Professional Documents
Culture Documents
Η ανθρώπινη φωνή
Το έργο αυτό παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το 1930 στην Comédie-Française
με ερμηνεύτρια την Berthe Bovy.
Σκηνικά
Η σκηνή δείχνει την κρεβατοκάμαρα μιάς γυναίκας. Δωμάτιο όχι πολύ φωτισμένο,
χρώμα προς το μπλε. Στ’ αριστερά ένα ξέστρωτο κρεβάτι, στα δεξιά μια μισοανοιχτή
πόρτα που οδηγεί σ’ ένα λευκό μπάνιο, έντονα φωτισμένο. Στο κέντρο του τοίχου
ένα κάδρο. Η γενική αίσθηση είναι ότι κάτι κακό μπορεί να συμβεί.
Μπροστά, στο κέντρο, μιά πολυθρόνα κι ένα τραπεζάκι. Επάνω του υπάρχουν ένα
τηλέφωνο, βιβλία, ένα αμπαζούρ που ρίχνει ένα σκληρό φως.
Με το άνοιγμα της αυλαίας αποκαλύπτεται ένα δωμάτιο χωρίς ζωή. Μπροστά στο
κρεβάτι, μιά γυναίκα με μακριά νυχτικιά είναι πεσμένη καταγής, σαν δολοφονημένη.
Σιωπή. Η γυναίκα ανασηκώνεται, αλλάζει θέση και μένει ξανά ακίνητη. Τελικά,
αποφασίζει να σηκωθεί, παίρνει ένα παλτό που είναι στο κρεβάτι και πηγαίνει προς
την πόρτα αφού μισοσταθεί μπροστά στο τηλέφωνο. Όταν αγγίζει την πόρτα, κτυπά
το τηλέφωνο. Πετά το παλτό και τρέχει. Το παλτό μπερδεύεται στα πόδια ης και το
διώχνει από μπροστά της με μιά κλωτσιά. Σηκώνει το ακουστικό.
Γιά κάθε φάση αυτού του μονολόγου-διαλόγου (φάση του σκύλου - φάση του
ψέματος - φάση της άλλης γυναίκας στο τηλέφωνο κ.λ.π.) θα υπάρχει και μιά
διαφορετική στάση του σώματος. Η νευρικότητα δεν θα δείχνεται με τη βιασύνη,
παρά μ’ αυτή τη διαδοχική αλλαγή στάσεων. Η ηρωΐδα αλλάζει κάθε τόσο στάση
επειδή στην προηγούμενη στάση, από ένα σημείο και πέρα, αισθάνεται πολύ
άβολα.
Η νυχτικιά, το ταβάνι, η πόρτα, η πολυθρόνα, τα σεντόνια και το αμπαζούρ είναι
λευκά.
Πρέπει να υπάρχει ένας φωτισμός από το σημείο του υποβολείου που να σχηματίζει
μιά μεγάλη σκιά ψηλά, πίσω από την γυναίκα όταν κάθεται και ο όποιος φωτισμός θα
τονίζει αυτόν του αμπαζούρ.
Το ύφος αυτού του έργου αποκλείει κάθε ζωηρό, με μπρίο, παίξιμο. Ο συγγραφέας
συνιστά στην ηθοποιό που θα παίξει χωρίς την επίβλεψή του να μην βάλει στο
παίξιμο της καμιά ειρωνεία πληγωμένης γυναίκας, καμιά σκληρότητα. Η ηρωΐδα είναι
μιά συνηθισμένη, χωρίς κάτι το ιδιαίτερο γυναίκα, καταερωτευμένη, που δεν θα
προσπαθεί τίποτ’ άλλο παρά να παγιδέψει τον άντρα, ώστε αυτός να ομολογήσει το
ψέμα του και τελικά να μην είναι το ψέμα η τελευταία ανάμνηση.
Η ηθοποιός πρέπει να σεβαστεί το κείμενο διότι όλα αυτά που φαίνονται σαν
ασυνταξίες, σαν άχαρες, βαρετές φράσεις, επαναλήψεις, στην πραγματικότητα είναι
αποτελέσματα σοβαρής προσοχής.
Ζαν Κοκτώ
Αλό, εσύ είσαι; ............. εσύ είσαι; ........................... Ναι ............... Δεν
ακούω καθόλου καλά ................................ ακούγεσαι πολύ μακριά, πολύ
μακριά .......................... είναι κι άλλοι στην ίδια γραμμή .........................
Ξανακάλεσε. Αλό! Ξα-να-κά-λε-σε ...................... Λέω: πάρε με
πάλι .......................... Σας είπα, κυρία μου, κλείστε το τηλέφωνό σας.
Δεν είναι ιατρείο εδώ ................. Αλό! .......................
Αλό! Εσύ είσαι; .................. Έλα, επί τέλους ........................ ναι ........
πολύ καλά ............................ αλό! .......................... ναι .................... Μα
είναι πραγματικά μαρτύριο, μ’ όλον αυτόν τον κόσμο δεν μπορώ να σ’
ακούσω ......................... ναι ................................... ναι
..............................................................................................................
όχι ......................... κατά τύχη ..............................................................
Γύρισα πριν από δέκα λεπτά .................................. Είχες ξαναπάρει και
πριν; ............................. Α ............. όχι, όχι .............................. Δεν
έφαγα εδώ ............................... Στη Μάρθα έφαγα ....................... Τώρα
πρέπει να ’ ναι έντεκα και τέταρτο ......................... Σπίτι είσαι; .............
Κύττα το εκκρεμές ................................................. Αυτό
σκεφτόμουνα .......................... Ναι, γλύκα μου ............................. Χτες το
βράδυ; Χτες το βράδυ ξάπλωσα νωρίς κι επειδή δεν μπορούσα να
κοιμηθώ πήρα ένα χάπι ............. όχι .......... μόνο ένα ............ στις
εννιά ............... Μου πονούσε λίγο το κεφάλι, αλλά μου πέρασε. Το πρωΐ
ήρθε η Μάρθα. Ήπιαμε καφέ. Μετά πήγα για ψώνια. Γύρισα. Έβαλα όλα
τα γράμματα στον κίτρινο τον σάκο. Μετά ..................... Τι; ......................
Αντέχω ...................... Αλήθεια σου λέω .................. Έχω πολύ, πολύ
κουράγιο ................... Μετά; Μετά ντύθηκα. Ήρθε η Μάρθα και με πήρε
και ....................... αυτά .................. Ναι, απ’ την Μάρθα έρχομαι. Χρυσός
άνθρωπος .............. πολύ καλή, πάρα πολύ καλή ............................. Έτσι
φαίνεται, αλλά η ίδια δεν είναι έτσι. Είχες δίκαιο, όπως πάντα.
.............................................. Το φόρεμά μου το ροζ, με τη
γούνα ..................... Το μαύρο το καπέλο ....................ναι, φορώ ακόμη
το καπέλο ................ όχι δεν καπνίζω. Μόνο τρία κάπνισα ............. Ναι,
είναι αλήθεια .................................. Ναι,
ναι ............................................... είσαι πολύ καλός ................................
Εσύ; Γύρισες; .......................... Έμεινες σπίτι ................... Ποιά
δίκη; ..................... α, ναι .......................... δεν πρέπει να
κουράζεσαι ............ Αλό! .......... Αλό! Μη με κόβετε. Αλό! ............ Αλό!
Μάτια μου ............. αλό ............... Αν μας κόψουν, ξαναπάρε με
αμέσως ................. φυσικά ........... Αλό! Όχι ............... εδώ θα
’μαι ............... Ο σάκος; ................ Τα δικά σου γράμματα και τα δικά μου.
Μπορείς να στείλεις να τα πάρουν όποτε θες .........................................
Είναι σκληρό ................... Το καταλαβαίνω ............................... Όχι,
καρδιά μου, μη μου ζητάς συγνώμη, είναι πολύ φυσικό, εγώ είμαι που
φέρομαι
ηλίθια .........................................................................................................
........................................................ Είσαι πολύ
καλός .........................................................................................................
........................................................................ Είσαι πολύ καλός ..............
Ούτε εγώ πίστευα ότι θα ήμουνα τόσο δυνατή ................................... μη
με θαυμάζεις. Ζω, κινούμαι, σαν υπνοβάτις. Ντύνομαι, φεύγω, γυρίζω
εντελώς μηχανικά. Ίσως αύριο νά ’μαι λιγότερο
γενναία ......................................................................................................
.................................................... Εσύ; .....................................................
Μα, όχι ................................ όχι, χαρά μου, δεν έχω κανένα παράπονο
εναντίον σου ............................ δεν ...................... δεν ........................
δεν έχω ....................... Πως; ..................................... Πολύ
φυσικά ............................. Το αντίθετο .......................
Είχαμε ....................... Είχαμε πάντοτε συμφωνήσει να είμαστε ειλικρινείς
ο ένας στον άλλον και θα μου φαίνονταν έγκλημα να μη μου έλεγες
τίποτα ως την τελευταία στιγμή. Το χτύπημα έτσι θα ήταν πολύ πιό
σκληρό, ενώ τώρα είχα όλο τον καιρό να συνηθίσω, να
καταλάβω ................. Ποιά κωμωδία; ............. Αλό! ...............................
Ποιός ........................... Σου παίζω εγώ κωμωδία; ...................... Με
ξέρεις πολύ καλά, δεν μπορώ να υποκρίνομαι .......................
καθόλου .......................... καθόλου ............... Πολύ
ήρεμη .......................... Θα το μάθαινες ............. Λέω: θα το μάθαινες. Η
φωνή μου δεν είναι από άνθρωπο που κρύβει κάτι ...................... Όχι,
έχω πάρει απόφαση να κάνω κουράγιο και θα κάνω ...........
Στάσου .............. δεν είναι το ίδιο ....... μπορεί, αλλά όσο και να το
υποψιάζεσαι, όσο και να προετοιμάζεσαι για το κακό, πάντα εκείνο
έρχεται ξαφνικά .......................... Μην υπερβάλεις .................. παρ’ όλα
αυτά είχα συνηθίσει. Εσύ φρόντιζες να με παίρνεις στην αγκαλιά σου σαν
μικρό παιδί, να μα νανουρίζεις ........................ Ο έρωτάς μας είχε να
αντιμετωπίσει πολύ δύσκολες καταστάσεις. Ή θα έπρεπε κανείς να
αντισταθεί, να πει όχι σε πέντε χρόνια ευτυχίας ή να το ρισκάρει. Εγώ
ποτέ δεν πίστεψα ότι όλα στη ζωή μπορούν να διορθωθούν. Πληρώνω
ακριβά αυτή τη χαρά, αλλά το άξιζε ................. Αλό! .................. Λέω: το
άξιζε ..................... και δεν μετανιώνω .................... δεν ............... δεν
μετανιώνω για τίποτα - τίποτα -
τίποτα ................................................................................... Εσύ .............
κάνεις λάθος ...................... δεν .......................... δεν .... Έτσι νομίζεις.
Έχω ................... αλό! ........................ έχω ................ Έχω αυτό που
αξίζω. Θέλησα να ζήσω μιά τρελή χαρά, μιά τρελή
ευτυχία ..................................... γλύκα μου ....................... άκου .......
αλό! ............................................. γλύκα μου ............................ άσε
με ....................... αλό! ........................ άσε με να σου μιλήσω. Μην
κατηγορείς τον εαυτό σου για τίποτα. Όλα είναι δικό μου σφάλμα. Ναι,
ναι, ναι ................................... Θυμήσου εκείνο το απόγευμα της
Κυριακής στις Βερσαλλίες και το λάστιχο του αυτοκινήτου ............
Α! ......................... Λοιπόν ......................... Εγώ ήμουνα που σου ζήτησα
να ’ρθεις , εγώ ήμουνα που σου έκλεισα με το χέρι μου το στόμα σου,
εγώ ήμουνα που σου είπα ότι όλα τ’ άλλα μου ήταν εντελώς
αδιάφορα ................................................... όχι ............... όχι ...................
όχι ................... έχεις άδικο .............. Εγώ ................ εγώ ......................
εγώ τηλεφώνησα πρώτη ....................... ήταν Τρίτη ..... είμαι
βέβαιη ............................ Τρίτη 27 του μηνός. Το τηλεγράφημά σου
έφτασε δευτέρα βράδυ στις 26. Θυμάμαι πολύ καλά αυτές τις
ημερομηνίες ................................................................... Η μητέρα σου;
Γιατί; ....................... Πραγματικά δεν αξίζει τον κόπο ...........................
Δεν ξέρω ακόμη ............... Ναι .............. ίσως ...................... Α, όχι,
σίγουρα όχι αμέσως. Εσύ; ................. Αύριο; ......................... Δεν ήξερα
ότι θα ’ταν τόσο γρήγορα .................. Λοιπόν, περίμενε ................... είναι
πάρα πολύ απλό ......................... Θ’ αφήσω τον σάκο στον θυρωρό. Ας
περάσει ο Ζοζέφ να τον πάρει ............................. Εγώ μπορεί να μείνω,
αλλά μπορεί να πάω μερικές μέρες στην εξοχή με την
Μάρθα .......................................................................................................
....... Εδώ είναι. Μοιάζει με πονεμένο άνθρωπο. Χτες όλη τη μέρα
πηγαινοέρχονταν ανάμεσα στη ντουλάπα και το δωμάτιο. Σήκωνε τ’ αυτιά
του, αφουγκράζονταν, σ’ έψαχνε παντού. και φαίνονταν να είναι
θυμωμένος που δεν έψαχνα κι εγώ μαζί του ............................. Νομίζω
καλύτερα θα ήταν να έρθει μαζί σου ........................... Να μην αισθάνεται
δυστυχισμένο ...................... Εγώ! .................... Αυτό δεν είναι σκυλί για
μιά γυναίκα. Δεν θα μπορώ να το φροντίζω. Δεν θα μπορώ να το
πηγαίνω βόλτες. Καλύτερα να μείνει μαζί
σου ............................................. Θα με ξεχάσει γρήγορα .....................
θα δούμε ................ θα δούμε ................. Δεν είναι τόσο δύσκολο. θα
πεις ότι είναι το σκυλί από έναν φίλο σου. Τον Ζοζέφ τον αγαπάει. Ας
περάσει ο Ζοζέφ να το πάρει ................................ Θα του βάλω το
κόκκινο το λουράκι. Έχει γραμμένο επάνω τ’ όνομά ......................... Θα
δούμε ........................................................................................
ναι .......................................................................... ναι, καρδιά
μου .......... σύμφωνοι ................................ μα, ναι καρδιά
μου .............................. Ποιά γάντια; Εκείνα με τη γούνα που τα έχεις για
να οδηγείς; ................................ Δεν ξέρω. Δεν τα έχω δει. Μπορεί, θα
ψάξω ................................ Περίμενε, Μην κλείσεις.
Παίρνει τα γούνινα γάντια που είναι πάνω στο τραπέζι, πίσω από την
λάμπα και τα φιλά με πάθος. Μιλά έχοντας τα γάντια στο μάγουλό της.
ΑΥΛΑΙΑ