BAUxBOUN TRAIN’23

CCPCJ
STUDY GUIDE
TURKÇE VERSİYON
 Kurul: Suç Önleme ve Ceza Adaleti Komitesi
Gündem Madde: Hükümlülerin Koşullarının Gözden Geçirilmesi ve Topluma Uyumları

İçindekiler

1. Komiteye Giriş: Suç Önleme ve Ceza Adaleti Komitesi

2. Gündem Maddesine Giriş: Hükümlülerin Koşullarının Gözden Geçirilmesi ve Topluma Uyumları

3. Anahtar Terimler

4. Tarihsel Arka Plan

5. Mevcut Durum

6. Önceki Eylemler

7. Gündem Maddesi ile İlgili Ek Konular

8. Sonuç

9. Cevaplandırılacak Sorular

10. Daha Fazla Okuma

11. Kaynaklar

Genel Sekreterden Mektup

Sayın Değerli Katılımcılar,

Boğaziçi Üniversitesi Model Birleşmiş Milletler Alt Komitesi ve Bahçeşehir Üniversitesi Model Birleşmiş
Milletler Kulübü adına, sizi BAUxBOUN Eğitim Konferansı'23'e hoş geldiniz demek benim için en büyük
onur ve mutluluk. Bu prestijli konferansta bize katılmaya karar verdiğiniz için memnuniyet duyuyoruz.

Adım Zühtü Anıl Tutar. Boğaziçi Üniversitesi'nde Moleküler Biyoloji ve Genetik okuyan bir son sınıf
öğrencisiyim ve BAUxBOUN Eğitim Konferansı'23 için Genel Sekreterlik görevini üstleneceğim. Bu üç
günlük süre zarfında, en iyi MUN eğitimini alacak ve bu konferans için özel olarak tasarlanmış olan harika
komitelerimizde yeni kazandığınız bilgileri kullanma şansına sahip olacaksınız.

Bu üç gün boyunca, akademik ve organizasyonel ekiplerimiz, sizi mümkün olan en tatmin edici konferans
deneyimiyle buluşturmak için ellerinden gelenin en iyisini yapacaklar, konferansın hazırlık aşamasında
yaptıkları gibi.

Son olarak, Genel Sekreter Yardımcıları Sayın Recep Eren Durgut ve Sayın Reysi Kurtaran'ın tüm katkıları
ve çalışmaları için teşekkür etmek istiyorum. Umarız MUN kariyerinizin en iyi üç gününü geçireceğiniz için
heyecanlısınızdır.

Saygılarımla,

Zühtü Anıl Tutar

BAUxBOUN Eğitim Konferansı'23 Genel Sekreteri

Komite'nin Alt Genel Sekreterlerinden Mektup

BAUXBOUN Delegeleri,

Sizlere ve bu saygın komisyona, Suç Önleme ve Ceza Adaleti Komitesi Alt Genel Sekreterleri olarak hizmet
etmekten mutluluk duyuyoruz. Bu güzel ama bazen acımasız dünyanın vatandaşları olarak, kötü insanları ve
kötü davranışları her gün, her saat ve hatta her dakika görmekteyiz. Altını çizmek istediğimiz bir soruyla
karşı karşıya kalmak zorunda kalırız: "Kötüyü nasıl aşabiliriz?" Tartışmamızın çatısı altında bulunacağımız
vakıf, tüm alanlardaki adalet için, hatta suçluların alanları için bile çözümler aramayı denemiş ve hâlâ bu
sorunu çözmek istemektedir. Komisyon, UNODC temsilcilerinin yardımını ve bu zorluğun üstesinden
gelmek için tüm delegelerini aramaktadır.

Yukarıda bahsedilen her şeyi sonlandırmak için, bu komitenin USG'ları olarak hepinizle tanışmayı ve MUN
sahasındaki yeteneklerinizi görmeyi dört gözle bekliyoruz.

Konumuzla ilgili en önemli kaynaklardan ikisini izlemenizi ve kılavuzumuzu incelemenizi öneririz:

https://www.youtube.com/watch?v=oyZgsupoH1Y https://www.youtube.com/watch?v=oOw4elu_XM8

Saygılarımla,

Doğukan Berke Aşık ve Onur Dere

Suç Önleme ve Ceza Adaleti Komitesi Alt Genel Sekreterleri

1. Komiteye Giriş: Suç Önleme ve Ceza Adaleti Komisyonu (CCPCJ)

 Şekil 1: CCPCJ Oturumu

Ekonomik ve Sosyal Konsey (ECOSOC), Suç Önleme ve Ceza Adaleti Komisyonu (CCPCJ) dahil birçok
işlevsel organdan birini kurmuştur. Bu, suçlar ve suçların önlenmesi konularında politika geliştiren temel bir
organizasyondur. Bu suçlar arasında, terörizm, organize suçlar, uyuşturucu ve insan kaçakçılığı, yolsuzluk
gibi sınırlı olmamak kaydıyla birçok şey bulunur. Bu aynı zamanda mahkumların muamelesi ve kadına
yönelik şiddet gibi insan haklarına ilişkin dünya çapındaki sorunları da içerebilir. Ayrıca, CCPCJ üyelerine
bilgi paylaşma, ulusal ve uluslararası politikalar oluşturma ve temel ceza adaleti hedeflerini belirleme fırsatı
sunar. Bu komisyonun başlıca hedefi, gelecekteki suçları önlemeye yönelik kararlar almanın yanı sıra
suçlulara ceza vererek yasa dışı davranışlarını sona erdirmek için kararlar tasarlamak olacaktır. Komisyon,
dünyanın çeşitli bölgelerinden birçok ülkenin temsilcilerini içeren 40 üyeyi bünyesinde barındırır.**

2. Gündem Maddesine Giriş: Mahkumların Koşullarının Gözden Geçirilmesi ve Topluma Uyumu

ECOSOC ve CCPCJ, mahkumlar arasındaki gereksiz şiddeti önlemekte ve insan haklarının cezaevlerinde
ihlalini engellemekte büyük bir rol oynamış olsa da, dünya hâlâ kölelik döneminden bu yana bu sorunlarla
karşı karşıyadır. Yasama organları ve kolluk kuvvetleri, bazılarının düşündüğü gibi, hapishanelerde aşırı
şiddetli davranışlar ve katı kuralların suçluları, topluma uygun olmayan bir şey yaptıklarında sonuçları
görecekleri konusunda anlamalarını sağlayacağını düşünmektedirler. Basitçe söylemek gerekirse,
cüretkarlık. Suçlular cezalarıyla yüzleştikten sonra raporlar, ceza sürecinin suçluların davranışlarını hiç
etkilemediğini göstermektedir. İki resmi veya iki kavramın gösterildiği örnekler veren insanların yanı sıra,
Norveç'teki Bastoy Cezaevi ve El Salvador'da kötü ve kötü koşullarda inşa edilen yeni mega cezaevinin
örnekleri arasında önemli bir tartışma mevcuttur. İşte bu konunun en önemli başlıklarından bazılarıdır ve bu
soru ile birlikte ele alınması gereken başlıca konudur: "CCPCJ veya komisyonla ilişkilendirilmiş diğer
organlar yeterli değil midir, yoksa bu sadece bir iç mesele olarak mı kabul edilmelidir?" Bu gündem
maddesi, bahsedilen konuları ve bu paragrafın altındaki soruyu ele almanızı beklemektedir.

Şekil 2: El Salvador'daki Mega Cezaevindeki Suçlular

3. Temel Terimler

 Mahkum: Hapishane veya hastane gibi bir kuruma hapsedilen bir kişi.
 Suçlu: Birini mahkeme kararı veya bir hakimin kararıyla suçlu ilan etmek.
 Hapishane: İnsanların işledikleri suç nedeniyle cezalandırıldığı veya yargılanmayı beklediği bir
binadır.
 Kolluk Kuvvetleri: Hukuka uygunluğun sağlanması veya yasalara uymaya zorlama eylemi veya
etkinliği.
 Olağanüstü Hal Durumu: Bir hükümetin kontrolü yeniden kazanmak amacıyla normal anayasal
prosedürleri askıya aldığı ulusal bir tehlike veya felaket durumu.
  Özel Hapishane: Hükümet kurumları tarafından işe alınan bir üçüncü taraf tarafından hapsedilen
insanların bulunduğu bir yer.
 Hapsetme: Birini hapsetme eylemi veya hapiste bulunma durumu.

4. Tarihsel Arka Plan

4.1 East Mississippi Düzeltme Tesisi

2018 yılında, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki özel bir hapishanede, East Mississippi Düzeltme Tesisi'nde,
mahkumlar için yeterli koşulların sağlanmadığı ve yerel halkın ifadelerine göre "kötü personel" ile tanınan
bir olay meydana geldi. Hapishanede sık sık mahkumların dolaştığından daha kötü şeyler, federal bir sivil
haklar davasındaki kanıtlar ve tanıklıklara göre meydana geliyordu: intihar gözlemi altındaki bir akıl hastası
kendisini astı, çete üyelerine diğer mahkumları dövmelerine izin veriliyordu ve tıbbi yardım talep edenler
göz ardı edilip hücrelerinde yangın çıkarmaya başladılar. Başlangıçta bahsedilen vakaya geri dönersek, bir
mahkum 6'da 10'dan fazla adam tarafından saldırıya uğradı ve bilincini kaybedene kadar mahkumlar
tarafından dövüldü. Bir süre sonra mahkum kendi kendine ayağa kalktı ve yakındaki bir hücreye girerek
şiddetten kaçmayı başardı. Hapishane kullanımı tarih boyunca tartışmalı olmuştur. 2016'daki Adalet
Bakanlığı raporuna göre, özel hapishaneler, hükümet tarafından işletilen tesislerden daha fazla korumadan
kaçmıştır. Sonuç olarak, Obama yönetimi bunları federal kullanımın aşamalı olarak kaldırılması
denemesinde bulundu. Ancak Başkan Trump'ın adalet bakanı Jeff Sessions, geçen yılın başlarında
kısıtlamayı kaldırdı. Devlet hapishanelerindeki mahkum sayısının arttığı bir dönemde ve Trump yönetimi
bunların kullanımını artıracağını bildirdi. Bu konu yerel haber medyasının dışında pek dikkat çekmedi,
ancak özel işletilen hapishanelerin kapalı bir dünyasına benzersiz bir bakış sunuyor.

Şekil 3: Yukarıda bahsedilen hapishaneden bir görüntü

4.2 Alexei Makarov

2020 yılında, korkunç mahkum kötü muamelesinin videoları bir insan hakları örgütüne sızdırıldı ve
uluslararası haberlerde yer alarak Rusya'nın güneybatısındaki Saratov Hapishane Hastanesi'ne dikkat çekti.
2018'de saldırı suçundan altı yıllık hapis cezasının bir parçası olarak oraya taşınmadan önce Alexei Makarov
tesisin kötü ününden haberdar olmuştu. Bölgedeki diğer gözaltı tesislerinden Saratov'a transfer olan
mahkumlar, tıbbi mazeretlerin uydurulduğunu ve bu nedenle gizlice işkence görmelerine izin verildiğini
rapor ettiler. Rusya'daki hapishane hastaneleri, sağlık karantina düzenlemeleri açısından Rus
hapishanelerinden daha az bağımsız denetime sahiptir. Makarov, çok hasta olduğu için kendisinin
bağışlanacağını düşünüyordu. Ancak kendisi oradayken iki kez tecavüze uğradığını iddia ediyor. Mağdurlar
ve uzmanlar, Makarov ve diğerlerinin maruz kaldığı şiddetin her zaman hapishane yönetimi tarafından
onaylandığını ve mahkumları tehdit etmek, şantaj yapmak veya itirafları zorlamak için kullanıldığını
belirtiyorlar. Rus hükümeti, ülkenin işkence tartışmalarına yanıt vermeye zorlandı ve Proekt adlı bağımsız
bir Rus medya kuruluşunun raporuna göre, 2015 ile 2019 yılları arasında Rusya'nın bölgelerinin %90'ında
işkence raporları bulunmaktaydı. Ancak çok az şey yapıldı. BBC, dönemin en ciddi mahkum kötü
muamelesi suçlamaları üzerine yüzlerce mahkeme belgesini inceledikten sonra hapishane servisinin 41
personelinin suçlu bulunduğunu ortaya koydu. Ancak yaklaşık yarısına ertelenmiş cezalar verildi. Makarov,
işkence anlarının bağırışlarını gizlemek için yüksek sesle müzik çalındığını iddia ediyor.

Şekil 4: Makarov'un bahsettiği hapishaneden bir görüntü

5. Mevcut Durum

5.1 El Salvador Mega Hapishanesi

Yukarıdaki metinde bu hapishaneden bahsedilmektedir. Bu yer, ceza adaletinin mükemmel bir örneği
olabilir. El Salvador'un ulusal televizyonu tarafından yayınlanan bazı görüntüler, Başkan Nayib Bukele'nin
yeni inşa edilen tesisin etrafında gezdirildiğini göstermektedir. Görüntülerde, personel için alanların oldukça
iyi olduğunu görebiliriz, ancak mahkumlar için aynısını söylemek pek mümkün değil. Daha fazla ayrıntıya
geçmeden önce, mega hapishane öncesi döneme dönmeliyiz. Tüm Amerikalarda genel olarak bilinen iki çete
bulunmaktadır. Bu çeteler El Salvador'da olduğu gibi Meksika, Küba ve hatta Los Angeles, ABD'de de
faaliyet göstermektedirler. Bu çeteler MS-13 ve 18th Street'dir ve ikisi de rakiplerdir. İstatistiklere göre, El
Salvador'da yılda yaklaşık 3 kişinin öldürüldüğü tahmin edilmektedir. Çeteler, genç çocukları (11-16 yaş) işe
almak ve üzerlerine "18" veya "MS" yazılı dövmeler yaptırmakla tanınır. Bazı kaynaklar, bu çetelerin yıllar
boyunca siyasi kampanyaları için kullandığını iddia ediyorlar. Bukele göreve geldiğinde, ana ve ilk
motivasyonu bu suç oranlarını ve bu iki çeteyi ortadan kaldırmaktı. Göreve başladıktan sadece birkaç ay
sonra El Salvador'un ofisi, suç oranlarının artışı nedeniyle acil durum ilan etti ve 18th ve MS çetelerine
büyük bir operasyon düzenledi. Düzinelerce kişinin tutuklanmasının ardından El Salvador, bu suçluları
başkent San Salvador'un 74 km dışında yeni inşa edilen bir mega hapishaneye gönderdi. Başlangıçta
belirtildiği gibi, personel için koşullar neredeyse mükemmeldi, güzel bir spor salonu, hobiler için alanlar ve
büyük ve iyi bir kafeterya vardı. Ancak mahkumlar için hücrelerde yatak yerine ranzalar olduğunu
görmekteyiz. İnsanlar geceleyin soğuk demirin üzerinde yatmak zorunda kalıyorlar ve her odada 31
mahkum bulunuyor, bu nedenle yerleşkeler oldukça kalabalık. Tesiste yüksek teknoloji ile donatılmış
mükemmel bir güvenlik sistemi bulunmaktadır. Her mahkumu potansiyel tehditlere karşı güvende tutmak
için tasarlanmıştır. Gazeteciler, hapishane kurallarına uymayan veya suç işleyen herkesin cezaevi görevlileri
tarafından tamamen silahlarla donatılmış ve zırhlı bir şekilde izlendiğini söylüyorlar. Diyelim ki bu
hapishanede bir suç işlediniz. Ne olacak? Güvenlik görevlileri bu durum için planı zaten yapmışlar: Sizi
tutuklarlar ve sizi penceresiz ve havasız bir hücreye koyarlar ve günlerce tam karanlıkta bırakırlar.
Hücrelerin dışındaki yaşam standartları da oldukça iyi değil. Hapishanenin yönetimi, mahkumların taze hava
almasını, dışarıda yürüyüş yapmasını veya hiç spor yapmasını yasaklar, bu da mahkumların zaman zaman
aklını kaçırmasına neden olur. El Salvador halkı bu konu hakkında neredeyse hiç şikayet etmiyor gibi
görünüyor. Eğer Birleşmiş Milletler Ofisi suç oranlarına göre bir yılın en fazla cinayetlerinin işlendiği
ülkeleri okursanız, El Salvador üçüncü sıradadır. Ulusal hapishane içinde ne olup bittiğine karışmazlar,
çünkü mevcut durumu ele alamazlar.

Şekil 5: El Salvador Mega Hapishanesi

5.2 AB'nin Hapishane Koşulları Raporu

Belgische hapishanelerinin durumunu 2017 Mart/Nisan tarihli periyodik ziyaret raporu ve 2017 Temmuz'da
yayınlanan halka açık beyanın önerileri doğrultusunda incelemek, ziyaretin amacıydı. Grup, Ypres
Hapishanesi'ne ilk ziyaretini gerçekleştirdi ve ardından Antwerp, Lantin ve St. Gilles hapishanelerine
yapılacak incelemeler için ikinci ziyaretlerde bulundu. Malzeme koşulları, kalabalık, etkinlikler, sağlık
hizmetleri (özellikle ruh sağlığı eklerindeki durum), personel ve çalışma koşulları, özellikle hapishane
personelinin grevleri ve hizmet garantisi ile ilgili yasal düzenlemelerin uygulanması, Covid-19 pandemisinin
yönetimi ve ulusal önleyici mekanizmanın kurulması özellikle göz önüne alındı (NPM). Grubun ziyaret
ettiği hapishanelerden herhangi birinde mahkumların fiziksel olarak kötü muamele gördüğüne dair hiçbir
rapor bulunmamaktadır, bu da alkışlanması gereken bir durumdur. Personel ve mahkum etkileşimleri genel
olarak gayri resmi görünüyordu. Bununla birlikte, ziyaret edilen tesislerde mahkumlar arasındaki şiddetin
sürekli bir sorun olduğu konusunda yönetim ve belirli personel üyeleri hemfikirdi. Bu sorunun yetersiz
personel, kalabalık ve personel varlığı nedeniyle kaynaklandığında şüphe yoktur. Ziyaret ettiğimiz tüm
hapishaneler farklı şekillerde kalabalıktı. Aslında, kalabalık hapishanelerin Belçika hapishane sisteminin
tamamını etkileyen önemli (ve sürekli) bir sorun olduğu hala devam etmektedir. Ziyaret sırasında heyete
sunulan bilgilere göre, Belçika hükümeti hapishane kalabalığının azaltılması amacıyla bir yandan
hapishaneye gönderilen kişi sayısını ve hapishanede geçirilen süreyi azaltmayı amaçlayan yasal önlemleri
uygularken, diğer yandan hapishane sistemini modernize edip genişletmektedir. Bu önlemlerin (hem
planlanan hem de zaten alınmış olanlar) alındığına dikkat çekilirken, CPT Belçika hükümetini mahkumları
sınırlamaya ve hapishanelerdeki kalabalığı azaltmaya yönelik Avrupa Konseyi tavsiyelerine uygun olarak
devam etmeye çağırmaktadır. Hemen hemen tüm mahkumlar, özellikle gözaltındakiler, hücrelerinin dışında
neredeyse hiç planlı etkinlikleri olmayan hücrelerinde günde 23 saate kadar vakit geçiriyorlar. CPT, Belçika
hükümetini mahkumlar ve gözaltındakiler için özellikle iş, eğitim ve mesleki hedefler alanlar dahil olmak
üzere etkinlik programları sağlamak için çaba sarf etmeye çağırıyor. Ziyaret edilen tüm hapishanelerde,
hapishane personeli için durum (Ypres Hapishanesi dışında) zordu. Verilen vardiyanın herhangi bir anında
mahkum konut alanlarında bulunan resmi sayı, birçok boş kadronun ve yüksek bir devamsızlık oranının
neden olduğu çok düşük olabilir. Birçok CPT raporunda belirtildiği gibi, sık sık hapishane personelinin
grevleri, personel durumunu kötüleştirmeye devam etmektedir.

Şekil 6: Belçika'daki bir hapishane

5.3 Chicago, Cleveland ve Houston'da Hapisten Sonra Yaşam

Urban Institute Justice Policy Center, erkek mahkumlar üzerinde yapılan 652 anket temelli raporu yayınladı.
Deney, özellikle özellikler, konut ve mahalleler, aile ilişkileri, madde kullanımı, kimlik, borç ve istihdam
gibi kategorileri içermektedir. Anketin istatistikleri, hapisten çıkan mahkumların yaşamak için yer bulmada
zorlandığını göstermektedir. Ev sahipleri, suç kayıtları nedeniyle evlerini eski mahkumlara vermek
istememektedir. Ankete katılan mahkumların yarısından fazlası iki aydan fazla süreyle evsiz kalmıştır.
Mahkumların hapisten çıktıktaki ilk gecesi için pek bir fark yaratmadığını söyleyebiliriz. Hapisten ilk gece
çıktıklarında, katılımcıların %56'sı bir akrabanın evinde uyumuş, %22'si kendi yerinde, %10'u arkadaşının
evinde, %7'si geçiş tesisinde veya geçici bir konukevinde, %2'si barınakta ve %2'si otelde, motele veya
pansiyona gitmiştir. Madde kullanımı konusunda rapor, hapishane döneminin hapishaneye girilmeden önce
uyuşturucu kullanan mahkumlar için aslında faydalı olduğunu göstermektedir. İçlerinden yüzde 80'i son
hapishane dönemlerinden altı ay önce uyuşturucu veya sarhoş edici maddeler kullandıklarını itiraf etmiş,
%64'ü düzenli olarak (haftada bir kezden daha sık) uyuşturucu veya sarhoş edici madde kullandığını
bildirmiştir. Katılımcıların %20'si son bir ay içinde uyuşturucu kullanmış veya sarhoş olmuş olduklarını
söylemiştir, ve mahkumların %37'si son bir ay içinde uyuşturucu kullanmış veya sarhoş olmuşlardır, %13'ü
sık sık uyuşturucu kullanmıştır. Hapishane süresinin mahkumlar için etkinliği hala çoğu insan için tartışmalı
bir konudur, ancak bu kayıtta gösterilen değişiklik önemlidir. Mahkumlar yüzlerce dolar borçla hapisten
çıkarlar ve kimlik tespiti eksikliği ve suç geçmişi nedeniyle iş bulmakta zorlanırlar, bu da onların kendilerine
destek olmalarını zorlaştırır. İş arayanların %71'i hem iki ay sonra hem de yedi ay sonra suç kayıtlarının iş
aramalarını etkilediğini söyledi.

6. Önceki Eylemler

6.1 ABD Adalet Bakanlığı

1991 yılında, ABD Adalet Bakanlığı, uzun süreli mahkumların uyum ve uyum sürelerini araştırarak ve
deneyerek geçirdikleri fiziksel, zihinsel ve geçmiş vakaları üzerine bir rapor yayınladı. Son 20 yıl boyunca
yürütülen uzun süreli suçlu araştırmaları, mahkumların hapis süreleri boyunca fiziksel ve zihinsel
sağlıklarının önemli ölçüde kötüleşmediğini göstermemiş olsa da, birçok uzun süreli mahkum hala belirli
zorluklarla karşılaşmaktadır. Uzun süreli mahkumlar, tüm mahkumların hapishane dışındaki sevdikleriyle
sınırlı iletişim kurabildiği hâlde, bu bağlantıların artık onarılamaz bir şekilde yok olabileceğinden
endişelenmektedirler. Hapishane içindeyken fiziksel ve duygusal sağlıkları hakkında endişeleri vardır.
Cezaların keyfi doğası ve hapishane ortamının hoşnutsuz yönleriyle sürekli temas, ekstra stres sebepleridir.
Bu baskılarla başa çıkmak için tesisler, mahkûmların hapishane içinde anlamlı deneyimler ve etkinlikler
geliştirebilmeleri ve bu stresleri hafifletebilmeleri için hapishane dışındaki yaşam ve ilişkilere temas
etmelerine fırsat sunmalıdır.

6.2 Bangkok Kuralları

Dünya genelinde 500.000'den fazla kadın ve kız hapsedilmekte, ya bir mahkumiyeti tamamlamaktadırlar ya
da mahkumiyet bekleme aşamasında olup masum kabul edilmektedirler. Ceza adalet sistemleri, bu
kadınların ve kızların benzersiz ihtiyaçlarını çoğu zaman görmezden gelmektedir. Bu kadın ve kızların
hapishanede beklenen ihtiyaçları, Birleşmiş Milletler Uyuşturucu ve Suç Ofisi tarafından tasarlanan ve
sunulan UN Bangkok Kuralları ile ele alınmıştır. Kayıtlar, kadın suçluların büyük bir kısmının, hem
doğrudan hem de dolaylı olarak çeşitli türlerde önyargı ve sömürü nedeniyle hapsedildiğini göstermektedir.
Kadınlar, erkeklerden daha çok hırsızlık, dolandırıcılık ve küçük miktarlarda uyuşturucu madde içeren
suçlar gibi hafif suçlar işlemeye eğilimlidir. Kadınların sadece çok küçük bir kısmı şiddet suçu işlerken,
büyük bir çoğunluğu aynı zamanda şiddet yaşamıştır. Kadın ve kız mahkumlar sadece hapishane nüfusunun
%10'undan azını oluşturur, bu nedenle onların ihtiyaçları ve özellikleri ceza adaleti kurumları tarafından
neredeyse görmezden gelinmiştir. Hapishaneler ve sistemleri genellikle erkekler göz önünde bulundurularak
oluşturulmuştur, fiziksel düzenleme ve güvenlik önlemlerinden sağlık hizmetine, aile iletişimine ve eğitim
olasılıklarına kadar. Ayrıca, uluslararası normlara göre ceza adalet sistemindeki kadınların ihtiyaçlarına nasıl
cevap verildiği konusunda bir boşluk vardı. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nun, Bangkook Kuralları
olarak da bilinen, "Kadın Mahkumların ve Kadın Hükümlülerin Tedavi Kuralları ve Kadın Suçlular için
Müeyyide Olmayan Tedbirler" (Karar A/RES/65/229) olarak adlandırılan bu kuralı 2010 yılında kabul
etmesi bu boşluğu kapattı. Bu kural, mahkum olmadan önce hapsedilen ve bu nedenle masum kabul edilen
kadın mahkumlar için tam koruma sağlar, ayrıca suçlu bulunduktan sonra hapsedilen kadınlar için de
koruma sağlar. Kurallar, devlet destekli "koruyucu" gözetim altında bulunan kadınlar için de koruma sağlar.
Aynı zamanda ceza almayan mahkûmlara da uygulanır. Ebeveynleri hapiste olan çocukları hapishaneye
getirmek için, mahkumların ailelerine olan ihtiyacını ele alır. Örneğin, baba olan mahkûmların önemli bir rol
oynadığı kabul edildiğinden, bazı kurallar hem erkek mahkûmlara hem de hükümlülere uygulanır.

Şekil 8: Bir hapishanede bulunan bir kadını temsil eden resim

6.3 Nelson Mandela Kuralları

İlk olarak 1957 yılında yürürlüğe giren "Hükümlülere Muamele Standart Minimum Kuralları," 2015 yılında
güncellendi ve "Nelson Mandela Kuralları" olarak yeniden kabul edildi. Değişiklik süreci, 1957 yılından bu
yana hapishanelerde tutulanların muamelesiyle ilgili kilit bir küresel norm olan Kuralların, ceza adaleti ve
insan hakları konularında büyük gelişmelerin yaşandığı göz önüne alındığında güncellenmesi gerektiği
kabul edildiğinde 2010 yılında başladı. Devletler, bu Kuralları tutsakların nasıl muamele edildiğini
değerlendirmek için başlıca standartlar olarak görürler ve bu Kurallar, tutsakların muamelesini izlemek ve
değerlendirmek için temel bir temel oluşturur. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, bu güncellenmiş Standart
Minimum Kuralları oybirliğiyle onayladı. Güney Afrika'nın eski başkanı Nelson Mandela'nın anısına,
"dünya genelinde insan hakları, eşitlik, demokrasi ve barış kültürünün geliştirilmesi mücadelesi sırasında 27
yılını hapiste geçiren" Mandela'ya atfen artık bu değiştirilmiş Kurallar "Nelson Mandela Kuralları" olarak
adlandırılmaktadır. Önceki kurallara göre Nelson Mandela Kurallarında birçok önemli değişiklik yapılmıştır,
ancak bunlarla sınırlı olmamak üzere şunlar da dahil olmak üzere birçok alanda değişiklikler olmuştur: 1.
Dağıtım ve kayıt 2. Özel ihtiyaçlar, güvenlik ve eğitim 3. Sistemler, bilgi, iş ve aramalar 4. Yiyecek ve su 5.
Çocuklar 6. Tecrit 7. Disiplin suçları, kelepçe kullanımı, yasal temsilciler ve denetimler 8. Rehabilitasyon /
topluma yeniden kazandırma programları 9. Tıbbi muayene 10. Sağlık hizmetlerine erişim, sağlık hizmetleri
personelinin rolü ve tutsaklara hasta olarak davranma ve sağlık hakkında tavsiyeler Düzeltme standartlarının
gözden geçirilmesi zorlu bir süreçtir. Tüm 122 Kuralın tam uygulanması zaman ve para gerektirecektir,
ancak Nelson Mandela Kuralları'nın birçoğu, insan haklarına saygı, eğitim ve kültür konularında doğru
yönetim, eğitim ve insan haklarına saygı kültürü ile büyük maliyetler olmadan uygulanabilir.

Şekil 9: Nelson Mandela'nın bir resmi

 7. Gündem Maddesi ile İlgili Ek Konular

7.1 Hapishanelerde Cinsel Hastalık Önleme

HIV, hapishane ortamlarında hala ciddi bir sorundur. Bölgesel farklılıklara rağmen, HIV'in hapishanelerde
görülme sıklığı, genel nüfusa kıyasla daha yüksektir. HIV veya AIDS'e sahip mahkûmların çoğunluğu,
hapishane dışında kendilerini enfekte etmiş olsalar da, korunmasız cinsel ilişki ve kontamine enjekte
edilebilir ekipman paylaşımı yoluyla bulaşma riski hala yüksektir. Mahkûmlar, uyuşturucu enjekte etme,
cinsel ilişkiye girmenin yanı sıra vücutlarına delik açma veya dövme yaptırma gibi HIV ve HCV bulaşma
şansını artıran yüksek riskli davranışlara sık sık katılırlar. Birçok çalışma, hapishanelerde, cezaevlerinde ve
diğer zorlu ortamlarda eğitim, kondom dağıtımı, OST ve iğne ve şırınga programları da dahil olmak üzere
HIV önleme girişimlerinin başarıyla yürütülebileceğini göstermiştir.

7.2 Hapishane Çeteleri

Hapishane çeteleri, düzeltme tesislerinde sürekli bir sorun teşkil ederler. Hapishane çeteleri, düzeltme
programlarına müdahale eder, personele ve mahkûmlara zarar verir ve mahkûmların yaşam standartlarını
düşürürler. Yazarlar, hapishane çetelerinin geçmişine ve düzeltme tesislerinin çeşitli biçimlerine ayrıntılı bir
şekilde girerler. Hapishane çeteleri ile mücadele etmek için, tecrit, kilitlenme ve nakiller en yaygın yanıtlar
olmuştur. Bununla birlikte, yazarlar hapishane çetelerinin karmaşıık olduğunu ve etkili hapishane çete
müdahalesinin aynı zamanda daha iyi toplum geri dönüş planlarını ve hapishane çetesi yönetimi politikaları
ve uygulamaları konusunda daha fazla işbirliğini gerektirdiğini savunurlar.

8. Sonuç

Teknolojinin daha da geliştiği ve insanoğlunun sosyolojik olarak olgunlaştığı yıllar boyunca, 1957'den
itibaren hapishaneler de dahil olmak üzere her yere insan hakları ilkelerinin uygulanmaya başlaması,
hapishane zulmü ve çeşitli varyasyonlarını kesin bir yanıt veya açıklama vermek tartışmalı olsa da, insani
bakış açılarını göz önüne aldığımızda, insanlık bu belgelerden veya internetdeki kayıtlardan görülecek çok
şey yapmıştır. Bu konunun meydana gelmesini önlemek için birçok deney, anket, sözleşme, rapor, karar,
yasa vb. gerçekleşmiştir. Bu konuda kesin bir son bulunmamakla birlikte, 1950'den bugüne istatistiklerde
ciddi bir değişiklik yaşandığı söylenebilir.

9. Cevaplandırılacak Sorular

 Tutukluların psikolojik patlamalarına neyin sebep olduğu ve bunun önlenmesi için kullanılabilecek
yöntemler nelerdir?
 Mandela Kuralları geliştirmeye ihtiyaç duyuyor mu, eğer öyleyse, hangi bölümlerin geliştirilmesi
gerektiği ve bu değişikliklerin nasıl uygulanabileceği?
 Hapishane çetelerinin tesislerde egemen güç olmasını nasıl önleyebiliriz?
 El Salvador'daki Mega Hapishane gibi hapishanelerin kurulmasını nasıl engelleyebiliriz?
 Hapishane zulmünün yerel bir mesele mi, yoksa küresel bir sorun mu olduğu arasındaki ikilemi nasıl
çözebiliriz?
 Hapishanelerde tutsaklara yönelik işkenceye karşı alınabilecek olası önlemler nelerdir?
 Zayıf hapishane yönetimi ülkenin politikalarını veya geleceğini nasıl etkileyebilir ve bu nasıl
önlenebilir?
 Bangkok ve Mandela kuralları tüm BM üye devletlerine nasıl uygulanabilir?
 Tutsakların hapishaneden çıktıktan sonra gelecek yaşamları için faydalı olacak merkezi
rehabilitasyon sistemini nasıl uygulayabiliriz?
 Hapishanelerdeki mahkumlar için sağlıklı koşullar nelerdir?
 Özel hapishanelerin sorunları ve ceza adaleti üzerindeki etkileri nelerdir?
 10. Daha Fazla Okuma

https://d1wqtxts1xzle7.cloudfront.net/43211145/Life_after_Prison_Tracking_the_Experienc20160229-
31328-pc7oxu-libre.pdf?1456776921=&response-content-disposition=inline%3B+filename
%3DLife_after_Prison_Tracking_the_Experienc.pdf&Expires=1681056805&Signature=YJm2UtkCbytr6qn
OwYMxzkGVhWMKViAiw2xNRn4Wa1F-plj5wOQScoaiQrNZ-IJ4Xg~lLFbLFgUvcJGIsM3ZOVC-
UI2mrAWTGHQAuooBHxrhg8mu-NOmRgRrCP0TsmpWGOcr51yeeCi782UaZPyMFaaajm08VjaRFP-
toN-
tneXZF9AckhYooYpFdk7tUuqL4oveKPJ4ZJlPm2PbNwH9B6USs~SuOCCdUFopaNBVbLeJfGUe2jnVjd2
sxMP8NjYPlnViquCfaqklQtlKa0yebxh-DFb73LNCP7OtUCkI6Pq-y0iImiYkcETbIipGlJPYC~Ru4E-
zzUI2CUTh9xTyYg__&Key-Pair-Id=APKAJLOHF5GGSLRBV4ZA

11. Kaynaklar

 Tannenbaum, F. (1920, April 1). Prison Cruelty. The Atlantic.

 Williams, T. (2018, April 3). Inside a Private Prison: Blood, Suicide, and Poorly Paid Guards. The
New York Times.

 Long-Term Prisoners: Their Adaptation and Adjustment | Office of Justice Programs, 1991.

 Anderson, N. (2023, March 15). El Salvador mega prison takes another intake of gang members.
Mail Online.

 Ex-inmates reveal details of Russia prison rape scandal. BBC News.

 Council of Europe anti-torture Committee publishes the report on its visit to prisons in Belgium |
CPT.

 Life after Prison: Tracking the Experiences of Male Prisoners Returning to Chicago, Cleveland, and
Houston | Urban Institute Justice Policy Center.

 UN Bangkok Rules on women offenders and prisoners | Penal Reform International, 2013.

 The Nelson Mandela Rules | Prisoners Abroad, 2018.

 Health Interventions for Prisoners | World Health Organization, 2014.

These references provide a wealth of information on the various aspects of prison conditions, prisoner rights,
and related issues.