Spis treści

WYKŁAD I wstęp 6.10.2023....................................................................................................................1

Wykład II 13.10......................................................................................................................................2
WYKŁAD III 20.10.2023...........................................................................................................................5
WYKŁAD IV 3.11.2023.............................................................................................................................6
Wykład 5 (10.11) przepisany nie byłem..................................................................................................9
Wykład 6 (17.11.2023) nie byłem.........................................................................................................14
WYKŁAD VII 24.11 nie byłem notatki Justyna.......................................................................................17
WYKŁAD VIII 1.12 nie byłem.................................................................................................................18
WYKŁAD IX 12.2023 ostatni..................................................................................................................18

WYKŁAD I wstęp 6.10.2023

Projekt na ćwiczeniach tak jak na naturze 2k, oddawanie połówkowe itd. 29.01.2024 dzień przed dać
znać że się przychodzi na konsultacje !!! 327 zapisy w exelu

Analiza natężenia ruchu – SIP, google maps, jakieś plan 1000 obwodnic, w gminach maybe mają info

Korytarze ekologiczne, czy miejsca o największym natężeniu wypadków – w tym wypadków ze

zwierzętami przypadają na te korytarze > jakieś alternatywne trasy, gdzie nie ma korytarzy
ekologicznych analiza bezpieczeństwa na drogach > dane z powiatów, gmin a nawet z policji !!!

Pełny dostęp danych do końca listopada, analiza SWOT razem więcej info burza mózgów

Analiza środowiskowa > geoportal obszary chronione

Analiza barier i konfliktów przyrodniczych związanych z istniejącymi inwestycjami drogowymi i

szynowymi > w tym korki > konflikty pomiędzy gminami > konflikty ludności > kiedy się nie zgadza na
jakąś drogę (np. odwodnią wschodnia Wrocławia, ul. Wysoka).

Macierz Leopolda?

BINGO ALICJI KRZEMIŃSKIEJ

Misiu kolorowy, jestem starsza niż węgiel, pani mysza pan mysza

Wzór pisma do urzędu możemy dostać w razie w

Test zaliczeniowy z wykładów 15.12

Oddanie połówkowe 24.11

Oddanie projektu 29.01

Lista na wykładach, obecność pomaga

Programy pomocne

Corel czy GIMP adobe ilustrator

Zdjęcia telefon

Wykład II 13.10

Obiekt liniowy – obiekty budowlane, którego charakterystycznym parametrem jest długość, w

szczególności droga wraz ze zjazdami, linia kolejowa, wodociągi, kanał, gazociąg, ciepłociąg, rurociąg,
linia i trakcje energetyczne, linia kablowa nadziemna i podziemna, wał przeciwpowodziowy oraz
kanalizacja kablowa,

Sieć przesyłowa – sieć gazowa wysokich ciśnień z wyłączeniem gazociągów kopalnianych i

bezpośrednich, albo sieć elektromagnetyczna najwyższych lub wysokich napięć, za której ruch
sieciowy jest odpowiedzialny operator systemu przesyłowego

Sieć dystrybucyjna – sieć gazowa wysokich, średnich i niskich ciśnień z wyłączeniem gazociągów
kopalnianych i bezpośrednich, albo sieć elektroenergetyczna wysokich, średnich i niskich napięć, za
której ruch sieciowy jest odpowiedzialny operator systemu dystrybucyjnego.

Ustawa prawo energetyczne i ustawa prawo budowlane.

Ustawa o gospodarce nieruchomościami. Kategorie obiektów liniowych:

 Drogi publiczne
 Drogi wodne
 Drogi Kolejowe
 Sieci transportowe dwutlenku węgla
 Urządzenia służące do zaopatrzenia ludności w wodę

Ustawa o gospodarce nieruchomościami:

Budowa i utrzymanie ciągów drenażowych, przewodów i urządzeń służących do przesyłania lub

dystrybucji płynów, pary, gazów i energii elektrycznej, a także innych ciągów i urządzeń niezbędnych
do korzystania z tych przewodów i urządzeń.

Jak inwestycje liniowe wpływają na środowisko?

[schemat struktury kodeksu budowlanego zdjęcie]

Miejscowe przepisy urbanistyczne – opowiadają o rzeczach w większej skali (ideowo)

artykuł psuje w krajobrazie prof. Patoczka

prawie 380 tys. km dróg różnego typu ( 28 tys. km dróg wojewódzkich, 18 tys. dróg krajowych, 129
tys. dróg powiatowych.

Kategorie dróg publicznych według ustawy o drogach publicznych:

Drogi krajowe > wojewódzkie > powiatowe > gminne

klasy funkcjonalno-techniczne dróg publicznych:

A- Autostrady, S – ekspresówki, GP – drogi główne przyspieszone, G – główne, Z – zbiorcze, L –

lokalne, D – dojazdowe

Kolizje Korytarzy ekologicznych z siecią dróg szybkiego ruchu planowanych do realizacji po 2010 roku
(wg. Kurek). > może się przydać na liniowe ćwieki

Badania generalny pomiar ruchu

System SEWIK > dane policyjne

Inwestycje drogowe i system parkways

Uwzględnić historyczne bajery w opracowaniu na ćwieki

Mapster – zajebiste mapy igrek.amzp.pl/maplist/php?cat=TK25 mestiszblaty?

WYKŁAD III 20.10.2023

Po wojnie aż do 1972 nie powstały żadne nowe autostrady.

Polska będzie realizować głównie priorytety w zakresie komunikacji europejskiej TENT-T > w Polsce
A1, A2 i A4 oraz drogi ekspresowe S3, S7, S8, S9, S10, S17

Korzyści z tworzenia dobrych dróg:

 Skraca się czas przejazdu i dostaw

 Dobra infra wspomaga specjalizację (łatwiej dotrzeć do nowych oddalonych klientów, obniżą
się koszt dotarcia do nich)
 Wzmaga się przepływ pracowników między miastami oraz kapitałów, pracownicy mają
możliwość podejmowania pracy w miejsca odległych od miejsca zamieszkania
 Dobra infra ułatwia dostęp do edukacji, wiedzy, służby zdrowia, szczególnie ludziom z
małych miast i wsi
 Infra wspomaga inwestycje bezpośrednie > w skali kraju podnosi się ocena możliwości
logistycznych i skłonność do inwestowania w danym kraju rośnie

Korzyści wynikające z posiadania nowoczesnej infra drogowej:

 Infra wspomaga inwestycje bezpośrednie w skali kraju, podnosi się ocena możliwości
logistycznych i skłonność do inwestowania w danym kraju rośnie
 Wzrost infra drogowej określa wzrost infra logistycznej, magazynów, centrów logistycznych i
przeładunkowych, transportu itp.
 Autostrady i drogi podnoszą rozwój turystyki wpływy z turystyki są jednym z najbardziej
pożądanych dochodów zarówno Państwa jak i obywateli
 Infra autostradowa zmniejsza liczbę wypadów > bezpieczne i bezkolizyjne drogi mają
ogromne odzwierciedlenie w oszczędnościach w skali kraju, dotyczy to służby zdrowia,
napraw i zniszczeń, wyższych składek ubezpieczeniowych
 Dobra infra już na etapie budowy znacząco wpływa na wzrost PKB całego kraju, nie da się
ukryć, że eksport zależy od infra, a sieć drogowa i koszty przemieszczania się po niej mają
odzwierciedlenie w kosztach każdego produktu

Nowy jedwabny szlak > co w związku z wojną na ukr?

Definicja

Park krajobrazowy > obszar chroniony ze względu na wartości przyrodnicze, historyczne i kulturowe,
a celem jego utworzenia jest zachowanie, popularyzacja i upowszechnienie tych wartości w
warunkach ZR. Grunty rolne, leśne i inne nieruchomości znajdujące się w granicach parku pozostawia
się w gospodarczym wykorzystaniu. Wokół parku można utworzyć otulinę.

Obszar chronionego krajobrazu jest terenem chronionym ze względu na istniejące albo odtwarzane
korytarze ekologiczne lub ze względu na wyróżniające się krajobrazowo tereny o zróżnicowanych
ekosystemach, wartościowe ze względu na możliwość zaspokajania potrzeb związanych z masową
turystyką i wypoczynkiem. Działalność gospodarcza na tych terenach nie powinna w żaden sposób
naruszać równowagi ekologicznej ekosystemów.

Sieć obszarów natura 2k > obszary specjalnej ochrony ptaków i siedlisk. obejmuje obszary specjalnej
ochrony ptaków i obszary specjalnej ochrony siedlisk. Może to być część lub całość obszarów i
obiektów objętych innymi formami konserwatorskiej ochrony przyrody, mogą to być też obszary nowo
utworzone.

Sieć Natura 2000 w UE liczy ok. 26 tys. obszarów zajmujących ok. 145 tys. km2 powierzchni morskiej i
blisko 800 tys. km² lądów.

Siedliska chronione w Polsce w ramach sieci Natura 2000 obejmują około 15,6% powierzchni naszego
kraju.

WYKŁAD IV 3.11.2023

Obszary specjalnej ochrony

Sieci natura 2k tworzą trzy typy obszarów specjalnej ochrony:

 Siedlisk
 Ochrony ptaków
 Obszary mające znaczenie dla wspólnoty

Specjalnej ochrony ptaków (OSO) – obszar wyznaczony do ochrony populacji dziko występujących
ptaków, w którego granicach ptaki mają korzystne warunki bytowania w ciągu całego życia (nawet
jeśli przebywają tam 2 miesiące w ciągu roku) > dyrektywa ptasia > (obecnie 141 obszarów). Np.
Ujście warty
Specjalny obszar ochrony siedlisk (SOOS) > utworzony w celu ochrony siedlisk przyrodniczych lub
gatunków będących przedmiotem zainteresowania UE, (823 obszary). Obszar ten w swoim regionie
biograograficznym w znaczący sposób przyczynia się do zachowania lub odtworzenia stanu właściwej
ochrony siedliska przyrodniczego lub gatunku będącego przedmiotem zainteresowania wspólnoty, a
także może znacząco przyczynić się do spójności sieci obszarów natura 2k i zachowania różnorodności
biologicznej w obrębie danego ragionu biogeograficznego. Dyrektywa siedliskowa

Aneksy Oceny odziaływania inwestycji na środowisko (środowiskowe uwarunkowania)> badanie co

dzieje się w terenie, a co jest na papierze, rzeczywistość może być inna.

SHADOW LIST > postulowanie o dodanie do sieci natura 2k > 33 obszarów i postulują o powiększenie
22 obszarów.

KORYTARZE EKOLOGICZNE > to obszar umożliwiający migrację roślin, zwierząt lub grzybów. Korytarze
ekologiczne są ważnymi obszarami natury 2k, gdyż umożliwiają przemieszczanie się gatunków
organizmów między siedliskami. W skutku działania człowieka dawniej bardzo rozległe siedliska
zwierząt i roślin zostały rozdrobnione i często izolowane. > będzie na teście !!!

Korytarze, a płaty (obszary węzłowe) > płaty bardziej stabilne (zachodzą w nim wszystkie stadia
dorastania osobników)

Dbanie o brak unikania izolacji obszarów naturalnych. W Polsce więcej korytarzy o znaczeniu
międzynarodowym . Rzeki i cieki wodne są często korytarzami ekologicznymi.
Inwentaryzacja > bonitacja > wytyczanie siatek na danym terenie > powtórka co kilka miechów >
formularze > udział procentowy gatunków itd.

Geoserwis.gdos.gov.pl/mapy/

Schemat korytarzy ekologicznych: > ten sam co na ochronie środo przyrodniczego

 Obszar węzłowy (biocentrum)– dobre stabilne środowisko,

 Korytarz [mozaikowy (krajobrazowy), nieciągły (stepping Stones), liniowy (rzeka, starorzecze)]

Spór o dolinę Rozpudy > obwodnica Augustowa przez dolinę Rozpudy, dzięki niej:

 Augustównie straci walorów uzdrowiska

 Drogowy ruch towarowy ominie miasto
 Łatwiejszy dostęp dla turystów do atrakcji regionu
 Poprawa bezpieczeństwa ruchu drogowego >mniej wypadków

https://siskom.waw.pl/s8-obwodnica-Augustowa_htm > dokumenty o wariantach

przygotowawczych, studium przypadku

wariant ekologów vs wariant GDDIKA

ekologów dwa razy dłuższy > ale przecina dolinę w najwęższych miejscach > więcej zniszczonych
torfowisk i lasów łęgowych niż w wariancie GDDIKA , przecina 900 działek (wywłaszczenia,
rekompensaty) + wyburzenie kilkudziesięciu zabudowań (coś trzeba zrobić z gruzami) > czas na
dokumentacje ok. 10 lat (GDDIKA 3 lata) > wariant ekologów nie spina się ekonomicznie, a jego
aspekt „ochrony środo” jest mocno podważany.

„Trzeba zacisnąć zęby i coś wybrać, niekoniecznie ślepo patrząc na środo, ale także wziąć pod uwagę
lokalną społeczność i ich interesy” ez

Dlaczego autostrady mogą być przyjazne dla środowiska?

Przy budowie nowych dróg o wysokich parametrach, stawiane są wysokie wymagania nie tylko pod
kątem jakości elementów drogowych, ale również urządzeń ochrony środo, dążąc do zapewnienia
maksymalnej ochrony.

W procesie projektowym analizuje się zagadnienia zagrożeń poszczególnych komponentów

środowiska w ramach procedury ocen oddziaływania na środowisko.
Realizacja ww. dróg wiąże się z następującymi rodzajami działań:

 Ochronę wód i gleb

 Ochronę przed hałasem i zanieczyszczeniami powietrza
 Ochrona środo przyrodniczego, w tym zapobieganiu tzw. „efektowi bariery” > bariery liniowe
> sieć linii antropogenicznych
 Kształtowanie krajobrazu
 Ochroną dóbr kultury

MOP’y są git > autostradowe > Miejsce Obsługi Podróżnych > wytyczne co do odstępów między nimi,
co ile powinno być > Prowadzący jeszcze o tym powie gdy będzie więcej osób niż tylko ja xd

Zielone mosty

Na drogach krajowych, a w szczególności na drogach szybkiego ruchu, jako środki ochrony środowiska
przyrodniczego, stosuje się różnego rodzaje przejść dla zwierząt:

 Przejścia dołem pod mostami i estakadami

 Zielone mosty dla dużych i średnich ssaków
 Tunele dla dużych i średnich ssaków
 Przepusty dla drobnych ssaków
 Przepusty dla płazów i gadów

Wykład 5 (10.11) przepisany nie byłem

Notatki Ola

Przejścia dla zwierząt uzupełnione odpowiednim wygrodzeniem mają osłabić tzw. efekt
bariery i spełnić dwie podstawowe funkcje:
-stworzyć warunki umożliwiające bytowanie tych zwierząt, których areały osobnicze przecina
droga. Zwierzęta te muszą mieć możliwość korzystania ze środowiska położonych po obu jej
stronach
-umożliwiać migracje i dyspersję osobnikom przemieszczającym się na duże odległości.

Projektowanie dróg a środowisko

Przyjazne środowisku projektowanie inwestycji drogowych uwzględniać powinno również

ochronę krajobrazu, którą realizuje poprzez:
- zintegrowane drogi z krajobrazem poprzez odpowiednie ukształtowanie trasy, dobór
materiałów oraz zastosowanie zieleni
- tworzenie ciekawych osi widokowych, akcentów w krajobrazie oraz dbałość o zachowanie
lokalnego charakteru krajobrazu
- unikanie zniszczenia ważnych elementów krajobrazu (np. cennych drzewostanów)
- takie prowadzenie trasy, aby droga nie rozcinała lub rozcinała w minimalnym stopniu
ekosystemy i wspólnoty ludzkie oraz miała minimalny wpływ na orny terenu i wymagała jak
najmniejszych robót ziemnych.
- integrowanie drogi z istniejącym ukształtowaniem terenu przez dostosowanie jej niwelety
oraz pochyleń skarp do topografii otaczającego terenu
- unikanie dysharmonii i dużych zmian krajobrazu, które mogą być powodowane przez
długie, wysokie nasypy w dolinie wykopy, ostro przecinające grzbiety i tworzące
nieestetyczne przełęcze na linii horyzontu
- dbałość o estetykę drogi i obiektów jej towarzyskich
- tworzenie interesujących kompozycji zieleni przydrożnej.

Jednym z aspektów rozpatrywanym w procesie przygotowania i realizacji inwestycji, służącym

ochronie krajobrazu, jest kryterium estetyki. Wzięcie pod uwagę kryterium estetyki w
projektowaniu oznacza, poza estetycznym projektowaniem samego obiektu, również
uwzględnianie:
- harmonii kompozycji drogi, mostu i otoczenia oraz płynnego przejścia pomiędzy tymi
elementami
- dobrego optycznego prowadzenia kierowcy z zachowaniem dobrej jakości i ciągłości
informacji mu przekazywanej,
- dominacji elementów obrazu w zgodności z ich funkcją
- rozpoznawalność elementów obrazu drogi
- możliwości wykorzystania nowych elementów krajobrazu do poprawy orientacji kierowcy
(identyfikacja miejsca) oraz atrakcyjności samej drogi i jej percepcji z otoczenia
- elementów zieleni, oświetlenia, a nawet oznakowania w dostosowaniu drogi do pełnionych
funkcji

Hałas... rozwiązania dobre czy złe?

W ostatnich latach natężenie ruchu drogowego i związany z nim hałas wzrosły drastycznie i
wciąż rosną w alarmującym tempie.

Udział ruchu drogowego w emisji hałasu w naszym środowisku przekracza 80%. Technicznie
udoskonalone pojazdy i sama infrastruktura drogowa nie są w stanie skutecznie zredukować
hałasu i chronić ludzi przebywających w sąsiedztwie szlaków komunikacyjnych przed jego
szkodliwym działaniem.

Znalezienie szybkiego i skutecznego sposobu ochrony ludzi i środowiska naturalnego przed

hałasem stało się wyzwaniem dla naszych czasów.

Jednym z najbardziej skutecznych i ekonomicznych sposobów na zmniejszenie poziomu

hałasu jest zastosowanie ekranów akustycznych.
1. Ekrany akustyczne:

- odbijające - odbijają falę dźwiękową w kierunku źródła, np. z płyt akrylowych

- odbijające-rozpraszające - posiadają dodatkowo własności rozpraszające w postaci
zagłębień i wypustów
- pochłaniające - poosiadają kształt podnoszący chłonność, wypełnione materiałami
absorpcyjnymi, możliwość osadzenia roślin (pnącza)

2. Rozpatrując konstrukcję, ekrany akustyczne dzielimy biorąc pod uwagę materiał z

którego zbudowano ekran:
- metalowe
- betonowe
- betonowe z dodatkami innych komponentów
- szklane
- akrylowe
- ceramiczne
- drewniane
- inne

3. Rozpatrując warunki terenowe (ze względu na otoczenie drogi komunikacyjnej)

ekrany dzielimy na:
- wolnostojące
- ekranujące drogę prowadzoną w wykopie
- ekranujące drogę na mostach i wiaduktach
- wykorzystujące istniejące zabudowania
- budowane w oparciu o naturalna rzeźbę terenu, tj.: nasypy naturalne i sztuczne,
uzupełnienie nasypu, skarpy oporowe, pasy zieleni.

4. Przeważające kształty przekroju poprzecznego ekranów:

- pionowe
- poziome
- pionowe nadwieszone
- prostopadłościenne
- klinowe
- trapezowe
- łukowe

5. Kształt rzutu pionowego:

- prostoliniowe
- krzywoliniowe (względy artystyczne, estetyka, warunki terenowe, usuwanie monotonii)

6. Sposób montowania ekranów:

- segmentowy (składany z kolejnych dużych segmentów o katalogowej wielkości)
- modułowy (składany z kolejnych elementów o małym module)
Podobno jesteśmy najbardziej zaekranowanym akustycznie krajem w Europie.

Notatki ZOSIA

Autostrady i drogi ekspresowe przyjazne dla środowiska

Procedura ocen oddziaływania na środowisko – analiza zagrożeń poszczególnych

komponentów środowiska

Realizacja ww. dróg wiąże się z działaniami:

 - Ochroną wód i gleb

 - Ochrona przed hałasem i zanieczyszczeniami powietrza
 - Ochrona środowiska przyrodniczego, zapobieganie efektowi bariery
 - Kształtowaniem krajobrazu
 - Ochrona dóbr natury

Zielone mosty

Na drogach krajowych, a w szczególności na drogach szybkiego ruchu, stosuje się

różnego rodzaju przejścia dla zwierząt:

 - Przejścia dołem pod mostami i estakadami

 - Zielone mosty dla dużych i średnich ssaków
 - Przepusty dla drobnych ssaków
 - Przepusty dla płazów i gadów

Przejścia dla zwierząt uzupełnione odpowiednim wygrodzeniem mają osłabić tzn.

efekt bariery i spełnić dwie podstawowe funkcje:

 - Stworzyć warunki umożliwiające bytowanie tych zwierząt, których areał

osobnicze przecięta droga. Zwierzęta muszą mieć możliwość korzystania ze
środowiska po obu stronach
 - Umożliwiać migracje i dyspersję osobnikom przemieszczającym się na
duże odległości
 Przyjazne środowisku projektowanie inwestycji drogowych uwzględnić
powinno również ochronę krajobrazu, realizowane przez:
 - Zintegrowanie drogi z krajobrazem poprzez odpowiednie ukształtowanie
trasy, dobór materiałów oraz zastosowanie zieleni
 - Tworzenie ciekawych osi widokowych, akcentów w krajobrazie oraz
dbałość o zachowanie lokalnego charakteru krajobrazu
 - Unikanie zniszczenia ważnych elementów krajobrazu
- Prowadzenie trasy tak by droga nie rozcinała/ rozcinała w minimalnym stopniu
ekosystemy i wspólnoty ludzkie oraz miała minimalny wpływ na formy terenu i
wymagała jak najmniejszych robót ziemnych

 - Integrowanie drogi z istniejącym ukształtowaniem terenu

 - Unikanie dysharmonii i dużych zmian krajobrazu
 - Dbałość o estetykę drogi i obiektów jej towarzyszących
 - Tworzenie istniejących kompozycji zieleni przydrożnej

Kryterium estetyki, uwzględnia:

 - Harmonię kompozycji drogi, mostu i otoczenia oraz płynnego przejścia

pomiędzy tymi elementami
 - Dobre optyczne prowadzenie kierowcy z zachowanej dobrej jakości i
ciągłości informacji mu przekazanej
 - Dominację elementów obrazu w zgodności z ich funkcją
 - Rozpoznawalność elementów obrazu drogi
 - Możliwość wykorzystania nowych elementów krajobrazu do poprawy
orientacji kierowcy oraz atrakcyjność samej drogi i jej percepcji z otoczenia
 - Elementy zieleni, oświetlenie, a nawet oznakowania w dostosowaniu drogi
do pełnionych funkcji

Hałas

Znalezienie szybkiego i skutecznego sposobu ochrony ludzi i środowiska

naturalnego przed hałasem stało się wyzwaniem dla naszych czasów. Jednym z
najskuteczniejszych i ekonomicznych sposobów jest zastosowanie ekranów
akustycznych.

Ekrany akustyczne:

 - Odbijające- odbijają falę dźwiękową w kierunku źródła (płyty akrylowe)

 - Odbijająco-rozpraszające – posiadają dodatkowo właściwości
rozpraszające w postaci zagłębień i wypustów
 - Pochłaniające – posiadają kształt podnoszący chłonność, wypełnione
materiałami absorpcyjnymi lub osadzenia roślin
 Podział wg materiałów:
 - Metalowe
 - Betonowe
 - Betonowe z dodatkami innych komponentów
 - Szklane
 - Akrylowe
 - Ceramiczne
 - Drewniane
  - Inne…

Podział wg warunków terenowych:

 - Wolnostojące
 - Ekranujące drogę prowadzona w wykopie
 - Ekranujące drogę na mostach i wiaduktach
 - Wykorzystujące istniejące zabudowania
 - Budowane w oparciu o naturalną rzeźbę terenu

Podział wg przeważających kształtów przekroju poprzecznego ekranów:

Podział wg kształtu rzutu pionowego:

 - Prostolinijne
 - Krzywoliniowe

Podział wg sposobu montowania:

 - Segmentowy
 - Modułowy

Wykład 6 (17.11.2023) nie byłem

Odwodnienie autostrad jest bardzo ważne, gdyż są to drogie projekty, jest to proces, który
w dużej mierze decyduje o stałości i trwałości budowli drogowych. Wynikiem źle działającego
odwodnienia dróg lub jego całkowitego braku mogą być uszkodzenia korpusu drogowego i
pogorszenie warunków bezpieczeństwa ruchu drogowego. (Jest to szczególnie ważne w
przypadku dróg ekspresowych i autostrad.)
Budownictwo drogowe cechuje na ogół duża indywidualność rozwiązań, w tym także
dotyczących odwadniania. Zawsze trzeba zwrócić uwagę gdzie się jest i jakie są warunki.

Droga w krajobrazie – ochrona krajobrazu czy wzbogacenie w walory estetyczne?

Krajobraz z autostradą w tle à System Parkways à Koncepcja sieci turystycznych dróg

krajobrazowych (parkway) powstała w Stanach Zjednoczonych w 1918 roku. Dwa lata
wcześniej Kongres Stanów Zjednoczonych powołał do działalności National Park Service.

Pierwsi inżynierowie krajobrazu, tacy jak:

· Charles P. Punchard
· Daniel R. Hull
· Thomas C. Vint

wywarli wpływ na styl projektowania dróg opierający się na ochronie naturalnego krajobrazu i
lokalnych materiałach budowlanych.

Pierwsze drogi krajobrazowe powstały w Westchester County.

Druga wojna światowa przerwała działania planistyczne związane z kształtowaniem systemu

„parkway".

W 1938 roku National Park Service sformułował definicję „PARKWAY".

Trasy parkway wyodrębniono jako system dróg różniący się od autostrad sześcioma
aspektami:

 Niekonwencjonalnym, rekreacyjnym charakterem

 Unikanie budowli towarzyszących autostradom
 Brakiem pasa przy drodze budowanego w celu oddzielenia przestrzeni parkowej od
autostrady
 Ochroną naturalnego krajobrazu
 Zaprojektowaniem w ten sposób, aby ułatwić przejeżdżającym obserwację
otaczającego krajobrazu
 Eliminacją głównych skrzyżowań
 [dodatkowy punkt] Sporą ilością zjazdów w celu uniknięcia koncentracji ruchu
turystycznego

Każda z tras widokowych posiada swoje studium krajobrazowe. Przykładem może być Garden
State Parkway i projekt architekta krajobrazu Gary De Felice z 1988 roku. Rekultywacji zostały
poddane nierówności terenu powstałe w skutek budowy drogi, powstałe pagórki zostały
obsadzone gęstą roślinnością.

Trasy krajobrazowe są czymś więcej niż drogą, tworzą korytarz, który jest mocno związany z
terenem. Zawierają w sobie takie elementy jak:
  Strefy buforowe
 Tunele, przebiegają często ponad głównymi szlakami komunikacyjnymi,
posiadają zjazdy, wejścia na tereny szlaków pieszych i przylegającą do
drogi strefę parkowania
 Składają się z elementów „twardych” czyli drogi oraz „miękkich” czyli
krajobrazu

Określenie „parkway" jest używane do różnych dróg i często nie ma jasno określonej definicji.
J. M. Bennett – pionier w tworzeniu dróg krajobrazowych w Wayne County – pisał: „Drogi
krajobrazowe są łącznikami autostradowymi pomiędzy parkami ...”

Trasy krajobrazowe wychodzą poza miasto i posiadają cechy podobne do autostrad.

Jedna z definicji dróg krajobrazowych identyfikuje trzy główne cechy charakterystyczne

wyróżniające trasy krajobrazowe:

1. Są bardziej zielone od innych dróg

2. Są przestrzeniami publicznymi
3. Łączą naturalne i kulturowe uwarunkowania przestrzenne

Według Normana Newtona trasy krajobrazowe są: „[...] pasami terenu przeznaczonymi do
rekreacji. Trasa krajobrazowa nie jest drogą – ona ją zawiera.” à mają uprzyjemnić podróż w
ładnym otoczeniu, a nie tylko umożliwić dostanie się do celu

Trasy krajobrazowe muszą być bardziej zielone od innych dróg. Od zieleni niskiej – traw i
bylin do wysokiej zieleni tworzącej naturalny korytarz – dodatkowa zieleń sugeruje, że trasy
krajobrazowe oferuje inne funkcje poza byciem prostym szlakiem transportowym.

Na system „parkway" składają się: dużej szerokości trawniki, pasy krzewów, drzew znacznie
dłuższe i szersze niż w przypadku innych dróg.

Przestrzeń publiczna – trasy krajobrazowe charakteryzuje wizja miejsca, stają się otwartymi
pokojami dostępnymi dla szerokiej publiczności, nie tylko zmotoryzowanej; budynki
zlokalizowane przy drogach również wywołują silny wpływ na charakter danego miejsca; silna
więź pomiędzy ulicą i znajdującymi się przy niej budynkami jest konieczna dla stworzenia
przestrzeni publicznej o silnym znaczeniu

Łącznik à trasy krajobrazowe łączą znaczące kulturowo lub przyrodniczo miejsca

Różnorodność tras krajobrazowych à zdefiniowano 11 typów tras krajobrazowych, które

mogą być długie na setki mil lub Krótkie na ⅓ mili, mogą być szerokości od 112 do 725 stóp.
Trasy krajobrazowe udostępniają nam tereny jezior, torfowisk, wodospadów, rzek, lasów itp.

Pośród tras krajobrazowych wybudowanych pod koniec XIX wieku i na początku XX wieku jest
wiele przykładów świadczących o tym, że posiadały one linearny podobny do bulwarów
charakter.
WYKŁAD VII 24.11 nie byłem notatki Justyna
 WYKŁAD VIII 1.12 nie byłem

Pierwsze przesłony dźwiękowe zaczęły pojawiać się w Kalifornii w latach 60-tych, a na początku 60-
tych rząd federalny wprowadził regulacje, która nakazywała wprowadzenie przesłon
dźwiękochłonnych przy nowo projektowanych drogach przebiegających przez terenu zurbanizowane.

Dzisiaj Federal Highway Administration wymogła na Ministerstwie Transportu wprowadzenie redukcjo

poziom hałasu ktory na terenach na bliskim sąsiedztwie autostrady musi wynosić max 67 dB. W
związku z tym przesłony dźwiękowe są stałym elementem krajobrazu miejskiego, szczególnie wzdłuż
terenów rezydencjonalnych.

Kiedy przesłona dźwiękowa jest konstruowana zdaniem projektantów jest wyciszenie fal dźwiękowych
pomiędzy 8-10 dB. Ponieważ skala dźwięku jest logarytmiczna powoduje to redukcje ok 50% hałasu..
Generalnie ściany dźwiękowe działają efektywnie, wiążą się z tym jednak pewne komplikacje np.
ściana dźwiękową tłumi dźwięki wysokich częstotliwości natomiast dłuższe fale dźwiękowe o niższych
częstotliwościach (brzęczenie ciężarówek) jest nadal obecne.

Ekrany dźwiękochłonne ustawione równolegle względem siebie mogą potęgować hałas co stanowi
efekt przeciwny do zamierzeń projektanta.
Proporcje miedzy wysokoscia przeslon dziwekowych a ich odległoscia powinny wynosic 1:10, co
oznacza, ze para równolegle ustawionych scian dźwiękochłonnych o wysokosci 10 stóp powinna
znajdowac sie w stosunku do ciebie w odleglosci 100 stóp.

Inna niedogodnosc powoduja wysokie koszty zwiazane z lokalizowaniem barier dzwiekochlonnych

Jedna z dekoracyjnych wykonanych z cegly przesłon dzwiekochłonnych o długosci 1mili wybudowana

w Machingan kosztowala 3.9 mln dolarów.

Osobnym zagadnieniem jest estetyka. Powinny byc one okreslonej wysokosci.

Wiele ludzi twierdzi, że sciany są masywne, ciezkie i nieatrakcyjne,

Czesto ludzie mieszkajacy w sasiedztwie tych masywnych konstrukcji wybierają niższe, nie tak
monolityczne sciany kosztem wiekszego poziomu hałasu.

Kolejną metodą elimitacji hałasu jest budowa autostrady poniżej poziomu terenu. Jest to korzystne
dla obniżenia poziomu hałasu, ponieważ pozwala ‘’łapać” hałas i wyklucza potrzebe stosowania ścian
dźwiękochłonnych. Taka lokalizacja wywiera również mniejszy wpływ na otoczenie

Budowa autostrad ponizej poziomu terenu jest jednak znacznie bardziej kosztowa niz ich lokalizacja
na lub ponad poziomem terenu co spowodowane jest głównie ogromnymi masami ziemi które mają
być usunięte. To co dodatkowo przemawia za lokalizacją autostrad pod poziomem terenu jest nie
tylko to co że w ten sposob redukowane sa zanieczyszczenia i hałas, ale rownież to że nie dzieli ona
przestrzeni miejskiej, a tereny nad nia mogą zostac zagospodarowane.

INTEGRACJA AUSOSTRAD Z OTOCZENIEM

Projekty ktore strają się łączyć ausostrade z innymi funkcjami spadają do 3 kategorii. Współczesne
tendecje projektowe starają się przywrócić tereny po lub nad ausostrada dla miasta i zakładają
powstanie przestrzeni publicznych.

Jednym z najlepszych przykładów jest Freway Park w Seattle. Pozwala autostradzie oddać coś miastu
które przecina i lepiej zintegrować drogę urbanistycznym sąsiedztwem.

Kolejnym przykładem jest niesławny projekt BIG DIG w Bostanie, w którym zakłada się przebudowę
wyniesionej ponad poziomem terenu Central Artery która przebiega przez śródmiescie Bostonu i
budow nowego 8- milowego odcinka ponizej poziomu terenu oraz przykrycie powierzchni parkiem.

Pomocna w integracji ausostrady z sąsiedztwem moze byc topografia terneu. (jakas droga została
poprowadzona na pasma wzgórz, nic ciekawego)

Idea ,,Roadtown’’ wielowarstwowa strukutra linearna, z promenada na górze, terenami

mieszkaniowymi w środku i linia kolejową położoną najniżej

Jednakże połączenie ausostrady z budynkami rzadko jest praktyczne albo nawet mozliwe. Większa
część hałasu i wibracji generowanych przez ruch komunikacyjny jest przenoszona na budynek jest
architektura i droga sprzężone są ze sobą.

Przykład: Seatlle: droga przebiega pod centrum handlowym i parkiem.

USUWANIE AUTOSTRAD

4. z elementów który pozwala na ograniczenie wpływu autostrady na otoczenie jest wyelimitowanie

autostrad miejskich.
Wybudowana w latach 50-tych od San F. Od wybrzeża i nigdy nie została zaakceptowana przez
mieszkańców 5 Trzęsienie ziemi zniszczyło strukturę i zainicjowało propozycje jej sunięcia i zmianę na
bulwar. W ten sposób przywrócono wybrzeże miastu.

LINIE ELEKTROENERGETYCZNE

Historia elektryczności sięga VI w pne i wiąże się z odkryciem zjawiskiem elektrycznosci statystycznej
przez Talesa z Miletu.

1800 pierwsza bateria :D

1879 pierwsza żarówka :D

Cool postać: James Maxwell (prawa elektromagnetyzmu)

Koniec XIXw wieku zbudowano liczne elektrownie miejskie i przemsyłowe (rewolucja przemysłowa)

Dupagowno :PPPPP

Nicola Tesla- skonstruował prądnicę

Początki energoenergetyki polski datowe są na koniec XIXw. Pierwsza elektorwnia użytecznosci

publicznej została zbudowana w 1889 w Szczecinie, a w 1907 uruchomiono pierwsza elektrownie w
Łodzi

Szczególnie intensywna rozbudowa systemu elektroenergetycznego nastąpiła po II WŚ i była związana

z rozwiojem energochłonnego przemysłu ciężkiego

Funkcje sieci przesyłowej o kluczowym dla systemu znaczeniu pełniły początkowo linie 110 kV, a
następnie 220kv

W 1984 została uruchomiona linia o najwyższym w krajowym systemie napięciu równym 750 kV.

Systsem elektroenergetyczny ma kluczowe znaczenie dla funkcjonowania panstwa i zycia jego

obywateli. W zwiazku z tym musi on spełniac szereg wymagan technicznych, zapewniajacych
bezpieczenstwo uzytkowania oraz wymagana jakosc i niezawodnosc dostawy energii elektrycznej, a
takze racjonalnosc gospodarcza

Obecnie infrastruktura sieci przesyłowych w Polsce wymaga szybkiego rozwoju. Długośc lini
nawietrznych osyluje na stosunkowo niskim poziomie 41 na 1000km2. Większosc z nich powstala w
latach 50 i 60 ubiegłego wieku.

Sieć elektroenergetyczna jest zespołem połączonych i współpracujących ze sobą:!!!!

1) Linii napowietrznych i kablowych

2) Stacji transformatorowo- rozdzielczych
3) Rozdzielni
4) Łączników
5) Dławików
6) Kondensatorów
 7) Urządzeń pomocniczych, przeznaczonych do przesyłania energii elektrycznej z węzłów
wytwórczych (elektrowni) do dużych węzłów odbiorczych i rozdziału pomiędzy odbiorców

Sieć elektroenergetyczna powinna być tak zaprojektowana, aby zapewnić: odpowiednią jakość
dostarczanej odbiorcom energii, elastyczność tzn. Dawać siec łatwo przystosowywać do zasilania
nowych odbiorców i wzrastających obciążeń sieci oraz bezpieczeństwo obsłudze i użytkownikom.

SYSTEM ELEKTROENERGETYCZNY:

1) ELEKTROWNIE (wszyscy wytwórcy energii elektrycznej)

2) SIEĆ ELEKTROENERGETYCZNA (SEE)
a) Sieci przesyłowe
b) Sieci rozdzielcze
3) ODBIORCY ENERGII

Do sieci przesyłowych i roździelczych: zbiór połączonych ze sobą przewodów i urządzeń:

 Linie napowietrzne i kablowe

 Stacje rozdzielcze
 Stacje transformatorowo- rozdzielcze

Droga jaką przebiega prąd: WYTWÓRCA > STACJA SN-NN > LINIE PRZESYŁOWE NN > STACJA
ROŹDZIELCZA I TRANSFORMATOROWOA > LINIA WN > STACJA TRANSFORMATOROWA WN/SN > LINIA
ROŹDZIELCZA > TRANSFORMATOR > LINIA NN> ODBIORCA

Sn- średnie napięcie nn- niskie napięcie wn- wysokie

(schemacik z neta droga energii elektrycznej od wytwórczy do odbiorcy)

Mocno wspólpracujemy z Litwa!!!!! :O

KLASFYIKACJA SIECI LEKTROENERGETYCZNYCH (zdjęcie dorunia)

1 (mamy na górze)

2 ze wzgledu na funkcje w procesie dostawy energii elektrycznej sieci elektroenergtyczne dzieli się na:

a) Sieci przesyłowe- tworzą zbiór wzajemnie powiązanych i współpracujących ze sobą

elementów linii napowietrznych i kablowych w celu przesyłu energii elektrycznj z węzłów
wytwarzania (elektrownie) do węzłów odbiorczych (stacje transformatorowo- roździelcze) na
znaczne odległości liniami przesyłowymi 220 i 400 kV prądu przemiennego oraz 450 kV prądu
stałego....
b) Sieci roździelcze

Zdjecie nr 2 również ma dorunia

WYKŁAD IX 12.2023 ostatni

KOLOS Część pytań otwartych, część zamkniętych
  NN niskie napięcie
 WN wysokie napicie

Sieć niskiego napięcia – służą do dystrybucji energii do odbiorców końcowych. Linie są

budowane jako czteroprzewodowe w układzie sieci TN-C lub TT. Sieci miejskie niskiego
napięcia są budowane przede wszystkim jako kablowe, w strukturze zamkniętej i konfiguracji
otwartej. Podział roboczy linii jest dokonywany na jednym końcu linii w stacji lub złączu
kablowym w trasie linii. Złącza, w których jest ustanowione miejsce dostarczania energii
elektrycznej i granica majątkowo-eksploatacyjna, znajdują się w budynkach wielorodzinnych
oraz na elewacjach lub w linii ogrodzenia budynków jednorodzinnych.

Na obrzeżach dużych miast i mniejszych miastach znaczną część linii zabudowana jest
napowietrzną z przyłączami do odbiorców końcowych. Napowietrzne linie ….

Sieć TN-C sieć niskiego napięcia (do 1kV) z oddzielnym przewodem ochronnym PE w całym
układzie sieci. Przewód ten służy wyłącznie do ochrony urządzeń, nie można włączać go w
jakikolwiek obwód prądowy, służy do tego oddzielny przewód neutralny N.

Sieć TT – sieć niskiego napięcia do 1KV, mająca jedyen punkt bezpośrednio uziemiony, a
część przewodzące dostępne są przyłączone do poziou ochronnego niezależnego
elektrycznie do uziemienia sieci. Wyróżnia się uziemienia indywidualne, grupowe oraz
zespołowe.

Słupy linii napowietrznych:

 Żelbetonowy linii nN
 Żelbetonowy linii SN
 Stalowy – kratownicowy linii WN

W górnej części słupa zainstalowane są izolatory (z porcelany elektrotechnicznej lub szkła), na

których powieszone są przewody (gołe lub izolowane).

Słupy linii SN:

 Słup przelotowy żerdź ŻN12 – układ przewodów trójkątnych (konstrukcja słaba mechanicznie)
 Słup przelotowy żerdź BSW12 – układ przewodów płaski
 Słup narożny z podporą – układ przewodów trójkątnych
 Słup narożny – układ przewodów płaski
 Słup odporowy – układ przewodów trójkątnych

Linie Kablowe

Przekrój poprzeczny kanału kablowego: > schemat

Najczęściej ceglany, lub betonowy, kable niskiego i średniego napięcia

Zalety: mogą być prowadzone w gęstej zabudowie miejskiej, zajmują mniej terenu niż linie
napowietrzne

Wady: – duży koszt, budowy, lokalizacji awarii, koszty naprawy są wysokie, dłuższy czas usuwania
usterek

Klasyfikacje sieci elektroenergetycznych

W zależności miejsca zasilania odbiorców energii elektrycznej sieci rozdzielcze dzieli się również na:

 Miejskie sieci elektroenergetyczne – niskiego napięcia, średniego napięcia, oraz sieci

wysokiego napięcia 110 kV
 Przemysłowe sieci elektroenergetyczne – w zależności od wielkości zakładu i
zapotrzebowania. nn, SN i często 110kV, lub nawet 220 kV i 400 kV.
 Rejonowe sieci – zasilające tereny wiejskie, małe maista i niewielkie zakłady przemysłu
zlokalizowane poza miastami. Mogą to być sieci 110 kV, średniego napięcia (SN) i sieci
napięcia niskiego (nn)
 Sieci elektroenergetyczne wnętrzowe – to najczęściej sieci niskiego napięcia w budynkach
mieszkalnych, przemysłowych i użyteczności pub
Podział sieci elektroenergetycznych w Polsce:

Ze względu na napięcie:

 Sieci najwyższych napięć NN – 220, 400 i 750

 Sieci wysokich napięć 60 kV i 110 kV
 Średnie SN 3kV, 6,10,15,20,30,40
 Niskie napięcie NN – 0,4 0,5 0,66 1


Ze względu napełnioną funkcję W SEE:

 Sieci przemysłowe są to sieci SN oraz niektóre sieci WN

 Sieci rozdzielcze są to sieci WN, SN i nN energetyki zawodowej

Ze względu na budowę:

 Napowietrzne
 Podziemne

Ze względu na system prądu:

 Sieć prądu przemiennego

 Stałego
 Hybrydowego

Przepisy:

 Ustawy: Prawo energetyczne, budowlane, ochrony środo,

 Rozporządzenie: ministra gospodarki w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania
systemu elektroenergetycznego, ministra pracy i polityki społecznej w sprawie najwyższych
dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środo pracy

Wymagania dotyczące projektowania i budowy linii napowietrznych z przewodami roboczymi gołymi

określone są w normach:

 PN-EN 50341 … – elektroenergetyczne linie napowietrzne prądu przemiennego powyżej 1 kv

 PN-EN – elektroenergetyczne linie napowietrzne prądu przemiennego powyżej 45 kV część III
zbiór normatywnych warunków krajowych. Wymagania dotyczące projektowania i budowy
linii napowietrznych z przewodami roboczymi izolowanymi określone są w normie:
 N SEP-E-003:2003 elektroenergetyczne linie napowietrzne. Projektowanie i budowa. Linie
prądu przemiennego z przewodami penoizolowanymi oraz niepełnoizolowanymi.

Itd. ….

 Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej

 Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci dystrybucyjnej
DEFINICJE:

Bezpieczeństwo energetyczne – stan gospodarki umożliwiający pokrycie bieżących i

perspektywicznego zapotrzebowania odbiorców na paliwa i energię elektryczną w sposób technicznie
i ekonomicznie uzasadniony, przy zachowaniu wymagań ochrony środo

Linia energetyczna – zespół przewodów, materiałów izolatycjnych i odpowiednich akcesoriów

przeznaczony do przesyłania energii elektrycznej pomiędzy dwoma punktami sieci
elektroenergetycznej

Przyłącze - odcinek lub element sieci służący do połączenia urządzeń, instalacji lub sieci odbiorcy o
wymaganej przez niego mocy przyłączeniowej z siecią przedsiębiorstwa elektroenergetycznego
świadczącego na rzecz tego odbiorcy usług przesyłania lub dystrybucji

Moc przyłączeniowa – moc czynna planowa do pobierania lub wprowadzania do sieci, określona w
umowie o świadczenie usług przyłączenia jako wartość maks. ze średnich wartości mocy w okresie 15
minut, służąca do zaprojektowania przyłącza.

Wartość nominalna > mniej ważne

Wartość znamionowa > mniej ważne

System elektroenergetyczny – zespół urządzeń i instalacji przeznaczonych od wytwarzania,

przesyłania i rozdzielania energii elektrycznej

Sieć – instalacje połączone i współpracujące ze sobą, służące do przesyłania lub dystrybucji paliwlub
energii, należące do przedsiębiorstwa energetycznego.

Sieć elektroenergetyczna – zespół połączonych wzajemnie linii i stacji elektroenergetycznych

przeznczonych do przesyłania i rozdzielania energii elektrycznej

Sieć przesyłowa – siec elektroenergetyczna najwyższych lub wysokich napięć, za której ruch sieciowy
odpowiedzialny jest operator systemu przesyłowego

Sieć dystrybucyjna – sieć elektroenergetyczna wysokich, średnich i niskich napięć, za której ruch
sieciowy odpowiedzialny jest operator systemu dystrybucyjnego

Stacja elektroenergetyczna – zespół urządzeń elektroenergetycznych wraz z niezbędnymi budowlami,

umieszczonymi w jednym miejscu i przeznaczony do przetwarzania, transformacji i/lun rozdzielania
energii elektrycznej

Rozdzielnia – zespół urządzeń rozdzielczych (łacznik, szyny zbiorcze itp.) o określonym napięciu,
umożliwiających dokonywanie czynności łączeniowych pomiędzy liniami, transformatorami i/lub
urządzeniami elektrycznymi, będący częścią stacji elektroenergetycznej lub tworzący stację
rozdzielczą

Rozdzielnica – urządzenia stosowane w sieciach rozdzielczych i instalacjach odbiorczych, zazwyczaj

prefabrykowane, składające się z aparatów elektrycznych wraz z ich połączeniami, izolacją,
elementami konstrukcyjnymi i osłonami.

PROJEKT POŁĄCZENIA ELEKTROENERGETYCZNE POLSKA-LITWA

Zadaniem projektowanych linii i stacji jest stworzenie w krajowym systemie przesyłowym połączenia z
systemem przesyłowym Litwy w celu:

 Zwiększenia stabilności regionu, transgraniczne wymiany energii

 Poprawa jakości i niezawodności zasilania odbiorców energii elektrycznej – w centralnych i
północno wschodnich obszarach Polski.

10 letni plan rozwoju sieci przesyłowej ENTSO-E

 52 300 km nowych linii

 Wartość inwestycyjna 104 mld euro
 Punkt wyjścia do ogólno unijnego wykazu projektów będących przedmiotem wspólnego
zainteresowania.
 Bezpieczeństwo dostaw
 Przyłączenie i wprowadzanie mocy z OZE

Rozporządzenie ministra transportu i gospo morskiej

W sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle kolejowe i ich usytuowanie

Przepisów rozporządzenia nie stosuje się do:

 Linii tramwajowych
 Dróg szynowych służących do transportu wewnętrzno zakładowego w obszarze zamkniętym i
nie mających połącznia z liniami bocznymi kolejowymi,
 Dróg szynowych na obszarach górniczych
 Wyciągów narciarskich
 Transportowych urządzeń liniowych i-terenowych

Droga szynowa – budowla wraz z gruntem na którym jest usytuowana

Pojazd kolejowy – wszystkie elementy taboru kolejowego, pojazdy specjalistyczne przystosowane do

poruszania się na torach

Koleje niekonwencjonalne – wszystkie koleje, w których ruch pojazdów kolejowych jest

niekonwencjonalny, koleje liniowe, liniowo-terenowe, magnetyczne

Nawierzchnia kolejowa – konstrukcja przystosowana do przenoszenia na grunt obciążeń stałych i

ruchomy związanych z ruchem ciapongów

Podtorze – rozumie się przez to budowlę geotechniczną wykonaną na gruncie rodzimym jako nasyp
lub przekop wraz z urządzeniami ją zabezpieczającymi i odwadniającymi.

Parametry technoczno-eksploatacyjne linii kolejowej – ustalone przez urząd kolei dla danej linii
kolejowej parametry określające:

 Mak prędkość,
 Maks nacisk na tory
  Obciążenie przewozami wyrażone w gigagramach brutto rok na rok [Gg/rok] lub teragramy
brutto na rok [tg/rok]

Dla określenia warunków technicznych wprowadza się podział budowli kolejowych na:

 Kolejowe budowle drogowe

o Drogi szynowe rodzaje: normarnotorowe (1435 mm), wąskotorowe, szerokotorowe
o Kolejowe obiekty inżynieryjne, zwane dalej „obiektami inżynieryjnymi”
o Urządzenia zasilania elektrotrakcyjnego
 Kolejowe budowle towarzyszące
o Budowle i urządzenia związane z obsługą przewozów osób i rzeczy
o Zaplecze techniczne
o Urządzenia sterowania ruchem
o Telekomunikacja
o Trakcja
 Koleje niekonwencjonalne