YÖNETİCİLER İÇİN

MOBBİNG
SERTİFİKA EĞİTİMİ
MODÜL 6

Hazırlayan

Dr. Mustafa Kemal TOPÇU

www.aknetbusiness.com
 Freudian Yaklaşım Maslow teorisi veya ihtiyaçlar
hiyerarşisi teorisi
Barınma-Korunma Kendini gerçekleştirme gereksinimi
Açlık-Beslenme Saygınlık gereksinimi
Cinsellik Ait olma, sevgi, sevecenlik
gereksinimi
Saldırganlık Güvenlik gereksinimi
Fizyolojik gereksinimler

NEDEN HERKESTE OLMAZ?

» Bunu etkileyen pek çok faktör vardır:
Doğuşsal nedenler (Genetik, intrauterin)
Çocukluk dönemi
Kurumsal farklılıklar
Bireysel Farklılıklar

 Yöneticiler İçin Mobbing Sertifika Eğitimi

MOBBİNG → STRES

→ STRES

MOBBİNG →
STRES

STRES
→
STRES

www.aknetbusiness.com 
KURBANA ETKİLERİ
» Kaygı, duygudurum bozuklukları
» Panik atak
» Davranışsal bozukluklar, iştahsızlık
» Alkolizm, kusma, toksikomani
» Motivasyon kaybı
» Erken emeklilik
» Performans kaybı
» Sosyal ve duygusal durumlara uyum sağlama güçlükleri
» Mobbinge maruz kalmanın yarattığı ana klinik ve psikopatolojik boyutu % 50 ile
kaygı ve duygudurum bozuklukları
» Depresyon
» Post travmatik stres bozukluğu
» vd.

Mobbing vs. Stres

1- Psikiyatrik Sonuçlanma?

 Yöneticiler İçin Mobbing Sertifika Eğitimi

www.aknetbusiness.com 

Yorgunluk

Erken uya nma

Yöneticiler İçin Mobbing Sertifika Eğitimi

Boyunda gerginlik *

Libido kaybı**

ŞİKAYETLER
İshal**

Zayıflama**

Diş gıcırdatma**
Post Travmatik Stres Disorder (PTSD)?

Belirtiler:

Canlandırma İçe kapanma Aşırı uyarılma

Mobbing: Bireysel Sonuçları

* İsveç’te yapılan istatistiksel bir araştırmanın bulgularına göre ise bir yıl içinde
gerçekleşen intiharların
* %10-%15’inin nedeni mobbingdir.
www.aknetbusiness.com 
 Nezle
Grip

Nöroz Kanser

→
→
→
Psikoz → → Astım
MOBBİNG

Depresyon
→ → Egzama
ve diğer

→
→

cilt h.
→

Kalp h. PTSD
Mide
Ülseri

Birinci Derece İkinci Derece Üçüncü Derece

Mobbing Mobbing Mobbing
Ağlama Yüksek tansiyon Şiddetli depresyon

Zaman zaman uyku Kalıcı uyku bozuklukları Panik ataklar

bozuklukları
Alınganlık Mide bağırsak sorunları Kalp krizleri
Konsantrasyon bozukluğu Konsantrasyon Diğer ciddi hastalıklar
bozuklukları
Aşırı kilo alma veya Kazalar
verme
İntihar girişimleri

Üçüncü bir kişiye yönelik

şiddet

 Yöneticiler İçin Mobbing Sertifika Eğitimi

 Tablo 1: Mobbing’in Maliyetleri

ETKİ ALANI PSİKOLOJİK MALİYETLER PARASAL MALİYETLER

BİREYLER * Stres * Duygusal * Terapi * İaçla ayakta

* Kazalar rahatsızlıklar *İşsizlik tedavi
* Sakatlıklar * Fiziksel * İş arama * Doktor, hastane
* Tecrit edilme rahatsızlıklar * Taşınma faturaları
* Ayrılık acıları * Mesleki kimlik * Kaza * Sigorta primleri
kaybı masrafları * Avukat ücretleri
* Arkadaşlıkların * Kapasite altı
kaybı çalıştırılma
* İntihar/Cinayet
AİLELER * Ayrılık/ * Çaresiz kalma * Ailenin gelir * Ayrılma/boşanma
boşanma acısı acısı kaybı masrafları
* Çocuklara * Karmaşa ve *Terapi
etkileri çatışmalar
ÖRGÜTLER * Anlaşmazlıklar * Düşük moral * Hastalık * Çalışanların
* Hastalıklı * Kısıtlanmış izinlerinin tazminatı
Şirket Kültürü Yaratıcılık artması * İşsizlik maliyetleri
*Yüksek işgücü * Erken emeklilik
devri * Yükselen
*Düşük verim personel yönetim
*Düşük iş maliyetleri
kalitesi
*Uzmanlık
kaybı

www.aknetbusiness.com 
TOPLUM * Mutsuz * Politik kayıtsızlık * Sağlık * Kamu yardım
bireyler masrafları programlarına
*Sigorta talebin artması
masrafları * Zihinsel sağlık
*İşsizlik veya programlarına
kapasite altı talebin artması
çalışmadan * Malulen emeklilik
doğan vergi taleplerinin artması
kayıpları

Kaynak: Kırel Ç., Örgütlerde Pskikolojik Taciz (Mobbing) ve Yönetimi, Anadolu Üniversitesi
Yayınları No: 1806, Eskişehir, 2008 içinde Davenport, N., ve diğerleri, Mobbing İş Yerinde
Duygusal Taciz, (çev. Önertay, O.C.), Sistem Yayıncılık, İstanbul 2003, s:146-148

NASIL MÜCADELE EDEYİM?

SAĞLIĞIMI NASIL KORUYAYIM?

‘‘ Sosyalleşerek insanlaşan öznenin en büyük incinme kaynağı, kendi narsisizmdir.

Saldırganlık onun tarafından davet edilir.”

G. Rochlin-psikanalist

PSİKOLOJİDE SAVUNMA MEKANİZMALARI

ZARARLI OLANLAR FAYDALI OLANLAR

Bastırma Olayları entelektüelleştirme

Redetme Tepki oluşturma
Yöneltme Süblimasyon-Yüceltme
Yansıtma Hayal Kurma
Yanlış Mantık çıkarımları Doğru Mantık çıkarımları
Gerileme Akla uydurma
Saplanma Gerçekleme
Özdeşim Kurma Özdeşim Kurma

10 Yöneticiler İçin Mobbing Sertifika Eğitimi

Stres Yönetiminde Örgütsel Yaklaşım
» İş tasarımı
» İş çevresinin tasarımı
» Rol analizi, hedef belirleme, çalışana geribildirim sağlama
» Yönetimsel çözümler
» Örgütsel sosyal destek
» Seçme ve yerleştirme stratejileri
» Toplantılar
» Müzik yayını

Örgütsel Stres Yönetimi

1. Denetim (İşçinin işini denetleyebilmesi)

2. Katılım (Çalışanların örgüt içi bilgi akışına katılımı)
3. Özerklik (Hiyerarşik yapı yerine çalışma ekiplerine sorumluluk)
4. Esnek çalışma programları (İşverenler için çekici işçilere de yüksek iş
doyumu sağlayabilir)

www.aknetbusiness.com 11
Risk Değerlendirmesi İlkeleri

» Risklerden kaçınmak,
» Riskleri analiz etmek,
» Risklerle kaynağında mücadele etmek,
» Riskleri önlemek, önlenemiyor ise en aza indirmek,
» Tehlikeli olanı, tehlikesiz veya daha az tehlikeliyle değiştirme,
» Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunmaya göre öncelik vermek.

Risk Değerlendirme Metotları

1. Matris,
2. Kontrol Listeleri (Check- List),
3. Fine-Kinney,
4. Hata Modu ve Etkileri Analizi (FMEA), (Failure Modes and Effects Analysis)
5. Tehlike ve Çalışılabilirlik Analizi (HAZOP), (Hazard and Operability Studies)
6. Hata Ağacı Analizi (FTA), (Fault Tree Analysis)
7. Olay Ağacı Analizi (ETA), (Event Tree Analysis)
8. Neden – Sonuç Analizi
9. Ön Tehlike Analizi ( PrHA ),
10. Olursa Ne Olur Analizi (What İf),

AB
‘‘ Stres, şiddet, taciz ve zorbalık gibi psikososyal risklerin önemi giderek artmaktadır.
Psikososyal risklerin yönetimi yeni ve zor bir alandır.
(ESENER* araştırması, 2011)

* Yeni Ortaya Çıkan ve Acil Önlem Gerektiren Riskler Hakkında Avrupa İşletmeler
Araştırması

12 Yöneticiler İçin Mobbing Sertifika Eğitimi

Notlar:
........................................................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Copyright: Bu eserin tüm hakları saklıdır. İzinsiz, kısmen ya da tamamen hiçbir şekilde
kopya edilemez, çoğaltılamaz, dağıtılamaz. (2016)
www.aknetbusiness.com 13