Bài tập Chương 2: Sóng (P2)

*Giao thoa
Bài 1. Trong hiện tượng giao thoa sóng nước do hai nguồn kết hợp A và B dao động cùng pha tạo ra,
trên cùng một dãy gồm những điểm dao động với biên độ cực đại có điểm M và N; điểm M cách A và
B lần lượt là 21 cm và 19 cm, và điểm N cách A một khoảng 24 cm. Tính khoảng cách từ N đến B.
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
Bài 2. Hai nguồn sóng A và B dao động cùng pha trên mặt nước cách nhau 20 cm có bước sóng 𝜆 =
5.5 cm. Hỏi trên đoạn thẳng nối hai nguồn sóng có tổng cộng bao nhiêu điểm dao động với biên độ cực
đại, bao nhiêu điểm đứng yên không dao động.
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
Bài 3. Trên mặt nước có sự giao thoa của hai sóng do hai nguồn kết hợp A và B dao động cùng pha,
cùng biên độ tạo ra. Gọi 𝜆 là bước sóng của sóng do hai nguồn phát ra. Xét một điểm nằm trong vùng
giao thoa trên dãy đứng yên thứ ba kể từ đường trung trực của đoạn AB, xác định hiệu khoảng cách từ
điểm này đến hai nguồn A và B.
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
Bài 4. Trên mặt nước có hai nguồn sóng kết hợp cùng pha A và B, bước sóng 10 cm. Tại điểm M trên
mặt nước có một phao nổi dường như không chuyển động. Biết giữa điểm M và trung điểm AB còn có
thêm 3 dãy các điểm không dao động, AM bằng 50 cm, hãy tính BM.
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
Bài 5. Trong hiện tượng giao thoa sóng trên mặt nước do hai nguồn kết hợp A và B cùng pha, cùng tần
số bằng 24 Hz gây ra. Tại một điểm M trong vùng giao thoa trên mặt nước, ta quan sát thấy sóng có
biên độ cực đại và là dãy cực đại thứ ba kể từ cực đại trung tâm. Phải thay đổi tần số sóng bằng bao
nhiêu để tại M có
a) dãy cực đại bậc 4 kể từ cực đại trung tâm.
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
b) dãy đứng yên thứ ba kể từ cực đại trung tâm.
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
Bài 6. Trong thí nghiệm giao thoa sóng trên mặt nước, hai nguồn sóng A và B dao động với phương
trình 𝑢𝐴 = 𝑢𝐵 = 5 cos(10𝜋𝑡) (cm). Biết tốc độ truyền sóng là 20 cm/s.
a) Viết phương trình dao động của điểm M cách A, B lần lượt là 7.2 cm và 8.2 cm.
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
b) Một điểm N trên mặt nước có AN – BN = 10 cm. Điểm N nằm trên dãy gồm những điểm dao động
biên độ cực đại hay dãy đứng yên?
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
Bài 7. Trong thí nghiệm giao thoa sóng trên mặt nước với hai nguồn kết hợp A và B cùng pha, tốc độ
truyền sóng là 0.5 m/s, tần số sóng là 25 Hz.
a) Trong vùng không gian giữa hai nguồn, có bao nhiêu dãy gồm những điểm dao động với biên độ
cực đại và bao nhiêu dãy gồm những điểm đứng yên? Cho biết hai nguồn cách nhau 13 cm.
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
b) Tính khoảng cách giữa hai điểm liên tiếp trên đoạn AB dao động với biên độ cực đại và khoảng cách
giữa hai điểm liên tiếp đứng yên.
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
c) Khoảng cách giữa một điểm dao động với biên độ cực đại và một điểm đứng yên kế cận trên đoạn
AB bằng bao nhiêu?
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
Bài 8. Trong thí nghiệm Young về giao thoa của hai ánh sáng đơn sắc, hai khe hẹp cách nhau 1.2 mm,
mặt phẳng chứa hai khe hẹp cách màn quan sát là 1.5 m. Khoảng cách giữa 5 vân sáng liên tiếp là 3.6
mm. Bước sóng của ánh sáng dùng trong thí nghiệm này là bao nhiêu?
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
Bài 9. Khi thực hiện thí nghiệm Young về giao thoa sóng ánh sáng với ánh sáng đơn sắc có bước sóng
560 nm, ta thấy khoảng cách giữa vân sáng bậc hai và vân tối thứ năm kể từ vân trung tâm và cùng
phía với vân trung tâm là 3 mm. Cho biết khoảng cách từ mặt phẳng chưa hai khe đến màn quan sát
là 1.2 m. Tính khoảng cách giữa hai khe.
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
Bài 10. Thí nghiệm Young về giao thoa ánh sáng thường được sử dụng để đo bước sóng ánh sáng đơn
sắc. Khi chiếu hai khe bằng một nguồn phát sánh sáng đơn sắc, ta thấy vân sáng thứ năm cách vân
trung tâm là 2.8 cm. Biết hai khe đặt cách nhau 3.6 mm và cách màn một khoảng 1.5 m. Xác định bước
sóng của ánh sáng trong thí nghiệm.
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
Bài 11. Trong một thí nghiệm Young về giao thoa ánh sáng với a = 0.2 mm, D = 1.2 m và người ta đo
được khoảng cách giữa 11 vân sáng liên tiếp là 1.5 m. Xác định bước sóng của ánh sáng được dùng
trong thí nghiệm.
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
Bài 12. Trong thí nghiệm Young về giao thoa ánh sáng, biết khoảng cách giữa hai khe là 0.40 mm và
khoảng cách từ hai khe đến màn quan sát là 1.00 m. Khi ta dùng ánh sáng đơn sắc có bước sóng 𝜆1 thì
quan sát thấy trên một khoảng trong vùng giao thoa có chứa 7 vân sáng với khoảng cách giữa hai vân
sáng ngoài cùng bằng 9.00 mm.
a) Tính bước sóng 𝜆1 .
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
b) Sử dụng nguồn sáng gồm hai ánh sáng đơn sắc có bước sóng 𝜆1 và 𝜆2 với 𝜆2 = 400 nm. Xác định vị
trí trên màn có vân sáng cùng màu với vân trung tâm và gần vân trung tâm nhất.
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
Bài 13. Trong thí nghiệm Young về giao thoa ánh sáng, hai khe được chiếu bởi ánh sáng đơn sắc có
bước sóng là 600 nm. Biết khoảng cách giữa hai khe là 1.20 mm và khoảng cách từ mặt phẳng chứa hai
khe đến màn quan sát là 2.00 m.
a) Tại các điểm M và N trên màn, M, N cùng phía so với vân trung tâm cách vân trung tâm các khoảng
lần lượt là 6.00 mm và 9.50 mm có vân sáng hay vân tối.
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
b) Không kể các vân tại M và N, trong khoảng giữa M và N có bao nhiêu vân sáng và bao nhiêu vân
tối?
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
*Sóng dừng
Bài 14. Xét một sóng dừng trên dây có hai đầu cố định được hình thành từ dao động của sóng âm ở
họa âm bậc ba. Tốc độ truyền sóng trên dây là 192 m/s và tần số sóng là 240 Hz. Biên độ dao động tại
bụng sóng là 0.40 cm. Tính biên độ dao động của M và N trên dây. Biết khoảng cách từ điểm M, N đến
một đầu dây lần lượt là 40.0 cm và 20.0 cm.
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
Bài 17. Một sợi dây đàn hồi dài 2m có hai đầu cố định. Khi kích thích cho một đầu dây dao động với
tần số 10 Hz thì trên dây có sóng dừng, người ta thấy ngoài hai đầu dây cố định còn có 3 điểm khác
luôn đứng yên. Xác định tốc độ truyền sóng trên dây.
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
Bài 18. Một sợi dây AB có đầu A cố định và đầu B lơ lửng. Đầu B dao động với tần số 40 Hz thì trên
dây có 5 bó sóng nguyên, tốc độ truyền sóng trên dây là 10 m/s. Tính chiều dài dây và số nút sóng trên
dây.
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
Bài 19. Trên sợi dây OA dài 1.5 m, đầu A cố định và đầu O dao động điều hòa có phương trình 𝑢𝑜 =
5 cos(4𝜋𝑡) (cm). Người ta đếm được từ O đến A có 5 nút sóng kể cả O. Tính tốc độ truyền sóng trên
dây.
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
Bài 20. Quan sát một hệ sóng dừng trên dây đàn hồi, ta thấy với M là một nút sóng và N là một bụng
sóng kế cận thì khoảng cách MN = 10 cm. Cho biết bề rộng của một bụng sóng là 4 cm. Tìm biên độ
dao động của sóng và biên độ dao động của điểm I là trung điểm MN.
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
Bài 21. Một dây đàn dài 0.6 m, hai đầu cố định dao động với tần số 50 Hz, có một bụng duy nhất ở
giữa dây.
a) Tính bước sóng và tốc độ truyền sóng.
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
b) Nếu dây dao động với 3 bụng sóng thì bước sóng là bao nhiêu?
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
c) Vận tốc truyền sóng trên dây không đổi, nếu thay bằng tần số 200 Hz, tìm số nút, số bụng trên dây.
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
Bài 22. Một dây đàn guitar dài 64 cm phát ra âm cơ bản có tần số f khi được gảy. Biết tốc độ truyền
sóng trên dây là 422 m/s.
a) Tính giá trị f.
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
b) Người chơi đàn ấn đầu ngón tay lên một phím đàn để tạo thành một vật cản (cố định) làm cho chiều
dài dây ngắn đi. Khoảng cách từ phím đàn đến đầu dây là 3.7 cm. Tính tần số âm cơ bản phát ra bởi
dây trong trường hợp này.
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
Bài 22. Trên một dây đàn guitar có hình thành hệ sóng dừng với hai họa âm liên tiếp có tần số lần lượt
là 280 Hz và 350 Hz.
a) Tần số 280 Hz ứng với họa âm bậc mấy?
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
b) Tìm tần số cuả họa âm bậc 7.
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
Bài 23. Sợi dây đàn hồi căng ngang hai đầu cố định. Trên dây có sóng dừng, tốc độ truyền sóng không
đổi. Khi tần số sóng là 42 Hz thì trên dây có 4 điểm bụng. Nếu trên dây có 4 điểm bụng thì tần số sóng
là bao nhiêu?
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................