2.

1 Sistem Nombor Perduaan

1. Semua data yang diproses oleh komputer perlu ditukarkan kepada format
nombor perduaan iaitu 0dan10dan1.
2. Litar pemprosesan komputer terdiri daripada berjuta transistor.
3. Transistor ialah suis halus yang diaktifkan oleh isyarat elektronik yang diterima.
4. Perwakilan data dalam bentuk digit 00 (off) dan 11 (on) adalah gambaran satu
transistor.
5. Program komputer adalah satu set arahan yang akan diterjemahkan kepada kod
mesin dengan menggunakan nombor perduaan.

Nombor Perduaan dan Nombor Perpuluhan

Nombor Perpuluhan Nombor Perduaan

Digunakan untuk
Digunakan dalam kehidupan seharian menyimpan data
dalam komputer
Digit Digit
digunakan 0,1,2,3,4,5,6,7,8dan90,1,2,3,4,5, digunakan 0dan10
6,7,8dan9 dan1
Dikenali sebagai
Dikenali sebagai Sistem Asas 1010
Sistem Asas 22
Nilai sesuatu digit
dikira dengan
Nilai sesuatu digit dikira dengan mendarabkannya
mendarabkannya
dengan nilai tempatnya
dengan nilai
tempatnya

Nilai digit-digit dalam nombor 3451034510

102102 101101 100100
100100 1010 11
33 44 55
Nil
ai 3×100=3003×10 4×10=404×1 5×1=55×
dig 0=300 0=40 1=5
it
Nilai perpuluhan bagi 345
ialah 300+40+5=345300+40+5=345

Nilai digit-digit dalam nombor 10121012

2222 2121 2020
44 22 11
 11 00 11
Nilai 1×4=41×4= 0×2=00×2= 1×1=11×1=
digit 4 0 1
Nilai perduaan bagi 101101 ialah 4+0+1=54+0+1=5

Penukaran Nombor Perduaan kepada Nombor Perpuluhan

 Nilai tempat dalam sistem perduaan ialah 1,2,4,8,16,321,2,4,8,16,32 dan

seterusnya.

 Cara menukar nombor perduaan kepada nombor perpuluhan:

Nombor perduaan 10101121010112

2525 2424 2323 2222 2121 2020
3232 1616 88 44 22 11
11 00 11 00 11 11
1×321× 0×160× 1×81 0×40 1×21 1×11
32 16 ×8 ×4 ×2 ×1
Jumlahkan hasil darab setiap
lajur =32+0+8+0+2+1=4310=32+0+8+0+2+1=4310

Penukaran Nombor Perpuluhan kepada Nombor Perduaan

Dua kaedah untuk menukar nombor perpuluhan kepada nombor perduaan:

Kaedah bahagi dengan 22 dan gunakan bakinya

1. Nombor asal dibahagi dengan 22 dan hasil bahagi dan bakinya dicatatkan.
2. Hasil bahagi pertama dibahagikan dengan 22 sekali lagi dan hasil bahagi serta
bakinya dicatatkan.
3. Ulang langkah 33 sehingga tidak boleh dibahagi lagi.
4. Nilai nombor perduaan diambil berdasarkan bakinya secara menyongsang.

Kaedah ambil daripada baki

1. Bandingkan nilai nombor perpuluhan dengan nilai tempat terdekat nombor
perduaan yang kurang daripada nombor perpuluhan tersebut.
2. Jika nilai tempat kurang daripada nilai nombor perpuluhan, catatkan
perbezaannya dan tandakan 11 pada nilai tempat tersebut.
3. Ulangi proses ini sehingga nilai tempat yang terakhir.

Penambahan Dua Nombor Perduaan

Lima tatacara operasi tambah bagi dua nombor perduaan.

 Operasi tambah Hasil tambah Nombor perpuluhan
0+00+0 00 00
0+10+1 11 11
1+01+0 11 11
1+11+1 1010 22
10+110+1 1111 33

Penolakan Dua Nombor Perduaan

Empat tatacara operasi tolak bagi dua nombor perduaan

Operasi tolak Hasil tolak Nombor perpuluhan
0−00−0 00 00
1−01−0 11 11
1−11−1 00 00
10−110−1 11 11

Penambahan dan Penolakan Nombor Perduaan dalam Menterjemah Aksara

Pengekodan ASCII

 Pada papan kekunci terdapat satu set kod ASCII yang mewakili setiap aksara.
 Kod ASCII iaitu singkatan daripada American Standard Code for Information
Interchange.
 Ia menggunakan nombor perduaan untuk mewakili setiap aksara dan
mempunyai 128128 aksara.

Operasi tambah antara dua kod

ASCII : 0011010100110101 dan 0011001000110010
Kod ASCII
00 00 11 11 00 11 00 11
00 00 11 11 00 00 11 00
00 00 11 11 00 11 11 11
Hasil tambah 0101+0010=01110101+0010=0111

Dengan merujuk jadual, 0011011100110111 diwakili oleh

aksara 7

Operasi tolak antara dua kod ASCII

: 0011100100111001 dan kod 0011001100110011
Kod ASCII
00 00 11 11 11 00 00 11
00 00 11 11 00 00 11 11
 00 00 11 11 00 11 11 00
Hasil tolak 1001–0011=01101001–0011=0110

Dengan merujuk jadual Kod

ASCII, 0011011000110110 diwakili oleh aksara 66

2.2 Ukuran Data

Imej digital
Gambar yang dirakam dan disimpan dalam bentuk pola-
pola bit.

Audio digital
Isyarat bunyi yang telah ditukar kepada nombor perduaan
dan disimpan dalam bentuk pola-pola bit.

Unit Ukuran bagi Imej Digital dan Audio Digital

Unit ukuran bagi imej digital:

1) Resolusi
Resolusi
Bilangan piksel yang terdapat pada imej tersebut yang
menerangkan ketajaman dan kejelasan sesuatu imej.

 Piksel merupakan elemen yang terkecil untuk paparan imej pada skrin atau
dalam bentuk cetakan.
 Resolusi diukur berdasarkan bilangan piksel dalam unit dpi (dots per inch).

2) Dimensi

 Merujuk kepada ukuran panjang dan lebar imej dalam unit piksel.
 Dinyatakan dalam bentuk bilangan piksel panjang darab bilangan piksel lebar.

3)Kedalaman bit warna

Kedalaman bit warna
Bilangan bit 00 dan 11 yang digunakan untuk
menandakan satu warna yang tertentu dalam sesuatu imej
 digital.

 Lebih banyak bit yang digunakan, maka lebih tinggi kedalaman bit warna.

Unit ukuran bagi audio digital:

1) Kadar sampel
Kadar sampel
Bilangan sampel sesaat yang diambil oleh alat analog-to-
digital converter (ADC) semasa melakukan pendigitalan
sesuatu audio analog

 Unit bagi kadar sampel ialah hertz (Hz)

 Semakin banyak bilangan sampel yang diambil dan direkodkan dalam satu saat,
semakin tepat dan berkualiti suatu audio digital yang dihasilkan

2) Kedalaman bit
Kedalaman bit
Bilangan bit yang digunakan untuk mewakili aras
rakaman setiap sampel audio (bit per sample).

Perkaitan Saiz Fail Imej dengan Format Fail

Imej digital boleh disimpan dalam pelbagai format fail

Jenis fail Kegunaan
Joint Photographic Experts Group  Data imej
(JPEG) dimampatkan
untuk
mengurangka
n saiz fail.
 Saiz fail yang
lebih kecil
membolehkan
muat turun
dari Internet
dengan cepat.
 Pemampatan
mengurangka
n kualiti imej.

Graphics Interchange Format (GIF)  Digunakan

untuk lukisan
dan kartun
yang mudah.
 GIF juga
merupakan
 satu format
mampatan.
 GIF
menyokong
animasi
dengan
membenarkan
beberapa imej
disimpan
dalam satu
fail.

 Data imej
tidak boleh
dimampatkan.
 Saiz fail
adalah besar.
Bitmap (BMP)  Imej dalam
format ini
adalah
berkualiti
tinggi.

 Fail imej
boleh
dimampatkan
Tagged Image File Format (TIFF) tanpa
menjejaskan
kualiti.

Perkaitan antara Kualiti, Saiz, Kedalaman Warna (colour depth) dan Resolusi Imej
 Kualiti dan saiz imej dipengaruhi oleh faktor-faktor seperti kedalaman warna,
resolusi dan dimensi imej.
 Lebih tinggi resolusi, dimensi dan kedalaman bit warna maka lebih tinggi
keperincian sesuatu imej.
 Lebih tinggi resolusi dan dimensi maka lebih banyak piksel digunakan untuk
membentuk imej dan memerlukan lebih banyak bit dan bait untuk menyimpan
maklumat menyebabkan saiz imej menjadi besar.
 Lebih tinggi kedalaman bit warna sesuatu imej juga, semakin tinggi piksel per
bit (ppb) imej tersebut menyebabkan lebih banyak bit dan bait untuk menyimpan
maklumat piksel-piksel imej maka saiz imej akan menjadi besar.

Perhubungan antara Saiz Audio dengan Kadar Kedalaman Bit (bit depth)

 Kadar kedalaman bit bagi sesuatu audio digital bermaksud jumlah bilangan bit
(00 dan 11) yang digunakan untuk mewakili setiap saat masa main balik (play
back time) audio itu.
 Kadar kedalaman bit menunjukkan jumlah bilangan bit yang diproseskan bagi
setiap saat audio itu dimain balik.
  Kadar kedalaman bit biasanya diukur dalam bit per saat (bps).

Kadar bit
Kadar bit == Kadar sampel ×× Kedalaman
bit ×× Saluran

 Saluran audio terdiri daripada dua jenis:

1. Audio mono - audio dikeluarkan melalui satu saluran audio sahaja
2. Audio stereo - audio dikeluarkan melalui dua saluran audio

Saiz Fail dan Kualiti untuk Audio yang Sama dalam Pelbagai Format Fail

 Format-format fail audio yang berbeza ini menggunakan teknik yang berlainan
untuk menyimpan data audio.
 Teknik yang digunakan untuk pemampatan akan mempengaruhi kualiti audio
dan saiz fail audio.

 Data audio adalah dalam bentuk

tidak mampat (uncompressed)
 Digunakan untuk menyimpan
audio digital yang dirakam dengan
WAVE (Waveform kualiti yang tinggi, iaitu pada
Audio File Format) kadar sampel yang tinggi dan
kedalaman bit yang tinggi
 Saiz fail adalah besar
 Berkualiti tinggi

 Memampatkan data audio dengan

membuangkan data yang dianggap
tidak boleh didengar atau tidak
MP3 (MPEG Layer
kritikal untuk pendengaran
III)
 Bersaiz lebih kecil
 Kualiti audio yang lebih rendah

MIDI (Musical  MIDI ialah format merekod dan

Instrument Digital mengawal nota bagi setiap
Interface) peralatan muzik
 Format MIDI tidak menyimpan
bunyi dalam bentuk pola-pola
bit 00 dan 11
 Menyimpan satu set arahan dan
data yang berkaitan seperti not
muzik, lagu muzik, bunyi
peralatan muzik dan sebagainya
yang mengarah kad bunyi dan
perisian menghasilkan muzik pada
komputer
 Fail sangat kecil kerana tidak
 memerlukan bit dan bait yang
banyak untuk menyimpannya
 Kualiti audio adalah tinggi

Penukaran Saiz Data dari Bit ke Bait, Kilobait, Megabait, Gigabait dan Terabait bagi
Fail Audio dan Imej

Bit
Unit data terkecil bagi komputer

 Unit ukuran data komputer : 11 bait == 88 bit

 Unit storan data : bit, bait, kilobait (KB), megabait (MB), gigabait (GB) dan
terabait (TB)
 11 kilobait == 10241024 bait

Saiz fail audio digital

Faktor saiz sesuatu audio digital bergantung kepada pelbagai seperti kadar sampel,
kedalaman bit, bilangan saluran (mono atau stereo) dan durasi.
Saiz fail audio
Saiz fail audio == Kadar sampel ×× Kedalaman
bit ×× Bilangan saluran ×× Durasi audio