Chủ đề/ Tình huống/ Vấn đề 4: Rối loạn tín hiệu tế bào gây ung thư

Đột biến gen EGFR (Epidermal Growth Factor Receptor) có liên quan
đến cơ chế bệnh sinh ung thư phổi tế bào không nhỏ. EGFR thuộc nhóm
thụ thể tyrosin kinase, có chức năng tiếp nhận các thông tin từ các yếu tố
tăng trưởng để kích thích các tế bào tăng trưởng, phân chia và biệt
hóa. Đột biến gen EGFR sẽ làm quá trình phosphoryl hóa thường xuyên
dẫn tới các tế bào tăng sinh, phát triển quá mức từ đó dẫn tới ung thư.

Câu hỏi mở:

1. Cấu trúc thụ thể EGFR

Thụ thể yếu tố tăng trưởng biểu bì (Epidermal Growth Factor

Receptor – EGFR) là thụ thể trên bề mặt tế bào tiếp nhận tín hiệu từ các
yếu tố tăng trưởng để kích thích tế bào sinh trưởng, phân chia, biệt hóa,…

Trọng lượng phân tử của EGFR là 170 kilodalton (kDa).

EGFR có bản chất là protein xuyên màng, là thành viên của họ thụ
thể ErbB (Erythroblastic B), bao gồm 4 thành viên: EGFR (ErbB-1),
HER2/neu (ErbB-2), HER3 (ErbB-3) và HER4 (ErbB-4).

(Slide 5, https://slideplayer.com/slide/10212752/)
 Gen EGFR nằm trên nhiễm sắc thể số 7, gồm 30 exon và có chức
năng quy định tổng hợp protein EGFR. Protein EGFR gồm 1210 axit
amin, có cấu trúc gồm 3 vùng: vùng ngoại bào chứa miền tương tác với
các phối tử - yếu tố tăng trưởng biểu bì, vùng xuyên màng và vùng nội
bào chứa miền kinase có thể phosphoryl hóa tyrosine của protein (nên
được gọi là thụ thể tyrosine kinase).

(https://ungthubachmai.vn/FileUpload/Images/hinh_.jpg)

Sau khi được gắn với các phối tử, EGFR chuyển đổi từ trạng thái đơn
phân (Monomeric form) sang trạng thái hoạt hoá dạng nhị phân (Dimers)
bằng cách ghép cặp với 1 phân tử EGFR khác (Homodimers) hoặc với 1
thành viên khác của gia đình EGF như HER2/neu (Heterodimer).
Ở trạng thái nhị phân, chức năng enzym tyrosine kinase ở phần nội
bào của EGFR được kích hoạt, cụ thể là hiện tượng tự phosphoryl hoá
một số acid amin tyrosine ở đầu tận C của EGFR xảy ra làm khởi phát
dòng thác tín hiệu nội bào (Như chúng ta đã biết, cơ chế dẫn truyền tín
hiệu nội bào được thực hiện chủ yếu thông qua hoạt hoá chuỗi các protein
trên con đường dẫn truyền bằng phản ứng phosphoryl hoá).