Professional Documents
Culture Documents
Τα χαμένα γραπτά
του Τζιμ Μόρρισον
Ερημιά
Τα χαμένα γραπτά του Τζιμ Μόρρισον
ΕΠΙΛΟΓΗ-ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ-ΖΩΓΡΑΦΙΕΣ
ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΙΜΟΥΛΗΣ
ΑΘΗΝΑ 2014
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Αυτοσυνέντευξη
Όπως απαντάει κανείς στις ερωτήσεις στο εδώλιο του μάρτυρα. Βρίσκεσαι σ' αυτή
την παράξενη κατάσταση όπου γυρεύεις να ξεδιαλύνεις κάτι που έκανες στο
παρελθόν και πασχίζεις ειλικρινά να θυμηθείς γιατί το έκανες. Είναι μια κρίσιμη
διανοητική άσκηση. Μια συνέντευξη συχνά σου δίνει την ευκαιρία να έρθεις
αντιμέτωπος με ερωτήματα, πράγμα που για μένα είναι η ουσία της ίδιας της
τέχνης. Μια συνέντευξη επιπλέον σου δίνει την ευκαιρία να προσπαθήσεις ν'
αφήσεις στην άκρη την εύκολη φλυαρία που επιστρατεύεις για να γεμίζεις το
κενό... πρέπει να βάλεις τα δυνατά σου για να είσαι σαφής, ακριβής, εύστοχος...
εδώ δεν σηκώνει σαχλαμάρες. Πρόγονοι της συνέντευξης είναι η εξομολόγηση, η
δημόσια διαμάχη και η διασταυρωτική ανάκριση. Από τη στιγμή που θα πεις κάτι,
στην πραγματικότητα δεν μπορείς να το αναιρέσεις. Είναι πια πολύ αργά. Είναι
μια στιγμή με ιδιαίτερη υπαρξιακή βαρύτητα.
Κατά κάποιον τρόπο έχω εθιστεί στο παιχνίδι της τέχνης και της λογοτεχνίας· οι
ήρωές μου είναι καλλιτέχνες και συγγραφείς.
Πάντοτε ήθελα να γράψω, αλλά πάντοτε φανταζόμουν ότι θα είχε νόημα μονάχα
αν το χέρι μου έπιανε κάπως από μόνο του την πένα κι άρχιζε να κινείται, χωρίς
εγώ ουσιαστικά να έχω την παραμικρή συμμετοχή. Σαν την αυτόματη γραφή.
Αυτό όμως δεν συνέβη ποτέ.
...γι' αυτό ακριβώς με μαγεύει τόσο η ποίηση – επειδή είναι αιώνια. Όσο
υπάρχουν άνθρωποι, θα θυμούνται λέξεις και συνδυασμούς λέξεων. Τίποτε άλλο
δεν επιβιώνει απ' το ολοκαύτωμα, μόνο η ποίηση και τα τραγούδια. Κανείς δεν
μπορεί να θυμηθεί ένα ολόκληρο μυθιστόρημα. Κανείς δεν μπορεί να περιγράψει
μια ταινία, ένα γλυπτό, μια ζωγραφιά, αλλά όσο υπάρχουν ανθρώπινα πλάσματα,
τα τραγούδια και η ποίηση θα είναι εδώ.
Αν η ποίηση μου θέλει να πετύχει κάτι, είναι ν' απελευθερώσει τους ανθρώπους
απ' τους περιορισμούς που δεν τους αφήνουν να δουν και να νιώσουν τον κόσμο.
Τζιμ Μόρρισον
Λος Άντζελες, 1969-1971
ΤΟ ΑΝΟΙΓΜΑ ΤΟΥ ΣΕΝΤΟΥΚΙΟΥ
◙
Στιγμή ελευθερίας
ο φυλακισμένος
βλεφαρίζει στον ήλιο
σαν τυφλοπόντικας
μέσ’ από την τρύπα του
◙
Με πιάνεις;
Η σάρκα μου είναι αληθινή.
Τα χέρια μου – πόσο αρμονικά κινούνται
ευκίνητα σαν δαίμονες
Τα μαλλιά μου – συστρέφονται και σπαρταράν
Το δέρμα του προσώπου μου – τσίμπα τα μάγουλα
Η γλώσσα μου φλεγόμενο ξίφος
ψεκάζει λεκτικές πυγολαμπίδες
Είμαι αληθινός
Είμαι ανθρώπινος
Αλλά δεν είμαι κοινός άνθρωπος
Όχι Όχι Όχι
◙
Τι κάνεις εδώ;
Τι θέλεις;
Μουσική;
Μπορούμε να παίξουμε μουσική.
Αλλά εσύ θέλεις περισσότερα.
Θέλεις κάτι (ή κάποιον) καινούργιο.
Δίκιο δεν έχω;
Και βέβαια έχω.
Ξέρω τι θέλεις.
Θέλεις έκσταση.
Επιθυμία κι όνειρα.
Πράγματα διαφορετικά απ' ό,τι δείχνουν.
Σ' οδηγώ απ' τη μια, σε τραβάνε απ' την άλλη.
Δεν τραγουδάω σε κάποιο φανταστικό κορίτσι.
Σ' εσένα μιλάω, τον εαυτό μου.
Έλα να φτιάξουμε τον κόσμο απ' την αρχή.
Το παλάτι της αντίληψης φλέγεται.
◙
ΔΥΝΑΜΗ
Μπορώ
Είμαι
◙
Ο κόσμος έχει ανάγκη από Συνδέσμους
Συγγραφείς, ήρωες, σταρ,
ηγέτες
Να δώσουν σχήμα στη ζωή.
Ενός παιδιού το καραβάκι από άμμο
κόντρα στον ήλιο.
Πλαστικοί στρατιώτες
σ’ ένα βρώμικο πόλεμο τσέπης. Φρούρια.
Διαστημικά Οχηματαγωγά
◙
Η μεγάλη λεωφόρος
σφύζει
από
εραστές
και
ερευνητές
και
αναχωρητές
που
λαχταράν
τόσο
να
ικανοποιήσουν
και
να
ξεχάσουν.
Ερημιά
◙
Ευλογημένο Τώρα
όλα τ' άλλα
αναμνήσεις
Ένας άντρας στοιβάζει φύλλα
σ' ένα σωρό στην αυλή του
στηρίζεται στην τσουγκράνα του
και τα καίει μέχρι να γίνουν στάχτη.
Τ' άρωμα πλημμυρίζει το δάσος
τα παιδιά σταματάνε παγιδευμένα
απ’ τη μυρωδιά που ύστερα από χρόνια
θα γίνει νοσταλγία
◙
Άντρες που μπαρκάρουν
Για να δραπετεύσουν απ' την αμαρτία και το βούρκο των πόλεων
παρατηρούν τον πλακούντα των βραδινών άστρων
στο κατάστρωμα ανάσκελα,
και διασχίζουν τον ισημερινό
και κάνουν ιεροτελεστίες να ξεθάψουν τους νεκρούς
επικίνδυνες τελετές μύησης
Που σηματοδοτούν το πέρασμα σ' ένα νέο επίπεδο
◙
«Έχεις δει ποτέ το Θεό;»
– μια μάνταλα. Ένας συμμετρικός άγγελος.
Τον αισθάνθηκες; Γαμώντας. Ο ήλιος.
Τον άκουσες; Μουσική. Φωνές.
Τον άγγιξες; ένα ζώο. το χέρι σου.
Τον δοκίμασες; Ωμό κρέας, καλαμπόκι, νερό και κρασί.
Ένας άγγελος πετάγεται
Μέσ' απ' το ξαφνικό φως
Μέσ' απ' το δωμάτιο
Ένα φάντασμα προχωράει μπροστά μας
Μια σκιά μας ακολουθεί
Και κάθε φορά που σταματάμε
Πέφτουμε
◙
Κανείς δεν επινόησε τη ζωή·
όποιος το λέει
Να κάνει ένα βήμα μπροστά
Στριγκλιάρικα τρελαμένα σπουργίτι' αλυχτούν
στον ήλιο να φανεί. Διαφεντεύουν
το Βασίλειο της χαραυγής. Τ' αυτοκίνητα
– ήχος χορωδίας που ξεκινά. Κι ύστερα
τραγούδια από εργάτες και σφυριές.
Τα παιδιά στην αυλή του σχολείου,
καμιά κατοστή τσιρίδες,
συμπληρώνουν την ενορχήστρωση
◙
«Εκείνη τη χρονιά σημειώθηκε
μια παρατεταμένη επίσκεψη
ενέργειας.
Παράτησα το σχολείο και κατέβηκα
να ζήσω στην παραλία.
Κοιμόμουν σε μια ταράτσα.
Τη νύχτα το φεγγάρι πήρε
μορφή γυναίκας.
Συνάντησα το Πνεύμα της Μουσικής».
◙
Εμφάνιση του διαβόλου
σ' ένα κανάλι της Βενετίας.
Τρέχοντας, είδα ένα Σατανά
ή Σάτυρο, να κινείται πίσω
μου, μια σάρκινη σκιά
του μυστικού μυαλού μου. Τρέχοντας,
Ξέροντας.
◙
Μια μέρα άφησα την παραλία
◙
Είχε διατηρηθεί
μέσα της
φρέσκο Το θαύμα
της
έκπληξης
Η νύχτα είναι νέα
φρέσκια και ξεκούραστη.
Δεν έχω λόγια να περιγράψω
πώς είναι ντυμένη.
Θα σ' εκμαυλίσει με παράξενες
επιθυμίες.
Οτιδήποτε κι αν της προτείνεις.
Οτιδήποτε για να ικανοποιήσει τον καλεσμένο της.
◙
Απίστευτη
Τρικυμία
Τα μάτια σου
Με τσακίζεις
με το πούπουλο
της απαλής σου
Απόκρισης
Λόγια κοφτά
σαν γυαλί
Περιφρόνηση
Κρύβουν
Ό,τι τα μάτια σου πασχίζουν
Να εξηγήσουν
◙
Έμοιαζε τόσο λυπημένη μες στον ύπνο της
Το χέρι ενός φίλου
που δεν μπορείς να φτάσεις
Ένα κερί ξεβρασμένο
στην ακτή
Ενώ ο ήλιος βυθίζεται ανάποδα
σαν βόμβα υδρογόνου
◙
Όπως οι πρόγονοί μας
Οι Ινδιάνοι
Φοβόμαστε το θάνατο
θρηνούμε υπερβολικά τους νεκρούς
κι αναζητούμε συνεχώς όνειρα κι οράματα
◙
Τα ναρκωτικά είναι ένα στοίχημα με το μυαλό σου
Είμαι οδηγός στο λαβύρινθο
Έλα να με βρεις
στο πράσινο ξενοδοχείο
δωμάτιο 32
θα είμαι εκεί μετά τις 9 μ.μ.
◙
«Ω Θεέ μου, φώναξε
ποτέ δεν είχα την παραμικρή ιδέα
τι σημαίνει να υπάρχεις
το είχα πάρει στην πλάκα,
ποτέ δεν αφήνω τη φρίκη
την αβρότητα την αξιοπρέπεια
να τρυπώσουν στον εγκέφαλό μου»
◙
Έκρηξη πουλιών
Αυγή
Ο ήλιος δέρνει τους τοίχους
Ένας ηλικιωμένος φεύγει απ' το Καζίνο
Ένας νεαρός διαβάζει παύσεις
στο μονοπάτι προς τον κήπο
◙
Το ταλέντο της άγνοιας,
οι ψευδαισθήσεις μπορούν
ν’ αποδειχτούν αναγκαία
για την επιβίωση του ποιητή.
Γιατί πίνω;
Για να μπορώ να γράφω ποίηση.
◙
ΟΙ ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ
- Τι 'ναι επαφή;
- Όταν δυο κινήσεις, αν και
αμοιβαία μοναδικές στο άπειρο,
συναντιούνται σε μια στιγμή.
- Μια στιγμή στο Χρόνο;
- Ναι.
- Ο Χρόνος δεν υπάρχει.
Δεν έχουμε χρόνο.
- Ο Χρόνος είναι δέντρα στην ευθεία.
◙
Οι Πολιτικές της έκστασης είναι αληθινές
Δεν τις νιώθεις που δουλεύουν
μέσα σου;
Κάνουν τη νύχτα μέρα
Ανακατεύουν τον ήλιο με τη θάλασσα.
◙
Πού 'ναι οι ονειροπόλοι μου
Απόψε το βράδυ
Πού 'ναι οι χορευτές μου
που σαν τρελοί χοροπηδούν
στριφογυρνάν κι ουρλιάζουν
◙
Γιατί η επιθυμία του θανάτου.
◙
ΚΑΘΩΣ ΚΟΙΤΑΖΩ ΠΙΣΩ
Καθώς κοιτάζω πίσω
στη ζωή μου
πέφτω πάνω σε κάρτες
Κατεστραμμένες φωτογραφίες
ξεθωριασμένα πόστερ
μιας εποχής που δεν θυμάμαι
Είμαι Σκοτσέζος, ή τουλάχιστον
έτσι μου 'παν. Πράγματι
απόγονος Πιστών
Χριστιανών
Το παιδί μιας
Στρατιωτικής οικογένειας...
μ' έβαλαν
σ' ένα θρανίο στη γωνιά
Όργωσα
με το σπόρο μου την καρδιά
του έθνους.
Μετάγγισα ένα σπέρμα στην τηλεπαθητική αρτηρία.
Τι γυρεύω
στην αρένα
Κάθε δημόσιο πρόσωπο
κατεβαίνει για Ηγέτης
Το πρόβλημα με το Χρήμα
ενοχές
το αξίζω;
Συμβούλιο
Απαλλάχτηκα από διευθυντές κι ατζέντηδες