ΘΕΜΑ 12 –ΕΡΩΤΗΜΑ (ε)

∆ίνεται µια συνάρτηση h συνεχής στο ℝ για την οποία γνωρίζουµε ότι ισχύει η σχέση
h(1) + h(2) = h(3) + h(4) + ( f  g )(0) .
Να αποδείξετε ότι η συνάρτηση h δεν αντιστρέφεται.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Σε όσες λύσεις δεν αναφέρεται από τα προηγούµενα ερωτήµατα

προκύπτει ότι ( f  g )(0) = f ( g (0)) = f (0) = 0 .

ΛΥΣΗ 1 (ΑΠΟ ΑΧΙΛΛΕΑ)

Είναι ( f  g )(0) = f ( g (0)) = f (0) = 0 , οπότε αν g ( x ) = h( x + 2) − h( x )

παίρνουµε g (2007) + g (2008) = 0

Οπότε g (2007) = g (2008) = 0 (κι άρα η h δεν είναι 1-1)

ή
g (2007) ⋅ g (2008) < 0 η οποία λόγω συνέχειας της g και το Θεώρηµα Bolzano,
µας λέει ότι υπάρχει 2007 < ξ < 2008 , τέτοιο ώστε g (ξ ) = 0 (κι άρα η h και
πάλι δεν είναι 1-1) .

Άρα η h δεν αντιστρέφεται.

ΛΥΣΗ 2 (ΑΠΟ ΧΡΗΣΤΟ ΚΑΡ∆ΑΣΗ)

Αν κάποιοι από τους αριθµούς h(2007) , h(2008) , h(2009) , h(2010) είναι ίσοι τότε η h
δεν είναι 1 - 1 οπότε τελειώνουµε . Εργαζόµαστε τώρα για την περίπτωση που οι
αριθµοί είναι διαφορετικοί µεταξύ τους .

► Θεωρούµε τη συνάρτηση φ ( x) = 2h( x) − h(2008) − h(2007)

Είναι φ (2007) = 2h(2007) − h(2008) − h(2007) = h(2007) − h(2008)
φ (2008) = 2h(2008) − h(2008) − h(2007) = h(2008) − h(2007)

Άρα φ (2007) ⋅ φ (2008) = −[ h(2008) − h(2007)]2 < 0 .

∆ηλ. υπάρχει ξ1 ∈ (2007, 2008) τέτοιο ώστε:
φ (ξ1 ) = 0 ⇔ 2h(ξ1 ) = h(2008) + h(2007) .

► Όµοια στο [ 2009 , 2010 ] για τη συνάρτηση κ ( x) = 2h( x) − h(2010) − h(2009)

θα υπάρχει ξ 2 ∈ (2009, 2010) τέτοιο ώστε
κ (ξ 2 ) = 0 ⇔ 2h(ξ 2 ) = h(2009) + h(2010)

► ∆ηλ. 2h(ξ1 ) = 2h(ξ 2 ) ⇔ h(ξ1 ) = h(ξ 2 ) άρα η h δεν αντιστρέφεται .

ΛΥΣΗ 3 (ΓΙΩΡΓΟΣ hsiodos)

Ουσιαστικά έχουµε µια συνεχή στο R συνάρτηση f τέτοια ώστε

f ( x1 ) + f ( x2 ) = f ( x3 ) + f ( x4 ) (1) µε x1 < x2 < x3 < x4

α) Αν f ( x1 ) = f ( x2 ) ή f ( x3 ) = f ( x4 ) τότε η f δεν είναι 1-1

β) Αν f ( x1 ) ≠ f ( x2 ) ή f ( x3 ) ≠ f ( x4 )
π.χ. f ( x1 ) < f ( x2 ) ή f ( x3 ) > f ( x4 ) τότε
f ( x1 ) + f ( x2 ) f ( x3 ) + f ( x4 )
f ( x1 ) < < f ( x2 ) και f ( x4 ) < < f ( x3 )
2 2
και από το θεώρηµα ενδιαµέσων τιµών υπάρχουν ξ1 ∈ ( x1 , x2 ) και ξ 2 ∈ ( x3 , x4 )
f ( x1 ) + f ( x2 ) f ( x3 ) + f ( x4 )
τέτοια ώστε f (ξ1 ) = και f (ξ 2 ) =
2 2
Λόγω της (1) τώρα προκύπτει f (ξ1 ) = f (ξ 2 ) µε ξ1 ≠ ξ 2 και συνεπώς
η f δεν είναι 1-1.

ΛΥΣΗ 4
(ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ µετά από παρατήρηση ΜΑΚΗ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΥ)

► Επειδή h συνεχής στο [2007,2008] από Θεώρηµα Μέγιστης και Ελάχιστης Τιµής
ισχύει m ≤ h ( x ) ≤ M για κάθε x ∈ [2007, 2008] .
Για x = 2007 είναι m ≤ h(2007) ≤ M
Για x = 2008 είναι m ≤ h(2008) ≤ M
h(2007) + h(2008)
Άρα είναι 2m ≤ h(2007) + h(2008) ≤ 2 M ⇔ m ≤ ≤M
2
Από Θεώρηµα Ενδ. Τιµών υπάρχει ένα τουλάχιστον ξ ∈ (2007, 2008) ώστε
h(2007) + h(2008)
h(ξ ) = .
2
► Όµοια στο [2009,2010] υπάρχει ένα τουλάχιστον θ ∈ (2009, 2010) ώστε
h(2009) + h(2010)
h(θ ) = .
2
► Από τη δοσµένη σχέση προκύπτει ότι h(ξ ) = h(θ ) , άρα η h δεν είναι 1-1.
ΓΕΝΙΚΕΥΣΗ (ΑΠΟ ΑΧΙΛΛΕΑ)

Πιο γενικά:

Έστω h συνεχής στο ℝ και n ≥ 1 .

Αν υπάρχουν πραγµατικοί αριθµοί x1 < x2 < ... < x2 n και θετικοί ρητοί αριθµοί
m1 , m2 ,..., mn τέτοιοι ώστε
m1h ( x1 ) + m2 h ( x2 ) + ... + mn h ( xn ) = m1h ( xn +1 ) + m2 h ( xn + 2 ) + ... + mn h ( x2 n ) ,(*)
τότε η h δεν είναι 1-1.

(*) Φυσικά το ουσιώδες για τους m1 , m2 ,..., mn είναι το άθροισµα τους.

Οπότε στο δεύτερο µέλος µπορούµε να πολλαπλασιάσουµε τους
h ( xn +1 ), h ( xn + 2 )...., h ( x2 n ) µε οποιαδήποτε µετάθεση των m1 , m2 ,..., mn .

Ευχαριστώ όλους τους συναδέλφους που ασχολήθηκαν, για το χρόνο και

την ενέργεια που αφιέρωσαν, οι λύσεις ήταν για µια ακόµη φορά
εξαιρετικές….

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ
ΟΚΤΩΒΡΗΣ 2009