KOD____________

Dolnośląski Konkurs
ETAP POWIATOWY
CHEMICZNY
4 grudnia 2023 r.
zDolny Ślązak godz. 12.00
dla uczniów szkół podstawowych
czas trwania 60 minut
w roku szkolnym 2023/2024
Kuratorium Oświaty we Wrocławiu

INSTRUKCJA

1. Pisz wyraźnie czarnym lub niebieskim długopisem.

2. Wpisz swój kod na każdej stronie arkusza i na karcie odpowiedzi.
3. Wszystkie swoje odpowiedzi wpisz na karcie odpowiedzi, tylko one będą oceniane przez osobę
sprawdzającą. Nie używaj korektora. W razie pomyłki skreśl odpowiedź i napisz powyżej jeszcze raz.
4. W zadaniach rachunkowych należy przedstawić tok rozumowania oraz podać wynik z jednostką.
5. Pamiętaj, że pracujesz samodzielnie. Nie możesz korzystać z żadnych pomocy oprócz dołączonego
układu okresowego. Potrzebne informacje zawarte są w treści zadań.
6. Poza arkuszem i kartą odpowiedzi nie możesz używać innych kartek.
7. Przy każdym zadaniu zapisano możliwą do zdobycia liczbę punktów.
8. Maksymalna liczba punktów do zdobycia wynosi 40.

Powodzenia!

Wojewódzka Komisja Konkursowa, zDolny Ślązak 2023/2024, CHEMIA – etap powiatowy

1
 KOD____________

1. Izotop atomu pewnego pierwiastka opisany jest w następujący sposób: „posiada on 124 neutrony
i jego liczba masowa wynosi 206”. Wybierz pierwiastek, którego dotyczy ten opis. (0-1)

A. ołów B. uran C. polon D. bizmut

2. W celu otrzymania kwasu azotowego(III) do reakcji z wodą używamy tlenku o wzorze (0-1)

A. NO B. N2O C. N2O3 D. N2O5

3. W celu otrzymania roztworu zasady do reakcji używamy wodę oraz (0-1)

A. N2O B. CuO C. Na2O D. Al2O3

4. W którym tlenku stosunek wagowy składników wynosi 3:2? (0-1)

A. NO B. CO2 C. SO2 D. MgO

5. Z podanych związków wskaż ten, który ma charakter kwasowy. (0-1)

A. NH3 B. CH4 C. SO2 D. BaO

6. Wskaż tlenki, które w reakcji z wodą tworzą substancje ulegające dysocjacji z wytworzeniem kationów
wodoru. (0-1)

A. CO2 i SO2 B. SO2 i CO C. Na2O i CO2 D. MgO i N2O5

7. Stężenie nasyconego w danej temperaturze roztworu wodorotlenku jest równe 10%. Rozpuszczalność
tego wodorotlenku wynosi (0-1)
A. 25 g na 100 g wody.
B. 11,1 g na 100 g wody.
C. 15,1 g na 100 g wody.
D. 22,2 g na 100 g wody.

8. Tlen stanowi produkt rozkładu wielu związków chemicznych. Najwięcej tlenu można otrzymać
wskutek całkowitego rozkładu 10 gramów (0-1)
A. tlenku rtęci(II).
B. tlenku wodoru (wody).
C. chloranu(V) potasu (2 KClO3 → 2 KCl + 3O₂).
D. nadtlenku wodoru pod wpływem ciepła (2 H2O2 → O2 + 2H2O).

9. W jakim stosunku masowym należy zmieszać 10% (% masowe) roztwór kwasu octowego
z wodą, aby otrzymać roztwór 6% (% masowe)? (0-1)

A. 3 : 2 B. 2 : 3 C. 3 : 1 D. 1 : 1

Wojewódzka Komisja Konkursowa, zDolny Ślązak 2023/2024, CHEMIA – etap powiatowy

2
 KOD____________

𝟐𝟎𝟗
10. Na podstawie zapisu 𝟖𝟑 𝑩𝒊 można stwierdzić, że atom bizmutu ma (0-1)

A. 83 neutrony. B. 292 neutrony. C. 126 neutronów. D. 209 neutronów.

11. Wiązania jonowe występują w cząsteczce o wzorze (0-1)

A. N2 B. HCl C. CH4 D. K2O

12. Uzupełnij równania reakcji dysocjacji podanych niżej związków. (0-4)

A. Ba(OH)2 → ………. + ………. B. ………… → Fe3+ + … Cl -

C. ………… → … H+ + SO4 2- D. Al2(SO4)3 → ………. + ……….

13. Rozpuszczalność jest wielkością stałą w danej temperaturze. Rozpuszczalność pewnej soli
w temperaturze 50°C wynosi 120 g w 100 g wody. Oblicz, ile gramów tej soli wykrystalizowało, gdy z 450 g
nasyconego roztworu w temperaturze 50°C odparowano wodę o masie 35 g. Obliczenia wykonaj zgodnie
z podpunktami poniżej. (0-4)
A. Oblicz masowy skład 450g roztworu nasyconego (woda / sól).
B. Oblicz masowy skład roztworu po odparowaniu wody (woda / sól / roztwór).
C. Oblicz masę soli, która wykrystalizowała.
D. Wynik podaj w zaokrągleniu do liczby całkowitej.

14. Azot to pierwiastek 15 grupy układu okresowego, który posiada 5 elektronów walencyjnych.
W połączeniu z tlenem tworzy związki o wzorach: N2O, NO, NO2, N2O3 i N2O5. Spośród wymienionych
związków wybierz ten, który posiada największą zawartość procentową azotu (% masowe) oraz podaj
jego pełną nazwę systematyczną. (0-2)

15. Zapisz równania reakcji na podstawie słownego opisu i określ ich typ. (0-5)
A. rozkład tlenku srebra(I) na pierwiastki
B. spalanie litu w tlenie, w wyniku czego powstaje tlenek litu
C. reakcja magnezu z kwasem chlorowodorowym
D. reakcja zobojętniania wodorotlenku strontu kwasem azotowym(V)

16. Dane są wodne roztwory wodorotlenków o wzorze ogólnym MeOH oraz wodne roztwory kwasów
o wzorze ogólnym HX. Wszystkie roztwory mają identyczne stężenia. Uzupełnij zdania, wybierając jedną
z opcji podanych w nawiasie. (0-1)

A. Wyższe pH mają roztwory (kwasów / zasad).

B. Roztwory kwasów o identycznym stężeniu, ale większej mocy mają pH (niższe / wyższe) od roztworów
kwasów słabszych.

Wojewódzka Komisja Konkursowa, zDolny Ślązak 2023/2024, CHEMIA – etap powiatowy

3
 KOD____________

17. Dokończ poniższe zdania, wpisując w odpowiednie miejsca informacje dotyczące struktury
elektronowej atomu bromu, atomu wodoru oraz związku chemicznego, który tworzą ze sobą te atomy.
(0-2)

A. Atom bromu ma konfigurację elektronową ………………………………………….. .

B. Brom z wodorem tworzą cząsteczkę o wzorze………………………………………. .

C. Wiązanie pomiędzy tymi atomami jest wiązaniem ………………………………………………………………………. .

18. Uzupełnij tekst właściwymi słowami. Brakujące słowa wybierz spośród podanych w nawiasie. (0-1)

A. Aby sprawdzić, czy w zlewce znajduje się nasycony roztwór chlorku potasu w danej temperaturze, należy
dodać do roztworu kryształki tej soli, ponieważ w roztworze nasyconym (rozpuści się / nie rozpuści się)
więcej soli.
B. Można także ochłodzić roztwór, ponieważ wówczas (wykrystalizują / nie wykrystalizują) z roztworu
kryształy chlorku potasu.
19. Nawozy, zwane saletrami, to sole azotanowe(V). Najbardziej znane to saletra chilijska, indyjska
i norweska. Na podstawie podanych informacji przyporządkuj nazwy zwyczajowe do nazw
systematycznych i podaj wzory tych soli. Podczas całkowitej dysocjacji saletry norweskiej powstaje dwa
razy więcej anionów niż kationów. Najmniejszy % wagowy azotu występuje w saletrze indyjskiej. (0-5)

20. Wykonano doświadczenia według schematu. (0-5)

tlenek fosforu(V) sód miedź

woda + fenoloftaleina woda + fenoloftaleina woda + fenoloftaleina

A. Podaj numer probówki, w której fenoloftaleina zmieniła barwę.

B. Podaj numer probówki, w której nie zaszła reakcja chemiczna.

C. Podaj numer probówki, w której pH cieczy w probówce zwiększyło się.

D. Podaj numer probówki, w której wydzielił się gaz.

E. Podaj numer probówki, w której uniwersalny papierek wskaźnikowy po zanurzeniu w mieszaninie

poreakcyjnej przyjmie barwę czerwoną.

Wojewódzka Komisja Konkursowa, zDolny Ślązak 2023/2024, CHEMIA – etap powiatowy

4
 KOD____________
Brudnopis (zapisy w brudnopisie nie będą sprawdzane)

Wojewódzka Komisja Konkursowa, zDolny Ślązak 2023/2024, CHEMIA – etap powiatowy

5
 KOD____________

Wojewódzka Komisja Konkursowa, zDolny Ślązak 2023/2024, CHEMIA – etap powiatowy

6