowy.
M IV – STREFA MIESZKANIOWA MOŚCICE – KOSZYCE – ZBYLITOWSKA GÓRA
W obrębie wydzielonej strefy zlokalizowane są jedne z najlepiej wykształconych ze-

społów zabudowy mieszkaniowej w mieście. Obszar obejmujący osiedle Mościce (po południo-
wej stronie torów kolejowych), osiedle Zbylitowska Góra oraz osiedle Koszyce, zdelimitowany
został w oparciu o granicę administracyjną miasta, linię kolejową oraz wały rzeki Biała Tarnow-
ska. Na obszarze tym zlokalizowanych jest kilka wartościowych obiektów stanowiących o identy-
fikacji przestrzennej osiedla, m. in.: osiedle mieszkaniowe „Za Torem” w Mościcach (propono-
wany do uznania jako dobro kultury współczesnej) oraz zespół kościoła i klasztoru ss. Miłosier-
dzia Serca Bożego z dawną szkołą dla panien przy ul. Owsianej. Istotną kwestię problemową
stanowi obecnie tranzytowy ruch samochodów ciężarowych w ciągu ul. Czerwonej.

2014
Jedną z podstawowych kwestii wymagających rozwiązania jest wyprowadzenie ru-

chu ciężkiego z terenu osiedla. Służyć temu będzie planowana droga łącząca węzeł autostrady
A4 Tarnów Zachód (Wierzchosławice) z terenami Stref Aktywności Gospodarczej oraz z węzłem
Krakowska na drodze krajowej 94 (d. 4), przejmująca funkcję tranzytową dla ruchu ciężkiego od
ul. Czerwonej.
Działania kierunkowe w tej strefie polityki przestrzennej określać powinny zasady

uzupełniania zabudowy mieszkaniowej oraz tworzenia wzajemnych połączeń między centrami
lokalnymi wskazanymi do wykształcenia w rejonach skrzyżowania ulic Krakowskiej, Czerwonej
i Koszyckiej, skrzyżowania ulic Czerwonych Klonów z Czerwoną, 11 Listopada, linią kolejową oraz
ulicą Chemiczną (stacja kolejowa Tarnów Mościce), a także wzdłuż ulicy Pszennej w Zbylitowskiej
Górze. Obszary koncentracji usług należy kształtować również wzdłuż ulic Czerwona, Czarna
Droga, Norwida i Zbylitowska. Mając na celu integrację przestrzenną tej części miasta z centrum
Tarnowa należy wziąć pod uwagę utworzenie połączeń pieszo – rowerowych przez rzekę Białą
Tarnowską na połączeniu ul. Stanisława Anioła z ul. Stanisława Kassali oraz na połączeniu ul.
Mieszka I z ul. Kąpielową.
Bezwzględniej ochronie podlegać powinny wartościowe tereny przyrodnicze w stre-

fie – Park Sośnina, lasy w Zbylitowskiej Górze, aleja lipowy wzdłuż ul. Obrońców Lwowa, które
uzupełnić należy ciągami powiązań przyrodniczych z wartościowymi przestrzeniami przyrodni-
czymi zlokalizowanymi na zewnątrz względem osiedla.
Przemyślanego ukształtowania wymaga obszar dość chaotycznie i częściowo do tej

pory zainwestowany, zlokalizowany w obrębie ulic Czerwona, Krakowska, Mokra, Pasterska,
Czarna Droga i Brzozowa.
M V – STREFA MIESZKANIOWA KLIKOWA
Strefa Klikowa wyznaczona została w oparciu o zasięg istniejącej zabudowy miesz-

kaniowej na tym osiedlu oraz planowanych terenów wskazanych do rozwoju. Osiedle ukształto-
wane jest na układzie dawnej wsi, a więc układ komunikacyjny wytyczony został po łanowym
układzie pól. Taka kompozycja utrudnia zagospodarowanie na tym obszarze, a także skutkuje
nieuporządkowaną strukturą zabudowy i często utrudnioną obsługą komunikacyjną poszczegól-
nych rejonów osiedla. W zasięgu strefy znajduje się rekreacyjny teren Stada Ogierów o dość
długiej tradycji.
Głównym celem działań polityki przestrzennej powinno być uporządkowanie struk-

tury przestrzennej osiedla w odniesieniu do ukształtowania czytelnego i hierarchicznego układu

komunikacyjnego, całościowa regeneracja układu zabudowy oraz podniesienie jakości życia

mieszkańców. Określić ponadto należy zasady ochrony zabudowy tradycyjnej, a także uzupeł-
nienia układu o funkcje usługowe i rekreacyjne. Należy dążyć do ukształtowania atrakcyjnych
obszarów przestrzeni publicznych wypełnionych funkcjami usługowymi w ciągu ul. Klikowskiej
z dwoma wyodrębnionymi rejonami centralnymi – obszarem skrzyżowania ulic Klikowskiej,
Ogrodniczej, Bajdy oraz obszarem skrzyżowania ulic Klikowskiej i Cedrowej. Obszary wskazane
do rozwoju (pomiędzy ulicami Ścieżki, Czajki, Żytnią i Rowem Klikowskim) należy kształtować
w kompozycji nawiązującej do historycznego rozplanowania osiedla przy zachowaniu standar-
dów obowiązujących dla prawidłowego formowania struktur osiedli miejskich. Zespoły zabudo-
wy uzupełnione być powinny o tereny zieleni urządzonej i rekreacyjnej (m.in. przy wykorzystaniu
terenów Agencji Nieruchomości Rolnych) oraz o układ powiązań przyrodniczych z cennymi ob-
szarami o charakterze naturalnym położonymi na zewnątrz względem strefy.
M VI – STREFA MIESZKANIOWA KRZYŻ
Strefa została wyznaczona w zasięgu zabudowy osiedla mieszkaniowego Krzyż

w oparciu o ulicę Spokojną, przedłużenie al. Jana Pawła II, granicę administracyjną miasta, grani-
cę otwartych terenów przyrodniczych w rejonie Stawów Krzyskich oraz granicę terenów przemy-
słowych w rejonie ul. Szklanej, Sadowej, Piaskowej. Obszar ten przecina autostrada A4, układ
komunikacyjny natomiast oparty jest na ulicy Krzyskiej (droga powiatowa) i Nowodąbrowskiej
(droga krajowa w starym przebiegu).
Układ przestrzenny osiedla jest częściowo uporządkowany, całość wymaga nato-

miast uzupełnienia o program usługowy, dobrze ukształtowane przestrzenie publiczne, tereny
zieleni urządzonej oraz wyeksponowane centra lokalne, skupiające aktywność w skali osiedla.
Obszary te lokalizować należy w rejonie ulic Jaracza, Ćwiklińskiej, Solskiego, a także jako centra
uzupełniające – w rejonie skrzyżowania ulicy Wiśniowej i Krzyskiej oraz skrzyżowania ulicy Wi-
śniowej i Nowodąbrowskiej. Wskazać należy ponadto zasady ochrony zabudowy tradycyjnej
zlokalizowanej w ciągu ul. Krzyskiej. Rozwój zabudowy w północnej części strefy powinien cha-
rakteryzować się ekstensywnym charakterem zagospodarowania.
M VII – STREFA MIESZKANIOWA NOWA
Strefa określona jako nowa obejmuje swoim zasięgiem Osiedle Nauczycielskie –

jedno z najmłodszych osiedli tarnowskich, o dobrze uporządkowanej tkance miejskiej jednak
pozbawionej podstawowego programu usługowego oraz terenów zieleni urządzonej, a także
rozległe tereny niezainwestowane, zlokalizowane we wschodniej części miasta, przewidziane do
rozwoju zabudowy mieszkaniowej i usługowej.

2014
Kwestią decydującą o kształtowaniu nowych zespołów zabudowy w tej strefie jest

planowana realizacja przełożenia drogi krajowej nr 73, domykającej zewnętrzną obwodnicę mia-
sta. Wskazany w zmianie studium nowy zespół zabudowy mieszkaniowej, zlokalizowany za pla-
nowaną obwodnicą względem miasta, może mieć utrudnione powiązania komunikacyjne z uli-
cami Lwowską i Marusarz. Kwestię obsługi komunikacyjnej tego rejonu należy rozwiązać na eta-
pie sporządzania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
Podstawowym zadaniem polityki przestrzennej w obrębie tej strefy jest ukształto-

wanie struktury przestrzennej nowych osiedli mieszkaniowych w oparciu o układ ulic i placów
powiązanych z otoczeniem i uzupełnionych programem usługowym, terenami zieleni urządzonej
oraz czytelnym układem przestrzeni publicznych. W północno – zachodniej części strefy należy
kształtować zespoły intensywnej zabudowy mieszkaniowej w sąsiedztwie terenów zieleni urzą-
dzonej oraz wielofunkcyjnego obszaru usługowego wymagającego ukształtowania w rejonie
skrzyżowania ulic Jana Pawła II, Ablewicza i Westerplatte oraz skrzyżowania ulic Jana Pawła II
i Błonie.
M VIII – STREFA MIESZKANIOWA RZĘDZIN – GUMNISKA
Strefa polityki przestrzennej obejmuje części osiedli mieszkaniowych Rzędzin

i Gumniska ukształtowane na układach dawnych wsi o łanowym układzie pól. Strefę tę od cen-
trum miasta oddzielają ulica Dąbrowskiej, rzeka Wątok, ulice Gumniska i Braci Saków. W obrębie
tej strefy zlokalizowane są dość uciążliwe tereny obsługi transportu, a także zespół zabudowy
Szpitala Wojewódzkiego im. Św. Łukasza.
Działania polityki przestrzennej w obrębie tej strefy powinny dążyć do określenia

zasad regeneracji istniejących zespołów zabudowy polegającej na usprawnieniu układu komuni-
kacyjnego, zasad ochrony zabudowy tradycyjnej, a także uzupełnienia układu o funkcje usługo-
we i rekreacyjne. Ustalić należy również zasady uzupełniania terenów zabudowy w oparciu
o opracowanie czytelnego i hierarchicznego układu komunikacyjnego obszaru. Należy również
dążyć do ukształtowania atrakcyjnych obszarów przestrzeni publicznych wypełnionych funkcjami
usługowymi i prowadzącymi ruch w kierunku centrum lokalnego zlokalizowanego w rejonie
skrzyżowania ul. Lwowskiej z linią kolejową (planowany przystanek kolejowy oraz parking strate-
giczny typu Parkuj i Jedź) oraz w kierunku centrum miasta i terenów rekreacyjnych zlokalizowa-
nych na południu.

M IX – STREFA MIESZKANIOWA ZABŁOCIE
Strefa Zabłocie obejmuje ukształtowane zespoły zabudowy mieszkaniowej zlokali-

zowanej na południe od ul. Konarskiego, Gumniska oraz od linii kolejowej w obszarze ograniczo-
nym ulicami Ostrogskich i Leńka, aż do drogi krajowej 94 (d. 4).
Polityka przestrzenna w zakresie zagospodarowania tego obszaru powinna mieć na

celu uzupełnienie układu o dobrze ukształtowane przestrzenie publiczne nasycone funkcjami
usługowymi oraz wytworzenie nowego zespołu zabudowy mieszkaniowej po wschodniej stronie
alei Tarnowskich. Określić należy zasady kształtowania nowej zabudowy w obrębie tej strefy przy
uwzględnieniu wartościowego sąsiedztwa o funkcji rekreacyjnej i krajobrazowej. Rejon o charak-
terze centralnym w strefie kształtować należy wzdłuż al. Tarnowskich w oparciu przestrzeń pu-
bliczną stanowiącą powiązanie pomiędzy centrum miasta a Górą Św. Marcina, wypełnioną funk-
cjami usługowymi.
M X – STREFA MIESZKANIOWA KRAKOWSKA
Strefa stanowi ukształtowane osiedle mieszkaniowe Krakowska, które tworzą ze-

społy zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej w układzie współczesnym oraz układ urbani-
styczny zespołu zabudowy osiedla pracowniczego Warsztatów Kolejowych z lat 20. XX w., za-
mknięty ulicami Warsztatowa – Skorupki, Ogrodowa – Kassali. Zasięg strefy wyznaczono w opar-
ciu o linię kolejową Kraków – Rzeszów, ulicę Krakowską, Gliniańską, a także obwałowania rzeki
Białej Tarnowskiej oraz granicę terenów ogrodów działkowych. W obrębie ulic Warsztatowej,
Krakowskiej i linii kolejowej zlokalizowane są obiekty produkcji i usług uciążliwych oraz budynki
mieszkaniowe jednorodzinne.
Kierunki zagospodarowania przestrzennego określać powinny przede wszystkim za-

sady ochrony zabytkowego układu urbanistycznego, które powinno zostać objęte ochroną pra-
wem miejscowym. Uporządkować należy ponadto strukturę funkcjonalną części strefy minimali-
zując bądź eliminując uciążliwość funkcji produkcyjnej i usługowej dla zabudowy mieszkaniowej
jednorodzinnej. Jednym z priorytetów powinno być utworzenie sprawnego połączenia komuni-
kacyjnego w ciągu ulicy Warsztatowej z terenami położonymi po północnej stronie torów kole-
jowych. Obszar centralny strefy kształtować należy w rejonie skrzyżowania ulic Krakowskiej,
Warsztatowej, Skorupki, Zakładowej.

2014
M XI – STREFA MIESZKANIOWA DUNAJCOWA
Strefa obejmuje swym zasięgiem ekstensywną zabudowę mieszkaniową zlokalizo-

waną w rejonie ulic: Azotowa, Dunajcowa, Turystyczna, Witosa.
Z uwagi na istniejące sąsiedztwo istotne jest określenie zasad kształtowania zabu-

dowy i zagospodarowania terenu na terenach mieszkaniowych zlokalizowanych w rejonie ulic
Dunajcowej i Azotowej, przy zachowaniu ekstensywnego charakteru zabudowy i odpowiedniego
odizolowania od terenów produkcyjnych.
AG I – STREFA AKTYWNOŚCI GOSPODARCZEJ – ZAKŁADY AZOTOWE
Strefa aktywności gospodarczej w Mościcach wykreślona została w zasięgu kom-

pleksu Zakładów Azotowych W Tarnowie-Mościcach S.A., największego tarnowskiego przedsię-
biorstwa, wraz z sąsiadującymi terenami produkcyjnymi, terenami infrastruktury technicznej
oraz terenem zakładu karnego. Granica strefy opiera się o wały przeciwpowodziowe Dunajca
i Białej oraz ulicę Kwiatkowskiego, z wyłączeniem enklawy zabudowy mieszkaniowej w rejonie
ulic Dunajcowej i Azotowej.
Polityka przestrzenna dla tej strefy powinna odnosić się do utrzymania koncentracji
funkcji przemysłowej w tym rejonie, co uwarunkowane jest również historycznie i kompozycyj-
nie w strukturze miasta. Należy dążyć jednakże do przekształcania terenów produkcyjnych
w kierunku nowoczesnych i czystych technologii. Konieczna jest jednakże reorganizacja układu
komunikacyjnego w mieście, który obciążony jest transportem ciężkim kierującym się w rejon
zakładów. Odciążenie powinno nastąpić poprzez realizację autostrady A4 wraz z budową drogi
łączącej autostradę z drogą krajową 94 (d. 4). Należy zdecydowanie wykluczyć lokalizację zabu-
dowy mieszankowej w obrębie strefy.
AG II – STREFA AKTYWNOŚCI GOSPODARCZEJ – CZYSTA – MECHANICZNE
Strefa aktywności gospodarczej obejmuje istniejące i projektowane tereny produk-

cyjne (m. in. Zakłady Mechaniczne), tereny usług w zakresie handlu giełdowego, samochodowe-
go itp., a także teren oczyszczalni ścieków przy ul. Czystej. W obrębie strefy zlokalizowane są
ponadto tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, które wymagają określenia zasad
ochrony przed uciążliwością sąsiadujących terenów usługowych i produkcyjnych.

Działania w zakresie polityki przestrzennej w obrębie tej strefy powinny dążyć do

segregacji wykluczających się funkcji mieszkaniowych i produkcyjno – usługowych, należy przede
wszystkim określić zasady funkcjonowania i uzupełniania zabudowy mieszkaniowej na terenie
strefy. Na nowych terenach inwestycyjnych, na których wskazane jest kształtowanie nowej za-
budowy produkcyjno – usługowej pożądane jest dążenie do wykorzystania nowoczesnych i czys-
tych rozwiązań technologicznych. W strefie wskazuje się ochronę zwartego kompleksu leśnego,
który pełnić ma funkcję ekologiczną w obrębie strefy oraz w całym systemie przyrodniczym mia-
sta.
Na terenie strefy w sąsiedztwie oczyszczalni ścieków (ul. Czysta, Biała) dopuszczona

jest lokalizacja farmy fotowoltaicznej.
AG III – STREFA AKTYWNOŚCI GOSPODARCZEJ – KRYSZTAŁOWA – NIEDOMICKA
Zasięg strefy wytyczony został w oparciu o istniejące tereny produkcyjne w rejonie

ulic Elektrycznej, Spokojnej, Sadowej, Klikowskiej i Mroźnej oraz na terenach wskazanych do
rozwoju tej funkcji pomiędzy ulicą Niedomicką i torami kolejowymi Tarnów – Szczucin. Na obsza-
rze tym zlokalizowane są jedne z większych przedsiębiorstw w mieście (m. in.: huta szkła Alicja,
Fabryka Silników Elektrycznych Tamel S.A., zakład brukarski Bruk-Bet, elektrociepłownia Pia-
skówka).
Polityka przestrzenna w obrębie tej strefy powinna dążyć do rozwoju terenów pro-
dukcyjnych w kierunku nowoczesnych i czystych technologii. Preferowana powinna być zabudo-
wa usługowa i służąca zaawansowanej technologicznie działalności produkcyjnej, zorganizowana
w formie parków przemysłowych, parków technologicznych.
Na terenie strefy w jej północno - wschodniej części (ul. Traktorowa) planowana jest
realizacja farmy fotowoltaicznej o mocy 1,5 MW.
AG IV– STREFA AKTYWNOŚCI GOSPODARCZEJ – KRZYŻ
Strefa obejmuje swym zasięgiem północno – wschodnie krańce miasta, do tej pory
w przeważającej części niezainwestowane. W obrębie strefy funkcjonuje tarnowskie składowisko
odpadów, a także zlokalizowany jest węzeł autostradowy Tarnów Północ (Krzyż), łączący auto-
stradę i drogę krajową nr 73.

2014
W obrębie strefy należy dążyć do ukształtowania nowych terenów inwestycyjnych

w kierunku produkcyjnym z preferencją lokalizacji centrów logistycznych, z uwagi na sąsiedztwo
węzła autostradowego. Istotną kwestią w zagospodarowaniu tej strefy pełnić powinna rozbu-
dowa miejskiej infrastruktury technicznej – składowisko odpadów wraz z budową spalarni odpa-
dów – Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych w rejonie ulicy Cmentarnej.
W kształtowaniu struktury przestrzennej strefy kluczowe jest maksymalne zachowanie otwar-
tych terenów zieleni, w tym zwartego kompleksu leśnego – Lasu Lipie.
R I – STREFA REKREACYJNA CENTRALNA
Centralna strefa rekreacyjna wyznaczona została w obrębie ulicy Piłsudskiego na

bazie istniejących obiektów sportowo – rekreacyjnych oraz terenów zieleni – Parku Strzeleckie-
go, Parku Piaskówka i ogrodów działkowych. Strefa ta zlokalizowana jest centralnie w układzie
przestrzennym miasta i jest dobrze skomunikowana z większością osiedli mieszkaniowych.
Zagospodarowanie przestrzenne w obrębie tej strefy dążyć powinno do inwestycyj-

nego wykorzystania terenów. Centralna lokalizacja stanowi duży atut dla kształtowania nowych
form zabudowy usługowej, sportowo – rekreacyjnej, kulturowej. Planowane przedsięwzięcia –
budowa hali sportowej oraz amfiteatru przy zbiorniku Kantoria, wraz z istniejącym basenem
miejskim i terenami zieleni urządzonej, powinna dążyć do ukształtowania atrakcyjnego rejonu
miasta o unikalnym sportowo – rekreacyjnym charakterze, który przyciągać będzie zarówno
mieszkańców miasta, jak i przyjezdnych z gmin sąsiednich oraz całego regionu. Istotną kwestią
jest ukształtowania czytelnych połączeń pieszych i rowerowych strefy z obszarem centralnym
miasta oraz z mieszkalnymi strefami polityki przestrzennej. Nowy zespól zabudowy mieszkanio-
wej jednorodzinnej ukształtowany być powinien z uwzględnieniem powiązań kompozycyjnych
i przyrodniczych z terenami sąsiadującymi.
R II – STREFA REKREACYJNA POŁUDNIOWA
Południowa strefa rekreacyjna wytyczona została w oparciu jedne z najważniejszych

terenów rekreacyjnych w mieście, istotnych również z punktu widzenia historii i kształtowania
tożsamości Tarnowa. W zasięgu strefy znalazł się masyw Góry Św. Marcina wraz z przedpolem
obejmującym otwarte tereny rekreacyjne, tzw. błonia, zlokalizowane częściowo na terenach
Aeroklubu Ziemi Tarnowskiej.

Odpowiednie zagospodarowanie tej strefy powinno mieć kluczowy charakter

w kształtowaniu struktury przestrzennej Tarnowa. Przesłanki historyczne, kompozycyjne i przy-
rodnicze wskazują, iż jest to jeden z najważniejszych i najbardziej atrakcyjnych lokalizacji w mie-
ście. Zagospodarowanie powinno się kształtować na zasadzie powiązania kompozycyjnego i wi-
dokowego obszaru Starego Miasta i wzniesienia, z zachowaniem zasad ochrony ekspozycji
przedpola Góry Św. Marcina. Należy dążyć do zagospodarowania ruin zamku Tarnowskich
z maksymalnym uwzględnieniem ochrony konserwatorskiej w kierunku usług turystyki i kultury,
a także urządzenia atrakcyjnej przestrzeni publicznej w formie punktu widokowego z zagospoda-
rowaną zielenią, nie zaburzającą widoku rozległej panoramy miasta, wraz z elementami małej
architektury.
Park miejski na Górze Św. Marcina należy zagospodarować w kierunku sportowo –

rekreacyjnym z wykorzystaniem urządzeń terenowych oraz kształtować zespół zabudowy usłu-
gowej o funkcji gastronomicznej, kulturowej, itp. w lokalizacji wskazanej na rysunku zmiany stu-
dium.
Tereny błoni w rejonie ulicy Lotniczej należy kształtować jako obszary otwarte
o atrakcyjnym zagospodarowaniu zieleni i terenowych urządzeń rekreacyjnych. Obiekty i zespoły
obiektów o funkcji usługowej, rekreacyjnej, określone w ustaleniach szczegółowych zmiany stu-
dium, należy kształtować w rejonach koncentracji usług, wskazanych na rysunku zmiany stu-
dium, z uwzględnieniem powiązań kompozycyjnych i widokowych obszaru ze Starym Miastem
i Górą Św. Marcina. Ochronie podlegać powinno ukształtowanie terenu w rejonie ulicy Sangusz-
ków oraz zieleń wysoka zlokalizowana w formie szpalerów drzew wzdłuż ulic.
Dla witalności przestrzeni rekreacyjnej strefy południowej kluczowe jest ukształto-

wanie czytelnych połączeń pieszych, rowerowych oraz wykorzystującej środki komunikacji pu-
blicznej z obszarem centralnym, zespołami zabudowy mieszkaniowej poszczególnych stref poli-
tyki przestrzennej, a także z pozostałymi terenami przyrodniczymi i rekreacyjnymi miasta.
R III – STREFA REKREACYJNA PÓŁNOCNA
Północna strefa rekreacyjna obejmuje rozległe tereny o charakterze otwartym zlo-

kalizowane w rejonie Stawów Krzyskich, otwarte tereny rolne w Klikowej oraz kompleksy osad-
ników zlokalizowanych przy granicy administracyjnej miasta.
Kształtowanie struktury przestrzennej obszaru strefy dążyć powinno do maksymal-

nego wykorzystania potencjału przyrodniczego zlokalizowanych tu elementów krajobrazu natu-
ralnego, dotyczy to zwłaszcza kompleksów leśnych i układu wodnego. Nowa zabudowa o funk-

2014
cjach wskazanych w ustaleniach szczegółowych zmiany studium koncentrować się powinna

w rejonie ul. Wiśniowej i Ścieżki. Istotne jest powiązanie obszaru rekreacyjnego w rejonie sta-
wów z miastem za pomocą wytyczenia nowych dróg rowerowych i pieszych omijających rozległe
tereny produkcyjne stanowiące barierę przestrzenną od strony południowej.
Pozostałą cześć obszaru należy traktować jako otwartą przestrzeń przyrodniczą,

z dopuszczeniem upraw rolniczych na zasadach określonych w studium, a także dążyć do rekrea-
cyjnego wykorzystania osadnika Czajka po przeprowadzonym procesie rekultywacji. Dopuszcza
się realizację farm fotowoltaicznych w obrębie osadników przy ul. Czajki i ul. Czystej.
R IV – STREFA REKREACYJNA NADRZECZNA
Rekreacyjna strefa nadrzeczna wytyczona została w obrębie międzywala Białej i Du-

najca i obejmuje obszary naturalnej zieleni nadwodnej, wymagającej objęcia ochroną ze wzglę-
dów przyrodniczych oraz mając na uwadze ochronę przeciwpowodziową miasta. W obrębie tej
strefy zlokalizowane są ponadto ogrody działkowe oraz projektowany użytek ekologiczny Staro-
rzecze Białej Tarnowskiej.
Możliwość zagospodarowania strefy nadrzecznej powinna ograniczyć się do urzą-

dzenia ścieżek pieszych i rowerowych na wałach przeciwpowodziowych, a także wytyczenia re-
jonów rekreacyjnych z urządzonymi miejscami do urządzania pikników, zorganizowanymi plaża-
mi, zwłaszcza w rejonie osiedli mieszkaniowych Koszyce, Mościce, Krakowska. Priorytetem
w zagospodarowaniu terenu międzywala powinna pozostać ochrona przeciwpowodziowa.
Z uwagi na fakt, iż wskazana jest integracja przestrzenna osiedli mieszkaniowych

w Mościcach z centrum Tarnowa należy wziąć pod uwagę utworzenie połączeń pieszo – rowe-
rowych przez rzekę Białą Tarnowską na połączeniu ul. Stanisława Anioła z ul. Stanisława Kassali
oraz na połączeniu ul. Mieszka I z ul. Kąpielową.

2) Zasady zagospodarowania w obrębie terenów o odmiennym

przeznaczeniu
W obrębie stref polityki przestrzennej określono kierunki przeznaczenia terenów,

oznaczonych na rysunku zmiany studium następującymi symbolami:
1) MS – TERENY ZABUDOWY ŚRÓDMIEJSKIEJ

2) M1 – TERENY ZABUDOWY MIESZKANIOWEJ WYSOKIEJ
3) M2 – TERENY ZABUDOWY MIESZKANIOWEJ NISKIEJ INTENSYWNEJ
4) M3 – TERENY ZABUDOWY MIESZKANIOWEJ NISKIEJ EKSTENSYWNEJ
5) M4 – TERENY ZABUDOWY MIESZKANIOWEJ NISKIEJ W ENKLAWACH
6) U – TERENY USŁUG
7) UP – TERENY USŁUG SPOŁECZNYCH W ZIELENI URZĄDZONEJ
8) UC – TERENY WIELKOPOWIERZCHNIOWYCH OBIEKTÓW USŁUGOWYCH
9) US – TERENY SPORTU I REKREACJI
10) PU – TERENY PRODUKCYJNO – USŁUGOWE
11) PT – TERENY PARKÓW TECHNOLOGICZNYCH
12) ZP – TERENY PARKÓW MIEJSKICH
13) ZR – TERENY ZIELENI REKREACYJNEJ
14) ZO – TERENY ZIELENI OTWARTEJ
15) ZD – TERENY OGRODÓW DZIAŁKOWYCH
16) ZL – TERENY ZIELENI LEŚNEJ, ZIELENI WYSOKIEJ
17) ZC – TERENY CMENTARZY
18) I – TERENY INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ, w tym:
- IE – ELEKTROENERGETYKA
- IC – CIEPŁOWNICTWO
- IO – GOSPODARKA ODPADAMI
- IW – WODOCIĄGI
- IK – KANALIZACJA
- IG – GAZOWNICTWO
- IS – SPALARNIA ODPADÓW

2014
1) MS – TERENY ZABUDOWY ŚRÓDMIEJSKIEJ

podstawowe kierunki przeznaczenia:
 intensywna zabudowa wielofunkcyjna – mieszkaniowa, usługowa, mieszkaniowo -

usługowa, o maksymalnym wskaźniku intensywności zabudowy 4,0, zgodnie z ta-
belą 11, z przewagą usług o randze ogólnomiejskiej i regionalnej, ze szczególnym
uwzględnieniem usług społecznych (oświaty, ochrony zdrowia, nauki, kultury,
sportu i rekreacji, pomocy społecznej i administracji) i usług konsumpcyjnych (ga-
stronomii, rozrywki, handlu detalicznego itp.),
 usługi związane z obsługą biznesu (centra konferencyjne i inne usługi prowadzone
w budynkach biurowych),
 rzemiosło nieprodukcyjne
dopuszczalne kierunki przeznaczenia:
 obiekty handlowo-usługowe o łącznej powierzchni sprzedaży poniżej 2000 m2

w formie wielokondygnacyjnych galerii, pasaży lub centrów handlowych,
 targowisko (w rejonie Placu Bema),
 usługi kultu religijnego w historycznych lokalizacjach,
 zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna,
 obiekty zamieszkania zbiorowego,
 obiekty infrastruktury technicznej,
 garaże wielopoziomowe i podziemne,
 układ publicznych dróg lokalnych i dojazdowych, dróg wewnętrznych, układ placów,
ciągów pieszych i rowerowych, tereny zieleni urządzonej, parkingi oraz inne prze-
strzenie publiczne.
ograniczenia zmian przeznaczenia:
 obowiązek uwzględniania ograniczeń wynikających z wytycznych Wojewódzkiego

Konserwatora Zabytków dla obszarów i obiektów objętych ochroną prawną, a tak-
że dla obiektów objętych ochroną w prawie miejscowym, zlokalizowanych w za-
bytkowym staromiejskim układzie urbanistycznym XIV - XVI w. (A-130 z dn.
24.09.1934) oraz w zabytkowym śródmiejskim układzie urbanistycznym (A-86
z dn. 12.04.1976 r.).
standardy kształtowania zabudowy i zasad zagospodarowania terenu:
 kształtowanie układu zabudowy w oparciu o historyczny układ urbanistyczny,

 koncentracja usług społecznych i komercyjnych w lokalizacjach wskazanych na ry-
sunku zmiany studium,

 kształtowanie zabudowy od strony głównych przestrzeni publicznych w formie pie-

rzejowej, w oparciu o istniejące kwartały zabudowy,
 lokalizacja nowych obiektów i zespołów zabudowy powinna nawiązywać do histo-
rycznego układu zabudowy i do zabudowy sąsiadującej,
 stopniowe przekształcanie obszarów i obiektów substandardowych i zdegradowa-
nych do podstawowego i dopuszczalnego przeznaczenia terenu,
 zachowanie i uzupełnienie zieleni ulicznej, zieleni towarzyszącej przestrzeniom pu-
blicznym oraz zieleni wewnątrzkwartałowej towarzyszącej funkcjom mieszkanio-
wym i usługowym,
 uzupełnianie i podniesienie jakości układu przestrzeni o charakterze reprezentacyj-
nym.
2) M1 – TERENY ZABUDOWY MIESZKANIOWEJ WYSOKIEJ

 intensywna zabudowa mieszkaniowa wielorodzinna wysoka o maksymalnym wskaź-

niku intensywności zabudowy 2,0 - 4,0, zgodnie z tabelą 11, wraz z usługami,
 zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna w zakresie utrzymania istniejących budyn-
ków,
 zieleń ogólnodostępna z możliwością lokalizowania urządzeń sportowo rekreacyj-
nych, placów zabaw, itp.,
 usługi społeczne, m. in. w zakresie oświaty, ochrony zdrowia, nauki, kultury, sportu
i rekreacji, pomocy społecznej i administracji,
 usługi konsumpcyjne, m. in. w zakresie handlu o powierzchni sprzedaży do 2000 m2,
gastronomii, rozrywki,
 obiekty biurowe,
 usługi kultu religijnego,
 obiekty zamieszkania zbiorowego,
strzenie publiczne.

2014
 dla nowych zespołów zabudowy wskazuje się rozplanowanie usług społecznych sto-
sownie do przewidywanej liczby mieszkańców z uwzględnieniem ich dostępności
w zakresie dojścia pieszego,
 nowe zespoły zabudowy mieszkaniowej wysokiej powinny być realizowana w formie
ukształtowanych osiedli na wyznaczonych terenach w strefach mieszkaniowych
nowej i wielkoskalowej (północ osiedla Westerplatte) oraz w obszarze zamknię-
tym ulicami Szujskiego, Rolniczą, Kołodzieja, Jastruna, Elektryczną, Wyszyńskiego
i Chyszowską,
 na pozostałych terenach zabudowy mieszkaniowej wysokiej wskazany jest jej rozwój
poprzez uzupełnianie istniejącej zabudowy, w tym w ramach uzupełniania pierzei,
jednakże pod warunkiem zachowania określonych wskaźników intensywności za-
budowy i powierzchni biologicznie czynnej,
 nowe zespoły zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej należy kształtować w oparciu
o założenia kompozycji urbanistycznej uwzględniającej połączenia z terenami zie-
leni urządzonej, terenami usługowymi w postaci ciągów przestrzeni publicznych,
 dążenie do koncentracji usług w lokalizacjach wskazanych na rysunku zmiany stu-
dium w oparciu o samodzielne budynki usługowe oraz atrakcyjne i ogólnodostęp-
ne zagospodarowywanie parterów budynków wielofunkcyjnych frontowych
względem głównych przestrzeni publicznych,
 przeciwdziałanie zagęszczaniu zabudowy mieszkaniowej ukształtowanych osiedli
mieszkaniowych, zwłaszcza kosztem terenów zieleni, a także kosztem powierzchni
parkingów ogólnodostępnych, jeśli stanowiłoby to deficyt miejsc określonych
standardami parkingowymi,
 tereny zaplecza technicznego obiektów handlowych należy odizolować wizualnie
od terenów przestrzeni publicznej oraz od zabudowy mieszkaniowej,
 wzbogacanie zielenią ciągów komunikacyjnych, przede wszystkim w ramach głów-
nych przestrzeni reprezentacyjnych łączących poszczególne strefy polityki prze-
strzennej i centra lokalne,
 wykreowanie cech indywidualnych poszczególnych przestrzeni publicznych z wyko-
3) M2 – TERENY ZABUDOWY MIESZKANIOWEJ NISKIEJ INTENSYWNEJ

 intensywna zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna niska, o maksymalnym wskaźni-

ku intensywności zabudowy 1,2 – 1,5, zgodnie z tabelą 11, wraz z usługami,
nych, placów zabaw, itp.,

 zabudowa wielorodzinna niska,

 usługi społeczne, m. in. w zakresie oświaty, ochrony zdrowia, nauki, kultury, sportu
i rekreacji, pomocy społecznej i administracji,
 usługi konsumpcyjne,
 usługi kultu religijnego,
 tereny zieleni rekreacyjnej,
strzenie publiczne.
 nowe zespoły zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej należy kształtować w formie

zwartych osiedli o jednorodnym charakterze zabudowy – w formie wolnostojącej
albo bliźniaczej albo szeregowej,
 na terenach zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej niskiej wskazany jest jej roz-
wój poprzez uzupełnianie istniejącej zabudowy, w tym w ramach uzupełniania pie-
rzei, jednakże pod warunkiem zachowania określonych wskaźników intensywności
zabudowy i powierzchni biologicznie czynnej,
 nowe zespoły zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej niskiej należy kształtować
w oparciu o założenia kompozycji urbanistycznej uwzględniającej połączenia z te-
renami zieleni urządzonej, terenami usługowymi w postaci ciągów przestrzeni pu-
blicznych,
 obszary wskazane do rehabilitacji obejmujące osiedle Klikowa (rejon ul. Niedomic-
kiej i ul. Klikowskiej) oraz teren pomiędzy ul. Krakowską i Starym Wątokiem należy
zagospodarować w kierunku wykształcenia zwartego układu przestrzennego, po-
przez poprawę systemu identyfikacji osiedli mieszkaniowych, wykreowanie prze-
strzeni centralnych, wprowadzenie zieleni wysokiej i zakomponowanie zieleni ni-
skiej,
 tereny zaplecza technicznego obiektów handlowych należy odizolować wizualnie
o terenów przestrzeni publicznej oraz od zabudowy mieszkaniowej,
 dążenie do uzupełniania zabudowy mieszkaniowej usługami, w tym usługami
w parterach budynków od strony głównych przestrzeni reprezentacyjnych,
 wzbogacanie zielenią ciągów komunikacyjnych, przede wszystkim w ramach głów-
nych przestrzeni reprezentacyjnych łączących poszczególne strefy polityki - prze-
strzennej i centra lokalne,

2014

4) M3 – TERENY ZABUDOWY MIESZKANIOWEJ NISKIEJ EKSTENSYWNEJ

 zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna niska ekstensywna o maksymalnym wskaź-

niku intensywności zabudowy 0,8 – 1,0, zgodnie z tabelą 11.
 usługi społeczne o lokalnym zasięgu obsługi, m. in. w zakresie oświaty, ochrony

zdrowia, nauki, kultury, sportu i rekreacji, pomocy społecznej i administracji,
 usługi konsumpcyjne o lokalnym zasięgu obsługi, m. in. w zakresie rozrywki, handlu,
gastronomii,
nych, placów zabaw, itp., zieleń izolacyjna, tereny zieleni rekreacyjnej,
strzenie publiczne.
 zakaz lokalizowania zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej,

 zakaz lokalizacji funkcji o ponadlokalnym zasięgu oddziaływania i innych silnie gene-
rujących ruch,
 nowe zespoły zabudowy mieszkaniowej odznaczać się powinny wysokimi walorami

kompozycyjnymi,
 na pozostałych terenach zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej niskiej eksten-
sywnej wskazany jest jej rozwój poprzez uzupełnianie istniejącej zabudowy, pod
warunkiem zachowania określonych wskaźników intensywności zabudowy i po-
wierzchni biologicznie czynnej,
 wykreowanie przestrzeni centralnych w obszarach koncentracji usług wskazanych na
rysunku zmiany studium, w oparciu o ustalenia miejscowego planu zagospodaro-
wania przestrzennego,
rzystaniem lokalnych uwarunkowań,

 dążenie do stopniowego przekształcania istniejącego zagospodarowania o charakte-

rze odmiennym od przeznaczenia podstawowego (istniejąca ferma drobiu, obsłu-
ga produkcji w gospodarstwach rolnych, itp.).
5) M4 – TERENY ZABUDOWY MIESZKANIOWEJ NISKIEJ W ENKLAWACH

 zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna niska ekstensywna o maksymalnym wskaź-

niku intensywności zabudowy 0,6, zgodnie z tabelą 11.
 usługi nieuciążliwe w zakresie biur, pracowni projektowych, biur rachunkowych itp.)

 tereny zieleni rekreacyjnej,
strzenie publiczne.
 zakaz usług handlu,

 zakaz lokalizowania zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej,
 zakaz lokalizacji funkcji o ponadlokalnym zasięgu oddziaływania i innych silnie gene-
rujących ruch.
 uzupełnianie istniejącej zabudowy przy zachowaniu określonych wskaźników inten-

sywności zabudowy i powierzchni biologicznie czynnej,
6) U – TERENY USŁUG
 obiekty i zespoły usługowe,

 usługi społeczne (oświaty, ochrony zdrowia, nauki, kultury, sportu i rekreacji, pomo-
cy społecznej, administracji, bezpieczeństwa),
 usługi konsumpcyjne (gastronomii, rozrywki, handlu detalicznego o powierzchni
sprzedaży do 2000 m2, hotelarstwa, obrotu finansowego, ubezpieczeń, transportu,
łączności, itp.),
 obiekty kongresowe i targowo-wystawiennicze,
 usługi turystyki, obiekty hotelowe,

2014
 budynki zamieszkania zbiorowego,

nych, placów zabaw, itp., w tym zieleń urządzona towarzysząca usługom i zieleń
izolacyjna.
 funkcje uzupełniające związane z podstawowym kierunkiem przeznaczenia,

 stacje paliw z zapleczem usługowo-handlowym,
 handel hurtowy, giełdowy i targowiskowy – jedynie w rejonie ulicy Hodowlanej
i Giełdowej,
 budynki i obiekty techniczne związane z utrzymaniem dróg – jedynie w rejonie węzła
Tarnów Północ (Krzyż),
strzenie publiczne.
 zakaz realizacji nowej zabudowy bez powiązania z zagospodarowaniem terenów zie-

leni urządzonej z dostępem publicznym,
 zakaz realizacji obiektów przeznaczenia dopuszczalnego bez powiązania z zagospo-
darowaniem zgodnym z podstawowym przeznaczeniem,
 na terenach usług zlokalizowanych na obszarach narażonych na osuwanie się mas
ziemnych (Góra Św. Marcina) dopuszcza się utrzymanie istniejącej zabudowy, oraz
lokalizację nowych obiektów w zasięgu tych terenów jedynie w formie lekkich pa-
wilonów parkowych, kawiarnianych itp.
 zespoły zabudowy usługowej wskazane jako centra lokalne kształtować w formie

wnętrz urbanistycznych o bogatym programie, wysokiej jakości architektury
i kompozycji przestrzennej, uzupełnionych zielenią urządzoną, placami,
 wykształcenie dominant przestrzennych, w celu podkreślenia rangi i prestiżu miejsca
w obszarach centrów lokalnych,
 obszary wskazane do przekształceń obejmujące tereny po południowej stronie
dworca kolejowego, należy zagospodarować w kierunku wykształcenia zwartego
układu przestrzennego, poprzez wykreowanie przestrzeni o wysokim standardzie
dla obiektów i powierzchni biurowych uzupełnionych wzbogacającymi funkcjami
(konferencyjno-wystawowymi, hotelowymi, rozrywkowymi, kulturalnymi, usłu-

gami sportu i rekreacji, itp.), zielenią wysoką i niską, poprawę estetyki i standardu
technicznego budynków.
7) UP – TERENY USŁUG SPOŁECZNYCH W ZIELENI URZĄDZONEJ

 usługi społeczne (oświaty, ochrony zdrowia, nauki, kultury, sportu i rekreacji, pomo-
cy społecznej, administracji, bezpieczeństwa) o znaczeniu ogólnomiejskim i regio-
nalnym, uzupełnione zielenią urządzoną,
 tereny zieleni urządzonej,
 obiekty zamieszkania zbiorowego, w tym zakłady karne przy ul. Dąbrowskiego
i Śniadeckiego.
 usługi towarzyszące, w tym centra kongresowe i targowo – wystawiennicze,

ciągów pieszych i rowerowych, parkingi oraz inne przestrzenie publiczne.
 zakaz realizacji nowej zabudowy bez powiązania z zagospodarowaniem terenów zie-

leni urządzonej z dostępem publicznym,
 kształtowanie usług jako centrów w formie wnętrz urbanistycznych o bogatym pro-

gramie, wysokiej jakości architektury i kompozycji przestrzennej, uzupełnionych
zielenią urządzoną, placami,
 wykształcenie dominant przestrzennych, w celu podkreślenia rangi i charakteru
miejsca w obszarach centrów lokalnych,
8) UC – TERENY WIELKOPOWIERZCHNIOWYCH OBIEKTÓW USŁUGOWYCH

 obiekty handlu detalicznego i obiekty handlowo – usługowe o powierzchni sprzeda-

ży powyżej 2000 m², (uzupełnione wielofunkcyjnym programem, np. gastrono-
mią),
 usługi kultury i nauki,
 usługi zdrowia, opieki społecznej,

2014
 usługi biznesowe, finansowe,

 biura, administracja,
 usługi rekreacji i sportu.
 hotele,
 stacje paliw z zapleczem usługowo-handlowym,
strzenie publiczne.


zielenią urządzoną,
 wykształcenie dominant przestrzennych, w celu podkreślenia rangi i charakteru
miejsca w obszarach centrów lokalnych,
9) US – TERENY SPORTU I REKREACJI

 budowle i urządzenia sportowo-rekreacyjne (boiska do sportowych gier zespoło-

wych, korty tenisowe, bieżnie, skocznie, strzelnice sportowe, skate-parki z wypo-
sażeniem, skałki i ścianki wspinaczkowe, pola golfowe do mini golfa, itp.)
 budynki i obiekty do uprawiania sportu i rekreacji oraz poprawy kondycji fizycznej
(odkryte, przekryte w całości lub w części),
 tereny zieleni urządzonej,
 usługi rekreacji, rozrywki, turystyki i wypoczynku (hotelarstwo, gastronomia, agen-

cje turystyczne, biura podróży i inne obsługi ruchu turystycznego, usługi kultury,
wystawiennictwo, usługi związane z poprawą kondycji fizycznej, gabinety odnowy
biologicznej),
 handel detaliczny i usługi komercyjne związane z funkcją podstawową,



 na terenach usług sportu i rekreacji zlokalizowanych na obszarach narażonych na
osuwanie się mas ziemnych (Góra Św. Marcina) dopuszcza się utrzymanie istnieją-
cej zabudowy oraz lokalizację nowych obiektów w zasięgu tych terenów jedynie
w formie lekkich pawilonów parkowych, kawiarnianych itp.

zielenią urządzoną.
10)PU – TERENY PRODUKCYJNO – USŁUGOWE

 działalność produkcyjna, w tym zorganizowana w formie inkubatorów przedsiębior-

czości, centrów technologicznych, wykorzystujących zaawansowane technologie,
 usługi, w tym handel hurtowy,
 obiekty produkcyjne, składy, magazyny, wraz z zapleczem administracyjnym i socjal-
nym,
 centra logistyczne, tereny transportu samochodowego, składy magazyny,
 farmy fotowoltaiczne – we skazanych w zmianie studium lokalizacjach.
 usługi związane ze sprzedażą, diagnostyką i naprawą pojazdów,

 usługi handlu uzupełnione usługami gastronomicznymi,
 stacje paliw wraz z zapleczem usługowo – handlowym,
strzenie publiczne.

2014
 zakaz lokalizacji nowej zabudowy mieszkaniowej,

 tereny PU zlokalizowane w obrębie strefy RIII – przeznaczenie podstawowe i do-
puszczalne jedynie w zakresie produkcji energii w przypadku realizacji farm foto-
woltaicznych,
 od terenów mieszkaniowych, usługowych, sportowo – rekreacyjnych, przestrzeni

publicznych oraz od dróg o klasie powyżej klasy lokalnej należy lokalizować bu-
dynki administracyjno-socjalne uzupełnione zielenią wysoką lub sama zieleń izola-
cyjną, w celu odseparowania wizualnego od placów manewrowych i zaplecza
technicznego,
11) PT – TERENY PARKÓW TECHNOLOGICZNYCH

 zabudowa przemysłowa i parki technologiczne (w tym zabudowa produkcyjna wyko-

rzystująca nowoczesne proekologiczne technologie i obiekty naukowo – badaw-
cze),
 składy i magazyny wraz z zapleczem administracyjnym i socjalnym,

 centra logistyczne wykorzystujące linie kolejowe i usługi związane z przemysłem,
strzenie publiczne.
 od granicy z sąsiadującymi terenami mieszkaniowymi, usługowymi, sportowo – re-

kreacyjnymi, przestrzeniami publicznymi oraz od dróg o klasie powyżej klasy lo-
kalnej należy lokalizować budynki administracyjno-socjalne uzupełnione zielenią
wysoką lub sama zieleń izolacyjną, w celu odseparowania wizualnego od placów
manewrowych i zaplecza technicznego.
12) ZP – TERENY PARKÓW MIEJSKICH

 tereny zieleni urządzonej z dostępem publicznym (parki, skwery o charakterze lokal-

nym – osiedlowym oraz ponadlokalnym,

 lasy zagospodarowane rekreacyjnie – parki leśne,

 arboreta, ogrody botaniczne,
 wody płynące i zbiorniki wodne,
 zieleń izolacyjna,
 parki tematyczne, parki rozrywki.
 urządzenia placów zabaw i rekreacji,

 ogródki jordanowskie,
 obiekty infrastruktury technicznej, za wyjątkiem obiektów gospodarki odpadami,
 oranżerie,
 realizacja suchego polderu służącego ochronie przeciwpowodziowej w rejonie ul.
Wita Stwosza, w miejscu wskazanym na rysunku kierunków zmiany studium,

 architektura parkowa i kompozycja przestrzenna wysokiej jakości.
13) ZR – TERENY ZIELENI REKREACYJNEJ

 zieleń urządzona z dostępem publicznym,

 miejsca organizacji plenerowych wydarzeń kulturalnych, imprez masowych,
 ogrody botaniczne,
 arboreta,
 parki tematyczne,
 oranżerie,
 terenowe urządzenia sportu i rekreacji takie jak: boiska do sportowych gier zespo-
łowych, korty tenisowe, trasy rowerowe i biegowe, skate-parki z wyposażeniem,
skałki i ścianki wspinaczkowe, pola golfowe i do mini golfa, place, urządzone miej-
sca wypoczynku oraz podobne,
 obiekty infrastruktury technicznej, za wyjątkiem obiektów gospodarki odpadami

2014
 zalesienia i zadrzewienia w proponowanych obszarach wskazanych na rysunku

zmiany studium,
 architektura parkowa,
 zakaz lokalizacji nowej zabudowy.
 utrzymanie jako dominującej powierzchni zieleni urządzonej ze szlachetnymi gatun-

kami zieleni,
 istniejące zagospodarowanie o funkcji niezgodnej z kierunkiem przeznaczenia należy
izolować wizualnie zielenią osłonową, docelowo wskazane jest przekształcanie się
tych terenów w kierunku przeznaczenia podstawowego,
 zagospodarowanie poszczególnych terenów ZR wskazanych w zmianie studium
w formie założenia całościowego w oparciu ustalenia miejscowego planu zago-
spodarowania przestrzennego,
 wykreowanie przestrzeni dostępnych, funkcjonalnych i komfortowych,
 wprowadzenie bogatej oferty programowej w celu stworzenia obszarów wielofunk-
cyjnych (miejsce wypoczynku i relaksu, zabaw, edukacji, sportu i rekreacji, miejsce
„prospołeczne”),
 w strefie rekreacyjnej południowej ze względu na konieczność utrzymania walorów
krajobrazowych dopuszcza się kubaturę jedynie w formie architektury parkowej
tj.: urządzeń do koncertów i przedstawień na otwartym powietrzu, oranżerie,
otwarte pawilony, mała architektura,
 zagospodarowanie strefy rekreacyjnej południowej należy realizować ze szczegól-
nym uwzględnieniem powiązań widokowych z Górą św. Marcina i Starym Mia-
stem,
 należy dążyć do zwiększenia dostępności Góry św. Marcina i terenów zieleni rekrea-
cyjnej po południowej stronie drogi krajowej 94 (d. 4) z terenami rekreacyjnymi
zlokalizowanymi na północ od drogi, poprzez realizację powiązań komunikacyj-
nych.
14) ZO – TERENY ZIELENI OTWARTEJ

 tereny zieleni naturalnej i urządzonej,

 tereny rolnicze,
 wody powierzchniowe.

 usługi sportu i rekreacji,

 utrzymanie istniejącej zabudowy mieszkaniowej na zasadach określonych w planie
miejscowym,
 tereny rekreacyjne nad rzeką Białą, wraz z adaptacją do nowej funkcji budynku
strażnicy oraz mostu kolejowego na Białej,
 zalesienia w proponowanych obszarach wskazanych na rysunku zmiany studium,
 układ publicznych dróg lokalnych i dojazdowych, dróg wewnętrznych, ciągów pie-
szych i rowerowych.
 wyklucza się nową zabudowę kubaturową.
 utrzymanie dominacji terenów otwartych z ochroną ciągłości ekosystemów w skali

lokalnej i ponadlokalnej,
 ochrona gleb, wód powierzchniowych i podziemnych przed zanieczyszczeniem,
 utrzymanie naturalnej otuliny rzek i cieków wodnych, z zachowaniem zasad ochrony
przeciwpowodziowej.
15) ZD – TERENY OGRÓDKÓW DZIAŁKOWYCH

 zorganizowane ogrody działkowe,

 tereny zieleni naturalnej i urządzonej.
 usługi sportu i rekreacji,

 obiekty infrastruktury technicznej, za wyjątkiem obiektów gospodarki odpadami,
 układ publicznych dróg lokalnych i dojazdowych, dróg wewnętrznych, ciągów pie-
szych i rowerowych, parkingi,
 realizacja suchego polderu służącego ochronie przeciwpowodziowej.
 wyklucza się lokalizację zabudowy mieszkaniowej i związanej z gospodarką rolną.

2014
 utrzymanie dominacji terenów otwartych z ochroną ciągłości ekosystemów w skali

lokalnej i ponadlokalnej,
 ochrona gleb, wód powierzchniowych i podziemnych przed zanieczyszczeniem,
 utrzymanie naturalnej otuliny rzek i cieków wodnych, z zachowaniem zasad ochrony
przeciwpowodziowej.
16) ZL – TERENY ZIELENI LEŚNEJ, ZIELENI WYSOKIEJ

 lasy i zadrzewienia,
 zieleń izolacyjna,
 tereny zieleni naturalnej i urządzonej.
 usługi sportu i rekreacji wraz z urządzeniami terenowymi,

 miejsca zakwaterowania rekreacyjnego – kempingi, pola biwakowe,
 ścieżki piesze, dydaktyczne, rowerowe,
 obiekty infrastruktury technicznej.
 kształtowanie ciągów pieszych i rowerowych wiążących tereny leśne z zespołami za-

budowy mieszkaniowej i usługowej.
17) ZC – TERENY CMENTARZY

 cmentarze wraz z usługami kultu religijnego,
 usługi związane z przeznaczeniem podstawowym – zakłady kamieniarskie, pogrze-

bowe, drobny handel (kwiaty, znicze),
 krematorium,
 dojazdy, drogi wewnętrzne, układ ciągów pieszych i rowerowych, parkingi.
 zakaz lokalizacji obiektów niezwiązanych z przeznaczeniem podstawowym.

 nakaz wizualnego oddzielenia cmentarzy od sąsiadującej zabudowy mieszkaniowej

(m in. poprzez zieleń, mury cmentarne),
 zagospodarowanie terenów sąsiednich z uwzględnieniem obowiązujących stref sani-
tarnych w odległości 50 m i 150 m, wyznaczonych od granicy cmentarza.
18) TERENY INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ – IE - ELEKTROENERGETYKA, IC - CIEPŁOWNIC-

TWO, IO - GOSPODARKA ODPADAMI, IW - WODOCIĄGI, IK - KANALIZACJA, IG - GAZOW-
NICTWO, IS – SPALARNIA ODPADÓW
 obiekty i urządzenia infrastruktury technicznej związane z elektroenergetyką,

ciepłownictwem, gospodarką wodno – kanalizacyjną, gospodarką odpadami,
gazownictwem.
 zieleń towarzysząca, infrastruktura komunikacyjna.
 obiekty administracyjne związane z przeznaczeniem podstawowym.
 zakaz lokalizacji obiektów niezwiązanych z przeznaczeniem podstawowym.
 możliwość rozbudowy urządzeń i obiektów infrastruktury technicznej.
Dla terenów kolejowych, które stanowią tereny zamknięte, (w ciągu linii E- 30 Zgo-
rzelec – Kraków – Rzeszów – Medyka, linii nr 96 Tarnów – Leluchów oraz nr 115 Tarnów – Szczu-
cin), w przypadku zniesienia statusu prawnego terenu zamkniętego, wskazuje się ich rozwój
w kierunku komunikacyjnym (m. in. drogi, parkingi miejskiej), a także w kierunku usługowym,
zgodnie z kierunkami zagospodarowania określonymi dla terenów bezpośrednio z nimi sąsiadu-
jących.

2014
3) Kierunki i wskaźniki dotyczące zagospodarowania oraz użytkowania te-

renów
Wskaźniki zagospodarowania terenów

Zmiana studium dla poszczególnych przeznaczeń terenów wyznaczonych w strefach po-
lityki przestrzennej określa podstawowe parametry i wskaźniki zagospodarowania przestrzenne-
go:
 maksymalny wskaźnik intensywności zabudowy – tj. maksymalna wartość stosunku
powierzchni całkowitej wszystkich budynków istniejących i lokalizowanych na danym
terenie do powierzchni tego terenu,
 maksymalna powierzchnia zabudowy – tj. procentowy udział powierzchni zabudowy
wszystkich budynków i innych obiektów zlokalizowanych na terenie / działce budow-
lanej / terenie realizacji inwestycji, liczona po ich zewnętrznym obrysie w powierzchni
tego terenu / działki budowlanej / terenie realizacji inwestycji.
 maksymalna wysokość zabudowy – tj. dopuszczalny wymiar pionowy mierzony od po-
ziomu terenu przy najniżej położonym wejściu do budynku lub jego części, znajdują-
cym się w kondygnacji naziemnej budynku, do poziomu kalenicy lub górnej krawędzi
attyki, wyrażony w metrach,
 minimalny udział terenu biologiczne czynnego – tj. procentowy udział terenu / działki
budowlanej / terenu realizacji inwestycji, z nawierzchnią ziemną zapewniającą natu-
ralną wegetację roślinną, a także 50% powierzchni tarasów i stropodachów
z nawierzchnią ziemną nie mniejszą niż 10 m2 urządzoną w sposób zapewniający taką
wegetację oraz wody powierzchniowe.
Określone parametry i wskaźniki mają charakter orientacyjny i podlegają uszczegóło-

wieniu na etapie sporządzania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Zmiana
studium dopuszcza uszczegółowienie w planie miejscowym określonych parametrów i wskaźni-
ków maksymalnie o 30%. Nie określa się parametrów i wskaźników dla terenów infrastruktury
technicznej IE, IC, IO, IW, IK, IG, IS, terenów zieleni otwartej ZO, terenów zieleni leśnej i wysokiej
ZL oraz terenów cmentarzy ZC, dla których należy określić je indywidualnie w oparciu o specyfikę
zagospodarowania terenu.
Zmiana studium wskazuje maksymalną wysokość zabudowy zgodnie parametrami
i wskaźnikami terenu zawartymi w tabeli 11. Niemniej jednak zmiana studium dopuszcza lokali-
zację dominant o wysokości do 55 m, których lokalizacja wynikać będzie z przesłanek kompozy-
cyjnych, kształtujących atrakcyjne zamknięcia widokowe oraz formujących atrakcyjną sylwetę
miasta. Lokalizacja i wysokość takiej zabudowy wskazana być powinna w miejscowym planie
zagospodarowania przestrzennego, a jej umiejscowienie nie może naruszać wskazanych w zmia-
nie studium otwarć i powiązań widokowych oraz negatywnie wpływać na historycznie ukształ-
towaną sylwetę miasta.
Dopuszcza się lokalizację zabudowy wysokiej (do 55 m) w rejonie centrów lokalnych
w strefach MIII – w rejonie skrzyżowania ul. Czerwonych Klonów i Chemicznej oraz MII / MVII –
w rejonie skrzyżowania ul. Jana Pawła II i Błonie. Ponadto dopuszcza się taką zabudowę na tere-

nach MS, M1, U, UP, UC, PT zlokalizowanych w strefach SR, P, MI, MII, MIII, MVII, AGII, AGIII (na
wschód od linii kolejowej Tarnów – Szczucin).
Wskazana maksymalna wysokość zabudowy nie dotyczy urządzeń infrastruktury tech-
nicznej – np. masztów telefonii komórkowej, instalacji kolektorów słonecznych, obiektów
i urządzeń, których wysokość wynika bezpośrednio z wymogów technologicznych i technicznych
lub konstrukcyjnych. Dla obiektów tych maksymalna wysokość zabudowy określana powinna być
w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego oraz zgodnie z przepisami odrębny-
mi.
Dla terenów, których istniejące zagospodarowanie przekracza określone w zmianie stu-
dium parametry i wskaźniki, ustalenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego
mogą ustalać je zgodnie ze stanem istniejącym pod warunkiem, iż nie narusza to przepisów od-
rębnych oraz pozostałych ustaleń zmiany studium, w szczególności ustaleń dotyczących celów
i kierunków zagospodarowania przestrzennego określonych w polityce przestrzennej miasta.
Tabela 11. Parametry i wskaźniki zagospodarowania terenu
kierunek przeznacze- parametry i wskaźniki zagospodarowania terenu

nia maksymalny minimalny
(strefa polityki prze- maksymalna maksymalna uwagi
wskaźnik udział terenu
strzennej / symbol powierzchnia wysokość
intensywności biologiczne
zabudowy zabudowy
przeznaczenia terenu) zabudowy czynnego
1. Strefa Stare Miasto - ST
 obszar zabytkowego staromiejskiego

układu urbanistycznego (wskaźnik
MS 4,0 - 20 m -
wysokości nie dotyczy katedry
i ratusza)
2. Strefa Śródmieście - SR
 obszar zabytkowego układu urbani-
stycznego z XVIII / XIX w.
 wskaźnik wysokości nie dotyczy
MS 4,0 - 25 m 5% obiektów sakralnych
 dopuszczenie zabudowy wysokiej na
zasadach określonych w zmianie stu-
dium
M1 2,0 - 25 m 20 %
M2 1,5 - 12 m 30 %
U 2,0 - 25 m 20 % zasadach określonych w zmianie stu-
dium
UP 2,0 - 25 m 30 % zasadach określonych w zmianie stu-
dium
UC 3,0 - 25 m 20% zasadach określonych w zmianie stu-
dium
US 0,8 - 20 m 60 %
ZP - - 4m -

2014

zabudowy zabudowy
3. Stefa przekształceń - P
M2 1,5 - 12 m 30 %
dium
 wysokość obiektów przemysłowych
PU 1,2 - 15 m 10 % zgodna z potrzebami technologicz-
nymi
ZP - 20 % - -
ZD - 20 % 5m -
4. Strefa mieszkaniowa Strusina – Piaskówka – M I
M1 2,0 - 25 m 20 % zasadach określonych w zmianie stu-
dium
M2 1,5 - 12 m 30 %
dium
UP 1,5 - 20 m 30 %
obiektów sakralnych
US 0,8 - 20 m 60 %
ZP - 20 % - -
5. Strefa mieszkaniowa wielkoskalowa – M II
 dla istniejących bloków mieszkalnych
liczących 8 - 12 kondygnacji maksy-
malna wysokość zabudowy do 40 m
M1 4,0 - 25 m 40 %
dium
M2 1,5 - 12 m 30 %
dium
UP 1,5 - 20 m 30 % dium
UC 3,0 - 25 m 10 % zasadach określonych w zmianie stu-
dium
US 0,8 - 25 m 60 %
ZP - 20 % - -
6. Strefa mieszkaniowa Mościce – M III
dium


zabudowy zabudowy

stycznego Mościce
 część w obszarze zabytkowego ukła-
M2 1,2 - 12 m 30 %
du urbanistycznego Mościce
M3 0,8 - 12 m 40 %
dium
UP 1,5 - 20 m 30 % dium
US 0,8 - 25 m 60 %
ZP - 20 % - -
stycznego Mościce
ZD - 20 % 5m -
7. Strefa mieszkaniowa Mościce – Koszyce – Zbylitowska Góra – M IV
M1 2,0 - 20 m 30 %
M2 1,5 - 12 m 30 %
M3 0,8 - 12 m 40 %
U 1,0 - 12 m 20 %
UP 1,5 - 12 m 30 %
US 0,8 - 5m 60 %
PU 1,0 - 12 m 10 %
ZP - 20 % - -
ZD - 20 % 5m -
ZR - 10 % 5m -
8. Strefa mieszkaniowa Klikowa – M V
M2 1,2 - 12 m 30 %
M3 0,8 - 12 m 40 %
U 1,0 - 16 m 20 %
UP 1,0 - 12 m 30 %
US 1,0 - 12 m 60 %
ZP - 20 % - -
9. Strefa mieszkaniowa Krzyż – M VI
M2 1,5 - 12 m 30 %
M3 0,8 - 12 m 40 %
M4 0,6 - 12 m 40 %
U 1,0 - 12 m 20 %
US 0,3 - 5m 60 %
ZP - 20 % - -
ZD - 20 % 5m -
ZR - 10 % 5m -

2014

zabudowy zabudowy
10. Strefa mieszkaniowa nowa – M VII

dium
M2 1,5 - 12 m 30 %
M3 0,8 - 12 m 40 %
dium
UP 1,5 - 20 m 30 % dium
dium
US 0,8 - 25 m 60 %
ZP - 20 % - -
ZD - 30 % 5m -
11. Strefa mieszkaniowa Rzędzin – Gumniska – M VIII
M2 1,5 - 12 m 30 %
U 1,5 - 12 m 20 %
UP 1,5 - 25 m 30 %
UC 3,0 - 20 m 10 %
US 0,8 - 25 m 20 %
PU 1,2 - 15 m 10 %
ZP - 20 % - -
ZD - 30 % 5m -
12. Strefa mieszkaniowa Zabłocie – M IX
M1 2,0 - 20 m 40 %
M2 1,5 - 12 m 30 %
M3 1,0 - 12 m 40 %
UP 2,0 - 20 m 30 %
US 0,8 - 25 m 60 %
PU 1,0 - 12 m 10 %
ZP - 20 % - -
13. Strefa mieszkaniowa Krakowska – M X
M1 2,0 - 20 m 20 %
M2 1,5 - 12 m 30 %
U 1,5 - 12 m 20 %
UP 1,5 - 12 m 10 %
 dopuszczenie dominanty kompozy-
UC 3,0 - 20 m 10 %
cyjnej do 25 m
US 0,8 - 5m 60 %
PU 1,5 - 12 m 10 %


zabudowy zabudowy
ZP - 20 % - -
14. Strefa mieszkaniowa Dunajcowa – M XI
M4 0,6 - 12 m 40 %
U 1,0 - 12 m 20 %
15. Strefa aktywności gospodarczej – Zakłady Azotowe – AG I
UP 1,5 - 12 m 10 %
zasadach określonych w studium
PT 2,0 - 12 m 5%  wysokość obiektów przemysłowych
zgodna z potrzebami technologicz-
nymi
PU - - - 5% zgodna z potrzebami technologicz-
nymi
16. Strefa aktywności gospodarczej – Czysta – Mechaniczne – AG II
M2 1,5 - 12 m 30 %
dium
UP 1,5 - 12 m 30 % zasadach określonych w zmianie stu-
dium
dium
dium
PT 2,0 - 12 m 20 %
nymi
PU 2,0 - - 5% zgodna z potrzebami technologicz-
nymi
ZP - 20 % - - 
17. Strefa aktywności gospodarczej – Kryształowa – Niedomicka – AG III
dium
PT 2,0 - 12 m 20 %
nymi
PU 1,0 - 12 m 10 % zgodna z potrzebami technologicz-
nymi
18. Strefa aktywności gospodarczej – Krzyż – AG IV
U 1,0 - 12 m 20 %

2014

zabudowy zabudowy
PU 1,5 - 12 m 10 %
19. Strefa rekreacyjna centralna – R I
M1 2,0 - 20 m 20 %
M2 1,2 12 m 30 %
M3 1,0 - 12 m 40 %
U 1,5 - 25 m 40 %
US 1,0 - 25 m 60 %
ZP - 20 % 5m -
ZD - 20 % 5m -
20. Strefa rekreacyjna południowa – R II
M2 1,2 - 12 m 30 %
 część terenu stanowią ruiny zamku
U 1,5 - 12 m 30 % Tarnowskich
US 1,0 - 12 m 60 %
 zespół dworsko-parkowy w Gumni-
ZP - 10 % 5m -
skach
ZR - 10 % 5m -  strefa ochrony ekspozycji
21. Strefa rekreacyjna północna – R III
M4 0,6 - 12 m 40 %
 przeznaczenie podstawowe i dopusz-
czalne jedynie w zakresie produkcji
PU 1,0 12 m 20 %
energii w przypadku realizacji farm
fotowoltaicznych
ZR - 10 % 5m -
22. Strefa rekreacyjna nadrzeczna – R IV
 obszary szczególnego zagrożenia
ZR - 5% 5m -
powodzią
 obszary szczególnego zagrożenia
ZD - 20 % 5m -
powodzią

Wskaźniki dostępności do wybranych usług społecznych

Zalecane standardy dla infrastruktury społecznej w zakresie usług opiekuńczo – wy-
chowawczych i edukacyjnych kształtują się następująco:
Tabela 12. Zalecane wskaźniki urbanistyczne dla usług oświaty
usługa szkoły podsta-

wskaźnik żłobki przedszkola gimnazja
wowe
% liczby mieszkańców korzystających z

usług (przy uwzględnieniu prognoz demo- 0,3% 3% 6% 3%
graficznych GUS do 2035 r.)
500-700 300-600
zalecana chłonność placówki 60 dzieci 120 dzieci
uczniów uczniów
powierzchnia działki 0,3 ha 0,4 ha 1,5 – 2 ha 1,5 – 2 ha
4 000 – 10 000 –
liczba mieszkańców / 1 obiekt 20 000 10 000
5 000 20 000
2 2 2 2
powierzchnia terenu / 1 mieszkańca 0,15 m 0,9 m 1,8 m 1,0 – 1,5 m
zalecany maksymalny promień dojścia
1000 m 500 m 500 – 800 m 800 – 1000 m
pieszego
na podstawie: Grażyna Dąbrowska – Milewska, 2010,
„Standardy urbanistyczne dla terenów mieszkaniowych – wybrane zagadnienia”
Uzupełnienia oferty usług społecznych konieczne są na terenach osiedli mieszka-

niowych Krzyż, Rzędzin, Zabłocie i Klikowa. Usługi te należy lokalizować przede wszystkim w re-
jonach koncentracji usług wskazanych na rysunku zmiany studium oraz w lokalizacjach centrów
lokalnych.
Wskaźniki dostępności do terenów zieleni

Dla zapewnienia odpowiedniego przyjaznego środowiska zamieszkania komfortu za-
łożonego w Strategii rozwoju miasta, w kształtowaniu struktury przestrzennej miasta należy
szczególną uwagę zwrócić na tereny zieleni. Ich wielkość i sposób zagospodarowania powinny
być różnorodne, istotną kwestią jest ponadto ogólna dostępność terenów zieleni i rekreacji dla
wszystkich mieszkańców Tarnowa.
Polityka kształtowania terenów zieleni w mieście zakłada stworzenie systemu przy-

rodniczego miasta, w obrębie którego wskazać można trzy rodzaje terenów zieleni i rekreacji, dla
których określono następujące wskaźniki:

2014
Tabela 13. Wskaźniki dostępności do terenów zieleni
rodzaj orientacyjna
charakter lokalizacja dostępność
terenu zieleni wielkość
 Park na Górze Św. Marcina

parki miejskie o zróżnico- dobra dostępność
 tereny zieleni rekreacyjnej w
wanym charakterze i komunikacją
tereny zieleni rejonie ul. Lotniczej
zagospodarowaniu – publiczną, zorga-
urządzonej w  tereny zieleni rekreacyjnej w
strefa zagospodarowania nizowany parking
formie parków rejonie Stawów Krzyskich
rekreacyjnego, rekreacyj- dla dojazdów
miejskich i rozle-  Park Paskówka minimum 10 ha
nego, alejki piesze do indywidualnych,
głych terenów
spacerów, strefa wypo-  częściowo ten charakter bezpośrednie
zieleni rekreacyj- posiadają również parki za-
czynku cichego, wyzna- połączenie rowe-
nej bytkowe - Park Strzelecki,
czone miejsca do pikni- rowe ścieżkami
kowania Park Kwiatkowskiego, Park rowerowymi
Sośnina
zieleń urządzona z ele- centralnie względem zespołów

1,2 ha – 8,0 ha
tereny zieleni mentami urządzeń spor- zabudowy na poszczególnych pieszo lub na
urządzonej w towych, urządzeń prze- osiedlach, połączony bezpo- rowerze w pro-
0,4 – 1 ha /
formie parków znaczonych dla zabawy, średnimi dojściami pieszymi i mieniu 500 –
1 000 mieszkań-
osiedlowych strefy wypoczynku ciche- dojazdami ścieżkami 1000 m
ców
go rowerowymi
0,3 – 0,8 ha pieszo w promie-

zieleń w formie jako uzupełnienie zespołów niu 100 – 400 m,
skwery, zieleńce, place
skwerów, zieleń- zabudowy mieszkaniowej i 0,1 – 0,2 ha / w zależności od
zabaw dla dzieci
ców usługowej 1 000 mieszkań- intensywności
ców zabudowy
4) Tereny wyłączone spod zabudowy
Do terenów, które powinny być wyłączone spod zabudowy należy zaliczyć:
 tereny objęte ochroną prawną na podstawie przepisów o ochronie przyrody – Rezer-

wat Debrza,
 tereny zieleni otwartej, oznaczone symbolem ZO, jako tereny o funkcji przyrodniczo –
ekologicznej (nie dotyczy istniejącego zagospodarowania, zgodnie z ustaleniami
zmiany studium dla tych terenów),
 tereny zieleni rekreacyjnej, oznaczone symbolem ZR, na zasadach określonych zgod-

nie z ustaleniami zmiany studium dla tych terenów,
 tereny zieleni leśnej, zieleni wysokiej, oznaczone symbolem ZL,
 tereny wód powierzchniowych,

 obszary szczególnego zagrożenia powodzią,
 tereny stanowiące rezerwy pod projektowane drogi uzupełniające układ komunika-

cyjny miasta,
 strefy techniczne wokół magistralnych urządzeń infrastruktury technicznej na zasa-

dach określonych w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, a także
zgodnie z przepisami odrębnymi i w porozumieniu z administratorami sieci.
Zakaz zabudowy na wskazanych powyżej terenach nie dotyczy obiektów drogo-

wych, elementów infrastruktury technicznej, obiektów hydrotechnicznych lub służących ochro-
nie środowiska bądź zapewnieniu bezpieczeństwa publicznego.
5) Zasady kształtowania kompozycji przestrzennej
Przyjęta koncepcja przestrzenna zakłada ciągłość rozwoju miasta opartego o układ

ulic i placów nasyconych usługami, tworzących układ przestrzeni publicznych i obszarów central-
nych atrakcyjnych dla mieszkańców ze względów użytkowych i przestrzenno-kompozycyjnych.

2014
Rysunek 39. Układ obszarów centralnych
Centralną część zespołu miejskiego tworzy staromiejski i śródmiejski układ zabudo-

wy o atrakcyjnej formie funkcjonalno – kompozycyjnej. Historyczna tkanka miejska tworzy kwar-
tały zabudowy, a połączenia zewnętrzne czytelne powiązania z sąsiadującymi zespołami zabu-
dowy mieszkaniowej. Kierunkowy układ ulic miejskich z obszarami koncentracji usług
i ukształtowanymi przestrzeniami publicznymi powinien łączyć istniejące zespoły zabudowy oraz
nowe tereny rozwojowe z historyczną tkanką w jeden spójny organizm miejski.
Rysunek zmiany studium nr 2c Kompozycja przestrzenna miasta określa lokalizację

najistotniejszych elementów kształtowania przestrzeni miasta mających wpływ na tworzenie
hierarchicznej struktury punktów węzłowych i ich połączeń. Strefa staromiejska i śródmiejska,
tworzące centralny obszar miasta i skupiające funkcje o charakterze miejskim i regionalnym,
powiązane być powinny starannie ukształtowanymi przestrzeniami publicznymi z układem cen-
trów lokalnych, skupiających aktywność społeczną poszczególnych osiedli.
Najważniejsze powiązania przestrzenne o charakterze reprezentacyjnym, obejmują-

ce strefę staromiejską oraz jej połączenia z punktami węzłowymi zlokalizowanymi na obrzeżach
strefy śródmiejskiej są kluczową kwestią w kształtowaniu atrakcyjnego i przyjaznego wizerunku
miasta. Pozostałe – ważne powiązania przestrzenne powinny w atrakcyjny sposób tworzyć czy-

telne powiązania poszczególnych centrów lokalnych. Kształtowanie witalnych przestrzeni pu-

blicznych wiązać się powinno z uzupełnianiem pierzei ulicznych usługami, stosowaniem wyso-
kich jakości rozwiązań w zakresie zagospodarowania terenu, w tym również kompozycji zieleni
ulicznej.
Kształtowanie układu struktury terenów usługowych powinno opierać się na zasa-

dzie koncentracji usług na obszarze staromiejskim i śródmiejskim, we wskazanych centrach lo-
kalnych, a także w rejonach wskazanych powiązań między poszczególnymi centrami (obszary
koncentracji usług). Istotnym kierunkiem działań jest nasycenie peryferyjnych osiedli mieszka-
niowych pełnym programem usług podstawowych.
Wielofunkcyjne centra handlowe lokalizowane być powinny na wskazanych tere-

nach UC oraz MS, na zasadach określonych dla tych terenów. Na układ wielkopowierzchniowych
obiektów handlowych składają się obiekty istniejące:
 Centrum Handlowe Echo przy ul. Błonie,

 Galeria Tarnovia przy ul. Krakowskiej,
 Centrum Handlowe Gemini Park Tarnów przy ul. Nowodąbrowskiej,
 Kaufland przy ul. Lwowskiej na wysokości ul. Południowej,
 Alma przy ul. Dąbrowskiego,
 Centrum Handlowe Max przy ul. Szkotnik,
 Centrum Handlowe Świt przy ul. Kościuszki,
oraz planowane
 na terenie przy ul. Lwowskiej na wysokości ul. Karpackiej,

 na terenie przy ul. Hodowlanej.
 Na terenie przy ul. Błonie, po wschodniej stronie al. Jana Pawła II,
 na terenie przy al. Jana Pawła II / Westerplatte.

2014
Rysunek 40. Rozmieszczenie terenów wielkopowierzchniowych obiektów usługowych
Układ terenów zieleni powinien być kształtowany w sposób ciągły, zapewniający

powiązania najważniejszych elementów systemu przyrodniczego. Istotne jest uzupełnianie ist-
niejącej i nowo kształtowanej zabudowy o zieleń urządzoną w formie parków miejskich, skwe-
rów, zieleńców oraz zieleni ulicznej.
Poniższe rysunki ilustrują kierunkową strukturę terenów usługowych oraz terenów

zieleni.

Rysunek 41. Kierunkowa struktura terenów usługowych
Rysunek 42. Kierunkowa struktura terenów zieleni

2014
196 XIV. ZASADY OCHRONY I KSZTAŁTOWANIA ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO
XIV. ZASADY OCHRONY I KSZTAŁTOWANIA ŚRODOWISKA

PRZYRODNICZEGO
Wśród podstawowych walorów przyrodniczych miasta wymienia się: położenie nad

doliną Dunajca, obecność doliny Białej, bogatą sieć małych cieków, stawów, oczek wodnych,
zróżnicowane ukształtowanie terenu, różnorodne pokrycie roślinnością, urozmaicony krajobraz.
Na jakość środowiska wpływ wywiera przede wszystkim przemysł, odgrywający

również dużą rolę w rozwoju regionu. Przemysł oddziałuje negatywnie na wszystkie elementy
środowiska, w szczególności na wody powierzchniowe (ścieki, pobór wód) i powietrze (emisja
zanieczyszczeń). Stanowi również źródło hałasu oraz potencjalnych poważnych awarii. Na śro-
dowisko miasta intensywny wpływ wywiera również układ komunikacyjny. Stąd podstawowymi
zadaniami w polityce przestrzennej miasta, mającymi na celu poprawę jakości środowiska lub
ochronę stanu istniejącego, jest ograniczenie negatywnego wpływu niniejszych czynników de-
gradujących. Przeważająca część Tarnowa znajduje się w strefie obszarów silnie przekształco-
nych i zdegradowanych, wymagających szybkich działań dla poprawy stanu środowiska.
Obszary i obiekty chronione na mocy ustawy o ochronie przyrody

Udział powierzchni terenów objętych ochroną prawną na mocy ustawy o ochronie
przyrody jest nieznaczny i wynosi około 1,3% powierzchni miasta. Są to następujące obiekty
i obszary:
 41 obiektów przyrody ożywionej i nieożywionej (pojedyncze drzewa, grupy drzew, aleje

drzew: aleja jaworowa wzdłuż ul. Pszennej, aleja różnogatunkowa przy ul. Krzyskiej, aleja
lipowa przy ulicy Obrońców Lwowa, starodrzewy parków: Park Strzelecki, Park Sangusz-
ków, Planty Kolejowe i Park Zbylitowska Góra, głazy narzutowe);
 rezerwat przyrody „Debrza”;
 fragment obszaru Natura 2000 PLH120085 Dolny Dunajec;
 fragment Obszaru Chronionego Krajobrazu Pogórza Ciężkowickiego.
Ponadto na terenie Gminy Miasta Tarnowa wskazuje się w części południowej pro-
jektowany użytek ekologiczny Starorzecze Białej.
Bezpośrednio z Gminą Miasta Tarnowa graniczy od strony południowej obszar Na-

tura 2000 PLH120090 Biała Tarnowska oraz od strony południowej większa część Obszaru Chro-
nionego Krajobrazu Pogórza Ciężkowickiego.
Użytkowanie obszarów objętych ochroną prawną dopuszcza się tylko w ograniczo-

nym zakresie, warunkującym zachowanie walorów przyrodniczych dla ochrony, których zostały

XIV. ZASADY OCHRONY I KSZTAŁTOWANIA ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO 197
one wyznaczone. Zagospodarowanie i użytkowanie ich otoczenia należy kształtować w sposób

nienaruszający równowagi przyrodniczej w obrębie terenów chronionych.
Dla realizacji autostrady A4, bezpośrednio graniczącej z w/w przedmiotami ochro-

ny, wskazuje się na konieczność realizacji rozwiązań określonych w decyzji o środowiskowych
uwarunkowaniach, mających na celu minimalizację negatywnych skutków realizacji przedsię-
wzięcia na obszary chronione.
Obszary objęte ochroną mogą być wykorzystywane do celów rekreacyjno-

wypoczynkowych, pod warunkiem, że nie wpłynie to negatywnie na wartości przyrodnicze ob-
szaru.
Zasady zagospodarowania i użytkowania obszaru rezerwatu Debrza określa Zarzą-

dzenie Ministra Środowiska Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 25 stycznia 1995 r. w spra-
wie uznania za rezerwat przyrody (M.P. 1995, Nr 5, poz.77). Zgodnie z niniejszym Zarządzeniem
celem ochrony jest zachowanie ze względów naukowych i dydaktycznych dobrze zachowanego
i mało zniekształconego florystycznie, wielogatunkowego starodrzewia z bogatym podszytem
i runem leśnym. Obszar ten nie posiada planu ochrony.
Zgodnie z ustawą o ochronie przyrody dla obszarów Natura 2000 obowiązuje zakaz
podejmowania działań mogących, osobno lub w połączeniu z innymi działaniami, znacząco nega-
tywnie oddziaływać na cele ochrony obszaru Natura 2000, w tym w szczególności pogorszyć stan
siedlisk przyrodniczych lub siedlisk gatunków roślin i zwierząt oraz wpłynąć negatywnie na ga-
tunki, dla ochrony których wyznaczono obszar. Działania te nie mogą również pogorszyć inte-
gralności obszaru Natura 2000 lub jego powiązania z innymi obszarami.
Obszar Natura 2000 Dolny Dunajec PLH120085, stanowiący ostoję wielu gatunków
ryb cennych z przyrodniczego i gospodarczego punktu widzenia, terytorialnie zajmuje nieznacz-
ną powierzchnię miasta Tarnów, niemniej jednak oddziałuje ono na stan obszaru. W celu ograni-
czenia negatywnego wpływu na funkcjonowanie obszaru należy podjąć działania mające na celu:
 ograniczenie źródeł obszarowych i punktowych zanieczyszczeń wód, w tym wód dopły-

wów Dunajca (ograniczenie zrzutów ścieków komunalnych i przemysłowych do cieków,
w tym niekontrolowanych zrzutów ścieków komunalnych, spływów wód powierzchnio-
wych z obszarów zanieczyszczonych bezpośrednio do kolektorów opadowych, przeciw-
działanie powstawaniu dzikich wysypisk śmieci),
 ograniczenie wprowadzenia zabudowy w obszary terenów zalewowych,
 ograniczenie rolniczego i przemysłowego zagospodarowania tarasu zalewowego;
 ochronę występujących lasów łęgowych.
Obszar Natura 2000 Biała Tarnowska PLH120090 położony jest poniżej Tarnowa,
stąd miasto nie wpływa bezpośrednio na funkcjonowanie obszaru. Wśród zagrożeń dla niniej-
szego obszaru wymienia się plany regulacji rzeki. Niezbędne prace z zakresu ochrony przeciw-

2014
powodziowej powinny być prowadzone zgodnie z zasadami dobrej praktyki regulacji rzek i poto-
ków, tak aby umożliwić migrację gatunków dwuśrodowiskowych.
W sąsiedztwie drzew uznanych za pomniki przyrody zakazuje się lokalizacji obiek-

tów mogących stanowić zagrożenie dla ich zachowania oraz wykonywania nawierzchni nieprze-
puszczalnych dla wody, a przeprowadzane roboty ziemne nie mogą naruszać ich systemu korze-
niowego.
W przypadku założeń parkowych oraz alei uznanych za pomniki przyrody wskazuje

się na uzupełnianie luk w drzewostanie zgodnie z historycznym układem kompozycyjnym oraz
składem gatunkowym.
Inne obszary cenne pod względem przyrodniczym, dotychczas nie objęte ochroną
prawną, powinny być chronione przed zainwestowaniem oraz niekorzystnym oddziaływaniem
innych czynników związanych z użytkowaniem terenu, stanowiących potencjalne zagrożenie dla
ich wartości.
W celu ochronny cennego siedliska przyrodniczego, jakim jest niewielki zbiornik

wodny - Starorzecze Białej wraz z roślinnością towarzyszącą, charakteryzujący się wysoką bio-
różnorodnością (obecności 63 gatunków roślin, z czego 1 gatunku chronionego oraz 51 gatun-
ków fauny, w tym 35 chronionych) wskazuje się na objęcie danego terenu ochroną prawną po-
przez ustanowienie użytku ekologicznego. Zgodnie z art. 44 ust. 1 ustawy o ochronie przyrody
ustanowienie użytku ekologicznego następuje w drodze uchwały rady gminy. Teren ten należy
chronić przede wszystkim przed wykorzystaniem gospodarczym i wszelkimi zmianami wpływają-
cymi na warunki siedliskowe, w tym osuszanie terenów przyległych, czy zasypaniem zbiornika.
Ochrona przyrody i krajobrazu

Podstawową zasadą polityki przestrzennej w odniesieniu do środowiska przyrodni-
czego jest zapewnienie ciągłości przestrzennej systemu terenów przyrodniczych, z zasady chro-
nionych przed zabudową.
Wśród terenów o wysokich walorach przyrodniczych, kształtujących podstawowy

system przyrodniczy miasta na terenie Tarnowa wymienia się:
 dolinę Dunajca pełniącą przede wszystkim funkcje ekologiczne, wskazywaną w koncep-

cjach powiązań ekologicznych jako korytarz ekologiczny o randze międzynarodowej;
 tereny naturalnej zieleni wysokiej i niskiej o zróżnicowanych warunkach siedliskowych
i krajobrazowych:
o dolina Białej pełniąca funkcje regionalnego korytarza ekologicznego;
o tereny leśne - stanowiące własność Skarbu Państwa (Las Lipie, lasy w Krzyżu, las
Sośnina w Mościcach, las w Zbylitowskiej Górze, w tym lasy zaliczone do lasów

o szczególnych wartościach przyrodniczych (HCVF) oraz lasy innych własności,

jak las na Górze św. Marcina (częściowo park gminny);
o Stawy Krzyskie wraz z terenami zieleni nadwodnej;
 tereny komponowanej zieleni miejskiej w obszarach zabudowy lub na jej styku, urządzo-
ne pod funkcje wypoczynkowe i przystosowane do dużej frekwencji użytkowników; są to
parki miejskie oraz dolina Wątoka w znacznej mierze stanowiąca ciąg spacerowo-
rekreacyjny wewnątrz obszarów zainwestowanych.
Uzupełnienie stanowią: tereny zieleni cmentarnej, tereny zieleni działkowej, tereny

zieleni izolacyjnej, zadrzewienia oraz aleje, w szczególności aleje o szczególnych wartościach
występujące w rejonie Mościc, kształtujące zarówno strukturę przyrodniczą, jak i krajobrazową
miasta.
Rysunek 43. Kierunkowy system przyrodniczy Tarnowa
Dla terenów wymienionych jako podstawowe elementy systemu przyrodniczego

miasta powinny obowiązywać następujące zasady:
 Wykluczenie w obrębie systemu źródeł silnego oddziaływania na środowisko (przemysł,

intensywna zabudowa mieszkaniowa, wysoko wydajne rolnictwo);

2014
 Podtrzymywanie, w miarę możliwości, obecnego użytkowania terenów, zgodne

z pełnionymi przez system funkcjami ekologicznymi, tj.: doliny rzeczne, wody otwarte,
lasy, zieleń miejska o charakterze publicznym, ogrody działkowe;
 Obszary o wysokich walorach przyrodniczych mogą być zagospodarowane jako tereny

zieleni urządzonej, pod warunkiem doboru sposobu zagospodarowania warunkującego
zachowanie wartości przyrodniczych obszaru, w szczególności wskazuje się strefy:
o rekreacyjna północna, obejmujące teren rezerwatu Debrzy, Stawów Krzyskich,

lasów oraz terenów o charakterze zieleni niskiej,
o rekreacyjna południowa, obejmujące lasy na Górze św. Marcina oraz tereny zie-
leni niskiej, objęte częściowo Obszarem Chronionego Krajobrazu Pogórza Cięż-
kowickiego,
o rekreacyjna nadrzeczna – dolina Białej oraz Dunajca;
 Możliwe wykorzystanie terenów międzywala pod funkcje rekreacyjne pod warunkiem,

że podporządkowane one będą, nadrzędnej dla międzywala, funkcji przeciwpowodzio-
wej oraz zachowaniu korzystnych warunków przyrodniczych tego obszaru;
 Wszelkie obiekty budowlane powstające na terenach o wartościach przyrodniczych po-

winny być sytuowane i projektowane w sposób nie zakłócający walorów krajobrazu, bu-
dynki wznoszone w ich obrębie oraz na terenach sąsiadujących powinny tworzyć harmo-
nijną kompozycję krajobrazową, a także zachowywać istniejące otwarcia widokowe;
 Punkty widokowe, w szczególności zlokalizowane na terenie Góry św. Marcina, powinny

być zagospodarowane w sposób umożliwiający identyfikację miejsca poprzez zastoso-
wanie elementów małej architektury, w tym tablic informacyjnych. Dopuszcza się uregu-
lowanie drzewostanu w sposób umożliwiający optymalną ekspozycję sylwety miasta,
niemniej jednak nie naruszający znacząco wartości przyrodniczych kompleksu leśnego;
 Zagospodarowanie przedpola Góry św. Marcina nie powinno zakłócać ekspozycji krajo-
brazowej,
Ponadto określa się następujące zasady kształtowania struktury przyrodniczej i kra-

jobrazowej:
 Należy dążyć do zachowywania i kształtowania powiązań przyrodniczych pomiędzy ob-

szarami określonymi jako podstawowe elementy struktury przyrodniczej, poprzez za-
chowywanie otuliny biologicznej wokół cieków, wprowadzanie terenów zieleni w obrę-
bie obszarów zurbanizowanych, kształtowanie struktury zieleni przenikającej tkankę
miejską;
 Krajobraz terenów otwartych, w tym pozostałości trenów rolniczych, powinien służyć za-
chowaniu i wzmocnieniu funkcjonowania przyrodniczego miasta, w szczególności obsza-

ry zlokalizowane w północno-zachodniej (Krzyż, Klikowa) oraz południowo-wschodniej

(Gumniska) części miasta. Zachowuje się również historyczny, łanowy układ pól w tych
częściach miasta, kształtujące krajobraz kulturowy obszaru. Sposób zagospodarowania
i użytkowania tych obszarów powinien służyć zachowaniu i wzmocnieniu walorów krajo-
brazowych;
 W procesie przekształceń terenów poprzemysłowych oraz innych terenów, które wpły-

wają niekorzystnie na percepcję krajobrazu, należy przyjmować rozwiązania służące
kształtowaniu ich krajobrazu w sposób harmonijny i zrównoważony, m.in. poprzez
wprowadzanie zielni komponowanej. Wśród obszarów wymagających przekształceń
w celu poprawy jakości krajobrazu wymienia się m.in. strefę przekształceń oraz otocze-
nia terenów przemysłowych i poprzemysłowych;
 Wykorzystanie zróżnicowania wysokościowego i naturalnych cech terenu w kompozycji

miasta powinno stanowić podstawowe założenie działań przestrzennych;
 Zachowanie i odbudowanie zieleni przyulicznej, z zastosowaniem gatunków odpornych

na zanieczyszczenie i zasolenie gruntu, w przypadku alei historycznych lub uznanych za
pomniki przyrody odtworzenie drzewostanu zgodnie z pierwotnym składem gatunko-
wym, o ile są to gatunki drzew nie stwarzające zagrożenie dla użytkowników drogi (np.
gatunki łamliwe);
 Stworzenie warunków umożliwiających przenikanie wód opadowych do systemu korze-

niowego drzew w rejonie ciągów komunikacyjnych oraz parkingów poprzez stosowanie
nawierzchni półprzepuszczalnych;
 Dążyć do zagospodarowania zielenią noworealizowanych i modernizowanych dróg,

zwiększać obszary zieleni izolacyjnej, zakładanie pasów zieleni izolacyjnej od istniejących
i nowolokalizowanych stacji paliw, dróg, kolei i innych obiektów uciążliwych – z prefe-
rencją nasadzeń rodzimych gatunków flory
Ochrona lasów
Wszystkie lasy położone w obrębie miasta pełnią funkcje ochronne, zgodnie z usta-
wą o ochronie lasów. Zasadnicze kierunki polityki przestrzennej w odniesieniu leśnej przestrzeni
produkcyjnej na terenie miasta obejmują:
 ograniczenie do niezbędnego minimum przeznaczania terenów leśnych na cele nieleśne,

a w szczególności utrzymanie lasów: rezerwatu Debrzy oraz pozostałych lasów w Krzyżu,
na Górze św. Marcina, Lipie, Soślina w Mościcach, w Zbylitowskiej Górze oraz terenów
leśnych w okolicy składowiska odpadów komunalnych;
 dążenie do utrzymania i kształtowania zwartych kompleksów leśnych;

2014
 dostosowanie użytkowania rekreacyjnego kompleksów leśnych, zgodnie z chłonnością

naturalną zbiorowisk,
 dążenie do podniesienia wskaźnika lesistości w mieście poprzez wprowadzanie nowych

zalesień na proponowanych terenach: w Krzyżu w sąsiedztwie autostrady A-4
i rezerwatu Debrza, w rejonie Stawów Krzyskich oraz w pobliżu składowiska odpadów,
w Klikowej na terenach okalających osadniki odpadów azotowych, a także w Rzędzinie
w sąsiedztwie planowanego przełożenia drogi krajowej nr 73.
Obszary i zasady ochrony wód

Tarnów położony jest poza obszarami Głównych Zbiorników Wód Podziemnych.
Jednakże zachodnia cześć miasta znajduje się w zasięgu regionalnej strefy najwyższej ochrony
poziomów wodonośnych – strefy alimentacyjnej dużych ujęć komunalnych. Podatność pierwsze-
go poziomu wodonośnego na zanieczyszczenia w Tarnowie jest oceniana na bardzo dużą lub
dużą.
Głównym źródłem zanieczyszczeń wód powierzchniowych i podziemnych na terenie

Tarnowa są spływy powierzchniowe wód opadowych z powierzchni zanieczyszczonych do kolek-
torów, zrzuty ścieków przemysłowych i komunalnych, istotny jest również brak kanalizacji na
terenach rozproszonej zabudowy oraz dzikie wysypiska, stąd wśród zadań mających na celu
ochronę zasobów wodnych polega na ograniczeniu negatywnego wpływu niniejszych czynników.
Priorytetowym celem w zakresie ochrony wód powierzchniowych jest przywrócenie

ich jakości do wymaganych standardów ekologicznych. Zanieczyszczenie wód ma charakter po-
nadlokalny, stąd dla osiągnięcia niniejszego celu konieczne będzie podjęcie szerokiej współpracy
regionalnej z jednostkami leżącymi na terenie zlewni wspólnych rzek.
Podstawowym działaniem jest likwidacja wszystkich źródeł zanieczyszczeń wód po-

wierzchniowych i podziemnych – punktowych, obszarowych i liniowych poprzez:
 likwidację obszarów zagrożenia ekologicznego, obszarów na których w skutej presji

przemysłowej zanikły procesy samoregulacyjne w przyrodzie, co powoduje ponadnor-
matywną koncentrację substancji toksycznych;
 objęcie systemem kanalizacji służącym do zbiorowego odprowadzania ścieków wszyst-

kich wytwórców ścieków, w tym obszarów istniejącej i projektowanej zabudowy miesz-
kaniowej jednorodzinnej zlokalizowanej na obrzeżach miasta;
 likwidację niekontrolowanych zrzutów ścieków bytowych;

 obowiązek zagospodarowania wód opadowych i roztopowych na terenie własnej nieru-

chomości z preferencją stosowania metody infiltracji, o ile nie zmieni to stanu wody na
gruncie, a zwłaszcza kierunku odpływu wód;
 ograniczenie rolniczego i przemysłowego zagospodarowania tarasu zalewowego;
 zachowywanie otulin biologicznych wokół cieków i zbiorników wodnych ograniczających

spływ zanieczyszczeń oraz stwarzających warunki dla naturalnego, biologicznego oczysz-
czania się wód (szczególne funkcje stref szuwarowych);
 w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego należy ustanawiać zakaz za-

budowy wzdłuż cieków, w pasie o szerokości nie mniej niż 5 m od brzegów koryta oraz
grodzenia nieruchomości w odległości nie mniejszej niż 1,5 m od krawędzi koryta cieku;
 zobowiązanie przemysłowych użytkowników wody do relatywnego zmniejszenia jej zu-

życia, np. poprzez wprowadzenie zamkniętych obiegów wody, zmiany technologii, po-
prawę stanu zakładowych sieci wodociągowych, opomiarowanie i zakup urządzeń wodo-
oszczędnych;
 ograniczenie przenikania zanieczyszczeń do wód poprzez ograniczenie spływu po-

wierzchniowego wód opadowych bezpośrednio do cieków z terenów silnie uprzemysło-
wionych i zurbanizowanych; stosowanie nawierzchni szczelnych w przypadkach określo-
nych w określonych w §19 rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 8 lipca 2004 r.
w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub ziemi
oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz.U. Nr
168, poz. 1763) oraz oczyszczanie wód opadowych i roztopowych z takich powierzchni
w sposób wymagany w niniejszym rozporządzeniu, m.in. poprzez: budowę systemów
podczyszczania wód deszczowych (rowów i separatorów na substancje ropopochodne),
 stosowanie najlepszych dostępnych technik zabezpieczających wody podziemne przed

zanieczyszczeniem w przedsięwzięciach mogących stanowić potencjalne źródło zanie-
czyszczeń;
 likwidacja nieużywanych otworów studziennych, a w koniecznych przypadkach ograni-

czenie i monitorowanie wielkości eksploatacji;
 wyznaczenie strefy ochrony pośredniej wokół ujęcia wód podziemnych w Świerczkowie,

proponuje się objęcie ochroną teren prawego międzywala rzeki Dunajec oraz zlewnię
Rowu Świerczkowskiego, do czasu wyznaczenia niniejszej strefy obowiązuje zasada
ograniczonego użytkowania wynikające z położenia w międzywalu;
 respektowanie zasad zagospodarowania w obrębie strefy ochrony pośredniej ujęcia wód

w Kępie Bogumiłowickiej i Zbylitowskiej Górze.

2014
 ustanawia się ochronę powierzchniowych wód stojących pełniących ważne funkcje przy-
rodnicze, zarówno siedliskowe, jak i retencyjne. W szczególności ochrona ta dotyczy
Stawów Krzyskich.
Złoża kopalin i warunki ich eksploatacji

Na terenie Gminy Miasta Tarnowa występują następujące złoża kopalin, dla których
ustala się zasady ochrony:
 gaz ziemny : Tarnów (jura), Tarnów (miocen) – złoża zagospodarowane;
 kruszywa naturalne – Tarnów-Klikowa – złoże rozpoznane szczegółowo;
 surowce ilaste ceramiki budowlanej: Krzyż – złoże zagospodarowane; Konstancja-

Mieszczanka – eksploatacja złoża zaniechana;
Na terenie miasta Tarnów występują ponadto dwa wyrobiska poeksploatacyjne -

Tarnowianka oraz Kantoria wskazane wraz z otoczeniem do rekultywacji.
W celu ochrony złóż należy:
 zapewnić możliwość eksploatacji surowców zgodnie z koncesjami udzielonymi dla usta-

nowionych terenów górniczych oraz ochronę złóż dotychczas niezagospodarowanych,
poprzez odpowiednie ustalenia w zakresie przeznaczenia i zasad zagospodarowania te-
renów umożliwiających późniejszą eksploatację złoża;
 zasady korzystania z kopalin zgodnie z ustawą prawo geologiczne i górnicze oraz ustawą
prawo ochrony środowiska;
 ograniczenie presji wywieranej na środowisko podczas prowadzenia prac geologicznych

i eksploatacji kopalin;
 obowiązek poeksploatacyjnej rekultywacji lub rewitalizacji złoża w celu przywrócenia

właściwej wartości terenu w przeciągu 5 lat od zakończenia działalności wydobywczej
oraz niedopuszczenie do dalszej degradacji np. w postaci niekontrolowanego składowa-
nia odpadów; preferowany kierunek rekultywacji wodno-leśny z przeznaczeniem na cele
rekreacyjno-wypoczynkowe;
 od odwiertów gazowych czynnych obowiązuje strefa wolna od zabudowy w promieniu

50 m, od odwiertów gazowych zlikwidowanych – 5m.

Ochrona gleb i gruntów

Priorytetowe działania to:
 ochrona gruntów w północno-zachodniej (Krzyż, Klikowa) oraz południowo-wschodniej

(Gumniska) części miasta przed przeznaczeniem na cele budowlane, jako terenów
otwartych, wspomagających funkcjonowanie powiązań ekologicznych z zachowaniem
historycznego łanowego układu pól (ochrona krajobrazu kulturowego);
 możliwość zalesienia gruntów o niskiej klasie bonitacyjnej, na których nastąpiła już natu-
ralna sukcesja roślinna – w szczególności tereny położone w północno-wschodniej części
miasta;
 ze względu na występujące zanieczyszczenie gleb metalami ciężkimi oraz trudny do

określenia zasięg i stopień zanieczyszczenia gleb, wskazuje się na ograniczoną przydat-
ność terenów pod uprawę roślin konsumpcyjnych; możliwość wykorzystania niniejszych
obszarów pod uprawy roślin przemysłowych, ozdobnych;
 tereny ogrodów działkowych ze względu na w/w zanieczyszczenia powinny być wykorzy-

stywane w celach rekreacyjno-wypoczynkowych z wykluczeniem możliwości upraw ro-
ślin konsumpcyjnych;
 rekultywacja terenów, na których stwierdzono przekroczenie standardów jakościowych

gleby lub ziemi, w tym terenów poprzemysłowych zdegradowanych chemicznie lub pod
względem morfologiczno-fizycznym oraz składowisk odpadów; możliwe przeznaczanie
gleb zdegradowanych do zalesiania;
 rekultywacja i rewitalizacja terenów przekształconych, w tym terenów poeksploatacyj-

nych, czy zdegradowanych (wyrobiska, osadniki, destrukty glebowe i inne) oraz terenów
przekształconych w wyniku wszelkich prac budowlanych;
 przeznaczenie terenów w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego nale-

ży określić uwzględniając jakość gleb i gruntów zgodnie z rozporządzeniem Ministra Śro-
dowiska z dnia 9.09.2002 r. w sprawie standardów jakości gleb oraz standardów jakości
ziemi (Dz. U. 2002 Nr 165, poz.1359), w szczególności w przypadku zmiany przeznaczenia
na cele mieszkaniowe rejonów położonych w bezpośrednim rejonie terenów przemy-
słowych.
Ochrona powietrza
Zagospodarowanie nowych terenów oraz zmiany sposobu użytkowania istniejących
terenów zainwestowanych powinny uwzględniać potrzebę poprawy jakości powietrza atmosfe-
rycznego, a w szczególności: ograniczenie stężenia pyłu PM10 i benzo(a)pirenu, systematyczne

2014
zmniejszanie obszarów o emisji tlenków azotu większej niż 30 mg/m3, ograniczenie stężeń i za-
sięgów oddziaływania substancji specyficznych w powietrzu. Wśród przyczyn stwierdzonych
przekroczeń wymienia się oddziaływanie emisji związanych z indywidualnym ogrzewaniem bu-
dynków oraz związanej z ruchem pojazdów w mieście, jak i szczególne lokalne warunki rozprze-
strzeniania się zanieczyszczeń i niekorzystne warunki klimatyczne.
Ze względu na przekroczenie dopuszczalnych stężeń zanieczyszczeń powietrza, dla

obszaru miasta Tarnowa opracowano programy naprawcze.
W szczególności należy realizować działania wymienione w Programie ochrony śro-

dowiska dla miasta Tarnowa oraz w projekcie Programu ochrony powietrza dla województwa
małopolskiego, miasto Tarnów:
 ograniczenie niskiej emisji poprzez sukcesywne podłączanie budynków do sieci ciepłow-

niczej przy jednoczesnej likwidacji źródeł indywidualnego ogrzewania oraz umożliwienie
zaopatrzenia w ciepło nowoprojektowanych terenów budowlanych z sieci ciepłowniczej;
 modernizacja ciepłowni i sieci ciepłowniczej na terenie miasta;
 wykorzystanie niekonwencjonalnych źródeł energii;
 zmniejszenie emisji ze źródeł przemysłowych poprzez modernizację układów technolo-

gicznych ciepłowni oraz stosowanie wysokosprawnych urządzeń odpylających;
 wprowadzanie zieleni izolacyjnej od terenów przemysłowych zatrzymującej część zanie-

czyszczeń pyłowych i gazowych;
 projektowanie linii zabudowy uwzględniając zapewnieni „przewietrzania” miasta ze

szczególnym uwzględnieniem terenów o gęstej zabudowie;
 wyprowadzenie ruchu tranzytowego z obszaru zabudowy miejskiej, między innymi po-

przez realizację połączeń z autostradą A4;
 budowa sieci parkingów, zatok postojowych, szczególnie na obrzeżach miasta

i w rejonach intensyfikacji funkcji usługowych (system Parkuj i Jedź oraz Parkuj i Idź);
 ograniczenie emisji z transportu drogowego poprzez budowę ścieżek rowerowych, two-

rzenie zieleni izolacyjnej wzdłuż ciągów komunikacyjnych;
 zmianę dotychczasowego przeznaczenia gruntów po zlikwidowanej zabudowie na tereny

zielni, pasaże, place oraz innych form niekubaturowego wykorzystania przestrzeni;
 zachowanie istniejących i wprowadzanie nowych zalesień oraz zadrzewień wpływających

korzystnie na jakość powietrza poprzez redukują zanieczyszczenia i produkcję tlenu.

Ochrona przed hałasem

Głównymi źródłami hałasu na terenie miasta Tarnowa jest ruch drogowy oraz pro-
dukcja. Priorytetowymi działaniami mającymi na celu ograniczenie uciążliwości ze strony hałasu
są:
 eliminacja ruchu tranzytowego z centrum miasta, a docelowo poza obszar zwartej zabu-
dowy (budowa obwodnic wraz ze wszystkimi towarzyszącymi inwestycji obiektami inży-
nierskimi (mosty, wiadukty kolejowe i drogowe);
 ograniczenie ruchu samochodowego w mieście poprzez rozszerzenie systemu płatnego

parkowania, budowa sieci parkingów, zatok postojowych, szczególnie na obrzeżach mia-
sta i w rejonach intensyfikacji funkcji usługowych (system Parkuj i Jedź oraz Parkuj i Idź);
 zwiększenie udziału komunikacji publicznej (zbiorowej), w celu zmniejszenia ogólnej licz-

by pojazdów;
 rozwój systemu ścieżek rowerowych w miejskich systemach zieleni (doliny rzeczne) i cią-
gach ulicznych;
 zakładanie pasów zieleni izolacyjnej od istniejących i projektowanych obiektów, w tym

dróg, kolei, zakładów przemysłowych i innych obiektów uciążliwych;
Ochrona przed promieniowaniem elektromagnetycznym

Zgodnie z przeprowadzonymi w latach 2009-2010 pomiarami pól elektromagne-
tycznych nie stwierdzono na terenie miasta Tarnowa nie wystąpiły przekroczenia dopuszczal-
nych poziomów pól elektromagnetycznych.
W celu ochrony przed promieniowaniem elektromagnetycznym ustala się:
 lokalizację instalacji radiokomunikacyjnych, w tym stacji bazowych telefonii komórko-

wej, w taki sposób aby zasięg ponadnormatywnego oddziaływania tych stacji, ustalony
na podstawie przepisów odrębnych, nie kolidował z zagospodarowaniem istniejącym
oraz stwarzał ograniczeń w zagospodarowaniu terenów przyległych nie będących we
władaniu operatora instalacji, w których zgodnie z ustaleniami zmiany studium mogą być
wznoszone obiekty przeznaczone na pobyt ludzi;
 wyznacza się strefy ograniczonego użytkowania wokół urządzeń emitujących promie-

niowanie elektromagnetyczne, zgodnie z przepisami odrębnymi.

2014
208 XV. ZASADY OCHRONY DZIEDZICTWA KULTUROWEGO
XV. ZASADY OCHRONY DZIEDZICTWA KULTUROWEGO
Ogólne zasady ochrony dziedzictwa kulturowego Tarnowa

Ochrona krajobrazu kulturowego łączy poszanowanie natury, jak również odrębności et-
nicznych, religijnych i lokalnych. Rozwój świadomości kulturowej powinien być realizowany po-
przez pielęgnowanie tradycji regionalnych oraz ochronę dóbr kultury materialnej.
Konstytucja RP z 1997 r. w artykułach 5 i 6 mówi, że: „RP strzeże dziedzictwa narodowe-
go, stwarza warunki upowszechniania i równego dostępu do dóbr kultury będącej źródłem toż-
samości narodu polskiego, jego trwania i rozwoju”.
Do ogólnych zasad sformułowanych na potrzeby niniejszej zmiany studium, a dotyczą-
cych ochrony dziedzictwa kulturowego należy zaliczyć: dokumentowanie, zachowanie, ochrona
i propagowanie wartości dziedzictwa kulturowego, co jest obowiązkiem władz państwowych,
samorządowych i społeczeństwa. Działalność ta z jednej strony stanowi element edukacji
i rozbudzania poczucia tożsamości, z drugiej zaś musi godzić elementy ochrony z potrzebami
adaptacji do wymogów współczesności. Dziedzictwo kulturowe stanowi wartość podlegającą
ochronie prawnej. Ochrona dóbr kultury materialnej jest także zadaniem polityki przestrzennej.
Dobra kultury powinny być wykorzystywane i użytkowane z zapewnieniem opieki konserwator-
skiej, rewaloryzacji oraz nadania im odpowiednich funkcji użytkowych.
Zgodnie z ustawą o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami z dnia 23 lipca 2003 r.
(Dz. U. 162 poz. 1568) działania prowadzone w sferze ochrony krajobrazu kulturowego powinny
zmierzać do:
 zachowania istniejącej zabudowy o wartościach zabytkowych i kompozycyjnych,
 konserwacji, rewaloryzacji i porządkowania zabytkowych parków i cmentarzy, oraz innych
terenów publicznych,
 zachowania i ochrony stanowisk archeologicznych,
 zachowania i konserwacji historycznych układów przestrzennych oraz dążenia do usunięcia
elementów uznanych za zniekształcające założenia historyczne i rekonstrukcji obiektów
zniszczonych po uzyskaniu pozwolenia Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków,
 dostosowania nowej zabudowy do historycznej kompozycji przestrzennej,
 usunięcia lub przebudowy obiektów dysharmonijnych,
 dostosowania współczesnej funkcji do wartości obiektów zabytkowych.
Do głównych celów polityki przestrzennej należy ochrona historycznej tożsamości Tar-

nowa poprzez odpowiednie kształtowanie struktur funkcjonalno-przestrzennych. Ochrona ta ma
na celu zachowanie wartościowych zasobów dziedzictwa kulturowego oraz wyeksponowanie
obszarów i obiektów o istotnych wartościach kulturowych. Ważną kwestią jest ponadto zaha-
mowanie procesów degradacji obiektów zabytkowych i ich otoczenia.
Przedmiotem ochrony zasobów dziedzictwa i krajobrazu kulturowego są zachowane
elementy historycznej struktury przestrzennej Tarnowa obejmujące zachowane układy urbani-
styczne, zespoły obiektów bądź obiekty i obszaru o wartości historyczno-kulturowej, a także
elementy świadczące o ciągłości historycznej osadnictwa na terenie miasta w postaci stanowisk

XV. ZASADY OCHRONY DZIEDZICTWA KULTUROWEGO 209
archeologicznych. Zgodnie z ustawą o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami z dnia 23 lipca
2003 r. (Dz. U. 162 poz. 1568) część tarnowskich elementów zabytkowych objęta jest ochroną
prawną – obszary i obiekty wpisane do rejestru zabytków. Pozostałe elementy zabytkowe, które
ujęte są w ewidencji zabytków, objęte są strefami ochrony konserwatorskiej, stanowią dobra
kultury współczesnej, charakteryzują się wysokimi wartościami kulturowymi, bądź kwalifikują się
do utworzenia parku kulturowego, objęte są ochroną na mocy prawa miejscowego.
Realizacja zapisów zamieszczonych w tym rozdziale powinna zostać poprzedzona opra-
cowaniem szczegółowych programów rewaloryzacji i rewitalizacji obszarów i obiektów objętych
ochroną prawna na podstawie wpisów do rejestrów zabytków.
Elementy dziedzictwa kulturowego objęte prawną ochroną konserwatorską

oraz wskazane do ochrony prawem miejscowym
Zasady ochrony wszystkich zasobów dziedzictwa i krajobrazu kulturowego, którym pod-
porządkować należy sposób kształtowania zagospodarowania przestrzennego miasta są nastę-
pujące:
 zachowanie i regularna konserwacja zasobu zabytkowego Tarnowa, w tym zabytko-
wych układów urbanistycznych Starego Miasta, Śródmieścia i Mościc, a także kompo-
zycji przestrzennych, zespołów zabudowy, poszczególnych obiektów oraz innych za-
bytkowych obszarów,
 wyeksponowanie historycznej fizjonomii miasta o zachowanym układzie urbanistycz-
nym wraz z wypełniającą go zabudową o wartości zabytkowej,
 maksymalna ochrona z mocy prawa obszarów i obiektów ujętych w rejestrze zabyt-
ków, przy czym wykaz obiektów objętych rejestrem jest zestawieniem otwartym, któ-
ry można uzupełniać o nowe elementy wskazane do objęcia ochroną prawną, jeżeli
wynika to z działań bądź decyzji Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków,
 rewaloryzacja historycznych elementów zabytkowych – układów urbanistycznych,
zabudowy oraz sposobu zagospodarowania terenu w oparciu o szczegółowe wytycz-
ne konserwatorskie, opracowane w wyniku analiz konserwatorskich dla całych zało-
żeń przestrzennych, a także podporządkowanie wymogom konserwatorskim prze-
kształceń elementów zabytkowych,
 harmonijne komponowanie nowej zabudowy i nowego zagospodarowania terenu
w zabytkowy krajobraz miejski,
 wykluczenie lokalizowania obiektów dysharmonizujących z zabytkowym sąsiedztwem
i przesłaniających obiekty zabytkowe (dotyczy to również lokalizacji naziemnych
obiektów infrastruktury technicznej).
Obszary i obiekty objęte rejestrem zabytków
Wśród układów i obiektów zabytkowych zlokalizowanych na terenie miasta 66 jest obję-

tych ochroną prawną poprzez wpis do rejestru zabytków (zgodnie z wykazem w tabeli 10, roz-
dział VI). Do najcenniejszych elementów dziedzictwa kulturowego objętych ochroną prawną

2014
należą układy urbanistyczne Starego Miasta, śródmiejski i Mościc, zespół dworsko – parkowy
w Gumniskach, dworcowy zespół urbanistyczny, ruiny zamku Tarnowskich, a także pozostałe
elementy zabytkowe – kamienice, obiekty sakralne, obiekty użyteczności publicznej, dworki,
cmentarze czy parki.
W odniesieniu do powyższych elementów objętych ochroną prawną obowiązuje priory-
tet wymagań konserwatorskich:
 uzyskanie pozwolenia Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków dla działań inwesty-
cyjnych w obiektach i na obszarach wpisanych do rejestru zabytków i wykonywanie
zamierzeń i działań inwestycyjnych zgodnie z zaleceniami konserwatorskimi, które
Wojewódzki Konserwator Zabytków może wystawić na wniosek właściciela zabytku
(zwłaszcza w przypadku prowadzenia prac konserwatorskich, restauratorskich, wyko-
nywania robót budowlanych w zabytku oraz jego otoczeniu, dokonywania podziału
nieruchomości, zmiany przeznaczenia obiektu, a także umieszczania na nim urządzeń
technicznych, tablic, reklam, nośników informacji wizualnej),
 trwałe zachowanie historycznej formy urbanistycznej i architektonicznej oraz rewalo-
ryzacja otoczenia zabytków zgodnie z historycznym zagospodarowaniem,
 w przypadku remontów przebudowy, zmian sposobu zagospodarowania
i użytkowania należy zachować zabytkowy wystrój elewacji i wyposażenia wnętrz,
utrzymać gabaryty i historyczne rozplanowanie wnętrz, stosować tradycyjne materia-
ły budowalne o wysokiej jakości.
Zasady ochrony dla zabytkowych układów i zespołów urbanistycznych:

- staromiejski układ urbanistyczny (nr wpisu do rejestru A-130 z dnia 24.09.1934)
- układ urbanistyczny XVIII - XIX w. (nr wpisu do rejestru A-86 z dnia 12.04.1976)
- układ urbanistyczny osiedla Mościce (nr wpisu do rejestru A-208 z dnia 17.12.1978)
- dworcowy zespół urbanistyczny (nr wpisu do rejestru A-80 z dnia 3.11.1975)
 dla obszaru staromiejskiego bezwzględne zachowanie i rewaloryzacja zabytkowego

układu urbanistycznego, w tym zachowanie parametrów zabudowy, układu placów
i ulic z zachowaniem ich przebiegu, linii rozgraniczających, linii zabudowy, podziałów
parcelacyjnych oraz układu zieleni, wskazane są działania mające na celu ustanowie-
nie pomnika historii,
 dla pozostałych obszarów zachowanie i rewaloryzacja zabytkowego układu/zespołu
urbanistycznego wraz z kompozycją przestrzenną – osie urbanistyczne, powiązania
widokowe, zespoły zabudowy i układy zieleni,
 zachowanie układu przestrzennego i układu zieleni, kształtujących sylwetę miasta hi-
storycznego – Starego Miasta i Śródmieścia, obserwowanej zwłaszcza z Góry Św.
Marcina, wzdłuż ciągów komunikacyjnych – ul. Krakowskiej, Lwowskiej, z wzniesienia
Grabówki,
 uczytelnienie i wyeksponowanie w strukturze przestrzennej wzajemnych powiązań
rynku, placów i ulic, ze szczególnym uwzględnieniem powiązań Rynku Starego Miasta
z Placem Katedralnym, Placem Rybnym, Placem Bema, Placem Sienkiewicza, Placem
Dworcowym oraz ulicami Krakowską i Lwowską,

 zachowanie i rewaloryzacja obiektów zabytkowych kształtujących pierzeje ulic

i placów,
 dopuszczenie uzupełniania układu urbanistycznego w uzasadnionych przypadkach,
w oparciu o wyniki analiz historycznych i widokowych – gabaryty, wysokość, rozwią-
zania architektoniczne,
 dostosowanie gabarytów nowej zabudowy do istniejącego sąsiedztwa,
 utrzymanie i uzupełnianie układów zieleni oraz zachowanie i konserwacja zabytko-
wych elementów zagospodarowania – nawierzchnie, posadzki, mała architektura, zie-
leń,
 zakaz lokalizowania obiektów i urządzeń wysokich i wysokościowych konkurujących
z istniejącymi dominantami zlokalizowanymi w układach zabytkowych.
Zasady ochrony dla zabytkowego zespołu pałacowo – parkowego w Gumniskach (nr

wpisu do rejestru A-55 z dnia 19.11.1968):
 zachowanie założenia, historycznych osi kompozycyjnych i powiązań widokowych,
 zachowanie zabytkowej kompozycji układów zieleni,
 utrzymanie jednej własności obejmującej zespół,
 zachowanie zabudowy zabytkowej z dopuszczeniem uzupełnienia układu przestrzen-
nego w uzasadnionych przypadkach w oparciu o wyniki analiz historycznych i wido-
kowych – gabaryty, wysokość, rozwiązania architektoniczne,
 pielęgnacja i konserwacja zieleni.
Zasady ochrony dla zabytkowych parków i cmentarzy:

- park Strzelecki (nr wpisu do rejestru A-81 z dnia 13.12.1975)
- Stary Cmentarz (nr wpisu do rejestru A-127 z dnia 11.06.1977)
- cmentarz żydowski (nr wpisu do rejestru A-22 z dnia 28.09.1976)
- cmentarz wojenny (nr wpisu do rejestru A-54/M z dnia 5.05.2006)
 zachowanie założenia, historycznych osi kompozycyjnych i powiązań widokowych,
 zachowanie zabytkowej kompozycji układów zieleni,
 pielęgnacja i konserwacja zieleni,
 zachowanie i konserwacja zabytków architektury (w tym Mauzoleum gen. Józefa Be-
ma), sztuki sakralnej i nagrobnej.
Zasady ochrony dla zabytkowych ruin zamku Tarnowskich (nr wpisu do rejestru A-119
z dnia 25.10.1976):
 zapobieganie dalszej dewastacji ruin zamku,

2014
 restauracja pozostałości po zabytkowej budowli w celu uczytelnienia założenia,

 likwidacja zieleni zagrażającej zabytkowi oraz ograniczającej powiązania widokowe
z miastem w celu zapewnienia ekspozycji zamku, a także rozległą panoramę miasta
roztaczającą się z okolic ruin.
Zasady ochrony dla zabytkowych obiektów użyteczności publicznej, obiektów sakral-

nych, dworków, kamienic, obiektu techniki i miejsca historycznego, wymienionych w tabeli 10,
rozdział VI (nr wpisu do rejestru zgodnie z wykazem):
 zachowanie i konserwacja formy architektonicznej i stylistycznej obiektów pojedyn-
czych oraz tworzących zespoły zabudowy przy zachowaniu wszystkim elementów za-
bytkowych,
 rewaloryzacja otoczenia obiektu zabytkowego zgodnie z historycznym zagospodaro-
waniem,
 dopuszczenie adaptacji obiektu do nowego zagospodarowania przy zachowaniu za-
bytkowej kompozycji obiektu oraz układu i wystroju wnętrz.
Strefy ochrony konserwatorskiej
Celem ochrony obszaru zabytkowego objętego strefami ochrony konserwatorskiej po-

winno być zachowanie, utrzymanie i uczytelnienie oryginalnych historycznych struktur prze-
strzennych. Prowadzone działania powinny dążyć do modernizacji i adaptacji obiektów i obsza-
rów zabytkowych, natomiast wprowadzanie nowych obiektów powinno nastąpić na zasadzie
kontynuacji cech i utrzymania wartości historycznej przestrzeni.
Celem ochrony konserwatorskiej ekspozycji jest zachowanie historycznych panoram
oraz zapewnienie ekspozycji zabytkowych struktur z dopuszczeniem zagospodarowania niepo-
wodującego zagrożeń dla zachowania lub poprawy stanu przestrzeni w granicach stref ochrony
konserwatorskiej. Planowane zagospodarowanie w strefie wymaga opracowania analiz widoko-
wych przesądzających o dopuszczalnych działaniach oraz określających warunki zagospodaro-
wania.
Obiekty ujęte w ewidencji zabytków
Wśród obiektów zabytkowych zlokalizowanych w Tarnowie ponad 800 obiektów ujętych

jest w ewidencji zabytków Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków (wykaz nr 1). Obiekty te
oznaczane są symbolem graficznym na rysunku zmiany studium nr 2d i wskazane są do objęcia
ochroną w planach miejscowych.
Należy jednakże zauważyć, iż obiekty figurujące ewidencji Wojewódzkiego Konserwato-
ra Zabytków mogą mieć różny stan zachowania – mogły zostać poddane przebudowie, rozbudo-
wie, nadbudowie, a także stracić wartościowe elementy zabytkowe. Część z nich, dotyczy to
zwłaszcza zabudowy dawnych wsi Klikowa, Krzyż, Rzędzin) ze względu na zły stan techniczny
mogła zastać rozebrana.

Ponadto do objęcia ochroną w planie miejscowym, a na dalszym etapie ochroną prawną,

proponuje się obszary i obiekty, które dzięki swojej wartości zabytkowej i historycznej stanowią
fizjonomii miasta:
- układ urbanistyczny Pl. Świętego Ducha, ob. Plac gen. J. Bema, wykształcony w XV w.
- układ urbanistyczny Placu Drzewnego, wytyczony w 1784 r.
- układ urbanistyczny zespołu zabudowy osiedla pracowniczego Warsztatów Kolejowych z lat
20. XX w. zamknięty ulicami Warsztatowa – Skorupki, Ogrodowa – Kassali
- alejowe ukształtowanie ul. Piłsudskiego, 1884 r.
- fortyfikacje miejskie
- kościół parafialny p.w. Świętego Krzyża i Świętego Filipa Neri przy ul. Piłsudskiego z końca
XIX w.
- kościół parafialny p.w. św. Krzyża i Matki Bożej Nieustającej Pomocy w Krzyżu z lat 1909 –
1910
- zespół Szpitala Miejskiego przy ul. Szpitalnej z lat 1861 – 1912
- Wielkie Schody
- schody w ciągu ul. Basztowej
- most kolejowy na Białej Tarnowskiej,
- strażnica na lewym brzegu rz. Białej przy moście kolejowym
- dawny zespół młyna Szancerów przy ul. Kołłątaja
- budynek administracyjny dawnego browaru Sanguszków przy ul. Krakowskiej
- zespół obiektów stadniny koni w Klikowej z lat 20-tych XX w.
- zespół budynków zlokalizowanych przy ul. Taras 4 i Targowa 12
- mur obronny przy klasztorze oo. bernardynów (od ul. Franciszkańskiej)
- Bima - pozostałość po renesansowej synagodze
- osiedle urzędnicze z lat 20-tych XX w. w Mościcach
- zespół kościoła i klasztoru ss. Miłosierdzia Serca Bożego z dawną szkołą dla panien przy ul.
Owsianej.
Ochroną w prawie miejscowym powinny być objęte również kapliczki, krzyże i figury zlo-
kalizowane w Tarnowie (wykaz obiektów w rozdziale VI zmiany studium).
Z uwagi na fakt, że wykaz obiektów objętych ewidencją zabytków jest zestawieniem
otwartym, zmiana studium dopuszcza korekty w ramach wykazu obiektów będących bądź wska-
zanych do wpisania do miejskiej ewidencji zabytków oraz na etapie sporządzania miejscowych
planów zagospodarowania przestrzennego Tarnowa.
Ponieważ Tarnów charakteryzuje się bardzo wysokimi walorami w zakresie dziedzictwa
kulturowego w skali regionu, a także licznym zasobem substancji zabytkowej (łącznie ponad
1000 obiektów) niezwykle pilne jest stworzenie miejskiej ewidencji zabytków wraz
z programem opieki nad zabytkami. Działania te miałyby na celu weryfikację stanu zachowania
zabytkowych zasobów Tarnowa oraz, co najważniejsze, ułatwić właściwe utrzymanie
i gospodarowanie zabytkami, wykorzystanie ich na potrzeby społeczne, gospodarcze, mieszka-
niowe i edukacyjne.

2014
Wskazane elementy zabytkowe, ujęte w ewidencji zabytków oraz wymienione powyżej,

należy uwzględniać w planach miejscowych, które określać powinny zasady ich ochrony. Ogólne
zasady ich ochrony kształtują się następująco:
 zachowanie obszarów i obiektów z możliwością rozbudowy, nadbudowy, przebudo-
wy, zmiany sposobu użytkowania obiektów na zasadach określonych w planach miej-
scowych,
 uzgadnianie zamierzeń inwestycyjnych w zakresie rozbudowy, nadbudowy, przebu-
dowy oraz rozbiórki obiektów z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków, który na
wniosek właściciela może przedstawić zalecenia konserwatorskie,
 usunięcie w miarę możliwości obiektów, bądź ich części, stanowiących substandar-
dowe lub dysharmonijne elementy,
 ochrona zieleni towarzyszącej obiektom zabytkowym.
Dobra kultury współczesnej
Wśród współczesnych obiektów architektury wskazuje się do ochrony w planie miejsco-

wym następujące obiekty i układy zabudowy miejskiej:
- kościół parafialny p.w. św. Józefa i Matki Bożej Fatimskiej z lat 1957 – 1960,
- budynek dworca kolejowego w Mościcach,
- osiedle mieszkaniowe „Za Torem” w Mościcach.
Ponadto zgodnie z wojewódzkim programem opieki nad zabytkami w Małopolsce na lata
2010 – 2013 w Tarnowie zlokalizowane są 3 pomniki stanowiące dobra kultury współczesnej:
- pomnik gen. Józefa Bema, ul. Wałowa,
- pomnik pierwszego transportu do Oświęcimia, pl. Więźniów Oświęcimia,
- pomnik Ofiar Wojny i Faszyzmu, ul. Narutowicza.
Ustala się ochronę wartości kulturowych obszarów i obiektów stanowiących dobra kul-
tury współczesnej poprzez uwzględnianie w zagospodarowaniu przestrzennym, w tym zwłaszcza
w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, następujących zasad:
 zachowanie istotnych parametrów układu urbanistycznego,
 uzupełnianie kompozycji układu w oparciu o wyniki analiz wartości kulturowych
i analiz przestrzennych,
 wskazanie w planie miejscowym warunków i zakres ochrony układów i obiektów
w zakresie gabarytów, dopuszczalnych przekształceń przestrzennych,
 ograniczenie dowolności w stosowaniu rozwiązań materiałowych, kolorystyki, a także
wprowadzania reklam.

Parki kulturowe
Zmiana studium wskazuje możliwość utworzenia parku kulturowego na obszarze Starego

Miasta w celu ochrony najcenniejszych w Tarnowie elementów zabytkowych. Utworzenie parku
kulturowego, a także co się z tym wiąże przyjęcie planu miejscowego dla tego obszaru, umożliwi-
łoby stworzenie przyjaznej przestrzeni publicznej, stanowiącej wizytówkę miasta. Zgodnie z zapi-
sami ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami z dnia 23 lipca 2003 r. (Dz. U. 162 poz.
1568) park kulturowy może bowiem regulować zasady prowadzenia działalności usługowej, spo-
sobu korzystania z zabytków nieruchomych, a także umieszczania tablic i reklam.
Zasady ochrony zasobów archeologicznych

Na terenie miasta zlokalizowanych jest 85 stanowisk archeologicznych, zlokalizowa-
nych w dwóch wyznaczonych strefach ochrony archeologicznej:
A – strefa systematycznych badań archeologicznych, obejmująca zespół lokacyjnego cen-

trum Tarnowa w granicy fortyfikacji miejskich, zespół dawnego klasztoru Bernardynów, teren
nieistniejącego zespołu szpitala z kościołem p.w. Św. Ducha oraz nieistniejącego kościoła p.w.
Św. Anny w obrębie dawnego przedmieścia Burek, część zespołu dworsko – parkowego w Gum-
niskach obejmującą domniemany gródek wójtowski, teren ruin zamku na Górze Św. Marcina.
B – strefa obserwacji archeologicznej, obejmująca historyczne przedmieście Burek, histo-

ryczne przedmieście Małe (rejon ul. Lwowskiej), teren folwarku w Chyszowie, rejonu lokacyjnego
centrum osadniczego Dąbrówki Infułackiej, rejonu lokacyjnego centrum osadniczego Klikowej
i terenu dawnego folwarku w Klikowej, rejonu lokacyjnego centrum osadniczego Krzyża, rejonu
lokacyjnego centrum osadniczego Rzędzina w wyłączeniem nasypu kolejowego, rejonu lokacyj-
nego centrum osadniczego Strusiny, teren dawnego folwarku w Świerczkowie, centrum osadni-
cze w obrębie Zabłocia pomiędzy Wątokiem w ul. Konarskiego, a także otoczenie kościołów NMP
na Burku oraz p.w. Św. Trójcy na Terlikówce.
Ocena ich wartości poznawczej na podstawie rejestracji powierzchniowej, a bez

wnikania w struktury nawarstwień, nie daje podstaw do oceny ich wartości. Obszary zajmowane
przez zabytki archeologiczne dostępne są do celów inwestycyjnych, pod warunkiem wykonania
badań archeologicznych, niezbędnych w celu ochrony zabytku. Ochronę zasobów archeologicz-
nych należy prowadzić zgodnie z ustaleniami zawartymi w przepisach odrębnych, w tym ustawie
o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.
Postulowane jest objęcie reliktów archeologicznych dwóch renesansowych bastio-

nów i podziemnego korytarza z I poł. XVI w. zlokalizowanych w obrębie placu Morawskiego.
Podczas działań inwestycyjnych ingerujących w strefy obserwacji archeologicznej

należy powiadamiać Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków o wszelkich zamierzonych pracach
ziemnych już przed ich rozpoczęciem, a także przeprowadzać je pod nadzorem archeologicznym.

2014
W przypadku stwierdzenia obecności cennych obiektów archeologicznych należy przeprowadzić

badania archeologiczne.
Wytyczne dotyczące zasad ochrony dziedzictwa kulturowego w miejscowych

planach zagospodarowania przestrzennego
Ochronę zasobów dziedzictwa kulturowego w planach miejscowych należy
uwzględniać w zależności od potrzeb poprzez:
 uściślenie granic obszarów ochrony dziedzictwa kulturowego zgodnie z formami

ochrony,
 wskazanie do ochrony elementów zabytkowych wraz z określeniem zasad ich zacho-
wania bądź rozwoju.

XVI. KIERUNKI ROZWOJU INFRASTRUKTURY KOMUNIKACYJNEJ 217
XVI. KIERUNKI ROZWOJU INFRASTRUKTURY KOMUNIKACYJNEJ
Polityka transportowa
Głównym celem polityki transportowej Tarnowa realizowanej zgodnie z zasadą

zrównoważonego rozwoju jest usprawnienie i rozwój systemu transportowego zapewniającego
warunki dla sprawnego przemieszczania osób i towarów przy ograniczeniu uciążliwości dla śro-
dowiska.
Warunkiem osiągania celu głównego jest realizacja celów szczegółowych:
1. ograniczenie wzrostu udziału transportu indywidualnego w ogólnym bilansie

transportowym miasta na korzyść zwiększającego się udziału transportu zbiorowego
2. zwiększanie atrakcyjnosci transportu zbiorowego
3. poprawa bezpieczeństwa ruch drogowego
4. zmniejszanie negatywnego oddziaływania transportu na warunki życia mieszkańców
5. usprawnienie systemu zarządzania drogami i ruchem drogowym
Zagadnienia komunikacji pokazano na rysunku zmiany studium nr 2e.
Układ drogowy
Funkcjonowanie sprawnego układu drogowo-ulicznego na terenie miasta pozwoli

na sprawne rozprowadzenie ruchu na terenie miasta zarówno z miejskich generatorów ruchu,
jak również ze źródeł zewnętrznych. Dotyczy to głównie wprowadzenie zewnętrznych potoków
ruchu na teren miasta.
Stworzenie czytelnego i hierarchicznego układu drogowego pozwoli zapewnić:
 sprawne powiązanie z trasami zewnętrznymi (autostradą A4, drogą krajową 94, d. 4,

drogą krajową nr 73),
 wyprowadzenie ruchu tranzytowego na najbardziej obciążonych relacjach wschód-
zachód i zachód-północ na zewnątrz miasta,
 stworzenie dogodnych powiązań komunikacyjnych dla transportu ciężkiego obsługu-
jącego tereny aktywizacji gospodarczej, w tym głównie Zakłady Azotowe,
 usprawnienie powiązań wewnętrznych omijających obszar śródmiejski,
 sprawną obsługę terenów zainwestowanych,
 bezpośrednią obsługę otaczającego zagospodarowania,
 możliwość prowadzenia dróg rowerowych.

2014
218 XVI. KIERUNKI ROZWOJU INFRASTRUKTURY KOMUNIKACYJNEJ
Rysunek 44. Kierunkowy układ drogowy Tarnowa
powiązania zewnętrzne
Powiązania Tarnowa z siecią dróg międzynarodowych i krajowych zapewniać będą

związane bezpośrednio z obszarem miasta trasy stanowiące obwodnicę zewnętrzną:
 od zachodu i północy – autostrada A4 z węzłami Tarnów Zachód (Wierzchosławice)

i Tarnów Północ (Krzyż),
 od południa – droga krajowa 94 (d. 4) w klasie drogi głównej ruchu przyspieszonego
(GP) z węzłami Krakowska, Tuchowska i Lwowska,
 od wschodu – projektowane przełożenie drogi krajowej nr 73 w klasie drogi głównej
ruchu przyspieszonego (GP),
Na etapie sporządzania zmiany studium rozpatrywane są trzy warianty przebiegu
planowanej trasy. Za zdecydowanie najbardziej korzystny dla miasta należy uznać
rozpatrywany wariant III dla odcinka poniżej węzła Tarnów Północ (Krzyż), który nie
ingeruje w zwartość tkanki miejskiej.

 projektowana droga klasy GP łącząca węzły Tarnów Zachód (Wierzchosławice)

i Krakowska stanowiąca połączenie autostrady A4 i drogi krajowej 94 (d. 4) od stro-
ny zachodniej i domknięcie obwodnicy zewnętrznej.
Realizacja tej drogi stanowi ponadto optymalne rozwiązanie problemu transpor-
tu niebezpiecznych ładunków z Zakładów Azotowych w Mościach, obecnie trans-
port ten odbywa się przez mościckie osiedla mieszkaniowe. Przebieg łącznicy wska-
zany jest w obowiązującym Planie zagospodarowania przestrzennego województwa
małopolskiego, posiada zarezerwowany korytarz w obowiązujących dokumentach
planistycznych miasta oraz gmin sąsiednich, a także stanowi relatywnie krótki odci-
nek drogi do realizacji, pozwalający na obsługę komunikacyjną Zakładów Azotowych
i terenów aktywności gospodarczej położonych w strefach AGI i AGII, sąsiadujących
z węzłem autostradowym Tarnów Zachód (Wierzchosławice). Ostateczny przebieg
planowanej trasy, a także miejsce przekroczenia przez drogę linii kolejowej Kraków
– Rzeszów, należy ustalić w oparciu o szczegółowe opracowania drogowe – koncep-
cje programowo-przestrzenne przebiegu trasy z programem funkcjonalno-
użytkowym drogi.
główne powiązania wewnętrzne
W związku z brakiem możliwości wytyczenia zachodniego i południowego odcinka

obwodnicy wewnętrznej wzdłuż linii kolejowych Tarnów – Szczucin oraz Kraków – Rzeszów,
wskazanych w poprzedniej edycji studium, realizację obwodowych połączeń wewnętrznych
pełnić będą ulice:
 od zachodu: ciąg ulic Krakowska – Czerwona – Czerwonych Klonów, w klasie drogi

zbiorczej (Z),
 od północy: ciąg ulic Witosa – Kwiatkowskiego – Czysta – Wyszyńskiego –Elektryczna
– Spokojna – Błonie, w klasie drogi głównej (G),
Dopuszcza się zaprojektowanie przebiegu drogi w klasie drogi głównej (G) – łączącej
rondo przy ul. Chemicznej i ul. Kwiatkowskiego z ul. Wyszyńskiego (po północnej
stronie Zakładów Azotowych). Przebieg drogi powinien być określony w oparciu
o szczegółowe koncepcje programowo-przestrzenne wraz z programem funkcjonal-
no-użytkowym drogi, przy założeniu, że arteria nie będzie przecinać obszaru Natura
2000 Dolny Dunajec.
 od wschodu: ciąg ulic Jana Pawła II – Słoneczna, w klasie drogi głównej (G),
 od południa: projektowana ulica wzdłuż linii kolejowej Kraków - Rzeszów na odcinku
ul. Słoneczna/Lwowska – ul. Tuchowska w klasie drogi głównej (G), ul. Tuchowska
w klasie drogi głównej (G), projektowana ulica łącząca ul. Krakowską i Tuchowską
w klasie drogi zbiorczej (Z).

2014
Pozostałą część układu podstawowego stanowią istniejące i projektowane ulice

w klasie drogi głównej (G):
 istniejące ulice: Witosa, Kwiatkowskiego, Niedomicka, Mroźna – Sadowa – Aleja Pia-

skowa, Jana Pawła II (odc. od węzła Tarnów Północ do ul. Błonie), Lwowska, Tuchow-
ska, Krakowska (odc. Czerwona – węzeł Krakowska),
 projektowane przedłużenie ulicy Błonie do planowanego przełożenia drogi krajowej
nr 73.
oraz ulice w krasie drogi zbiorczej, istniejące i projektowane, związane z obsługą nowych tere-
nów inwestycyjnych i powiązaniem ich z istniejącym układem komunikacyjnym.
Zmiana studium zakłada wytyczenie następujących nowych powiązań drogowych

w klasie drogi zbiorczej (Z):
 połączenie ulic Wyszyńskiego i Szujskiego/Mościckiego,

 powiązanie ul. Tuchowskiej z Krakowską, dalej poprzez ul. Warsztatową z ul. Mościc-
kiego i ul. Czystą,
 połączenie ulic Starodąbrowskiej i Jana Pawła II, dalej z ulicą Orkana,
 powiązanie ul. Czystej z Mroźną poprzez przedłużenie jej w stronę północną do ul.
Zagumnie, Klikowskiej, dalej wzdłuż Rowu Klikowskiego do skrzyżowania ul. Mroźnej
z ul. Niedomicką.
Istotną rolę w zapewnieniu powiązań pomiędzy częściami miasta rozdzielonego li-

niami kolejowymi Kraków – Tarnów – Rzeszów i Tarnów – Leluchów (granica państwa) będzie
miała przebudowa istniejących i budowa nowych (bezkolizyjnych) skrzyżowań układu drogowe-
go z torami kolejowymi. Ma to związek z przeprowadzaną modernizacją linii kolejowej Kraków –
Rzeszów, a przyczynić się powinno do zmniejszenia natężenia ruchu, poprawy bezpieczeństwa,
zmniejszenia emisji zanieczyszczeń i kosztów eksploatacyjnych.
Dotyczy to istniejących przecięć torów linii Kraków - Rzeszów z ulicami:
 ul. Zbylitowska – budowa wiaduktu drogowego,

 ul. Warsztatowa – przebudowa wiaduktu kolejowego,
 ul. Tarnowskich – budowa wiaduktu drogowego,
 ul. Gumniska – przebudowa wiaduktu kolejowego,
oraz projektowanych przecięć torów linii kolejowej z ulicami:
 projektowanym przełożeniem drogi krajowej nr 73,
 projektowaną ulicą zbiorczą we wschodniej części miasta, łączącą ulice Lwowską i Or-
kana,
 ulicą lokalną na przedłużeniu ul. Wita Stwosza,

 projektowaną ulicą zbiorczą pomiędzy ulicami Krakowską i Tuchowską (przecięcie

z linią Tarnów – Leluchów).
Przebieg powiązań lokalnych (drogi w klasie lokalnej i dojazdowej) należy kształto-

wać na etapie sporządzania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Wskazane
na rysunkach zmiany studium „pozostałe drogi” są elementem informacyjnym, ilustrującym cha-
rakter tkanki miejskiej w poszczególnych rejonach Tarnowa i nie należy ich traktować jako usta-
lenie zmiany studium, którego plan miejscowy nie może naruszać.
obsługa obszaru centrum strefy ruchu uspokojonego i pieszego
W obszarze śródmiejskim należy dążyć do tworzenia stref ruchu uspokojonego

z ograniczeniem ruchu pojazdów indywidualnych i zakazem ruchu ciężarowego, natomiast
w obszarze historycznego centrum do całkowitej eliminacji ruchu zmotoryzowanego i dopusz-
czeniem wyłącznie ruchu pieszego i rowerowego.
W strefie ruchu uspokojonego w centrum zainteresowania są uczestnicy najbardziej

narażeni na ewentualnie kolizje tj. piesi i rowerzyści. Dzieje się to po przez wymuszenie na kie-
rowcach zwiększonej uwagi na to co dzieje się na drodze i ograniczenie prędkości pojazdów. Na
terenie strefy ruchu uspokojonego obowiązuje zazwyczaj ograniczenie prędkości do 30 km/h,
jednakże na drogach, z których korzystają pojazdy komunikacji miejskiej, prędkość ta może zo-
stać podniesiona, np. do 40 km/h. Oprócz ograniczenia prędkości dodatkowymi możliwymi do
zastosowania elementami są na przykład progi zwalniające, zmiana organizacji ruchu (skrzyżo-
wania równorzędne) czy likwidacja zatok autobusowych. Prowadzi to do zmiany sposobu jazdy,
co pozwala uzyskać nadrzędne cele, którym jest wzrost bezpieczeństwa w aspekcie ruchu dro-
gowego oraz przyjaznej przestrzeni publicznej w aspekcie urbanistycznym. Dodatkowo wprowa-
dzenie strefy ruchu uspokojonego stwarza możliwość rezygnacji z kosztochłonnych i przestarza-
łych rozwiązań komunikacyjnych na terenach śródmiejskich (np. budowa przejść podziemnych
dla pieszych).
drogi rowerowe
Tarnów dysponuje dość dobrze rozwiniętym systemem dróg i tras rowerowych (ok.
60 km), a udział podróży rowerem w podziale zadań przewozowych wynosi ponad 15% (wskaź-
nik gęstości sieci – 0,52 km/1000 mieszkańców).

2014
Rysunek 45. Kierunkowy układ ścieżek i tras rowerowych
Dalszy rozwój systemu dróg rowerowych powinien być ukierunkowany na:
 tworzenie nowych i uzupełnianie brakujących odcinków tras istniejących w celu stwo-

rzenia spójnego systemu,
 budowie dróg niezależnych od układu drogowego,
 przystosowanie ulic w strefie ruchu uspokojonego do ruchu rowerowego, pieszych
i pojazdów,
 tworzenie stref ruchu pieszego i rowerowego zamkniętych dla samochodów,
 utworzenie sieci parkingów rowerowych w rejonach węzłów przesiadkowych oraz
w rejonach koncentracji usług.
Transport zbiorowy
Podstawową kwestią w zakresie usprawnienia systemu transportu zbiorowego

w Tarnowie oraz regionie tarnowskim powinny być działania zmierzające do rozwoju zintegro-

wanego systemu komunikacji zbiorowej. Efektywna sieć miejskich linii autobusowych, przystanki
pociągów lub szynobusów prowadzących ruch lokalny, a także indywidualny ruch samochodowy
bądź rowerowy spotykać się powinny w zintegrowanych węzłach przesiadkowych, które pozwolą
na sprawne przemieszczanie się po terenie miasta.
Rysunek 46. Kierunkowy układ komunikacji zbiorowej
Sieć zintegrowanych węzłów przesiadkowych wyznaczona została w oparciu o loka-

lizację proponowanych parkingów strategicznych, stacji i przystanków kolejowych, wyznaczo-
nych centrów lokalnych oraz układu komunikacyjnego. Proponuje się ukształtowanie systemu
złożonego z sześciu węzłów przesiadkowych:
 na trasie linii kolejowej Kraków – Rzeszów:

dworzec główny,
dworzec Lwowska,
dworzec Mościce,
 a także przy trasach wjazdowych do miasta:
Mościce – rejon skrzyżowania Witosa / Chemiczna,
Krzyż – w sąsiedztwie węzła autostradowego,

2014
Rzędzin – w sąsiedztwie węzła Lwowska, łączącego drogę krajową 94 (d. 4) i plano-

wane przełożenie drogi krajowej nr 73.
Rysunek nr 47 ilustruje schematyczny kierunkowy układ komunikacji zbiorowej wraz

z lokalizacją proponowanych węzłów przesiadkowych.
komunikacja autobusowa
Podstawę komunikacji zbiorowej w Tarnowie stanowi komunikacja autobusowa za-

równo publiczna jak i prywatna. Zgodnie z polityką transportową opartą na zasadach zrównowa-
żonego rozwoju transport zbiorowy powinien odgrywać priorytetową rolę w systemie transpor-
towym miasta.
Rozwój i poprawa standardów funkcjonowania miejskiej komunikacji autobusowej

powinien być realizowany w następujących kierunkach:
 wprowadzanie w miarę możliwości wydzielonych pasów dla autobusów na odcinkach

ulic obciążonych dużym ruchem pasażerskim,
 stosowanie zasad organizacji ruchu i priorytetów dla komunikacji autobusowej,
 sukcesywna wymiana taboru na mniej energochłonny, spełniający aktualne normy
emisji zanieczyszczeń oraz dostosowany do korzystania przez osoby niepełnospraw-
ne. Dotyczy to również elementów zagospodarowania dworca autobusowego oraz
głównych węzłów przesiadkowych komunikacji zbiorowej,
 projektowanie na nowych terenach przekrojów ulic zapewniających możliwość roz-
woju komunikacji autobusowej,
 integracja komunikacji autobusowej z innymi środkami transportu zbiorowego przy
zastosowaniu wspólnej taryfy przewozowej z wykorzystaniem Tarnowskiej Karty
Miejskiej.
Komunikację autobusową dalekobieżną i regionalną obsługuje dworzec autobusowy

zlokalizowany przy stacji kolejowej Tarnów Główny.
komunikacja kolejowa
System komunikacji kolejowej opiera się na funkcjonującej linii kolejowej nr 91 Kra-

ków – Tarnów – Rzeszów oraz linii nr 96 Tarnów – Leluchów (granica państwa).
Przewidywana modernizacja linii nr 91 zgodnie z umową AGTC polegać będzie na

przystosowaniu do prędkości szlakowej 160 km/h na istniejącej trasie.
Linia kolejowa nr 115 Tarnów – Szczucin jest obecnie linią pozbawioną znaczenia,
nie prowadzi ruchu pasażerskiego.

Ze względu na wielkość miasta rola komunikacji kolejowej w podróżach wewnątrz-

miejskich jest znikoma. Nie mniej jednak znaczenie dojazdów koleją w skali regionalnej i pod-
miejskiej może wzrastać. W związku z tym postuluje się podniesienie standardu obsługi dojaz-
dów regionalnych i podmiejskich komunikacją kolejową poprzez:
 realizację stacji Lwowska we wschodniej części miasta,

 realizację parkingów typu „Parkuj i Jedź” związanych z obsługą podróżujących koleją
przy istniejącej stacji Tarnów Główny, Mościce oraz projektowanej stacji Lwowska,
Parkingi te powinny być również wyposażone w urządzenia umożliwiające pozosta-

wienie roweru.
Rozwój miasta, pojawienie się atrakcyjnych celów ruchu, wzrastająca rola transpor-
tu zbiorowego, aktywizacja gospodarcza miejscowości położonych przy linii kolejowej nr 115,
wreszcie potencjalna możliwość połączenia jej z siecią kolejową (budowa odcinka Żabno – Bu-
sko) przemawiają za tym, że linia nr 115 powinna być zachowana.
Miejsca parkingowe
parkingi strategiczne
Zmiana studium określa sieć strategicznych parkingów zlokalizowanych obsługują-

cych mieszkańców i przyjezdnych:
 parkingi strategiczne typu Parkuj i Jedź, zlokalizowane na obrzeżach miasta, pozwalające

na ograniczenie ruchu indywidulanego po drogach wewnętrznego układu komunika-
cyjnego:
Parkuj i Jedź Mościce – rejon skrzyżowania Witosa / Chemiczna,
Parkuj i Jedź Krzyż – w sąsiedztwie węzła autostradowego Tarnów Północ (Krzyż),
Parkuj i Jedź Rzędzin – w sąsiedztwie węzła Lwowska, łączącego drogę krajową 94
(d. 4) i planowane przełożenie drogi krajowej nr 73,
 parkingi strategiczne typu Parkuj i Jedź, zlokalizowane w sąsiedztwie stacji i przystanków

kolejowych, związane z obsługą podróżujących koleją:
Parkuj i Jedź Tarnów Główny,
Parkuj i Jedź Mościce,
Parkuj i Jedź Lwowska,
 parkingi strategiczne typu Parkuj i Idź, zlokalizowane na obrzeżu obwodnicy śródmiej-

skiej, pozwalające znacząco ograniczyć ruch indywidualny ze ścisłego centrum miasta:
Parkuj i Idź Krakowska / Narutowicza,
Parkuj i Jedź Szkotnik.

2014
Rozmieszczenie parkingów strategicznych wskazane na rysunkach zmiany studium

stanowi lokalizację orientacyjną. O dokładnej lokalizacji parkingów decydować należy na etapie
sporządzania planów miejscowych. Realizacja poszczególnych parkingów, a także ich wielkość
i charakter zagospodarowania, powinny być związane z funkcjami określonymi powyżej oraz
z natężeniem ruchu, które ulegać będzie modyfikacji po realizacji kolejnych odcinków planowa-
nych dróg, projektowanego przeznaczenia terenu bądź inwestycji z zakresu komunikacji zbioro-
wej.
strefy zróżnicowanych warunków obsługi komunikacyjnej i parkowania pojazdów
Uprzywilejowanie komunikacji zbiorowej, zwiększające się zatłoczenie ulic obsza-

rów centralnych oraz ogromny popyt na miejsca parkingowe powodują, że niezbędny jest po-
dział miasta na obszary różniące się:
 poziomem uprzywilejowania transportu publicznego,

 stopniem ograniczenia ruchu samochodów osobowych i ciężarowych,
 wymaganiami dotyczącymi liczby miejsc postojowych.
Charakterystyka stref przedstawia się następująco:
Tabela 14. Wskaźniki parkingowe
rodzaj strefy charakterystyka

• maksymalne ograniczenie dostępności dla samochodów
• transport zbiorowy jako podstawowy środek przewozowy
strefa centralna • wskaźniki parkingowe:
2
o 5 m.p./ 1000 m powierzchni użytkowej podstawowej (max)
o 1 m.p./ 1 mieszkanie (lub mniej)
• ograniczenie dostępności dla samochodów
• priorytet transportu zbiorowego
strefa śródmiejska • wskaźniki parkingowe:
2
o 10 - 20 m.p./1000 m powierzchni użytkowej podstawowej
o 1 m.p./ 1 mieszkanie(lub mniej)
• częściowe utrudnienia dla samochodów
• transport zbiorowy konkurujący z samochodem
strefa miejska • wskaźniki parkingowe:
2
o 25 – 35 m.p./1000 m powierzchni użytkowej podstawowej
o 1 m.p./ 1 mieszkanie
• pełna swoboda korzystania z samochodu
• transport zbiorowy uzupełniający komunikację indywidualną
strefa peryferyjna • wskaźniki parkingowe:
2
o 30 - 60 m.p./1000 m powierzchni użytkowej podstawowej
o 1 m.p./ 1 mieszkanie (min)

Rysunek 47. Strefy parkowania
Dla poszczególnych stref konieczne jest opracowanie szczegółowych norm parkin-

gowych uwzględniających również miejsca postojowe dla rowerów. Program parkingowy powi-
nien być realizowany na terenie działek własnych inwestycji.
Ograniczenie dostępności układu ulicznego w obszarze śródmiejskim poprzez limi-

towanie podaży miejsc parkingowych pozwoli na uporządkowanie parkowania w pasach ulic
stwarzając warunki dla podnoszenia standardów komunikacji zbiorowej, rowerowej oraz zapew-
nienie przestrzeni publicznej dla ruchu pieszego.
Przewidywane działania to:
 monitorowanie oraz analiza możliwości rozszerzenia strefy płatnego parkowania,

 uporządkowanie parkowania w liniach rozgraniczających ulic w klasach L i Z oraz ograni-
czenie możliwości parkowania wzdłuż ulic klasy G,
 ograniczenie możliwości parkowania poza wyznaczonymi miejscami,
 porządkowanie parkowania w strefie zabudowy wysokiej,

2014
 uzupełniania i zachowania w miarę możliwości istniejącej zielenie na terenach przezna-

czonych pod lokalizację nowych miejsc postojowych,
W celu poprawy bilansu parkingowego centralnych rejonu miasta na styku strefy

śródmiejskiej i miejskiej przewidziano lokalizację parkingów typu Parkuj i Idź. Lokalizacja parkin-
gów uwzględnia główne potoki ruchu na terenie miasta oraz ma zapewnić odciążenie strefy
śródmiejskiej i w powiązaniu z ograniczeniem dostępności dla ruchu indywidualnego w tej stre-
fie, prowadzić do wytworzenia dobrze skomunikowanej przyjaznej przestrzeni publicznej.

XVII. KIERUNKI ROZWOJU INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ 229
XVII. KIERUNKI ROZWOJU SYSTEMÓW INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ
Określona w zmianie studium koncepcja rozwoju Tarnowa nie narusza zasad istnie-
jącego systemu zaopatrzenia miasta w podstawowe media ani urządzenia infrastruktury tech-
nicznej. Poprawa stanu istniejącej infrastruktury oraz jej rozbudowa to istotny czynnik prawi-
dłowo rozwijającego się obszaru miasta. Dobry dostęp do mediów to również podstawa w za-
bieganiu o poprawę warunków życia mieszkańców.
Zwartość proponowanej w zmianie studium struktury przestrzennej Tarnowa, roz-

mieszczenie nowo projektowanych zespołów mieszkaniowych i usługowych oraz zakładane
ograniczenie rozproszenia budownictwa indywidualnego, pozwalają na oszczędne i racjonalne
dozbrojenie miasta w sposób ewolucyjny, umożliwiający kontynuację zaprogramowanych już lub
będących w trakcie realizacji, zadań inwestycyjnych. Może to znacznie przyspieszyć proces uru-
chomienia nowych terenów rozwojowych i ułatwić ich wyposażenie w niezbędną infrastrukturę
bez poważniejszych zakłóceń w funkcjonowaniu miasta.
W zmianie studium uwzględnione zostało utworzenie stref aktywności gospodar-

czej. Zostaną zrealizowane inwestycje ułatwiające komunikację z tymi obszarami, a także zosta-
ną one wyposażone w kompleksowe uzbrojenie terenu. W tym przypadku rozbudowa infrastruk-
tury ma wpłynąć korzystnie na atrakcyjność obszarów do prowadzenia działalności gospodarczej
i inwestowania. Rozbudowa Strefy Aktywności Gospodarczej w Tarnowie zakłada powiększenie
obecnie istniejącej Strefy Aktywności Gospodarczej „Mechaniczne”. Obok działań ukierunkowa-
nych na poprawę dostępu do terenu Strefy (tj. droga publiczna wraz z towarzyszącą infrastruktu-
rą na odcinku łączącym ulicę Kochanowskiego z rondem w miejscu połączenia z ulicami Mościc-
kiego i Czystą) zbudowana ma być kanalizacja deszczowa wraz z uzbrojeniami, kanalizacja sani-
tarna oraz sieć wodociągowa.
Układ przestrzenny rozbudowywanej sieci uzbrojenia pokazano na rysunku zmiany

studium nr 2f.
Zaopatrzenie w wodę
Obecnie sieć wodociągowa obejmuje swoim zasięgiem niemal 100 % odbiorców.

Wraz z rozbudową poszczególnych dzielnic rozbudowywana jest sieć wodociągowa.
Politykę rozwoju systemu zaopatrzenia w wodę w dostosowaniu do prognozowanej

liczby mieszkańców i rozbudowy przestrzennej miasta określonej w zmianie studium oparto
o niżej wymienione założenia. Przewidywane jest dalsze wykorzystywanie istniejących ujęć wody
bazujących na zasobach rzeki Dunajec. Bazują na niej wszystkie istniejące ujęcia wód powierzch-
niowych i podziemnych – infiltracyjnych w Zbylitowskiej Górze, Kępie Bogumiłowickiej i Świercz-

2014
230 XVII. KIERUNKI ROZWOJU INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ
kowie. Zakłady Azotowe wykorzystywać mogą własne ujęcie, należy jednakże rozważyć połącze-
nie systemów wodociągowych Zakładów Azotowych w Tarnowie – Mościcach S.A. i Tarnowskich
Wodociągów Sp. z o. o. dla zwiększenia potencjału oraz bezpieczeństwa zaopatrzenia w wodę.
Ujęcia wód w Kępie Bogumiłowickiej i Zbylitowskiej Górze posiadają strefę ochron-
ną ustanowioną Rozporządzeniem Nr 25/2012 Dyrektora RZGW w Krakowie z dnia 21 grudnia
2012 r.
Ponadto Tarnowskie Wodociągi Sp. z o. o. odwierciły 9 studni i wykonały 1 studnię

drenażową na terenie miejscowości Zbylitowska Góra i Kępa Bogumiłowicka (ujęcie typu infiltra-
cyjnego Zbylitowska Góra), ujęcie to posiada zatwierdzone zasoby eksploatacyjne, zostało ujęte
we wniosku o wyznaczenie strefy ochrony pośredniej (wspólna strefa dla ujęć wód podziemnych
typu infiltracyjnego Zbylitowska Góra i Kępa Bogumiłowicka). Ujęcie wody podziemnej Zbylitow-
ska Góra obecnie nie jest jeszcze eksploatowane, jego włączenie do eksploatacji planowane jest
w przyszłości. Włączenie do eksploatacji ujęcia wód podziemnych w Zbylitowskiej Górze nie bę-
dzie się wiązało z wyłączeniem bądź ograniczeniem eksploatacji ujęcia wody powierzchniowej
w Zbylitowskiej Górze.
Źródłem wody dla mieszkańców, zakładów użyteczności publicznej, usług i zakładów

przemysłowych w rejonach zwartej zabudowy jest wodociąg komunalny „Tarnów”. Pracuje on
jako wodociąg grupowy i zasila również obszar gmin: Tarnów, Skrzyszów, Wierzchosławice (tylko
m. Kępa Bogumiłowicka), Ryglice, Pleśna, Pilzno, Lisia Góra, Żabno, Dąbrowa Tarnowska i Ole-
sno.
Przy analizie zapotrzebowania na wodę należy rozgraniczyć zużycie wody w różnych

sektorach. Występuje różne zapotrzebowanie wody dla mieszkalnictwa niskiego, wysokiego,
przemysłu, usług, a także zużycie wody na utrzymanie zieleni, mycie ulic. Należy również brać
pod uwagę zużycie wody na potrzeby własne wodociągu oraz jej utratę w wyniku nieszczelności
sieci. Wydajność ujęć wody Tarnowskich Wodociągów Sp. z o. o. w pełni pokrywa zapotrzebo-
wanie obecne i perspektywiczne.
W zakresie wyposażenia w sieć wodociągową nowo urbanizowanych terenów mia-

sta będzie wymagać niewielkich zmian w prowadzeniu nowych ciągów magistralnych oraz uzbro-
jenia w sieć rozdzielczą, opartą o istniejący układ magistralny
Dla pozostałych obszarów Tarnowa przyjęte dotychczas kierunki rozbudowy i po-

rządkowania magistralnego układu sieci wodociągowej nie tracą aktualności. Aktualne pozostaje
również wiązanie wodociągów wiejskich oraz połączenie systemów wodociągowych Tarnowskich
Wodociągów Sp. z o. o. z innymi operatorami dla pełniejszego zabezpieczenia bezpieczeństwa
dostawy wody.
W związku z zapewnieniem możliwości intensywnego czerpania wody dla celów

bezpieczeństwa przeciwpożarowego należy stosować stosowne przepisy szczególne. Ponadto
zmiana studium tudium proponuje lokalizację hydrantów intensywnego czerpania wody co ce-

lów przeciwpożarowych: ul. Nowodąbrowska – łącznik z autostradą A4, ul. Jana Pawła, ul. Lwow-
ska w obrębie Szpitala Wojewódzkiego im. Świętego Łukasza, ul. Tuchowska w obrębie obiektów
magazynowo – handlowych, ul. Elektryczna w obrębie przedsiębiorstwa Tamel S.A., ul. Kryszta-
łowa w obrębie hal magazynowych, ul. Czysta w obrębie obiektów produkcyjno – magazyno-
wych, ul. Kochanowskiego w obrębie przedsiębiorstwa Zakłady Mechaniczne S.A. oraz ul. Kwiat-
kowskiego w obrębie Zakładów Azotowych w Tarnowie – Mościcach S. A.
Odprowadzenie ścieków i wód opadowych
Przyjęta w zmianie studium rozbudowa miasta nie wprowadza zmian w prowadzo-

ną dotychczas gospodarkę ściekami. Miasto jest wyposażone w wysokosprawną oczyszczalnie
ścieków, stopień skanalizowania to ok. 99%. Właścicielem oczyszczalni ścieków i sieci kanaliza-
cyjnej (ogólnospławnej i sanitarnej) są Tarnowskie Wodociągi Sp. z o. o., do sieci tej trafiają ście-
ki komunalne oraz przemysłowe. Odbiornikiem oczyszczonych ścieków z terenów miasta jest
rzeka Biała Tarnowska.
Centralna część miasta wyposażona jest w kanalizację ogólnospławną, na pozosta-

łych terenach istnieje kanalizacja rozdzielcza sanitarna. Niektóre osiedla (osiedle Nauczycielskie,
Zabłocie, osiedle Koszyckie) wyposażone są w system kanalizacji opadowej. Należy dążyć do
sukcesywnej rozbudowy kanalizacji na terenie miasta w ramach modernizacji dróg, w obszarach
nowo zagospodarowywanych oraz obszarach podmiejskich.
Szczególną analizą przy zagospodarowywaniu nowych terenów, a także wykonywa-

niu inwestycji wielkopowierzchniowych należy objąć kwestię odprowadzania wód opadowych.
Na terenach zurbanizowanych występuje szybki wzrost powierzchni tzw. szczelnych

tj. drogi, parkingi, dachy itp. Tylko niewielka część wód zasila zasoby wód podziemnych, nato-
miast większość jest zbierana i odprowadzana do sieci kanalizacyjnych. Występuje zbyt szybki
odpływ wód opadowych systemami kanalizacyjnymi do naturalnych odbiorników. W wyniku
szybko postępującej urbanizacji następuje wzrost ilości wód opadowych, które należy zebrać
i odprowadzić do odbiornika.
W Tarnowie występują dwa rodzaje kanalizacji – ogólnospławna i rozdzielcza sani-

tarna. W Polsce w przeszłości przeważała kanalizacja ogólnospławna. W takich systemach często
jednak dochodzi do przeciążenia sieci w wyniku gwałtownych opadów. Woda opadowa spływa
zbyt szybko, co powoduje przepełnianie naturalnych odbiorników, a z drugiej strony niedosta-
tecznej infiltracji wód deszczowych do gruntu i jego wysuszania. Wadą tego systemu jest rów-
nież stosowanie dużych średnic przewodów, co generuje duże koszty jego budowy. Zaletą jest
natomiast odbiór ścieków jednym kanałem. Natomiast w częściach miasta gdzie występuje tylko
kanalizacja sanitarna pojawiają się problemy z odprowadzeniem wód deszczowych.
Wydzielone zlewnie wody deszczowej na terenie miasta Tarnów warunkują kierun-

ki rozbudowy systemów kanalizacji opadowej są różne dla poszczególnych zlewni i występują-
cych w nich odbiorników. Przewiduje się dalsze wykorzystanie głównych odbiorników wód desz-

2014
czowych takich jak rowy, kolektory zbiorcze, koryta rzek. Dla usprawnienia działania systemu
kanalizacji deszczowej wykorzystywane są przepompownie zlokalizowane na końcowych odcin-
kach głównych odbiorników wód deszczowych przed ujściem do rzeki Biała i Dunajec w tym:
1. Przepompownia oczyszczalni ścieków (ul. Czysta),

2. Przepompownia odcieków ze składowiska odpadów azotowych „Nad Białą”,
3. Przepompownia kolektora opadowego w Mościcach, ul. Kwiatkowskiego,
4. Przepompownia wody opadowej kolektora ścieków opadowych ZAT S.A.
(Rów EF + A0) ul. Chemiczna,
5. Przepompownia ścieków opadowych w Strefie Aktywności Gospodarczej
SAG (Zakłady Mechaniczne)
Planowana jest budowa kolejnych przepompowni pozwalających na sprawne od-

wadnianie głównych odbiorników wód deszczowych:
1. Przepompownia na potoku Klikowskim w Bobrownikach Wielkich,

2. przepompownia na końcu rowu Chyszowskiego (przy oczyszczalni ścieków TW),
3. Przepompownia na Starym Wątoku (ul. Św. Katarzyny),
4. Przepompownia na potoku Bródka,
5. Przepompownia na rowie Świerczkowskim.
Centralna część Tarnowa odwadniana będzie przez istniejące kolektory ściekowe

i systemy kanalizacji deszczowej. Sieć kanalizacji opadowej można rozbudowywać przez wyko-
rzystanie istniejących przelewów burzowych odprowadzających nadmiar wody do Wątoku i Bia-
łej.

Rysunek 48. Zlewnie wód opadowych na terenie Tarnowa
Powyższy rysunek ilustruje schemat kierunkowego systemu kanalizacji deszczowej

na terenie miasta.
Zasadnicze podejście do zagadnień zagospodarowania wód opadowych powinno

być ukierunkowane, oprócz budowy wydajnej sieci kanalizacyjnej mogącej przyjąć opady po
ulewnym deszczu, przede wszystkim na miejscowym zagospodarowaniu tych wód, poprzez od-
prowadzenie wód opadowych do gruntu, możliwie blisko miejsca ich opadu.
Należy dążyć do poprawy bilansu wodnego i odwrócenia proporcji, tak aby więk-
szość wód opadowych zasilała wody podziemne, a tylko mała część trafiała do odbiorników sieci
kanalizacyjnych. Takie rozwiązanie przynosi liczne korzyści ekologiczne oraz może wpłynąć na
ograniczenia budowy sieci kanalizacyjnej.
Aby gospodarować wodami opadowymi zgodnie z prawem należy odwoływać się do

wiedzy, doświadczeń i badań gromadzonych na temat ilości i jakości wód opadowych z rożnych
zlewni. Posiadając takie informacje należy wykonać stosowne obliczenia, które umożliwią dobór
urządzeń służących do gospodarowania wodami. Urządzenia te może podzielić na gromadzące,
transportujące, podczyszczające lub oczyszczające, rozsączające lub retencjonujące, służące do
magazynowania i powtórnego wykorzystania.

2014
Dla poszczególnych obszarów specjalistyczne firmy proponują szereg rozwiązań

z zakresu wykorzystania nowoczesnych systemów i technologii. W zależności od warunków
wodno-gruntowych można rozważyć rozsączanie lub retencję wód opadowych. Rozwiązaniami
technicznymi dla gospodarowania wodami opadowymi, wskazanymi do zastosowań na terenie
miasta Tarnowa są wymienione poniżej.
Kanalizacja deszczowa – składająca się z urządzeń służących do zbierania i odprowadzania wody

deszczowej. Do urządzeń ujmujących wody opadowe należą:
 muldy podłużne – w postaci odpowiednio ukształtowanych koryt podłużnych wzdłuż jezdni

lub parkingów. Ze względu na materiał wykonania dzielą się na: trawiaste, brukowe lub
z elementów prefabrykowanych,
 rowy odwadniające – jedno z najczęściej stosowanych urządzeń do odwadniania pasa
drogowego. Szerokość rowu trapezowego powinna wynosić około 0,4 m, a głębokość
maksymalna w zależności od rodzaju gruntu: 0,7 m dla gruntów przepuszczalnych i 1,2 m
dla gruntów nieprzepuszczalnych,
 rynny odwadniające – służące do zbierania i odprowadzenia wód deszczowych do wpustów
ulicznych. Wśród nich najczęściej stosowane są rynny przykrawężnikowe oraz skrzynkowe,
 krawężniki odwadniające – to krawężniki z wydrążonym wnętrzem i otworami dopływowymi
wody deszczowej, pełniące rolę kanałów odwadniających. Dopływ wody deszczowej
odbywa się na całej długości krawężnika, co chroni przed powstawaniem kałuż na jezdniach,
 wpusty deszczowe – łączą system odwodnienia powierzchniowego i system podziemnego
odprowadzenia wód deszczowych. Mogą posiadać osadniki, w których cząstki
zanieczyszczeń opadają na dno, skąd po nagromadzeniu są usuwane.
Do podziemnego odprowadzenia wód opadowych służą przewody zamknięte, wy-

konane z różnych materiałów i w różnej klasie nośności. Należy projektować wydajne sieci kana-
lizacyjne, które będą w stanie przyjąć opady po ulewnym deszczu. Stosowanie systemów rozsą-
czania i retencji umożliwi stosowanie mniejszych średnic kanałów deszczowych. Dla eliminacji
przepływów szczytowych, w celu optymalnej pracy filtrów, urządzeń rozsączających, separato-
rów piasku i oleju i zapobiegania wypłukiwania zanieczyszczeń stosuje się regulatory przepływu
i odpływu. Dają one precyzyjną kontrolę przepływu wody deszczowej. Urządzeniami do oczysz-
czania i podczyszczania wód deszczowych stosowanych w kanalizacji oprócz osadników są rów-
nież: separatory piasku, separatory substancji lekkich, filtry gruntowe, koryta filtracyjne, a także
pasaże roślinne i stawy sedymentacyjne.
Systemy infiltracyjne:
 Nawiewierzchnie nieumocnione i perforowane – powierzchnie wykonane z materiałów

sypkich takich jak: żwir, pospółka, kamień łamany i inne, jak również powierzchnie zielone
są powszechnie stosowanym prostym sposobem odprowadzenia wód opadowych do
gruntu. Wadą jest stosunkowo niewielka zdolność retencyjna i znaczne zapotrzebowanie na

powierzchnię. Dla powierzchni typu parking, droga dojazdowa, podwórze itp. wskazane jest
stosowanie okładzin perforowanych taikch jak płyty betonowe, bruki betonowe lub
kamienne. W otworach należy stosować materiały o wysokim współczynniku filtracji, który
z powodzeniem może odprowadzić znaczne ilości wody deszczowej.
 Skrzynie retencyjno-rozsączające – woda deszczowa jest szybko zbierana w układy skrzynek
wykonanych z polipropylenowych płyt kratownicowych, umieszczonych w gruncie, po czym
zostaje odprowadzona wskutek wsiąkania w otaczający grunt. Mają właściwości
retencjonujące, zapewniają większą, bezpośrednią powierzchnię przechowywania
i wolniejszy odpływ wody w porównaniu do konwencjonalnego układu rurociągów.
W przypadku problemu z nadmiarem wód opadowych jest to dobre rozwiązanie
wspomagające ich szybki odbiór. Odciążają sieć kanalizacyjną.
 Rowy chłonne – znajdują zastosowanie w odwadnianiu dróg o małym natężeniu ruchu
drogowego i stosunkowo niskim zanieczyszczeniu. Tworzy je podłużna niecka o przekroju
trójkątnym lub trapezowym. Skarpy usypane są z humusu obsianego trawą. Dno rowu jest
wykonane jest najczęściej z mieszaniny torfu i piasku. Pod nim znajduje się warstwa
o wysokim współczynniku wodoprzepuszczalności, z której woda odpływa do warstwy
gruntu rodzimego. W przypadku gruntów miejscowych o małym współczynniku filtracji
w warstwie chłonnej umieszcza się dreny, które odprowadzają wodę deszczową do
odbiornika.
 Niecki i zbiorniki chłonne – zagłębienie terenowe służące do krótkotrwałej retencji, która
umożliwia infiltrację wody deszczowej do gruntu. Zbiorniki są większą odmianą niecek. Dno
tworzy grunt ożywiony (najczęściej torf) porośnięty mieszanką traw.
 Punktowe układy retencyjno-rozsączające – należą do nich studnie chłonne. Studnie chłonne
wykonane są z elementów prefabrykowanych. Posiadają „otwarte” dno, przez które
następuje odpływ zgromadzonej wody do gruntu. Można stosować zespoły połączonych ze
sobą studni. Ze względu na konieczność ochrony wód podziemnych, dno powinno
znajdować się co najmniej 1,5 m powyżej poziomu zwierciadła wód gruntowych.
Zbiorniki retencyjne i bezodpływowe – umożliwią spowolnienie odpływu wód deszczowych,

przez co zjawisko przyjmuje mniej gwałtowny charakter. Woda deszczowa dopływa do zbiornika
przewodem podziemnym lub korytarzem powierzchniowym. W celu zabezpieczenia przed prze-
pełnieniem powinny posiadać przelew awaryjny. Lokalizacja zbiornika retencyjnego powinna być
uzasadniona oceną przepustowości sieci kanalizacyjnej i oczyszczalni ścieków, analizą wpływu
zrzutów ścieków na jakość wód odbiornika oraz lokalnymi warunkami fizjograficznymi, zagospo-
darowaniem i uzbrojeniem terenu przeznaczonego pod budowę zbiornika. Należy wybierać loka-
lizację przede wszystkim:
 poza obszarami o intensywnej zabudowie, niekolidującą z układami komunikacyjnymi i siecią

uzbrojenia podziemnego, niewymagającą wywłaszczeń i na gruntach o niskiej klasie,
 w miejscach, gdzie można wykorzystać lokalne, naturalne zagłębienia lub zaadaptowanie
zbiorników naturalnych,

2014
 w miejscach systemu kanalizacyjnego, gdzie istnieje możliwość wykorzystania objętości

retencyjnej sieci kanalizacyjnej doprowadzającej wody deszczowe,
 na obszarach, gdzie nie zachodzi obawa niekorzystnego wpływu gromadzonych w zbiorniku
ścieków na jakość ujmowanych wód gruntowych.
Rozporządzenie MŚ z dnia 24 lipca 2006 r. definiuje sytuacje, w których wody opa-

dowe są uważane za ścieki oraz kiedy i jak należy je oczyszczać. Dla tych wód wyróżnia się dwa
typy powierzchni zanieczyszczonych:
 tereny przemysłowe, składowe, bazy transportowe, porty, lotniska, miasta, budowle ko-
lejowe, drogi krajowe, powiatowe i wojewódzkie klasy G, a także tereny parkingów
o powierzchni powyżej 0,1 ha, w ilości, jaka powstaje z opadów o natężeniu min.
15/s/ha,
 z zanieczyszczonej powierzchni szczelnej obiektów magazynowania i dystrybucji paliw,

w ilości jaka powstaje z opadów o częstości występowania jeden raz w roku i czasie
trwania 15 minut, lecz w ilości nie mniejszej niż powstająca z opadów o natężeniu
77l/s/ha.
Zanieczyszczone wody opadowe i roztopowe pochodzące z ww. powierzchni ujęte

w szczelne systemy kanalizacyjne - przed wprowadzeniem do wód lub ziemi, nie powinny zawie-
rać substancji zanieczyszczających w ilościach większych niż 100 mg/l dla zawiesin ogólnych oraz
15 mg/l węglowodorów ropopochodnych.
Wody opadowe lub roztopowe, które pochodzą z innych powierzchni lub w ilo-
ściach większych od wymienionych powyżej – mogą być odprowadzane do środowiska bez
oczyszczania.
W wypadku spływów deszczowych większych od ww. wymagań, omijających urzą-

dzenia podczyszczające i kierowanych do odbiornika bez oczyszczenia, należy pamiętać o bardzo
ważnym dodatkowym wymaganiu zabezpieczenia urządzeń podczyszczających przed przeciąże-
niem hydraulicznym. Wymagany stopień oczyszczania ścieków opadowych oraz sprawności sto-
sowanych urządzeń podczyszczających zależy od rzeczywistego poziomu zanieczyszczeń w ście-
kach pochodzących z konkretnej zlewni.
Aby gospodarować wodami opadowymi zgodnie z prawem (ww. Rozporządzeniem)

należy również odwoływać się do wiedzy, doświadczeń i badań gromadzonych na temat ilości
i jakości wód opadowych z rożnych zlewni. Posiadając takie informacje należy wykonać stosow-
ne obliczenia, które umożliwią dobór urządzeń podczyszczających ścieki opadowe.
Dla miasta Tarnowa wskazane jest opracowanie koncepcji przebudowy i rozbudowy

sieci kanalizacji na rzecz systemu rozdzielczego. Należy przeprowadzić analizę możliwości
lokalizacji zbiorników retencyjnych dla wód opadowych, a także wziąć pod uwagę zastosowanie

nowoczesnych rozwiązań technicznych w zakresie systemów retencyjno – rozsączających. Przy

planowanych działaniach w zakresie gospodarki wodami opadowymi należy dążyć do
miejscowego zagospodarowania tych wód przy możliwie dużym wykorzystaniu zjawiska
infiltracji.
Istotnym problemem dla oczyszczalni jest utylizacja osadów powstających w wyniku

procesu oczyszczania ścieków. Dotychczas Tarnowskie Wodociągi Sp. z o. o. zrealizowały
instalację odwodnienia i osuszania osadów ściekowych. Osady ustabilizowane mogą być
usuwane z oczyszczalni lub wykorzystywane np. w celach:
 wykorzystania rolniczego,
 składowania,
 poddania ich obróbce termicznej,
 kompostowania.
Ponadto, na terenie miasta planowana jest budowa instalacji termicznej utylizacji

osadów ściekowych – realizowana przez Tarnowskie Wodociągi Sp. z o.o. w latach 2013- 2014.
Termiczne przekształcanie osadów ściekowych budzi liczne emocje i protesty społeczne, lecz
wydaje się nie do uniknięcia w przypadku osadów pochodzących z oczyszczalni ścieków z dużych
miast.
Należy dążyć do podjęcia działań zmierzających do zmniejszenia stężeń odprowa-

dzanych zanieczyszczeń. W dużej mierze wymaga to uporządkowania gospodarki ściekowej za-
kładów przemysłowych znajdujących się obecnie na terenie miasta, a szczególnie dotyczy to
zlokalizowanej w środku miasta PKP – Lokomotywowni, terenów Zakładów Mechanicznych.
Wszystkie nowo projektowane obszary zainwestowania określone zmianą studium,

znajdują się w zasięgu zlewni głównych systemów kanalizacyjnych i jest możliwa dalsza rozbu-
dowywanie sieci kanalizacyjnej względem istniejących przewodów.
Ciepłownictwo
Pokrycie potrzeb cieplnych nowego zainwestowania przewiduje się częściowo

w oparciu o miejski system ciepłowniczy oraz w oparciu o indywidualne źródła ciepła zasilane
z energii gazu ziemnego, oleju opałowego lub energii elektrycznej.
Określenie szczegółowego podziału ogrzewania na każde z mediów (gazowe czy sieć

cieplna) aktualnie nie jest możliwe i będzie uzależnione od decyzji poszczególnych inwestorów,
a wybór optymalnego systemu ogrzewania dla poszczególnych obszarów i rodzajów zabudowy
zależeć będzie od ich lokalizacji i w stosunku do istniejących sieci cieplnych i gazowych, kolejno-
ści realizacji i wynikłego w efekcie zakresu inwestycji dla każdego z mediów.

2014
W rozwoju ciepłownictwa zmierzać będzie się do likwidacji kotłowni opalanych pa-

liwem stałym poprzez podłączenie do miejskiego systemu ciepłowniczego zasilanego z ciepłowni
Piaskówka lub poprzez zamianę na kotłownie opalane paliwami ekologicznymi.
W rozwoju kierunkowym planuje się funkcjonowanie trzech podstawowych źródeł

ciepła:
 rozbudowanej elektrociepłowni Piaskówka,

 spalarni odpadów komunalnych,
 elektrociepłowni Zakładów Azotowych pracujących na wspólną sieć zasilającą miasto.
W koncepcji kierunkowego rozwoju Tarnowa przewiduje się rozwój terenów pro-

dukcyjnych, dla zapewnienia potrzeb cieplnych i technologicznych obiektów zlokalizowanych
w obrębie miasta proponuje się zasilanie w oparciu o dotychczasowe źródła z przeprowadze-
niem niezbędnej modernizacji systemu. Wprawdzie w związku z przewidywaną w zmianie stu-
dium rozbudową miasta wzrośnie zapotrzebowanie na energię elektryczną, ale potrzeby te, sza-
cowane na około 20 MW, mogą być pokryte bez większych przeszkód z istniejących podstawo-
wych urządzeń zasilających, bez konieczności budowy nowych. Wielkości te mogą być ponadto
rekompensowane zmniejszającym się zapotrzebowaniem na energię elektryczną w przemyśle.
Dodatkowym zabezpieczeniem w dostarczaniu energii elektrycznej dla rozbudowy-

wanego miasta będzie w przyszłości budowa skojarzonego źródła energii cieplnej i elektrycznej
na terenie ciepłowni Piaskówka.
Rozwój i modernizacja miejskiego systemu ciepłowniczego winna służyć poszerze-

niu obszaru zasilania, zwiększeniu sprawności systemu oraz zapewnieniu niezawodności dosta-
wy ciepła.
Termiczna utylizacja odpadów
Projektowana lokalizacja termicznej utylizacji odpadów wymaga szczególnej analizy

ekonomicznej. Należy opracować analizę możliwości odbioru energii przez system ciepłowniczy
w Tarnowie. Lokalizacja zakładu ma duży wpływ na koszty inwestycji, które wiążą się w dużej
mierze z wykupem gruntów pod budowę projektowanych przewodów sieci.
Przy obliczeniach wydajności cieplnej spalarni konieczna jest wiedza o ilości odpa-
dów przeznaczonych do spalenia w ciągu roku. Założono, że energia cieplna wytwarzana będzie
w skojarzeniu z energią elektryczną, która będzie wykorzystywana również na potrzeby własne
zakładu.
Zakład Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych (ZTPOK) zlokalizowany

będzie przy ulicy Cmentarnej w Tarnowie w rejonie składowiska odpadów w Krzyżu. ZTPOK spa-
lał będzie docelowo 170 000 Mg/rok paliwa. Ilość odpadów komunalnych kierowanych do prze-

twarzania wyniesie ok. 153 000 Mg/rok plus osady ściekowe 65 000 Mg/rok o zawartości 20%
s.m. Osady przed spaleniem będą poddawane procesowi suszenia. W skład regionu który obsłu-
giwała będzie spalarnia wejdą gminy powiatu tarnowskiego, dąbrowskiego, brzeskiego, bocheń-
skiego oraz miasto Tarnów co obejmuje populację ok. 564 000 osób.
W spalarni znajdować się będą dwie linie termicznego przekształcania odpadów

o wydajności 22,7 Mg/h każda. Moc cieplna zakładu wyniesie ok. 54 MW moc elektryczna ok. 9
MW. Ilość dostarczanego do sieci ciepła ok. 576 000 GJ/rok, produkcja energii elektrycznej ok.
60 000 MWh/rok.
Spalarnia zostanie podłączona do tarnowskiego systemu ciepłowniczego prawdo-

podobnie siecią o średnicy DN 350. Planowane miejsce wpięcia znajdować się będzie w pobliżu
skrzyżowania ul. Westerplatte oraz ul. Marynarki Wojennej lub bezpośrednio do elektrocie-
płowni Piaskówka.
Na etapie opracowywania zmiany studium projekt znajduje się w fazie oczekiwania

na wydanie decyzji środowiskowej. Zakłada się, że realizowany obiekt będzie mniejszy.
Zakład mógłby produkować ilość ciepła w wielkości ok 48 TJ/miesiąc. Po podłącze-

niu go do systemu ciepłowni Piaskówka stanowiłoby to znaczne odciążenie od potrzeb zaopa-
trzenia jej w dotychczasowymi paliwami.
Elektroenergetyka
W przyjętym kierunku rozwoju systemu elektroenergetycznego, z wyjątkiem odcin-

kowych korekt przebiegu linii napowietrznych, związanych głównie z nowym układem komuni-
kacyjnym miasta (w tym autostrady) nie przewiduje się większych zmian. Wyjątek stanowi ko-
nieczność lokalizacji stacji 110/Sn w wykonaniu małogabarytowym, dla której przewiduje się
lokalizację w pobliżu śródmieścia miasta. Wzrost zapotrzebowania na moc elektryczną ponad
obecne zapotrzebowanie pokrywany będzie w perspektywie planu z rezerw istniejącego podsys-
temu.
Dla linii elektroenergetycznych wysokich napięć obowiązują następujące strefy

techniczne o ograniczonym użytkowaniu, w zasięgu których nie należy lokalizować budynków
mieszkalnych, obiektów przeznaczonych na pobyt stały ludzi, zieleni wysokiej):
 dla linii 220 kV strefa techniczna o szerokości 25 m licząc od osi linii w obie strony,
 dla linii 110 kV strefa techniczna o szerokości 15 m licząc od osi linii w obie strony.

2014
Gazownictwo
Tarnów ma korzystne warunki zaopatrzenia w gaz z uwagi na przebiegające przez

jego terytorium magistralne gazociągi wysokiego ciśnienia. Zapewnia to pokrycie niezbędnych
potrzeb związanych z kierunkowym rozwojem miasta oraz dostarczenie gazu nowym odbiorcom
w oparciu o istniejący system gazowniczy, jego modernizację i rozbudowę.
Generalne zasady rozbudowy systemu oparto na następujących założeniach:
 głównymi źródłami zasilania Tarnowa w gaz będzie gazociąg wysokoprężny Ø400 przebiega-
jący przez teren miasta oraz istniejące i projektowane stacje redukcyjne I stopnia,
 system gazowy miasta dosilany będzie z istniejących i projektowanych stacji redukcyjnych
I stopnia zlokalizowanych poza obszarem miasta, na terenach gmin sąsiadujących,
 rezerwy przepustowości istniejących stacji redukcyjnych I stopnia oraz dosył gazu z projek-
towanych stacji pozwolą na dostawę zwiększonych jego ilości niezbędnych dla zaspokoje-
nia potrzeb kierunkowych,
 istniejący i projektowany system głównych gazociągów średnioprężnych powiązany będzie
z sieciami gmin sąsiednich (Lisia Góra, Tarnów),
 przebiegający przez teren miasta system gazociągów pozostawi się bez zmian z dopuszcze-
niem (dla uzyskania korzystnych efektów zagospodarowania przestrzennego) korekt od-
cinkowych),
 dla obiektów Ośrodka Kopalń Gazu Tarnów (Kopalnie Tarnów I i II) tj. odwiertów eksploata-
cyjnych gazu oraz gazociągów wysokoprężnych z odwiertów będących w gestii Polskiego
Górnictwa Naftowego i Gazownictwa Sanockiego Zakładu Nafty i Gazu, utrzymuje się
określone przepisami strefy ochronne – od odwiertów gazowych czynnych strefa wolna od
zabudowy powinna wynosić 50 m, a od odwiertów gazowych zlikwidowanych 5 m. Ko-
nieczne jest zachowanie odległości od 4-15 m po obu stronach gazociągów kopalnianych
od podstawowych obrysów obiektów terenowych.
Sposób dystrybucji gazu w noworealizowanej zabudowie na terenie miasta uzależ-

niony będzie od jej lokalizacji i rodzaju zabudowy. Generalnie założyć można że obiekty budo-
wane w zasięgu sieci istniejących zasilane będą z tychże sieci średniego lub niskiego ciśnienia
zakładając ewentualną konieczność odcinkowej przebudowy istniejących gazociągów. Można
również przyjąć, że zabudowa wielorodzinna przewidywana w niniejszej zmianie studium zasila-
na będzie poprzez stacje redukcyjne II stopnia i sieci niskoprężne, a zabudowa jednorodzinna
bezpośrednio z sieci średnioprężnych. Lokalizację ewentualnych dodatkowych stacji redukcyj-
nych II stopnia przewiduje się na terenach nowych osiedli w sąsiedztwie sieci średniego ciśnienia
bez szczegółowego ich uściślenia. Ilość i lokalizacja tych obiektów uzależniona będzie od warun-
ków określonych przez zarządcę sieci oraz kolejności realizacji zabudowy i elementów siecio-
wych i będzie każdorazowo wkomponowywana w zagospodarowanie osiedli. Określenie przepu-
stowości projektowanych stacji redukcyjnych I i II stopnia oraz średnic głównych gazociągów
magistralnych wymaga opracowania szczegółowej koncepcji gazowniczej obejmującej układ

miasta oraz gmin sąsiednich. W związku z planowanymi przyrostami poboru gazu w pozostałych
rejonach miasta należy się liczyć z modernizacją istniejących sieci średniego, a głównie niskiego
ciśnienia np. rozbudowa sieci średnioprężnych na terenie Zbylitowskiej Góry, niskoprężnych
w rejonie Dąbrówki Infułackiej, modernizacja układu sieci w rejonie Klikowej poprzez zmniejsze-
nie zasięgu sieci niskoprężnej i przestawienie części odbiorców na średnie ciśnienie.
Dla gazociągów obowiązują strefy techniczne o ograniczonym użytkowaniu i o sze-

rokościach zgodnych z przepisami odrębnymi – Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 26
kwietnia 2013 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać sieci gazowe
i ich usytuowanie (Dz. U. z dnia 4 czerwca 2013 r.).
Odnawialne źródła energii, w tym źródła wytwarzające energię o mocy

przekraczającej 100 kW
Przy planowaniu skutecznej strategii osiągnięcia zrównoważonego rozwoju należy

promować wykorzystywanie odnawialnych źródeł energii. Dopuszcza się lokalizowanie poten-
cjalnych źródeł energii odnawialnej w postaci elektrowni wiatrowych, geotermii i elektrowni
solarnych za wyjątkiem obszarów Natura 2000 i rezerwatów przyrody. Przydatne jest rozpo-
wszechnianie informacji na temat korzystnych warunków solarnych, wietrznych i pozyskania
w wód termalnych w regionie.
Zgodnie z Projektem założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną

i paliwa gazowe gminy miasta Tarnowa (opracowanie z 2011 r.), planowano budowę 22 elek-
trowni wodnych na Dunajcu pomiędzy zbiornikiem w Czchowie i ujściem do Wisły na północ od
Tarnowa. Obecnie realizacja inwestycji w tym zakresie została zatrzymana – rozwój elektrowni
wodnych jest ograniczony warunkami prawnymi, lokalizacyjnymi, wymogami terenowymi i geo-
morfologicznymi oraz potencjałem kapitałowym inwestora. Najwięcej funduszy pochłania bu-
dowa obiektów hydrotechnicznych piętrzących wodę (jaz, zapora).
Na terenie Zielonego Parku Przemysłowego „Kryształowa” przy ul. Traktorowej

w Tarnowie planowana jest inwestycja pn. „Farma fotowoltaiczna o mocy 1,5 MW w Tarnowie”.
Ma ona działać na zasadzie konwersji energii promieniowania słonecznego na energię elektrycz-
ną. Energia z paneli fotowoltaicznych spływa do przetwornic, które zamieniają prąd stały na
zmienny a następnie przez transformator – rozdzielnie przesyłany jest do sieci energetycznej.
Cała energia wyprodukowana przez farmę jest sprzedawana do sieci ogólnej.
Na terenie miasta planowane są ponadto farmy fotowoltaiczne w rejonie ulicy Gli-

niańskiej i Czystej (w sąsiedztwie oczyszczalni ścieków), w obrębie osadników przy ul. Czajki i ul.
Czystej. Dopuszczalna maksymalna powierzchnia poszczególnych planowanych inwestycji to 5
ha. W związku z niewielkim zasięgiem oddziaływania tego rodzaju inwestycji granice stref
ochronnych pokrywają się z zasięgiem terenów, na których dopuszczona jest realizacja farm we
wskazanych lokalizacjach na terenach produkcyjno – usługowych PU.

2014
Na terenie miasta nie przewiduje się lokalizacji elektrowni wiatrowych.
Planowana jest ponadto budowa zakładu termicznej utylizacji odpadów. Zakład

Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych (ZTPOK) zlokalizowany będzie przy ulicy
Cmentarnej w Tarnowie w rejonie składowiska odpadów w Krzyżu. Założono, że energia cieplna
wytwarzana będzie w skojarzeniu z energią elektryczną, która będzie wykorzystywana również
na potrzeby własne zakładu. ZTPOK spalał będzie docelowo 170 000 Mg/rok paliwa. Ilość odpa-
dów komunalnych kierowanych do przetwarzania wyniesie ok. 153 000 Mg/rok plus osady ście-
kowe 65 000 Mg/rok o zawartości 20% s.m. W spalarni znajdować się będą dwie linie termiczne-
go przekształcania odpadów o wydajności 22,7 Mg/h każda. Moc cieplna zakładu wyniesie ok.
54 MW moc elektryczna ok. 9 MW. Ilość dostarczanego do sieci ciepła ok. 576 000 GJ/rok, pro-
dukcja energii elektrycznej ok. 60 000 MWh/rok.
Telekomunikacja
W zakresie infrastruktury komunikacyjnej należy dążyć do pokrycia całego obszaru

miasta siecią telekomunikacyjną kablową / radiową, spełniającą wymogi współczesnej tele-
transmisji cyfrowej i warunki ochrony przed promieniowaniem elektromagnetycznym.

XVIII. OBSZARY INWESTYCJI CELU PUBLICZNEGO 243
XVIII. OBSZARY INWESTYCJI CELU PUBLICZNEGO
Inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym
Inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym dla Tarnowa określone są

w następujących dokumentach:
 Koncepcja przestrzennego zagospodarowania kraju (KPZK)

- określająca inwestycje strategiczne z punktu widzenia spójności terytorialnej i prze-
strzennej kraju, przyjęte przez Ministra Rozwoju Regionalnego, w uzgodnieniu z in-
nymi ministrami i programami
 Plan zagospodarowania przestrzennego województwa małopolskiego (PZPWM)
- określający inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym, uwzględnione
w dokumentach przyjętych przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, Radę Ministrów,
właściwych ministrów;
- określający zadania o znaczeniu ponadlokalnym, uwzględnione w dokumentach
przyjętych przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, Radę Ministrów, właściwych mini-
strów lub Sejmik Województwa;
 Małopolski Regionalny Program Operacyjny na lata 2007 – 2013 (MRPO)
- określający indykatywny wykaz indywidualnych projektów kluczowych dla MRPO
 Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko na lata 2007 – 2013 (POIiŚ)
- określający indykatywną listę projektów indywidualnych
- określający indykatywną listę projektów rezerwowych
 Strategia Rozwoju Województwa Małopolskiego
- określa długoterminowe cele rozwoju i docelową wizję rozwoju
- wskazuje obszary działania w celu osiągnięcia docelowej wizji
 inne dokumenty programowe i strategie (np. zarządców infrastruktury)
Tabela 15. Inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym
inwestycja dokument
Budowa autostrady A4, odcinek Kraków - Tarnów, odcinek węzeł Szarów – węzeł POIiŚ – lista pod-
"Krzyż" stawowa
Budowa odcinków autostrady A4, będącej częścią transeuropejskiej sieci transportowej
TEN-T, łączącej zachodnią granicę państwa z Niemcami z południowo-wschodnią granicą
państwa z Ukrainą. Projekt ma strategiczny charakter z punktu widzenia rozwoju spo-
łeczno-gospodarczego kraju i jest zgodny z drugim priorytetem strategicznym SRK: "Po-
prawa stanu infrastruktury technicznej i społecznej", trzecim celem horyzontalnym
NSRO: "Budowa i modernizacja infrastruktury technicznej i społecznej mającej podsta-
wowe znaczenie dla wzrostu konkurencyjności Polski" oraz celem głównym POIiŚ: "Pod-
niesienie atrakcyjności inwestycyjnej Polski i jej regionów poprzez rozwój infrastruktury
technicznej przy równoczesnej ochronie i poprawie stanu środowiska, zdrowia, zacho-
waniu tożsamości kulturowej i rozwijaniu spójności terytorialnej". Projekt oraz instytucja
odpowiedzialna za realizację (GDDKiA) kwalifikują się do POIiŚ w ramach tego priorytetu.

2014
244 XVIII. OBSZARY INWESTYCJI CELU PUBLICZNEGO
inwestycja dokument
Projekt ma oddziaływanie w skali ponadregionalnej i krajowej. Realizacja projektu
w znacznym stopniu wpłynie na osiągnięcie wskaźników POIiŚ, a także SRK i NSRO w
zakresie długości wybudowanych odcinków autostrad. Projekt ważny z punktu widzenia
EURO 2012, jego realizacja oraz innych odcinków A4 zapewni połączenie autostradowe
z Ukrainą.
Budowa autostrady A4, odcinek Tarnów - Rzeszów, odcinek węzeł "Krzyż" - węzeł POIiŚ – lista pod-
"Rzeszów Wschód" wraz z odcinkiem drogi ekspresowej S19 w. Rzeszów Zachód - w. stawowa
Świlcza
Budowa odcinków autostrady A4, będącej częścią transeuropejskiej sieci transportowej
TEN-T, łączącej zachodnią granicę państwa z Niemcami z południowowschodnią granicą
państwa z Ukrainą. Projekt ma strategiczny charakter z punktu widzenia rozwoju spo-
łeczno-gospodarczego kraju i jest zgodny z drugim priorytetem strategicznym SRK: "Po-
prawa stanu infrastruktury technicznej i społecznej", trzecim celem horyzontalnym
NSRO: "Budowa i modernizacja infrastruktury technicznej i społecznej mającej podsta-
wowe znaczenie dla wzrostu konkurencyjności Polski" oraz celem głównym POIiŚ: "Pod-
niesienie atrakcyjności inwestycyjnej Polski i jej regionów poprzez rozwój infrastruktury
technicznej przy równoczesnej ochronie i poprawie stanu środowiska, zdrowia, zacho-
waniu tożsamości kulturowej i rozwijaniu spójności terytorialnej". Projekt oraz instytucja
odpowiedzialna za realizację (GDDKiA) kwalifikują się do POIiŚ w ramach tego priorytetu.
Projekt ma oddziaływanie w skali ponadregionalnej i krajowej. Realizacja projektu w
znacznym stopniu wpłynie na osiągnięcie wskaźników POIiŚ, a także SRK i NSRO w zakre-
sie długości wybudowanych odcinków autostrad. Projekt ważny z punktu widzenia EURO
2012, jego realizacja oraz innych odcinków A4 zapewni połączenie autostradowe z Ukra-
iną.
Modernizacja linii kolejowej E 30/C-E 30, odcinek Kraków - Rzeszów, etap III POIiŚ – lista pod-
Modernizacja linii kolejowej pomiędzy Krakowem a Rzeszowem. Projekt ma strategiczny stawowa, KPZP,
charakter z punktu widzenia rozwoju społeczno-gospodarczego kraju i jest zgodny z SRWM, plany PKP
drugim priorytetem strategicznym SRK: "Poprawa stanu infrastruktury technicznej i PLK
społecznej", trzecim celem horyzontalnym NSRO: "Budowa i modernizacja infrastruktury
technicznej i społecznej mającej podstawowe znaczenie dla wzrostu konkurencyjności
Polski" oraz celem głównym POIiŚ: "Podniesienie atrakcyjności inwestycyjnej Polski i jej
regionów poprzez rozwój infrastruktury technicznej przy równoczesnej ochronie i po-
prawie stanu środowiska, zdrowia, zachowaniu tożsamości kulturowej i rozwijaniu spój-
ności terytorialnej". Projekt ma oddziaływanie w skali ponadregionalnej i krajowej. Rea-
lizacja projektu w znacznym stopniu wpłynie na osiągnięcie wskaźników POIiŚ, a także
SRK i NSRO w zakresie długości zmodernizowanych odcinków linii kolejowych.
Zakup taboru kolejowego do obsługi połączeń międzywojewódzkich realizowanych POIiŚ – lista pod-
przez województwa: małopolskie, podkarpackie, śląskie i świętokrzyskie stawowa
Przedmiotem projektu jest zakup 19 sztuk EZT do obsługi połączeń międzywojewódz-
kich. Zadanie jest wspólnym przedsięwzięciem województw: małopolskiego, podkarpac-
kiego, śląskiego i świętokrzyskiego.
Modernizacja 68 wagonów pasażerskich POIiŚ – lista pod-
Projekt obejmuje modernizację 68 sztuk wagonów pasażerskich, które będą użytkowane stawowa
do realizowania połączeń pasażerskich w relacji Szczecin-Poznań- Wrocław-Przemyśl.
Zmodernizowane wagony będą dostosowane do przewozu osób niepełnosprawnych i do
przewozu rowerów. Realizacja projektu przyczyni się do usprawnienia połączeń między-
regionalnych, poprawy komfortu podróżowania, skrócenia czasu podróży oraz zwiększe-
nie mobilności osób niepełnosprawnych.
Rozbudowa Kampusu Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Tarnowie dla potrzeb MRPO
tworzonej Akademii Tarnowskiej
Centrum Kształcenia Budowlanego w Zespole Szkół Budowlanych w Tarnowie MRPO

XVIII. OBSZARY INWESTYCJI CELU PUBLICZNEGO 245
inwestycja dokument
Budowa połączenia autostrady A4 (węzeł Krzyż) z drogą krajową nr 73 MRPO
Modernizacja linii kolejowej nr 96 Tarnów – Leluchów na odcinku Tarnów - Stróże MRPO
Tarnów (obwodnica śródmiejska wzdłuż linii kolejowej nr 91 Kraków - Przemyśl) PZP WM
Tarnów (połączenie węzła Lwowska z węzłem Krzyż) PZP WM
Tarnów (połączenie węzła Krakowska z węzłem Wierzchosławice) PZP WM
Modernizacja drogi 94 (d. 4) PZP WM, SRWM,
Kraków – Tarnów – granica województwa podkarpackiego, na odcinku alternatywnym KPZP, strategia
dla autostrady płatnej i budowa obwodnic w miejscowościach Wojnicz i Łapczyca GDDKiA
Modernizacja drogi nr 73 PZP WM, SRWM,
Kielce – Tarnów, modernizacja na całym przebiegu w granicach województwa, budowa KPZP, strategia
obejścia Dąbrowy Tarnowskiej GDDKiA
Rozwój infrastruktury telekomunikacyjnej, budowa linii światłowodowych w ramach strategia PKP
modernizacji linii kolejowej E-30
Do inwestycji celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym określonych niniejszej

zmianie studium zaliczyć należy również planowane farmy fotowoltaiczne oraz planowaną spa-
larnię odpadów, obsługującą obszar, w którego skład wejdą gminy powiatu tarnowskiego, dą-
browskiego, brzeskiego, bocheńskiego oraz miasto Tarnów.
Inwestycje celu publicznego o znaczeniu lokalnym
Wieloletni Plan inwestycyjny Miasta Tarnów na lata 2008-2013 określa inwestycje

finansowane lub współfinansowane z budżetu miasta.
Tabela 16. Inwestycje celu publicznego o znaczeniu lokalnym
inwestycja okres realizacji

Przebudowa Placu Handlowego Burek 2010-2012
Termomodernizacja obiektów użyteczności publicznej Gminy Miasta Tarnowa 2007-2013
Rozbudowa i zwiększenie dostępności do sieci szerokopasmowych systemu EDUNET w 2009-2012
Tarnowie
Platforma zintegrowanych e-usług dla mieszkańców Tarnowa z elementami Karty Miesz- 2008-2012
kańca
Budowa nowego budynku przedszkola publicznego nr 8 przy ul. Olszynowej w Tarnowie 2009-2012
Rewitalizacja wybranych obszarów miasta – program zapewnienia harmonii estetycznej i 2009-2011
urbanistycznej centrum miasta – rewitalizacja przestrzeni publicznej placu Rybnego i
Bimy
urbanistycznej centrum miasta – renowacja murów miejskich wraz z pracami ziemnymi
w podwórkach przy istniejącym murze pierzei południowej
urbanistycznej centrum miasta – zagospodarowanie południowej pierzei Rynku
urbanistycznej centrum miasta – opracowanie i wykonanie ścieżki edukacyjno - histo-
rycznej w centrum miasta

2014
246 XVIII. OBSZARY INWESTYCJI CELU PUBLICZNEGO
inwestycja okres realizacji

urbanistycznej centrum miasta – promocja projektu
urbanistycznej centrum miasta – modernizacja ul. Krakowskiej
Rewitalizacja wybranych obszarów miasta – program zapewnienia harmonii estetycznej i 2011
urbanistycznej centrum miasta – rozwiązanie problemów komunikacyjnych w centrum
miasta – remont pl. Sobieskiego wraz ze skrzyżowaniami ul. Katedralnej, Wałowej i Tar-
gowej
Budowa Centrum Administracji 2009-2014
Budowa zintegrowanego systemu informacji przestrzennej wspomagającego zarządzania 2010-2012
Gminą Miasta Tarnowa
Modernizacja obiektów użyteczności publicznej w Tarnowie – zwiększenie efektywności 2008-2012
energetycznej
Modernizacja przedszkoli publicznych w Tarnowie – zwiększenie efektywności cieplnej 2008-2012
Budowa Strefy Aktywności Gospodarczej w Tarnowie – etap I 2010-2012
Rewaloryzacja budynku Bractwa Strzeleckiego w Tarnowie wraz z otoczeniem i adapta- 2010-2013
cja na potrzeby Galerii Miejskiej
Rozbudowa ul. Spokojnej na odcinku od ul. Nowodąbrowskiej do ul. Krzyskiej 2011-2012
Budowa domu dla bezdomnych 2010-2013
Określa się, że inwestycje celu publicznego o znaczeniu lokalnym służące zaspoko-

jeniu potrzeb przede wszystkim mieszkańców Tarnowa mogą być lokalizowane na podstawie
miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego lub decyzji lokalizacyjnych podejmowa-
nych zgodnie z procedurą określoną w aktualnych przepisach prawa, a w tym na terenach
mieszkaniowych i usługowych, na terenach przemysłowo-usługowych, na terenach obiektów
i urządzeń infrastruktury technicznej oraz na terenach otwartych w formie:
 obiektów usług publicznych, o ile prowadzona w nich działalność nie powoduje znacznego
oddziaływania na środowisko,
 urządzeń infrastruktury technicznej i komunikacyjnej, zgodnie z przyjętymi programami roz-
wiązań tych urządzeń,
 terenów usług sportu i rekreacji,
 terenów zieleni urządzonej,
 cmentarzy,
 inne cele publiczne określone na zasadzie przepisów odrębnych.

XIX. MIEJSCOWE PLANY ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 247
XIX. MIEJSCOWE PLANY ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
Obszary, dla których obowiązkowe jest sporządzenie miejscowych planów zagospo-

darowania przestrzennego:
 obiekty handlowe o powierzchni sprzedaży powyżej 2 000 m2: nowe tereny UC, stano-
wiące obszary rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchni sprzedaży powyżej
2000 m2: teren przy ulicy Błonie, teren przy ul. Hodowlanej.
 obszary przestrzeni publicznej: zmiana studium nie wyznacza obszarów przestrzeni pu-
blicznej,
 obszary wymagające przeprowadzenia scaleń i podziału nieruchomości: zmiana studium
nie wyznacza obszarów wymagających scaleń i podziału nieruchomości.
Rysunek 49. Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego obowiązkowe i wskazane do opraco-

wania

2014
248 XIX. MIEJSCOWE PLANY ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
Obszary, dla których wskazane jest sporządzenie miejscowych planów zagospoda-

rowania przestrzennego wraz z proponowaną kolejnością sporządzania:
 obszary, dla których wskazane jest sporządzenie planu w pierwszej kolejności
I. obszar objęty strefą przekształceń, związany z koniecznością regeneracji urbani-

stycznej,
II. obszar południowej strefy rekreacyjnej jako kluczowy teren rekreacyjny Tarnowa
wraz z wyznaczeniem terenów z zakazem zabudowy na zasadach określonych
w zmianie studium,
 obszary, dla których wskazane jest sporządzenie planu w dalszej kolejności
III. obszar nowych zespołów zabudowy mieszkaniowej we wschodniej części miasta –

część północna,
IV. obszar nowych zespołów zabudowy mieszkaniowej we wschodniej części miasta –

część południowa,
V. obszar obejmujący centralną strefę rekreacyjną, związaną z planowanymi inwe-

stycjami w zakresie sportu i rekreacji, kultury, nauki,
VI. obszar nowych zespołów zabudowy mieszkaniowej w Klikowej,
VII. obszar obejmujący tereny osiedla Nauczycielskiego,
VIII. obszar obejmujący zabudowę mieszkaniową w Rzędzinie,
IX. obszar usługowy w rejonie ulicy Hodowlanej,
X. obszar objęty strefą aktywności gospodarczej Krzyż,
XI. obszar położony w północnej części osiedla Krzyż, obejmujący tereny rekreacyjne
Stawów Krzyskich wraz z wyznaczeniem terenów z zakazem zabudowy na zasa-
dach określonych w zmianie studium,
XII. obszar położony w północnej części osiedla Krzyż, obejmujący rozbudowywane

zespoły zabudowy mieszkaniowej.

XX. KIERUNKI I ZASADY KSZTAŁTOWANIA ROLNICZEJ I LEŚNEJ PRZESTRZENI PRODUKCYJNEJ 249
XX. KIERUNKI I ZASADY KSZTAŁTOWANIA ROLNICZEJ I LEŚNEJ

PRZESTRZENI PRODUKCYJNEJ
Rolnicza przestrzeń produkcyjna

Z uwagi na fakt, iż rolnicza przestrzeń produkcyjna na obszarze Tarnowa nie ma
szczególnego znaczenia w gospodarce miasta, a znaczna część gruntów rolnych jest odłogowana,
struktura własnościowa gruntów rolnych jest bardzo rozdrobniona, a sąsiedztwo terenów prze-
mysłowych powoduje silne ich zanieczyszczenie, nie przewiduje się rozwoju działalności rolniczej
w mieście.
Zmiana studium wyznacza następujące kierunki w zakresie obszarów rolnych:
 Stopniowe przekształcanie terenów rolniczych na tereny zieleni otwartej ZO i tereny zie-

leni rekreacyjnej ZR, o zasadach zagospodarowania określonych w zmianie studium.
 Ochrona przed zabudową terenów otwartych, mających istotne znaczenie przyrodnicze

i krajobrazowe w systemie przyrodniczym miasta, poprzez niedopuszczenie do rozpra-
szania zabudowy.
 Dopuszczenie na terenach zieleni otwartej ZO wykorzystania rolniczego na zasadzie wy-

soko wyspecjalizowanej produkcji roślinnej (rośliny ozdobne, zioła, szkółki leśne) przy
jednoczesnym utrzymaniu wysokiej jakości produkcji.
 Grunty rolne mogą być przeznaczone pod zalesienia pod warunkiem, iż nie będzie to ne-
gatywnie wpływało na stosunki wodne.
Leśna przestrzeń produkcyjna

Udział terenów leśnych w powierzchni miasta jest niewielki (3,6% w 2010 r. dane
GUS). W celu ukształtowania systemu przyrodniczego miasta opartego na najcenniejszych ele-
mentach o wartości przyrodniczej wskazuje się następujące zasady:
 Całkowita ochrona przez zmianą przeznaczenia zwartych obszarów leśnych: rezerwat le-
śny Debrza, las na Górze św. Marcina, Lipie, lasy w Krzyżu, Sośnina w Mościcach, las
w Zbylitowskiej Górze i tereny leśne w okolicy składowiska odpadów komunalnych, ul.
Elektrycznej, Giełdowej i Wyszyńskiego, a także parków miejskich o leśnym charakte-
rze.
 Dążenie do podniesienia wskaźnika lesistości w mieście poprzez wprowadzanie nowych

zalesień na proponowanych terenach: w Krzyżu w sąsiedztwie autostrady A-4
i rezerwatu Debrza, w rejonie Stawów Krzyskich oraz w pobliżu składowiska odpadów,

2014
250 XX. KIERUNKI I ZASADY KSZTAŁTOWANIA ROLNICZEJ I LEŚNEJ PRZESTRZENI PRODUKCYJNEJ
w Klikowej na terenach okalających osadniki odpadów azotowych, a także w Rzędzinie

w sąsiedztwie planowanego przełożenia drogi krajowej nr 73.
 W przypadku konieczności zmiany przeznaczenia części zwartego kompleksu leśnego na

cele nieleśne w przypadku realizacji dróg lub urządzeń infrastruktury technicznej po-
stuluje się przyjmowanie rozwiązań projektowych jak najmniej ingerujących w zwarto-
ści kompleksów leśnych i ich najcenniejsze elementy.
 Gospodarka leśna na terenach Lasów Państwowych opierać się powinna o planu urzą-
dzenia lasu z uwzględnieniem statusu ochronności lasów oraz występowania w ich ob-
rębie wartości przyrodniczych podlegające ochronie prawnej (rezerwat Debrza).
 Możliwość wykorzystania terenów leśnych na cele rekreacji – w szczególności terenów

na Górze Św. Marcina, przede wszystkim poprzez wytyczanie ścieżek pieszych i rowe-
rowych, wyznaczanie miejsc piknikowych i rejonów lokalizacji urządzeń terenowych
bez konieczności zmiany przeznaczenia gruntów leśnych na cele nieleśne przy zacho-
waniu przepisów odrębnych.
 Dopuszczenie zmiany przeznaczenia rozdrobnionych gruntów leśnych na cele nieleśne,

stanowiące własność prywatną lub Skarbu Państwa, jedynie w uzasadnionych przypad-
kach i w trybie sporządzania planu miejscowego po uzyskaniu zgody właściwego orga-
nu.
 W zmianie studium wskazuje się obszar wymagający zmiany przeznaczenia gruntów le-
śnych na cele nieleśne w trybie sporządzania planu miejscowego po uzyskaniu zgody
właściwego organu na terenie PU w strefie AG II w rejonie ul. Giełdowej / Hodowlanej.

XXI. OBSZARY NARAŻONE NA NIEBIEZPIECZEŃSTWO POWODZI I OSUWANIA SIĘ MAS ZIEMNYCH 251
XXI. OBSZARY NARAŻONE NA NIEBEZPIECZEŃSTWO POWODZI

I OSUWANIA SIĘ MAS ZIEMNYCH
Obszary narażone na niebezpieczeństwo powodzi

Zgodnie z Prawem wodnym (Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r., Dz.U.2012.145 j.t. ze
zm.) na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią zabrania się wykonywania robót oraz
czynności utrudniających ochronę przed powodzią lub zwiększających zagrożenie powodziowe.
Dla obszarów szczególnego zagrożenia powodzią obowiązują zakazy, nakazy, ogra-

niczenia i dopuszczenia wynikające z przepisów szczególnych dotyczących ochrony przed powo-
dzią.
Zasięg obszarów szczególnego zagrożenia powodzią został określony w operacie

sporządzonym dla Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Krakowie dla rzeki Dunajec oraz
Biała Tarnowska.
W 2008 r. sporządzone zostało „Opracowanie koncepcji na budowę wałów prze-

ciwpowodziowych rzeki Biała w gm. Bobowa, Ciężkowice, Gromnik, Tuchów, Pleśna, Tarnów, m.
Tarnów”, które proponuje budowę dwóch fragmentów wałów przeciwpowodziowych dla wód
rzeki Białej. Mają one stanowić uzupełnienie obwałowania rzeki na odcinku przebiegającym
przez miasto. Planowane wały, oznaczone symbolem graficznym na rysunkach zmiany studium,
to:
 wał przeciwpowodziowy prawobrzeżny o długości ok. 700 m, chroniący część ogródków

działkowych zlokalizowanych pomiędzy torami kolejowymi a ujściowym odcinkiem Wątoka,
 wał przeciwpowodziowy lewobrzeżny o długości ok. 1500 m, chroniący osiedle Koszyce.
Ponadto wskazano teren poniżej ujścia potoku Wątok do rzeki Białej jako obszar su-
gerowanej lokalnej ochrony przeciwpowodziowej (przykładowo dla realizacji suchych polderów).
Dopuszcza się korekty w przebiegu projektowanych wałów przeciwpowodziowych

i proponowanych lokalizacji suchych polderów, wskazanych na rysunku zmiany studium symbo-
lem graficznym, w uzasadnionych przypadkach, w wyniku aktualizacji dokumentów związanych z
ochroną przeciwpowodziową, a także po uzgodnieniu z właściwymi instytucjami w zakresie
ochrony przeciwpowodziowej.
Rysunek 28 oraz rysunek 51 ilustrują charakterystykę zagrożenia powodziowego na

terenie miasta.

2014
252 XXI. OBSZARY NARAŻONE NA NIEBIEZPIECZEŃSTWO POWODZI I OSUWANIA SIĘ MAS ZIEMNYCH
Rysunek 50. Obszary narażone na niebezpieczeństwo powodzi i osuwanie się mas ziemnych
Obszarem narażonym na niebezpieczeństwo powodzi są również tereny położone

wzdłuż Wątoka, w którym często występują w nim gwałtowne przyrosty stanu wody, zwłaszcza
wiosną i po silnych ulewach. Rzeka nie jest obwałowana, na wysokości Starego Miasta uregulo-
wano brzeg oraz urządzone zostały ciągi piesze.
W 2011 r. sporządzono opracowanie pn. „Potok Wątok – koncepcja zabezpieczenia

powodziowego potoku w km 0+000 – 24+680 w gm. Miasto Tarnów, Skrzyszów, Ryglice”, które
analizuje istniejące zagrożenie powodziowe na terenie zlewni Wątoka oraz określa możliwości
jego obniżenia poprzez zaproponowane działania z zakresu ochrony przeciwpowodziowej.
W celu skutecznej ochrony zaproponowane następujące działania należy wdrażać kompleksowo
(wymieniono tylko działania wskazane do realizacji na terenie Gminy Miasta Tarnowa):
• miejscowe podniesienie brzegów – Wątok: ujście Strusinki, ul. Grunwaldzka, ul. Do Huty,
Strusinka: ul. Tuchowska, ul. Ostrogskich, ul. Zamkowa, ul. Zgody,
• urządzenie suchych polderów – prawy brzeg, pętla kolejowa (teren ZP w rejonie ul. Wita
Stwosza),
• przebudowa mostu kolejowego – ul. Spytki z Melsztyna,

XXI. OBSZARY NARAŻONE NA NIEBIEZPIECZEŃSTWO POWODZI I OSUWANIA SIĘ MAS ZIEMNYCH 253
• usypanie wału / podniesienie rzędnej istniejącej drogi – lewy brzeg, pętla kolejowa, ul.
Spytki z Melsztyna,
• budowa murków zabezpieczających lub parkanów eliminujących zagrożenie powodzio-
we – ul. Tuchowska, cmentarz przy ul. Tuchowskiej, ul. Wodna
• obniżenie dna koryta Strusinki – ul. Tuchowska, al. Tarnowskich,
• udrożnienie przepustów, oczyszczenie koryta – na całej długości,
• umocnienie skarpy, wzmocnienie krawędzi drogi, zabezpieczenie drogi i skarp przed
podmywaniem – Małochlebówka (in. Mrozówka),
• realizacja „Koncepcji zabudowy i ochrony przeciwpowodziowej potoku Wątok na odcin-
ku od mostu przy ul. Dąbrowskiego do kładki przy ul. Kossaka.
Obszary narażone na niebezpieczeństwo osuwania się mas zie mnych

Na terenach zagrożonych ruchami masowymi, zlokalizowanych na stokach Góry Św.
Marcina wskazuje się obszar ochrony stoku na całej jego długości wraz z terenami położonymi
w rejonie korony i dolnej krawędzi stoku. Zasięg obszaru wkreślony na rysunki zmiany studium
jest zgodny z materiałami Państwowego Instytutu Geologicznego. Na obszarze tym wskazuje się
konieczność stosowania rozwiązań technicznych zapewniających stabilność zboczy, wprowadza
się odprowadzania na zbocza skarpy wód opadowych i roztopowych ujętych w system kanaliza-
cyjny, a także wskazuje się obowiązek zachowania, pielęgnacji i uzupełniania roślinności ograni-
czającej erozję zboczy oraz utrzymującej ich stabilność.
Dopuszcza się utrzymanie istniejącej zabudowy w ramach wyznaczonych terenów U

i US (w tym teren ruin zamku Tarnowskich), oraz lokalizację nowych obiektów w zasięgu tych
terenów jedynie w formie lekkich pawilonów parkowych, kawiarnianych, itp.
Obszar narażony na niebezpieczeństwo osuwania się mas ziemnych powinien być

wyznaczony w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego w oparciu o szczegóło-
we dane ekofizjograficzne.

2014
254 XXIV.OBSZARY WYMAGAJĄCE PRZEKSZTAŁCEŃ, REHABILITACJI, REKULTYWACJI
XXII. OBSZARY WYMAGAJĄCE PRZEKSZTAŁCEŃ, REHABILITACJI,

REKULTYWACJI
Do obszarów wymagających przekształceń zaliczono teren po południowej stronie

dworca kolejowego w Tarnowie. Obszar ten, objęty odrębną strefą polityki przestrzennej (strefa
przekształceń P), wymaga szczególnych zmian w zakresie funkcjonalnym i przestrzennym, zmie-
rzających do poprawy ładu przestrzennego, bardziej efektywnego wykorzystania walorów eko-
nomicznych przestrzeni oraz powiązania go z tkanką miejską. Ponadto obszarem wymagającym
przekształceń jest rejon dworca kolejowego w Mościcach, gdzie wskazano rozwój centrum lokal-
nego dla zachodniej dzielnicy miasta, wraz terenem położnym po wschodniej stronie ulicy Czer-
wonych Klonów, wskazanym do rozwoju usług. Kierunki działań w obrębie tych obszarów wska-
zane zostały w ustaleniach zmiany studium dotyczących stref polityki przestrzennej.
Wskazane obszary wymagające rehabilitacji to rejony zabudowy mieszkaniowej,

które wymagają zmian sposobu zagospodarowania, polegających na przywróceniu im prawidło-
wego funkcjonowania, w tym prawidłowego powiązania go z otoczeniem i podniesieniu stan-
dardu zabudowy. Rehabilitacją powinno się objąć obszary wysokiej zabudowy mieszkaniowej,
ujęte w wielkoskalowej strefie polityki przestrzennej oraz osiedla wykształcone na układzie daw-
nych wsi, przede wszystkim Klikowa, Rzędzin i Gumniska. Priorytetem w zakresie działań rehabi-
litacyjnych powinno być uczytelnienie układu komunikacyjnego, poprawa stanu technicznego i
podniesienie standardu zabudowy, a także wzbogacenie tych obszarów zielenią urządzoną i
usługami, w szczególności usługami społecznymi.

XXII. OBSZARY WYMAGAJĄCE PRZEKSZTAŁCEŃ, REHABILITACJI, REKULTYWACJI 255
Rysunek 51. Obszary wymagające przekształceń, rehabilitacji, rekultywacji
Rekultywacją w kierunku rekreacyjnym powinny zostać objęte obszary zdegrado-

wane i przekształcone przez działalność człowieka – osadniki w rejonie ul. Czajki i Czystej oraz
wyrobiska powstałe w wyniku wydobycia kopalin – w rejonie ulicy Pomarańczowej w Krzyżu oraz
ulicy Tuchowskiej. Prawidłowo przeprowadzona rekultywacja w kierunku leśnym, rolniczym,
polegająca na przywróceniu wartości użytkowych i przyrodniczych terenom zdegradowanym,
pozwala na wykorzystanie wartości użytkowych terenu, początkowo na funkcje rekreacyjne,
docelowo jako atrakcyjny teren inwestycyjny.

2014
256 XXII. GRANICE TERENÓW ZAMKNIĘTYCH
XXIII. GRANICE TERENÓW ZAMKNIĘTYCH
Na obszarze miasta zlokalizowane są tereny zamknięte, które wyłączone zostały

z opracowania. Przy ul. Dąbrowskiego 10 znajduje się kompleks wojskowy K-3517 (na działce
ewid. nr 176/6, obr. 253, Zabłocie). Ponadto tereny zamknięte stanowią tereny kolejowe w ciągu
linii E- 30 Zgorzelec – Kraków – Rzeszów – Medyka, linii nr 96 Tarnów – Leluchów oraz nr 115
Tarnów – Szczucin.
Rysunek 52. Tereny zamknięte

XXIV. INTERPRETACJA ZAPISÓW STUDIUM 257
XXIV. INTERPRETACJA ZAPISÓW ZMIANY STUDIUM
Treść tekstu i rysunku zmiany studium wyraża kierunki polityki przestrzennej Tar-
nowa, nie jest jednak ścisłym przesądzeniem o granicach zainwestowania i użytkowania tere-
nów.
W stosunku do zmiany studium przyjmuje się następującą interpretację:
 ostateczne ustalenie przebiegu granic terenów powinno być dokonywane w miejscowych

planach zagospodarowania przestrzennego, decyzjach o warunkach zabudowy lub decy-
zjach o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego;
 w zmianie studium przedstawiono zgeneralizowany obraz użytkowania każdego z terenów,

tzn. że określone na rysunkach przeznaczenie terenu oznacza funkcję dominującą (a nie
wyłączną) i może być uzupełnione innymi funkcjami, które jednak nie mogą być przeciw-
stawne funkcji dominującej i pogarszać warunków jej funkcjonowania;
 podane parametry i wskaźniki dotyczące zagospodarowania trenów mają charakter orienta-

cyjny i podlegają uszczegółowieniu na etapie sporządzania miejscowych planów zagospo-
darowania przestrzennego, zmiana studium dopuszcza uszczegółowienie w planie miej-
scowym określonych parametrów i wskaźników maksymalnie o 30%; w przypadku, gdy
wskaźniki określone w obowiązujących planach miejscowych są inne, niż wskazane w
zmianie studium, dopuszcza się ich utrzymanie na poziomie określonym w planie; w kon-
kretnych warunkach usytuowanie budynków musi spełniać przede wszystkim ustalenia
prawa odnoszące się do minimalnych odległości od granic działek sąsiednich, komunikacji,
elementów uzbrojenia infrastruktury technicznej;
 dla terenów, których istniejące zagospodarowanie przekracza określone w zmianie studium

parametry i wskaźniki, ustalenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego
mogą ustalać je zgodnie ze stanem istniejącym pod warunkiem, iż nie narusza to przepi-
sów odrębnych oraz pozostałych ustaleń zmiany studium, w szczególności ustaleń doty-
czących celów i kierunków zagospodarowania przestrzennego określonych w polityce
przestrzennej miasta;
 układ komunikacyjny wskazany na rysunku zmiany studium ma przebieg orientacyjny i nie

obejmuje w pełni lokalnego układu komunikacyjnego, o dokładnej lokalizacji i technicz-
nych rozwiązaniach projektowych dróg stanowić będzie miejscowy plan zagospodarowa-
nia przestrzennego, decyzja o lokalizacji inwestycji celu publicznego, decyzja ZRID (Zezwo-
lenia Realizacji Inwestycji Drogowej), projekt budowlany;

2014
258 XXIV. INTERPRETACJA ZAPISÓW W STUDIUM
 strefy ochronne od urządzeń i obiektów infrastruktury technicznej stanowią element infor-

macyjny, dopuszcza się zmiany w uzasadnionych przypadkach i zgodnie z przepisami od-
rębnymi;
 dla terenów z istniejącą zabudową zlokalizowaną w strefach technicznych napowietrznych

linii elektroenergetycznych 220 kV i 110 kV oraz gazociągów wysokoprężnych, dla których
obowiązują miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego, utrzymuje się przezna-
czenie terenu wynikające z planu miejscowego;
 uznaje się, że zmiana studium stanowić będzie podstawę do określenia ewentualnej nie-
zbędnej aktualizacji programów infrastruktury technicznej miasta;
 istotne jest koordynowanie polityki przestrzennej w odniesieniu do graniczących

z Tarnowem gmin celem zapobieżenia przeznaczania terenów na cele, które mogłyby wy-
wrzeć negatywny wpływ na zlokalizowane funkcje w mieście;
 uznaje się za istotny czynny udział przedstawicieli samorządu miasta w tworzeniu i opinio-
waniu opracowań typu „strategia rozwoju województwa”, „plan zagospodarowania prze-
strzennego województwa”, „programy inwestycyjne”, „plany związane z dziedzictwem
kulturowym” itp., wywierającymi wpływ na rozwój Tarnowa i jej zagospodarowania prze-
strzennego.

Spis rysunków
RYSUNEK 1. GŁÓWNE CECHY POLSKIEJ PRZESTRZENI 2030 WSKAZANE W KONCEPCJI PRZESTRZENNEGO ZAGOSPODAROWANIA
KRAJU .............................................................................................................................................................. 14
RYSUNEK 2. ZAGADNIENIA TRANSPORTU W PLANIE ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO ...... 18
RYSUNEK 3. ZAGADNIENIA SFERY EKOLOGICZNEJ W PLANIE ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO WOJEWÓDZTWA
MAŁOPOLSKIEGO ............................................................................................................................................... 19
RYSUNEK 4. ZAGADNIENIA SPOŁECZNO-GOSPODARCZE W PLANIE ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO WOJEWÓDZTWA
MAŁOPOLSKIEGO ............................................................................................................................................... 20
RYSUNEK 5. ZAGADNIENIA DZIEDZICTWA KULTUROWEGO W PLANIE ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO WOJEWÓDZTWA ........ 21
RYSUNEK 6. ZAGADNIENIA SPOŁECZNE W PLANIE ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO ......... 21
RYSUNEK 7. ZAGADNIENIA INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ W PLANIE ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO WOJEWÓDZTWA
MAŁOPOLSKIEGO ............................................................................................................................................... 22
RYSUNEK 8. STRUKTURA WŁASNOŚCI GRUNTÓW (STAN NA LISTOPAD 2011) ......................................................................... 30
RYSUNEK 9. TARNÓW NA TLE PODZIAŁU ADMINISTRACYJNEGO WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO .............................................. 31
RYSUNEK 10. GMINY SĄSIADUJĄCE Z TARNOWEM ............................................................................................................ 32
RYSUNEK 11. LOKALIZACJA TARNOWA W UKŁADZIE KOMUNIKACYJNYM REGIONU.................................................................... 33
RYSUNEK 12. PODZIAŁ TARNOWA NA OSIEDLA ................................................................................................................. 38
RYSUNEK 13. STRUKTURA PRZESTRZENNA MIASTA – STAN OBECNY....................................................................................... 46
RYSUNEK 14. ZASIĘG I STRUKTURA ZABUDOWY W TARNOWIE ............................................................................................. 47
RYSUNEK 15. NAJCENNIEJSZE OBSZARY ZIELENI NA TERENIE MIASTA ..................................................................................... 54
RYSUNEK 16. OBSZARY WSKAZANE DO INGERENCJI I PRZEKSZTAŁCEŃ .................................................................................... 56
RYSUNEK 17. ROZMIESZCZENIE USŁUG OŚWIATY O CHARAKTERZE PUBLICZNYM I NIEPUBLICZNYM ............................................... 58
RYSUNEK 18. ROZMIESZCZENIE USŁUG ZDROWIA I OPIEKI SPOŁECZNEJ O CHARAKTERZE PUBLICZNYM I NIEPUBLICZNYM ................... 60
RYSUNEK 19. ROZMIESZCZENIE USŁUG KULTURY, SPORTU I REKREACJI ................................................................................... 61
RYSUNEK 20. UKŁAD PRZESTRZENI PUBLICZNYCH .............................................................................................................. 62
RYSUNEK 21. SUBURBANIZACJA - OBSZAR WPŁYWU TARNOWA ........................................................................................... 64
RYSUNEK 22. STUDIA GMIN OŚCIENNYCH ........................................................................................................................ 66
RYSUNEK 23. MIEJSCOWE PLANY ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO W TARNOWIE ........................................................ 67
RYSUNEK 24. ZŁOŻA KOPALIN ORAZ TERENY I OBSZARY GÓRNICZE WYSTĘPUJĄCE NA TERENIE MIASTA .......................................... 74
RYSUNEK 25. UKŁAD TERENÓW ZIELENI MIEJSKIEJ ............................................................................................................. 79
RYSUNEK 26. LOKALIZACJA PARKÓW W TARNOWIE ........................................................................................................... 81
RYSUNEK 27. FORMY OCHRONY PRZYRODY WYSTĘPUJĄCE NA TERENIE MIASTA I W BEZPOŚREDNIM SĄSIEDZTWIE ........................... 82
RYSUNEK 28. ZAGROŻENIE POWODZIOWE WYSTĘPUJĄCE NA TERENIE MIASTA ........................................................................ 89
RYSUNEK 29. ZABYTKOWE UKŁADY I OBSZARY NA TERENIE MIASTA ....................................................................................... 94
RYSUNEK 30. ZABYTKI NA OBSZARZE CENTRUM MIASTA ................................................................................................... 100
RYSUNEK 31. UKŁAD DROGOWY MIASTA W PODZIALE NA KATEGORIE DRÓG ......................................................................... 105
RYSUNEK 32. STREFA PŁATNEGO PARKOWANIA WYTYCZONA W CENTRUM TARNOWA ............................................................ 108
RYSUNEK 33. SCHEMAT PUBLICZNEJ KOMUNIKACJI ZBIOROWEJ.......................................................................................... 109
RYSUNEK 34. SYSTEM ŚCIEŻEK I SZLAKÓW ROWEROWYCH W TARNOWIE.............................................................................. 111
RYSUNEK 35. SIECI WODNE I KANALIZACYJNE ................................................................................................................. 115
RYSUNEK 36. SIECI ENERGETYCZNE .............................................................................................................................. 118
RYSUNEK 37. KIERUNKOWA STRUKTURA PRZESTRZENNA MIASTA ....................................................................................... 147
RYSUNEK 38. STREFY POLITYKI PRZESTRZENNEJ............................................................................................................... 150
RYSUNEK 39. UKŁAD OBSZARÓW CENTRALNYCH ............................................................................................................. 192
RYSUNEK 40. ROZMIESZCZENIE TERENÓW WIELKOPOWIERZCHNIOWYCH OBIEKTÓW USŁUGOWYCH .......................................... 194
RYSUNEK 41. KIERUNKOWA STRUKTURA TERENÓW USŁUGOWYCH ..................................................................................... 195
RYSUNEK 42. KIERUNKOWA STRUKTURA TERENÓW ZIELENI............................................................................................... 195
RYSUNEK 43. KIERUNKOWY SYSTEM PRZYRODNICZY TARNOWA ......................................................................................... 199
RYSUNEK 44. KIERUNKOWY UKŁAD DROGOWY TARNOWA ................................................................................................ 218
RYSUNEK 45. KIERUNKOWY UKŁAD ŚCIEŻEK I TRAS ROWEROWYCH...................................................................................... 222
RYSUNEK 46. KIERUNKOWY UKŁAD KOMUNIKACJI ZBIOROWEJ ........................................................................................... 223
RYSUNEK 47. STREFY PARKOWANIA ............................................................................................................................. 227
RYSUNEK 48. ZLEWNIE WÓD OPADOWYCH NA TERENIE TARNOWA ..................................................................................... 233
RYSUNEK 49. MIEJSCOWE PLANY ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO OBOWIĄZKOWE I WSKAZANE DO OPRACOWANIA ......... 247
RYSUNEK 50. OBSZARY NARAŻONE NA NIEBEZPIECZEŃSTWO POWODZI I OSUWANIE SIĘ MAS ZIEMNYCH ..................................... 252
RYSUNEK 51. OBSZARY WYMAGAJĄCE PRZEKSZTAŁCEŃ, REHABILITACJI, REKULTYWACJI........................................................... 255
RYSUNEK 52. TERENY ZAMKNIĘTE ................................................................................................................................ 256
Spis tabel
TABELA 1. ANALIZA SWOT (STRATEGIA ROZWOJU MIASTA – TARNÓW 2020) .................................................................... 25
TABELA 2. ZMIANY POWIERZCHNI MIASTA ....................................................................................................................... 36
TABELA 3. LICZBA LUDNOŚCI W TARNOWIE ...................................................................................................................... 37
TABELA 4. LICZBA MIESZKAŃCÓW POSZCZEGÓLNYCH OSIEDLI MIASTA.................................................................................... 38
TABELA 5. MIGRACJE W TARNOWIE ............................................................................................................................... 39
TABELA 6. WYKAZ MIEJSCOWYCH PLANÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO............................................................... 67
TABELA 7. WYKAZ ZŁÓŻ KOPALIN ................................................................................................................................... 73
TABELA 8. WYKAZ TERENÓW I OBSZARÓW GÓRNICZYCH ..................................................................................................... 73
TABELA 9. WYKAZ POMNIKÓW PRZYRODY NA TERENIE MIASTA TARNOWA (STAN WG DANYCH URZĘDU MIASTA TARNOWA Z
2011 R.) ......................................................................................................................................................... 83
TABELA 10. OBIEKTY WPISANE DO REJESTRU ZABYTKÓW .................................................................................................... 97
TABELA 11. PARAMETRY I WSKAŹNIKI ZAGOSPODAROWANIA TERENU ................................................................................. 183
TABELA 12. ZALECANE WSKAŹNIKI URBANISTYCZNE DLA USŁUG OŚWIATY............................................................................. 189
TABELA 13. WSKAŹNIKI DOSTĘPNOŚCI DO TERENÓW ZIELENI ............................................................................................. 190
TABELA 14. WSKAŹNIKI PARKINGOWE .......................................................................................................................... 226
TABELA 15. INWESTYCJE CELU PUBLICZNEGO O ZNACZENIU PONADLOKALNYM ...................................................................... 243
TABELA 16. INWESTYCJE CELU PUBLICZNEGO O ZNACZENIU LOKALNYM................................................................................ 245
Spis wykazów
WYKAZ 1. OBIEKTY UJĘTE W EWIDENCJI WOJEWÓDZKIEGO KONSERWATORA ZABYTKÓW ....................................................... 261

Wykaz 1. Obiekty ujęte w ewidencji Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków
willa "Jani- Al. Solidarności 38 pakowania Braci Saków I poł. XIX

1 1904
na" 17
Brama Pilźnień-
Al. Solidarności 39 dom 2 poł. X1X
2 szkoła X1X/XX ska 3
18 Brama Pilźnień-
Al. Solidarności 40 dom k. XV111
3 dom X1X/XX ska 4
21a Brama Pilźnień-
Al. Solidarności 41 dom XV111/X1X
4 dom X1X/XX ska 5
23
42 dom Bratkowa 1 l.30 XX
Al. Solidarności
5 dom X1X/XX
27 Brodzińskiego
43 dom 1897
6 dom Bandrowskiego 3 pocz. XX 1/Wałowa 24
44 willa Brodzińskiego 14 1900
7 dom Bandrowskiego 6 pocz. XX
45 dom Brodzińskiego 15 pocz. XX
8 Dom Westwalewicza 4 Pocz.XX
46 dom Brodzińskiego 17 1910
9 Dom Westwalewicza 6 Pocz.XX
10 Dom Westwalewicza 8 XIX/XX
11 baszta Basztowa 4 1 poł. XV1
12 willa Batorego 13 1982
13 dom Batorego 14 Pocz. XX
14 dom Batorego 3 1920
52 willa Brodzińskiego 23 l.30 XX
15 dom Batorego 5 1930
mury miej- 53 dom Brodzińskiego 24 1912
16 Bernardyńska 1 poł XIX
skie 54 willa Brodzińskiego 29 k. X1X
17 dom Bernardyńska 1 2 poł X1X 55 dom Brodzińskiego 3 1913
18 dom Bernardyńska 10 k. X1X 56 dom Brodzińskiego 30 pocz. XX
19 dom Bernardyńska 11 pocz. X1X 57 dom Brodzińskiego 32 pocz. XX
20 dom Bernardyńska 12 3 ćw. X1X 58 willa Brodzińskiego 39 1928
21 dom Bernardyńska 14 3 ćw. X1X 59 dom Brodzińskiego 6 1895
22 dom Bernardyńska 15 1893 60 dom Brodzińskiego 9 1903
23 dom Bernardyńska 19 1823 61 dom Bukowa 12 1937
24 dom Bernardyńska 2 1948 62 dom Bukowa 13 l.30 XX
25 dom Bernardyńska 20 XV111/X1X 63 dom Bukowa 17 A l.30 XX
26 dom Bernardyńska 21 pocz. XX 64 kapliczka Dąbrowskiego poł. X1X
27 dom Bernardyńska 25 X1X/XX 65 dom Dąbrowskiego 18 pocz. XX
28 dom Bernardyńska 28 poł. X1X budynek Dąbrowskiego
66 X1X/XX
29 dom Bernardyńska 3 1poł. X1X sądu 27,29,31
67 dom Dąbrowskiego 3 XV111/X1X
30 dom Bernardyńska 4 2 poł X1X
68 dom Dąbrowskiego 32 pocz. XX
31 dom Bernardyńska 7 1poł. X1X
willa "Jan-
32 dom Bernardyńska 8 2 poł X1X 69 Drużbackiej 10 pocz. XX
ka"
33 dom Bernardyńska 9 1poł. X1X 70 dom Drużbackiej 9 pocz. XX
34 kaplica Braci Saków l poł. X1X 71 dom Ducha 9 1 poł. X1X
35 czworaki Braci Saków 14 1912 72 dom Ducha 10 poł. X1X
36 czworaki II Braci Saków 8 1922-23 73 dom Ducha 11 XV111/X1X
37 czworaki I Braci Saków 8 1922-23 74 dom Ducha 7 pocz. X1X
75 Dom Dworcowa 3 Pocz. XX 115 dom Grottgera 3 pocz. XX
76 Dom Dworcowa 5 Pocz. XX 116 dom Grottgera 30 pocz. XX
77 dom Franciszkańska 10 X1X/XX 117 dom Grottgera 32 pocz. XX
78 dom Franciszkańska 12 2 poł. X1X 118 dom Grottgera 33 pocz. XX
79 dom Franciszkańska 3 1935 119 dom Grottgera 4/6 X1X/XX
80 dom Franciszkańska 4 pocz. XX piec, su-
120 szarnia, Gruszkowa pocz. XX
81 dom Franciszkańska 5 1935 wyrobnia
82 dom Franciszkańska 6 2 poł. X1X 121 dom Gruszkowa 3 1939
83 dom Franciszkańska 7 1935 122 oficyna Gumniska XV111/X1X
84 dom Gen. J. Bema 1 1 poł. X1X 123 stajnia II Gumniska 2 poł. X1X
85 Dom Gen. J. Bema 11 Pocz. XX 124 stodoła I Gumniska 1 poł. X1X
86 dom Gen. J. Bema 12 poł. X1X 125 stodoła II Gumniska 1 poł. X1X
Klasztor dom ogrod-
87 Gen J. Bema 13 X1X/XX 126 Gumniska 1 poł. X1X
/kościół nika
88 dom Gen. J. Bema 14 poł. X1X 127 obora Gumniska 1 poł. X1X
89 dom Gen. J. Bema 16 X1X/XX 128 spichlerz Gumniska 1 poł. X1X
90 dom Gen. J. Bema 18 2 poł X1X
129 pompownia Gumniska 1 poł. X1X
91 dom Gen. J. Bema 20 2 poł X1X
130 kapliczka Gumniska pocz. XX
92 dom Gen. J. Bema 31 pocz. X1X
131 dom Gumniska 10 2 poł. X1X
93 dom Gierymskich 8 pocz. XX
Gierymskich 132 dom Gumniska 8 pocz. XX
94 dom 1904
8/Krzyska 123A 133 Pałacyk Gumniska 30 2 poł. X1X
95 dom Goldhammera 13 X1X/XX 134 dom Jabłoniowa 5 l.20 XX
96 dom Goldhammera 2 X1X/XX 135 dom Jabłoniowa 7 l.30 XX
97 dom Goldhammera 3 1904 136 dom Jaracza 4 pocz. XX
98 dom Goldhammera 4 1901 137 dom Jesionowa 9 l.20 XX
99 dom Goldhammera 5 X1X/XX 138 dom Jeżynowa 4 ok.1931
100 dom Goldhammera 6 1896 139 dom Jodłowa 10 ok.1910
101 dom Goldhammera 7 1892 140 dom Jodłowa 14 ok.1914
102 dom Goldhammera 8 1896 141 dom Jodłowa 15 l.30 XX
103 dom Goldhammera 9 1905-1907 142 dom Jodłowa 24 l.20 XX
104 dom Gołębia 11 l.20 XX 143 dom Kaczkowskiego 4 X1X/XX
105 dom Gołębia 4 l.30 XX 144 dom Kaczkowskiego 5 pocz. XX
106 dom Gołębia 7 l.20 XX 145 dom Kaczkowskiego 6 X1X/XX
107 dom Grochowa 3 1899 146 baszta Kapitulna XV
108 dom Grochowa 5 1900 147 dom Kapitulna 10 1800
109 dom Grottgera 16 l poł XX 148 dom Kapitulna 11 XV111/X1X
110 willa Grottgera 17 pocz. XX 149 dom Kapitulna 2 po 1814
111 willa Grottgera 25 pocz. XX 150 dom Kapitulna 3 1 poł X1X
112 willa Grottgera 26 pocz. XX 151 dom Kapitulna 4 XV111
113 willa Grottgera 27 pocz. XX 152 dom Kapitulna 6 XV111
114 dom Grottgera 29 pocz. XX 153 dom Kapitulna 7 1 poł X1X
154 dom Kapitulna 8 XV111/X1X 195 dom Klikowska 240a l.30 XX
155 dom Kapitulna 9 XV111/X1X 196 stodoła Klikowska 241 pocz. XX
156 dom Katedralna 1 1 poł X1X 197 dom Klikowska 242a pocz. XX
157 dom Katedralna 2 X1X 3 ćw. 198 dom Klikowska 243 1888
158 dom Klasztorna 7 X1X/XX 199 obora Klikowska 243 l.20 XX
159 dom Klikowska 157a 1912 200 dom Klikowska 244a l.30 XX
160 dom Klikowska 160 l.30 XX 201 dom Klikowska 245 1933
162 dom Klikowska 169 1914 203 dom Klikowska 246a 1920
163 dom Klikowska 173 ok.1925 204 dom Klikowska 247 ok.,1920
164 dom Klikowska 175 1938 205 stodoła Klikowska 247 ok.1920
165 dom Klikowska 178 pocz. XX 206 obora Klikowska 247 ok.1920
166 dom Klikowska 181 1928 207 dom Klikowska 250 1935
167 dom Klikowska 184 l.30 XX 208 dom Klikowska 261 l.20 XX
168 dom Klikowska 187a 1901 209 dom Klikowska 262 1925
169 obora Klikowska 187a pocz. XX 210 dom Klikowska 276 1921
170 dom Klikowska 191 k. X1X 211 dom Klikowska 294 1930
174 dom Klikowska 204 1934 215 dom Klikowska 309 k. X1X
175 dom Klikowska 206 1939 216 Dom Klikowska 321 1890
176 dom Klikowska 207 1887 217 dom Klikowska 109 l.30 XX
177 dom Klikowska 209 l.20 XX 218 dom Klikowska 111a ok.1928
179 dom Klikowska 212 pocz. XX 220 dom Klikowska 121 l.30 XX
180 dom Klikowska 214 ok.1928 221 dom Klikowska 122 1937
181 dom Klikowska 216 ok.1928 222 dom Klikowska 124 l.20 XX
182 dom Klikowska 221b l.30 XX 223 dom Klikowska 125 1931
184 dom Klikowska 223a 1927 225 dom Klikowska 139 1932
186 dom Klikowska 224a l.30 XX 227 stodoła Klikowska 147 ok.1920
187 dom Klikowska 224c l.30 XX 228 dom Klikowska 154 1937
189 dom Klikowska 229 l.30 XX 230 dom Klikowska 160a 1930
190 dom Klikowska 231a l.30 XX 231 dom Klikowska 166a l.30 XX
191 dom Klikowska 233 1885 232 dom Klikowska 170 ok.1915
192 dom Klikowska 234 1896 233 dom Klikowska 174 ok.1900
236 stodołą Klikowska 187a l.20 XX 277 dom Krakowska 31 X1X/XX
237 Dom Klikowska 187a 1901 278 dom Krakowska 32 pocz. XX
238 Obora Klikowska 187a Pocz. XX 279 dom Krakowska 32a pocz. XX
239 dom Klikowska 188a 1935 280 dom Krakowska 33 X1X/XX
240 dom Klikowska 189 1880 281 dom Krakowska 34 pocz. XX
241 dom Klikowska 200 l.20 XX 282 dom Krakowska 35 k. X1X
242 dom Klikowska 203a 1934 283 dom Krakowska 38 pocz. XX
243 dom Klikowska 4 1920 284 dom Krakowska 4 ok.1910
244 dom Kołłątaja 10 ok. 1925 285 dom Krakowska 47\49 pocz. XX
245 dom Kołłątaja 14 X1X/XX 286 dom Krakowska 5 ok.1860
246 dom Kołłątaja 3 1912 287 dom Krakowska 53 pocz. XX
247 dom Kołłątaja 9 k. X1X 288 dom Krakowska 6 poł. X1X
248 dom Konarskiego 17 X1X/XX 289 dom Krakowska 7 ok.1910
249 dom Konarskiego 4 pocz. XX 290 Plebania Krakowska 41 Pocz. XX
250 dom Konarskiego 9 ok.1925 291 dom Krasińskiego 11 pocz. XX
251 dom Konopna 6 ok.1910 292 dom Krasińskiego 12 1930
252 dom Kopernika 6 1910 293 dom Krasińskiego 14 1930
253 dom Kopernika 7 1871 294 dom Krasińskiego 16 pocz. XX
254 dom Kościuszki 9 pocz. XX 295 dom Krasińskiego 17 pocz. XX
255 kapliczka Krakowska l poł. X1X 296 dom Krasińskiego 18 pocz. XX
256 dom Krakowska 1 poł. X1X 297 Dom Krasińskiego 19 1911
257 spichlerz Krakowska 10 k. XV111 298 dom Krasińskiego 20 X1X/XX
258 dom Krakowska 11 pocz. XX 299 dom Krasińskiego 21 ok.1925
259 dom Krakowska 12 1850-60 300 dom Krasińskiego 22 X1X/XX
260 dom Krakowska 13 pocz. XX 301 dom Krasińskiego 23 ok.1923
261 dom Krakowska 14 X1X/XX pałac mło-
302 Krasińskiego 24 1855
dzieży
262 dom Krakowska 15 pocz. XX
303 dom Krasińskiego 24a l poł. X1X
304 dom Krasińskiego 27 2 poł. X1X
305 Dom Krasińskiego 29 X1X/XX
306 dom Krasińskiego 3 X1X/XX
307 dom Krasińskiego 33 pocz. XX
308 Dom Krasińskiego 37 X1x/XX
309 dom Krasińskiego 4 2 poł. X1X
269 dom Krakowska 23 1 poł X1X
270 dom Krakowska 24 poł. X1X
271 dom Krakowska 25 ok.1930
312 oficyna Krasińskiego 5 pocz. XX
314 dom Krasińskiego 51 1846
274 dom Krakowska 29 1906
315 dom Krasińskiego 52 X1X/XX
275 dom Krakowska 3 1910-14
316 dom Krasińskiego 6 1 poł X1X
kościół- 356 dom Krzyska 67 1930
317 Krasińskiego 7 poł. X1X
klasztor
357 dom Krzyska 74 ok.1928
kościół-
318 Krasińskiego 9 poł. X1X
klasztor 358 dom Krzyska 75 ok.1920
319 dom Krótka 4 2 poł. X1X 359 dom Krzyska 80 l.20 XX
320 dom Krótka 6 poł. X1X 360 dom Krzyska 82 po 1915
321 przedszkole Krzyska l.30 XX 361 dom Krzyska 86 ok.1920

362 dom Krzyska 87 l.20 XX
322 dom Krzyska 102a pocz. XX
363 dom Krzyska 88 X1X/XX
323 dom Krzyska 104a k. X1X
324 dom Krzyska 115 1883
365 dom Krzyska 91 pocz. XX
325 obora Krzyska 118 Pocz. XX
367 dom Krzyska 99 ok.,1920
327 dom Krzyska 119B ok.1910
368 dom Legionów 18 1920-25
369 dom Legionów 21 przed 1914
370 dom Legionów 22 ok.1920
331 stodoła Krzyska 137B l.20 XX
332 stajnia Krzyska 139 1929
373 dom Legionów 30 1903
375 dom Legionów 36 X1X/XX
376 willa Legionów 37 pocz. XX
378 dom Lwowska 10 pocz. XX
380 dom Lwowska 12 k. X1X
381 dom Lwowska 13 k. X1X
382 dom Lwowska 15 1904
383 dom Lwowska 19 XV111/X1X
385 dom Lwowska 20 ok.1920
386 dom Lwowska 21 X1X/XX
391 dom Lwowska 5 3 ćw. X1X
392 dom Lwowska 6 pocz. X1X
354 dom Krzyska 57A l.30 XX
395 dom Lwowska 9 2 poł. X1X
396 dom Malczewskiego 3 pocz. XX
397 dom Malczewskiego 8 pocz. XX 438 dom Mościckiego 9 2 poł. X1X
398 dom Matejki 11 pocz. XX 439 dom Muzyczna 20 ok.1934
399 dom Matejki 12 X1X/XX 440 dom Muzyczna 9 l.30 XX
400 dom Matejki 15 pocz. XX Stary cmen-
441 tarz – Narutowicza XVIII/XIX
401 dom Matejki 16 pocz. XX kaplica
402 dom Matejki 17 X1X/XX 442 dom Narutowicza 19 pocz. XX
403 dom Matejki 5 pocz. XX 443 dom Narutowicza 23 pocz. XX
404 dom Matejki 9 pocz. XX 444 dom Narutowicza 32 pocz. XX
405 dom Mickiewicza 1 k. X1X 445 Dom Narutowicza 37 Pocz. XX
406 dom Mickiewicza 15 X1X/XX 446 dom Narutowicza 42 pocz. XX
407 dom Mickiewicza 16 1895 447 dom Niedomicka 1 1914
408 dom Mickiewicza 2 1908 448 dom Niedomicka 14 ok.1920
409 dom Mickiewicza 23 pocz. XX 449 dom Niedomicka 15 ok.1930
410 dom Mickiewicza 25 pocz. XX 450 dom Niedomicka 8 ok.1920
411 dom Mickiewicza 4 1893-95 Niezapominajek
451 dom 1927
10
412 dom Mickiewicza 6 1889-90
Niezapominajek
452 dom ok.1938
413 dom Mickiewicza 7 X1X/XX 17
414 dom Mickiewicza 9 k. X1X 453 dom Niezapominajek 7 1929

wodociąg
415 Dom Mickiewicza 10 Pocz. XX 454 Nowodąbrowska 1910
zbiornik
416 Dom Miętowa 4 1937 wodociąg-
455 Nowodąbrowska 1910
417 Dom Miętowa 10 1928 brama
wodociąg-
418 dom Migdałowa 7 l.30 XX 456 Nowodąbrowska 1910
brama
419 Dom Migdałowa I.20 XX Al. MB Fatimskiej
457 dom Pocz. XX
1
420 dom Modrzewiowa 21 l.20 XX
Al. MB Fatimskiej
458 dom Pocz. XX
421 dom Morelowa 11 k. X1X 5
Al. MB Fatimskiej
422 dom Morelowa 8 1936 459 dom Pocz. XX
11
423 dom Mościckiego 1 X1X/XX Al. MB Fatimskiej
460 dom Pocz. XX
13
461 dom Ok. 1911
425 dom Mościckiego 13 pocz. XX 16
Al. MB Fatimskiej
426 dom Mościckiego 14 2 poł. X1X 462 dom I.20 XX
36
427 dom Mościckiego 18 2 poł. X1X Al. MB Fatimskiej
463 dom Ok. 1925
38
428 dom Mościckiego 2 X1X/XX Nowodąbrowska
464 dom I.30 XX
429 dom Mościckiego 20 poł. X1X 46
Nowodąbrowska
465 dom ok. 1930
430 dom Mościckiego 23 k. X1X 50
Nowodąbrowska
431 dom Mościckiego 24 pocz. XX 466 dom 1939
50
467 dom I.30 XX
71
433 dom Mościckiego 4 X1X/XX
Al. MB Fatimskiej
468 dom I.30 XX
434 dom Mościckiego 5 k. X1X 87
Al. MB Fatimskiej
435 dom Mościckiego 52 1906 469 dom Pocz. XX
95
436 dom Mościckiego 6 l poł. X1X Al. MB Fatimskiej
470 dom Po 1902
97
437 dom Mościckiego 7 k. X1X
471 dom Al. MB Fatimskiej 1939
99 507 dom Panny Marii 15 X1X/XX
Nowodąbrowska 508 dom Panny Marii 3 X1X/XX
472 dom 1922
101
Plac Gen. J. Bema
509 dom poł. X1X
Nowodąbrowska 1
473 Dom 1937
123 Plac Gen. J. Bema
510 dom pocz. X1X
Nowodąbrowska 4
474 kapliczka X1X/XX Plac Gen. J. Bema
143 511 dom l poł. X1X
6
Nowodąbrowska
475 dom 1938-39 Plac Gen. J. Bema
129 512 dom XV111-X1X
7
Nowodąbrowska Plac Gen. J. Bema
476 dom 1938 513 dom 2 poł X1X
131 8
Nowodąbrowska
477 dom ok.1930 514 dom Plac Katedralny 4 XV11/XV111
133
Nowodąbrowska 515 Dom Plac Katedralny 5 Pocz. XIX
478 dom 1925-26
143
516 dom Plac Katedralny 6 XV1
Nowodąbrowska
479 Dom 1925-26 Plac Kazimierza
143 517 dom 2 poł. X1X
Nowodąbrowska W. 1
480 dom l.30 XX
46 Plac Kazimierza
518 dom ok. 1900
Nowodąbrowska W. 3
481 dom ok.1930
50 Plac Kazimierza
Nowodąbrowska 519 dom 1892
482 dom 1939 W. 3a
50
Plac Kazimierza
483 dom Nowy Świat 10 X1X/XX 520 dom przed 1796
W. 4
484 dom Nowy Świat 12 X1X/XX 521 dom Plac Kościuszki 1 pocz. XX
485 dom Nowy Świat 13 pocz. XX 522 dom Plac Kościuszki 2 poł. X1X
486 dom Nowy Świat 19 pocz. XX 523 dom Plac Kościuszki 3 poł. X1X
487 dom Nowy Świat 26 k. X1X 524 bima Plac Rybny XV11
488 dom Nowy Świat 28 pocz. XX 525 dom Plac Rybny 1 poł. X1X
489 willa Nowy Świat 30 pocz. XX 526 dom Plac Rybny 2 XV11,X1X
490 dom Nowy Świat 34 pocz. XX 527 dom Porzeczkowa 10 l.20 XX
491 willa Nowy Świat 38 X1X/XX 528 dom Porzeczkowa 5 1930
492 dom Nowy Świat 39 ok.1920 Porzeczkowa
529 Dom I.20 XX
obok 17
493 willa Nowy Świat 40 pocz. XX
530 dom Porzeczkowa 9 1933
494 dom Nowy Świat 42 ok.1920
531 dom Powroźnicza 2 pocz. XX
495 dom Nowy Świat 45 ok.1920
532 dom Powroźnicza 3 pocz. XX
496 kaplica Nowy Świat 46 pocz. XX
Powstańców W-
497 dom Nowy Świat 48 pocz. XX 533 dom pocz. XX
wy 24
498 dom Ogrodnicza 11 1919 Powstańców W-
534 dom ok.l9l4
wy 26
499 obora Ogrodnicza 11 1919
Powstańców W-
500 dom Orzechowa 1 l.20 XX 535 dom X1X/XX
wy 4
501 dom Orzechowa 10 1922-24 536 Dom Przesmyk 5 Pocz. XX
502 dom Orzechowa 2 l.20 XX kościół i
537 Pszenna 3 1370
klasztor
503 dom Orzechowa 4a 1929
538 dom Pułaskiego 14 pocz. XX
504 dom Orzechowa 5 ok.1910
505 dom Panny Marii 1 1920
506 dom Panny Marii 11 pocz. XX
541 dom Rejtana 1 X1X/XX
542 dom Rejtana 10 pocz. XX 583 dom Słowackiego 6 pocz. XX
543 willa Rejtana 12 1905 584 Dom Słowackiego 5 1888
544 dom Rejtana 13 pocz. XX Plac Sobieskiego
585 Dom 1903
3
545 dom Rejtana 14 pocz. XX Plac Sobieskiego
586 Dom XIX/XX
546 dom Rejtana 15 pocz. XX 4
Plac Sobieskiego
587 Dom Poł. XIX
547 dom Rejtana 16 1928 5
548 willa Rejtana 17 pocz. XX 588 dom Sowińskiego 10 k. X1X
549 willa Rejtana 5 pocz. XX 589 dom Sowińskiego 16 pocz. XX
550 willa Rejtana 7 pocz. XX 590 dom Sowińskiego 18 pocz. XX
551 willa Rogoyskiego 13 1908 591 dom Sowińskiego 2 X1X/XX
552 willa Rogoyskiego 7 X1X/XX 592 dom Sowińskiego 24 X1X/XX
553 dom Rogoyskiego 9 pocz. XX 593 dom Sowińskiego 4 pocz. XX
554 Dom Rogowskiego 30 1913 594 dom Sowińskiego 8 ok.1920
555 dom Rynek 11 XV1 595 dom Spokojna 31 1920
556 dom Rynek 18 XV1 596 dom Stalowa 3 l.20 XX
557 dom Rynek 2 XV1-XV11 Starowolskiego

597 dom ok.1925
2/2a
558 Dom Rynek 3 XVI
598 dom Starowolskiego 4 pocz. XX
559 Dom Rynek 4 I poł. XIX
599 willa Starowolskiego 6 pocz. XX
560 dom Rynek 23 2 poł. XV1
600 dom Staszica 4 pocz. XX
561 dom Rynek 5 XV1
601 dom Stokrotek 16 1935
562 dom Rynek 6 XV1-XV11
602 dom Stokrotek 20 1925
563 dom Rynek 7 pocz. XV1
603 dom Stokrotek 4 l.20 XX
564 Dom Rynek 22 XVI-XVII
604 dom Stokrotek 8 l.30 XX
565 Dom Rynek 24 XVI-XVII
605 WYKAZ 18 STYCZNIA BRAK ULICY
566 dom Sadowa 13b ok.1930
606 Dom Szeroka 1 Pocz. XX
567 dom Sadowa 16a 1880
607 dom Szeroka 3 pocz. XX
568 Dom Sadowa 18a I.80 XIX
569 dom Sadowa 21 l.20 XX
571 dom Sadowa 26a l.20 XX
611 dom Szewska 3 l poł. X1X
612 dom Szklana 7 pocz. XX
573 dom Sienna 6 pocz. XX
613 dom Szklana 7a/9a 1904
574 dom Św. Anny 1 1898
614 dom Szkotnik 1 1907
575 dom Św. Anny 5 2 poł XIX
615 dom Szopena 11 X1X/XX
576 dom Św. Anny 9 XIX/XX
616 dom Szopena 15 pocz. XX
577 dom Św. Anny 10 XIX/XX
578 dom Św. Anny 12 1912
618 dom Szopena 7 1910
579 dom Słowackiego 12 pocz. XX
620 dom Szpitalna 16 pocz. XX
621 dom Szpitalna 38 l.30 XX
582 dom Słowackiego 3 k. X1X
622 dom Szpitalna 41 1928
623 dom Szpitalna 46 l.30 XX 664 dom Wałowa 1 pocz. XX
624 dom Szpitalna 49 1912 665 dom Wałowa 11 2 poł. X1X
625 dom Szpitalna 59 l.20 XX 666 dom Wałowa 12 1912
626 Dom Świerkowa 3 I.20 XX 667 dom Wałowa 13 2 poł. X1X
627 Dom Świerkowa 10 I.20 XX 668 dom Wałowa 14 pocz. XX
628 Dom Świerkowa 14 I.20 XX 669 dom Wałowa 15 pocz. XX
629 dom św. Anny 1 1898 670 dom Wałowa 16 X1X/XX
630 dom św. Anny 10 X1X/XX 671 dom Wałowa 17 X1X/XX
631 dom św. Anny 12 1912 672 dom Wałowa 18 l poł. X1X
632 dom św. Anny 5 2 poł. X1X 673 dom Wałowa 19 X1X/XX
633 dom św. Anny 9 X1X/XX 674 dom Wałowa 2 ok.1900
634 dom Taras 5 pocz. X1X 675 dom Wałowa 20 l poł. X1X
635 dom Taras 5a pocz. X1X 676 dom Wałowa 21 X1X/XX
636 dom Targowa 10 1848-1877 677 dom Wałowa 22 X1X/XX
637 dom Targowa 12 k. X1X 678 dom Wałowa 23 X1X/XX
638 dom Targowa 14 1814-1848 679 dom Wałowa 24 X1X/XX
639 dom Targowa 4 pocz. XX 680 dom Wałowa 25 X1X/XX
640 dom Targowa 5 l920 681 dom Wałowa 27 X1X/XX
641 dom Targowa 8 1814-1848 682 dom Wałowa 28 1898
642 dom Targowa 9 XV111-X1X 683 dom Wałowa 29 X1X/XX
643 dom Targowa 6 pocz. XX 684 dom Wałowa 30 X1X/XX
644 kapliczka Tuchowska 1798 685 dom Wałowa 31 X1X/XX
645 kapliczka Tuchowska l poł. X1X 686 dom Wałowa 32 X1X/XX
646 Kaplica Tuchowska 4 Poł. XIX 687 dom Wałowa 33 X1X/XX
647 dom Tulipanowa 6 1893 688 dom Wałowa 34 X1X
648 dom Ujejskiego 12 X1X/XX 689 dom Wałowa 37 X1X/XX
650 dom Ujejskiego 16 X1X/XX 691 dom Wałowa 4 XV111/X1X
652 dom Ujejskiego 9 pocz. XX 693 dom Wałowa 43 X1X/XX
653 dom Urszulańska 3 X1X/XX 694 dom Wałowa 47 XX
654 dom Urszulańska 5 X1X/XX 695 dom Wałowa 5 poł. X1X
655 dom Urszulańska 6 pocz. XX 696 dom Wałowa 6 2 poł. X1X
656 dom Urszulańska 7/9 2 pol. X1X 697 dom Wałowa 8 2 poł. X1X
657 dom Urszulańska 8 X1X/XX 698 dom Wałowa 9 X1X/XX
658 dom Urszulańska 9 pocz. XX 699 dom Waryńskiego 6 pocz. XX
659 dom Urszulańska 10 1920-25 700 dom Waryńskiego 7 pocz. XX
660 dom Urszulańska 11 pocz. XX 701 dom Waryńskiego 9 1900
661 dom Urszulańska 13 pocz. XX 702 dom Warzywna 3/3a 2 poł. X1X
662 dom Urszulańska15 ok.1920 703 dom Wąska 1 X1X
663 willa Urszulańska18 pocz. XX 704 dom Wekslarska 1 l poł. X1X
XV1-1 poł. 745 dom Widok 86 1937
705 dom Wekslarska 11
X1X
746 dom Widok 87 pocz. XX
706 dom Wekslarska 13 2 poł. XV1
747 dom Widok 93 l.20 XX
708 dom Wekslarska 17 XV111
749 dom Wielkie Schody 1
709 dom Wekslarska 3 1 poł. X1X
750 dom Wielkie Schody 3 pocz. XV11
751 dom Wielkie Schody 4 pocz. X1X
752 dom Wielkie Schody 5 XV111
712 dom Wekslarska 7 l poł. X1X
753 dom Wielkie Schody 7 XV-pocz. X1X
713 dom Wekslarska 9 l poł. X1X
XV1-k.
714 dom Westwalewicza 4 pocz. XX 754 dom Wielkie Schody 9
XV111
715 dom Westwalewicza 6 pocz .XX budynek
755 Wiśniowa 44 l.20 XX
gospodarczy
716 dom Westwalewicza 8 X1X/XX
756 dom Wiśniowa 75 ok.1925
757 leśniczówka Wiśniowa 88 l.30 XX
718 dom Widok 105 l.20 XX 758 Stajnia Wiśniowa 89 I.30 XX
719 dom Widok 111 l.20 XX 759 dom Wojtarowicza 1 pocz. XX
721 dom Widok 119 ok.1912 761 dom Wojtarowicza 18 pocz. XX
723 dom Widok 32 1926 763 dom Wojtarowicza 21 pocz. XX
725 dom Widok 36 1907 765 dom Wojtarowicza 23 pocz. XX
727 Dom Widok 39 1936 767 dom Wojtarowicza 26 pocz. XX
731 dom Widok 45 pocz. XX 771 dom Wojtarowicza 6 pocz. XX
732 dom Widok 54 pocz. XX 772 dom Zagumie 37 1933
733 dom Widok 58 ok.1935 773 dom Zagumie 51a l.20 XX
734 dom Widok 61 pocz. XX 774 dom Zagumie 55 1932
735 dom Widok 62 l.30 XX 775 dom Zagumie 59 ok.1925
736 dom Widok 63 pocz. XX 776 dom Zagumie 61 ok.1920
739 dom Widok 74 ok.1930 779 dom Zagumie 76 l.30 XX
740 dom Widok 75 pocz. XX 780 dom Zagumie 79 ok.1910
741 dom Widok 76 i 78 ok.1930 781 dom Zagumie 83a 1938
742 dom Widok 79 l.20 XX 782 dom Zagumie 85a l.30 XX
743 dom Widok 80 ok.1930 783 dom Zagumie 85b l.20 XX
744 dom Widok 81 l.30 XX 784 dom Zagumie 87a l.30 XX
785 dom Zagumie 93 pocz. XX 802 dom Żydowska 15 poł. X1X
786 dom Zakątna 11 1.poł. X1X 803 dom Żydowska 16 2 poł. XV1
787 dom Zakątna 19 1.poł. X1X 804 dom Żydowska 17 XV1/XV11
788 dom Zakątna 3 k. XV111 805 dom Żydowska 18 XV1
789 dom Zakątna 5 ok.1870 806 dom Żydowska 19 2 poł. X1X
790 dom Zakątna 9 1 poł. X1X 807 dom Żydowska 2 XV1
791 Dom Ziemniaczana 12 1926 808 dom Żydowska 21 XV1
792 Dom Ziołowa 4 I.30 XX 809 dom Żydowska 22 poł. X1X
793 dom Ziołowa 6 l.30 XX 810 dom Żydowska 3 ok. poł. X1X
794 Dom Żurawinowa 4a I.20 XX 811 dom Żydowska 4 XV11/XV111
795 dom Żurawinowa 14a pocz. XX
812 dom Żydowska 5 XV1/XV11
796 dom Żurawinowa 22 ok.1929
813 dom Żydowska 6 XV1
797 dom Żurawia 14 l.20 XX
814 dom Żydowska 7 poł. X1X
798 dom Żurawia 4 1908
799 dom Żydowska 11 2 poł. XV1
800 dom Żydowska 12 XV1/XV11
801 dom Żydowska 13 2 poł. XV1

z.1 TARNOW Studium 26.09.2014

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

z.1 TARNOW Studium 26.09.2014

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

PREZYDENT MIASTA TARNOWA

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW

część tekstowa zmiany studium uwarunkowań i kierunków

załącznik nr 1: część tekstowa zmiany „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania prze-

wykonawca: BUDPLAN Sp. z o.o.

autorzy: główny projektant: mgr inż. Anna Bereś

środowisko przyrodnicze inż. Zuzanna Górecka

infrastruktura techniczna inż. Tomasz Jedynak

komunikacja mgr inż. Jacek Steinke

współpraca inż. Marzena Markiewicz

załącznik nr 1 – część tekstowa studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego

załączniki 2a-2f – część graficzna studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego,

stanowiąca rysunki w skali 1:10 000:

 załącznik nr 2a. Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego

 załącznik nr 2b. Kierunki zagospodarowania przestrzennego

 załącznik nr 2c. Kompozycja przestrzenna miasta

 załącznik nr 2d. Dziedzictwo kulturowe

 załącznik nr 2e. Układ komunikacyjny

 załącznik nr 2f. Infrastruktura techniczna

załącznik nr 4 – rozstrzygnięcie o sposobie rozpatrzenia uwag wniesionych do studium

CZĘŚĆ A – UWARUNKOWANIA ZAGOSPDOAROWANIA PRZESTRZENNEGO

CZĘŚĆ B – KIERUNKI ZAGOSPDOAROWANIA PRZESTRZENNEGO

XII. POLITYKA PRZESTRZENNA MIASTA ......................................................................................131

Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym

Rada Miejska w Tarnowie podjęła Uchwałę Nr XVIII/243/2008 z dnia 24 stycznia

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Zasadność dokonania zmiany studium wynika z:

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

W ustawie z 2003 r. nastąpiło zdecydowane rozszerzenie pola analiz i zakresu „określeń”

Opracowanie swym zakresem obejmuje część uwarunkowań – część A, zawierającą ana-

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

II. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z POLITYKI PRZESTRZENNEJ

1) Koncepcja przestrzennego zagospodarowania kraju

Przyjęta w grudniu 2011 r. Koncepcja przestrzennego zagospodarowania kraju definiuje

Rozwój kraju nastąpić ma między innymi w oparciu o obszary funkcjonalne ośrodków

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

2) Plan zagospodarowania przestrzennego województwa małopolskiego

Plan zagospodarowania przestrzennego województwa małopolskiego został przyjęty

Uwarunkowania rozwoju istotne dla zagospodarowania przestrzennego

 Tarnów jako ośrodek o randze regionalnej, jeden z 3 powiatów grodzkich w województwie

w zakresie środowiska przyrodniczego:

 położenie miasta nad rzekami: Dunajec i Biała Tarnowska

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

 przeważająca część Tarnowa znajduje się w strefie obszarów silnie przekształconych

 drugie co do wielkości pod względem ludności miasto w województwie małopolskim

w zakresie środowiska kulturowego:

 bogactwo dziedzictwa kulturowego: obiekty budownictwa i architektury, cmentarze, obiekty

w zakresie strefy gospodarczej:

 w strukturze podmiotów gospodarczych przeważa względna większość firm przemysłowych

w zakresie infrastruktury technicznej:

 bardzo wysoki stopień zagrożenia powodziowego

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

 przebieg przez teren miasta gazociągów: gazociąg wysokoprężny o znaczeniu krajowym

Plan określa strefy i obszary problemowe na terenie województwa małopolskiego. Do

Kierunki rozwoju wyznaczone w planie

„harmonijne gospodarowanie przestrzenią jako podstawa dynamicznego i zrów-

W rozumieniu planu harmonijne gospodarowanie przestrzenią będzie polegało na

W zakresie kształtowania ładu przestrzennego plan określa, iż środkowa strefa eko-

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Na rysunkach 2-7 przedstawiono wyrysy z wybranych kierunkowych rysunków pla-

Rysunek 2. Zagadnienia transportu w planie zagospodarowania przestrzennego województwa małopolskiego

 budowa autostrady A4 Katowice – Kraków, planowane 2 węzły w Tarnowie

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO