‫معادالت و نامعادالت‬

‫‪ax2  bx  c  0‬‬ ‫معادله درجه ‪2‬‬

‫قبل اینکه سراغ ‪ ‬بریم حالت خاص بلد باشیم‪.‬‬

‫‪ x 1‬‬
‫‪‬‬
‫‪I. if : a  b  c  0‬‬ ‫‪c‬‬ ‫‪2 x2  3 x  5  0‬‬
‫‪ x  a‬‬

‫‪ x  1‬‬
‫‪‬‬
‫‪if : a  c  b ‬‬ ‫‪c‬‬ ‫‪3 x2  x  4  0‬‬
‫‪ x  a‬‬
‫‪II.‬‬

‫‪III. if : x2   a  b  x  ab‬‬ ‫‪x2  5 x  6  0‬‬

‫اگر ضرب ‪ x 2‬یک نباشد ‪IV.‬‬ ‫‪2x2  5 x  2  0‬‬

‫معادلهی درجه ‪ :3‬در حالت کلی نمی توانیم آن را حل کنیم‪ .‬درصورت مشاهده به کمک فاکتورگیری و تجزیه باید آن را حل کنیم‪.‬‬

‫‪ x3  4x2  x  4‬‬

‫‪  x3  4x2  25 x  100‬‬

‫‪p‬‬
‫‪  ‬‬ ‫‪0‬‬ ‫معادلهی کسری‪:‬‬
‫‪q 0‬‬

‫‪7x  8‬‬ ‫‪x‬‬

‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫‪x2  x  2‬‬ ‫‪x 2‬‬
 ‫‪ ‬نکته‪ :‬حذف عامل مشترک‪:‬‬

‫‪ )1‬در مخرج باشد‪.‬‬

‫‪ )2‬در صورت باشد‪.‬‬

‫‪x 1‬‬ ‫‪x 2‬‬

‫کدام است؟‬ ‫‪ 1‬‬ ‫تست‪ :1‬مجموع جوابهای معادلهی‬
‫‪x 1‬‬ ‫‪x 1‬‬

‫د) ‪-5‬‬ ‫ج) ‪3‬‬ ‫ب) ‪6‬‬ ‫الف) ‪-2‬‬

‫‪2‬‬
‫‪ x 2 x 2‬‬
‫‪ 2 ‬چند عضو دارد؟‬ ‫‪ ‬‬ ‫تست‪ :2‬مجموعه جواب معادله ‪ 3‬‬
‫‪ x 1  x 1‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬
‫د) ‪2‬‬ ‫ج)‬ ‫‪‬‬ ‫ب)‬ ‫الف) ‪1‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬

‫‪ ‬نکته‪ :‬گاهی اوقات در معادالتی فرض سوال اطالعات مفیدی برای حکم سوال میدهد که بهتر است از حکم سوال شروع کنیم‪.‬‬
 ‫‪1  4‬‬ ‫‪x2  1 2‬‬ ‫‪2‬‬
‫کدام است؟‬ ‫حاصل‬ ‫‪.‬‬ ‫باشد‬ ‫(‬ ‫)‬ ‫‪‬‬ ‫‪2‬‬‫‪x‬‬ ‫‪‬‬ ‫تست‪ :3‬اگر ‪ ‬ریشه معادله ‪ 1  0‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪x‬‬ ‫‪x‬‬

‫د) ‪5‬‬ ‫ج) ‪4‬‬ ‫ب) ‪3‬‬ ‫الف)‪2‬‬

‫‪1401‬‬
‫‪‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪ ‬کدام است؟ (س ر ‪)1401‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫باشد حاصل‬ ‫‪‬‬ ‫تست‪ :4‬اگر ‪ 2‬‬
‫‪ 3‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪a 3  1 a 3 1‬‬
‫‪ a  a 1 a  a 1‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪3‬‬

‫د) ‪1‬‬ ‫ج) ‪-1‬‬ ‫ب) ‪-2‬‬ ‫الف) ‪2‬‬

‫‪ ‬سواالت ‪ 1‬تا ‪ 5‬حتما حل شود‪.‬‬

 ‫توان ‪2‬‬
‫→ بقیه = حاوی 𝑥√‬ ‫جوابها چک شوند → ‪000‬‬ ‫معادله رادیکالی‪:‬‬

‫تست‪ :5‬اگر ‪ x  4‬یک جواب معادلهی ‪ x  a  5 x  x‬باشد جواب دیگر کدام است؟(س ت ‪)87‬‬
‫‪2‬‬

‫‪1‬‬
‫د) جواب دیگر ندارد‬ ‫ج) ‪3‬‬ ‫ب) ‪2‬‬ ‫الف)‬
‫‪2‬‬

‫‪a 1‬‬
‫تست‪ :6‬اگر ‪ 3 a  2a  4 a  2‬باشد‪،‬‬
‫‪2‬‬
‫کدام است؟(س ت ‪)98‬‬
‫‪a‬‬

‫د) ‪3 / 5‬‬ ‫ج) ‪4 / 5‬‬ ‫ب) ‪2 / 5‬‬ ‫الف) ‪1 / 5‬‬

‫تست‪ :7‬فاصله نقطه تالقی منحنی های ‪ x  y  3  y  3 , 2y  x2‬با مبدأ مختصات کدام است؟ (س ت ‪)1400‬‬

‫د) ‪2 3‬‬ ‫ج) ‪15‬‬ ‫ب) ‪6‬‬ ‫الف) ‪3‬‬

‫چند ریشه دارد؟‬ ‫تست‪ :8‬معادلهی ‪2 x  1  1  2 x  1  5‬‬

‫د) ‪3‬‬ ‫ج) ‪4‬‬ ‫ب) ‪2‬‬ ‫الف) ‪1‬‬

‫‪ ‬نکته!!!‬

‫‪ x  4 x  3 ‬کدامست؟(س ر ‪)94‬‬ ‫تست‪ :9‬حاصلضرب ریشههای ‪x2  4 x  5‬‬

‫‪2‬‬

‫د) ‪2‬‬ ‫ج) ‪4‬‬ ‫ب) ‪1‬‬ ‫الف) ‪2‬‬

 ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2 x‬‬
‫چند ریشه مثبت دارد؟ (س ت خ ‪)1401‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫تست‪ :10‬معادله‬
‫‪2 x 2 2 2 x 5 2 x‬‬

‫د) ‪2‬‬ ‫ج) ‪3‬‬ ‫ب) ‪1‬‬ ‫الف) صفر‬

‫‪x 1‬‬ ‫‪x 1‬‬ ‫‪x 1‬‬

‫چند ریشه مثبت دارد؟ (س ت ‪)1401‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫تست‪ :11‬معادله‬
‫‪x 1  3 3  x 1‬‬ ‫‪x 1‬‬

‫د) ‪2‬‬ ‫ج) ‪3‬‬ ‫ب) ‪1‬‬ ‫الف) صفر‬

‫تست‪ :12‬معادلهی ‪ 3 x  2  4 x  3  0‬از نظر تعداد جواب چگونه است؟(س ت خ ‪)87‬‬

‫د) جواب ندارد‪.‬‬ ‫ج) دو جواب با عالمت مخالف‬ ‫ب) دو جواب همعالمت‬ ‫الف) یک جواب‬

‫‪ ‬نکته!!!‬
‫چند جواب‬ ‫تست‪ :13‬معادلهی ‪x   x3  4x2  25 x  100  x2   x2  6 x  8  x  2‬‬

‫دارد؟ (س ر خ ‪)400‬‬

‫د) ‪3‬‬ ‫ج) ‪2‬‬ ‫ب) ‪1‬‬ ‫الف) ‪0‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪8 2‬‬

‫کدام است؟‬ ‫‪4x  8 ‬‬ ‫‪x‬‬ ‫‪ ،‬حاصل‬ ‫‪x ‬‬ ‫تست‪ :14‬اگر ‪4  x  3‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪9 3‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪1‬‬

‫د) ‪24‬‬ ‫ج)‬ ‫ب)‬ ‫الف)‬
‫‪3‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪9‬‬

‫‪ ‬سواالت ‪ 6‬تا ‪ 15‬حتما حل شود‪.‬‬

 ‫مسائلی که ماهیت انشایی دارند‪:‬‬

‫فیزیک‬

‫‪1 1‬‬
‫‪‬‬ ‫صحبت از کار کردن چند شخص یا شئ باشد‬
‫‪t1 t2‬‬

‫‪x‬‬
‫‪t‬‬ ‫صحبت از سرعت‪ ،‬زمان و مسافت (س ت)‬
‫‪v‬‬
‫مستطیل طالیی‬

‫‪1 5‬‬
‫‪‬‬
‫‪2‬‬
‫‪x  y x y 1‬‬
‫‪ ‬‬
‫‪x‬‬ ‫‪y‬‬

‫‪1 5‬‬
‫‪x‬‬ ‫‪1 / 618‬‬
‫‪2‬‬

‫تست‪ :15‬اگر دو ماشین چمن زنی باهم کار کنند‪ ،‬می توانند در ‪4‬ساعت چمن یک زمین فوتبال را کوتاه کنند‪ .‬با فرض اینکه‬

‫سرعت کار یکی از آن ها دو برابر دیگری باشد‪ ،‬چند ساعت طول می کشد تا ماشین کندتر به تنهایی این کار را انجام‬

‫دهد؟‬

‫د) ‪15‬‬ ‫ج) ‪12‬‬ ‫ب) ‪10‬‬ ‫الف) ‪6‬‬

‫تست‪ :16‬بهروز یک مجله را به تنهایی ‪ 9‬ساعت زودتر از فرهاد تایپ میکند‪ .‬اگر هر دو با هم کار کنند‪ ،‬در ‪ 20‬ساعت این‬

‫کار انجام میشود‪ .‬بهروز به تنهایی در چند ساعت این کار را انجام میدهد؟(س ر ‪)98‬‬

‫د) ‪36‬‬ ‫ج) ‪35‬‬ ‫ب) ‪33‬‬ ‫الف) ‪32‬‬

‫تست‪ :17‬یک آشپز به همراه شاگردش غذایی را در ‪ 72‬دقیقه آماده میکند‪ .‬اگر شاگرد بخواهد به تنهایی آن غذا را آماده‬

‫کند‪ ،‬یک ساعت بیشتر از مدت زمانی طول میکشد که آشپز بخواهد آن را به تنهایی آماده کند‪ .‬شاگرد آشپز آن غذا‬

‫را به تنهایی در چند ساعت آماده میکند؟‬

‫د) ‪2/5‬‬ ‫ج) ‪3‬‬ ‫ب) ‪2‬‬ ‫الف)‪1/5‬‬

‫تست‪ :18‬دو شرکت راه سازی ‪ A‬و ‪ B‬پروژه ای را با هم در ‪ 18‬روز به پایان می رسانند‪ .‬اگر هر یک از آنها به تنهایی این‬

‫پروژه را انجام دهد‪ ،‬شرکت ‪ 15 ،A‬روز زودتر از شرکت ‪ B‬پروژه را تمام خواهد کرد‪ .‬اگر پس از سه روز کار مشترک‪،‬‬

‫شرکت ‪ B‬از انجام کار انصراف دهد‪ ،‬چند روز دیگر طول می کشد تا شرکت ‪ A‬پروژه را به اتمام برساند؟‬

‫د) ‪27/5‬‬ ‫ج) ‪27‬‬ ‫ب) ‪25‬‬ ‫الف) ‪20‬‬

‫تست‪ : :19‬سرعت یک قایق موتوری‪ ،‬در آب راکد ‪ 100‬متر در دقیقه است‪ .‬این قایق فاصلهی ‪ 1200‬متری در رودخانه را رفته‬

‫و برگشته است‪ .‬اختالف زمان رفت و برگشت ‪ 5‬دقیقه است‪ .‬سرعت آب رودخانه‪ ،‬چند متر بر دقیقه است؟‬

‫(س ت ‪)98‬‬

‫د) ‪25‬‬ ‫ج) ‪20‬‬ ‫ب) ‪15‬‬ ‫الف)‪12‬‬

‫تست‪ :20‬پرندهای فاصله ی یک کیلومتر را در جهت موافق باد رفته و در جهت مخالف باد برگشته است‪ .‬اگر سرعت باد ‪5‬‬

‫کیلومتر در ساعت و مدت رفت و برگشت ‪ 9‬دقیقه باشد‪ ،‬سرعت پرنده در هوای آرام‪ ،‬چند کیلومتر در ساعت است؟‬

‫(س ت خ ‪)98‬‬

‫د) ‪15‬‬ ‫ج) ‪13/5‬‬ ‫ب) ‪12/5‬‬ ‫الف)‪12‬‬

‫تست‪ 300 :21‬کیلوگرم آب نمک ‪ 3‬درصد داریم‪ 5 .‬کیلوگرم نمک به آن اضافه می کنیم‪ .‬اگر بخواهیم محلول آب نمک با‬

‫غلظت ‪ 5‬درصد به دست آوریم‪ .‬چه تغییری در میزان آب باید ایجاد کنیم؟‬

‫ب) ‪ 25‬کیلوگرم (لیتر) آب تبخیر کنیم‪.‬‬ ‫الف) ‪ 25‬کیلوگرم (لیتر) آب اضافه کنیم‪.‬‬

‫د) ‪ 20‬کیلوگرم (لیتر) آب تبخیر کنیم‪.‬‬ ‫ج) ‪ 20‬کیلوگرم (لیتر) آب اضافه کنیم‪.‬‬
‫تست‪ :22‬در یک مستطیل‪ ،‬نسبت مجموع طول و عرض آن به طول مستطیل برابر نسبت طول به عرض آن است‪ .‬نسبت‬

‫عرض به طول مستطیل برابر کدام است؟‬

‫‪5 1‬‬ ‫‪5 1‬‬ ‫‪3 1‬‬ ‫‪3 1‬‬

‫د)‬ ‫ج)‬ ‫ب)‬ ‫الف)‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬

‫‪ ‬سواالت ‪ 16‬تا ‪ 25‬حتما حل شود‪.‬‬

 ‫نامعادله‬

‫روش سریع حل نامعادله ‪:‬‬

‫ابتدا ریشه های صورت و مخرج را در جدول تعیین عالمت قرار داده سپس عالمت ‪ x‬بزرگ از هر عبارت را در یکدیگر ضرب کرده و‬

‫خانهی سمت راست قرار می دهیم؛ در نهایت با عبور از هر ریشه (به جز ریشه ی مضاعف) عالمت عوض می شود‪.‬‬

‫‪2 x‬‬
‫‪0‬‬
‫‪x2  3 x  4‬‬

‫‪x3  x2  0‬‬

‫‪ ‬نکته‪ :‬عامل های ضربی مثبت در تعیین عالمت بیتأثیرند و میتوانیم آنها را حذف کرده و در محاسبات دخالت ندهیم‪ .‬توجه شود‬

‫که وجود یا عدم وجود ریشههای عبارات مثبت را لحاظ کنیم‪.‬‬

‫‪ ‬عبارتهای همواره مثبت کدامند؟‬

‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫‪x4 x2  3 x  2  x  1‬‬
‫‪2‬‬

‫‪0‬‬
‫‪‬‬
‫‪x  3 x2  5 x  4‬‬ ‫‪‬‬

‫‪(x2  x  1)3 | 1  x2 | 16  x2‬‬

‫‪‬‬ ‫‪ ‬در نامعادالت به محدودیت رادیکال دقت کنید‪.‬‬
‫‪ x 4 (x  1)5 (x2  2x  3)3‬‬
‫‪ ‬شامل چند عدد صحیح مضرب ‪ 3‬میباشد؟‬
‫‪1‬‬
‫‪3‬‬
‫‪‬‬
‫‪x  4‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫تست‪ :23‬مجموعه جواب نامعادلهی ‪x  1  x  x x‬‬

‫د) بیشمار‬ ‫ج) ‪3‬‬ ‫ب) ‪2‬‬ ‫الف) ‪1‬‬

‫‪2x2  5x  3‬‬
‫در بازه )‪ (a, b‬زیر خط ‪ y  2‬است بیشترین مقدار ‪ b  a‬کدام است؟‬ ‫تست‪ :24‬نمودار تابع‬
‫‪x2  2‬‬

‫‪3‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪7‬‬

‫د)‬ ‫ج)‬ ‫ب)‬ ‫الف)‬
‫‪2‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪4‬‬

‫‪ ‬نکته‪ :‬اگر جواب نامعادلهای یک بازه باشد آنگاه سر و ته آن بازه ریشههای معادله متناظر میباشد‪.‬‬

‫‪ab‬‬ ‫‪ x2  3 x  2‬‬

‫کدام است؟‬ ‫به صورت )‪ (a, b‬است‪ ،‬مقدار‬ ‫تست‪ :25‬مجموعه جواب نامعادله‪ 1‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪x3  1‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬

‫د)‬ ‫ج)‬ ‫ب) ‪-1‬‬ ‫الف) ‪‬‬
‫‪20‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪2‬‬
 ‫‪3‬‬ ‫)‪((m2  1)x 2  4mx  4)(x  3 x  2‬‬
‫به ازای ‪ x ‬بازه‬ ‫تست‪ :26‬فرض کنید مجموعه جواب نامعادلة ‪ 0‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2x  3‬‬
‫)‪ (2, 4‬باشد‪ .‬مقدار ‪ m‬کدام است؟ (س ر ‪)400‬‬

‫د)‪2‬‬ ‫ج)‪1‬‬ ‫ب)صفر‬ ‫الف)‪-2‬‬

‫‪3 x 1‬‬
‫‪ 1 ‬کدامست؟(س ت ‪)96‬‬ ‫تست‪ :27‬جواب نامعادلهی ‪ 3‬‬
‫‪x3‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬

‫د) ‪ x  3‬‬ ‫ج) ‪  x  3‬‬ ‫ب) ‪x  3‬‬ ‫‪x‬‬ ‫الف)‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
 ‫‪2x  3‬‬
‫‪ 1 ‬کدامست؟(س ت ‪)98‬‬ ‫تست‪ :28‬جواب نامعادلهی ‪ 3‬‬
‫‪x 1‬‬

‫د) ‪x  6‬‬ ‫ج) ‪x  4‬‬ ‫ب) ‪R   4 , 6‬‬ ‫الف) ‪R   6 , 4‬‬

‫‪x 1‬‬
‫‪ 1 ‬کدام است؟(س ت ‪)99‬‬ ‫تست‪ :29‬مجموعهی جواب نامعادلهی ‪ 3‬‬
‫‪2x  1‬‬

‫د) ‪0 / 8 , 2‬‬ ‫ج) ‪1, 2‬‬ ‫ب) ‪0 / 8 , 1 / 2‬‬ ‫الف) ‪0 / 6 , 1 / 5 ‬‬

‫‪2x  1‬‬
‫‪ 1 ‬کدام است؟(س ت خ ‪)99‬‬ ‫تست‪ :30‬مجموعهی جواب نامعادلهی ‪ 3‬‬
‫‪x 1‬‬

‫د) ‪R   4 ,  1‬‬ ‫ج) ‪R   4 , 0‬‬ ‫ب) ‪ 4 ,   ‬‬ ‫الف) ‪0 ,  ‬‬

 ‫‪7x 8‬‬ ‫‪x‬‬
‫کدامست؟(س ت خ ‪)98‬‬ ‫‪‬‬ ‫تست‪ :31‬جواب نامعادلهی‬
‫‪x2  x  2‬‬ ‫‪x 2‬‬

‫د) ‪ 1, 2‬‬ ‫ج) ‪ 1, 2  2 ,4‬‬ ‫ب) ‪2, 4‬‬ ‫الف) ‪ 4 , 2‬‬
 ‫نامعادله روی نمودار (نامعادالت هندسی)‬
‫‪a‬‬

‫‪b‬‬ ‫‪c d‬‬ ‫‪e‬‬

‫کدام است‪( .‬س ر ‪)92‬‬ ‫تست‪ :32‬شکل مقابل نمودار ‪ y  f x ‬است‪ ،‬دامنهی تابع ‪x. f x ‬‬

‫ب) ‪ 3 ,2‬‬ ‫الف) ‪4 , 3 1 , 2‬‬

‫د) ‪0 ,2‬‬ ‫ج) ‪ 3 ,0 1 , 2‬‬

‫کدام است؟‬ ‫تست‪ :33‬شکل زیر‪ ،‬نمودار تابع با ضابطهی )‪ f ( x‬است‪ .‬دامنه تابع غیرنقطهای )‪ x 1 f ( x‬‬
‫(س ر خ ‪)97‬‬

‫‪ 1 ,  ‬‬ ‫ب)‬ ‫‪ 3 , 2‬‬ ‫الف)‬

‫د) ‪R   3 ,2‬‬ ‫ج) ‪  , 1‬‬

‫‪ ‬سواالت ‪ 26‬تا ‪ 35‬حتما حل شود‪.‬‬