You are on page 1of 47

Ερημιά

Τα χαμένα γραπτά
του Τζιμ Μόρρισον
Ερημιά
Τα χαμένα γραπτά του Τζιμ Μόρρισον

ΕΠΙΛΟΓΗ-ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ-ΖΩΓΡΑΦΙΕΣ

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΙΜΟΥΛΗΣ

ΑΘΗΝΑ 2014
ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Αυτοσυνέντευξη

Πιστεύω ότι η συνέντευξη είναι η νέα μορφή τέχνης. Πιστεύω ότι η


αυτοσυνέντευξη είναι η ουσία της δημιουργικότητας. Να θέτεις στον εαυτό σου
ερωτήματα και να προσπαθείς να βρεις απαντήσεις. Ο συγγραφέας απλώς
απαντάει σε μια σειρά από αδιατύπωτες ερωτήσεις.

Όπως απαντάει κανείς στις ερωτήσεις στο εδώλιο του μάρτυρα. Βρίσκεσαι σ' αυτή
την παράξενη κατάσταση όπου γυρεύεις να ξεδιαλύνεις κάτι που έκανες στο
παρελθόν και πασχίζεις ειλικρινά να θυμηθείς γιατί το έκανες. Είναι μια κρίσιμη
διανοητική άσκηση. Μια συνέντευξη συχνά σου δίνει την ευκαιρία να έρθεις
αντιμέτωπος με ερωτήματα, πράγμα που για μένα είναι η ουσία της ίδιας της
τέχνης. Μια συνέντευξη επιπλέον σου δίνει την ευκαιρία να προσπαθήσεις ν'
αφήσεις στην άκρη την εύκολη φλυαρία που επιστρατεύεις για να γεμίζεις το
κενό... πρέπει να βάλεις τα δυνατά σου για να είσαι σαφής, ακριβής, εύστοχος...
εδώ δεν σηκώνει σαχλαμάρες. Πρόγονοι της συνέντευξης είναι η εξομολόγηση, η
δημόσια διαμάχη και η διασταυρωτική ανάκριση. Από τη στιγμή που θα πεις κάτι,
στην πραγματικότητα δεν μπορείς να το αναιρέσεις. Είναι πια πολύ αργά. Είναι
μια στιγμή με ιδιαίτερη υπαρξιακή βαρύτητα.

Κατά κάποιον τρόπο έχω εθιστεί στο παιχνίδι της τέχνης και της λογοτεχνίας· οι
ήρωές μου είναι καλλιτέχνες και συγγραφείς.

Πάντοτε ήθελα να γράψω, αλλά πάντοτε φανταζόμουν ότι θα είχε νόημα μονάχα
αν το χέρι μου έπιανε κάπως από μόνο του την πένα κι άρχιζε να κινείται, χωρίς
εγώ ουσιαστικά να έχω την παραμικρή συμμετοχή. Σαν την αυτόματη γραφή.
Αυτό όμως δεν συνέβη ποτέ.

Έγραψα, βέβαια, μερικά ποιήματα. Νομίζω ήμουν δώδεκα ή δεκατρία όταν


έγραψα ένα ποίημα που τ' ονόμασα «The Pony Express». Απ' ότι θυμάμαι, ήταν το
πρώτο μου – απ' αυτά τα ποιήματα με μορφή μπαλάντας. Ωστόσο δεν κατάφερα
ποτέ να το φέρω βόλτα.
Έγραψα το «Horse Latitudes» όταν πήγαινα στο γυμνάσιο. Είχα πολλά
σημειωματάρια στο γυμνάσιο και στο λύκειο, κι ύστερα, όταν έφυγα απ' το
σχολείο, για κάποιο χαζό –αλλά μπορεί εντέλει συνετό– λόγο, τα πέταξα όλα...
Έγραφα κάθε βράδυ σ' αυτά τα βιβλία. Ίσως όμως, αν δεν τα είχα πετάξει, να μην
είχα καταφέρει ποτέ μου να γράψω κάτι αληθινά πρωτότυπο – καθώς εκεί πέρα
μάζευα κυρίως πράγματα που είχα διαβάσει κι ακούσει, σαν μια συλλογή
τσιτάτων από άλλα βιβλία. Πιστεύω ότι αν δεν τα είχα ξεφορτωθεί, δεν θα είχα
μπορέσει ν' απελευθερωθώ.

Στην πραγματικότητα η αληθινή ποίηση δεν λέει τίποτα, απλώς δοκιμάζει


πιθανότητες. Ανοίγει όλες τις πόρτες. Κι εσύ μπορείς να περάσεις απ' όποια σου
πάει καλύτερα.

...γι' αυτό ακριβώς με μαγεύει τόσο η ποίηση – επειδή είναι αιώνια. Όσο
υπάρχουν άνθρωποι, θα θυμούνται λέξεις και συνδυασμούς λέξεων. Τίποτε άλλο
δεν επιβιώνει απ' το ολοκαύτωμα, μόνο η ποίηση και τα τραγούδια. Κανείς δεν
μπορεί να θυμηθεί ένα ολόκληρο μυθιστόρημα. Κανείς δεν μπορεί να περιγράψει
μια ταινία, ένα γλυπτό, μια ζωγραφιά, αλλά όσο υπάρχουν ανθρώπινα πλάσματα,
τα τραγούδια και η ποίηση θα είναι εδώ.

Αν η ποίηση μου θέλει να πετύχει κάτι, είναι ν' απελευθερώσει τους ανθρώπους
απ' τους περιορισμούς που δεν τους αφήνουν να δουν και να νιώσουν τον κόσμο.

Τζιμ Μόρρισον
Λος Άντζελες, 1969-1971
ΤΟ ΑΝΟΙΓΜΑ ΤΟΥ ΣΕΝΤΟΥΚΙΟΥ

Στιγμή εσωτερικής ελευθερίας


όταν το μυαλό ανοίγει και το
απέραντο σύμπαν αποκαλύπτεται
και η ψυχή αφήνεται ελεύθερη να περιπλανηθεί
μες στην παραζάλη και τη σύγχυση γυρεύοντας
εδώ κι εκεί δασκάλους και φίλους.


Στιγμή ελευθερίας

ο φυλακισμένος
βλεφαρίζει στον ήλιο
σαν τυφλοπόντικας
μέσ’ από την τρύπα του

ενός παιδιού το πρώτο ταξίδι


μακριά απ' το σπίτι

Αυτή η στιγμή ελευθερίας


Με πιάνεις;
Η σάρκα μου είναι αληθινή.
Τα χέρια μου – πόσο αρμονικά κινούνται
ευκίνητα σαν δαίμονες
Τα μαλλιά μου – συστρέφονται και σπαρταράν
Το δέρμα του προσώπου μου – τσίμπα τα μάγουλα
Η γλώσσα μου φλεγόμενο ξίφος
ψεκάζει λεκτικές πυγολαμπίδες
Είμαι αληθινός
Είμαι ανθρώπινος
Αλλά δεν είμαι κοινός άνθρωπος
Όχι Όχι Όχι


Τι κάνεις εδώ;
Τι θέλεις;
Μουσική;
Μπορούμε να παίξουμε μουσική.
Αλλά εσύ θέλεις περισσότερα.
Θέλεις κάτι (ή κάποιον) καινούργιο.
Δίκιο δεν έχω;
Και βέβαια έχω.
Ξέρω τι θέλεις.
Θέλεις έκσταση.
Επιθυμία κι όνειρα.
Πράγματα διαφορετικά απ' ό,τι δείχνουν.
Σ' οδηγώ απ' τη μια, σε τραβάνε απ' την άλλη.
Δεν τραγουδάω σε κάποιο φανταστικό κορίτσι.
Σ' εσένα μιλάω, τον εαυτό μου.
Έλα να φτιάξουμε τον κόσμο απ' την αρχή.
Το παλάτι της αντίληψης φλέγεται.

Κοίτα. Δες το που φλέγεται.


Έλα να ζεσταθείς στα πυρωμένα κάρβουνα.

Είσαι πολύ νέα για να 'σαι γριά


Ούτ' έχεις ανάγκη να σου λεν τι να κάνεις
Θέλεις να ξέρεις την αλήθεια.
Γνωρίζεις ακριβώς τι κάνω
Τα πάντα


ΔΥΝΑΜΗ

Μπορώ να κάνω τη γη να σταματήσει


την τροχιά της. Έκανα τα
μπλε αυτοκίνητα να φύγουν.

Μπορώ να με κάνω αόρατο ή μικρό.


Μπορώ να γίνω γιγάντιος και να φτάνω τα
πιο μακρινά πράγματα. Μπορώ ν' αλλάξω
τη φυσική ροή του κόσμου.
Μπορώ να με μεταφέρω οπουδήποτε
στο χώρο και το χρόνο.
Μπορώ να καλέσω τους νεκρούς.
Μπορώ ν' αντιληφθώ γεγονότα άλλων κόσμων,
στο βαθύτερο εσώτερο νου μου
και στο νου των άλλων.

Μπορώ

Είμαι


Ο κόσμος έχει ανάγκη από Συνδέσμους
Συγγραφείς, ήρωες, σταρ,
ηγέτες
Να δώσουν σχήμα στη ζωή.
Ενός παιδιού το καραβάκι από άμμο
κόντρα στον ήλιο.
Πλαστικοί στρατιώτες
σ’ ένα βρώμικο πόλεμο τσέπης. Φρούρια.
Διαστημικά Οχηματαγωγά

Τελετές, θέατρο, χοροί


να επαναβεβαιώσουμε τις ανάγκες και τις μνήμες της Φυλής
κάλεσμα για λατρεία, πανανθρώπινα
ενωτική, επιστροφή,
λαχτάρα για την οικογένεια και
την ασφαλή μαγεία της παιδικής ηλικίας.


Η μεγάλη λεωφόρος
σφύζει
από
εραστές
και
ερευνητές
και
αναχωρητές
που
λαχταράν
τόσο
να
ικανοποιήσουν
και
να
ξεχάσουν.

Ερημιά


Ευλογημένο Τώρα
όλα τ' άλλα
αναμνήσεις
Ένας άντρας στοιβάζει φύλλα
σ' ένα σωρό στην αυλή του
στηρίζεται στην τσουγκράνα του
και τα καίει μέχρι να γίνουν στάχτη.
Τ' άρωμα πλημμυρίζει το δάσος
τα παιδιά σταματάνε παγιδευμένα
απ’ τη μυρωδιά που ύστερα από χρόνια
θα γίνει νοσταλγία


Άντρες που μπαρκάρουν
Για να δραπετεύσουν απ' την αμαρτία και το βούρκο των πόλεων
παρατηρούν τον πλακούντα των βραδινών άστρων
στο κατάστρωμα ανάσκελα,
και διασχίζουν τον ισημερινό
και κάνουν ιεροτελεστίες να ξεθάψουν τους νεκρούς
επικίνδυνες τελετές μύησης
Που σηματοδοτούν το πέρασμα σ' ένα νέο επίπεδο

Να νιώθεις έτοιμος για εξορκισμό


ένα στάδιο μύησης
Να περιμένεις, ή να γυρεύεις την ενηλικίωση
το φωτισμό σ' ένα πιστόλι

Να σκοτώσεις την παιδική ηλικία, την αθωότητα


με τη μία


«Έχεις δει ποτέ το Θεό;»
– μια μάνταλα. Ένας συμμετρικός άγγελος.
Τον αισθάνθηκες; Γαμώντας. Ο ήλιος.
Τον άκουσες; Μουσική. Φωνές.
Τον άγγιξες; ένα ζώο. το χέρι σου.
Τον δοκίμασες; Ωμό κρέας, καλαμπόκι, νερό και κρασί.
Ένας άγγελος πετάγεται
Μέσ' απ' το ξαφνικό φως
Μέσ' απ' το δωμάτιο
Ένα φάντασμα προχωράει μπροστά μας
Μια σκιά μας ακολουθεί
Και κάθε φορά που σταματάμε
Πέφτουμε


Κανείς δεν επινόησε τη ζωή·
όποιος το λέει
Να κάνει ένα βήμα μπροστά
Στριγκλιάρικα τρελαμένα σπουργίτι' αλυχτούν
στον ήλιο να φανεί. Διαφεντεύουν
το Βασίλειο της χαραυγής. Τ' αυτοκίνητα
– ήχος χορωδίας που ξεκινά. Κι ύστερα
τραγούδια από εργάτες και σφυριές.
Τα παιδιά στην αυλή του σχολείου,
καμιά κατοστή τσιρίδες,
συμπληρώνουν την ενορχήστρωση


«Εκείνη τη χρονιά σημειώθηκε
μια παρατεταμένη επίσκεψη
ενέργειας.
Παράτησα το σχολείο και κατέβηκα
να ζήσω στην παραλία.
Κοιμόμουν σε μια ταράτσα.
Τη νύχτα το φεγγάρι πήρε
μορφή γυναίκας.
Συνάντησα το Πνεύμα της Μουσικής».


Εμφάνιση του διαβόλου
σ' ένα κανάλι της Βενετίας.
Τρέχοντας, είδα ένα Σατανά
ή Σάτυρο, να κινείται πίσω
μου, μια σάρκινη σκιά
του μυστικού μυαλού μου. Τρέχοντας,
Ξέροντας.


Μια μέρα άφησα την παραλία

Ένας τριχωτός Σάτυρος τρέχοντας


πίσω και λίγο πιο
δεξιά

απ' τον ιερό σολιψισμό


της νεότητας

Τώρα δεν μπορώ ν' αλητέψω στις


πόλεις χωρίς να καρφωθεί το βλέμμα μου
σε κάθε περαστικό. Νιώθω
την αύρα τους στο
δέρμα μου, τις τρίχες του σβέρκου μου
– ορθώνονται.


Είχε διατηρηθεί
μέσα της
φρέσκο Το θαύμα
της
έκπληξης
Η νύχτα είναι νέα
φρέσκια και ξεκούραστη.
Δεν έχω λόγια να περιγράψω
πώς είναι ντυμένη.
Θα σ' εκμαυλίσει με παράξενες
επιθυμίες.
Οτιδήποτε κι αν της προτείνεις.
Οτιδήποτε για να ικανοποιήσει τον καλεσμένο της.


Απίστευτη
Τρικυμία
Τα μάτια σου

Με τσακίζεις
με το πούπουλο
της απαλής σου
Απόκρισης

Λόγια κοφτά
σαν γυαλί
Περιφρόνηση

Κρύβουν
Ό,τι τα μάτια σου πασχίζουν
Να εξηγήσουν


Έμοιαζε τόσο λυπημένη μες στον ύπνο της
Το χέρι ενός φίλου
που δεν μπορείς να φτάσεις
Ένα κερί ξεβρασμένο
στην ακτή
Ενώ ο ήλιος βυθίζεται ανάποδα
σαν βόμβα υδρογόνου


Όπως οι πρόγονοί μας
Οι Ινδιάνοι
Φοβόμαστε το θάνατο
θρηνούμε υπερβολικά τους νεκρούς
κι αναζητούμε συνεχώς όνειρα κι οράματα


Τα ναρκωτικά είναι ένα στοίχημα με το μυαλό σου
Είμαι οδηγός στο λαβύρινθο
Έλα να με βρεις
στο πράσινο ξενοδοχείο
δωμάτιο 32
θα είμαι εκεί μετά τις 9 μ.μ.

Θα σου δείξω το κορίτσι του γκέτο


Θα σου δείξω το φλεγόμενο πηγάδι
Θα σου δείξω ανθρώπους παράξενους
στοιχειωμένους, κτηνώδεις, στο
κατώφλι της εξέλιξης
 Να φοβάσαι τους Κυρίους που κυκλοφορούν
μυστικά ανάμεσά μας


«Ω Θεέ μου, φώναξε
ποτέ δεν είχα την παραμικρή ιδέα
τι σημαίνει να υπάρχεις
το είχα πάρει στην πλάκα,
ποτέ δεν αφήνω τη φρίκη
την αβρότητα την αξιοπρέπεια
να τρυπώσουν στον εγκέφαλό μου»

«Άσε με να σηκωθώ στις μύτες


να κοιτάξω απ' το παράθυρο. Σκοτεινοί Καβαλάρηδες
διαβαίνουν στο ηλιοβασίλεμα
γυρνάνε σπίτι
απ' το πλιάτσικο.
Οι ταβέρνες θα
γεμίσουν γέλια, κρασί,
κι αργότερα χορούς, κι αργότερα
επικίνδυνα κόλπα με μαχαίρια.

Θα είναι κι ο Αντόνιο εκεί


κι αυτή η πόρνη, η Μπλε Κυρία
παίζοντας χαρτιά μ' ασημένια
τραπουλόχαρτα, μοιράζοντας χαμόγελα στη νύχτα,
ολόγεμα ποτήρια ψηλά στον αέρα
κι ύστερα σπονδές στο φεγγάρι.
Είμαι θλιμμένη, τόσο γεμάτη θλίψη»


Έκρηξη πουλιών
Αυγή
Ο ήλιος δέρνει τους τοίχους
Ένας ηλικιωμένος φεύγει απ' το Καζίνο
Ένας νεαρός διαβάζει παύσεις
στο μονοπάτι προς τον κήπο


Το ταλέντο της άγνοιας,
οι ψευδαισθήσεις μπορούν
ν’ αποδειχτούν αναγκαία
για την επιβίωση του ποιητή.
Γιατί πίνω;
Για να μπορώ να γράφω ποίηση.

Μερικές φορές που όλα γυρίζουν


κι η ασχήμια υποχωρεί
σ' έναν ύπνο βαθύ
Τα μάτια ανοίγουν
κι ό,τι απομένει, είναι η αλήθεια.
Καθώς το σώμα ρημάζει
το πνεύμα δυναμώνει.

Συγχώρα με, Πατέρα, γιατί ξέρω


τι κάνω.
Θέλω ν' ακούσω το τελευταίο Ποίημα
του τελευταίου Ποιητή.


ΟΙ ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ

- Τι 'ναι επαφή;
- Όταν δυο κινήσεις, αν και
αμοιβαία μοναδικές στο άπειρο,
συναντιούνται σε μια στιγμή.
- Μια στιγμή στο Χρόνο;
- Ναι.
- Ο Χρόνος δεν υπάρχει.
Δεν έχουμε χρόνο.
- Ο Χρόνος είναι δέντρα στην ευθεία.


Οι Πολιτικές της έκστασης είναι αληθινές
Δεν τις νιώθεις που δουλεύουν
μέσα σου;
Κάνουν τη νύχτα μέρα
Ανακατεύουν τον ήλιο με τη θάλασσα.


Πού 'ναι οι ονειροπόλοι μου
Απόψε το βράδυ
Πού 'ναι οι χορευτές μου
που σαν τρελοί χοροπηδούν
στριφογυρνάν κι ουρλιάζουν

Πού είν' οι γυναίκες μου


που αθόρυβα τις άρπαξε
τ' όνειρο σαν αγγέλους
στη σκοτεινή βεράντα
ενός βελούδινου ράντσου
χόρεψε χόρεψε χόρεψε χόρεψε
χόρεψε χόρεψε χόρεψε


Γιατί η επιθυμία του θανάτου.

Έν' άγραφο χαρτί ή ένας άσπιλος


λευκός τοίχος. Ένας ατυχής
στίχος, μια γρατζουνιά, ένα λάθος.
Δεν σβήνεται. Καλά κρυμμένο
κάτω από εκατομμύρια άλλα
ίχνη, αναμείξεις,
επιστρώσεις.

Αλλά η πρώτη γρατζουνιά,


γραμμένη με χρυσό
αίμα, λάμπει ακόμη.

Επιθυμία για μια Τέλεια Ζωή


ΚΑΘΩΣ ΚΟΙΤΑΖΩ ΠΙΣΩ
Καθώς κοιτάζω πίσω
στη ζωή μου
πέφτω πάνω σε κάρτες

Κατεστραμμένες φωτογραφίες

ξεθωριασμένα πόστερ
μιας εποχής που δεν θυμάμαι
Είμαι Σκοτσέζος, ή τουλάχιστον
έτσι μου 'παν. Πράγματι
απόγονος Πιστών
Χριστιανών

Φίδι στη Χαράδρα

Το παιδί μιας
Στρατιωτικής οικογένειας...

Επαναστάτησα ενάντια στην εκκλησία


κατά εποχές με πάθος

στο σχολείο έκανα τον καλό


κι επιτέθηκα στους καθηγητές

μ' έβαλαν
σ' ένα θρανίο στη γωνιά

ένας παλιάτσος ήμουν


και
το πιο έξυπνο παιδί
στην τάξη
Βόλτες στην πρωτεύουσα
στους δρόμους των νέγρων. Η βιβλιοθήκη
και τα βιβλιοπωλεία. Πορτοκαλί
τούβλο στο ζεστό ήλιο.
Τα βιβλία και οι ποιητές – μαγεία

Και τότε το σεξ σε ξυπνάει


για τα καλά και
όλα είναι τέλεια και τα βιβλία χάνουν
τη γοητεία τους και πέφτεις
ξανά στο μάτι της όρασης
Η ιστορία της Ροκ
συμπίπτει με την
εφηβεία μου

Ήρθα στο Λος Άντζελες στη


Σχολή Κινηματογράφου

Καλοκαίρι στην παραλία της Βένις

Οράματα από ναρκωτικά

Τραγούδια στην ταράτσα

πρώιμες απόπειρες και


συντριβή

Χάρη στα κορίτσια


που μου 'δωσαν τροφή
Κάνοντας δίσκους

Ο Έλβις είχε την πιο ώριμη


σεξουαλική φωνή στα 19.

Η δική μου παραμένει το


έρρινο παράπονο ενός
καταπιεσμένου εφήβου
ελάσσονες στριγκλιές και λυσσαλέα ξεσπάσματα
Ένας ενδιαφέρων τραγουδιστής
στην καλύτερη – ένα ουρλιαχτό
ή ένα γλυκανάλατο ξέρασμα. Είτε το 'να
είτε τ' άλλο – τίποτ' ανάμεσα.
Μέρες δρόμου

φόβος θανάτου μ' Αεροπλάνο

Κι η νύχτα ήταν όπως πρέπει


να είναι η Νύχτα
Ένα κορίτσι, ένα μπουκάλι, κι ευλογημένος ύπνος

Όργωσα
με το σπόρο μου την καρδιά
του έθνους.
Μετάγγισα ένα σπέρμα στην τηλεπαθητική αρτηρία.

Τώρα ασπάζομαι την ποίηση


της μπίζνας και γίνομαι –δια-
μιάς– «Πρίγκηπας της Βιομηχανίας»
Ένας φυσικός ηγέτης, ένας ποιητής,
ένας Σαμάνος, με την ψυχή
ενός κλόουν.

Τι γυρεύω
στην αρένα
Κάθε δημόσιο πρόσωπο
κατεβαίνει για Ηγέτης

Θεατές μέσ’ απ' τον Τάφο


– παρατηρητές της εξέγερσης

Φόβος των Ματιών


Δολοφονία

Να είσαι τύφλα είναι καλή μεταμφίεση.

Πίνω για ν' αντέχω


να μιλώ στους μαλάκες.
Συμπεριλαμβανομένου και του εαυτού μου.
Η φρίκη της μπίζνας

Το πρόβλημα με το Χρήμα
ενοχές
το αξίζω;

Συμβούλιο
Απαλλάχτηκα από διευθυντές κι ατζέντηδες

Ύστερα από 4 χρόνια. Μ' άφησαν


με το μυαλό σαν βραχνιασμένο πιάνο

θλίψη για τα χαμένα βράδια


και τα χαμένα χρόνια
τα σκόρπισα όλα
Αμερικανική Μουσική
Τέλος αγαπητοί κι αντίο
και σχέδια για το μέλλον
– Όχι ηθοποιός
Συγγραφέας-κινηματογραφιστής

Ποια κύτταρά μου


θα θυμούνται

Έχε γεια Αμερική


σ' αγάπησα

Λεφτά απ' το σπίτι


καλή τύχη
κοίτα μην μπλέξεις

You might also like