Ceza Genel Pratik-H.hakeri

Prof. Dr. Dr. h.c.
Hakan HAKERİ
İstanbul Medeniyet Üniversitesi
Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi
Doç. Dr. Berrin AKBULUT Yrd. Doç. Dr. Murat AKSAN

Selçuk Üniversitesi Selçuk Üniversitesi
Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi
CEZA HUKUKU
GENEL HÜKÜMLER
PRATİK ÇALIŞMALARI
> Tümü Çözümlü Örnek Olaylar
> Çözümlü Test Soruları
> Hakimılik ve Diğer Meslek Sınavları

Ceza Hukuku Genel HükümierSorulan
> Sınav Sorulan
Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş

11. Baskı
SEÇKİN I Hukuk
içindekiler
Onbirincİ Baskının Önsönı 5
Kısaltmalar 11
CEZA HUKUKU GENEL HÜKÜMLER
KUR PRATİĞİNİN ÇÖZÜM YÖNTEMİ 15
ÇÖZÜMLÜ ÖRNEK OLAYLAR
OLAYI (Hemofili Hastası) 27
OLAY 2 (Galatasereylı Ahmet). 39
OLAY 3 (Doktor 0}..................... SO
OLAY 4 58
OLAY S (Sigorta Bedeli). 62
OLAY 6 (Milli Piyango)... 71
OLAY 7 (Komşu Kıa)...... . 84
OLAY 8 (Arazi Sırtın)...... 90
OLAY 9 (Çay Bahçesi) 96
OLAY 10 (Milli Meç Kutlaması) 102
OLAY 11 (Asffrt Fabrikası)....... 107
OLAY 12 (Otomobil Tamircisi).
OLAY 13 (Kaynar Su)
OLAY 14 (Müteahhit) 124
OLAY 15 (Banka Müdürü) 130
OLAY 16 134
OLAY 17 (Yüzük)...................... 139
OLAY 18 (Av Tüfeği)............... 142
OLAY 19 (Şeyhmus ve Mirza) 151
OLAY 20 (Antika Eşyalar)...... 156
OLAY 21 (Bakkal)................... 160
OLAY 22 (Fabrikatör) 167
OLAY 23 (Düello) 172

S Ceza Hukuku Ratik Çalşmaları
OLAY 24 (Kuyumcu) 176
OLAY 25 (Amokach:. Kompeia. Bofiç! 180
OLAY 26 (Mobılyocı). 185
OLAY 27 (Pırlanta Seti) 192
OLAY 28 (Halı Mağazas ) 198
OLAY 29 (Kuduz Köpek). 205
OLAY 30 (Kötü Muamele)
OLAY 31 (Yedek Anahtar) 215
OLAY 32 (Sirkte Gösteri) 220
OLAY 33 (Otobüste Fosta) 224
OLAY 34 (Benzin) 227
OLAY 35 (SefFet ile Rafet)... 231
OLAY 36 (Kopkeç) 238

OLAY 37 (Sel) 242
OLAY 38 (Evlilik Dıs

* İlişki) 246
OLAY 39 (Tavuk) er) 250
OLAY 40 (Silah ve Şaka) 254
OLAY 41 (Konsolosiuk-Vize) 258
OLAY 42 (Uçak Kaçımla) 263
OLAY 43 267
OLAY 44 (Otobüsün FreJeri) 273
OLAY 45 (Banu ile Terken) 279
OLAY 46 (Şiddetli Geçimsizlik). 286
OLAY 47 (Okkeş ile Dürdsne)... 293
OLAY 48 (Su Deposuna Zehir). .296
OLAY 49 (Harçlar Kaldmisın). 301
OLAY 50 309
OLAY 51 (Kleptomani) 314
OLAY 52 (Sevgili) 325
OLAY 63 331
OLAY 54 (Yer, Zaman. Zamanaşımı) 334
OLAY 55 (AIDS).................................. 339
OLAY 56 (Yükümlüiüklenn Çatışması}.. 341
OLAY 57 (İhmali lştire.k. Failbk; İçtima) 342
OLAY 58 (Fiil tekliği, heê sapma, hukuka uygunluk bümo. fikri içtima) 343
içindeki 1er 9
OLAY 69 (Fiil Teldıği, Haksız Tahrik. Ijtırek).............. 349
OLAY 60 (Gönüllü vazgeçme)..................................... 351
OLAY 61 (İhmali Suç)................................................... 353
OLAY 62 (Avukat).......................................................... 354
OLAY 63 (Cezanın BeliHenmesı-Koşullu Salıverilme) 357
OLAY 64 (İlginin Rcaeı)................................................. 361
OLAY 66 (Zincirleme Suç)............................................ 364
OLAY 66 (Fuhu5-2nc:rleme Suç)................................ 366
SINAV SORULARI
Selçuk üniversitesi Hukuk Fakültesi 2005*2006 Öğretim Yılı t. ve 2. Öğretim Bütünleme Sınavı......... 371
Erciyet Onivtrtılesi Hukuk Fokürttıi 2005«2006 öğretim Yılı Final Sınavı..................................... 313
Selçuk üniversitesi Hukuk Fakültesi 2007 Bütünleme Sınavı Sorusu........................................................... 375
Oıde üniversitesi Hukuk Fakültesi 2007-2008 Bütünleme Sınavı................................................................ 376
Dıde üniversitesi Hukuk Fakültesi 2007-2008 Final Sınavı............................................................................377
Selçuk üniversitesi Hukuk Fakültesi Ceza Hukuku (Genel Hükümler} Final Sınavı 2 Haziran 2008......... 378
Selçuk üniversitesi Hukuk Fakültesi Ceza Hukuku Genel Hükiknler Dersi Bütünleme Sınavı
(14.07.2008)................................................................................................................................................... 380
Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ceza Hukuku Genel Hükümler I Final Sınavı (10.01 2009}............. 383
Selçuk üniversitesi Hukuk Fakültesi Ceza Hukuku Genel Hükümler Vize Sınavı 19.01.2009................... 389
HAKİMLİK VE DİĞER MESLEK SINAVLARI

CEZA HUKUKU GENEL HÜKÜMLER SORULARI
ÇÖZÜMLÜ TEST SORULARI............................................................................ 397

HAKİMLİK VE DİĞER MESLEKSINAVLARI CEZA HUKUKU GENEL HÜKÜMLER
SORULARI................................... . ........................................................... . 421
Yararlanılan Kaynaklar 481

Kanun İndeksi............. 487
Kavram indeksi.......... 491
CEVAP ANAHTARI 495

CEZA HUKUKU
GENEL HÜKÜMLER
KUR PRATİĞİNİN ÇÖZÜM YÖNTEMİ
Ceza hukuku pratik çalışma ve sınavlarında soyut bir olayın çözümü yapılır.
Bunlar daho önce edinilmiş olon teorik bilgilerin somutlaştınlmosı ve pratiğe
aktarılması amacına yönelik olup, bu nedenle de çoğu kez gerçek hayatto karşıla
şılması güç. abartılmış niteliktedir. Bu soruiordo cezo hukuku genel hükümler
bilgisinin yom sıra özel hükümler kısminden bilhassa kişilere korşı suçlar hakkın
da bilgi sahibi olmak gerekmektedir.
İncelenen olay korşısında bizim durumumuz, somut ve gerçek bir olay karşı
sındaki hâkimin durumu gibidir.
Oloydcm do^n problemin çözümü yönünden belirli bir yöntem içinde hareket
etmek zorunluluğu vardır. Problemlerin çözümü, ancak belirli bir yöntem içinde
gerçekleştirildiğinde, çözüm tüm genişliği ve doğruluğu ile yerine getirilmiş,
eksik yan bırakılmamış, sabıklı bir sonuca ulaşılmış olur.
Bir problemin çözümünde uygulonacak yöntem, $u şekilde belirlenebilir:
Öncelikle olayların tespiti, bilahore aşağıdaki sıro içinde şu hususların de-

ğ^crlendirilmesi gerekmektedir.
1. Foil ve moğdurlon/suçtan zoror ğörenleri ğöstererek suçların tespiti ve bu

suçlarla ilgili nitelikli hallerin gösterilmesi
2. Teşebbüs halinde kolan suçların tespiti
3. İştirak halinde işlenen suçların ve iştirakin şeklinin tespiti
4. Suçların içtimai durumlarının tespiti
S. Cezo sorumluluğunu kaldıron veyo azaltan nedenlerin belirlenmesi
6. Faillerin sorumluluğunun, hukuki durumlorının tespiti
Burado boşta belirttiğimiz “olayların tespiti" sınavlorda yapılmamaktadır. Bu

tespit, olayın ve oloyda işlenen suçların torn olarak belirlenmesi, herhongi bir
hususun otianmoması bakımından önem orz etmektedir.
Bkz.. Önder. AyhanÖzeK. CeÜn: Hukuku Pratik Çalışma Gereceri. 2. 8^ı. İstanbul
1Ö87. s. 466 vd.
16 Ceza Hukuku Ratik Çalişmalan
OLAY:
Faik otobüste Memnune'nin cebine elini sökerken yolculardan biri tarafından

görülür ve yakalanır. Memnune ayın ilk günü olduğunu, henüz aylığını olmadığını,
cebinin tamamen boş olduğunu, bu bakımdan davacı olmadığını söyler.
Faik otobüsten inerken, kendini yakalamış olan yolcuya küfür eder. O da va
ziyeti orada bulunan bir polise bildirir.
Bunu gören Faik, hemen oracıkta duran motosiklete atlayıp kaçmok ister.
Fokot kendisi motosiklet kullanmayı bilmediğinden, vaziyeti kavrayon arkadaşı
Selomi’nin yardımı sayesinde yakalanmaktan kurtulur.
Faik evine geldiğinde motosikletin, onu henüz sabohleyin sotın alıp, sonrodan
kaybetmiş bulunan ve oynı evde oturmadığı kardeşine ait olduğunu anlar. Bunun
üzerine kardeşine haber vermeden motosikleti satar. Parayı Selomi ile paylaşa
cakken ora bir şey vermez.
Oloyı duyan Foik'in anne ve babası son derece üzülürler. Oğlunun hareketle
rinden bezmid olan baba intihar etmek ister. Anne de kendisini ikna eder ve bol
miktarda fare zehri temini suretiyle yardımda bulunur. Fakot bu orada polisler
yetişerek durumu öğrenir ve anneyi yakalarlar. Babo hastanede kurtulur.
BİLGİLER:
Faik milletvekilidir.
Selomi 14 yadındadır.
Olayların Tespiti:
Bu noktada yapılacak iş problemde yer olon ve suç teşkil etmeleri muhtemel

olan olayları herhangi bir hukuki inceleme yapmadon birer birer tespit etmektir.
Yani basit birer fiil olorak saptamaktır.
Oloyımızdo ise fu tespitler yapılabilir:
Faiif'in otobüste efini Memnune'nin oebine sokması

Yolcu'nun Faik'i yakalaması
Faik'in yolcuya kufur etmesi
Faikin polisin elinden kaçması
Faik ve Selami'nin motosikleti almaları

Ceza Hukuku Genel Hükümler 17
Faik'in kardeşine haber vermeden motasikfeti satmağı
Faik'in motosikletin parasından Selami'nin payına duşem vermemesi
Annenin, kocasını intihara ikna etmesi ve fare zehri temin etmesi
I. fail ve MAĞöURLARI / SUÇTAN ZARAR GORİNLEftî GÖSTEREREK

SUCI^RIN TESFİTT VE BU SUÇLARLA ILSİlİ NİTELİKLİ HALLERİN
GÖSTERİLMESİ
Problemin çözümünde ikinci aşama, suç teşkil etmesi muhtemel oloylor tab
losunda yer olon fiillerin teker teker incelenmesidir. Bu inceleme sonunda, olay
lar tablosunda yer olon fiillerden hangisinin suç teşkil ettiği belirlenir, suç teşkil
etmeyen fiiller ise elenir. Böylece suç teşkil eden fiillerden bir suç toblosu oluş
turulur.
Her fiilin, suç teşkil edip etmediği incelenirken, o fiilin muhtemelen olması
gereken suç tipinin unsurlarının o olayda mevcut olup olmadığı, tipikliğin gerçek
leşip gerçekleşmediği üzerinde durulur.
Bu noktada suç tipi soptanırken. suçun sadece basit şekli göz önünde bulun
durularak bir değerlendirme yapılır.
Olayımıza bakılacak olursa:
1. Faik — Memnune; Hırsızlık (TCK 141)
2. Yolcu -« Faik; Kişiyi hürriyetinden yoksun kılma (TCK 109)
3. Faik — Yolcu; Hakaret (TCK 125), sövmek suretiyle onur, şeref ve saygınlı
ğa saldırı söz konusu.
Polisten kaçma herhongi bir suç oluşturmamaktadır^ dolayısıyla gerçekle

şecek bir tipiklik söz konusu değildir.
4. Faik + Sclcmıi — Kardeşi; Hırsızlık (TCK 141)
S. Faik — Kordcfi; Güveni kötüye kullanma (TCK 155), ancak suç gerçekleşme
miş, tipiklik yok. zira ona tevdi edilmiş bir şey yok.
6. Satın alon —> Kamu; Suç eşyasının sotın alınması veya kabul edilmesi (TCK
165)
2 Hakeri. Hakan: K^ten Öldürme Suçlan. 2. Essie. Ankara 2007. s. 73: Çünkü mev^stımızds
suç işleme şüph^ sltırÔs bulunsn kinreelere pol se teslim olma yükümrülüğü dahi yüklenme-
mş. tCK 202deki düzenleme uyarırtca sadece tutuklu veya hükümlüye kaçmama yükümlülüğü
9etınlmiştir (Hakeri. Kasten Öldürme, s 73).
13 Ceza Hukuku Ratik Çalişmaları
Suç; doğrudan kastla (kişinin satın aldığı eşyanın suçtan elde edildiğini
bilmesi) işlenebileceği gibi, olası kostla do işlenebilir. Eşyanın satış bedelinin
piyosa rayiçlerinin altında olması vs. eşyanın haksız yollarla elde edildiğine
dair emarelerin mevcut olmasına ragmen menşei hakkında bir oroştırma yo-
pılmadon satın alınması halinde failin olası kostlo (TCK 21/2) hareket ettiği
söylenebilir.
Suç eşyosını satın olmak suçu, faiffi suç türü olan kerçıle^mo (telaki) su
çudur. Bir torafta suç eşyasını satan (Faik) diğer tarofto ise satın alan vardır.
Ancak (Foik) aynı zamanda eşyanın elde edildiği hırsızlık suçunu işleyen kişidir.
Kişi, hırsızlık suçunu işledikten sonra çaldığı eşyayı satması dolayısıyla ayrıca
cezolondırılmaz (eeselenelırılmeyen senraki fiH). Çok failli suçlarda işlenen suç
dolayısıyla faillerden birinin cezalandırılmaması, diğer foil(ler)in cezalandırılması
üzerinde bir etki doğurmaz.
Faik açısından, malın satılması aynı zamanda bir ;ah:i eesasıslık sebebtö\r.
Faik’in pay vermemesi herhangi bir suç oluşturmamaktadır.
T. Anne — Baba; İntiharo yönlendirme (TCK 84)
765 sayılı TCKya göre intiharo yönlendirmenin cezalandırılabilmesi için "ik

na ve yardım" hareketlerinin birlikte yapılması aranmaktaydı’. Oysa 5237 sayılı
TCK'da "boşkosını intihora azmettirme, teşvik etme, intihar kararını kuvvetlen
dirme yet da herhangi bir şekilde yardım etme" olarak seçimlik bereketlerden
birinin yapılması yeterli kabul edilmiştir, biger taraftan suçun yasal tanımında
belirtilen seçimlik hareketlerden birkaçının yahut hepsinin yapılması birden
fazlo suçun oluşmasına sebebiyet vermez, tek bir suç oluşur. Oloyımızda do hem
ikna (bazı yazarlar iknoyı azmettirmek bazı yazarlor ise azmettirme ve teşvik
*
olarak kobul eder) hareketi hem de fare zehiri temin etmek suretiyle herhongi
bir şekilde yordım etme hareketi yapılmış olmasına rogmen tek intihara yönlen
dirme suçu oluşacogı belirtilmelidir.
3 Erem. FarukToroslu. Nevzat: Türk Cezs Hukuku Özel Hükümler, Gözden Geçirilmiş 6.
Baskı. Ankara 1&54. s 414: Artuk. Mehmet Emin: 'Mukayeseli Hukuk ve Türk Hukukunda İn
tihara İkna ve Yardım Suçu'. Hukuk Araştırmaları. C. 8. 1&S41-3. İstanbul 1Ö&5. s. 25:
Cental. Nur Zafer. HamdeÇakmut Özlerh: Kişilere Karşı İşlenen Suçlar. C. I. 2. Bası. İs
tanbul 2011. s. 81: Özbek. Veli ÖzerKanbur. \Aehmet NıhatDoğan. Koray Bacaksız. Pı-
nar Tapa. İlker Türk Caza Hukuku Özel Hükümler. 1. 6s^. Ankara 2014. s 16d: aksi görüş.
Ermark. Sahır/Özak. Cetn Cezs Hukuku Özel Bölüm. Kişilere Karsı İslenen Suçlar (TCK
44S-4&0). İstanbul 1&94. s. 77.
4
Erem/Toroslu. s. 414-415: Artuk. s. 27 vd.
c
Erman/Özak. s. Tî.
NİTELİKLİ HALLER
Burado suçun varlığı için zorunlu olan kurucu unsurlorın (maddi-manevi-

hukuka aykırılık) dışındo kolan ve suçun daha ağır veya daho hafif sayılmasını
gerektiren, bulunmamaları Kolinde suçun teşekkülüne engel olmayan nitelikli
halleri saptamak gerekir.
Nitelikli hallerden kasıt, suçun cezasını artıron veyo azaltan hallerdir. Yuka
rıda önce suçların basit şekilleri tespit edildi. Burada yukarıdaki suç numaraları
na sadık kalarak, ilgili suçlar bakımından nitelikli haller varsa, bunlar ilgili konun
moddesi ve suço etkili halin ne olduğu belirtilerek açıklonmalıdır.
Burado failin mahkûm olacağı cezanın artırılıp eksiitilmesinde rolü olmakla

beraber nitelikli hallerden sayılmoyon. takdiri indirim nedenleri, kusur yeteneği
gibi hususlar ele olmmoz.
Bu kısımda ayrıca failin cezalandırılmosını engelleyen objektif cezolondırı-

lobiime şortları ile şahsi cezosızlık nedenleri de varsa ele alınmalıdır.
Olayımızı değerlendirdiğimizde.
1. suç: özel beceriyle ohnmosı / cezayı ortıran n.h. (TCK 142/2-b)
3. suç; alenen yopılmosı / cezayı artıran n.h. (TCK 125/4). Aleniyet için
oranon temel kriter; fiilin, gerçekleştirildiği koşullar itibarı ile belirli olmayan
birden fazla kişi tarafından algılonabilir olmasıdır.
4. suç: âdet gereği açıkta bırakılan malın alınması Z cezayı artıran n.h.
(TCK 142/1-e) veya kullanma amacıyla alınması / cezoyı azaltan n.h. (TCK 146)
Kullanma hırsızlığında fail, malı geçici bir süre kullanıp zilyedine iade etmek
moksadıyla almalıdır. Fail, malı almadan önce veya en geç malı alırken bu moksat-
lo hareket etmelidir. Failin iade maksodı ile malı alıp almadığı her somut olayın
özelliklerine ve olay sonrası dovranışlara göre belirlenmelidir^ Oloydo ise foilin
iade etmek moksadı ile aldığı net değildir. Polisten koçmak için çaldığı düşünül
düğünde kullanmak moksadıyla motorsikletin olındıgı belki söylenebilir. Bu du
rumda da 146. maddenin ikinci cümlesindeki Ancak mahn suç işlemek için kulla
nılmış oftnası halinde bu hukum uygulanmad" hükmü okla gelebilir. Bununla birlikte
cümlede “suç işlemek için kullanılmış olmalTtan bahsedilmesi, oloydo ise işlenmiş
bir suçtan dolayı yokolonmamak/kaçmok için malın alınması söz konusu olduğu
* Koca. Mâ^mut Üzulmez. Ihan; Türk Cezs Hukuku Özel Hükümler. Ar.kara 2013, s. 569,
20 Ceza Hukuku Ratik Çalişmaiân
için bu düzenlemenin olaya uygulanamayacağı söylenebilir ve dolayısıyla kullanma

hırsızlığı düşünülebilir. Fakot motorsikletin kardeşe ait olduğu öğrenilmesine
rağmen iade edilmeyip satılmış olması nedeniyle zaten motorsikletin iade maksa
dı ile alındığını söylemek pek mümkün gözükmemektedir. Kanaatimizce polisten
kaçmak için motorsikletin alınmosını basit hırsızlık suçundaki yorarlonma maksa
dı içinde düşünmek gerekir. Bu durumda açıkta duran ve olaydan anlaşıldığı koda-
rıyla kilitsiz olan motorsikletin çalınması 142/1-e deki nitelikli hal kapsamında
değêrlendirilebilir. Yargıtay ise önceki kararlarında bisiklet gibi küçük taşıtların
dışarıda bırokılmasının ödet veyo kullanım gereği açıkta bırakılmış eşyo sayıla-
moyacoklarına karar vermekte İken, daha sonroki bir kararında sokak üzerinde
sabit bir noktoyo bağlı olmaksızın kilitsiz bırakılan motorsikletin çalınmasını
basit hırsızlık değil, 142/1-e kapsamında değerlendirmiştir’
Aynı konutta beraber yaşamayan kardeş oleyhine işlenmesi / (cezayı azal

tan) şahsi cezasızlık sebebi (TCK 167/2). Şahsi cezosızlık sebebinden sadece
Foik yararlonır.
II. TEŞEBBÜS bURUMU
Bu başlık altında teşebbüs derecesinde kalmış suçlor gösterilecektir. Gönül

lü vazgeçmenin de burado ele alınmosı gerekir. Etkin pişmanlık ise faillerin so
rumluluğu kısmında incelenecektir.
1. suç: Faikten Memnune'ye hırsızlık suçundo teşebbüs söz konusudur. Zira

Faik icra hareketlerini bitirmeden yakalonmıştır. Burado ayrıco elverişsiz te
şebbüs düşünülebilir (işlenemez suço teşebbüs). Zira olayda Faik Memnune'nin
cebine elini sokorken yakolonso da Memnune henüz aylığını olmadığını ve cebinin
boş olduğunu söylemiştir, dolayısıyla konu bakımından imkânsızlık vordır. Bir
görüce ^örc; suç konusunun mevcut olup olmadığı somut olayın meydana geldiği
koşullor dikkate alınarak tespit edilmelidir. Somut olayda suç konusu ya vardır
yo do yoktur. Suç konusunun yokluğu açısından mutlok-nispi ayırımı yapılamaz.
Suç konusu yoksa, bu yokluğun nispi olduğu ve suço teşebbüs hükümlerinin uygu
lanması gerektiği kabul edilemez. Olaydo. suçun maddi unsurlarından biri olan
konu mevcut değildir, dolayısıyla işlenemez suç söz konusu olup, Foik'in hırsızlık
suçuna teşebbüsten dolayı cezolondınlması doğru değildir. Failin o ana kador
gerçekleştirdiği hareketlerin boğımsız bir suç tipini oluşturup oluşturmadığı
aroştırılmahdır, Oiğer bir görüce göre; cx-antc bir değerlendirme ile olağan
hayot tecrübeleri dikkate olındığında yola çıkan birinin çantasında para bulunma-
Bkz. Koca/Üzülırtez. Özel Hükümler, s. 556.

SI olagondır. boloyısıyio ex-onte değerlendirme yopıldiğindo failin hareketi im

lenmek istenen suç bakımından elverimli olup, teşebbüs hükümleri uyğuianmalıdır.
Bu ğörüş dikkate olınırsa olaydaki hırsızlık suçu teşebbüs aşamasında kalmıştır.
7. suç: 765 sayılı TCK'ya göre intihara yönlendirmenin cezalandırılabilmesi

için intihar edenin (müntehir) ölmesi de aranmaktaydı. Ancak müntehirin ölmesi
ni cezalandırma şartı kabul edenlere göre müntehir ölmediği takdirde ikno ve
yordım eden teşebbüsten dahi cezalondırılmayacoktı; suçun bir unsuru olarok
kabul edenlere göre ise teşebbüsten cezoiondırmok mümkün görülmekteydik
5237 sayılı TCK'do ise intiharın gerçekleşmesi bazı yazarlara göre suçun nitelikli
hali iken^. bazı yazarlaro göre neticesi sebebiyle ağırlaşmış hol olorak öngörül
müştür (TCK 84/2)''®. Fakat "intihorın g€rçekİ€şmesi"nd€n ne anlaşılması gerek
tiği yazarlaro göre değişmektedir. Bazı yozorlar bu ifadeyi intihar girişimi ola
rak anladıkları için azmettirme, teşvik gibi hareketler yopılmosına rogmen kişi
intihar girişiminde bulunmazsa 84/rdeki suçun oluşacağı; intihar girişimi gerçek
leşirse (kişi ölmese dahi] 84/2'deki suçun oluşacogı sonucuna varmışlardır". Bozı
yozorlor ise intiharın gerçekleşmesini ’“ölüm" neticesi olarak kabul ettikleri için
azmettirme, teşvik gibi hareketlerin yapılmasına ragmen mağdur herhangi bir
girişimde bulunmazsa yönlendirenin cezalandırılmaması gerektiğini belirtmiş, ne
zamon ki kişi intihor girişiminde bulunursa 84/rdeki suçun oluşocagını kabul
etmiştir, ölümün gerçekleşmesi halinde ise 84/2'deki suçun oluşocagını belirt
miştir'^. Olayımızdo ise ikno faaliyeti ve fare zehiri verilmesi sonucu intihor
girişimi olmuştur -ki baba hostanede kurtulmuş-, bu durumda bazı yazarlora
göre 84/rdeki suç gerçekleşirken, bozı yazarlara göre 84/2'deki suç gerçek
leşmiştir, dolayısıyla teşebbüs aşomasındo kalan bir durum yoktur.
m .İŞTİRAK
Suç listesinde yer alan suçlardan birden fazla kişinin kotılımıyla işlenmiş
oianlor vor ise. iştirak durumunu İncelemek ğerekir. Bu durumda hangi suçun
iştirak halinde işlendiğini tespit etmek ve bu suçun işlenmesine katilen kişilerin
iştirak durumlorının ne olduğunu belirlemek gerekir. İştirokin nevi her katılan
için ayrı ayrı tespit edildikten sonra, nitelikli hollerin ortaklara sirayeti yönün-
8 Skz. ErmanZÖzek. s 78.

S Özbek/Kanbur/Doğan/Bacaksız/Tepe. Özel Hükümler. 7. Baskı, s. 173.
'3 Skz.TCK84 medde çerekçe»: aynı yönde. Koce/Üzulmez. Özel Hükümier. s 116. 125.
11 Skz. Özbek/Kanbur/DoğarVBacaksız/Tepe. Özel Hükümler. 7. Baskı, s. 173.
"2 Skz. Tezcan. Ounrtuş-Erdefn. Mustafa ^har.Önok. R. Murat Teonk ve Pratik Ceza Özel
Hukuku. 9. Baskı. Ankara 2013. s. 180
den bir problemin mevcudiyeti halinde, bu durumun da burada incelenmedi gere

kir. yine dolaylı faillik de burada ele alınacaktır.
Oloyımızdo:
4. suçta Faik * Selomi. her İkisi de fiilin işlenişi üzerinde fonksiyonel hâki
miyet kurduklarından müşterek faildir.
IV. SUÇLARIN İÇTİMAİ
Bir fiilin değişik ihlallere neden olmosı veya birden fazla fiilin bir ihlal
teşkil etmesi ve tek suç gibi cezalandırılmolan, bir sanığın birden fazla suç
işlemesi gibi durumlar burado ele alınır. Zincirleme suç, bileşik suç, fikri içtima
vs.
Oloyımızdo buno ilişkin bir durum yok. Ancak mesela yağma suçu olsaydı,
şöyle cevap verilecekti; Yağma suçu (TCK 148) cebir, şiddet ve hırsızlık suçları
nın koynaşmasıylo oluşan bir bileşik suçtur.
V. CSZA SORUMLULU^NU KALbIRAN VEYA AZALTAN NEbENLSR
Önceki konun döneminde esas itibarıyla hukuka uygunluk sebepleri başlığı

oitında ele alınan konular büroda değerlendirilecektir. Ayrıca sorumlulukların
tespiti bölümünde incelenen konulardan, kanunumuzun ceza sorumluluğunu kaldı
ran veya azalton nedenler bölümünde düzenlenmiş bulunan hususlar da büroda
tartışılacaktır. Örneğin, cebir ve şiddet, korkutma ve tehdit, haksız tahrik, yaş
küçüklüğü, akıl hostalıgı. sağır ve dilsizlik ve geçici nedenler gibi.
2. SUÇ' Kanun hükmünü icro (CMK 90) herkesin yokolama yapabilmesi, huku
ka uygunluk sebebi.
3. suç Bu suçta Foik yolcunun kendisini yokalomosı üzerine hakaret etmesi

nedeniyle TCK 129/rdeki özel hoksız tahrikten yararlanamaz. Ziro yukarıda belir
tildiği gibi yokolama. hukuka uygunluk nedeni içinde gerçekleştiğinden ortado hak
sız bir fiilden bahsedilemez, boloyısıylo hukuka uygunluk nedeni içinde gerçekle
şen bir fiile tepki olarak işlenen hokaret suçunda TCK 129/1 uygulanamaz.
VI. SORUMLULUKLARIN TSSPİtİ
Burado olayda tespit edilen suçiorın faillerinin tek tek sorumluluk durumu
saptanır. Yani bu safhada yurt dışında işlenen suçlarda Türkiye'de tekrar yargı-
lonma, milletvekili dokunulmazlığı veya sorumsuzluğu, tekerrür, erteleme, kovuş
turma şortlorı, koşullu salıverilme gibi hususlar ele alınmalıdır. Ayrıca etkin piş
manlık durumu varsa, bu do bu başlık altındo belirtilmelidir.
Oloyımızdo:
Poik milletvekili olduğundan, yakalanamaz, sorguya çekilemez, tutuklanamaz

ve yargılonomaz (AY 83/2-1. cümle). Bunlar dışındaki muhokeme hukuku işlemleri
mümkündür, aroma gibi. Sadece cezai kovuşturma yapılamaz. Hukuki takibat ve
icra takibi yopıİobilir. dokunulmazlık bütün üyelik süresince ve meclis tatilde
olduğu sırada da devam eder. İstisnası ogır cezalı suçüstü durumu ve AY 14 deki
durumlardır (AY 83/2-2. cümle).
Selemi bakımından işlediği fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını algılayıp algıla

yamadığı veyo dovranışlorını yönlendirme yeteneğinin yeterince gelişip gelişme
diği araştırılır. Bu soruların cevabı olumsuz ise ceza verilmez, fakat çocuklara
özgü güvenlik tedbirleri uygulanır; olumlu ise cezasında indirim yapılır (TCK
31/2). Ayrıca.
i. Soruşturmo işlemlerinin bizzot sovcı torofındcm yapılması (ÇKK 15/1),
2. Kelepçe tokılmosı (ÇKK 18/1),
3. Tutuklomo (ÇKK 21),
4. Adli kontrol (ÇKK 20),
S. Zorunlu müdofi (CMK 150/2),
6. Cezayı seçenek yoptınmloro çevirme (TCK 50/3),
7. Cezaların ertelenmesi (TCK 51Z4e),
8. Belli hoklorı kullonmoktan yoksunluk yoptırımının uygulonomomosı (TCK 53/4),
9. Oova vz cezo zomonoşımı süreleri (TCK 66/2; 68/2),
10. Adli poro cezasının ödenmemesi halinde hapse çevrilememesi (C6TİK 106/4),
11. Tekerrür (TCK 58/5).
12. buruşmanın aleniliği (CMK 185, ÇKK 22)
13. Tanık olarak yeminsiz dinlenme (CMK 50),
14. Kamu davasının oçılmasının ertelenmesi (ÇKK 19/1),
15. Hükmün açıklonmasının geri bırakılması (ÇKK 23),
16. Koşullu salıverilme (CSTİK 107/5-8) ve
17. Cezanın infozı vd. konularda özel hükümler getirilmiştir (C6TİK 11).
ÇÖZÜMLÜ ÖRNEK OLAYLAR
OLAYI
{Hemofili Hastası)'^
Kortutv: Hedefte Olası Kast. Dpğıvciaii Kast. Tafs^. BiuiçsiZ TdiS^. Netıcest Sebe
bime Astdafm} Suç. Te^biis. Göaüdû Vaêone. Ifteals (Asr)ett>ane. Müştefel FaJU.
Yareim Forte). Fini Içoma. Mdm Dejenaın Az Olması. ZtKıileme Suç. &leg>i Suç. Ideffe-
arez Suç Tehhie Suçu - Zata' Suçu. fgJıam Kızası. B^vrıçsız Teşebbüs. Haisız Tahrıi.
ajrJuhi Hah, Hasta'ığı. Yaş Küçüklüğü. Tekerfür. Bteleme. Saf Svndi Suç. Cezdaad-
filmayan Sor»d> Fmern. Kbpdlu Sahivrme. Ksa Süreh Hapts Cezas/aa Seçeaek Y^tıaaılaf
Â, ycnlış ilişkiler ve arkodoşlıklor nedeniyle B, C ve D'ye borçlanır. Borç-

iannı ödeyemeyen ve ödemedi için ikaz edilen A'ya. bir gün yolda yürürken B
tarafından arabadan ayogıno ateş edilir. Kurşun A'ya değil, kolabalık olon
yoldan geçen isabet eder. Hemofili hostası olan Z hastoneye yetiştiri-
lemeden ölür. Bu oloydan etkilenen A. B, C ve Ö'ye giderek annesini öldürür
lerse kalan miraslo paralonnı ödeyeceğini ifade eder. B. C ve Ö, A'nın annesi
F'yi öldürmek konusunda hemfikir olurlar. B arabada beklerken. C ve t) eve
girerler. C ve D. F'yi boğmaya çolışırken, F'nin sağır ve dilsiz olduğunu anlar
lar. Bu durumdan üzüntü duyan C. öldürme işini yopamayacogını gitmeleri
gerektiğini Ö'ye söyler. D, işi bitireceğini isterse kendisinin gidebileceğini
Cye söyler. C olay yerinden uzakloşır. Bu oroda F'nin kızı 6 eve gelir. F'yi
öldüremeyen D, G'nin elindeki çantayı iterek alır ve yere düşen 6 iki aylık
bebeğini kaybeder. Daha sonra D'nin kullandığı arabayla B ve D olay yerinden
uzaklaşırlar ve bir kırmızı ışıkta dururlor. Arabada bulunan B ve D. yonların-
don bir orabonın geçtiğini görürler ve heyecandan ışıkları kontrol etmeden
(kırmızı ışıkta) D arabayı horeket ettirir. Bu esnada D, karşıdan karşıya
geçmekte olan kendi kızı K'ya çarpar. K, koza nedeniyle iki bacağını kaybeder.
Olay nedeniyle saklanmakta olan A ise, yiyeceği olmadığı için açlığa dayano-
moyarok komşusunun tavuğunu çalar ve yer.
Kızının bûşıno gelenlerden A ve ailesini sorumlu tuton Ö, Y'den temin ettiği

bombayı gece F. S ve A'nın ikamet ettiği eve atar. Oloydo F ölür. S ise yaralanır.
Başka yerde soklanmakta olan A ise kurtulur. Doha sonro kızının durumuna doya-
nomayon D. kızını bırokorak yurt dışına gider.
•3 SÛHF 2<M4-2C05 Öğretim Yılı Ceza Hukuku Genel Hükümler Dersi ArtsI Sınavı
2S Ceza Hukuku Ratik Çalişmalan
Bilflilcr:
:
(A) Psikopati hostosıdır.
(B)
; 17 yaşındadır ve 3 yıl önce kasten işlemiş olduğu suçtan dolayı aldığı kı
sa süreli hapis cezası adli pora cezasına çevrilmiştir.
(cy. 10 yıl önce i$lemi$ oldu^ suçtan dolayı aldığı hapis cezası ertelenmiştir.
(b); Koşullu salıvermeden yararlanmış bir hükümlüdür.

Çözümlü Örnek Olaylar 29
CEVAPLAR
Cevap I - Suçlar
i. A. Tehdit (TCK 106)
Silahla işlenmesi / cezayı artıron n.h. (TCK 106/2-a)
2. a) İki ayrı görüşe göre farklı:
1) B- A. Kasten yaralama (TCK 86)
B- Z; Kasten yaralama (TCK 86)
2) B Z; Koiten yaralûma (TCK 86)
Her iki görüşe göre.
Silahla işlenmesi / cezayı artıran n.h. (TCK 86/3-e)
(Z) hemofili hastasıdır. {B)'nin meydona gelen ölüm neticesinden sorumlu tu
tulabilmesi için, neticenin foile objektif olarak isnat edilebilmesi (yüklenebilme
si) gerekmektedir. Ayrıca suçun diğer unsurlarının do (manevi unsur, hukuka
oykırılık gibi) gerçekleşmesi şarttır. Olayımızda gerçekleşen netice ile failin fiili
orasında nedensellik bağı bulunmaktodır. Ancak gerçekleşen netice foile objek
tif olarok isnot edilemez. Çünkü fail suçun konusu açısındon zarar doğurmakla
birlikte, gerçekleşen netice failin hareketi ile birleşen boşka bir nedenden mey
dana gelmiştir ve bu husus normun koruma amacı içinde değildir. Normun koruma
omacı tesadüfen (atipik olorak) gerçekleşen olayları kapsomaz. Ancak failin kast
veya taksirinin olduğu durumlarda (hemofili hastası olduğunu bilmesi veya öngör
düğü durumlarda) foil gerçekleşen sonuçtan sorumlu olur. Nitekim TCK 23'te
netice sebebiyle ağırlaşan suçlarda en azından taksiri arayarak örnekteki gibi
durumiordo sorumluluğun söz konusu olmadığını ifade etmiştir.
Doktrinde başka bir görüş ise. bu gibi durumlarda objektif isnadiyetin bu
lunduğunu savunmaktodır. Dolayısıylo bu görüşe göre. Z'nin ölümü açısından
objektjif isnadiyet söz konusudur. Çünkü yapılan horeket ölüm açısından tipik
tehlikeliliği sağlayacak niteliktedir. Temel suç tipinin yarattığı tehlike içinde
ölüm neticesi gerçekleşmiştir. îzin verilmeyen risk neticede foilin fiilinin sonu
cunda meydana gelmiştir. Silahla yaroloma ölüm neticesi açısındon tehlikeiiligi
sağlayacak nitelikte olduğu için normun koruma amacı içerisindedir.
Yargıtay İse son dönemde istikrar kazanan kararlarında failin mağdurun hosto-
lığını önceden bilip bilmediğinin oraştırıiorak sonucuna göre, bildiği tespit edildiği
takdirde bilinçli teksirle öldürme suçundan; bilmediği belirlendi^ tekdirde basit

teksirle öldürme suçundan mahkûmiyete karar verilmesine işaret etmektedir.
Yol kalabalık olduğu için (B) kurşunun yoldan geçen herhangi birine isabet
edebileceğini öngörmüş, buna ragmen atışı yapmış ve orteyo çıkabilecek yarola-
mo veya ölüm neticelerini kabullenmiştir, dolayısıyla (B)'nin bu suç bakımından
olası kastla horeket ettiği söylenebilir.
b) B — Kamu; Genel güvenliğin kösten tehlikeye sokulması (TCK 170/1-c)
3. A + B + C + d -« F; Kasten öldürme (TCK 81)
A açısından, üstsoya karşı işlenmesi / cezayı artıran n.h. (TCK 82/1-d)
Beden ruh bakımındcm kendini savunamayocak kişiye karşı işlenmesi

cezoyı artıran n.h. (TCK 82/1-e). Burada Fnin sagır-dilsiz olması öldürme suçu
nun bu nitelikli holinin uygulanabilmesini akla getirebilir. Madde gerekçesinde
belirtildiği gibi kişinin ileri yoşı. hastalığı, malullüğü veya ruhi veya fizik güçsüz
lüğü kendisini korumosını engellediğinde bu nitelikli hal gerçekleşir. Ancak bu
gibi hallerin kendini sovunomoyacak hal olorok kabul edilebilmesi konaatimizce
somut olayın özelliklerine bakılorak değerlendirilmelidir. Somut olayda mağdur
daki bedensel yo da ruhsal durum fiilin işlenmesini kolaylaştırmış ise nitelikli hal
düşünülebilir. Ayrıca nitelikli halden sorumluluk için bu gibi savunmayı engelleyen
hallerin foilin kastının kapsamında olması gerekir. Olayda ise F'deki sogır-
dilsizlik olay sırasında anlaşılmakta buno ragmen Ö fiiline devom etmektedir.
Sogır ve dilsizlik bugün kusur yeteneğini etkileyen bir neden olarak kobul edil
mektedir. Ancak sağır ve dilsizlik kanaatimizce tek başına beden veya ruh bakı
mından kendini savunamayacok durum olarak kabul edilmemelidir. Bununla birlik
te somut oloy göz önünde bulundurulduğunda örneğin mağdurun sağır ve dilsiz
olmosı bağırarak engellemenin olmaması açısından belki değerlendirilebilir.
4. A + B + C + Ü -« F; Konut dokunulmazlığını ihlol (TCK 116)
Birden fozla kişi torafından birlikte işlenmesi f cezayı artıran n.h. (TCK
119/1-c).
5. D G; Yogmo (TCK 148)
Konutta işlenmesi / cezayı artıron n.h. (TCK 149/1-d)
O -» G; Kasten yaralama (TCK 86)
Gebe bir kadına karşı işlenip de çocuğunun düşmesine neden olma / neticesi
sebebiyle ağırlaşmış yaralama (TCK 87/2-e).
7. a) b — Kamu; Trafik güvenliğini tehlikeye sokma (TCK 179/2). Taksirle

işlendiğinden suç oluşmamıştır.
b) b — K: Taksirle yoroloma (TCK 89)
Bilinçsiz taksir (TCK 22/2)
Organlardan birinin işlevini yitirmesi (iki bacağını koybetmiştir) / cezayı ar

tıran n.h. (TCK 89/3-b).
(K), (b)'nin kızıdır. Taksirli hareket sonucu neden olunan netice failin kişisel
ve ailevi durumu bakımından artık bir cezaya hükmedilmesini gereksiz kılacak
derecede mağdur olmasına yol açmışsa ceza verilmez (TCK 22/6).
8. A - Komşu; Hırsızlık (TCK 141)
Molın değerinin oz olması / cezayı ozoltcm n.h. veya cezosızlık sebebi (TCK
145)
yargıtoy bu nitelikli halin uyguianobilmesi için, ''daha çoğunu alabilme olanağı

varken yalnızca ihtiyacı kadar ve değeri az olan eşyanın alınmasr'nı aramaktadır.
*
y-
9. a)b h.-. Kasten öldürme (TCK 81)
b) b * y - F; Kasten öldürme (TCK 81)
c) b * y - &: Kasten öldürme (TCK 81)
Bûmbalamû suretiyle işlenmesi f artıran n.h. (TCK 82/1-a)
boğrudon kast (TCK 21/1) vardır.
d) b + y —• Komu; Genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulması 'patlayıcı

madde kullanma" / cezayı artıran n.h. (TCK 170/1-c)
c) D + y — A, F, 6; Mala zarar verme (TCK 151)
patlayıcı madde kullanarak / cezayı artıran n.h. (TCK 152/2-a)
10. b - K; Terk (TCK 97)
b'nin kızını terk etmesi halinde somut olayın özellikleri dikkote alınarak
farklı durumlara göre de cevap verilebilir. Örneğin b, kızına bokocak kimse ol
mamasına rağmen bırakır ve terk dolayısıyla kızı bir hostolı^ yakalanmış, yora-
lonmış veya ölmüşse, yani bu neticeler açısından taksiri varsa TCK 97/2 fıkro
hükmü uygulanabilir, biger taraftan K, ancak babasının yardımı ile yoşamını ida
me ettirecek durumda olmosıno ve ona boşka yardım edecek kimse de bulunmo-
mo£ina ragmen, babanın kızını terk etmesi halinde onun dlebilecegini öngörmüş
ve yine de terk etmişse bu netice açısından kastı nedeniyle TCK 83 gereğince
ihmal suretiyle öldürme suçundan sorumlu tutulabilir.
2. suç; (a)'daki kasten yaralama suçu kurşun (A)'ya isobet etmediği için te
şebbüs aşomosındo kalmıştır (TCK 35). Oloydo bir zarar söz konusu olmoyıp.
meydana gelen tehlikenin agırlıgmo göre teşebbüs dolayısıyla failin cezasında
indirim yapılocoktır.
3. suç: (F) ölmemiştir. Kasten öldürme suçu teşebbüs aşomosındo kalmıştır

(TCK 35).
Kasten öldürme suçunun icrasına başlanmış; ancak (C), (F)'nin sagır-dilsiz

olmosındon üzüntü duyarak suçu işlemekten vazgeçmiş ve diğer suç ortaklarına
do vozgeçmelerini söylemiştir. îştirak halinde işlenen suçlarda sadece gönüllü
vazgeçen suç ortağı gönüllü vazgeçme hükümlerinden yararlanır. Bu yönüyle
gönüllü vazgeçme şahsi cezasızlık sebebidir. Suçun gönüllü vazgeçenin bütün
gayretine ragmen işlenmiş olmosı halinde de gönüllü vazgeçme hükümleri uygu-
lonır (TCK 41). Ancak (C)’nin gönüllü vazgeçme hükümlerinden yorarlanabilmesi
için suçun işlenmemesi için gayret sarf etmiş olması gerekir. Somut oloydo ise.
(C) diğer suç ortaklorıno sadece öldürme işini yapamayacağını ve gitmeleri
gerektiğini söylemekle yetinmiştir, dolayısıyla (C)'nin suçun işlenmemesi için
gerçekten bir gayret sarf ettiğini söylememiz mümkün değildir. Bu nedenle
gönüllü vazgeçme hükümlerinden yororlanomaz.
9. suç: îşlenmek istenen suç oçısındon konu mevcut değil ise, i^lencme:
İşlenemez suç kavramı, araçların elverişsiz olması veya suçun konu
sunun bulunmaması nedeniyle İşlenemeyen suçlor için kullanıldığı gibi, yalnız
konunun olmomosı nedeniyle İşlenemeyen suçlar için de ifade edilmektedir.
İşlenemez suçun yalnız konu yokluğunda söz konusu olduğunu belirtenlere göre,
icra edilen fiilin neticenin meydana gelmesi bakımından elverişsiz olması ile.
suç konusunun yokluğu holi birbirine karıştırılmamalıdır. Suç konusunun yokluğu
durumunda işlenemez suçtan; icra edilen fiilin neticenin meydana gelmesi ba
kımından elverişsiz olması durumunda ise elverişsiz teşebbüsten söz edilir. (A)
olay günü evde olmayıp, başka yerde saklonmoktadır. Suçun maddi konusunun
bulunmaması nedeniyle neticenin meydana gelmesine imkân yoktur. Dolayısıyla
işlenemez suç vordır. Böyle bir durumda, fail; A oçısındon kösten öldürme su
çuna teşebbüsten sorumlu tutulomoz.
Doktrinde sovunulan bir diğer görüse göre ise. bu durumdo fail teşebbüsten
sorumlu tutulmalıdır.
(G) ölmediği için c'deki kösten öldürme suçu teşebbüs oşamasında kalmıştır
(TCK 35)
10. suç: D'nin kızını terk ederken ölebileceğin! öngörmesine rogmen yurt
dışına gider ve bir şekilde kızı hayotta kalırsa olası kostlo işlenen suçlaro ve
ihmali işlenen suçlaro teşebbüs tartışılmalıdır. Bu şekilde işlenen suçiora teşeb
büsü kabul edenlere göre suç teşebbüs aşomasında kolmıştır; teşebbüsü kabul
etmeyenlere göre olayda teşebbüs yoktur denebilir.
Cevop IS • iştirak
3. suç: A — Azmettiren (TCK 38)
C + D - Müşterek Fail (TCK 37)
B -« Yardımda Bulunan (TCK 39)
Burado ele alınması gereken bir husus. A açısından geçerli olan cezayı artı
ran nitelikli holin. B. C ve D'ye de uygulanıp uyguianmoyacagıdır. Bu noktada iki
türlü düşünülebilir:
îlkin iştirak Kolinde işlenen suçlarda suçun işlenişine iştirak eden, oncak ka-
nunda belirtilen hoksızhgın icra hareketlerini gerçekleştirmeyen kişilerin (az
mettiren veya yardım eden) sorumluluğu bo^ıhk kuralı gereğince olmaktadır
(TCK 40). Yani kanunumuzun 40. moddesinde düzenlenen bo^ılık kuralı azmetti
renin veya yordım edenin cezalandırılmosının dayanağını oluşturmaktadır. Eğer
gerçekleştirilen suç özgü suç niteliğinde ise bu sıfatı taşımayan kişiler icra ha
reketlerini gerçekleştirsinler veya başka şekilde katkı sağlasınlar bağlılık kurolı
gereğince (TCK 40/2) fail olamamoktadır
*. Azmettiren veya yardım eden sta
tüsünde bulunmoktadır. Oloyımızdo A. annesini öldürmeleri için B, C, O'yi az
mettirir. Annesini öldürmek konusunda müşterek foil konumunda değildir. Sa
dece azmettirmiştir. Müşterek fail C ve D’dir. Ancak C ve O ile F arasında
oltsoy, üstsoy ilişkisi bulunmomoktadır. Yani TCK 40 gereğince suçun nitelikli
halinden sorumlu tutulamazlor. Sorumlulukları TCK Sl'e göre tespit edilecektir.
Her ne kadar A ile F arasında altsoy, üstsoy ilişkisi bulunmaktaysa da. A ka
nunda belirtilen hoksızlıgı, yani kasten öldürmeyi gerçekleştirmemektedir. B**
** TCK 40-'2dekı söz konusu kura^â ilişkin bazı istisnai dûzanleme’er ce buiunmaktadir: TCK 94-'4:
252'5-6.
de yardım eden konumunda olduğundan, o da suçu fiilen gerçekleştirmemekte-

dir. A ile B'nin sorumluluğu bağlılık kuralı gereğince haksizliği gerçekleştiren
foilin fiiline göre belirlenecektir. Yani bu kişilerin kotkısı haksızlık özelliğini
failin fiilinden almaktadırlor. Ayrıca 38. maddenin 1. fıkrosı ozmettiren kişinin
işlenen suçun cezası ile cezalandırılocoğını belirtmektedir. Bu nedenle, A ile B
de 81. maddede düzenlenen kasten öldürmenin temel şekli üzerinden 38. ve 39.
maddeye göre sorumlu olacaklardır.
îkinci düşünce tarzına göre, birinci düşünce tarzındo ifade edilenler geçer
liyse de, burado A. hoksızlıgını failin fiilinden almaktadır. A. annesini öldürmeleri
için diğerlerini ozmettirdigi için, kendi fiilinin de haksızlığı söz konusudur. Ayrı-
co TCK 38. madde foilin sorumluluğunu esas olmayıp, failin fiilini esas aldığı için,
fiilde öldlürme olduğundan A. TCK 82'ye göre ozmettirmeden sorumludur, ferik
lik niteliğindeki katkının haksızlık teşkil ettiğine bariz örnek TCK 84. modde-
*.
dir'
Üçüncü düşünce tarzına göre, foillerin sorumluluğu iştirak ilişkisi içinde biz
zat kendi horeketlerinden kaynaklanmaktadır. Bu nedenle, faillerde bulunan
nitelikli holler diğer faillere sirayet etmeyecektir. Sadece nitelikli hal kendisin
de bulunan faile bu nitelikli hal uygulcmacoktır. Buna karşılık, ozmettiren ve yar
dım edenin sorumluluğu foile göre belirlendiğinden, bağlılık prensibi gereğince,
gerek failde bulunan nitelikli hal azmettiren ve yardım edene; gerekse azmetti
ren ve yardım edende bulunon nitelikli haller faile de uygulanacoktır. Aynı şekil
de failde bulunan nitelikli haller de azmettiren ve yardım edene de siroyet ede
cektir. Ancak bunun için bu nitelikli hallerden bu kimselerin de haberdar olması,
bunları bilmesi gerekmektedir. Bu kusur prensibinin bir sonucudur. Bu bakımdan
ise diğer ortokların do kasten öldürme suçunun bu nitelikli unsuru oçısındon kos-
tının bulunup bulunmodıgı araştırılacak, başka deyimle, öldürdükleri kişinin
'n[n
(A) annesi olduğunu bilip bilmediğine bokıiocaktır. Olayımızda diğer ortoklor
öldürdükleri kimsenin (A)'nın annesi olduğunu bildiklerinden bu nitelikli hol onloro
do uygulanacaktır.
4. suç A, annesinin öldürülmesini istemesine roğmen annesinin evde öldü

rülmesi, dolayısıyla bir konut dokunulmazlığını ihlal iradesinin olduğu anloşıloma-
moktodır. Eğer evde öldürülmesi veya nasıl işlenirse işlensin düşüncesi A'do var
ise konut dokunuimozlıgı suçu oçısındon da azmettiren olarak söylenebilir. Fokot
azmettirme iradesinin içerisinde evde öldürülmesi kesinlikle istenmemesine
5 Senklığin cezsla-ndinlms nedenleri konusunda geniş bilgi için bkz.. Akbulut Bemn: 'Bağlılık
Kâjralı'. GÜHFO. C. 14.2010-'1. s 177 vd-
ragmen failler evde fiili işlerlerse A. azmettiren olarak kabul edilmemelidir.

Olaydan evde öldürülmesi noktası söz konusu, dolayısıyla konut dokunulmazlıgın-
dan sorumlu olması gerekir.
5. ve 6. suç: (B) yogmo ve kasten yaralama suçundan sorumlu tutulamaz.

Çünkü iştirak iradesi yoktur. Aynı şekilde O'nin G'ye korşı işlediği bu suçlor açı
sından azmettirenin de iradesi yo da en azından kabullenmesi dahi yoksa sorum
luluk söz konusu olamaz.
7. suç: (B) iştirak hükümleri uygulonarok toksirle yoralamo suçundan so

rumlu tutulamaz. Çünkü toksirli suçlara iştirak olmaz.
9. suç: 0 — Fail
y — (bilmesi halinde) Yardımda Bulunon (TCK 39). Kural olarak bombonın

hangi amaçla kullanılacağı belli olduğundan, olayımız açısından do yardımda bu
*
lunmo durumu gerçekleşmiştir.
Cevap ZV * Suçların içtimai
1 ve 2. suç: Tehdit amacıyla kasten yaralama suçunun işlenmesi halinde, oy-

rıca bu suçtan doloyı da ceza verilir (TCK 106/3). Bu duruma ilişkin olarak oçık
yasal düzenleme bulunması nedeniyle fikri içtima hükümleri (TCK 44) uygulonma-
yıp; fail her suçton ötürü ayrı ayrı cezolondırılacaktır. Ayrıca hem tehdit hem
de yoroloma suçu oçısındon fiilin silahla işlenmesi suçun nitelikli halini oluştur
maktadır.
Silahla oteş etmek oynı zomando TCK 170’teki genel güvenliğin kösten tehli
keye sokulması fiilini oluşturmaktadır. Bu konuda ilk görüşe göre, fikri içtima
kuralları uygulanmalıdır ve faile sadece ağır olan suçtan ceza tayin edilmelidir.
îkinci görüş ise aynı sonuca farklı yönden uloşmaktadır. Buna göre, TCK 170. mad
de bir tehlike suçudur. Ancak olaydo bir zarar da meydono gelmiştir. Bu durum
da asli norm niteliğinde olan zaror suçuna ilişkin hükümler (kasten yaralama)
uygulanacak, tali norm olan TCK 170 uygulanmayacaktır.
2. suç: Hedefte sapma söz konusudur. Burada bir görüse göre, fikri içtima
hükümlerini uygulomok gerekirse de, aynı suç tipleri ihlal edildiği için fikri içtima
hükümleri (TCK 44) uygulanamoz. Tek fiille aynı suçun birden fazla kişiye karşı
işlenmesi nedeniyle zincirleme suç hükümlerinin uygulonması düşünülebilir ise de,
suç kasten yaralama olduğu için TCK 43/3 hükmü buna engeldir, dolayısıyla (a)
ve (b)'deki suçlar bakımından her suç için oyrı ayrı cezo tayini yoluna gidilecek
tir.
3e Ceza Hukuku Ratik Çalişmalan
İkinci görüse göre ise, olayda tek neticeli sopma vardır ve ceza hukukunda
mağdurun şahsıno göre ceza tayini söz konusu olmadığından, fail tek bir kasten
yoroloma suçundan sorumlu tutulocoktır.
5. suç: Yağma suçunun işlenmesi sırosında kösten yoroloma suçunun neticesi

sebebiyle oğırloşmış hallerinin gerçekleşmesi durumunda, oyrıca kasten yarokuna
suçuna ilişkin hükümler uygulanır (TCK 149/2). Oloydo yağma suçunun işlenmesi sıra
sında kasten yarcüoma suçunun neticesi sebebiyle ogırlaşmış hallerinden biri olon
çocu^n düşmesine neden olma (TCK 87/2-e) söz konusudur. Ancak oyrıco kasten
yaralama suçlbic ilişkin hükümlerin uygulanabilmesi için meydana gelen daha ogır
netice açısından foilin en azından taksirle hareket etmesi gerekir. Olayda düşen
çocuk henüz iki oylık olup, (D^nin (G)'nin gebe olduğunu öngörmesi mümkün değildir,
boloyısıylo (Ö^nin meydana gelen daha ogır netice oçısındon taksirle horeket ettiği
söylenemez. Buna göre; (&)'nin sadece yağma suçundan sorumlu tutulması gerekir.
yagtna. bileşik (mürekkep) suçtur (TCK 42). Cebir (TCK 108) ve hırsızlık (TCK
141) yağma suçunun unsurunu oluşturmaktadır. Konutta işlenmesi ise yağma suçu
nun nitelikli halini oluşturduğu için yine bileşik suç söz konusu olur.
8. suçta çolınon tovuğun ctyrıco yenmesi durumunda, bu fiilden dolayı ayrıca

cezûlondırmo söz konusu olmaz. Bu eylem cezolondırılmayon sonroki eylemdir
(tüketen-tüketilen norm ilişkisi).
9. suç: a, b ve c'deki suçlar bakımından zincirleme suç hükümleri uygulona-

maz. Çünkü olayda, kasten öldürme suçu söz konusudur (TCK 43/3). Buna göre,
foil her suçtan ayrı ayrı cezalandırılacaktır.
Ayrıca, suçun bombalamak suretiyle işlenmesi oçısındon bileşik suç durumu

söz konusudur. TCK 170'teki genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulmosı suçu.
82. maddenin 1. fıkrasının c bendindeki nitelikli hali oluşturmaktadır. Bu itibarla,
olayımızdo bileşik suç söz konusu olduğundan, fail oyrıca TCK 170. moddeden
sorumlu tutulmayacaktır, biger görüşe göre, fikri içtima kurallarındon yolo çıkı
larak aynı sonuca ulaşılabilir.
Mala zarar verme suçu bakımından bir görüşe göre, fikri içtima kuralları uy-
gulonacak diğer görüse göre ise iki ayrı netice söz konusu olduğundun, fail her
iki suçtan ayrı ayrı sorumlu tutulacoktır (öldürme ve mala zaror verme).
Cevap V * Ceza Sorumluluğunu Koldıren veye Azaltan Nedenler
4. suçta. A'nın kendi oturduğu ev bakımından konut dokunulmazlığını ihlal su

çu oluşmaz, bigerlerine yönelik olarak do verdiği rızonın geçerli olup olmodığı tor-
tışılmahdır. TCK 116/3’e göre, konutun birden fazla kişi tarafındon ortak kullanıl
ması durumunda, bu kişilerden birinin rızası varsa, failler cezalandırılmayacaktır.
Ancak bunun için rızo açıklamasının meşru bir amaca yönelik olması gerekir. Olayı
mızda ise rıza açıklamosının meşru bir omaca yönelik olmadığı açık olduğundan,
konut dokunulmazlığı suçu bakımından rızo geçersizdir, suç oluşmuştur.
(A): A'nın mevcut okıl hostalığı nedeniyle dovranışlarını yönlendirme yeteneği

önemli derecede olmamakla beraber ozalmıştır. Eğer işlediği fiil açısından algılama
ve irade yeteneği önemli ölçüde azalmış olsaydı kusurlu sayılamayacağından ceza
sorumluluğuna gidilemeyecekti. Ancok fiil suç olma niteliğini koruduğundan akıl
hastalarına özgü güvenlik tedbirlerine başvurulacaktı (TCK 32/1). Buna karşılık,
önemli derecede olmamokla birlikte işlediği fiille ilgili olarak davranışlarını yönlen
dirme yeteneği azalmış olan kişilerde kusur yeteneği azaldığı için ceza indirilerek
verilir. Ancak, mohkûm olunan ceza süresi aynı olmak koşuluylo kısmen veya tama
men okıl hostolarına özgü güvenlik tedbiri olarak do uygulanobilir (TCK 32/2).
8. suç açısındon zorunluluk hali düşünülebilir. Ancak zorunluluk halinin şart

larından birisi, kişinin tehlikenin oluşumuna sebebiyet vermemesidir. Bununla
beraber, buradaki zorunluluk holi bir özel zorunluluk halidir (TCK 147). Özel
zorunluluk hallerinde, genel zorunluluk haline ilişkin şartlor (TCK 25/2) aranma-
yocağındon. burada hâkimin failin tehlikenin oluşumuna sebebiyet vermiş olmasını
özel zorunluluk halinden yorarionmasıno engel görüp görmeyeceğini ayrıca değer
lendirmesi gerekecektir.
9. suç açısından (d) haksız tahrik hükümlerinden (TCK 29) yararlanomaz.

Çünkü olayda (ö)'nin kızı (K)'nın kaza geçirip iki bocağını kaybetmesi ile (A) ve
oüesinin herhangi bir davranışı orasında herhangi bir bağ söz konusu değildir,
dolayısıyla ortada haksız bir fiilin vorlığından bahsetmek mümkün değildir.
Cevap VI * Faillerin Sorumluluğu
(B)
; 17 yaşındodır ve 3 yıl önce kasten işlemiş olduğu suçtan dolayı aldığı kı
sa süreli hapis cezası adli pora cezasına çevrilmiştir. Kısa süreli hapis cezası adli
pora cezasına çevrilebilir (TCK 50/1-a). Fiili işlediği tarihte 18 yaşını doldurma
mış olanlar için bu çevirme zorunludur (TCK 50/3). Uygulamada asıl mahkûmiyet
çevrilen odli pora cezosıdır (TCK 50/5). Bu nedenle doha sonra işlenen suçlar
bakımından erteleme engeli değildir. diğer koşulların bulunması halinde (B)'nin
cezosı ertelenebilir (TCK 51). Fiili işlediği tarihte 18 yaşını doldurmomış olan
kişilerin işlediği suçlar doloyısıyla tekerrür hükümleri uygulanmaz (TCK 58/5).
Ayrıca yaş küçüğüne ilişkin hükümler (TCK 31/3) uygulanarak (B)’nin cezosındo
indirim yapılocaktır.
2S Ceza Hukuku Ratik Çalşmalan
(C)
: 10 yıl önce işlemiş olduğu suçtan dolayı aldığı hapis cezası ertelenmiş
tir. îşlediği suçtan dolayı 2 yıl veya daha az süreyle hapis cezasına mahkûm edi
len kişinin cezası ertelenebilir. Cezası ertelenen hükümlü hokkında 1 yıldan oz ve 3
yıldan fazla olmamak üzere denetim süresi belirlenir. Olayda denetim süresi 1-3
yıl arosı olabilir (TCK 51/3). Erteleme kararı 10 yıl Önce verilmiştir, bolayısıyla
denetim iüresi dolmuştur. Olaydaki suçlar denetim süresi ğeçtikten sonra işlen
miştir. Oenetim süresi yükümlülüklere uyğun veya iyi halli olarak ğeçirildiği takdir
de cezo infoz edilmiş sayılır (TCK 51/8). amo mohkumiyet kararı varlığını korur.
Bu durumda, bu önceki mahkûmiyet ertelemeye enğel olocaktır. Ayrıca koşulları
varsa tekerrür hükümleri uyğulonır (TCK 58).
(b): Koşullu salıvermeden yororlanmış bir hükümlüdür, (b), denetim süresi

içinde (COTİK 107/6) oloydaki suçları işlemiş ise koşullu salıverme koron ğeri alınır
(CGTİK 107/12). Koşullu salıverme kororının ğeri alınması halinde, hükümlünün
suçu işlediği tarihten itibaren kalan cezasının aynen çektirilmesine koror verilir.
Koşullu salıverme kararının ğeri olınmasındon sonro aynı hükmün infazı ile iiğili
olarak bir daha koşullu salıverme karan verilemez (C6TİK 107/13).
Koşulları varsa tekerrür hükümleri uygulanır (TCK 58). baha önceki mahkû
miyet, kasıtlı bir suçtan dolayı 3 oydan fazla hopis cezası ise erteleme engelidir
(TCK 51/1-0).
OLAY 2
*
(GalatasaraylI Ahmetf
Kofiıtlğt: Tejehbiis. hktfefte Sapma. Iftifoit (Müştefefe Faillik, Asnatiâme. Yafdrn

Eove). Tahfik. Dayuda^ Kast, (âsı Kast. Fin lçt>ma. Tehlie-Za-'Oi Suçu. Slınçsız
Faksif. BJegi Suç. Zmcvleme Suç. K/sut yetenağııh Azaltan ya da Ortadan Kaldıran öeçrcı
Nedenlar. Takanw. Müsadera, Mahst^p.
Koyu Ğalotasaroyİ! Ahmet, takımının moçlarını seyretmek için Cine 5'e üye
olur. Ancak Cine 5 şifre çözücüsünü, evi dışında işyerinde kullandığı iddiasıyla
Cine 5. cmonete hıyanet ettiği gerekçesiyle savcılığa suç duyurusunda bulunur.
Ahmet hokkındo Diyarbakır 2. Asliye Ceza Mohkemesi'nde dava açılır (YKD, Şu
bat 1997. 317. 318). Takımının şampiyon olmosına sevinen Ahmet, ruhsatlı ta
bancası ile önce üç el havaya, daho sonro taboncasının tutukluk yapması üzerine
kontrol amacıyla tetik boşoltırken bir el yere doğru ateş eder, seken kurşun
Cemolettin'in yaralanmasına neden olur (YKD, Ocak 1997,100-102).
Fenerbahçeli Kemal, bir ticari ilişki nedeniyle Golotosoraylı Ahmet'e verdiği

24 milyon lire meblağlı bir çeki ödeyemediği için arkadoşlanndcm çeki çalmalarını
ister. Abdülvohab- Abdülcobbar. Abdülhomit •jz Abdullah mağdurun evine girip
bu çeki çalmaya karor verirler. Dört sanık, bir gece mağdurun evinin önüne gelir.
İçlerinden Abdüivahob ile Abdülcobbar bolkondan eve girerler. Çekin bulunduğu
yotak odasına girdiklerinde, mağdurun kendilerini fark etmesi üzerine, kendisini
ve suç optaklannı cezadan kurtarmak için önce mogdurun başına tabancanın kab-
zosıyla. doha sonra ateş ederek yaralomak suretiyle, bilahore karşısına çıkan
mağdurun kızı Hatice'ye de ateş ettikten sonro. çek ve herhangi bir şey alama
dan oloy yerinden kaçarlar (YKD. Şubat 1997. 275-277).
Beşiktaşlı Murot. 15 yaşındaki Nezokefin ırzıno geçmiştir. Nezaketin dede

si O, yolda karşılaştığı Murata „kızı alarak nomusunu temizlemesini" söylemiş,
yolda her üçü bir arada iken, bu tartışmo anında O tüfeği Murata yöneltip, oteş
edeceği sırada Nezaket «yapma dede" diyerek araya girmiş, vurularak aldığı yara
sonucu ölmüştür. O. bundan sonra do Muratı hedef alarok. yeniden yaptığı atışla
Muratı öldürmüştür (YKb, Nisan 1997, 603-605).
* DÜHF 1GÇ6-1997 Ceza Hukuku Genel Hükümler Final Sınavı. (8u olaylardan hiç biri kurgu
olmayıp, tümü yüksek mahkeme kararanndan alınmıştır).
40 Ceza Hukuku Ratik Çalişmaian
Trabzonsporlu Temel, kız kordeşi Fodime'yi kaçıranlar orasında bulunon

Mehmet'i 21.10.1996 günü saat 21-22 sırolarında öldürmek için ateş eder, ancak
Mehmet yaralanır, ölmez. O gün ölmediğini öğrenerek ertesi gün yaralının bulun
duğu hastaneye gider, yattığı ododa yeniden ateş ederek, bu defa da göğsünden
vurarak öldürür (VKb. Şubat 1997. 278.279).
Sami, aracını yasak yere park etti^ için hakkında ceza tutanağı düzenleyen
polis memurlarına kızıp, görevli olduklarını bilerek, onları küçük düşürmek amocıyla
ceza makbuzunu yırtorok. iki polisin yüzüne atar (VKb, Şubat 1997. 270-272).
Bilgiler:
Sami yukarıdaki oloydan dolayı verilen 18 aylık mohkûmiyet hükmü kesinleş

tikten 2 yıl sonra işlediği boşko bir kasıtlı suçtan dolayı mahkûm olur.
Ahmet savunmasında takımının şampiyon olmasına sevindiğini o arada herke

sin sevinç gösterileri yoptığını, havaya ateş ettiğini ve kendisinin de havaya oteş
edenlere katıldığını, ne yaptığını bilmediğini ileri sürer.
Savcı Ahmet’in olayda kullandığı silohın müsadere edilmesini tolep etmiştir.
Temel bu suçtan daha sonra, ancak bu suçtan yargılanmadan Önce bir suç iş
ler ve bu suçton dolayı 2,5 ay tutuklu kalır ve bilahore o suçtan beraat eder.
CEVAPLAR
Cevap I - Suçlar
1. Ahmet — Cine 5; Güveni kötüye kullanma (TCK 155) gerçekleşmemiş.

Sözleşmeye aykırılık söz konusu, hukuki mesele, cezoi değil (Yorgıtoy'ın ilgili
korardaki görüşü; Aralarındaki sözleşmeye aykırı olorok. Cine 5 şifre çözücüsünü
evi dışında işyerinde kullanan sonıgın eylemi, emniyeti suiistimal suçunu oluştur
maz. İhtilafın, hukuki nitelikte olduğu gözetilmelidir, Yargıtay 11. CD. 2.12.1996)
2. Ahmet — Komu; Genel güvenilen kasten tehlikeye sokulması (TCK

170/1-c)
3. Ahmet-. Cemalettin; Taksirle yaralama (TCK 89)
4, KemQİ+Âbd+4bd+Âbd+Âbd-» Âhmet+Hotice;
Konut dokunulmazlığın ihloli (TCK 116) - Hırsızlık (TCK 141/1) - Yağma (TCK
148/1)
Oloy bâ$to hırsızlık olorok gelişmiştir. Faillerin kastları hırsızlığa yönelik

olduğu halde, daha sonra mağdurlara cebir, şiddet kullanılması şeklini almıştır.
Olayın akışı içinde kast yenilenmiştir. Mağdurlar ortaya çıkınca fiile devam edil
meseydi, hırsızlıkton sorumluluk söz konusu olurdu. Ancak mağdurlara şiddet
kullanılmosıyla, yoğuma kostı ortaya konmuştur. Daha ogır neticeye yönelen kost.
bu daho ogır neticenin yüklenmesi için yeterlidir. Yoni failin hareketi belli bir
neticeye yönelik olarok başlamakta, sonradan maksadını değiştirerek, başka bir
neticeyi gerçekleştirmeye koyulmoktadır. (Seçitli suçtan farklı, orada baştan
itibaren suçun belirli aşomalardan geçerek işlenmesi planlanmıştır) (Yargıtay’ın
ilgili karordoki görüşü; TCK 495 vd. (YTCK 148 vd.) maddelerinde düzenlenen ve
yağma «gosp" olarok tanımlanon suç, cebir ve şiddet veya tehdit kullanmak sure
tiyle yapılon hırsızlıktır. Hırsızlık ve yağma cürümleri aynı ortak unsurlara sahip
olmoklo beraber, ayrıldıkları tek nokta molın alınması için cebir ve şiddet veya
tehdit kullcmılmasıdır. Olayda, eylem önce hırsızlık olarak gerçekleştirildikten
sonra veya bu kostlo horeket edilirken, mağdura veya olay yerine gelen üçüncü
kişilere karşı foilin fiili tomamlamok veya malı kaçırmak veyo kendisini ya do suç
ortağını cezadan kurtarmak maksadıyla moddi veya monevi cebir kullanması ne
deniyle, yogma suçuna dönüşmektedir. Yukarıda oçıklcmon biçimde gelişen olayda,
sanığın hırsızlık kastı ile girdi^ konutta, mağdurun kendisini görüp, direnmesi
üzerine, cezodan kurtulmak için, mogdur ve kızına karşı moddi cebir uyguloyarok,
onları etkisiz hole getirdikten sonra, hiç bir şey alamadan evi terk etmiş oldu-
gundan, eylemi TCK 495/11 yoilamosıyla silahlı gospa (eksik) teşebbüs suçunu
oluşturur. Yargıtay CGK, 3.12.1996).
Hırsızlıkta gece vakti işlenmesi l cezoyı artıran n.h. (TCK 143)
Konut dokunulmazlığını ihlalde birden fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi

/ cezayı artıran n.h. (TCK 119/1-c)
Yağmada silahla işlenmesi / cezoyı ortıran n.h. (TCK 149/1-0)
birden fazlo kişi torafındon birlikte işlenmesi l cezoyı

artıran n.h. (TCK 149/1-c)
konutto işlenmesi / cezoyı artıran n.h. (TCK 149/1-d)
gece vakti işlenmesi / cezayı artıran n.h. (TCK 149/1-h)
Bu dört nitelikli halin varlığı failin cezasının ayrı ayrı artırılmasını gerektir
mez. Bunlar seçimlik nitelikte olup, bu nitelikli hallerin birden fazlo olması nite
likli Kolin ayrı ayrı uygulanmosını sonuçlamaz. Ancak hakim TCK 149/1 de cezanın
on yıldon on beş yılo kadar hapis cezası olmasının öngörülmesi korşısında. somut
olayda dört nitelikli holin mevcudiyeti dolayısıyla cezoyı on beş yıla kodar hapis
cezası olorak tayin edebilir.
Fiile ilişkin bu nitelikli haller, fiil işlendiği zamonda bunları bilen ortaklor
hakkında do uygulanır. Somut olayda da ortaklar suçun birden fazla kişi tarafın
dan, konutta ve geceleyin işlendiğini bilmektedirler ve bu yönde kusurları vardır,
bu nedenle bu nitelikli haller bütün ortaklar hakkında uygulanacaktır.
S. Murot — Nezaket; Çocukların cinsel istismarı (TCK 103/1).
Vücuda organ veya sair bir cisim sokulması suretiyle gerçekleştirilmesi /

cezayı artıran n.h. (TCK 103/2)
6. Olayda hedefte sapma vardır.
o) b — Murot; Kösten öldürme (TCK 81)
b -» Nezaket. Taksirle öldürme (TCK 85) veya olası kastlo öldürme (TCK 81).
Olası kast ihtimalinde dtsoyun öldürülmesi / cezayı artıran n.h. (TCK 82/1-d)
İkinci görüse göre.
b) b — Nezaket; Kösten öldürme (TCK 81)

Nitelikli haller:
Altsoyun öldürülmesi / cezayı artıron n.h. (TCK 82/1-d)
Ancak her iki görüşe göre de TCK 30/2 gereğince sapmada bu nitelikli hal
uygulanmaz. 5, TCK Sl'den cezalandırılır.
Burado ele alınması gereken bir problem de, sapma durumunda haksız tohrik
hükmünün uygulanıp uygulanmayocagıdır. Bir görüşe göre haksız tahrik altında
bir suç işlenirken hedefte sapma sonucu bir başkası (do) zorar görürse haksız
tahrik indirimi sadece hedef olman şahsa yönelik suç oçısındon değil, haksız
tahrikin etkisinde işlenen fiilin sebebiyet verdiği bütün neticeler oçısındon uygu-
lonmalıdır"'. Oiger bir görüş göre de hoksız tohrik oltındo işlenen fiilde kusur
yeteneği etkilendiği için sopmo durumunda tahrik edenden başkosına karşı ger
çekleşen suç bokımındon do hoksız tahrik kurumu uygulanmalıdır. Ancok mağdur
dışında bir başkosının do isobet olobilme ihtimali öngörülmesine rağmen olası
kostlo hareket edilmiş olursa bu kimse bokımındon haksız tahrik indiriminden
*.
yororlandırılmomolıdır' Başka bir bir görüş ise sopma sonucu tohrikçi-moğdur
dışında bir boşkasının (da) zorar görmesi halinde moğduro karşı işlenen suçta
haksız tohrik indiriminin uygulanması, mağdur dışındakine karşı gerçekleşen
suçta hoksız tahrik indiriminin uygulonmomosı gerektiğini belirtmekte ve başka
sına karşı gerçekleşen suçtaki kast veyo toksirine göre sorumluluğun tespit
edilmesi gerektiğini ifade etmektedir'®. Gerçekten de haksız tohrik oltındo bir
suç işlenmesinde kusur yeteneği etkilenmektedir. Bununla birlikte haksız tahrik
kurumunun uygulanabilmesi bakımından, meşru savunmada olduğu gibi mevcut bir
saldırıdan korunmok için o anda yopılmosı şort olon bir durum söz konusu değil
dir. Keza tepki teşkil eden fiilin, tahrik fiilinden hemen sonra işlenmesi de şort
değildir, Doloyısıylo somut oloydo tepki teşkil eden fiilin icrası sırasındo tahrik
çi-mağdur dışında başkalorının da zarar görme durumu söz konusu olduğunda
fiilin icrası daha sonraya bırakılabilir ve boşkalarının zarar görmesi önlenebilir.
Böyle yapılmayıp da başkalarının da zarar görmesi öngörüsüne roğmen fiil işleni
yor ise faile üçüncü şahısloro korşı gerçekleşen suçlarında haksız tahrik indirimi
uygulonm amalidir.
'' Özgen ç. Türk Ceza Hukuku Gerel Hükümler. 10. Baskı. Anka's 2014. s 5S0.
® Hakeri. Hakan: Ceza Hukuku Genel Hükümler. 12. Tıpkı Basım. Ankara 2011. s. 352: Eker
Kazancı. Behiye: 'Mağdurun Davranışları -/e Heyecan Haliran Ceza Sorumluluğuna Etkisi -
Haksız Tahrik'. DEUHFD. C. 15. Prof. Dr. M. Polst Soyer e Armağan Özel Sayı. 2013. s. 1343.
® Kangal. Zeynel T.: Türk Ceza Hukukunda Haksız Tahrik
*. Erzincan ÛHFO. C. 14. 2010/3-4. s.
54-55.
44 Ceza Hukuku Ratik Çalışmaları
7. o -» Murot; Kösten öldürme (TCK 81).
8. Mehmet ve ark. -» Fadime; Hürriyeti tahdit (TCK 109)
Birden fozlo kişi ile birlikte işlenmesi / cezayt artıran n.h. (TCK 109/3-b)
3. Temel -» Mehmet; Kasten öldürme (TCK 81)
10. Temel-» Mehmet; Kasten öldürme (TCK 81)
11. Somi — Polisler; sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve saygınlı
ğına saldırmo (TCK 125/1)
Kamu görevlisine karşı görevinden dolayı hakaret / cezayı artıron n.h. (TCK
125/3-a)
4. suç: Hırsızhkton dönüşen yağma bakımından teşebbüs söz konusu. İcra

hareketleri deha bitmeden, yani çek alınmadan çıkan bir engel yüzünden, icra
hareketleri bitirilememiştir.
6. suç: D'nin Murat'a karşı ilk eylemi Nezaketin oroyo girmesi nedeniyle
tomomlonamamışsa da, daha sonra atışlarına devom ederek fiili gerçekleştirmiş
tir. Doloyısıyla olayda teşebbüs aşamasında kalmış bir suç bulunmomaktodır.
Birden fozlo oteş etme oloyı olmakla birlikte zamon arolıgının kısalığı, aynı kişiye
yönelik o Imosı ve foilin omacındoki birlik nedeniyle D tek bir tamamlonmış kösten
öldürmeden sorumludur (Murat açısından).
9. suç Temel'in Mehmet’e yönelik ilk fiili teşebbüs aşomasında kalmıştır,

îcra hareketlerini bitirmesine rogmen sonucun gerçekleşmemesi söz konusudur.
Cevap IS > iştirak
4. suç: Kemol — Azmettiren (TCK 38/1)
Abdülvohab+Abdülcabbar — Müşterek Foil (TCK 37/1), suçun işlenişi üze

rinde hâkimiyet kurmuşlardır
Âbdülhomit+Abdüsselom -» Yardım Eden (TCK 39/2-c), suçun işlenmesi sı

rasında yordımda bulunarak icrosını kolaylaştırmışlardır. Bununla berober suçun
işlenişi üzerinde fonksiyonel hâkimiyetleri vorso müşterek fail de olabilirler.
Burado suçta ayniyet meselesinin ele alınması gerekir;
Azmettiren hırsızlık suçuna azmettirmiştir. Yerdim edenler de hırsızlık su

çu için gözcülük yapmışlardır. Abdülvohab ile Abdülcabbar'ın sorumluluğunun
yoğmadom olduğunda şüphe yoktur, yukarıda açıklamıştık. Buradaki mesele, yar

dım edenler ile azmettirenin yağmadan sorumlu tutulup tutulomoyacaklarıdır.
Olayda müşterek failler, iştirak iradelerinin ilişkin olduğu hareketten başka bir
hareket gerçekleştirmişlerdir. İştirak iradesi hırsızlık olduğu halde, bunlar
yağma suçunu işlemişlerdir. Bu durumda ozmettiren ile yardım edenler, tamamen
başka bir suç işlendiğinden yoğmodan sorumlu tutuiomazlar. Sorumlulukları hır
sızlıktandır.
Ancak evde insanlar bulunmosı doloyısıyla suçun yoğmaya dönüşebilme ihti-

molini bu foiller de öngörebiliyor, kobulleniyor ve buna roğmen katılmışlar ya da
azmettirmişlerse, yağmadan sorumlu tutulabilirler.
Cevap ZV • içtima
2. v« 3. suç: Fikri içtimo söz konusu. Tek hareket (nedensiz ateş etmek)
ile kanunun iki hükmü birden (170+89) ihlal ediliyor. TCK 44 uyguianocak, dolayı
sıyla daho ağır hüküm olan 89 uygulanocaktır. Burada TCK 17O'in tehlike suçu.
TCK 89'un ise zaror suçu olması dolayısıyla asli-yardımcı norm ilişkisi kurollorın-
dan yolo çıkılarak do aynı sonuco varılabilir.
(yorgıtay’ın ilgili korordoki görüşü: Sanığın fiili TCK'nın iki ayrı hükmünü, 551
ve 459. (YTCK 170 ve 89) maddelerini ihlal etmiş, ancok TCK 79‘da (YTCK 44)
düzenlenen fikri içtima kurolı gereğince sonığın en ağır cezoyı gerektiren TCK
459/2 maddesi uyarınca sorumlu tutulması gerekmiştir).
4. suçta konut dokunulmazlığını ihlal suçu yağmo suçunun nitelikli halidir, bi
leşik suç durumu mevcuttur ve faile bundan dolayı oyrıca ceza verilmeyecektir.
Bugün için, 5560 s. k. ile eklenen TCK 142/4'teki "hırsızlık suçunun içlenmesi
emeeıylo konut dekunulmoziığının ihlâli veya mele zorer verme suçunun işlen»
mesi hâlinde, bu suçlerden dolayı soruşturma ve kovuşturma yapılabilmesi
için şikayet erenmaz" hükmü korşısında bileşik suç hükümlerinin uygulanmaya-
coğı. failin her iki suçtan ayrı ayrı cezalandırılacağı onlaşılmoktadır. Nitekim
yorgıtay do aynı görüştedir (6. CO, 19.9.2006, 1087/8255). Öolayısıylo hırsızlık
suçu konutta işlenmesi nitelikli hal olarok sorumluluğu, konut dokunulmazlığı da
ihlal edilerek işlenmişse oyrıco bundon do sorumluluğu gerektirmektedir. Örne
ğin konuta nzalı bir şekilde giren kişi (konut dokunulmoziiğını ihlal etmeden)
buradan bir eşyo çalarso hırsızlık suçunun konutta işlenmesi nitelikli halinden
sorumlu olur, ancok konut dokunulmazlıgındon sorumlu olmaz. Eğer hırsızlık su
çunu konut dokunulmazlığını do ihlal ederek işlese idi, her iki suçtan da cezalan-
dırmok gerekirdi.
6. suç; Oloyımızdo hedefte sopmo söz konusuyso do içtimo kapsomıno giren

herhongi bir durum söz konusu değil (hedefte sapmodo teşebbüsü kobul eden
yozorlor bakımından). Çünkü D. Murat'ı öldürmek için hareket etmiş, ilk kurşunun
Nezakete isabet etmesi üzerine oteş etmeye devam etmiş ve neticeyi gerçek
leştirmiştir. boloyısıylo farklı iradi karorla gerçekleştirilen birden fozlo fiil söz
konusudur. Fiil tekliği söz konusu olmadığı için tek fiili esos olon TCK 44 ve 43/2
uygulonmaz. Nezaketin öldürülmesi açısından taksir kobul edilirse, aynı suç işle
me kararının bulunmamosı ve forklı suçlonn gerçekleşmesi nedeniyle TCK 43/1
de uygulonomoz. Aynco mağdurların forklı olması ve kasten öldürme suçunda
zincirleme suç hükümlerinin uygulonomamosı nedeniyle de TCK 43/1 uygulonomo-
yocaktır. £>, Muratı öldürmek için birden fozlo ateş etmekle beraber, birden
fazlo öldürmeye teşebbüs ve öldürme söz konusu değildir. Bu nedenlerle, &.
Muratı ve Nezaketi öldürmekten ayrı ayrı sorumlu tutulacaktır.
9 ve 10. suç: Burado zincirleme âuç düşünülebilir. TCK 43 ğeregince kanu

nun aynı hükmü aynı suç işleme kararıyla birden fazlo ihlol edilirse, zincirleme
suç söz konusu olur. Büroda do gerçekten konunun aynı hükmü (TCK 81) her de-
fasındo ihlol edilmekte, birden fozlo (2 kez) ihlol edilmektedir. Ancak tartışıl-
mosı gereken husus, aynı suç işleme korarıylo bunun yopıhp yapılmadığıdır. Ger
çekten de zincirleme suçun söz konusu ölebilmesi için, foilin boştan itibaren suçu
kısımloro bölerek işlemek hususundo plon yopması gerekir. Failin birden fozlo suçu
kısımloro bölerek işlemeye yönelik tosowuro sahip olması gerekir. Fiillerin deva-
mıno sonradan koror verilmesi holinde de zincirleme suç kurallarının uygulanması
mümkündür. Ancak olayımızda ikisi de söz konusu değildir. Öldürme suçu bir
kerede işlenmek istenmekte, teşebbüs oşomosındo kalınca do yenilenen bir koror
ve kast ile tekrar oynı suç. aynı mağdura karşı işlenmektedir. Fiillerin işlenmesi
ne devom etme söz konusu değildir. Moğdurun aynı kişi olması da zincirleme suçu
gerektirmemektedir, dolayısıyla büroda iki ayrı suç söz konusudur. Kösten öl
dürmeye teşebbüs+kosten öldürme. Görünüşte içtima değil, gerçek içtima kurol-
lorı uygulonocok. iki ayrı suçtan ceza tayin edilecektir (Ayrıca varsayalım ki.
sonık ertesi gün değil de. 1 sene sonro tekrar öldürmeye kolkışsoydı. ne olacak
tı? Sonuç: îki ayrı suç. Sürenin oz olması mutloko zincirleme suç kabulünü ge
rektirmemektedir). Kaldı ki yeni kanunumuz 43/3. maddede kasten öldürme
suçlorındo zincirleme suç hükümlerinin uygulancunoyocoğını açık bir hüküm ile
belirtmektedir.
(yorgıtoy’ın ilgili korordoki görüşü: Sanığın her iki eylemi ayrı ayrı suçu oluş
turduğundan oyrı ayrı ceza verilmesi gerekirken Haziran 1929 tarih, 26/10 sayılı
Tevhidi İçtihada göre ,.eşhos aleyhine işlenen suçlarda bir cürüm kastının vücu
du iddia edilemez" hükmü de nozoro alınarak, sanığın mağdura karşı her iki eyle
minden ayrı oyrı TCK 448, 62 (YTCK 81. 35) - ve TCK 448 - uygulanarak ceza
verilmesi gerekirken, TCK 8O’in (YTCK 43) uygulanması yosaya aykırıdır. Yargı
tay, 1. Cb, 9.12.1996).
İt. suç: Burada hareket tektir. Ceza makbuzunun yırtılması. Ancok iki
moğdur söz konusu. Tek horeket ile oynı suç iki oyrı kişiye yönelik olarok işleni
yor. TCK 43/rdeki zincirleme suç söz konusu değil. Zincirleme suç için birden
fozlo bereketin olması gerekir. Büroda ise aynı konun hükmü tek horeketle mağ
dur soyısınca ihlal edilmektedir.
Yeni kanunumuz bu konuya ilişkin bir hüküm sevk etmiştir: TCK 43/2 gere
ğince aynı suçun birden fozlo kişiye korşı tek bir fiille işlenmesi durumunda, tek
suç kabul edilerek failin cezası ortırılocaktır. Bu nedenle, olayımızda TCK
43/2’nin uygulanmosı gerekmektedir. Böylece tek bir sövme suçu kabul edilecek,
fakat failin cezosı dörtte birinden dörtte üçüne kadar artırılacoktır.
(îlgili karardaki Yargıtay görüşü: Sövme ve hakaret suçları, insan şeref ve

haysiyetinin korunması omacıyla kabul edilmiştir. Sövme, kişilerin onurunu ihlal
ettiği için aynı ando birden fozlo kişiye karşı işlendiğinde, kanuni tipe uygun
birden fazla sonuç ve sonuca bağlı olorok do birden fozlo eylem mevcuttur. Ey
lemin birden fozlo olması halinde de. kural olarak birden fozlo ihlol, birden fazla
hüküm ve birden fazla ceza ile her ihlalin ayrı suç olması nedeniyle de birden çok
suç söz konusudur.
Moddi olayda sonık, trafik suçu işlemesi nedeniyle hakkında ceza tutanağı
düzenleyen ve resmi araçta bulunan her iki görevli polis memurunun yüzüne karşı
yırttığı ceza mokbuzunu atmış ve aynı onda her ikisini birden tahkir edici davra-
nışto bulunmuştur. Mağdurlor sodece iki kişi olup, sanık her ikisinin de görevli
olduğunu bilmekte ve her ikisini de küçük düşürme omacıyla hareket etmektedir.
Moğ^durlor, bir grup şeklinde hedef alınmamıştır. Sanık, tek bir fiile bo^ı olorok
mağdur sayısınca suç işlemiştir. Olayda teselsül hükümlerinin uyğulonmo olanağı
bulunmamaktadır. TCK 80'in uygulanabilmesi için oynı suç işleme koran altında
yosonın aynı hükmünün kıso zaman oralıklorıyla bir kaç defa ihlali gerekir. Müte
selsil suçun kabulü için fiiller, aynı suç işleme koran oitındo işlenmelidir.... Hal
buki oloydo. aynı suç işleme karon oitındo yasanın aynı hükmünün, kısa zaman
orahklarıylo bir kaç defa ihlali söz konusu değildir. Fiilin teselsülünden söz edile
meyeceği cihetle tek bir fiile bağlı mağdur soyısınca suç oluşmuştur.
Böylece yerel mohkemenin sanığın eylemini iki suç olorok kabul edip gerçek
içtima kurallarını uygulamosı doğrudur. Yargıtay CSK, 26.11.1996).
43 Ceza Hukuku Ratik Çalşmaaf:
Cevap V • Ceza Sorumluluğunu Kaldıran veya Azaltan Nedenler
Olayımızda herhangi bir hukuka uygunluk nedeni bulunmamaktadır.
7. suç: Haksız tahrik söz konusu. Murat'ın daha önceki ırza geçme hareketi
ogır haksız tahrik oluşturuyor. TCK 29 gereğince ceza en üst sınıra kadar indiri
lebilir. Sanığın gerek kendisinin ve gerekse yakınlarının ırz ve namusuna yönelik
eylemsel davranışların ağır haksız tahrik oluşturduğu, 765 sayılı önceki kanun
döneminde Yargıtay tarof ından yerleşmiş içtihat olarak benimsenmiştir.
9 ve 10. 5u$: Haksız tahrik söz konusu. TCK 29 uygulanır. Mehmet’in daha
önceki kaçırma hareketi hoksız tohrik oluşturmaktadır. Cezanın haksız tahrik
dolayısıyla indirilmesi noktasında belirtmek gerekir ki, toplumumuzda bir kızın
kaçırılmamı ogır bir olay olorak telakki edilebilmektedir.
Ahmet'in ne yaptığını bilmediği, herkesin o on yaptığını yaptığı yönündeki sa

vunması kusur yeteneği bokımındon değerlendirilmelidir. Kitle psikolojisi bir
geçici sebep olorak kusur yeteneği üzerinde etkili olobilir. Bunlara ilişkin olorak
TCK 34/1'de bir hüküm getirilmiştir. Seçici nedenlerle de olso kusur yeteneğine
etki eden sebeplerin mevcudiyeti durumunda do, kişiye ceza verilmeyecektir.
Seçici nedenlerin mevcudiyeti halinde tedbir sorumluluğu yoktur. Kaldı ki, tedbi
ri uygulamanın gereği de yoktur, zira foilin devamlı bir tehlikeliliği söz konusu
değildir. Sebep ortadan kolkınco kişi normaldir. Somut olayda silah kullanmanın
kitle psikolojisi doloyısıylo kusur yeteneğine kabul edilebilmesi için çok soyıdo
kimsenin siloh kullanması ve bunun kişinin dovronışlarını yönlendirme yeteneğine
önemli ölçüde etki etmesi gerekir.
Sami hakkında önceden işlenen suçtan dolayı verilen hüküm kesinleştikten

sonra yeni bir suç işlendiğinden tekerrür hükümleri uygulanacaktır. Tekerrür
süresi cezonın infaz edildiği torihten itibaren başlar. Cezanın infoz edilip edil
mediği belli değil, ancok her halükarda tekerrür hükümleri uygulanacaktır. Sami
TCK 58/2'de belirtilen üç yıllık süre içinde ikinci suçu işlemiştir. Bu nedenle te
kerrür hükümleri uygulanacaktır. Bu durumdo. TCK 58/3 gereğince, sonroki suça
ilişkin kanun maddesinde seçimlik olarak hapis cezası ile adli pora cezası öngö
rülmüşse, hopis cezasına hükmolunocak ve TCK 58/6 uyorınca da bu ikinci ceza
mükerrirlere özgü ceza infaz rejimine göre çektirilecek ve cezanın infazından
sonra denetimli serbestlik tedbiri uygulanacaktır.
Ahmet'in oloydo kullandığı siloh. kasıtlı bir suçun işlenmesinde kullanılon eş-
yo olduğundan müsadere edilebilecektir. Ancak taksirle işlenen suçlarda müsa
Çözümlü Örnek Olaylar
dere mümkün değildir. Bu durumda tartışılmadı gereken hudud bir yandan TCK
17O'in (kastlı suç) digger yandan da TCK 89'un (taksirli suç) varlığı ve bunlar ba
kımından fikri içtima kurallarının uygulanmasının müsadereye etkili olup olmaya
cağıdır. Burada her ne kadar iki suç fikri içtima kuralları gereğince (görünüşte)
içtima ettirilmişlerse de suçlar, aslında bağımsızlıklarını korumaktadırlar, bola-
yısıyla sonuçtaki sadece TCK 89'a göre yapılan cezalandırma TCK 44 hükmü ge
reği yapılan, suçiorın içtimainin sonucudur. Bu husus kastlı bir suçun da işlenmiş
olduğu gerçeğini göz ardı etmemizi gerektirmez. Bu itiborla, ortada kastlı bir
suç da bulunduguno göre müsadere karon verilmelidir.
(yargıtay’ın ilgili korardaki görüşü: Olayda fikri içtima kuralı gereğince sa
nığın en ogır cezayı gerektiren TCK 459 uyorınca sorumlu tutulmosı gerekmiştir.
Ancak bu uyguloma suçların çokluğunu ortodan koldırmoz. Esasen. TCK 55rdeki
suç oluşmakla beraber. TCK 79 hükmü karşısında sanığô ceza verilmemektedir.
Ancak bu hol meskûn mahalde nedensiz yere ateş eden sanığın ruhsatlı tabonca-
sının. TCK 55re dayalı olarok CMUK 392 (CMK 256-259) gereğince yapılan ba
ğımsız müsodere dovası sonucunda müsaderesine engel oluşturmaz. Yargıtay,
CGK, 12.11.1996).
Temel'in tutuklu kaldığı 2.5 ay olayda işlediği suçton olacağı cezadan mahsup
edilir (TCK 63). Ancok bu suçu olaydoki suçton önce işlemiş olsaydı mahsup edi
lemezdi, zira aksi hol foile oçık çek vermek manosıno gelirdi.
OLAY 3
(Doktor Dp®
Kcnufv: ŞahısM Hata. Biiıtıçsız Taisır. Sebebıy/e Suç. Fa^h Suç. Ş^sı Ca^
aJıi Suç, Tefehbüs. IfdfÂ (Müştefsi Faî. Aanaaitma, Elma).
Saf Stm^ı Suç. M^ıa /V Olması. Zmotleına Suç, Bleşıli Suç. Hais/z TahtJ:.
aufl Hîfunüffu fera. zU'/ Hast^ığı. Sajif ya D^siıhii. Teiairw, Etafame. Mahsup. Caıalo/^ci-
filmayan Soa(A> Kusur yatanasmı Asalla/^ ya eia Ortadan Kaldran Gaçıo Hacsalar
boktor b ile evlilik dışı ilişkisinden hamile kalan hemşire E. doğum yapmak
için hastoneye yotar. Bunu öğrenen ve yeni doğacak çocuğun, çocuklorının mirası
na ortak olacağını düşünen b'nin karısı A. çocuğu öldürmesi için hastanede has-
tabokıcı olarak görev yapan H ile anlaşır. H, doğumdan sonra E'nin doğurduğu F
sanarak Q isimli bir boşko çocuğu öldürür.
A'nın çocuğunu öldürtmüş olduğunu öğrenen E. orkodoşı C ile birlikte hosta-

neden ayrılıp, orobayla eve giderken, üzüntü ve oğniorı nedeniyle dikkatini top
layamaz ve bir elektrik direğine çarpar. E hayatını kaybeder. C ise ağır yarala
nır. O sırado olay yerinden geçen B. olayı görür ye kaza yerine gelir. B, Cnin
kurtulması için hiçbir girişimde bulunmaz ve arobasının do kirleneceğini düşüne
rek olay yerinden uzoklaşır. baha sonra C. kan kaybından ölür. Bundan bir süre
sonro olay yerinden geçen K ve arkodoşı L. orabonın yanına geldiklerinde arabayı
kullanan kişinin K'nın eski kız arkadaşı E olduğunu görürler. K kendisini terk etti
ği için kızgın olduğu ve intikam olmok istediği E'yi öldürmek ister. L'den gözcülük
yopmasını isteyerek E'nin yaşadığını düşünerek orabodaki yastığı kapatarak onu
boğduğunu zanneder. Fırsattan istifade ayrıca arobada ve E ile Cnin üzerinde
bulunan cüzdan, soat ve çontoyı alırlar, baha sonra K ve L çoldıklorı eşyayı ku
yumcu 5 sandıkları polis P'ye satarlarken suçüstü yakalanırlar.
E'nin onnesi M. kızının ölümüne neden olduğunu düşündüğü A'ya zorar

vermek için Y ve Z ile onlaşır. Anlaşmo gereği ye Z, A'yı telefonlo orayarak.
E'nin çocuğunu öldürttüğünü bildiklerini, eğer 12 saat içinde 200 bin dolan
belirtilen odrese getirmezse öldürüleceğini söylerler. A'nın eşi b. belirtilen
sürede 180 bin doları tamomloyorak belirtilen odrese parayı vermek için gi
der. Poronın tamam olmodığını gören Y ve Z sinirlenerek b'nin boşına silahın
kabzasıyla vururlor ve getirilen porayı alarak olay yerinden uzakloşırlor. b
dorbenin kulağına gelmesi nedeniyle işitme yeteneğini kaybeder.
SÛHF 2(m-2Q02 Öğretim Yılı Ceza Hukuku Genel Hükümler 0er& Bütünleme Sınevı
Bilflilcr:
(L); Uyuşturucu madde kullanmaktadır.
(M): 50 yaşında sogır-dilsizdir.
(y): îşlediği iddia edilen bir suçton dolayı 1 yıİ tutuklu kalmışsa da beraot
etmiş, ancak oloyda işledi^ suçton dolayı mahkûm olmuştur.
CEVAPLAR
Cevap I > Suçlar
1. A t H - (F) 6: Küsten öldürme (TCK 81)
Çocuğa veya beden bokımındon kendisini sovunamayocak durumda bulunan

kişiye karşı işlenmesi / cezayı artıran n.h. (TCK 82/1-e).
Fail, mağdurun kimliğinde yanılmıştır (şahısta hata). Mağdurun kimliğinde

yanılği, kural olarak suçun ğerçekleşmesi bakımından bir öneme sahip değildir.
Çünkü suçun kanuni torifinde belirtilen unsurlar dışındo ayrıca bir belirleme
yopılamoz. 81. maddeye göre bir insanın öldürülmesi suçun gerçekleşmesi açısın
dan yeterlidir. Ancak suçun nitelikli şekli açısından mağdurun kimliğinde yanılma
önem toşıyabilmektedir. Olayımız açısından çocukların kimliğinde yanılmo söz
konusuyso da, bu yonılmo konunumuzdo nitelikli unsur olarak arenan bir hususa
ilişkin değildir (oltsoy - üstsoy gibi). Mağdurun çocuk olup olmoması bakımından
ise bir yanılgı söz konusu değildir, dolayısıyla failler suçun nitelikli halinden so
rumlu tutulacaklardır.
2. E — C; Taksirle yarolama (TCK 89). Ceza hukuku bokımındon E ve C ölmüş

bulunduğundon ortık herhangi bir cezai sorumlulukları yoluna gidilemeyecektir.
Bununlo beraber bazı hususlara da değinmekte yarar vardır. C açısından E’nin
durumunu bilmesine roğmen arocıno binmesi doloyısıylo teksiri düşünülebilirse
de. burada yabancı riskin üstlenilmesi nedeniyle gerçekleşen sonuç E'ye isnat
edilemez (yüklenemez). Burada netice girilen riskin (tehlikenin) sonucu olduğun
dan isnadiyet söz konusu değildir. C açısından ise kendisi fiilden zaror gördü
ğünden değerlendirilmesi gereken bir sorun söz konusu değildir. Kişinin kendisi
ne zarar vermesinden ötürü sorumluluğu söz konusu olamaz. Cnin E'nin ölümü ile
ilgili olorok ise sorumluluğu yoktur. E zarar riskini üstlenmiştir. Hiç kimse bir
başkasının sorumluluk şuuruyla ve serbest iradesiyle gerçekleştirdiği fiilden
dolayı sorumlu tutulamaz ve bir boşkasının hukuka aykırı dovranma ihtimalini de
hesaplamak yükümlülüğü altında değildir. Dolayısıyla bu yükümlülüğü yerine ge
tirmediği veya önlemediği için cezalandırılması söz konusu oiomaz.
Oloydo ayrıca TCK 22/6’nın uygulanmosı durumu do tartışılmalıdır.
3. B — C; Yardım ve bildirim yükümlülüğünün yerine getirilmemesi (TCK

98/1)
Yardım ve bildirim yükümlülüğünün yerine getirilmemesi dolayısıyla kişinin

ölmesi (TCK 98/2). Ancak bu halde. (B)'nin meydana gelen ölüm neticesinden
sorumlu tutulobilmesi için, bu netice bokımındon en azından taksirle horeket

etmesi gerekir (TCK 23).
4. K + L — E; Kasten öldürme (TCK 81)
5. K + L — E ve Cnin mirosçılorı; Hırsızlık (TCK 141)
Kişinin malını koruyamayocak durumda olmasından veya ölmesinden yororla-

norok / cezayı artıran n.h. (TCK 142/2-a)
Somut olaya göre; malın değerinin az olması / cezayı hofifleten n.h. veya
cezosıziık sebebi (TCK 145). Yargıtay bu nitelikli halin uygulanabilmesi için, "da
ha çoğunu alabilme olanağı varken yolnızco ihtiyacı kadar ve değeri az olan eşya
nın alınmosrnı oramoktadır. Biz de bu görüşe katılıyoruz.
6. P (5) -> Kamu; Suç eşyasının satın alınması veya kabul edilmesi (TCK 165)
Suç; doğrudan kastla (kişinin satın aldığı eşyonın suçton elde edildiğini bil
mesi) işlenebileceği gibi, olası kostlo da işlenebilir. Suç eşyasını satın almak suçu.
çsk foHfi su$ türü olan kar^ılaçme (tetoki) suçudur. Bir tarafta suç eşyasını
satan (K) ve (L) diğer tarafta ise satın alan (P) vardır. Ancak (K) ve (L) aynı za-
monda eşyanın elde edildiği hırsızlık suçunu işleyen kişidir. Kişi, hırsızlık suçunu
işledikten sonro çoldıgı eşyayı satması dolayısıyla ayrıca cezolondırılmaz (eeso-
lanelıi'iknayen sonraki fiU).
K ve L oçısındon. malın satılması oynı zamanda bir şahsi cezosıziık sebebidir.
7. AA + y + Z - D. A. Yağma (TCK 148)
Birden fozlo kişi torafındon birlikte işlenmesi / cezayı artıran n.h. (TCK
149/1-c)
8. y + Z — 0; Kösten yaralama (TCK 86)
Duyulardan birinin (işitme) işlevinin yitirilmesi / cezayı artıran n.h. (TCK

87/2-b)
Silahla işlenmesi / cezoyı artıran n.h. (TCK 86/3-e). Uygulanmaz. Bizce ya
pısı. kullanılış tarzı ve suç tipine göre siloh kavramının ayrı ayrı değerlendirilme
si gerekmektedir.
Cevap IX • Teşebbüs
4. suç: İşlenmek istenen suç oçısındon konu mevcut değil ise. i^lcncme:
suç vardır. İşlenemez suç kavramı, araçların elverişsiz olması veya suçun konu
sunun bulunmaması nedeniyle İşlenemeyen suçlar için kullanıldığı gibi, yalnız ko
54 Ceza Hukuku Ratik Çalşmalan
nunun olmamalı nedeniyle İşlenemeyen suçlar için de ifode edilmektedir. îşfene-

mez suçun yalnız konu yokluğunda söz konusu olduğunu belirtenlere göre, icra
edilen fiilin neticenin meydana ğelmesi bokımındon elverişsiz olmosı ile, suç ko
nusunun yokluğu hali birbirine karıştırılmomohdır. Suç konusunun yokluğu duru
munda işknemez suçtan; icro edilen fiilin neticenin meydona ğelmesi bakımından
elverişsiz olması durumunda ise elverişsiz teşebbüsten söz edilir. Oloydo (E)
daha önce ölmüştür. Suçun maddi konusunun bulunmaması nedeniyle neticenin
meydana gelmesine imkân yoktur. Ooloyısıylo işlenemez suç vardır. Böyle bir
durumda, foil; kasten öldürme suçundan veya kösten öldürme suçuna teşebbüs
ten sorumlu tutulamaz.
6. suç: (K) ve (L) suçüstü yokolonmışlordır. Ancak (K) ve (L) açısından ceza
landırılmayan sonraki fiil söz konusu olduğu için teşebbüs aşamasında kolon bir
suçtan söz etmek de mümkün değildir.
7. suç: Yağma suçu tamomlonmıştır. Eğer fail, doho fazlasını temin etmek
istemiş (200 bin Oolar) ve fakat daha azını elde etmiş ise (180 bin Oolar) suç
tamomlonmış olup, teşebbüs hükümleri (TCK 35) uygulanmaz.
Cevap IS • iştirak
H —• Fail
4. suç: K — Fail
L -* Gözcüdür. Suçun işlenmesi sırasında gözcülük yapılması halinde, suç or

tağının iştirak statüsü belirlenirken somut olayın şortlarına göre bir ayırım ya
pılmalıdır. Şayet (L), işbölümü esosına dayalı olarok fiilin işlenişi üzerinde fonk
siyonel bir hâkimiyet tesis ediyor; gözcülük yopmo şeklinde suçun icrosına yaptı
ğı kotkı suçun icrosı açısından önem arz ediyorsa (K) ile birlikte müşterek fail
dir. Buna karşılık. (L) gözcülük yopmo fooliyeti ile fiilin işlenişi üzerinde herhangi
bir fonksiyonel hâkimiyet tesis edemiyor; gözcülük suçun başarıyla icrası oçısın-
dan önem arz etmiyorsa yardımda bulunandır.
S. suç: K * L - Müşterek Fail (TCK 37)
7. suç: M - Azmettiren (TCK 38)
y + Z - Müşterek Fail (TCK 37)
8. sw$: y + Z - Müşterek Foil (TCK 37)

Cevap ZV • Suçlerm içtimai
5. suç: Bir suçun aynı suç işleme kararı altında olsa dahi değişik kişilere
korşı birden fazla işlenmesi halinde zincirleme suç hükümleri (TCK 43) uygula-
nomaz. Buna göre; olayda (E) ve (C)'nin üzerinde bulunan cüzdan, saat ve çontonın
alınması (E)'nin mirasçıları ve (C)'nin mirasçıları bakımından bağımsız bir suç olma
özelliğini korur ve her suçtan dolayı ayrı ayrı ceza toyin edilir. Mirasçılonn bir
den fazla olması ve mal üzerinde iştirak halinde mülkiyetin söz konusu olması, bu
bakımdan sonucu değiştirmez. Sonuçta (E) oçısındon bir suç, (C) açısından bir
suç söz konusu olocak ve foil iki ayrı suçton cezalandırılacaktır.
7. suç: yogmo. bileşik (mürekkep) suçtur (TCK 42). Tehdit (TCK 106) yag-
mo suçunun unsurunu oluşturmoktodır. Olayda ölüm tehdidi ile 200 bin doların
belirtilen adrese bırokılmast istenmiştir.
8. suç: Oloydo kasten yaralama suçunun netice sebebiyle ogırlaşmış hali

gerçekleşmiştir. Kurol olarak yogma suçunun işlenmesi sırasındo cebir kullanıl
ması sonucunda kişinin yaralanması TCK 148 kapsamındadır. Çünkü bileşik suç
olan yogma suçunda cebir sonucundo kişinin yaralanması suçun unsurudur. Ancak
kanunumuz buna ayrık bir hüküm getirmiş ve netice sebebiyle ağırlaşmış yorala-
molarda foilin hem yogma hem de kösten yaralamadon sorumlu tutulacağını be
lirtmiştir (TCK 149/2).
Cevap V • Ceza Serumluluğunu Kaldıran veya Azaltan Nedenler
1. suç açısından b'nin evlilik dışı ilişkiden do^n bir çocuğu vor. Her ne ka
dar suç oluşmûso do TMK'yo göre oyrıco tazminat gerektiren bir boşanma nedeni
oluşturan hoksız fiil niteliğinde zino gerçekleşmiş. Bu nedenle hoksız tahrik (TCK
29) düşünülebilir. Ancak olayda hareket haksız fiili gerçekleştiren b veyo Eye
değil de F'ye yönelmiş olduğu için failler TCK 29'dan faydalanamazlar.
4. suç oçısındon (E)’nin (K)‘yı terk etmesi hoksız bir dovranış olarak nite-
lendirilemeyecegi için (K) hoksız tahrik hükümlerinden (TCK 29) yororlanamoz.
6. suçta, (P) polis memuru olduğundan, kanun hükmünü icra etmektedir (TCK
24/1). Olayda hukuka uygunluk nedeni bulunduğundan, fiili suç teşkil etmez.
7. suç oçısındon (M) kusurluluğu etkileyen bir neden oiorok hoksız tahrik hü
kümlerinden (TCK 29) yararlanabilir. Çünkü (M). (C>, A)‘nin kızının ölümüne neden
olduğunu düşünmektedir. Eğer kusurluluğu azaltan bir neden olarak haksız tahrikin
maddi şartı olan haksız bir fiilin vorlıgında yanılgı söz konusu ise yonılgının kaçınıl
maz olması halinde fail bu yanılgısından yararlanır ve hakkında haksız tohrik hü
5S Ceza Hukuku Ratik Çalişmaiân
kümleri uygulanabilir. Vonılgı koçınılobilir ise fail haksız tahrik hükümlerinden

yararlanamaz, ancak temel cezanın belirlenmesinde bu kaçınılabilir yanılgı 9az
önünde bulundurulmalıdır. Müşterek fail olan (Y) ve (Z) açısından ise haksız tah
rik hükümlerinin uygulanması söz konusu olamaz. Çünkü haksız tohrik kurumu,
haksız bir fiilîn kişide meydana getirdiği şiddetli elem yüzünden kişinin kusur
yeteneğinin azalması, davranışlarını hukukun icoplorına göre yönlendirme yete
neğinin zayıflomosı nedeniyle uygulanmoktadır^'. dolayısıyla iştirak halinde işle
nen suçlarda suço kotılanlann her biri ayrı ayrı tahrik edilmediği sürece sadece
tahrik edilen kişi bakımından haksız tahrik indirimi uygulanabilir^.
(L); Uyuşturucu modde kullanmaktadır. Uyuşturucu maddelerin devamlı kul

lanılması halinde, kişinin akıl ve ruh sağlığı bozulmakta, kusur yeteneği etkilen
mektedir. Uyuşturucu kullanımını alışkanlık haline getirmiş olan kişinin içinde
bulunduğu durum kronik uyuşturucu kullanımı niteliğindeyse, kronik uyuşturucu
modde zehirlenmesi bir tür akıl hastalığı gibi olduğundan, akıl hastalanno ilişkin
sorumluluk rejimi (TCK 32) esas olınmolıdır. Bunun dışında iradi olarak alınan
uyuşturucu madde etkisindeyken suç işleyen kişinin kusur yeteneği vor kabul
edilir ve bu holde iken işlediği suçtan sorumlu tutulur (TCK 34/2).
(M): 50 yaşında sağır-dilsizdir. Fiili işlediği sırada 2î yoşını doldurmuş olan

sağır-dilsizler açısından yoşın ceza sorumluluğu üzerinde herhangi bir etkisi
yoktur (TCK 33). Bu kişilerin işledikleri fiil açısındon algılama veya irode yete
neklerinin olup olmadığı yönünde ortaya çıkabilecek sorunlarla ilgili olarak okıl
hastalarına ilişkin sorumluluk rejimi göz önünde bulundurulmalıdır.
Cevap VI * Faillerin Serumlulugu
(y): îşlediği iddia edilen bir suçton doloyı 1 yıl tutuklu kolmışso do beraat
etmiş, ancak olayda işlediği suçtan dolayı mahkum olmuştur. Hüküm kesinleşme
den önce gerçekleşen ve şohsi hürriyeti sınırlama sonucu doğuran bütün haller
(tutukloma vs.) nedeniyle geçirilmiş süreler, hükmolunan hopis cezasından indiri
lir (TCK 63). Önceki kanunumuz döneminde Yarpıtay 6.3.1940 tarih ve S/66
sayılı I5K ile bu hususta bir kural geliştirmişti; "davalar ister birlikte ister ayrı
görulmuf olsan, bir kimse hakkında iki sultan dolayı kovuşturma yapılırken, bu
suçlardan birisi hakkında tutuklama ve tutuklamaya sebep olan suçtan beraat,
tutuksuz suçtan dolayı mahkûmiyet hukmu verildiği takdirde, beraatle neticele-
Bkz. Koca. F^shTijt/Ûzülmez. Ilhan; Türk Cezs Hukuku Gene' Hükümler. 7. Baskı. Ankara
2014. s. 334
Kocâ/Üzulmez. Genel Hükümler. 7. Baskı, s 341.
nen kovuşturmada tutuklu kalınan sure mahkûm olunan suçun cezasından mahsup
edilebilmesi için, bu suçun beraat edilen suçtan verÜM hükümden önce işlenmiş
olması gerekir." Burado amaç, tutuklu kaldığı suçton beroot eden kimseye tutuk
lu koldıgı süreye tekobül eden bir cezayı gerektiren suç imlemek bakımından bir
imkan vermemektir.
ss Ceza Hukuku Ratik Çalişmalan
OLAY 4
{Ali ile Veii|
Kcnufv: Teşebbüs. Suş. Teh/ıke-Zi-n Suşu. Fin Kanun htimünü kra. Lehe
O
*? Kanunun Te^ıtı. Şikayet, Ce:a Kanununun Bakunıncian Uygulanması, FaJe ö&e
ŞahsJi Skes>, lan. Mîlfetveidı Ddunuâıhs!
Âli 1.1.1998 tarihinde okeyde yenildiği oyun arkadaşı VeliVe kahvede „kotil"
der. Bir gemide çalışan Veli de 8.1.1998 tarihinde geminin uluslorarosı sularda
olduğu bir sırado savcılığa çektiği bir telgrofla Âli'nin iki yıl önce îstonbul'da
ÇelH'i bıçoklo öldürdüğünü iddia eder.
îcra memuru îcloi. borcunu ödemeyen milletvekili Muhlis in evine rızası ol-
moksızın girer ve direnen karısına ragmen zorla televizyonunu alır. Muhlis rızosı-
no oykırı olarak televizyonun alınamoyocagını iddia eder. İclol de görevini yoptı-
ğinı belirtir.
Savcı Şye kızan Muhlis onu öldürmek için mohkemeye ğelerek duru$mo sıra
sında ote$ ederse de. seken kurşun hokim X'e isabet ederek ölümüne neden olur.
Bilgîlcr:
^'nin işlediği suçun cezası 1 yıl hapis ve 900 TL adli para cezosı iken.
5.1.1998 tarihinde yürürlüğe ğiren bir kanun ile cezası 2 yıl hapis ve 200 TL adli
pora cezası olorok değiştirilmiştir.
V^’nin işlediği suç re'sen kovuşturulurken. 9.1.1998 tarihinde yapılon bir

kanun değişikliği ile şikâyet üzerine kovuşturulması esası getirilmiştir.
Veh'nin işlediği suç ile ilgili olarok savcılık Türkiye'de davo açılamayacoğını
ileri sürer.
Muhlig dokunulmozlıgı olduğundan televizyonunun alınamayacağını iddia eder.
Muhlis İclal hakkında görevini kötüye kullandığı iddiasıyla savcıliğo şikâyet

te bulunur. Savcılık kamu görevlisi olduğundan İclol hokkındo dava oçamayacoğını
ileri sürer.
CEVAPLAR
Cevap I - Suçlar
1. Ali — Veli; Hakaret, bir kimseye sövmek suretiyle onur, şeref ve say
gınlığına saldırma (TCK 125/1)
alenen / cezayı artıran n.h. (TCK 125/4). Aleniyet için oranon temel kriter;
fiilin, gerçekleştirildiği koşullar itibarı ile belirli olmayan birden fazla kişi toro-
f ından algılanabilir ölmesidir.
Birisi hakkında bu şekilde kahvede "katil" denilmesi iftira suçunu oluştur-

moz. Zira iftira suçunun oluşabilmesi için iftiro attığı kişinin suç işlemediğini
bilmesine rogmen yetkili makamlara ihbar veyo şikoyette bulunulması yo do basın
ve yayın yoluyla yapılması gerekmektedir (TCK 267/1).
2. Veli -» Kamu; İftira. (TCK 267/1). Ancok bu suçun gerçekleşebilmesi

için mağdurun fiili işlemediğini bilmesi gerekir.
Mogdurun ogırloştırılmış müebbet hapis veya müebbet hopis cezosıno mah

kûmiyeti (İftiro sonucu moğ^durun bu cezalara mahkumiyeti söz konusu olurso) l
cezoyı artıran n.h. (TCK 267/5).
3. idol -> Muhlis; Konut dokunulmazlığını ihlâl (TCK 116)
4. îcISI - Muhlis; Yağma, (TCK 148)
S. a) Muhlis — Kamu; Genel ğüvenli^n kasten tehlikeye sokulmosı (TCK 170/1-c)
b) İki ayrı görüşe göre forkh:
1. Muhlis — Savcı S; Kösten öldürme (TCK 81)
Muhlis — Hakim X; Taksirle öldürme (TCK 85)
Kişinin yerine getirdiği kamu görevi nedeniyle ! cezoyı ortıran n.h. (TCK
82/1-g).
2. Muhlis — X; Kasten öldürme (TCK 81)
İkinci görüse göre, oloydo sapmo var. Bu durumdo nitelikli hol uyğulonmoya-
cak. suçun basit hali olon TCK 81 uygulonorok ceza tayin edilecektir.
S. suçta, birinci görüş kobul edildiği takdirde, S'ye yönelik suç teşebbüs
oşomosındo kalmıştır.
Cevap m • Suçların İçtimai
3. ve 4. suç bakımından bileşik suç söz konusudur. Konut dokunulmazlığını

ihlol suçu yağma suçunun nitelikli hali olduğundan, fail bu suçtan dolayı ayrıca
cezalandırılmaz.
S. suç: Genel güvenliği tehlikeye sokmo suçu, somut tehlike suçudur. Suçun
oluşması için bir zorar doğması aranmaz. Fakat bu fiilden dolayı bir zarar mey
dana gelirse, fiilin sebebiyet verdiği netice açısındon kast veya taksirine göre
cezolondırılır. Kösten veya taksirle öldürme suçu bir zorar suçudur. Zorar suçla
rına ilişkin norm, tehlike suçiorına ilişkin norm korşısında asli normdur. Asli
norm-yordımcı norm ilişkisi gereğince fail sadece öldürme suçundon sorumlu
tutulacaktır. Uiğer bir görüç ise, fikri içtima hükümlerinin (TCK 44) uygulanma
sı gerektiğinden yola çıkarak foilin kösten öldürmeye teşebbüsten sorumlu ola-
coğinı belirtmektedir.
Cevap ZV « Ceza Sorumluluğunu Kaldıran veya Azaltan Nedenler
3, 4. suç konun hükmünü icra / îcra İflas Kanunu 80 / TCK 24/1, hukuka
uygunluk sebebi.
Cevap V * Faillerin Sorumluluğu
ALT: Suçun işlendiği tarihte yürürlükte olan konun 1 yıl hapis 900 TL, son
raki konun 2 yıl hopis 200 TL. Normalde yürürlükteki konun uygulanır. Yani 1 yıl
hapis ve 900 lira adli para cezası öngören konun. Ancak lehe olan kanun geçmişe
yürür (TCK 7/2). Bu durumda hangi kanunun lehe olduğunu tespit etmek gerekir.
Hürriyeti bağlayıcı cezo bokımındon suçun işlendiği torihte yürürlükte bulunan
konun, para cezosı bokımındon ise yeni kanun lehedir. Korma uygulama, gerek
TCK Yürürlük Konunu'ndo. gerekse öğreti ve uygulamada reddedilmektedir. Bizce
de hopis cezası oz olan kanun lehedir. Yani 1 yıl hapis ve 900 TL pora cezası
öngören konun lehedir.
VELÎ: Burada da zoman bakımından uygulama meselesi söz konusudur.
Bir görüşe göre, şikâyet ceza muhokemesi hukukuno ait bir müessese oldu
ğundan derhal uygulama ilkesi ğeçerlidir. Failin lehine veya aleyhine olduğuna ba
kılmaz. Şikâyet şartı oronır. Ancak sovcı kamu davasını açmışsa tamamlanmış bir
işlem söz konusu olduğundan açılan dava ğeçerlidir. Soruşturmo devom etmekte
ise şikâyet şortı aranacak, gerçekleşmediği takdirde dava açılamoyacoktır.
biâer görüse oöre. re’sen kovuşturulan bir suç şikâyet ile kovuşturulobilen
bir suç holine getirilirse, bu durum savcının hareketini kısıtladıgındon failin lehi
nedir ve bu konun uygulanır. Bu durumda kovu$turmoyo ba$lonmomı$so şikâyet

olmodıkçG bo^lanomoz. Bo$lonmı$so, şikâyetçinin görüşü olınmolı. Onoy vermeme
si halinde düşme koron verilmelidir.
VELÎ'nin işlediği suçun öncelikle nerede işlendiğini belirlemek gerekir.
Öğretideki bir görüşe göre, iftiro suçu sırf horeket suçudur. Ooloyısıylo
hareketin yapılmasıyla suç gerçekleşir. Olayımızda hareketin bir kısmı (telgrafın
sovcılıgo gönderilmesi) Türkiye'de gerçekleştiği için suç Türkiye'de işlenmiş soyı-
lır ve TCK 8 uygulanır.
İkinci görüse göre burado öncelikle öğretide ileri sürülen iki görüşü ele ol-
mok gerekir: Bir görüş horeketin yopıldıgı yeri, diğeri ise neticenin gerçekleştiği
yeri esas olmaktadır. Yeni konunumuz ise bu konuyu oçıkço düzenleyerek, tar-
tışmoloro son vermiştir. Kanunumuza göre, fiilin kısmen veyo tamomen Türki
ye'de işlenmesi veyo neticenin Türkiye’de gerçekleşmesi halinde suç Türkiye'de
işlenmiş sayılır (TCK 8/1). Bu durumdo hareketin yopıldıgı yere bokılocok olurso
suç uluslararası sularda işlenmiştir. TCK 8/2-b gereğince, açık denizde Türk
deniz oroçlarındo işlenen suçlarda suç Türkiye'de İşlenmiş sayılacaktır. Geminin
Türk gemisi olmaması durumunda ise, suç yobancı ülkede işlenmiş sayılacak ve bu
kez faile göre şahsilik ilkesi gereğince. TCK 11 uygulanarok foilin bu maddedeki
koşullar çerçevesinde yine Türkiye'de yargılanması mümkün olacaktır. Neticenin
gerçekleştiği yere bokılocok olursa, netice Türkiye'de gerçekleştiğinden TCK
8/1 gereğince Türk konunları uygulanacoktır. Sonuçta her halükarda Türk kanun-
lorı uygulonacaktır.
MUHLÎS'in dokunulmazlığı icro takibi bokımındon geçerli değildir.
İCLAL'in işlediği suçun 4483 sayılı Memurlar ve Oiger Komu Görevlilerinin

yorgılonması Hokkındo Konuna tabi olması holinde savcı dava açamaz. Bu durum
da kovuşturulması izne ba^ı suç söz konusu olur. Kovuşturma izni verilmesinden
sonro savcı dava oçabilir.
€2 Ceza Hukuku Ratik Çalişmalan
OLAY 5
{Sigorta Bedeli)
Koaufat: Doğıv<J<yı Kast. Oias Kast. Çok FaJh Suç. Şahsı Cezast^ıft Hallefı. Haksız Tahf/k. Ceza'ıyı-
ijwimayan Sotu^ı FJ. Teşebbüs, fştuak (Azmeıt/fen. Müştetek Fa^>k. Yofciın Ede^). Bieşi
Suç. Ekn Içtana. öofOın&sel fund' Suç. fgıfıaıa Kızası. Kusur Yeteneğini Azaîtan ya da
tadan Ka/dran Geçıcı Nedenler. Ksa Süreh Hapıs Cezasına Seçenek Yaponm/ar. Eteleme.
Tekeriw. Para Cezası. Oze! Af. Dara Zamanaşmv
A. mobilya mağazasını büyük bir meblağ korşılığındo sigortacı X'e yangına

korşı sigorta ettirir. Öaha sonra ekonomik kriz yüzünden işlerinin iyi gitmemesi
nedeniyle bir çözüm yolu arar ve sigorta bedelini olmok omacıyla mağazada yan
gın çıkarmaları için B ve C ile anlaşır. B ve C bir gece ellerinde benzin bidonları
ile magozoya girerler. Bu orada B. fırsatton istifode ile masa üzerinde duron bir
ontika saati Cnin de hoberi olmodon alır. B ve C moğazoya benzin döküp oteşe
verirler. Yapılan incelemelerde durum anlaşılır ve sigortacı X, Aya sigorta bede
lini ödemez.
H, sohibi olduğu özel hastonede kullanılmak üzere Y şirketinden finansal ki

ralama yöntemi ile aldığı tıbbi cihazların kira bedelini ödemez. Bunun üzerine Y
şirketi finansol kiraloma sözleşmesini fesheder ve H’den tıbbi cihozların iade
edilmesini ister. Ancak H. tıbbi cihazları iadeden imtina ederek F'nin deposuna
kaldırır ve polise verdiği dilekçede hastaneden cihazların çalındığı yönünde suç
ihbarında bulunur. Yopılon soruşturmado hırsızlık suçunun işlenmediği tespit
edilir ve cihazloro elkonulur. Y şirketinin sohibi S. duruma sinirlenir ve katıldığı
bir davette Wye yüksek sesle "namussuz serseri" diye bağırır ve işçisi İ'ye Wnın
arabasını tahrip etmesini söyler. Ancak İ, zarar verici herhangi bir horekette
bulunmaz. H. davetten sonra evine dönerken süratli araba kullanmosı nedeniyle
korşıdan karşıya geçmekte olan Kya çorpor ve ağır yaralanmasına neden olur.
Ancak H, başının belaya gireceğinden endişelenerek Kyı bırakıp gider. K, kan
kaybı nedeniyle olay yerinde ölür.
P. işyerinde çolışmakto olan 21 yogindeki sekreteri M’ye tecavüz eder ve

olayın öğrenilmemesi için öldürmek amacıyla köprüden aşağıya otar. Ancak M
ölmez. Olayı öğrenen M'nin obisi L, babası R'nin telkini ile amcası Z'den silah
tedarik ederek M'yi öldürmek üzere yola çıkar. Ancak yolda kolluk kuvvetleri
tarafındon yapılan aromada L üzerindeki ruhsatsız silahla yakalanır ve gözaltı
na alınır. L. ifadesinde M'yi öldürmek üzere yola çıktığını itiraf eder.
Çözümlü Örnek Olaylar es
Bilflilcr:
(A): Öoha önce işlediği kasıtlı bir suçton dolayı 1 yıl hapis cezası almış, ce
zası adli para cezasına çevrilmiştir.
(H): 4 yıl önce işlediği bir suçtan dolayı 6 yıl hapis cezasına hüküm giymiş,
fakat cezonın infazı için teslim olmamıştır. Bu arada çıkon af konunu ile cezosı 3
yıla indirilmiştir.
(S): Olay günü alkol almıştır.
(P): Olaydaki suç nedeniyle hakkında tutuklama karon verildiği gün. daha
önce işlediği ve, arandığı suçla ilgili 8 yıllık dava zamanaşımının son günüdür.
€4 Ceza Hukuku Ratik Çalışmaları
CEVAPLAR
Cevap I > Suçlar
i. A t B + C X. Dolandırıcılık (TCK 157)
Sigorta bedelini olmok moksadıyla işlenmesi / cezoyı ortıran n.h. (TCK

158/1-k)
2. a) B - A; Hırsızlık (TCK 141)
Gece vakti işlenmesi / cezayı artıron n.h. (TCK 143)
Bino içinde muhofaza altıno olınmış olon eşyo hokkındo / cezoyı ortıron n.h.
(TCK 142/2-h). Bazı yozorlora göre bina içinde işlenmiş hırsızlık suçunun bu
bendteki nitelikli hol olarok kobul edilebilmesi için hırsızlığın bina içindeki bir
eşyanın alınması suretiyle işlenmesini yeterli kabul ederler
*-. Bazı yozorlar ise
bu nitelikli holin oluşabilmesi için bina içinde ve muhofaza oltına olınmış eşyo
hokkındo işlenmiş oimosını ororlor. Bu yozorlora göre bino içinde olmoklo birlikte,
muhofoza oltına olınmış olmayan, oçıkto veyo ortohkto bırokılon eşyanın alınması
bu nitelikli hali oluşturmayocaktır^\ Olayda 6, bino içinde fakat masa üzerinde
duran (muhofaza oltıno olmayan) antika sooti almıştır, boloyısıylo oloydo ilk gö
rüşteki yozorlora göre nitelikli hal uygulanmalı iken; ikinci görüşteki yazarlara
göre nitelikli hal uygulonmamalıdır. Fail(ler) bina sahibinin rızasıyla binaya girmiş
olmolorıno rağmen bu nitelikli hol uygulanacak, oncak ayrıca konut dokunulmazlı
ğını ihlal suçundan ceza verilmeyecektir.
b) B + C -« A; Konut dokunulmazlığını ihlal (TCK 116/2)
Ğece vûkti imlenmesi / cezayı artıron n.h. (TCK 116/4)
Birden fozlo kişi torofındon birlikte işlenmesi / cezayı artıran n.h. (TCK
119/1-c).
3. a)A+& + C— Kamu; Genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulmosı (TCK

170/1-a).
Mobilyo mağazasının bulunduğu yer itibarıyla çıkarılan yangın kişilerin haya

tı, so^ığı veyo molvorlığı bokımındon tehlikeli olocak biçimde veyo kişilerde kor-
Eker. Hüseyin; Açıklsmslı - İçOhatlı Hırsızlık Sudan. 2. Baskı. Ankara 2014. s. &6.
KocaiÜzulmez. Özel Hükümler, s. 549. 551: Tezcan/ErdemZÖnok. Ceza Özel Hukuku. 9.
Baskı, s. 549: Yenidünya. Ahınet Caner: Yargıtay Kararları Işığında Hırsızlık Sucu (TCK md.
141-147). Ankara 2013. s. 57.
Çözümlü Örnek Olaylar es
ku. kaygı veyo ponik yarotobiiecek torzdo ise bu suç oluşmuştur. Kişilerin kendi
malları üzerinde tasorruf yetkisi bulunmakla berober, konun bu tosarrufun türü
nü kısıtloyabilmektedir.
b) B + C -« A; Molo zarar verme (TCK 151)
yakarak işlenmesi i cezoyı artıran n.h. (TCK 152/2-o)
4. H + F Y Şirketi; Güveni kötüye kullonmo (TCK 155)
Suçun ticoret ilişkisinin geregi olarok tevdi ve teslim edilmiş eşya hakkında
işlenmesi / cezayı artıran n.h. (TCK 155/2)
Finonsol kirolamo sözleşmesine konu olan molın zilyetliği önce kiro ilişkisi ile
finansol kiracıya devredilmektedir. Finonsal kiracı, belirli dönemlerle kiralayana
kira bedeli odi altında bir ödemede bulunmoktodır. Finansol kiracı, sözleşmede
belirtilen taksitleri tamamen ödedikten sonra molın mülkiyeti kirocıyo intikol
etmektedir. Finonsal kiracı, molın bedelini ödemediği tokdirde kiralayan sözleş
meyi feshederek malın iade edilmesini isteyebilir. Finansol kirocı, sözleşme ko
nusu malı boşkasıno sotomoz (3226 s. Finonsol Kirolomo Konunu 15. 17. 24, 25).
Olayda malın bedelinin ödenmemesi dolayısıylo (Y) Şirketi sözleşmeyi feshetmiş
tir. Bu durumdo (H)‘nin sözleşme konusu malı (Y) Şirketine iade etmesi gerekir.
(H), malı gizleme yönündeki dovronışı ile güveni kötüye kullanmo suçunu işlemiş
tir.
S. H — Kamu; Suç uydurma (TCK 271)
6. S - H; Hokoret (TCK 125)
Olayda, somut bir olgu veyo fiil isnadı yoktur. Sövmek suretiyle (H)'nin onur,
şeref ve soygınhgıno saldırıda bulunulmuştur.
Âletken işlenmesi ! cezayı artıron n.h. (TCK 125/4). Aleniyet için aronan te
mel kriter; fiilin, gerçekleştirildiği koşullar itiborı ile belirli olmoyon birden foz-
!o kişi torof ındon olgılonobilir olmasıdır.
7. S + i — H; Mola zorar verme (TCK 151)
8. ö) H — K; Taksirle yaralama (TCK 89)
b) H -» K; İhmoli dovronışla kösten öldürme (TCK 83)
Önceden gerçekleştirdiği davranışının boşkalorının hayatı ile ilgili olorok

tehlikeli bir durum oluşturması [öngelen tehUMi eylem nedeniyle neticeyi
önleme yükiimiülögü. TCK 83/2-b). Taksirle yaralama suçunu işleyen kişi, yorala-
€ö Ceza Hukuku Ratik Çalışmaları
non kişinin tedavi edilmesini soômo hususundu bir yükümlülük oltındodır. Bu

yükümlülüğün yerine ğetirilmemesi sonucunda kişinin ölmesi halinde, meydono
gelen ölüm neticesinden taksirle yoroloma suçunu işleyen kişi sorumlu tutulur.
Oloydo olası kost (TCK 21/2) söz konusudur.
9.P fA: Cinsel saldın (TCK 102/2)
Hizmet ilişkisinin sağladığı nüfuz kötüye kulionılmok suretiyle işlenmesi söz

konusu olabilir / cezayı artıron n.h. (TCK 102/3-b).
10. P -« /A: Kasten öldürme (TCK 81)
Bir suçu gizlemek, delillerini ortodon koldırmok amacıyla işlenmesi / cezoyı

artıron n.h. (TCK 82/1-h)
ll.L + ft + Z-« M. Kasten öldürme (TCK 81)
L vc ft oçısındon: Altsoy-kordeş / cezoyı ortıron n.h. (TCK 82/1-d).
Töre sûikiylc işlenmesi / cezoyı artıron n.h. (TCK 82/1-j). Ancak bu hükmün
uygulonabilmesi için somut oloydo hoksız tohrikin (TCK 29) koşullarının bulun
maması gerekir. Zira bir neden aynı zomonda hem cezanın daha fazla verilmesini,
hem de cezodo indirim yapılmasını gerektiren bir durum olamaz.
12. L -» Kûmu; (6136 sy. Konuno Muhalefet 13)
13. Kolluk görevlileriL; Hürriyeti tohdit (TCK 109)
1. suç: bolondırıcılık suçu, hoksız menfootin elde edildiği onda tomomlonmış

olur. Buna karşılık, elde edilen haksız menfaot üzerinde fiili bir tosorrufta bulu
nulması gerelonez. Oloydo (X) Sigorta Şirketi (A)'ya sigorta bedelini ödemediği
için dolandırıcılık suçu teşebbüs oşomosındo kalmıştır (TCK 35). Teşebbüs dola-
yısıylo cezo indirilirken, meydona gelen tehlike veya zarorın ağırlığı göz önünde
bulundurulacoktır. Oloydo henüz bir zoror meydona gelmediğinden, tehlike göz
önünde tutulacaktır.
10. suç: (M) ölmemiştir. Dolayısıyla kasten öldürme suçu teşebbüs aşoma-
sındo koimıştır (TCK 35). Meydana gelen zarorın ogırhgıno göre cezodo indirim
yopılocaktır.
11. suç: TCK 35 ile "doğrueian doğruya ioraya bajlama" kriteri kabul
edilmiştir. Böylece. oncak işlenmek istenen suç tipi ile belirli bir yakınlık ve bog-
lontı içindeki horeketlerin yapılması halinde suçun icrasıno başionmış soyılacok-
Çözümlü Örnek Olaylar €7
tır. Faildeki suç işleme kastı kesin bir biçimde tespit edilse dahi, eêr hareketi
icra boşlanğıcı niteliğinde değilse henüz teşebbüs söz konusu olmamıştır ve bu
nedenle failin teşebbüsten ötürü sorumlu tutulması söz konusu olamoz. Olayda
(L)'ntn yakalanma anındaki dovronışı icra başlangıcı niteliğinde olmayıp, hozırlık
hareketidir, boloyısıylo teşebbüs aşomasındo kalan kösten öldürme suçundan
sorumlu tutulmaz. Buna korşılık (L}. ruhsatsız silah taşıma suçundan sorumlu
tutulacak ve silah müsadere edilecektir.
Cevap IS - iştirak
B + C - Müşterek Fail (TCK 37)
3. Suç: A — Azmettiren (TCK 38)
B * e - Müşterek Foil (TCK 37)
4. suç: F -> Şayet (H)'nin amacını bilerek tıbbi cihozlorı deposundo sakla
mayı kabul etmiş ise yardımda bulunan (TCK 39)
H — Fail
7. suç: S — Azmettiren (TCK 38)
i - Fail
Bo^ılık kurolının gereci olarak (S)'nin suç ortağı olarak sorumlu tutulabilme
si için fiilin kasten işlenmesi ve hukuka aykırı olması gerekli ve yeterlidir (TCK
40). Ancak olayda (İ). (S)’nin telkinine itibar etmemiştir. En azından fiilin icrası-
no boşlanmış olmalıdır. Ortada kasten işlenen hukuka oykırı bir fiil yoktur, dola
yısıyla. neticesi: kelmif esmettirme. başka ifadeyle azmettirmeye teşebbüs
söz konusudur. Azmettirme olgusu, yasada suç olarak tanımlanmış fiil açısından
hazırlık hareketi niteliğindedir. TCK’da azmettirmeye teşebbüsü cezolondıron
bir hüküm bulunmamoktadır. dolayısıyla (S) azmettiren sıfatıylo mala zarar
verme suçundan dolayı cezolandırılamayacaktır.
il. suç: ft-« Azmettiren (TCK 38)
Z -» Yardımda Bulunan (TCK 39)
L- Fail
ft ve Z'nin sorumluluğu L’nin fiili (TCK 82/1-d) nedeniyle olacaktır.
ft. TCK 38/2 gereğince üstsoy ilişkisinden doğan nüfuzunu kullanarak az
mettirmişse. cezası artırılacoktır.
es Ceza Hukuku Ratik Çalişmalan
1. v« 3a. suç: Öolondırıcıhk ile genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulması

suçları, tek bir fiil ile gerçekleştirilmiş gibi gözükmekteyse de, dolandırıcılık
suçunun oluşmosı için aynı zomondo hoksız çıkorın soglanmosı ve malvarlığında bir
azalmanın meydona gelmesi gerekmektedir. Bunun için foilin başko dovronışlor
yapması, girişimlerde bulunması şorttır. Bu başka dovronışlor suç oluşturobüece-
gi gibi, suç oluşturmoyabilir. Olayımızdaki gibi, bu boşko davranışın suç oluştur-
mosı holinde, bu suçtan dolayı oyrıco cezo verilecektir. Başko ifodeyle. dolandı
rıcılık çok hareketli bir suçtur. Hile yopılmosı ve menfootin temini için bir tokım
hareketlerin yapılması gerekir. Bu hareketlerden birisinin boşko bir suçu oluş
turmadığı hallerde, birden fazlo horeket olso dahi, tek dolondırıcıltk kabul edile
cek; buna korşılık bu horeketlerden birisi oynı zomondo boşko bir suçu da oluş
turuyorsa, oyrıca bu suçtan dolayı do cezo tayin edilecektir.
2 a) ve b): Burado bileşik suç hükümlerinin uyğulonıp u/gulonmoyacagı tor-

tışılmok ğerekirse de, işyerine rızo ile girildiğinden, konut dokunulmozlıgını ihlol
suçu oluşmamıştır, bu nedenle içtima problemi bulunmomoktadır.
3 o) ve b) suçiorı bokımındon öğretide savunulan fikri içtimo. bileşik suç

veya osli norm-toli norm ilişkisi çerçevesinde tek bir suçtan doloyı cezolondırmo
söz konusu olocaktır.
8. suç: Büroda ilk suç toksirle, İkincisi ise kösten işlenmektedir. Bu bokım-
dan öğretide iki görüş savunulmaktadır.
İlk görüse göre cezolondırmo sodece 83. maddeden olacaktır. Buno göre,
sonrodon gerçekleşen kosto dayanan suç tomomlonmışso foil sadece kasten iş
lenmiş suçton sorumlu olocok. ayrıca taksirli horeketten dolayı cezalandırılmaya
caktır. Taksirli gerçekleştirilen horeket cezolondırılmayon önceki fiil sayılacok-
tır. Zaten aynı kişinin gerçekleşen tek sonuçton hem kastı (kasten öldürme),
hem de taksiri (taksirle öldürme) nedeniyle iki defa sorumlu tutulması söz konu
su olomaz.
İkinci görüşe göre ise her iki suçtan dolayı ayrı ayrı cezo tayini yoluna gidile
cektir. B-u görüşe göre ilk suç tomamlondıktan sonra, ikinci suç işlenmektedir.
Burodo ayrıca şöyle düşünülebilir: Taksirli suç ile sonrodon oluşon kastla işlenen
suç aynı suç ise "oynı suçun aynı fail tarafından hem taksirle ve hem de kasten
işlenmesi mümkün olmadığına göre, bu ihtimalde meydona gelen neticeden failin iki
defo sorumlu tutulmosı düşünülemez". Buno karşılık gerçekleşen suçların forklı
suçior olması durumunda iki oyrı suçtan doloyı cezolondırmo yoluno gidilebilir.
Çözümlü Örnek Olaylar £9
9 ve 10. suç; Yargıtay'ın bu tip hallerde bileşik suç hükümleri dolayısıyla

tek suç kabul eden eski korarlorı olmakla beraber, yeni içtihadı ve öğretideki
görüş bu takdirde her iki suçtan dolayı ayrı ayrı ceza tayin edilmesi gerektiği
yönündedir, zira bileşik suç söz konusu değildir.
Cevap V - Ceza Sorumluluğunu Kaldıran ve Azaltan Nedenler
2 b ve 3 b): bino sahibinin rızosı bir hukuko uygunluk sebebidir, suç oluş
mamıştır (TCK 26/2).
13. suçta, yakalama açısından konun hükmünü icro (CMK 90) ve gözoltı açı
sından yetkili merciin emrini ifo (CMK 91) hukuko uygunluk sebebi söz konusu
dur.
(S); Oloy günü olkol almıştır. Suç işlemek için duyulan cesoreti pekiştirmek
yo do suç işlemekte duyulan tereddüdü ortodon kaldırmak için olkol alınması
halinde isteyerek (ihtiyori) sorhoşluk söz konusudur. Kezo. kişi herhongi bir suç
işlemeyi kostetmediği holde isteyerek olkol olmış ve bu maddenin etkisinde iken
suç işlemiş olabilir. Her iki durumdo do, kişinin kusur yeteneğinin olduğu kobul
edilir. Oloydo (S), kendisini bu duruma isteyerek soktuğu için, işlediği suçton
doloyı kusurluluğu ve cezo sorumluluğu tomdır (TCK 34/2).
Ayrıca 6. suç oçısındon (5) hokkındo kusurluluğu etkileyen bir neden olorok
TCK'nın 129. moddesinde düzenlenen haksız fiil nedeniyle hokorete ilişkin hüküm,
yoni özel haksız tohrik hükmü uygulanabilir.
(l), (R) vc (Z): 11. suç açısından haksız tahrik hükümleri (TCK 29) uygula
namaz. Zira (M)’nin fiili haksız nitelik taşımamaktadır.
Cevap VI * Sorumluluk
:
(A) Ooho önce imlediği kasıtlı bir suçton dolayı 1 yıl hapis cezası almış, ce
zası adli para cezasına çevrilmiştir. Hükmedilen 1 yıl veya daho az süreli hapis
cezası kısa süreli hapis cezasıdır (TCK 49). Kısa süreli hapis cezası adli pora
cezosıno çevrilebilir (TCK 50).
bolondırıcıhk suçundan dolayı (A)'yo verilecek cezanın ertelenebilmesi için,

daho önce kasıtlı bir suçton doloyı 3 oydan 'fozlo hopis cezosıno mohkûm edilme
miş olması gerekir (TCK 51/1-a). Para cezalon ertelemeye engel değildir. Uygu-
lomodo osıl mahkûmiyet, çevrilen adli pora cezası (TCK 50/5) olduğu için A’nın
alacağı ceza diğer koşullonn var lığı halinde ertelenebilecektir.
Oloydo (Aynın hem dolandırıcılık hem de genel güvenliği kasten tehlikeye

sokma suçlarından dolayı mahkûm olduğu varsayımında ise ertelemenin toplam
cezo miktorı üzerinden mi, yokso her bir suç için ayrı oyrı gözetilerek mi yapıla
cağı tortışmolıdır. Yargıtay ve öğretinin bir kısmı toplam cezo miktarını esas
almaktodır. Öğretideki hokim görüş her cezanın ayrı ayrı değerlendirmeye alın
ması gerektiğini sovunmoktadır. Biz de son görüşe katılmaktayız. Kaldı ki, ortık
konunumuz cezaların içtimaim kobul etmemektedir, her suçtan dolayı ayrı ayrı
ceza tayin edilmekte, bu cezolor toplanmamaktodır. dolayısıyla olayımızda A'nın
işlediği suçlardan olocagı her cezo için şortların gerçekleşip gerçekleşmediğine
bakıiorak erteleme yoluna gidilebilir. Daho önceki mahkûmiyeti para cezası oldu
ğundan (uygulamada asıl mahkûmiyet çevrilen adli para cezasıdır. TCK 50/5)
olocagı her bir cezo iki yıl veya oltındo olmak ve diğer şartların do gerçekleşmesi
kaydıyla cezalar ertelenebilir.
Uygulomada asıl mahkûmiyet, çevrilen adli para cezosı (TCK 50/5) olduğu
için tekerrür süresi infazdan itibaren 3 yıldır (TCK 58/2-b). (A), dolandırıcılık
suçunu 3 yıl içinde işlemiş ise cezası mükerrirlere özgü infoz rejimine göre çek
tirilir. Ayrıca, cezanın infozından sonra denetimli serbestlik tedbiri uygulanır
(TCK 58/6).
(H): 4 yıl önce işlediği bir suçton doloyı 6 yıl hapis cezasına hüküm giymiş,
fakat cezonın infazı için teslim olmamıştır. Bu arada çıkon af konunu ile cezosı 3
yıla indirilmiştir. Buradaki af; mohkûmiyeti etkilemediği, sodece ceza süresini
kısolttıgı için özel of niteliğindedir (TCK 65/2). Mahkûmiyet, varlığını ve hukuki
sonuçlarını devam ettirmektedir. Dolayısıyla tekerrüre esas teşkil eder. Tekerrür
hükümlerinin uygulanabilmesi için mahkûmiyet kororının kesinleşmesi yeterli
olup, infazı zorunlu değildir (TCK 58/1). Olayda tekerrür süresi, hapis cezosı 5
yıldan oz (3 yıl) olduğu için 3 yıldır. Ancak bu süre, cezanın infaz edildiği tarih
ten itibaren işlemeye başlayacaktır (TCK 58/2-b). (H), her ne kadar suçu 4 yıl
önce işlemiş ise de, henüz cezo infaz edilmediği için tekerrür süresi işlemeye
başlomamıştır. dolayısıyla olayda tekerrür hükümleri uygulanır.
(H)’nin dohû önce işlediği suç kasıtlı bir suç ise erteleme engelidir (TCK 51).
(py. Olaydaki suç nedeniyle hokkındo tutuklomo kararı verildi^ gün, daha önce
işledi^ ve orandıgı suçla ilgili 8 yıllık dava zamanaşımının son günüdür. Tutuklama
kararının verilmesi dava zamonoşımını kesen bir nedendir (TCK 67/2-b). Zamanaşı
mının kesilmesinin özelliği, kesildi^ andan itibaren yeniden işlemeye boşlomosıdır.
Tutuklomo kororının verildiği gün. dava zamanaşımının son günü olsa dahi bu tarihten
itibaren yeniden işlemeye başlayacaktır. Ortada henüz önceki suçtan dolayı verilen
kesinleşmiş bir mohkûmiyet karon bulunmadığı için tekerrür hükümleri uygulanmaz
(TCK 58/1). Yine aynı nedenle ertelemeye engel bir durum yoktur (TCK 51).
*^
(Milli Ryangol
Kofiulv: Ka^, Kaso. T^sıf, Gas Kas(, Failli Suç. Şahsı Cesas!^‘t
Dese/tnıı-ı Az Gmas. Teşebbüs, fftad (Müftafei: Fa^ık, Aanatt^me. Yardf/n Ftma). Blajıli
Suç. Fin Içtuna. Saf Sunah Suç. Zncırlema Suç. Sajır >1^ ^sıdi. H^stz Tahri. Mcfv Sa-
wnaia. Yaç f^çüUûgü. Oa»^tö(sel ftmafi Suç, ZotuMuk Hah, Onadeaıa. Ertelema. Teief-
für, AzFt Pata Ceza». Cezalanainlayayan Sonfafı FJ. 8as,-n Yoluyla İlenen Suçlan. Tehlia
Sjçu • Za'af Suçu, Haiha Fi^laaılmasf
Ekinden yeni ayrılan ve evinde iki kızıyla birlikte yalayan A. milli piyangodon
5 milyon TL kozonır. Bu hoberi A’nın kardeşinden öğrenen ve kendisine borç
vermediği için kızgın olduğu A'don intikam olmok isteyen 6, Cye A'nın çok mik
tarda parasının olduğunu, bu parolorı evde sakladığını, eğer poralan olırso çok
robot bir hayat yaşayacağını, yakaiondığı takdirde kendisine ve ailesine bakaca
ğını belirtir. Zor geçinen C. çok zengin olan B’nin teklifini kabul eder ve O. E, F
ile anlanarak hırsızlığı gerçekleştirmek için harekete geçer, ö'nin kullandığı ara
bayla gece saat dokuzda C, E ye, F, A'nın evinin önüne gelirler. Evde erken saotte
ıştkiorın yanmadığını görünce A'nın evini o saatte soymaya karor verirler. O ara
bada kalır. C. E ve F orabodan inerler. Ancak E yapacoğı şeyin hayatını kararta
cağını dü,şünerek yanında getirdiği evin anahtarını ortaklarıno vermekten, dolayı
sıyla suçu işlemekten vazgeçer ve bunu C. Ö ve F'ye söyler. E olay yerinden oyrı-
locakken. sinirlenen C. F'nin kollarından tuttuğu E'ye bir yumruk atar. Yere düşen
E kafasını taşa çarpor ve bayılır, burumu önemsemeyen C ve F eve girerler. Pa
rayı arariorso da bonkada olduğu için bulamozlar. Evde bulunan ve değerli olduk
larını düşündükleri, ancak imitosyon olan takıları ve 5000 TL'yi almış çıkmaya
hazırlonırlorken A uyanır. Uykulu ve korkmuş haliyle yostığının altından ruhsatlı
silahını alan A. odasındo bulunan kişilere ateş eder. Kurşun Cnin koluna isobet
eder ve C koşarak odadan çıkor. F ise. üzerinde bulunan bıçağı A'nın göğsüne
saplar ve A olay yerinde ölür. C ile ona yetişen F. oraboya doğru yürürken E'nin
hala yerde yattığını görürler, öldüğünü zannederek oroboya bindirirler, yolda
nehre atarlar ve E boğularak ölür. Arabayı telaşla hızlo süren 5. kendisini geç
mek isteyen 6 ile hız yonşı yopmoya başlar, ancok bir süre sonra orabolor karşı
dan korşıyo geçmek isteyen Hye çarparlor. Çarpmanın tesiriyle £> arabanın kont
rolünü kaybeder, araba yolun kenarındoki dükkâna çorpar ve vitrinin camını kıra-
2S SÛHF 2IM2-2Q03 Öğretim Yılı Cezs Hukuku Genel Hükümler De'S- ArtsI Sınsvı
rak durur. G orabosını durdurmayarak; O, C ve F ise H'nin öldüğünü görerek olay

yerinden u2oklo|irlar. baha sonra C takılorı saklaması için M‘ye verir.
Boşına gelenlerden dolayı sinirli olan C eve gelir. Zihinsel engelli olon oğlunun
evin her tarofını kirlettiğini gören C doha do sinirlenir. Korısının köyde olmasın
dan yararlanmak isteyen C. kendisine ayak bağı olduğunu ve utondırdıgını düşün
düğü engelli oû L'yi bir odayo kilitler ve bir hofto içinde açlıktan öleceğini dü
şünerek evden ayrılır. Ancak L'nin bağırmaları ve ağlamaları üzerine seslerin
kesilmediğini gören komşuları P. R ve S bir gün sonra kopıyı kırarak L yi kurtarır
lar. Komşulardan S. Cye telefon ederek, posta kutusuna 24 saat içinde 20 bin
TL koymazsa evini yokacağını söyler. C belirtilen saatte posta kutusuna bir pa
ket kâğıt para koyar. Posta kutusunu açan S, para yerine kâğıt olduğunu görünce
“cemovar babo ve uşaklarr diye yazdığı ve içerisinde C. b. E ve F'den bahsettiği
(durumu B'den öğrenmiştir) mektubu GERÇEK ismini taşıyon gazeteye gönderir.
Mektup, sorumlu müdürü Ş olan gözetenin yaşomdan kesitler bölümünde yayınla
nır.
F'nin annesini öldürdüğünü gören A'nın kızı Y, F’den intikam almok istemek
tedir. Eczaneden (Z'den) reçetesiz zehir satın alır ve, daha önceden anlaştığı
F'nin dükkânında çalışon Vye, verir. F torafındon kız kardeşi iğfal edilen V. F'nin
yemeğine zehir katar. Ancok yemeği beğenmeyen F yemeği fırlatıp döker.
Bilgiler:
(B)
: îki yıl önce geçirdiği trofik kazasında konuşma ve duyma yeteneğini
kaybetmiştir.
(C)
: baho önce işlediği bir suç nedeniyle hakkında önödeme yoluno başvu
rulmuş ve belirlenen miktarı merciine süresinde ödemiştir.
(b): boha önce işlediği bir suçtan dolayı aldığı adli paro cezası ödenmemesi
nedeniyle hapse çevrilmiştir.
(E): Boşlongıçtû çocuğu olmoyon A tarafından evlat edinilmiş bir kikidir.
(P); 18 yaşındodır; doha önce işlediği kasıtlı bir suçtan dolayı 5 ay hopis ce-
zosı almış, cezası ertelenmiştir.
CEVAPLAR
Cevap I - Suçlar
o) B + C+ D + E + F— A; Konut dokunulmazlığını ihlal (TCK 116)
Gece vokti işlenmesi / cezayı ortıron n.h. (TCK 116/4).
119/1-c).
C
b)B
* + C> + E + F— 4; Hırsızlık (TCK 141)
Bina içinde muhofaza altına alınan eşya hakkında ! cezayı artıran n.h. (TCK
142Z2-h).
Malın değerinin az olmosı (taklit takılar) / cezayı azalton n.h. veya cezasız-
lık sebebi (TCK 145). Büroda failler malın delerinin fazla olduğunu zannetseler
bile, bu nitelikli halden yarorlanırlor. Sonuçta değersiz bir mal çalındığı için bu
nitelikli hal kendilerine uygulanır (TCK 30/2).
«) F A; Yoğma (TCK 148). Eklenen kostlo eylem yagmayo dönüşmüştür.

Hırsızlık suçu tomamlonmadan cebir kullanıldığı için hırsızlık suçu yagmayo dö
nüşmüştür. Hırsızlık suçunun tamomlonması için zilyedin mal üzerindeki tasarruf
imkânı ortadon kaldırılmalıdır. Yemi hırsızlık suçu tasarruf imkânı ortadan kalktı
ğı onda tamomlonır. Fail zilyedin mal üzerindeki egemenliğini ortadan kaldırma
dan tosorrufta bulunamıyor ise suç tomamlonmamıştır.
Silahla işlenmesi / cezayı artıran n.h. (TCK 149/1-a)
Konutta işlenmesi / cezayı artıron n.h. (TCK 149/1-d)
Gece vokti işlenmesi / cezayı artıran n.h. (TCK 149/1-h)
Malın değerinin az olması / cezayı hafifleten n.h. (TCK 150/2). Failler bu

konudaki yanılgılarından yararlanırlar (TCK 30/2).
TCK 149. maddedeki nitelikli hallerden bir kaçının gerçekleşmesi durumun

da, bunlar seçimlik olarak sayıldığından her biri için ayrı ayrı ceza tayini yoluna
gidilmeyecektir. Ancak ceza ortırılırken hokim üst sınırdan ceza toyin edebile
cektir.
2. C + F E; Kasten yaralama (TCK 86)

3. o) A -< C; kastına göre. Kasten öldürme (TCK 81) yahut Kasten yoroloma
(TCK 86)
b) A — F; kastına göre. Kasten öldürme (TCK 81) yahut Kasten yaralama

(TCK 86)
Kasten yoroloma suçunun silahlo işlenmesi / cezoyı artıron n.h. (TCK 86/3-e)
4. F A; Kösten öldürme (bıçak göğüs bölgesine saplanmış) (TCK 81).
Bir suçu gizlemek, delillerini ortodon kaldırmak veyo işlenmesini koloyloş-

tırmok amacıyla işlenmesi / cezoyı artıron n.h. (TCK 82/1-h).
S. C + F — E; Taksirle öldürme (TCK 85). Eğer (C) vz (F) gereken dikkot ve

özeni göstermiş olsoiordı (E)'nin yaşadığını onloyobiieceklerse objektif özen
yükümlülüğüne aykırılık vardır (bilinçsiz taksir. TCK 22/2).
Weber kastı düşünülebilir ise de, (C) ve {F)’nin kastı boşlongıçto (A)7ı öl
dürmeye yönelik değildir. 2. suçto do belirlendiği üzere (C) ve (F) yaralama
kastıyla horeket etmişlerdir. Ancok daho sonra öldü zonnederek nehre otmış-
lordır. Bu durumdo nedensellik bogındo yonılgı söz konusu olmoyıp. Weber kostı
uygulanmayacak ve failler her iki suçtan dolayı cezoiondırılocoklordır.
6. a) & + S -» Komu; Trofik güvenliğini tehlikeye sokmo (TCK 179/2)
b) Ö + G — H; Bir oörüse oöre. olosı Kostlo öldürme (TCK 81, 21/2). Süratin
çok fozla olması ve suç sonrası koçmak için sürot yapılarak her şeyin göz alınmo-
sı söz konusu olabileceğinden olası kost düşünülebilir. İkinci görüse göre, olası
kostlo veyo taksirle öldürme. Neticeyi kobullenmemişse toksir söz konusudur.
7. b — bükkân sahibi; Mala zarar verme (TCK 151)
Suç oluşmaz. Çünkü mola zorar verme suçu ancok kösten işlenebilen bir suç
tur. Olayda (b)‘nin dükkona zarar vermek hususunda kasten hareket ettiği söy
lenemez. Ancak (b) özel hukuk hükümlerine göre oluşon zororı tozmin etmekle
yükümlüdür.
8. a) D + C + F -» H; Yardım ve bildirim yükümlülüğünün yerine getirilme

mesi (TCK 98). Ancak b oçısındon, ölüme kendisi sebebiyet verdiğinden TCK 98
söz konusu olmoz. C ve F bakımından da mağdur öldüğünden suç oluşmamıştır.
b) S -» H; Yardım ve bildirim yükümlülüğünün yerine getirilmemesi (TCK 98)
9. M -> Komu. Suç eşyasının satın alınması veya kabul edilmesi (TCK 165)
veyo Suç delillerini yok etme, gizleme veyo değiştirme (TCK 281)
Suçton elde edilen eşyayı saklama fiilinin eski TCK'do hangi madde kopsomı-
no girdiği tortı$mahydı. Eski TCK'do suç edasını saklomok fiilinin 512. moddede-
ki suçun seçimlik hareketlerinden birini oluşturduğu ileri sürüldüğü gibi^, 296.
moddedeki yok etme fiili içinde değerlendirilmesi gerektiği de belirtilmektey
di”. Eski TCK'nın 512. maddesindeki cürüm eşyosını saklamak suçu içerisinde "...
cürümden hasıl dan para veya sair eçyeyi bilmek kabul eder veya sekler." şek
linde yer olon suç eşyosını saklamak fiiline yeni TCK'doki korşılıgı olon 165. mad
desinde yer verilmediği gibi suç eşyasını “saklomok" fiili herhongi bir madde kap
samında do açıkça ifade edilmemiştir. Bu nedenle doktrinde bozı yazarlar, "sak-
iomok" öncelikle "kobul etmeyi" gerektirdiğinden bohisle bu hususta bir boşluğun
dogmayocoğinı ve cürüm eşyasının saklanmasının 165. moddeye gireceğini ifode
etmişlerdir^. Ziro konunilik ilkesinin genişletici yoruma engel olmadığı^, ayrıca
165. maddedeki kobul etme fiili oçısındon hangi moksatio suç eşyasının kabul
edilmesi gerektiği konusunda bir sınırlama bulunmadığı için saklamak fiili, kabul
etme hükmü kapsamında değerlendirilebilecektir
*^. Görüşlerine kotıldıgımız di
ğer yazarlar do kabul etme fiilinin soklomoyı içerdiğini söylemekle birlikte, sok-
lomak fiilinin eşyanın ortaya çıkarılmasını önlemeye matuf her türlü davranışı
ifade etmesi nedeniyle yeni TCK’nın 281. maddesindeki suç delillerini “gizleme"
kopsamındo değerlendirilebileceğini ileri sürmektedir. Ancok 281. maddedeki
fiillerin “gerçeğin meydana çıkmasını engellemek maksadı" ile yapılması arandığı
için soklomo fiilinin de bu maksotlo yapılması gerektiği belirtilmiştir. Eğer sok-
ioma fiili, bu maksotlo yopılmomış ise o zaman 165. maddedeki kabul etme fiili
kopsamındo değerlendirileceği ifode edilmiştir
*'. Netice olorok “cürüm eşyasını
saklomok" fiili "gerçeğin meydono çıkmasını engellemek moksodı" ile yopılmış
olurso yeni TCK'nın 281. maddesindeki suç delillerini yok etme, gizleme veya
21
Şahin. Cumhur Türk Cezs Kanunu ve Tasarıs;nds Sudunun Kayrılması Suçlan *. TNBHD. 15
h<ayıs 1GO@-'1O2. s. 28: Özgenç. izzet: Suç Örgütleri. 3. Bsa. Ankara 2011. s.
2? Skz. Şahin. Suçlunun Kayrılması, s 27. 29 Özgenç. Suç Örgütlen, s. G6: Erem. Faruk: Türk
Cezs Karvjnu ŞerK- Özel Hükümler. C. III. Anka's 1&93. s 577.
22
Bkz. Yaşar. Osmtan'Gökcan. Hasan Tahsm/Artuç. Mustafa: Yorumlu-Uygulamsh Türk Ceza
Kanunu. C. IV. Maöde 147-204. Ankara 2010. s 4780: Artuç. Mustafa: Malvarlığına Karşı
Suçlar. Gözden Georilmiş. Gnışletıimiş 2. Baskı. Anka's 2011. s 677: Parlar. Aiıtiatipoglıj.
Mêaffe': Açıklarrtalı-Yeni İçtihatlarla 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu Yorumu (14^222.
Maddeler). C. 3. Ankara 2008. s. 2615: Meran. Necati: Açıklamalı-İçtıhatlı Yeni Türk Ceza
Kanunu. Gözden Geçirilmiş -/e Genişletilmiş 2 Sası. Ankara 2007. s. 861.
21 Hafızoğullan. Zeki: 'Güveni Kötiiye Kullanma Sudan
*. Prof. Dr. Fırat Öztan'a Armağan. C. II,
Ankara 2010. s. 2779.
22
CenteL Zafer Çakmut. Kşılere Karşı İşlenen Sudar. s. 510.
3^
Skz. Cebre. Ayvaz: Suç Eşyasının Satın Alınması ve Kabul Edilmesi Suçu. Ankara 2011.
s. 23 vd.
değiştirme suçunu oluşturacağı, fakat soklamok fiili, 281. maddenin aradığı mak
satla yapılmomış olursa 165. maddedeki kabul etme suçunu oluşturacağı belirtil
miştir. Olayımızda ise C, hırsızlıkton elde ettiği takıları saklamosı için M'ye ver
miş olduğuna göre daha çok ğizlemek maksatlı verildiği ve doloyısıyla yeni TCK
28rdeki suçu oluşturduğu söylenebilir.
10. ö) C — L; Hürriyeti tahdit (TCK 109). Öğretide okıl hastalarına yönelik

olorak hürriyeti tahdit suçunun işlenip işlenemeyeceği konusundo iki görüş var
dır. Bir görüşe göre kendi kendine horeket etmekten tamomen yeteneksiz olon
okıl hostolorıno karşı bu suç işlenemez. Oiğer görüşe göre, mağdur kim olursa
olsun, akıl so^ığının do derecesinden bağımsız olorak bu suç mağduru okıl hosta-
lorı olabilir^.
Altsoyo karşı işlenmesi / cezayı artıran n.h. (TCK 109/3-e).
b) C -« L. Kösten öldürme (TCK 81). Burada Cnin hareketinin ihmali olduğu

nu kabul ettiğimiz tokdirde gorantor olduğundan sorumluluğu TCK 83'e göre
belirlene çektir.
Âltsoyo karşı işlenmesi / cezayı artıran n.h. (TCK 82/1-d)
c) C — L; Terk (TCK 97) suçu oluşmaz. Çünkü (C) öldürmek kostıylo hareket
etmiştir.
11. a)P + R + S-«L; Konut dokunulmozlığının ihloli (TCK 116).
Birden fozlo kişi torofındon birlikte işlenmesi ! cezoyı artıron n.h. (TCK
119/1-c).
b) P + R + S -» L; Mala zorar verme (TCK 151).
12. 5 - C; Yağma (TCK 148)
13. 5 - C + b + E + F. Hokaret (TCK 125)
Basır Konunu'nun 11. moddesine göre, süreli yayınlar ve süresiz yayınlar yo
luyla işlenen suçlardan eser sahibi sorumludur. Süreli yoyınlordo eser sahibinin
belli olmaması veya yayım sırasında cezo ehliyetine sahip bulunmaması ya da yurt
dışında bulunması nedeniyle Türkiye'de yargılonomoması veya verilecek cezanın
eser sahibinin diğer bir suçtan dolayı kesin hükümle mahkûm olduğu cezaya etki
etmemesi hallerinde, sorumlu müdür ve yayın yönetmeni, genel yayın yönetmeni,
editör, basın danışmanı gibi sorumlu müdürün bağlı olduğu yetkili sorumlu olur.
Gülşen. Recep: Hürriyeti Tshdrt Suçlan. Ankara 2002. a. 45.

Ancak bu eserin sorumlu müdürün ve sorumlu müdürün bağlı olduğu yetkilinin

karşı çıkmasına ragmen yayımlanması halinde, bundan doğan sorumluluk yayımla-
tono aittir. Bu nedenle sorumluluk oloyımızdo sadece 5'nindir.
Alerven - Basın ve yayın yoluyla işlenmesi olenen işlenme olarak kobul edile
cektir / cezayı artıran n.h. (TCK 125/4).
14. V + V + Z (biliyorsa) — F. Kasten öldürme (TCK 81)
Şayet (Z). (y)'nin öldürme niyetini bilmiyorsa kösten öldürme suçundan so
rumlu tutulmaz. Buna karşılık (Z)‘nin zehri reçeteli olarak vermesi gerekir, bola-
yısıylo objektif özen yükümlülüğüne aykırı hareket etmiştir. Bu ihtimalde; Z —
F; Taksirle öldürme (TCK 85)
15. F — Vnin kız kardeşi. Cinsel saldın (TCK 102)
Fiilin vücuda organ veyo sair cisim sokulması suretiyle işlenmesi / cezayı or-
tıron n.h. (TCK 102/2).
Cevop IX • Teşebbüs
1. suç: Paralar bankada olduğu için bulunamaz ise de imitosyon takılar alın
mıştır. Bu nedenle suç tomamlanmıştır. Ayrıca yagmo suçu da tamomlanmıştır.
3. suç: a'daki suç açısından; kurşun (C)’nin koluna isabet etmiştir. Şayet (A)
yorolamo kastıyla hareket etmiş ise kasten yaralama suçu tamamlanmış, buna
karşılık öldürme kastıyla horeket etmiş ise kösten öldürme suçu ölüm neticesi
gerçekleşmediği için teşebbüs oşamosındo kalmıştır (TCK 3S).
b'deki suç açısından; kurşun (F)'ye isabet etmemiştir. (A)‘nın yaralama veya
öldürme kostıylo hareket ettiği varsayılan her iki ihtimolde kasten öldürme veya
kasten yaralama suçları teşebbüs oşomosındo kalmıştır (TCK 35).
10. suç: Bir görüse göre, ceza kanunumuzdaki teşebbüs hükümleri degerlen-
dirildiginde garantörsel ihmali suçiordo teşebbüs söz konusu değildir. Her ne
kadar bu suçlarda teşebbüsün kabul edilmesi gerekmekteyse de TCK düzenleme
si buna engeldir. Foil ona kador gerçekleşen sonuçton sorumlu olacaktır, buruma
göre kasten yaroloma söz konusu ölebilir.
biger görüse göre ise (L), olayda komşular torafındon kurtarılmıştır. Ölüm
neticesi gerçekleşmediği için kasten öldürme suçu teşebbüs aşamasında kolmış-
tır (TCK 35). Suçun gorantörsel ihmali suç (görünüşte ihmali suç, gerçek olmayan
ihmoli suç) olduğu kabul edildiği takdirde de oynı sonuca uloşmok mümkündür.
Garontörsel ihmali suçlarda do teşebbüs mümkündür. Failin cezosı tayin edilir
ken L’de meydono gelen zararın ağırlığına göre hareket etmek gerekecektir.
12. suç: Posta kutusuna poro değil, kogıt konulmuştur. (S) menfaati temin
edemediği için yagmo suçu teşebbüs aşomosındo kalmıştır (TCK 35).
14. suç: (F) yemeği dökmüştür. îcra hareketleri tamamlonmokla berober ölüm
neticesi gerçekleşmediği için suç teşebbüs aşamasında kalmıştır (TCK 35).
Cevop IS ' iştirak
1. suç: B -« Azmettiren (TCK 38)
B — Yordımdo Bulunon (TCK 39). zira Cye yokolondıgı takdirde kendisine ve

oilesine bokacogmı belirtmiştir. Ancak B. osli norm-yardımcı norm ilişkisi geregi
sadece ozmettiren olorak sorumlu tutulur. Yorgıtoy do en ogır iştirak şeklinin
uygulanacağını kabul ederek oynı sonuca uloşmoktadır.
b Yardımda Bulunon (TCK 39)
E — (E) her ne kadar anahtar tedarik etmiş ise de olay günü (C). (F) ve (b)
ile beraberdir. Şayet {E)'nin de eve girmesi ve icra hareketlerini gerçekleştir
mesi konusunda anloşılmış ise (E) sadece müşterek fail sıfatı ile (failligin şeriklige
nozoran önceliği ilkesi - daha ağır olan iştirak şeklinden sorumluluk) sorumlu
tutulacaktır. Eğer böyle bir anlaşma yoksa. (E) sadece onohtar temin ederek
suçun icrasına kotkıdo bulunuyorsa yardımda buiunondır (TCK 39).
(E) her ne kadar onohtar tedarik etmiş ise de olay günü anahtarı vermekten
vazgeçmiş ve bu iradesini diğer suç ortakiorına açıklamıştır. Yardımda bulunanın
işlenen suçton sorumlu tutulabilmesi için tedarik ettiği vosıto ile işlenen suç
orasında nedensellik bağının bulunması gerekir. Bu ihtimalde (E) işlenen suçtan
sorumlu tutulmayacaktır. Buna karşılık (E) müşterek fail sıfatını taşıyorsa gönüllü
vazgeçme hükümlerinden yararionabifmesi için suçun işlenmesine engel olması
gerekmektedir (TCK 41). Müşterek faillik için de icra hareketlerinin boşlaması
gerekir. Oloydo böyle bir duruma rostlonmamoktadır.
C + F — Müşterek Fail (TCK 37) (hırsızlık)
Burado C, B’nin teklifini kobul edip b. E ve F ile onlaşmosının iştirokteki sta

tüsünün de belirlenmesi gerekir. 6, Cyi ozmettiriyor, B'nin hiç haberi yok Cde D.
E ve Pyi ozmettiriyor. Burada Cde azmettirendir. Amo iki ozmettirme olmosıno
ragmen ozmettirmeye azmettirme yoktur. Zira bu ilk azmettirenin bilgisi dahi
linde olsaydı olabilirdi. Oloydo böyle bir bilgi yok. dolayısıyla burada bağımsız iki
azmettirme hareketi vordır.
F Müstakil Foil (yogma)

(C) zc (F) 5 mifyon TL'yi bulamadıkları için imitosyon takılan almışlardır. Su
çun yasal tonımında belirli eylemin sınırları içinde kalmak kaydıyla suç işleme
kararından bazı sapmalar olması Kolinde birlikte suç işleme kararının bulunduğu
nu kabul etmek 9erekir. Ancak bu halde, önceden işlenmesi korarlaştırılan suç ile
ğerçekie$tirilen suç tipleri arasında bir nitelik farkının bulunmaması gerekir.
Olayda ise böyle bir nitelik forkı gerçekleşmiştir. Bu nedenle. F dışındaki ortak-
lor hırsızlıktan, F ise yağmadan sorumlu tutulocoktır.
2. suç: C + F — Müşterek Fail (TCK 37).
Her ne kadar (F). (E)’nin kollarından tutmuş ise de. bu hareketi ile fiil üze
rinde fonksiyonel bir hâkimiyet tesis etmiştir.
4. suç: (F), müstakil faildir. Öiğer suç ortoklorı. hırsızlık suçunun işlenmesi
sırasında ev sahibinin uyanması tehlikesi karşısındo ev sahibine cebir kullanılması
veya öldürülmesi hususunda bir onloşmayo varmamışlardır. Koldı ki; kararlaştırı
lan hırsızlık suçundan nitelik bakımından tamomen farklı başka bir suç doho iş
lenmiştir.
6. suç: Taksirle öldürme suçunun vorlığı halinde taksirle işlenen suçlarda

iştirak hükümleri uygulanmaz. Her bir foil kendi kusuru oranında gerçekleşen
neticeden sorumludur. Her failin cezası kendi kusuruna göre oyrı ayrı belirlenir
(TCK 22/5). Olası kastla öldürme suçunun varlığı halinde, (£>) ve (G) orosındo
müşterek suç işleme karon bulunmadığı için her biri müstakil fail olarak sorumlu
tutulur.
il. suçlarda P. ft ve S -» Müşterek Fail (TCK 37). Zira L'yi kurtarmak için
birlikte hareket etmişlerdir.
14. suç: y — Azmettiren (TCK 38)
V- Foil
Z — (biliyorsa) ’/ardımda Bulunon (TCK 39). Bilmiyorsa taksirle veya olası

kast ile iştirak olmayocağı için sorumlu olmaz, doktrinde olosı kastla iştiroki
kabul eden görüşler de vardır. Burado azmettiren kabulleniyorsa, sorumlu oloca-
ğı düşünülebilir.
Cevap ZV • Suçların içtimai
1. suç: o ve b: Hırsızlığın bina içinde yapılmış olması dolayısıyla, oyrıca

konut dokunulmazlığı ihlal suçundan ötürü ceza verilip verilmeyeceği sorusu bu
rado ele alınmalıdır. Büroda ''bina içinde" teriminin, konut dokunulmazlığı suçunun
SO Ceza Hukuku Ratik Çalişmaian
da biledik suç çerçevesinde suçun nitelikli hali olorok ayrıca cezalandırılmoyoca-

ğinı ifade ettiği düşünülebilirdi. Bugün için. 5560 s. k. ile eklenen TCK 142/4
hükmü korşısında bileşik suç hükümleri uygulanmayacak, fail her iki suçtan ayrı
oyrı cezalandırılacoktır. dolayısıyla hırsızlık suçunun konutta işlenmesi nitelikli
hal olarak sorumluluğu, konut dokunulmazlığı do ihlal edilerek işlenmişse oyrıca
bundan da sorumluluğu gerektirmektedir.
«. F'nin eylemi sonrodon yağmaya dönüştüğünden ayrıca hırsızlıktan ceza-

landırılmayacok. sadece yağmadan cezalandırılacaktır. Cezalandırılmayan önceki
fiil.
yogma suçu bileşik suçtur (TCK 42). Cebir ve hırsızlık yagmo suçunun unsu
runu oluşturmaktodır. Ayrıca konutto işlenmesi yagmo suçunun nitelikli holini
oluşturmaktadır. Bu yönüyle de (nitelikli halini oluşturmosı dolayısıyla do) yogma
suçu bileşik suç niteliğindedir. Yani fail konut dokunulmozlıgını ihlal suçundan
ötürü ayrıca cezalandırılmayacaktır.
4. suç: (F), kasten öldürme suçunun nitelikli şekli (TCK 82/1-h) + yagmo (TCK
148) suçiorının ikisinden de sorumlu tutulorok, ayrı ayrı ceza uyguionır.
Z vc S. suç: (C) ve (F) hem kasten yorolamo (TCK 86) hem de taksirle öl
dürme (TCK 85) suçlarından sorumlu tutulacaktır.
6. suç: a'doki trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu (TCK 179/2), somut
tehlike suçudur. Suçun oluşması için bir zaror dogması aranmaz. Suç. kora ulaşım
oracının başkalarının boyat, sa^ık veyo molvorlıgı oçısındcm tehlikeli olabilecek
şekilde sevk ve idare edilmesi ile tamomlanır. Fakat bu fiilden dolayı bir zaror
meydana gelirse, aracı sevk ve İdare eden kişi, fiilin sebebiyet verdiği netice
oçısındon kast veya toksirine göre cezalandırılır. Meydana gelen ölüm neticesi
oçısındon somut oloyo göre (t>) ve (S)'nin kasten (muhtemel kast) yahut taksirle
hareket ettiği söylenebilir. Kasten veya taksirle öldürme suçu bir zarar suçudur.
Zorar suçiorına ilişkin norm, tehlike suçlarına ilişkin norm karşısında asli norm
dur. Asli norm-yordımcı norm ilişkisi gereğince (t>) ve (G) sadece olası kastla
öldürme (TCK 81, 21/2) ya do taksirle öldürme (TCK 85) suçundan sorumlu tutu-
locoktır. TCK 179/2 yardımcı norm olup, (D) ve (G)’nin ayrıca bu maddede düzen
lenen suçton doloyı ceza sorumluluğuna gidilmez. bir göriif ise, fikri içti
ma hükümlerinin (TCK 44) uygulonması gerektiğinden yola çıkarak aynı sonuca
uloşmoktadır.
12. suç: Yogma. bileşik (mürekkep) suçtur (TCK 42). Tehdit (TCK 106)
yogma suçunun unsurunu oluşturmaktadır.
13. suç: Zincirleme suç hükümleri (TCK 43/2) uygulanır. Tek bir fiil ile bir
den fozlo kişiye karşı hakaret edilmesi halinde, her bir moğdur bokımındon ayrı
oyrı hakaret suçu oluşursa da, TCK 43/2 gereğince "oynı neviden fikri içtima" da
denilen bu durumda, foil hokkındo tek cezoyo hükmedilecek ve fakat cezası artı
rılacaktır. Konunumuz bu holi fikri içtimo hükmünde düzenlemeyip, zincirleme
suç hükümlerine tabi tutmuştur.
Cevap V * Ceza Sorumluluğunu Kaldıron veyo Azaltan Nedenler
(B); îki yıl önce geçirdiği trofik kazasında konuşma \ıe, duyma yeteneğini
kaybetmiştir. Sağır-dilsizliğin kusur yeteneğini etkileyen bir neden olorok kabul
edilebilmesi için yo doğuşton olması yo do kişinin küçük yaşta bu yeteneği kay
betmiş olması gerekir, öoloyısıylo (B) hakkında sağır-dilsizlere ilişkin sorumluluk
rejimi (TCK 33) uygulonomoz.
1. suç bakımından haksız tahrik hükümlerinden (TCK 29) yorarlanamaz. Her

ne kodar (A) kendisi ile evlenmemiş olsa bile (A)'nın bu tutumunu haksız olarok
nitelendirmek mümkün değildir.
3. o.) ve b) suçlarda hukuko uygunluk nedeni olorok meşru savunma düşünü

lebilir. Konunumuz (TCK 25/1) molo karşı hoksız soldırılordo do meşru sovunmo
kobul etmektedir. Ancok sovunmanın soldırı ile orantılı biçimde olması, yani sal
dırıyı bertorof edecek ölçüde olmosı meşru savunmanın temel koşuludur. Malvor-
lığı soldırıya uğrayan (A), oncok bu saldırıyı etkisiz kılocok ölçüde bir davranış
gerçekleştirdiği tokdirde meşru sovunmo hukuko uygunluk nedeninden yorarionır.
Aksi holde sınırın oşılması hükmünün (TCK 27) uygulanması gerekir. Sınırın aşıl-
mosı kobul edilse bile, sınırın oşılması mozur görülebilecek bir heyecon, korku
veya teloşton ileri geldiğinden failin cezoiondırılmosı söz konusu olmaz, dolayı
sıyla oloyımızdo cezolondınimosı gereken bir fiilden bahsetmek mümkün değildir.
10. suç bokımındon kusurluluğu etkileyen bir neden olorok haksız tahrik hü
kümleri (TCK 29) uygulonabilecek midir? (L) zihinsel engellidir ve evi kirletmiştir.
Akıl hostolarının fiillerinin haksız tohrik oluşturup oluşturmoyocoğı doktrinde tar
tışmalıdır. Bir görüşe göre, kusur yeteneğine sahip olmoyon küçük ve akıl hastaları
nın fiilleri hoksız soyılmaz. Çünkü bu kimseler gerçekleştirdikleri davranışın hoksız-
lık teşkil ettiği bilinci ile hareket etme yeteneğine sahip değillerdir, diğer bir görü
se göre; fiilin haklı veyo haksız olması ile fiili gerçekleştiren kimsenin, dovronışının
haksızlık teşkil ettiğinin bilincinde olmaması foklı şeylerdir. Bu kişiler her ne kodor
gerçekleştirdikleri dovronışın haksızlık teşkil ettiğinin bilincinde olmomoiarı nede
niyle sorumlu tutulmoz iseler de fiil haksız olmo niteliğini korur, dolayısıyla (C),
olayda koşulları varsa hoksız tohrik hükümlerinden (TCK 29) yararlanabilir.
S2 Ceza Hukuku Ratik Çalişmalan
10a. suç bakımından, çocuğun korunmosı bokımındon Medeni Kanun hüküm

lerinin icrosı nedeniyle, eylemin hukuko uygun olobilecegi düşünülebilirse de.
oloydo bu hukuka uygunluk sebebinin koşullan gerçekleşmemiştir.
(F) henüz 18 yoşını tamamlomış değildir. Fiili işlediği sırodo 15 yaşını dol
durmuş ve fokot henüz 18 yaşını tomamlomomış kişilerin işledikleri fiilin hukuki
onlom ve sonuçlarını kovromo yeteneğine sohip olmakla beraber irade yetenekle
rinin yeterince gelişmemiş olduğu kabul edilmiştir. Bu nedenle üçüncü dönem yoş
küçüklerinin (15-18) cezosındo belirli orondo indirim yopılmosı öngörülmüştür
(TCK 31/3). Fiili işlediği sırodo 18 yoşını doldurmamış kişiler hokkındo cezo moh-
kûmiyetinden degan hak mahrumiyetleri uygulonmoz (TCK 53/4).
(P), (R), (S): 11. suçlar bokımındon kusurluluğu ortodon kaldıran bir neden
olon üçüncü kişi yororıno zorunluluk holi söz konusudur. (P). (ft), (S); (L)'nin yoşo-
mınc yönelik tehlikeyi ortodon kaldırmak amacıyla (C)'nin konutuno kopıyı kırorok
girmişlerdir, üoloyısıylo (P), (ft), (5)^0 bu suçiordon dolayı cezo verilmeyecektir
(TCK 25/2). Aksi holde, yoni konuta girip (L)‘yi kurtormomalorı halinde kendileri
yordım ve bildirim yükümlülüğünün yerine getirilmemesi (TCK 98) suçunu işlemiş
olocaklordır.
(Ş): 13. suç bakımından haber verme hakkı (TCK 26/1) hukuko uygunluk
nedeninden yororlanomoz. Çünkü olay ile kullonılon ifadeler orosındo fikri bir
baôntı yoktur.
(y), (V): 14. 3uç bokımındon kusurluluğu etkileyen bir neden olorak hoksız
tahrik hükümlerinden (TCK 29) yororlonırlor. (y), (A)‘nın kızıdır ve bobasını öl
dürdüğü için (F)'den intikam olmok istemektedir. Yine oynı şekilde (F). (V)’nin kız
kardeşini iğfal etmiştir. Hiddet ve elemin etkisinde olmok şartıyla haksız tohrik
hükmünden yararlanır.
Cevap VI « Faillerin Sarumlulugu
(C): boho önce işlediği bir suç nedeniyle hakkında önödeme yoluna başvu
rulmuş ve belirlenen miktarı merciine süresinde ödemiştir. Önödeme holinde
ortada bir mohkûmiyet koron bulunmodıgı için, doho sonro işlenen suçlor bakı
mından tekerrür hükümleri uygulanmaz; erteleme hükümlerinin uygulanmasına
engel bir durum yoktur.
(&): Ooho önce işlediği bir suçtan dolayı aldığı adli paro cezosı ödenmemesi
nedeniyle hapse çevrilmiştir. Hükümlü, tebliğ olunan ödeme emri üzerine belli
süre içinde adli para cezasını ödemezse. Cumhuriyet savcısının karon ile öden
meyen kısmo korşılık gelen gün miktorınco hapsedilir. Ancok odli para cezası
Çözümlü Örnek Olaylar S3
yerine çektirilen hopis cezası süresi üç yılı geçemez. Hükümlü, hapis yattığı gün
lerin dişindeki günlere karşılık gelen parayı öderse hapisten çıkarılır. Adli pora
cezasından çevrilen hopsin infozı ertelenemez ve bunun infazında koşullu salı
verme hükümleri uygulonmoz. Hapse çevrilmiş olmasıno ragmen hak yoksunlukları
bakımından esos olınocok olon adli para cezasıdır. (T<?K 52. C6TİK 106). Burada
dikkat edilmesi gereken husus, adli para cezosının ödenmemesi halinde hükümlü
hakkında hapis cezası verilmemekte, hükümlü tozyiken hapsedilmektedir. Dolayı
sıyla esoâ olınocak olan adli para cezasıdır. Adli para cezosı varlığım korumakta
dır. Adli pora cezası doha sonro işlenen suçlor bakımından erteleme engeli değil
dir (TCK 51). (D)’nin daho önce işlediği suç taksirli ise, olayda kasten işlendiği
suçlar bakımından tekerrür hükümleri uygulanamaz. Buna karşılık (D)‘nin doha
önce işlediği suç kasıtlı ise ve olaydaki suçlar tekerrür süresi içinde işlenmiş ise
tekerrür hükümleri uygulanır (TCK 58).
(E); Başlangıçta çocuğu olmayon A torafından evlat edinilmiş bir kişidir.

Olayda (E), (A)'nın evlatlığıdır. Hırsızlık suçunun evlat edinen aleyhine işlenmesi
şahsi cezasızlık nedenidir. Olayda (E), işlediği hırsızlık suçundon sorumlu tutul-
moyacaktır (TCK 167/î-b) (c’nin hayotta olması varsayımında elbette). Ancok
söz konusu şahsi cezasızlık nedeninden diğer suç ortaklan yororlonomaz.
(P); 18 yaşındodır; doha önce işlediği kosıtlı bir suçton dolayı 5 ay hopis ce
zası almış, cezası ertelenmiştir. İşlediği suçtan dolayı 3 yıl (18 yaşını doldurmuş
kişiler için 2 yıl) veya daho oz süreyle hapis cezosıno mahkum edilen kişinin ce
zası ertelenebilir. Cezosı ertelenen hükümlü hakkında 1 yıldan az ve 3 yıldan
fozlo oitnamok üzere denetim süresi belirlenir. Oloydo denetim süresi 1-3 yıl
orası olobilir (TCK 51/3). Olayda (F) tarofındon kasten işlenen suçlar vardır. (F),
olaydaki suçları denetim süresi içinde işlemiş ise ertelenen cezanın tamamen
veya kısmen İnfaz kurumundo çektirilmesine karar verilir (TCK 51/7). (F)’nin
daha önce işlediği suç kasıtlı olduğu ve 5 oy hapis cezası aldığı için ertelenme
engelidir (TCK 51/1-a). Bu nedenle olayda işlediği tespit edilen suçlardan moh-
kûm olması holinde cezası ertelenemeyecektir.
18 yaşını doldurmamış kişilerin işledikleri suçlar dolayısıyla tekerrür hüküm

leri uygulanmaz (TCK 58/5). Öoloyısıyla (F)'nin daha önce işlediği suç ve olayda
işlediği suçlar tekerrüre esas teşkil etmez.
S4 Ceza Hukuku Ratik Çalışmaları
OLAY 7
(lû)fnşu Kizı)^
GiS! Ksst. Teşebbüs. Ztnofieme Sue. (Müşterei FuJli). Tehhie - Sua.

Suç, Fh' Içtnna. Zıno/ietne Suç. Bêşıi Suç. f^suf Yetefief nı ya da ^'tadoı^
Kdeiraa Oeçicı l^detder. h^sıs Tahfi. Kdtuu Hid^m/aun Yetme Getıtdmesı. Meşru Sa-
vurtoıa. Caroıit&sel Strnd' Suç
*y'
Komşusunun kızı K istetmek için ğönderen A, olumsuz yanıt verildiğini du
yunca alkol olır ve, şehirde doloşmoyo çıkar. Bu orada ocıktıgını anlayan A, bir
şeyler yemek için bir lokontoya gider. Lokonta sahibi L. oşırı olkollü olon A'nın,
müşterilerini rahatsız edeceği gerekçesiyle talebini geri çevirir. Bunun üzerine
iyice sinirlenen A. üzerinde taşıdığı ruhsatsız silahıyla lokontanın içinde rasgele
oteş etmeye boşlar. Olayda biri gorson iki kişi ölür ve on kişi yaralanır. Oğlunun
başına gelenlerden K'nın çilesini sorumlu tutan anne B, K'nın birçok erkekle do
laştığını ve beraber olduğunu, annesi M'nin de buna ses çıkarmadığını etrafa
söyler. Bunu öğrenen K'nın babosı N ve kardeşi P. dükkânlarının önünden geçen
B'nin etrafını çevirirler. N tutar. P vuracakken olay yerinden geçen polis memuru
T. P'nin elini tutar ve vurmasını engeller. P'nin vurmakta ısrar etmesi üzerine T.
P'ye karşı güç kullanır ve onu etkisiz hale getirir. Meydono gelen oioy sebebiyle
meşhur olan L'nin lokontosının kasasından birkoç defo para çalınır. L bir gece
evden tüfeğini alıp lokantonın üst katında beklemeye başlar. Gece geç saatlerde
Z anahtarla kopıyı açar, kasaya yönelir ve kasayı oçmoya çalışırken L "dur kıpır
dama" diyerek Z'yi ikaz eder. Z hiçbir şey almadan ve mukavemette bulunmadan
kaçmaya çalışırken L arkasından ateş edip sol gögüs bölgesinden yarolor. Z am
bulansla hastaneye götürülürken ambulans kozo yapar ve Z aldığı dorbe sonucu
beyin kanamosındon ölür; ambulans şoförü Ş yaralanır. O sırodo olay yerinden
geçmekte olan R, polisle ugraşmomak için herhangi bir şey yapmaz ve olay yerin
den uzokloşır. Öoha sonra hastaneye kaldırılan Ş. doktor b'nin geç müdahole
etmesi ve ameliyatı zomanında yapmaması nedeniyle yaşamını yitirir.
33 SÛHF 2033-2004 Öğretim Yılı Ceza Hukuku Genel Hükümler 0er& Bütünleme Sınavı
Çözümlü Örnek Olaylar S5
CEVAPLAR
Cevap I - Suçlar
1. o) A — Kamu; Genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulması (TCK 170/1-c)
b) A — îki Kişi; Kösten öldürme (TCK 81)
(A), rosgele Qte$ ettiği için olası kostlo horeket etti^ söylenebilir (TCK 21/2)
e) A — On Kişi; Kasten yoralomo (TCK 86)
Silohla işlenmesi / cezayı ortıron n.h. (TCK 86/3-e)
Kasten yaralama suçunun olosı kastla işlendiği söylenebilir (TCK 21/2). Olası
kastta sorumluluk neticeye göre belirlenir. Bu nedenle kösten yoralomo suçu
oluşmuştur.
d) A — Komu; (6136 sy. Konuna Muhalefet 13)
2. a) B — K; Hakaret, bir kimseye onur, şeref vz saygınlığını rencide ede

bilecek nitelikte somut bir fiil isnat edilmesi (TCK 125)
b) B -« M; Hakaret, bir kimseye onur, şeref ve saygınlığını rencide edebile

cek nitelikte somut bir fiil isnat edilmesi (TCK 125)
Alenen işlenmesi (TCK 125/4). Aleniyet için oronon temel kriter; fiilin, ger
çekleştirildiği köşullor itibarı ile belirli olmayan birden fazla kişi tarafından
olgılonobilir olmasıdır.
3. M + P — 6; Kösten yaroloma (TCK 86)
4. T — P: Kasten yoroloma (TCK 86).
5. a) Z— L; Hırsızlık (TCK 141)
Bina içinde muhofaza altına alınmış olan eşya hokkındo / cezayı artıron n.h.
(TCK 142/2-h)
Molın değerinin oz olması halinde / cezayı ozoitan n.h. veyo cezasızlık sebe
bi (TCK 145). Ancak mal henüz olınmodıgındon, oloyımızdo uygulanması söz konu
su değil. Bununla beraber, teşebbüs Kolinde kolon suçlarda, bu hükmün uygulanıp
uygulonm oyacağı tortışmolıdır.
b) Z -> L; Konut dokunulmozlıgını ihlal (TCK 116)

£6 Ceza Hukuku Ratik Çalişmalan
Ğece vûkti işlenmesi / cezoyı ortıron n.h. (TCK 116/4)
6. L -» Z. kastına göre. Kösten öldürme (TCK 81) veyo Kösten yaralama

(TCK 86)
Kasten yorolama suçunun silahla işlenmesi / cezayı artıran n.h. (TCK 86/3-e)
Oloydo ombulonsın kaza yopıp (Z)'nin ölümüyle (L)'nin fiili orosındo nedensel
lik bağı bulunmoktoyso do, gerçekleşen sonuç foile isnot edilemez. Foilin yoptıgı
hareket korunon hukuki değer açısından tehlike yorotmoklo beraber, ortaya
çıkon netice bu tehlikenin sonucu olarok değil, tesodüfen foilin fiili ile boôntı
içinde gerçekleştiğinden netice faile objektif olarak isnat edilemez. Ancak foil
gerçekleştirdiği kısımdon sorumludur (Atipik olarok ortoyo çıkan başko bir oloyın
neden olduğu neticeden foilin sorumlu tutulmosı düşünülemez). Bu durumdo L'nin
kostı yoroloma olduğû tokdirde yarolomadon, öldürme olduğu takdirde ise kösten
öldürmeye teşebbüsten sorumlu tutulmosı gerekmektedir.
7. Ş — Z; Taksirle öldürme (TCK 85)
8. R Ş; Vardım veyo bildirim yükümKilü^nün yerine getirilmemesi (TCK 98)
Burado R'nin yordım veyo bildirim yükümlülüğünün yerine getirilmemesi ne

deniyle Ölüm meydono gelmemiştir. Zaten Ş’yc boşkolorı torofındon yordım edil
miş ve hostoneye kaldırılmıştır. Bu nedenle R’nin yükümlülüğünü yerine getirme
mesi ile Ş'nin ölümü orosındo nedensellik bogını oromoyo, doloyısıylo objektif
isnodiyete de gitmeye gerek yoktur.
9.0— Ş; İhmal suretiyle kasten öldürme (TCK 83)
(b), konun hükmü dolayısıyla garantördür. Zomonındo müdahale etmemek

konusundo kostı bulunduğu tokdirde, ihmali dovronışlo kösten öldürmeden doloyı
sorumlu tutulur (TCK 83/2-a).
1. suç: ödeki suç bokımındon olası kastto sorumluluğun neticeye göre belir
lenmesi nedeniyle kasten yoroloma suçu oluşur ve teşebbüs hükümleri uygulana-
moz. Olası kost söz konusu olduğu için lokontoda bulunon ve kurşun isabet etme
yen kişiler oçısındon kasten öldürme suçunun teşebbüs aşomosındo kaldığı söyle
nemez. Çünkü olosı kostto öngörülüp, kobullenilen neticelerin gerçekleşmemesi
halinde teşebbüs hükümleri uygulanmaz.
yorgıtoy'ın hakim görüşü de olosı kastto foilin sorumluluğunun meydono ge

len neticelere göre belirlenmesi yönünde olmoklo berober, aksi yönde bir koran
da bulunmoktodır.
3. suç: Polis memuru (T)'nin {P)'nin elini tutarak vurmosını engellemesi ne
deniyle (P) icra hareketlerini bitirememiş ve kösten yorolomo suçu teşebbüs
aşomosındo kalmıştır (TCK 35).
5. suç: Öoho önceki hırsızlık fiilleri (Z) tarafından işlenmişse zincirleme suç
hükümleri (TCK 43/1) uygulanacaktır. Fakat son fiil teşebbüs oşamosında kalmış
tır. Fiillerden birinin teşebbüs oşamosındo kalması zincirleme suç hükümlerinin
uyguionmosıno engel değildir. Buna korşılık. doha önceki hırsızlık fiillerini (Z)
işlemiş değil ise, (L)'nin ikazı üzerine herhangi bir şey olomadon koçtığı için hır
sızlık suçu teşebbüs oşamosındo kolmıştır (TCK 35).
6. suç: (L) öldürme kastı ile hareket etmiş ise, icra hareketleri tomamlan-
moklo berober ölüm neticesi ile kendi eylemi orosındo nedensellik boğı bulun-
moktoysa do, sorumluluğu kösten öldürme suçuno teşebbüsten dolayı olacoktır.
Burado meydana gelen bir zorar bulunduğundan ve bu zorar do oğır olduğundon.
cezosınır» buno göre tayin edilmesi gerekmektedir (TCK 35).
Cevap izi • iştirak
3. suç: N + P - Müşterek Foil (TCK 37).
Her ne kadar (N), (B)‘yi tutmuş ise de. bu hareketi ile fiil üzerinde fonksi
yonel bir hâkimiyet tesis etmiştir.
1. suç: o'daki genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulması suçu (TCK 170/1-
c). somut tehlike suçudur. Suçun oluşması için bir zorar dogması aronmaz. Suç;
başkolorının hayatı, sağlığı veyo malvarlığı bokımındon tehlikeli olocok biçimde
yohut kişilerde korku, koygı veyo panik yorotobilecek torzdo silohlo oteş edilme
si ile tomamlonır. Fokat bu fiilden doloyı bir zoror meydana gelirse; silohlo oteş
eden kişi, fiilin sebebiyet verdiği netice açısından kast veya teksirine göre ce-
zolondırılır. Meydono gelen ölüm ve yorolomo neticesi oçısındon somut oloyo
göre (Â)
*nın olası kastla hareket ettiği söylenebilir. Öldürme ve yorolomo suç-
lorı birer zoror suçudur. Zoror suçlorıno ilişkin norm, tehlike suçlorıno ilişkin
norm korşısındo asli normdur, z^sli norm-yordımcı norm ilişkisi gereğince (rt)
sadece olosı kostlo öldürme (TCK 81, 21/2) ve olası kastla yorolomo (TCK 86.
21/2) suçlarından sorumlu tutulacaktır. TCK 170/1-c yardımcı norm olup.
(A)'nın oyrıco bu maddede düzenlenen suçton doloyı ceza sorumluluğuna gidil
mez. biffcr bir görü; ise, failin tek fiil ile farklı suç tiplerini meydono getir
miş olması doloyısıylo fikri içtima hükümlerinin (TCK 44) uygulonmosı gerekti
ğinden yolo çıkorok oynı sonuco ulaşmaktadır.
Ceza Hukuku Ratik Çalişmalan
Bunun dışında; b ve c'deki suçlar bokımındon zincirleme suç ve fikri içtimo hü
kümleri uygulonomoz. Çünkü hem forklı kişilere karşı işlenmiştir (TCK 43/1) hem de
değişik kişilere karşı işlenmiş olsa dahi birden fozlo defo ateş edildiği için fiil tekliği
söz konusu değildir (TCK 43/2). Kaldı ki; kasten öldürme ve kasten yoroloma suçu
söz konusu olduğu için TCK 43/3 zincirleme suç hükümlerinin uygulanmasına engel
dir. Keza tek fiil olmadığı için fikri içtima hüKimleri de uygulanamaz. Buna göre;
oloydo. (A) ölen kişi sayısınca kasten öldürme suçundan ve yorokınan kişi sayısınca
kösten yaralama suçundan sorumlu tutulacak ve ayrı ayrı cezolondırılocaktır.
2. suç: o ve b'deki suçlar bakımından aynı neviden fikri içtima söz konusu
dur. Tek bir fiil ile birden fozlo kişiye karşı hakaret edilmesi halinde, her bir
mağdur bakımından ayrı ayrı hakaret suçu oluşur. Ancak kanuni düzenleme (TCK
43/2) olarak bu içtimo şekli bakımından zincirleme suç hükümlerine göre sorum
luluk belirlenecektir. Bu nedenle fail tek suçton sorumlu tutuiocak, fakat verile
cek cezo artırılacaktır.
5. suç: baha önceki hırsızlık fiilleri (Z) tarafından işlenmişse zincirleme

suç hükümleri (TCK 43/1) uygulanocoktır. Fakat son fiil teşebbüs aşamasında
kalmıştır. Fiillerden birinin teşebbüs aşomosındo kalması zincirleme suç hüküm
lerinin uygulanmasına engel değildir.
Hırsızlığın bina içinde yapılmış olmosı dolayısıyla, ayrıca konut dokunulmazlı

ğı ihlal suçundon ötürü ceza verilip verilmeyeceği sorusu büroda ele olınmolıdır.
Burada "bina içinde" teriminin, konut dokunulmazlığı suçunun da bileşik suç çer
çevesinde suçun nitelikli hali olarak ayrıca cezalandırılmayacoğını ifade ettiği
düşünülebilirdi. Bugün için, 5560 s. k. ile eklenen TCK 142/4 hükmü karşısında
bileşik suç hükümleri uygulonmoyacak, fail her iki suçtan oyrı ayrı cezolondırıla-
coktır. boloyısıylo hırsızlık suçunun konutta işlenmesi nitelikli hal olarak sorum
luluğu. konut dokunulmazlığı da ihlol edilerek işlenmişse oyrıca bundon do sorum
luluğu gerektirmektedir.
Cevap V * Cezo Sorumluluğunu Keldıren veyo Azaltan Nedenler
(A): (A) oioy esnasında sarhoştur. Suç işlemek için duyulan cesareti pekiş
tirmek yo da suç işlemekte duyulan tereddüdü ortadan kaldırmak için olkol alın-
mosı halinde isteyerek (ihtiyari) sorhoşluk söz konusudur. Keza, kişi herhangi bir
suç işlemeyi kastetmediği halde isteyerek alkol almış ve bu maddenin etkisinde
iken suç işlemiş ölebilir. Bu durumdo. kişinin kusur yeteneğinin olduğu kabul edi
lir. Oloydo (A), kendisini bu durumo isteyerek soktuğu için, isteyerek olunan
sarhoşluğûn etkisi altındoyken işlediği suçtan dolayı A'nın kusurluluğu ve ceza
sorumluluğu üzerinde herhangi bir etkisi bulunmomoktadır (TCK 34/2).
Çözümlü Örnek Olaylar ss
Ayrıca (A). 1. suç bakımından hoksız tahrik hükümlerinden (TCK 29) yoror-
lonamaz. Çünkü (L^nin (A)‘nın tolcbini geri çevirmesi haksız bir davranış olarok
nitelendirilemez.
(B): 2. suç bakımından hoksız tahrik hükümlerinden (TCK 29) yororlanamoz.

Çünkü (K)'nın istenmesi üzerine olumsuz yanıt verilmesi haksız bir davranış ola
rak nitelendirilemez.
(N) ve (P) 3. suç bakımından haksız tohrik hükümleri uygulonabilir (TCK

29). Eylemin teşebbüs aşomasındo kalmış olması haksız tahrik hükümlerinin uy
gulanmasına engel değildir.
(T): 4. suç bokımındon polis memuru (T)'nin fiili hukuka uygundur. Bir suçun
işlenmesini önlemek cunocıylo (P)'yi güç kullanarak etkisiz hole getirmiştir. “Kanun
hükmünün yerine getirilmesi" (Polis Vazife ve Salahiyet Konunu ve diğer mevzu
at) hukuka uygunluk nedeni vardır (TCK 24/1).
(L): 6. suç bokımındon meşru savunma hukuka uygunluk nedeni uygulonamaz.

Çünkü (L)'nin ikazı üzerine (Z) mukovemette bulunmodon koçmayo çolışmıştır.
dolayısıyla mala yönelik olarak devam eden bir saldırıdan söz etmek mümkün
değildir. Mala yönelik saldırı sona ermiştir (TCK 25/1).
Burado konun hükmü yerine getirilerek (CMK 90) hukuka uygunluk sebebin
den yarorlanmok da söz konusu değildir. Herkesin yakalama yetkisini kullonma-
sında silah kullanma yetkisi verilmemiştir.
L hokkındo hoksız tohrik hükümlerinin uyğulonmosı mümkündür.
Ş bakımından zorunluluk hali düşünülebilir.

OLAY 8
(Arazi Sının)^
f-kdefte Sapma. Nebcesı Sebebime Ağnâfm-'i Suç, Olan Kast, Teşebbüs. ^>fai (Mi/jtef^
Külli, Aamettifme. yareim Eme). Zmculeme Suç, İçtima. Rleşi Suç. Haks/z Tabii,
hlakha Kullanıbnası, Basm Yoluyla SuÔf. Kteleme. Teierrw. Oıei Af. Şüpheden
Saai Yaraılanır Siesi. Mdm Değermm
Â ile B orazi sınırı nedeniyle kovga etmektedirler. Toraflor karşılıklı olarok

birbirlerine taş atmaktadırlar. Atılan toşlardan biri toraflon oyırmoyo gelen
Cye isobet eder. C boş ma isabet eden toş sonucu beyin kanamosından ölür. An
cak oloya neden olon taşın kimin tarafından atıldığı tespit edilemez. Yerel bir
gazetede olayla ilgili olarak Û açgözlüler diye bir yazı yazar.
H, torlado hayvan otlatan 14 yaşındaki I'nın ağzını basamak ve, boynunu

sıkmak suretiyle etkisiz hale getirdikten sonra tecavüz eder. Kendisinin yaptığı
nın ögreniimemesi için de lyı boğmak suretiyle öldürür. Oaho sonra hırsızlık
süsü vermek amacıyla I'nın kolundoki sohte bileziği alır. Olayın ortoyo çıkmosın-
dan sonro H tutuklonır ve hakkında davo açılır.
I'nın bobası ft. iki ogluno (İ ve J) H'yi öldürmelerini ve aile şereflerini kur
tarmalarını söyler, buruşma gününü öğrenen î ve J. G'den aldıkları iki silahla
odliyede pusu kurorlar. H arobadon inip odliyeye doğru yürürken İ'nin silahından
çıkon bir kurşun H'ye isabet ettikten sonra yanında yürüyen Eye de isabet eder.
Olayda H ölür E ise yarolonır. İ ve J arabalarına binerek uzaklaşırlar.
Bilgiler:
(A): baha önce işlediği bir suç nedeni ile mohküm olduğu cezo ertelenmiştir.
(i): baha önce işlediği bir suçtan doloyı aldığı 3 yıl hapis cezasının cezae
vinde iken çıkan af kanunu ile 1 yıla indirilmesi üzerine serbest bırakılmıştır.
(ft): îşledigi bir suçtan dolayı hökkındö açılmış olan ceza davası devam et
mektedir.
SÛHF 2<n3-2QO4 Öğretim Yılı Ceza Hukuku Genel Hükümler Dersi ArtsI Smsvı
CEVAPLAR
Cevap I - Suçlar
1. o) A — B, Kösten yorolomo (TCK 86)
b) B -• A; Kösten yaralama (TCK 86)
2. A + B C. Kasten yaralama (TCK 86)
Suçun olosı kastla işlendiği söylenebilir (TCK 21/2). Hedefte sapma ko
nusudur. Ancak atılan taşın başına isabet etmesi sonucu (C) beyin kanamasından
ölmüştür (neticesi sebebiyle ağırlaşan suç. TCK 87/4). Bu durumda. A ve B'nin
meydana gelen ölüm neticesinden sorumlu tutulabilmesi için, bu netice bakımın
dan en ozındon taksirle hareket etmeleri gerekir. Taşın büyüklüğüne ve otış hız
ve mesofesine göre, meydono gelen neticenin öngörülebilir bir netice olduğu
düşünülebiliyorsa, sorumluluk netice sebebiyle ağırlaşmış öldürme suçuno göre
belirlenecektir.
Olayda (C)'ye isobet eden taşın kim torofından otıldığı tespit edilememiştir.
A ve B orasında birlikte suç işleme koran olmadığı için iştirak hükümleri (müşte
rek foillik, TCK 37/1) uygulonomoz. Ancak bu holde "fiipheden samk yaraHemr
(in dubi» pna /•«»^"ilkesi gereğince A ve Byi teşebbüs oşamosındo kolon kösten
yorolomo suçundon sorumlu tutmak gerekir. Ancok burado şunu değerlendirmek
gerekir. Olosı kostto teşebbüsten dolayı cezo verilmez, dolayısıyla, oloydo fail
lerin olası kasttan dolayı cezolondırılmosı haksızlık teşkil edecektir. Gerçekten
de. normolde. bir kişi olosı kastla taşı otso ve sonuçta isabet etmese, netice
gerçekleşmediğinden, teşebbüs dolayısıyla do sorumluluk söz konusu oimoyocak-
tır. Bu nedenle, faillerden hangisinin isabet ettirdiği belirlenemediğine göre, her
ikisinin de sorumluluğunun olmayacağı şüpheden sanık yorarlonır kurolı gereğince
kabul edilmek gerekir.
3. d —• A + B; Hakaret (TCK 125)
Alenen işlenmesi (basın ve yayın yoluyla) / cezayı artıran n.h. (TCK 125/4)
4. H -» I; Çocukların cinsel istismarı (TCK 103)
Cinsel istismorın vücuda organ sokulması suretiyle gerçekleştirilmesi / ce

zayı artıran n.h. (TCK 103/ 2)
Cinsel istismorın cebir kullanılmak suretiyle gerçekleştirilmesi / cezayı or-

tıron n.h. (TCK 103/4)
S. Hî — I; Kasten öldürme (TCK 81)
Bir suçu gizlemek, delillerini ortodan kaldırmak amacıyla işlenmesi / cezayı

6. tf — I'nın Mirosçıtarı; Hırsızlık (TCK 141)
Kişinin ölmesinden yararlanarok cezayı artıran n.h. (TCK 142/2-a)
Bu nitelikli halin uygulonobilmesi için failin hırsızlık kastının, ölümden sonra

ortaya çıkması gerekir. Aksi halde foil, malı almak için mağduru öldürmüşse bu
durumda, 82/1-h gereğince nitelikli kasten öldürme suçunun yonısıro 148/3 uya
rınca yağma suçundan da cezalandırılır’^
Somut olaya göre; malın değerinin az olması l cezayı azaltan n.h. veya ceza-
sızlık sebebi (TCK 145). Yargıtay cezayı ozolton bu nitelikli halin uygulanabilmesi
için, '*daha çoğunu afabüme olanağı vorka> yalnızca ihtiyacı kadar vc değeri az
olan eyyanm ahnma^rni aramaktadır.
7. a) ft + i + J + S — H; Kasten öldürme (TCK 81)
Tosorlayorak işlenmesi / cezayı artıran n.h. (TCK 82/1-a)
Burado suçun töre saikiyle işlenmesi (TCK 82/1-j) düşünülebilir. Ancok töre
saiki ile öldürmelerden aile meclisi koranylo özellikle kız veyo kodınloro yönelik
cinoyetler onloşılmolıdır. Oloyımızdo ise (sözde) nomus saiki ile öldürme vardır
ve bu nitelikli hal olorok konunumuzdo düzenlenmemiştir^.
b) ft + i + J + 6 -» E. Kasten yaralama (TCK 86)
Silahla işlenmesi / cezayı artıron n.h. (TCK 86/3-e)
Kasten yaralama suçunun olası kostlo işlendiği söylenebilir (TCK 21/2). Olası
kostı netice belirler. Bu nedenle kasten yoralcuno suçu oluşmuştur. Olayda, he-
defte sapma söz konusudur.
8. i ve J ve & — Kamu; (6136 sy. Kanuno Muhalefet 13) Silohların ruhsatsız

olduğu ihtimolinde.
Cevap ZX * Teşebbüs
1. suç; a ve b’deki kasten yaralama suçları birbirlerine attıkları tokların

isabet etmemesi nedeniyle teşebbüs aşamasında kalmıştır (TCK 35).
Yenidünya. s. 57; Eker, s 151.

’’ Skz. Akbulut. Berrin; *5234 Sayılı Kanunda Ş:ddet ■<« İstanbul Sözleşmesinin TCK Açısından
Degerenc riimesi". Türkiye Adalet Akademisi Dergisi. Yıl 5. Ccak 2014/15. s. 157-158
T. suç: b'deki suç bakımından olası kastta sorumluluk neticeye göre belir
lendiğinden teşebbüs hükümleri uygulonomoz.
Yargıtay'ın hokim görüşü de olası kastta failin sorumluluğunun meydono ge

len neticelere göre belirlenmesi yönünde olmakla beraber, aksi yönde bir kararı
da bulunmaktodır.
2. suç: Burado. iştirak hükümleri (müşterek foillik, TCK 37/1) uygulanamaz.

Çünkü A ve B orosındo birlikte suç işleme koran yoktur.
7. suç: a) R — Azmettiren (TCK 38)
i + J - Müşterek Foil (TCK 37)
& — {biliyorsa) Yardımda Bulunan (TCK 39)
TCK 38/2 gereğince üstsoy ve altsoy ilişkisinden doğan nüfuz kullanılmak

suretiyle azmettirme söz konusu olduğundan, R'nin cezosı ortırılacaktır.
b) R. — belirli bir kişiye yönelik ozmettirmesi gerektiğinden ve Eye yönelik

fiile kotılma iradesi olmadıgındon dolayı azmettiren olarak sorumlu tutulamoz.
i + J -» E'nin yaralanması oçısındon İ ve J müşterek fail olorak sorumludur.
& — E'nin yoralonmasındo yardım eden olarak kabul edilemez. E'ye yönelik
fiile kotılma iradesi yok.
i ve 2. suç: Hedefte sapma söz konusudur. Burada bir görüse göre, fikri
içtima hükümleri uygulanmak gerekirse de. aynı suç tipleri ihlal edildiği için fork-
lı neviden fikri içtima hükümleri (TCK 44) uygulanamaz. Tek fiille aynı suçun
birden fozlo kişiye karşı işlenmesine ilişkin zincirleme suç hükümlerinin (aynı
neviden fikri içtimo) uygulanması düşünülebilir ise de kasten yorolamo olduğu
için TCK 43/3 hükmü buno engeldir, boloyısıylo 1 ve 2. suçlar bakımından failler
her bir suçtan dolayı ayrı ayrı cezalandırılocaklardır. Kanunumuz bu hali fikri
içtima hükmünde düzenlemeyip. zincirleme suç hükümlerine tabi tutmuştur.
İkinci görüse göre ise, olayda tek neticeli sapma vardır ve ceza hukukunda
mogdurun şahsıno göre ceza tayini söz konusu olmadığından, fail tek bir kasten
yoroloma suçundan sorumlu tutulocoktır.
3. suç: Zincirleme suç hükümleri (TCK 43/2) uygulanır. Tek bir fiil ile bir
den fazla kişiye karşı hakaret edilmesi halinde (oynı neviden fikri içtimo). her
bir mogdur bokımından ayrı ayrı hakaret suçu o!u$ur. Ancak bu durumda, faile
verilecek tek cezanın ortırılması gerekir.
4. suç: Cebir (TCK 108), çocukların cinsel istismorı suçunun nitelikli unsu
runu oluşturduğu (TCK 103/4) için bileşik söz konusudur (TCK 42).
4 ve 5. suç: Fail hem çocukların cinsel istismarı suçu (TCK 102/2) hem de
kasten öldürme suçunun nitelikli şeklinden (TCK 82/1-h) sorumlu tutulmalı ve
ayrı ayrı cezalandırılmolıdır.
7. suç: Oloyda, hedefte sapma (çift neticeli sapma) söz konusudur. Bu ko
nuda öğreti ve uygulamado farklı görüşler sovunulmaktadır.
Bir görüşe göre, fikri içtima hükümleri uygulanır (TCK 44). Bir fiil ile (fi
il sayısının tespitinde hareketi esas olon görüş) birden fazla farklı suç tiple
rinin oluşumuna neden olunmuştur. Olayda. (H)'ye karşı işlenen tamamlanmış
kasten öldürme suçu (TCK 81) ve (E)’ye karşı işlenen kasten yoralama suçu
(TCK 86) vordır. En ağır cezayı gerektiren suçtan dolayı ceza verilmesi ge
rekmekle birlikte. TCK 43 ve 44 arasında çelişkiye neden olmamak için, ger
çek içtima hükümleri uygulanmalıdır'’’. Cezalar açısından kıyas yapılamaz ve
TCK 61/son hükmü nedeniyle buna ilişkin düzenlemenin konunda açıkça yapıl
ması lüzumludur.
biâer görüse oöre. iki oyrı netice söz konusu olduğundan fikri içtima kural
ları uygulonamaz ve foil meydono gelen iki ayrı neticeden de sorumlu tutulur.
Cevap V « Ceza Sorumluluğunu Kaldıran veya Azaltan Nedenler
7. suçta Tasarlamoda haksız tohrik hükümleri uygulanabilir.
(Sözde) Namus saiki TCK'da ifade edilmediği için bu saike değer tanınamaz.
Olayda hiddet veya şiddetli elemin etkisiyle fiil işlenmişse haksız tohrik hüküm
leri uygulanabilir^. Töre saiki bokımındon ise somut olayda haksız tahrikin (TCK
29) koşullarının bulunmaması gerekir. Oloyımızdo haksız tahrik koşulları bulun
duğundan töre saiki nitelikli hali uygulanamoyacaktır.
(&): 3. suç bakımından hober verme hakkı (TCK 26/1) hukuka uygunluk ne
deninden yararlanamaz. Çünkü olay İle kullonılan ifadeler arasında fikri bir bağ-
lontı yoktur.
3T Özgenç. Genel Hükümler. 10. Baskı. 573-574.

31 Bkz. Akbulut. İstanbul Sozeşmesi. s 157-158.
Cevap VI « Faillerin Serumlulugu
(A): baha önce işlediği bir suç nedeni ile mahkûm olduğu ceza ertelenmiştir.
Cezası ertelenen hükümlü hokkındo 1 yıldan oz ve 3 yıldan fazla olmamak üzere
denetim süresi belirlenir. Oloydo denetim süresi 1-3 yıl orası olobilir (TCK 51/3).
Olaydaki suçlar kasten işlenmiştir. (A), olaydaki suçlorı denetim süresi içinde
işlemiş ise ertelenen cezanın tamamen veya kısmen İnfaz kurumunda çektirilme-
sine karar verilir (TCK 51/7). (A)‘nın daho önce işlediği suç kosıth bir suçsa ve
bu suçtan dolayı 3 aydan fazla hapis cezası almış ise erteleme engelidir (TCK
51/1-a). Buna karşılık taksirli bir suçsa veya kasıtlı bir suç olmakla beraber aldı
ğı ceza 3 aydan az ise erteleme engeli değildir. (A)'nın olayda işlediği suçlor
kasten işlenebilen suçlar olduğu için, daho önce işlediği suç taksirli ise tekerrür
hükümleri uygulanmaz (TCK 58/4).
(i): Doha önce işlediği bir suçtan dolayı aldığı 3 yıl hapis cezasının cezae
vinde iken çıkan of kanunu ile 1 yıla indirilmesi üzerine serbest bırakılmıştır.
Buradoki of; mahkûmiyeti etkilemediği, sadece cezo süresini kısalttığı için özel
of niteliğindedir (TCK 65/2). Mahkûmiyet, varlığını ve hukuki sonuçlarını devam
ettirmektedir, dolayısıyla tekerrüre esas teşkil eder. Olayda tekerrür süresi,
hapis cezası 5 yıldan az (1 yıl) olduğu için 3 yıldır. Bu süre, cezanın infaz edildiği
tarihten itibaren işlemeye başlayacaktır (TCK 58/2-b). (İ), oloydaki suçu ser
best bırokılmosındon itibaren 3 yıl içinde işlemiş ise tekerrür hükümleri uygula
nır; aksi halde, yani 3 yıl geçtikten sonra işlemiş ise tekerrür hükümleri uygu-
lonmaz.
(İ)'nin dûho önce işlediği suç kasıtlı bir suç ise erteleme engelidir (TCK 51).
(R): îşledigi bir suçtan dolayı hakkında açılmış olan ceza davosı devam et
mektedir. Ceza davası devam ettiği için henüz ortado kesinleşmiş bir mahkûmi
yet karan yoktur. Bu nedenle daho önce işlediği suç tekerrüre esas teşkil etme
diği gibi erteleme engeli de değildir.
9e Ceza Hukuku Ratik Çalışmalan
OLAY 9
*
(Çay Bahçesip
Doğıvtiaty Kast. Ofa» Kast, f^cıctsı Scbehtê Su^. Teşebbüs. Iştıfai (Müjtef^
Eiıfli, Asnettume. Yoftim Etme). Ekti fçttma. Zacifleme Suç. Teb/ie - Za-'or Suçu. S<feşi
Siç Meşru Sa'^rima, Oorarıtersel 9m^ı Suç. ht^s/t Tî, ZorvrAiluk Htiı. Ce2a!ar>einl-
Onceiı Etf
M. eşiyle ilişkisi olduğunu öğrendiği orkodaşı S'yi bir çay bahçesine davet
eder. Konuşmaya boşlarlar. Ancak S'nin bu konudo tartışmak istemediğini belir
tip, gitmek isteyip ayago kalkması üzerine sinirlenen M. silahını çekerek 5'ye
birkaç el ateş eder. Olayda S yaralanırken, yan masoda oturan Ş ölür. P yarala
nır. Yoşh bir kodın olan ft ise, oşırı heyecan ve korkudan kalp krizi geçirerek
yaşamını yitirir. Yarolılor hastoneye kaldırılır ve tedavi altına alınır. Hemşire H,
yanlışlıkla Sye başka bir iloç verir, burumu fark etmesine ragmen gerekeni yap-
moz ve 5 ölür. S'nin ölümüne çok üzülen S'nin babası B. M'nin kızı K'yı kaçırmaları
için C ve b ile anloşır. C ve b gece eve girip K'yı bayıltıp koçınrlarken tıkırtılara
uyanan G- ile karşılaşırlor. Korku ve telaşa kopılon Q. elindeki bıçakla C b'nin
üzerine yürür. Bıçağı elinden almak omacıyla G'nin üzerine atlayan C. boynuna
saplanan bıçak darbesi sonucu ölür. b. K'yı do olorok koçar. b, bir doğ evinde tek
başına yaşayon orkodaşı E'nin yanına gider ve kendilerini bir süre saklamasını
rica eder. K'nın ailesinin zengin olduğunu öğrenen b, bir süre sonra K'nın annesi
*yi
F arayarak 500 bin Euro vermezse çocuğu öldüreceğini, poroyı 24 saat sonra
belirteceği odrese bırakmasını söyler. F, arkadaşı I'nın tatile giderken muhafaza
etmesi için bıraktığı 50 bin Euro değerindeki mücevherleri de satarak oncak 300
bin Euro temin eder ve istenilen yere bırakır.
31 SÛHF 2OT2-2Q03 Öğretim Yılı Cezs Hukuku Genel Hükümler Oer& Bütünleme Sınavı
CEVAPLAR
Cevap I - Suçlar
1. o) M -* 5; Kasten öldürme (TCK 81)
Ooğrudon kast (TCK 21/1) söz konusudur.
b) W. — Ş; Kasten öldürme (TCK 81)
Olası kost (TCK 21/2) söz konusudur. (M), kurşunlardan birinin yan masada
oturanlardan birine isobet edebileceğini öngörmesine rogmen fiili işlemekten
geri kolrnamış, neticenin gerçekleşmesini kobuHenmiştir. Olası kastta sorumluluk
neticeye göre belirlenir.
Yorgııtay'ın hâkim görüşü de olası kastta failin sorumluluğunun meydono ge

len neticelere göre belirlenmesi yönünde olmakla beraber, aksi yönde bir kararı
da bulunmoktodır.
e) M — P; Kasten yoroloma (TCK 86)
Silahla işlenmesi / cezoyı ortıron n.h. (TCK 86/3-e).
Olası kost (TCK 21/2) söz konusudur. (M), kurşunlardan birinin yon mosodo
oturanlardan birine isobet edebileceğini öngörmesine ragmen fiili işlemekten
geri kolrtıomış, neticenin gerçekleşmesini kobuHenmiştir. Olası kastı neticenin
belirlemesi nedeniyle teşebbüs hükümleri (TCK 35) uygulanmoz. Dolayısıyla (M),
kösten yaralamo suçundan sorumlu tutulacoktır.
d) M => R; Kasten öldürme (TCK 81)
Burado olosı kost düşünülebilir.
Oloydo M'ye ölüm sonucu isnot edilemez. Çünkü normun koruma omacı bu tür
sonuçlorı kapsamamaktadır. Tesadüfen gerçekleşen neticeler normun koruma
omacı içinde değildir (Atipik olorak ortaya çıkon boşko bir olayın neden olduğu
neticeden foilin sorumlu tutulması düşünülemez).
c) Oloydo oyrıca TCK 170 te düzenlenen genel güvenliğin kasten tehlikeye

sokulmosı suçu gerçekleşip gerçekleşmediği ele alınmalıdır. Bu konuda iki türlü
düşünülebilir. M. silahını çekerek doğrudan S'ye ateş ettiğinden bu suç oluşmamış
tır; yo do doğrudan bir kimsenin hedef alınması sırosındo do boşko kişiler üze
rinde de korku, kaygı veyo ponik yarotılıyorsa, bu suç oluşmuştur.
»3 Ceza Hukuku Ratik Çalışmalan
2. a) H — S; Taksirle yaralama (TCK 89)
b) H -» S; İhmali davranışla kasten öldürme (TCK 83)
Önceden gerçekleştirdiği taksirli davranışının başkalarının hayatı ile ilgili ola

rak tehlikeli bir durum oluşturması dolayısıyla H garantördür {Önğdcn tcMikcH
eylem nedeniyle neticeyi enleme yükümlülüğü. TCK 83/2-b). (H). (S)'ye gereken
müdaholeyi yapmak zorundadır. Olayda H'nin doğrudan kastı olmasa da. durumu
fark etmesine rağmen gerekeni yapmaması olosı kastı bulunduğunu, yani neticeyi
kabullendiğini göstermektedir.
3. a) 6 + C + £>♦ E -« K; Kişiyi hürriyetinden yoksun kılmo (TCK 109)
Birden fazla kişi tarafından birlikte İşlenmesi / cezayı artıran n.h. (TCK
109/3-b>
b) B + C + b -« M. Konut dokunulmazlığını ihlal (TCK 116)
Gece vakti / cezayı artıran n.h. (TCK 116/4)
Birden fazla kişi torafındon birlikte işlenmesi i cezayı artıran n.h. (TCK
119/1-c)
4. S - C: Taksirle öldürme (TCK 85)
S. O - F; Yağma (TCK 148)
6. F - I; Ğüveni kötüye kullanma (TCK 155)
1. suç: o'daki kasten öldürme suçunda M,. S'yi kasten öldürmeye yönelik ic
ra hareketlerini tamamlamış ve S, yarolı halde hastaneye kaldırılmış, hemşire
H'nin gerekli müdahaleyi yapmamosı nedeniyle ölmüştür. Dolayısıyla M'nin fiili ile
S’nin ölümü arasında nedensellik bağı bulunmoktadır. M, ateş etmeseydi S, yara
lanmayacak ve hastonede H'nin yükümlülüğünü yerine getirmemesi nedeniyle
ölmeyecekti. Ancak S'nin ölümü ile AA'nin hareketi arasında nedensellik bağı bu-
iunmosına ve M, S'nin ölümünü istemiş olmasına rağmen ölüm neticesinden sorum
lu olup olmoyacağının, bu neticenin yüklenip yüklenmeyeceğinin objektif isnadiyet
teorileri çerçevesinde ele alınması gerekir. Kanaatimizce ölüm neticesi objektif
olarak isnat edilmemelidir. Zira normun koruma amacı, önlenmeleri boşka birinin
sorumluluk olanında olon neticeleri kapsamamaktadır. Dolayısıyla başka birinin
sorumluluk alanına geçen neticelerin kişiye isnadiyeti söz konusu değildir^
*.
43
Akbulut. Bemn: *Tıp Ceza Hukukunda Nedensellik Bağı'. Tıp Ceza Hukukun Güncel Sorunian.
Ankara 2008. s. 285
Çözümlü Örnek Olaylar M
Ölüm sonucu yaratılan riskin sonucu olarak değil hemşirenin hareketi sonucu
gerçekleşmiştir. Hemşire esos riski kendi sorumluluk oionında olan başka bir
riskle değiştirmiş olduğundan bu netice foile isnat edilemez. Ancak öldürme
kostıylo hareket ettiği için öldürmeye teşebbüsten sorumlu olur.
b ve c'deki suçlar bakımından olosı kastta sorumluluk meydona gelen netice

ye göre belirlendiğinden teşebbüs hükümleri uygulanamaz.
yar^ıtoy'ın hâkim görüşü de olası kastta failin sorumluluğunun meydono ge

len neticelere göre belirlenmesi yönünde olmakla beraber, oksi yönde bir karon
do bulunmaktadır.
5. suç: Yogma suçu tamamlanmıştır. Eğer fail, daho fazlasını temin etmek is
temiş (500 bin Euro) ve fakat doha azını elde etmiş ise (300 bin Euro) suç to-
momlanmış olup, teşebbüs hükümleri (TCK 35) uygulanmoz.
3. a) suç: B— Azmettiren (TCK 38)
C + D - Müşterek Fail (TCK 37)
Bir görüse oöre E Müşterek fail. Zira E. kesintisiz bir suç olon, işlenmesi
devam hürriyeti tahdit suçunun icrası üzerinde evinde saklomosıylo fonksiyonel
bir hokimiyet kurmuş ve icro horeketlerini gerçekleştirmiş olocogından E'yi müş
terek fail olarak nitelendirmek mümkün olabilecektir.
Burado E, kesintisiz suçu ilk boşlaton fail byi de K ile birlikte sokiodıgı için
K oçısındon hürriyeti tohdit suçunun faili olorak kobul edilecekse de aynı zaman
da D'yi de saklaması nedeniyle TCK 283’teki suçluyu koyırmo suçunun da faili
olup olomayacagı tortışmahr'
*'.
Öiğer bir görüşe göre E — Yordım eden. Fiil İşlenmeye devom ettiğinden
E'nin dovronışı yardım etme niteliğindedir. Eğer fiil işlenmiş olsaydı ve E bunu
bilerek yardım etseydi suçluyu kayırma suçunu (TCK 283) işlemiş olacaktı.
5. suç: (B). yagmo suçundan azmettiren olarok sorumlu tutulamaz. Çünkü

yogma suçuno yönelik bir iştirak iradesi buiunmoyıp. iradesi sadece (K)'nın kaçı
rılmasına yöneliktir.
4^ Bkz. Ünvtr. Yerer Adliyeye Kersı Suçler (TCK. m. 267-20S). 2 Bdskı. Arkerd 2010. e. 318.
1. suç: Birkaç el ateş edildiği için fiilin tek olduğundan söz edilemez (fiil
sayısının tespitinde horeketi esas olan görüş). Bu nedenle fikri içtimo hükümleri
(TCK 44) uygulonomoz. Ayrıca neticeye bakılarak do fikri içtima kurallarının
uygulonamayocagı söylenebilir. Yine mağdurların farklı olması (TCK 43/1) ve fiil
tek olmadığı (TCK 43/2) için zincirleme suç hükümleri uygulonomoz. Kaldı ki.
kasten öldürme ve kasten yaralama suçlarında TCK 43/3 zincirleme suç hüküm
lerinin uygulanmosına engeldir. Bu durumdo foil her bir suçtan dolayı ayrı ayrı
cezolondırılacaktır.
1. suç a) v« c): Bu konuda ilk görüse göre, fikri içtima kuralları uygulan
malıdır ve faile sadece ağır olan suçton ceza tayin edilmelidir, ikinci oörüs ise
oynı sonuca farklı yönden ulaşmaktadır. Buna göre, TCK 170. modde bir tehlike
suçudur. Ancok oloydo bir zoror do meydono gelmiştir. Bu durumdo asli norm
niteliğinde olan zoror suçuna ilişkin hükümler (kösten öldürme) uygulanacak, toli
norm olan TCK 170 uygulcmmoyocaktır.
2. suç a) ve b): Burada ilk suç taksirle, İkincisi ise kasten işlenmektedir.
Bu bokımdon öğretide iki görüş savunulmoktodır.
İlk Qoriige Qore cezolondirmo sadece 83. maddeden olacaktır. Buna göre,
sonrodan ğerçekleên kasta dayanan suç tamamlanmışsa foil sadece kasten iş
lenmiş suçtan sorumlu olacok. ayrıca taksirli hareketten dolayı cezalandırılmaya
caktır. Taksirli gerçekleştirilen hareket cezalondırılmoyan önceki fiil sayılacak
tır. Zaten oynı kişinin gerçekleşen tek sonuçton hem kastı (kasten öldürme),
su olomaz.
İkinci görüse göre ise her iki suçtan doloyı oyrı ayrı ceza tayini yoluna gidi
lecektir. Bu görüşe göre ilk suç tamomlandıktan sonro, ikinci suç işlenmektedir.
Burada oyrıca şöyle düşünülebilir: Taksirli suç ile sonradan oluşan kastlo işlenen
suç oynı suç ise "aynı suçun aynı fail tarafındon hem taksirle ve hem de kasten
işlenmesi mümkün olmadığına göre, bu ihtimalde meydana gelen neticeden failin
iki defa sorumlu tutulması düşünülemez". Buna karşılık gerçekleşen suçların
farklı suçlar olması durumunda iki oyrı suçtan dolayı cezalandırma yoluno gidile
bilir.
S. suç: Yogmo. bileşik (mürekkep) suçtur (TCK 42). Tehdit (TCK 106) yog-
mo suçunun unsurunu oluşturmoktodır. Olayda ölüm tehdidi ile 500 bin doların
belirtilen adrese bırokılması istenmiştir.
Cevap V - Cezo Serumluluğunu Koldıren veyo Azaltan Nedenler
4. suç: Üçüncü kişilere yönelik haksız saldırılarda da meşru savunma (TCK

25/1) kabul edilmiştir. Ancak savunmanın saldırı ile orantılı biçimde olması, yani
saldırıyı bertorof edecek ölçüde olmosı, meşru savunmanın temel koşuludur. (6).
oncak bu soldırıyı etkisiz kılocok ölçüde bir dovranış gerçekleştirdiği tokdirde
meşru sovunmo hukuka uygunluk nedeninden yararlonacoktır. Ğ korkutorak ka
çırmak, yani saldırıyı defetmek için horeket ediyor, bir başka ifadeyle meşru
savunmanın şortları içinde hareket ediyor. Ancak oloydo C korkmuyor ve bıçağı
olmak isterken kasten olmayon davranış sonucu ölüyor, dolayısıyla & saldırıyı
etkisiz kılacak bir davranışı gerçekleştiremiyor. Bu nedenle olayımızda & hukuka
uygunluk nedeninden yororlonır.
(M): 1 (o)'doki suç bokımındon kusurluluğu etkileyen bir neden olarak hak
sız tohrik hükümlerinden (TCK 29) yororlanobilir. Çünkü (5)‘nin; karısı ile ilişkisi
haksız bir davranıştır.
(B): 3. «uç bakımından haksız tohrik hükümlerinden (TCK 29) yorarlonomaz.

Çünkü suçun haksız fiil teşkil eden davranışı gerçekleştiren kişiye (M) karşı
işlenmiş olması gerekir. Oysoki oloydo. herhangi bir hoksız fiili bulunmayan (K)
kaçırılmıştır.
(P): 6. suçto kusurluluğu ortadan kaldıron bir neden olarok zorunluluk hali
söz konusudur (TCK 25/2). (F), kızının yoşomıno yönelik tehlikeyi bertaraf et
mek için (I)’nın mücevherlerini satmıştır.
OLAY 10
{Milli Maç Kutlaması)
Tnisıf. Heticfte /^ccsı Sebebıyie Tefebbvs.

Samfi t'ken. (Müftcfei Fğılhl:), Zocfleme Suç^ H^-
»2 Tî. Tehlike Suçu • Zenf Suçu
Milli maç sonrası kutlamalar yapılır ve herkes sokaklara dökülür. Kutiomalar

sırasında havaya oteş edilmektedir. Kurşunlordan biri balkonda kutlomaları seyre
den ÜVe isabet eder ve ölümüne neden olur. Oioy esnasında silah kullanonlar
yakalanır ve gözaltına alınırsa da, ölüme neden olan siloh bulunamaz. Böylece
kimin ölüme neden olon eylemi gerçekleştirdiği tespit edilemez.
Bir apartmanda kapıcı olorok çalışan M. kumar borcu nedeniyle apartmanın

kalorifer yakıtından bir kısmını satorok borcunu öder. Yakıtın azaldığının anla
şılmaması için koloriferi düşük ısıda çalıştırır. Apartmanın ısınmamasından dolayı
oportmcuı sakinlerinden J'nin beş yaşındaki oğlu O zatürre olur. Kaloriferin az
yanmasından apartmon yöneticisini Vyi sorumlu tuton J. apartman toplantısında
herkesin önünde Yye, "hırsız, yokıttan çalıyorsun" der. Bu sözlere sinirlenen Y'nin
jyi hedef alarak attığı yumruk orayo giren Z’ye isobet eder ve bir gözünün kör
oimosına yol açar.
Özel bir şirket hac organizasyonu düzenler. 200 kişi müracaat eder. Hacı
adaylarından masraf olarak 5 bin TL olınır. Şirket yetkilileri R ve S. topladıkları
poralarla ortodan kaybolurlar. Araştırıldığında gerçekte böyle bir şirketin olma
dığı öğrenilir.
CEVAPLAR
Cevap I - Suçlar
1. X — Ü; Kasten öldürme (TCK 81) veya kastı yoksa Taksirle öldürme (TCK
85). Ancak balkonda insanların bulunduğunu bilerek ate$ etme durumu olduğun
dan bilinçli taksir (TCK 22/3) vardır ve failin cezası artırılacaktır. Neticenin
gerçekleşmeyeceğine güven duymasını gerektiren nedenler varsa bilinçli taksir,
oksi durumdo olası kast söz konusu olur. Olayda, kutlamalar sırasında havaya
doğru ateş edilmektedir ve boikonlarda kutlamaları izleyenler buiunmoktadır.
Kişi, yaptığı atıflardan çıkon kurşunların birine isabet edebileceğini öngörmüş,
buna rağmen silahla atışa devam etmiş, ölüm neticesini kobullenmiş ise olosı kast
(TCK 21/2) söz konusudur. Ancok ölüme neden olan kurşunun hangi silahtan çık
tığı tespit edilememiştir. Olayda, birlikte suç işleme kararı olmaması dolayısıyla
faillerin sorumluluğûnun bireysel olarok belirlenmesi gerekir. Faillerden her biri
neticeyi gerçekleştirmiş olabileceği gibi, gerçekleştirmemiş de olabilir. Bu iti
barla. gerçekleştirmemiş olabilecekleri ihtimalinden hareket etmek gerekir.
Böyle bir durumda sanık yonorlanır (in dubio pra neo)" ilkesi gere
ğince hiç kimsenin kasten öldürme suçundan dolayı ceza hukuku oçısındon sorum-
luluguno gidilemez. Aynı sonuç taksirle öldürme bakımından da geçerlidir. Esasen
foillerin kastlarının öldürme olduğu belirlenebilseydi, bu tokdirde olaya karışan
ların kasten öldürmeye teşebbüsten sorumlu tutulmaları düşünülebilirdi. Olası
kastla horeket ettikleri takdirde de meydana gelmeyen neticelere teşebbüsten
sorumluluk söz konusu olmayacoktır. Ancok yoraiamodan sorumlu tutulmaları
mümkün oiobilirdi. Bu nedenlerle, kast ortoyo konomadıkça şüpheden sanık ya-
rorlonır kuralı gereğince, sorumluluk söz konusu olmayocaktır.
Buno korşılık ateş edenlerin genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulması su
çundan (TCK 170/1-c) sorumlulukları cihetine gidilebilir.
2. a) M — Ooire Sohipleri; Güveni kötüye kullonmo (TCK 155)
Hizmet ilişkisinin geregi olorak teslim edilmiş eşya hokkındo işlenmesi / ce
zayı artıran n.h. (TCK 155/2),
b) M -» O; Taksirle yorolomo (TCK 89)
3. J — O; Taksirle yardama (TCK 89). J’nin objektif özen yükümlülüğünü

ihlali söz konusu ise, gerekli tedbirleri almamızsa, oğlunu taksirle yaralamadan
ötürü sorumlu olur.
4. J - y. Hokoret (TCK 125)
Olayda, somut bir olgu isnodındo bulunmak suretiyle (y)’nin onur, şeref ve
saygınhgıno saldırıda bulunulmuştur.
Alenen işlenmesi / cezayı artıron n.h. (TCK 125/4). Aleniyet için aronan te
mel kriter; fiilin, gerçekleştirildiği koşullar itiborı ile belirli olmayan birden faz
la kişi taraf ındon algılanabilir olmasıdır.
S. 1. görüşe göre:
a) V -« J; Kösten yoralomo (TCK 86)
b) y — Z; Kasten yoralomo (TCK 86)
Suçun olosı kastla işlendiği söylenebilir (TCK 21/2). Hedefte sapma <,61. ko
nusudur.
2. görüşe göre:
y -« 7.. Kasten yaroloma (TCK 86)
Duyulardan birinin (görme) işlevinin yitirilmesi (TCK 87/2-b). Vücutto çift

olarak bulunan organlardan birinin işlevini tamamen yitirmesi halinde, diğer or-
gon fonksiyon görmeye devom edebilir. Bu durumda orgonın işlevinin zayıf laması
değil, işlevini yitirmesi söz konusudur.
Netice sebebiyle ağırlaşmış yoralomo hallerinden biri söz konusu olduğun

dan, failin bu ogır neticeye yönelik en azından taksir derecesinde kusurunun
bulunması gerekmektedir (TCK 23).
6. R ♦ S — 200 kişi; Dolandırıcılık (TCK 157)
bini inanç vz duyguların istismarı suretiyle işlenmesi / cezayı artıran n.h.

(TCK 158/1-0)
5. suç: a'daki kösten yaralama suçu yumruğun jye isabet etmemesi nede
niyle teşebbüs oşomasındo kolmıştır (TCK 35).
Cevap XXI • iştirak
h. suç: R + S -» Müşterek Foil (TCK 37)
Cevap IV * İçtima
1. suç: Burada TCK 170 ile TCK 81/85 arasında osli-yardımcı norm veya
fikri içtima kuralları gereğince sadece TCK 81/85'ten dolayı cezalandırma söz
konusu olocoktır. Ancok oloydo TCK 81/85 doloyısıylo. şüpheden sonık yororlonır
ilkesi gereğince sorumluluk söz konusu olmoyocogındon, bu durumda içtima kural-
lorının uygulonmasına do gerek kolmoyocoktır.
2a. suç: TCK 43/2 söz konusu. Daire sohiplerine korjı imleniyor.
2o. ve 2b. suç Fikri içtimo. düşünülebilir. Ancok oloydo kopıcı M. kumor
borcunu ödeyebilmek için yokıtın bir kısmını sotmokla güveni kötüye kulianmo su
çunu isliyor, daho sonro, ikinci bir hareketle koloriferi oz yokorok J'nin oğlu O’nun
zotürre olmosıno neden oluyor. Oolayısıylo burodo iki ayrı fiil olmosı nedeniyle
fikri içtima uygulanmaz, her iki suçtan ayrı oyrı sorumlu olur.
5. suç: Hedefte sapma (tek neticeli sapma) söz konusudur. Bir görüse
göçe, bu tip durumlordo her iki suç tek hareketle gerçekleştirildiğinden fikri
içtimo hükümleri uygulonmok gerekirse de, oloyımızda oynı suç tipleri ihlol
edildiği için fikri içtima hükümleri (TCK 44) uygulonomoz. TCK 43/2'deki zin
cirleme suç hükümlerinin uygulonmosı düşünülebilir ise de kösten yarolomo
olduğu için TCK 43/3 hükmü buno engeldir. Ctoloyısıyla o ve b'deki suçior bokı-
mındon ayrı oyrı cezolondırmo yoluna gidilecektir. Bir diğer görüşe göre, fail
sadece gerçeklesen neticeden dolayı sorumlu tutulur, sonuçto gerçekleştiril
mek istenen ve gerçeklesen suçior orosındo nitelik farkı bulunmodığındon.
mağdurun değişmesi sonucu değiştirmeyecektir. Bunun tek önemi moğdur ile
ilgili bir nitelikli holin mevcudiyeti durumundo kendini gösterebilir. Olayımızda
ise böyle bir durum yoktur.
6. suç: Bir suç isleme kararının icrası kapsomında oynı suçun birden fozlo ki
şiye karsı islenmesi halinde zincirleme suç hükümleri uygulanır. Ancok kanunumuz
moğdurların forklı olması durumunda zincirleme suçu kabul etmemektedir. Bu
nedenle, failler mağdur soyısı kodar suçton dolayı cezalandırılacaktır.
Bir görüse oore. burada oyrıca aynı neviden fikri içtima düşünülebilirse de
(TCK 43/2), her bir mogdur ile ilgili olorak oyrı bir dolandırıcılık fiili söz konusu
oldugundon bu hüküm de uygulonomoz. Mogdur sayısınco suç oluştuğu kobul edi
lecektir. Bu modde ancak fiil sayısı tek olduğu tokdirde uygulanabilecektir. Ka
nunumuz bu holi fikri içtima hükmünde düzenlemeyip. zincirleme suç hükümlerine
tabi tutmuştur.
İkinci görüş ise, tipik hareket tekliği söz konusu olduğundon. tek fiil ile oynı
suçun birden fozlo kişiye karsı islenmesi söz konusu olduğu ve bu nedenle, TCK
43/2 uygulonması gerektiğini ifode etmektedir.
106 Ceza Hukuku ftatik Çalşma ar
Cevap V « Ceze Sorumluluğunu Koldıren veyo Azaltan Nedenler
4. suç: TCK 129'do düzenlenen özel haksız tahrik hükmü uygulonabilir. Bu
nun için yanılgının koçınılmoz olması gerekir.
S. suç; Burada tepki teşkil eden fiil, tahrik fiilini yapana değil de sopma so
nucu bir boşkosındo gerçekleşmiştir. Bir görüş, sapma sonucu bir başkasında ger
çekleşen suç bokımındon haksız tahrik hükümlerinin uygulanabileceğini söylerken;
diğer görüş, uygulanmosından yano olmakla birlikte sapma durumu olası kostla
gerçekleşmiş ise haksız tahrik indirimi uygulanmosın demektedir. Diğer bir görüş
İse sopma durumunda bir boşkası üzerinde gerçekleşen suç bokımındon haksız
tahrik kurumunun uygulanmamosı gerektiğini belirtmektedir.
OLAY 11
(Asfalt Fabrikası)
Saf'. Te^tbbüs. ênemez Suç. fjtifok (Muçtcfei FaJlıh. AsneaKme. Yataiffn

Eune). Değffı/iın /V Oinası. S<!efi Suç. Zncxieme Suç, Mcfiv Sa'djnma.
Teşebbüs. Ce2«'»f<iû!mayaı'i Gaceiı FJ. Huktdâ Uysunluk Necle^!eti»iıû Varltf/ie/e Hate
Fûbrikotör F’nin ûsfolt fabrikosındo çolışon A \ıe, B'nin bir gece kozandan
osfolt bofoltırken vonoyı zomonında kapatmamış olmolon nedeni ile etrafa yayı
lan sıcok asfalt, kazanın yanında bulunan ve işçilerin yatakhonesi olarak kullanılan
barakanın yanmasıno ve, içeride yotmokta olan Cnin ölümüne, O'nin de ağır şekil
de yaralonmosına sebep olur. Olaydan sonro hastaneye koldırılan O'ye, hekim S
tarafındon hemşire L'yeagrı dindirici bir iğne yopılmosı emredilirse de. hemşire
L yanlışlıkla öldürücü bir ilacı Ö'ye enjekte eder ve O ölür. Ancak, daha sonra
yopılan otopside L'nin yaptığı iğne olmadan dahi Ö'nin aldığı yoralorla bir hafta
dan fazla yaşayomayacogı ve mutlak surette öleceği tespit edilir.
Oloyı ög^renen Cnin kardeşi M, F'den intikom almak ister ve F'ye uzun za-
mandan beri düşman olan K'nın bu işi kolaylıkla kabul edeceğini düşünerek onunla
onloşır. Bir gece M ve K. Fnin kapısı önüne gelirler. Kurduklorı plana göre K içeri
girecek. M ise gözcülük yapacoktır. Eve giren K, yatok odasındo bulunan ve F’nin
yotmokto olduğunu zannetti^ yatağa elindeki silah ile beş el ateş eder. K. yotok
odasından çıkmadon önce altın zonnettigi ve fakat değersiz olan bir vazoyu da
olır. K, evden çıkmak üzereyken bu sırada eve yeni giren F ile karşılaşır. K elin
deki silah ile F'ye oteş etmek isterse de, mermi kolmadıgı için ateş edemez. Buna
karşılık K. silahın kabzası ile F'nin başına vurarak yorolor. Gürültü nedeniyle
komşuların uyanmaları yüzünden dışarı çıkamoyocagını anlayan K domo çıkıp yan
taraftaki evin balkonuna otlar. Kendi bolkonundo elinde silah taşıyan K'yı fark
eden ve silah seslerini de işitmiş olan evin sahibi H. K'nın kendisine soldırocogını
zonneder ve silahı ile K'yo ateş ederek kolundon yaralar. Balkondan oşogı otlayan
*^.
K ve M koçorlor
42 Olay ıçjn bkz.. Önder/Özek, CUy r». 5. s. 581.

CEVAPLAR
Cevap I > Suçlar
1. o) A + 6 — C; Taksirle öldürme (TCK 85)
b) A + B -« b; Taksirle yaralama (TCK 89)
Fiilin, b'nin yaşomını tehlikeye sokan bir duruma neden olması / cezayı artı
ran n.h. (TCK 89/2-e)
Aslında A ve B'nin fiili sonucu ile ölüm neticesi orasında nedensellik bağı
vardır. Çünkü A ve B'nin fiili olmasaydı, b yaralanmayocak ve hastoneye ğelmeye-
cek, hemşirenin yanlış iğnesi sonucu ölmeyecektir. Fokot ölüm neticesinin objek
tif olarok isnat edilmesi söz konusu değildir. Çünkü normun koruma amacı, ön
lenmeleri boşko birinin sorumluluk alanında olan neticeleri kopsomomaktadır.
boloyısıylo başka birinin sorumluluk alanına çaçan neticelerin kişiye isnadiyeti
söz konusu değildir. Ölüm sonucu yaratılan riskin sonucu olarak değil hemşirenin
hareketi sonucu çerçekieşmiştir. Hemşire esos riski kendi sorumluluk alanında
olon boşko bir riskle değiştirmiş olduğundan bu netice foile isnat edilemez. An
cak A ve 6 ğerçekleştirdiklcri kısımdan sorumlu tutulurlar.
2. L — b; Taksirle öldürme (TCK 85)
b'nin zaten ölecek olması L'nin yaptığı fiilin isnadıyetini ortodan kaldırma
maktadır. Varsayılan nedensellik gelijimi fiilin isnadiyetini etkilemez.
Oloydo. yapılan otopside (L)'nin yaptığı iğne oimodem dahi (b)'nin aldığı yora-
lorla bir haftadan fazla yoşayomayacoği ve mutlak surette öleceği tespit edil
miştir. Birçok sebep birbirinden bağımsız olarak ele alındığında her biri tek
başına neticeyi meydona ğetirebilecek nitelikte ise. bütün sebeplerin nedensel
olduğu kabul edilmelidir. (L)'nin yaptığı iğne de öldürücü nitelik taşımaktadır,
boloyısıylo (b)'nin daho önce yoralonmomış olduğu varsoyıhp (L)'nin fiili bağımsız
olarak değerlendirildiğinde (b) iğnenin etkisiyle ölecektir. Bu nedenle (L)'nin fiili
ile ölüm neticesi orosındo nedensellik bağı vardır. Varsayımsal nedensellik çerçe
vesinde belirleme yapılması ğerekir.
3. a) M + K - F; Kasten öldürme (TCK 81)
Tosorloyorak işlenmesi / cezayı artıran n.h. (TCK 82/1-a)
b) M. + K — F; Konut dokunulmozhğını ihlal (TCK 116)
Gece vakti işlenmesi / cezayı artıron n.h. (TCK 116/4)

Çözümlü Örnek Olaylar İM
Birden fozlo kişi torofındon birlikte işlenmesi / cezoyı artıran n.h. (TCK
119/1-c)
4. K - F; Yogmo, (TCK 148)
Hırsızlık suçu tomamlonmodıgı için, tomomlanıncoyo kodar kullonıion cebir

hırsızlığı yogmoya dönüştürür. Oloydo mal üzerinde zilyedin tasorrur olonogı
kolkmodıgı için suç tomomlonmamıştır. Ooloyısıylo hırsızlık yogmoyo dönüşmüş
tür.
Silohlo işlenmesi / cezayı or+ıron n.h. (TCK 149/1-a).
Konut içinde / cezayı artıran n.h. (TCK 149/1-d).
Ğece vakti işlenmesi / cezayı artıran n.h. (TCK 149/1-h)
Bu nitelikli hollerin fozlohgı foilin her biri için oyrı ayrı ogır cezolondınlmo-
sını gerektirmemektedir. Bunların seçimlik unsurlu sayıldığı kobul edilmektedir
ve bu nedenle foil oncok bir kez nitelikli yogmo dolayısıyla cezolondırılocoktır.
Ancok hâkim, kanunda belirtilen on yıldan on beş yıla kodor hopis cezosıno hük
mederken. nitelikli hallerin fozlolıgı dolayısıyla üst sınırdan ceza tayin edebile
cektir.
Molın değerinin oz olması / cezoyı azolton n.h. (TCK 150/2). (K), suç konusu
nun değeri konusunda hotoyo düşmüştür. (K). gerçekleşen durumdon sorumlu
tutulacak ve TCK 150/2 uygulanacaktır. Yorgıtoy cezoyı ozolton bu nitelikli halin
uygulanabilmesi için, "daha çoğunu alabilme olanağı varken yalnızca ihtiyacı kadar
ve değeri az olan eşyanın ahnmagrtw oromoktodır.
S. o) M ♦ K - F; Kasten öldürme (TCK 81)
b) M. + K — F; Kasten yoralama (TCK 86)
Silahla işlenmesi / cezayı artıron n.h. (TCK 86/3-e).
Bizce yapısı, kullanılış tarzı ve suç tipine göre silah kovromının ayrı oyrı de
ğerlendirilmesi gerekmektedir.
6. K -« H; Konut dokunulmazlığının ihlali (TCK 116)
Ğece vakti işlenmesi ! cezayı artıron n.h. (TCK 116/4)
7. H -< K; kastına göre. Kösten öldürme (TCK 81) veyo Kösten yaralama
(TCK 86)
Kasten yorolomo suçunun silohlo işlenmesi / cezoyı artıran n.h. (TCK 86/3-e)
3. suç: İşlenmek istenen suç oçısındon konu mevcut değil ise, i;lcnemc:
iug vardır. İşlenemez suç kavramı, araçların elverişsiz olmosı veyo suçun konu
sunun bulunmamosı nedeniyle İşlenemeyen suçior için kullonıldıgı gibi, yalnız ko
nunun olmaması nedeniyle İşlenemeyen suçior için de ifode edilmektedir. İşlene
mez suçun yalnız konu yokluğunda söz konusu olduğunu belirtenlere göre, icro
edilen fiilin neticenin meydana gelmesi bakımından elverişsiz olmosı ile suç konu
sunun yokluğu hali birbirine karıştırılmamalıdır. Suç konusunun yokluğu durumun
da işlenemez suçtan; icro edilen fiilin neticenin meydana gelmesi bakımından
elverişsiz olmosı durumundo ise elverişsiz teşebbüsten söz edilir. Oloydo, ger
çekte yotok boş olduğu için (F) ölmüş yo do yorolonmış değildir. Suç konusunun
bulunmomosı nedeniyle kostedilen neticenin meydono gelmesine imkân yoktur,
boloyısıylo işlenemez suç vordır. Böyle bir durumda, fail; kösten öldürme suçuna
teşebbüsten sorumlu tutulomoz. Buna karşılık failin, ateşli siloh bulundurmok ve
konut dokunulmazlığının ihlali suçundon cezalandırılması mümkündür.
S. suç: (K), öldürme kastı ile silahı (F)'ye yöneltmiş ve tetiği çekmiştir. An
cak silah, gerçekte boştur. Gerçekleştirilen fiil, kasten öldürme suçunu işlemek
bakımından objektif olarak elverişlidir. Fakot icro hareketleri failin elinde olmo-
yon nedenlerle tamamlanamamıştır. Bu nedenle kasten öldürme suçu teşebbüs
aşomosındo kalmıştır (TCK 35).
7. suçta H'nin kostı kösten öldürme kobul edilirse K* ölmediği, yaralandığı

için suç teşebbüs oşomosındo kalmış demektir.
1. suç: Taksirle işlenen suçlardo birlikte suç işleme kororındon söz edileme
yeceği için iştirak hükümleri uygulonmoz. Bu nedenle A ve B. taksirle öldürme ve
taksirle yoroloma suçlarından birbirlerinden müstakil olarak sorumlu tutulurlar.
3 vc S. suç: M — Azmettiren (TCK 38) vcYûrdımdû Bulunon (TCK 39).
Suçun işlenmesi sırosındo gözcülük yapılması Kolinde, suç ortağının iştirak

statüsü belirlenirken somut olayın şortlorıno göre bir ayırım yopılmolıdır. Şoyet
şerik, işbölümü esosıno doyalı olorok fiilin işlenişi üzerinde fonksiyonel bir hâki
miyet tesis ediyor; gözcülük yapma şeklinde suçun icrosına yoptıgı kotkı suçun
icrosı oçısındon önem orz ediyorsa müşterek faildir. Buno korşılık, kişi gözcülük
yopma faaliyeti ile fiilin işlenişi üzerinde herhangi bir fonksiyonel hâkimiyet
tesis edemiyor; gözcülük suçun boşorıyla icrası açısından önem arz etmiyorso
yardımda bulunandır.
Asli norm-yardımcı norm ilişkisi geregi sadece ozmettiren olarak sorumlu

tutulur. Vorgıtoy da en ogır iştirok şeklinin uygulonacogını kabul ederek aynı
sonuco ulaşmaktodır.
K- Fail
4. suç: (M) yogmo suçundan sorumlu tutulamaz. Çünkü yogmo suçunun iş
lenmesine yönelik iştirak iradesi yoktur.
1. suç: Taksirle işlenen fiilin, bir yo do birden fazla insanın ölümü ile birlik
te bir veya birden fozlo kişinin yoralanmosına neden olması halinde özel bir içti
ma hükmü öngörülmüştür. Bu durumda fail, toksirle öldürme suçunun temel şekli
ne nozoron daha ağır bir ceza ile cezolondırılacoktır (TCK 85/2). Oloydo bir kişi
ölmüş ve bir kişi yaralanmıştır, boloyısıylo fail ölen ve yaralanan kişi sayısınca
taksirli suçtan değil, tek bir taksirle öldürme suçundan sorumlu tutulocak ve
fakat verilecek cezo artırılacaktır.
db ve 4. suç: Konut dokunulmozlıgını ihlal suçu (TCK 116) yogmo suçunun

nitelikli halidir (TCK 149/1-d), dolayısıyla bileşik suç durumu söz konusu olup,
faile oyrrco 3b deki suçtan ötürü cezo verilmez, yağmanın nitelikli holi uygulanır.
4. suç: yağıma suçu bileşik suçtur (TCK 42). Hırsızlık ve cebir, tehditten
oluşmaktadır.
4. suç: Burada hırsızlıktan doloyı oyrıca ceza verilmez. Cezolondırılmoyon

önceki fiil.
3 ve 5. suç: 3. suçtoki kasten öldürme suçu bakımından işlenemez suç vardır.

Ooloyısıylo bu suçton dolayı faillere cezo verilemez. 5 (a)'daki kasten öldürme suçu
ise teşebbüs oşamosındo kalmıştır. Fakat daho sonra (K). silahın kabzosıyla (F)'nin
başına vurmak suretiyle 5 (b)'deki kasten yoralomo suçunu işlemiştir. Suçların
mogduru oynı kişi (F) olsa do bunlor farklı suç tipleri olması ve birden fazla fiil
olması nedeniyle zincirleme suç hükümleri uygulonomoz (TCK 43/1 ve 2).
Cevap V • Ceza Sorumluluğunu Kaldıran veyo Azolton Nedenler
(H): 7. suç: Burada meşru savunma hukuka uyğunluk nedeni söz konusu ola
bilir (TCK 25/1). Ancak fail hukuko uygunluk sebeplerinin şortlarında yonılgıya
düşmüştür. Esosen bir saldırı olmodıgı holde, soidırının var olduğunu zannetmiş
tir. Hukuka uygunluk sebeplerine ait koşullorın somut olayda gerçekleştiği konu
sunda hatoya düşen kişi, bu hatosındon yararlanır. Ancak bunun için hotonın ka-
çınılmoz olmosı gerekir. Hatanın kaçınılobilir olması halinde ise, her ne kadar
kanunda oçık hüküm bulunmasa da, fiilin taksirli $ekli versa, foil taksirli şeklin
den dolayı sorumlu tutulur. Öldürme ve yoralomo suçlarının toksirli şekilleri ka
nunda düzenlendiğinden sorumluluk buna göre belirlenir. Hukuko uygunluk sebe
binin maddi koşullorındo hataya düşülmesi halinde, foil işlediği fiilin haksızlık
teşkil ettiğinin bilincindedir. Fakat fail işlediği fiili somut olayda hukuka aykırı
olmokton çıkaran maddi koşulun varlığı hususundo hataya düşmektedir, dolayı
sıyla buradaki hoto. suçun monevi unsuru olan kostı ortodan koldırmoktadır.
(H). soldırının gerçekleşmesini muhakkak oddederek somut oloydo meşru

savunmanın maddi koşullarından birinde (gerçekleşmesi muhokkak olan haksız
saldırı) hatoya düşmüştür. (H), (K)'yı kendi balkonunda elinde silah taşırken gör
müş, ayrıco siloh seslerini de işitmiştir. dolayısıyla (K)'nın kendisine muhokkak
surette saldıracağı konusunda kaçınılmaz bir hotayo düştüğü söylenebilir.
OLAY 12
(Otomobil Tamircisi)
Taksif. Olan Kast, Bağı. Taşchhûs. îfai. Taftlıka • Zofoı Su^.

Bveftşst! Teşebbüs. Ktû lçt>ma, Netıces/ Sebebiyle A^daşfmş Yoıâ'na
Otomobil tamircisi S. dolmuş şoförü A'nın motor tamiri için atölyesine bı
raktığı dolmuşun ön lastiklerini iç lastiği çok eski bir başka lastik tokmak sure
tiyle değiştirir ve Aya ön İostiklerinin çok eski olduğunu, her on patlayabileceği
ni. bu durumda iken sefere çıkmamosını ihtar eder. Buna rağmen A, 8 yolcu ala
rak yola çıkor. A. bir tehlikenin meydana ğelebileceğini düşündüğü holde yolcu-
iordon 5'nin acele bir işi olduğunu ve süratli gitmesini söylemesi üzerine dolmuşu
hızlı sürer. Hızo dayanmayon eski lastiklerden biri patlor ve yolculardan T ve U
olay yerinde ölür. Yolculardan hamile b kazanın etkisiyle çocuğu düşürür. Yara
almadan kurtulan R, kaza sebebiyle bayılan yolculardan H'nin fırsottan istifade
ile çontasındaki paroyı alır. Yolculordon yaroîanan V iyileşirse de kötürüm kalır
ve fokat bir süre sonra ani olarak ölür. Yapılan otopside kozonın Vde esasen
daho önce mevcut olon kolp hostolığını çabuklaştırdığı ve Vnin kalp krizinden
öldüğü tespit edilir'^.
Olay için bkz.. Önder/Özek, CUy no. 32. s 600-601.

114 Ceza Hukuku Ratik Çalışmalan
CEVAPLAR
Cevap I > Suçlar
1. & — A; Güveni kötüye kullanma (TCK 155)
Hizmet ilişkisinin gereği olarok tevdi ve teslim edilmiş eşya hakkında işlen
mesi / cezayı ortıran n.h. (TCK 155/2)
B Kamu; Trafik güvenliğini tehlikeye sokma (TCK 179/2).
B. tarafırvdon bu suç işlenemez, yani B. bu suçun faili olamaz. Zira bu fıkra

daki suçun foili ulaşım araçiorını tehlikeli ölebilecek şekilde sevk ve idare eden
kişidir", dolayısıyla bu suç oncak aracı sevk ve idare eden kişi tarafındon işle
nebileceği için bizzat işlenebilen bir suçtur. Bu nedenle bizzat işlenebilen bir
suço bilerek yapılon bir kotkı yardım etme seviyesinde kalacaktır. Lastikleri bile
rek eskilerle değiştirmesine ragmen sefere çıkmaması konusundaki uyarısı Syi
sorumluluktan kurtarır, çünkü B'nin lastikleri değiştirmesindeki amoç trofik
güvenliğini tehlikeye sokacok şekilde sevk ve idaresine bir katkı yapmak değildir,
dolayısıyla B'nin bu suça iştirokten sorumlu olmaması gerektiği ifade edilebilir.
Kastı yoksa da taksiri düşünülebilir, ancak taksirle suça iştirak mümkün değildir.
Bu itibarla B'nin lastikleri değiştirmesi fiilinden doloyı TCK 179/2’den sorumlulu
ğuna gitmek mümkün gözükmemektedir.
2. a) A — Kamu; Trafik güvenliğini tehlikeye sokma (TCK 179/2)
Bu suç, trafik güvenliği için öngörülmüş bakım ve onarımlor yapılmadan ara

cın trafiğe çıkarılması halinde de işlenebilir. Ancak bunun için ayrıca, gerekli
bakım ve onanmı yapılmamış aracın trafiğe çıkarılması suretiyle başkalarının
hayatı, sağlığı veya malvarlığı oçısındon bir tehlikeye neden olunmosı gerekir.
,
(A) ayrıca bunu bildiği halde trafik düzenine aykırı horeket ederek hızlı gitmiş
tir.
diğer görüşe göre soyut tehlike suçu söz konusudur. Burado potonsiyel teh
like suçu vardır'\ Koro, deniz, hovo veyo demiryolu uloşım araçlarını kişilerin ha
yat, sağlık veya malvarlığı açısından tehlikeli olabilecek şekilde sevk ve idare
Özbek/Kanbur/Doğan/Bacaksiz/Tepe. Öze.' Hükümler. 7. Baskı, s 722: Yaşar/ Gökcan

/Artuç, C. IV. 5. 4962.
Potansiyel tehlike suçu ayrımı için bkz. Akbulut. Bemn: Türk Cezs Kanunu İle Kabahatler
Kanunu Genel Hükümlerinin Yaptırım Hükümlen Dışnâa Karşılaştırmalı Olarak incelenmesi. 2.
Ssskı. Ankara 2014. s. 398 vd. Akbulut. Berrin: Ceza Hukuku Genel Hükümler. Ankara 2016. s.
299
edilmesi yeterli olup bundan bir tehlikenin gerçekleşmesi gerekmemektedir.

Oloydo koza meydono geldiğinden tehlikeli olobiiecek şekilde orocın sevkedüdigi
onloşılmaktadır. Netice gerçekleşmese bile bu nitelikte oroç kullanılması söz
konusuyso 179/2. moddede suç oluşocoktır.
Yabancı tehlikenin bilinçli üstlenilmesi objektif isnodiyetin uygulanması söz

konusu olabilirse de oloydo 5'nin zorar gördüğüne ilişkin bir belirleme bulunma-
moktodır. Ayrıca şoför kabullenilen riskin dışında, başka özen kurallarına riayet
sizlik etmişse netice de bu riayetsizlikle bağlantılı gerçekleşmişse netice söz
konusu kişiye isnat edilmelidir. Oloydo hem bu durum söz konusu olduğundan hem
de hızlı sürülmeyle ilgisi olmoyon veyo bu riski kabul etmeyen kişiler (oloydan
tersi onlaşılmıyor) zarar gördüğünden netice şoföre isnat edilmelidir.
b) 6 — T + U. Toksirle öldürme (TCK 85). bilinçli taksir
«) A — T + U, Kasten öldürme (TCK 81). olası kast.
d) 6 — O; Taksirle yaraloma (TCK 89),
Gebe bir kodının çocuğunun düşmesi / cezoyı artıran n.h. (TCK 89/3-e)
c) A -« b; Kasten yaralama (TCK 86), olası kast
Ğebe bir kadının çocuğunun düşmesi / cezoyı artıran n.h. (TCK Z1İ2-^
Toksirle yoroloma (TCK 89), bilinçli toksir
Organlardan birinin işlevini yitirmesi ! cezayı artıran n.h. (TCK 89Z3-b).

Olayda, (V) kötürüm kalmıştır.
b, d ve f'deki suçlar bakımından B'nin sorumluluğunu kabul ediyoruz, zira

B'nin davranışı açısından nedensellik bogı vardır. Bu dovronışa üçüncü bir kişinin
davranışının eklenmiş olması B'nin sorumluluğunu ortadon kaldırmamaktadır. Çün
kü B. hukuken önemli bir yararın üçüncü kişilerin kasten yo do toksirli fiillerin
den korunmasıno hizmet eden emniyeti sağlayan hükümleri ihlal etmiştir.
(B)
. (V)’nin ölümünden sorumlu tutulomaz. Her ne kodor nedensellik bogı vorso
da, bu sonuç faile objektif olarak yüklenemez. Fail korunon hukuki yoror açısından
tehlike yaratmakla birlikte, netice failin hareketi ile birleşen ve mc^durdo daha
önceden var olan boşko bir nedenden meydono gelmiştir. Atipik olarak meydona
gelen bu sonuçtan (B) sorumlu tutulomoz. Normun koruma omacı bu tür sonuçları
kopsomamaktadır. Çünkü ologon hayot tecrübelerine göre. (6). (\/)’nin kalp hastası
olduğunu önceden öngörebilme imkânına sahip değildir, boloyısıylo (B)'den fiilinin
(vydeki kalp krizini çobukloştırocagını öngörmesi beklenemez.
9) A — '</: Kasten yaraloma (TCK 86), olosı kost.
(vynin ölümünden sorumlu tutulomoz. Her ne kadar nedensellik bogı

varsa da, bu sonuç faile objektif olarak yüklenemez. Fail korunon hukuki yarar
açısındon tehlike yoratmakla birlikte, netice failin hareketi ile birleşen ve mağ
durda daho önceden var olan boşka bir nedenden meydono gelmiştir. Atipik ola
rak meydono gelen bu sonuçtan (A) sorumlu tutulomoz. Normun koruma amocı bu
tür sonuçları kapsamamaktadır. Çünkü olağan hayat tecrübelerine göre; (A),
(V)'nin kalp hostası olduğunu önceden öngörebiime imkânına sohip değildir. Oola-
yısrylo (A^dan fiilinin (V)'deki kalp krizini çobuklaştıracoğını öngörmesi beklene
mez.
Orgcmlardan birinin işlevini yitirmesi / cezoyı artıran n.h. (TCK 87/2-b).

Olayda, (V) kötürüm kalmıştır.
3. R - H; Hırsızlık (TCK 141)
Kişinin malını koruyamoyocak durumdo oimasındon yararlanarak işlenmesi !

cezoyı artıran n.h. (TCK 142/2-a).
Z. suç: Kazadan yara almadan kurtulon yolcular bokımındon taksirle yorolo-

mo suçunun oluştuğu ve bu suçun teşebbüs aşamasında koldığı söylenemez. Tak
sirle işlenen suçlarda teşebbüs hükümleri uygulanmaz.
Olosı kostın söz konusu olduğu hollerde de. sorumluluk neticeye göre belir
lendiğinden teşebbüs söz konusu olmaz.
Z. suç: Oloydo B ile A arasında iştirak ilişkisi yoktur. Taksirli suçloro işti
rak olmaz. Her fail kendi kusuruna göre sorumlu olacaktır (TCK 22/5).
Olayda (S), (A)'dan süratli gitmesini istemiş olsa da (A) bir tehlikenin mey
dana gelebileceğini düşündüğü halde kendi serbest irodesi ile dolmuşu hızlı sür
müştür. (S)'nin neticenin meydana gelmesine yönelik bir taksiri yo do kostı yok
tur. Ayrıca taksirle işlenen suçlarda iştirak hükümleri uygulonmaz.
2. suç: a'doki trafik güvenliğini tehlikeye sokmo suçu (TCK 179/2, 3). somut
tehlike suçudur. Suçun oluşması için bir zoror doğması aranmaz. Suç, koro ulaşım
oracının başkalarının hayat, sağlık veyo malvarlığı açısından tehlikeli olabilecek
şekilde sevk ve idare edilmesi ile tamamlanır. Fakat bu fiilden dolayı bir zaror
meydana gelirse, aracı sevk ve idare eden kişi, fiilin sebebiyet verdiği netice
oçısındon kast veya taksirine göre cezalandırılır. Meydana gelen ölüm ve yaralama
neticesi oçısındon somut olaya göre (A)'nın olosı kastla horeket ettiği söylenebi
lir. Kasten öldürme ve kasten yaralama suçları birer zarar suçudur. Zarar suçları
na ilişkin norm, tehlike suçlarına ilişkin norm korşısındo asli normdur. Asli norm-
yardımcı norm ilişkisi gereğince (A) sadece kasten öldürme ve kösten yordoma
suçundon sorumlu tutulocaktır. TCK 179/2 yardımcı norm olup, (A)'nın ayrıca bu
moddede düzenlenen suçtan dolayı ceza sorumluluğuna gidilmez. bir ğSriif
ise, fikri içtimo hükümlerinin (TCK 44) uygulanması gerektiğinden yola çıkarok
oynı sonuca ulaşmaktadır.
Bunun dışında, taksirle işlenen fiilin, birden fozlo insanın ölümüne yo da bir
den fazla insanın ölümü ile birlikte bir veya birden fazla kişinin yorolonmasına
neden olmosı halinde özel bir içtima hükmü öngörülmüştür. Bu durumda fail, tak
sirle öldürme suçunun temel şekline nazaran doha ogır bir cezo ile cezalandırıla
caktır (TCK 85/2). Oloydo iki kişi ölmüş ve iki kişi yaralanmıştır, boloyısıylo fail
ölen ve yorolonon kişi sayısınco taksirli suçtan değil, tek bir taksirle öldürme
suçundan sorumlu tutulacak ve fokot verilecek ceza artırılacaktır.
OLAY 13
(Kaynar Su)
Kcnufar: O(as Kast, f-kdefte Gara^soısel tandı Suç. Teçabbus. Vasgeçmc.

tâdi, Asmemme. YaKKn &ne). fçt<ma. Hdsa TaM, Histafıy. Ztıofia'
m /''hn Bs In S:ası. Kusur Yetenesıns ya da G^tadatf Kdakaı^ Caço /'kden-
/ar. Yaf Kdad/ujii. Old Tatemir. Ceıa Kanununun Uygu/aıvnasında EıênseSıİ! Sıası
K köyünde iki çocuğu ile birlikte yaşamakta, kocası R ise işçi olarok Alman-
yo'da çalışmaktadır. K, bir gün odanın ortasındaki sobanın üzerine koyduğu ka
zandan aldığı koynar su ile bonyoda çamaşır yıkomakto iken, onüç yaşındaki kızı
L'nin denetimine bıroktıgı üç yaşındaki M kozana çarpor yz üzerine dökülen kay
nar su yüzünü tanınmaz hale getirir.
M. yonması dolayısıyla sağlık merkezinde tedavi altında İken bir gece boğırsak
düğümlenmesi nedeniyle şiddetli ağrılar duyar. Nöbetçi doktor H. teşhiste yanılır
ve M'nin mide bozukluğu nedeniyle rahatsızlığını düşünerek buna göre ilaç verir.
Aynı sağlık merkezinde çalışmakta olon doktor C>. bağırsak düğümlenmesi nedeniy
le M'nin rahatsızlondığını anlarsa da. M'nin çilesi ile arosındaki kon davası dolayı
sıyla sesini çıkarmaz. M. gerekli tıbbi müdahalenin yapılmaması nedeniyle ölür.
R, Almanya'dan döndüğünde, çocuğu H'nin yanlış teşhisi nedeniyle öldüğünü öğre

nir. İntikam almak isteyen R, yeğenlerinin ölümü nedeniyle üzgün olon C '/e, Eyi H'nin
öldüriibesi konusunda kolayca iba eder. R, C ve E; H'nin geçtiği yol üzerinde pusu
kuroHor. Ancak E, son onda pişmanlık duyor ve olay yerinden ayrılır. R ve C. otomobille
yoldon geçen Hye birer el ateş ederlerse de aracı kullanan şoför Ş'nin yaralanmasına
neden olur. H, yara almadon kurtulur. Ş, yorolonması nedeniyle direksiyono hâkim ola
maz ve Rnin yol kenarındo bulunan lokantasına çarporak hosor gönnesine neden olur"^.
Bilfliler:
(C)
: Daha önce dolondıncıbk suçundan mahkûm olmuş, hürriyeti bağlayıcı
cezanın infazı devam ederken hostolıgı dolayısıyla Cumhurbaşkanı tarofındon
affedilmiştir.
(b); Uyuşturucu madde kullanmoktadır.
(R): Almonyo'da bir Almon votondaşıno karşı işlediği suçtan dolayı 5 yıl hapis
cezosıno mahkûm olmuş ve cezasını çekerek Türkiye'ye dönmüştür.
Olay için bkz.. Önder/Özek, CUy no. 23. s 595.

CEVAPLAR
Cevap I - Suçlar
1. K t L — M; Teksirle yoroloma (TCK 89)
yüzün sürekli değişikliği / cezoyı ortıron n.h. (TCK 89/3-d)
K, üzerinde velayet ilişkisinden kaynaklanan gözetim yükümlülüğünü gere

gi gibi yerine getirmemiş ve dolayısıylo M'nin yoralanmosına ihmali davranışıyla
ve taksiriyle neden olmuştur. Keza onüç yaşındaki kızı L'nin gözetimine bırakması
da konoatimizce onu gözetim yükümlülüğünden kurtarmayacoktır.
L de M'nin kendi gözetimine bırakılması nedeniyle örf ve adet geregi göze

tim yükümlülüğü altıno girmiş olmasıno karşın buno rioyet etmemesi yüzünden
taksirli hareket etmiştir.
ft'nin ise çocuğuna karşı anne gibi velayet ilişkisinden kaynaklanon bir gözetim
yükümlülüğü bulunso da oilenin geçimini temini omacıyla Almanya'do bulunduğu için
gerçekleşen olaydan R'yi sorumlu tutmok mümkün olmayocoktır^.
Taksirli hareket sonucu neden olunan netice failin kişisel vz ailevi durumu
bakımından artık bir cezoyo hükmedilmesin! gereksiz kıiocak derecede mağdur
olmasına yol açmışsa ceza verilmez. Bilinçli taksir halinde verilecek ceza yarıdan
altıda bire kador indirilebilir. (TCK 22/6). Annenin ve L'nin taksirle işlediği suçtan
dolayı mahkûm edilmesi, suçtan dolayı evladının/kardeşinin yaralanması sonucu
duyduğu ıstırobı şiddetlendirmekle kalmamakta, ailenin diğer bireylerinin de
mağduriyete düşmesine yol açmaktodır.
2. H -» fA: Taksirle yoralamo (TCK 89)
3. C) — M; îhmali davranışla kasten öldürme (TCK 83)
(O), gereken tıbbi müdaholeyi yapmak suretiyle (M)'nin ölümünü engellemek

konusunda kanun hühnü dolayısıyla garantör durumundadır.
Temel ceza olarak, 81 ve 82. maddelere göre belirlenen cezodo indirim yapı
labilecektir (TCK 83/3). Bu nedenle kan gütme saikiyle işlenmesi (TCK 82/1-i)
verilecek cezanın belirlenmesinde dikkate alınacaktır.
4. R + C + E -» H; Kasten öldürme (TCK 81)
*' Skz. Özgenç. İzzetŞahin. Cumhur. Uygulamalı Ceza Hukuku. 3. Baskı. Ankara 2CO1. s. 511-
512.
boğrudon kast söz konusudur.
Tûsorloyorok / cezayı artıron n.h. (TCK 82/1-q).
Kan gütme saikiylc imlenmesi / cezoyı artıran n.h. (TCK 82/1-i.)
Burado birden fazla nitelikli hal olmakla berober bunlar seçimlik düzenlen
diğinden. failin cezosı oyrı oyrı ortırılmayocak. bir kez artırılacaktır.
S. R + C — Ş; Kösten yoralama (TCK 86)
Kasten yaralama suçunun olosı kastla işlendiği söylenebilir (TCK 21/2). Olası
kastto sorumluluk neticeye göre belirlenir. Bu nedenle kasten yoralomo suçu
oluşmuştur. Oloydo. hedefte sapma söz konusudur.
6. Ş -« P. Mala zoror verme (TCK 151)
Öncelikle belirtmek gerekir ki, Ş direksiyon hâkimiyetini tomamen koybet-

mişse, artık cezo hukuku monasındo bir hareketten bahsedilemeyeceginden bir
suçtan do bahsetmek söz konusu olamoz. Buna karşılık, direksiyon hâkimiyetini
kaybetmemiş ve taksiri sonucu başkosının malına zarar vermişse, malo zarar
verme oncak kasten işlendiği tekdirde cezolandırılan bir suç olduğundan. Ş ceza-
londırılmaz. Eylemi suç oluşturmamoktadır.
Burodo R ve Cnin en ozındon olası kastla mala zorar vermeden sorumlu tu
tulması do düşünülebilir.
4. 5u$: İcro hareketlerine boşlanmış ve fokot kurşun (H)'ye değil hedefte

sapma sonucu Ş'ye isabet etmiştir. Bu nedenle kösten öldürme suçu teşebbüs
oşamosındo kalmıştır (TCK 35).
Ayrıca E, son anda pişmanlık duyorok olay yerinden ayrılmıştır. TCK 35 ile
"doğrudan doğruya ieraya bekleme'' kriteri kabul edilmiştir. Olayda pusu ku-
rulmosı hazırlık hareketi niteliğindedir, bolayısıyla E cezolondırılmayocaktır. O
ona kadar gerçekleştirilen diğer horeket. boşka bir suç oluşturmadığı müddetçe
cezolondırılmosı yoluna gidilemeyecektir. Büroda hazırlık hareketi söz konusu
olduğu için gönüllü vazgeçmeye ilişkin TCK 36 (ve dolayısıyla TCK 41) uygulonma-
yocoktır. Çünkü bu madde icra hareketlerinin boşlomosındon sonraki vazgeçmeyi
düzenlemektedir. Ancak hazırlık hareketleriyle suçun işlenmesine yardımda
bulunmak mümkündür. Şayet E'nin o ona kadar yopmış olduğu hareketler diğer
suç ortaklarındaki suç işleme kararını kuvvetlendirici nitelik toşıyorsa yardımda

bulunan sıfatıylo sorumlu tutulmosı mümkündür.
5. suç: Olası kastı neticenin belirlemesi nedeniyle teşebbüs hükümleri uy-

gulonomaz.
4 ve 5. suç bokımındon şöyle de düşünülebilir: Oloydo tek neticeli sapma

vardır. Bu durumda mağdurun H veyo Ş olması orosındo bir fork yoktur. Bu iti-
barlo sonuçta failler Ş'yi kasten öldürmeye teşebbüsten dolayı cezolondırıhrlor.
Bu fork sadece suça ilişkin bir nitelikli halin mevcudiyeti halinde önem orz eder
ki, oloydo H'nin öldürülmesi bakımından tosorlamo ve kon ğütme saiki vordır. Bu
durumda cezayı ortıron bu nitelikli hallerin Ş bakımından do geçerli olup olmaya-
coği ele alınmalıdır. Önceki kanunumuz döneminde Vorgıtoy hedefte sopmo du-
rumundo öldürülmesi kast olunan kimsenin yerine başkasının öldürülmesi halinde
cezonın tosarlamodan veya kan gütme saikinden ötürü ortırılamayocoğına karor
vermişti. Bizce kusur prensibi de esos alınarok tasarlama ve kon gütme nitelikli
hallerinin sopmo durumunda do uygulcmmosı gerekir.
1. suç: Taksirle işlenen suçiordo iştirak hükümleri uygulanmoz. Her bir fail
kendi kusuru oranında gerçekleşen neticeden sorumludur. Her failin cezosı kendi
kusuruna göre ayrı ayrı belirlenir (TCK 22/5).
4. suç: ft + C — Müşterek Fail (TCK 37). Suçun işlenişi üzerinde hâkimiyet

kurmuşlardır.
(ft), oynı zamanda ozmettirendir. Failligin şerikliğe nazaran önceliği ilkesi -

veya en oğir olan iştirak şeklinden cezalandırma esası- gereğince (ft) sadece
müşterek fail sıfotıyla sorumlu tutulacaktır.
Oloydo pusu kurulması hazırlık horeket! niteliğindedir. Hazırlık hareketleri,

kural olarak cezalandırılmaz. Ancok hazırlık hareketleriyle suçun işlenmesine
yardımda bulunmak mümkündür. Şayet E'nin o ana kadar yapmış olduğu hareket
ler diğer suç ortaklarındaki suç işleme korarını kuvvetlendirici nitelik taşıyorsa
yordımda bulunan sıfatıyla sorumlu tutulmosı mümkündür.
S. suç: ft + C — Müşterek Fail (TCK 37). Suçun işlenişi üzerinde hâkimiyet

kurmuşlardır.
Cevop IV • Suçların içtimai
4 vc S. suç: Hedefte sapma (tek neticeli sopmo) söz konusudur. Fiil tek
olduğu (fiil sayısının tespitinde horeketi esas alan ğörüş) ve farklı suç tipleri
(korten öldürme ve kasten yaralama) ihlal edildiği için fikri içtima hükümleri
uygulanması ve en ağır cezayı gerektiren suçtan (kasten öldürmeden) dolayı cezo
verilmesi gerekmekle birlikte, TCK 43 ve 44 orasında çelişkiye neden olmamak
için, gerçek içtima hükümleri uygulanmalıdır. Cezalar açısından kıyos yapılamaz
ve TCK 61/son hükmü nedeniyle buna ilişkin düzenlemenin kanundo oçıkço yapıl
ması lüzumludur.
Bir dioer görüse göre ise, tek neticeli sapma holinde tek suç vardır, o do
gerçekleşen suçtur. Bu do kasten öldürme (ye teşebbüs) suçudur.
Cevap V « Cezo Sorumluluğunu Kaldıran veya Azaltan Nedenler
3. suçto haksız tahrik hükümleri uygulancvnoz, çünkü M'nin hoksız fiili söz
konusu değil. Ailesinin yoptıgı davronı$ b'nin M'ye müdohole etmemesinde haksız
tahrikten yararlonmasını soglomoz. Ayrıca kan gütme saiki ile öldürme varsa
Yargıtay yerleşik içtihatlorındo hoksız tahriki uygulamamaktadır.
4. suçta aslında doktorun yanlış tedavisi söz konusu olduğu için taksirli bir
fiil vardır ve haksız tahrikte aronan haksız fiil bulunması şartı gerçekleşmiş olur
diğer şartlarında varlığı halinde haksız tahrik kurumu uygulanabilir^. Fakat kan
gütme saiki ile işlendiği için hoksız tahrik uygulonomoz.
M'ye karşı kon gütme soiki ile hareket edilmesine karşın ölüm neticesinin
M'ye yüklenememesi nedeniyle kan gütme saiki nitelikli halinin şartları gerçek
leşmemiş olocogı için bu nitelikli hol açısından faillerin hoto içerisinde oldukları
söylenebilir, bolayısıyla her ne kador failin kostı nitelikli hali gerçekleştirmeye
yönelik olso da gerçekleşen suçta nitelikli hal bulunmadığı için foil nitelikli hal
den sorumlu tutulomoyacaktır (TCK 30/2).
(b); Uyuşturucu modde kullanmaktadır. Uyuşturucu maddelerin devamlı kul

lanılması holinde. kişinin akıl ve ruh sağlığı bozulmakta, kusur yeteneği etkilen
mektedir. Uyuşturucu kullonımını alışkanlık haline getirmiş olan kişi, bu maddeyi
kullanmo yönünde bir istek duyor. Ancak bu bağımlılık; fiziksel değil, psikolojik
tir. Uyuşturucu modde kullonmakton yoksun bırokıldıgındo kişide yoksunluk
sendromlorı görülmez. Kişi, uyuşturucu modde kulionma konusundo kuvvetli bir
istek duyso bile, bu hususta irodesinin olmodıgını söylemek mümkün değildir,
îradi olorok olınon uyuşturucu moddenin etkisinde suç işleyen kişinin kusur ye
teneğinin var olduğu kabul edilir ve bu holde iken işlediği suçtan sorumlu tutulur
(TCK 34/2). Buno karşılık, kronik uyuşturucu madde zehirlenmesi, bir tür okıl
Taksirli stewards haksız tahrik hükümlerinin uygulanması konusunda bkz.. Hakeri. s. 356.
hastalığı gibidir. Maddenin kullanımına aro verildiğinde yoksunluk sendromlan

görülür. Bu kimilerin suç işlemesi halinde akıl hastalarına ilişkin sorumluluk rejimi
(TCK 32) esas alınmalıdır.
Cevap VI - Faillerin Sorumluluğu
(C): baha önce dolandırıcılık suçundan mahkûm olmuş, hürriyeti bağlayıcı

cezonın infazı devam ederken hastalığı dolayısıyla Cumhurboşkanı tarafından
offedilmiştir. (C)'nin daho önce işlediği dolandırıcılık suçundon dolayı aldığı ceza
özel affa uğramıştır (AY 104/2-b. bireysel özel af). Özel affın söz konusu oldu
ğu hollerde, mahkûmiyet varlığını ve hukuki sonuçlarını devam ettirir. Bu nedenle
özel af. koşullan var ise tekerrür hükümlerinin uygulanmosına engel oluşturmaz.
Aynı şekilde oloydo işlediği tespit edilen suç doloyısıylo olocagı cezanın ertelen
mesine engel olur.
(R): Almonyo'do bir Almon votondoşıno karşı işlediği kasten yorolamo suçun
dan dolayı 5 yıl hopis cezosıno mahkûm olmuş ve cezosını çekerek Türkiye'ye dön
müştür. Almonyo'da işlenen kösten yoroloma suçu 13. maddede sayılan suçiordan
değildir. Türk vatandaşının yaboncı ülkede işlediği suçtan dolayı yobancı ülkede
mahkûmiyet ya do beraat kararı verilmiş olması halinde, ortık Türkiye'de yeniden
yargılomo yopılomaz. Böylece “non bi: in idem" ilkesine uluslororası geçerlilik
tanınmıştır. Olayda. (R) hakkında Almanya'da işlediği suçtan ötürü yargılama ya
pılmış. mahkûmiyet koran verilmiş ve ceza infaz edilmiştir. (R), bu suçtan dolayı
Türkiye'de yeniden yargılonomoz. (TCK 11).
Ayrıca (R)'nin yobancı ülkede işlediği suç. kasten yoroloma olduğu için buno
ilişkin olarok yobancı ülke mohkemesinden verilen mohkûmiyet karon Türkiye'de
işlenen suçior bakımından tekerrüre esos teşkil eder (TCK 58/4).
OLAY 14
(Müteahhit)
Gas! Kase Heciefta Sapma. T^sa. /^tcesı Sebebime Ajıdajmij Su^ Teşebbüs, tşicfok
CMuştCfei Fa^ıfi. Dolaydı Failli, Asmettıfme). Fin Içtk-na. TebUe • ZofOt Suçu, 5/cp/
Zncalefne Suç. Meşnj Savunma. Afu! Hssta'ığı. MJletveiJı Doiunulmailı^, &[eleır.e. Teicf-
nir
Müteahhit A, B'den satın oldıfı binada kiracı olarok oturon tohliye için
bir aylık süre tonırso da. bu sürenin sonunda bino tahliye edilmez. Bu duruma
kızan A. binenin hemen yıkılması için yıkıcı O ile anlaşır ve binoda kimsenin bu-
lunmodıgını zannederek yıkıma başlorlar. Q sırodo evde bulunan Cnin çocuklorın-
don Ç1 yıkılon duvonn altında kolorok ölür. Ç2’nin ise korkudan dili tutulur. İnti
kam olmak ve uğradığı maddi zararı karşılomok isteyen C. için arka
daşı E ile onloşır. C ve, E; bir gece A'nın yolunu çevirip silah zoru ile para ister
lerse de, bu sırodo A kendi silahını çıkarıp E'yi öldürür. Birbirlerini korkutmak
için birer el oteş eden A ve Cden hangisinin silohındon çıktığı belli olmayan kur
şun o sırodo yoldon geçmekte olan Fye isabet eder ve yoralanmosına neden olur.
Amocıno ulaşamayon C. evin eski sahibi B ve yıkıcı Ü'ye oğlu ÇZ ile birer ölüm
tehdidi içeren bir mektup göndererek 20 bin TL'lik bono yollomolarını ister, b.
korkarak bonoyu verir. Buno karşılık B, mektubu önemsemez ve mektubu getiren
ÇZyi döver. Hemofili hastası olon Ç2. burnunun kcmomosı nedeniyle kon kaybın
dan ölür'®.
Bilflilcr:
(A): Olaydon sonra yapılan seçimlerde milletvekili seçilmiştir.
(C): 5 yıl önce işlediği kasıtlı bir suçton dolayı 3 yıl hapis cezası almış olup,
cezanın infaz edilebilmesi için aranmaktadır.
(&): Sara hastasıdır.
Olay için bkz.. Önder/Özek, CUy no. id. s 592.

CEVAPLAR
Cevap I - Suçlar
o) A + D — C; MqIq zarar verme (TCK 151)
Bina yıkımı açısından suç oluşmaz. Çünkü binanın mülkiyeti A'ya geçmiş ve A
binenin boşaltılması için gerekli hukuki girişimlerde bulunmuştur. Malo zarar
verme suçu mülkiyet hakkını ihlal eden bir suçtur. Olayda (A) kendi mülkiyetinde
olan bir binoyı yıkmaktadır. Malın boşkasına ait olması koşulu mevcut değildir.
Ancak binanın içinde Cye oit olan mallorla ilgili olorak bu suç işlenebilir.
b) A + O — Komu; Genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulmosı (TCK 170/1-

b). Gerekli tedbirler alınmışsa suç oluşmaz.
2. a) Â. b -» Çl; Teksirle öldürme (TCK 85)
b) A, 0 — Ç2: Taksirle yaralama (TCK 89)
Konuşmo yeteneğinin kaybolması / cezoyı artıran n.h. (TCK 89/3-c). Olayda

Ç2’nin dili tutulmuştur.
3. e + E — A; Yağma (TCK 148)
Silahla işlenmesi f cezayı artıran n.h. (TCK 149/1-a)
149/1-c)
Yol kesmek suretiyle işlenmesi / cezayı artıran n.h. (TCK 149/1-d)
Ğece vakti işlenmesi / cezayı artıran n.h. (TCK 149/1-h)
diğinden. failin cezosı oyrı ayrı artırılmayocak. bir kez artırılacaktır.
4. A — E; Kasten öldürme (TCK 81)
S. a) A - C; Tehdit (TCK 106)
b) C - A; Tehdit (TCK 106)
6. A, C — F: Taksirle yarolama (TCK 89). Kasten yaralama (TCK 86) (olası

kost)
Faillerin korkutmak için ateş etmesi, olayın gece vakti ve ıssız bir yerde ger
çekleşmesi gibi hususlor göz önünde bulundurulduğunda, faillerin taksirle yorola-
moyo sebebiyet verdikleri düşünülebilir. Faillerin başka birinin yaralanobilecegini
olası görüp neticeyi kabullenerek hareketi gerçekleştirdikleri varsayımında ise
olosı kostlo yaralama sÖz konusu olacaktır. Olayda hede/fe sapma sÖz konusudur.
Oloydo (F)'ye isabet eden kurşunun kim tarafından atıldığı tespit edilememiştir.
Olosı kast varsayımında, Â ve C arasında birlikte suç işleme kararı olmadığı için
iştirak hükümleri (müşterek faillik, TCK 37/1) uygulonomoz. Ayrıca hem taksirli
hem de olası kostlo işlenen suçlarda teşebbüs hükümlerinin uygulanması söz konu
su olamaz. Toksirle yaralama varsayımında da sanıklardan hongisinin eyleminin
F’nin yaralanmosıno neden olduğu belirlenemediğinden ve taksirli suçlarda iştirak
hükümleri uygulanamayacağından şüpheden sanık yararlanır kuralı gereğince her
ikisinin de beroatıno karar verilmelidir. Faillerden her ikisinin de bu takdirde ce-
zolondırılmosı, esasen masum olon birinin de cezolondınlmosı onlomıno geleceğin
den, üstün tutulan husus esosen ceza olması gerekenin de cezasız kalmosıdır.
7. a) C ♦ Ç2 — Ö; Yağma (TCK 148/2)
b) C + Ç2 - B; Yogmo (TCK 148/2)
Birden fozlo kişi torofındon birlikte İşlenmesi / cezayı artıran n.h. (TCK
149/1-c)
8.6 — Ç2; Kasten yaralama (TCK 86)
Olayda kösten yaralama sonucu ölüm meydana gelmiştir (neticesi sebebiyle

ağırlaşan suç, TCK 87/4). Failin, meydana gelen ölüm neticesinden sorumlu tutu-
lobilmesi için en azından taksirle hareket etmesi gerekir (TCK 23). Oloydo ise
Ç2 hemofili hastasıdır. (B)'nin, (Ç2)'nin hemofili hastası olduğunu önceden ön
görmesi mümkün değildir. Dolayısıyla ölüm neticesinin faile yüklenmesi söz konu
su değildir. Failin fiiline eklenen başka bir nedenden ötürü netice meydono gel
miştir. Failin fiili bir zorar doğurmuş olmakla berober, normun koruma amocı
içinde bulunmayan netice faile yüklenemez. TCK 23 bakımından en azından toksir
arandığından foil ölüm sonucundan sorumlu tutulamaz. Bu itibarlo (6), (Ç2)'nin
Ölümünden sorumlu tutulomoz ve TCK 87/4 uygulonomoz.
Yorgıtoy ise son dönemde istikror kazanan kararlorındo failin mogdurun ra
hatsızlığını önceden bilip bilmediğinin oroştıniorak sonucuno göre, bildiği tespit
edildiği takdirde bilinçli taksirle öldürme suçundon; bilmediği belirlendiği tak
dirde bosit taksirle öldürme suçundon mohkûmiyete karor verilmesine işaret
etmektedir.
3. suç: İcra hareketleri tomomlanmakla beraber menfoat elde edilemediği

için yagmo suçu teşebbüs oşcunosındo kalmıştır (TCK 35).
7. suç: a'daki yagmo suçu menfaotin elde edilmesi nedeniyle tomomlanmış,

b'deki yağma suçu ise icra hareketleri tomamlanmakla beraber menfoat elde
edilemediği için teşebbüs aşomosındo kalmıştır (TCK 35).
1. suç a vc b: A + Ö — Müşterek Fail (TCK 37). Suçun işlenişi üzerinde

hâkimiyet kurmuşlardır.
2. suç açısından taksirli suçlara iştirak mümkün olmadığından her foil kendi
kusuru oranında sorumlu tutulacaktır (TCK 22/5).
3. suç: C + E — Müşterek Fail (TCK 37). Suçun işlenişi üzerinde hâkimiyet

kurmuşlardır.
(C). aynı zamanda azmettirendir. Failligin şeriklige nazaran önceliği ilkesi

veya en ağır iştirak şeklinden cezalandırma prensibi gereğince (C) sadece müş
terek fail sıfatıyla sorumlu tutulacaktır.
6. suç: Burada, kösten yorolamo kabul edildiği tokdirde iştirak hükümleri

(müşterek faillik, TCK 37/1) uygulanamaz. Çünkü A ve B orosındo birlikte suç iş
leme karon yoktur. Taksirli suçlarda do iştirak kabul edilmemektedir.
7. suç: C — Fail
Ç2 — (biliyorsa) Fail (TCK 37). Ç2 eylemi ile fiilin işlenişi üzerinde hâkimi
yet kurmuştur, eylemi önemli bir katkı niteliği arz etmektedir.
Bilmiyorsa. Ç2 oroç olarak kullanılmıştır. C dolaylı faildir.
Cevap IV * Suçların içtimai
1. suç o ve b: Bu konuda ilk görüse göre, fikri içtima kuralları uygulanmalı

dır ve faile sadece ogır olon suçton ceza tayin edilmelidir. îkinci görüş ise aynı
sonuca farklı yönden ulaşmaktadır. Buna göre, TCK 170. modde bir tehlike su
çudur. Ancak olayda bir zaror da meydono gelmiştir. Bu durumdo asli norm nite
liğinde olan zarar suçuno ilişkin hükümler (taksirle öldürme) uygulonocak, tali
norm olan TCK 170 uygulanmayacaktır.
2. suç: Taksirle işlenen fiilin, bir ya da birden fazla İnsanın ölümü ile birlik
te bir veya birden fazla kişinin yoralanmosına neden olması halinde özel bir içti-
mo hükmü öngörülmüştür. Bu durumda fail, tekbirle öldürme suçunun temel şekli

ne nozoran daho ağır bir ceza ile cezolondırılacoktır (TCK 85/2). Olayda bir kişi
ölmüş ve bir kişi yoralanmıştır. Ooloyısıylo fail ölen ve yoralonon kişi sayısınca
taksirli suçtan değil, tek bir taksirle öldürme suçundan sorumlu tutulacak ve
fakat verilecek ceza artınlocaktır.
3. suç: Yağma, bileşik (mürekkep) suçtur (TCK 42). Tehdit (TCK 106) yağ
ma suçunun unsurunu oluşturmaktadır. Olayda siloh zoru kullanılması (A)'nın haya
tına veya vücut bütünlüğüne yönelik bir tehdit oluşturmaktadır.
5 ve 6. suç: Normalde, tek bir fiille (fiil sayısının tespitinde hareketi esas
alon görüş) farklı suç tipleri (tehdit ve kasten yaralamo) ihlal edildiği için fikri
içtima hükümleri uygulanır ve fail en ağır cezayı gerektiren suçun cezosı ile ce-
zolondırılması gerekirken (TCK 44), TCK 106/3 gereğince, fikri içtima hükümleri
uygulonamayûcok. fail her iki suçtan ötürü ayrı oyrı cezalandırılacaktır. Ayrıca
fail şüpheden sanık yorarlanır ilkesi gereğince 6. suçton cezolandırılmoyacagın-
dan, sodece 5. suçton dolayı sorumluluk belirlenecek ve böylece içtimo normlorı-
nın uygulanmasına do gerek kalmayacoktır.
7. suç: Yogmo. bileşik (mürekkep) suçtur (TCK 42). Tehdit (TCK 106) yag
mo suçunun unsurunu oluşturmoktodır.
o ve b suçları bokımındon zincirleme suç düşünülebilirse de. gerek TCK

43/rdeki "aynı kişi" şartı ve gerekse TCK 43/3 dolayısıyla yagmo suçunda zin
cirleme suç hükümleri uygulemamoz. Bu durumdo her iki suçton dolayı ayrı ayrı
ceza tayini yoluna gidilecektir.
o ve b deki suçlar açısından TCK 43/2'nin de uygulanma imkanını değerlendi

rilecek olursak; olayda yogma suçu B ve Oye ayrı ayrı mektup göndererek ger
çekleştirildiğinden tek fiil şartının orayan 43/2'nin uyguionması mümkün gözük
memektedir. Kaldı ki yukorıdo da belirtildiği gibi 43/3 buno engeldir, dolayısıyla
gerçek içtima kuralları uygulanmalıdır.
4. suç bokımındon, moivorlıgıno yönelik hoksız soldınlordo do meşru savun

ma (TCK 25/1) kobul edilmiştir. Ancak sovunmonın saldırı ile orantılı biçimde
olmosı, yani saldırıyı bertorof edecek ölçüde olması, meşru savunmanın temel
koşuludur. (A), ancak bu saldırıyı etkisiz kılocak ölçüde bir davranış gerçekleş
tirdiği takdirde meşru savunma hukuka uygunluk nedeninden yorarlonacaktır.
Olayda ise (E) ölmüştür. Somut olayın koşullorına göre, hukuka uygunluk sebeple
rinde sınırın aşıldığı söylenebilir. Sınırın kast olmaksızın aşılması halinde, fiil
taksirle işlendiğinde de cezolondırılabiliyorsG (taksirle öldürme, TCK 85) taksirli

suç için kanunda yazılı ceza indirilerek verilir. Ancak meşru savunmada sınırın
aşılması mazur görülebilecek bir heyecan, korku ve telaştan ileri gelmiş ise faile
ceza verilmez (TCK 27).
(ö): Sara hastosıdır. Saro hastalığı fiil açısındon ve/veya kusur yeteneğine
olan etkisi açısından değerlendirilmelidir. Olayda (C>)'nin, söz konusu suçlorı sora
nöbeti sırasında işlemesi halinde bilinç koybı söz konusu ise, cezo hukuku anla
mında bir hareket söz konusu olmadığından suç olmayacok; böyle bir durum yok
sa kusur yeteneği açısından konu değerlendirilecektir. Bu çerçevede akıl hosta-
lorına ilişkin sorumluluk rejimi (TCK 32) uygulanacaktır.
(A): Olaydan sonra yapılon seçimlerde milletvekili seçilmiştir. Seçimlerden

önce suç işlediği öne sürülen milletvekili, TBMM koran olmadıkça tutulamaz,
sorguya çekilemez, tutuklanamaz ve yorgılanamaz. Ancak ogır cezayı gerektirten
suçüstü hali (ve seçimlerden önce soruşturmosmo başlanılmış oimok kaydıyla
Anayasanın 14. maddesindeki durumlar) bu hükmün dışındadır. TBMM üyesi hak
kında seçimden önce veya sonra verilmiş bir ceza hükmünün yerine getirilmesi
üyelik sıfatının sona ermesine bırakılır, üyelik süresince zamonoşımı işlemez.
Ancak dokunulmazlığın kaldırılması yoluyla, milletvekilinin bu sıfatı sona ermeden
yargılanmosı mümkündür (AV 83).
(C): 5 yıl önce işlediği kasıtlı bir suçton doloyı 3 yıl hapis cezası almış olup,
cezanın infaz edilebilmesi için aranmaktadır. (C)'nin daha önce işlediği suçun
kasıtlı olmosı ve üç aydan fozlo (3 yıl) hopis cezosıno mahkûm olması nedeniyle
erteleme engelidir (TCK 51/1-q). Tekerrür hükümlerinin uygulanabilmesi için
cezonın infaz edilmiş olması gerekmez (TCK 58/1). Bu suçton dolayı tekerrür
süresi 3 yıldır (TCK 58/2-b). Bu suç 5 yıl önce işlenmiş olsa do henüz ceza infaz
edilmediği için 3 yıllık tekerrür süresi işlemeye başlamamıştır. Bu nedenle te
kerrüre esas teşkil eder.
OLAY 15
(Banka Müdürü)
GiS! Kast. Doğruda» Kast. öofOı^töfSff Simah Suç. âi (Mufterei Fadfi). Zofodeme
&Ç. Haisıs Ya} Kuç>Afü§u. Bt€<'e<TJe. Teierfüc Paâ Cezası
Oto tamircisi A, kendisine kredi vermeyen bonko müdürü müşterisi Bye olan
kızgınlığı nedeniyle B'nin bakıma getirilen otomobilinin fren parçalarını sökerek
yerine eski parçalar takar. A. söktüğü porçaları çırok C ile birlikte temizler ve
müşterileri C> ve Eye yeni aldıklarını söyleyerek fahiş fiyatla satarlar.
B. otomobili ile şehirlerarası yoldo giderken hotolı sollama yaptığı bir sırodo
korşısıno çıkan otomobile çarpmamak için fren yaparsa da, frenler tutmaz ve iki
otomobil çarpışır. Kozoda B ogır yaralanır; diğer otomobildeki K ölür, kızı P yara
lanır.
Hastaneye koldırılon B ameliyoto alınır. Bu sırodo hastonede görevli müs

tahdemler H ve I. B'nin ceketinin cebindeki poroları alıp paylaşırlar. Hasta bakı
cılar L ve M. omeliyot sonrası B'yi sedye ile götürürken yere düşürürler ve B'nin
dikişleri oçtlır. Olayı gören doktor N yorgun olduğu için müdahale etmez ve B
ölür“.
(A): 1 yıl önce kasten işlediği bir suçtan dolayı hopis cezosıno mahkûm ol
muş, bu cezosı adli poro cezosıno çevrilmiş ve fokot ikinci taksiti ödedikten son
ra diğerlerini ödememiştir.
(C): 15 yojındodır.
Olay için bkz.. Önder/Özek, CUy no. 22. s 5&4.

CEVAPLAR
Cevap I - Suçlar
1. A — 6; Güveni kötüye kullanma (TCK 155)
Hizmet ilişkisinin geregi olarok tevdi ve teslim edilmiş eşya hakkında işlen
2. A + C — D ♦ E; bolondırıcılık (TCK 157)
Serbest meslek sahibi kimiler tarafından, mesleklerinden dolayı kendilerine

duyulan güvenin kötüye kullanılmosı suretiyle işlenmesi ! cezayı artıron n.h. (TCK
158/1-i).
3. A -< B; Kasten yaralama (TCK 86) veyo Kasten öldürme (TCK 81). Olayda
olosı kast, hatta dogrudon kast vardır. Fren porçolorının yerine eski parçalar
takan bir kimse, bu hareketinin neticelerini kabullenmiş hotto dogrudon istemiş
tir.
4. a) A. B — K; Taksirle öldürme (TCK 85)
b) A. B — P; Taksirle yardama (TCK 89)
S. H + I - B; Hırsızlık (TCK 141)
Kişinin malını koruyamoyocak durumda olmasından yararlanarak işlenmesi l

artıran n.h. (TCK 142/2-a)
6. L + M -» B. Taksirle yoralamo (TCK 89)
L ve M'nin fiilinden sonra N'nin müdahale etmemesi nedeniyle ölüm neticesi

meydana geldigi için, bu şekilde atipik olorak ortoya çıkan başko bir olayın neden
olduğu neticeden failin sorumlu tutulmosı düşünülemez. Normun koruma amacı
tesadüfen (atipik olorak) gerçekleşen oloylorı kapsamaz. Bununla birlikte foil
gerçekleştirdiği kısımdan, yani taksirli yaralamadan sorumlu olur.
biger görüş göre ise, N’nin müdahale etmemesi L ve M’nin yaptığı fiilin ris
kinin yerini almışsa, ölüm sonucu esas olarak doktorun fiilinden kaynaklanmışsa
sonuçtan doktor sorumludur. Başka birinin sorumluluk alanına geçen neticeler
kişilere Fsnad edilemez.
7. M -« B; İhmal suretiyle kasten öldürme (TCK 83)
(N), yasal düzenlemelerle, zamanında gerekli müdaholeleri yapmak konusun

da goronîör durumundadır (TCK 83/2-o).
Oloydo teşebbüs aşomasındo kolan suç yoktur.
Cevap IS - iştirak
2. suç: A + C — Müşterek Fail (TCK 37). Fiilin işlenişi üzerinde hâkimiyet

kurmuşlardır.
4. suç: Taksirle işlenen suçlarda iştirak hükümleri uygulonmaz. Her bir fail
S. suç: H + I — Müşterek Fail (TCK 37). Fiilin işlenişi üzerinde hakimiyet

kurmuşlardır.
6. suç: Taksirle işlenen suçlarda iştirak hükümleri uygulanmaz. Her bir fail
Cevap IV • Suçların içtimai
2. suç: Olayda zincirleme suç düşünülebilirse de, farklı kişilere karşı iş
lenmiş olması dolayısıyla TCK 43/1 hükmü karşısında zincirleme suç kobul edile
mez. Oloydo TCK 43/2 nin de uygulama alanı yoktur, zira birden fazla hareket
vardır. Bu nedenlerle, birden fazla dolandırıcılık suçundan, başko ifadeyle mağ
dur sayısı kadar dolandırıcılık suçundan dolayı cezalandırılacaklardır..
4. suç: Taksirle işlenen fiilin, bir yo do birden fozlo insanın ölümü ile birlik
te bir veya birden fozlo kişinin yoralanmosına neden olması halinde özel bir içti
ma hükmü öngörülmüştür. Bu durumda fail, toksirle öldürme suçunun temel şekli
ne nozoron daho ogır bir ceza ile cezolondırılacoktır (TCK 85/2). Oloydo bir kişi
ölmüş ve bir kişi yaralanmıştır. Ooloyısıylo fail ölen ve yaralanan kişi sayısınca
taksirli suçtan değil, tek bir taksirle öldürme suçundon sorumlu tutulocak ve
fakat verilecek ceza artınlocaktır.
Cevap V * Cezo Sorumluluğunu Kaldıran veyo Azaltan Nedenler
1. suç bakımından hoksız tohrik hükümleri uygulonomoz (TCK 29). Çünkü

banka müdürünün kredi vermemesi haksız bir davronış değildir.
(C): 15 yaşındadır. Henüz 15 yaşını tomomlomamıştır. Bu nedenle ikinci grup

yaş küçüğüdür. Bu kişilerin her somut olay bakımından algılama ve irode yetenek
lerinin olup olmodıgı araştırılmalıdır. Bu yaş grubuno giren çocuğun işlediği fiilin
hukuki anlam sonuçlarını algılayamoması '/zya davranı^lorını yönlendirme yete

neğinin yeterince ğeli$memi$ olması Kolinde cezo sorumluluğu yoktur. Ancak bu
kimiler hakkında çocuklara özgü ğüvenlik tedbirleri uyğulanır. î$lediği fiilin huku
ki onlom ve sonuçlarını olğilomo ve, bu fiille iiğili olarak davranırlarını yönlendirme
yeteneğinin vorliği halinde, cezada belirli oranlarda indirim yopılır (TCK 31/2).
Fiili iflediği sırodo 18 yarını doldurmamış kiriler hokkındo ceza mohkûmiyetinden
doğon hak mahrumiyetleri uyğulanmaz (TCK 53/4). Ayrıca bu kirilerin işledikleri
suçlar doloyısıyla tekerrür hükümleri uyğulanmoz (TCK 58/5).
(A): 1 yıl önce kasten irlediği bir suçtan dolayı hopis cezasıno mahkûm ol-
mur (TCK 170), bu cezosı adli pora cezasına çevriImir (TCK 50) ve fakat ikinci
taksiti ödedikten sonra diğerlerini ödememirtir. Hapis cezasına seçenek olarok
çevrilen yaptırım, tedbir olsa idi bu tedbirin gereklerinin yerine getirilmemesi
durumunda TCK 50/6 uygulanırdı, zira söz konusu fıkrada 2008 tarih ve 5739
sayılı kanunlo seçenek “yaptırım" yerine “tedbirin” kullanılması suretiyle bu fık
ranın uygulonması tedbirlere inhisar ettirilmiş olmakta, bir ceza olan odli pora
cezası horiç bırakılmaktadır, boloyısıylo seçenek yaptırım olarak hapis cezasının
odli paro cezasına çevrilmesi ve bunun ödenmemesi durumunda artık TCK 50/6
moddesi uygulonmayacok. CGTİK 106 gereğince uygulama yapılacaktır. Bu hükme
göre de adli pora cezasının ödenmemesi halinde tazyik hopsi uygulanacaktır.
Bunun sonucu olarok. uygulamada asıl mahkumiyet hapis cezası değil, adli pora
cezası sayılacak, hapis cezasından kaynaklanan sonuçlar söz konusu olmayacaktır,
boloyısıylo A açısından esos alınacak mahkumiyet adli para cezası olacağı için
ertelemeye engel bir durum da söz konusu olmayacaktır. Önceki mahkumiyet adli
pora cezası olması nedeniyle tekerrür süresi üç yıl olduğu (TCK 58/2-b) ve 1 yıl
önce mahkûmiyet koron verildiği için tekerrür süresi henüz dolmamıştır. Gerek
önce işlenen suç gerekse oloydo işlediği tespit edilen suçlar kosıtlı olduğu için
(A) hakkında tekerrür hükümleri uygulanabilir (TCK 58).
OLAY 16
{Miras)
GiS! Kast. Taksıf, f-ktkfte Sapma. Ta^bus. GöaüSû fjttfoi (Müftefoi FaÛ.
Asmett’ima. Vofcim &ma). ZacMâme Suç, Fta kttma. âZrp/ Suç. FJet/oesı Sabcbıyê
Ağuâçmı Ya-'a'a-na
Ano-bübûii ölmüş olon (A)'nın vasisi ve amcası B. idaresi kendisine verilmiş

olon A‘yo ait mirostan kişisel horcamalar yapmaktadır. B. mirasa konabilmek için
Ayı öldürmek ister. B; bu amaçla &. E ve F ile anlaşır. B; oyrıca A'nın dayısı Cyi.
mirası paylaşocoklorını söyleyerek pusu kurulacak yere A'yı götürmesi konusundo
ikno eder. C. Ayy pusu yerine getirir. D gözcülük yaparken; E ve F A’nın üzerine
Qîeş ederler. Kurşunlar A'yo isabet etmezse de henüz pusu yerinden ayrılmamış
olon C yaralanır ve sol gözü kör olur.
burumdan haberdar olan Cnin kordeşi &. B'ye haber göndererek 100 bin TL
ödemediği takdirde onu polise ihbar edeceğini bildirir. Parayı ödemek istemeyen
ve ihbor edilmekten korkan B. E ile Syi öldürmesi konusunda anlaşır. E, bir gece
G'in evine girer ve öldürmek amocıylo kafasına sopa ile vurarak yorolanmosına yol
oçarsa da. sonra onu öldürmekten vozgeçip evde muhafaza oltına alınmış değerli
mücevherleri olorak koçar''.
5 Olay için bkz.. Önder/Özek, CUy no. 3d. s 606.

CEVAPLAR
Cevap I - Suçlar
1. 6 — A; Güveni kötüye kullanma (TCK 155)
Boşkasının mallarını idore etmek yetkisinin geregi olarok tevdi ve teslim

edilmiş eşya hakkında işlenmesi /cezayı artıron n.h. (TCK 155/2).
2. Sİrinci görüce göre.
o)B + Ö + E+ F + C— A; Kösten öldürme (TCK 81)
Tûsorloyorok imlenmesi / cezayı artıran n.h. (TCK 82/1-a).
b)B + D+ E+ F-< C; Kasten yaralama (TCK 86) veya Taksirle yaralama

(TCK 89)
Suçun olosı kostlo işlendiği söylenebilir (TCK 21/2).
C bokımındon olay yerine yokın olup do yaralanması göze alınmışsa olosı kast,
buna karşılık olay yerinden uzak olmasına ragmen bir şekilde yaralanması duru
munda ise taksir düşünülebilir.
Kasten yaralamada: Silohlo işlenmesi / cezayı ortıran n.h. (TCK 86/3-e)
Duyulardan birinin (görme) işlevinin yitirilmesi / cezoyı artıron n.h. (TCK

87Z2-b; 89/3-b). Vücutta çift olorok bulunon orgonlordon birinin işlevini tamamen
yitirmesi holinde, diğer organ fonksiyon görmeye devam edebilir. Bu durumda
organın işlevinin zoyıflomosı değil, işlevini yitirmesi söz konusudur.
Hedefte sapmado tek neticeden sorumluluğu kabul eden görüşe göre, bura
da tasarloma nitelikli holi mağdur farklı olso dahi uygulonocoktır. Yargıtay ise
oksi görüştedir.
3. S - B. Şantaj (TCK 107)
4. B + E - G; Kösten öldürme (TCK 81)
Bir suçu gizlemek, delillerini ortadan kaldırmak amacıyla işlenmesi / cezayı

5. suç: a) E — G; Konut dokunulmozlıgını ihlol (TCK 116)
Gece vakti işlenmesi / cezayı artıron n.h. (TCK 116/4)
b) E - S; Hırsızlık (TCK 141)

Bino içinde muhofaza altıno alınmış olan eşyo hokkındo / cezoyı artıron n.h.
(TCK 142/2-h)
Ğece vokti işlenmesi / cezayı artıron n.h. (TCK 143)
Kişinin malını koruyomayocok durumunda olmosındon yararlanarak işlenmesi

/ cezayı artıron n.h. (TCK 142/2-a)
2. suç: Tek bir kasten öldürmeye teşebbüsten sorumluluk söz konusu ola
caktır.
3. suç: Şontoj suçu tomomlonmıştır. Şontoj suçunun oluşobiimesi için mağ

durun zorlonmosı yeterli olup, mağdurun isteneni yapması gerekli değildir.
4. suç: Fail (F) icra hareketleri aşamasında suçu tomamlamoktan gönüllü

olorak vazgeçmiştir. Gönüllü vazgeçme halinde kişiye ceza verilmemekte, oncok o
ona kadar yopılan hareketler bağımsız bir suç oluşturuyorsa sadece o suçtan
sorumlu tutulmaktadır. Olayda (E), sadece kasten yaralama suçundan sorumlu
tutulacaktır (TCK 36). îştirok halinde işlenen suçlordo sadece gönüllü vazgeçen
suç ortağı gönüllü vazgeçme hükümlerinden yororlonır. Gönüllü vazgeçme, cezayı
kaldıran şahsi bir sebeptir. Gönüllü vazgeçme nedeniyle suçun işlenmemesi halin
de. diğer suç ortakları teşebbüs hükümlerine göre sorumlu tutulur, boloyısıylo
(6) oçısındon kösten öldürme suçu teşebbüs aşamasında kalmıştır. (6), teşebbüs
oşomasındo kalan kösten öldürme suçundon sorumlu tutulacaktır (TCK 41).
2. suç: a) B -« Azmettiren (TCK 38)
E + F -• Müşterek Fail (TCK 37). Suçun işlenişi üzerinde hâkimiyet kurmuş

lardır.
Cye korşı gerçekleştirilen fiil taksirli ise, iştirak hükümleri uygulanmaya

cak. faillerin sorumluluğu ayrı oyrı belirlenecektir.
C Müşterek Fail (TCK 37). Aslında hareketi tali nitelikli bir hareket ise
de. hareketi ile suçun işlenişi üzerinde hâkimiyet kurdugundcm müşterek foil
sayılmalıdır.
b — yardımda Bulunan (TCK 39). b'nin gözcülüğü suçun icrosı açısından tali
nitelikteyse yardım eden, oksi takdirde müşterek faildir.
b) Bu suç bokımındon şeriklerin sorumluluğunun ele alınması gerekmektedir.

B — açısından, bir görüse göre, C'nin yarolonmasıno azmettirmemiştir. Öola-

yısrylo Cê yönelik fiil açısından iştirak iradesi yoktur ve azmettiren olarak
sorumlu tutulamaz. îkinci görüse göre ise. B bir kimsenin öldürülmesi için azmet
tirmiştir, o kimseye de ateş edilmiştir, dolayısıylo B azmettirmeden doloyı so
rumludur. Sonuçta o kimse yerine başka bir kimse de yorolonmış olsa B sorumlu
dur. Ancak sorumluluk kasten öldürmeye azmettirme dolayısıyla olacaktır.
& — yordım eden olarok kabul edildiğinde, Cye korşı gerçekleştirilen fiile
kotılma irodesi olmodıgındon, sorumlu tutulomoz. Müşterek foil olorok kabul
edildiğinde ise. kororlaştırılanın dışında bir suç işlenmiş olduğundan yine sorumlu
tutulamaz.
İkinci görüse oöre ise. tek bir suç söz konusudur ve C) bu suço İştirakten
dolayı sorumlu tutulacaktır.
4. suç: B — Azmettiren (TCK 38)
e - Fail
5. suç: (B) hırsızlık suçundan sorumlu tutulomoz. Çünkü hırsızlık suçunun iş
lenmesine yönelik iştirak İradesi yoktur.
2. suç: sapma (tek neticeli sopmo) söz konusudur. Büroda iki gö
rüş savunulmaktadır.
Bir görüse göre, fiilin tek kobul edilip edilmemesine göre cevap değişir.
Olayda iki kişi tarafındon gerçekleştirilen ateş etme fiili vardır. Ancak silahlor-
dan çıkan kurşunlardan kaç tonesinin Cye, isabet ettiği belli değil. Bunun dışında
A nın öldürülmesi için ateş edilmeye devam edildiği de olaydan anlaşılmıyor. Be
lirtilenler kodarıylo fiil tekliği söz konusu olmamakla beraber ihtimolli cevap
vermek gerekirse; Fiil tekliğinde A'yo yönelik gerçekleştirilen kasten öldürmeye
teşebbüs fiilinden tüm ortaklar birlikte suç işleme koran söz konusu olduğundan
sorumludurior. Oye karşı gerçekleştirilen fiil açısından ise olası kostın olduğu
kabul edilirse, söz konusu kast türünde de birlikte suç işleme koran kabul edil
diğinden foilier fikri içtima kuroliorı gereğince sorumlu olmosı ve en ogır cezayı
gerektiren suçton dolayı ceza verilmesi gerekmekle birlikte, TCK 43 ve 44 ora
sında cezalar oçısından sorun bulunmaktadır. Çelişkiye neden olmomak için, ger
çek içtimo hükümleri uygulanması gerekmekle birlikte. TCK 2/3 hükmü gereğince
kıyos yopılomomosı ve TCK 61/son uyorınca cezaların artırılıp, azaltılıp değişti
rilmesi söz konusu olmadığından, konunda oçıkço buno ilişkin düzenleme yapılması
gerekmektedir. Eğer to ki ir kabul edilirse, taksirli suçlara iştirak olmayacağın

dan, yalnız fiili gerçekleştiren taksirli eyleminden sorumlu olacaktır ve fikri
içtima onun için uygulanacoktır. Fiil çokluğu kobul edildiğinde ise, zincirleme suç
ve fikri içtima kurollorı şartlar gerçekleşmediğinden (tek fiil şartının olmaması,
mogdur forkhlıgı ve aynı suç işleme kararının bulunmaması nedenleriyle) uygu-
lanmayacoktır. Aya korşı gerçekleştirilen eylemler oçısındon ise sorun yoktur,
îştirak kurollorı gereğince tüm ortoklar bu fiilden sorumludur. Cye karşı ger
çekleştirilen fiilde ise olası kast kabul edildiğinde yine herhangi bir problem
yoktur. İştirak kurollorı gereğince failler bu eylemden de sorumludurlar. Taksir
kabul edilirse toksirli suçlarda iştirak söz konusu olmadığından her fail kendi
taksirli fiili göz önüne alınmak suretiyle gerçekleşen öldürmeye teşebbüsten ve
taksirli yaralamadan oyrı oyrı cezolandırılocaktır.
İkinci görüse göre ise, tek neticeli sapmada sonuçta amaçlonon netice de
gerçekleşen netice de bir insanın ölmesi veyo yoraionmosı olduğundan, kişideki
farklılığın önemi yoktur ve ortado tek bir suç vardır ve bu da gerçekleşen neti
cenin oluşturduğu suçtur. Ayrıca fail esosen kasten hareket ettiğinden, kasten
bir insonı öldürmek veya yaralamak istediğinden, sonuçta da bir insan öldüğün
den veyo yoralondıgından, taksirinden bahsetmek mümkün olmaz. Olayımız bakı
mından ise B. b. E, F, C den C ye yönelik kasten öldürmeye teşebbüs söz konusu
dur. Ancok bir kimse hem fail hem mağdur olomayacagından, foil olorak sadece
B, b. E ve F sorumlu olocaklardır.
5. suç: Konut dokunulmazlığını ihlal suçu hırsızlık suçunun nitelikli hali ola
rak kabul edildiği takdirde, bileşik suç söz konusu olur ve bu durumda konut
dokunulmazlığını ihlal suçundan ötürü ayrıca cezo verilmez. Kanunumuzun hırsız
lık suçunun nitelikli holine ilişkin düzenlemesi ise kötü bir düzenleme olup, bu
konuyu tartışmalı bırakmıştı. Ancak, Aralık 2006'da kanunumuza 5560 s. k. ile
eklenen TCK 142/4 hükmü karşısında bileşik suç hükümlerinin uygulanmayacağı,
failin her iki suçtan oyrı oyrı cezolondırılacagı anlaşılmaktadır.
OLAYI?
(Yüzük)
t^cesı Sebebime Ağuı'afmı Suç. Teçebbus. IjMot: (Ametttfme, Mujterei Fadfi).
Para sıkıntısı çeken A. aile yodigârı olan kıymetli bir yüzüğü satmak ister.
Yüzüğü düşük fiyatlo satın almok isteyen B; A'yı önceden anlaştığı kuyumcu K'ya
götürür. Yüzüğü inceleyen K, değeri gerçekte 50 bin TL olmasına roğ^men yüzü
ğün oncak 5 bin TL edebileceğini söyler. K'nın kuyumcu olduğunu ve yüzüğün ger
çek değerini anlayabileceğini düşünen A. söylenenlere inanır yüzüğü 5 bin TL'ye
satar.
Bir süre sonra A. yüzüğü kuyumcu S'nin dükkanında görür ve merak ederek
fiyotını sorar. Kuyumcu S'nin, yüzüğün değerinin 50 bin TL olduğunu söylemesi
üzerine A aldatıldığını anlar. Yüzüğü tekrar elde etmek isteyen A. kuyumcu S’nin
dükkânında tezgâhtar olorak çalışan T ile anlaşır. T, ertesi gün kuyumcuya gelen
Cyi A nın adomı zonnederek yüzüğü Cnin çantasına bırakır. C. akşam çantasına
baktığında yüzüğü fork eder ve fokot iade etmeyi düşünmez, yüzüğü kulionmaya
başlar.
Yüzüğün A tarof ından alındığını onloyan S; O ve F ile anlaşarak yüzüğü almak

omacı ile A'nın yolunu beklerler. A'nın geldiğini gören 5. O ve F. A’yo soldırmok
suretiyle gerçek olduğu zannı ile değersiz bir toklidi oiıp uzaklaşırlar. Saldırıdan
dolayı oğıryaralonon A, bitkisel hayata girer’t
Olay ıçjn bkz.. Önder/Özek, CUy r». 35. s 603.

CEVAPLAR
Cevap I > Suçlar
1. B + K - A. Dolandırıcılık (TCK 157)
Serbest meslek sahibi kişiler tarafındon. mesleklerinden dolayı kendilerine

duyulan güvenin kötüye kullonılması suretiyle işlenmesi l cezayı artıron n.h. (TCK
158/1-i).
2. A + T — S; Güveni kötüye kullonmo (TCK 155)
Hizmet sözleşmesinin gereği olarak eşya üzerinde (T) zilyet durumundadır.

Bu nedenle hırsızlık suçu oluşmayıp; (T) eşyo üzerinde zilyetliğin devri amacı dı
şında bir tasarrufto bulundu^ için güveni kötüye kullonma suçu oluşur.
3. C — S; Hata sonucu ele geçmiş eşya üzerinde tasarruf (TCK 160)
(C) hata sonucu ele geçirdiği eşyo üzerinde, iade etmeksizin veya yetkili
mercileri durumdan haberdar etmeksizin molik gibi tasarrufto bulunmuştur.
4. S + O + F - A. Yogma (TCK 148)
149/1-c)
Yaralama suçunun neticesi sebebiyle ağırlaşmış hollerinin gerçekleşmesi

(TCK 149/2)
Molın değerinin oz olması f cezayı ozoltan n.h. (TCK 150/2). Burado failler
yanılgıya düşmüş olsalar bile cezayı azaltan nitelikli holden yararlonırlar (TCK
30/2). Yargıtay cezayı azaltan bu nitelikli halin uygulanabilmesi için, "daha çoğu
nu alabilme olanağı vorkM yalnızca ihtiyacı kadar ve değeri az olan eşyanın aim-
mosfrw aramaktadır.
Hukuki ilişkiye dayanan alacağını tohsil amacıyla cebir kullanmosı / cezayı

azalton n.h. (TCK 150/1). Büroda failler yanılgıya düşmüş olsalar bile cezoyı azal
tan nitelikli halden yarorlanırlor (TCK 30/2). Bu cezayı azaltan halden sadece
olocagın sahibi faydalanır, zira konun kişinin kendi olocogı açısından bu cezayı
ozoltan nitelikli hali kabul etmiştir, biger ortoklor bilse bile cezayı azalton bu
nitelikli halden yararlanamazlar (TCK 40).
4. suç: Failler, gerçek olduğu zonnı ile değersiz bir taklidi olmışlarsa do bu
konudaki yanılgıları önemsiz olup, yogmo suçu tamamlanmıştır.
Cevap IS • İştirak
i. suç: B — Azmettiren (TCK 38)
K- Fail
T— Foil
Cnin birlikte suç işleme karon olmadığı için güveni kötüye kullanma suçun
dan sorumlu tutulomoz.
4. suç: S + O + F Müşterek Fail (TCK 37). Suçun işlenişi üzerinde hâki

miyet kurmuşlardır.
(S), oynı zamondo ozmettirendir. Foilligin şeriklige nozaron önceliği ilkesi

dolayısıyla (5) sodece müşterek fail sıfatıylo sorumlu tutulocoktır.
4. suç: Yogmo. bileşik (mürekkep) suçtur (TCK 42). Cebir (TCK 108) ve hır
sızlık (TCK 141) yogmo suçunun unsurunu oluşturmaktadır.
yoğma suçunun işlenmesi sırasındo kasten yorolomo suçunun neticesi sebe

biyle ogırlaşmış hallerinin gerçekleşmesi durumunda, ayrıca kasten yaralama
suçuno ilişkin hükümler uygulanır (TCK 149/2). Oloydo yağma suçunun işlenmesi
sırasında kasten yaroloma suçunun neticesi sebebiyle ağırlaşmış hallerinden biri
olan mağdurun bitkisel hoyoto girmesine neden olmo (TCK 87/2-a) söz konusu
dur. Ancak ayrıca kasten yoralomo suçuno ilişkin hükümlerin uygulanobilmesi için
meydana gelen daha ogır netice açısındon failin en azından taksirle horeket et
mesi gerekir. Olayda. A saldırı nedeniyle ogır yorolonmıştır. Faillerin meydono
gelen daho ogır netice oçısındon olası kast yohut en ozından taksirle horeket
ettikleri söylenebilir. Bu nedenle failler hem yogmo suçu hem de neticesi sebe
biyle ağırlaşmış yaroloma suçundan sorumlu tutulmalıdır.
OLAY 18
(Av Tüfeği)
f-kdehe Sapma. Takstf. Tegabbüs. Fai/hf:, Asnettume. ya<eim Ewa). Fin

İçtima. Sv'efi Sı/ç Zmadema Suç Hoks/z Talvi. f^sut yetanejmı Azıtan ya da Oftada>ı
Kddifa'i Gaçıcı /'''kdedef. ya} i^çüklü^. Şdıst Cezasdıl; Fle^ı. Eftdame. Teietıvf.
Ouödame
Av meraklısı olan A, tüfeği duvara asar. 14 yaşındaki oû B, duvarda asılı

bulunan tüfeği alır ve oynarken tüfek ateşlenir; saçmalar yanında bulunan korde-
şi K'yo isobet ederek ölümüne neden olur.
C. annesini devcvnlı olorak döven ve kendisini oşogılayon babosındon kurtul-

mok için ve mirasındon da yararlonobilecegi düşüncesi ile bobası Üyü öldürmeye
koror verir. C. misofirlige geldigi bir akşam Ü'nün yemeğine eczocı S'den oldıgı
zehri koyar ve fakat toboklor karıştığı için yemeği yiyen annesi E ölür. Oğlunun
kendisini öldürmek istediğini onloyon Ü, intikom için Cnin eşi L'nin kosodo sakla
mak üzere kendisine bıraktığı mücevherleri satar ve işçisi İ ve Z'ye Cnin yazlık
evinin onohtarını vererek evde saklonmış kıymetli eşyaları almalarını ister. Bir
gece î gözcülük yaparken, evin cmahtorını kaybeden Z moymuncukla kapıyı oço-
rok eve girer. î ve Z evden aldıkları eşyolordon imitasyon bir kolyeyi altın oldu
ğunu söyleyerek y'ye satmaya çolışsoior da Y kolyenin imitasyon olduğunu onlor
ve polise ihbarda bulunur.
Tatile çık(Vi P. eşi R ile bir gece sahilde dolaşırken 5, R'nin çantasını kaparak
kaçmaya başlar. Bunun üzerine P, S'yi kovalamaya boşlar, yokalanocagını onlayan S.
elindeki bıçakla P'nin üzerine saldırır. P'nin kendini kurtarmak için kenara çekilmesi
üzerine bıçok oraya giren Tnin gdgsüne saplanır. Hastaneye koldırılon T, yolda
kon kaybı nedeniyle ölür. Olay yerinden kaçan 5. çantoda bulduğu dört adet boş
çek yaprağını doldurarak R tarafından keşide edilmiş gibi imzalar ve oldıgı araba
nın kalan toksitlerine korşıhk olarak golerici Vye verir. Galerici V. çekleri banka-
yo ibraz ettiğinde karşılığının olmodıgını öğrenir.
Bilflilcr:
(C): Olay günü alkol almıştır.
(S); 17 yaşındadır; daha önce işlediği kasıtlı bir suçtan dolayı 6 oy hopis ce-
zosı olmış. cezası ertelenmiştir.
(i); Daha önce işlediği bir suçtan ötürü hakkında açılan dava önödeme ile
düşmüştür.
(Z): Hollonda'do uyuşturucu madde suçuna iştirakten dolayı mahkûm olmuş

ve cezası infaz edildikten sonra Türkiye'ye sınır dışı edilmiştir.
CEVAPLAR
Cevap I > Suçlar
1. A. B - K; Taksirle Öldürme (TCK 85)
(K), (A)'nın oğlu ve (6)'nin kardeşidir. Taksirli hareket sonucu neden olunan
netice failin kişisel ve ailevi durumu bokımındon artık bir cezoya hükmedilmesin!
gereksiz kılocok derecede mağdur olmasına yol açmışsa ceza verilmez (TCK
22/6).
2. Ü — E; Kötü muamele (TCK 232), Kasten yoralamo (TCK 86).
Kasten yorolama varso. eşe karşı işlenmesi / cezayı artıran n.h. (TCK 86/3-a).
Ü - C; Hakaret (TCK 125)
3. a) C + S — Ü; Kasten öldürme (TCK 81)
Eczocının durumu bilerek zehri vermesi durumundo iştirakinden bahsedile

bilir. Ayrıca durumdon habersiz olorok örneğin bir fare zehri gibi bir zehrin
verilmesi halinde de sorumluluğu yoktur.
Tosorlayarak işlenmesi f cezayı artıran n.h. (TCK 82/1-a)
Hedefte sapmado tek neticeden sorumluluğu kabul eden görüse oöre bura
da tosarloma nitelikli holi mağdur farklı olso dahi uygulanocoktır. Yargıtay ise
aksi görüştedir.
üstsoya karşı işlenmesi ! cezayı artıran n.h. (TCK 82/1-d)
Burada tek neticeden sorumluluğu kabul eden görüse oöre üstsoya karşı suç
işlenmek isterken, hedefte sapma sonucu yine bir boşka üstsoya karşı suç işlen
miştir. TCK 30/2 gereğince "bir suçun daha ağır veya daha az cezayı gerektiren
nitelikli hallerinin gerçekleştiği hususunda hataya düşen kişi, bu hatasından ya
rarlanır- Bu durumda fail babasını öldürmek istediği holde netice öyle gerçek
leşmediğinden neticeye bokılorak bu nitelikli hal uygulanmayacak, annesini öl
dürmek de istemediğinden iradeye bokılorak ondon koynaklanan nitelikli hol de
uygulanmoyacoktır. Bu durumda fail hakkında TCK 81 uygulonacaktır. Yorgıtoy da
aynı yönde kararlar vermektedir.
b) C + S - E; Taksirle öldürme (TCK 85)
Oloydo tabaklar karışmıştır. Zehirli yemeğin bulunduğu tabağı E almıştır.

Hedefte sopmo söz konusudur.
Çözümlü Örnek Olaylar us
Tek neticeli sapmada meydana gelen neticeden sorumluluğu kabul eden gö
rüşe göre olayda. C+G E kasten öldürme vardır. Mağdurun yanlış kişi olması
failin kastını ortadan kaldırmaz ve gerçekleşen netice E'nin ölümü olduğundan
kasten öldürme söz konusudur. Bunun tek sonucu nitelikli halin mevcudiyeti du
rumunda kendisini gösterir.
4. Ü — L; Güveni kötüye kullanma (TCK 155)
S. a) Ü + i + Z - C; Hırsızlık (TCK 141)
Bino içinde muhafaza altıno alınmış olan eşya hokkındo / cezayı artıron n.h.
(TCK 142/2-h)
Gece vakti imlenmesi / cezayı artıron n.h. (TCK 143)
Taklit anahtarla veyo diğer bir aletle kilit açmak suretiyle işlenmesi / cezo-
yı artıran n.h. (TCK 142/2-d)
b) Ü + i + Z — C; Konut dokunulmazlığını ihlol (TCK 116)
Gece vokti işlenmesi / cezayı artıron n.h. (TCK 116/4)
119/1-c)
6. i + Z — y; Dolandırıcılık (TCK 157)
7. S - R; Hırsızlık (TCK 141)
Elde veyo üstte bulunan eşyoyı çekip olmok suretiyle işlenmesi / <3!C-
tıron n.h. (TCK 142/2-b)
Gece vokti işlenmesi / cezayı artıron n.h. (TCK 143)
8. a) S — P. kastına göre Kasten öldürme (TCK 81) veyo Kasten yaralama

(TCK 86)
Kasten öldürme suçu bakımından yakolonmomak için işlenmesi / cezayı artı

ran n.h. (TCK 82/1-h)
Kasten yoralomo suçu açısından silohlo işlenmesi / cezoyı artıron n.h. (TCK
86/3-e).
b) S -« T; Taksirle öldürme (TCK 85)
Tek ncticeli hedefte sopma halinde ikinci bir görüşü savunan yozorlara göre,
oloydo tek su$ vordır, o da S — Tye kasten öldürmedir. S bir kimseyi öldürmek
istediğinden ve ölüm neticesi de meydana geldiğinden, tamamlanmış kasten öl

dürme suçu vardır. Mağdurun farklılığı sadece nitelikli bir halin mevcudiyeti
bûkımındcın önem arz edebilir. Olayımızda ise böyle bir durum yoktur.
9. S — Kûmu; Resmi belgede sahtecilik (TCK 204)
Türk Ticoret Kanunu hükümlerine göre bir kıymetli evrak türü olan çek. ni
teliği itibarı ile özel belgedir. Ancak hangi belgelerin resmi belge soyıiocoği TCK
*
210 da sınırlı olorak gösterilmiştir. Buno göre emre veyo hamiline yazılı kambiyo
senedi de resmi belgeye eşdeğer kabul edilen belgelerden birisidir. Türk Tica
ret Kanunu hükümlerine göre kombiye senetleri poliçe, bono ve çektir", dolayı
sıyla çek. ceza hukukunda resmi belge olarok kabul edilmektedir.
10. 5 - V; dolondırıcılık (TCK 157)
Cevap H ' Teşebbüs
3. suç: o'daki (Ü)'ye karşı işlenmek istenen kasten öldürme suçu icra hore-
ketlerinin tamomlonması ve fokot hedefte sopmo sonucu ölüm neticesinin ger
çekleşmemesi nedeniyle teşebbüs aşamasında kolmıştır (TCK 35).
Hedefte sopmo ile ilgili olarak diöer görüsü savunan yozorlora göre teşeb
büs halinde kalan suçton bahsetmek mümkün değildir, ortoda tek suç vardır, o
do E'nin kasten öldürülmesidir.
6. suç: dolandırıcılık suçunun oluşması için, haksız menfaat elde etmek

amacıyla foilin gerçekleştirdiği davranışın muhatabı aldatmaya elverişli olması
gerekmektedir. Fail hile ve desise ile mogduru hotoyo düşürecek hareketlere
başladığı onda teşebbüs oşomasıno girmiş olur. Mağdurun hataya düşmesiyle icra
hareketleri tomomlonır. boloyısıylo oloyımızda mogdur oldatılomodıgı için fiil
teşebbüs aşomosındo kalmıştır (TCK 35).
8. suç: û'daki (P)'ye korşı işlenmek istenen kasten öldürme veya kasten ya-
ralamo suçu hedefte sapma sonucu bıçağın (P)'ye isobet etmemesi nedeniyle
teşebbüs aşamasında kalmıştır (TCK 35).
Hedefte sopmoda diğer görüsü savunan yozorlar bu durumda da teşebbüsü

kabul etmez, gerçekleşen tek bir suçu, S — Tye kasten öldürme suçunu kabul
ederler.
13
Gökcan. Ahmet: Belçede Sahtecilik Sudan. (TCK m. 204-212). 3. Baskı. Ankara 2013. s. 110
vc.. Ozbek/Kanbur/DoğatVBacaksız/Tepe. Özel Hükümler. 7. Baskı, s. 792: Artuk. Âehmet
Emm-'Gokcen. Ahmet-Venidünya. Ahmet Csner: Ceza Hukuku Özel Hükümler. 13. Baskı. An
kara 2013. s 539 vd.
10. suç; Öolondırıcilık suçu tamamlanmıştır. Çeklerin karşılıksız çıkması, do-

londırıcılık suçunun teşebbüs aşamasında kaldığını göstermez. (S), çekleri aldığı
arabanın kolan taksitlerine karşılık olarak vermiş, taksitleri ödemekten kurtula
rak haksız menfaat sağlamıştır.
1. suç: Taksirle işlenen suçiordo iştirak hükümleri uygulanmoz. Her bir foil
3. suç: e) C Fail
G -» (bilmesi halinde) Yardımda Bulunon (TCK 39). Reçetesiz verilen bir ze
hir söz konusu ise sorumluluğu olamaz, burumu bilerek yardım etmek kastıyla
vermesi halinde yardım eden olarak sorumlu olur. Reçete ile verilmesi gereken
bir zehri reçetesiz vermişse taksirinden dolayı sorumlu tutulur. Ancak taksirli
suçlara teşebbüs söz konusu olmadığından sorumlu değil.
b) C - Fail
G -> yardım eden olmaz. Taksirli suça katılma irodesi yok. Ayrıca taksirli
suçlarda iştirak söz konusu olmaz. E’nin öldürülmesinden C sorumlu. Eğer reçete
ile verilmesi gereken zehri reçetesiz vermişse. S taksirinden sorumlu.
S. suç: Ü -» Azmettiren (TCK 38)
Z- Fail
î -* Gözcüdür. Suçun işlenmesi sırasında gözcülük yapılması halinde, suç or

tağının iştirak statüsü belirlenirken somut oloyın şortlarına göre bir ayırım ya
pılmalıdır. Şayet (İ). işbölümü esasına dayalı olarok fiilin işlenişi üzerinde fonk
siyonel bir hâkimiyet tesis ediyor; gözcülük yopmo şeklinde suçun icrasına yoptı-
gı katkı suçun icrosı açısından önem arz ediyorsa (Z) ile birlikte müşterek fail
dir. Buno karşılık, (İ) gözcülük yopmo fooliyeti ile fiilin işlenişi üzerinde herhongi
bir fonksiyonel hâkimiyet tesis edemiyor; gözcülük suçun boşorıylo icrası açısın
dan önem orz etmiyorso yardımda bulunandır. Kanımızca suçun gece işlenmesi ve
yazlıkta işlenmesi î'nin yardım eden olduğunu göstermektedir.
(Z). (Ü)’nün kendisine verdiği anohtarı kaybetmiş ve bir moymuncukla kopıyı

açmıştır, (Ü) oynı zamanda yardımda bulunon değildir. Çünkü araç sağlayan kişi
nin yardımda bulunan olarak sorumlu tutulabilmesi için söz konusu aracın suçun
icrasında kullanılmış olması gerekir. Oysa (Z). anahton kaybetmiştir. Buno karşı-
İlk, (Z) anahtarı kaybetmemiş ve anahtarla kapıyı açmış oîsa idi, bu durumda (Ü)
aynı zamonda yardımda bulunandır ve fakat asli norm-yardımcı norm ilişkisi ge
reği veya en ağır iştirak şeklinden ötürü cezalandırma prensibinin sonucu olarok
sadece azmettiren olarak sorumlu tutulur.
6. suç: i + Z — Müşterek Fail (TCK 37). Suçun işlenişi üzerinde hâkimiyet

kurmuştur.
(Ü), birlikte suç işleme koran bulunmadığı için dolandırıcılık suçundan so
rumlu tutulamaz. (Ü)'nün iradesi sadece hırsızlık suçunun işlenmesine yöneliktir.
3. suç: Hedefte sapmeİ^^ neticeli sapma) söz konusudur. Fiil tek olduğu
(fiil sayısının tespitinde hareketi esas olan görüş) ve farklı suç tipleri (teşebbüs
oşomosındo kolon kösten öldürme ve taksirle öldürme) ihlol edildiği için C hak
kında fikri içtima hükümleri uygulonacak ve en ogır cezayı gerektiren suçtan
sorumlu îutulacoktır (TCK 44). S ise (yardımda bulunan olarak) yolnız Üye korşı
fiilden doloyı sorumlu, E'nin öldürülmesinden sorumlu değildir. Eğer G yardım
eden statüsünde değilse, Ü'ye karşı gerçekleştirilen fiil açısından teşebbüs söz
konusu olmadığından yalnız E'ye karşı taksirle öldürmeden sorumlu.
Hedefte sapma konusunda diğer görüsü savunan yazarlaro göre ortado tek
suç vordır.
S a ve b suçları: Oloydo hırsızlık suçu bina içinde muhafozo oltına alınmış

olan eşya hakkında işlenmiştir (TCK 142/2-h). Konut dokunulmazlığını ihlal (TCK
116) suçu, hırsızlık suçunun nitelikli unsurunu oluşturmamaktadır. Bu nedenle
hırsızlık suçu bileşik (mürekkep) suç (TCK 42) niteliğinde olmayıp, fail hem hır
sızlık hem de konut dokunulmazlığını ihlol suçundan dolayı ayrı ayrı cezalandırıla
caktır.
8. suç: Hedefte (tek neticeli sopmo) söz konusudur. Fiil tek olduğu
(fiil sayısının tespitinde hareketi esas olan görüş) ve farklı suç tipleri (teşebbüs
oşamasında kolon kasten öldürme veya kasten yorolamo; taksirle öldürme) ihlal
edildiği için fikri içtimo hükümleri uygulonocok ve foil en ogır cezoyı gerektiren
suçtan sorumlu tutulacaktır (TCK 44).
Hedefte sapma konusunda dioer görüsü savunon yazarlaro göre ortado tek
suç vardır.
9. suç: Zincirleme (müteselsil) suç hükümleri uygulanır. Bir suç işleme ka
rarının icrası kopsamındo bir kişiye korşı aynı suçun birden fazla işlenmesi du
rumunda. foil her bir suçtan doloyı ayrı ayrı değil bir tek resmi belgede sahteci
lik suçunu işlemiş gibi cezalandırılacak ve fokat verilecek ceza ortırılacoktır.
Kişinin belirli olması şart değildir. Mogduru belli bir kişi olmoyon (kamu) suçlarda
da zincirleme suç hükümleri uygulonır (TCK 43/1).
9 ve 10. suç; Oloydo (S), hem resmi belgede sahtecilik hem de dolandırıcı
lık suçunu işlemiştir. (5). (V)'yi resmi belgede sahtecilik suçunu işlemek suretiyle
oidatmıştır. Bu konu önceki dönemde çok tartışılmış uygulama ve öğretide farklı
görüşlerin ileri sürülmesine neden olmuştur. Yeni kanunumuz ise bu konuyu oçık
bir hüküm ile çözmüş bulunmaktadır. TCK 212. maddesi gereğince, sahte resmi
veya özel belgenin bir başka suçun işlenmesi sırosındo kullonılması halinde hem
sahtecilikten hem de ilgili suçtan doloyı oyrı oyrı cezo verilecektir. Olayımız
açısındon foil hem resmi belgede sahtecilikten hem de doiondırıcılık suçundon
dolayı cezolondırılacoktır.
Cevap V * Cezo Sorumluluğunu Kaldıran veya Azaltan Nedenler
(C): oloy günü alkol olmıştır. Suç işlemek için duyulon cesoreti pekiştirmek
yo da suç işlemekte duyulan tereddüdü ortodon kaldırmak için olkol alınması
halinde isteyerek (ihtiyari) sorhoşluk söz konusudur. Keza, kişi herhangi bir suç
işlemeyi kastetmediği halde isteyerek olkol almış ve bu maddenin etkisinde iken
suç işlemiş olabilir. Bu durumda, kişinin kusur yeteneğinin olduğu kabul edilir.
Oloydo (A), kendisini bu duruma isteyerek soktuğu için, isteyerek sarhoşluğun
işlediği suçtan dolayı kusurluluğu ve cezo sorumluluğu üzerinde herhangi bir
etkisi bulunmamaktadır (TCK 34/2).
(C) hakkında kusurluluğu etkileyen bir neden olarok haksız tahrik hükümleri
(TCK 29) u/gulonabilir. Çünkü babası onnesini dövmekte ve kendisini oşogılomaktodır.
(S): 17 yaşındadır; daho önce işlediği kasıtlı bir suçton doloyı 6 oy hopis
cezosı almış, cezosı ertelenmiştir. Fiili işlediği sırada 15 yaşını doldurmuş ve
fokat henüz 18 yaşını tomomlomomış kişilerin işledikleri fiilin hukuki onlom ve
sonuçlarını kovromo yeteneğine sohip olmoklo beraber irade yeteneklerinin
yeterince gelişmemiş olduğu kobul edilmiştir. Bu nedenle üçüncü dönem yaş
küçüklerinin (15
*18) cezasında belirli oranda indirim yapılmosı öngörülmüştür
(TCK 31/3). Fiili işlediği sırodo 18 yaşını doldurmamış kişiler hokkındo cezo
mahkûmiyetinden doğan hak mohrumiyetleri uygulanmaz (TCK 53/4).
Cevap VI « Faillerin Sorumluluğu
(0): Hırsızlık suçunun oltsoy aleyhine işlenmesi fehsi ccsesıslık nedeniĞ\r.

Olayda (Ü), (C)’nin bobasıdır. (Ü) hırsızlık suçundan sorumlu tutulmayocaktır
(TCK 167/1-b). Ancak söz konusu şahsi cezasızlık nedeninden diğer suç ortakları
yororlanamoz.
(S), daho önce işlediği kasıtlı bir suçton doloyı 6 oy hapis cezası almış, ceza
sı ertelenmiştir. îşlediî suçton dolayı 3 yıl (18 yoşını doldurmuş kişiler için 2
yıl) veya daho az süreyle hapis cezosına mahkûm edilen kişinin cezası ertelenebi
lir. Cezası ertelenen hükümlü hokkındo 1 yıldan oz ve 3 yıldan fozlo olmamak
üzere denetim süresi belirlenir. Olayda denetim süresi 1-3 yıl arası olobilir (TCK
51/3). Oloydoki suçlar kasten işlenmiştir. (S), olaydaki suçları denetim süresi
içinde işlemiş ise ertelenen cezonın tamomen veya kısmen infaz kurumunda çek-
tirilmesine koror verilir (TCK 51/7). (S)’ntn daho önce işlediği suç kasıtlı olduğu
ve 6 ay hopis cezası oldıgı için ertelenme engelidir (TCK 51/1-a). Bu nedenle
olayda işlediği tespit edilen suçiordon mahkûm olması halinde cezosı ertelene
meyecektir.
18 yaşını doldurmamış kişilerin işledikleri suçlar dolayısıyla tekerrür hüküm

leri uygulanmaz (TCK 58/5). boloyısıylo (S)'nin daha önce işledi^ suç ve olayda
işlediği suçlar tekerrüre esas teşkil etmez.
(i); boho önce işlediği bir suçton ötürü hakkında açılan dova önödeme ile
düşmüştür. Önödeme halinde ortodo bir mahkûmiyet kararı bulunmadığı için,
daho sonra işlenen suçlar bakımından tekerrür hükümleri uygulanmaz; erteleme
hükümlerinin uygulonmasıno engel bir durum yoktur.
(Z): Hollondo'da uyuşturucu modde suçuna iştirokten dolayı mahkûm olmuş ve

cezası infaz edildikten sonra Türkiye'ye sınır dışı edilmiştir. Uyuşturucu madde
ticoreti 13. moddede sayılmıştır. Bu suç nerede işlenmiş olurso olsun Türkiye'de
yargılomo yapılarak, vatandaş veya yabancı olmasına bakılmaksızın fail hakkında
Türk kanunları uygulanarak ceza verilir. Yobancı ülkede işlenen bu suç dolayısıyla
fail hakkında Türkiye'de re'sen takibat yapılır. Ancak uyuşturucu madde ticareti
suçunun yurt dışında işlenmesi halinde bu suçtan dolayı Türkiye'de yargılama yopo-
bilmek için, fail hakkında yabancı ülkede mahkûmiyet veya beroot koron verilme
miş olması gerekir. Olayda (Z) hokkındo uyuşturucu madde ticoreti suçundan dola
yı Hollanda'da yargılama yapılmış, mohkûmiyet koron verilmiş ve verilen cezo infaz
edilmiştir. Bu nedenle (Z) hokkındo Hollanda'da işlemiş olduğu uyuşturucu madde
ticareti suçundan dolayı Türkiye'de yeniden yargılama yapılamaz.
Kural olarak, yabancı ülke mahkemelerinden verilen hükümler tekerrüre esas

teşkil etmez. Fakat (Z)'nin yobancı ülkede işlediği suç. uyuşturucu madde ticareti
olduğu için buno ilişkin olarak Hollanda mahkemesinden verilen mahkûmiyet koron
Türkiye’de işlenen suçlar bakımından tekerrüre esas teşkil eder (TCK 58/4).
OLAY 19
{Şeyhmus ve Mirza}^
Smi4İ> Suç. Olaa Kist. Tegebbüs. Fiti fçbmi. Tehhig-Zirif Suçu. Içthnuy
Rızan. Hiisz Tahfii. Sif hmih Suç
Diyorbokır Seyahat Şirketinin sahibi Sevhmus. bayram arifesinde şoför

bulmakta sıkıntı çeker, baha önce alkolik olduğu için işten attığı şoför Mirzaya
biyarbakır-Ankora seferini yapmayı teklif eder. O akşam sefere çıkan Mirzo’nın
sefer öncesinde de alkollü olduğunu gören Şeyhmus, başka seçeneği olmadığını,
zaten Mirzo'nın do tecrübeli bir şoför olduğunu düşünür. Mirza alkollü çıktığı bu
seyahatte otobüsün uçurumo yuvorlonmasıno ve içlerinden biri de kendi oû olan
5 yolcunun Ölümüne neden olur. Vevsi ve Fevzi bir sirkte beraber gösteri yapan
iki akrobattır. Veysi ipte takla atarak kendini bırakmakta, Fevzi de zaman oyarı
yoporok, Veysi kendini bırakıp tokla ottıkton sonro onu tutmoktadır. Diyarbakır
Seyahat firmasının otobüsünde çok yokın bir akrobasim kaybeden Veysi, kendisi
de intihar etmeye korar verir. Bu niyetini orkadoşına açon Veysi, Fevzi’nin ona
ocıyarok kabul etmesi üzerine, intiharı gösteri sırasında gerçekleştirmeye karar
verir. Gösteri sırasında zoman ayarını biraz geciktiren Fevzi, torn zomanında
Veysi'nin ellerinden tutomayınca Veysi düşer ve ölür. Aynı gün Veysi'nin akrabası
Faik, arabasıyla evine giderken aniden önüne çıkan bir sarhoşa çarpar. Arobodon
inince sarhoşun Fevzi'nin akrabası Rozive olduğunu görür. Bunun akrabası benim
okrabomın ölümüne neden olmuştu, olayı da kimse görmedi, ne hali varsa görsün
diyerek, orobosına binip uzoklaşır. Olay yerinden geçmekte olon Abdülcobbar da
yorolıyı gördüğü holde durmoz. Sonra gelen Memnune Raziyeyi hastaneye götü
rür. Raziye kurtulur.
DUHF 1&97-1Ö&S. Ceza Hukuku Genel Hükümler Bütünleme Sınavı

CEVAPLAR
Cevap I > Suçlar
1. ö) Şeyhmus — Kamu; Trafik güvenliğini tehlikeye sokmo (TCK 179/3).
TCK 179/3’te düzenlenen alkol vz'fo. uyuşturucu madde etkisiyle ya da başka

bir nedenle emniyetli bir şekilde araç sevk ve idaremeyecek halde araç kullanma
suçunun faili ancak oracı kullanan kişi alabilir^\ dolayısıyla bu fıkradaki suç foil
bakımından özgü bir suçtur
*. Failin bu suçu, bizzot kendi horeketi ile yopması
gerektiğinden gerçek özgü suçun özel bir şeklini oluşturan bizzot işlenebilen bir
suçtur. Konunda belirtilen hareketi bizzat yapmoyon kişiler şerik olabilir’. Çün
kü TCK'nın 40/2. maddesinde sadece özgü suçtan bahsedilmiş olması, oyrıca
başka bir belirleme yopılmomış olması nedeniyle bizzat işlenebilen suçlarda da
TCK 40/2. madde hükümleri uygulanacaktır’^ Garantör olan şahsın ihmali dav
ranması durumunda eğer ihmoii dovronış kanunda açıkça düzenleniyorsa fail olu-
nobilinir. Kaldı ki bizzat işlenebilen suçiordo bizzot fiili işlemeyen kişi şerik ola
bilir’*. Bu itibarla Şeyhmus, bizzat işlenebilen bir suç olan TCK 179/3'teki suçun
faili olamaz. Şeyhmus tarafından bu suç işlenemez.
b) Şeyhmus -» 5 yolcu; Bir görüse oore. kasten ihmali davranışla (olası

kost). diğer görüşe göre, teksirle öldürme, TCK 83 veyo 85. Gorantörsel ihmali
suç, Şeyhmus garantördür^. Yolcuların vücut bütünlüğüne ve yoşomıno yönelik
tehlikeleri önlemekle yükümlüdür. Bu yükümlülüğün koynagı taşıma sözleşmesidir.
Şeyhmus gerekli tedbiri almıyor. Alkollü sürücünün araç kullanmosına göz yumu
yor, seyirci kolıyor. Araç sahibi olmosı nedeniyle gorantördür.
Oloydo Şeyhmus, şoförün alkollü olduğunu gördügü halde, aroç kullanmosına

“boşka çarem yok" düşüncesiyle müsaode ettiğinden, meydono gelecek neticeleri
kabullendiği düşünülebilir. Bu tokdirde olası kostı vardır.
Eylemin taksirle öldürme olduğu kabul edildiği tokdirde özel bir içtima dü
zenlemesi öngören TCK 85/2 hükmünü uygulomok gerekecektir. Bir taksirli fiil
şş
Yaşar/CokcarVArtuç. C. IV. s. 4961.
£5
Özbekt'Kanbur.'Doğan<’Bacaksızrrepe. Özel Hükümler. 7. Baskı, s. 726
î"
Akbulut. Ksbshat 2. Baskı, s. 333: Akbulut. Genel Hükümler, s. 233-289.
İS
Akbuiut. Kabahat 2. Baskı, s. 340: Akbulut. Genel Hükümler, s. 290.
19
Bkz. Akbulut. Kabahat. 2 Baskı, s. 311.
e:
Bir otobüs şrketmin sahibi şirketti sürücülerirt alkollü yola çıkmamaları hususunda
9sra.htördür (Hakeri. Hakan: Ceza Hukukunda İhmal Kavramı ve İhmali Sudann Çeşitleri. An-
ka.'s 2CX>3. s 192: Akbulut. kabahat. 2. Baskı, s. 305: Akbulut Genel Hükümler, s.' 238).
ile birden fazla insanın ölümüne olma. Bu durumda fail ölen ki$i sayısınca taksirli
suçtan degiL tek bir taksirle öldürme suçundon sorumlu tutulacak ve fakat veri
lecek cezo artırılocaktır.
o) Mirza — Komu. Trafik güvenliğini tehlikeye so kmo (TCK 179/3).
b) Mirza -> 5 yolcu. Bir görüşe göre, kasten (olası kast). Bir boşka görüşe
g2Ç|, taksirle öldürme. TCK 81 veya 85.
Mirzo açısındon KTK'nın 48. moddesi çerçevesinde değerlendirme yapmak ge

rekir. 24.05.2013 torihinde 6487 sayılı Kanunla 48. moddede yapılan değişiklikle,
1.00 promilin üzerinde alkollü olduğu tespit edilen sürücüler hakkındo ayrıca Türk
Cezo Konununun 179. maddesinin 3. fıkrası hükümlerinin uygulanacağı belirtilerek
olkol miktorının belirli promilin üzerinde olmosı holinde sürücünün emniyetli şekilde
oroç kullonamoyacoğı kesin olorok kabul edilmiştir. 1.00 promilin üzerinde alkollü
olon bir Petşinin emniyetli şekilde oroç kulionabüecegi kanunen kabul edilmemiştir.
Bu durumdo 179. maddenin uygulanması zorunlu kılınmıştır. Ancak söz konusu de^-
şiklikle 48. maddeye bir hüküm doha ilave edilmiştir. Bu düzenlemeye göre, hususi
otomobil sürücüleri bokımındon 0.50 promilin, diğer oroç sürücüleri bakımından
0.20 promilin üzerinde alkollü olon sürücülerin trafik kozosıno sebebiyet vermesi
hâlinde, ayrıca Türk Cezo Kanununun ilgili hükümleri uygulonacoktır. Eğer Mirzo'nın
aldığı alkol miktarı 1.00'in üzerindeyse TCK 179 gerçekleşmiştir. Ayrıca ölen ve
yorolanonlar açısından ayrıca değerlendirme yapılmolıdır. Aldığı alkol miktarı 0.20
nin üzerinde ise kişinin emniyetli şekilde oroç kullanabilecek olup olmadığıno göre
değerlendirme yopmak gerekir. Failin hareketine, içinde bulunduğu duruma bakıl
dığında emniyetli şekilde oroç kullanamayacak durumdo olduğu söylenemiyorsa 179.
maddedeki suçun gerçekleştirildiğinin söylenmesi doğru değildir. Öoloyısıylo dü
zenlemenin bu şekilde değerlendirilmesinin gerektiğini düşünüyoruz. Kişide yopılan
olkol tespiti 1.00 promilin üzerindeyse sürücü emniyetli şekilde oroç kullanamaya
cak niteliktedir. TCK 179/3 gerçekleştirilmiştir. Kozoyo neden olan ve 0.20 promil
üzerinde alkollü olon kişinin ise. alkol nedeniyle emniyetli şekilde oroç kullanamo-
yacok durumda olduğu tespit edilmişse 179. maddenin uygulanması gerekir®'. Her
hangi bir sürücü torofındon yapılabilecek bir hatanın alkollü sürücü tarafından
gerçekleştirilmesi durumunda, 179. maddenin uygulanmaması gerekir
**
. Bu durum
da toksirle öldürme veyo taksirle yorolama fiilleri gerçekleştirilmişse bunlara
®' Bu durumda TCK m. 17Ö ile ilgili belirleme yapmayan yaza'lar da bulunmaktadır Özgenç.
Genel Hükümler. 10. Skki. s 332.
179. madde Ktn bkz.: Çınar. Ali Rıza. "Ceza Yasasında Alkollü Araç Kullanma Suçu
*. Tıp Ceza
Hukukunun Gûnoel Sorunları. Ankara 2<X)8. s. 647 vd.
ilişkin ilgili TCK hütömleri uygulanacaktır. Ancak alınan alkolün etkisiyle kazaya
sebebiyet verilmişse foil emniyetli şekilde araç kullanamayacak durumdodır ve
179/3’ün uygulanması gerekir.
Eylemin kasten öldürme olduğu kabul edildiği takdirde, kendi oğlu do bulun-
duğundon TCK 82/1-d'deki cezoyı ortıran nitelikli hal gerçekleşmiştir. Eylem
taksirle öldürme ise. TCK 85/2'deki nitelikli hal gerçekleşmiştir. Birden fozlo
insanın ölümüne neden olmo.
Eylemin taksirle öldürme olduğu kabul edildiği tokdirde özel bir içtima dü
zenlemesi öngören TCK 85/2 hükmünü uygulomak gerekecektir. Bir taksirli fiil
ile birden fazla insonın ölümüne olmo. Bu durumda fail ölen kişi soyısınca taksirli
suçtan değil, tek bir taksirle öldürme suçundon sorumlu tutulocak ve fakat veri
lecek cezo artırılacaktır.
Fevzi — Veysi; Kasten öldürme (TCK 81). Burada Fevzi'nin horeketleri inti
hara yardımın ötesindedir, ölüme neden olan hareketi bizzat kendisi yapmakta
dır. Bu garantörlük sözleşmeden koynaklanmaktadır. Sirkte beraberce tehlikeli
hareketleri yopmak hususunda anlaşmışlardır ve anlaşmo onu garontör haline
getirmektedir.
Olayda tosarlama düşünülebilir / cezayı artıran n.h. (TCK 82/1-a)
Faik — Raziye. Taksirle yaralama (TCK 89). Özen kurallorıno aykırılık yoksa
suç oluşmaz (bir görüşe göre bu durumdo kaza söz konusu olur).
Faik -> Raziye; Kasten (olası kastla) ihmoli dovronışlo öldürme (TCK 83). Fa
ik önceki tehlikeli hareketiyle gorcmtör olmuştur. Roziye'ye yönelik tehlikeleri
önlemekle yükümlü hale gelmiştir. Ancak bu yükümlülüğü kasten yerine getirme
yerek ölmesini amaçlamaktadır.
Bir suçu gizlemek, delillerini ortadan kaldırmak amacıyla / cezayı ortıran

n.h. (TC 82/1-h).
Abdülcabbor — Raziye; Vardım ve bildirim yükümlülüğünün yerine getiril

memesi (TCK 98). Gorantörsel ihmali suç söz konusu değil, ziro Abdülcabbor
garantör değil.
5. suçto Faikin kastı öldürme ise, olay yerinden uzaklaşmasına ragmen

Raziye kurtarıldığından eylem teşebbüs aşamasında kalmıştır. Bir görüş kanunu
muzun teşebbüs ile ilgili düzenlemesi nedeniyle gorantörsel ihmali suçlara te
şebbüsün mümkün olmadığını ifode ederken, diğer görüş, garontörsel ihmoii suç
lara teşebbüsün mümkün olduğunu belirtmektedir. Burado meydono gelen zorarın
ağırlığına göre Foikin cezosı belirlenecektir (TCK 35/2).
Cevap izi « içtima
2. suç o) ve b): Bu konudo ilk görüşe göre, fikri içtima kural karı uygulanmalıdır
ve faile sadece ogır olon suçtan ceza tayin edilmelidir. İkinci görüş ise aynı sonuca
farklı yönden ulaşmaktadır. Buno göre. TCK 179. madde bir tehlike suçudur. Ancak
oloydo bir zorar do meydono gelmiştir. Bu durumdo asli norm niteliğinde olon zarar
suçuno ilişkin hükümler uygulanacak, toli norm olon TCK 179 uygulanmayocoktır.
4-S. suç: İlk oorüse oöre. iki türlü düşünülebilir. Eğer teşebbüs kabul edi
lirse. "taksirle işlenen suç, ikinci fiilin teşebbüs derecesinde kalması nedeniyle
başko bir suç holine dönüştüğünden cezoiondırılmoyon önceki fiilden bohsedilme-
yecek, fail hem toksirle yorolomodon hem de kasten öldürmeye teşebbüsten
sorumlu olacoktır"". Oloyımızdo ise failin kastı olosı kost olduğundan olosı kostto
sorumluluk neticeye göre belirlenmektedir ve bu nedenle ihmol sonucu gerçekle
şen durum yoralomo oluşturuyorsa foil yolnız kasten yorolomodon sorumlu tutu-
locaktır. Aynı kişinin gerçekleşen tek sonuçtan hem taksiri hem kostı nedeniyle
iki defa sorumlu tutulması düşünülemez.
îkinci olorok, eğer ğorontdrêl ihmali £uçloro teşebbüsün mümkün olmodığı

kobul edilirse, olayda ihmoii dovronış sonucu kösten yoralomo kapsomıno giren
bir durum gerçekleşmişse fail, aynı sonuco hem kasten hem de taksirle sebebi
yet verdiğinden yolnızco kasten yoralamodan sorumlu olacaktır. Cezalandırılma
yan önceki fiil söz konusu olacoktır.
İkinci görüse göre ise ilk hareket taksirli. İkincisi kasten işlendiğinden, her
ikisinden oyrı oyrı cezo toyini yoluna gidilecektir.
Cevap ZV * Cezo Sorumluluğunu Kaldıran veyo 4zol

*on Nedenler
3. suçta hukuko uygunluk sebebi olorok ilgilinin rızosı (TCK 26/2) düşünüle
bilir. Tolep üzerine öldürme söz konusu. Ancak insonın kendi hoyotı üzerinde
tosorruf yetkisi olmadığından (TCK 26/2), rıza geçerli değildir, fail bu hukuka
uygunluk sebebinden yararlanamaz.
S. suçto haksız tahrik (TCK 29) kabul edilemez. Zira haksız tahriki teşkil
eden eylem, fiili işleyen kimseye yönelmiş olmolıdır.
İçel. Ksyıhan: Suçların İçtimai. İstanbul 1972. s. 223.

OLAY 20
{Antika Eşyalar)
Kcoufot: Ois- Kost, Cofontörsoi Stma/i Teşebbüs. IftKok (Asnettıime. Müftefei KaJlıh,
Eiıfli, Yoftim Eifeû), Suç. Meyu So'Aitvno. Hoksiz Talvıfi. fgjıoıo fisos!
Nokliycci A. kendisine B torafındon bir müzoyede için Ankara'ya gönderil

mek üzere teslim edilen antika eşyaları satar. A. antika eşyolonn teslim edildiği
ne dair sahte bir belge düzenler ve bunu B'ye göstererek nakliye ücretini de alır.
Bir süre sonra eşyaların yerine teslim edilmediğini öğrenen B intikam olmak için
bir plan yapar. B. A'nın şehrin dışında oturduğu için bohçesinde köpek beslediğini
ve evinde silah bulundurduğûnu bildiğinden oroyo iki kişi göndermeyi ve çıkması
muhtemel bir karışıklıkta A'nın ölebileceğin! düşünür. B, bu plonını gerçekleştir
mek için O ve E'yi bulur; onlora A'nın evinin adresini vererek evde kimsenin bu-
lunmodıgını. evin değerli mücevherlerle dolu olduğunu söyler ve bunların alınması
için b ve E'yi kandırır.
b ve E bir gece L'den aldıkları merdivenle bahçe duvorına tırmanıp A’nın

bahçesine girerler. Köpeğin havlomasıno uyanan ve bohçede birilerinin olduğunu
fark etmesi üzerine endişelenen A, silahındaki tek kurşunu rasgele karanlık olan
bahçeye ateşler ve byi yaralar. A'nın silahını yeniden ateşleyeceğini düşünen E
ise. yanında getirdiği silahı oteşleyerek balkonda bulunan A’yı yaralar. Hostaneye
kaldırılan b'nin bacağının poramporço olduğunu gören doktor H, bocagın kesilmesi
gerekti^ni söyler ve fokot b buna razı olmaz, b. kangren nedeniyle ölür^.
** Olay için bkz.. Önder/Özek, CUy no. 36. s 603-604.

CEVAPLAR
Cevap I - Suçlar
1. A — 6; Güveni kötüye kullanma (TCK 155)
Hizmet ilişkisinin geregi olarok tevdi ve teslim edilmiş eşya hokkında işlen
2. A — Komu; Özel belgede sahtecilik (TCK 207)
3. A — 6; Öolandırıcılık (TCK 157)
4. 6 + Ö + E — A; Kösten öldürme (TCK 81)
Tosorloyorok işlenmesi / cezayı artıran n.h. (TCK 82/1-a)
5. a) B + O + E + L — A; Konut dokunulmazlığını ihlal (TCK 116)
Gece vokti işlenmesi / cezayı artıron n.h. (TCK 116/4)
Birden fazla kişi taraf ındon birlikte işlenmesi / cezayı artıron n.h. (TCK 119/1-c)
b) B + O + E + L - A: Hırsızlık (TCK 141)
Gece vokti işlenmesi f cezayı artıron n. h. (TCK 143)
6. A — £>; kastına göre. Kösten yoralomo (TCK 86) veya Kasten öldürme
(TCK 81).
Suçun olosı kostlo işlendiği söylenebilir (TCK 21/2).
7. E — A. kastına göre. Kasten öldürme (TCK 81) veya Kösten yaralama

(TCK 86)
8. H -» 0; İhmali davranışla kasten öldürme (TCK 83)
(H). gereken tıbbi müdahaleyi yapmak suretiyle (C>)‘nin ölümünü engellemek

konusundo garantör durumundadır.
4. suç: İcro horeketleri tamamlandığı ve fakat (A) sadece yaralanıp ölüm neti
cesi gerçekleşmediği için kasten öldürme suçu teşebbüs oşamosındo kalmıştır
(TCK 35). Meydana gelen zararın ağırlığına göre ceza tayin edilecektir.
15S Ceza Hukuku Ratik Çalişmalan
S. suç, b): İcra hareketleri tamamlonamodıgı için hırsızlık suçu teşebbüs

aşomosındo kalmıştır (TCK 35). Bir zarar söz konusu değildir, meydona gelen
tehlikenin ağırlığına göre ceza tayin edilecektir.
S. suç: Şayet öldürme kostı versa, teşebbüs oşamosındo kalmış. Ancak olası
kastın söz konusu olduğu hollerde, sorumluluk meydana gelen neticeye göre be
lirleneceğinden teşebbüs hükümleri uygulanmaz. Ayrıca ölüm sonucu (A)'ya yük
lenemez. Burado bir kimsenin isteyerek kendini zarara veyo tehlikeye sokmasının
birlikte etkisi söz konusu oldugundon netice toile isnat edilemez. Bunun için
(oynin riskin bilincinde olarok tedaviyi reddetmesi gerekir.
7. suç: Şayet (E) yaralama kostıylo hareket etmiş ise kasten yaralama suçu
tomomlonmış, buna karşılık öldürme kastıyla horeket etmiş ise kasten öldürme
suçu ölüm neticesi gerçekleşmediği için teşebbüs oşamosındo kalmıştır (TCK 35).
Meydona gelen zararın ağırlığına göre ceza tayin edilecektir.
4. suç: Oloydo. kösten öldürme suçu bakımından (B) azmettiren değildir.

Azmettirme, belli bir suçu işleme hususunda henüz bir fikir sahibi olmoyon ve
doloyısıylo koror vermemiş olon kişinin bir boşkosı torafındon bu suçu işlemeye
koror verdirilmesidir. Fiilin belirli olması gerekir. Oysa (B); kasten öldürme
suçunu değil, hırsızlık suçunu işlemeleri konusunda b ve E'nin karar vermelerini
saômıştır. (B)’nın telkinleri üzerine (b) ve (E)’nin işlemeye karar verdikleri
suç hırsızlık suçudur. Ancak (B)‘nin gerçek amacı (A)'yı öldürtmektir. (B). bu
omocını gerçekleştirmek için olayın oluşum koşulları konusunda (b) ve (E)'yi
yanılgıya düşürmüş, hırsızlık suçunu işleyecekleri yönünde iradelerinin oluşu
muna etkide bulunmak suretiyle (b) ve (E) üzerinde ve kasten öldürme fiili
üzerinde hâkimiyet tesis etmiş, bu kişileri suçun işlenmesinde oraç olorak kul
lanmıştır. Bu itiborlo. (B) kasten öldürme suçu bokımındon azmettiren değil,
dolaylı faildir. (B), kösten öldürme suçundan “foil" sıfatı ile sorumlu tutulacak
tır (TCK 37/2). (b) ve (E)’nin irodeleri ise hırsızlık suçunun işlenmesine yönelik
olduğu için hırsızlık suçundan sorumlu tutulacaklardır.
b + E - Müşterek Fail (TCK 37)
L -« (bilmesi halinde) Yardımda Bulunan (TCK 39)
Cevap ZV * Suçların Zçtimaı
2 vc 3. 5u$: Olayda (A), hem özel belgede sahtecilik hem de dolandırıcılık

suçunu işlemiştir. Bu konu önceki donemde çok tartışılmış uygulama ve öğretide
farklı görüşlerin ileri sürülmesine neden olmuştur. Yeni kanunumuz ise bu konuyu
açık bir hüküm ile çözmüş bulunmaktadır. TCK 212. moddesi gereğince, sohte
özel belgenin bir boşka suçun işlenmesi sırasında kullanılması halinde hem sahte
cilikten hem de ilgili suçton dolayı ayrı ayrı ceza verilecektir. Olayımız oçısından
fail hem Özel belgede sohteciiikten hem de dolandırıcılık suçundon dolayı ceza-
londırılacoktır.
5. a) ve b) suçları: Konut dokunulmazlığını ihlal suçu hırsızlık suçunun nite

likli holi olarok kabul edildiği tokdirde. bileşik suç söz konusu olur ve bu durumda
konut dokunulmazlığını ihlal suçundan ötürü ayrıca ceza verilmez. Konunumuzun
hırsızlık suçunun nitelikli haline ilişkin düzenlemesi ise kötü bir düzenleme olup,
bu konuyu tortışmolı bırakmıştı. Ancak. Arolık 2OO6’da kanunumuza 5560 s. k. ile
eklenen TCK 142/4 hükmü karşısında bileşik suç hükümlerinin uygulonmayacogı,
foilin her iki suçtan oyrı oyrı cezolondırılacagı anlaşılmaktadır.
:
(A) 6. suç oçısından meşru savunma hükümleri (TCK 25/1) uyguionobilir.
Molo karşı haksız soldırılordo do meşru sovunmo kabul edilmiştir. Böylece foilin
eylemi suç oluşturmomokto olup, beraat koran verilecektir.
(B)
: Hem kasten öldürme suçundan "dolaylı foil" hem de hırsızlık suçundan
azmettiren sıfotıylo sorumlu tutulocok ve ayrı oyrı ceza tayin edilecektir. Hak
sız tohrik hükümlerinden (TCK 29) yororlanobilir.
(E): 7. suç bokımındon, bir hukuka uygunluk nedenine (meşru savunma, TCK
25/1) karşı gerçekleştirilen fiil hukuka uygun sayılmoz. Meşru savunmaya karşı
meşru savunma olmaz. Bu nedenle (E) meşru sovunmo hukuka uygunluk nedenin
den yararlanamaz.
(H); 8. suç bakımından, tıbbi müdahalenin koşullarından biri de hastanın ge

çerli bir rızosının varlığıdır. îlgilinin rızası TCK 26/2 gereğince de bir hukuka uy
gunluk sebebidir. Tıbbi müdahalelerde kural ilgilinin tıbbi müdaholeyi, tedaviyi
reddetme hakkı olduğudur. Böylece ilgilinin tıbbi müdahaleye rıza göstermediği
hallerde, hekimin buna rağmen hastaya bakma yükümlülüğü yoktur (Hasta Hokiorı
Yönetmeliği). îlgilinin rızasının ise iki istisnası vardır: Birincisi, genel sağlık bakı
mından toplumu tehlikeye düşüren bulaşıcı bir hastalığın ortoya çıkması; İkincisi
ise, acil bir durumda hostonın rızosını ifode edemeyecek durumda olmosı ve yanın
da muvafokoti alınacak bir yakınının bulunmamasıdır. İlgilinin rızası bulunmadığın
dan ve istisna kopsomına giren bir durum söz konusu olmadığından dolayı doktor
H'nin herhangi bir sorumluluk yoktur, eylemi suç oluşturmomoktodır.
OLAY 21
(Bakkalı
Kcnufv: Teşebbüs. (Müşterei Fellik. Asr.eitifme, Yercim Eme). Bleşi Suç. Heisrz Tehrji.
Meşru Satımme. Yeş FüçuUüğu. Bte/eme, Tekerrür. Ce:e Fanurtunue Uygiêmnestûda
renseili Sie». Net/cesı Sebebıyie Ayrkesmış Suç
Bakkol B. yog tüccarı Tye 500 litre zeytinyağı satın almak istediğini söyler.
T. ayçiçek yogi tenekelerinin üzerine zeytinyağı etiketlerini yapıştırır ve Bye
satar. 6, korarloştınlan bedeli otuz gün vodeli bir çek vermek suretiyle öder.
Bir süre sonra durumun forkıno voran B, Tden olış-veriş yopon arkodoşı K^ı
telefonla arayarak Tnin ohloksız. üçkağıtçı bir tüccar olduğunu söyler ve ortık
ondan yoğ almaması konusunda uyorır. B. daho sonro oğlu N aracılığı ile Tye bir
mektup gönderir ve zararı olan ÎO bin Tiyi mektupta belirttiği banka hesabına
yatırmadığı takdirde işyerini yakacağını söyler. T, söyleneni yopmoz ve polisi
durumdan hoberdar eder.
Oiger toraftan T vadesi geldiğinde çek bedelini tahsil için bonkayo gittiğin
de çek korşılıksız çıktığı için bedeli ödenmez. Bunun üzerine T; C ve 0 ile Byi
dövmeleri hususunda onloşır. Bir gece B'nin yolunu kesen C ve O; B'nin üzerine
hücum ederler ve vurtnayo başlorlar. Fakat kimin sovurdugu belli olmayan bir
yumruk neticesinde yere düşen B'nin kulak zan patlar ve sog kulağı duymaz olur.
Doha sonra £>. Cye fork ettirmeden yerde boygın yaton B'nin içinde paro olan
cüzdanını alır.
Bir süre sonra B; U ve S'ye Tnin çok değer verdiği antika bir Çin vazosunu
alıp kendisine getirmelerini söyler. Bir gece U dışarıda gözcülük yaparken 5.
bir maymuncukla kapıyı oçorak eve girer. Vazoyu olan 5 kapıdan dışarı çıkacağı
sırada ayağı takılır ve yere düşürdüğü Çin vazosu kırılır. Çıkon ses üzerine
uyonon T'nin solona girdiğini gören S. eline oldıgı sopa ile Tnin bacağına vurur
ve kaçar. Hastaneye kaldırılan Tnin kınlcm bacağı alçıya alınır
*®.
Bilgiler:
(B): İki yıl önce işlediği taksirli bir suçton doloyı aldığı cezo ertelenmiştir.
Olay için bkz.. Önder/Özek, CUy no. 40. s 606-607.

(C)
: baha önce işlediği bir suçtan dolayı adli para cezası almış ve ceza infaz
edilmiştir.
(T); Bir yıl önce Fronso'do imlediği porodo sahtecilik suçu nedeni ile hokkın-
da Fronso'da dava açılmıştır ve yargılama devam etmektedir.
(U): 18 yofindûdır. okuma yazmosı yoktur.

CEVAPLAR
Cevap I > Suçlar
1. T - B. Dolandırıcılık (TCK 157)
Tacir kişinin ticori faaliyeti sırasında işlemesi / cezayı artıran n.h. (TCK
158/1-h)
2. 6 - T; Hakaret (TCK 125)
5uç oluşmoz. Hakaret suçu, kişinin gıyobında do işlenebilir. Kişiye hozır bu
lunmadığı bir ortamdo veya doğrudan muttali olomayacağı surette hakaret edil
mesi halinde ğiyopta hakaret söz konusu olur. Ancak gıyapta hakaretin cezalan
dırılabilmesi için, fiilin mağdurun gıyabında ve fokot en az üç kişiyle ihtilot ede
rek işlenmesi gerekir. Bu kişilerin toplu veya dağınık olmalarının suçun oluşumu
üzerinde bir etkisi yoktur. Oloydo (B) sadece (K) ile ihtilot etmiştir. Bu nedenle
fiili her ne kadar bir haksızlık teşkil etse de izlenen suç siyaseti gereğince ce
zalandırılmaz.
3. B + N - T; yağma (TCK 148)
Kişinin bir hukuki ilişkiye dayanan alacağını tahsil omacıyla işlenmesi / ceza
yı azaltan n.h. (TCK 150/1).
4. T + C + C) — B; Kösten yaralama (TCK 86)
duyulardan birinin (görme) işlevinin yitirilmesi (TCK 87/2-b). Bozı yazarlar.

87. moddedeki düzenlemeleri cezoyı ortıran nitelikli hol olarak kabul ederken
**
,
bazı yazarlar ise madde başlığına uygun şekilde neticesi sebebiyle ağırlaşmış
*
yaroloma olarak nitelendirmektedirler . Vücutta çift olarak bulunan organlardan
birinin işlevini tamamen yitirmesi halinde, diğer organ fonksiyon görmeye devam
edebilir. Bu durumda dahi orgonın işlevinin zoyıfloması değil, işlevini yitirmesi
söz konusudur.
S. O - B; Hırsızlık (TCK 141)
Kişinin malını koruyomoyocak durumdo olmasından yarorlanorok işlenmesi /

cezoyı artıran n.h. (TCK 142/2-a)
Gece vokti işlenmesi / cezayı artıran n.h. (TCK 143)
Si TezcanÊrdem'Önok. Cezs Özel Hukuku, d. 8^kı. s. 212 vd.

e~ Koca/Üzulmez. Öze) Hûkunier. s 183.
6. a) B + U + S -» T; Konut dokunulmozlıgını ihlol (TCK 116).
Ğeoe vokti işlenmesi f ortıron n.h. (TCK 116/4)
Birden fazla kişi torafındon birlikte işlenmesi cezayı ortıron n.h. (TCK
119/1-c)
b) B + U + S - T. Hırsızlık (TCK 141)
biger bir aletle kilit açmok suretiyle işlenmesi / cezoyı artıran n.h. (TCK
142/2-d)
Ğeoe vokti işlenmesi ! cezoyı ortıron n.h. (TCK 143)
Bu nitelikli haller seçimlik olmoyıp. failin cezası her birinden doloyı ayrı ayrı
artırılacaktır.
Hırsızlık suçunun (5)'nin (T)'yi yorolomosı nedeniyle yogma suçuno dönüştüğü

söylenemez. Çünkü (5) yoroloma fiilini vazoyu olmok yo do (T)'nin vazonun alınma
sına korşı koymasını engellemek omocıylo işlemiş değildir. Kaldı ki, vozo doho
önce kırılmış olup, (T) çıkan ses üzerine doha sonra uyanmıştır.
7. B + U + S — T. Mala zarar verme (TCK 151)
Suç oluşmaz. Çünkü molo zorar verme suçu oncok kösten işlenebilen bir suç
tur. Oloydo (S)'nin ayağı takılmıştır. Taksir söz konusudur. Ancok özel hukuk
hükümlerine göre oluşan zorar tazmin edilmelidir.
8. S -« T; Kösten yaralama (TCK 86)
Kasten yaralamanın vücutta kemik kırılmasına neden olmosı / cezayı artıran

n.h. / neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama (TCK 87/3).
1. suç: Dolandırıcılık suçu, hoksız menfaatin elde edildiği anda tomomlon-

mış olur. Oloydo (B^nin verdiği çek karşılıksız çıktığı için (T) çek bedelini tahsil
edememiş ve dolondırıcılık suçu teşebbüs oşamosındo kolmıştır (TCK 35).
3. suç: T, söyleneni yapmaz ve polisi durumdan hoberdor eder. (B) menfaati

temin edemediği için yagmo suçu teşebbüs oşomosındo kalmıştır (TCK 35).
4. suç: Suç tomomlonmıştır. (B)'nin işitme yeteneğini koybetmesine neden

olon yumruğun kim tarafından otıldıgının tespit edilememesinin bir önemi yoktur.
Olayda (C) ve (b); birlikte suç işleme kororıno istinaden fiilin icrası üzerinde
müşterek hâkimiyet tesis etmişler, (B)'ye birlikte vurmuşlardır. Her ikisi de
tamamlanmış kasten yaralama suçunun nitelikli şeklinden müşterek fail olarak

sorumlu tutulacaklardır. Aralarındaki iştirak iradesi eylemin bir bütün olarak
degêrlendirilmesini ve her iki failin de sorumlu tutulmasını saglomoktadır.
6. suç: Suçun icra hareketlerine boşlanmış ve fakat vazo henüz mağdurun

hâkimiyet olonında iken kırıldığı için icra hareketleri tomamlancunamıştır. Bu
nedenle hırsızlık suçu teşebbüs adamasında kalmıştır (TCK 35).
3. suç: B — Fail
N — (biliyorsa) Foil (TCK 37). N eylemi ile fiilin işlenişi üzerinde hâkimiyet
kurmuştur, eylemi önemli bir katkı niteliği arz etmektedir.
N bilmiyorsa araç olarak kuilonılmıştır. dolaylı faillik söz konusudur.
4. suç: T — Azmettiren (TCK 38)
C + b - Müşterek Fail (TCK 37).
Olayda (C) ve (£>); birlikte suç işleme kararına istinaden fiilin icrası üzerin
de müşterek hâkimiyet tesis etmişler, (T)'ye birlikte vurmuşlardır. (T)'nin işitme
yeteneğini kaybetmesine neden olan yumruğun kim tarafındon atıldığının tespit
edilememesinin bir önemi yoktur. Koldı ki; yumruğun kim tarof ındon atıldığı tes
pit edilse dahi her ikisi de tamomlonmış kasten yoralomo suçunun nitelikli şeklin
den müşterek fail olorok sorumlu tutulacaklardır.
S. suç: (T) ve (C)’nin hırsızlık suçunun işlenmesine yönelik bir iradesi bu-
lunmodıgından sorumlu tutulmaz ve iştirok hükümleri uygulanmaz. (D) müstokil
faildir.
S - Fail
U —* Gözcüdür. Suçun işlenmesi sırasında gözcülük yapılması halinde, suç

ortağının iştirak statüsü belirlenirken somut olayın şortlarına göre bir ayırım
yopılmolıdır. Şayet (U), işbölümü esosıno dayalı olarak fiilin işlenişi üzerinde
fonksiyonel bir hâkimiyet tesis ediyor; gözcülük yapma şeklinde suçun icrasına
yaptığı katkı suçun icrası açısından önem arz ediyorsa (S) ile birlikte müşterek
foildir. Buno karşılık. (U) gözcülük yapma faaliyeti ile fiilin işlenişi üzerinde her
hangi bir fonksiyonel hâkimiyet tesis edemiyor; gözcülük suçun başarıyla icrası
oçısından önem orz etmiyorsa yardımda bulunandır.
3. suç: yağmo. bileşik (mürekkep) suçtur (TCK 42). Tehdit (TCK 106) yağ-
mo suçunun unsurunu oluşturmaktadır. Olayda işyerinin yakılacogı tehdidi ile 10
bin TL'nin belirtilen hesaba yotırılmosı istenmiştir.
6. suç a ve b, oçısındon bileşik suç düşünülebilir. Bino içinde hırsızlığın ya

pılması, hırsızlığın nitelikli hali olduğundan bileşik suç kurallorı uygulanır ve oyrı-
co konut dokunuimozlığını ihlal suçundan ötürü ceza verilmez. Ancak bileşik su
çun bulunmadığını söylemek de mümkündür. Konunumuzun bu konudoki düzenle
mesi kötü bir düzenleme olup, her iki türlü düşünme imkânı vermekteydi.
Ancak Aralık 2006'da yopılan değişiklikte, 5560 s. k. ile eklenen TCK 142/4
hükmü karşısında bileşik suç hükümlerinin uyğulonmoyacagı, failin her iki suçtan
oyrı ayrı cezolondınlacogı anlaşılmaktadır.
3. suç bakımından kusurluluğu etkileyen bir neden olorak hoksız tahrik hü
kümlerinden (TCK 29) yararlanabilir. Haksız tahrikin ceza kanununun genel kıs
mında düzenlendiği gözönünde bulundurulduğunda herhongi bir ayrım yapıimodon
bütün suçlar bokımındon geçerli olabileceği anlaşılır. Ancak Yorgıtoy 6136 sayılı
konununa muhalefet suçundo. cinsel soldırı ve yağma suçlarında haksız tahrikin
uygulanmayacağına karar vermektedir^.
S, S. suç bakımından meşru savunmo hukuko uygunluk nedeninden yarorla-

nomaz (TCK 25/1). Çünkü ilk haksız hareket kendisinden gelmiş, (T)'nin evine
hırsızlık omacıyla girmiştir.
(U): 18 yaşındadır, okuma yazması yoktur. Henüz 18 yaşını tomamlamış de

ğildir. Fiili işlediği sırodo 15 yaşını doldurmuş ve fakat henüz 18 yaşını tamomla-
momış kişilerin işledikleri fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını kavrama yeteneğine
sahip olmakla beraber irade yeteneklerinin yeterince gelişmemiş olduğu kabul
edilmiştir. Bu nedenle üçüncü donem yaş küçüklerinin (15-18) cezasında belirli
oranda indirim yapılması öngörülmüştür (TCK 31/3). Fiili işlediği sırada 18 yaşını
doldurmamış kişiler hakkında ceza mahkûmiyetinden doğan hak mahrumiyetleri
uygulanmaz (TCK 53/4). Ayrıca bu kişilerin İşledikleri suçlar dolayısıyla tekerrür
hükümleri uygulanmaz (TCK 58/5). (U)’nun okumo-yozma bilmemesinin kusur
yeteneği ve cezo sorumluluğu üzerinde bir etkisi yoktur.
Bkz. Koc3/Üzülırt«z. Genel Hükümler. 7 Baskı, s. 335. öpn. ÖS8.

(B): îki yıl önce işlediği toksirli bir suçtan dolayı aldığı ceza ertelenmiştir,
îşlediği suçtan dolayı 2 yıl veya daha az süreyle hopis cezasına mahkûm edilen
kişinin cezosı ertelenebilir. Cezası ertelenen hükümlü hakkında 1 yıldan az ve 3
yıldan fazla olmomok üzere denetim süresi belirlenir. Olayda denetim süresi 1-3
yıl orası olabilir (TCK 51/3). Olaydaki suçlar kasten işlenmiştir. (B), bu suçları
denetim süresi içinde işlemiş ise ertelenen cezanın tamamen veya kısmen infoz
kurumunda çektirilmesine karar verilir (TCK 51/7).
(B)'(iin daha önce işlediği 5uç taksirli olduğu için koşullan mevcut ise olayda
işlediği tespit edilen suçlardan dolayı verilecek cezanın ertelenmesine engel
değildir (TCK 51/1-a).
(B)'nin doha önce işlediği suç taksirlidir, olaydaki suçlar ise kasten işlenmiş
tir. Dolayısıyla tekerrür hükümleri uygulonmaz (TCK 58/4).
(C), Adli para cezası erteleme engeli değildir (TCK 51). Olaydaki suç nede
niyle (C)'ye verilecek ceza koşulları vorsa ertelenebilir. Tekerrür süresi adli para
cezasının infaz edildiği tarihten itibaren üç yıldır. (C), olaydaki suçu odli para
cezasının infazından itibaren üç yıl içinde işlemiş ise ve diğer koşulları varsa
tekerrür hükümleri uygulanır (TCK 58).
(T); Bir yıl önce Fronsa'do işlediği parado sahtecilik suçu nedeni ile hakkın
da Fransa'da dava açılmıştır ve yargılama devam etmektedir. Parada sahtecilik
(TCK 197), TCK'nın 13. maddesinde sayılan suçiordan biridir. Bu suçun, vatandaş
veya yabancı tarof ından yobancı ülkede işlenmesi holinde Türkiye'de re'sen toki-
bat yapılır ve yorgılama yapılarak fail hakkında Türk kanunlorı uygulonır. Ancak
bu suçton dolayı Türkiye'de yargılamo yapılabilmesi için (T) hokkında Fransa'da
mahkûmiyet veya beraat karı verilmemiş olması gerekir. Olayda (T) hakkında
Fronsa'do dava oçılmış ise de yargılama devam etmekte olup, beraat veya moh-
kûmiyet şeklinde bir karar verilmiş değildir. Dolayısıyla Adalet Bokonı'nın talebi
dahi olmaksızın Türkiye'de (T) hokkındo re'sen takibat yapılabilecektir.
Çözümlü Örnek Olaylar le?
OLAY 22
(Fabrikatöı^
Kcnulat: Doğıv<J<yı Kist. Olası Kast Iftıfik (Müjtarei Fa^hi. Asmettifme, Yofeim Ema). Zncı/leme
^ç. Tehiıle Suçu • Zara- Suçu. Fin fçtK-m. Sêçi Suç Ys; KüçiHuğü, Sayr vr DJsıdi.
hSiksız T^ri. ve Savunma DoiumJmatlısı. Zomnhluİ! Hah. Bteleme. Tei&nif. /W-
Pa-a Cesas!
Fûbrikotör F, tüccor Tden aldığı malın bedeli olarak kar$ıhklorı olmayon de
ğişik vodeli 10 bin TL'lik be$ adet çek verir. Vodesi gelen çekleri bonkoya ibraz
ettiğinde korfilıklannın olmadığını öğrenen T. F'yi savcılığa şikâyet eder. T. şikâ
yet dilekçesinde F'nin kendisini dolandırdığını, korısı K'nın üvey oğlu E ile birlikte
yoşomosınû ses çıkormayon haysiyetsiz bir kimse olduğunu, oynı zomondo işlen
mediğini bildiği halde başkanı olduğu Kenti Güzelleştirme berneği'nin binasını
uyuşturucu madde imolotındo kullandığını belirtir.
Şikâyet dilekçesinin içeriğini öğrenen E. intikom için Tnin evini yakmaları

konusunda A ve C ile anlaşır. C. B'den oldığı benzin ile bir gece Tnin evini oteşe
verir. A ise, Cyi olay yerinden kaçırmak için S tarofından kendisine tamir edil
mek üzere verilmiş olan otomobili kullanır.
yonan evde bulunan T'nin onnesi H dumandan baygınlık geçirir ve zehirlenir.

T'nin karısı Tl ise. kurtulmak için bolkondan komşu Y'nin otomobilinin üzerine
atlor ve otomobilin tavanını çökertir
**
.
Bilğilcr:
(A): 17 yaşındadır. Kısa bir süre önce işlediği bir suçtan dolayı aldığı hapis
cezası adli paro cezasmo çevrilmiştir.
(P); 5 yıl önce işlediği kasıtlı bir suçtan dolayı 3 yıl hapis cezası almış olup,
cezanın infaz edilebilmesi için aranmaktadır.
(T): İşlediği bir suçton doloyı hakkında açılmış olan ceza davası devam et
mektedir.
** Olay için bkz.. Önder/Özek, CUy no. 27. s 5&8-

CEVAPLAR
Cevap I > Suçlar
i. F T; Karşılıksız çek keşidesi suçu (5941 sy. Çek Konunu m. 5'e muhale
fet) 15/7/2016 tarih ve 6728/63 moddesiyle Çek Konunu'nun 5. moddesinde yopı-
ion değişiklikle karşılıksız çek holinde adli pora cezosıno hükmedileceği düzenlen
mek suretiyle karşılıksız çek keşidesi yeniden suç holinde dönüştürülmüştür.
2. T - F + K + E; Hakaret (TCK 125)
3. T - Kamu; İftiro (TCK 267)
Belirli bir kimseye yönelik olorok suç işlediği iddialarında bulunulmosı, suç
uydurma değil iftira suçunu oluşturur. İftira suçu, işlemediğini bildiği bir kimse
ye suç isnat edilmesi ile oluşur. İsnadın yetkili makamlara yapılması gerekir.
4. a)E + A + C + B-» Kamu; Genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulması

(TCK 17O/1-O)
b) E + A + C + B — T; Mala zarar verme (TCK 151)
Suçun yakarak işlenmesi / cezoyı artıran n.h. (TCK 152/2-o)
S. A — S; Güveni kötüye kullonmo (TCK 155)
6. E + A + C + B — H; Kasten yaroloma (TCK 86) / Kösten öldürme (TCK 81).
Burado iki ihtimal düşünülebilir. İlk ihtimale ğöre. suç do^rudon kostlo iş
lenmiştir. Gece vakti evde binlerinin olmosı ve yangından zorar görmeleri zorun
lu sonuçtur. İkinci ihtimolde ise, suçun olosı kostlo işlendiği söylenebilir (TCK
21/2). (T)'nin evi gece yakılmıştır. Gece evde binlerinin olması ve bu kişilerin
çıkon yangında yaralanmaları veya ölmeleri olasıdır. Buna ragmen yokmok sure
tiyle molo zarar verme suçunu işlemekten geri kalmamışlar, olosı neticelerin
gerçekleşmesine katlanmışlardır.
7. Tl — Y; Mola zorar verme (TCK 151)
6. suç bakımından kasten öldürme kabul edildiği tokdirde, doğrudan kost var
sa teşebbüs oçısından problem ortaya çıkmaz İse de. olası kast kabul edildiği tak
dirde. olası kostlo işlenen suçlara teşebbüs konusunun tortışılması gerekir.
Çözümlü Örnek Olaylar 1€9
4 ve 6. suç: E — Azmettiren (TCK 38)
Fail
A - yordımdo Bulunon (TCK 39)
B - (biliyorso) Yardımda Bulunan (TCK 39)
Yaralamo açısından kobullenme söz konusu olduğundan tüm ortaklar sorumlu.
Her ne kadar (A) oloydo (G)‘nin otomobilini kullanmış ise de. (G) otomobili
(4)70 tamir için vermiş olup suç işlenmesine yönelik bir iştirak irodesi yoktur.
Bu nedenle (C), mola zorar verme suçundan sorumlu tutulamaz.
Cevap ZV * Suçların İçtimai
1. suç: 5941 sy. Çek Kanunu'nun 5. moddesinde çekin karşılıksız çıkmosı ha
linde "her bir çekle ilgili olarak, binbeşyuz güne kadar adli para cezasına bakma-
lunud’ denilmektedir. Buna göre kanaatimizce her bir çekle ilgili olarok oyrı ayrı
odli pora cezasına hükmedilecegi belirtilmek suretiyle bir suç işleme kararının
icrası kapsomında olsa dahi birden fozlo karşılıksız çek olmosı halinde gerçek
içtima uyguionacaktır. dolayısıyla 5 adet karşılıksız çek düzenleyen F hakkında
her bir karşılıksız çeki için oyrı oyrı odli poro cezasına hükmolunacoktır.
2. suç Birden fozlo kişiye karşı tek fiille hokoret suçunun işlenmesi, zincir
leme suç. TCK 43/2 (oynı neviden fikri içtimo).
2 ve 3. suç: Burada tartışılması gereken husus. (T)'nin hem hakaret (TCK

125) hem de iftira (TCK 267) suçundan sorumlu tutulup tutulmayacağıdır. Sorun
fiilin tek mi, yoksa birden fozlo mı olduğuna göre çözümlenebilir. Fiil tek kabul
edildiği takdirde, fikri içtimain gerçekleşip gerçekleşmediğini ya horeketin tek
liğine veya suç işleme koranno göre belirlemek gerekir. Eğer bir şikâyet dilek
çesinden yola çıkarak tek hareket kabul edersek, fikri içtima kuralları uygulona-
coktır. Şayet birden fazla suç işleme koran var dersek fikri içtimai kabul et
memek gerekir. Konunumuzda tek suç işleme kararıyla ilgili bir belirleme yapıl
mamaktadır. dolayısıyla tek hareketle farklı suç tipleri ihlal edilmişse, fikri
içtima kuralları uygulonocaktır.
Oloyımız açısından bir şikâyet dilekçesiyle forklı suçlar işlendiğinden fikri

içtimai uyğulamok gerekir. Birden fazla hareket kobul edilirse zincirleme suç
hükümlerinin uygulanması söz konusu olabilir ki. bu takdirde de forklı suçlar söz
konusu olduğundan zincirleme suç kobulü mümkün olmayıp, failin her bir fiilden
dolayı oyrı ayrı cezolondırılmosı gerekir.
Konımızco olayda fikri içtimain bulunduğunu kabul etmek gerekir.
4 o ve b: Vokmo, mala zorar verme suçunun nitelikli Koli olduğundan, bileşik

suç durumu söz konusu olup, ayrıco TCK 170/1-o'dan dolayı cezo tayini yoluna
gidilmez. Aynı sonuco fikri içtima kuralları uygulanmak suretiyle de ulaşılobilir.
4 vc 6. suç: Tek fiil (yakmo) hem mala zarar verme hem de kösten yoralo-
ma suçlon işlenmiştir. Bir oörüse oöre. forklı suç tipleri söz konusu olduğundan
fikri içtima kuralları uyğulanacoktır (TCK 44). Fikri içtimoda neticeyi ğöz önünde
bulunduran oörüs ise, birden fazlo netice söz konusu olduğundon fikri içtimoın
uyğulonamoyocoğını kabul etmektedir.
Cevap V * Ceze Sorumluluğunu Kaldıran veya Azaltan Nedenler
(A); 17 yaşındadır. Kısa bir süre önce işlediği bir suçtan doloyı aldığı hapis
cezosı adli poro cezosına çevrilmiştir. Fiili işlediği sırodo 15 yoşını doldurmuş ve
fakat henüz 18 yoşını tamomlomamış kişilerin işledikleri fiilin hukuki anlam ve
sonuçlarını kovroma yeteneğine sahip olmoklo beraber irode yeteneklerinin ye
terince gelişmemiş olduğu kobul edilmiştir. Bu nedenle üçüncü dönem yoş küçük
lerinin (15-18) cezasında belirli orando indirim yapılması öngörülmüştür (TCK
31/3). Fiili işlediği sırada 18 yaşını doldurmamış kişiler hakkında cezo mohkûmi-
yetinden doğan hak mahrumiyetleri uygulanmoz (TCK 53/4).
4. ve 6. suçta E, haksız tahrik hükümlerinden (TCK 29) yarorlonomaz. Çün

kü olayların gelişimine neden olan ilk haksız dovranış kendisinden gelmiştir.
Malo zarar verme suçunda haksız tahrik indirimden sadece uğradığı hokaretin
etkisiyle suç işlediği için E yororlonabilir, diğerleri yararlanamaz. Keza içeride
yorolononlor Tnin dışındaki kişiler oldugû için 6. suçto haksız tohrik uyguiomosı
olmoz.
(T) 2 ve 3. suçlar bokımındon özel bir hukuko uygunluk nedeni olan *iddio
ve savunma dokunulmozlıgrndon (TCK 128) yarorlonomaz.
Öncelikle belirtmek gerekir ki, iftiro halinde TCK 128'in uygulanıp uygulan-
moyacogı konusunda öğretide birlik yoktur. Yargıtay’ın ise uygulonmosı gerektiği
yönünde kororları bulunmoktodır. Yeni kanunumuzun gerekçesinden de uygulono-
coği sonucu çıkarılabilir.
Hakaret suçu bakımından ise iddia ve savunma dokunulmazlığı çerçevesinde

oimosı için bazı şortlorın gerçekleşmiş olması gerekir. Bunlar, kişilerle ilgili ola-
rok bulunulan £omut ısnotlann gerçek olması ve yapılan olumsuz değerlendirme

lerin somut vakıalara dayanmosı ve uyuşmazlıkla ilgili ölmesidir. (T) tarofından
savcılığa verilen şikâyet dilekçesinin içerdiği ifadeler, uyuşmazlıkla (karşılıksız
çek keşidesi) ilgili olmadığı gibi asılsızdır. Kullanılan ifadeler ile uyuşmazlık ara
sında fikri bir boglantı bulunmamaktadır, boloyısıylo (T), şikayet dilekçesinde
*
kullandığı "dolandırıldıgr yönündeki ifade dışında iddia ve sovunmo dokunulmazlı
ğından yorarlanamaz. Buno karşılık (T), 2 ve 3. suçlar bokımındon haksız tahrik
hükümlerinden (TCK 29) yararionobilir.
(Tl): 7. suçta kusurluluğu etkileyen bir neden olarak kabul edilen zorunlu
luk holinden yararlanır (TCK 25/2). (K) kendisinin neden olmadığı ve başka yolla
korunmak olanağı bulunmayan yaşomıno yönelik ogır ve muhakkok bir tehlikeden
kurtulmak için {y)’nin otomobiline zorunlu olarak zaror vermiştir. Suç kasten
işlenmiştir ve fakat (K^nın irade yeteneğini, dolayısıyla kusur yeteneğini etkile
yen zoruret hali söz konusudur. Bu nedenle beraat değil, kusurunun bulunmaması
dolayısıyla cezo verilmesine yer olmodıgı koron verilir (CMK 223/3).
(A): Uygulomoda osıl mahkûmiyet çevrilen odli poro cezosıdır (TCK 50/5).
Adli pora cezosı erteleme engeli değildir. (A)'nın oloydo işlediği tespit edilen suç
nedeniyle olacağı cezo koşullan varsa ertelenebilir (TCK 51).
Fiili işlediği sırodo 18 yaşını doidurmomış olon kişilerin işlediği suçlar dolayı
sıyla tekerrür hükümleri uygulanmaz (TCK 58/5). Bu nedenle (A)'nın doha önce
işlediği suç ve oloydo işlediği tespit edilen suç tekerrüre esas teşkil etmez.
(F): 5 yıl önce işledi^ kasıtlı bir suçtan dolayı 3 yıl hapis cezası olmış olup,
cezonın infaz edilebilmesi için oranmoktadır. (F)’nin doha önce işlediği suç kasıtlı
olmosı ve üç oydon fozlo (3 yıl) hopis cezosıno mahkûm olmosı nedeniyle ertele
me engelidir (TCK 51/l-o). Bu suçtan dolayı tekerrür süresi 3 yıldır (TCK 58/2-
b). Bu suç 5 yıl önce işlenmiş olso do henüz cezo infoz edilmediği için 3 yıllık
tekerrür süresi işlemeye boşlomomıştır. Bu nedenle tekerrüre esas teşkil eder.
(T); İşlediği bir suçton dolayı hokkındo açılmış olon ceza davosı devam et
mektedir. Ceza davosı devam ettiği için henüz ortodo kesinleşmiş bir mohkûmi-
yet karan yoktur. Bu nedenle daho önce işlediği suç tekerrüre esos teşkil etme
diği gibi erteleme engeli de değildir.
OLAY 23
{Düello)^
Kcrtuf^: Rkn İçtima. TtMie'Zofor Suçu. üşen. Mefiu Kû^ Hikmümi fert, yetimi
Mefdiûiu Emiûl fa. FaJe G&a Skesi, Diplctnaiîk DûaJma^k. Cra Kaiwiwaun
Za-koû Bakıaiifieia^ Uygulaaması. Lehe Gaa Teip/h
A ve B bir nomus meselesini holietmek için düello yopmak üzere onloşırlor.

05.01.2001 tarihinde soot 14.00 de Hukuk Fakültesi önünde düello yaparlar. B
silahını daha hızlı çekerse de. A yere yotarak B'nin attığı kurşundan kurtulur ve
bilahare de B'ye ateş ederek onu yaralar. B bütün müdahalelere rağmen
11.01.2001 torihinde ölür. A ise kaçarken olay yerinden geçmekte olan C toraf in
dan ayağına çelme takılorok düşürülüp, yakolanıp polise teslim edilir. A mahke
mede nefsini korumak amacıyla B'ye ateş ettiğini söyler.
A'nın eylemine kızan B'nin kardeşi K. A nın yengesi Y'yi ABÖ'nin New York
kentinde 06.01.2001 tarihinde yolda giderken zorla arabasına alır ve bir bodru
ma hapseder. Y polisin yoptığı bir operasyonla 11.01.2001 tarihinde kurtarılır.
Bu arado Y doha önce K'ya ait olan ve kendisine emoneten verdiği sütü yo
ğurt yopmış ve sonro do yemiştir.
Bildiler:
1. K, Âmcriko Birleşik Oevlctleri’nde yorgılonarok mahkûm olmuştur.
2. A diplomattır.
3. Kasten öldürme suçunun cezosı 10.01.2001 tarihinde çıkorılan bir konun

la 5 yıl indirilmiştir.
4. Hürriyeti tohdit suçunun cezası 10.01.2001 tarihinde çıkarılan bir ka

nunla 5 yıl artırılmıştır.
Sopulap-,
1. Fail ve mağdurları göstererek suçlorı belirleyiniz ve bu suçlarla ilgili ni

telikli halleri gösteriniz.
2. Ceza sorumluluğunu kaldıran veya ozalton nedenleri gösteriniz.
3. Faillerin sorumluluğunu belirleyiniz.
DUHF 2000-2001 Cezs Hukuku Genel Hükümler Vize Sınsvı

CEVAPLAR
Cevap I - Suçlar
1. o) A. B — Komu; Genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulması (TCK

170/1-c)
b) B — A; Kasten öldürme (TCK 81)
2. A — 6; Kösten öldürme (TCK 81)
3. a) C — A; Kasten yoroloma (TCK 86)
b) e — Â. Hürriyeti tahdit (TCK 109), kesintisiz suç.
4. K — y; Hürriyeti tahdit (TCK 109), kesintisiz suç
Cebir kullonma / cezayı artıron n.h. (TCK 109/2)
5. Polis -> Bodrum sahibi; Konut dokunulmazlığını ihlal (TCK 116)
6. y — K; Güveni kötüye kullonma (TCK 155), seçimlik horeketli suç - bu ne

denle hem yogurt yapma hem yeme olmasıno rogmen tek suç kabul edilir.
Cevap IX • Suçların İçtimai
1. a ve b suçlan bakımından silohla ateş etmek aynı zamanda TCK 170'teki

genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulmosı fiilini oluşturmoktodır. Bu konudo ük
görüse göre, fikri içtimo kurollorı uygulanmalıdır ve foile sadece ogır olan suçtan
cezo tayin edilmelidir. İkinci oörüs ise aynı sonuca forklı yönden ulaşmaktodır.
Buno göre, TCK 170. madde bir tehlike suçudur. Ancak olaydo bir zarar da mey
dana gelmiştir. Bu durumda asli norm niteliğinde olan zorar suçuna ilişkin hüküm
ler (kasten öldürme) uygulanacok, tali norm olan TCK 170 uygulanmayacaktır.
Cevap m • Ceza Sorumluluğunu Kaldıran veya Azaltan Nedenler
1 ve 2. suçlarda mağdurun rızası hukuka uygunluk nedeni olarak düşünüle

bilirdi. Zira her ikisi de kendi rızalarıyla düello yopmoktadırlar. Ancak hukuk
düzeni insanların kendi yaşamları üzerinde tasorruf yetkisi tonımadıgından böyle
bir rızo geçerli olmayıp, fiili de hukuka uygun hale getirmez (TCK 26/2). A'nın
meşru müdafaa iddiası ele alınacak olursa: Burada meşru sovunmonın koşullarının
gerçekleşip gerçekleşmediği değerlendirilmelidir: Ortada bir insandan kaynakla
nan saldırı vardır, saldırı fil haldir, hoksızdır. Müdofoa da zorunludur ve somut
olaydan anlaşıldığı kadarıyla da orantılıdır. Bu durumda zorunlu savunmanın bütün
koşulları gerçekleşmiştir. Ancok meşru müdafaa durumunun önceden oluşturul-
momofi ve bu hokkın kötüye kullanılmamosı gereklidir. Bu itibarla, olayda taraf

ların önceden düello için onloşmış olmaları dolayısıylo. kötü niyetli torafın önce
likle kar$ı tarafın saldırısını bekleyerek kendini me$ru müdafao konumuno ge
tirmesi durumu söz konusu olabilir. Kaldı ki olayda Â'nın amacı kendini savunmak
değil, düellonun ğereğini yerine getirmektir. Bu nedenlerle bu tip durumlarda
hukuka uygunluk nedeninin uygulanmosı olanaklı değildir.
3. suçto konun hükmünün yerine getirilmesi söz konusudur. Bu. TCK 24/1
de düzenlenmiş bir hukuka uygunluk nedenidir. CMK 90 suçüstü halinde herke
se yakaloma yetkisi vermektedir. C de kanunun kendisine vermiş olduğu bu
yetkiyi kullanmış ve fokat bu fiili neticesinde mağdur yere düşmüş ise de, fiil
hukuka uygundur. Aynı sonuç hürriyeti tahdit bokımındon da ğeçerlidir.
5. suçta, duruma göre, konun hükmünü icra, yetkili merciin emrini ifa gibi
hukuka uygunluk sebepleri düşünülebilir.
Cevap ZV * Faillerin Sorumluluğu
K. suçu yurtdışında işlediğinden foile göre şahsilik ilkesinin uygulonması

mümkündür. Ancak bu konunun düzenlendiği TCK 11 bu suçton dolayı yabancı
ülkede hüküm verilmemiş olmasını aramaktadır. Oloydo ise K, ABCt'de yargılana
rak mahkûm olduğundan, artık Türkiye'de yorgılonomoyacaktır. Büroda oyrıca
mağdur V'nin de Türk vatandaşı olmosı durumunda TCK 12'nin uygulanıp uygulan-
moyacoği tartışılmalıdır. Moddenin ikinci fıkrasında suçun Türk vatandaşı zororı-
no işlenmesinden bahsetmekte ise de, bu maddenin uygulanabilmesi için failin
yoboncı olmosı gerekir. Olayımızda ise foil Türk vatandaşı olduğundan TCK 11
uygulanacaktır.
A diplomat olduğuna göre, dipiomosi dokunulmazlığından foydalanır. Bu os-

lındo bir dokunulmazlık olmayıp, diplomatın görevli bulunduğu ülkede işlediği
suçlardan dolayı hokkındo kovuşturma ve muhakemenin yapılomaması demektir,
dolayısıyla A suçu işlediği ülkede yargılonomaz ise de. yoboncı ülkelerde bulunup
da diplomatik bogışıklıkton yororlanon Türk komu görevlilerinin işledikleri suç-
lordon dolayı Türkiye'de yorgıloma yopılocoktır ve bu konudaki yetkili mahkeme
de Ankara mahkemesidir (CMK14/4).
A'nın işlediği öldürme suçu maddi suçtur (neticesi hareketten ayrılobilen

suç). Nitekim olayda do hareket 05.01 de yapıldığı holde, netice 11.01 de gerçek
leşmiştir. Bu arada 10.01 de kanun değişikliği olduğundan TCK 7'de düzenlenmiş
bulunan zomon bokımındon uygulama söz konusu olocoktır. Bunun için de öncelikle
suçun hangi tarihte işlenmiş soyılacogı önemlidir. Bu konudo değişik görüşler
olmaklo beraber biz suçun hareketin yapıldığı tarihte işlenmiş olacağını kabul
etmekteyiz. Dolayısıyla somut olayda suçun işlendiği tarih 11 Ocak değil. 5
Ocok'tır. Bu durumda kanun değişikliğinin bu suça etkisi ele alınmalıdır. Söz ko
nusu değişiklik failin lehine olon bir değişikliktir, zira cezoda indirim yapılmıştır.
TCK 7/2 ğereğince lehe olon konun değişiklikleri geçmişe yürür. Bu nedenle her
ne kadar suç kanun değişikliğinden önce de işlenmiş also, değişiklik geçmişe yü
rüyeceğinden A'nın cezası 5 yıl daha az ceza öngören yeni kanuna göre hesapla
nacaktır.
Hürriyeti tohdit suçunun cezasında yapılan değişiklik ise K açısından

önemlidir. K'nın Türkiye'de yargılanacağı varsayımında, kanunda değişiklik oldu
ğuna göre yukarıda olduğu gibi suçun işlendiği zamanı tespit etmek lazımdır.
Olayda işlenen suç kesintisiz suçtur. Kesintisiz suçior, kesintinin gerçekleştiği
ondo işlenmiş sayılır. Kesintinin gerçekleştiği an 11 Ocak olduğundan suçun
işlenme tarihi 11.01.200rdir. Bu tarihte ise daha ağır ceza öngören kanun olan
yeni konun yürürlüktedir ve bu kanun uygulanacaktır. Olayda lehe kanunun
geçmişe yürümesi prensibinin uygulanması söz konusu değildir.
OLAY 24
(Kuyumcu)
Çerf Fa^h Suç, Oİ4sı Kast. Teçebbus. fjtKOİ! (Aonettifine. Mufterei Fai/hf:), Suç.
C€i»'aiKİû!ınayan So^f^t F/d, Nen B<s h kkfn Siesı. Fade O&e Şahsdıfi /kes/
A, bir ak$anı ziyoretinde bulunduğu arkadaşı B'nin, yiyecek bir şeyler almok
için dışarı çıkmosındcn istifade ederek B'nin yatak odasında dolopta bulunan
değerli bir yüzüğü olır ve satılması için kuyumcu K'ya bırakır. A. bir süre sonra
yüzüğün sotılıp satılmodiğinı öğrenmek için tCya ğider. K. ğerçekte yüzüğü satıp
bedelini aldığı halde yüzüğün sotılmodiğinı söyleyerek tomamen benzer değersiz
bir yüzüğü A'yo verir. Çok ğeçmeden durumun farkıno varan A, K'yo zorla boş bir
koğido imza attırıp kendisine ğetirmesi hususunda M ile anlaşır. Kendisinden
İsteneni yapamayacağını anlayan M, bunu A'yo söyler. Bunun üzerine A, belirtilen
şeyi L ve N'den yapmalarını ister. L ve N. bir gece K'nın yolunu keserler ve zor
kullanarak boş bir kâgıdo imza atmasını soglorlor. Bu orado N. K'yo hırsızın teki
olduğunu söyleyerek bir tokat otor. L ve N kâğıdı Aya verirler. A. imzolı kâğıdın
boş kısımlarını doldurarak 5 bin TL'lik âdi borç senedi haline getirir"'.
Bilgiler:
(A): 1 yıl önce Fransa'da işlediği hırsızlık suçundon dolayı hakkında soruş
turma boşlatılmış ve kovuşturmaya yer olmadığı (takipsizlik) karon verilmiştir.
Olay ıçjn bkz.. Önder/Özek, CUy no. 37. s dC4.

CEVAPLAR
Cevap I - Suçlar
1. A B; Hırsızlık (TCK 141)
Bino içinde muhofozo oltıno olınmış olan eşya hakkında işlenmesi / cezayı or-
tıron n.h. (TCK 142/2-h)
Ğece vokti işlenmesi / cezoyı ortıron n.h. (TCK 143)
2. K —> Komu; Suç eşyasının sotın alınması veyo kobul edilmesi (TCK 165)
Suç eşyasını kabul etmek suçu, çok foiUi suç türü olon karçılaçma (teloki)
suçudur. Bir torofto suç eşyasını veren (A) diğer tarafta ise kobul eden (K) var
dır. Ancak (A) oynı zcunonda eşyonın elde edildiği hırsızlık suçunu işleyen kişidir.
Kişi, hırsızlık suçunu işledikten sonra çoldıgı eşyayı bir başkasına vermesi dolayı
sıyla oyrıca cezolondırılmaz (eesolendır'ilmeyon sonraki fiH). Çok foilli suçlarda
İşlenen suç dolayısıyla foillerden birinin cezolandınlmoması, diğer fail(!er)in
cezolondırılmosı üzerinde bir etki dogurmoz.
Suç; dogrudon kostlo (kişinin satın oldıgı eşyonın suçton elde edildiğini bil
mesi) işlenebileceği gibi, olası kastla da işlenebilir. (K). yüzüğün suçton elde edil
diğini bitiyor veya mesleği icabı ve içinde bulunduğu koşullar itiborı İle suçtan
elde edildiğini bilebilecek durumda ise suç oluşur. Aksi halde, yani (K)'nın kostı
tespit edilemezse suç oluşmaz.
A açısından, malın satılması oynı zamanda bir şahsi cezosıziık sebebidir.
3. K - A; dolandırıcılık (TCK 157)
Tacir tarafından ticari faaliyetleri sırosındo işlenmesi / cezayı artıran n.h.

(TCK 15S/l-h).
4. A + M - K; Yogma (TCK 148/2)
5. A + L t N K; Yogma (TCK 148/2)
Birden fozlo kişi torafındon birlikte İşlenmesi Z cezayı artıran n.h. (TCK
149/1-c)
Yol kesmek suretiyle işlenmesi / cezayı artıron n.h. (TCK 149/1-d)
Ğece vakti işlenmesi ! cezayı ortıron n.h. (TCK 149/1-h)

Nite.likli haller seçimlik olarok düzenlenmiştir. Bu nedenle fail her birinden

oyrı oyrı cezaiandırılmayacok. bir kez nitelikli yağma dolayısıyla cezalandırıla
caktır. Ancak hakim, kanundo öngörülen üst sınıro doğru doha ogır bir ceza tayin
edebilecektir.
6. M - K: Hakaret (TCK 125)
7. M - K; Kasten yorolama (TCK 86)
8. A —> Kamu; Açığa atılon imzanın kötüye kulioniimosı suçu.
İmzalı ve kısmen veyo tamamen boş bir kâğıdı hukuka aykırı olarak ele geçi
rip hukuki sonuç doğurocok şekilde dolduran kişi, belgede sahtecilik hükümlerine
göre cezolcmdırılır (TCK 209/2).
8. suçta, özel belgede sohtecilik suçunun oluşması için belgenin kullanılmış

olmosı gerekir. Olayımızda fail bu kağıdı doldurmuş, ancak kullanmamıştır. Kul
lanma olmodan suç oluşmayocagına göre, olayda özel belgede sohtecilik suçu
oluşmcmııştır. Doldurma hazırlık hareketi niteliğinde sayıldığından, teşebbüs de
söz konusu değildir.
4. Suç A + M — K; Yogmo (TCK 148/2) suçu oçısından A henüz icra hare

ketleri boşlamadan vazgeçtiği için suça teşebbüs dahi söz konusu değildir. Bu
nedenle A'nın vozgeçmesi icra hareketleri boşladıktan, yani teşebbüs oşomasına
geçildikten sonro söz konusu olan gönüllü vazgeçme olarok da değerlendirilemez.
Doloyısıylo A'nın herhongi bir sorumluluğu olmayacaktır.
M. — Fail
Bo^ılık kuralının geregi olarak (A)'nın suç ortağı olarak sorumlu tutulabilmesi
için fiilin kasten işlenmesi ve hukuka oykırı olması gerekli ve ycterlidir (TCK 40).
Ancak olayda (M). (A)'nın telkin ettiği şeyi yopomayocağinı anlamış ve fiilin icrasına
boşlamoksızın bunu (A)'yo söylemiştir. En azından fiilin icrasına başlanmış olmalı
dır. Ortada kasten işlenen hukuka oykırı bir fiil yoktur. Dolayısıyla, a/f/m (netice
si:) kel/nif esmettinme söz konusudur (azmettirmeye teşebbüs). Azmettirme
olgusu, yasada suç olarak tonımlanmış fiil açısından hazırlık hareketi niteliğindedir.
TCK’da akim kalmış azmettirmeyi cezalondıran bir hüküm bulunmamaktadır. Dola
yısıyla (A) azmettiren sıfatıyla yağma suçundon dolayı cezolondırılomoyacaktır.
S. suç: Â — Azmettiren (TCK 38)
L + N -« Müşterek Fail (TCK 37). Suçun işlenişi üzerinde hâkimiyet kurmuş-

lordır.
6 ve 1. suç: (A) '/e. (L) bu suçiorın işlenmesine yönelik iştirok iradeleri bu-
lunmodıgı için bu suçlordon sorumlu tutulmozlor. (N), müstokil foildir.
4. suç: Vogmo, biledik (mürekkep) suçtur (TCK 42). Cebir (TCK 108) yogmo
suçunun unsurunu olu$turmoktodır (TCK 148/2).
6. vc 7. suçlar bokımındon fikri içtimo veyo zincirleme suç kurollorı uygu-

lonomoz, her iki suçtcm doloyı oyrı oyrı cezolondırmo yoluno gidilir.
Cevap V * Sorumluluğun Tespiti
(A): 1 yıl önce Fronso'do işlediği hırsızlık suçundon doloyı hokkındo soruş
turma boşlatılmış ve kovuşturmoyo yer olmadığı (tokipsizlik) koron verilmiştir.
Hırsızlık suçu TCK'nın 13. maddesinde soyılon suçlardan biri değildir. TCK'nın 11.
maddesi “non bis in idem" kuralına uluslorarosi değer vererek yeniden yargılama
yoluno gidilmesinin önüne geçen bir hükümdür. Fokot bunun için yoboncı ülkede
beroot yo do mohkûmiyet şeklinde bir hüküm verilmemiş olması gerekir. Suçun
işlendiği yoboncı ülkede bu suçio ilgili soruşturmo boşlotıimış olmoklo birlikte,
soruşturmo sonunda kovuşturmoyo yer olmadığı (tokipsizlik) koron verilmiş ise,
“non bis in idem" kurolinin ulusiororasi geçerliliğinden ortik söz edilemez, boloyi-
siylo. yoboncı ülkede işlediği bu suç nedeniyle kovuşturmoyo yer olmodıgı koran
verilmiş olso bile. Türk votondoşı (Â) hokkındo Türkiye’de yeniden yargılama
yopılobilecektir (Cezo Yorgılonnın Milletlerarası Değeri Konusunda Avrupo Söz
leşmesi 53. 35).
1S0 Ceza Hukuku Ratik Çalişmalan
OLAY 25
{Amokachi, Kompela, Boliç)
Çerf /tf/Z Tcfehhus. Ipfok (Müjtffei AstêtM>€. Yordun Etme). Suf.

Doğfvdan Kast, Ola» Kast. Içtuna f~kdefte S^ma. Yaj Kjaklüsü. Kjsur Yetefieğfn.'
Asa/ta^ ya da Kddfaa Geçıcı Nedeêr, /İJ Hastdığı. Fa^ê ö&e Şahsili Shesı. Taksir.
Cesda-Kİrılmayan Sonrdu Fd
Amokochi. Cevriye'ye bir kitabı kendisinde kalması için verir. Bir süre sonro
Amokochi kitabını Cevriye'den geri isterse de. Çevriye kendisine kitap bırokıl-
modıgını iddia ederek kitabı geri vermez.
Buna sinirlenen Amokachi. arkadaşları Kompela ve Boliç'ten Cevriye'yi ben

zetmelerini ister. Bunun üzerine Kompela ve Boliç, bir gece Cevriye’nin evine
girerek onu bıçakla yarolor. Kompela ile Boliç. Cevriye'yi yaralodıktan sonra gide
rayak Cevriye'nin saatini de alır. Kompela ile Boliç yakınlarda bulunan bir garaj
dan, garaj bekçisi ArjH'in de göz yummasıyla Sota'nın arabosını olarak koçar.
Araboyı süren Kompela. yolda önündeki arabaya çarporok Komile'nin ölümüne

ve Turon'ın yaralanmosıno sebebiyet verir.
Olaydan öfkelenen Çevriye, iyileştikten sonra Amokachi'nin dükkanının yeri

ni öğrenir ve arkadaşı Hogi'den aldığı boltaylo Amokochi'nin dükkânda bulunmadı
ğı bir sırada vitrin camlarını kırar. Camlardan bir parça orada tezgâhtar olarak
çalışan Compbell'in yüzünde sıyrık açar ve bu s^rık bir iz bırakır.
Bildiler:
Amokochi 17 yadındadır.
Kompelo olay sırasında uyuşturucu almıştır.
Bolisakıl hastasıdır.
Çevriye daha önce Romanya'da bir kişiyi yaralamaktan mahkûm olmuş, cezası
infaz edilmiştir.
Sorular:
I. Fail ve mağdurları göstererek suç tiplerini tespit ediniz ve bu suçlarlo il

gili nitelikli halleri gösteriniz.
II. Teşebbüs halinde kolon suçlan belirleyiniz.
III. Cezo sorumluluğunu kaldıran veyo ozoltan nedenleri gösteriniz.
IV. Faillerin sorumluluğunu tespit ediniz.

CEVAPLAR
Cevap I • Suçlar
1. Çevriye — Amokochi. Güveni kötüye kullanma (TCK 155)
2. Kompelo+Boliç — Çevriye; Konut dokunulmazlığını ihlal (TCK 116)
Ğece vokti işlenmesi ! cezoyı ortıron n.h. (TCK 116/4)
Birden fazla kişi torafındon birlikte işlenmesi cezoyı ortıron n.h. (TCK
119/1-c)
3. Amokochi+Kompelû+Boliç — Çevriye. Kösten yoroloma (TCK 86)
Silahla işlenmesi / cezayı ortıron n.h. (TCK 86/3-e)
4. Kompelo+Boliç — Çevriye; Hırsızlık (TCK 141/1). Burada eklenen kost ile

yogma suçunun oluştuğu düşünülebilirse de. boşlangıçto kullanılan cebir hırsızlık
omocıno yönelik olmadığından yagmo suçu oluşmaz, suç hırsızlıktır.
S. Kompelo+Boliç+Arçil — Şoto; Hırsızlık (TCK 141/1). iade omacıylo geçici

olorak alınmışsa: Kullonmo hırsızlığı (TCK 146)
Gece vokti işlenmesi / cezoyı ortıron n.h. (TCK 143)
6. Kompela — Kâmile; Taksirle öldürme (TCK 85)
7. Kompela — Turon; Taksirle yaralama (TCK 89)
Taksirle işlenen fiilin, bir ya do birden fozlo insanın ölümü ile birlikte bir
veya birden fozlo kişinin yorolcmmosına neden olmosı holinde özel bir içtima
hükmü öngörülmüştür. Bu durumdo foil, taksirle öldürme suçunun temel şekline
nazaran -doha ogır bir ceza ile cezalandırılacaktır (TCK 85/2). Oloydo bir kişi
ölmüş ve bir kişi yorolonmıştır. boloyısıylo fail ölen ve yorolonon kişi sayısınca
taksirli suçtan değil, tek bir taksirle öldürme suçundon sorumlu tutulocok ve
fakot verilecek cezo ortınlocaktır.
8. Cevriye+Hogi — Amokochi; Mala zaror verme (TCK 151)
9. Cevriye+Hogi — Compbell; Kasten yaralama (TCK 86) (olası kost = isabet

ederse etsin diyorsa), taksirle yaralama (TCK 89) (isabet etmeyeceği düşünce
siyle horeket etmişse).
yüzde sobit iz / cezoyı ortıron n.h. (TCK 87/1-c)
Taksirle yaralama söz konusu ise, oynı şekilde (TCK 89/2-d)

Çözümlü Örnek Olaylar 1S3
Teşebbüs durumu yok. Ancok ..benzetin

*, öldürün manasında ise o takdirde
3. suçta kösten öldürmeye teşebbüs vardır.
3. Amokochi — Azmettiren
Kompelo+Boliç -» Müşterek Foil
Silohlo işlenmesi. Bu nitelikli hol Amokochi'ye oncok iradesinin silah kullanıl

ması yönünde olmosı durumunda uygulonır; aksi tokdirde iradesi dışıno çıkılorok
failler tarafından silah kullanılmışsa uygulanmaz.
4. Kompelo+Boliç — Müşterek Foil
S. Kompelo+Boliç — Müşterek Foil
Arçil -» Yordım Eden (ihmali horeket ile)
8. Çevriye — Fail
Hogi — Yordım Eden (biliyorsa)
9. Çevriye Fail
Hogi — Yordım Eden (biliyorsa)
Moğl baltayı verirken durumu biliyorsa mala zarar vermeden sorumludur.

Yaralama ihtimalini bilmiyorsa (olosı kost do dahil) yaralamadan sorumlu değildir.
Cevap ZV * içtima
2 ve 4. su$: Hırsızlığın bina içinde yapılmış olması dolayısıyla aynco konut

dokunulmazlığını ihlal suçundon ötürü ceza verilip verilmeyeceği oraştırılmalıdır.
Konundaki ifade çok açık olmadığından, bileşik suç oluşup oluşmodiği belirsizdir.
Ancak. 5560 s. k. ile eklenen TCK 142/4 hükmü korşısında bileşik suç hükümleri
nin uyğulanmayacoğı. failin her iki suçtan ayrı ayrı cezalandırılacağı onloşılmak-
tfldır.
8. vc 9. suç: Çift neticeli sopma söz konusu. Bir görüse oöre. Çevriye tek
fiil ile farklı suçların oluşmasına sebebiyet verdiğinden fikri içtimo kuralları
uyğulonır. îkinci görüse göre ise, oloydo iki oyrı netice söz konusu olduğundan
fikri içtima kuralları uyğulonomoyacok. fail her iki suçtan ötürü ayrı ayrı ceza
landırılacaktır.
1S4 Ceza Hukuku Ratik Çalşmaaf:
Amokochi'nin cezalında TCK 31/3 gereğince indirim yopılocoktır.
Amokochi oçısından 3. suçta haksız tohrik hükümleri uygulonobilir. Bu oloydo

haksız tahrikten sadece ozmettiren yororlonabilir.
Kompelo isteyerek uyuşturucu almışsa TCK Z^fZ gereğince kusur yeteneği

ve dolayısıyla sorumluluğu tamdır. İstemeyerek almışsa, uyuşturucunun etkisine
gore, işlediği fiilin hukuki onlom ve sonuçlarını alğiloyamoyocok durumdo ise veyo
bu fiille ilgili olarak dovronışlorını yönlendirme yeteneği önemli derecede azal
mışsa. ceza verilmeyecektir.
Bolig'in okıl hostalıgının TCK ZZ/\. veya ZZ/Z kopsamındo mı olduğu oro^tı-
rılmalıdır. 1. fıkro kopsomındo bir akıl hastolıgı olduğu tespit edildiği takdirde
faile ceza verilmeyecek; ikinci fıkra kapsamındaki bir akıl hastalığı durumunda
ise cezasında indirim yopılocoktır. Birinci fıkro kapsamında foil hakkında güven
lik tedbiri uyğulonocak ise de, ikinci fıkra kopscunındo mohkûm olunon cezonın
kısmen veyo tomomen güvenlik tedbiri olorok da uyguionobilmesi konusundo hâ
kime tokdır yetkisi verilmiştir.
Cevap ZV « Sorumluluk
Çevriye hokkındo faile göre şahsilik ilkesi uygulanır. Ancak TCK 11 hükmü
korşısındo yabancı ülkede hüküm verildiğinden. Türkiye’de artık ayrıca yargılan
maz.
OLAY 26
(Mobilyacı}
GiS! Kast. Hedefte Gvo'^tocel Sandı Suç, Teşebbüs. Ijtıfd (Muşterei

yofeim Etme. Asnettifme). Znodeme Suç Fiti ktune. Kesafibsız Suç. Sfeş/ Suç. Meyu
Savmana. Ete/eme. Teiemif. Gend Suddatm ladesi
Mobilyocı A, B'den mal alır ve korşılıgındo kendisine bir oy vadeli üç ödet 5

bin TL'lik çek verir. 6, vadesi gelen çekleri bankaya ibraz ettiğinde kargılığının
olmodıgını öğrenir. A'nın iflas tehlikesi ile karşı karşıya olduğunu öğrenen B,
porasını kurtarabilmek için A nın evindeki değerli antika bir tabloyu almoyo karor
verir. B. bir gece S'den aldığı merdivenle pencereden eve girmek üzere iken
A nın yanında çalışan hizmetçi H, merdiveni iter. B '■/zrz düşer ve wicudunda
hafif sıyrıklar meydona gelir. 6, Aya borcunu ödemezse onu öldüreceğini söyle
yerek evin camlarına taş otarak kırar ve ayrılır.
A. yaşananlar üzerine zengin bir İşadamı olan Cnin oğlu öyi kaçırarak ondan
fidye istemeyi düşünür. A. Oyi kaçırmaları hususunda 50 bin TL vermeyi vaot
ederek E ve F ile onlaşır. A, ayrıca arkadoşı S'den Dyi sokloyabilmeleri için orman
daki evini tahsis etmesini ister ve G buna razı olur. E arabayı kullanırken. F okul
dan eve dönmekte olan on beş yaşındaki b'nin üzerine atlor ve onu ilaçla bayılttık-
ton sonra orabayo bindirir. E ve F, b'yi G'nin ormandaki evine götürür. A, Cyi tele
fonla oror ve 48 saat içinde 1 milyon TLyi belirtilen adrese bırokmaz ise b'nin
öldürüleceğini söyler. Bu oroda yaptığından pişman olan G eve giderek E ve F'den
byi serbest bırakmolarını ister. E ve F, G’nin bu isteğini reddederler. Bunun üze
rine G, E ve Fye b'yi bırakmazlarsa polisi olaydon haberdar edeceğini söyler. E ve
F yokalanocaklorı korkusu ile G'yi ortodan kaldırmak için G'nin üzerine üç dört el
oteş ederler, kimin silahından çıktığı belli olmayan kurşun Gye isabet eder ve G
ölür. G’nin vücudunu sıyıran kurşunlordan biri ise olay yerindeki bye isabet eder
ve b yaralanır. Bu sırodo C. oncak 500 bin TL temin edebilir ve istenen parayı
belirtilen adrese bırakır. E ve F poyları olan 50 bin TLyi A’dan İsterlerse de A
vaadini yerine getirmez. Bunun üzerine E. Aya düzenbaz bir haydut olduğunu söy
ler. E ve F Ayı döverek bütün parayı alıp kaçarlar. Varalonan A ya kaldırıldığı has-
tonede doktor M yanlış teşhis koyar. Fakat M. daha sonra durumun farkına varma
sına ragmen bir şey yopmaz ve A yanlış tedavi uygulonmosı sonucu ölür~.
’2 Olay ıçjn bkz.. Önder/Özek, CUy r». 24. s 596-5S6.

1S« Ceza Hukuku Ratik Çalişmalan
Bilflilcr:
(E); Daho önce işledi^ bir suçton doloyı aldığı ceza infaz edilirken genel ot
tan yorarlonmıştır.
(P): Olaydan sonra yurtdıjtna kaçan (F), olayda işlediği tespit edilen fiilden
dolayı Türkiye'ye iade edilmiştir. Ancak yorgılama devam ederken (F)'nin ayrıca
iki yıl önce halkı kin ve düşmanlığa tahrik suçunu (TCK 216) işlediği ve bu suçtan
arandığı ortaya çıkmıştır.
CEVAPLAR
Cevop I * Suçlar
1. A -> B; Kor$ılıksız çek keşidesi suçu (5941 sy. Çek Konunu m. 5'e muhole-
fet) 15/7/2016 torih ve 6728/63 moddesiyle Çek Konunu'nun 5. maddesinde yopı-
lon değişiklikle karşılıksız çek holinde adli pora cezosıno hükmediieceği düzenlen
mek suretiyle karşılıksız çek keşidesi yeniden suç holinde dönüştürülmüştür.
2. B+S - A. Hırsızlık (TCK 141)
Ğece vokti islenmesi / cezayı artıron n.h. (TCK 143)
Bir hukuki ilişkiye doyonon olocogı tohsil omocıylo islenmesi l cezoyı ozalton
n.h. (TCK 144/1-b).
3. H -» B; Kasten yoralomo (TCK 86)
Kasten yaralama fiilinin kist üzerindeki etkisinin basit bir tıbbi müdahaleyle
giderilebilecek ölçüde hafif olması / cezayı ozalton n.h. (TCK 86/2)
4. B — A; Tehdit (TCK 106)
S. 6 — A; Mold zarar verme (TCK 151)
6. A+E+F + S-« b; Kişiyi hürriyetinden yoksun kılma (TCK 109)
Kişinin fiili islemek için cebir kullanması / cezoyı artıron n.h. (TCK 109/2)
Birden fozlo kişi torofındon birlikte islenmesi / cezayı artıran n.h. (TCK
109/3-b>
Çocuğa karsı islenmesi / cezayı artıran n.h. (TCK 109/3-f)
Olayda cezayı artıron birden fazla nitelikli hol mevcuttur. Bunlordan ilkin
109/2 gereğince ceza ortırılacok. bilahare de 109/3. maddenin b ve f maddeleri
dolayısıyla bir kez cezo artırılacaktır. 109/3. maddede sayılan nitelikli holler se
çimlik sayılmıştır. Her birinden dolayı ayrı ayrı ceza artırımıno gidilmeyecektir.
7. A — C; yogmo (TCK 148)
8. a) E + F — S: Kösten öldürme (TCK 81)
Bir suçu gizlemek, delillerini ortodon koldırmok omocıylo islenmesi / cezoyı

b) E + F — 0; Kösten yoralomo (TCK 86) / Taksirle yaralama (TCK 89).
Suçun kasten işlendi^ kabul edilirse, olosı kostlo i$lendi9i söylenebilir (TCK 21/2).
Hcif-cftc sapma söz konusudur. Çift neticeli sopmo vardır.
9. E — A; Hokoret (TCK 125), sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref vz

saygınhgıno saldırılmıştır.
10. c + F — A; Yagmo (TCK 148)
11. M A; îhmali davranışla kasten öldürme (TCK 83)
Olayda M garantördür. Gerek kanuni düzenleme dolayısıyla ve gerekse ön

ceden gerçekleştirdiği davranışının boşkalarının hayatı ile ilgili olarak tehlikeli
bir durum oluşturması [önpelen taMikafi eylem nedeniyle neticeyi anieme
yökiimlûfîipu. TCK d3/2-b) dolayısıyla. Garontörsel ihmali suçlarda birden fozlo
gorantöriük kategorisinin aynı oloydo gerçekleşmesi söz konusu olabilmektedir.
Bunun cezalandırmaya herhangi bir etkisi yoktur.
Cevap H • Teşebbüs
2. suç: (B), suçun icra hareketlerini tomamloyomamış ve hırsızlık suçu te

şebbüs aşamasında kalmıştır.
suç G'nin katkı soâdıgı suç hürriyeti tahdit olduğuna göre yaptığı katkı
dan pişmanlık duyması, b'nin serbest bırokılmosını istemesi, gönüllü vazgeçme
olamaz, zira kesintisiz bir suç olon hürriyeti tahdit suçu tomomlonmıştır. Artık
G'nin bu hareketi etkin pişmanlık olarak değerlendirilebilir, Amo hürriyeti tohdite
ilişkin etkin pişmanlığın düzenlendiği TCK llCZda etkin pişmanlık, sodece suçu işle
yen kişi (fail) açısından düzenlenmiş bulunduğu için G, bu pişmanlık gösteren hare
ketinden etkin pişmanlık hükümlerine göreyararlanomayocaktır. Ancok bu horeke-
ti takdiri indirim sebebi olorok değêrlendirilebilecektir.
7. suç: yoğuma suçu tamamlanmıştır. Eğer fail, doha fozlosını temin etmek
istemiş (1 milyon TL) ve fakat daha azını elde etmiş ise (500 bin TL) suç tamam-
lonmış olup, teşebbüs hükümleri (TCK 35) uygulanmaz.
8. suç; o'doki suç tomomlonmıştır. (G)'nin ölümüne neden olon kurşunun

kim tarafından atıldığının tespit edilememesinin bir önemi yoktur. Olayda (E)
ve (F); birlikte suç işleme kararına istinaden fiilin icrosı üzerinde müşterek
hâkimiyet tesis etmişler, (6)76 birlikte ateş etmişlerdir. Her ikisi de tamam
lanmış kasten öldürme suçunun nitelikli şeklinden müşterek foil olarak sorumlu
tutulacoklardır.
b'deki suç bokımındon olası kastı netice belirler. Bu nedenle olosı kastla im
lenen suçlarda teşebbüs hükümleri uygulanmaz. Taksirli suçlara do teşebbüs
mümkün değil.
2. suç: B-« Fail (TCK 37);
S - Yardım Eden (TCK 39)
E + F Müşterek Fail (TCK 37). Fiilin işlenişi üzerinde hâkimiyet kurmuş

lardır.
& — Yardımda Bulunan (TCK 39)
8. suç: E + F — Müşterek Fail (TCK 37)
Oloydo (E) ve (F); birlikte suç işleme kararıno istinaden fiilin icrası üzerinde
müşterek hâkimiyet tesis etmişler. (G)'ye birlikte ateş etmişlerdir. {G)'nin ölü
müne neden olan kurşunun kim tarafından atıldığının tespit edilememesinin bir
önemi yoktur. Kaldı ki. kurşunun kim torofındon atıldığı tespit edilse dohi her
ikisi de tomomlonmış kasten yaralama suçunun nitelikli şeklinden müşterek foil
olarak sorumlu tutulocoklordır. Ancak olayda taksirle yorolamonın bulunduğu
kabul edildiği takdirde, hangi failin eyleminin neticeye sebebiyet verdiğinin tes
pit edilebilmesi gerekir. Zira taksirli suçiorda iştirak mümkün olmadığından, bu
durumda her iki fail hokkında do beraat karon vermek gerekecektir (şüpheden
sanık yararlanır).
(Â) ise (S)'nin Ölümünden ve (b)'nin yaralanmasından sorumlu tutulamaz.

Çünkü (A)’nın (S)’nin öldürülmesine ve (C>)'nin yaralanmosıno yönelik bir iştirak
iradesi yoktur. (A) sadece (t>)'nin kaçırılmasını istemiştir. (E) (F) ise bundan
başka tamamen farklı bir suç doha işlemişlerdir.
10. suç: E + F — Müşterek Fail (TCK 37). Suçun işlenişi üzerinde hâkimiyet
kurmuşlardır.
1. suç; 5941 sy. Çek Kanunu'nun 5. maddesinde çekin karşılıksız çıkmosı ha
linde "her bir çeMe ilgili olarak, binbeşyuz güne kadar adli para cezasına hukmo-
lunud" denilmektedir. Buna göre kanaatimizce her bir çekle ilgili olarok oyrı ayrı
odli para cezasına hükmedilecegi belirtilmek suretiyle bir suç işleme kararının
icrası kapsamında olsa dahi birden fazla karşılıksız çek olmosı halinde gerçek
içtima uygulonacaktır. öolayısrylo 3 ödet karşılıksız çek düzenleyen A hakkında
her bir karşılıksız çeki için oyrı ayrı adli pora cezasına hülonolunocaktır.
130 Ceza Hukuku Ratik Çaljşmaian
4 ve 5. suç: Tehdit amacıyla malvarlığına zarar verme suçunun işlenmesi

halinde, ayrıca bu suçtan dolayı da ceza verilir (TCK 106/3). Bu duruma ilişkin
olarak açık yasal düzenleme bulunması nedeniyle fikri içtima hükümleri (TCK 44)
uygulanmayıp; faile her iki suçtan dolayı oyrı ayrı ceza verilecektir.
6. suç: Kişiyi hürriyetinden yoksun kılmo suçu kesintisiz suçtur. Ayrıca kişi
nin fiili işlemek için cebir kullonmosı bu suçun nitelikli unsurunu oluşturmaktadır.
Cebir (TCK 108) hürriyetten yoksun kılma suçunun nitelikli şekli olorak düzenlen
miştir (TCK 109/2). boloyısıylo bileşik (mürekkep) suç (TCK 42) söz konusudur.
7. suç: yoğmo. bileşik (mürekkep) suçtur (TCK 42). Tehdit (TCK 106) yoğ-
mo suçunun unsurunu oluşturmaktodır. Olayda ölüm tehdidi ile 1 milyon doların
belirtilen odrese bırokılmosı istenmiştir.
8. suç: Oloydo. hadafta sapma (çift neticeli sopmo) söz konusudur. Bu du
rumda öğretideki görüşler ikiye oyrılmoktadır.
Bir görüşe göre, fikri içtima hükümleri uygulanır (TCK 44). {G)'nin vücudunu
sıyıran kurşun sonra (b)'ye isabet etmiştir. Bir fiil ile (fiil sayısının tespitinde
hareketi esas olon görüş) birden fazlo farklı suç tiplerinin oluşumuno neden
olunmuştur. Olayda, {S)‘ye karşı işlenen tomamlanmış kasten öldürme suçu (TCK
81) ve (0)76 karşı işlenen kasten veya taksirle yaralama suçu (TCK 86/89) vor-
dır. En ogır cezayı gerektiren suçtan dolayı ceza verilmelidir. Ayrıca somut
olayda taksir söz konusuysa taksirli suçlaro teşebbüs ve iştirok söz konusu ol
madığından, şüpheden sonık yororlanır ilkesi gereğince toksirli suçton cezalandı
rılması söz konusu olmadığından, sodece kasten öldürmeden sorumludur. [>
*ye
karşı işlenen suç oçısındon ise fikri içtima düşünülebilirse de, TCK 43 ve 44 ora
sında çelişkiye neden olmamok için, gerçek içtimo hükümleri uygulanması gerek
mekle birlikte, cezalar açısından kıyas yapılamaz ve TCK 61/son hükmü nedeniyle
buno ilişkin düzenlemenin kanundo açıkça yapılması lüzumludur.
iûı töre ise; ortada tek horeket olso bile birden fazla netice söz
konusu olduğundan, fikri içtima kuralları uygulonomoz ve foiller her iki neticeden
de sorumludurlar.
10. suç: yogma, bileşik (mürekkep) suçtur (TCK 42). Cebir (TCK 108) ve
hırsızlık (TCK 141) yağma suçunun unsurunu oluşturmaktodır.
(H): 3. suç ûçısıtKJon me$ru savunma hükümleri (TCK 25/1) uygulonobilir. Mû-
İQ kor$ı haksız saldırılarda ve üçüncü ki$i lehine me$ru savunma kabul edilmiştir.
(E); Daho önce işlediği bir suçton doloyı aldığı ceza infaz edilirken genel af
tan yororlonmıştır. Şenel af, cezo mahkûmiyetini tüm neticeleri ile birlikte or
tadan kaldırır (TCK 65/1). Bu nedenle genel ofton yorarlonon kişinin daho sonro
işleyeceği suçun cezosı ertelenebileceği gibi, bu mohkûmiyet tekerrüre esas
teşkil etmez.
(F): Olaydan sonra yurtdışıno koçan (F). olayda işlediği tespit edilen fiilden
dolayı Türkiye'ye iade edilmiştir. Ancak yargılama devom ederken (F)‘nin ayrıca iki
yıl önce halkı kin ve düşmanlığa tahrik suçunu (TCK 216) işlediği ve bu suçtem
arandığı ortaya çıkmıştır. Suçluların iodesinde geçerli olan ilkelerden biri, özellik
kuralıdır. Bu kurala göre; iade edilen kişinin iadeye esos olon suç dışında başka
suç işlediğinin ortaya çıkması halinde, iade talebinde bulunon devlet, iode eden
devletin onayını almadan bu kişi hakkında bu suçtan dolayı ceza kovuşturması
yopomaz.
OLAY 27
(Pırlanta Seti)
T^f^. Oiaa Tefebbüs. ZtnofJetne Suç. ktuna, Suç. Mefiv Saxiffitna. Nsû
Sf İ7 İdem fkesi. Yedidı Mefom ifa. Kâhadet fCanutûrfun Yır BdaınındaiJ Uygula-
maa. Ya} Hiadilu^. Dedet Metnuflanna Sı}iui Kowiturmaa, Ş.<kayft. Cesa
auûu f-kimuaüa /^yasa Mafêmaiı Tof^fxian Iptd Edknea Duaanu
H, çolıştıgı kuyumcudaki bir pırlanto setini çalmaya karar verir. 2 Kosım'da

küpeleri, 10 Kasım’da kolyeyi ve 22 Kosım'da do bilezikleri alarak setin hepsini
çalar. H’nin. E ile evli olem patronu P. hırsızlığı fark edince intikam için H'nin kız
kardeşi Kyı baştan çıkorarak 1 Aralık'to ev tutup onunla karı koca gibi yaşamaya
başlor. Bunu duyan H, P'nin ono emaneten verdiği bisikleti satar. H geri isteyince
de öyle bir bisiklet vermediğini söyler.
A ile 6 bir meseleden dolayı tartışmaya boşlar. Sinirlenen A, B ye bir yum

ruk otar. B, A'nın elini tutorak yumruktan kurtulur ve A‘yo kafo atar. Sendeleye
rek yere düşen A. o sırado arkosında bulunan Cnin üzerine düşerek, onun kulogı-
nın soğir olmosına neden olur. C de A nın üzerine düşmesinin etkisiyle dengesini
koybederek orkodoki mogozonm vitrin comıno düşerek poholı vitrinin camının
kırılmasına, vitrindeki eşyaların zarar görmesine neden olur.
X. otobüsteki sıkışıklıktan yararlanarak Y'nin cüzdanını olmok için elini cebi

ne attigirxJo eline gelen cep telefonunu da olır.
Polis memuru M, hokkındo yokoloma emri bulunon X'i yakalayarak korokola

götürür. Yolda herkesin önünde X'e „pis hırsız"
* der. Hakim önüne çıkorılan X.
M’den şikâyetçi olduğunu, ziro hürriyetini kısıtladığını söyler.
Bilflilcr:
Hırsızlık suçunun cezosı 1 yıl hapis ve 900 TL odli para cezosı İken, 12 Ka-
sım'da çıkarılan bir kanunla 2 yıl hapis ve 200 TL adli para cezası öngörülmüştür.
P doho önce yurtdışındo kumar oynamıştır.
H 21 Koiim’da 12 yoşını doldurmuştur.
M şikâyete konu fiilden dolayı hakkında açılan disiplin soruşturmasında suçlu

bulunarok. maaş kesimi cezosına çarptırılmıştır.
Kocasının ilişkisinden 1 Ocak 1997 de hoberdor olon P'nin eşi E, kocosının K

ile ilişkisine son verdiği 8 Temmuz 1997'den 6 gün önce kocası hakkında şikâyet
te bulunur.
Anoyaso Mohkemesi 10 Temmuz 1997‘de koconın zinasına ilişkin TCK hük

münü eşitlik ilkesine oykırı bularok iptal ettiğinden, bu maddenin uygulanomoya-
cogı ileri sürülmüştür.
Sorular:
1. Fail ve mağdurları göstererek suçiorın basit hallerini belirleyiniz ve bu

suçların nitelikli hollerini gösteriniz.
2. Teşebbüs durumlorını gösteriniz.
3. îç+ima durumlarını gösteriniz.
4. Cezo sorumluluğunu kaldıran veyo azaltan nedenleri gösteriniz.
5. Verilen bilgiler ışıgındo foillerin sorumluluğunu tespit ediniz.

CEVAPLAR
Cevap I • Suçlar
1. K- P; Hırsızlık (TCK 141/1)
2. P (K) — E. Zina (önceki TCK 441). kesintisiz suç.
3. H — P. Güveni kötüye kullanma (TCK 155). seçimlik horeketli suç oldu

ğundan tek suç.
4. A — 6; Kösten yaralama (TCK 86)
S. 6 — A; Kösten yaralama (TCK 86)
6. a) A — C; Taksirle yorolomo düşünülebilirdi (TCK 89). Ancak ceza huku

ku manasında bir hareket yok. Dolayısıyla esas hareket eden B olduğundan fail
B'dir. Burado A vasıta olarok kullanılmıştır. Bir sopanın vosıto olarok kullanılma
sından farklı bir durum yok. Bu nedenle:
b) B — C; Taksirle yaralama (öngörebilme imkânı vorso) / olası kost do dü

şünülebilir. O takdirde kösten yaralama, (TCK 86).
Kulağın sağır olmosı / cezayı artıran n.h. (TCK 89/3-b). Yargıtay önceki ka
nunumuz uygulamasında iki organ olduğundan işlev yitirme değil, işlev zoyıf lama
sını kobul etmekteydi. Ancok modde gerekçesinde çift orgonlor açısındon dahi
işlev yitirmenin söz konusu olacağı belirtilmektedir.
7, B- -» Öükkon sohibi. Mala zarar verme. (TCK 151). Ancok taksirle işlen
mişse suç yoktur. Ziro moio zoror verme suçu ancok kösten işlendiğinde cezalan
dırılan bir suçtur. Olosı kast düşünülebilir. A ve Cnin horeketleri ceza hukuku
anlamında horeket değildir.
8. X — Y; Hırsızlık (TCK 141/1). Her ne kodor iki şey almış ise de tek suç
söz konusudur.
Özel beceriyle işlenmesi / cezayı artıran n.h. (TCK 142/2-b)
9. M — X; Kişiyi hürriyetinden yoksun kılma (TCK 109/1). kesintisiz suç.
Kamu görevinin sağladığı nüfuz kötüye kullanılmak suretiyle ! cezayı ortıran

n.h. (TCK. 109/3-d)
10. M — X; Hokoret. Sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve saygın

lığına saldırma söz konusu (TCK 125/1).
Alenen işlenmesi / cezayı artıran n.h. (TCK 125/4). Aleniyet için oronon temel
kriter; fiilin, gerçekleştirildiği koşullor itiborı ile belirli olmoyon birden fozlo
kişi torofından olgıionobilir olmasıdır.
4. suç: Fiil teşebbüs oşomosındo kalmıştır. Ancok burodo hiç bir zoror söz
konusu olmomıştır. Bu nedenle teşebbüs doloyısıylo cezodo yopılocak indirimde,
sodece tehlikenin oğırlıgı göz önünde tutulmolıdır.
Cevap IS • içtima
suç: Zincirleme suç. Aynı suç İşleme koron ile değişik zomonlordo birden
fozlo suç işleniyor. Bu durumdo bir cezoyo hükmedilir ve bu cezo İden l'e kodor
ortırılır (TCK 43/1).
5. öb ve 7. suçiordo fikri içtimo söz konusudur. Tek fiil ile forklı suç tiple
ri ihlol edilmiştir.
Cevap IV * Ceza Sorumluluğunu Kaldıran veya 4zaltan Nedenler
S. suçto meşru müdafoo. TCK 25/rdeki şartlar gerçekleşmiş.
6-7. suçior B’nin A'yo korşı gerçekleştirdiği meşru müdofoo esnasında ger
çekleşmiş olmalarına roğmen meşru müdofoo kopsomındo değerlendirilmemelidir.
Çünkü savunma horeketinin soldırgono korşı yopılmosı şartı somut oloydo gerçek
leşmekle birlikte üçüncü kişilere ve bunların mollorıno zoror verme şeklinde de
bir durum ortoyo çıkmıştır. Bu nedenle soldırgon dışındoki kişilere karşı veyo
onlorın malına zaror verme şeklinde gerçekleşen fiiller meşru müdofaa hukuko
uygunluk nedeni içinde kobul edilmemelidir. Ancak bu fiiller oçısındon zoruret
hali düşünülebilir. Bu durumdo foil cezolandınlomazso do tozminot sorumluluğu
söz konusu olocoktır.
9. suçta yetkili merciin emrini ifa, (TCK 24/2). Polis memuru yetkili bir
merciden verilip, yerine getirilmesi görev gereği zorunlu olan bir emri uygula
mıştır. Bu nedenle cezalandırılmayacaktır.
10. suçto yetkili merciin emrini ifo bir hukuko uygunluk sebebidir ve bu hu
kuko uygunluk sebebi ile doğol bağlantı içinde bulunan horeketler de hukuko
uygunluk sebebinden yororlonır. Ancak sövme yetkili merciin emrini ifa hukuka
uygunluk sebebi ile doğol bağlantılı bir hareket değildir ve bu suç doloyısıyla foil
cezolondınlacoktır.
Cevap V « Faillerin Sorumluluğu
Hırsızlık: Büroda iki türlü düşünülebilir;
Suçun işlediği zamanı zincirleme suçto, zincirleme suçu oluşturon her suç
için oyrı oyrı değerlendirmek gerekir. 2 ve 10 Kosım'da işlenen suçlar için bir yıl;
22 Kosım'da işlenen suç için iki yıl ceza söz konusudur. Ancak sorumluluk ağır
olan suçtan olacağından iki yıllık cezo üzerinden artırım gerçekleştirilecektir.
biğer görüşe göre, zincirleme suç, son suçun işlendiği onda işlenmiş sayılır,
boloyısıylo 22 Kosım'da. O tarihte yürürlükte olan konun geçerli. Lehe olan kanu
nun uygulonmosı söz konusu değil.
P; Yurt dışında işlenen eylem kabahat olduğundan (Kabahatler Konunu md.

34) Türkiye'de cezo verilemez. Bunun nedeni ilkin Kobahotler Kanunu 6. maddede
yer bokımındon uygulomo açısından sadece 8. maddenin uygulanmasından bah
setmektedir, Bu madde de Türkiye'de işlenen suçlordo Türk kanunîorının uygula
nacağını amirdir. Bu nedenle, oncak Türkiye'de işlenen kobahotlerie ilgili olorok
Türk Kabahatler Kanunu uygulanocok. yurtdışında işlenen kabahatler dolayısıyla
Türkiye’de idari ceza uygulcmmoyacaktır. Kaldı ki, TCK ll'de yurtdışında işlenen
suçlardan ancok hapis cezasını gerektiren suçlarla ilgili olorok Türk kanunlarının
uygulonabileceği belirtilmektedir. Bu moddeden çıkan sonuç do. ilkin sadece
suçlardan doloyı Türk kanunlarının uygulanacağı, ikinci olorok yurtdışında işlenen
ve idori para cezasının uygulanması gereken hallerde Türk konunlarının uygulan
mayacağıdır.
H: Büroda da iki türlü düşünülebilir;
Her bir suç için ayrı ayrı yaşa bakılır. 22 Kasım’dan önceki suçlar için 12 ya
şını doldurmadığından bu suçlardan dolayı ceza sorumluluğu yoktur. Yolnızco 22
Kosım'da işlediği fiil oçısından algılama ve irade yeteneğinin gelişip gelişmediğine
bakılocok. yoksa ceza sorumluluğu yoktur; varsa yalnızca bu suçtan olocağı ceza
sı indirilmek suretiyle sorumluluğu toyin edilecektir. Ayrıca daho önceki fiilleri
zincirleme suç ilişkisinde göz önüne alınmayacaktır. Çünkü zincirleme suç ilişki
sinde her suçun başlı boşıno cezolondırılabilir olması gerekir.
Diğer görüşe göre, zincirin sono erdiği andaki yaşa bakılır. 22 Kosım'da işle
diği suçtan dolayı sorumlu olocaktır. Ancak TCK 43/1 gereğince ortırma yopıl-
moz. Zira zinciri oluşturan diğer suçlar kusur yeteneğinin bulunmadığı zamanda
işlenmiştir. Tek suç kabul edilecek ve ono göre cezolondırma yapılacaktır. Bu da
22 Kosım'da işlenmiş olon suçtur.
M: Ne bis in idem ilkesi disiplin kovuşturmolorı bakımından geçerli değildir.

Devlet AAem. K. 13 Te göre disiplin soruşturması ile cezai kovuşturmo beraber
yürütülebilir. DMK 131/11 ye göre de memurun ceza muhokemesinde beroot
etmesine ragmen, disiplin cezası verilebilir. Ancak fiilin sabit olmamosı holi ayrık
tutulmalıdır.
Eşin durumu: Eski kıvıunumuzda cezalandırılan erkeğin zinası suçu bir kesin
tisiz suç idi.
Bir görüş, kesintisiz suçlarda, kesintinin bittiği ondon itiboren 6 oy içinde şi
kâyet yapılmalıdır görüşündedir. Yani 8 Temmuz'don itibaren 6 ay içinde. Ancak
Yorgıtoy ve diğer görüş aksi görüştedir. Bu görüş öğrenme anını esas olmaktadır
ve buna göre de 1 Ocaktan itiboren 6 ay içinde şikâyette bulunulmalıydı ve bu
süre geçmiştir.
îptal kararı: Anayasa Mahkemcsi’nin iptal kararları lehe olsa dahi geçmişe
yürümez. Ancak ceza hukuku bakımından lehe olonlorın geçmişe yürümesi gere
kir.
Nitekim Yargıtay bir korarında “her ne kadar anayosanın 153/5 maddesi ge
reğince iptal karorları geriye yürümezse de. Anoyosa Mahkemesi'nce bir kanunun
tümünün anoyasayo aykırı bulunarak iptal edilmiş olduğu belirlendiği halde, eldeki
davolorın anayosaya aykırılığı saptanmış olon kurallara göre çözümlenmesi, ona-
yosanın üstünlüğü prensibine ve hukuk devleti ilkesine aykırı düşeceğinden uygun
görülemez" denilerek anayasa mohkemesinin iptal kararının yürürlüğe gireceği
tarihi ileriye yönelik olorak ertelemiş bulunmasının, yosama organına oynı konuda
iptal kararının gerekçesine uygun olarok yeni bir düzenleme yopması için olanak
tanımak ve hukuki bir boşluk yorotmamok amocıno yönelik olup, yorgı mercileri
nin bokmakto öldükleri uyuşmazlıklarda hukuko ve anayasaya aykırı buiunorak
iptal edilmiş kuralları uygulaması ve uyuşmazlıklorı bu kuroliora göre çözümleme
si sonucunu doğurmayacağı oçıklanmıştır. Yüksek Mohkemeye göre suç hukuksal
bir işlem olmayıp, korunocok bir hak doğurmaz. Bu nedenle, iptol kararları, yasa
koyucunun bir cezo hükmünü ortodan koldırmosı işlemi gibi geçmişe etkili olması
gerekir C5.CÖ, 9.3.1998. 82/854). Yorgıtoy'ın koran doğru olmakla beraber, bu
konunun oçıkço düzenlenmesinde yoror vardır.
OLAY 28
{Hali Mağazası)
Teşebbüs. (Müştefei Asnettume. Feme). Stmalt

.S/f yeklisi. S)e/>i Suç, Fi/i ê>me. Tefîie-Ztfef Suçu. AiJ Hsst^’ığı. HoKSiS Tahri, Yaş
l^çiifüsu. Yaşm f^suf Yeteı^ıê Ee^ıSı. Ma/m DejeMm Az Ölmesi, Teierıuf. Osel AF.
Bteleme. Şahsı Cesasıî
A'nın halı mağazasında çalışon B. mağazada bulunan çok değerli iki holıyı ol
maları için C ve Ö ile anlaşır. B. büronun onohtarının bir örneğini yaptırarak Cye
verir. Bir gece C ve O büroya gelirler. C. zoten A’nın kilidin üzerinde unutmuş
olduğu anahtorla kapıyı açar ve ile birlikte içeri girerler. C değerli holı yerine
karanlıkta yanlışlıkla değersiz olem iki kilim alır. C ve D ma^zadan çıkacağı esna
da güvenlik olormı çalışır. C. korku ve heyecon ile oldıgı kilimlerden birini maga-
zoda bırakır. O ile koçorlar.
E. bokım ve nezaret için kendisine bırakılon kızı K'nın F ile birinci evliliğin
den dünyoya gelen beş yaşındaki Gye gıda vermeyerek aç bıraktığı gibi, sebepsiz
yere dövmektedir. Bu hole doyanomayon S ağır şekilde hastalanır. Oloyo sinirle
nen F, bir gün dükkanıno gelerek değerli bir mücevher satın almak isteyen Eye
değersiz taklit bir takıyı yüksek bir fiyata sotor. Gerçeği öğrendiğinde öfkeye
kapılan E. M ve N'ye Pnin dükkânını soymaları halinde kendilerini yurtdışıno çıka
racağını voat eder. Bir gece M ve N, P'den aldıkları maymuncuklo kapıyı açmaya
çolışsolar da esasen kopının açık olduğunu fark ederler. M ve N içeri girerek
mücevherleri alırlar ve Eye götürürler. Ancak E'nin vaadini yerine getirmeyece
ğini söylemesi üzerine pişman olon M ve N aldıklarını yerine koymok için dükkana
dönerlerse de olayın bildirildiği kolluk kuvvetleri tarofından yakalanırlar.
Oio/don sonro koçıp sokltvımoyo çolışon E. orkodaşı ft'yi orabosı ile kendisini
îstonbul’G götürmesi için ikno eder. E ve R yola çıkarlor. Ancak yolda trafik po
lislerini gören ve heyecanlanan R hızını artırır ve kaza yopor. Kazada E yaralanır.
R ise yara olmodan kurtulur ve yardım bulmaya gider. Bu sırodo yoldan geçen 5
ve T baygın olon E'nin üzerindeki değerli peyleri alırlar. Köylüler R’nin yardımına
ko$arior. Köylülerin kendilerini yokaloyacagını anlayon 5 ve T aldıklarını yolo atıp
koçorlar. R, îstanbul'o götürmesi için kendisine Y taraf ından teslim edilmiş bulu
nan bazı eşyolorı köylülere yardımları nedeniyle hediye eder^.
’3 Olay ıçjn bkz.. Önder/Özek, CUy no. 1. 2.4. s 5~&^8O.

Çözümlü Örnek Olaylar 1M
Bilflilcr:
(C): (A). (C)'nin beraber yaşadığı amcasıdır.
(E): 68 yaşında bir bunaktır.
(P): baha önce işlediği bir suçtan dolayı aldığı 3 yıl hapis cezasının cezaevinde
iken çıkan af kanunu ile 1 yıla indirilmesi üzerine serbest bırakılmıştır.
(S): 14 yaşında bir akıl hastasıdır.
(T): baha önce aşın hız nedeniyle bir adama çarparak yaraladığı için 6 ay
hapis cezası almış ve cezası ertelenmiştir.
CEVAPLAR
Cevap I > Suçlar
o) B + C + D — A. Konut dokunulmozlıgını ihlal (TCK 116)
119/1-c)
b) B * C + d - A; Hırsızlık (TCK 141)
Haksız yere elde bulundurulan veya taklit anahtarla kilit açmak suretiyle iş
lenmesi f cezoyı artıron n.h. (TCK 142Z2-d). Suçun bu nitelikli şekli oloydo uygu
lanmaz. Çünkü taklit onohtarın kilidi açmok için kullanılmış olması gerekir; C tak
lit onohtarı kullanmamıştır. Buna karşılık oloydo C zaten A'nın kilidin üzerinde
unutmuş olduğu onohtarlo kopıyı açmıştır. Sahibinin üzerinde unuttuğu onohtar
çevrilerek kilidin oçılması suretiyle hırsızlığın İşlenmesi halinde ise, yine TCK
142/2-d uygulanmaz.
Malın değerinin oz olmosı / cezoyı ozoltan n.h. veyo cezosıziık sebebi (TCK
145). Cezodo indirim yapılmasını gerektiren bir nedendir. C, değerli holı yerine
karanlıkta yonlışlıklo değersiz olan iki kilim alır. Suçun konusunda yanılgı söz
konusudur. Suç ortakları gerçekleşen durumdan sorumlu tutulocak ve TCK 145
uygulonacoktır (TCK 30/2). Yargıtay cezoyı azalton bu nitelikli halin uygulana
bilmesi için, “daha çoğunu alabilme olanağı varken yalnızca ihtiyacı kadar ve de
ğeri az olan eçyanm abnmasrnı aromaktodır.
e) 6 — Mogozo sahibi; Güveni kötüye kullonma (TCK 155)
2. E — G. Kasten yorolomo (TCK 86)
Âltsoyo korşı işlenmesi / cezoyı ortıron n.h. (TCK 86/2-o)
Oloydo, kötü mücmele (TCK 232) suçu söz konusudur. Fakot kötü muomele bi
çimi mogdurdo bosit bir tıbbi müdahale ile giderilebilecek ölçünün ötesinde bir etki
meydono getirmiş ise foil ortık kösten yoroloma suçundan sorumlu tutulur. Oloydo
(G) ogır hostolonmıştır. Bu nedenle (E)'ye kasten yorolomo suçundon cezo verilir.
3. F — E; dolandırıcılık (TCK 157)
Tacirin ticari faaliyeti sırasında işlenmesi f cezayı ortıron n.h. (TCK 158/1-h).
4. a)E + M + N + P — F; Konut dokunulmazlığını ihlal (TCK 116)
Ğeoe vakti işlenmesi / cezayı artıran n.h. (TCK 116/4)
Birden fazla kişi torofındon birlikte işlenmesi / cezayı artıran n.h. (TCK
119/1-c)
b) E + M ♦ N + P — F; Hırsızlık (TCK 141)
Bino içinde muhoraza altına alınmış olan eşya hakkında (TCK 142/2-h)
Gece vokti işlenmesi / cezayı artıran n.h. (TCK 143)
Oiger bir aletle kilit açmak suretiyle işlenmesi (TCK 142/2-d). Suçun bu ni
telikli şekli oloydo uygulonmoz. Çünkü aletin kilidi açmok için kullanılmış olması
gerekir; M ve N kapının açık unutulmosı nedeniyle moymuncugu kullanmamışlar
dır.
S. R — Kamu; Suçluyu kayırma (TCK 283)
6. a) R => Kamu; Trafik güvenliğini tehlikeye sokmo (TCK 179/2).
b) R -» E. Toksirle yoralomo (TCK 89)
7. S + T E; Yardım ve bildirim yükümlülüğünün yerine getirilmemesi (TCK

98/1)
8. S + T - E; Hırsızlık (TCK 141)
Kişinin malını koruyamayacak durumda olmasından yararlanarak / cezoyı ar

tıran n.h. (TCK 142/2-a)
9. R — y; Güveni kötüye kullanma (TCK 155)
1. suç: Hırsızlık suçu tomamlonmıştır. Eğer foil, olmak istedi^ şey yerine
daha değersiz bir başka şey olmış yahut daho azını almış olsa bile suç tomam-
lonmış olup, teşebbüs hükümleri (TCK 35) uygulanmaz.
4b. suç Etkin pişmanlık hükümleri uygulonabilir (TCK 168/1).
8. suç: Hırsızlık suçu icra horeketlerinin tamamlanamaması nedeniyle te

şebbüs aşamasında kalmıştır (TCK 35). Suçun tamamlanmosı için mol üzerinde
zilyedin tasarruf imkânının ortadon kaldırılmosı gerekmektedir. Olayda mol zil
yedin egemenlik sahosındon çıkarılmamıştır. Ooloyısıylo eylem teşebbüs aşoma-
sında kalmıştır.
1. suç: B— Azmettiren (TCK 38)
C + D -» Müşterek Fail (TCK 37). Suçun işlenişi üzerinde hâkimiyet kurmuş-

lordır.
(B), aynı zamanda yardımda bulunan değildir. Çünkü oraç sağlayan kikinin
yordımda bulunan olarak sorumlu tutulobiimesi için söz konusu aracın suçun icra
sında kullanılmış olması gerekir. Oysa (B)'nin verdiği taklit onohtar suçun işlen
mesinde kullonılmomıştır. Buna karşılık, (A) kapının üzerinde anahtarı unutmamış
olup da (C) (B)'nin verdiği taklit anohtarlo kapıyı açmış olso idi. (B) aynı zamonda
yardımda bulunandır ve fakat asli norm-yardımcı norm ilişkisi veya en ogır işti
rak şeklinden sorumluluk prensibi gereği sadece azmettiren olarok sorumlu tutu
lur. Ancak (B)'nin verdiği anohtor suç işleme kororının alınmasında etkili olmuşsa,
bu tokdirde (B)'nin suç işleme kararını kuvvetlendirmesi doloyısıylo yardım eden
olarak sorumluluğu olabilir.
4. suç: E — Azmettiren (TCK 38)
M + N Müşterek Foil (TCK 37). Suçun işlenişi üzerinde hâkimiyet kur

muşlardır.
P — (biliyorsa) Yardımda Bulunon (TCK 39). Yardımda bulunanın işlenen suç

tan sorumlu tutulabilmesi için tedarik ettiği vasıta ile işlenen suç orasında ne
densellik bağının bulunmosı gerekir. (P) her ne kador maymuncuk tedarik etmiş
ise de kopının oçık olmosı nedeniyle maymuncuk suçun işlenmesinde kullanılma
mıştır. Bu ihtimalde (P) hırsızlık suçundan sorumlu tutulmayacaktır. Buna karşı
lık, (P)‘nin dovronışı aynı zamonda diğer suç ortoklorını cesaretlendirici nitelik
taşıyor ise, (P) manevi yardımda bulunon olarak sorumlu tutulmoya devom edile
cektir.
(E) oynı zamonda (M) ve (N)'ye kendilerini yurtdışıno çıkaracağı vaadinde

bulunmadı nedeniyle yordımda bulunandır (TCK 39). Suçun işlenmesinden sonra
vaadin yerine getirilmemesi, yordımda bulunan olorak sorumlu tutulmaya engel
değildir, voodin yerine getirilmesi şort değildir. Ancak osıl norm-yardımcı norm
ilişkisi veya en ağır iştirak şeklinden sorumluluk prensibi gereği (A) sodece az
mettiren olorak sorumlu tutulur.
7 vc 8. suç: S + T — Müşterek Fail (TCK 37). Suçun işlenişi üzerinde hâ

kimiyet kurmuşlardır.
1 a) ve b); 4 a) va b): oçısından bileşik suç düşünülebilir. Bino içinde hır

sızlığın yopılmosı. hırsızlığın nitelikli holi olduğundan bileşik suç kuralları uygulo-
nır ve oyrıca konut dokunulmazlığını ihlal suçundon ötürü ceza verilmez. Ancok
bileşik suçun bulunmodığını söylemek de mümkündür. Kanunumuzun bu konudoki
düzenlemesi kötü bir düzenleme olup, her iki türlü düşünme imkanı vermektedir.
Bununla berober, Aralık 2006 değişikliğinde bu problem çözülmüş görün

mektedir. 5560 s. k. ile eklenen TCK 142/4 hükmü korşısındo bileşik suç hüküm
lerinin uygulonmayocoğı, foilin her iki suçton ayrı oyrı cezalandırılocağı anlaşıl
maktadır.
6 a ve b: Bir görüse göre, fikri içtima kurallorı uygulanacaktır. İkinci görüse

oöre burada görünüşte içtima kuralları gereğince tehlike suçu olon trafik güvenli
ğini tehlikeye sokma suçundan ötürü oyrıco cezo verilmez. Sodece meydono gelen
zoror suçu olon öldürme suçundan dolayı cezo verilecektir.
Cevap V * Ceza Sorumluluğunu Kaldıran veya Azaltan Nedenler
(6): 68 yadında bir bunaktır. 18 yaşın tornamlanması ile birlikte yaşın kusur
yeteneği üzerinde herhonği bir etkisinin olmadığı kabul edilmiştir, yaşlılık, yaş
nedeniyle kusur yeteneğine etki eden bir durum değildir (TCK 31). Genellikle 65-
70 yaşlorındo boşloyıvı yaşlılık bunoklığı (demons senil) halinde kişinin zeka işlev
lerinde bozukluk ortoya çıkar. Bos i t hırsızlık, hakaret, şiddet kullanmo gibi dov-
ranışlor sıklıkla ortaya çıkar. Suçlar, ani bir kararla işlenir. Veni tarihli bazı
oloylor hotırlonmoz. çobuk unutulurken eski tarihli oloylor canlı bir şekilde nak
ledilir. demons, psişik bir bozukluk olup okıl hastalığı olarok değerlendirilmekte
dir. Hokim (E)'nin somut oloy açısındon algılama ve irode yeteneğine sahip olup
olmadığını, hastalığın somut olay oçısındon kişinin bu yeteneklerini ne ölçüde
etkilediğini belirleyecek ve tespitleri doğrultusunda okıl hostalarıno ilişkin so
rumluluk rejimini (TCK 32) uygulayacoktır.
(P) 3. suç bokımındon kusurluluğu etkileyen bir neden olorok hoksız tohrik
hükümlerinden (TCK 29) yararlanabilir.
(S): 14 yoşındo bir akıl hostesidir. (S), ikinci dönem yaş küçüğüdür (12-15). Bu
kişilerin işlediği fiilin hukuki anlom '>/e, sonuçiorını algıloyomoması dovronışlorı-
nı yönlendirme yeteneğinin yeterince gelişmemiş olmosı holinde cezo sorumluluğu
yoktur (TCK 31/2). Çocuğun aynı zamanda akıl hostosı olması holinde, kusur yete
neği olmadığı için cezo verilmez. Ancak okıl hostosı çocuklorlo ilgili olorok akıl hos-
toiorıno özgü güvenlik tedbirlerinin mi. yokso çocuklara özgü güvenlik tedbirlerinin
mi uygulonocogı hususunda 5395 s. ÇKK'nın 12. moddesi'ne göre; 15 yaşını doldur

mamış suço sürüklenen çocuğun oynı zomondo okıl hastosı olmosı halinde, çocuklara
özgü güvenlik tedbirleri uygulanır. 15-18 yaş orosındoki çocuğun aynı zomondo okıl
hastosı olmosı holinde ise akıl hostolorıno özgü güvenlik tedbiri uygulanır.
Cevap VI • Faillerin Sorumluluğu
4. suç: Oloydo hırsızlık suçu tomomlonmıştır. Hırsızlık suçu tamamlandıktan

ve fokot kovuşturma boşlomodan (kamu davası açılmadan) önce failin, azmettire
nin veya yardım edenin bizzat pişmanlık göstererek mağdurun uğradığı zararı
aynen geri verme veyo tazmin suretiyle gidermesi halinde cezodo indirim yopılır
(TCK 168). Oloydo (M) ve (N) aldıklarını aynen geri vermek amacıyla dükkâna
dönmüşlerdir. (M) ve (N) yakolonsoiar. yani soruşturmo boşlomış olso dohi henüz
kovuşturımo boşlamış yani kamu davası oçılmış değildir. Bu nedenle (M) ve (N)'nin
cezosındo indirim yapılabilecektir. Burada, etkin pişmanlık cezodo indirim yopıl-
mosını gerektiren şahsi bir neden olarok düzenlenmiştir. Şahsi bir neden olduğu
için sodece (M) ve (N) yororlonobilir. (E) ise tamamlanmış hırsızlık suçundan
sorumlu tutulacak ve TCK 168'den yarorlanomoyacaktır.
(C): (A), (C)’nin berober yoşadıgı omcasıdır. Hırsızlık suçunun aynı konutto
beraber Yoşomakto olon amcanın zararına oiorok işlenmesi, cezodo indirim yopıl-
mosını gerektiren şohsi bir neden olorak düzenlenmiştir (TCK 167/2). Şohsi bir
neden olduğu için bu indirim nedeninden sadece (C) yorarlonobilir, diğer suç
ortoklorı yarorlanomoz.
(F): boho once işlediği bir suçtan dolayı oldıgı 3 yıl hapis cezosının cezaevinde
İken çıkan of konunu ile 1 yıla indirilmesi üzerine serbest bırakılmıştır. Burodoki
of; mohkûmryeti etkilemediği, sadece ceza süresini kısalttığı için özel of niteliğin
dedir (TCK 65/2). Mahkûmiyet, varlığını ve hukuki sonuçlarını devcun ettirmekte
dir. boloyısıylo tekerrüre esas teşkil eder. Oloydo tekerrür süresi, hapis cezosı 5
yıldan az (1 yit) olduğu için 3 yıldır. Bu süre, cezanın infoz edildiği torihten itiboren
işlemeye başlayacaktır (TCK 58/2-b). (F), olaydaki suçu serbest bırakılmasından
itiboren 3 yıl içinde işlemiş ise tekerrür hükümleri uygulanır; aksi holde, yoni 3 yıl
geçtikten sonro işlemiş ise tekerrür hükümleri uygulanmaz.
(F)'nin doha önce işlediği suç kosıth bir suç ise erteleme engelidir (TCK 51).
(T): Oahû önce aşırı hız nedeniyle bir odoma çarparak yoralodıgı için 6 ay ha
pis cezası almış ve cezası ertelenmiştir. Bu suç teksirle işlenmiştir. Bu nedenle
daho sonra işlenen suçlar dolayısıyla mahkûm olunan cezo bokımındon erteleme
engeli değildir (TCK 51/l-o). (T)’nin oloydo işlediği suçlar kasten işlenen suçlardır,
boho önceki suç taksirle işlendiği için tekerrür hükümleri uygulonmaz (TCK 58/4).
OLAY 29
(lûıduz Kopeki
Ois- Kast. Garant&sd Sunî Suç. H^s/z Tafınf:, /^CıCfs> Sebebime Suç Te-
gebbus. Iftıfok (DolayA Mügtefei FaJli, Asıyect-<me). Tehiie-Zafar Suçu. Fifi ktf
asa. ZtacMİeme Suç. ZofutJıJıi H^ı. Şüpheden Saail Yofaflaıvf Shesi. yaaıly
A. kuduz olduğunu bildiği halde gerekli önlemleri almaz ve köpeğini serbest

bırakır. Köpek, yoldo yürüyen B ve Cnin üzerine doğru koşar. B köpeğin kendisini
ısıracağını anlayınca korkar ve Cyi köpeğin önüne iter. Olayı gören O. elindeki
tüfekle köpeği öldürürse de köpek Cyi ısırmıştır. C. B'ye bogırarak korkak ve
bencil biri olduğunu söyler.
Oloyı öğrenen E. kendisini devamlı döven kocosındon bıktığı için. Cnin dok
tor olan kardeşi M'ye mirosın yorısını ona vereceğini voat ederek Cnin ölümünü
sağlamak için kuduz olmadığına dair bir rapor düzenlemesini teklif eder. H tekli
fi kobul eder ve hastone raporunu belirtilen şekilde düzenler. Raporu gören C
kuduz oşısı yaptırmaz, hastaneden çıkar ve bir süre sonra kudurarak ölür.
K, L'nin ölmesini istemektedir. Plân yapcm K. namusuna düşkün olan M'ye kızı
nın L ile ilişkisi olduğunu söyler. Öfkelenen AA, namusunu temizlemek için bir
gece L'nin geçeceği yol üzerinde pusu kuror. Fakat aynı gece L'nin kan dovalısı N
de L'yi öldürmek üzere beklemektedir. Birbirlerinden habersiz olan M ve N aynı
anda L'nin üzerine ateş ederler. Kimin şifahinden çıktığı belli olmoyon kurşun L'yi
yorolar. Gürültüleri duyup gelenleri görünce M ve N kaçarlor. AA, namusunu te
mizleyemediği için çok öfkelenir. Ertesi gün gece L'nin evine girer ve silohla L'yi
öldürür. Yapılan otopside L'nin hemofili hostosı olduğu, ilk yaralanmasının dahi
onun ölümüne sebebiyet verebileceği. AA'nin ikinci defa oteş etmesinin ölüm neti
cesinin gerçekleşmesi bakımından etkili olmadığı tespit edilir.
CEVAPLAR
Cevap I > Suçlar
1. a) A — Komu. Hayvanın tehlike yaratabilecek şekilde serbest bırakılma

sı (TCK 177)
b) A — C: kastına göre, (olası kastla işlenen) Kasten yoralomo (TCK 88.

21/2). A öngelen tehlikeli eylem ve kanuni düzenleme dolayısıyla garantördür. Bu
nedenle, köpeği ile ilgili gerekli tedbirleri almak zorundodır.
2. 6 — C; Kasten yorolomo (TCK 86)
3. C - B; Hakaret (TCK 125)
Alenen işlenmesi f cezayı artıran n.h. (TCK 125/4)
Kasten yaralama suçuna tepki olarok işlenmesi Z cezasızlık sebebi (TCK

129/2)
4. O -• A; Molo zarar verme (sahipli hayvanı öldürme) (TCK 151/2)
S. C - E; Kötü muomeie (TCK 232/1).
Ancak kötü muomeie biçimi mogdurdo (E) bosit bir tıbbi müdohole ile gideri
lebilecek ölçünün ötesinde bir etki meydana getirmiş ise, fail (C) artık kösten
yorolomo suçundan (TCK 86) sorumlu tutulmalıdır.
6. o) E+H — Kamu; Resmi belgede sohtecilik (TCK 210/2 atfıyla. TCK

204/1).
H bokımındon kamu görevlisi / cezoyı artıran n.h. (TCK 204/2).
b) E + H — C; İhmal suretiyle kasten öldürme (TCK 83)
(H); yosol düzenlemelerle, zomanındo gerekli tıbbi müdahoieleri yopmok ko

nusunda garantör durumundodır (TCK 83/2-a). (E) bokımındon. aile hukukundan
kaynaklanan gorantdriük (TMK 185) söz konusudur.
E bokımındon eşe karşı işlenmesi / cezoyı artıran n.h. (TCK 82/1-d).
H bakımından kardeşe karşı işlenmesi / cezoyı artıran n.h. (TCK 82/1-d)
7. K + M + N -» L; Kasten öldürme (TCK 81)
Tasorlayorak işlenmesi / cezayı artıran n.h. (TCK 82 /l-o)

M açısından, töre soikiyle işlenmesi / cezayı artıron n.h. (TCK 82/1-j). An
cok bu hükmün uygulanabilmesi için somut oloydo haksız tahrikin (TCK 29) koşul-
lorının bulunmamosı gerekir. Ayrıca töre soiki ile öldürmelerden oile meclisi ko-
rorıyio özellikle kız veyo kodınlora yönelik cinayetler anlaşılmalıdır. Olayımızda
ise bir namus cinoyeti vardır ve bu nitelikli hol olorak konunumuzdo düzenlen
memiştir.
N oçısındon, kon gütme saikiylc işlenmesi / cezayı artıron n.h. (TCK 82/1-i).
Burado birden fazla nitelikli hal olmoklo berober bunlar seçimlik düzenlen
diğinden. failin cezosı oyrı oyrı ortırılmoyocak. bir kez artırılacaktır.
8. M — L; Kasten öldürme (TCK 81)
Töre soikiyle işlenmesi / cezoyı artıran n.h. (TCK 82/1-j).
Oloydo, yopılon otopside (M)'nin yaptığı ikinci atış olmodon dohi (L)'nin oldıgı
yorolorlo hemofili hastası olması nedeniyle zaten öleceği tespit edilmiştir. Bir
çok sebep birbirinden bağımsız olorak ele olındıgındo her biri tek boşıno neticeyi
meydono getirebilecek nitelikte ise, bütün sebeplerin nedensel olduğu kobul
edilmelidir. (M^nin yaptığı ikinci otış do öldürücü nitelik toşımoktadır. boloyısıylo
(L)'nin daho önce yorolonmomış olduğu vorsayılıp (M)'nin fiili bogimsız olorok
değerlendirildiğinde (L) ikinci otışın etkisiyle ölecektir. Bu nedenle (Mj'nin ikinci
otışı ile Ölüm neticesi orosındo nedensellik bogı vordır. Ayrıco mağdurun zaten
ölecek olmosı ikinci fiilden doloyı foilin sorumluluğunu ortodon kaldırmaz. Hare
kette bulunonın yokluğu holinde fiili üstlenecek yedek nedenin bulunması
isnadiyeti ortadan koldırmoz.
9. W — L; Konut dokunulmozlıgının ihloli (TCK 116)
Ğece vakti işlenmesi (TCK 116/4)
7. suç: Ölüm neticesi gerçekleşmediği için kösten öldürme suçu teşebbüs

oşamosındo kolmıştır. Suça teşebbüste eksik teşebbüs-tom teşebbüs ayırımı
terkedilmiş, odil cezolondırmo bokımındon fiilin meydona getirdiği zoror veyo
tehlikenin ağırlığının esas olınmosı öngörülmüştür. Şayet (M) ve (N) birlikte suç
işleme karorıno istinaden fiilin işlenişi üzerinde müşterek hâkimiyet tesis etmiş
olsolor idi kurşunun kimin siiohındon çıktığının önemi olmoyocak idi. Fakat oloydo
(M) ve (N) birbirlerinden habersiz olarak ve fakat oynı onda oynı suçu işlemek
için harekete geçmişlerdir. Birbirlerinden hobersiz olarok horeket eden bu kişi
lerden hangisinin silahından çıktığı anloşılomoyan kurşun (L)ye isabet etmiş ve
yarolonmosıno sebebiyet vermiştir. Suç. hem (M) hem de (N) oçısındon teşebbüs
oşamosındo kolmış olmakla beraber, verilecek olon cezo bokımındon yaralamaya
sebep olon kurşunun kimin silahındon çıktığı önemlidir. Bunun tespit edilememesi
halinde "şüpheden sanık yararlanır (in <iubia pro r^tı^îlkesi gereğince her iki
failin de lehine korar vermek gerekir. Bu durumdo her iki faili de kasten Öldür
meye teşebbüsten ötürü sorumlu tutmak gerekecektir. Ancok teşebbüsten dola
yı cezayı belirlerken de, faillerden birisinin herhangi bir zoror meydono getir
mediği ve sodece tehlike meydono getirdiği hesabo kotılorok ve şüpheden sonık
yororlanır ilkesi gereğince bu foil tespit edilemediğinden, her iki faili de sodece
tehlike meydono getirmekten ötürü teşebbüs hükümlerine göre cezolondırmok
gerekecektir.
6. suç: o)E-» Azmettiren (TCK 38)
H — foil (TCK 37/1)
H açısından geçerli olon nitelikli hol (kamu görevlisi olmosı) E açısındon do

uygulonocoktır (TCK 40/2).
b) E + H — Müşterek Fail (TCK 37). Sorantörsel ihmoii suçlarda da her ikisi

de gorantör olon kimselerin suçu müştereken işlemeleri mümkündür.
(E) oynı zamanda (H)'yi mirasın yorısını ona vereceğini vaot ederek ozmet-
tirmiştir. Bu durumdo foilliğin şeriklige önceliği ilkesi gereğince, foillikten ceza
landırma söz konusu olocoktır.
Burado esosen foilin en ogır iştirok şeklinden cezalandırılması gerektiği de

düşünülebilir. Ancok bu görüş esos alınsa bile, her iki iştirok şekli için öngörülen
cezo do aynıdır.
7. suç: K — Azmettiren (TCK 38)
Oloydo (M) ve (N) orosındo birlikte suç işleme koron yoktur. Bu nedenle iş
tirak hükümleri uygulonomoz. (M) ve (N) müstakil faH"o\o.rQk. oyrı oyrı
işlenen suçton sorumlu tutulocoklordır.
(M.) bokımındon soik yanılgısı söz konusudur. Oloydo, (M)'nin tipik haksızlık (TCK
81) bokımındon bir yonılgısı bulunmayıp, sadece soik yonılgısı vardır. Bu nedenle soik
yanılgısına sevk eden (K)’nın doloylı foil olarok de^l, ozmettiren olarak sorumlu tu
tulması gerekir. Eğer K. M ile ilgili olarok hem şahsı hem de fiili üzerinde hâkimiyet
kurmuş olsaydı dolaylı foil olarok sorumlu olocoktı. Olaydan bu onloşılmıyor.
Çözümlü Örnek Olaylar 20i
1. suç: o'doki hayvanın tehlike yarotobilecek şekilde serbest bırakılması

suçu, somut tehlike suçudur. Suçun oluşması için bir zaror dogmosı aranmaz.
Suç. kişinin gözetimi oltındo bulunan hoyvonın boşkolorının hoyatı veya sağlığı
bakımından tehlikeli olabilecek şekilde serbest bırokılmosı yo do bunlorın kontrol
oltına olınmosındo ihmol gösterilmesi ile tomomlcmır. Fokot bu fiilden doloyı bir
zoror meydona gelirse, hoyvan üzerinde gözetim yükümlülüğü bulunan kişi, fiilin
sebebiyet verdi^ netice oçısındon kost veyo taksirine göre cezalandırılır. Olay
da (A) kuduz olan köpeğin kontrol oltındo tutulmosı için önlem olmoyorak serbest
bırakmış ve köpek başkasını yarolomıştır. Meydana gelen yorolomo neticesi açı
sından somut olaya göre (A)’nın kösten (muhtemel -olosı- kost) hareket ettiği
söylenebilir. Kösten yorolomo suçu bir zoror suçudur. Zoror suçlorıno ilişkin
norm, tehlike suçlorıno ilişkin norm korşısındo asli normdur. Asli norm-yordımcı
norm ilişkisi gereğince (A) sadece kasten yaralama (TCK 86, 21/2) suçundem
sorumlu tutulocoktır. TCK 177 yardımcı norm olup, (A)'nın oyrıco bu maddede
düzenlenen suçtan dolayı cezo sorumluluguno gidilmez. Qigcr bir görüş ise.
fikri içtimo hükümlerinin (TCK 44) uygulonmosı gerektiğinden yola çıkarak oynı
sonuco uloşmaktodır.
6. suç Fikri içtimo söz konusu değildir. İki oyrı fiil ile iki oyrı suç işlenmek
tedir. İkinci suçto oyrıca ihmali bir davronış yopıldıgındon. iki ayrı fiil vardır.
7. ve 8. suç: Oloydû oynı suç işleme koron yoktur. Ancok. (M)nin oynı suç
işleme koron île değişik zomonlordo (L)'ye korşı oynı suçu birden fozlo işlediği
kobul edilseydi, zincirleme (müteselsil) suç hükümlerinin uyğulonobileceği düşü
nülebilir ise de TCK 43/3 kasten öldürme suçunda zincirleme suç hükümlerinin
uyğulonmosıno engeldir, boloyısıylo her eylemden ötürü oyrıca cezolondınlocok-
tır. (M) hem teşebbüs oşomosındo kolmış kasten öldürme hem de tomomlonmış
kösten öldürme suçundon sorumlu tutulocoktır. (N) ise sadece teşebbüs oşoma-
sındo kalmış kösten öldürme suçundon sorumlu olocoktır.
Cevap V * Ceza Serumluluçunu Kaldıran veya Azaltan Nedenler
7. ve 8. suç: Kon gütme nitelikli halinin uygulanabilmesi için somut olayda

haksız tahrikin (TCK 29) koşullarının bulunmaması gerekir. Yargıtay ise kan güt
me soikinin bulunduğu hollerde, hoksız tahrik hükümlerinin uyguionmayocogını
kobul etmektedir.
(B): 2. suçto kusurluluğu etkileyen bir neden olarok kabul edilen zorunluluk
halinden yarorlonır (TCK 25/2). (B) kendisinin neden olmadığı ve boşko yolla
korunmok oionagı bulunmoyan vücut bütünlüğüne yönelik ogır ve muhokkok bir

tehlikeden kurtulmok için (C^yi itmiştir. Suç kösten işlenmiştir ve fokat (B)’nin
irade yeteneğini, dolayısıyla kusur yeteneğini etkileyen zaruret hali söz konusu
dur. Bu nedenle beroot değil, kusurunun bulunmaması doloyısıylo cezo verilmesi
ne yer olmadığı koron verilir (5271 s. CMK 223/3).
(C): 3. suç oçısındon yukarıda do ifade ettiğimiz gibi, özel hoksız tohrik
hükmünden yararlanır (TCK 129/2).
(b): 4. suç bokımındon suçun unsurlorı oluşmomıştır. Ancok oluşmuş olsaydı

dahi, kusurluluğu ortodan koldıron bir neden olon üçüncü kişi yororıno zorunluluk
hali söz konusudur. (0), (C)’nin vücut bütünlüğüne yönelik tehlikeyi ortodon kol-
dırmok omocıylo (A)'nın köpeğini öldürmüştür, dolayısıyla (d)’ye bu suçton doloyı
cezo verilmeyecektir (TCK 25/2). Soldırı hayvandan geldiği için meşru savunma
dan söz edilemez.
(E): 6. b) deki suç oçısından kusurluluğu etkileyen bir neden olarok hoksız
tahrik hükümlerinden (TCK 29) yararlanabilir. Çünkü (C). (E)'ye kötü muamelede
bulunmaktadır. Haksız tahrik cezodo indirim yapılmosını gerektiren şohsi bir ne
dendir. dolayısıyla sadece (E) yororlonobilir, (H) yarorlonomaz.
OLAY 30
Muamelel
t^cesı Sebebiyle Sue. Ölesi Kast. Teşebbüs, tfttfok (Müştetei Fa^hfı. Aanet-
tifme, Yofciıın Etine). Oısii Sudafde Fa^hlı Sfeo, Ztacıtletne Suç. H^sı: Tehni. Ceza'a-nei-
dimayvı SofifAt Fii. Mefiv Sawame
A, karısı B'yi sürekli olarok dövmekte ve kendisinin kötü bir kadın olduğunu.
C ile düşüp kalktığını herkesin içinde söylemektedir. A. bir ğün B'yi yine döver ve
eden homile kaldığı çocuğu O'yi voktinden önce doğurmasına neden olur. A. ço
cuktan kurtulmak için bir ğece Ö'yi uyumakta olan B'nin koynuna koyor. Bebeğin
farkında olmoyan B ğeceleyin b'nin üzerine dönerek ölmesine sebebiyet verir.
Çocuğunun ölümüne öfkelenen C. Bye Anın ölmesi halinde aralarındoki en

gellerin kalkacağını söyler vz bu hususta B'yi ikna eder. Eczocı E'den aldığı zehri
B bir akşam A'nın yemeğine koyar. A karısı B'nin horeketlerinden ve yemeğin
tadından şüphelenir ve B'nin mutfağa gitmesinden istifade ile tabaklan değişti
rir. B yediği yemek sonucu ölür. A. B'nin ölümüne intihar süsü verir. A ayrıca
durumdan yararlanorak Cye plândan haberdar olduğunu, kendisini öldürmek is
tediğini bildiğini, 100 bin TL'yi hesabına yatırmaz ise polise ihbar edeceğini söy
ler. C. hesoba sadece 50 bin TL yatırabilir.
CEVAPLAR
Cevap I > Suçlar
1. A — 6; Kötü muamele (TCK 232).
Ancak kötü muamele biçimi mogdurdo (E) bosit bir tıbbi müdahole ile gideri
lebilecek ölçünün ötesinde bir etki meydana getirmiş ise, fail (C) artık kasten
2. A — B; Hokoret (TCK 125), bir kimseye onur, şeref ve soygınlıgını renci

de edebilecek nitelikte somut bir fiil veyo olgu isnat edilmiştir.
mel kriter; fiilin, gerçekleştirildiği koşullar itibarı ile belirli olmayon birden faz-
io kişi toraf ından oigılonobilir olmasıdır.
Hakaret oluşturon fiiller kötü muamele kapsamında degerlendirilmemelidir.
3. A — 6; Kasten yaralama (TCK 86)
E$e karşı işlenmesi / cezayı artıron n.h. (TCK 86/2-a)
Hamile olan (B) dayağın etkisiyle voktinden önce doğum yapmıştır (neticesi
sebebiyle agırlaşon suç, TCK 87/1-e). Bu durumda, (A)'nın meydana gelen daha
ogır neticeden sorumlu tutulobilmesi için, bu netice bokımındon en ozındon tak
sirle hareket etmesi gerekir (TCK 23). Olayda (A) karısının hamile olduğunu
bilmesine ragmen dövmektedir, ceninin zoror görmesi muhtemeldir. (A)‘nın mey
dana gelen doha ağır netice bokımındon muhtemel kostlo horeket ettiği söylene
bilir.
4. A — b: Kösten öldürme (TCK 81)
Tasorlayorak işlenmesi / cezayı artıran n.h. (TCK 82/1-a)
Çocuğa karşı işlenmesi / cezayı artıran n.h. (TCK 82/1-e)
(B)'yi kasten öldürme suçuno iştirakten yahut taksirle öldürme suçundan so
rumlu tutmok mümkün değildir. Çünkü oloydo (B)'nin ceza hukuku anlamında “fiil"
niteliğini taşıyan bir davranışı söz konusu değildir. (A), £uçun işlenmesinde
bir aroç olarak kullanmıştır. (A) dogrudon faildir.
S. C + 6 + E -» A; Kasten öldürme (TCK 81)
Tasorlayorak işlenmesi / cezayı artıran n.h. (TCK 82/1-a)

B açısından, eşe karşı işlenmesi f cezoyı artıran n.h. (TCK 82/1-d)
6. A — B; Kösten öldürme (TCK 81). Burado A. kesin emin olmodıgındon ola

sı kast do düşünülebilir.
Eşe korşı işlenmesi ! cezayı ortıron n.h. (TCK 82/1-d)
7. A — Komu. Suç delillerini yok etme, gizleme, değiştirme (TCK 281)
(A), (B)’nin ölümüne intihar süsü vermiştir.
8. A — C; Şantaj (TCK 107)
S. suç: İcro hareketlerinin tamamlanması ve fakat neticenin gerçekleşme

mesi nedeniyle teşebbüs oşomosında kalmıştır (TCK 35).
8. suç; Şantaj suçu tamamlanmıştır. Şantaj suçunun oluşabilmesi için

mogdurun zorlanması yeterli olup, mağdurun isteneni yapmosı gerekli değildir.
S. suç: C — Azmettiren (TCK 38)
B- Fail
E — (biliyorsa) Yardımda Bulunon (TCK 39)
B açısından geçerli olan nitelikli hal C ve E hakkında da uygulanacaktır. Özgü

suçlarda ancak bu sıfatı taşryon kimse fail olur. Bunun dışındakiler ancak yardım
eden veyo azmettiren olabilir. Oloyımızdo da B dışındakiler, yardım eden ve az
mettiren durumundodırlor. boloyısıylo suçun nitelikli hali olan, eşe karşı işlenme
sinden bazılık kuralı gereğince sorumludurlar.
Bu konuya ilişkin diğer görüse göre ise, bazılık kuralı gereğince cezayı artı
ran nitelikli hali bilen diğer ortaklara da bu nitelikli hal uygulonmaktır.
1. suç: (A) karısı (B)'ye sürekli olorok kötü muamelede bulunmaktadır. Zin
cirleme suç hükümleri (TCK 43/1) uygulanabilir.
2. suç: (A) karısı (Bjye sürekli olorak hakaret etmektedir. Zincirleme suç
hükümleri (TCK 43/1) uygulanabilir.
7. suç: Kişiye kendi işledi^ suçun delillerini yok etmesi, gizlemesi, değiştir
mesi dolayısıyla ceza verilmez. Kişinin, aynı zamonda temel suçu işlemesi şohsi
cczosızlık nedeni oluşturmaktadır (TCK 281/1, 2. cümle). Büroda, '"cezalandırıl

mayan sonraki fiil" söz konusudur.
2. suç açısından A. TCK 129/rden yorarlonabilir. B'nin C ile ilişki kurması A

oçısından haksız fiil teşkil edebilir. Dolayısıyla buno tepki olarak hakoret suçu
işlenirse cezadan indirim yapılabileceği gibi, cezo vermekten de vazgeçilebilir.
5. suç bakımından C, kusurluluğu etkileyen bir neden olorok haksız tohrik

hükümlerinden (TCK 29) yororlonabilir. (A), (C)'nin çocuğunu öldürmüştür.
S. suç bokımındon A. kusurluluğu etkileyen bir neden olarak hoksız tohrik

hükümlerinden (TCK 29) yororlonabilir. (B), (A)’nın yemeğine zehir koymuştur ve
onu öldürmek istemektedir. (A) burada meşru savunma hukuka uygunluk nede
ninden yarorlonamoz. Çünkü her ne kadar yoâm hakkına yönelik bir saldırı var
ise de, bu saldırıyı başko türlü uzaklaştırma imkânı vardır. Saldırıyı bertoraf
etmek için (A) karısı (6)71 öldürmek zorundo değildir. Koldı ki, kendisi de karısı
nı öldürmek istemiştir.
OLAY 31
(Yedek Anahta^
Çcrf /»//? Su^. Doğ<ucİ4^ Km. Gta Kast. Teşebbüs. Iprai (Mufterei FaJlih. Dofaş^t
Kailli. Aa/nectifme. Yaftitn Etare). Bı!eş>ii Suç, Içhma. Kaaua Hifimüau İcra. Yaş Ku-
çt,ilüsu. Ceıâaeialmayaa Sctvaltı KJ. Kuswluluju Ei'leyea NedetYet. Saj-v mp DYsidi.
Kale Göfe ŞdisJi Skesı, Suddana ladesi
Elektronik eşyo ticoreti ile uğ^roşan ve ticorethanenin yedek anahtorını kay

beden M. yenisini yaptırmak üzere onohtarını anahtarcı Aya bırokır ve ertesi
gün alacogını söyler. A, eline geçen bu fırsatton yararlanmak amocıylo bir gece
ticarethanenin sahibi olduğunu söyleyerek elektronik cihazların Konya'daki arka
daşı B'ye ûit depoya nakledilmesi konusunda nakliyeci N ile onloşır. N, işçiler K ve
L ile birlikte geceleyin elektronik cihazlorı yükleyerek Konya'ya götürür ve B’nin
deposuna koyarlar. N, daha sonra durumun farkına varmasına ragmen polise her
hangi bir bildirimde bulunmaz.
Para harcamadan eênceli bir gün geçirmek isteyen P, ft ve S; Tye ait oto
mobili akşamo kadar gezip iode etmek üzere düz kontak yaparak alırlar. Bir süre
gezdikten sonra benzinleri biter ve Ö'ye oit benzin istasyonunda depoyu doldu
rup parosını ödemeden kaçmak isterlerken, otomobili kullanan 5 kendilerini dur
durmak isteyen istasyon işçisi F’nin üzerine otomobili sürer ve kötürüm kolması-
na sebebiyet verir. Âcıkon P, R ve S; daha sonra Z'ye ait lokontayo girerler ve
yediklerinin ücretini ödemeden koçmak isterlerse de. Z'nin direktifi ile harekete
geçen garsonlar S ve H. P'yi yakalar ye, yemek ücreti tutorındoki bir bonoyu dö
verek P'ye imzalatırlar, ft ve S ise koçorlar. Z, P'nin vadesinde bedelini ödediği
halde almayı unuttuğu bonoyu icraya koyar.
(A): 3 yıl önce İngiltere’de iken işlediği hırsızlık suçundan dolayı orcmmokta
olup, kaçarak Türkiye'ye gelmiştir. Türk vatandaşıdır.
(ft): 17 yadındadır, bir yıl önce geçirdiği trafik kozası sonucu sogır olmuştur.
CEVAPLAR
Cevap I > Suçlar
1. o) A t (B) + (NtK+L)— Konut dokunulmozlıgını ihlol (TCK 116)
Gece vokti işlenmesi / cezoyı ortıron n.h (TCK 116/4)
Birden fozlo kişi torofındon birlikte işlenmesi (TCK 119/1-c)
b) A + B + (N+K+L) - fA: Hırsızlık (TCK 141)
Hoksız yere elde bulundurulon onohtarlo-diger bir aletle işlenmesi / cezayı

ortıron n.h. (TCK 142/2-d). Ancak ilk nitelikli hol uygulonmoz, çünkü (A) anahtarı
haksız yere elde bulunduruyor değildir. Fakat uygulamada sahibinin rızası ile
elinde bulundurduğu anahtarla oçorok yapılan hırsızlıkta bu nitelikli halin uygula
nacağına karar verilmektedir.
2. a) N — Komu; Suçu bildirmeme (TCK 278/2)
b) N — Komu; Suç delillerini bildirmeme (TCK 284/2). Öğretideki bir görü

se göre. TCK 284'teki suç oluşmomıştır. Neticelerin sınırlondırılmosı imkânı bu-
lundugundon sodece TCK 278/2 gerçekleşmiştir. Neticelerin sınırlondırılmosı
imkânının bulunmadığı hollerde ise TCK 284/2 uygulonmohdır. îkinci oörüse oöre
ise. olûydo her iki suç da gerçekleşmiştir.
3. P + R + S — T; KuHonmo hırsızlığı (TCK 146) düşünülebilirse de, TCK 146.

moddenin 2. cümlesine gore, malın suç işlemek için kullanılmış olması hoiinde
kullanma hırsızhgıno ilişkin hüküm uyguionomoyocoktır. Oloyımızdo do foil molı
kosıtlı bir suçun işlenmesinde kullondıgı için, kullonmo hırsızlığı değil, hırsızlık
suçundon sorumlu olocoktır.
Adet veya tohsis veyo kullanımları geregi oçıkto bırakılmış eşya hakkında f
cezoyı artıran n.h. (TCK 142/1-e)
4. P + ft + S - b; bölandıpıcılık (TCK 157)
Oloydo, hile; ieroi dovronışlo değil, ihmoli dovronışlo gerçekleştirilmektedir.

Foil, hizmet sunan istasyon sohibi ile hukuki ilişkiye girmektedir. Bu hukuki iliş
kinin geregi olarok foil muhotobıno doğruyu söylemekle yükümlüdür. İstasyonda
benzin doldurduktan sonro bedelini ödemeyen kimse, istosyono girdigi ve kendi
sine hizmetin sunulduğu onda bunun bedelini ödemeyeceği konusunda bir kororlı-
İlk içinde olmasıno rağmen £onki bedelini ödeyecekmiş gibi bir tavır ve eda ile
hizmeti sunan kişiyi (Ö) oldotmoktadır.
S. P + ft + S — F; Kasten yorolomo (TCK 86)
Organlardan birinin işlevini yitirmesi ! cezayı artıran n.h. (TCK 87Z2-b).

Olayda, (F) kötürüm kalmıştır.
6. P + ft + S - Z; Öolondırıcılık (TCK 157)
Olayda, hile; icrai davranışla değil, ihmali davranışla gerçekleştirilmektedir.

Foil, hizmet sunan lokanto sahibi ile hukuki ilişkiye girmektedir. Bu hukuki ilişki
nin gereği olarak fail muhatabına doğruyu söylemekle yükümlüdür. Lokantada
yiyip içtikten sonra bedelini ödemeyen kimse, yemek yemek üzere lokantaya
girdiğinde ve yemeğin kendisine sunulduğu anda bunun bedelini ödemeyeceği
konuşunda bir kararlılık içinde olmasına rağmen sanki bedelini ödeyecekmiş gibi
bir tavır ve eda ile hizmeti sunan kişiyi (L) oldotmoktadır.
7. Z + S + H P. Kişiyi hürriyetinden yoksun kılma (TCK 109)
8, Z + & + H P. Kasten yaroloma (TCK 86)
yogmo (TCK 148/2) suçu oluşmaz. Çünkü kişinin bir hukuki ilişkiye doyanan
alacağını tahsil omocıylo cebir kuilonması halinde oncak kasten yaroloma suçuna
ilişkin hükümler uygulanabilir (TCK 150/1). Öiğer bir görüş ise olacoğını tohsil
moksadryla cebir veyo tehdit uygulanması holinde yogmo suçunun oluşacağını,
oncak maddedeki düzenleme gereğince sodece tehdit veyo kösten yorolomodon
cezolondırılacağını ifode etmektedir'
*.
9. Z — P. Bedelsiz senedi kullanma (TCK 156)
6. suç: P + R + S — Z; Öolondıncılık (TCK 157)
Bu suç tomomlonmıştır. Bilahare, lokantacının, zororını korşılomoya yönelik

olorok senet alması, suçun teşebbüs halinde kalmış olmasını sonuçlomomoktadır.
Cevap IS • iştirok
1. suç: A —■ Foil
B'nin konut dokunulmazlığını ihlol kostı vorso. konut dokunulmazlığını ihlol

suçu iştirak halinde işlenmiştir.
7<
Bkz. Koca/Üzülmez. Özel Hükümler, s. 613-619.
B — Şayet (A)'nın omacını bilerek elektronik cihazları deposundo saklamayı

kabul etmiş ise yardımda bulunan (TCK 39)
1 a ve b'de yer olon M'ye karşı işlenen konut dokunulmazlığını ihlol suçu ve
hırsızlık suçundan dolayı (N). (K) ve (L) sorumlu tutulomozlor. Çünkü (A) ticaret
hanenin sahibi olduğunu söyleyerek (N)
*yi hataya sevk etmiş; iradesine etkide
bulunmak suretiyle (N) ve onun dovranışı üzerinde üstün hâkimiyet kurmuştur.
Bu nedenle N, K. L söz konusu suçlar bakımından kaçınılmaz bir yanılgı içinde
olduklorından (A), her iki suçton dolaylı fail kobul edilmelidir
3, 4 vc 6. suç: P + R + S -» Müşterek Fail (TCK 37). Suçun işlenişi üzerin

de hâkimiyet lojrmuşlordır.
5. suç: S —* Foil
Şayet (P) ve (R) (5)'nin bu eylemini desteklemişlerse yordımda bulunan (TCK

39)
7 vc 8, suç: Z— Azmettiren (TCK 38)
& + H — Müşterek Fail (TCK 37). Suçun işlenişi üzerinde hâkimiyet kurmuş-
lordır.
Cevop ZV • Suçların içtimai
1. suç a ve b Hırsızlık ile konut dokunulmozlıgı suçu orasında bileşik suç

ilişkisinin olup olmadığı araştırılmalıdır. Kanunumuzun ifadesi açık olmamakla
beraber, bileşik suç kabul edildiği tokdirde foiie ayrıca konut dokunulmazlığını
ihlalden ötürü ceza verilmeyecek; aksi takdirde fail ayrıca bu suçton ötürü de
cezolondırılacaktır. Bugün sorun, 5560 s. k. ile eklenen TCK 142/4 hükmü ile
çözülmüş görünmektedir. Bu hüküm karşısında bileşik suç hükümlerinin uygulan-
moyocagı, failin her iki suçton oyrı oyrı cezoiondırılacagı anlaşılmaktadır.
2. suç a va b: îki suçun gerçekleştiğini kabul eden görüse göre, büroda

fikri içtima kuralları uygulanmalıdır, zira tek bir hareket ile iki ayrı kanun hükmü
ihlol edilmiştir.
Cevap V * Ceza Serumluluğunu Kaldıran veya Azaltan Nedenler
7. suçta hukuka uygunluk sebebi söz konusudur. 5271 sayılı CMK 90/1-O.
suçüstü Kolinde herkese geçici olarak yokoloma yetkisi vermektedir.
(ft): 17 yadındadır, bir yıl önce geçirdiği trafik kazası sonucu sağır olmuştur.
Sogır-dilsizligin kusur yeteneğini etkileyen bir neden olarak kobul edilebilmesi
için ya doû^tan olmosı yo do kikinin küçük yoşto bu yeteneği koybetmiş olması

9erekir. Ooloyısıylo (R) hokkındo soğır-dilsizlere ilişkin sorumluluk rejimi (TCK
33) uygulonomoz. Ancok (R) 17 yofindodır. Fiili işlediği sırodo 15 yoşını doldur
muş ve fokot henüz 18 yoşını tamomlomomış kişilerin işledikleri fiilin hukuki
onlom ve sonuçlarını kovromo yeteneğine sohip olmoklo beraber irade yetenekle
rinin yeterince gelişmemiş olduğu kabul edilmiştir. Bu nedenle üçüncü dönem yoş
küçüklerinin (15-18) cezosındo belirli orondo indirim yopılmosı öngörülmüştür
(TCK 31/3). Fiili işlediği sırodo 18 yaşını doldurmamış kişiler hokkındo cezo mah
kûmiyetinden doğan hak mahrumiyetleri uygulanmaz (TCK 53/4). Ayrıca bu kişi
lerin işledikleri suçlar dolayısıyla tekerrür hükümleri uygulanmaz (TCK 58/5).
(A); 1 yıl önce İngiltere'de iken işlediği hırsızlık suçundan doloyı oremmokta
olup, kaçarak Türkiye'ye gelmiştir. Türk vatandaşıdır. TCK ll'e göre (A) hakkında
Türkiye’de yorgıloma yapılabilir. Uluslararası Cezo Oivonı'na torof olmanın gerek
tirdiği yükümlülükler hariç olmak üzere, vatandoş suç sebebiyle yabancı bir ül
keye verilemez (TCK 18/2).
OLAY 32
(Sirkte Gösteri)
T^sif. Ofiîi Kast. Cif»n&sel Sue. S!ınçs>: Tois>f. Teşebbüs. IjM^, Zınode'
ine Suç. Içttme. Heks/z Tî
Bir sirkte atıf gösterileri yapan A, bir gözünün zamanla iyi görmediğini fark
etmesine ragmen iften çıkarılacağı ve işsiz kalacağı korkusu ile bu durumu saklar
ve mesleki tecrübesine güvenerek gösteri yapmaya devam eder. Sirk sahibi B de
durumu fark etmesine ragmen sirk progromının aksamaması için sesini çıkormaz.
Bir gösteri sırasında A'nın ottıgı bıçak Cnin kalbine isabet eder ve ölümüne ne
den olur.
Düzenlenen bir av partisinde D, karısı E'yi koza süsü vererek öldürmeyi

plonlor. Av gününden bir gün evvel D tüfeğini temizlerken tüfek birden bire oteş
alır ve odada bulunan karısı E'ye isabet ederek ağır yaralanmosına neden olur.
Ancak D, durumdun istifade ile herhangi bir müdahalede bulunmaz ve E ölür.
*ye
F, G önceden beri düşmandır. F, bir gece 6'nin yolunu bekler ve geldiğini
görünce silahı ile ateş eder. Kurşun S'ye isabet etse de G ölmez. F, olay yerinden
kaçarak uzoklaşır. Ertesi gün G ile yolda korşıloşan F yine silahını oteşler ve
G'nin başına isabet eden kurşun ölümüne neden olur.
CEVAPLAR
Cevap I - Suçlar
1. A + B — C Toksirle öldürme (TCK 85)
Bilinçli taksir (TCK 22/3) söz konusudur. A ve B neticeyi öngörmelerine

rağmen tedbir olmomoktadırior. Büroda olosı kost do düşünülebilirse de. A ve
B'nin neticeyi doğrudan istemeseler bile, kabullendiklerine ilişkin bir veri olma
dığından, bilinçli toksirin kabulü doho uygun gözükmektedir. B'nin horeketi ihmoii
bir horekettir. Toksirli suçlar do ieroi horeketle işlenebileceği gibi ihmoii hare
ketle de işlenebilir. Konunumuz ihmali dovranışlo işlenen toksirli suçiora ilişkin
oçık bir düzenleme yapmcunış olmakla berober, bu husus bu tür durumlarda 85.
moddenin uygulanmasına engel değildir.
a) Ö — E; Taksirle yarolamo (TCK 89)
Oloydo toksin söz konusudur. Ö’nin zoten Eyi öldürme plonı yopmosı, onu öl
dürme kostının buiunmosı, somut oloydo do kastının kabulünü ğerektirmez. So
mut oloydo O neticeyi istememiş, silah kozayla ateş almıştır.
E. ogır yorolonmıştır. Taksirle yoralomo fiilinin mağdurun yoşomını tehlikeye

sokan bir duruma neden olması / cezayı ortıran n.h. (TCK 89/2-e)
b) D — E; İhmali davranışla kasten öldürme (TCK 83)
Önceden gerçekleştirdiği dovranışının boşkalorının hoyotı ile ilgili olorok

tehlikeli bir durum oluşturması [önge/en tehlikeli eylem nedeniyle neticeyi
önleme yUkiimlülögü. TCK 83/2-b). Taksirle yaralama suçunu işleyen kişi, yorolo-
non kişinin tedavi edilmesini soğlomo hususunda bir yükümlülük oltındodır. Kezo
kanuni düzenleme ile de (eşi olmosı itiborıylo, Medeni Konun) gorontörlük söz
konusudur. Bu yükümlülüğün yerine getirilmemesi sonucundo kişinin ölmesi holin
de. meydono gelen ölüm neticesinden toksirle yaroloma suçunu işleyen kişi so
rumlu tutulur.
Bozı olaylarda birden fozlo gorontörlük aynı onda söz konusu olobilir. Bu hu
sus foilin olocağı cezoyo etkili bir husus değildir.
3. F - & Kösten öldürme (TCK 81)
Kan gütme saikiyle işlenmesi (düşmanlığın nedeni kan davosı ise) / cezayı or-
tıran n.h. (TCK 82/1-i).
Tûsorlomo l cezoyı ortıran n.h. (TCK 82/l-o)

4. F &: Kösten öldürme (TCK 81)
Kan gütme soikiyle işlenmesi (düşmanlığın nedeni kan davosı ise) Z cezayı or-
tıron n.h. (TCK 82/1-i).
2. suç: (b) karısı (EXyi kozo süsü vererek öldürmeyi plonlamosından doloyı
oynco sorumlu tutulmaz. Çünkü henüz suçun icra hareketlerine boşlamış değildir.
Suç düşüncesi ve hozırlık hareketleri kural olorak cezolondırılmoz.
3. s:uç: Ölüm neticesi gerçekleşmediği için kösten öldürme suçu teşebbüs

oşamosındo kalmıştır (TCK 35).
Cevap IS * iştirak
i. suç: Taksirle işlenen suçiordo iştirak hükümleri uygulanmoz. Her bir foil
kusuruna göre ayrı oyrı belirlenir (TCK 22/5).
2. suç: Burado ilk suç taksirle, İkincisi ise kasten işlenmektedir. Bu bokım-
dan öğretide iki görüş sovunulmoktodır.
sonrodon gerçekleşen kosto dayanan suç tomomlanmışso foil sadece kasten iş
lenmiş suçton sorumlu olocok. oynco taksirli hareketten dolayı cezalandırılmaya
caktır. Taksirli gerçekleştirilen horeket cezolondırılmoyan önceki fiil sayılacak
hem de taksiri (toksirle öldürme) nedeniyle iki defa sorumlu tutulması söz konu
su oiomoz.
İkinci görüse göre ise her iki suçtan doloyı oyrı oyrı cezo tayini yoluna gidi
lecektir. Bu görüşe göre ilk suç tomomlandıktan sonro. ikinci suç işlenmektedir.
Burado oynco şöyle düşünülebilir: Taksirli suç ile sonrodon oluşon kostlo işlenen
suç aynı suç ise £u$un aym fail tarafmdun h&n tahkirle ve hem de kasten
işlenmesi mümkün olmadığına göre, bu ihtimalde meydana gelen neticeden failin
iki defa sorumlu tutulması duşunulemef". Buno karşılık gerçekleşen suçların
farklı suçior olması durumunda iki oyrı suçton dolayı cezolondırmo yoluno gidile
bilir.
Uyğulomodo henüz bu konudo verilmiş bir karar bulunmcmoktodır.

3 ve 4. suç; Büroda zincirleme suç düşünülebilir. TCK 43 gereğince kanu

nun aynı hükmü oynı suç işleme kararıyla birden fozlo ihlol edilirse, zincirleme
suç söz konusu olur. Büroda do gerçekten konunun oynı hükmü (TCK 81) her dc-
fasındo ihlol edilmekte, birden fozlo (2 kez) ihlol edilmektedir. Ancok tartışıl
ması gereken husus, aynı suç işleme korarıylo bunun yapılıp yopılmodıgıdır. Ger
çekten de zincirleme suçun söz konusu ölebilmesi için, foilin boştan itibaren suçu
kısımloro bölerek işlemek hususunda plon yapması gerekir. Foilin birden fazla suçu
kısımlora bölerek işlemeye yönelik tosavvuro sahip olmosı gerekir. Oloydo ise bu
tasavvur söz konusu değildir. Öldürme suçu bir kerede işlenmek istenmekte,
teşebbüs aşamasında kalınca do yenilenen bir koror ve kost ile tekrar aynı suç.
oynı magduro korşı işlenmektedir. Mağdurun oynı kişi olmosı da müteselsil suçu
gerektirmemektedir, öoloyısıylo burada iki oyrı suç söz konusudur. Kasten öl
dürmeye teşebbüs+kosten öldürme. Görünüşte içtima değil, gerçek içtimo kural-
lon uygulonocok. iki oyrı suçtan ceza tayin edilecektir (Ayrıca vorsoyalım ki.
sanık ertesi gün değil de. 1 sene sonra tekrar öldürmeye kolkışsoydı. ne olacak
tı? Sonuç iki ayrı suç). Sürenin oz olması mutlaka zincirleme suç kobulünü gerek
tirmemektedir. Koldı ki yeni kanunumuz 43/3. maddede kasten öldürme suçla-
rındo zincirleme suç hükümlerinin uygulanamoyocogını açık bir hüküm ile belirt
mektedir.
3. vc 4. suç: Kan gütme nitelikli holinin uygulanabilmesi için somut olayda

haksız tahrikin (TCK 29) koşullarının bulunmoması gerekir. Yargıtay ise kon gütme
soikinin bulunduğu hollerde, hoksız tahrik hükümlerinin uygulonmoyocagını kabul
etmektedir.
22d Ceza Hukuku Ratik Çalişmalan
OLAY 33
{Otobüste Pastal
Kcauf^: t^cesı Sebebime Ağ/r/ajmif Suç, flaştı. Teçebbos. tçbfoi (Aaneıtıtme).

^ç. Kusur Yeteflesviı Azûa ys <îa Koldrâ Ocç>c< l^derêr. hUisız Tı^nk,
rûtia A^ıy
X otobüs firmosı ile şehirlerarası yolda seyahat eden A. yan koltukta otu
ran B ile sohbet etmeye boşlar ve yanında getirdiği yiyecekten çıkararak daha
önce içine uyku ilacı koyduğu bir postayı Bye ikram eder. Pastayı yiyen B ilacın
etkisi ile uyurken A cüzdcmını alır ve ilk molo yerinde otobüsten inerek ortadan
kaybolur. Bir gece eğlenmek amacı ile gozinoya giden ve aldığı alkolün tesiri ile
tû$kın hareketlerde bulunarak diğer müşterileri rahatsız eden Ayı gazino
sahibi & ikaz eder, buruma sinirlenen A. masado bulunan roki şişesini fır
latır. G'nin boşına çarpan şişe beyin konomosından ölümüne neden olur. Karde
şinin ölümünden dolayı büyük üzüntü içinde olan G'nin kardeşi H. bir gece A nın
geçtiği yol üzerinde pusu kurar ve muhtelif yerlerinden bıçaklar. A'nın öldüğü
nü zenneden H, delilleri ortadan kaldırmak için Ayı ıssız bir ormana götürür ve
toprağa gömer. A, gömülmesi nedeniyle boğularak ölür.
y firmasının sahibi olon ve elektrik faturasının fazlo gelmesinden yokınan b.

*ye
elektrik teknisyeni E gider ve buno bir çözüm bulmasını ister. E, sayaçta bir
tertibat kurmak suretiyle elektrik sarfiyatının az görünmesini sağlar. Firmada
çalışan F durumun farkıno varır ve 5 bin TL ödemediği tokdirde onu polise ihbar
edeceğini bildirir, b pareyi vermeyi kabul ederse de porayı vermezden önce F
yakalanır.
CEVAPLAR
Cevap I - Suçlar
1. A — 6; Yogmo (TCK 148)
Mogdurun herhangi bir vasıta ile kendini bilmeyecek ve sovunomoyacak hole

getirilmesi, örneğin uyku ilocı ile uyutulmosı do yogmo suçunda cebir sayılır (TCK
148/3).
2. A — S; Kasten yoralomo (TCK 86)
Ancok atılan şişenin boşıno isabet etmesi sonucu (G) beyin kanamasından
ölmüştür (neticesi sebebiyle ogırloşon suç, TCK 87/4). Bu durumda, A'nın mey
dana gelen ölüm neticesinden sorumlu tutulobilmesi için, bu netice bakımından en
azından taksirle hareket etmesi aranır (TCK 23). Somut alayda bir kimseye şi
şenin fırlatılması durumunda ölüm neticesinin meydono gelmesi öngörülebilir bir
neticedir ve bu nedenle A kusurludur ve 87/4. moddeden sorumlu tutulacaktır.
3. H - A: Kasten öldürme (TCK 81)
Tasorlayorak i cezayı artıran n.h. (TCK 82/1-a)
Failin, fiilin nedensellik sürecinde nasıl bir gelişim göstereceğini bütünüyle ve

ayrıntılı bir biçimde bilmesi yo do öngörmesi mümkün değildir. Failin hareketi,
oloğon hayat tecrübelerine göre anormol bir nedensellik gelişimi göstermiş ve bu
nedenle tneydana gelen netice objektif olarak faile yüklenemiyorsa fail yalnızca
teşebbüs oşamosındo kalan suçtan; oksi holde ise tomamlanmış tek bir suçtan
sorumlu tutulacoktır. Olayda Weber kostı düşünülebilir. Bu holde eylem iki hare
ketten oluşmaktadır. Fail, ilk hareketi gerçekleştirdikten sonra istediği neticenin
meydono geldiğini zannetmekte, oysaki netice failin ikinci hareketinden sonra
ortaya çıkmaktadır. Oloydo. failin kastı nedensellik gelişimini bütün ayrıntılarıyla
içermek zorunda olmodıgındon ve netice faile objektif olarok yüklenebildiginden
dolayı foil tek bir tamomlonmış kasten öldürme suçundon sorumlu tutulur.
4. O + E -» Elektrik İdaresi; Karşılıksız yarorlonmo suçu (TCK 163/3)
6352 sayılı konunla yapılan değişiklikle daha önce hırsızlık suçunun konusunu
oluşturon elektrik enerjisi, artık karşılıksız yararlanma suçuno konu olmaktadır.
Nitekim TCK 163. maddenin 3. fıkrosındo “Abonelik esosıno göre yorarlanılabilen
elektrik enerjisinin, suyun veyo doğol gazın sahibinin rızası olmaksızın ve tüketim
miktarının belirlenmesini engelleyecek şekilde tüketilmesi holinde kişi hokkındo
**
bir yıldan üç yıla kodar hapis cezosıno hükmolunur. şeklinde düzenlenmiştir.
Kesintisiz suç söz konusudur. Elektrik enerjisi telden geçtiği sürece suç iş
lenmeye devam etmektedir \
S. F - O; Şantaj (TCK 107)
5. suç: Şantaj suçu tomamlanmıştır. ŞontoJ suçunun oluşobilmesi için mog-

durun zorlonmosı yeterli olup, mağdurun isteneni yapması gerekli değildir.
Cevap m • iştirak
4. suç: D — Azmettiren (TCK 38)
e - Fail
Cevap IV • Suçlorm Zştimoı
1. suç: yogmo. bileşik (mürekkep) suçtur (TCK 42). Cebir (TCK 108) ve hır
sızlık (TCK 141) yogmo suçunun unsurunu oluşturmaktadır.
Cevap V * Cezo Sorumluluğunu Kaldıran veyo Azolton Nedenler
(A): Alkollüdür. Kişi herhonği bir suç işlemeyi kastetmediği halde isteyerek
alkol almış ve bu moddenin etkisinde iken suç işlemiş olabilir. Bu durumda, kişinin
kusur yeteneğinin olduğu kobul edilir. Oloydo (A), kendisini bu durumo isteyerek
soktuğu için, isteyerek sorhoşluğun işlediği suçton doloyı kusurluluğu ve cezo
sorumluluğu üzerinde herhangi bir etkisi bulunmomoktodır (TCK 34/2).
2. suç bakımından haksız tohrik hükümlerinden (TCK 29) yororlanomoz. Çün

kü olaya toşkın horeketlerde bulunmok suretiyle kendisi sebebiyet vermiş, ilk
haksız hareket kendisinden gelmiştir.
(H): 3. suç bakımından kusurluluğu etkileyen bir neden olorok hoksız tohrik
hükümlerinden (TCK 29) yororlonabilir.
’S Koca<Üzulmez. Genel Hûkûrrter. Baskı, s 117. dn. 1&O.

OLAY 34
(Benzin)
t^cesı Scbeb<y/e Ağnkf/mf Suç. Şahısta Hata. Teşebbüs. Mîû Değennut Az Gması.
(Müşt&eİ! Fa^hi. Asnett>nne). Hofsız T^ti. Atıl f-hstahsı. Yaş Yaşnı
Kusur Yeteneğine ^ısı. Erteieme. Têrrür
A, X şirketinde şoför olorak çalışan arkadaşı B'yi şirketin işleri için kulla
nılmak üzere verilen araba ile mesai saoti dışında gezmeleri konusunda ikna
eder. Gezinti sırasında benzinin azaldığının forkına vorırlar 'jz B aracı durdurur.
A ve B. yolda kenara park edilmiş olon Cye ait orabonın deposundan benzin çek
meye başlarlar. Cnin durumu fark etmesi ve müdahalesi üzerine benzin doldur
dukları bidonu bırakır ve koçarlor, A ve B daha sonra bir lokantaya girip yemek
yerler ve fokat hesabı ödemeksizin dışorı çıkarlar. Lokonto sohibi L. arkaların
dan koşar. Çıkon tartışmada A. L’nin kolunu ısırır. Gerçekte AİOS hastası oldu
ğunu bilmeyen A, L'ye AÎOS virüsü bulaştırır ve ölümüne neden olur. Babasının
ölümünden A'yı sorumlu tutan ö. Ayı öldürmesi için kiralık katil K ile anlaşır. Bir
gece A'nın evi önüne pusu kuron K. A zonnederek A nın oğlu E'yi öldürmek üzere
tetiği çekerse de silah tutukluk yapar ve ateş almaz.
(ö): 17 yaşında, uyuşturucu modde müptelasıdır.
(K): 68 yaşındadır.
CEVAPLAR
Cevap I > Suçlar
1. A + B — X Şirketi; Güveni kötüye kuHonma (TCK 155)
Suçun hizmet ilişkisinin geregi olorok tevdi ve teslim edilmiş eşya hakkında
işlenmesi / cezayı ortıran n.h. (TCK 155/2)
2. A + B - C; Hırsızlık (TCK 141)
Malın değerinin az olmosı / cezayı ozoitan n.h. veyo cezasızlık sebebi (TCK
145). Yargıtay cezayı azaltan bu nitelikli halin uygulanabilmesi için. '*daha çoğunu
alabilme olanağı varken yalnızca ihtiyacı kadar ve değeri az olan eşyanın alınma-
sf'T» aramaktodır.
3. A + B — L; Oolûndıncılık (TCK 157)
Oloydo. hile; icroi davronı$lo değil, ihmali davronışio gerçekle$tirilmekte-

dir. Foil, hizmet sunon lokanto sohibi ile hukuki ilişkiye girmektedir. Bu hukuki
ilişkinin geregi olorok fail muhotabına doğruyu söylemekle yükümlüdür. Lokon-
tado yiyip içtikten sonro bedelini ödemeyen kimse, yemek yemek üzere lokan
taya girdiğinde ve yemeğin kendisine sunulduğu anda bunun bedelini ödemeye
ceği konusunda bir korarlılık içinde olmasına rağmen sanki bedelini ödeyecek
miş gibi bir tavır ve eda ile hizmeti sunan kişiyi (L) aldatmaktadır.
4. A -» L; Kösten yorolamo (TCK 86)
Oloydo kasten yaroloma sonucu (L)'ye AİbS virüsü bulaşmosı nedeniyle ölüm
meydana gelmiştir (neticesi sebebiyle ağırlaşan suç. TCK 87/4). Failin, meydana
gelen ölüm neticesinden sorumlu tutulabilmesi için en azından taksirle hareket
etmesi gerekir (TCK 23). Oloydo ise (A). AIDS hostosı olduğunu bilmemektedir.
Doloyısıylo (A)’nın, fiili neticesinde (L)'ye AIDS virüsü buloşocogını önceden
öngörmesi mümkün değildir. Bu nedenle (A)'nın ölüm neticesinin meydono gelme
sine yönelik taksirinden söz edilemez. Bu itibarla (A). (L)'nin ölümünden sorumlu
tutulamaz ve TCK 87/4 uygulanamaz. (A) yoralomodan ötürü cezolondırılır.
S. b + K — (A) E; Kasten öldürme (TCK 81)
Tasorlayorak ! cezayı artıran n.h. (TCK 82/1-a)
Kan gütme saikiyle işlenmesi / cezoyı artıran n.h. (TCK 82/1-i).
diğinden. failin cezosı oyrı oyrı ortırılmoyocak. bir kez artırılacaktır.
Fail, mağdurun kimliğinde yanılmıştır (şahısta hata). Mağdurun kimliğinde

yonılği, kasten öldürme suçunun varlığına enğel değildir. Mağdurun kimliğinde
yanılği. sadece suçun nitelikli şekli açısından önem taşır. Olayda mağdurun kimli
ği, suçun nitelikli şeklini oluşturmamaktadır. Bu nedenle kasten öldürme suçunun
hukuk düzeni bokımındon (A) yahut (B)'ye korşı işlenmesi arasında herhangi bir
fark bulunmomaktodır.
Ancak tasarlama ve kan gütme soiki nitelikli hallerinin E bakımından do ge

çerli olup olmayacoği ele alınmalıdır. Önceki kanunumuz döneminde Yargıtay öl
dürülmesi kost olunan kimsenin yerine başkasının öldürülmesi halinde cezanın
tosarlomadon veya kon gütme saikinden ötürü artınlomoyacogına karar vermişti.
Öğretide savunulan bir görüse göre, şahısta hata durumunda tasarlama nitelikli
hali uygulanmak gerekirken, kon gütme durumundo bu nitelikli hol uygulonmamok
gerekir. İkinci görüse göre ise, kusur prensibi de esas olınorak tosorlamo ve kan
gütme nitelikli hallerinin hata durumunda da uygulanması gerekir.
2. suç: (C^nin durumun farkına vormosı üzerine (A) ve (6) bidonu bırakarak
koçmışlardır. İcro hareketleri elde olmayan nedenlerle tamomlanamodıgı için suç
teşebbüs aşomosındo kalmıştır (TCK 35).
5. suç: (K) tetiği çekerse de silah tutukluk yopor ve oteş olmaz. Elverişli ni
telikteki icra hareketleri elde olmayan nedenlerle tamomlonomadıgı için kasten
öldürme suçu teşebbüs oşamosındo kalmıştır (TCK 35).
B - Fail
Güveni kötüye kullonma suçunda fail, lehine zilyetlik tesis edilen kişidir.
Olayımızdo hizmet ilişkisinin gereği olarok teslim edilmiş bir eşya söz konusudur,
boloyısıylo suçun faili, hizmet ilişkisinin gereği olarak aracın teslim edildiği kişi
dir. Kanunda belirtilen seçimlik hareketlerin icrasını müştereken gerçekleştiren
birden çok kişi olsa bile bu kişilerden herhongi birinde veya bir kaçında belirti
len ilişki yokso bu kişiler güveni kötüye kullanmo suçunun faili olamazlar. Azmet
tiren veyo yardım eden olarok sorumlu olurlar. Olayımızda her ne kadar A ve B
müştereken hareket etmişlerse de, A güveni kötüye kullanma suçu açısından fail
olomayacogından aynı zamanda do ozmettiren konumunda bulunduğundan, ozmet
tiren olarok sorumlu olacaktır.
2 ve 3. 5U$: A + B — Müşterek Foil (TCK 37)
S. suç: b — Azmettiren (TCK 38)
K- Fail
Cevap ZV * Cezo Sorumluluğunu Kaldıran veya Azaltan Nedenler
4. suç bokımındon A haksız tahrik hükümlerinden (TCK 29) yararlanamaz.

Çünkü yediği yemeğin parosını ödememek suretiyle olayo kendisi sebebiyet ver
miş, ilk haksız hareket kendisinden gelmiştir.
5. suç: Kon gütme nitelikli halinin uygulanabilmesi için somut oloydo haksız
tahrikin (TCK 29) koşuHorının bulunmaması gerekir. Yorgıtoy ise kon gütme
saikinin bulunduğu hollerde, hoksız tahrik hükümlerinin uygulanmayocağını kabul
etmektedir.
(b); 17 yaşında, uyuşturucu madde müptelosıdır. Kronik uyuşturucu madde

zehirlenmesi (fiziksel boğımlılık), bir tür akıl hastalığı gibidir. Maddenin kullonımı-
no ara verildiğinde yoksunluk sendromları görülür. Bu kişilerin suç işlemesi halin
de okıl hostalarıno ilişkin sorumluluk rejimi (TCK 32) esos alınmalıdır. Çocuğun
oynı zomondo akıl hastosı olması halinde, kusur yeteneği olmadığı için ceza veril
mez. Ancak akıl hastası çocuklarla ilgili olorak akıl hastalarına özgü güvenlik
tedbirlerinin mi, yokso çocuklara özgü güvenlik tedbirlerinin mi uygulanacağı
hususunda 5395 s. ÇKK'nın 12. maddesi'ne göre; suça sürüklenen çocuğun aynı
zamonda akıl hastosı olmosı halinde, çocuklara özgü güvenlik tedbirleri uygulanır.
Bununla beraber, bu hüküm, 1 ve 2. yaş gruplorı oçısındon geçerli olduğundan,
burada bu fail hakkında akıl hostalarıno ilişkin güvenlik tedbirleri uyguionacoktır.
Ayrıca belirtmek gerekir ki. fiili işlediği sırada 18 yoşını doldurmomış kişiler hak
kında cezo mohkûmiyetinden doğan hak mahrumiyetleri uygulonmoz (TCK 53/4).
Keza bu kişilerin işledikleri suçlar dolayısıyla tekerrür hükümleri uygulonmoz
(TCK 58/5).
(K): 68 yojındodır. 18 yaşın tomamlonmosi ile birlikte yoşın kusur yeteneği

üzerinde herhangi bir etkisinin olmadığı kabul edilmiştir. Yaşlılık, yaş nedeniyle
kusur yeteneğine etki eden bir durum değildir (TCK 31).
OLAY 35
(Saffet ile Rafetp
Konufar: BS'iiks^z Gas Kast Teşebbüs. Veêçne. (Müfterei Fe>Si.

AsKetbme. Etme), fHui fçbmA *e-2âr
Teb^ Suçu. Sêfi Suç ZtKİfiene Suç
Hjks/z T^kiİ, Meşv Kanun hümünü kra. Hast^^. Fak Göre Şahsî
Saffet'in kızı Oürdane. omcası Rofet'i babasını {Saffeti) öldürmesi husu-

sundo ikna eder, ftofet kardeşi Saffeti öldürür. Oürdone de bu sırada gözcülük
yapar (Yorgıtoy Kararı, YKb 1993, 1239 vd.). Bir müddet sonro Soffetin diğer
kızı Roziye orolorındo kon davosı bulunon ve doho önce bobasını öldürmüş bulunan
amcası ftofeti Ofis Ekinciler caddesinde yakaloyarok ateş eder ve öldürür. Bu
arada Raziye’nin bobosına ateş ettiğini gören oğlu Ercan da. babasını savunmok
için silahını çekerek RaziyeVe ateş eder ve yaralar, seken kurşunlar ayrıca ban
kodan paro çekmekte olon asker Askeriye isabet ederek ölmesine neden olur
(15.1.1998 tarihli biyarbakır Söz gazetesi).
Oürdone'nin kiracısı Torumar zengin ailelerin oturduğu bir semtteki bir

apartmanı gözüne kestirerek, haftada bir doireye girmek suretiyle, hırsızlık
yapmaya karor verir. Güneşin saat 20.00'de battığı bir yoz günü, saat 20.50'de
bir eve evdeki değerli üç tabloyu çalmak için girer. Ancok evdeki iki tabloyu
oidıkton sonra, ev sohibinin uyonması üzerine üçüncü tabloyu almodon kaçar.
Ertesi hafta herkesin işte olduğu bir soatte yine bir tabloyu çalmak için bu kez
Alman Eva'nın evine girer, oncak toblonun çok az değerde olduğunu anlayınca
çalmaktan vazgeçer ve evden çıkar.
10.6.1998 tarihinde yapılan ceza hukuku final sınavında gözetmen Gözde.

Hukuk Fokültesi 2. sınıf öğrencisi bicle'nin walk-man dinlediğini tespit eder.
Gözde, öicle'nin dinlediği kosette cezo hukuku ders notlarının bulunduğunu fark
eder ve Oicle'yi sınıftan çıkarır. Öicle’nin karşı koymasına rağ^men zorla elinden
Walkman (yürürçalar) ve kaseti alır ve bir tutonaklo bekanlıgo teslim eder.
Bilgiler:
ftgfet daha önce Almanya'do bir Alman'ı ogır bir şekilde dövdüğü için yargı-
ionmış ve hapis cezosıno mahkûm olmuştur.
Raziye'nin elinde deli raporu vardır.
■’•s
DUHF 1&@7-1dS€Ce2S Hukuku Genel Hükümler Frtal Sınevı
CEVAPLAR
Cevap I • Suçlar
1. Dürdone+ftofet — Saffet; Kösten öldürme (TCK 81) (Oürdone hem az

mettiren hem de gözcü)
bürdone üst soya karşı işlenmesi / cezayı artıran n.h. (TCK 81/1-d). Tasar
lama da düşünülebilir (TCK 81/1-a).
ftofet kardeşe karşı işlenmesi / cezoyı ortıron n.h. (TCK 81/1-d).
2. Raziye — Rofet; Kösten öldürme (TCK 81)
Raziye kan gütme soikiyle l cezayı artıran n.h. (TCK 82/1-k). Tasarlama do
düşünülebilir (TCK 81/1-a).
3. Ercan — Raziye. kastına göre Kasten yaralama (TCK 86) / Kösten öl
dürme (TCK 81)
Kasten yaralama suçu açısından silohla işlenmesi / cezoyı artıron n.h. (TCK
86/3-e)
4. a. Raziye — Kamu; Genel güvenliğin kösten tehlikeye sokulması (silahla

işlenmesf) (TCK 170/1-c).
b. Ercan -» Kamu; Genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulması (silahla iş

lenmesi) (TCK 170/1-c).
S. Ercan — Askeri, kurşunların Askeri’ye isabet etmesi istenmemişse tak

sirle öldürme (TCK 85) -bu neticenin gerçekleşebileceği öngörülmüş de gerçek
leşmeyeceğine güven duyulmasını gerektiren nedenler varsa bilinçli teksir; öngö
rülmemiş ise bilinçsiz teksir vardır. Oloydo "seken kurşunlar"don bahsedildiğin
den. bilinçsiz taksiri kabul etmek gerekir.
6. Tarumar -» Evsohibi; Konut dokunulmazlığını ihlal (TCK 116)
7. Tarumar-» Evsohibi; Hırsızlık (TCK 141/1)
Bu suçta nitelikli hal olarok suçun gece vakti işlenmesi düşünülebilirse de

(TCK 143), TCK 6’da “gece vakti deyiminden, güneşin botmosındon bir saat sonra
boşloyon ve dogmasından bir saat evvele kadar devam eden zomon süresi" anlaşı
lır denmektedir. Böylece gece olmasına henüz 10 dakika olduğundan, bu nitelikli
hal uygulanmayacaktır.
Bino içinde işlenmesi / cezoyı ortıran n.h. (TCK 142/2-h)

8. Tarumar -. cva; Konut dokunulmazlığını ihlal (TCK 116)
9. Tarumar-, cva; Hırsızlık (TCK 141/1)
Herkesin işte olduğu bir saatten bahsedildiğinden, gündüz girilmiştir ve

TCK 143 uygulanmayacaktır.
Bino içinde işlenmesi / cezayı ortıran n.h. (TCK 142/2-h)
10. Sözde—, bide; Yağma (TCK 148)
3. suç Kastı öldürme ise teşebbüs.
7. suç: Burodo teşebbüs durumu yoktur. îlk tabloyu aldığı ando suç tomom-
lonmıştır. Üçüncü tabloyu da baştan çolma niyetinin bulunması, bu durumda te
şebbüsün bulunduğu manasına gelmez. Kastettiğinden daha azını gerçekleştirmiş
olsa bile fiil tamamlanmıştır.
Burado gönüllü vazgeçme durumu do yoktur. îlkin suç tamomlondıgından za

ten gönüllü vazgeçme düşünülemez. Düşünülecek olsaydı dahi, vazgeçme gönüllü
değildir, zira ev sahibinin uyanması dolayısıyla Tarumar zaten fiiline devam ede
meyeceği için vazgeçmiştir.
9. suç; Burada gönüllü vozgeçme düşünülebilir. Bunun için vazgeçmenin gö

nüllü olması gerekir. Nitekim fail iradi bir hareketle icrayı bitirmemiştir. Bu
bakımdan vazgeçmenin saiki önemli olmadığına göre gönüllü vazgeçme vardır.
Ayrıco oloydo herhangi bir dış omil de söz konusu değildir. İsteseydi değersiz
olmosıno rogmen yine de devam edebilirdi. Gerçek bir pişmonlıgın sonucu olması
şartı yoktur. Bu itiborlo do değersiz olmosı dolayısıyla do vazgeçme holinde vaz
geçme gönüllüdür. Yine failin icroyı tehlikesizce sona vardıromoyacogı hususundo
şüphe yoktur. Ayrıco fail icro hareketlerini yarıda bıraktığı zaman, bunları sonu
na kadar götürebileceği kanootindedir ve bu konoote ragmen icraya devom et
memiştir. Foil sodece konut dokunulmazlığını ihlalden sorumlu olur.
1. öürdeme—. Azmettiren (TCK 38)
ftafet — Fail (TCK 37/1), suçun işlenişinde hâkimiyet kurmaktadır.
Dürdone — fiil üzerindeki hâkimiyetine göre müşterek fail veyo yordım

eden (gözcü).
bürdone oçısındon iki husus vor. Azmettirme ve foillik/yordım etme. Bu du

rumdo bu horeketler bir tek suçun porçolorı olorok kobul edilir ve cezolondırmo-
do do bir görüse göre, foilligin şeriklige göre osliligi kuroh uygulanır; diğer görü
se oöre ise. en ogır horeketin gerektirdiği tovsif şekli csos olınır. Bu do azmet
tirmedir.
Burado nitelikli hollerin digger ortoklor hakkında do uygulonıp uygulanmaya

cağı do ele olınmolıdır. Yeni konunumuzun düzenlemesi konusunda forklı görüşler
ileri sürülmektedir. Bir oörüse oöre. yeni konunumuz önceki konunumuzdoki gibi
bir belirlemeye yer vermemiştir. Belirli bir niteliğin mogdur bokımındon arandığı
suçlarda, bu niteliğin bilinmesi sorumluluk için yetmemekte, oynı zomondo bu
niteliğe de sohip olmok gerekmektedir. Bu niteliğe sahip olmoyonioro doho fozlo
cezo verilmesini gerektiren düzenleme uygulonmoz. boloyısıylo bürdone amcası
nın işlediği suçtan ozmettiren olarok TCK 82’ye göre sorumlu olocoktır (TCK 40.
38/1). Eğer Dürdone'nin gözcülüğü foillik niteliğinde ise bobosını öldürmekten
dolayı sorumluluğu belirlenecektir. Seçimlik şekilde birden fozlo nitelikli hol
vorso, bunlordon yalnız biri foil hokkındo uygulonocoktır.
İkinci görüşe oöre ise, ozmettirme ve yordım etme bakımından boğlılık pren
sibi geçerli olduğundon, bu durumda şeriklerde bulunan nitelikli holler, durumu
bildikleri için birbiri hokkındo do uygulonocoktır. Ancok TCK 82'deki nitelikli hol
ler, seçimlik nitelikte soyıldığındon, bunlordon bir koçının söz konusu olmosı halin
de de tek bir oğırloştınimış müebbet hapis cezosıno hükmedilecektir.
Cevap ZV * İçtima
2. suç ile 4o. suçu orasındaki içtimo durumu ile 3. suç ile 4b. suçu oro-
sındoki içtima durumu oynıdır: Buno göre öldürmek yo do yaralamak için silohlo
ateş etmek oynı zcunondo TCK 170’teki genel güvenliğin kösten tehlikeye sokul
ması fiilini oluşturmoktodır. Bu konudo ilk oörüse oöre, fikri içtima kurollorı
uygulonmolıdır ve foile sodece ogır olon suçton cezo toyin edilmelidir. İkmci
oörüs ise oynı sonuco forklı yönden uloşmoktodır. Şöyle ki TCK 170. madde bir
tehlike suçudur. Ancok oloydo bir zoror do meydono gelmiştir. Bu durumdo asli
norm niteliğinde olon zoror suçuno ilişkin hükümler (kösten yorolomo, öldürme)
uygulonocok, toll norm olan TCK 170 uygulanmoyacoktır.
3, S. suç: Burada öğretinin bir kısmı ve Yorgıtoy fikri içtima kabul etmek
tedir.
Öğretide bu görüşü sovunanlar fiilin tek fiil olup olmomosıno göre sorumlu
luğun belirlenmesi gerektiğini sovunmoktodırlor. Tek bir otış değil, birden fozlo
ûtış vorso, birden fozlo fiil oldugundon. birden fozlo suç vordır.
Yorgıtoy'a göre, tek fiil ile gerçekleştirilen ve kastın bir kimseye yönelik ol
duğu, ancak başka bir kimsenin de yaroiondığı veya öldüğü eylemlerde fikri içti
*
ma kurallarının uygulanması gerekir. Bu yerleşik içtihat olası kastın mevcut oldu
ğu olaylar bakımından do ğeçerlidir. Örneğin, "kavga sırasında ayırıcı konumda
bulunan maktulün, mağdur Ahmet'in yanında ve yakınında bulunduğunu gören ve
Ahmete yapılacak atışta maktulün de yaralanıp ölebileceğin! öngörebilecek du
rumdo bulunan sanık Holit'in buna rağmen onu sakınmadan yaptığı atışla moktulün
vurulup ölmesinde iradi hareketinin beklenir sonucundan sorumlu tutulorok... TCK
79 (YTCK 44). 448 maddeleri ile tecziyesi gerekirken...
* denilmek suretiyle,
doğrudan kastın yönelik olduğu kişi dışında, olosı kast ile bir boşka kimsenin de
öldürülmesi durumundo, Yargıtay fikri içtima kurallarının uygulanmasını kabul
etmektedir. "Sanık Hayati'nin arkadan yaptığı ve otobüsün arka camını delerek
içeri giren tek mermi ile mağdur Mustafa'yı sol kısımdan girip soğdon çıkan
mermi ile yaralamasindan sonra, oynı merminin maktul Demiro/o kafo arkadan
girdiği ve ölüme neden olan bu merminin kofatosı içinde kaldığı, sanığın tek mer
mi ile her iki kişiyi hedeflediğinin kanıtı da bulunmoyışı gözetilerek TCK 79
(YTCK 44) uyarınca hüküm kurulması gerektiği...
*.
Buna karşılık, "sanığın attığı çok sayıda merminin biri ile hedef seçtiği mak
tulün yonında olduğunu ğördüğü mağdur Ahmet'in de yaralanmasını, eylemin ön
görülür olma özelliği itibarıylo" fikri içtima kapsamında değerlendirilemeyeceği-
ne de karar verilmektedir. Böylece Yargıtay mağdur, sanık tarafından görülme
den tesadüfen isabet aldığı takdirde fikri içtimai, aksi takdirde gerçek içtimai
uygulomaktodır. Yeni kanunumuzun fikri içtimoa ilişkin hükümlerinde ise, esasen
bu yönden eski kanundan bir farklılık söz konusu değilse de. madde gerekçesinde
Yargıtay'ın görüşleri savunulmuş bulunmoktadır.
Öğretideki bir diğer görüşe göre ise, iki ayrı suç vardır, her iki suçtan ötü
rü oyrı ayrı cezalandırma yoluna gidilecektir.
6 ve 7, 8, 9. 5u$: Faillerin ayrıca konut dokunulmazlığını ihlal suçundan

cezolondırılıp cezalandırılmayacağı ele alınmohdır. Konut dokunulmazlığını ihlal
suçu ile hırsızlık suçu orasında nitelikli hal olmo dolayısıyla bileşik suç ilişkisi
kabul edildiği takdirde fail ayrıca konut dokunulmazlığını ihlal suçundan dolayı
cezalandırılmaz. Kanunumuzun ifadesi ise bu konuda açık olmoyıp. bileşik suç
kabul edilmediği takdirde, fail her iki suçtan dolayı da cezalandırılacaktır.
Bugün için. 5560 s. k. ile eklenen TCK 142/4 hükmü karşısındo bileşik suç
hükümlerinin uygulanmayocağı, foilin her iki suçtan ayrı ayrı cezalandırılacağı
anloşılmaktadır.
€ ve 8. suç ile 7 ve 9. suçların kendi oroiorındo içtima durumu değerlen

dirilebilir. Şöyle ki olayda aynı suç işleme koron ile birden fazla hırsızlık suçu
işlenmek istenmiştir, dolayısıyla zincirleme suç düşünülebilir. Hırsızlık suçu ko
nutta gerçekleştiğinden ve yukarıdaki yopılan oçıklamolordon da görüleceği üze
re hırsızlık ve konut dokunulmazlığı suçlarından ayrı ayrı sorumluluk sÖz konusu
olduğu için her iki suç oçısındon ayrı oyrı zincirleme suç değerlendirmesini yap
mak gerekmektedir: Oloydo birden fazla konut dokunulmazlığı suçu işlenmiştir
ve ikisi de tomamlanmıştır (kaldı ki suçların teşebbüs aşomosındo kalmış olması
zincirlenme suçun kobulüne engel değildir), boloyısıylo zincirleme suç oluşturacağı
düşünülebilir, ancak TCK 43/rde zincirleme suçun kobul edilebilmesi için "aynı
*Ve
kişi karşı suçun işlenmesi aronmakto olduğundan, somut oloydo do konut do-
kunuimozlığı suçu farklı kişilere karşı işlendiği için zincirleme suç gerçekleşmiş
olmoz. Aynı hususlar hırsızlık suçu açısından da söylenebilir. Fakat ikinci hırsızlık
suçunda gönüllü vazgeçme gerçekleştiği için TCK 36 hükmü gereğince fail bu
hırsızlık suçundan sorumlu tutulamayacoğı için ortodo hırsızlık suçu açısından
zincirlenme suç değerlendirmesini yapacak bir durum da kalmayacak, fail tek bir
hırsızlık suçundon sorumlu olacaktır.
Cevap V * Ceza Sorumluluğunu Koldıren veyo Azaltan Nedenler
2. suç Kon gütme nitelikli halinin uygulanobilmesi için somut oloydo haksız
tahrikin (TCK 29) koşullorının bulunmomosı gerekir. Yorgıtoy ise kon gütme
saikinin bulunduğu hollerde, hoksız tahrik hükümlerinin uygulanmayacağını kabul
etmektedir.
3. suç Ercon saldırı devam ederken savunma yaptığından meşru müdofaa

halindedir. Meşru müdafaanın bütün şortları gerçekleşmiştir.
5. suç Büroda savunma için yopılan hareketin hedefte sopmo neticesinde

saldırgormdcm boşko birine karşı gerçekleştiği durumlordo sorumluluğun belirlen
mesi bir sorun teşkil etmektedir. Bazı yozorlar, meşru savunma içinde hareket
eden kişinin yaptığı sovunmo hareketi nedeniyle sapma sonucundo saldırgandan
başka birinin de zaror görmesi durumundo kişinin meşru savunma içinde horeket
ettiğini, zira fiil bir bütün olarak hukuka uygun olduğundun sopmo sonucu meyda-
no gelen neticeler bokımındon do fiilin hukuka uygun olduğunun kabul edilmesi
gerektiğini belirtmektedirler”. Yargıtay da aynı görüştedir; “Nefsine karşı vuku
bulan silahla tecavüzü defetmek zarureti ile öldürülmesi kostedilen şahsa yapı-
" Özbek. Veli ÖzerKanbur. M. Nhst Bacaksız. Pna'Ooğan. KorsyTepe. İlker: Türk Ceza
Hukuku Genel Hükümler. 5. Sa&k). Ankara 2014. s. 31S: Aynı yönde Hakeri. s. 273.
ion atışta, çıkan merminin boşko bir kişiye isobetle öldürülmesinde, meşru müda
faa hali mevcuttur" Bozı yazarlor ise soldırgondon başkasının do zoror gördügü
durumlor için zoruret halinin vorlıgını kabul etmektedirler'^ Ancok bazı yazarlar
İse oloyo yoboncı birine zoror verilmesi, failin kendisi veyo başkosını koruması
yönünden zorunlu olmadığından zoruret halinin de uygulonmosının mümkün olma
dığı, fakat meşru sovunmonın sınırları aşılmış, risk olonı dışına çıkılmışsa taksi
rinden dolayı sorumluluğun doğabileceğini belirtmektedirler^, öiger bir görüş
ise sopmo sonucu soldırgondon boşkasının zorar görmesi halinde kişinin kost ve
taksirine göre ayrı ayrı değerlendirmede bulunulorok sorumluluğun tayin edilme
si gerektiğini ifade etmektedir®''.
10. suç: Büroda Gözde'nin fiili hukuka uygundur, zira konun hükmünü icra
etmektedir. “Kanun" terimini hukuk kuralı monosındo onlamak gerekir, disiplin
yönetmeliği nde bu hususto oçık bir hüküm bulunmoso dahi, disiplin Yönetmeli-
gi'nde disiplin suçu olarok belirlenmiş kopyo eylemine yönelik idori işlemin yapıla
bilmesi için böyle bir yetkinin zımnen verildiğini kobul etmek gerekir.
ftoziye'nin elinde deli raporu vardır, deli raporu olması hiç bir şey ifode et
mez. Hekime yollonarok işlenen suç bokımındon kusur yeteneğini hoiz olup olmo-
dıgı araştırılacaktır. îşledigi fiilin hukuki onlom ve sonuçiorını olgılayomıyor veyo
bu fiille ilgili olorok dovronışlorını yönlendirme yeteneği önemli derecede ozol-
mışso ceza verilmeyecek, ancok güvenlik tedbirine hükmolunocaktır (TCK 32/1).
Buno kar.şılık bu derecede olmomoklo berober işlediği fiille ilgili olorok dovranış-
lorını yönlendirme yeteneği azalmış olan kişiye cezo verilecek ve fokot cezosındo
indirim yopılocoktır. Cezo yerine kısmen veyo tomomen okıl hostolorıno özgü
güvenlik tedbiri de uygulonobilecektir.
ftoffct doho önce Almanya'da bir Almanı ogır bir şekilde dövdüğü için yorgı-
lonmış hapis cezosıno mahkûm olmuştur. Faile göre şohsilik ilkesi gereğince
ftofet'in Türkiye'de TCK hükümlerine göre yargılanabilmesi için Almanya'da hü
küm verilmemiş olması gerekir. Ancak ftofet hokkındo hüküm verilmiştir. Bu ne
denle, arlık Türkiye'de yeniden yargılonmoyacaktır (TCK ll/l).
1.CO, 18 2 2002. 560

Su göruşier için bkz. Önder. Ayhan: Ceza Hukuku Genel Hükümler. C. Il-lll, l&la.nbu< 1d92. s.
1Ö7-193; Akbulut. Gene: Hükümler, s. 400.
s:
Skz. Toroslu. Nevzat Cezs Hukuku Genel Kısım. Ankara 2011. s. 159.
Koca<Üzulmez. Genel Hükümter. 7. Baskı, s 2S2.
OLAY 36
(Kap kaç)
Kcnufat: Biletken Kast. Ncttcesı Sebebime Suç. Gofontöısf/ Sunalı Suç. Saf Stmah Suç.
Hata. Iştıfol (Asnattıfme. Yafdrn Etme). *Rteş Suç. Fifi ^tma. H^s/z Tî
A. bir ğccc yolda yürümekte olon B'nin çantasını kaparok kaçmak ister. An
cak B. çantasını bırakmak istemez ve direnir. A. çantayı çekmeye devam eder. B
yere düşer ve sürüklenmeye boşlar. Sürüklenmenin etkisiyle beyin travmosı ge
çiren B bitkisel hayata girer. B'nin bitkisel hayat yaşayacağını öğrenen ve, bu
durumdan üzüntü duyan kordeşi K. B'nin acılarına son vermek ister ve hemşire
H'den B'nin serumuna eczacı E'den temin ettiği öldürücü bir ilacı kaymesini ister.
H, K’nın bu isteğini yerine getirir, boktor b ise durumun farkına varmasıno rag
men herhangi bir müdohalede bulunmaz ve B ölür.
F, S'ye ait evde kiracı olarak oturmoktadır. &. kiralarını düzenli ödemeyen
F'den evi tohliyc etmesini ister. Sinirlenen F. evi tahliye ederken içinde bulunan
avize ve kombiyi söker ve satar. Bunun üzerine 6. bir başka iş için daho önce
F'den aldığı imzolı boş bir kâğıdı doldurarak icraya koyor.
T. beş yaşındoki oğlu O ile bir yaz günü denize yüzmeye gider. T gozete
okurken. O denize girer. T, bir çocuğun bogulmakto olduğunu ve yardım çıkıkları
duysa do bunun oğlu olduğuna ihtimal vermez ve herhangi bir girişimde bulunmaz.
T. doha sonra kalabalığın yanına gittiğinde boğularak ölen çocuğun kendi oğlu O
olduğunu görür.
CEVAPLAR
Cevap I - Suçlar
1. A — 6; Yagmo (TCK 148)
Nitelikli hırsızlık suçu (TCK 142/2-b), (B^nin direnmesi üzerine eklenen

kostlo yogmo suçuno dönüşmüştür.
Ğece vokti işlenmesi / cezoyı ortıron n.h. (TCK 149/1-h)
Suçun işlenmesi sırosındo kösten yorolomo suçunun netice sebebiyle ogır-

loşmış halinin gerçekleşmesi / cezoyı ortıron n.h. (TCK 149/2).
2. K + H + E — 6; Kösten öldürme (TCK 81)
Konunumuzdö ötenaziye ilişkin açık bir düzenlemeye yer verilmemiş olup, bu

tür fiiller kösten öldürme suçu kopsomındo cezalandırılacaktır
Kordeşe korşı İşlenmesi ! cezoyı ortıron n.h. (TCK 82/1-d)
(K)'nın kardeşinin ocılonno son vermek omocıylo horeket etmesi cezodo indi
rim yopılmosını gerektiren bir neden değildir. Bu husus sodece tokdiri indirim
nedeni olorok dikkote olınobilir (TCK 62). Acımo duygusuyla horeket edilmişse
digger foiller için de TCK 62 uygulonobilir.
3. C) — B; İhmali davranışla kösten öldürme (TCK 83)
(b)’nin horeketi ihmoli bir horekettir. İhmali hareketle ölüme sebebiyet ver
diğinden. sorumlu tutulabilmesi için gorontör olmosı gerekir. Ö, gerek konuni dü
zenleme ve gerekse sözleşme doloyısıylo, gereken tıbbi müdoholeyi yopmok su
retiyle (6)'nin ölümünü engellemek konusundo gorontör durumundadır.
4. F &: Güveni kötüye kullonmo (TCK 155)
5, S — F; ÂÇ190 İmzonın kötüye kullonılmosı (TCK 209/1)
6. a) T — O; Yordım yükümlülüğünün yerine getirilmemesi (TCK 98)
Oloydo, (T) ihmoli dovronışlo kasten öldürme suçundon (TCK 83) sorumlu tu-
tulomoz. Çünkü (T) gorontörlük durumunu, yani bogulmokta olon çocuğun kendi
çocuğu olduğunu bilmemektedir. (T), garantörlüğü kürem vakıayı, fiili olayı bilmi
yordun. öoloyısıylo hoto söz konusudur.
Ancak, yardım çıkıklarını duymosıno rogmen yardım etmemek suretiyle TCK

98'de düzenlenen yordım yükümlülüğünün yerine getirilmemesi suçunu işlemiştir.
Ölüm neticesinin meydono gelmesi l NSAS (TCK 98/2).
b) T — O. Toksirle öldürme (TCK 85)
T. denizde yüzmekte olon oğluno gerekli dikkati göstermeyerek ölümüne ne

den olmuştur.
Bobo. sudo boğulanın kendi oğlu olduğuna ihtimal vermediği için suçun moddi
unsurunda hotayo düşmüştür. Ancak TCK 30/1 *fiilin icrası sırasındo suçun kanuni
tanımındaki maddi unsurları bilmeyen bir kimse, kösten hareket etmiş olmaz. Bu
hata doloyısıylo taksirli sorumluluk hali saklıdır" demektedir, babanın da somut
oloydo taksiri olduğu için taksirli öldürmeden sorumluluk söz konusu oiocoktır.
Taksirli hareket sonucu neden olunon netice failin kişisel ve ailevi durumu
bakımından artık bir cezoyo hükmedilmesini gereksiz kılocak derecede mogdur
olmosıno yol ûçmışsc ceza verilmez, bilinçli teksir holinde verilecek cezo yarıdan
oltıdo bire kador indirilerek verilir (TCK 22/6).
Oloydo teşebbüs oşomosındo kolon suç yoktur.
2. suç: K — Azmettiren (TCK 38)
H — Foil
E — (biliyorsa) Yardımda Bulunon (TCK 39)
Oloydo H foil konumundodır. Mağdurla orolorındo kardeşlik ilişkisi bulunmo-

moktodtr. Ooloyısıylo sorumluluğu 82'den değil, öldürme suçunun temel şeklini
düzenleyen 81. maddedendir. Azmettirenin ve yardım edenin sorumluluğu işlenen
suço göre belirlendiğinden, her ne kadar K ile B orosındo kardeş ilişkisi vorso do.
sorumluluklorı 81. moddeye göre tespit edilecektir.
bioer görüse oöre ise, bo^ılık prensibi gereğince, bunu bilen diğer ortakla
ra do bu nitelikli hol uygulanacaktır.
1. suç: Nitelikli hırsızlık yoğmayo dönüştüğünden, cezolondırılmoyon önceki

fiil söz konusu olup, sodece yoğmadan dolayı cezo verilecektir.
Yağma, bileşik (mürekkep) suçtur (TCK 42). Cebir (TCK 108) ve hırsızlık
(TCK 141) yağma suçunun unsurunu oluşturmaktodır.
yoğuma suçunun işlenmesi sırasında kasten yaralama suçunun neticesi sebe

biyle ogırlaşmış hallerinin gerçekleşmesi durumunda, oynco kösten yoralamo
suçuno ilişkin hükümler uygulonır (TCK 149/2). Oloydo yoğmo suçunun işlenmesi
sırosındo kasten yoroloma suçunun neticesi sebebiyle ogırlaşmış hollerinden biri
olon mağdurun bitkisel hoyoto girmesine neden olmo (TCK 87/2-a) söz konusu
dur. Ancak oynco kösten yorolomo suçuno ilişkin hükümlerin uygulonobilmesi için
meydono gelen doha ogır netice oçısındon foilin en ozındon taksirle horeket et
mesi gerekir. Oloydo. (B) saldırı nedeniyle ogır yarolonmıştır. Failin meydana
gelen daho ağır netice oçısındon olası kast yohut en ozındon toksirle horeket
ettiği söylenebilir. Bu nedenle foil hem yoğmo suçu hem de neticesi sebebiyle
ağırlaşmış yaralama suçundan sorumlu tutulmalı ve her iki suçtan ötürü oyrı oyrı
cezolondırılmalıdır.
6. suç: a ve b suçları bokımındon fikri içtima söz konusudur. Foil tek fiil ile
farklı suç tiplerini ihlal etmiştir (TCK 44). Fail, daho oğır olon taksirle öldürme
doloyısıylo cezalandırılmalıdır. TCK 22/6 uygulanarak foile (bilinçsiz) taksirle
öldürmeden dolayı ceza verilmediği takdirde. TCK 98 doloyısıylo cezolondırılmo-
lıdır. Ancak bilinçli toksirli öldürmeden doloyı cezo uygulandığı tokdirde ise TCK
98 nedeniyle cezolondırıimo söz konusu olmomohdır.
(F): 4. suç bokımındon hoksız tahrik hükümlerinden (TCK 29) yorarlonomaz.

Çünkü kiroyı zamanında ödememek suretiyle oloyo kendisi sebebiyet vermiş, ilk
haksız hareket kendisinden gelmiştir. Ayrıco ev sahibinin kirayı Ödememesi se
bebiyle evi tahliye etmesini istemesi hoksız bir fiil değildir.
(G): 5. suç bokımındon hoksız tohrik hükümlerinden (TCK 29) yarorlanobile-

ceği düşünülebilir. Çünkü F'nin. evdeki ovize ve kombiyi söküp sotmosı nedeniyle
güveni kötüye kullonmo suçunu işlemesi hoksız bir fiil oluşturur. Büroda suçun
mağdurunun komu mu yokso ilgili kişi mi olduğu sorusu gündeme gelmektedir. Bu
rada TCK 209/1 oçısındon mağduru kamu deçpl. gerçek kişi kabul etmek gerekir ki
bu takdirde de hoksız tahrik hükümleri uygulonobilir.
OLAY 37
{Seli
Çerf Fa^h Suç, Doğrvtian Kast, Olası Kast, fçttralı (Asuettıfma), Suç. Basu^ Yoluy/a
If/etKû SuBar. Şabs) CesasıBık Ha^ı. Hahfun K^faıvlması, Cest’andml/nayai^ So^fafn Fal
X kentinde meydana gelen sel felaketi üzerine V bernegi gerekli resmi izin
leri alarak vatandaşlardan pora topiomaya boşlor. Maddi sıkıntı içinde olan der
nek çalışanı A. topladığı paraların bir kısmını derneğe göndermediği gibi şahsi
işleri için kullanır, bernek üyesi B. durumdan istifade ile A'yo 5.000 TL vermez
ise onu polise ihbar edeceğini söyler. Bunun üzerine korkuya kopılon A. kiracısı K
tarafındon verilen imzalı boş kağıdı belirtilen tutorı da yazarak B lehine borç
senedi haline getirir ve B'ye verir.
S. internetteki web sitesinde satanist yozılar yayınlamakta, tek çarenin

kendini şeytana kurban etmek olduğûnu söylemektedir. S'nin web sitesine giren
ve içinde bulunduğu ruhsol bunalım nedeniyle yazılardan etkilenen T intihar eder
ve ölür. Bunun üzerine gozeteci &. köşesinde 5 hakkında "ruh hastası sotonistin
caniliği" başlıklı bir yazı yayınlar. Savcılık tarafından oğlu S hokkındo soruşturma
boşlatılan C ise, yurtdışından tatile gelen arkadaşı N'ye durumu anlatır ve N’den
oûnu yurtdışıno götürmesi ve saklamasını ister. N, Cnin bu isteğini yerine geti
rir.
İşadamı İ'nin evinde bekçilik yapan b, ev sakinlerinin seyahatte olmasından

yororlanarak evdeki tarihi bir tabloyu almaya karar verir, b bir gece eve girer,
tabloyu olır ve antikacı E'ye satar. D, oyrıca durumun ortaya çıkmaması için or-
kodoşı ressam R'ye tablonun kopyosını yaptırır ve duvara asar. Seyahotten dönen
ve tablonun sahte olduğunun farkına varan î, durumu polise bildirir, b, alınan
ifadesinde işten yeni ayrılan hizmetçi H'nin tabloyu aldığını söyler.
CEVAPLAR
Cevap I - Suçlar
1. A — y Derneği; Güveni kötüye kullcmmo (TCK 155)
2. B - A; Şontoj (TCK 107)
3. A — K; Açı^ imzanın kötüye kullanılması (TCK 209/1)
4. S -« T; İntiharo yönlendirme (TCK 84/3)
Boşkalarının intihara alenen teşvik edilmesi ayrı bir suç olarak tanımlanmıştır.
Bu suçun oluşabilmesi için belli bir kişinin muhotop alınması gerekmemektedir.
Aleniyet için aronon temel ölçüt, fiilin gerçekleştiği koşullar itibarı ile birden fazla
kişi tarafındcm algılanabilir olmasıdır. 5237 sayılı TCK'nın ilk düzenleme şeklinde
fiilin basın ve yayın yolu ile (İnternet) işlenmesi bu suçun nitelikli şekli olarak
düzenlenmiş iken (TCK 84/3/c. 2). 29.06.2005 tarih ve 5377 sayılı Kanun'un 10.
moddesi ile söz konusu hüküm madde metninden çıkarılmıştır.
S. G - S; Hokaret (TCK 125)
Alenen işlenmesi ! cezayı artıran n.h. (TCK 125/4)
6. C + N — Kamu; Suçluyu kayırma (TCK 283)
7. a. D i; Konut dokunulmazlığını ihlol (TCK 116)
Gece vakti işlenmesi / cezayı artıran n.h. (TCK 116/4).
b. O — î. Hırsızlık (TCK 141)
Gece vakti işlenmesi / cezayı artıran n.h. (TCK 143)
Bina içinde işlenmesi / cezayı artıran n.h. (TCK 142/2-h)
8. E —> Kûmu; Suç eşyasının satın alınması veya kabul edilmesi (TCK 165)
Suç eşyosını satın almak suçu, failli suf türü olon kar’^ıleçma (talakı)
suçudur. Bir torofto suç eşyasını satan (D) diğer tarafta ise satın alan (E) var
dır. Ancak (0) aynı zamondo eşyanın elde edildiği hırsızlık suçunu işleyen kişidir.
Kişi, hırsızlık suçunu işledikten sonro çaldığı eşyayı bir başkasına satması dolayı
sıyla ayrıca cezolondırılmaz (ecsalandıi'ilmayan sanraki fiH). Çok failli suçlarda
işlenen suç dolayısıyla foillerden birinin cezalandırılmaması, diğer fail(ler)in
cezalandırılması üzerinde bir etki dogurmoz.
Suç; doğrudan kostlo (kişinin satın aldığı eşyanın suçtan elde edildiğini bil
mesi) işlenebileceği ğibi, olası kostlo do işlenebilir. (E), tablonun suçtan elde edil
diğini biliyor veya mesleği icabı ve içinde bulunduğu koşulior itibarı ile suçtan elde
edildiğini bilebilecek durumda ise suç oluşur. Aksi halde, yani (E)'nin kastı tespit
edilemezse suç oluşmoz. Oloydo (E), tablonun suçton elde edildiğini bilebilecek
durumdadır.
& oçısından, malın satılması oynı zamanda bir şohsi cezosıziık sebebidir.
9. £> ♦ ft -» Komu; Suç delillerini yok etme, ğizleme veya değiştirme (TCK
281).
10. b — Kamu; İftira (TCK 267). Belirli bir kişi söz konusu olduğundan ifti
ra suçu oluşmuştur.
Cevap H ' Teşebbüs
Oloydo teşebbüs aşomosındo kalan suç yoktur.
Cevap izi * Zştirok
6. suç: C — Azmettiren (TCK 38)
N- Fail
9. suç: b — Azmettiren (TCK 38) (TCK 281/1 dolayısıyla cezolondınlmoz).
ft — (biliyorsa) Fail
Cevop ZV * içtimo
7. suçta hırsızlık suçu bokımındon kanunun ifadesi oçık olmomokio beraber,

bileşik suç düşünülebilir. Buna karşılık, kanunun ifadesinin açık olmadığı, büroda
bileşik suç hükümlerinin uyğulonmoyacoği ve failin konut dokunulmoziiğinı ihlal
suçundon oyrıca cezolondırılacoği do söylenebilir. Buğün için 5560 s. k. ile ekle
nen TCK 142/4 hükmü karşısındo bileşik suç hükümlerinin uyğuionmayacoği, foilin
her iki suçtan ayrı ayrı cezalandınlocoği onloşılmaktodır.
(6vap V * Faillerin Sorumluluğu
6. suç: Şahsi cezosıziık nedeni söz konusudur. Suçluyu kayırma suçunun

üstsoy tarafından işlenmesi şohsi cezosıziık nedeni oluşturmaktadır (TCK
283/3). Oloydo C. S'nin babasıdır. C. suçluyu koyırmo suçundan sorumlu tutulma-
yocoktır. Ancak söz konusu şahsi cezosıziık nedeninden diğer suç ortoği yororla-
nomoz.
9. suç bokımındon $ohsi cezasızlık nedeni söz konusudur. Suç delillerini yok
etme, gizleme veyo değiştirme suçunun temel suçu işleyen veya işlenişine iştirok
eden kişi torafındon işlenmesi şohsi cezasızlık nedeni oluşturmoktodır (TCK
281/1. 2. cümle). Oloydo (0), oynı zomondo hırsızlık suçunun failidir. (O) ayrıca
suç delillerini yok etme, gizleme veyo değiştirme suçundan sorumlu tutulmaya
caktır. Ancak söz konusu şohsi cezosızlık nedeninden diğer suç ortağı (R) yoror-
lonomoz.
(d): 5. suç bokımındon haber verme hokkı (TCK 26/1) hukuko uy9uniuk ne
deninden yororlcnomoz. Çünkü olay ile kullanılan ifodeler orasında fikri bir bağ
lantı yoktur. Koldı ki. haber verme hokkı. bu şekilde ifodeler kullanma hakkını
kimseye vermez.
OLAY 38
(Evlilik Dışı İlişki)
Kcaufat: t^cesı Su^. Ga» Kast. Kast. Hedefte S^ma.

^ç. Teşebbüs. Saf ftmd' Suç. fşttfof (Aonettıfine). Biloidı Tdsif. Şüfdieden Sa<nk Yaraıfa-
w jSfs, İçtima. Tehhle-Zaıar Suçu. Halsiz Tafınl. Bıvnşsız Teşebbüs
A, B ile olan evlilik dışı ilişkisinden hamile kaldığını B'ye söyler. Fakat B so
rumluluğu üzerine alatnayacoğını söyleyerek A'yı o halde terk eder. A. çocuğu (Ç)
doğurur doğurmaz soğuk bir kış günü cami avlusuna bırakır ve uzaklaşır. Ç. oşırı
soğukton donarak ölür. Kız kordeşinin erkeklerle düşüp kolktığı haberini olan ö.
babası F’nin telkini üzerine namusunu temizlemek üzere A nın evine gider ve A’yı
e ile birlikte yoîoktû yokolor. D, silahı ile A'yo ateş ederse de kurşun yanında
bulunan E'nin koluna isabet eder. Hastaneye kaldırılan E. hastanede çıkan yangın
sonucu ölür.
M ve N, bir gece vakti gozinodo eğlendikten sonra içkili vaziyette iken yola
çıkorlar. M ye, N'nin her ikisi de sıra ile direksiyona geçerler. Sobah uyandıkla
rında televizyon hoberlerindeki görüntülerden Cye çarparok ölümüne sebebiyet
verdiklerini öğrenirler. Ancak çarpmonın M. ye N'den hangisinin direksiyondo iken
gerçekleştiği anloşılamoz. Cnin dul kalan karısı K ise. on iki haftalık hamile oldu-
gu inancı ile doktor H’nin muayenehanesine gider ve çocuğu tek boşına büyüte-
meyecegini söyleyerek aldırmak istediğini belirtir. K'yı muayene eden H, K’nın
hamile olmadığını onlamosma rağmen alacoğı parayı düşünerek çocuğu alabilece
ğini belirtir. Tıbbi müdohale sırasında K'nın konaması durduruiamoz ye hoyati
tehlike atlatır.
CEVAPLAR
Cevap I - Suçlar
1. 6 — A; Aile hukukundan kaynaklonon yükümlülüğün ihlali (TCK 233/2)
Bunun için B'nin A ile sürekli birlikte yaşoması ve A'nın kendisinden homile
kaldığını bilmesi gerekir. Bu suç olası kastla işlenemez.
2. A — Ç: Kasten öldürme (TCK 81)
A soğuk bir kış günü çocuğunu terk ederken donarok ölmesi ihtimalini de ön
gördüğünden doğrudan olmoso bile, olosı kastla öldürmekten sorumludur (TCK
81. 21/2>.
Altsoya karşı İşlenmesi / cezayı artıran n.h. (TCK 82/1-d).
3.0— A; Konut dokunulmozlıgını ihlal (ayrı evde oturuyorsa) (TCK 116)
4. £> + F — A; Kösten öldürme (TCK 81)
Oogrudon kast söz konusudur.
Altsoyo f kardeşe karşı işlenmesi / cezayı artıran n.h. (TCK 82/1-d).
Töre saikiyle işlenmesi / cezayı artıran n.h. (TCK 82/1-j). Ancak bu hükmün
uygulonobilmesi için somut oloydo haksız tohrikin (TCK 29) koşullarının bulun
maması gerekir. Oloydo töre saiki uygulanır.
S. D + F — E; Kösten yaralama (TCK 86)
Kasten yaroloma suçunun olosı kostlo işlendiği söylenebilir (TCK 21/2). Olası
kostı netice belirler. Bu nedenle kasten yaralama suçu oluşmuştur. Olayda. Atf-
defte sapma söz konusudur.
(E) hostonede çıkan yangın sonucu ölmüştür. Fail korunan hukuki yarar açı
sından bir tehlike yorotmoklo birlikte, degan netice bu tehlikenin bir etkisi ola
rak değil, tehlike ile tesadüfen bağlantı içinde meydana geldiğinden yüklenebilir-
lik ortadon kalkmıştır. Büroda bir tehlikenin gerçekleştirilmemesi nedeniyle
fiilin objektif isnat edilebilirliği söz konusu değildir. Ooloyısıylo hastanede yan
gın çıkması sonucu (E)'nin ölümünden (O) ve (F) sorumlu tutulamaz (Atipik olarok
ortaya çıkon başka bir olayın neden olduğu neticeden foilin sorumlu tutulması
düşünülemez).
6. M. N — Kamu; Trof ik güvenliğini tehlikeye sokma (TCK 179/3).
7. M. N — C; Olası kostlo öldürme (TCK 81) / bilinçli taksirle öldürme (TCK 85).
Ancok (C)'nin ölümün (M) ve (N)’den hangisi direksiyonda iken gerçekleştiği

tespit edilememiştir. Faillerden her biri neticeyi gerçekleştirmiş olabilecek gibi,
gerçekleştirmemiş de olobilir. Bu itiborlo. gerçekleştirmemiş olabilecekleri ihti
malinden hareket etmek gerekir. Böyle bir durumda "çüpheden sanık yananlenıı
*
(in dubia pra rea)" ilkesi gereğince hiç kimsenin kasten öldürme suçundan dolayı
ceza hukuku açısından sorumluluğuna gidilemez. Olası kostto teşebbüs söz konu
su olomoz. Toksirde de teşebbüs olmaz.
8. a) H — K; Kasten yoralama (TCK 86)
Kasten yaralama fiili, mağdurun (K) yaşamını tehlikeye sokan bir duruma ne
den olmuştur ! artıron n.h. (TCK 87/1-d).
Olayda çocuk düşürtme suçu (TCK 99/2) oluşmaz. İşlenmek istenen suç açı
sından konu mevcut değil ise, içlenemez suç vordır. İşlenemez suç kovramı.
oraçların elverişsiz olması veya suçun konusunun bulunmaması nedeniyle İşlene
meyen suçlar için kulionıldıgı gibi, yalnız konunun olmaması nedeniyle İşlenemeyen
suçlar için de ifade edilmektedir. İşlenemez suçun yalnız konu yokluğunda söz
konusu olduğunu belirtenlere göre, icro edilen fiilin neticenin meydana gelmesi
bakımından elverişsiz olmosı ile, suç konusunun yokluğu Koli birbirine korıştırıl-
momolıdır. Suç konusunun yokluğu durumunda işlenemez suçtan; icra edilen fiilin
neticenin meydana gelmesi bokımındon elverişsiz olması durumunda ise elverişsiz
teşebbüsten söz edilir. Olayda (K) gerçekte hamile değildir. Suçun maddi konu
sunun bulunmaması nedeniyle neticenin meydona gelmesine imkon yoktur, dolayı
sıyla işlenemez suç vardır. Failin o ana kadar gerçekleştirdiği hareketlerin ba
ğımsız bir suç tipini oluşturup oluşturmadığı araştırılmalıdır. Buna göre H sadece
kasten yaralama suçundan sorumlu tutulacaktır.
b) H - K; Oolandıncıhk (TCK 157)
Mesleğe duyulem inancın kötüye kullanılması / cezoyı ortıran n.h. (TCK

158/1-i)
4. vc S. suç: Bir oörüse oöre. icra hareketlerine boşlanmış ve fakat kur

şun (4)70 değil hedefte sapma sonucu Eye isabet etmiştir. Bu nedenle kösten
öldürme suçu teşebbüs aşamasında kalmıştır (TCK 35). 5. suç bokımındon da
olası kastı neticenin belirlemesi nedeniyle teşebbüs hükümleri uygulonomoz.
biger görüse göre burada hedefte sapma vordır ve tek suç söz konusu ola-
coktır. bu do tamamlanmış bulunon E'nin kösten öldürülmesi suçudur.
Cevap izi • iştirok
4 ve S. suç: F— Azmettiren (TCK 38)
b Fail
TCK 38/2 gereğince üstsoy ve altsoy ilişkisinden doğan nüfuz kullanılmak

suretiyle azmettirme söz konusu olduğundan. F’nin cezosı artırılacaktır.
Töre soikinden bütün failler sorumludur.
Altsoy, kardeş ilişkisi açısındon ise. F, b’nin fiilinden sorumludur. TCK 38/1
gereğince azmettirenin cezası işlenen suça göre belirlenecektir.
Nitelikli halin sirayeti bakımından F, TCK 40/1 gereğince işlenen suçun nite
likli holinden sorumludur.
6. suç: Burado iştirak durumu söz konusu değildir, zira iştirak irodesi yok
tur. Her biri müstakil faildir.
Cevap ZV • Suçların Zçtimeı
4 ve S. suç: Birinci görüse göre, hedefte sepme{^zV. neticeli sapma) söz

konusudur. Fiil tek olduğu (fiil sayısının tespitinde horeketi esas olan görüş) ve
farklı suç tipleri (kasten öldürme ve kasten yaralama) ihlal edildiği için fikri
içtima hükümleri uyguianocak ve failler en ogır cezayı gerektiren suçton sorumlu
tutulacaklarsa da (TCK 44), TCK 43 ve 44 orasında çelişkiye neden olmamak için,
gerçek içtima hükümleri uygulcmması gerekmekle beraber cezolor açısından kı-
yos yopılomoz ve TCK 61/son hükmü nedeniyle buno ilişkin düzenlemenin konunda
oçıkço yapılması lüzumludur.
İkinci görüse oöre. gerçekleşen tek suçtan dolayı sorumluluk söz konusu
olur, fikri içtima hükümlerinin uygulanmosına gerek bulunmamaktadır. Bu da kas
ten öldürmeye teşebbüs suçudur.
6 ve 7. suç; Bir oörüse göre, burada görünüşte içtima kuralları gereğince

tehlike suçu olon trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçundan ötürü ayrıco ceza
verilmez. Sadece meydana gelen zoror suçu olan öldürme suçundon dolayı ceza
verilecektir. İkinci oörüse oöre. aynı sonuç fikri içtimo kuralları uygulanarak söz
konusu olacaktır.
OLAY 39
{TavuMarl
Çcrf Mı Sue. Doğıvtlaıy Kast. Oİ4sı Kast. Te^biis. fêêtnez Suç, Zıôt/eıne Suç. Ceza-
landnlmayaa Scûfoii Fid, IfMals (Müfteri Foıtldı. yordun Eıme). Sdefd Suç. Hoksz Tafuti.
Saf Şimali Suç, Hedefte Sapma
A ve B bir gece köyde tavuk besleyen köylülerin kümeslerinde besledikleri

tavukları alır ve kasabada tavuk ticareti yapan Tyc piyasa değerinin çok altında
bir fiyatla satarlar. A ve B daha sonra pazaryerine giderler. A alış-veri$ yap-
mokta olon Cnin konuşmak suretiyle dikkotini dağıtırken B. Cnin çantasındoki
içinde paro bulunan cüzdanı fark ettirmeden alıp kaçar. A. doha sonra B'nin ya
nında bulunan iki adet Reşat altınını bakmak için ister. B altınları verdiğinde A.
B'nin bir anlık dalgınlıgındon istifade ile daho önce yonındo getirdiği sahte
reşotlorla gerçek oltınlon değiştirir ye, sahte oltınlorı B'ye verir.
0. E, F ve G bir gece arkadaşları H’nin gazinosunda toplonırlar ve kumar oy-

nomaya başlarlar. Kumar düşkünü olan 0 tüm porosını oyunda koybettigi gibi
dede yodigon saati geri olmak için silohını c'ye doğrultarak soati vermediği tok-
dirde onu öldüreceğini söyler. Bunun üzerine E soati yere otorok kırar. Sinirlenen
b, silahını E'ye doğru oteşler ve fakat kurşun araya giren F’ye isabet ederek
ölümüne neden olur.
K ve L sahte olarak ürettikleri 100.000 Euroyu döviz bürosuno götürür ve

Türk parasına çevirirler. Oöviz bürosu sohibi M paraların sahte olduğunu anla
maz. M. daho sonro poraların sahte olduğunun farkıno varır ise de bunları teda
vüle koyar. K ve L ise elde ettikleri Türk porosının yapılacak olası bir incelemede
meşru yolla elde edildiği konusundo kanoot uyandırmak maksodıylo sahibi olduk-
lorı lokantanın gelirlerine kozonç olarok gösterip ekler ve vergisini de öderler.
Vergi denetmeni V ise, yaptığı inceleme sonucu durumun farkına vormosıno rag
men yetkili makamlara herhongi bir bildirimde buiunmoz.
CEVAPLAR
Cevap I - Suçlar
1. A + B — Köylüler; Hırsızlık (TCK 141)
Küçükbaş hayvan hokkındo işlenmesi / cezayı artıran n.h. (TCK 142/2-9)
Ğece vakti işlenmesi ! cezayı ortıron n.h. (TCK 143)
2. T — Kamu; Suç eşyasının sotın olınması veya kabul edilmesi (TCK 165)
Suç; dogrudon kostlo (kişinin sotın oldıgı eşyonın suçtan elde edildiğini bilme
si) işlenebileceği gibi, olosı kostlo do işlenebilir. Eşyanın satış bedelinin piyoso
rayiçlerinin oltındo olması vs. eşyonın hoksız yoliorlo elde edildiğine doir emorele-
rin mevcut olmosıno rağmen menşei hokkındo bir araştırma yapılmodon satın olın-
mosi halinde foilin alası kasô^ (TCK 21/2) horeket ettiği söylenebilir.
Suç eşyosını satın olmak suçu, çek failli suf türü olon kar^ılofma (telaki)
suçudur. Bir tarafta suç eşyasını satan (A) (B) diğer tarafta ise sotın olan (T)
vardır. Ancok (A) ve (B) oynı zomondo eşyonın elde edildiği hırsızlık suçunu işle
yen kişilerdir. Kişi, hırsızlık suçunu işledikten sonro çaldığı eşyoyı sotmosı dola-
yısrylo oynco cezolondınlmoz (eesalandırılmayan sanraki fiU). Çok failli suçlordo
işlenen suç doloyısıylo foillerden birinin cezolondınlmoması, diğer fail(ler)in
cezolondırılması üzerinde bir etki dogurmoz.
A ve B oçısındon malın satılmosı oynı zomondo bir şohsi cezosıziık sebebidir.
3. A + B - C; Hırsızlık (TCK 141)
Suçun özel beceriyle işlenmesi / cezoyı artıran n.h. (TCK 142/2-b)
4. A — B; öolondırıcılık (TCK 157). Boşta molı olmak için hile kullandığından

eylem dolandırıcılıktır.
S. H Kamu; Kumar oynanması için yer ve imkân soglomo (TCK 228). Kumar
oynamak ise bir kabahattir (Kobohotler Kanunu 34).
6. 0 - E; yogma (TCK 148)
Silahla işlenmesi / cezayı ortıron n.h. (TCK 149/1-a)
İşyerinde işlenmesi / cezayı ortıron n.h. (TCK 149/1-d).
7. E — b; Molo zarar verme (TCK 151)

252 Ceza Hukuku Ratik Çaljşmaian
Ancok suç oluşmaz. Çünkü mola zarar verme suçunun oluşabilmesi için suç
konusu eşyonın bir başkasına ait olmosı gerekir. (E) sooti her ne kadar kumarda
kozonmış ise de soot artık (E)'ye aittir.
8. a) & — E. Kasten öldürme (TCK 81)
b) b — F; Kösten öldürme / olosı kast (TCK 81) / Taksirle öldürme de düşü

nülebilir (TCK 85)
Olayda kurşun oraya giren (F)'ye isabet etmiştir. Hedefte sapma söz konusudur.
9. K + L — Kamu; Parada sahtecilik (TCK 197/1)
10. M-< Kamu; Porada sahtecilik (TCK 197/3)
11. K + L — Komu; Suçtan kaynokkman malvarlığı değerlerini aklomo (TCK 282)
12. V Komu. Komu görevlisinin suçu bildirmemesi (TCK 279/1)
Mohsus (özgü) suç niteliği toşımoktodır. İhmal suretiyle işlenen bir suçtur
(saf ihmali suç).
6. suç: Yogmo suçundo teşebbüs de^rlendirilebiiir. b sooti geri almak için si
lah çekerek öldüreceğini söylemekle icra horeketlerine başlamış ve teşebbüs safha
sına girmiştir, E’nin saati yere otorok kırmosıyla foilin elinde olmoyon bir nedenle suç
tomomlonomomıştır. Bu nedenle yağma suçu teşebbüs aşamasında kolmıştır. sonra
dan konunun ortadan kalkması işlenemez suç olarak düşünülemez, zira suçun konusu
icra hareketleri boşladıkton sonra ortadan kalkmıştır. Bunu failin elinde olmayan bir
nedenle s uçun tamamlonamoması olarok değerlendirmek daha doğru olocoktır.
8. suç: o'daki (E)'ye karşı işlenmek istenen kasten öldürme suçu icra hare
ketlerinin tamomlonması ve fokot hedefte sapma sonucu ölüm neticesinin ger
çekleşmemesi nedeniyle teşebbüs oşamosındo kolmıştır (TCK 35). Bir diğer gö
rüse oöre ise. burado teşebbüs söz konusu olmayıp, Fye yönelik tamamlanmış
kösten öldürme suçu gerçekleşmiştir.
Cevap IS - iştirak
1. suç: A + B — Müşterek Fail (TCK 37)
3. suç; A + B -» Müşterek Fail (TCK 37). İkisi de suçun işlenişi üzerinde

fonksiyonel hakimiyet kurmuşlordır.
9 ve 11. suç: K + L — Müşterek Fail (TCK 37). Fiilin işlenişi üzerinde fonk
siyonel hâkimiyet kurmuşlordır.
1. suç: Zincirleme suç hükümleri uygulonomoz. Çünkü hem farklı kimilere korşı
işlenmiştir (TCK 43/1) hem de değişik kişilere korşı işlenmiş olsa dahi birden fozlo
kümese girildiği için fiil tekliği söz konusu değildir (TCK 43/2). Her bir kişiye ait
kümesteki hırsızlık bogimsız bir suç olmo özelliğini korur. Kümesine girilen kişi soyı-
sınco hırsızlık suçu vardır ve faillere her suçtan dolayı ayrı ayrı ceza verilmelidir.
6. suç: Yagmo. bileşik (mürekkep) suçtur (TCK 42). Tehdit (TCK 106) yag
mo suçunun unsurunu oluşturmaktadır. Oloydo (C>)’nin silahını (E)'ye dogrultorok
saati vermediği takdirde onu öldüreceğini söylemesi (E)'nin hayatına yönelik bir
tehdit oluşturmoktadır.
İşyerinde işlenmesi nitelikli holdir. Konut dokunulmazlığını ihlol suçundan

ötürü ayrıca ceza verilmez, zira bileşik suç söz konusudur. Yağmanın işyerinde
işlenmesi nitelikli hol olarak düzenlenmiştir.
8. suç: Hedefte sapma (tek neticeli sopmo) söz konusudur. Fiil tek olduğu
(fiil sayısının tespitinde hareketi esos olan görüş) ve farklı suç tipleri (teşebbüs
oşamasında kalan kasten öldürme ve taksirle öldürme) ihlal edildiği için fikri
içtima hükümleri uygulanacak ve fail en ogır cezoyı gerektiren suçtan sorumlu
tutulacaktır (TCK 44).
İûl löre ise. tek suç vardır ve bu suç tamamlanmış Fnin kasten
öldürülmesi suçudur.
9. suç; Parada sahtecilik TCK 197/î'de düzenleniş şekli itibarı ile seçimlik
hareketli bir suçtur. (K) ve (L) hem sohte Euro'ları üretmişler hem de döviz büro
sunda Türk porosıno çevirmek suretiyle tedavüle sokmuşlardır. Seçimlik hareketli
suçiorda suçun yasal tanımında belirtilen hareketlerden yalnızca birinin yapılmosı
suçun oluşması için yeterlidir. Oiger taraftan suçun yasal tanımında belirtilen ha
reketlerden birkaçının yahut hepsinin yapılması birden fazla suçun oluşmasına
sebebiyet vermez, tek bir suç oluşur. Çünkü kanun koyucu seçimlik hareketlerden
bir kaçının gerçekleştirilmesini de tek fiil olarak kobul etmektedir. Suçun konuni
tanımı birden fozlo horeketin hepsi gerçekleştirilmiş olsa bile tek hareket olarak
kobul etmektedir. Büroda tipik horeket tekliği söz konusudur. Bu nedenle olayda
(K) ve (L) bir tek porado sahtecilik suçundan sorumlu tutulacoklordır.
(ö): 8. suçto haksız tahrik hükümlerinden (TCK 29) yororlancmoz. Çünkü

(E)'nin haksız olorak nitelendirilebilecek bir dovronışı söz konusu değildir.
2Sd Ceza Hukuku Ratik Çalişmalan
OLAY 40
{Silah ve Şaka)
Kctıuf^: Taksıi', Olm Kast. Ga<antcfscf tvn^t Suç. fftıfok. Içt>ma
A. polis olon bobosı P'nin moso üzerinde oçıkto bıraktığı silahı birkaç kez
tecrübe etmiş ve silahın patlamadığı konaatine vararak "nasıl olsa patlamıyor"
düşüncesi ile şaka yapmak için kordeşi K'yı isobet olarak tetiğe basmış, bu defa
oteş alan silahtan çıkan tek kurşun K'ya isabet ederek ölümüne neden olmuştur.
Aynı fırında çalışan M, ara vermede gittikleri kohvehanede iken ısınmok

üzere fırına dönen Nyi görünce şoka yopıp korkutmak omocıylo çalışma ve stop
düğmelerine aynı onda basarak fırını çohjtınr. Fakat M, N’nin elinden sıçrayan
kanı görmesi üzerine N'yi öldü zonnederek. fırın kapağını o andaki heyecanı ile
açmadan oloy yerinden uzaklaşır ve kohvehaneye giderek iki soot oyun oynar. N
ise havasızlıktan ölür (CSK. 9.4.1990.1-60/108. YKO Temmuz 1990. s. 1066 vd.).
Kamyon şoförü Ş. otomobil kullanmada tecrübesi olduğunu bildiği ve fokot

ehliyeti bulunmoyon orkodaşı ft'nin "kamyonu biraz da ben kullanayım" diye rica
etmesi üzerine kamyonun yönetimini R'ye bırakır. R'nin direksiyon hâkimiyetini
kaybettiği komyon şarampole yuvorlanır. Kamyonda bulunan V ve Y ölürken Z
yorolonır (CSK. 21.2.1983. 9-561/68).
CEVAPLAR
Cevap I - Suçlar
1. ftirinci İhtimal: A — K; Taksirle öldürme (TCK 85)
A, srlahın tetiğini çekerken silahto mermi olduğunu bilmiyor ve bo$ olduğunu

zonnettiği silahı K'yo yönelterek şaka yopmok amacıyla tetiği çekiyor ise; taksir
le öldürme (TCK 85) suçunun oluştuğunu kobul etmek ğerekir. Çünkü A silahın
dolu olup olmadığını kontrol etmek hususundaki objektif özen yükümlülüğünü ihlal
etmiştir. Bilinçli taksir.
İkinci İhtimol: A — K; Kasten öldürme (TCK 81)
A silahta mermi olduğunu biliyor ve silahın tetiğini birkaç defa çektiği holde
silohın ateş olmadığını görerek şoka yapmak amacıyla K'yo yöneltiyor ve tetiği
çekiyor iê olosı (muhtemel) kastla işlenen öldürme suçunun (TCK 81, 21/2) vor-
lıgını kabul etmek gerekir. Çünkü A'nın her ne kadar silahın oteş olmadığı husu
sunda bir tecrübeye ulaştığı iddio edilse dahi A silahta mermi olduğunu biliyor
dur ve silahın ateş alıp olmoyacogı konusundo da emin değildir. Burada artık ob
jektif özen yükümlülüğünün ihlolinden. doloyısıylo taksirden söz etmek mümkün
değildir. A, bu ihtimolde artık olası kostlo hareket etmiştir.
2. P -» K; Taksirle öldürme (TCK 85). Masa üzerinde dolu vaziyette açıkta

siloh bırakmosı dolayısıyla taksiri vardır. Bilinçli toksir.
Taksirli hareket sonucu neden olunan netice failin kişisel ve ailevi durumu
bakımından artık bir cezoyo hükmedilmesini gereksiz kılacak derecede mağdur
olmosına yol oçmışso ceza verilmez; bilinçli teksir halinde verilecek ceza yarıdan
altıdo bire kador indirilebilir (TCK 22/6).
3. a) M — N; Taksirle yarolama (TCK 89)
b) M. — N; İhmali davranışla kasten öldürme (TCK 83)
Önceden gerçekleştirdiği davranışının başkalarının hayatı ile ilgili olorak

tehlikeli bir durum oluşturması (^zye/^n tehh'Mi «yltm n«^«niyl« nttis«yi
önleme yûkiknlölögö. TCK 83/2-b). Taksirle yaralama suçunu işleyen kişi, yarala
nan kişinin tedavi edilmesini sabama hususunda bir yükümlülük oltındodır. Bu
yükümlülüğün yerine getirilmemesi sonucunda kişinin ölmesi halinde, meydana
gelen ölüm neticesinden taksirle yarolama suçunu işleyen kişi sorumlu tutulur.
Olayda olası kast (TCK 21/2) söz konusudur. Kasten öldürme suçunun olası (muh
temel) kastla işlendi^ni kabul etmek gerekir. M; N ile aynı fırında çalışon. fırının
25$ Ceza Hukuku Ratik Çalişmaiân
Özelliklerini iyi bilen bir kimsedir, bolayısıylo M, M'nin kopalı kalması holinde
havasızlıktan öleceğini bilmektedir. M’nin elinden sıçrayan kanı görmesi üzerine
öldü zonnederek olay yerinden uzokio$ması da oloğan hayat tecrübesine uygun
değildir. Aksi halde elinden kan sıçrayan herkesin öldüğünün kabul edilmesinin
haklı görülmesi gibi anlamsız bir sonuca ulaşılmış olur. Bu nedenle M'nin bu konudo-
ki yanılgısı önemli değildir. M olay nedeniyle heyecana kopılorak oradon uzakla$mı$
ve fakat kahvehanede iki saat oyun oynamıştır. Bu nedenle "ne olurso olsun"
düşüncesi ile horeket ettiği düşünülebilir.
4. a) Ş, ft - V + y; Taksirle öldürme (TCK 85)
b) Ş, ft — Z; Toksirlcyoralamo (TCK 89)
Gözetim garantörlüğü belli tehlike kaynaklarına sahip olma konusundoki ga

rantörlüktür. Başka bir ifade ile bu garantörlük, hakimiyeti altında bulundurduğu
tehlike kaynağının boşkolarıno, üçüncü kişilere ait hukuki değerlerin ihlal edilme
sinin önlenmesi yükümlülüğünü ifode etmektedir
*^. Gözetim gorontörü olan oroç
sahibinin sorumluluğu, örneğin, aracı kullanma yeterliliğine sahip olmayan yo da
oroç kullonmo bilgisi olmayon kişilerin aracı kullanmasını engelleme yükümlülü
*".
ğünden doğmaktadır Ancak Yorgıtoy bazı karorlorındo aracını ehliyetsiz kişile
re bırakan şahsın cezo hukuku yükümlülüğünü kabul etmemekte, bozı korarlorın-
.
do kabul etmektedir
**
Oloydo, ($) Trafik Kanunu na göre oroba kullanması yasak olcm (R)'ye orobo-
nın yönetimini bırakmıştır ve bunun tehlikelere yol oçobileceğini bilmektedir. Bu
nedenle, (ft)'nin davranışının (Ş)'nin fiili ile netice arosındoki nedensellik boğını
kestiği söylenemez. Önceki taksirli hareketle (Ş) netice orasındaki nedensellik
bağı kesilmiş değildir. Taksirli hareketin bir başkosının taksirli hareketi ile bir
leşmesi halinde, herkes kendi toksirli fiilinden dolayı kusuru oranında sorumlu
tutulur.
Bunun dışında, TCK 179/2'de düzenlenen trofik güvenliğini tehlikeye sokma

suçunun oluşabileceği düşünülebilir ise de orocın sevk ve idaresinin soit trafik
düzenine aykırılığı bu suça sebebiyet vermez. Bu suçun oluşobilmesi için, aracın
trofik düzenine aykırı olorok ve ayrıca başkalarının hayatı, sağlığı veya molvarlığı
oçısından tehlikeli olabilecek şekilde kullomlmosı gerekir.
Bkz. Koca/Üzülırtez. Genel Hükümler. 7 Baskı, s. 376: Akbulut. Ksbahat 2. B^kı. s 294.
Akbulut. Kabahat 2. Baskı, s 294: Akbulut. Genel Hükümler, s. 230.

Bkz. Akbulut. Kabahat. 2 Baskı, s. 294. dpn. 936: Akbulut. Genel Hükümler, s. 230. dpn. 307.
Oloydo teşebbüs aşomosındo kolon suç yoktur.
1 ve 2. suç: İştirak hükümleri sodece kasten işlenen suçlar bokımındon uy-

gulonobilir. Kösten işlenen suçlora taksirli dovronışlo iştirak olmaz. P gerçekle
şen ölüm neticesinden kendi kusuru oranında sorumlu tutulocoktır.
4. suç: Taksirle işlenen suçlarda İştirak hükümleri uygulonmoz. Her bir fail
kusuruna göre oyrı oyrı belirlenir (TCK 22/5).
9. suç: Burado ilk suç taksirle, İkincisi ise kasten işlenmektedir. Bu bakımdan
öğretide iki görüş savunulmaktadır.
İlk oörüse oöre. cezolondırmo sadece 83. moddeden olacaktır. Buno göre,
sonrodon gerçekleşen kosto doyonon suç tomomlonmışso foil sadece kasten iş
lenmiş suçton sorumlu olocok. oynco taksirli horeketten dolayı cezalandırılmaya
caktır. Taksirli gerçekleştirilen horeket cezalandırılmayan önceki fiil sayılacok-
su olomaz.
İkinci görüse göre ise her iki suçton dolayı oyrı ayrı cezo tayini yoluno gidi
lecektir. Bu görüşe göre ilk suç tomomlondıkton sonro. ikinci suç işlenmektedir.
Burodo oyrıca şöyle düşünülebilir: Toksirli suç ile sonrodon oluşon kostlo işlenen
suç aynı suç ise “a>mı suçun oynı fail torafındon hem taksirle ve hem de kösten
işlenmesi mümkün olmadığına göre, bu ihtimolde meydono gelen neticeden foilin
iki defo sorumlu tutulması düşünülemez". Buno korşılık gerçekleşen suçların
farklı suçior olmosı durumunda iki oyrı suçton doloyı cezolondırmo yoluno gidile
bilir.
4. suç: Taksirle işlenen fiilin, bir veya birden fozlo insanın ölümü ile birlikte
bir veya birden fozlo kişinin yaralanmasına neden olması holinde özel bir içtimo
hükmü öngörülmüştür. Bu durumdo foil, toksirle öldürme suçunun temel şekline
nozoron -doha ağır bir cezo ile cezolondırılacoktır (TCK 85/2). Oloydo bir kişi
ölmüş ve iki kişi yaralonmıştır. boloyısıylo foil ölen ve yorolonan kişi soyısınco tok
sirli suçton değil, tek bir toksirle öldürme suçundan sorumlu tutulocok ve fokot
verilecek ceza ortırılocoktır.
2S8 Ceza Hukuku Ratik Çalışmaları
OLAY 41
(Konsolosluk-Viz0>
Necise/// bağı. Dûalaa Kast Gan Kast, f^cıcesı Sebebiyle Ağıılaıımı Suç. Teçebbus.
Ceıa'aiKİtılınayan So^fatı F/d, Zncıdefne Suç. Haksız Tahnk. Şahsı Cezasızkk Hah, Saf Şi
mali Suç
Mod-di sıkıntı içinde bulunon A. çalışmak için yurtdışmo ğitmek istemekte ve

fakat vize olomamaktadır. Anın kahvehanede oyun oynarken tonıştıgı B. Aya
konsoloslukto tanıdıklarının bulunduğunu, vize temin edebileceğini, fakat bunun
çok pora gerektirdiğini söyler. Bunun üzerine A, bir gece annesi E'nin evine gizli
ce girerek 5.000 TL alır. A bu parayı B'ye verirse de B parayı oldıktan sonra
ortûdon kaybolur. Karısı Cnin O ile gayri meşru ilişki yaşadığını öğrendiğinde
oidatılmoyı hazmedemeyen A, bir akşam karısı uyuduktan sonro tüp gazı açar ve
kahvehaneye gider. Eve döndüğünde korısının hareketsiz biçimde yattığını gören
ve öldüğünü zenneden A polisi arar ve karısının intihar ettiğini söyler. Ölmediği
onloşılan ve hostaneye kaldırılan Cnin yapılan tıbbi müdohale sırasında bir böb
reği doktor H torafından gizlice alınır ve C böbreğinin olınması sonucu ölür.
Kocası M'nin evi terk etmesi üzerine bunalıma giren ve geçim sıkıntısı çeken
N iki çocuğu (Ç1 ve Ç2) ile birlikte intihar etmeye korar verir ve apartmonın
çatısına çıkar. Komşu S ise durumun farkında olmasına ragmen hiçbir şey yap-
moz. N çocuklarını aşağı attıktan sonro kendisi de atlar. Ancak çocuklar öldüğü
halde, N ogır yaralanarok hastaneye kaldırılır. Artık yoşamok istemeyen ve felç
kalan N, doktor P'den kendisine öldürücü bir iğne yaparak yaşamına son vermesi
ni ister. P. N'nin bu isteğini yerine getirir ve N ölür.
Komşu Tnin tavukları Vnin bahçesine girmekte ve sebze fidelerine zarar

vermektedir. V, Tyi çok defo uyarmasına ragmen T herhangi bir önlem almaz.
Bunun üzerine V. sebze fidelerinin etrafına zehirli yem koyar. Zehirli yemi yiyen
tavuklorın beş tanesi ölür.
CEVAPLAR
Cevap I - Suçlar
1. B - A; Dolandırıcılık (TCK 157)
Kişinin içinde bulunduğu zor şortlor düşünülebilir / cezayı artıran n.h. (TCK
158/1-b)
2. a) A - E; Hırsızlık (TCK 141)
Bino içinde muhofozo oltına alınmış ise ! cezayı ortıron n.h. (TCK 142/2-h)
Ğece vakti işlenmesi / cezayı artıron n.h. (TCK 143)
b) A — E; Konut dokunulmazlığını ihlal (TCK 116)
Ğece vokti işlenmesi / cezayı artıron n.h. (TCK 116/4)
3. A — C; Kasten öldürme (TCK 81)
Dogrudon kost söz konusudur.
eşe korşı işlenmesi / cezayı artıron n.h. (TCK 82/1-d)
(Aynın polisi oroyarok korısının intihar ettiğini söylemesi suç uydurma suçu
nu (TCK 271) oluşturmaz. Çünkü bir kimsenin intihar etmesi TCK'do suç olarok
tonımlonmış değildir. Ayrıco bu suçun oluşabilmesi için işlenmediğini bildiği bir
suçu ihbar etmek gerekir. Oloydo foil esasen kendi fiilini bildirmektedir ki, do-
loyısıylo bu suç oluşmoz.
4. a) H — C; Orgon vv/o doku ticoreti (TCK 91/1)
b) H - C; Kösten öldürme (TCK 91/8)
S. M - N ♦ Ç1 + Ç2: Terk (TCK 97)
Aile hukukundan koynoklonon yükümlülüğün ihloli suçu (TCK 233/1) oluşmaz,

Çünkü bu suçun oluşması için terk olgusunun gerçekleşmemesi gerekir. Aksi hol
de terk suçu oluşur.
6. M - Ç1 + Ç2; Kasten öldürme (TCK 81)
Dogrudon kost söz konusudur.
Altsoyo karşı işlenmesi / cezayı artıran n.h. (TCK 82/1-d).
Kişinin intihar etmesi kendisi oçısındon suç oluşturmoz.

7. S — N + Ç1 + Ç2; Yardım ve bildirim yükümlülüğünün yerine getirilmemesi

(TCK 98Z1)
Yardım ve bildirim yükümlülüğünün yerine getirilmemesi dolayısıyla kişinin

ölmesi (TCK 98/2). Ancak bu halde, (S)’nin meydana gelen ölüm neticesinden
etmesi gerekir (TCK 23).
Oloydo oyrıco yardım veyo bildirim yükümlülüğünün yerine getirilmemesinin

sonucu olarok mı ölümün gerçekleştiği araştırılmalıdır.
Oloydo riskin yükseltilmesi söz konusu olduğundan 5 neticeden sorumlu öl

melidir. Bu oloydo foil, ihmali dovronmok suretiyle neticenin meydono ğelmesi
riskini artırmıştır. Ancok yardım veyo bildirim yükümlülüğü yerine getirilmiş olsa
bile netice kesinlikle meydono ğelecek idiyse, yüklenebilirlik yoktur. Buno karşı
lık kesinlik yokso netice faile isnot edilmelidir.
8. P — N; Kasten Öldürme (TCK 81). Burada intihara yönlendirme suçu iş-

lenmemcktedir. TCK 84’teki intihoro her ne suretle yardım eden ifadesindeki
yardım, intihar etmekte olan bir kimsenin asli nitelikteki eylemine yardımı on-
lotmokta-dır. Olayımızda ise intihor eden bir kimse söz konusu olmayıp, P'nin ha
reketi doğrudan doğruyo öldürme hareketidir (oktif ötanozi).
9. T — V; MqIq zorar verme (TCK 151)
Bu suç, ancok kasten işlenebilir. (V). (T)'yi çok defa uyarmasına ragmen (T)
herhangi bir önlem olmamıştır. (T), mala zorar verme suçunu ihmali davranışla
işlemiştir. Çünkü hayvan sohiplerinin gözetim gorontörlügü vardır. Sahip oldukla
rı hayvonların tehlike yaratmamaları veya zoror vermemeleri hususunda sorum-
ludurlor®^.
10. V — T; Mala zorar verme (TCK 151/2)
(T)’nin tovuklorının (V)'nin bahçesindeki sebze fidelerine zarar vermesi

(V)'nin (T)'nin tavuklorını öldürmeye yönelik davranışını haklı kılmaz. (V) ancak
tavukların bohçesine girmesini önleyici tedbirler alabilir.
3. suç: îcra hareketlerinin tamomlonması ve fakat neticenin (ölüm) gerçek

leşmemesi nedeniyle teşebbüs aşamasında kalmıştır (TCK 35). Aslında olayda

Ölüm gerçekleşmiştir. Ancok ölüm neticesi A’nın horeketi sonucunda değil, doktor
H’nin horeketi sonucundo gerçekleşmiştir. Her ne kadar A’nın horeketi ile ölüm
neticesi orosındo nedensellik bogı vorso do ölüm neticesi A'ya yüklenemez. Çünkü
foil yoptıgı horeketle korunan hukuki değer açısından bir tehlike yaratmakla bir
likte, ortoyo çıkan netice bu tehlikenin sonucu olarok de^l. tesodüfen failin fiili ile
baglontıh bir başkosının hareketi ile gerçekleştiği için ölüm neticesinin A'yo objek
tif isnadiyeti mümkün olmaz: (izin verilmeyen riskin neticede gerçekleştirilmesine
resmen, neticenin failin fiilinin etkisiyle gerçekleşmemesi; normun korumo olonı
içinde olmaması). Bununla beraber A, gerçekleştirdiği kısımdon sorumludur, o do
öldürmeye teşebbüs olmaktadır^.
biger görüşe göre de netice objektif olorok isnat edilemez. Çünkü normun
koruma ounocı, önlenmeleri başka birinin sorumluluk olanında olon neticeleri kop-
somomoktadır. boloyısıylo başka birinin sorumluluk alanına çeçen neticelerin
kişiye isnadiyeti söz konusu değildir. Ölüm sonucu yaratılan riskin sonucu olarak
deçil doktorun hareketi sonucu gerçekleşmiştir, boktor esas riski kendi sorum
luluk alanında olan başka bir riskle değiştirmiş oldugundon bu netice faile isnot
edilemez.
6. suç: Kişinin intihar etmesi kendisi oçısındon suç oluşturmaz. Bu nedenle

(N)'nin ölmemesi bokımındon teşebbüs aşomosındo kolon bir suç do yoktur.
Cevap m • iştirak
Oloydo iştirak halinde işlenen suç yoktur.
Cevap IV • Suçlorm içtimai
2. suç: Olayda hırsızlık suçu bina içinde muhafaza altıno alınmış olan eşya
hakkında işlenmiştir (TCK 142/2-h). Ancok konut dokunulmazlığını ihlal suçu
oluşmamıştır.
4. suç: Hukuken geçerli rızoyo doyalı olmaksızın kişiden organ alınması

(TCK 91/1. organ veya doku ticoreti suçu) sonucunda mogdurun ölmesi halinde
kösten öldürme suçuna ilişkin hükümler uygulanır (TCK 91/8). Bu tür fiilleri ger
çekleştiren kişinin meydona gelen ölüm neticesi oçısındon en ozındon olası kostlo
hareket ettiği düşünülebilir, bu takdirde (H) sadece kasten öldürme suçundan
sorumlu tutulur. Netice sebebiyle ağırlaşan suç olduğundan ayrıca böbreğin
olınmosından sorumlu olmaz.
Si
Akbulut. Nedensellik Bağı. s. 263 vd.
6. suç: (N), iki ayrı kasten öldürme suçundan sorumlu tutulur.
10. su$: Tûvukiorın sayısı zincirleme (müteselsil) suça sebebiyet vermez.
Cevop V * Cezo Sorumluluğunu Kaldıran veya Azaltan nedenler
3. suç açısından kusurluluğu etkileyen bir neden olarok hoksız tahrik hü
kümlerinden (TCK 29) yararlanabilir. Çünkü karısı (C). (D) ile gayri meşru ilişki
yaşayarak aile hukukundan kaynaklanan sodakat yükümüne (TMK 185/3) aykırı
davranmıştır. (C)'nin bu davranışı haksızdır.
(V): 10. suç açısından kusurluluğu etkileyen bir neden olarok haksız tohrik
hükümlerinden (TCK 29) yararlanabilir. Çünkü (T)‘nin tavukları (V)’nin bahçesine
zorar vermekte ve uyarılara rağmen (T) herhongi bir önlem olmamaktadır.
(A): 2. suç bokımındon hırsızlık suçunun üstsoy aleyhine işlenmesi ;ah:i ee^
sasıslık nedenidir. Olayda (E), (A)‘nın onnesidir. (A) hırsızlık suçundan sorumlu
tutulmayacaktır (TCK î67/l-b).
OLAY 42
(Uçak Kaçırma)
Kctıufit: t^ces> Sehebı^Je Sv^. Teşebbüs. (Müştcfei F^ıSi. Yercim £we). Gası
Kist. &fef>i Sı/ş. Tefîe-Znif Suat. Fka Içt-ma. Hiksı: T^ti.
Türkiye'deki ekonomik durumu ve yönetimi beğenmeyen A. B ve C bu durumu

protesto etmek amocıyla bindikleri uçağın pilotunu (P) tehdit eder ve içinde
yolcuların da bulunduğû Türkiye'den hareket eden uçağın rotasını X ülkesine
çevirmesini ister. Hostes H’nin direnmesi üzerine B etkisiz bırakmak için hoste
sin ayağına ateş eder. H topal kalır. Yolculardan Y ise, uçağın kaçırılması dolayı
sıyla heyecanlanması nedeniyle kalp krizi geçirerek ölür.
Aynı işyerinde çalışan b'nin kendisine herkesin içinde "salak, beceriksizin

tekisin, böyle iş yopıldıgı nerede görülmüş' diye bağırması üzerine sinirlenen E.
b'nin modasında duran bilgisayarına girerek tüm dosyalarını siler, burumu fark
ettiğinde buna sinirlenen D ise E'nin bilgisayarını yere atorak hasar görmesine
sebebiyet verir. E, bilgisayarını tamir için elektronikçi Fye götürür. F. bilgisaya
rı tamir ederken içindeki bozı parçoları çıkorarak yerlerine daha kalitesizlerini
koyar.
& vz H. tüketim torihi geçmiş oimosına ragmen bozulmuş etleri sahibi olduk-
lon marketin reyonuna koyarak satışa sunarlar. Müşteri M, bozulmuş eti tüket-
mesi sonucunda zehirlenir ve hastoneye kaldırılır. Midesi yikonan M kurtulur.
L, komşusu S'nin kızı on yaşındaki Tyi kondırarak boş bir inşaata götürüp
tecavüz ettikten sonro durumun ortaya çıkmamosı için boğarak öldürür. K ve L
boşanmış olup, çocukları altı yoşındaki Ç'nin veloyeti onnesi K’yo verilmiştir. L.
hafta sonu görme hokkı olduğu Cyi K'ya geri vermeyerek yurtdışıno kaçırır.
CEVAPLAR
Cevap I > Suçlar
1. A + B + C — Kamu; Ulaşım araçlarının kaçırılması veya alıkonulması (TCK

223/3)
2. A + B + C -« yolculor; Kişiyi hürriyetinden yoksun kılma (TCK 109)
Birden fozlo kişi torofındon birlikte İşlenmesi / cezayı ortıran n.h. (TCK
109/3-b>
3. A + B + C — H; Kostw yaralama (TCK 86)
Silohlo işlenmesi / cezayı or+ıron n.h. (TCK 86/3-e).
Organlardan birinin işlevini yitirmesi Z neticesi sebebiyle ağırlaşan yaralama

(TCK 87/2-b). Olayda, (H) topol kalmıştır. (B)'nin daho ogır netice açısındon olosı
kostlo horeket ettiği söylenebilir. Çünkü (B) (H)'nin oyagını hedef olorok atış
yapmış, (H)‘nin topol kalmosını kabullenmiştir.
(A), (B) ve (C); (y)'nin ölümünden sorumlu tutulomoz. Nedensellik bogı bu-
lunmoklo birlikte, sonuç yüklenemez. Çünkü uçak kaçırma suçunun omocı bu tür
fiilleri kopsamamoktadır. Atipik olorok ortoyo çıkan neticeler normun korumo
omocı içinde değildir.
4. D -» E; Hakaret (TCK 125), sownek suretiyle
Alenen işlenmesi / cezayı artıron n.h. (TCK 125/4). Aleniyet için aronon te
mel kriter; fiilin, gerçekleştirildiği koşullar itibarı ile belirli olmoyon birden foz-
lo kişi torof ındon algılanabilir olmasıdır.
S. E — b; Bilişim sistemindeki verileri yok etme (TCK 244/2)
6. b — E; Mola zarar verme (TCK 151)
7. F — E; Güveni kötüye kullonma (TCK 155)
Suçun ticaret ilişkisinin gereği olarak tevdi ve teslim edilmiş eşya hakkında
işlenmesi ! cezayı ortıran n.h. (TCK 155/2)
8. a) S + H — Komu; Bozulmuş gıda ticoreti (TCK 186)
b) G + H M; Kösten yaralama (TCK 86)
Kasten yorolomo suçunun olosı kostlo işlendiği söylenebilir (TCK 21/2)

Çözümlü Örnek Olaylar ses
9. L — T; Çocukların cinsel istismarı (TCK 103)
Cinsel istismorın vücudo organ sokulması suretiyle gerçekleştirilmesi / ce

zayı artıran n.h. (TCK 103/ 2).
10. L — T; Kösten öldürme (TCK 81)
Çocu^ korşı işlenmesi Z cezayı artıron n.h. (TCK 82/1-e).
Bir suçu gizlemek, delillerini ortadan kaldırmak amacıyla işlenmesi (TCK

82/1-h)
11. L — Ç: Çocuğun kaçırılması vz ohkonulmosı (TCK 234)
Ç'nin henüz on iki yaşını tomamlamomış (altı) olması ! cezoyı ortıron n.h.
(TCK 234/2)
8. suç: b'deki suç bakımından olosı kastta sorumluluğun neticeye göre belir
lenmesi nedeniyle teşebbüs hükümleri uygulonomoz.
yargıtoy'ın hâkim görüşü de olası kastta failin sorumluluğunun meydono ge

len neticelere göre belirlenmesi yönünde olmakla berober, oksi yönde bir karon
do bulunmaktadır.
i v« 2. suç: A + B + C Müşterek Fail (TCK 37), fiilin işlenişi üzerinde

hâkimiyet kurmuşlardır.
3. suç: (H)’ye her ne kador sodece (B) ateş etmiş ise de uçağın kaçırılması
esnasında bir sorun çıkması halinde bu nitelikte bir müdoholede bulunacakları
konusundo önceden anlaşmış iseler (B) fail, (A) ve (C) ise yordımda bulunandır.
8. suç: S + H — Müşterek Foil (TCK 37). fiilin işlenişi üzerinde hâkimiyet

kurmuşlardır.
Cevap IV • Suçiorın içtimai
1. suç: Uloşım oraçlorının koçırılması veyo alıkonulması, bileşik (mürekkep)

suçtur (TCK 42). Tehdit (TCK 106) bu suçun unsurunu oluşturmoktadır. (A), (B)
ve (C) uçağın pilotu (P)'yi tehdit ederek uçogı koçırmışlordır.
1. 2 vc 3. suç: (A), (6) ve (C) bu suçiorın her birinden ayrı ayrı sorumlu
tutulup cezolondırılacoklordır. Ulaşım oraçlorının kaçırılması suçunun işlenmesi
sırosında kişilerin hürriyetinin tohdit edilmesi dolayısıyla ayrıco cezoya hükmo-

lunur (TCK 223/4). Aynı şekilde bu suçun işlenmesi sırasında kösten yaralama
suçunun neticesi sebebiyle ağırlaşmış hallerinin gerçekleşmesi durumundo (H
bakımından) ayrıca kösten yaroloma suçuna ilişkin hükümler uygulonır (TCK
223/5).
8. suç: a'dûki bozulmuş ğida ticareti suçu somut tehlike suçudur. Ancak bu
nun sonucunda (M) zehirlenmiştir. Meydana gelen yaroloma neticesi oçısından
somut oloya göre (S) ve (H)'nin olosı kastla hareket ettiği söylenebilir. Kösten
yorolomo suçu bir zoror suçudur. Zoror suçlarına ilişkin norm, tehlike suçlarına
ilişkin norm karşısında asli normdur. Asli norm-yordımcı norm ilişkisi gereğince (S)
ve (H) sodece kösten yoroloma (TCK 86, 21/2) suçundan sorumlu tutulacaktır.
TCK 186 yordımcı norm olup, (S) ve (H)'nin oyrıco bu moddede düzenlenen suçtan
dolayı ceza sorumluluğuna gidilmez, bigcp bir garCs ise, fikri içtima (TCK 44)
uygulcmması gerektiğini savunmoktodır.
9 ve 10. su$:
Birinci dörüç: Bileşik (mürekkep) suç söz konusudur. Fail hakkında sadece
TCK 82/1-h uygulonmoh. oyrıco çocukların cinsel istismorı suçundan (TCK 103/2)
dolayı ceza verilmemelidir. Yargıta/ın daho önceki uygulaması da bu yönde ol
muştu.
ikinci Görü;; Öğretideki hokim görüşe göre, fail hem çocukların cinsel is-
tismorı suçundan (TCK 103/2) hem de kasten öldürme suçunun nitelikli şeklinden
(TCK 82/1/h) sorumlu tutulmalıdır. Yargıtay'ın sonraki uygulomaları bu yönde
olmuştur.
(A), (B) ve (C): 1. suç bokımındon Türkiye'deki ekonomik durumu ve yöne

timi beğenmemeleri haksız tahrik oluşturmaz ve TCK 29 uygulanmaz. Çünkü fiil
bunda herhangi bir sorumluluğu olmoyon kişilere karşı işlenmiştir.
(E): 5. suç oçısından kusurluluğu etkileyen bir neden olorok haksız tohrik
hükümlerinden (TCK 29) yararlonobilir. Çünkü (D), (E)'ye hakaret etmiştir.
(&): 6. suç bakımından haksız tahrik hükümlerinden (TCK 29) yararlana

maz. Çünkü oloya hokorette bulunmak suretiyle kendisi sebebiyet vermiş, ilk
haksız hareket kendisinden gelmiştir.
OLAY 43
(Hizmetçi)”
C^f^töfsd Sunalı Suç. Netice» Sebebimle Ağolafmi} Sue. Teçebbus. Gönüllü Vaêone.
8l!efi Suç. Ah! Hast^ığı. Ya} Küçuhlüğü. Yetenejmı Azc^tan ya ba Oftaban Kaldran
Ceçıcı Nedenler, fale Goe ŞdısSi Sle», Mdm Degetmın Az Olma». Saf Sundt Suç
Faik’in evinde hizmetçi olan Hatun, evsahibesi Faike'nin mücevherini ohr ve

bahçeye saklar. Faike mücevherini bulamayınca polise haber verir ve şoför â^
ban'dcm şüphelendiğini söyler. Foik bunun üzerine Şoban ile konuşur ve mücev
herden hoberi olmadığını söylemesi üzerine ona yumruk atar. Yediği yumruğun
etkisiyle Şoban'ın ğözü kör olur. Şaban da Faike Faike'nin kendisinin evde olma
dığı zamanlar eve başka erkekleri aldığını, Faike'nin ve bütün hizmetçilerin önün
de bir kaç kez söyler. Şaban intikam almak için arkadaşı Mükremin ile bir gece
Faik’in evine ğirer. O sıroda ezan okununca Mükremin kaçor. Şaban bir kaç de
ğersiz eşya alır ve çıkar. Bu arada radyosu bozulan Faik, bunu tamir ettirmek
için tamirci Raziye've verir. Raziye radyonun içindeki bazı parçaları söküp satar
ve Faik radyoyu ğeri isteyince de, kendisinden radyo oldıgını inkar eder. O gece
Foik arabasıyla evine giderken aniden önüne çıkan bir sarhoşo çarpar. Arabadan
inince sarhoşun Raziye olduğunu görür. Bu benim radyonun üstüne yatmıştı, olayı
da kimse görmedi, ne hali varsa görsün diyerek, orobosına binip uzaklaşır. Olay
yerinden geçmekte olan Çevriye de yaralıyı gördüğü halde durmaz. Sonra gelen
Memnune Raziye'yi hastaneye götürür. Raziye kurtulur.
Bilgîlcr:
Hatun kleptomandır.
Çevriye sogır-dilsiz olup. 15 yajındodır.
Mükremin daha önce Bulgaristan'da Almonyaya gitmekte olan bir Türk'ten

siloh zoruyla saotini almıştır.
Raziye 14 yo^ındodır.
Faik suçu işlediği sırada alkollüdür.
DUHF 1&95-ia9~ Cezs Hukuku GentI Hükümler Vize Sorulan

Sorular:
Fail ve mağdurları ve ilgili kanun hükmünü göstererek suç tiplerini tespit

ediniz. Nitelikli halleri gösteriniz.
Teşebbüs durumlonnı gösteriniz.
Kusur yeteneği ve sorumluluğa ilişkin hususları belirtiniz.

CEVAPLAR
Cevap I - Suçlar
1. o) Hatun-» Faike; Hırsızlık (TCK 141/1)
b) Hatun — Komu; İftiro (TCK 267) Foike, hırsızlık olayını haber alınca po
lise bildirmiş ve Şabon'dan şüphelendiğini söylemiştir. Belirli bir kimseye yönelik
olorok suç işlediği iddialarındo bulunuimosı, suç uydurmo değil iftira suçunu oluş
turur. İftiro suçu ise. işlemediğini bildiği bir kimseye suç isnot edilmesi ile olu
şur. İsnodın yetkili makamlara yopılmosı gerekir. Olayda ise Foike, Şobon'dan
şüphelendiğini söylemiş, işlemediğini bilerek yetkili mokomo bildirmemiştir. Do-
loyısıyla iftiro suçu oluşmamıştır.
2) Foik — Şoban; Kösten yaralama (TCK 86/1)
Duyulardan birinin işlevini yitirmesi / cezayı artıran n.h. (TCK 87/2-b)
3) Şaban — Faike. Hokoret. Onur, şeref ve saygınlığı rencide edecek nite

likte somut bir fiil veya olgu isnodı. (TCK 125)
mel kriter; fiilin, gerçekleştirildiği koşullar itibarı ile belirli olmayan birden faz
la kişi toraf ındon algılanabilir olmalıdır.
4) Şobon+Mükremin — Faik; Konut dokunulmazlığını ihlal (TCK 116)
Ğece vakti işlenmesi / cezayı ortıron n.h. (TCK 116/4)
Birden fazla kişi torafındon birlikte işlenmesi cezayı artıron n.h. (TCK
119/1-a)
S) Şobon+Mükremin — Faik; Hırsızlık (TCK 141/1)
Sece vokti işlenmesi / cezayı artıron n.h. (TCK 143)
Malın değerinin oz olmosı / cezoyı ozoltcm n.h. veyo cezasızlık sebebi (TCK
145). Yorgıtoy cezayı ozalton bu nitelikli halin uygulanabilmesi için, ^daha çoğunu
alabilme olanağı varken yalnızca ihtiyacı kadar ve değeri az olan eşyanın alınma-
iVm aramaktadır.
6) Raziye -» Faik; Güveni kötüye kullanma (TCK 155). Seçimlik hareketli suç.
İki horeket olması iki ayrı güveni kötüye kullonma suçunun mevcudiyetini gerek
tirmez. Tek bir güveni kötüye kullanmo suçu vardır.
Suçun ticoret ilişkisinin geregi olarok tevdi ve teslim edilmiş eşyo hakkında
işlenmesi / cezayı ortıran n.h. (TCK 155/2)
7) Foik — Raziye. Toksirle yorolomo (TCK 89)
8) Foik — Roziye; İhmoli davranışla kasten öldürme (TCK 83). Burado önce
ki fiilinden (Ingerenz) dolayı Faik gorontör olmuştur. Dolayısıyla Roziye'ye yor-
dım ile mükelleftir. Yardım etmemek suretiyle onu öldürmek istediğinden kösten
işlenen bir gorontörsel ihmali suç vordır.
9) Çevriye -» Raziye; Tehlikede bulunan bir kimseye yardım etmeme (TCK

98). Çevriye Roziye'ye karşı gorontör olmadığından ortodo bir gorontörsel ihmoli
suç değil, sof ihmali suç vardır.
Cevop ZX • Teşebbüs
1) Binadan yopılan hırsızlık suçunun tomamlanmosı için failin mogdurun zil

yetliğine son vermesi, zilyetlikten doğan haklarını kulionmasıno engel olmosı, yani
failin taşınabilir mol üzerinde fiili bir zilyetlik kurmosı gerekir. Failin zilyedin
egemenlik sahasına her zaman girebildiği hizmetçi gibi kişiler olmosı hoiinde,
menkul eşyo Faike'nin bohçesi gibi egemenlik sohosıno dâhil olan içinde olsa bile
hırsızlık suçu tamcunlonmıştır. Yargıtay ise bu durumda önceki konun döneminde
tam teşebbüsü kabul etmekteydi.
S) Mükremin ezon okunduğu için icra hareketlerine boşladıkton sonra icra

hareketlerini bitirmeden fiiline son vermiştir. Fiili bitirme imkânının varlığına
ragmen isteyerek icra hareketlerine devam etmediğinden gönüllü vazgeçme söz
konusudur. O ana kador ki fiilinden, yemi konut dokunulmazlığını ihlalden cezo-
londırılacok, hırsızlıktan dolayı cezalandırılmayacaktır (TCK 36). Ancak bunun
için diğer müşterek foili de vazgeçirmesi veya suçun işlenmemesi için goyret
göstermesi gerekir (bkz. TCK 41).
8) Foik ftoziyc'yi ölmesi için bırakmışsa öldürme kastı vardır.
Bir oorüs. her ne kod ar teşebbüsün kabul edilmesi gerekmekle birlikte, ka
nunun düzenlemesinin buna imkan vermedi^ni savunmaktadır. Kasten yaralamanın
kopsamına giren bir durum varsa, fail kasten yaralamadan sorumlu olur.
iûl töre. Raziye Memnune tarofından kurtarıldığından, bütün icra

hareketleri yapılmış olmasına (daho doğru ifadeyle kurtorıcı hareketlerin ihmoli-
ne) rağmen netice gerçekleşmediğinden fiil teşebbüs derecesinde kalmıştır. Sof

ihmali suçlaro teşebbüs kabul edilmemekte, oncak gorantörsel ihmoii suçioro
teşebbüs kobul edilmektedir. Burado meydono gelen zoronn oğırlığıno göre failin
cezosında indirim yapılacaktır (TCK 35/2).
Cevap m • içtima
4. ve 5. suç: Konut dokunulmazlığını ihlal suçu hırsızlık suçunun nitelikli

hali olarak kobul edildiği tekdirde, bileşik suç söz konusu olur ve bu durumda
konut dokunulmozliğinı ihlal suçundan ötürü ayrıca ceza verilmez. Kanunumuzun
hırsızlık suçunun nitelikli haline ilişkin düzenlemesi ise kötü bir düzenleme olup,
bu konuyu açık bırakmıştır.
Fakat sorun Aralık 2006 TCK değişikliği ile çözülmüş görünmektedir. 5560
s. k. ile eklenen TCK 142/4 hükmü korşısında bileşik suç hükümlerinin uygulonmo-
yacoğı. foilin her iki suçtan ayrı oyrı cezolondırılocoğı onloşılmoktodır.
7 ve d. suçto ilk suç taksirle, İkincisi ise kösten işlenmektedir. Bu bakım

dan öğretide iki görüş sovunulmaktodır.
sonrodan gerçekleşen kasta dayanan suç tomamlanmışsa foil sadece kasten iş
lenmiş suçtan sorumlu olocok. ayrıco taksirli hareketten dolayı cezalandırılmaya
caktır. Taksirli gerçekleştirilen horeket cezolondırılmayon önceki fiil sayılacak
hem de taksiri (toksirle öldürme) nedeniyle iki defa sorumlu tutulması sÖz konu
su olomoz.
İkinci görüse göre, foilin önce taksirle, sonra kösten horeket ettiği hollerde,
her iki eylemden doloyı ayrı ayrı cezolandırılmosı gerekmektedir. Bu bakımdan
eylemin teşebbüs oşomasındo kalmosının önemi yoktur. Fail hem toksirle yorolomo.
hem de kasten öldürmeye teşebbüsten sorumlu tutulacaktır.
Cevap IV - Ceze Sorumluluğunu Kaldıran veya Azaltan Nedenler
Hatun'un durumu bilirkişi hekimler torafındon incelenerek, hırsızlık suçu

bakımından olgılamo veya davranışlarını yönlendirme yeteneğine (kusur yeteneği)
etkili olup olmodığı oroştınlır. Eğer kusur yeteneğini koldıron bir durum söz
konusu ise TCK 32/1 uyonneo ceza verilmez. Buno korşılık işlediği fiille ilgili
olorok davranışlarını yönlendirme yeteneğinde azalmo varso cezosında TCK 32/2
uyonneo indirim yapılır. Bu durum herhangi bir şekilde kusur yeteneğine etkili
bir durum değilse, sorumluluğa herhongi bir etkisi olmoz.
Çevriye, TCK 33 hükmü gereğince on beş yaşını doldurmadığından cezalandı-

rılamaz. TCK 31/1 uygulanır.
ftozive'nin işlediği fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını algılayıp algılayamadığı

veya davronıjlarını yönlendirme yeteneğinin yeterince gelişip gelişmediği oraştı-
rılır. Algılama ve, davrcmışlarını yönlendirme yeteneği gelişmemişse ceza veril
mez. aksi takdirde cezosındo indirim yapılır. Kanundaki diğer tedbirler ve özel
hükümler uygulanır (TCK 31/1).
Fai^S. suçtaki Roziye'ye karşı ihmali dovronışlo kasten öldürme suçunu

Roziye'nir radyosunun üstüne yotmosı nedeniyle güveni kötüye kullanma suçunu
işlemesi yüzünden işlediği için ortado bir haksız fiilin varlığından bahsedilebiie-
ccgi için haksız tahrikten yararlanabilir.
Faik_ihtiyarıyla sarhoş olmuşsa, bu durum sorumluluğuna herhangi bir etkide

bulunmaz (TCK 34/2). Aksi takdirde alkolün etkisiyle işlediği fiilin hukuki anlam
ve sonuçlarını algıloyamıyor veyo bu fiille ilgili olarok dovronışlarını yönlendirme
yeteneği önemli derecede azalmışsa cezo verilmez (TCK 34/1).
Cevap V • Faillerin Sorumluluğu
Mükremin faile göre şahsilik sistemine göre, Türkiye’de bulunduğu takdirde

ve bu suçtan dolayı yabancı ülkede hüküm verilmemiş olması ve Türkiye'de ko-
vuşturulobilirligin bulunması koşulu ile Türkiye'de yargılanır (TCK 11). Ayrıco TCK
19 gereğince yoboncı konun göz önünde bulundurulması gerekirse de, mağdur
Türk votondoşı olduğundan bu hüküm uygulonmoz.
OLAY 44
(Otobüsün Frenleri)
GiS! Kist. Tnisif. Teftbbüs. (Aımettume), Su^ Fia

Suç. R/ef./ Suç X?/ KiçAfüSü. Oıei AJ. ZofuûkAuf: hU/. TAfık. Ertefetne.
Teienw
X otobüs firmosındo şoför olorok çalışan Ş. İstanbul-Konya seferinden önce

yoptıgı incelemede frenlerin iyi tutmadığını tespit eder ve durumu firma müdü
rüne bildirir. Firma müdürü M. yovoş gitmesi halinde bir sorun çıkmoyocogını
söyleyerek Ş'ye sefere çıkmasını söyler. Uykusuz olon Ş. gece seyir halinde iken
uyumaya boşlor. Yolcuların bağırmaları üzerine uyanan Ş. fren yoporsa da fren
ler tutmaz ve koza meydono gelir. Yolculordon Yİ. ¥2 ve ölür; ¥4 ve ¥5 ise
yarolonır. kalp hostosı olon ¥6 heyecondan kalp krizi geçirerek ölür, diğer yolcu-
lor ise yara almadan kurtulurlor. Ş, o sırodo yoldan geçmekte olon Tyi durdurur
ve yaralıları hostoneye götürmesini isterse de T orabasının kirleneceği düşünce
si ile bunu kabul etmez. Bunun üzerine Ş, Tye "vicdansız olçak" diye herkesin
önünde bogırır. Yolculardan V ise Tyi zorla otomobilden dışarı çıkororak yarolı-
lorı hostoneye götürür.
& bir bilgisayar olmak için elektronik cihazlar şaton c'ye gider. &. satış be
deli olarok E'ye toplom 2.000 TL bedelli iki ödet bir oy vodeli çek verir. E vadesi
geldiğinde bankaya başvurdugundo çekin korşılıgı çıkmaz. Bunun üzerine E, oğlu
K'dan G'ye gitmesini ve bilgisoyarın bedelini mutloko tohsil etmesini ister. K.
S'nin evine gider. S, K'yo porosının olmadığını söylerse de K zorla S'nin evine
girer, döver ve evindeki bilgisoyorı olarok uzaklaşır.
Bilflilcr:
(Ş); İki yıl önce bir kozodo toksirle bir kişinin yorolanmosıno sebebiyet
vermiş, aldığı hapis cezosı ertelenmiştir.
(k): 18 yoşındodır. Bir yıl önce dolondırıcılıkton mahkum olmuş ve özel aftan
yarorlonmıştır.
CEVAPLAR
Cevap I > Suçlar
1. o)M.$— Komu; Trafik güvenliğini tehlikeye sokma (TCK 179/3)
Kişinin yorgun, uykusuz olması, frenlerin tutmomosı vs. nedeniyle emniyetli

oroç kullonamayocok durumda olmasına rağmen oroç kullanmaya devam etmesi
halinde bu suç oluşur.
TCK 179/3’te düzenlenen alkol veyo uyuşturucu madde etkisiyle yo do boşko

bir nedenle emniyetli bir şekilde oroç sevk ve idoremeyecek holde oroç kullonma
suçunun foili oncok aracı kullonon kişi olobilir. Foilin bu suçu, bizzot kendi hareketi
ile yapması gerektiğinden gerçek özgü suçun özel bir şeklini oluşturan bizzot işle
nebilen bir suçtur. Konundo belirtilen horeketi bizzat yopmoyon kişiler fail olamaz.
Garantör olon şahsın yavaş gitmesi Kolinde bir şey olmayacağını söyleyerek sefere
çıkorması bu suç oçısındon azmettirmeyi okio getirebilir. Amo M. bizzot işlenebi
len bir suç olon TCK 179Z3't€ki suçun faili olamaz.
b) M. + Ş - yi + 72 + yS; Toksirle öldürme (TCK 85)
e) M + Ş — y4 + ¥5; Taksirle yorolomo (TCK 89)
Birden fozlo kişinin yorolonmasına neden olmo / cezayı artıran n.h. (TCK
89/4)
Bir tehlike kaynağı olarak oraca sahip olan kişinin gözetim yükümlülüğü var
dır. Araç sahibinin sorumluluğu, orocın trafiğe çıkmaya güvenli bir şekilde bulun-
durmokton kaynoklonmaktodır. Örneğin orocın sahibi tarafından bilinen fren
hatası nedeniyle meydono gelen olayda araç sahibi sorumlu olur".
(M) ve (Ş). (y6)'nın ölümünden sorumlu tutulamaz. Normun korumo amacı bu

tür sonuçları kopsomomaktodır. Netice isnat edilemez. Çünkü olağan hayat tec
rübelerine göre; (M) ve (Ş). (Y6)'nın kalp hastası olduğunu önceden öngörebilme
İmkânına sohip değildir.
b'deki suç bokımındon (M) ve ($)’nin bilinçli toksirle (TCK 22/3) hareket et
tikleri söylenebilir.
Bir boska görüse göre, b) ve c) oçısındon olası kost söz konusudur. Kösten
öldürme ve kasten yoralamo suçları vardır. Frenlerin iyi tutmaması ve belirli

saatte otobüsün varacağı yere uloşmo çobosı içinde olunması gerektiğinden, şo
för hızlı gitmek durumundo kalacak, yavaş gidemeyecektir. Bu nedenle olosı kast
söz konusudur.
2. T Yolcular; Yardım ve bildirim yükümlülüğünün yerine getirilmemesi

(TCK 98Z1)
3. Ş - T; Hokoret (TCK 125)
Oloydo. somut bir olgu veya fiil isnadı yoktur. Sövmek suretiyle (H)'nin onur,
şeref ve saygınlığına saldırıda bulunulmuştur.
Âletken işlenmesi / cezayı artıron n.h. (TCK 125/4). Aleniyet için aronon te
Haksız fiile tepki / cezoyı ozalton n.h. veyo cezasızlık sebebi (TCK 129)
4. V — T; yogmo (TCK 148)
Ğece işlenmesi / cezoyı artıran n.h. (TCK 149/1-h)
5. G -* E; Karşılıksız çek keşidesi suçu (5941 sy. Çek Kanunu m. 5'e muhale
fet) 15/7/2016 tarih ve 6728/63 maddesiyle Çek Kanunu'nun 5. maddesinde
yopıion değişiklikle karşılıksız çek halinde odli paro cezasına hükmedileceği dü
zenlenmek suretiyle karşılıksız çek keşidesi yeniden suç holinde dönüştürülmüş
tür.
6. E + K — S: Kasten yoralomo (TCK 86)
Yağma (TCK 148/2) suçu oluşmaz. Çünkü kişinin bir hukuki ilişkiye doyanan
alacağını tahsil amacıyla cebir kullanması halinde oncak kasten yaroloma suçuna
ilişkin hükümler uygulanabilir (TCK 150/1). Öiğer bir görüş ise olacoğını tahsil
maksadıyla cebir veyo tehdit uygulanması holinde yogmo suçunun oluşacağını,
oncak maddedeki düzenleme gereğince sodece tehdit veya kasten yorolamodcm
cezalandırılacağını İfode etmektedir.
7. E + K — S; Konut dokunulmazlığının ihlali (TCK 116)
Cevap ZX • Teşebbüs
1. suç: b ve e'deki suçların taksirle gerçekleştiğini kabul eden görüşe göre

kozadan yara almadan kurtulan yolcular bakımından toksirle yaralama suçunun
oluştuğu ve bu suçun teşebbüs aşamosında kaldığı söylenemez. Taksirle işlenen
suçiorda teşebbüs hükümleri uygulanmaz. Bu suçiorın olası kostlo işlendiğini kobul
27S Ceza Hukuku Ratik Çalişmaiân
eden görüşe göre ise olası kostlo işlenen suçioro teşebbüs kobul edilmediği ve olosı
kostto sorumluluk neticeye göre belirlendiği için ve kurtulan yolcular oçısındon bir
suç do oluşmadığından herhongi bir sorumluluk da söz konusu olmoyacoktır.
Cevap m - iştirak
1. suç: b ve e'deki suçlar bokımındon taksirle işlenen suçlarda iştirok hüküm

leri uygulanmaz. Her bir fail kendi kusuru orcmındo gerçekleşen neticeden sorumlu
dur. Her failin cezası kendi kusuruna göre oyrı ayrı belirlenir (TCK 22/5).
Buna karşılık M'nin olası kostlo hareket ettiği de düşünülebilir. Bu takdirde,

firma müdürünün yavaş gidersen bir şey olmaz sefere çık demesi azmettirme
olarak değerlendirilebilir. Yo do en ozındon manevi destek anlamındo yardım
olabilir.
6 ve 7. suç: E — Azmettiren (TCK 38)
K- Fail
Oloydo E'nin "bilgisoyorın bedelini mutlaka tohsil etmesini" istemesi dolayı

sıyla yorolomoya yönelik İradesinin bulunduğu söylenebilir.
1. suçta b ve e'deki suçlan taksirli suç olorok kabul edenlere göre olayda
taksirli fiilin iki nitelikli holi gerçekleştiği için, bu suçlara ilişkin olarak nitelikli
hallerin içtimai konusu tortışılmalıdır. b suçundaki nitelikli hal olan birden fozlo
insanın ölümü ile birlikte birden fozlo kişinin yarolonmasıno neden olma hali (TCK
85/2) uygulanarak ceza artırıldığı takdirde, oynco TCK 89/4 uygulanarak ceza
artırılomoz [esosen bu durum oynı neviden fikri içtimain (TCK 43/2) özel bir
halidir]. Burada oynı fiil ile iki oyrı nitelikli halin gerçekleştirildiği, bu nedenle
fikri içtimo kurollorının uygulonmosı gerektiği sovunuldugu gibi, nitelikli haller
orasında fikri içtima kurollorının uygulanmoyocagı do ileri sürülmektedir.
Burado nitelikli hollerin içtima çözümü yerine direkt özel bir içtima holini
düzenleyen 85/2 ye göre sorumluluğun belirleneceği de düşünülebilir.
Olcfyda olosı kantla işlenmiş suç olduğunu kabul eden diğer görüşe oore. zincir
leme suç bükünleri uygulanmayacaktır. yi+yz+YS'e kasten öldürme suçu ile y4+Y5'e
kasten yarolama suçları orasında fikri İçtima kurallorı uygulanocokso do. TCK 43 ve
44 orasında çelişkiye neden olmamak için, gerçek içtimo hükümleri uygulonmosı ge
rekmekle birlikte, cezolor oçısındon kıyas yopılomoz yz TCK 61/son hükmü nedeniyle
buno ilişkin düzenlemenin konunda açıkço yapılması lüzumludur.
Olası kestin kabul edildiği hallerde, meydana gelen neticelerin her birinden
herhangi bir içtima kuralı uygulanmaksızın sorumluluk kabul eden görümler de
vardır (3 kösten öldürme. 2 kasten yoralomo).
4. suç: Yağma, bileşik (mürekkep) suçtur (TCK 42). Cebir (TCK 108) yağma
suçunun unsurunu oluşturmoktodır.
5. suç: 5941 sy. Çek Kanunu'nun 5. maddesinde çekin karşılıksız çıkmosı ha
linde "Aer bir çekle ilgili olarak, binbeşyuz güne kadar adli para cezasına hukmo-
lunud" denilmektedir. Buna göre konaatimizce her bir çekle ilgili olarok oyrı ayrı
odli pora cezasına hükmedilecegi belirtilmek suretiyle bir suç işleme kararının
icrası kapsomında olsa dahi birden fozlo karşılıksız çek olmosı halinde gerçek
içtima uygulonacaktır. öolayısıylo 2 ödet korşılıksız çek düzenleyen 6 hokkındo
her bir karşılıksız çeki için oyrı ayrı adli poro cezosıno hükmolunocaktır.
Cevap V - Cezo Sorumluluğunu Kaldıran veya Azaltan Nedenler
(K): 18 yaşındadır. Bir yıl önce dolandırıcılıkton mahkûm olmuş ve özel aftan
yororlanmıştır. Henüz 18 yoşını tamamlamış değildir. Fiili işlediği sırada 15 yaşını
doldurmuş ve fokat henüz 18 yaşını tomomlomamış kişilerin işledikleri fiilin hu
kuki anlam ve sonuçlarını kovroma yeteneğine sahip olmakla berober irade yete
neklerinin yeterince gelişmemiş olduğu kobul edilmiştir. Bu nedenle üçüncü dö
nem yaş küçüklerinin (15-18) cezosında belirli oranda indirim yapılması öngörül
müştür (TCK 31/3). Fiili işlediği sırada 18 yaşını doldurmamış kişiler hakkında
cezo mahkûmiyetinden dogon hak mahrumiyetleri uygulanmaz (TCK 53/4).
Özel affın söz konusu olduğu hallerde, mahkûmiyet varlığını ve hukuki so
nuçlarını devam ettirir. Bu nedenle özel af, koşuHorı var ise tekerrür hükümleri
nin uygulanmasına engel oiuşturmoz. Ancok oloydo (K) henüz 18 yoşını doldurma
dığı için bu kişilerin işledikleri suçlar dolayısıyla tekerrür hükümleri uygulanmaz
(TCK 58/5).
(V): 4. suçta kusurluluğu etkileyen bir neden olarok kobul edilen zorunluluk
halinden yororlanır (TCK 25/2). (V) kendisinin bilerek neden olmodıgı veyorolılo-
rın yojomına yönelik ogır ve muhakkak bir tehlikeyi bertaraf etmek için (T)’nin
otomobilini zorunlu olarak almıştır. Suç kasten işlenmiştir ve fakat (V)'nin irade
yeteneğini, dolayısıyla kusur yeteneğini etkileyen zaruret hali söz konusudur. Bu
nedenle beraat değil, kusurunun bulunmoması dolayısıyla ceza verilmesine yer
olmadığı kararı verilir (5271 s. CMK 223/3).
($): TCK 129’dûkı özel haksız tahrik hükmünden yararlanabilir.

(Ş); İki yıl önce bir kozada toksirle bir kişinin yaralanmasıno sebebiyet
vermiş, aldığı hapis cezası ertelenmiştir. İşlediği suçtan dolayı 2 yıl veya doha
oz süreyle hapis cezosına mahkûm edilen kişinin cezası ertelenebilir. Cezası er
telenen hükümlü hakkında 1 yıldan az ve 3 yıldan fazlo olmamak üzere denetim
süresi belirlenir. Olayda denetim süresi 1-3 yıl orası olabilir (TCK 51/3). Olayda
ki hakaret suçu kasten işlenebilen bir suçtur. (Ş), hakaret suçunu denetim süre
si içinde işlemiş ise ertelenen cezonın tamamen veya kısmen infaz kurumunda
çektirilmesine karar verilir (TCK 51/7).
(Ş)'nin doha önce işlediği suç taksirli olduğu için koşulları mevcut ise oloydo
işlediği tespit edilen suçlardan dolayı verilecek cezanın ertelenmesine engel
değildir (TCK 51/1/a),
(Ş)'nin doha önce işlediği suç taksirlidir, olaydaki hokoret suçu ise kasten
işlenmiştir, boloyısıylo hakaret suçu bokımındon tekerrür hükümleri uygulanmaz
(TCK 58/4). Buno korşılık oloydo işlediği tespit edilen taksirle öldürme suçu
bakımından tekerrür hükümleri uygulanabilir.
OLAY 45
{Banu ile Tarkan)”
Hedefte Sepme. Tegebbus. Tdsir. (Aanettifme, Doleyi FaîlU.

Müfterei Fiti Içt/ma. Me/nj Fıfmadıf, P4<'a Ceıas--. Eriefeme.
Feieiiw, ^plomisı Dûıvjl/n^dığı. Olası Fası. Fafe Göre Şahsili êsi.
23 yoşındoki Bonu bir gece entel bir bordo kendisinden yûşço büyük olon
Torkon ile tonışır. Bonu hiç bir şeye kendisi koror veremeyen, kendi boşıno bir
şey yopomoyon birisidir. Torkon ile orkodoşlıklorı gün geçtikçe ilerleyen Bonu.
Torkon’ın felsefe, metofizik ve psikoloji bilgisine hoyron kolır. Ono güvenir ve
her söylediğine inonır. Arkodoşlıklorı bilimsel sohbetler çerçevesindedir. Torkon
bir gün Bonuya kendisinin Sirrus gezegeninden geldiğini ve Bonu gibi değerli bir
koç insonı, vücudun ruhton oyrılmosındon sonro Sirius'o götürmek üzere görev
lendirildiğini söyler. Bunun için bir tokım mosroflorı olocogını onlotorok 3 milyor
ister. Torkon’ın her söylediğine inonon Bonu bu poroyı verir. Ancok Torkon bila
hare pişman olarok bu poroyı iade eder. Bir müddet sonra Torkon. Bonu'yo Sirius
gezegeninde de poroyo ihtiyacı olocogını, bu nedenle de hoyot sigortası yoptırorok
olocoklı olarok kendisini göstermesini ister. Bir kozo süsü ile ruhu kurtulunco
poroyı Torkon olarak, orkosındon Sirius'o gelecektir. Tarkan'ın ruhun kurtulması
eylemini nosıl yopocoğına ilişkin torifi üzerine. Bonu bu tarife uygun şekilde kü
vete su doldurarok girer ve çalışır vaziyetteki saç kurutma makinesini suyun
içine bırakır. Ancak teknik oksaklıklar neticesinde üç kere denemesine rağmen,
Bonu ölmeyi boşoromoz, durumdan şüphelenerek intihardan vazgeçer ve Tarkan'ı
polise şikâyet eder.
Faik ile Faike oralarında kan davosı bulunon Mükremin'i öldürmeye koror ve
rirler. Ellerine birer sopa olon Faik ile Faike, tenho bir yerde yakaladıkları
Mükremin'i bir sopo ile dövmeye boşlarlor. Mükremin ölür. Ancok ölümün Faik’in
mi. yoksa Faike’nin mi darbeleri sonucu meydono geldiği tespit edilemez. Foik ile
Faike bilahare Mükremin'in kordeşi Müstokim’i öldürmek için saldırır. Müstokim
kendini savunmak için silahını çekerek Faik ve Fa i keye ateş eder. Ancak Müsta-
kim'in acemiliği sonucu kurşun Müstakim’in kordeşi Mülayime İsabet ederek ölü
müne neden olur.
DUHF 1&95-1d9~ Cezs Hukuku Genel Hükümler Bütünleme Sınevı

2S0 Ceza Hukuku Ratik Çalişmaiân
A, hız sınırı 70 olon bir yerde 90 ile gitmektedir. Karşıdan gelen aracın şo
förü 5 uzun farlarını yakmıştır. A bütün ikazlarına ragmen Ş'nin kısa farlara
geçmemesi nedeniyle önüne çıkan yayalar Y. X ve, çarparak Y’nin ölümüne,
diğerlerinin yoralanmosına neden olur.
Bilgiler:
Tarkan daha önce hürriyeti bağlayıcı bir cezaya çarptırılmış olup, bu ceza
TCK 50 gereğince pora cezasına çevrilmiştir.
Yukorıdo Tarkon ile ilgili olarak verilen bilgilerden bağımsız olarok Tarkon’ın
işlediği suçların İngiltere'de işlenmiş olmosı ve Torkon'ın da diplomot olması ih
timaline göre aşağıdaki soruları cevaplandırınız:
Tûrkon bu suçton doloyı yorgılonobilir mi. hongi mohkemede?
Yobancı ülkede suç işleyen Türk vatondaşı Türkiye'de yargılanabilir mi? Ba-
nu İngiltere vatandaşı olsaydı durum değişir miydi?
Yargılanobilirse. TCK'nın yer bakımından uygulanmosı açısından hangi sistem

uygulonabilir?
Torkon. zimmetine elçiliğin porosını geçirmiş olsaydı, bir değişir miydi?
Borüler:
Fail, mağdur ve ilgili kanun hükmünü göstererek suç tiplerini tespit ediniz ve
bu suçların nitelikli hollerini gösteriniz.
Teşebbüs durumlorını belirtiniz.
îştirok halinde işlenen suçları ve iştirakin türünü tespit ediniz.
Cezo sorumluluğunu koldıron veyo azaltan nedenleri gösteriniz.
Verilen bilgiler ışığında Tarkon. A ve Ş'nin sorumluluğunu tespit ediniz.

CEVAPLAR
Cevap I - Suçlar
1. Tarkon — Banu. Dolandırıcılık (TCK 157)
2. Torkon+Bonu — Sigorta şirketi; bolondırıcıhk (TCK 157)
Sigorta bedelini almak maksadıylo ! cezayı ortıran n.h. (TCK 158/1-k)
3. Tarkan -< Bonu. Kasten öldürme (TCK 81)
Tosorlomo f <.zıxı^\ ortıran n.h. (TCK 82/l-ö)
4. Faik+Faike — Mükremin; Kasten öldürme (TCK 81). Büroda nedensellik

bağı probleminin ele olınması gerekir: Oloydo ölüm neticesi açısındon nedensellik
bağı vardır. Ancak neticenin kime isnat edileceği tespit edilememiştir, ziro ölü
me hongi darbenin neden olduğu bilinmemektedir. Bu durumdo normalde şüphe
den sonık faydalanır kuralı gereğince nedensellik bogının vorlıgıno roğ^men neti
cenin sorumluluğu ikisini de yüklenemez, sodece teşebbüsten doloyı cezo verilir.
Ancok bunun için Faik ile Foike'nin iştirak ilişkisi içinde olmomosı gerekir. Oloydo
İse orolorındo iştirok iradesi bulunduğundan, yoni önceden öldürmek üzere onloş-
tıklarındon ve her ikisi de icro horeketlerini gerçekleştirdiğinden, artık in dubio
pro reo kuralının uygulanmosına gerek yoktur ve her ikisi de kasten öldürmeden
sorumludur.
Bu ve 5 no.lu suç bakımından.
Kan gütme saiki ! cezayı artıron n.h. (TCK 82/1-j)
S. Faik+Faike -> Müstakim. Kasten öldürme (TCK 81)
6. a) Müstakim Foik+Faike; kastına göre. Kösten öldürme (TCK 81). Kas

ten yorolomo (TCK 86).
Kasten yarolomo silahla işlenmesi / cezayı artıran n.h. (TCK 86/2-e).
b) Müstakim — Mülayim; Olası kastla öldürme (TCK 81) veya Taksirle öl
dürme (TCK 85).
Sapma söz konusu. Burada bir görüse göre Faik ve Faike'ye yönelik olarak öl
dürmeye teşebbüs. Müloyim oçısından ise taksirle öldürme söz konusudur.
ioı löre ise, tek netice söz konusu oldugundon foil sodece Mülo-
yim'i kasten öldünneden sorumlu olur.
2S2 Ceza Hukuku Ratik Çalişmaiarı
Kardeşin öldürülmesi / cezayı ortıran n.h. (TCK 82/1-d). Ancok burado sopmo
vardır ve TCK 30/2 gereğince sapmodo bu nitelikli hol uygulonmoz. cezolondırmo
suçun basit hali olan TCK Bl’e göre yapılacaktır (ikinci görüse göre).
7. a) A -< X+y+Z; Taksirle öldürme (TCK 85); taksirle yaralama, (TCK 89)
veya birden fozlo kişinin yaralanmasına neden olmosı holinde özel bir içtimo
hükmü öngörülmüştür. Bu durumdo foil, taksirle öldürme suçunun temel şekline
nozoron daho ogır bir cezo ile cezolondırılacoktır (TCK 85/2). Fail ölen ve yoro-
lonon kişi sayısınca toksirli suçton değil, tek bir toksirle öldürme suçundon so
rumlu tutulocok ve fakat verilecek ceza artırılacaktır.
b) Ş — X+y+Z; Toksirle öldürme (TCK 85); taksirle yorolomo, (TCK 89).

trofik güvenliğini tehlikeye sokmo. (TCK 179/2)
Bu suçlar bokımındon şu hususların tartışılması gerekir. Trafik güvenliğini

tehlikeye sokmo suçu oçısındon, fail forlannın "uzun
* oldugûnu fark etmemişse,
taksiri söz konusu olocak >0, doloyısıylo bu suç oluşmoyocoktır. Kezo sodece 90
ile gidilmesi de bu suçun oluşmasıno neden olmoz. Ancak oloyın koşulları do göz
önünde bulundurulmosı gerekmekle birlikte, geceleyin hız sınırının oşılmosı bu
suço vücut verebilir. Foil bilerek "uzun" farlarını yokıyorso. trafik güvenliğini
tehlikeye sokmo suçu bokımındon kastı vardır ve öldürme veyo yaraloma suçu
bokımındon do olosı kostton do bohsedilebilir.
veya birden fozlo kişinin yoralanmosıno neden olması holinde özel bir içtimo
hükmü öngörülmüştür. Bu durumdo foil, toksirle öldürme suçunun temel şekline
nazaran daha ogır bir cezo ile cezolondırılacoktır (TCK 85/2). Fail ölen ve yorolo-
non kişi soyısınco toksirli suçton değil, tek bir toksirle öldürme suçundon sorum
lu tutulocok ve fokot verilecek cezo ortırılocoktır.
Cevap IX « Teşebbüs
Z. suç: Netice gerçekleşmediğinden, yoni hoksız menfoat saglanmodıgından

suç teşebbüs holinde kcümıştır. Burado henüz bir zoror meydono gelmediğinden,
oluşon tehlikenin ağırlığına göre cezcmın belirlenmesi gerekmektedir.
3. suç: Kösten öldürmeye teşebbüs. Kendini öldürmek için her şeyi yapmış
oncak netice gerçekleşmemiş. Torkon yopocogını yopmış, Bonu do vosıto olarok
icro hareketlerini bitirmiş, ancak netice gerçekleşmemiştir. Büroda do henüz bir
zoror meydono gelmemiştir. Meydono gelen tehlikenin ogırhgıno göre cezodo
indirim yapılocoktır.
5. suç Kasten öldürmeye teşebbüs.
6. a)'doki suç bakımından birinci görüse göre burada kasten öldürmeye te
şebbüs söz konusudur. Fail belirtilen kişileri öldürmek için harekete geçmiş,
ancak hedefte sapmo sonucu fiil Mülayim üzerinde gerçekleşmiştir. Kast ettik
leri şohıslor oçısından fiil teşebbüs aşamasında kalmıştır.
bige-r görüse göre ise burada Müloyim'e yönelik tamomlonmış tek bir kösten
öldürme suçu vardır.
2. suç Tarkon+Banu. Tarkan ozmettiren (TCK 38). Bonu fail (TCK 37), fiil
üzerinde hâkimiyet kuron kimse. Fiil teşebbüs derecesinde kaldıgındon Tarkon
do teşebbüsten sorumlu olacaktır.
3. suç: Bu suçta dolaylı faillik söz konusudur. Tarkan asli fail olon Banu'yo
kendine karşı bir suç işletmektedir. Yani asli maddi foil bir vosıta olarok kulla
nılmak suretiyle kendisine karşı öldürme suçu işletilmektedir. Asli moddi foil
oynı zamanda öldürme suçunun mağdurudur. Burado Torkon'ın bir oroç olarok
siloh kullanmak suretiyle Bonu'yu öldürmesi ile Bonu'yu kendisine karşı bir araç
olorok kullanıp öldürtmesi orasında bir fark yoktur. Kişinin intihar etmesi suç
olmodıgıno göre iştirak kuralları uygulanamayocaktır. Bu nedenle de Tor kan do
laylı faildir ve asli moddi fail kendisiymiş gibi cezalandırılacaktır. Büroda TCK
84'ün uygulanması do söz konusu olabilecekse de, oloydo Bonu intihar ettiğinin
bilincinde değildir, tam bir alet olarok kullanılmaktadır. TCK 84'ün uygulanabil
mesi için mağdurun sonuçto intihor ettiği bilinciyle hareket etmesi gerekmekte
dir.
Ayrıca, TCK 84/4'e giren bir durum da söz konusu değildir.
Tank, Bonu'yu öldürmeye teşebbüsten TCK 37/2 gereğince sorumlu olacaktır.
4-5. suç Faik+Faike -» Müşterek Fail (TCK 37/1). İkisi de fiilin işlenişi
üzerinde hâkimiyet kurmaktadırlar.
Cevap IV * İçtima
6. suçta, iki oyrı suçu kabul eden görüşe göre, tek fiil ile farklı suçlar ger
çekleştirilmiştir. Fail fikri içtima kurollorı gereğince en ogır cezayı içeren mad
deden sorumlu olur (TCK 44).
7b. bakımından ilk suç tehlike suçu olup, zarar suçu gerçekleştikten sonra
osli norm - yordımcı norm veya fikri içtima kurollorı gereğince artık tehlike su
2S4 Ceza Hukuku Ratik Çalşfnaian
çundan dolayı cezalandırma söz konusu olmaz. Bu nedenle sadece zarar suçundan
dolayı foil cezalandırılacaktır.
6. suçta Müstakim meşru müdafaa halindedir. Nefse yönelik halihazırda bir

saldın vc müdafaa mecburiyeti vardır (TCK 25/1). Burada ele olınması gereken
esas sorun, savunmo hareketinin sapma sonucu saldırgandan başkası üzerinde (Mü
layim) de meydono gelmesi halinde bu kişi bakımından sorumluluğûn belirlenmesi
dir. Bir görüşe göre fiil meşru müdafoa kapsamında gerçekleştiği için sopmo sonu-
cundoki meydana gelen di^r fiillerde meşru müdafoa kapsamında değerlendiril
melidir. Buno göre Mülayim bakımından da Müstakim meşru müdafaa halinde
sayılacak ve cezolandırılmayacoktır. Diğer bir görüşe göre ise sapma sonucunda
meydana gelen fiil yönünden meşru müdafaa şartlarının gerçekleşmediği, fokot
failin zoruret holinde bulunmosı nedeniyle cezolondırılmomosı gerekir. Boşko bir
görüş göre de sapmodaki failin kast ve taksir durumuna göre sorumluluğun tayin
edilmesi lazımdır.
1. suşte Etkin pi$manhk/kovu$turmayobâ$lamodan önce old^ını iade (TCK 168)
Torkon: TCK Sl’e göre odli pora cezasına mahkûmiyet ertelemeye engel de
ğildir. Adli para cezosına çevrilen hapis cezası do ertelemeye engel değildir, zira
TCK 50/5'e göre uygulomoda asıl ceza hapisten çevrilen odli para cezasıdır. Yor-
gıtoy do oynı görüştedir. Ancok tekerrür hükümleri uygulonobilir. Ziro TCK
58/2'de adli pora cezosına mohkûmiyet durumunda da bu cezanın infaz edildiği
tarihten itiboren üç yıl içinde yeni bir suç işlenmesi durumunda tekerrür hüküm
lerinin uygulanabileceği belirtilmektedir.
Tarkon ile ilgili diğer soruların cevapları:
bipiomasi dokunulmazlığı bir muafiyet değil, yabancı ülkede kovuşturma yasa

ğıdır. Bu nedenle Tarkan bu suçtan dolayı Türkiye'de yargılonabilir. Yetkili mah
keme Ankara mahkemesidir (CMK 14/4).
yargılanabilir, TCK 11 gereğince. Mağdurun yoboncı olmosı durumunda do

maddede sayılanların dışındo ek bir şort oronmoksızın Türkiye’de yargılama
mümkündür. Ancak madde gerekçesinde fiilin işlendiği yer kanuno göre de fiilin
suç soyılmosı gerektiği belirtilmektedir.
Faile göre şahsilik sistemine göre.
begif irdi, ortık TCK 11 değil, TCK 10 uygulanırdı.

7. suç: A ve, Ş- Olayda A'nın taksir derecesinde kusuru vardır. Hız sınırının
70 olduğu bir yerde 90 ile gitme Kolinde bir kazanın olabileceği öngörülebilir bir
neticedir. A öngörülebilir neticeyi öngörmeyerek ve dikkot vc özen görevini ye
rine getirmeyerek taksirle öldürmüş ve iki kişinin de yaralanmasına neden olmuş
tur. Ancak burada dikkat edilmesi gereken diğer bir husus da üçüncü bir kişinin
de bu neticelerin meydono gelmesinde kusurunun bulunduğudur. Korşıdon gelen
Ş. bir bcLşka aracı görünce uzun roriorını kapatarak, kısa farlorını yakmak zorun
dadır. O da kurallara uymayarak toksirle öldürme ve yaralamadan dolayı kusuru-
no göre sorumludur. Çünkü taksirli suçlarda iştirak kabul edilmediği için bu du
rumun göz önünde bulundurulması ve her failin kendi kusurundon doloyı sorumlu
tutulması gerekmektedir (TCK 22/5).
OLAY 46
(Şiddetli Geçimsizlik)
f-kdefte Sapma. Doğrva/a/y Kast Olası Kast /^‘cas> Sabehtê Ağı/laımif Su^, Oaıaatcısa!
Suç. Tefobbüs. Iştıak (Müftefaf: FaJlıfi. AsTêtc^ıme), Fin İçtima. Rlefi Suç, Zıncıf-
lama Suç, NecfenseHi Bas‘. Saf ftm^ı Suç. Tı^k. Şafsı Cesasıî AtoÎMf, Caza-
landınimayan Sctvaln Fi,
Kocası ile arasında şiddetli geçimsizlik bulunan ve kocasından yediği dayok-

lordon bıkan A, yine çıkan bir tortışmado mutfoktan oldığı bıçakla kocası Byi
öldürmek isterken bıçok B'nin kucoğında bulunan üç yaşındaki oğlu Cye, saplanır.
Hastaneye koldınlon C. yolda ambulonsın kozo yapması sonucu ölür.
Bunun üzerine korısından kurtulmak isteyen B, karısı A’yo "senin gibi onne
olmaz olsun, ölümü hak ediyorsun. Ölsen de hepimiz kurtulsak" şeklinde boğırır.
Oğlunun ölümü dolayısıyla zoten psikolojik bunalım içinde olan A, bu sözler üzeri
ne apartmanın çatısına çıkarak intihor eder ve ölür.
Korkuya kopılon B. kardeşi 5'den anahtorını aldığı yazlığa kaçmak üzere yola
çıkor. Gece otomobilinin arıza yapmosı üzerine B. herhongi bir tedbir olmaksızın
otomobili yolda bırakır ve bir taksiye biner. Tenho bir yere geldiklerinde B, ya
nında taşıdığı süohı taksici Tnin boşına dayar ve 500 TL'sini alır, baha sonra B,
teşhis edileceği düşüncesi ile Tyi öldürür.
Bu orodû yolda trafik kurallarına uygun olorok gitmekte olon b. gece karan
lığında B'nin yol kenarındo bıraktığı otomobili fark etmez ve çarpar. Kazada b
ölürken, yanındo bulunon konsı K ve çocuğu Ç çeşitli yerlerinden yarolonırlar.
Yoldan geçmekte olon M ve N kazayı görmelerine roğmen hiçbir şey yopmoz.

otomobilin içindeki b'nin cüzdonını ve K'nın üzerinde bulunan ziynet eşyalarını
alırlar.
baha sonra hostoneye kaldırılan K, müdahole için milli maçın bitmesini bek
leyen doktor H’nin geç müdahale etmesi nedeniyle ölür. Durumu öğrenen K'nın
abisi L, tüm hastalar önünde doktor Hye ’“katil domuz" şeklinde bağırır. H ise
savcılığa boşvurorak L'yi şikâyet eder.
Şikâyet edilmesine kızan L. Z

*ye doktor H'nin orabosım oteşe vermesini söy
ler. Z benzini dökmesine rağmen ateşe vermezden önce polis torafındon yakala
nır.
CEVAPLAR
Cevap I - Suçlar
1. B -• A; Kötü muamele (TCK 232).
Ancak kötü muamele biçimi moğ^durda (A) basit bir tıbbi müdahale ile gide
rilebilecek ölçünün ötesinde bir etki meydona getirmiş ise, fail (B) artık kasten
2. A — B; Kasten öldürme (TCK 81)
Öogrudon kast söz konusudur.
3. A — C; Kasten yoralomo (TCK 86)
Kasten yoralcuno suçunun olosı kostlo işlendiği söylenebilir (TCK 21/2). (A),
bıçağın (B)'nin kucogında bulunan oû (C)'ye isabet edebileceğini öngörmesine
ragmen fiili işlemekten geri kolmomış, neticenin gerçekleşmesini kabullenmiştir.
Olayda, hedefte sapma söz konusudur.
Oloydo ambulansın koza yapıp (C)'nin ölmesiyle (A)'nın fiili orasında neden
sellik bogı bulunmaktaysa do. gerçekleşen sonuç faile isnat edilemez. Failin yap
tığı hareket korunon hukuki değêr açısından tehlike yarotmoklo beraber, ortaya
çıkan netice bu tehlikenin sonucu olarak değil, tesodüfen foilin fiili ile boôntı
İçinde gerçekleştiğinden netice faile objektif olorak isnat edilemez. Çünkü
otipik olarok ortaya çıkan başko bir olayın neden olduğu neticeden failin sorumlu
tutulması düşünülemez. Foil hareketi ile bir tehlike oluşturmuş ise de meydana
gelen netice konuni tarifte yosaklanan değil de başka bir riski oluşturmuş ve
böylece de netice, ihlal edilen kurohn koruma olanı dışında ise meydono gelen
netice yüklenemez. Ambulansın kaza yopmo riski, olasılığı daima vardır. Fokot bu
olasılıktan kaçınmak öldürme suçunun düzenlenmesinin omacı değildir: (Normun
koruma alanı içinde olmaması)
*. Bir boşko ifodeyle fail yoptıgı hareketle korunan
hukuki değer oçısındon bir tehlike yarotmoklo birlikte, ortaya çıkan netice bu
tehlikenin sonucu olarak değil, tesadüfen failin fiili ile bağlantılı bir başkasının
hareketi ile gerçekleştiği için ölüm neticesinin Aya objektif isnodiyeti mümkün
olmaz: (îzin verilmeyen riskin neticede gerçekleştirilmesine ragmen, neticenin
Hakeri. 5. 173.
failin fiilinin etkisiyle gerçekleşmemesi)

*'. Ancok fail gerçekleştirdiği kısımdan
sorumludur. Bu durumda A'nın kastı yaroloma olduğu takdirde yarolomadon. öl
dürme olduğu takdirde ise kasten öldürmeye teşebbüsten sorumlu tutulması
gerekmektedir.
4. 6 — A; İntiharo yönlendirme (TCK 84)
întihorın gerçekleşmesi / cezoyı ortıran n.h. (TCK 84/2)
Ancak B'nin hareketi hukuki yarar açısından hukuken önemli bir tehlike oluş
turmadığından doloyı objektif yüklenebilirlik ortadan kolkmıştır. Hukuken önemli
tehlike oluşturmayon ve gerçekleşen netice başka birinin irodesine bağlı olduğun
dan, yani tesadüfe kaldığındon. yüklenebilirlik söz konusu değildir. Toplumsol bo-
kımdon normal ve genel olarok tehlikesiz soyılon davranış modelleri yosoklanama-
yacoğındon somut olayda bu tür bir davranış hukuki yorar ihlali bakımından neden
sel değer toşıso da. o suç tipine ilişkin bir hareketin olmadığı kobul edilir ve
İsnadiyet ortodon kalkar, dolayısıyla B intihar suçundon dolayı sorumlu tutulamaz.
S. S -« Kamu; Suçluyu kayırma (TCK 283)
Suçluyu koyırma suçunun konusunu "suç işleyen kişi

** oluşturmaktodır. Oolo-
yısrylo bu suçun varlığından bahsedilebilmesi için, bu suçton dolayı sorumluluğun
doğabilmesi için, koyırma fiilinden önce işlenmiş, yani teşebbüs oşamosındo kal
mış yo do tamamlanmış olon öncül bir (kasıtlı veya taksirli) suç bulunması ve bu
suçtan mohkum olmak gerekir®. Suçluyu kayırma kasten işlenebilen bir suçtur.
Ancok suçun varlığı için kasten hareket edilmesi yeterli değildir. Suç, bir maksat
suçu olduğu için failin, öncül suç foilinin araştırmadan, yokolonmadon. tutuklan-
modan ve hükmün infozındon kurtulması için imkan sağlamış olmak gerekir”.
Olayda ise S'den onohtarı aldığı tarihe kadar ki olaylara bakıldığında B'nin sade
ce kötü muamele suçunu işlediği söylenebilecektir, dolayısıyla kardeş S'nin B'nin
bu suçu işlediğini bilerek kayırma fiilini yapmış olmosı halinde kayırma suçunu
işlemiş olur, yokso B'nin A'nın İntiharında herhangi bir sorumluluğu olmadığı için
suçluyu kayırmo suçunun konusu olmoyacoktır. Ancak S'den anahtarı aldıktan
sonro işlediği suçlar nedeniyle S'nin suçluyu koyırmo suçunu işlediğinden bahse
debilmek için yine bu suçlan işlediğini bilmesi ve bu suçlardan kurtulması moksa-
dıylo imkan sağlamış olmosı gerekir.
s-
Akbulut. Nedenselük Bağı. s. 270.
s: Koca<Üzulmez. Öze) Hükümler, s 306 vd.
S3 Koca<Üzulmez. Öze) Hükümler, s 310.
6.6- T; yogma (TCK 148/1)
Silahla işlenmesi / cezayı artıron n.h. (TCK 149/1-a)
Ğece vokti işlenmesi / cezayı artıran n.h. (TCK 149/1-h)
7. 6 — T; Kasten öldürme (TCK 81)
Bir suçu gizlemek, delillerini ortodan kaldırmak amacıyla işlenmesi / cezayı

ortıron n.h. (TCK 82/1-h)
8. a) 6 — b; Taksirle öldürme (TCK 85)
b) 6 — K; Taksirle öldürme (TCK 85)
Yoralıya doktorun müdohole etmemesi (yo do geç müdahale etmesi) nedeniy

le ölmesi holinde bu ölüm neticesi B'ye yüklenmemelidir. Çünkü fail her ne kador
hareketi ile bir tehlike yaratmış ise de ölüm neticesi onun hareketinin yarattığı
tehlikeden dolayı değil, doktorun geç müdahalesi sonucu gerçekleşmiştir, dokto
run K'nın ölümü açısından kastı olduğundan ölüm neticesi B'ye isnot edilemez. Bir
başka ifadeyle başka bir kişinin olaya eklenen fiili sonucunda ölüm neticesi mey
dana geidigi için netice ilk hareketi yapana isnat edilmemelidir: İzin verilmeyen
riskin neticede gerçekleştirilmesine ragmen, neticenin failin fiilinin etkisiyle
gerçekleşmemesi. Ancak fail gerçekleştirdiği kısımdan taksirli yaralamadan so
rumlu olmalıdır
*^.
«) B — Ç. Toksirle yaralama (TCK 89)
9. M+N — K+Ç. Yardım ve bildirim yükümlülüğünün yerine getirilmemesi

(TCK 98Z1)
Kişinin ölmesi Z netice sebebiyle ağırlaşmış suç (TCK 98/2).
Ancak olayda ölüm neticesi kişiye yüklenemez, çünkü K, yordım veya bildirim
yükümlülüğünün yerine getirilmemesi nedeniyle değil, hekimin müdohole etmeme
si nedeniyle ölmüştür. Yukarıda 8b'de yapılan açıklomanın tersi söz konusudur.
Hekimin eylemi riskin yerini oldıgındcm bildirim yükümlülüğünü yerine getirme
yenler ölüm sonucundan sorumlu değildir.
10. M+N — b'nin mirosçılan+K; Hırsızlık (TCK 141)
Kişinin molını koruyamayacak durumda olmasındon yararlanarak ! or-

tıron n.h. (TCK 142/2-o).
Bicz. Akbulut Neöenscii k Bsğı. s. 268-26&-

Ğece vokti işlenmesi / cezoyı ortıron n.h. (TCK 143)
11. H -» K; İhmol suretiyle kösten öldürme (TCK 83)
(H). yasol düzenlemelerle zomanındo gerekli müdahaleleri yopmok konusunda

gorantör durumundadır (TCK 83/2-a).
12. L — H; Hakaret (TCK 125), sövmek suretiyle.
Alenen işlenmesi / cezoyı ortıron n.h. (TCK 125/4). Aleniyet için oronon te
13. L + Z — H; Mola zoror verme (TCK 151)
Suçun yokorok işlenmesi / cezayı artıran n.h. (TCK 152/2-a).
2. suç: İcro hareketlerine boşlanmış ve fakat bıçak (B)'ye değil hedefte

sapma sonucu (C)'ye isabet etmiştir. Bu nedenle kasten öldürme suçu teşebbüs
oşamosındo kalmıştır (TCK 35). bioer oörüse oöre büroda teşebbüs değerlen
dirmeye alınmoz. sorumluluk tamomlonmış suço göre belirlenir.
3. suç: Olası kastı neticenin belirlemesi nedeniyle teşebbüs hükümleri uy-

gulonamaz. biger oörüse oöre burada tamamlanmış suç söz konusu olup, sorumlu
luk bu suço göre belirlenir.
13. suç: İcra hareketlerine başlanmış ve fakat failin elinde olmayan neden
lerle tomomlanamodıgı için suç teşebbüs oşamosındo kalmıştır (TCK 35). Aracın
üzerine benzin dökülmesi de bir zoror olarak kabul edilecek olurso. meydana
gelen zararın ağırlığına göre teşebbüsün cezasını belirlemek gerekir. Ancak za
rarın ağır bir zoror olmodıgı açıktır.
9. suç: M+N — Müstakil Fail (oralarında iştirak İradesi yoksa) veya Müşte
rek Fail (TCK 37).
10. suç: M+N — Müşterek Fail (TCK 37). Suçun işlenişi üzerinde hakimiyet
kurmuşlordır.
13. suç: L— Azmettiren (TCK 38)
Z- Fail
2 ve 3. suç: Hedefte sapma (tek neticeli sopmc) süz konusudur. Fiil tek
olduğu (fiil sayısının tespitinde hareketi esas alan görü^) ve forklı suç tipleri
(kösten öldürme ve kasten yoralamo) ihlol edildiği için fikri içtimo hükümleri
uyğulonacok ve foil en ogır cezayı gerektiren suçton sorumlu tutulocok gibi gö
rünmekteyse de (TCK 44). TCK 43 ve 44 orosındo çelişkiye neden olmamak için,
gerçek içtimo hükümleri uygulanmalıdır. Cezolor oçısındon kıyas yopılomoz ve
TCK 61/son hükmü nedeniyle buno ilişkin düzenlemenin konunda açıkça yopılmosı
lüzumludur.
İkinci görüşe göre büroda sorumluluk gerçekleşen tamamlanmış 3. suçtcm

doloyı olacaktır. Bu da kösten öldürme suçudur. Olası kost değil, doğrudan kosto
göre sorumluluk belirlenir, ziro kişinin baştan bir kimseyi öldürmek kostı bulun-
mcktodır ve bir kişi de ölmüştür. Sopmonın bu bakımdan önemi yoktur.
6. suç: Yaçâ, bileşik (mürekkep) suçtur (TCK 42). Tehdit (TCK 106) ve hırsız
lık (TCK 141) yoğmo suçunun unsurunu oluşturmaktadır. Oloydo silah zoru kullonılmo-
sı (T)’nin hoyotıno veyo vücut bütünlüğüne yönelik bir tehdit oluşturmaktodır.
7. suç: (B). kasten öldürme suçunun nitelikli şekli (TCK 82/î-h) + yağma
(TCK 148/1) suçundan sorumlu tutulmolı ve her birinden oyrı oyrı cezalandırılma
lıdır (TCK 82. madde gerekçesinde de bu holde her iki suçtan ötürü ceza veril
mesi gerektiği belirtilmiştir).
8. suç: Taksirle işlenen fiilin, bir veya birden fazla insanın ölümü ile birlik
te bir veyo birden fozlo kişinin yorolonmosıno neden olmosı holinde özel bir içti
mo hükmü öngörülmüştür. Bu durumdo foil, toksirle öldürme suçunun temel şekli
ne nozoron daho ağır bir ceza ile cezolondırılacoktır (TCK 85/2). Oloydo bir kişi
ölmüş ve iki kişi yorolanmıştır. boloyısıylo foil ölen ve yaralanan kişi soyısınco
toksirli suçtan değil, tek bir toksirle öldürme suçundon sorumlu tutulocok ve
fakat verilecek cezo ortınlocaktır.
10. suç: Bir suçun oynı suç işleme koran oltındo olso dohi değişik kişilere
korşı birden fazla işlenmesi halinde zincirleme (müteselsil) suç hükümleri (TCK
43) uygulonomaz. Buna göre; olayda (D)’nin cüzdanı ve (K)’nın üzerinde bulunan
ziynet eşyalarının alınması (b)'nin mirasçıları ve (K) oçısındon bogimsız bir suç
olmo özelliğini korur ve foil her suçton oyrı oyrı cezolondırılır.
Cevap V * Ceza Sorumluluğunu Kaldıran veya Azaltan Nedenler
(A): 2. suç bokımındon kusurluluğu etkileyen bir neden olorak hoksız tahrik
hükümlerinden (TCK 29) yororlonobilir. Çünkü kocası kendisini dövmektedir.
(L): İS. suç bokımındon kusurluluğu etkileyen bir neden olarak özel haksız
tahrik hükmünden (TCK 129) yororlonabilir. Çünkü kardeşi (K) doktor (H)‘nin geç
müdahalede bulunması nedeniyle ölmüştür. Buna karşılık id. suç bakımından
haksız tahrik hükümlerinden yorarlanamaz. Çünkü (L) yasal hakkını kullonmıştır
(TCK 73. CMK 158).
(S): 5. suç bakımından şahsi cezasızlık nedeni söz konusudur. Suçluyu ka
yırma suçunun kardeş tarafından işlenmesi şahsi cezasızlık nedeni oluşturmak
tadır (TCK 283/3). Olayda (S). (B)'nin kardeşidir. (S) suçluyu kayırma suçundan
sorumlu tutulmayacaktır.
OLAY 4 7
(Ökkeş ile Dürdane|
*^
y»>ılm4. Stm^ı Sue. Olan Kast. T^sıf, Teşebbüs. H^sız Tahti, Zcmalului:
hUı. Etkin fifmanlıİ!. Ya} Kuçifüğu. Kusur Yeteneğini Asa!tan ya da Ortadoı^ K^dtran Qe-
çtd t'kdenler
Ökkfes 1.1.1998 tarihinde ailesinin kendisiyle evlendirmek istemediği

bürdone'vi evlenmek maksodıylo zor kullanarak koçırmok için bir gece
Oürdane'nin evine girer. Oürdane sandığı ve 16 yaşındaki kardeşi Cevrive'vi ge
tirdiği çuvala koyorok kaçırır. Koronlıkto yüzünü görmediği ve bu arada bayılan
Cevriye'yi çuvalı açarak kendi evlerinin mahzenine bırakır ve yonıno üç günlük
yemek bırakarak kapıyı kilitleyip çıkar. 3.1.1998'de kontrol için gittigi mahzende
Cevriye'yi görünce, kendiliğinden Cevriye'yi ailesine İode eder.
Kızının koçırılmosıno kızon Cevdet. Ökkeş'in çoyıno bulaşıcı olduğunu bildiği

salgın hastolık yopon bir modde katar. Ökkeş hostoneye koldınlorok kurtarılır.
Ancak hastonede yatmakta olan 10 hasta da bu hastalığa yokolanır. Salgın hosta-
liğin forkıno varan doktor Lokmon hastanede ölüm tehlikesinin bulunduğu düşün
cesiyle, kendini kurtarmak için hastaneyi terk eder. Hastalardan Hason ile Hüz
sevin tedavi göremedikleri için ölür.
Bilgiler:
Ökkeş 2.1.1980 doğumludur.
Cevdet fiili işlediği sırodo cinnet geçirmiştir
Sorular:
Fail ve mogdurlorı göstererek suç tiplerini tespit ediniz ve bu suçlorlo ilgili

nitelikli halleri gösteriniz.
Teşebbüs durumlarını gösteriniz.
îçtimo durumlarını gösteriniz.
Cezo sorumluluğunu koldıron veyo ozoiton nedenleri belirleyiniz.
Verilen bilgiler ışığında faillerin sorumluluğunu belirleyiniz.
55
DUHF 1&@7-1d93 Z^zs Hukuku Genel Hükümler Vize Sınavı
CEVAPLAR
Cevap I > Suçlar
1. Ökkeş — Evsohibi. Konut dokunulmazlığını ihlal (TCK 116)
Gece vokti işlenmesi / cezayı ortıron n.h. (TCK 116/4)
2. Ökkeş — Çevriye (bürdone); Kişiyi hürriyetinden yoksun kılma (TCK

109), kesintisiz suç - seçimlik hareketli suç.
Cebir kullanılmosı / cezayı ortıron n.h. (TCK 109/2)
Çocuğd karşı işlenmesi / cezoyı ortıron n.h. (TCK 109/3-f). ancak şahısta
yonılmo var. Bu nitelikli hol yüklenmez, bürdane'yi kaçırmış gibi sorumlu olur
(TCK 30/2).
3. Cevdet Ökkeş; kastına göre: Kösten yaralama (TCK 86), Kösten öl
dürme (TCK 81)
4. Cevdet — 10 hosto; kostıno göre: Kasten yarolomo (TCK 86). Kösten öl
dürme (TCK 81). olası kast olabilir. Ancak taksir de düşünülebilir: Taksirle yora-
loma (TCK 89), Taksirle öldürme (TCK 85)
5. Lokman — Komu; Görevi kötüye kullonma, ihmal suretiyle, (TCK 257/2)
6. Lokmem — Hoson+Hüseyin; kastına göre. Kasten öldürme (TCK 83) veyo

Taksirle öldürme (TCK 85). Olası kost şeklinde de olsa kostı varsa, gorontör
oldugundon (sözleşme, konun) gorontörsel ihmoli suç söz konusu olmaktadır.
3. suçto failin bulaşıcı olduğunu bildiği maddeyi kotorken kastı öldürmek ol
duğu takdirde Ökkeş hastanede kurtulduğu için suç teşebbüs aşamasında kalmış
olur.
4. suçto foilin kastı öldürme olduğu tokdirde eylem teşebbüs oşamosındo

kalmıştır. Hoson ve Hüseyin bakımından ölüm neticesi gerçekleşmiş ise de, bila
hare hekimin hareketi bu neticeye sebep olduğundan, fail yine teşebbüs dolayı
sıyla sorumlu tutulacaktır.
Cevap IS • içtima
S ve 6. suçto, cali norm-yardımcı norm ilişkisi söz konusu olup, gorantörsel

ihmali suç (TCK 83) osli norm oldugundon. yordımcı norm olan TCK 257 uygulan
maz.
Çözümlü Örnek Olaylar 2K
4. suçta Cevdetin 10 hastoyo hostalıgı buloştırması toksirle yaralama olorak

kabul edildiğinde içtimo olarok esasen oynı neviden fikri içtimoın (TCK 43/2)
özel bir hali olan 89/4 "Fiilin birden fozlo kişinin yaralanmasına neden olması
halinde, altı oydan üç yıla kodar hopis cezasına hükmolunur" düzenlemesi dikkate
alınabilir.
6. suçta Lokman (kasten) gorontörsel ihmoli suçlo iki kişinin ölümüne neden ol
duğu ihtimoli açısından, içtimo olarak fiilin tek olması nedeniyle fikri içtima (oynı
neviden) söz konusudur. Ooloyısıyla 43/2'nin uygulanması gerekir, fakat 43/3 hükmü
gereğince gerçek içtima uygulanır. Kaldı ki burada hareket tek olsa bile netice soyısı
esas alınarak do. her iki neticeden oyrı ayrı sorumluluk söz konusu olocoktır.
Cevap ZV - Cezo Sorumluluğunu Kaldıran veya Azaltan Nedenler
3. suç. kızının koçırılması haksız fiil olduğu için Cevdet'in Ökkeş'e yönelik bu
suçundo haksız tahrik uygulonabilir.
6. suçto, zorunluluk hali düşünülebilir (TCK 25/2). Ağır ve muhakkok bir teh
like var. Tehlike nefse yönelik. Tehlikeye bilerek sebebiyet verilmemiş. Tehlike
den korunmak için zoror verme (suç işleme) mecburiyeti var. Korunan yarar ile
feda edilen yoror eşit. Gerçekleşen bu şortlar karşısında, bir şort ise gerçekleş
memiş; öoktorun tehlikeyi önleme mükellefiyeti var. Öoktor tehlikeye karşı koy
mak, görevini yapmak zorundadır. Bu şort gerçekleşmediğinden ıztırar hali yok.
Cevap V * Faillerin Sorumluluğu
2. suçta, etkin pişmanlık, soruşturmaya başlamadan önce mağdurun şahsına

zararı dokunmoksızın, onu kendiliğinden güvenli bir yerde serbest bırakma (TCK 110)
Ökkeş: 2.1.1998’de 18 yaşını doldurmuştur. Bu tarihten önce işlediği konut

dokunulmazlığını ihlal suçu bakımından sorumluluğu, henüz 18 yaşını doldurmadı
ğından 15-18 yaş grubunun sorumluluğuna tabidir. Buna göre TCK 31/3 uyarınca
cezasında indirim yopılacoktır. Kişi hürriyetini tahdit kesintisiz suçtur ve bu
suçlar bokımındon kesintinin gerçekleştiği an esas olınocaktır. Bu an da
3.1.1998'dir. Bu tarihte ise Ökkeş 18 yaşını bitirdiğinden bu suçlardan dolayı
sorumluluğu tamdır, ceza tam olarak verilecek, indirim yapılmayacaktır.
Cevdet, normalde kusur yeteneğini haizdir. Cinnet ise geçici bir sebeptir. Bu
durumda TCK 34/1 gereğince, Cevdet'in cinnet sırasında işlediği fiilin hukuki
onlom ve sonuçlarını olgıloyıp algılamadığı veya bu fiille ilgili olarak davronışlarını
yönlendirme yeteneğinde önemli derecede ozolma olup olmadığı aroştırılacok ve
böyleyse ceza verilmeyecektir.
OLAY 48
(Su Deposuna Zehir)
Doğıv<J<yı Kast. Olası Kast. GofOin&sel Suç. /^^se/U Saf’. Şalusta f~laM. Hedefte
Sapma. Netıces’ Sebehıyfe Aful^ıı Suç. Tejebbus. ^ırah (Yofeim Eime). Ztiıcııleıne Suç.
Non Ss h fekm Sfesı, Saf Suç. Fin ^tma. Mejru Sa^nma. Hdsız Taftnk
A. dedesi b'nin mirosıno konmayı düşünmektedir. Bu moksotla eczacı E'den

aldığı zehri byi ziyoreti sırasında evin su deposuna karıştırır. Sudan içen hiz
metçi H ölür, baygın vaziyetteki bekçi B hostoneye kaldırılır, b ise sudan hiç
içmediği için kurtulur, boktor F, başından atmak için yotak ve teçhizat yoklu
ğundan bahisle herhcmgi bir acil önlem almaksızın B'nin bir başka hastaneye gö
türülmesini söyler. B. yolda ölür.
K. oğlu M ve gelini N ile oynı evde birlikte yaşamaktadır. AÂ'nin iş seyahatine

çıkmasının ardından N'de gözü olan P, Nye cinsel ilişki kurmayı teklif eder. An
cak bu teklifinin N tarofından reddedilmesine sinirlenen P kahvehanede herkesin
içinde K‘ya gelininin bir olduğunu söyler. Namusunu temizlemeyi düşünen
K. Tden temin ettiği tüfekle bir gece gelininin odasından sesler gelmesi üzerine
odaya girer ve koranlıkto yatakta iki kişinin olduğunu fork eder. K. tüfeği erkeğe
(S) doğrultorak ateşler. Fakat yatakta bulunan erkeğin iş seyahotinden yeni
dönen M olduğu anlaşılır. Tüfekten çıkan saçmolor M'nin ölümüne neden olmuş. N
ise yüzü tonınmoyacak şekilde yaralanmıştır.
X çok kıskonç bir eştir ve kocası V'ye aldatması halinde yaşayamayacağını

söylemektedir. Karisinden kurtulmak isteyen Y, X'i Z ile birlikte yoşamoya boşla-
yorok aldatır. Y'nin Z ile ilişkisini öğrenen X üzerine benzin dökerek kendisini
yokor ve ölür.
ft. korısı Vyi sürekli olarok dövmektedir. Kocası ft’nin doyaklarından bıkan V
hava gozı musluğunu açık bırakarak intihor eder. ft. işten eve geldiğinde karısını
ölü bulur, ft, üç yaşındaki oğlu Cyu evde tek boşıno bırakarak yurtdışına koçor.
Komşu L ise durumun forkmo vormosıno rağmen herhangi bir girişimde bulunmaz
ve O açlıkton ölür.
CEVAPLAR
Cevap I - Suçlar
1. 0) A t E - D; Kösten öldürme (TCK 81)
ÜstsoyG korşı işlenmesi ! cezoyı ortıron n.h. (TCK 82/1-d)
Oogrudon kost söz konusudur.
b) A + E -» H; Kösten öldürme (TCK 81)
Kasten öldürme suçunun olosı kostlo işlendiği düşünülebilirse de. oloydo esa
sen doğrudon kast vardır, zira failin fiiline zorunlu olorak bağlı bulunon neticeler
oçısındon doğrudan kast söz konusu olur. Bu kişiler evde yaşodıklorı için sudon
İçeceklerdir ve bunlorın zehirlenmesi de kaçınılmaz bir sonuçtur.
«) A ♦ E -« B; Kasten öldürme (TCK 81)
Yukarıdoki gerekçelerle burodo do kasten öldürme söz konusudur.
2. F — B; İhmal suretiyle kasten öldürme (TCK 83)
Hekimler kanuni düzenlemeler ve/veyo sözleşme dolayısıyla hastaların vücut

bütünlüğü ve hayatı bokımındon gorontördürler (TCK 83/2-a. b). Ancok TCK
83'ten doloyı hekimin sorumluluğuna gidilebilmesi için hekimin kostının bulunması
gerekir. Oloydo hekimin başındon otmok omocıylo böyle bir eylemde bulunması
olosı kastını göstermektedir. Bu şekilde "ne olursa olsun
* düşüncesiyle hareket
etmektedir. Bu nedenle TCK 83 uygulanabilecektir.
3. P - N; Cinsel taciz (TCK 105)
4. P — N; Hakaret (TCK 125), sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve

soygınlığıno saldırı söz konusudur.
Gıyapta hokoret söz konusudur. Mağdurun gıyabında hakaretin cezolondırı-

lobümesi için, fiilin en oz üç kişiyle ihtilat ederek işlenmesi gerekir (TCK 125/1).
Oloydo ihtilat gerçekleşmiştir.
Alenen / cezoyı ortıron n.h. (TCK 125/4)
S. a) K * T — (S) M; Kösten öldürme (TCK 81)
Altsoyo korşı işlenmesi / zzı<3>f \ ortıron n.h. (TCK 82/1-d). Ancak bu nitelikli
hol oloydo uygulanmaz. Fail mağdurun kimliğinde yanılmıştır (şahısta hata).
Mağdurun kimliğinde yanılgı, kösten öldürme suçunun varlığına engel değildir.
:ss Ceza Hukuku Ratik Çalşmalan
Moğdurun kimliğinde yanılği, sodece suçun nitelikli şekli oçısından önem taşır. (K)
oteş ettiği kişinin oğlu (M) olduğunu bilmemektedir. Bu nedenle suçun nitelikli
şekli bakımından kastından söz edilemez ve fail suçun bosit şeklinden dolayı
cezalandırılır (TCK 81).
Töre soikiyle işlenmesi / cezayı artıran n.h. (TCK 82/1-j). Ancok bu hüküm
olayda uyğulonmoz. zira töre cinayetinden bohsedebilmek için münferit bir ey
lemin bulunmcunosı, oileden birden fozlo kişinin koronnın olması ğerekir. Büroda
ise K'nın münferit bir namus cinayeti söz konusudur.
b) K + T — N; Kasten yaralama (TCK 86)
Silahla işlenmesi / cezayı artıran n.h. (TCK 86/3-e).
Kasten yaralama fiilinin mağdurun yüzünün sürekli değişikliğine neden olması

/ cezayı artıran n.h. (TCK 87/2-d).
Kasten yoralomo suçunun olası kastla işlendiği söylenebilir (TCK 21/2). An
cok saçmaların yayılma olanı itibarıyla zorunlu bir netice söz konusu ise doğrudan
kast vardır. Olası kostto sorumluluk neticeye ğörc belirlenir. Bu nedenle kasten
yaroloma suçu oluşmuştur. Oloydo, hedefte sepme^Qi konusudur.
6. y — X; İntihara yönlendirme (TCK 84)
İntiharın gerçekleşmesi / cezoyı artıron n.h.; neticesi sebebiyle ogırloşmış

hal (TCK 84/2).
Foilin horeketi hukuken önemli risk yaratan bir horeket değildir. Toplumsol
bakımdan genel olorok tehlikesiz soyıion horeketler (başkosıyla beraber yoşomak
cezo hukuku anlamında suç değildir) nedensel değer toşısolar da, o suç tipine iliş
kin bir horeket olorok kabul edilemezler ve kişinin sorumluluğu sonucunu doğur
mazlar. boloyısıylo objektif yüklenebilirlik söz konusu değildir. Ayrıca suçun ger
çekleşmedi başko bir kişinin yaptığı bir harekete boğh olduğundon ve bir kimse
başkasının özğür irodesiyle ğerçekleştirdiği eylemden sorumlu olamoyocagındcm, Y
intihora yönlendirmeden ötürü sorumlu tutulamaz.
7. R - V; Kötü muamele (TCK 232)
Fakat kötü muamele biçimi moğdurda basit bir tıbbi müdahale ile ğiderilebi-
lecek ölçünün ötesinde bir etki meydono ğetirmiş ise fail artık kösten yaralama
suçundan (TCK 86) sorumlu tutulur. Olayda, (ft)‘nin fiili intihara yardım suçu
olorok nitelendirilemez. Çünkü (V)'nin ölümü tamamen kendi tercihidir ve (R)’nin
buna yönelik kostı do söz konusu değildir.
Oige-r taraftan (ft), eşi (V)'nin içinde bulunduğu ruhsal durum itibarı ile inti
hara eğilimli olduğunun bilincinde olmoklo beraber koyıtsız davranmış ise intiha
ra taksirle yönlendirme düşünülebilirse de, kanunumuzda bu suçun taksirle iş
lenmesi cezolandırılmodıgındo, R'nin herhangi bir sorumluluğu bulunmamaktadır.
8. R - O: Terk (TCK 97) l Kösten Öldürme (TCK 83)
Burado iki ihtimal düşünülebilir:
İlkin failin kastı terktir. Terk dolayısıyla mogdur ölmüş ise. netice sebebiy
le agırlo^mış suç hükümlerine göre (TCK 23) cezo verilir (TCK 97/2). Buna göre
ft. ya taksirle öldürme (TCK 85) yahut olosı (muhtemel) kostlo öldürme (TCK 81.
21/2) suçundan sorumlu tutulocoktır.
îkinci ihtimal ise failin kastının öldürme olmasıdır. Bu durumdo fail kasten
Öldürmeden sorumlu olacaktır (TCK 83).
9. L -« O; Yardım ve bildirim yükümlülüğünün yerine getirilmemesi (TCK

98/1).
Yordım ve bildirim yükümlülüğünün yerine getirilmemesi dolayısıyla kişinin

ölmesi (TCK 98/2). Ancak bu halde, (L)‘nin meydona gelen ölüm neticesinden
etmesi gerekir (TCK 23). Olayımızda taksir vardır ve (L) sonuçtan sorumludur.
i. suç: a'doki kasten öldürme suçu icra hareketlerinin tomamlanmosı ve fa

kat ölüm neticesinin gerçekleşmemesi nedeniyle teşebbüs aşomosındo kolmıştır
(TCK 35).
e'deki suç bokımındon zorunlu neticeler bokımındon failin sorumluluğu nokta

sında iki görüş bulunmaktadır. Bir oörüse oöre zorunlu neticeler gerçekleşmediği
takdirde teşebbüs hükümleri uygulanır. İkinci görüse göre ise sorumluluk sadece
gerçekleşen net/ce bakımındandır. Olayımızda, B ölmeyip de yorolondığındon, öl
dürmeye teşebbüsten değil yaralamodon dolayı sorumluluk söz konusu olacaktır.
Doloyısıylo teşebbüsten doloyı sorumluluk söz konusu olmaz.
Cevop IS * iştirak
1. suç: A —> Fail
E — (biliyorsa) Yordımda Bulunan (TCK 39). bilmiyorsa ve reçeteli satılan

bir zehirse taksiri söz konusudur.
5. suç: K —■ Foil
T — (biliyorsa) Yardımda Bulunan (TCK 39)
1. 5uç; Bir suç işleme kararının icrasından sdzedilebiliyorso zincirleme suç

hükümlerinin uygulanması düşünülebilir ise de mağdurlar farklı olduğu ve kasten
öldürme söz konusu olduğu için TCK 43/3 hükmü buno engeldir, dolayısıyla o, b
ve c'deki suçlar bakımından fail oyrı oyrı cezolondırılacoktır.
Belirtelim ki, oloydo su deposuna zehir koyma nedeniyle tek fiil (fiilden ha
reketi onloyon görüş) olduğu için burada fikri içtima kabul eden görüşler de var
dır. Buna korşılık fiilden neticeyi anlayan görüşe göre ise gerçekleşen sonuçlor-
dan oyrı oyrı sorumluluk söz konusu olocoktır.
S. suç: Oloydo. hedefte sapma (çift neticeli sapma) söz konusudur.
Bir görüse göre, fail tek fiil ile birden fazla farklı suç tiplerinin oluşumuna
neden olmuştur. "Non bis in idem" ilkesi gereğince bu fiilden dolayı ancak bir
defa ceza verilebilir. Olayda. (M)'ye korşı işlenen tomomlonmış kösten öldürme
suçu (TCK 81) ve (N^ye karşı işlenen kasten yarolamo suçu (TCK 86) vardır. Bu
rada fikri içtimo hükümleri uygulanacak gibi gözükmekteyse de, TCK 43 ve 44
orasında çelişkiye neden olmamak için, gerçek içtima hükümleri uygulanmalıdır.
Cezalar açısından kıyas yapılamoz ve TCK 61/son hükmü nedeniyle buna ilişkin
düzenlemenin konunda açıkça yapılması lüzumludur.
bioer oörüse oöre. olayda birden fazla netice meydono geldiğinden, fikri iç
tima hükümleri uygulonomoz. Her iki suçtan ötürü ayrı ayrı cezalandırma yoluna
gidilir.
(K): Gelinine karşı bir cinsel saldırı gerçekleştirildiğini düşünerek ateş et
miş ise olayda meşru müdafaa holi vardır. Oğlu ölmüş olsa da hato kaçınılmaz ise.
TCK 30/3'e göre hotosından faydalanır.
(P): 4. suçta hoksız tahrik hükümlerinden (TCK 29) yararlanamaz. Çünkü

olayların gelişimine neden olan ilk haksız dovronış kendisinden gelmiştir.
OLAY 49
(Harçlar Kaldı nisın)
Han. Sebebiyle Suç. OSea Kast. Takstf. Teçebbüs. Gönü/tü Vaêone.

Saf Şimali Suç, lıtfol (Dolaylı faıSi, Mü}tefeft Faıthlı, Asaettt<me. Etme). Gofoa-
tdfsel Sunî Suç. Tehhfe - Zoıof Suçu, Ekn kt<ma. Kaoua H/funünu kra. Meyu Sawrnna.
SğJiûiû fisası. Yaç KüçüfJûsü, Ktiu/wa Zaman Baiumınelan Uysıânması
Veysi. Süleyman ve Fotoş önceden onlaşorak doho önce evde hozırladıkları

»HARÇLAR KAL&IRILSIN"
* yazılı pankartı izin almoksızın Hukuk Fokültesi binasına
asmayı planlorlar. Ancok Fatoş kampüse gelmeden kötü sonuçlarından korkarok ey
leme kotılmoz. Veysi ve Süleymon ise pankortı osmoyo çalışırken polis memurları
Ayhon, Erhan ve Burak tarafından yakalanırlar, Süleyman ve Veysi sevk edildikleri
savcılıkta bu eylemin suç oluşturduğunu bilmediklerini, bu nedenle cezolondırılomo-
yacoklorını, koldı ki pankortın içeriğinin de suç unsuru toşımadıgını ileri sürerler.
Kendilerini yakalayon polislere sinirlenen Veysi, kurt köpeği Wolf'ü ısırması

için polis memuru Ayhan'a saldırtır. Wolf'ün ısırdığı Ayhan kuduz olarak ölür.
Süleymon do öç almak için diğer polis Erhan'ın kaldığı bodrum katındaki evine
28.4.1997 gecesi gider ve bütün kapı ve pencerelerini tahtayla kaplayarak Er
han'ın evden çıkmasını önler. Erhan'ın evde hapis kaldığı süre içinde Süleyman,
arkadoşı Jülide'den devamlı olarak tahtaları kontrol edip, gevşeyenleri saglam-
loştırmasını isler. Jülide istenileni yopor. Evden çıkamayan Erhan'ın sesini duyan
komşuları. 2.5.1997de onu kurtarır.
Süleymon ve Veysi'nin savcılıktaki saygısız tutumlarını beğenmeyen savcı

Ourive polis Burak'tan Süleyman ve Veysi’yi öldürmesini ister. Burak do diğer iki
orkadoşındon intikam alındığı ve sıranın da kendisine geldigi düşüncesiyle kabul
eder. Süleyman ve Veysi’yi yoldo gören Burak onlaro vurur. Süleyman ve Veysi’nin
küfür etmesi üzerine namusuna bir saldırı yopıldıgı düşüncesiyle onlaro ateş
eder, ancak isabet ettiremez. Kurşunlar yoldan geçmekte olan milletvekili Hüsa
mettin'e isabet ederek ölümüne neden olur. Süleymon ve Veysi kaçor.
Savcı öuriye’nin 17 yaşındaki kızı Mahmure erkek orkodoşı Mahmut ile kendi
rızasıyla cinsel ilişkide bulunur. Mahmure hamile kalır. Mahmut ve Mahmure
şereflerini kurtarmak için çocuğu öldürmeye karar verirler. Ancak bizzat kendi
leri buna cesaret edemeyince, ölmesi için gayri meşru çocuğu bir yol kenarına
bırakırlor. 2 gün orada kalan çocuk, 3. gün yol kenarına park etmek isteyen ehli
yetsiz şoför Musa'nın aracı altında kolorak ölür.
Bilflilcr:
Süleyman 1 Mayıs 1986 doğumludur.
29 Nison Î997'de yürürlüğe giren bir konun. TCK da değişiklik yoporak, hür
riyeti tohdit suçunun cezasını 1 yıl artırmıştır.
CEVAPLAR
Cevap I - Suçlar
*5üleymcm+Fato$
1. Veysi -» Kamu; of iş osmo (Kobahoîler Kanunu 42). Ön
ceki cezo kanunumuzda düzenlenmiş bulunon ve yine bir kobahot oluşturon bu
eylem artık Kobohotler Kanunu'ndo düzenlenmiş bulunmoktodır.
Cezo konunlorını bilmemek mazeret sayılmaz (TCK 4). Kabahatler Konunu da

geniş anlamda ceza hukuku içerisindedir. Burado TCK 30/4 manasında bir hata
nın bulunup bulunmodıgı değerlendirilmelidir (Bkz., Kabahatler Konunu 10). Kanı
mızca. kamuyo ait bir binaya izin almaksızın afiş oson kimsenin fiilin hoksızlık
oluşturduğu yönündeki bir hatasından bohsetmek mümkün olamaz, böyle bir hoto
olsa bile kaçınılobilir olduğu açıktır.
2. Ayhem+Erhan+Burak — Veysi+Süleyman; Kişiyi hürriyetinden yoksun bı-

rakmo
Kamu görevinin sağladığı nüfuz kötüye kullanılarak / cezayı artıron n.h. (TCK
109/3-d).
3. Veysi — Komu; Hayvanın tehlike yoratabilecek şekilde serbest bırokıl-

ması (TCK 177).
4. Veysi — Ayhan; ölmesi için saldırtmışsa kasten öldürme (TCK 81). Olası
kost do olabilir. Ancak yaralama için saldırtmışsa, netice sebebiyle ağırlaşmış
yaroloma (TCK 87/4). Bir köpeğin ısırması sonucu kuduz olup ölme, kanımızco
öngörülebilir bir neticedir. Bu nedenle TCK 23 anlomında failin taksiri vardır ve
TCK 87/4‘ten sorumlu tutulabilir. Ayrıca işaret edilmesi gereken bir nokta do.
Veysi'nin horeket etmediğidir. Suçun unsurlarından olan hareketin mevcut olma
ması halinde suç do oluşmoz. Hayvan hareketi hareket sayılmaz. Ancok bir köpe
ği bir insanın üzerine saldırtan kimsenin hareket ettiği kobul edilir. Köpek cansız
bir oroç ile aynı durumdadır, boloylı faillikle korıştırılmomolı. orada bir insan
hareketi araç olorok kullonılmoktadır.
Kişinin yerine getirdiği kamu görevi nedeniyle işlenmesi f cezayı artıran n.h.
kastına göre TCK 82/1-g veya 86/3-c.
S. Süleyman+Jülide -» Erhan; Kişi hürriyetini tahdit (TCK 109). Kesintisiz

suç. Ancak bu hareketler öldürme kastı ile yapılıyorsa TCK 81 uygulanacaktır.
Hürriyeti tohdit araç olarok kullanılıyor, kast öldürmeye yönelik.
Kişinin yerine getirdiği kamu görevi nedeniyle işlenmesi / cezayı ortıron n.h.
(TCK 109/3-c)
Süleymon+Jülide -» Erhan; Konut dokunulmazlığını ihlal (TCK 116)
Cebir veya tehdit kullonılmok suretiyle yo do gece işlenmesi / cezayı ortıron

n.h. (TCK. 116/4)
119/1-c)
6. B-urok — Süleyman+Veysi; yaralama (TCK 86)
7. Süleymon+Veysi — Burak; Hakaret (TCK 125), sövmek suretiyle bir kim

senin onur, şeref ve saygınlığına soldırmo.
Kasten yoroloma suçuna tepki olarok işlenmesi nedeniyle cezosıziık sebebi

(TCK 129/2).
S. İki ayrı görüşe göre forklı;
o) Duriye+Burok — Süleymon+Veysi; Kösten öldürme (TCK 81)
Burak — Hüsamettin; Taksirle öldürme (TCK 85)
b) buriye+Burok — Hüsomcttin; Kösten öldürme (TCK 81)
9. Mahmut — Mohmure; Reşit olmayanla cinsel ilişki (TCK 104/1).
10. A^ûhmut+Mûhmure — Bebek; Kasten ihmali davranışla öldürme (TCK 83).

Burodo gorontörsel ihmoli suç söz konusu. Ebeveyn çocuk korşısında garantördür.
Nedensellik bağı vardır. Bebeği oroyo bırakmasalardı orocın oltındo kolmoyocok ve
ölmeyecekti. Bu netice yol kenarına bırokılmış bir çocuk bakımından normal hoyot
tecrübelerine göre normal bir neticedir, boloyısıylo netice yüklenebilir.
Burado ayrıca ele ohnmosı gereken bir problem de, failin 97. moddeden ötü
rü mü. yokso 83. modde doloyısıylo mı cezalandırılacağıdır. Kanımızca, burodoki
oyırım failin kastına göre yopılmok gerekir. Böylece, fail boştan itibaren terk
suretiyle mağdurun ölümünü omoçladığı tokdirde. 83. maddenin; buno karşılık asıl
kostı terk olmoklo beraber, neticede ölüm gerçekleşmişse, 97/2. maddeden
ötürü sorumluluğu tayin etmek gerekecektir. Olayımızda ise boştan itibaren kast
öldürme olduğundan TCK 83 uygulanmalıdır.
Altsoyun öldürülmesi / cezayı ortıran n.h. (TCK 82/1-d). TCK 83/3 uygula
nırken. ağırlaştırılmış müebbet hapis cezosı yerine yirmi yıldon yirmi beş yıla
kodar hapis cezosına hükmolunabilecektir.
11. Musa -> Bebek; Taksirle öldürme (TCK 85). Neticeyi öngörme imkânı
yoksa toksir de söz konusu değildir. Ehliyetsizlik başlı boşıno kusur oluşturmoz.
Ehliyetsizliğe roğmen somut oloydo kusursuz olunabilir.
1. suç: Foîoş bakımından hazırlık hareketi söz konusu olup, cezalandırılmaz.

Ayrıca icra hareketleri ba$lomadıgından. gönüllü vazgeçme kopsamma giren bir
durum da söz konusu değildir, öigerleri bakımından ise teşebbüs vardır, ancak
söz konusu fiil bir kabahot olup, kobahotlere teşebbüs cezalandırılmaz (Koba-
hatler Konunu 13).
5. suç: Öldürme kostı varsa, teşebbüs holinde kolmıştır. Bir zoror do söz
konusu olduğundon. meydana gelen zororın ağırlığına göre cezo toyin edilmelidir.
8. Sopmg halinde iki görüş bulunmaktadır. Bir görüşe göre iki suç. yani kas
tedilip de gerçekleşmeyen netice bakımından teşebbüs halinde kalmış kasıtlı bir
suç, diğeri ise olası kastla veya toksirle gerçekleştirilen suç vordır. Bir diğer
oörüse oöre ise ortada tek bir netice ve tek bir suç vardır.
Cevap IS - iştirak
1. Kabohat: Süleyman+Veysi
Kabahotler Kanunu'nun 14. maddesi gereğince kobahotin işlenişine birden

fazla kişinin iştirak etmesi halinde bu kişilerin her biri hakkında fail olarak idari
pora cezası verilir. Kabahatlere iştirak holiyle ilgili olarak tek tip fail sistemi
kabul edilmiştir. Kabohatin işlenişine iştirak eden kişiler arosında fail ve şerik
(ozmettiren veya yardım eden) ayrımı gözetilmemiştir. Dolayısıyla da iştirakçiler
orasında foil ve şerik oyrımı kabul edilmediği için kobahote kotkısı ne olursa
olsun hepsini foil olarok ifade etmek gerekir.
2. suç Ayhan+Erhon+Burak -» Müşterek Fail (TCK 37/1). suçun işlenişi

üzerinde hâkimiyet kurmaktadırlar.
S. suç: Süleymon — Azmettiren (TCK 38) + Müşterek Fail (TCK 37/1). Ce-
zolondırmo bir görüse göre faillik şeriklige nozoron asli nitelikli olduğundan,
foillikten; diğer görüse göre ise iştirak şekillerinden cezası doha ağır olanına
göre yopılocoktır. îkisi oçısından do oynı cezo öngörülmüştür.
Jülide -> Müşterek Fail (TCK 37/1). Aslında icra hareketleri bittikten son
ra suço iştirok olmoz. Ancok büroda kesintisiz suç söz konusu. Bu sebeple suç
işlendiği sürece iştirak de mümkündür, ancok azmettirme mümkün değildir. Fo-
kot bundan kasıt olayda Süleyman'ın azmettir!lememesidir, zira zaten icraya

ba$lamı$. Ancak Jülide icra bitmediği müddetçe azmettirilebilir.
Jülide'nin iştirak şekli çeşitli olasılıklara göre değişebilir. Sağlamlaştırma ve

kontrol her ne kador yardım sayılabilirse de. suçun işlenişi üzerinde hâkimiyet
kurma niteliğindeki horeketlerle suço iştirok etmektedir, yani müşterek faildir.
Kesintisiz suçun özelliği gereğince, suç işlendiği sürece yapı lan hareketler bizzot
hürriyeti tahdide yönelik hareketler olduğundan müşterek fail olduğu kcmaotin-
deyiz.
Jülide içeride birinin olduğunu bilmiyorsa, iştirak irodesi yoktur, cezolondı-

rılmaz.
8. suç: Duriye — Azmettiren (TCK 38)
Burak — Foil (TCK 37/1). suçun işleniri üzerinde hâkimiyet kuruyor.
7. suç: Süleymon+Veysi -> Müşterek Fail (TCK 37/1), suçun işlenişi üzerin
de hâkimiyet kuruyor.
8. su$: İki ayrı görüce ğore farklı cevapiondırmok gerekmektedir:
Birinci görüse göre. Süleymon ve Veysi’nin öldürülmesine yönelik fiil açısın

dan iştirak kuralları uygulanır, buriye. azmettiren. Burok faildir. Ancak Hüsa
mettin'in öldürülmesi açısından maktul toksirle öldürüldüğü için, büriye azmetti
ren olorak sorumlu olmaz. Hüsamettin'in öldürülmesine ilişkin bir ozmettirmesi
yok. Ayrıca taksirli suçlara iştirak söz konusu değil. Hüsamettin'in öldürülmesin
den sodece Burak sorumludur.
İkinci görüşe göre ise, Ouriye, azmettiren; Burak, fail (TCK 37/1). suçun iş
lenişi üzerinde hâkimiyet kuruyor. Sapma suçun ayniyetini zedelemez. Hem az
mettiren hem de fail bakımından sanki öldürülmek istenen kişi öldürülmüş gibi
sorumluluk tespit edilir.
9. suç Mahmut+Mahmure -» Müşterek Fail (TCK 37/1). suçun işlenişi üze

rinde hâkimiyet kuruyorlar.
Cevap ZV « İçtima
3. ve 4. suç: İlk suç tehlike suçu olup, zarar suçu gerçekleştikten sonra asli
norm - yordımcı norm veya fikri içtimo kuralları gereğince artık tehlike suçundan
doloyı cezolandırma söz konusu olmaz. Bu nedenle sadece kasten öldürme suçun
dan dolayı fail cezolandırılocaktır.
8. suç; o görüşü bakımından, fiilin tek kabul edilip edilmemesine göre cevap
değişir. Fiil tekliğinde buriye açısından yalnız Süleyman ve Veysi'ye yönelik öl
dürmeye teşebbüsten sorumluluk söz konusu olur. Burak oçısından ise. tek fiil ile
farklı suçlor söz konusu olduğu için en oğır cezayı içeren suçton sorumluluk ger
çekleşir. Fiil çokluğundo buriye açısından sonuç değişmez. Burak ise hem Süley
man ve Vcysi'yi öldürmeye teşebbüsten, hem de Hüsamettin'i öldürmekten so
rumludur.
2. suç: Bu suçto polis memurlarının yokoioma yopmoiorı kanun hükmünü icra

(CMK 90) niteliğinde olduğundon. hukuko uygundur.
8â. suç Burado TCK 25/1 monosındo bir saldırı yoktur. Sözle yapılan sol-
dınlar. meşru müdafaa anlamında saldın olarak kabul edilmemektedir, ûoloyı-
sıyla meşru müdafaanın şortlon gerçekleşmemiştir. Ancak bu hatanın TCK
30/3 monosındo koçınılmoz bir hato olmosı durumundo. kişi hotasındon yororlo-
nocoktır. Hato koçınılobilir olduğu takdirde ise, fail taksirinden doloyı sorumlu
olacaktır.
8. suç: Burak’ın Süleyman ve Veysi'ye vurmasından sonro onların Burak'a ha-

koret etmesi üzerine Burak'ın nomusuno soldırı yapıldığı düşüncesiyle oteş etme
sinde haksız tahrik hükümleri uygulonomoz, ziro ilk hoksız fiil kendisinden kay
naklanmıştır.
9. suç Rıza burado geçerli bir rıza değildir, bu itiborla hukuko uygunluk se
bebi yok, zira konun rızayı kabul etmiyor.
Süleyman: 1.5.1997'de 11 yaşını doldurmuştur (önceki kanunumuzda ceza so

rumluluğu yoşı 11 yaşının doldurulmasıyla boşlamaktaydı), bolayısıylo cezai sorum
luluğu 1.5.1997'den önce işlediği suçlar bokımındon yoktur. Torih verilen suç olan
kişi hürriyetini tahdit suçu bakımından ele olırsok: Kesintisiz suç olan bu suç
28.4.1997 tarihinde işlenmeye başlonmış ve 2.5.1997'de ise bitmiştir. Kesintisiz
suç. kesintinin gerçekleştiği zomando işlenmiş sayılır. Yargıtay da kesintinin
gerçekleştiği zamana göre kusur yeteneğinin tespit edileceği görüşündedir. Bu
durumda esos olınacok tarih 2.5.1997'dir ve bu tarihte 11 yoşını doldurmuş oldu
ğundan, Süleyman'ın önceki konunumuzo göre cezai sorumluluğu vardır (TCK
31/2). Ancok bunun için işlediği fiilin hukuki onlom ve sonuçiorını olgıloyıp olgıla-
yomadığı veyo dovronışlorını yönlendirme yeteneğinin yeterince gelişip gelişme
diği oraştırılocoktır.
Ki$i hürriyetini sınırioma bokımındon suçun işlendiği torihteki konuno bokılo-

cok. Suçun işlendiği tarih 2.5.1997'dir. Bu torihte yürürlükte olon konun cezaları
1 yıl ogırSoştırmış olan kanundur ve bu konun Süleyman ve Jülide hakkında uygu-
lonocoktır. Büroda suç 2.5.1997de de işlendiğinden, failin aleyhine olan bir hük
mün ğeçnrtişe uyğulonmosı söz konusu olmomoktodır.
Çözümlü Örnek Olaylar 3CS
OLAY 50
(Şofljen)
t^cesı Sebebime AğH-îofnij Su^. Hedche Teşebbüs. (Yefdifn

Eone). Ofesı f^st. Iç^me. H^s/ı Gene! Aİ. AeSı Pae Cezası. Efteîeme. Tehef-
für
M. yeni almış olduğu şofbeni teknik servise müracaat etmeden kendisi doğal
gazo bağlar. Goz sızıntısının olduğu evde geceleyin zehirlenen çocukları Ç1 ve ÇZ
ölür, eşi N ise Kestaneye kaldırılır ve tedavi edilir.
A, annesinden yodigor elmas bir kolyeyi B'ye katılocogı bir davette takması
için verir. Fakat B. davetten dönerken kolyeyi tokside düşürür. Ertesi gün kolye
yi bulon ve durumun forkıno varan taksi şoförü Ş. evi hatırladığı holde kolyeyi
iade etmez ve karısı K'yo doğum gününde hediye eder. Bir düğünde kolyeyi K'nın
boynundo gören A, herkesin içinde K'yo "hırsız" diye bağırmaya boşlar. Bunun
üzerine K. mosado duran vozoyu Aya fırlatır. A’nın başına isabet eden vazo beyin
kanomosındon dolayı ölümüne neden olur.
P. evlilik dışı cinsel ilişki yoluyla AÎ&5 virüsü kapar ve durumu bildiği halde
eşi N ile cinsel ilişki kurmaya devam eder. AÎÖ5 virüsü kapan N. bir süre sonra
AIDS nedeniyle ölür. Kardeşinin ölümüne üzülen ft. bir okşom P'nin evine ziyarete
gittiğinde masanın üzerinde duran Pye ait ilaç tabletini eczacı $'den aldığı zehir
tableti ile değiştirir. Fokot P'nin beş yaşındaki oğlu V, masanın üzerinde bulunan
zehir tabletini şeker zannederek yer ve ölür.
y. yolda yürürken Z fark ettirmeden çantasında bulunon cüzdanını çekip

alır, Z. cüzdanda üzerinde şifrenin de yozıh bulunduğu banka kartını kulianorak
Y'nin hesobından pora çekmeye çalışsa da V'nin hesabında poro olmadığını görür.
Bilflilcr:
(Ş): Doha önce işlediği kasıtlı bir suçton dolayı 5 yıl hapis cezası almış ve
fokot genel aftan yororlonmıştır.
(P): Birkaç yıldır şizofreni tanısıyla tedavi görmektedir.
(Z): 4 yıl önce kösten İşlemiş olduğu suçton dolayı oldıgı 6 oy hapis cezası odli
poro cezasına çevrilmiş ve fakot adli para cezosını ödemediği için tazyik hopsi
uygulanmasına koror verilmişse de. tazyik hapsinin infazı için teslim olmamıştır.
CEVAPLAR
Cevap I > Suçlar
1. 0) M Ç1 + Ç2; Toksirle öldürme (TCK 85)
b) W. — N; Taksirle yaralama (TCK 89)
Taksirli hareket sonucu neden olunan netice failin kişisel ve ailevi durumu
bakımından artık bir cezoyo hükmedilmesini gereksiz kıiocak derecede mağdur
olmasına yol açmışsa ceza verilmez (TCK 22/6).
2. 6 — A; Güveni kötüye kullanmo (TCK 155)
5uç oluşmaz. Çünkü bir kimsenin belirli bir omaçkı kullanılmak üzere kendisine
tevdi ve teslim edilen bir şeyi koybetmesi halinde söz konusu suçu işlemeye yönelik
kostı yoktur. Güveni kötüye kullanma suçu, oncak kösten işlenebilir.
3. Ş -« B; Kaybolmuş eşya üzerinde tasorruf (TCK 160)
4. A — K; Hakaret (TCK 125/1), sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref

ve saygınlığına soidırmo söz konusu.
Alerven işlenmesi / cezayı artıron n.h. (TCK 125/4). Aleniyet için aronon te
S. K -« A; Kasten yaralamo (TCK 86)
Atılan vazonun boşına isabet etmesi sonucu (A) beyin kanamasından ölmüş
tür (neticesi sebebiyle agırloşon suç, TCK 87/4). Bu durumda. K'nın meydana
gelen ölüm neticesinden sorumlu tutulabilmesi için, bu netice bakımından en
azından taksirle horeket etmesi gerekir (TCK 23). Olayımızda da bir vazonun bir
kimseye otılması durumunda başına isabet etmesi ve ogır sonuçlara yol açması
öngörülebilir bir netice oldugundem, TCK 23'te öngörülen şart gerçekleşmiştir.
6. a) P — N; Kasten yaralama (TCK 86)
E$e karşı işlenmesi / cezayı artıran n.h. (TCK 86/3-a).
Oloydo (P) AİD5 virüsü taşıdığını bildiği halde bunu (N)'den soklayorok cin
sel ilişki kurmoyo devam etmiştir. (N) bunun sonucunda AÎb5 virüsü kapmıştır.
Bu ise, kösten yaralama suçuna sebebiyet verir.
b) P - N; Kasten Öldürme (TCK 81)

(P). ÂÎÖS hostosı olduğunu bilmekte, oncok cinsel ilişki kurmaya devom et
mektedir. Ölüm neticesi açısındon (P)’nin olosı kostlo hareket ettiği söylenebilir
(TCK 21/2). Bu nedenle sorumluluğu ortık netice sebebiyle ogırloşmış yorolomo
(TCK 87/4) dolayısıyla değil, kasten öldürme dolayısıyla belirlenecektir.
Eşe korşı işlenmesi / cezayı ortıron n.h. (TCK 82/1-d).
7. a) R + & — P; Kösten öldürme (TCK 81)
Tûsorloyorok işlenmesi / cezoyı ortıron n.h. (TCK 82/1-a).
b) R + S — V; Taksirle öldürme (TCK 85)
Hedefte sopmo söz konusudur. Burado tek neticeyi kabul eden yozorloro
göre tek bir kasten öldürme suçu vardır.
8. Z - Y; Hırsızlık (TCK 141)
Suçun özel beceriyle işlenmesi f cezoyı artıran n.h. (TCK 142/2-b)
9. Z — Y; Banko kartlorının kötüye kullonılmosı (TCK 245)
7. suç: a'doki (P)'ye karşı işlenmek istenen kasten öldürme suçu icra hare
ketlerinin tamomlonması ve fokot hedefte sopmo sonucu ölüm neticesinin ger
çekleşmemesi nedeniyle teşebbüs aşamasında kalmıştır (TCK 35).
Hedefte sapma halinde tek neticeden sorumluluk kabul eden yazarlara göre
büroda teşebbüs bulunmomoktadır. Sorumluluk gerçekleşen tomomlonmış suçtan
dolayı olocoktır.
9. suç: Suç, haksız menfaatin temin edildiği onda tamamlanır. Foil, suçun
icra hareketlerini tomomlomış ve fakat hesapta pora bulunmaması nedeniyle
haksız menfaat elde edememiştir. Bu nedenle suç, teşebbüs oşomosında kalmış
tır.
7. suç: R — Foil
& — (bilmesi halinde) Yordımdo Bulunan (TCK 39). S'nin iştirak irodesi yok
sa ve mesleğinin kurallarına uygun olarok zehri vermişse, sorumluluğu yoktur.
Buno korşıhk iştirok iradesi olmamasına ragmen, mesleğinin kurollorıno aykırı
olorok zehri vermişse, taksirinden ötürü sorumlu olur.
V'nin öldürülmesi oçısındon bilse de iştirak kurollorı uygulonomoz. Çünkü

toksirli suçioro i$tirok olmoz. Ancok meslek kurollorıno aykırı davranmışsa taksi
ri söz konusu olur.
1. suç: Taksirle işlenen fiilin, birden fozlo insonın ölümüne yo da birden

fozlo insanın ölümü ile birlikte bir veyo birden fozlo kişinin yaralanmasına neden
olmosı halinde özel bir içtimo hükmü öngörülmüştür. Bu durumdo fail, toksirle
öldürme suçunun temel şekline nozoron daho ağır bir ceza ile cezalandırılacaktır
(TCK 85/2). Olayda iki kişi ölmüş ve bir kişi yarolonmıştır. boloyısıylo fail ölen ve
yorolonon kişi soyısınco taksirli suçtan değil, tek bir toksirle öldürme suçundan
sorumlu tutulacak ve fokot verilecek ceza artırılacaktır.
6. suç: o ve b suçları bokımındon ölüm neticesi gerçekleştikten sonro ortık

fail kösten yaralamadan ötürü cezolondırılmoz. Burado cezolondırıimoyan önceki
fiil söz konusu olmoktodır. Foil doho önceki kasten yoralamodon ötürü oynco
sorumlu tutulmomokto, olası kastla öldürmeden sorumlu tutulmoktodır. Fail ve
mogdur aynı olduğu ve sonraki hukuka oykırılık önceki hukuka aykırılığı kapsadığı
için cezalandıriimoyan önceki fiil içtimo şekli uygulonmaktodır. Hatta foil hok-
kındo önce kasten yorolomodon dovo açılıp do, bilahare davo sürecinde mağdurun
ölümü durumundo. bu kez kasten öldürmeden ötürü foil yorgıionacok ve sodece
bu fiilden ötürü cezolondırılocoktır.
7. suç: Hedefte sepmeİ^^ neticeli sopmo) söz konusudur. Fiil tek olduğu
(fiil sayısının tespitinde hareketi esas olan görüş) ve forklı suç tipleri (teşebbüs
oşomosındo kolon kösten öldürme; taksirle öldürme) ihlol edildiği için fikri içtimo
hükümleri uygulonocok ve foil en oğır cezoyı gerektiren suçtan sorumlu tutulo-
coktır (TCK 44).
İûl löre ise. tek bir öldürme suçu vordır ve bu do tomomlonmış

kösten öldürme suçudur. Bu itiborlo içtima kurollorının uyguionmosıno gerek
yoktur.
Cevap V * Ceza Serumluluçunu Kaldıren veya Azaltan Nedenler
(P): Birkaç yıldır şizofreni tanısıyla tedovi görmektedir. İleriki dönemler

deki şizofreni okıl hostolıgı soyıimokto olup, kişide düşünce bozukluklarına neden
olmoktadır. Hokim. (P)'nin somut oloy oçısındon olgılomo veyo irode yeteneğinin
önemli ölçüde ozolıp ozolmodıgını, hastalığın somut olay oçısındon kişinin bu ye
teneklerini ne ölçüde etkilediğini belirleyecek ve tespitleri doğrultusundo okıl
hostolorıno ilişkin sorumluluk rejimini (TCK 32) uyguloyocoktır.
S. SUÇ' A'nın K'yo "hırsız" demesi üzerine vazoyu fırlatmosı sonucu meydana
geldiği için K'nın kendisine hırsız denilerek hokoret suçunun işlenmesi ile hoksız
fiil şortı gerçekleştiğinden K hakkında haksız tohrik uygulanabilir.
7. suç bakımından kusurluluğu etkileyen bir neden olorok hoksız tahrik hü
kümlerinden (TCK 29) yororlanobilir.
(Ş); Ooho önce imlediği koâitlı bir suçton doloyı 5 yıl hopis cezası oİmı$ vz
fakat genel aftan yororlanmıjtır. Genel af, cezo mahkûmiyetini tüm neticeleri ile
birlikte ortadan koldırır (TCK 65/1). Bu nedenle genel aftan yararlanan kişinin
daha sonra işleyeceği suçun cezosı ertelenebileceği gibi, bu mahkûmiyet tekerrü
re esas teşkil etmez.
(Z): 4 yıl önce keşten işlemiş olduğu şuçtan dolayı aldığı 6 ay hapis cezası
odli pora cezosıno çevrilmiş ve fakat adli pora cezasını ödemediği için tozyik
hopsi uygulanmasına karar verilmişse de, tozyik hapsinin infazı için teslim olma
mıştır. Hopis cezosıno seçenek olorok hükmedilen seçenek yoptırımların (tedbir
ler ve adli poro cezası) yerine getirilmemesi durumunda 2008 tarih ve 5739
sayılı kanunlo değişiklik yopılmadan önce TCK 50/6. maddenin uygulanması söz
konusu idi. Ancak 5739 sayılı kanunlo fıkrodoki seçenek "yoptırım" yerine "ted
*'
birin kullcmılması suretiyle bu fıkronın uygulonmosı tedbirlere inhisar ettirilmiş
olmokto, bir cezo olon odli poro cezosı hariç bırokılmoktodır. Dolayısıyla seçenek
yoptırım olarok hapis cezosının odli para cezosıno çevrilmesi ve bunun ödenme
mesi durumunda ortık TCK 50/6. maddesi uygulanmayacak, CGTÎK 106 gereğince
uyguloma yapılacaktır. Bu hükme göre de adli para cezasının ödenmemesi halinde
tazyik hapsi uygulonacoktır. Bunun sonucu olarok. uygulamada asıl mohkumiyet
hapis cezası değil, odli poro cezası sayılacak, hopis cezasındon kaynaklanon so
nuçlar söz konusu olmayocoktır. Dolayısıyla Z oçısından esas alınacak mohkumi
yet odli poro cezası olacağı için ertelemeye engel bir durum da söz konusu olmo-
yocoktır. Önceki mahkumiyet odli para cezosı olmosı nedeniyle bu cezanın infoz
edildiği torihten itibaren tekerrür süresi üç yıldır (TCK 58/2-b). (Z) bu suçu 4
yıl önce işlemiş ise de infazdan kaçması nedeniyle cezanın infazına başlanmadığı
için teke.rrür süresi işlemeye başlomış değildir. Dolayısıyla tekerrür hükümleri
uygulonabilecektir. Gerek önce işlenen suç gerekse olayda işlediği tespit edilen
suçlar kasıtlı olduğu için (Z) hokkındo tekerrür hükümleri uygulanabilir (TCK 58).
OLAY 51
(Kleptomani)
Kcnufv: f-kdehe Hsknz Tt^rik, Tegebbûs. Ek"^ Pışm^^ıi.

fek FeiSık. Vafcim Eme). (TefJie • Zoı» Suçu, IçbfM.
Sifç), /-iau. Svhoç&fk. Hesta!ıy
Kleptomcmi hastası olan A. tarihi bir camiyi gezmeye gelenlerin çontasını

çolmak istemektedir. Ancak kendisinin yopması durumunda fork edilme ihtimali
nin yüksek olmasını düşünerek camide bulunanların çocuklarından B'ye ''Evladım,
nomaz kılanın önünden geçmek günahtır. Ben çantamı şurado unuttum. Onu bana
getirir misin?" diyerek kandırmak suretiyle Cye ait çantayı almıştır.
Aldığı bu çantayla eski gelini O'nin zengin iş odamı E ile olon düğününe gider.
Ancak düğünde b’nin önceki eşi olon F, eski eşi b'nin bu evliliğini bir türlü kabul
lenemedi gi için yanında getirdiği ruhsotsız toboncosıylo önce damat E'ye ateş
eder. Ardından F’ye "sen ne biçim insansın nasıl yaparsın bunu adi adam" diyen
b’ye "sıra sana geldi seni de vuracağım sonra kendimi vuracagim" dediği onda
düğüne gelenlerden yanındo silah getiren G'den silahını isteyen ve silahı alıvı
onne A. oû F’nin arkosındon iki el ateş eder ve kurşunlardan biri F'yi sırtındon
isabetle yarolorken digêri düğünde bulunonlardan Wyi öldürür.
Gerekli tedbirleri alarak kurdukları iskelede bir binenin dış cephe boyasını
birlikte yapan K ve L olaylı düğünden çıkan ve arobasıyla hız sınırlarıno dikkot
etmeden giden N'nin iskeleye çarpmosı sonucu iskelenin eğilmesiyle oşoğiya-yere
düşerek ölürler.
N’nin eşi O do düğünde aldığı alkolün etkisiyle sarhoş olmuş ve kendisinin

ceketi zonnıylo başkasına ait ceketi almıştır. K ve L’nin çocukları P ve R, bobala-
rının ölümünden N'nin sorumlu olduğunu ve N'nin zenğin olmosı nedeniyle N’nin
evini soymaları halinde hayatlarının kurtuiocoğını düşünürler. Bunun üzerine P ve
ft, bir ğ€ce N de evde uyuduğû halde ğirerler değerli her şeyi alırlar. Tam
çıkmak üzereyken P geri döner ve Nî bıçakla yaralar ve kaçarlar. Ancak R. hır
sızlıktan kendi payına düşen kısmı vicdan azabı yüzünden bir notla N'nin kapısına
bırakır.
CEVAPLAR
Cevap I - Suçlar
1. AtB-e Hırsızlık (TCK 141)
İbadethanede bulunan eşya hakkında işlenmesi / cezayı ortıran n.h. (TCK

142/1-a)
2. F E; kastına göre Kösten öldürme (TCK 81) veya Kösten yoralomo (TCK 89)
Kasten yoralomonın silahla işlenmesi ! cezoyı ortıran n.h. (TCK 86/2-e)
3. F —**■ Kamu; Genel güvenliğin kösten tehlikeye sokulması (silohlo işlenmesi)

(TCK 170/1-c)
4. F —<■ Kamu; (6136 sy. Kemuno Muhalefet 13)
S. D -» F; Hakaret (TCK 125)
Alenen işlenmesi ! cezoyı artıran n.h. (TCK 125/4)
6. F £>; Kasten Öldürme. (TCK 81)
eşe karşı işlenmesi / cezoyı artıran n.h. (TCK 82/1-d) Ancak fiilin işlendiği
sırada eşler arosındoki fiili birliktelik sona ermiş veya resmi nikahlı evlilikler
boşonmo ile sona ermişse bu nitelikli uygulanmaz
**
.
7. F -» Ö; Tehdit (TCK 106)
Silahla işlenmesi / cezayı ortıron n.h. (TCK 106/2-a)
Oloydo olduğu gibi tehdidin hemen ardından kasten öldürme veya yaralama
suçunun eşlenmesi, yani tehdit konusunun gerçekleştirilmesi halinde sorumluluğun
belirlenmesine ilişkin forkh görüşler bulunmaktodır. Bir görüş, gerçekleşen öl
dürme ya do yaralama suçunun hoksızlık içeriğinin, soyut tehlike suçu olon tehdi
din haksı zlık içeriğini de kapsaması nedeniyle tehditten ayrıca cezo verilmemesi
*".
gerekti^ni ileri sürmektedir Başka bir görüş ise tehdit suçu tali norm olduğu
için sadece asıl norm olon öldürme veyo yaroloma suçundan sorumluluk gerekir
.
**
demektedir
** Koca/Üzulmez. Özel Hükünier. s 64

* Ozbek/Kanbur/Dogan^cakstz/Tepe. Özel Hükümler. 7. Baskı, s. 393
** TezcarVErdem'Önok. Ceza Özel Hukuku. 9. B^kı. s 332.
8. a) A+G — F; kastına göre Kasten Öldürme (TCK 81) yo do Kasten yarala

ma (TCK 86)
Kasten öldürmenin altsoya karşı işlenmesi / cezayı artıron n.h. (TCK 82/1-d)
Kasten yorolamonın oltsoyo korşı işlenmesi / cezayı artıran n.h. (TCK 87Z3-a)
Kasten yoralomonın silohla işlenmesi f czTOffx ortıron n.h. (TCK 86/2-e)
b) Â+G H; Kösten Öldürme (TCK 81) l Taksirle Öldürme (TCK 85)
e) A Komu; Genel güvenliğin tehlikeye sokulmosı (TCK 170) (silahla işlen

mesi) (TCK 170/1-c)
9. N — Kamu; Trafik güvenliğini tehlikeye sokma; (TCK
10. N - K+L; Taksirle Öldürme (TCK 85)
11. O — Ceket sahibi; (TCK 141) hırsızlık suç oluşmaz. Burada unsur yanıl
gısı söz konusudur. Maddi unsurlarda hata kastı kaldırır. Failin kusurlu olup ol-
momosı rol oynomaz. Kusur yeteneğini etkileyen bir durum olsa da hotoyo düşüp
düşmediği kontrol edilir, eğer hatası söz konusuysa kastı ortadan kolkor, taksirli
şekli vorso bununlo ilgili belirleme yopılır^’.
12. «) P+R -» N; Hırsızlık (TCK 141) Yogma suçu oluşmoz, çünkü yaralama fi
ili malın alınması için yapılmomıştır.
Bino içinde muhofozo oltıno olınmış olon eşyo hakkında işlenmesi / cezayı or-
tıron n.h. (TCK 142/2-h)
Gece işlenmesi f cezayı artıran n.h. (TCK 143)
b) P
*R -» N; Konut dokunulmozlıgını ihlal (TCK 142/4)
Gece vokti işlenmesi / cezayı ortıron n.h. (TCK 116/4)
119/1-c)
13) P — N; Kösten yaralama (TCK 86)
Silahla işlenmesi / cezayı ortıron n.h. (TCK 86/3-e)

Z. suçto Pnin E'ye oteş ettiği belirtilmiş, omo isabet edip etmediği, ölüp öl
mediğine ilişkin bir bilgi verilmemiştir. Bu itiborlo Pnin kastı yorolomo ise isabet
etmediği kabul edildiğinde kasten yaroloma fiili teşebbüs aşomasında kalmış de
mektir. Pnin kastı öldürmeye yönelik ise isabet etmese de ölmediği tokdirde öl
dürmeye teşebbüs söz konusudur, ölüm neticesinin gerçekleştiği kabul edildiğin
de ise teşebbüs aşomosındo kolon bir suç yoktur demektir.
6. suçto icra horeketleri başlomıştır. F. Dyi öldürme kostı ile horeket et
miş, oncak onnesinin Fyi vurmosı nedeniyle ölüm neticesi gerçekleşmediği için fiil
teşebbüs aşomosındo kolmıştır.
8. suçta F'ye yönelik hareket öldürme kastı ile yopılmış ise ölüm neticesi
gerçekleşmediğinden fiilde teşebbüs söz konusudur.
A, hırsızlık suçundo B'yi oroç olorok kullonmoktodır. Çontonın kendisine ait

olduğu söylenilmek suretiyle yanıltıldığı, böylece irodesi üzerinde hokimiyet
kurulduğu için çocuğun suç işleme bilinci bulunmomoktadır. Bu nedenle B'nin her
hangi bir sorumluluğu yoktur. A ise dolaylı fail olorok işlenen hırsızlık suçundıvı
sorumlu olocoktır. Ayrıca TCK 37 gereğince kusur yeteneği olmoyan çocuğun
suçta oroç olarok kullanılması nedeniyle ceza ortırılarok verilecektir.
8. suçto A -* Foil
& —<■ Yardım eden; Hemen belirtmek gerekir ki TCK 40'ta suça iştirak için,
kösten ve hukuka oykırı işlenmiş bir fiilin varlığı oronmaktodır. Oysa olay, 3. kişi
lehine meşru müdofoo hukuko uygunluk sebebi içinde gerçekleşmiştir. Ooloyısıylo
somut oloydo fiil hukuko uygun olduğu için yardım eden de bu hukuka uygunluktan
yarorlanocok ve sorumluluk söz konusu olmoyocaktır.
Fiilin hukuko uygun olmadığı durumdo ise şu değerlendirmeler yapılabilir:

Oloydo A'nın S'den silahını istediği ve aldığı yer almakla birlikte bu olmonın. zorlo
mı yokso irodi mi olduğu net bir şekilde verilmemiştir. Silohın zorlo oiınmosındo
zoten iştirak irodesi bulunmoyacagı için suça iştirok de olmoyocaktır. İradi ver
diği kobul edildiği tokdirde bu sefer yardım edenin sorumluluk sınırının oroştı-
rılması gerekecektir. Eğer silohı verirken F'ye karşı ateş etme fiilini gerçekleş
tireceği öngörüsüne ragmen vermiş ise yardım eden olacaktır. Ancok gerçekle
şen neticeler oçısından öngörüsü çerçevesinde yardım ettiği kobul edilmelidir.
Örneğin silaht verirken sadece yoroloma fiilini işleyeceği düşüncesiyle vermişse

bundan, öldürme için vermişse öldürmeye yordım etmeden sorumluluğu düşünüle
cektir. yine olaydaki ğerçekleşen hedefte sopmo nedeniyle bir boşkasının ölmesi
neticesinden de yine kastını varlığı dikkate alınorok sorumluluk belirlenmesi
ğerekmektedir. Büroda & açısından tespiti gereken bir diğer durum da Â'nın oğlu
Fye yönelik kastına ğöre öldürme ve yoroloma suçlorının bu nitelikli Kolinden
sorumlu olup olmayocoğidır. Bağlılık kuralı gereğince yardım eden, failin fiilinden
sorumludur ve eğer failin nitelikli bir fiili (oğluna yönelik öldürme veya yaralama
olduğunu) işleyeceğini bilerek, yoni yordım etme kastı kopsomındo bu nitelikli
holde var ise işlenen nitelikli suçtan yordım eden olorak sorumlu tutulabilecektir.
Silohı verdikten sonro suç işleyeceğini öğrendiği ondan itibaren öngelen tehlikeli
eylemden dolayı neticeyi önleme yükümlülüğü söz konusu olur.
12 o. b'dcki suçior. P+R — Müşterek foil, ziro her ikisi de fiil üzerinde
fonksiyor>el hokimiyet kurmuşlordır.
12 «'deki suçto P —> Müstokil (doğrudan) foil, çünkü P ve R orasında bu suç

bakımından bir iştirak ilişkisi yoktur. P tek boşına bu suçun failidir.
Cevap IV * içtima
2, 3 ve 4. suçlar. F torafındon gerçekleştirilmişlerdir. F, E'ye yaptığı oteş

hareketi ile birden fozlo farklı suçu işlemiştir. Silahla yapılan oteş sonucu hem
genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulması suçu hem de öldürme ya do yaralama
suçu gerçekleşmiştir. Bir görüş, tehlike suçu olan genel güvenliğin kösten tehli
keye sokulması suçu (TCK 170/1-c) ile zarar suçu olon öldürme veyo yaralomo
suçunun gerçekleştiği durumlarda zarar suçlorıno ilişkin norm, tehlike suçlorıno
ilişkin norm karşısındo asli norm olduğu için osli norm-yardımcı norm ilişkisi ge
reğince zarar suçundan sorumluluğun söz konusu olacogını belirtmektedir, bığer
bir göru^ ise. failin tek fiil ile farklı suç tiplerini meydono getirmiş olmosı dola
yısıyla fikri içtima hükümlerinin (TCK 44) uygulonmosı gerektiğinden yolo çıkorok
oynı sonuca uloşmoktodır.
F, bu fiillerini ruhsatsız silahı ile yoptıgı için ve silahlo ateş etme hareke
tinden oyrı bir hareket (ruhsatsız silah bulundurmo/îoşıma) söz konusu olduğu
için bu suçtan oynco sorumlu tutulmolıdır.
Bunlorın dışında F'nin O'ye yönelik teşebbüs oşamosındo kalmış öldürme fiili
ile ilgili olorak içtimoın olup olmoyacogının do değerlendirilmesi gerekir. Çünkü
F’nin E'ye ateş etmesinden hemen sonra b'ye de oteş edecek olması bir içtima
ilişkisi ihtimalini oklo getirmektedir. Kanaatimizce F’nin E ve b'ye yönelik ger-
çekleştirdigi icra hareketleri bokımındon ilk ihtimalde zincirleme suç (TCK 43/1)
düşünülemez; çünkü mağdurlar farklıdır ve TCK 43/3 hükmü buno engeldir. İkin
ci ihtimalde aynı neviden fikri içtima (TCK 43/2) de düşünülemez, çünkü farklı
kişilere korşı gerçekleştirilen birden fazla irodi horeket vardır, fiil tekliği söz
konusu değildir ve yine TCK 43/3 hükmü aynı neviden fikri İçtima hükümlerinin
uygulonmasını engellemektedir. Keza tek fiil olmadığı için TCK 44 hükmü de uy-
gulonamaz. Öoloyısıyla F, ruhsatsız silah bulundurma/taşıma. E ve O'ye yönelik
fiillerinden gerçek içtima hükümlerine göre ayrı oyrı cezalandırılacoktır.
8. o, b ve «'deki suçlor A tarafındon gerçekleştirilmişlerdir. A, F'yeyaptı

ğı oteş hareketi ile birden fozlo farklı suçu işlemiştir. Silahla yapılan ateş sonu
cu hem genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulması suçu hem de öldürme ya da
yarolomo suçu gerçekleşmiştir. Bir görüş, tehlike suçu olan genel güvenliğin kas
ten tehlikeye sokulması suçu (TCK 170/1-c) ile zarar suçu olan öldürme veya
yoralomo suçunun gerçekleştiği durumlarda zoror suçlorıno ilişkin norm, tehlike
suçlorıno ilişkin norm karşısında asli norm olduğu için asli norm-yardımcı norm
ilişkisi gereğince zoror suçundan sorumluluğun söz konusu olacağını belirtmekte
dir. b/^r bir görüş ise. foilin tek fiil ile farklı suç tiplerini meydono getirmiş
olmosı doloyısıyla fikri içtimo hükümlerinin (TCK 44) uygulanması gerektiğinden
yolo çıkarak aynı sonuco ulaşmaktadır.
A, F’nin saldırısını engellemek için F'ye oteş etmiştir. Buradaki kastı öldür
mede. yarolamada olabilir. Bu atışla F'ye isabet etmiş ve sopmo sonucu H'de öl
müştür. Hedefte sapma sonucu meydono gelen suçların farklı olduğu kabul edil
diğinde (örneğin biri kasten öldürme, diğeri kasten yorolamo. biri kasıtlı diğeri
taksirli), fiil sayısının belirlenmesinde hareketi esas alan görüşe göre, farklı
neviden fikri içtima hükümleri uygulanır (TCK 44). Çünkü bir fiil ile birden fazla
farklı suç tiplerinin oluşumuna neden olunmuştur. Ancak oloydo kasten öldürme
ve kasten yaralamanın gerçekleştiği tespit edildiğinde TCK 43 ve 44 arasında
çelişkiye neden olmamok için, gerçek içtima hükümleri uygulanmalıdır. Aynı oldu-
ğu kabul edildiğinde ise TCK 43/2 hükmü uygulanmalıdır, fokot 43/3 hükmü de
dikkate alınarak bürodaki belirtilen suçlar söz konusu olduğunda gerçek içtima
uygulonmalıdır.
Fiil sayısının belirlenmesinde neticeyi esas diğer bir görüse göre ise, iki oyrı
netice söz konusu olduğundan fikri içtima kurollorı uygulonomoz ve foil meydana
gelen iki oyrı neticeden de sorumlu tutulur.
9 v« 10. suçlarda bir görijê trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu

(TCK 179/2), somut tehlike suçudur. Suçun oluşmosı için bir zarar dogması
oronmoz. ancak somut tehlikenin gerçekleşmesi gerekir. Bu somut tehlikede

kora ulacım aracının boşkalorının hoyot, so^ık moivarlıgı oçısındon tehlikeli
olobiiecek şekilde sevk ve idore edilmesi ile tomamlanır. Fokot bu fiilden doloyı
bir zoror meydono gelirse, orocı sevk ve idare eden kişi, fiilin sebebiyet verdiği
netice açısından kost veyo taksirine göre cezolondırılır. öloydo N. toksirle hare
ket etmiş ve iki kişinin ölümüne sebebiyet vermiştir. Zoror suçlorıno ilişkin
norm, tehlike suçlorıno ilişkin norm karşısında asli normdur. Asli norm-yardımcı
norm ilişkisi gereğince N sadece toksirle öldürme (TCK 85) suçundon sorumlu
tutulacaktır. bir görü; ise, 179/2 soyut tehlike suçudur. Herhongi bir
tehlikenin doğmosı gerekmemektedir. Tehlikeli olabilecek şekilde sevk ve idare
edilmesi tehlike değildir. Yopılan hareketin tehlikeye yorotmoyo elverişli olup
olmadığının belirlenmesine ilişkin düzenleme niteliği toşımoktodır. Tehlike ya
ratması gerekmemektedir. Tehlike yaratabilecek nitelikte olmosı yeterlidir. Bu
suç soyut tehlike suçu içinde nitelendirilen potansiyel tehlike suçudur'”. Boşko
bir görüş de fikri içtimo hükümlerinin (TCK 44) uygulonmosı gerektiğinden yola
çıkorok aynı sonuca uloşmoktodır.
10. suçta toksirli bir fiille iki kişinin ölüme neden olunduğu için içtimo söz
konusudur. Bu durumdo içtimao ilişkin kurallardan hareketle bir çözüme gidilebi
lirdi. Ancak TCK 85/2 taksirli fiille ilgili özel bir içtima hükmüne yer vermiştir.
Buno göre toksirli bir fiille bir yo do birden fozlo insanın ölümü ile birlikte bir
veya birden fozlo kişinin yarolonmosıno neden olunması halinde toksirle öldürme
suçunun temel şekline nozaron daho oğır bir ceza ile cezolondırıiocaktır. Oloydo
iki kişi ölmüş, doloyısıylo fail ölen kişi soyısınco taksirli suçtan değil, tek bir
taksirle öldürme suçundon sorumlu tutulocok ve fokot verilecek ceza ortırılo-
coktır.
12 a ve b suçlarında içtimo ilişkisi düşünülebilir. Hırsızlık suçunun konutto

işlenmesi bileşik suç gibi düşünülebilir. Fokot 5560 soyılı kanunlo eklenen 142/4
hükmü korşısında bileşik suç hükümleri uygulanmayacak her iki suçtan ayrı ayrı
cezolondırılacoktır. Buno göre hem nitelikli hırsızlıkton hem de konut dokunul
mazlığını ihlalden sorumluluk olocoktır.
1 ve 8. suçlar. A, kleptomani akıl hastosıdır. oncok A'nın bu hastalığının somut

fiil oçısındon algılomo ve irode yeteneğini etkileyip etkilemediğinin belirlenmesi ge
rekir. Çünkü her akıl hostolığı kişinin işlediği her fiil bokımındon olgılomo ve irode
” Akbulut. Kabahat 2. Baskı, s. 389: Akbulut. Genel Hükümler, s. 290-3<D.

yetene^ üzerinde etkili olmayabilir. Bu itibarla kleptomoni akıl hastoiıgının hırsızlık

suçu oçısından irode yeteneğini etkilediği kobul edilse de kasten öldürme yo do kas
ten yaralama suçları açısındon irade yetenekleri var kobul edilmelidir'^^, boloyısıylo
A, hırsızlık suçu açısındon sorumlu tutulamazsa da işlediği kasten öldürme veya kas
ten yoralomo suçları gibi diğer suçiorındon sorumlu tutulmalıdır.
8 o, b ve «'deki suçlar: Meşru sovunmo içerisinde soldırgono karşı gerçek

leştirilen sovunmo horeketleri hukuko uygun kabul edilmektedir. Ancok sovunmo
hareketi kopsomındo ortoyo çıkan diğer suç teşkil eden fiillerin de hukuko uygun
kobul edilip edilmeyeceklerin belirlenmesi lozımdır. Bu bonomda bir horeket
hukuka uygun kabul edilse dohi bu horeketle doğal bir bog içinde bulunmayan
hareketlerin hukuka aykırılığının devom edeceği ifade edilmektedir. Buno göre
örneğin toşıdıgı ruhsatsız siloh ile sovunmo horeketini yapan kişinin bu hareketi
meşru sovunmo kobul edilse bile ruhsotsız silah toşımakton sorumluluk devam
edecektir'”. Silohlo gerçekleştirilen meşru sovunmo hareketi ile oynı zomonda
genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulmosı suçu do meydono gelmiştir. Fakat bu
suçun moğ^duru toplumu oluşturan herkes olduğu için meşru savunma içerisinde
düşünülmemelidir. Ancok bu suç açısındon zorunluluk hali düşünülebilir.
Burado şu hususunda değerlendirilmesi gerekir; meşru sovunmo kopsomındo

yopılon hareket sonucu hedef sopmo nedeniyle üçüncü bir şohsın do zoror gördü
ğü durumlordo bozı yozorlor. zoror gören üçüncü kişi oçısındon do meşru sovun-
monın varlığını kobul ederken'”, bozı yozorlor. zoruret halinin şortları vorso
bunun, oksi tokdirde kost veyo toksirine göre sorumluluğun belirlenmesi gerekti
*,
ğini belirtmekte'® diğer bozı yozorlor ise sopmodoki kast ve taksirin göz dnün
de bulundurulorok sorumluluğun belirlenmesi gerektiğini ifode etmektedir'".
S. suçto Ö, F’nin E'ye yönelik gerçekleştirdiği (Pnin kastına göre) kösten

öldürme veyo kasten yorolomo fiiline tepki olorok hokoret suçunu işlemiştir. Bu
durumdo Ö hakkında TCK 129'doki düzenlemenin uygulanması düşünülebilir.
Fokot somut oloydo olduğu gibi bir boşkosıno karşı gerçekleştirilen kasten
öldürme veyo kasten yoralomo suçlorıno tepki olorok hakaret suçunun işlenmesi
•31
Skz. Özgenç. Genel Hükümler 10. Baskı, s 387-388; Koca^Üzulmez. Gerel Hükümler 7.
Baskı, s. 304.
Bkz. Önder. C. INII. s 158: Hakeri. s. 243: Özbek/Kanbur/DogarVBacaksız/Tepe. Özel
Hükümler. 7. Baskı, s. 202.
•3Î Hakeri. s. 273: Özbek/Kanbur/Doğan/BacaksızH'epe. Gerel Hükümler. 5. Baskı, s. 318.
•3i
Akbulut. Gerel Hükümler, s. 40&
•3s Bu görüş ve tartışmalar için bkz. Koca/Üzülmez. Gene< Hükümler. 7. Baskı, s. 281 vd.
322 Ceza Hukuku Ratik Çalşmaian
halinde TCK 129'un uyğulanabilirligi tartışmalıdır. îik olarak kasten öldürme

suçunu inleyene bir tepki olarak hareket edilmesi değerlendirilecek olursa.
*0
TCK 129 bakıldığında kasten öldürme suçuno korşı hakaret suçunun işlenme
sine yer verilmediği görülmektedir. Öldürmenin gerçekleşmesi halinde mağdu
run buno hakaret ile karşılık vermesi düşünülemeyeceği için böyle bir düzenle
meye gidilmediği söylenebilir. Ancok maddede hokoret suçunun kasten yarola
ma suçunun mağduru torafındon işlenmesi aranmadığı için kasten öldürmeye
karşı hakaret suçunun işlenmesine de kasten yaralamaya göre evleviyetle yer
verebilir. Bu görüşe göre kasten öldürmeye karşı hakaret suçunun işlenmesi
bokımındon ayrı bir düzenleme bulunmadığı için başkasına karşı işlenen kasten
öldürme suçunun failine tepki olarak bu suçun moğdurundan başkası tarafından
hakaret suçu işlendiği takdirde TCK 129/1 uygulanabilecektir'^. Kaldı ki kas
ten öldürme suçunun teşebbüs oşomosında koldığı, mağdurun ölmediği durumda
mogdur torofındon hokoret suçu işlenebilir. Bu durumdo do konootimizce TCK
29'0 gitmeden TCK 129/re göre uygulama yapılabilir.
Kasten yoroloma suçuno karşı tepki olarak hokoret suçun işlenmesi değerlendi
rilecek olursa; bu halin TCK 129/2'de düzenlenmiş olduğu görülmektedir. Bu düzen
lemenin uygulanabilmesi için bir görüşe göre hokoret suçunun kasten yarolama suçu
nun moğduru torafındon işlenmiş olmosı gerekir'®’. Nitekim fıkranın gerekçesinde
kişinin kendisine korşı işlenen kösten yorolamo suçuna tepki olorok işlenen hokoret
suçundan dolayı kişinin cezalondırıiamoyocağı belirtilmektedir. Diğer görüşe göre ise
maddede kösten yorolomonın doğrudan faile yönelmiş olması gibi bir zorunluluk
oronmodıgı için, bir başkasına karşı gerçekleşen kasten yoralamaya tepki olorok
işlenen hokorette de bu hükmün uygulanması gerektiği ifade edilmektedir"'
*.
12 o, b ve 13. suçior oçısındon haksız tahrik kurumunun uygulanabilirliği

nin tartışılması gerekir. Olaya göre P ve R. N'ye korşı hırsızlık suçunu bobolarının
ölümünden sorumlu tuttuklorı için işlemişlerdir. Haksız tohrik kurumu bozı yo-
zorloro göre bütün suçlar bakımından uygulanabilir bir kurumken'”, bazı yozorla-
•s TezcarVErdem'Önok. Ceza Özel Hukuku, d. Ssskı. s 437.
'3T Özgenç. Genel Hükümler, 10. Baskı, s. 423

*424, dpn. 7^. Soyaslan, Doğan: C^za Hukuku
Özel Hükümler. 10. Baskı. Ankara 2014. s. 328.
'3e TezcarVErdem/Önok. Caza Özel Hukuku, d. B^kı. s. 487: Centet/Zafer/Çakmut. Kışr'ere
Karşı İşlenen Stçar. s. 255: Artuk/GökcenZYenidünya. özel Hükümler. 13. Bİ^ı. s. 511: Öz
*
belû’Kanbur/DogaıVBacaksız/Tepe. Öze( Hükümler. 7. Baskı, s. 5E6.
•38
Artuk. Vehmet Emir'.Gökcen. Ahmetı'Yenidünya. A. Career: Ceza Hukuku Genel Hükümler.
Yenden Gözden Geçin İmiş 7. Baskı. Ankara 2013. s. 471: Öztürk. SahnErdem. Mustafa
Ruhan: Uygulamalı Ceza Hukuku '/e Güvenlik Tedbırlen Hukuku. TCKdaki Yeni Değ.şk kere
Oöra Güncellenmiş 13. Baskı. Ankara 2013. s. 303: Özbek'Kanbun'Dogan ZBacaksîzTTepe.
Genel Hükümler. S. Baskı, s. 437
ra göre ise nitelik itibariyle elverişli olan bütün suçlar açısından uygulanon bir
kurumdur’'®. Nitekim Yargıtay do ruhsatsız silah bulundurma, sarhoşluk, cinsel
saldırı, yogma’'''' ve genel güvenliğin kasten tehlikeye sökülmesi suçunda"
* haksız
tahrik kurumunu uygulamamıştır. Kanaotimizce kanunda suç bakımından bir belir
leme yapılmadığı için kon gütme saiki ve töre saiki ile Öldürme suçunda olduğu
gibi haksız tahrikin uygulanmasını engelleyen bir durum yoksa bütün suçlar açı
sından haksız tahrik kurumu uygulonabilir. Oloydo taksirle işlenen öldürme su
çundan dolayı hırsızlık suçu işlenmiştir. Haksız tahrik kurumunun uygulanabilmesi
için tepki teşkil eden fiilin tahrikçinin (şahsına, molıno. şerefine vs.) zararına
işlenmesi yeterlidir’”. Çünkü burada aranan, tepki suçunun tahrik edenin hakla
rına veya menfaatine yönelik olarak işlenmiş olmasıdır"
**
. Dolayısıyla hırsızlık
suçu açısından haksız tahrik indirimi yapılabilir. Ancak bu suçun intikam almak
omacıyla değil, babalarının toksirli ölümü nedeniyle duyulan şiddetli elemin etki
siyle işlenmesi gerekir. Bunun için tepki teşkil eden fiilin, tohrik teşkil eden
fiilin gerçekleşmesinden hemen sonra işlenmiş olması da şart değildir. Tepki
teşkil eden suçun iştirok halinde işlenmesi durumunda haksız tahrik etkisinde
kalanlar hoksız tohrik indirimden yarorlonobilir, böyle bir etki oitındo kalma-
don suça iştirok edenler hokkındo haksız tahrik kurumu uygulonomoz. Olayda
kardeşler iştiraken hırsızlık suçunu işledikleri için her ikisinin de şiddetli
elemle bu suçu işlediği kobul edildiğinde haklorındo haksız tahrik indirimi uygu
lanabilir. Bununla birlikte P ve R hem konut dokunulmozlıgını ihlol suçunu hem
de hırsızlık suçunu işlemişlerdir. Ayrıca P. N'yi de bıçokla yaralamıştır. Burada
Çözülmesi gereken sorun, tohrik teşkil eden bir fiilden doloyı oynı kişiye korşı
işlenen birden fozlo suçlardo haksız tohrik kurumunun nasıl uygulonocogıdır.
bir başka ifadeyle haksız tahrik indirimin hangi suçiordan yapılocogidır. Bir
görüşe göre haksız tahrik kurumunun her bir suç bakımından ayrı oyrı göz
önünde bulundurulmosı gerekir"'. Bir görüşe göre ise oynı fiilden dolayı oynı
kişiye karşı fail ancak bir kez haksız tahrikten yorarlanabilir, aynı fiilden do-
"0 CentelTZafer/Çakmut. Genel Hükümler. 7. Sesi, s 423: Koca/Üzülmez. Genel Hükümler. 7.
Baskı, s. 335.
111
Bu kararlar için bkz. KocafÜzülmez. Genel Hûkürrter. 7. B^kı. s 33f. dpn. ^6
■12
Hakeri. s. 351
■13
Artuk/GökcerVYenidünya. Genel Hükümler. 1. Baskı, s. 489: Aydın. Devrim: *Yenı Türk Ceza
Kanunu nda Haks-'Z Tahrik
*. AÜHFD C. 54. Yıl 2005-’1. s. 238-237: Kangal, s 50: Eker
Kazancı, s. 1335: Demren Dönmez. Burcu: 'Ceza Sorumluluğunu Azaltan Bir Neden Olarak
Haksız Tahrik
*. İÜHFM. C. 71. Prof. Dr. Füsun Sokullu-Akmcfya Armağan. 2013'1. s. 285.
'4
Aydın, s. 237.
■» Öztürk/Erdem. 13. B^ı. s. 307: Aydın, s. 237: Eker Kazancı, s. 1338: Demren Dönmez s.
274
layı birkaç kez haksız tahrike kapıldığı iddiasıyla mağdura korşı yaptığı birden
fazla fiilinde haksız tahrik indirimi uygulanamaz' ®, öiğer bir görüşe göre de
foilin tohrikçi-moğdura karşı aynı ando birden fozlo suç işlenmesi halinde her
bir suç için hoksız tohrik indiriminin yapılması mümkündür. Buno karşın fail
moğduro korşı bir suç işledikten belirli bir süre sonra başka bir suç işlerse bu
ikinci suç bokımındon hoksız tahrik kurumu uygulanmamalıdır'
* ’.
13. suçto R'nin hırsızlıktan kendi payına düşen kısmı vicdan azabı yüzünden
N'nin kapısıno bırakması etkin pişmanlık kurumunun uygulanmasını akla getirebi
lir. Cezayı azalton veya ortadan kaldıron şohsi bir sebep olan etkin pişmanlık,
mevzuatımız açısından ancak düzenlendiği ilgili suçlar açısından sonuç doğurmak
tadır. Hırsızlık suçu oçısındon etkin pişmanlığa, malvorlığıno karşı işlenen suçior
için ortak bir hüküm olan TCK İĞS’de yer verilmiştir. Bu maddeye göre etkin
pişmanlıktan yararlanabilmek için zararın geri verme veyo tozmin suretiyle ta
mamen giderilmesi gerekir (TCK 168/1). Eğer kısmi geri verme veya tazmin söz
konusu ise etkin pişmanlıkton yarorionobilmek için oynco mağdurun rızası aronır.
Olayda kısmi bir geri verme olduğu için R'nin etkin pişmanlıktan yorarlanabilmesi
için moğdurun rızasının da bulunmosı aranacaktır. Rızanın varlığı halinde cezayı
ozoltan veyo ortadon kaldıran şahsi bir sebep olduğu olan bu hükümlerden sade
ce etkin pişmanlık gösteren R yararlanır, P ise yararlonomoz.
”• Hakeri.5-359
Kangal, s. 52.
OLAY 52
Zamoû. ((esi^tısiz Suç. Teçebbüs. (Müçt&ei Fa>Si -

Doı'ay/ı FeJa — Azmettirme - Yardm Eme). Ob/eitF krTwiyet.
25.01.2013 tarihinde Y, B'nin kız ûrkodûşı olon b'nin nişonlondıgını söyleye

rek ’“bo^kosıno mı yor edeceksin? Yardım ol koçır" der. b'yi çok seven B, Ö'yi
koçırmoyo karar verir. B. A ve C ile konudur. A ye,C yardım edeceklerini söyler
ler. Erzurum'da B'nin kız arkadaşı Oyi kaçırmak için 1.2.2013 tarihinde Cnin
kullandığı oraboylo yola çıkarior (araba evli olon Cnin ablasına aittir. Bir haftalı
ğına almıştır). Aynı ğiin yüzlerini kopotorak b'nin bindiği otobüsü anayolda dur
dururlar. C orabodo kolır. biğerleri silahla b'yi kaçırırlar. Bu arada otobüste bV'
kolundan çekerken kızını kolundan tutarak ğitmesine enğel olmak isteyen annesi
çekmenin etkisiyle arabanın kapısından aşoği düşerken şoför onnenin kolundan
yakalar hem şoför hem de onne otobüsün içinde yere düşerler ve her ikisinin de
kol ve bacaklarında zedelenmeler oluşur. Oloy yerinden ayrılan kişiler bir süre
aroboyla dolaşırlor. Erzurum’un Oltu ilçesine ğiderler. A ve C ayrılır. B ve b evde
iki ğün kalırlar. B (B, E'nin evine ğelip ğiden birisidir ve her ğittiğinde evden
birşeyler olan kişidir), kilitli sandıktaki mücevherleri b'den olmasını ister. Aksi
takdirde cinsel soldırıdo bulunacağını söyler. Bunun üzerine b kilidi kırorak mü
cevherleri olmok isterken ev sahibinin tıkırtıları duyulur ve sandığı geri kapatır.
Bu aroda olaydan hoberdar olan B'nin erkek orkadoşı F, B'ye telefon ederek jan
darmaların bir ihbor aldıklarını kendilerini bulacaklorını, kaçmadıklorı tokdirde
yokolonacaklarını söyler. Bunun üzerine B, E'nin orabosını alarak b ile 4.2.2013
tarihinde evden ayrılırlar. Aynı gün yolda dinlenme tesislerine 2 km kalo anayol
da b'yi indirir ve oradan ayrılır.
Y: 31.01.2013 tarihinde kanun değişikliği olur ve 2 yıllık hükmün açıklonma-

sının geri bırakılması süresi 1 yıla indirilir. Y 1,5 yıl ceza almıştır.
SÛHF 2012-2013 Öğretim Yılı Cezs Hukuku Gerel Hükümler Dersi ArtsI Sır^svırtds
Sorulmuştur.
CEVAPLAR
Cevap I > Suçlar
1. suç: e — Ablosı. Güveni kötüye kullonma (TCK 155)
2. suç: y+B+A+C -» Kamu; Ulaşım aroçlorının kaçırılması veyo alıkonulması

(TCK 223/1)
Ancak burada diğer yolculorın hürriyeti tahdit edilmediği için TCK 223/4
oluşmaz.
3. suç: y+B+A+C+E+(F) -»£>; Kişiyi hürriyetinden yoksun kılma (TCK 109)
Birden fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi ! cezayı artıran n.h. (TCK
109/3-b>
Burado kişiyi hürriyetinden yoksun bırakma suçu işlenirken cebir de kulla

nıldığı için sorumluluk TCK 109/2'den olacaktır.
4. suç: B+A+C-» D'nin annesi; Kasten Yaralama (TCK 86)
Annenin düşmesi sırasında şoför kendi iradi hareketi ile oioyo dahil oldu
ğundan şoförün yaralanmasından faillerin sorumluluğu söz konusu değildir. Nor
mun korumu amacı başka birinin sorumluluğu altında yaptığı dovronışlan kapsa
maz.
Ayrıca büroda şoför emnenin düşmesini engellemeye çalıştığı için şoför ba-
kımındon herhangi bir sorumluluk söz konusu değildir. Bu durumu meşru müdofoo
hali yo do zorunluluk hali kapsamında da degerlendiremeyiz. Objektif isnadiyet
kriterlerinden riskin azoltılması teorisine göre bir kimsenin gerçekleşebilecek
ogır neticeleri önlemek için neden olunan zararlar riskin azaltılmosı nedeniyle o
kişiye yüklenemez. Zararı ortadan tomamen kaldırmamakla birlikte azaltmakta,
geciktirmekte öncekine göre daho az tehlikeli durumo sokmoktadır"
*.
5. suç: B - 0; Tehdit (TCK 106)
6. suç: a) B+C> — E; Molo zarar verme (TCK 151)
b) B+I> - E; Hırsızlık (TCK 141)
Akbulut. Kabahat 2. Baskı, s. 330: Akbulut. Genel Hükümler, s. 271.

Bino içinde muhofaza oltıno alınmış eşya hokkındo işlenmesi / cezoyı ortıron
n.h. (TCK. 142/2-h)
7. suç: B -» E; Hırsızlık (TCK 141)
4. suç netice sebebiyle ağırlaşan teşebbüs düşünülebilir. Annenin yaralan

ması fiilini doğrudan kostlo gerçekleştirmeleri şortıylo netice sebebiyle oğırlo-
şon yaralamaya teşebbüs oçısındon sorumluluk tayin edilebilir.
6. suç: Burada b'nin ev sahibinin tıkırtılorını duyması sonucu içinden mü

cevher olmodan sandığı kopotmosı gönüllü vozgeçme olabileceğini okio getiriyor.
Ancok TCK 36YQ ğüre gönüllü vozgeçmeden bohsedilebilmesi için suçun icro
hareketlerine boşlandıktan sonra gönüllü bir vazgeçme olmohdır. Oloydo vaz
geçme yakalanma korkusuyla gerçekleştiği için gönüllü vazgeçmeden söz edeme
yiz. Kendi kororına hâkim olarak, otonom nedenlerden dolayı vazgeçme söz konu
su olmayıp, zorlayıcı engel nedeniyle fiil işlenmediğinden vozgeçme gönüllü değil
dir. boloyısıylo büroda icra hareketlerine başlanmış olan suçun elde olmayan
nedenlerde tamomionomamosı söz konusudur. Bu nedenle TCK 35 gereği büroda
suçun teşebbüs aşamasında kaldığını kobul etmek gerekir.
2. suç: B+A+C-» Müşterek Fail (TCK 37)
Burado B, A ve C fiilin işlenişi üzerinde hakimiyet kurmuşlar. Her ne kadar C

oroboda kolsa do işbölümü sonucu fiili hakimiyet devam ettiği için C de müşterek
faildir.
Bu suç oçısındon V. ozmettiren olorok kobul edilebilir mi? Y, B'ye b'yi koçır-
mosını telkin etmiştir. Ancok bunun nosıl yapılması gerektiği konusundo bir fikir
vermemiştir.
3. suç: y -► Azmettiren (TCK 38). Burado Y B'yz "boşkosıno mı yor edecek

sin? Yordım ol kaçır" diyerek oklındo suç işleme düşüncesi olmoyon bir kimsenin
suç işleme koran olmosındo ana etken olmuştur, boloyısıylo ozmettiren olorok
sorumludur. Yine büroda Y'nin ’Yardım ol kaçır" dediği için ozmettirmeye azmet
tirme söz konusudur.
B+A+C -» Müşterek Fail (TCK 37). B, A ve C fiilin işlenişi üzerinde hokimiyet

kurmuşlar, boloyısıylo müşterek foil olarok sorumludurlor. Ancak B burado A ve
Cyi suç işlemeye azmettirdiği için aynı zamanda azmettirendir. Fokot failliğin
şerikliğe önceliği ilkesi gereği sorumluluğu müşterek foillikten olocoktır.
E'nin sorumluluğu ne olacaktır? Burada E yardım eden olarak mı müşterek

fail olarak mı sorumludur? TCK 109 kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçu kesin
tisiz bir suçtur. Fiilin icrası devam ettiği ve E de bunu bilerek kişi özğürlüğünden
yoksun bırakma fiilinin icrasıno katıldığından ve bu hareketi fiil üzerinde hakimi
yet kunno niteliği taşıdığından müşterek fail olarak sorumlu tutulması sonucunu
doğuracaktır. Birlikte suç işleme irodesi ve fonksiyonel fiil hakimiyeti bulundu
ğundan müşterek faillik söz konusudur.
F’nin B'ye telefon ederek jandarmaların bir ihbor aldıklarını kendilerini bu-
lacakiorını, kaçmadıkları takdirde yakalanocaklannı söylemesi ile kesintisiz suç
olon hürriyetten yoksun kılma suçunun işlenmesine yardım ettiği söylenebilecek
tir. Ancak bu sözü ile aynı zomando foil B'nin de kaçmasına imkon sağlaması ne
deniyle TCK 283'teki suçluyu koyırma suçunun da faili olup olamayacağı tartışma
lıdır.
4. suç: B+A+C -► Müşterek Fail (TCK 37).
6. suç: Büroda B. öyi tehdit ederek mücevherleri olmasını istiyor, yoni

oroç olorok külleniyor. TCK 37/2 gereği suçun işlenmesinde bir başkosını oroç
olorok kullanan kişi de foil olarak sorumlu tutulur. Ooloyısıyla B büroda doloylı
fail olarak sorumludur.
Cevap ZV « içtima
2. suç: Büroda ulaşım orocının alıkonulmasında birden fazla kişinin hürriye

tinin tahdit edildiği düşünüldüğü takdirde TCK 43/2 aynı neviden fikri içtima
olduğu düşünülebilir. Ancak büroda birden fozlo kişinin hürriyeti tahdit edilme
diği için bu hükmün uygulonması do söz konusu değildir.
4. suç: Büroda b'ye korşı gerçekleştirilen fiille birden fozlo kanun hükmü
ihlol edildiği için TCK 44, yani fikri içtima hükümleri uygulonocaktır.
6. suç: B. E'nin evine her ğeldiğinde bir şeyler aldığı için hırsızlık suçu
bokımındon TCK 43/1 zincirleme suç kapsamında değerlendirilir. Bu ğibi du
rumlarda bazı yozorlor zincirleme suç hükümlerinin uyğulonobilmesi için baş-
lonğiçto olınmış bir kororın vorlıgını ararlar. Çıkan fırsatlardan yararlanarak
birden fazla suç işlenmesi halinde zincirleme suç hükümlerinin uyğulanmamosı
ğerektigini belirtirler'’’, öiger bozı yazarlar ise soğukkanlı bir biçimde her
şeyi önceden plonloyorok suç işleyen foil bakımından zincirleme suç hükümle-
” Koca/Üzulmez. Genel Hûkûmter. 7. Baskı, s 489.

rini uyğulomok suretiyle bir ayrıcolık tanındığı, buna karşılık önüne çıkan
fırsatlara ğöre horeket ederek suç işleyen foil hakkında zincirleme suç hü
kümlerini uygulamamak suretiyle doho fazla cezo vermenin odil olmadığı ifo-
de edilmektedir'^
*.
Hırsızlık suçu teşebbüs aşomosındo kolmış olmasına rogmen bu suç bino

içinde muhafozo oltına alınmış eşyo hakkında işlendi^ için bu nitelikli hole te
şebbüsten sorumluluk belirlenmelidir. E'nin evine gelip giden biri olduğu için
B'nin, konut dokunulmazlığını ihlol ettiğini söyieyemesek de hırsızlık suçu bino
içinde muhofazo altına alınmış eşyo hokkındo işlendiği için söz konusu nitelikli
hole göre belirleme yopılmosı gerekir. Konut dokunuimozlığı ihlal suçu işlenmediği
için hırsızlık suçu ile bir içtima ilişkisinden (TCK 142/4) bohsetmeye gerek yok
tur.
Hırsızlık ve molo zorar verme suçları birlikte değerlendirildiğinde; mala za

rar verme suçunun, hırsızlık suçu ile boğlontılı işlenmesi holinde TCK 142/4 ge
reği şikayet oranmomosı nedeniyle oynco bu suçtan do cezaya hükmedileceği için
gerçek içtima uygulanır.
5. ve 6. suç: B hem tehdit hem de hırsızhkton sorumludur. Büroda gerçek

içtima uygulanır.
Cevap V • Ceza SöPumlutugunu Koldıran ve 4zaltan Nedenler
6. suç Bu suçları D. tehdit oltındo işlediğinden TCK 28 gereğince sorumlu

tutulamaz, tehdidi uygulayan B, dolaylı fail olarok sorumlu olur.
V: İştirok holinde işlenen suçlarda azmettiren oçısındon suçun işlendiği za

manı belirlerken osıl fiilin (azmettirilen fiilin) işlendiği zaman değil, azmettirme
hareketinin yapıldığı zomon esos alınır'^. Olayımızda V, 25.01.2013 tarihinde
azmettirmiştir. Dolayısıyla V bokımındon suçun işlendiği tarih bu torihtir.
31.03.2013 tarihinde HA6B süresi 2 yıl iken 1 yıla indirilmiştir. Dolayısıyla olcy-
he bir değişiklik söz konusudur. Ceza Muhakemesi Kanunumuzda düzenlenen
(CMK 231) hükmün oçıklonmosının geri bırakılmasının cezo hukukuno mı yokso
cezo muhakemesi kurumuna mı ait olduğu doktrinde tortışmolıdır. Bozı yazarlar
cezo muhokemesine hukukuno oit bir müessese olarok kobul edilmesi gerektiğini
Hakeri.s. 507
Akbulut. Kabahat 2. Baskı, s 1&1: Akbulut. Genel Hükümler, s. 107-103.
330 Ceza Hukuku Ratik Çalişmaları
*
belirtirken' ’ diğer bazı yazarlor karma nitelikli bir kurum olduğu noktosında
görüş bildirmektedirler
*'. Bazı yazarlar İse niteliği konusunda belirleme yapma
makla birlikte ceza hukukunda erteleme başlığı altında yer vermektedirler'^^
Yargıtay ise karma nitelikli bir kurum olduğunu kabul etmekte ve lehe değişiklik
lerin geriye etkili olacağını ifade etmektedir. İnfaz edilmiş, infaz edilmekte.
Yargıtay incelemesinde de olsa lehe değişiklerin geçmişe uygulanmosı gerektiği
Yorgıtay karorlarında belirtilmektedir'^. Yargıtoy uygulamosı çerçevesinde be
lirleme yapıldığında Y bokımındon aleyhe olan bu değişiklik uygulanmayacak, lehe
olan hüküm uygulanorak HASB'den yarorlanobilecektir. Cezo Muhakemesine oit
bir kurum olduğu kobul edildiğinde derhal uyguioma ilkesi nedeniyle lehe veya
oleyhe olduguno bokılmoksızın yürürlüğe giren hüküm uygulanacoktır.
B: & dinlenme tesislerine 2 km kalo Ö'yi arabodan indirmiş ve oradan ayrıl

mıştır. TCK 110 kişiyi hürriyetinden yoksun bırakma suçunda etkin pişmanlık
hükümlerini düzenlemiştir. Buna göre foilin mağduru pişmanlık duyarak ve güvenli
bir yerde bırakması gerekir. Olaydo ise hem pişmanlık duymamaktadır hem de
güvenli bir yere bırakma şartı gerçekleşmemiştir, boloyısıyla etkin pişmanlık
hükümleri uygulonamaz.
•S3 Özgenç. Türk Ceza Hukuku. 10. Baskı, s. 657. S6S. dipnot 61. Yaza
* hükmün açıklsnmsının
geri bırakılmasının kişi özgürtügû ila ilişkisinin bulunması nadanıyla maddi caza hukukuna ait bir
mjassasa olduğunun sdytanm^nin doğru olmadığını betirtr’ak caza muhakamasi hukuku ila
olan ikşkisinin daha yoğun olduğınu ifada etmektedir. Yaza * .muessasayi hapis cezasının
sakıncalannı gıdemneye yönelik kurumlar başlığı altında inca'amektad rler.
•5
* ^fer. Hamide: Ceza Hukuku Genel Hükümler. TCK m. 1-75. 4. Bar. İstanbul 2015. s. 553:
ÖztürK. BahriTezcan. Du'muş’Erdem. M>»tafa Ruhan'&rma. özgaKınt Yasemin F.
**
Bays Isr Özaydın. Özdem-'Akcan. Esra Alan Erdem. Eê
: Nazan ve Uygulamalı Ceza
Muhakemesi Hukuku. 6. 8^ı. Ankara 2013. s. 625-626
•2s Artuk/Gökeen/Yenidünya. Genel Hükümler. 7. Baskı, s. 744. 747 vd.: Koca-Üzülmez. s. 4d1-
493.
•2S
11. CD. 17.06.2003. E. 2005 3995. K 2108.5351: CGK 03.06.20)8. E. 20O3-7-133. K.
2005-162 6. CO. 21.01.2010. E 2007.24501. K. 2010345: 3. CO. 20.06.2007. E. 20C6 S543.
K. 20)7/5055 C-IYAP Mevzuat Programı).
OLAY 53
(Yer ve Zaman|
A. babosını öldürmek istemektedir. Ancok bunu kendisi değil bir bo$kosıno

yaptırmayı düşünür. 1.1.2013 torihinde B ile konudur, babasını öldürmesi holinde
100 bin TL vereceğini söyler. B, kobul eder ruhsatsız silahıyla A’nın babası
b'yi öldürmek için Almonyaya ğider. Almanyo'da 20.1.2013’te Türk vatandofi
eden ö'rain evinin onahtarını alır. Eve girer •jz (b'yi 1.02.2013 tarihinde öldürür.
21.1.2013 tarihinde TCK’da konun değişikliği olur ve suça kotılon herkesin fail
olorok sorumlu tutulacoği düzenlemesi getirilir.
Sorular
1. Yer bokımındon uygulomo oçısındon belirleme yapınız.
2. Zaman bokımındon uygulamo açısından belirleme yapınız.

CEVAPLAR
i. A — Azmettiren
B - Foil
C -» Yordım eden
b — AAogdur
TCK 8'c göre suçun Türkiye'de işlenmiş soyılobilmesi için fiilin bir kısmının
veya tomomının Türkiye'de işlenmesi yo do neticenin Türkiye’de gerçekleşmesi
gerekir. /Aoddedeki fiilden kasıt suçun kanuni tonımındoki icroi veya ihmoii fiili
ifade etmektedir. Olaydoki öldürme suçu bokımındon Türkiye'de gerçekleşen
kısım ise ozmettirme hareketidir. Bu horeket öldürme suçunun fiili olorok kobul
edilemeyeceğinden ozmettirme horeketinin Türkiye'de yopılmış olması suçun
Türkiye'de işlendiği onlomıno gelmeyecektir. Oysa olaydaki öldürme suçu icroi
bir horeketle işlenmiş ve bu icroi hareketler Almonyo'da gerçekleştirilmiş, neti
ce de yine orda meydono gelmiştir, boloyısıylo TCK 8'in aradığı şartlardan hiçbiri
Türkiye'de meydana gelmediği için suç do Türkiye'de işlenmemiştir.
Oloydo A. B ve b'nin vatandaşlığı konusunda bir bilgi bulunmomokto, sadece

Cnin Türk votondoşı olduğu belirtilmektedir. Ancak oloyın genelinden diğerlerinin de
Türk votondoşı olduğu çıkorılobilmektedir. Bu kobule göre yoboncı ülkede işlenen
suçlardon doloyı Türkiye'de yorgılomo yapılabilmesine imkan veren ilkelerden foile
göre şahsilik ilkesine göre değerlendirme yopmok gerekmektedir. Yaboncı ülkede
işlenen muşlardan dolayı Türkiye 'de yargılama yapmaya imkân veren faile göre şahsi
lik ilkesi uygulanır, bolayısıyfo 11. maddedeki faile göre şahsilik ilkesi gereğince ve
bu maddenin şartları gerçekleşmişse fail Türkiye'de yargılanır. TCK 11 uyarınca bir
Türk votondoşı 13. maddede yazılı suçlor dışında Türk konunlonno göre aşağı sınırı
bir yıldon oz olmayan hopis cezosını gerektiren bir suçu yoboncı ülkede işlediği ve
kendisi Türkiye'de bulunduğu tokdirde, bu suçtan doloyı yoboncı ülkede hüküm ve
rilmemiş olmosı ve Türkiye'de kovuşturulobilirliğin bulunması koşulu ile Türk konunlo-
rıno göre cezolandırılır. Buno göre oloydoki suçun cezası müebbet hopis cezosı oldu
ğundan süre şartı gerçeldeşmiştir. Fiil, Alman Ceza Kanununa göre de suç teşkil
esnektedir. Öldürme suçu açısındon kovuşturulobilirlikle de ilgili bir sorun görün
memektedir. Ayrıca foil hokkındo yoboncı ülkede hüküm verilmemiş olması gerekir.
Kanun koyucu bu hükümle yoboncı mahkeme kororlorı oçısından non bis in idem ilke
sine geçerlilik tanımıştır. TCK 11. moddede hüküm verilmiş olmosı orondığından yo-
bancı ülkede soruşturmo veya kovuşturmo yopılmosı Türkiye'de yorgılomo yapılması
na engel olmayacaktır, boloyısıylo do bu şort do gerçekleşmiştir.
Ayrıca oloydo kesintisiz bir suç olan ruhsatsız siloh toşımo suçu do işlenmiş
tir. Kesintisiz suçlarda suçun işlendiği yerin belirlenmesi konusunda bazı yozor-
lor kesintisiz suçlarda hareket ve neticenin gerçekleştiği her yerde suçun işlen
diğini kobul ederken, bozı yozorior suçun, kesintinin gerçekleştiği yerde işlenmiş
soyılacogıno ilişkin belirlemeler yapmoktodır'^. Diğer bozı yozorior ise kesintisiz
suçları fiilin icrasının devam ettiği suçior olarak nitelendirdiklerinden fiilin icra
sının gerçekleştirildiği her yerde suçun işlendiğini kabul etmektedir'^. Bu görü
şe göre suç. Türkiye'de de işlenmiştir. TCK 9 gereğince bu suçtan dolayı Alman
ya'da hüküm verilmiş olsa bile foil. Türkiye’de yeniden yorgılonacoktır. Zira Tür
kiye'de işlenen suçtan (suçlardan) dolayı nonbis in idem ilkesi geçerli değildir.
2. İştirak halinde işlenen suçlarda; müşterek foillikte, karşılıklı isnat edilebilen

fiile kotıiım zomonı hareketin yopıldıgı zomondır. Yordım etme ye, azmettirmede ise
yalnızca şeriklik hareketi önemlidir. Burada suçun işlendiği yerden farklı olorak
azmettirmenin yapıldığı ve yordım edenin katkı sağladığı asıl fiil dikkate dinmez,
boloyısıylo iştirakte çeşitli hareket zomonı her defasında fiile katılıma göre bağım
sız olarak belirlenmektedir'^. Suçun işlendiği zamon her bir suça katılan için kotıiım
onma göre ayrı oyrı belirlenir, asıl fiilin gerçekleştirildi^ zomon şerikler için dikkate
alınmaz. Oloydo azmettirme l.î.2013 tarihinde gerçekleşmiştir. Azmettiren için bu
torih esas alınacaktır. Yürürlüğe giren konun ise 21.1.2013 tarihlidir. Daha sonra
yürürlü^ giren kanun aleyhe olduğû için azmettirene uygulanmaz. Bu kobul azmetti
renin bir şeriklik çeşidi olmosı nedeniyle cezasının foilliğe göre doha az olocagı dü
şüncesine dayanmaktadır. Yercim «den oçısındon do suçun işlendiği zamon. yardım
etme hareketinin yopıldıgı zomondır. Bu nedenle yardım eden şerik oçısındon do oynı
hususlor söz konusudur. Fail oçısındon ise suç zoten konun değişikliğinden sonra
işlendiği için fail hokkındo suçun işlendiği zomon kanunu uygulanır.
Ruhsatsız silah toşımo kesintisiz suçtur. Kesintisiz suçlarda fiilin işlendiği zomon
olarok failin devam eden tüm davronışlan esas alınır. Konun değişmesine ragmen fiil
işlenmeye devam ediyorsa yürürlüğe giren konun uygulonır. Bu belirlemenin do^l sonu
cu olorak kesintinin gerçeldeşti^ zomondon öıce kanun de^şmişse bu kanun dönemin
de de suç işlendi^nden bu kanun esas alınır'^. Oloyımızda bu suçlo ve iştirokle ilgili bir
durum olmodıgından bu kişiyi ilgilendiren bir durum söz konusu debidir.
'2T 5kz. Özbek/Kanbur/DoğarVBacâksız/Tepe. Genel Hükümler. 5. Besle, s. 157
Akbuiut. Ksbe.het. 2. Baskı, s. 204: Koca-'tlzülmez. Genel Hükümler. 7. B^kı. s. 709; Akbu
lut Genel Hükümler, s. 121.
■»
Akbulut. Ksbshat 2. Baskı, s 191: Akbulut. Genel Hükümler, s. 107-108.
•» Akbulut Kebahet. 2. Baskı, s. 191-192: Akbulut. Ge'«l Hükümler, s. 108: Koca/Üzülmez.
Genel Hükümler. 7 Baskı, s. ~2-73.
OLAY 54
(Yer, Zaman, Zamanaşımı)
1.2.2004 tarihinde Gürciston'a geçen Ayhan ve oğlu 17 yaşındaki Arda do

laşırlarken aynı gün Bülent ve Vilademir isimli iki kişi Ardayı arabaya zorla
bindirerek kaçırır. 5.2. 2004 tarihinde Arda böbreğinin biri ve karaciğerinin
bir kısmc alınmış olorak bulunur. Bu durumun aynı ğün gerçekleştirildiği tespit
edilir. Gürciston'do yeterli tedavi alamoyocoğını düşünen bobo Ardayı Türki
ye'ye getirir. Türkiye'ye getirilen Arda Hacettepe hostanesinde tedavi altına
alınır. Ancak Arda kurtarılamaz ve 2.7.2005 tarihinde ölür. 15 Haziran 2005
tarihinde değiştirilen hükümle bu suçu işleyenler hakkında kamu görevinden
ömür boyu yasaklılık getirilir. Türkiye'nin talebi üzerine daha sonra Bülent
Türkiye'ye iade edilir ve hokkındo Î5 Moyıs 2007 tarihinde görevli ve yetkili
mahkemeye hitaben iddianame düzenlenir ve mohkemeye verilir.
Sopulflp
1. Olayı suçun işlendiği zcmon açısından değerlendiriniz.
2. Suçun işlendiği yer açısından değerlendiriniz.
3. Zaman bakımından uygulama açısından değerlendiriniz.
4. Zomonaşımı süresi yönünden belirleme yapınız. Böbreğin alınması olayın

dan dolayı zamanaşımı gerçekleşmiş olsoydı ölümden cezalandırılma söz konusu
olur muydu?
CEVAPLAR
i. Olayda hürriyetten yoksun kılma suçu (TCK 109) ile birlikte orgon veya
doku ticareti suçu (TCK 91) işlenmiştir. Hürriyetten yoksun kılma suçu kesintisiz
bir suçtur. Arda 1.2.2004 tarihinde kaçırılmış ve 5.2.2004 tarihinde böbrekleri
ve karaciğerinin bir kısmı alınmış ve aynı gün bulunmuştur. Bu zaman oralıgında
suç işlenmeye devam etmiştir. Kesintisiz suçlarda fiilin işlendiği zaman tespit
edilirken failin devam eden tüm davranışları esas alınır. Kanun değişmesine rag
men fiil işlenmeye devam ediyorsa yürürlüğe giren konun uygulanır, dolayısıyla
kesintinin gerçekleştiği zaman yürürlükte olon bu kanun uygulonocak olan kanun
dur. 1.2.2004 ile 5.2.2004 tarihleri orosındo fiil işlenmektedir.
Organ veya doku ticoreti suçu ise hareketin yapıldığı zaman işlenmiştir. Oo-
layısıylo bu suç Arda'dan organlarının alındığı gün, yani 5.2.2004 torihinde, iş
lenmiştir. Neticenin meydana gelme tarihi suçun işlendiği zomon oçısındon önem
taşımaz.
2. TCK 8'e göre suçun Türkiye'de işlendiğinin kobul edilebilmesi için fiilin
kısmen yo do tamamen Türkiye'de işlenmiş olması ya do neticenin Türkiye'de
gerçekleşmesi gerekir. Oysa olaydaki kesintisiz bir suç olan hürriyetten yok
sun kılma suçunun ne icrasına Türkiye'de boşlamış ne de icrası Türkiye'de de
vam etmiştir, doloyısıylo suçun tonımıno uygun bütün unsurları Gürcistan'da
gerçekleşmiş olduğu için suçun do Gürcistan'da işlendiği söylenmelidir. Suç
Türkiye'de işlenmediğine göre mülkilik ilkesi gereğince faillerin yargılanması
mümkün değildir. Ancak foillerin yargılanabilmesi bokımındon diğer sistemlere
bokılmolıdır. Bülent Türk vatondoşı oldugundon Bülent'in işlediği hürriyetten
yoksun kılmo suçu açısından faile göre şohsilik ilkesi göz önünde bulundurulma
lıdır. Olayda işlenen kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçu. TCK 13‘te sayılan
suçiordan olmadığından ve TCK 15 uyorınca suçun nitelikli halinin cezosının
oşagı sınırı 1 yıldan az olmayıp 4 yıl oldugundon Bülent, Türkiye'de yorgılonabi-
lir. Vilademir ise mağdura göre şahsilik ilkesi gereğince, Türkiye'de bulunmak,
bu suçtan doloyı hakkında yabancı ülkede hüküm verilmemiş olmak ve suçtan
zoror gören torof ındon şikâyet edilmiş olmok koşuluylo Türkiye'de yorgılonobi-
lir (TCK 12/2).
Örgem veya doku ticareti suçunun işlendiği yer ise Türkiye-Ankora'dır. Zira
olayda organların olınması hareketi her ne kadar Gürcistan'da gerçekleşmiş ise
de bu suçun netice sebebiyle ağırlaşmış hali olon ölüm neticesi (TCK 91/8) Tür
kiye'de gerçekleşmiştir (TCK 8/1). Netice sebebiyle ogırlaşon suçlarda neticenin
gerçekleştiği yer de 8. modde gereğince suçun işlendiği yer açısındon göz önüne
olınır. Çünkü hareketten ortoyo çıkon ve cezolondırmoyı soğloyon sonuçlor do
netice kapsomındodır. Konunumuz do netice sebebiyle oğırloşon suçiordoki neti
ceyi netice olorok kobul etmektedir. Netice Türkiye'de gerçekleştiği ve 8. mad
deye göre suç Türkiye'de işlendiği için TCK 9 gereğince Bülent ve Vilodemir
Türkiye’de yargılanır.
3. Neticesi sebebiyle ogırlaşmış organ veya doku ticoreti suçunun icra ha
reketleri 5.2.2004'te gerçekleştirilmiştir. Ağır netice olan ölüm neticesi ise
2.7.2005'te meydono gelmiştir. Fiilin işlendiği zomon hareketin yopıldığı zomon-
dır. Neticenin gerçekleştiği zomon dikkote oiınmoz. Dolayısıyla uygulanacak ka
nun fiilin işlendiği zomon yürürlükte olan kemun olduğu için değerlendirme buno
göre yapılmalıdır, güvenlik tedbirleri için de aynı belirleme TCK'nın 7. moddesin-
de kobul edilmiştir. Doloyısıylo fiilin işlendiği zomon 5.2.2004 tarihidir ve uygu-
lonacak konun do bu tarihte yürürlükte olon kanundur. Doha sonraki kanun lehe
ise geçmişe uygulonocaktır. Bunun için de fiilin işlenmesinden sonra yürürlüğe
giren kanunun lehe mi aleyhe mi olduğuna bokılmolıdır. Cezolorlo ilgili değişiklik
yopıimodığı için yolnızco güvenlik tedbirlerine bakılarok değerlendirme yopıla-
coktır. getirilen düzenleme süreli hok yoksunluğunu ömür boyu hak yoksunluğuno
çevirdiği için oleyhe bir değişikliktir. Doloyısıylo uygulonmayocoktır. Foilin suçu
işlemesinden sonro gerçekleşen bu oleyhe konun değişikliği geçmişe yürümeye
cek, fail hokkındo süreli hok yoksunluğu uygulanacaktır (TCK 7/1, 2). Ancak bazı
suçlordon mahkûmiyet özel düzenlemeler gereğince ömür boyu hok yoksunluğu
doğurobiimektedir, bu düzenlemeler açısından hokkını kullanabilmesi için ya or-
şivden silinmesi veyo memnu bokların iodesi yoluna gidilmelidir.
Hürriyetten yoksun kılmo suçuyla ilgili bir değişiklik söz konusu olmodığın-
dan değerlendirme yopılmosım gerektirecek herhangi bir problem bulunmamak
tadır.
4. Olaydaki verilen bilgilere göre ortodo kesinleşmiş bir hüküm yoktur, bu

nedenle cezo zamanaşımı ile ilgili değil, yorgıioma yopılocoğı için dava zomonaşımı
ilgili belirleme yopılmolıdır. Dava zomonoşımı süresi belirlenirken kanundo o suç
için öngörülmüş cezanın yukarı sınırı esos alınır (TCK 66/4). Ayrıca cezanın daha
fozlo verilmesini gerektiren nitelikli haller de göz önünde bulundurulur (TCK
66/3). Dava zamanaşımı, tamamlanmış suçiordo suçun işlendiği günden, kesintisiz
suçlarda kesintinin gerçekleştiği günden itibaren işlemeye başlor (TCK 66/6).
Oloyımızdo işlenen suçlarda her bir suç için davo zomonoşımı süresi oyrı ayrı
belirlenmelidir.
Hürriyetten yoksun kılmo suçu işlenirken cebir kullanılmış, oynco birden

fazlo kişi tarafından birlikte işlenmiş ve çocu^ karşı işlenmiştir. Bu nitelikli
haller göz önüne alındıgındo ceza 4-14 yıl orası olacoktır (TCK 109/2, 3-b. f).
Cezanın belirlenmesinde asgari hadden uzaklaşılırsa da büroda dava zomanaşımı
noktasından belirleme yapacağımızdan yukarı sının esas alınacaktır. Bu nedenle
zamanaşımının hesaplanmasında yukarı sınır olan 14 yıl esas alınır. TCK 66/î-d
gereğince hürriyetten yoksun kılma suçunun zamonaşımı süresi 15 yıldır. Kesinti
siz suç olduğu için bu süre kesintinin gerçekleştiği günden, yani oloydo Arda'nın,
organları alınmış bir şekilde bulunduğu 5.2.2004'ten itibaren işlemeye başlar.
Zomanaşımı süresi dolmamıştır.
Organ veyo doku ticareti suçunun netice sebebiyle ağırlaşmış şekli gerçek
leşmiş vc Arda ölmüştür. Buna göre TCK 91/8 gereğince kasten öldürme suçuna
ilişkin hükümler uygulanacaktır. Olayda Arda henüz çocuktur, TCK 82/1-e gere
ğince öngörülen cezo agırloştırılmış müebbet hapis cezasıdır. Buno ilişkin zama
naşımı süresi ise 30 yıldır (TCK 66/1-a). Bu süre ağır neticenin gerçekleştiği
günden, yani Arda'nın öldüğü gün olan 2.7.2005 tarihinden itibaren işlemeye
başlar. Oloyımızdo zamonaşımı süresi dolmamıştır.
Bülent hokkındo iddionome düzenlenmesi dava zamanaşımını kesen bir sebep

olarak TCK’nın 67. maddesinde düzenlenmiştir. Ortaklardan biri için dava zama
naşımını kesen sebep diğer ortoklor için de uygulanacaktır. 15 Mayıs 2007 tari
hinde hem Bülent hem de Vilademir için davo zamanaşımı süresi kesilecek ve
süre yeniden sıfırdan işlemeye boşloyacaktır. Ancak her ikisi için de 15 Mayıs
2007 tarihinden itibaren yeni boştan işlemeye boşloyacak olan bu süre en fazla
dava zamanaşımı süresinin yarısına kador uzatılabilecektir, boktrinde dava za-
monaşımı süresinin kesilmesi için iddionamenin düzenlenmesinin yeterli olduğunu
ifade eden yozorior olduğu gibi’’\ iddianamenin görevli ve yetkili mohkeme tara
fından kobul edilmesi gerektiğini savunon yazarlar da bulunmaktadır'^.
İddianame hangi suçlo ilgili düzenlenmişse o suç yönünden dava zamanaşımı

nı kesecektir, her iki suç için de oynı iddianame hazırlanmışsa her iki suç yönün
den dova zamanaşımı süresi kesilecektir.
Böbreğin alınması, yoni temel suç için zamonaşımı dolsaydı dahi ölüm netice
sinden cezolandırılmo olur muydu sorusuna ilişkin açıklamalar; Temel suç tipine
ilişkin dava zamanaşımı süresi doldukton sonro netice sebebiyle ağırlaşan suça
Hakeri. 5. 813.
Özgen ç. Gerel Hükümler. 10. Baskı, s 860.
ilişkin netice gerçekleşme bile dava zamanaşımı süresi ağır veya başka neticenin
gerçekleştiği ondan itibaren işlemeye başlayacaktır. Netice sebebiyle ağırlaşan
suçlarda, ogır veya boşka neticeye neden olan hareket, temel suç tipini de ger
çekleştiren hareket oldugundon ve bu hareketin yapıldığı zamanda da temel suç
tipi için dava zamonaşımı süresi dolmadığındım hareketin yapılmasından sonra
temel suç tipinin zamanaşımına ugramosı önemli değildir.
OLAY 55
{AIDS)
AİbS virüsü toşıyan A tedavi olmaktadır. Bir gün B'yle tonışır ve aşık olur.
Arkadaşlıkları ilerler ve birlikte olmaya başlarlar. A ve B daho sonra anlaşama-
yarok ayrıhrlor. B'de rohatsızlık belirtileri başlayınca doktoro gider ve AİOS
olduğunu öğrenir. Olay yargıya intikal eder.
Sorular
1. A'nın sorumluluğunu yorgılomo oşamosındo B'nin ölmesi haline ilişkin olarok

belirleyiniz.
2. B'nin hüküm kesinleştikten sonro ölmesi Koline ilişkin olorok belirleme ya
pınız.
CEVAPLAR
1. olaya göre Â. olası kastla öldürmeden sorumlu tutulmalıdır. Zira A has

talığını ve onun buioşıcı, tehlikeli olduğunu bilmekte ve tedavi olmaktadır. Dolayı
sıyla A'nın hem virüsü bulaştırma hem de ölüm neticesi açısından kasten horeket
ettiği söylenmelidir. Ölüm neticesi açısındon olosı kastı söz konusudur. Bu ne
denle A hakkında TCK 87/4 uygulanmomolıdır. Çünkü bu fıkranın uygulanabilmesi
için kasten yaralama neticesinde ölüm meydono gelmeli ve sorumluluk için de
ölüm neticesi açısından failin toksiri bulunmalıdır. Büroda ise A nın ölüm neticesi
oçısından olası kastı söz konusudur, dolayısıyla TCK 87/4'ün uygulanması söz
konusu değildir. Eğer hostolık bulaşan kişi ölmeseydi. bu tokdirde sorumluluk
kasten yoralomodan olacaktı. Zira olası kastta teşebbüs doktrinde çoğunluk
tarafındon kobul edilmemektedir. Netice olarak ölüm gerçekleştiği için kişi olası
kastla Öldürmeden sorumlu tutulacaktır.
2. Büroda kişi hokkındo mohkeme tarafındon kösten yoralamadan sorumlu

tutularak hüküm kurulmuştur (TCK 87/2-a). Ziro olası kastla öldürmeye teşeb
büs mümkün değildir. Hükmün kesinleşmesinden sonra ölüm gerçekleşmesi ile
ilgili nasıl bir uygulomoyopılmosı gerektiğine ilişkin iki görüş bulunmaktadır:
Birinci görüşe göre, fiil aynı olmadığı için non bis in idem ilkesinin uygulan-
mosi söz konusu değildir. Fiil aynı olsoydı bu ilke gereğince ikinci bir yorgılomo
söz konusu olmayacaktı. Ölüm hüküm kesinleştikten sonra gerçekleştiği için kişi
yeniden yargılanabilir. Ancak verilmiş olon ceza diğer verilecek olan cezadan
mohsup edilir.
İkinci görüşe göre ise. ceza muhakemesindeki fiil kavromı ile ceza hukukun
daki fiil kavramı birbirinden farklıdır. Ceza muhakemesinde ceza hukukundoki
fiil kavramı esos alınmamokta, olay esas alınmaktodır. Çünkü ceza muhakemesin
de yargıloma konusu olaydır. Soruda do olayın yargılonıp kesin hükümle bittiği
belirtilmektedir. Dolayısıyla non bis in idem ilkesi gereğince, oynı fiilden doloyı
bir kimse bir kere yargılonobileceği için tekrar yargılama yopılomoz. Ayrıca yor-
gılamonın yenilenmesi kurumuna ilişkin şartların do gerçekleşmemesi nedeniyle
bu kurumun da işletilemeyeceği belirtilmelidir.
OLAY 56
(Yükümlülüklerin Çatışması)
boktor A bir ilçede doktor olorak çolışmaktodır. Aynı zomondo adli tobiplik
yapmaktadır. Bir gün annesi rohatsızlanır ilçeye kordeşinin diş muayenehonesine
getirilir. A'yo haber verilir ve A oraya giderek tansiyon hostosı annesinin tedavi
sini yapmaya boşlar. Bu orada cumhuriyet savcısı adli olay için çağırır. Annemin
tedovisini yopıyorum, biraz sonro geleceğim der. Acil müdahaleyi yoptıkton sonra
odliyeye gider. Ancak Cumhuriyet sovcısı doktor hokkındo görevi kötüye kullan-
mokton dolayı soruşturma başlatır. Olayı değerlendiriniz.
Cevap; Büroda yükümlülüklerin çatışması söz konusudur. Yükümlülüklerin çg-
tışmosındo. kişinin yapmosı gereken birden fazlo yükümlülüğü bulunmakla birlikte

yükümlülüklerinden birini yerine getirmiş, diğerlerini ihmal etmek zorunda kal
mıştır. Eğer yükümlülüğün ilgili olduğu hukuki değerler birbirine eşit ise veya
farklı değerdeki hukuki yükümlülüklerden daho az değmendeki hukuki yükümlülük
yerine getirilmemişse foilin fiili hukuka uygun kobul edilmektedir, boloyısıylo foil
yoşamo hakkını seçmiş oldugundon daha az değerdeki diğer yükümlülüğü ihmal
ettiğinden ihmali dovranışı yükümlülüklerin çatışması nedeniyle hukuko uygun
kabul edilecek ve suç teşkil etmeyecektir, boloyısıylo do görevi kötüye kullanma
suçu söz Âra/?t/.S£/olmayacoktır.
OLAY 5 7
(İhmali İştirak, Faillik. İçtima)
Anne A, bonzoi kjllonon oûnu öldürmek omacıylo dövmeye boşlar. Baba B

ise bu durumu görmesine ragmen sesini çıkarmaz ve çocuk oldıgı darbeler sonucu
hayatını kaybeder. A ile B'nin sorumluluğunu tespit ediniz.
Cevap: A + B — Oğlu; Kasten öldürme (TCK 81)
Altsayo karşı işlenmesi / cezayı artıran n.h. (TCK 82/1-d)
B — Oğlu; Kasten öldürmenin ihmoli davranışla işlenmesi (TCK 83)
Altsayo karşı işlenmesi / cezayı artıran n.h. (TCK 82/1-d)
İhmali davranışla işlenen öldürme suçu bakımından bu nitelikli hoiin uygula

nıp uygulanmayacağı tartışmalıdır'".
Anne A. öldürmek için icrai horekette bulunduğundan TCK Bl'de düzenlenen kös
ten öldürme suçunu işlemiştir. Ancak bu suçu altsoya korşı işlediği için A'nın TCK 82/1-
d de düzenlenen cezoyı ortıron nitelikli halden sorumluluğu söz konusu olocoktır.
Boba B ise; çocuğu üzerinde velayet ilişkisinden (Türk Medeni Konunu 335
vd.) koynaklanan koruma ve gözetim garantörlüğü'^ olmasına ragmen, bu goran-
törlügünün gereklerine aykırı davranmış ve oğlunun anne A tarafından öldürül
mesini engellemek bokımındon garontörlügünün gereklerini yerine getirmemiştir.
Bu ihmali dovronışı ile B, A'nın icroi dovronışlo işlemiş olduğu kösten öldürme
suçuno iştirok etmiştir, doloyısıylo B, bu suç oçısındon yordım edendir.
Fakat B, bu ihmali davranışıyla aynı zomondo TCK 83'te bağımsız bir suç olarak
düzenlenen kösten öldürmenin ihmali dovronışlo işlenmesi suçunun kanuni tonımındoki
fiilini de gerçekleştirmiş olmoktodır. Bu do B'yi TCK 83'teki suçun faili yapmaktadır.
Böyle bir durumda B'nin sorumluluğu, gerçekleştirdiği ihmali davranış, hem bir baş-
kosının işlediği suço yardımda bulunmak nedeniyle yardım eden sıfotıylo sorumluluğu,
hem de ihmolî dovronışlo işlenen suçun faili olorak sorumluluğu gerektirmektedir.
Ancak failin şerikiiğe nozaran oslîliği ilkesi gereğince kişiyi sodece ihmoîT dovronışlo
işlediği suçton dolayı fail olorak cezokmdırmok gerekecektir''
*.
•Si Bu tsrtışma’ı durum için tkz. Koca/Üzülmez. Özel Hükümler, s 103 vd.
•34
Anne ve babanın onsekz yasından küçük çocuk ar na karşı hem koruma garantörlüğü hem de
gözetırrı garantöhüsü bulunmaktadır (Akbulut. Genel Hükümter. s 234).
•Ss Akbulut. Gene' Hükümler, s 240-241. İhmali davranışla iştirak konusunda geniş bilgi için bkz.
Hakeri. İhmal, s. 273 vd.
OLAY 58
(Fiil tekliği, hedefte sapma, hulojka uygunluk bilinci, fikri içtima)
Halil motosiklet ile koro yolundo seyreden Mustafa'ya yönelik olorok silohlo
üç el ote$ etmiş. Mustafo ise korunmok moksodıyio motosiklete kapaklanmış
Halil'e doğru iki el ateş etmiştir. Kurşunlardan biri Holil'e isobet edip yaralanma
sına neden olurken diğer kurşun seyir halindeki aroçlordon birinde yer olan yolcu
Yıldız'a isabet etmiş ve oynı zomando gebe olon Yıldız çocuğunu düşürmüştür.
Bebeğini kaybetmenin verdiği ocı ile bunolımo giren Yıldız bu durumo Mustofo'nın
sebep olduğunu düşünür ve Mustofo'nın tek çocuğu olon Hüseyin'i öldürmeye
koror verir. Bir gece Hüseyin'i takip eder ve ıssız bir olanda onu öldürür. Ancok
daho sonra yapılan araştırmada eğer Yıldız Hüseyin'i vurmosoydı. Hüseyin'in o
onda intikom omocıylo Holil'i öldürmek için silah çektiği fokot Yıldız tarafından
vurulduğu için Halil'i öldüremedigi anlaşılır.
SopuIop:
1. Holü ve Mustafo'nın cezoi sorumluluklarını değerlendiriniz.
2. Yıldız'ın Hüseyin'e karşı gerçekleştirdiği fiilde cezai sorumluluğu ne ol

malıdır.
CEVAPLAR
1. Holİl'in cezai sorumluluğu tespit edilecek elurso;
Halil — Mustofu Kösten öldürme (TCK 81)
Halil — Komu; Genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulması (silahla işlenme

si) (TCK 170/1-c)
Halil'in Mustafa'yo üç el ateş etmiş olmosı, ceza hukuku onlomındo tek fiil
olorok kabul edilir, bo^l horeket teklifi söz konusudur. Oloya dışarıdan bokıldı-
fındo hareketlerin çoklufuno rağmen bu hareketler tek bir irodi karara doycmı-
yorso, zomon ve mekan birliği varso ve, hareketler dışarıdan bakıldığında tek
olarak nitelendirilecek kadar dar bir bağlantı içindeyse, tek bir hareket söz
konusudur. Buno göre Halil'in 3 el ateş etmesi tek fiil olarak kabul edilir.
Halil'in trafik içinde ve motosiklet üzerinde horeket halinde olon Mustafa'ya

yönelik üç el ateş etmiş olmosı nedeniyle öldürme açısındon olası kastının olduğu
söylenebilir. Çünkü silah niteliği itiboriyle tehlikeli bir olettir ve bunun sonucunda
kişinin ölebileceği öngörülebilirdir ve Mustafa trafikte oroç kullanmaktadır, buna
resmen Holil ateş ettiğinden bu durumdo Halil’in en azından olası kastla hareket
ettiği söylenebilecektir. Ancok netice gerçekleşmediğinden ve olası kostlo işlenen
suçlor bakımından teşebbüs mümkün olmadığından, Halil ancak doğrudan kostlo
hareket ettiği takdirde, kösten öldürmeye teşebbüsten sorumlu olacaktır.
Halil'in cezai sorumluluğu bakımından değerlendirilmesi gereken diğer bir

durum ise, Halil'in oteş etmesi nedeniyle TCK 170'te düzenlenen genel güvenliğin
kasten tehlikeye sokulmosı suçundon do sorumlu tutulup tutulmoyocagıdır. Bir
görüşe göre Holil'in ateş etmesiyle kişilerin hayotı ve sağlığı açısından bir tehli
ke meydana gelmiştir. Bu nedenle TCK 170/1-cde düzenlenen genel güvenliğin
kasten tehlikeye sokulması suçu işlenmiştir. Tek fiil ve farklı suçlor söz konusu
olduğundan TCK 44. moddedeki fikri içtimo söz konusudur. Bu itibarlo Halil sa
dece en ogır cezayı gerektiren TCK Sl’den sorumlu olmalıdır. Diğer bir görüş
göre ise, burada fikri içtimadan değil, görünüşte içtima kurolından horeket edil
melidir. TCK 8î zorar suçu iken. TCK 170 tehlike suçudur. Zoror suçları tehlike
suçlorıno nazaran osli norm olduğundan Halil'in sodece TCK Sl'den sorumlu olması
gerekmektedir. Yorgıtoy ise, doğrudan kastla hareket edilen hallerde TCK 17O'in
gerçekleştiğini kabul etmemektedir. Su kabulle Yargıtay'a göre TCK 81 ile TCK
170 orasında içtima kurallorını uygulamaya do gerek bulunmadığından Halil bakı
mından TCK 17O’in uygulanması do söz konusu olmomaktodır.
Mustafa'nın cezai sorumluluğu tespit edilecek olursa;
Mustafa -» Halil; Kastına göre kasten yaralama (TCK 86) veyo kösten öl
dürme (TCK 81)
Kasten yaralamanın silahla işlenmesi / cezayı artıran nitelikli n.h. (TCK

86/3-e)
Mustafo — Yıldız; Kasten yorolomo {TCK 86)
Silahla işlenmesi / cezayı ortıron nitelikli n.h. (TCK 86/3-e)
Gebe kadına korşı işlenmesi neticesi sebebiyle ağırlaşan haldir (TCK 87/2-e).
Mustafo -> Kamu; Genel güvenliğin kösten tehlikeye sokulması (silohlo iş
lenmesi) (TCK 170/1-c)
Mustafo'nın Halil'i yorolomo kostıylo horeket ettiği düşünüldüğünde kösten

yorolomo suçu işlenmiş ve netice gerçekleştiğinden tomomlonmıştır. Mustafo bu
suçu silohlo işlediğinden TCK 86/3-e'de düzenlenen nitelikli halden sorumludur.
Eğer Mustafo öldürme kostıylo oteş ettiyse bu durumdo kasten öldürmeye te
şebbüs söz konusu olacaktır. Her iki durum oçısındon do Mustofo oçısındon tipik
haksızlık gerçekleşmiş ancok, meşru müdofoo hukuko uygunluk sebebi söz konusu
oldugundon suç gerçekleşmemiştir. Mustofo kendisine korşı mevcut bir saldırıyı,
saldırıyla orantılı bir şekilde def etmek için ateş etmiştir. Bu bakımdan Musta
fa'nın Halil'i yaralamasından veya öldürmeye teşebbüs etmesinden dolayı cezoi
sorumluluğu doğ^moyocoktır.
Mustafo'nın Yıldız'ı vurması bakımından ise: Oloydo tek fiil söz konusu de
ğildir. Üstün kişisel değerleri koruyon suçlarda fiil tekliği kobul edilmemektedir.
Yorgıtoy do bu görüştedir, bogol hareket tekliğinin birçok üstün kişisel hukuki
değêrlerin (yaşam, vücut dokunulmozlıgı. cinsel özgürlük gibi) ihlal edildiği olay-
lordo kobul edilip edilmeyeceği üzerinde durulmoktadır. Yoni doğal horeket tek
liği kapsomıno giren hareketlerle birden çok kişinin öldürüldüğü veyo yorolondıgı
olaylarda fiil tekliğinin kobul edilip edilmeyeceği hem uygulamada hem de dokt
rinde belirleme konusu yopılmoktodır. Doktrinde çoğunlukla forklı kişilere korşı
işlenen bu torz fiillerde fiil tekliği kobul edilmemektedir. Ancok aksine belirle
me yopoM yozorior do bulunmaktadır'^^. Yorgıtoy ise verdiği bir kararda, "bu
noktada; oralarında yer ve zomon bokımındon sıkı boglantı bulunmasına rogmen
doğal onlomda birden fozlo hareketle, dogrudon veyo olosı kastla kişilerin yoşom
•a
Bkz.: SchÖnke/Schröder-Stree/SternbergLieben. Vorbem §§ 52 ff.. kn. 22. 23.
hakkı ve vücut dokunulmozlıgına yönelik hukuki menfaatlerin ihlal edilmesi duru

munda fiilin hukuki anlamda tek olarak kabul edilip edilemeyeceği hususu üzerin
de ayrıca durulmalıdır. Doğal anlomda birden fazla horeketin hukuki anlamdo tek
bir fiil olorok kobul edilip edilemeyeceği İşlenen suçun özelliği de gözönüne alına
rak yopılocok hukuki değerlendirme sonucundo belirlenmelidir. &u bakımdan ko
runan hukuki menfaatler arosındo en üstte yer olan yaşam hakkı ve vücut doku-
nulmozlığıno yönelik eylemlerde e.ğer foil doğal anlamda birden fozlo hareketle
bir ya da birkoç kişiyi öldürmek ya da yaralamak omocıylo. öldürmek yo do yara
lamak istediği kişinin yanındo veyo yakınında bulunon boşko kişilerin de ölebile
ceğin! veyo yorolonobileceğini öngörmesine roğmen bunu göze olorok horeket
ediyorsa artık ortada tek bir fiil değil, mağdur sayısınco birden çok fiil bulundu
ğunu kabul etmek gerekir. Ancok bunun için failin doğrudan ya do olası kastla
hareket ettiğinin belirlenmesi gereklidir" şeklinde belirleme yapmıştır. Bu belir
leme çerçevesinde de tek fiil olmodığından fikri içtima kurallarının (TCK 44)
uygulonaimayacoğını kabul etmiştir.
Seyir halinde iken, ateş etmesi halinde birilerinin yaralanabileceği öngörü

lebilir bir durumdur ve Mustofo do bu bilinçle hareket edip, olursa olsun diyerek
oteş ettiyse bu durumda Yıldız'ın yoralanmosındo olası kastı söz konusudur. Olası
kostlo yaralama suçunu işlemiştir. Bu suçun silohlo işlenmesi TCK 86/3-e de nite
likli hol olarok düzenlenmiştir. Ayrıca gebe olon kodıno karşı işlenmiştir. Bu bir
netice sebebiyle oğırloşon haldir. Doğrudan kastı, olası kostı veyo taksiri olabilir.
Bu tokdirde sorumluluğu yoluna gidilebilir.
Mustafa meşru müdofao halinde sovunmayo ilişkin şortları yerine getirmiş

oncak bu savunma esnosındo 3. kişi yaralanmıştır. Yargıtay bu gibi durumlarda
meşru müdafaa halinin mevcut olduğunu kabul etmektedir. Bazı yozorlor ise.
meşru müdafaa hukuko uygunluk nedeninin uygulancvnoyocağını, kişinin kast veya
taksirine göre sorumlu olması gerektiği görüşündedirler. Ancak diğer bozı yo-
zorlar hukuka uygunluk sebebi yerine zorunluluk halinin kabul edilmesi gerektiği
görüşündedirler. Nitekim savunma ancak saldırıyı gerçekleştirene karşı yapılma
lıdır, Yıldızca isobet eden kurşun bokımındon meşru müdafoo şortları oluşmadı-
ğındon Mustofo'nın fiilinin zorunluluk hali kapsamında (TCK 25/2) değerlendiril
mesi gerekir. Şartları gerçekleştiği takdirde kusuru bulunmadığından ötürü ceza
verilmemelidir.
Mustafa'nın ateş etmesi bakımından, kişilerin hayatı ve soğlığı açısından bir

tehlike meydana gelmiştir. Bu nedenle TCK 170/1-c de düzenlenen genel güvenli
ğin kasten tehlikeye sokulması suçu işlenmiştir. Her ne kadar Mustafa meşru
müdafoo içinde hareket ediyor olsa da komuya karşı suç İşleyemez. Bu nedenle
TCK 170‘ten dolayı sorumluluğuna gidilir. Yargıtay birden fazla ateş edilme ey
lemleriyle bağlantılı olorak kasten yaralama ile genel güvenliğin kasten tehlikeye
sokulması fiilinin tek fiille gerçekleştirildiğini kabul etmektedir. Bunun için belli
bir «Mttoç ve hedef gözetilmeksizin ateş edilmesini aramaktadır'”'. Bir görüşe
göre genel güvenliğin tehlikeye sokulması ile Yıldızdın yaralanması açısından fikrî
içtima söz konusu olabilir, biger görüş ise bu durumda zorar suçu tehlike suçu
olduğu gerekçesiyle zorar suçundon sorumluluğu kabul etmektedir.
2. Yıldız -» Hüseyin; Kasten öldürme (TCK 81)
Yıldız Hüseyin’i kösten öldürmüştür. Fakat Yıldız her ne kadar hukuka uy
gunluk bilinci içinde hareket etmemiş olso do bu dovronışıylo Holil'in ölmesine
engel olmuş ve 3. kişi yararına meşru müdafooda bulunmuştur. Bu gibi durumlor-
da bir görüş, kişinin hukuka uygunluk bilinci içinde hareket etmemesine rogmen,
objektif olarok gerçekleşen hukuko uygunluk sebebi neticenin ifade ettiği hak
sızlığı ortadan kaldırdığından suçun oluşmodıgı görüşündedirler.
Ancok diğer görüş ise (gittikçe taraftar toplayan görüş), her ne kadar kişi
hukuka uygunluk bilinci içinde hareket etmemiş olso do objektif olarak gerçekle
şen hukuko uygunluk sebebi neticenin ifade ettiği haksızlığı ortodon kaldırmak
ta. fakat fiilin ifade ettiği hoksızlık devam ettiğinden failin teşebbüsten sorum
lu tutulmosı gerekmektedir, boloyısıylo bu görüşe göre Yıldız kasten öldürmeye
teşebbüsten sorumlu tutulmalıdır.
•r
Yargıtay genel güvenliğin kasten tehlikeye soku çn belli bir amaç '/e hedefin gözetilmeksizin
sies ecilmesiri a'amsktadır Belli bir amaç ve hedef gözetile
*ek yapılan ateşlerce, örneğin
maûrtn heöef alınarak silah'a ateş ed m^nde genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulması
fiilinin gerçekleşmeciğıni kabul etmekledir CGK. 01.04.2014. E. 2013.-'8-136, K. 2014'164.
kazanci.cchıtr (E.T.17.04.2015) Ancak bu n telikte olmayan ateş etmeerde fiil tekliğ: içensmde
hem kasten ya'slsma hem de genel güvenliğin kasten teh' keye sokulması firinin oluştuğunu kabul
etmektedir *Atş mesa'es. kullanılan silahların n.letiğı. yaralanma'arın cereces. tanık anJalımfarı
ve d^yadâkı kanıtlar birlik^ değertendnldgince. mağduhan korkutarak day yenrxlen kaçırmak
gayesine ha'eket ecen sanıkların, ateş esnaanda. mağdurlardan herhangi birisni veya
mağduda'in içinde bulunduğu grubu hedef'almadıktan, doğrudan öldürme '/eya yaralama kastı ile
hareket etmedıMen. ancak etkili mesafeden e^ ennd^ elverişli silahlarla mağdurtann bulurKİuğu
yöne dcğru ateş etmeleri sonucunda, mermilerin sekmesi veya başka etkenlerle topluluk halinde
bulunan mağdûriarın vurulabileceklerini öngördükien. buna rağmen birçok kez ateş etmek
suretiyle, ön^rdükleri sonucu kabu'endikleri ve bunun sonucunda de dört mağdurun ya^'and.ğı
bayda, her iki sanık açısndan de kendi yaraladığı her br mağdura karşı "olası kâ ya'alama"
suçunun oluştuğu kabul edilmelid r. Meğduhan korkutarak oradan uzaklaştırmak tein onların grup
haûnde bulurûklan bölgeye doğru, birden çok kez ateş eden samklann "ateş etme" eylemlerinin
hukuld anlamda tek fii saylm^ı gerektiğinde ve bu suê. tek olan eylem sonunda hem her bir
ırağdura karşı olası kâ ya'alama suçunun, hem de genel güvenliği teh keye sokmta suçunun
meydana geldiğnde kuşku bulunmadığından, sanıklar hakkında 5237 sayılı TCVnin 44.
maddesinin uygulan-mtsı ve meydana gelen suda'in en ağınrtdan ceza ven'mesi gerekil. CGK.
08.07.2010. E 2010'8-51, K 201Q
*'162. kazancı com.tr (ET. 17.04.2015). Ancak bu ka'ar.
müşterek Millik ve yaraamalan gerçekeştıren ateş etme eylemlerinn tek fiil sayılması açısndan
doğru değı'dır.
yıldız bu fiili, çocuğunun ölümünden duyduğu şiddetli elemin etkisiyle işle

miş, yont kendisine yönelik yopılon haksız bir fiilden duyduğu şiddetli elemle
ğerçekle$tirmiştir. Fakat fiilini haksız fiili yapana yönelik değil de onun oğluna
korşı ğerçekleştirmesi nedeniyle haksız tohrik hükümlerinden yararlanomaz.
OLAY 59
(Fiil Tekliği, Haksız Tahrik. İştirak)
A, bir tartışma esnosında B'ye tokat atar. B ertesi gün babosıylo A‘yı öldür
mek için bıçakla saldırırlar. Ellerinden kurtulan A kaçmaya boşlar. Baba-ogul
arkadan koşmaya boşlarlor. Ancak yaşlı olan Baba bir süre sonra koşamaz ve
düşer. B, A'yo yetişir •jz onu öldürür. Olayı «eza hukuku bilgileriniz ışığında
değerlendiriniz.
Cevap: A —* B; Kasten yorolomo (TCK 86)
B ♦ Bobû -» Kösten öldürme (TCK 81)
Olayda gerçekleşen kasten öldürme suçu failin koçması sebebiyle doğal an
lamda birden fazla hareketin gerçekleşmesiyle oluşmuştur. Bu tarz durumlarda
birden fozla hareket bulunmasına rogmen hepsi tek fiil kabul edilmekte ve buna
doğal horeket tekliği adı verilmektedir. Doğal horeket tekliğinde, aslında birden
fozlo hareket bulunmosına karşın bunlor tek fiil kabul edilmektedir. Olayımızda
mağdurun kısa süreli kaçması sonucu failler ilk boşta suçu tamamlayomasolor
dahi, doha sonro aynı irade altında ve dar zomon-mekan birlikteliği çerçevesinde
suç tamamlandığı için tek fiil kabul edilmelidir. Ayrıca burada doğal hareket
tekliğinden devam eden (birbirini takip eden) hareketlerle tipikligin gerçekleşti
rilmesi söz konusudur. Dolayısıyla B, A'yo karşı tek bir kasten öldürme suçundan
sorumludur.
Oloydo tartışılmosı gereken bir diğer husus Babanın müşterek foilligidir.

Müşterek foilligin gerçekleşmesi için 2 şart mevcuttur. Bunlardan biri “birlikte
suç işleme kararı", İkincisi “suçun işlenişi üzerinde müşterek hakimiyet kurulma
sıdır. Müşterek foiller, suç teşkil eden hoksızlıgın bütünü üzerinde müşterek
hâkimiyet kurmalıdırlor. Her bir müşterek fail, tipikligin gerçekleşmesinde suç
planının boşorısı için önemli olon bir fonksiyon icro etmektedir. Baba ve oğul
öldürmek için hareket ediyorlor ve bunu gerçekleştirmek için gerekeni de yap
maya boşlıyorlar. Yani burado müşterek foillik söz konusudur. Ellerinden mağdur
koçıyor ve failler ölümü gerçekleştirmek için kovalıyorlar. Müşterek faillik de
vam ediyor. Ancak baba düşüyor ve oû ölümü gerçekleştiren son horeketi yapı
yor. Tüm bu hareketler fiil tekliği teşkil ettiği için müşterek failligin de devam
ettiğini söylemek gerekiyor. Babanın olayın üzerindeki fonksiyonel fiil hokimiye-
tinin ortadan kalkması do söz konusu değildir. Aynı iradeye dayanılarak eylem
gerçekleştirildiğinden müşterek failligi kabul etmek gerekir. Her bir failin ayrı
oyrı fiil üzerinde hâkimiyet kurmosı durumunda müşterek faillik söz konusu ol
duğu gibi, bu nitelikte olmayan katkılarda da fiil üzerinde müşterek hâkimiyet
varsa korşıiıklı olarok fiil birbirine isnod edilmektedir. Olayımızda da böyle bir
durum bulunmoktadır. Netice itiboriyle olayımızda B ve Bobosı. A'yo karşı kösten
öldürme fiilinin müşterek failidirler.
5on olorok oloydo B ve Bobo açısından hoksız tahrikin olup olmadığı araştı
rılmalıdır. Olayımızda A'nın B'ye tokat atması sebebiyle B oçısından bir haksız
tahrikin varlığı kobul edilebilir. Ayrıca haksız fiile moruz kalan kişiyle tepki teş
kil eden fiil failinin aynı kişi olması zorunluluk orzetmediginden, haksız tohrik
hükümlerinin Babayo da uygulanması mümkün olacaktır. Çünkü herkes kendi ku
surlu fiiline göre cezalandırıldığından kim de haksız tahrik varsa o bundan yorar-
lonocak haksız tahrikin etkisiyle hareket etmeyen kişiye haksız tahrik hükümleri
uygulanmayacaktır (TCK m. 40)’’*. Öte yandon. haksız fiille failin işlediği suç
orasında bir oron bulunması noktosında tartışma bulunmakla birlikte biz oranın
bulunması gerektiği görüşünü kabul etmemekteyiz.
Akbulut. Gerel Hükümler, s. 452

OLAY 60
(Gönüllü vazgeçme)
Faruk, hosmı olon Kerem’İ. Kerem’in ogabeyine ait işyerinde yaşamsal tehli
keye neden olacak şekilde 24 yerinden bıçoklamış, fakat mekonıterk etmek üze
reyken yaptığından pişmanlık duyarak Kerem’in yaralarının üzerine kıyafet ile
tampon yaparak kon okışını durdurmaya çalışmış, daho sonra ambulans çağırıp,
bino görevlisine ’yukarıda yoralı vor" diyerek durumu bildirmiş, olay yeri yokı-
nındoki emniyet ekiplerine de haber verip mağdurun en kısa sürede hostaneye
yetişmesi için çaba göstermiştir. Hostoneye kaldırılan Kerem, tüm çabalara rağ
men hayatını kaybetmiştir. Faruk'un cezai sorumluluğunu belirleyiniz.
Cevap: Faruk, Kerem i öldürmek için icra hareketlerini yapmış ve icra hare
ketlerini tomamlamış olmasına rağmen, neticenin meydana gelmesini engellemek
istemiş ve bunun için de çobalamış olmasına roğmen Kerem ölmüştür, dolayısıyla
neticeli bir suç olan öldürme suçu oçısındon Faruk'un hareketleri icro horeketleri
başladıktan ve fokot neticenin meydona gelmesinden önce yapıldığı için gönüllü
vazgeçme kurumu bakımından değerlendirilmelidir. Kaldı ki suçun tamamlonma-
sından (neticeli suçlar için neticenin gerçekleşmesi) sonra söz konusu olan etkin
pişmanlık hükümlerine öldürme suçu oçısındon yer verilmemiştir.
Gönüllü vazgeçmede, failin icro hareketlerini tamamlamaktan gönüllü olorak

vazgeçmesi veya kendi çabalarıyla suçun tamamionmasını veya neticenin gerçek
leşmesini önlemesi söz konusudur.'
*^ dolayısıyla gönüllü vazgeçmeden söz ede
bilmek için suçun icra hareketlerine boşlanmış olması gerekir, diğer bir deyişle
teşebbüs oşamosındo olon bir suçun varlığı aranmaktadır. Konun koyucu icra
hareketleri devam ederken vazgeçmede sadece icra hareketlerinden vazgeçil
mesini yeterli görürken, icra hareketlerinin tomamlandığı suçlarda, oyrıca kişinin
oktif hareketleriyle suçun tamamlanmasını yo da neticenin gerçekleşmesini ön
lemesini de istemektedir. Bununla beraber, ciddi çaba gösterilmesine rağmen
neticenin gerçekleşmesinin veya suçun tamomlonmasının önlenemediği hallerde
de failin yine de gönüllü vozgeçmeden yarorlanıp yorarlonmayacogı sorun teşkil
etmektedir. Ciddi çaba gösterilmesine rağmen neticenin gerçekleşmesinin veya
suçun tomamlanmasının önlenemediği hollerde failin gönüllü vazgeçmeden yaror-
•s
Akbulut. Genel Hükümler, s. 438
lonıp yûrorlanmoyocagınû ilişkin TCK 36’dû bir belirleme bulunmomoktodır. Ancak

iştirakte gönüllü vazgeçmeye ilişkin TCK 4rde belirleme bulunmaktadır. Söz
konusu tnaddenin 2. fıkrasının b bendinde gönüllü vazgeçenin bütün gayretine
ragmen işlenmiş olması halinde vazgeçen suç ortağı gönüllü vazgeçmeden yoror-
ionocaktır. eğer bu belirleme herhangi bîr ayrım yapmadon gösterdiği bütün
goyretine rağmen suç yine de işlenmiş oiurso şeklinde anloşıiocak olursa 36. ve
41. madde arasında çelişkiye yer vermemek için 36. madde açısındon do gönüllü
vazgeçmenin kobul edilmesi gerekir. Ancok 41. maddedeki düzenlemeyi Alman
Ceza Kanunundaki (m. 24/2) gibi onlorsok. yani iştirakine bağlı olmaksızın (doha
önceki fiil katkısından bağımsız olarak suçun) işlenmesi şeklinde onlorsok o za
man doğrudan fail olan kişi bütün çobosıno rağmen neticeyi önlemeyi boşaramo-
mışso gönüllü vazgeçmeden yararlanmaması gerekir. Bu şekildeki belirleme te
şebbüsün hukuki esasına daho uygun görünmektedir'^'.
* Gönüllü vazgeçmenin uygu^snmsyd&agrna ilişkin Özturk/Erdem. s. 330. Yaza'lars göre engel-

ieyememeke teraber faiın çabası. 61 maddê göre cezanın tesplinde ve 62. .maddeye göre
takdiri indirim nedenlerine uû'snmasınds göz önünde buiundurutsMır: Öztürk/Erdem. s. 330.
dpn 1231.
OLAY 61
(İhmali Suç)
Konser hastası olon Elfida, özel bir hostonede tedavi görmektedir. Ancok
bir süre sonra tedaviye olumlu yanıt vermediği anlaşılır. Bunun üzerine Elfido'nın
doktoru Levent, zaten öleceğini düşündüğü Elf ida"yt tedavi etmeyi bırakır ve çok
geçmeden Elfida ölür. Doktor Levet'in cezai sorumluluğunu değerlendiriniz.
Cevap; Olayımızda kasten öldürmenin ihmoli davranışla işlenmesi suçu (TCK

83) söz konusudur. Kişinin bu tür davranışından sorumlu tutulobilmesi için belli
bir icroi davranışta bulunma hukuki yükümlülüğünün bulunması, yani gorontör
olması gerekir. Oloyımızda doktor Leven tin, Elfido'ya korşı koruma gorantörlügü
söz konusudur. Doktorun yalnızca sağlığına kovuşturma yükümlülüğü bulunma-
moktodır. Hastanın hoyotının kurtarılmasının mümkün olmadığı bir durumdo dahi,
hastanın ıstırabının azaltılması veya acılarının dindirilmesi, yaşamının uzatılması
doktorun yükümlülüğüdür (Hasta Hakları Yönetmeliği m. 14)' *''. Elfido'nın tedaviyi
reddetmesi de söz konusu olmadığından Elfido'nın ölümünden doktor yükümlülü
ğüne aykırı davranmosı nedeniyle sorumludur.
Akbulut. Gerel Hükümler, s. 233. 263.

3Sd Ceza Hukuku Ratik Çalişmalan
OLAY 62
(Avukat)
Bir hukuk bürosunda stajyer olarak çalınmaya başlayan S. 10.2.2014 tari

hinde avukat A tarafından cinsel dovronışlarla vücut bütünlüğü ihlal edilerek
cinsel saldırıya moruz kalmıştır. Bunun üzerine S, bir hukukçu olmanın do verdiği
özğüvenie cumhuriyet savcılığına suç duyurusunda bulunmuştur. Yapılan soruş
turma sonucunda 12.6.2014 tarihinde ovukat A'nın TCK m. 102/1 hükmü uyarınca,
cinsel saldırı suçunun temel şeklinden yargılanmasına başlanmıştır. Söz konusu
hükme göre "cinse! davranırlarla bir kimsenin vücut dokunulmazlığını ihlal eden
kiri, mağdurun rikâyeti üzerine, iki yıldan yedi yıla kadar hapis cezası He ceza
landırılır" Ancak yargılama devam ederken 18.6.2014 tarihinde 6545 sayılı ka
nun ile TCK m. 102’de köklü değişiklikler yapılmıştır. Buna göre "(beğıriklik:
18/6/2014-6545/58 md.) Cinse! davranırlarla bir kimsenin vücut dokunulmazlı
ğını ihlal eden kiri, mağdurun rikâyeti üzerine, ber yıldan on yıla kadar hapis
cezası He cezalandırılır. Cinse! davranırın sarkıntılık düzeyinde kalması halinde
iki yıldan ber yda kadar hapis cezası verilir". Ayrıca oynı kanun değişikliği ile
maddenin eski metninde yer olon "suçun sonucunda mağdurun beden veya ruh
sağlığının bozulması halinde, on yıldan az olmamak üzere hapis cezasına hukmolu-
rtdzr'hükmü de yeni kanun metninde yer olmamıştır. Buna göre aşağıdaki sorula
rı cevaplandırınız.
Sorular:
1. Mahkeme yoptıgı değerlendirme sonucunda; A'nın Sye yönelik cinsel dov-

ronışiarının sarkıntılık düzeyini oştıgını ve bu saldırı sonucunda S'nin ruh so^ıgı-
nın bozulduğunu tespit ederse hangi kanun hükmünü uygulamalıdır?
2. Mahkeme yoptıgı değerlendirme sonucunda; A'nın Sye yönelik cinsel dov-

rcmışlorının sarkıntılık düzeyini aştığını oncak bu saldırı sonucunda S'nin beden
veya ruh sadığının bozulmadığını tespit ederse hongi konun hükmünü uygulamalı
dır?
3. Mahkeme yoptıgı değerlendirme sonucunda; A'nın Sye yönelik cinsel dav

ranışlarının sorkıntılık düzeyini oşmadıgını tespit ederse hongi kanun hükmünü
uygulomalıdır?
CEVAPLAR
1. Zomon bakımından uygulomado kural, hareketin gerçekleştirildiği onda

yürürlükte bulunan kanunun uygulanmasıdır. Olayımızda cinsel saldırı suçu
10.2.2014 tarihinde gerçekleştirilmiştir, boloyısıylo bu tarihte yürürlükte bulu
nan konun uyorınco do cezo tayin edilecektir. 18.6.2014 torihinde yürürlüğe gi
ren konun kural olarok uygulanmamakla beraber lehe konun niteliğinde ise uygu-
lanocaktır. Unutulmomahdır ki önceki ve sonroki konunun lehe hükümleri olınorok
karma bir uygulamaya da gidilemeyecek; konun bir bütün olorak uygulonocoktır.
Olayımız açısından sonradan yürürlüğe giren kanun olayın şartlarına göre bazen
lehe bazen aleyhe olabilmektedir. Burada yapılması gereken. TCKnm Yürürlük ve
Uygulanma Şekli Hakkında Kanun'un 9. maddesinin uçuncu fıkrası uyarınca önceki
ve sonraki kanunun ilgili butun hükümlerini olaya uygulayarak, ortaya çıkan so
nuçların birbirleriyle karşılaştırılması suretiyle lehe kanunu tespit etmektir.
Buna göre değişiklikten önceki konun için değerlendirme yaparsak; cinsel dovro-
nışlorlo bir kimsenin vücut dokunulmazlığını ihlal eden kişi, iki yıldan yedi yıla
kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Önceki konunda sorkıntılığo ilişkin bir dü
zenleme bulunmodığındon bunun değerlendirilmesine de gerek yoktur. Şu halde
A, 2 yıldcm 7 yıla kadar hapis cezosı alabilecektir. Ancak soruda S'nin ruh sağlı
ğının do bozulduğu ifade edilmiştir. Buno göre değişiklikten önce suçun sonucun
da moğdurun beden veya ruh sağlığının bozulması holinde. on yıldon az olmamak
üzere hapis cezosına hükmolunocağı için A'nın cezası 10 yıldan fazla olacaktır.
Yeni konunda ise fiilin sorkıntılığı oşmosı suçun temel hali olarak kabul edilmiştir.
Soruda cinsel dovronışlarının sarkıntılık düzeyini aştığı belirtildiğine göre A'nın
cezası yeni konun uyorınco 5 yıldan 10 yılo kadar olacaktır. Ayrıco yeni konunda
moğdurun ruh sağlığının bozulması düzenlenmediği için ceza da arttınlomoyacak-
tır. Bu nedenle A. yeni konun uyorınco ancak 5 yıldan 10 yıla kadar hapis cezası
alabilecektir. Dolayısrylo yMi düzenleme lehedir ve lehe olan bu düzenleme geri
ye yuruyup A hakkında uygulanmalıdır.
2. Eski düzenleme gereğince cinsel davranışın sarkıntılık düzeyini aşması

önem arz etmediği ve mağdurun beden veyo ruh sağlığı da bozulmodığı için A
hakkında 2 yıldan 7 yıla kodar hopis cezası uygulanabilir. Yeni düzenleme gere
ğince ise cinsel davranışın sarkıntılık düzeyini aşması holinde kişi hakkında 5
yıldon 10 yıla kodar hopis cezası uygulanacoktır. Kişinin beden veyo ruh sağlığının
bozulup bozulmaması yeni düzenleme bokımındon neticesi sebebiyle ağırlaşmış
hol için önem arz etmeyeceği için A hakkında 5 yıldan 10 yıla kador hapis cezosı-
no hükmedilebilecektir. Ancak hokim 61. modde uyorınca cezayı tespit ederken
3S6 Ceza Hukuku Ratik Çalşmalan
elbette k« bunu göz önünde bulunduracaktır. Sonuç olarok bu ihtimalde eski dü
zenleme lehe olduğundan söz konusu aleyhe değişiklik geçmişe yürümeyecektir.
3. Eski düzenleme uyarınca cinsel davranışın sarkıntılık düzeyini aşıp oşma-

mosı önem arz etmez; A hakkındo 2 yıldon 7 yıla kodor hapis cezosıno hükmedi
lebilir. Yeni düzenlemede ise cinsel dovranışın sarkıntılık düzeyinde koimosı ha
linde 2 yıldon 5 yıla kadar hapis cezası verilir. Yeni düzenleme bu ihtimalde de
lehe olduğundan geçmişe yürüyecektir.
OLAY 63
{Cezanın Belirienmesi-Koşullu Salıverilme)
Askere gitmek istemeyen A. doktor b'nin askerlik yapmasına herhangi bir

engel olmadığına ilişkin rapor düzenlemesine sinirlenir ve onu öldürmeye karor
verir. Öldürme planını hozırlar ve durumu, yakın arkadaşı olan 17 yoşındoki B'ye
onlotır ve ondon yardım ister. B. doktoru öldürdükten sonro gelip kendisinde
saklanabileceğini söyler. Bunun üzerine A. hozırlodıgı plon doğrultusunda iş çıkışı
b'yi ıssız bir yerde yakalar ve defolorco bıçaklayıp kaçar. Ancak b oradan geçen
bir sürücü torafından hostoneye koldırılır ve ölmez, boha sonra A, B'ye gidip bir
süre oroda saklanır.
Sorular:
1. Olaya göre TCK m. 61 uyarınca faillerin cezaiorını belirleyiniz.
2. Tespit ettiğiniz muhtemel ceza üzerinden A ve B'nin koşullu salıverilme

den yararlonabilmesi için infaz kurumunda geçireceği süreleri belirleyiniz. İşle
nen suç cinsel saldırı suçu olsaydı bu süreyi nasıl belirlerdiniz?
CEVAPLAR
1. Cezo belirlenirken ilgili suç tipindeki suçun yoptırımıno bakılır. Ağırlaştı

rılmış müebbet ya da müebbet hapis cezası gibi moktu bir cezo söz konusu ise
temel ceza olarak bunlar baz alınır. Cezanın asgari ve azami hadleri belirlenmiş
ise TCK 61/rde yedi bent holinde soyılon kriterler göz önünde bulundurulorok
önce temel cezo belirlenir. Temel cezo belirlendikten sonra oloydo varsa olası
kost indirimi yo do bilinçli toksir artırımı yapılır. Doha sonra oloydoki nitelikli
haller uygulonır. Birden fozlo nitelikli hol vorso temel cezodo önce ortırım sonra
indirim yapılır. Daho sonro belirlenen bu cezo üzerinden somut oloydo vorso sıra
sıyla teşebbüs, iştirak, zincirleme suç. haksız tahrik, yaş küçüklüğü, okıl hostolı-
gı ve cezodo indirim yopılmosım gerektiren şahsi sebeplere ilişkin hükümler ile
takdiri ir^dirim nedenleri uygulanarok sonuç cezo belirlenir.
Somut olayımıza boktıgımızda iştirak holinde işlenen ancok teşebbüs aşomo-

sındo kolon kösten öldürme suçunun oluştuğunu görmekteyiz. Fiili bizzot gerçek
leştirdiği için Â. dogrudon foil iken suçun işlenmesinden sonro yordımdo buluna
cağını vodeden B ise. yardım edendir. Bağlılık kurolı (TCK 40) gereğince şerik
olon B de cezolondırılacoktır. TCK 61 uyarınca cezayı belirlerken suça iştirak
eden herkes için ayrı ayrı cezo belirlenecektir.
İşlemen suç kösten öldürme suçudur. TCK 81 uyorınco bir kişiyi kösten öldü
ren kimse müebbet hopis cezosıylo cezolondırılır. Cezo. moktu bir cezo olduğun
dan temel cezo olarok göz önünde bulundurulur.
Dogrudon kostlo işlendiğinden olosı kost indirimi yapılmoyocoktır.
Oloydo kasten öldürmenin iki nitelikli hali gerçekleşmiştir: Kösten öldürme

nin tasoployorak işlenmesi ve kasten öldürmenin yerine getirdiği kamu görevin
den dolayı komu görevlisine karşı işlenmesi. TCK 82‘de bu iki nitelikli hole de yer
verilmiş ve bunun korşılıgındo ogırlaştırılmış müebbet hapis cezası öngörülmüş
tür. Somut olay bokımındon bir etkisi olmayocoksa do bu gibi durumlarda her iki
nitelikli holden de cezo iki defo arttırılmaz, bir nitelikli holden artırılır ancok
diğeri temel cezanın belirlenmesinde göz önünde bulundurulur. Eğer nitelikli
haller farklı fıkralarda yer olsoydı yo do artırım miktorlorı forklı olsaydı ogır
olonı uygulayıp diğerini olt-üst sınırı belirmede göz önünde bulunduracaktık.
Sonuç olorak şu aşomado faillerin cezası ogırlaştırılmış müebbet hapis cezosıdır.
Nitelikli holler uyguiondıkton sonra, m. Sl'deki sıraya göre teşebbüs indirimi

yopılocaktır. Buna göre meydono gelen zoror veyo tehlikenin ağırlığına göre ogır-
loştırılmış müebbet hopis cezasının yerine 13 yıldon 20 yıla kodar hopis cezası.
müebbet hopis cezası yerine 9 yıldan 15 yıla kadar hapis cezası verilir. Diğer
hallerde dörtte birden dörtte üçüne kadar indirilir. Olayda kasten öldürme suçu
teşebbüs adamasında kalmıştır. Öyleyse nitelikli holleri uyguladıktan sonro bulu
non agırloştırılmış müebbet hopis cezası üzerinden teşebbüs indirimi yapılacak
tır. &u ûşomadû faillerin cezası 13-20 yıl arasında bir hapis cezası olacaktır.
Somut oloydo 16 yıl diyelim.
Teşebbüsten sonra somut oloydo vorso iştirak hükümleri uygulanmak sure

tiyle ceza belirlenecektir. Her bir suça katılan için oyrı ayrı cezo belirlemesi
yopılocaktır. Dolaylı faillik ve azmettirendeki artırım ya do yardım edendeki
indirim bu aşamada yapılacaktır. Somut oloydo A'nın doğrudan foil. B'nin ise yor-
dım eden olduğunu söylemiştik. Bu oşomodo doğrudon fail A bakımından herhangi
bir artırım yo do indirim yopılamayacokso da yardım eden B bakımından TCK 39
gereğince cezoda indirim yopılocaktır. Buno göre suçun işlenişine yardım eden
kişiye ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası yerine 15 yıldan 20 yıla, müebbet
hapis cezası yerine 10 yıldan 15 yıla kadar hapis cezası verilir. Diğer hollerde ise
cezanın yarısı indirilir. Ancak bu durumda verilecek ceza 8 yılı geçemez. Öyleyse
olayımızda yardım eden B için belirlenen 16 yılın yarısı indirilir, doğrudan fail A
için ise indirilmez. Şu oşomoda; A'nın cezosı 16 yıl, B'nin cezası ise 8 yıldır. (Not:
Suçun birden fazla ki$/ tarafından ı/lentneî ilgili suç tipinde nitelikli ha! olarak
kabul edilmemizse bu durum teme! ceza belirlenirken suçun iplenip biçimi çerçe
vesinde göz önünde bulundurulabilir.)
Son olorok yardım eden B bakımından ayrıca yaş küçüklüğü de söz konusu
oidugundon buna ilişkin indirim de yapılmalıdır. Buno göre TCK 31/3 uyonneo
belirlenen bu cezanın üçte biri indirilecektir. Sonuç olorok A, 16 yıl; B ise 5 yıl 4
oy hapis cezosı ile cezalandırılacaktır.
2. Koşullu salıverilme, hükümlünün hapis cezasının tamamını infoz kurumun-

do çekmeyip bazı şortların gerçekleşmesi halinde bir kısmını infoz kurumu dışın
da geçirmesidir. Koşullu salıverilmenin başlıca iki şartı bulunmaktadır. Bunlardan
ilki hükümlünün hopis cezosının bir kısmını infaz kurumunda geçirmiş olmasıdır
(süre şartı). Buno göre kural olarak ogırloştırılmış müebbette 30 yıl, müebbette
24 yıl. süreli hapis cezasında ise cezanın 2/3'ünün infoz kurumunda geçirilmesi
gerekir. îkinci şart ise bu sürenin iyi halli olarok geçirilmesidir. Oloyımızdo A,
mohkûm olduğu 16 yılının, B ise 5 yit 4 ayın 2/3'ünü infaz kurumunda iyi halli ge
çirir ise koşullu salıverilmeden yararlanabilir.
Bununla birlikte CSTİK'nın Geçici Modde 6/1-b'de 9.11.2016-6757/28 md ile

“lOT’nci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan "üçte ıki'‘lık oran "yarısı", olarak
seo Ceza Hukuku Ratik Çalişmaiân
uygulanır^ peklindeki yapılan degipiklik nedeniyle A ve S. artık mahkum oldukları

cezaların yansını ceza İnfaz kurumanda iyi halli olorak çektikten sonra koşullu
salıverilmeden yararlanabilecektir.
Bununlo beraber iplenen suçun cinsel saldın suçu olması halinde farklı bir
belirleme yopılacoktır. Zira konun koyucu 18.06.2014-6545/82 değişikliği ile
CGTÎHK 108'e yeni bir fıkra (9. fıkra) eklemiştir. Buna göre cinsel saldırı, cinsel
istismar, reşit olmayanla cinsel ilişki ve uyuşturucu yo da uyarıcı madde imal
veya ticoreti suçlarından dolayı mahkûm olanlar hakkında koşullu salıverilme
süreleri tekerrür halindeki hükümlüler ile aynı şekilde hesaplanacaktır. Hükme
göre (1. fıkra), ogırlaştırılmış müebbette 39, müebbette 33, sürelide ise | üze
rinden koşullu salıverilme süreleri hesoplonacoktır. Ancak maddenin son fıkra
sında bu hükmün çocuklar bokımındon uygulonmayacogı ifade edilmiştir. Öyleyse
işlenen suç cinsel saldın suçu olsaydı A hakkında bu şekilde koşullu salıverilme
süreleri hesoplonocakken. hukuken henüz çocuk olan B hokkındo ise genel kural
lara göre bu süre hesoplonocaktı.
OLAY 64
(İlginin Rızası)
Sanık Bayram, arkadaşlarının kendisinde utangaçlık olduğunu söylediği ve

komşu köyde yaşayan böndü ile görüşmüş ve bu görüşme sonucunda mogdurenin
rızasıyla cinsel ilişkiye girmiştir. Bu ilişkiden mogdure hamile kalmış ve bu durum
mogdurenin anne ve babosınca öğrenilmiştir. Başının beiayo gireceğini anloyan
Bayram, îstonbul'a gidip saklanmıştır. Bunun üzerine anne-baba durumu gizlemek
için zekogeriligi bulunon mogdureyi olaylardan haberdar olan ve eşini kaybettik
ten sonra dört çocuğuyla ortado kalan köylü Mustofo ile resmi nikâh ofmadon
evlendirmiştir.
Bilgiler: Adli Tıp Kurumu 6. İhtisas Kurulundan alınan 27.12.2013 tarihli ra
porda magdurede hafif ile orta derece sınırında zeka geriliği tespit edilmiş ve
bu zekâ geriliğinin hekim olmayoniorca onloşılomayabilecegi belirtilmiştir.
Olayı ceza hukuku bilgileriniz çerçevesinde değerlendiriniz.

CEVAP
Oloyda böndü ile ilgili yaş küçüklüğü belirtilmediğinden TCK 103. madde
kopşamıno giren bir durum değil. TCK 102. modde kopsomıno giren bir oloy bu-
lunmoktadır. Belirlemeler de buna göre yapılacaktır.
TCK 102. maddedeki suçun oluşması için hile, tehdit, cebir gibi irodeyi et
kileyen nedenlerle suçun gerçekleştirilmesi gerekir. Yani rıza olmaksızın fiilin
işlenmesi aranmaktodır. Düzenleme gereği, mağdurun algılama yeteneğinde
sorun varsa yine gösterilen rıza (cebir veya tehdit veya başka bir nedenin
oranmasından dolayı, kanuni tonımda hukuko aykırılığa ilişkin belirleme yapıl
masından nedeniyle) geçerli değildir. Kanaatimizce bürodaki rıza tipikliği orta
dan kaldıran rızadır'
* ’. Her ne kador madde metninde açıkça rızanın yokluğuna
ilişkin bir ifade yer almasa da cinsel davranışa rıza gösterilmişse artık saldırı
dan bahsetmek mümkün olmoyocaktır. Başka bir ifadeyle rıza vorsa zaten cin
sel dokunulmazlığın ihlolinden bahsedilemeyecektir. Çünkü ihlalin özünde rızaya
oykırı bir davranış vardır, doloyısıylo, ancak rızanın yokluğu cinsel dovronışo
İhlol niteliğini verir'
* ’. Bu itibarla rızanın varlığı cinsel bir davranışın saldırı
olmasını engelleyeceği, cinsel dokunulmazlığın ihlaline neden olmayacağı için
tipiklik gerçekleşmeyecektir. Doloyısıylo failin kişinin okıl hastası olduğunu
bilmemesi durumunda 30. moddenin 1. fıkrası anlomındo moddi unsurlardo hoto
söz konusu olocoktır. Eğer foil Döndü'nün okıl hastası olduğunu bilmiyorsa 30.
maddenin 1. fıkrası anlamında kastı olmadığında sorumlu tutulmayacaktır. Fiilin
taksirli şekli de kanunda yer almadığı için cezalandırılma söz konusu olmoyo-
coktır.
TCK 102/3-a'daki beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak du

rumda ofan kimilere kar$ı nitelikli halin uygulanmadı içinse bir tehdit veya hilenin
veya iradeyi etkileyen diğer nedenlerin beden veya ruh bakımından kendini sovu-
nomayacok kişilere kar$ı gerçekleştirilmesi gerekir. Olayımızda böyle bir durum
gerçekleşmiş değildir. Bu nitelikli halin kapsomına giren bir durum söz konusu
değildir.***
** Taner. Fahri Gökçen; Türk Ceza Hukukurxia Cinsel Özgürlüğe Karşı Suçlar. Ankara 2013. s.
163; Ekici Şahin. KAeral: Ceza Hukukurxia Rıza. İstanbul 2012. s 87. 102. 106: Dursun. Sel
man; 'Türk Ceza Hukuku'nda Cinsel Suçlara Genel Bir Bakış*. CHO. Sy. 24. Nisan 2014. s. 63-
64; Korkusuz. Gûlşah: 'Cinsel Saldın Suçu*. İHFM. C.71. Sy. 1. Prof. Dr. Füsun Sokullu-
Akıno'ya Armağan. M13. s. 834.
** Korkusuz, s 834.
Cini£İ saldırıya Hifkin nzamn hukuka uygun/uk nedeni oldu^ ise bazı yozar-
lor'" vc yorgıtay'
** torofındon kabul edilmektedir. Buna göre cinse! saldırı bakı
mından nza hukuka aykırılığı kaldırır. Tipiklik oluşmuştur, oncak hukuka oykırıhk
yoktur. Bu görüşe göre algılama yeteneğine sahip olmayan kişinin rızası geçerli
değildir. Hata durumunda hukuka uygunluk sebeplerinin maddi şartlarında hato söz
konusu olocak vc TCK 30/3 çerçevesindeki değerlendirme yapılacaktır. Bu görüş,
okıl hostosına korşı gerçekleştirilen cinsel dovranışlarda 3. fıkradaki nitelikli halin
uygulanocc^ını belirtmektedir'^. Ancak bu belirleme kabul edilirse failin cinsel
saldırıda bulunduğu kişinin okıl hostası olduğunu bilmediği rızasının bulunduğunu
düşündüğü durumda TCK 30/2 uygulanacok ve kişi hatasından yararlanacaktır. Yani
suçun teimel şeklinden sorumlu olmosı gerekir. Ama temel şeklinden sorumlu tu
tulmasında sorun bulunmaktadır. Çünkü mağdurun rızasının bulunduğu kabul edile
cek dolayısıyla da temel şeklinden sorumlu olmayocaktır. Ayrıca temel şeklinin
oluştuğu kabul edilmeden nitelikli şeklinin oluşmasından bahsedilemez.
biğer taraftan mağdurenin anne-babasının moğdurenin sanık Bayrom'don ha

mile kold iğini öğrenmeleri üzerine bu durumu gizlemek için zekâ geriliği bulunan
mağdureyi köylü Mustafa ile resmi nikâh olmadan evlendirmelerinde ise köylü
Mustafa'nın mağdurenin zekâ geriliğini bildiği aşikâr olduğundan ve buna yönelik
rıza do geçerli olmadığından nitelikli cinsel saldırı suçundan fail olorok sorumlu
iken mağdurenin anne ve bobosı Mustafa'nın nitelikli cinsel saldın eylemine TCK
39. maddesi kapsamında yordım eden sıfatıyla katıldıklorından yardım eden sıfa
tıyla sorumlu olurlar. Ancak Mustafa'da böyle bir suç işleme kararı yok iken
mağdurenin onnc-babası onu buno azmettirmişse azmettirme söz konusu olacaktır.
•ti Tezcan. Cu'muŞ'Entem. Mtstsfs Rthan'Önok. R. Murat: Teorik ve Pratik Ceza Özel Hutû. 13.
B^k;. Arka.'a 2316. s 333: Hafızoğulları. Zeki Özen. Muharrem: Türk Ceza Hukuku. Özel Hü
kümler. Kişilere Karşı Suçlar. 4 Baskı. Arka's 2015. s 160: ÖzbekiDoğarb’BacaksıZıTepe. Ozei
Hükümler. 10. Baskı, s. 334: Koca/Üzüknez. Özel Hükümler, s. 2e^: Centel. Nur: *5237 Sayılı
Türk Ceza Karxjrtu'nda Cinsel Saldın Suçu ve Cinsel Suöar Oeğ şiklik Tsan sının DeğeTendirl-
mesi‘. TBBD. Sy 96. 2012. s. 276: Ünver. Yerer ‘Cinsel Dokunu:maz)ga ve Genel Ah'aka Karşı
*.Suçlar Türk Ceza kûnunun 2 Yılı. Teon ve Uygulamada k^'&lsşılan Sorunlar. İstanbul 2003.
s. 300: Ünver. Yerer: ‘Türk Maddi Ceza Hukukunda Cinsel Suçların Eleştirisel Olarsk İncelenme
*. (Ed.: Yerer Ünver II. Türkiye-Slovertya Uluslara.'âsı Hd<uk Sempozyumu. Cinsel Suda' ve Ev-
si
Hk Hukuku. Ankara 2014. s. 38: Yokuş Sevük. Ha *nden: 'ZZİİ Sayılı Türk C^zs Kanun'u'nda Cirv
sel Saldın ve Tacız Sudc'i'. TB&b. Sy. 57.2CO5. s. 246; Yıldız, s. 213.
Aj
'rıza ^ıklama ehliyeti bulunmayan mağdurenin sanıkla bir yerlere g ime ve cr«el ilişkide bu
lunma eylemlenne ma göatermesrnın. bu ayiamlan hukuka uygun hala gatirmaöiğr. sanığın,
olayın hukuksal anlam ve sonuçlarını algılayıp eyleme ruhsal yönden mukavemet yeteneği bu
lunmayacak şek'de rahatsız olan m^dureye karşı gerçekieştinlen kişiyi hürriyetinden yoksun
kılma ve ensel saklın eylemlerinin hukuka aykın olduğunu bilerek bu gemlen gerçekleştirdiği,
böylelikle 5237 Sayılı T.C. Knın 30-'3 maddesinde tanımlanan hayata düşmediği kabul edilme
zdir'. YCGK. E- 2011/5-230, K. 2011/’273. KT. 20.12 2011. Köprülü. ‘Hmuon: Ceza Hukuku
Özel Hükümler Pratik Çalışma Kitabı. Ankara 2015. s 128.
Bkz.: Tezcan/Erdem.'Önok, Ceza Özel Hukuku. 13. Baskı, s. 375.
3ed Ceza Hukuku Ratik Çalışmalan
OLAY 65
(Sncirieme Suç|
Sanıgtn 27.01.2011 tarihinde kullandığı cep telefonundon kotılonın cep tele

fonuna cinsel içerikli mesaj göndermesi sebebiyle şikâyette bulunulması üzerine
düzenlenen 11.07.2011 tarihli iddianame ile açılan kamu davasının görüldüğü 3.
Sulh Ceza Mahkemesi'nin 06.12.2011 gün vz 2011/1477 Esas. 2011/1702 Sayılı
Kororıyla sanığın cinsel taciz suçundan dolayı TCK'nın 105/1, 62/1. maddeleri
gereğince 2 oy 15 gün hapis cezasıyla mahkûmiyetine karar verilmiştir. Ancak,
bu arada ilk olayla ilgili iddianame düzenlenmeden önceki dönemde sanığın
20.04.2011 günü kot ilana ikinci kez cinsel içerikli mesaj göndermesi sebebiyle
ayrıca yapılan başvuruya istinaden gerçekleştirilen soruşturma neticesinde tan
zim edilen 08.09.2011 tarihli ikinci İddianame ile açılan kamu davasına bokon 2.
Sulh Ceza Mahkemesince sanığın cinsel taciz suçundan eylemine uyan TCK'nın
105/1. maddesi gereğince 6 ay hopis cezosıylo mohkûmiyetine karar verilmiştir.
Oloyı değerlendiriniz.
Çözümlü Örnek Olaylar ses
CEVAP
Yargıtay çözumu- Sonıgın 27.01.2011 günü gönderdiği ilk cinsel mesajla atılı
suçu işlemesinden sonra orayo hukuki veya fiili kesinti girmeksizin 20.04.2011
tarihinde ikinci cinsel mesojı göndermesi karşısındo ortada iki ayrı suç olmayıp
(bizce iki ayrı suç olur) zincirleme şekilde işlenen cinsel taciz suçunun bulundu
ğu kabul edilerek mohkemece 3. Sulh Ceza Mahkemesi dosyasının getirtilmesinin
ordındon zincirleme şekilde cinsel taciz suçundan dolayı, sanık hakkında TCK'nın
105/1. 43/1, 62/1. moddeleri gereğince kurulacak mahkûmiyet hükmü ile belirle
necek hapis cezasından 3. Sulh Ceza Mahkemesince tayin edilen 2 oy 15 gün
hapis cezosının mahsubu ile sonuç cezanın belirlenmesi gerekir.
Zincirleme suçun kapsomıno giren suçlar tek fiil oluşturmadığı için bu suçlar
yorgılomo bittikten sonra dahi ortaya çıkso bunlarla ilgili yorgılomo yapılacaktır,
baha önce yargılanmış suçlo bu suç veya suçlar orasında zincirleme suç ilişkisi
varsa kişinin suçlan işlediğinin tespit edilmesi şortıylo ikinci muhakemeyi yapan
hâkimin önceki hükmü tamamlayıcı nitelikte karor vermesi, cezonın yeniden he-
saplanmasıylo yetinmesi gerekir. Olayımızda henüz iddianame düzenlenmeden
önceki bir dönemde bir suç işleme korannın icrası kapsamındaki ikinci suçu iş
lendiğinden zincirleme suç hükümleri uygulonobilecektir. Bu durumdo ikinci mah
kemenin cezaya hükmederken zincirleme suç hükümlerini uygulaması ve tayin
ettiği sonuç cezadan önceki mahkemenin hükmettiği 2 ay 15 günlük hapis cezası
nı mahsup etmesi gerekir
'.
**
Bkz. Centd. Ner/Zafer. Hamtde: Cezs Muhakemesi Hukuku. 13. Bası. İstanbul 2016. s 610.
see Ceza Hukuku Ratik Çalişmalan
OLAY 66
(Fuhuş-Zincirleme Suç)
14 yaşında olan magdurenin evden kaçtığında tanıştığı sanık Mustafa ile bir
likte yoşamoya başladığı ve birden fazla kez cebir, tehdit ve hile olmaksızın
cinsel ilişkiye girdikleri, sanığın doha sonra hafta sonları magdureyi otobano ve
kamyoncular garojına götürerek fuhuş yoptırdıgı olayı ceza hukuku bilgileriniz
çerçevesinde değerlendiriniz.
Cevap: Cezo kanunumuz 15 yûşındon küçüklerin cinsel özgürlüğünü kabul et

memiş ve 15 yaşından küçüklerin bu noktada açıklodiği rızayı geçersiz saymıştır
(TCK 103/1-a). Olayda 14 yaşındaki magdurenin sanık Mustafa ile birden fazla
kez cinsel ilişkiye girmesi, magdurenin rızası olsa dahi cinsel istismor suçunu
oluşturur. Ayrıco Mustafa bir suç işleme korarının icrosı kapsamında bunu ger
çekleştirdiğinden hakkında zincirleme suç hükümleri de uyguionocaktır.
bigcr tarafton Mustofo'nın çocuk magdureyi değişik zomanlarda ve me-

konlorda fuhuş yapmasını sağlaması ve fuhuşo aracılık eylemleri TCK 227/1.
moddesi kopsomındo fuhuş suçunu oluşturmoktodır. Ayrıco magdurenin 14
yoşındo olması ve evinden kaçmış biri olmosı oynı moddenin 3. fıkrosında dü
zenlenen magdurenin çaresizliğinden yororlonorok fuhuş yapmosını sağlamak
nitelikli hali olorok do değerlendirilebilir. Mustofo'nın magdureyi hofto son
ları fuhuşo götürmesi, fuhuşo orocılık eylemlerinin birden fozlo yopıldıgını
göstermektedir. Yargıtay, fuhuşun zaten sürekliliği bünyesinde borındırdığını
ileri sürerek fuhuşo orocılık suçu bokımındon zincirleme suç hükümlerinin
uygulonamoyocağı yönünde kororlor vermektedir'
**
. Doktrinde de Yargıtay
kororiorının doğrultusunda fuhuş eylemlerinin yapısında teselsülün bulunmosı
nedeniyle, zincirleme suç hükümlerinin uygulanamayacağı, foilin eyleminin tek
suç oluşturacağı ifode edilmektedir'^
*. Ancak bize göre fuhuşo orocılık suçu
.
nun zincirleme olorok yopılobileceği söylenebilir'
** Çünkü maddede fuhuşo
■is
'Fuhuşun bünyemde teselaûlû be kapsadığı dikkate alınmadan tay>n edilan cezanın ayrıca
TCKnın 43. maddesyle artırılması ..(hukuka aykındır)’. S.CD.. 21.1.^08. 2007/12407. 20^’7;
aynı yönde bkz. 5.CD..2Ö 06.2010. 2I^&’6975. 2O3&'^18 (Özbekı'Dogaa'Bacaksız/Tepe. öze!
Hükümler. 10. Baskı, s. 672}.
•4$
Yaşar. Osman GÖkcan. Hasan Tahsin. Artuç. Mustafa: YorurWu-Uygulamali Türk Cezs kanu
nu. C. V. Madde 205-256. Arlara 2010. s. 6433-6431.
•sc Özbekt'DogaıVBacaksız/Tepe. Özel Hükümler. 10. Baskı, s. 872.
teşvik eden, aracılık eden dediği için bir kez de olsa teşvik veya aracılık fiil
leri yapılmışsa tipiklik de gerçekleşmiş olur. Bu suçun mağduru fuhuş yaptırı
lan kişiler ile toplumu oluşturan herkestir. TCK 43 hükümleri gereğince zin
cirleme suç uygulanabilecektir.
Kezo suç tarihinde 15 yaşından küçük olan ve hukuken rıza açıklama ehliye
tine sohip bulunmayan mağdurenin rızasının eylemi hukuka uygun hale getirmeye
ceği, eylem cinsel amaçla çocuğu hürriyetinden yoksun kılma suçunu oluşturdu
ğundan sanık Mustofa'nın bu suçtan eylemlerine uyan TCK 109/l-3-f-5, maddele
ri uyorınco do cezalandırılması gerekir’®'.
Netice olarak Mustofa zincirleme nitelikli çocuğun cinsel istismarı, zincir

leme fuhuşa arocılık ve hürriyetten yoksun bırokmo suçiorından ayrı ayrı sorum
lu tutulmolıdır.
Doktnnde öe mağdurun fuhuş yaptırılmak açın hürriyetinin kısıtlandığı halerde TCK îOd gere
ğince faile ayrıca ceza veneceğ: belirtilmektedir (ÖzbeMDoğan/BacaksıZıTepe. Özel Hüküm
ler. 10. Baskı, s. 872).
SINAV SORULARI
Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi 2005-2006
Öğretim Yılı 1. ve 2. Öğretim Bütünleme Sınavı
A ve B, A'nın öz. B'nin ise üvey çocuğu olon R'yi oç bırokorok öldürmek
omocıylo, evlerinin bir odosıno kilitleyip seyohote giderler. Ancak durumu öğ
renen komşular O ve, E. bir gece evin kopısını kırorok 10 kg. zayıflamış olon
R'ye yemek verirler ve ölümü engellerler. R büyüyünce, intihar etmek üzere bir
binanın üzerine çıkar ve kendini aşağıya otor. Ancak binodo com silicileri koru
mak için 8. koto konulmuş bir oğ vordır. Ooioyısıylo intihor girişiminde bulunon
bir kimse normolde bu ogo tokılorok intihar girişiminde başonsız olacaktır. R
ise düştüğü sırodo 9. kattan geçerken kofosıno isabet eden bir mermi sonucu
ölmüştür. Silohın patladığı 9. kotta yaşlı bir adorn olon A ve karısı B yaşomok-
todır. Tartışmışlar ve odom kodını silahla tehdit etmiş ve bilohore sinirlenerek
tetiği çekmiştir. Fakat mermi kodıno isabet etmemiş ve pencereden dışarıya
yönelerek, o sırodo intihar için oşoğıya düşmekte olon R'ye isabet ederek ölü
müne neden olmuştur.
Bir kimseyi öldürdüğü iddiasıyla korşı korşıyo kolon A. gerek kendisinin ve

gerekse karısı B'nin silahı çekerken silohın dolu olmodığındon kesinlikle emin
olduğunu, uzunco bir süreden beri boş silohlo korısını korkutmoyı olışkonlık
haline getirdiğini, karısının do bunu bildiğini ve kocasının tehdidine aldırmadı
ğını gerek kendisi ve gerek karısı İfade etmiştir. Fokat aroştırmolar neticesin
de olaydan yakloşık altı hofto önce yaşlı çiftin oğlunu silohı doldururken gören
bir tonik ortoyo çıkor. Anioşıldığıno göre, anne ve bobosından kendisinden kü
çükken kurtulmak istemelerinin intikamını olmok isteyen ve babasının annesini
boş silahla korkuttuğunu bilen oğul, onion cezolondırmok omocıylo, bobosının
silohıno kurşun koymuştur. Böylece bobosı hopse. üvey onnesi mezara giderek
her ikisinden de kurtulocoktı. Ancok plan oğlun istediği gibi yürümemiş, son
birkoç aydır üvey annesi ile bobosı tortışmomış ve umutsuzluğu artınca oğul
intihara koror vermiştir. Ancok R intihor için çıktığı binodon kendini oşoğıya
attığında, düşme sonucu değil. 9. kotton geçerken bobosının silohındon çıkon
kurşunun üvey onnesine isobet etmeyerek kendisine isobet etmesi sonucu öl
müştür.
Oğullorının cenazesinden otomobilleriyle dönen A ve B. gece vokti, koroyol-

lorının açtığı, ancok yeteri kadar uyarı işaretleri koymadığı bir çukura düşerek
ölür.
Bilflilcr:
A. 16 yaşındo iken işlediği tokâirli suçtan dolayı 1 yıl hapis cezası almıştır.
Almış olduğu cezaya ilişkin gerekli müesseseler mahkeme tarafından uygulanmış
tır ve oyrıca bu eylemi öncesinde almış olduğu herhongi bir cezo mahkûmiyeti
bulunmamaktadır.
Türk vatandaşı olan B, uyuşturucu madde kullanmaktadır, yurt dışında işle

diği uyuşturucu madde ticoreti suçundan doloyı yoboncı ülkede mahkum olmuş ve
cezosını do çekmiştir.
373
Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesi,

*2006
2005 Öğretim Yılı Final Sınavı
Kanser hastası olduğunu öğrenen A. bunu kabullenemeyeceğini ve hasta

lıkla yaşoyamoyocoğını düşünerek pora korşılığı B ile onloşır ve hoberi olma
dığı bir zomondo kendisini öldürmesini ister. Bu orodo durumdon hoberi olmo-
yon A nın oğlu C. arkadaşları ü, Ü ve V'ye Ayı öldürme fikrini oçıklar. Ancak
U ve Ü. A'nın Cnin babası olduğunu bilmemekte V ise bilmektedir. Yaptıkları
plana göre Ü arabayla onları oloy yerine götürecek, U ve V ateş edecek C ise
silahları temin edecektir. Bir gün B. A’yı öldürmek için gerekli hazırlığı yopar.
A’yo silahını doğrultup, nişan olıp, tam oteş etmek üzereyken olay yerinde
bulunan U ve V'den, V ateş eder ve V'nin silahındon çıkan kurşunla A ölür.
A'nın ölmesi üzerine oloy yerinden uzaklaşon B yurt dışına gider. U ve Ü ko-
çor. V ise kaçarken devriye görevi yopan polislerce dur ihtarı yopılmasıno
rağmen durmaması üzerine polis P tarafından karın bölgesinden yorolanır ve
bir böbreği işlevini yitirir.
Avukat b. tutuklanan Vyi kısa sürede (20 gün) serbest bıraktıracağı vaadi
ile söz konusu kişinin müdofiligini alır. Ancak kalp krizi geçiren Vnin ölümü ile
anlaştı klorı 20000 TL'yi alamaz.
Yurt dışına giden B tartıştığı Alman vatandaşı H'nin küfretmesi sonucu H'ye
bir yumruk atar, dengesini kaybeden H arkadaki masanın üstüne düşer, düşme
sinin etkisi ile masadaki şişe kırılır ve H'nin başına saplanır. H olay yerinde ölür.
Hakkında verilen hükmün kesinleşmesinden sonra B Türkiye'ye gelir. B arkadaşı F
ile parkta buluşur ve ondan kendisini saklamasını ister. Mosadon kalkarken F’nin
cep telefonunu masada bıraktığını fork eden B, Fden ayrılıp parkta oynayem 11
yoşındoki iden masada cep telefonunu bıroktıgını onu kendisine getirmesini rica
eder. İ, yonlışlıkla F’nin telefonunu değil, yan masado oturan ve çocuğunu akülü
araboya bindirmeye çalışan S'nin telefonunu getirir. B cep telefonunu aldıktan
sonro. kapağını değiştirir.
F okşam B’yi köyündeki evine olarak saklar. F, akşam B'ye düşmanı X'i öl
dürme plonlorındon bohseder. B bu konudo bir şey demez. F, ertesi sabah,
işyerinin değişik yerlerinde 10 kişiyi çalıştıron X'i öldürmek için, orocına,
işyerinin önünde olduğu sootte patlayacak şekilde bir bombo kayar. Bombonın
patlaması üzerine X ile berober işçilerden 3'ü ölür, 2'si yaralanır. 5 işçiye ise
bir şey almaz.
Bilflilcr:
V daha önce işlediği rüşvet suçundan dolayı almış olduğu 5 yıllık cezanın 3
yılı TBMM tarafındcm çıkarılan bir kanunla affedilmiştir.
B'nin daha önce almış olduğu 2 yıl hapis cezası ertelenmiştir. Vukandaki suç
ları deneme süresi içinde işlemiştir.
y. 765 sayılı kanun döneminde işlemiş olduğu iki ayrı suçtan dolayı 25'er yıl
hapis cezası almı$ ve bu cezalar aynı kanunun 72. maddesi gereğince müebbet
hapis cezası olarak toplanmıştır. Eski Cezaların infozına ilişkin kanunun 19. mad
desine ğöre: "müebbet hapis cezasına hükümlüler 20 yıllorını çektikleri takdirde
koşullu salıvermeden yararlanacoklardır". y. durumunun yeni 5237 sayılı TCK ve
5275 sayılı Ceza ve Güvenlik tedbirlerinin İnfozı Hakkındaki Kanuna göre değer
lendirilmesi amacıyla hükmü veren mahkemeye başvurmuştur. Siz mahkeme hâ
kimi olsaydınız ne karar verirdiniz? (olaydan bağımsız cevaplandırınız).
375
Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi

2007 Bütünleme Sınavı Somsu
Ahmet ve Burhan birbirlerinden haberleri olmaksızın ortak düşmanlan olan

Cemil'i öldürmek amacıyla köy çirişinde pusu kurarlar. Her ikisinin aynı onda yap
tığı atışlardan sadece birisi Cemil’e isabet ederek ölümüne sebebiyet verir, aynı
kurşun Cemil ile birlikte yoldo giden Dursun'un yaralanmasıno neden olur. Ölüme
ve yaralamayo neden olan kurşunun kime ait silahtan çıktığı belirlenemez. Ahmet
ve Burhon. bursun'o yordım etmeden olay yerinden kaçarlar, bursun yaralı vozi-
yette yoldo yatmaktayken orodan çeçen Ersin yardım etmek için durursa da
yerde yatanın bursun olduğunu görünce ona borcu olduğunu hatırlayarak ölmesi
için orada bırakır ve yardım etmez. Tarlasına giden Fahri ise bursun’u görünce
hastaneye götürmek için traktörünün koşasına alır, bursun u hastoneye yetiştir
mek amacıyla oldukça hızlı ilerleyen Fahri karşısında çıkon köpeğe çarpmamak
için direksiyonu kırınca kaso devrilir ve koşanın altında kolon bursun ölür.
Ölen bursun'un oû Orhan elenmek için orkodoşı Selim ile birlikte Azer
Bülbül konserine gider. Konser sırasında Orhan önünde bulunan Gökhan'ın arka
cebindeki cüzdanı fark eder ve Gökhcm'ın hoberi olmodon cüzdonını alır. Bu sıra
da orkodoşı Selim de boşkolarının görmemesi için Orhan'ı gölgeler ve etrafı gö
zetler. burumu fark eden Gökhan Orhan’a "pis hırsız ver cüzdanımı" diyerek
bağırarak bıçoklo Orhan’ın üzerine yürür. Orhan ise kendini savunmak için bıçak
la sahneye çıkar. Bu durum votcmdoşların tepkisine neden olur ve tespit edileme
yen bir kimsenin Orhan’ın kafasıno merdivenle vurması nedeniyle, Orhon’ın sah
neden düşmesi sonrasında, izdihom yaşanır, vatandoşlar tarofından linç edilen
Orhan polis torafındon yaralı olarak kurtarılırsa da. yolda hayotını kaybeder.
Bilgiler
Ahmet, yoboncı bir ülkenin Ankara büyükelçisinin oğludur.
Burhan, doha önce yorolomo ve ırzo çeçme suçlarını i$lemi$, 2 ve 5 yıl hopis
cezasına çarptırılmış, ırza çeçme suçunun cezosını çekmiş, yarolomadan dolayı
cezası özel affa uğramıştır.
Ersin, doha önce aldığı 5 yıl ogır hopis cezasının 1/2’sini çekerek şorth salı
verilmiş edilmiş ve olaydaki suçu da bu sırada işlemiştir.
Selim, alkol fabrikasında çolışmakta olup, olay sırasında fabrikadaki cihaz

dan sızon olkolün etkisi altındadır.
376 Ceza Hukuku R-alik Çalişmalan
Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi

2007-2008 Bütünleme Sınavı
Hasta olan anne A. ilocını mosonın üstünde unutur, üç yaşındoki oğlu O. onu
şeker zornederek yutar ve hastaneye kaldırılmasına rağmen ölür. Bunun üzerine
A, psikolojik tedavi görür. Baba B, bu olaydon sorumlu tuttuğu Aya birkaç tokat
otor. Bunu hazmedemeyen A. intihar eder.
biger yandan, C, kendisinden yarım metre önünde yürüyen kız kardeşi K'ya
S’nin el atocagını görür ve S'yi İteler ve yere düşürür. Bunun intikamını almok
isteyen S, Cyi tokip eder ve orkodoşı Z'den aldığı bıçakla sokağın köşesinde iken
Cnin birkoç kez karnına vurorak koçar, C yopılan tüm müdahalelere rağmen ha-
yoto döndürülmez.
Ayrıca T, oğlu V'den bakkal M'nin dükkânından gizlice sigara getirmesini is
ter. y, aldığı sigarayı Tye verir, ancak ikinci kez bakkalın durumu anlaması üze
rine sigorayı alamodon kaçar. T, daho sonra bir yonlışlık olduğunu söyleyerek oû
y’nin getirdiği sigaranın porasını bakkal M’ye öder.
Bilgiler:
B. 2 yıl önce kasten yorolomodon dolayı aldığı cezo ertelemeye tobi tutulmuştur
C. 12 yoşındodır.
S, şizofreni hostosıdır.
T. htrsizlıkton dolayı 2 yıl önce cezoevinden çıkmıştır.
SOKULAR (Teplom 40 puon değerindedir):
I- Olaydaki suçlorı, fail ve magdurlorı vz nitelikli hallerini göstermek sure

tiyle ilgili TCK maddelerini yazarak belirtiniz.
II> Oloydoki suçlar açısından, yukorıdo verilen bilgileri de göz önünde tutmak
suretiyle cezo sorumluluğunu koldıron veyo ozalton nedenleri yazınız.
IH- Olaydaki teşebbüs durumunu yozınız
IV- Oloydoki iştirak durumunu yazınız.
V- Oloydaki suçların içtimai durumunu yazınız.
VI- Oloydaki foillerin ceza sorumluluğunu, yukorıdo verilen bilgileri de göz

önünde tutmak suretiyle yazınız.
377
Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi

2007-2008 Final Sınavı
b ve E. Anın kafasına silahı dayayarak bonoyu imzalatır ve olay yerinden

hızlo uzaklaşır ve 200 metre ötede sokok orasında bulunan ve doha önce, olay
yerine gelirken beklemesi için anlaştıkları yerde taksici B’nin orocıylo koçarlor.
Bu orada heyecanlanan B. umumi coddede aracını çok süratli şekilde sürerek
Cnin ağır yaralanmosına neden olur ve C de, bu nedenle B'ye herkesin dnünde
hakaret eder ve cebindeki bıçağı ona fırlatorak hafifçe yaralanmasına yol açar.
biger yandan, F, bir yeri aramak için istediği telefonu kardeşi Sye geri ve
rirken elinden düşer ve hossos olan telefon poramporça olur. S, E'ye telefonun
porasını ödemesini ister, oncok F buna yanaşmaz. Hatta F. S'nin boynundaki altın
kolyesini de koparıp kaçor. Ne var ki. F, az ötede T tarafından zorla yakalanır.
Bilgiler:
C, iki yıl önce işlediği hokoret suçundan dolayı verilen hapis cezosı, adli para
cezosına çevrilmiştir.
b, Almanya'do bir Türk vatandaşına korşı işlediği taksirle ölüme neden olma
suçundon oranmaktadır.
E. 16 yaşındo olup, olay sırasında oikollüdür.
&. iki yıl önce, işlediği hırsızlık suçundon doloyı şortla salıverilmiştir.
SORULAR:
I> Olaydaki suçlan, foil ve mağdurlan göstermek suretiyle ilgili TCK modde
lerini yazarak belirtiniz.
*n Oloydaki suçların nitelikli hallerini iiğili TCK moddelerini yazarak belirtiniz.
m- Oloydoki suçlar oçısındon, yukorıdo verilen bilgileri de göz önünde tutmak

suretiyle cezo sorumluluğunu kaldıran veya azaltan nedenleri yazınız.
IV- Olaydaki teşebbüs durumunu yazınız
V- Olaydaki iştirak durumunu yazınız.
VI- Oloydoki suçiorın içtimai durumunu yazınız.
VII- Olaydaki foillerin ceza sorumluluğunu, yukorıdo verilen bilgileri de göz

önünde tutmak suretiyle yazınız.

Ceza Hukuku (Genel Hükümler)
Final Sınavı
2 Haziran 2008
TALİMAT: Sınov süresi 90 dk.dır. Scrulor her bir okv için avn avrı ec-
vaplanacaktır. İçerisinde oçıklomo ders notu bulunmamok koydıyla mevzuot
kullonmok serbesttir. Yoptırım teorisiyle ilgili konular son soru içerisinde cevap-
iondtrılacoktır. Oloylorın içinde bununlo İİ9İİİ belirlemeler öldüğünden ayrıca bilgi
verilmemiştir.
OLAY 1: Âlmanyo’da yaşayan A, orkodaşı B'den düğünde tokmak için pırlan-

to setini olır. O esnada orodo bulunan ve, ortak orkodoşlorı olon C de olayı görür,
boha sonro 6. düğünde seti kullanan A dan pırlonto seti geri istediğinde A alma
dığını ifade eder ve seti sokloması için Ofe verir. 6, Cye durumu sordugundo. C
de A'nın söylediklerini teyit eder, baha sonra C ve A pırlanta setle birlikte Tür
kiye'ye gelirler. Sete ilişkin olarak Almanya'da C ile birlikte düzenledikleri serti-
fikoylo Türkiye'de A'nın akrobasi Sye satarlar, Türkiye'ye tatile gelen B. bir
sünnet düğününde setini A'nın akrobasi S'de görür. B, A'dan pırlanta seti istedi
ğinde, A S'ye sattığını söyler. Bunun üzerine B kolp krizi geçirir ve ölür. A, Al-
monya'do işlemiş olduğu hırsızlık suçu doloyısıylo Almanya do 1 yıl hapis cezası
infaz edilmiş ve 2 oy önce de tahliye olmuştur.
OLAY 2; Psikolojik rohatsızlıklorı olan ve bunun tedavisi için bazı ilaçlar

kullanon Ayşe o gün annesiyle kavgo eder. Günde tek doz olmosı gereken ilaçlar
dan o gün sinirli olmosı nedeniyle iki tane alır, boktoru istisnai bozı durumlarda
iloçton iki tane kullanabileceğini söyler, ancok saldırganlık gibi yon etkileri konu-
sundo uyarmaz. Aynı gün annesiyle tekror kavga etmeleri üzerine Ayşe onnesinin
sırtına sert bir cisimle vurur, yere düşen annesi boyılır. Ayşe erkek arkadaşı
Ahmet'i çağırır ve ona annesinden kurtulmok istediğini, kendilerini rahot bırak-
moyacogını, eğer kendisini seviyorsa annesini öldürmesini ister. Ayşe'nin evden
oyrılması üzerine Ahmet, arkadaşları Ali ile Veli'yi çogırır. Veli dışarıda arobada
beklerken Ali ile Ahmet baygın durumda olon anneyi naylon poşete koyarlor ve
Veli'nin orobosıylo ıssız bir yere gömmek için yolo çıkorlar. Yovaş yavaş havasız
lıktan öleceğini düşünen Ali. Ahmet ve Veli. 1 saat uzoklıktoki bir yere götürerek
Ayşe'nin annesini gömerler ve Ayşe'nin annesi ölür.
OLAY 8: Gece yorısı ıssız bir yolda hız denemesi yopan Ayhan isimli şahıs.
150 km. hızla giderken, o sırada koza yerine kestirme yoldan gitmek isteyen
polis ekipleri tarafındon durdurulur ve oloy Cumhuriyet Savcılıgı'na intikal eder.
379
Haksız yere hakkında dava açılacağını düşünen Ayhan, "gerçek bir suç işleyeyim
de cezaevine öyle gireyim" der. îçinde üç yolcunun bulunduğu özel bir otomobili
silahla durdurur ve kendisi de araca binerek şoföre aracı boğaz köprüsüne sür
mesini söyler. Yolda arkadoşı Osman'ı do çağırorak kendisine yordım etmesini
ister. 6u esnada araçtaki şahıslardan biri (K) arobadan atlar, omuriliği zedelenen
(K) bir daha yürüyemez. Diğer iki şahıs (L) ve (M) ise Ayhan tarafından orabadan
indirilir. Ayhan daho sonro polise giderek teslim olur.
OLAY 4; Benzin deposunda bekçilik yapan S. arkadaşı Ş ile birlikte bir gece
depodan bir miktar benzin alarak Tye satar. Daha sonra yakalanacağını ve yaptı
ğının buna değmeyeceğini düşünen S, aynı miktarda benzini yerine geri koyor ve
daha sonro SSK'don emekli olur. Aylık emekli maaşını çekmek için bankoya gitti
ğinde hesobında maaşının dışındo 20.000 TL olduğunu görür. Her gün giderek
bankamatikten bu parayı çekmeye başlar. Çektiği tutar 10.000 TL olduktan son
ra durum anlaşılır. Olayın ortoyo çıkmasına üvey oğlunun sebep olduğunu düşünen
5. üvey oğlunu öldürmek isterken araya giren karısını öldürür.
Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ceza Hukuku

Genel Hükümler Dersi Bütünleme Sınavı
114.07.20081
SINAV TALİMATI: Sınav süresi 60 dakikadır. Kanun kullanmak serbest

tir. Soruların cevapları bırokılon boşluklara yazılacaktır. Vozılar okunaklı olacak
tır. Verilen boşluklar cevaplar için yeterlidir. Olaylara ilişkin olorok verilecek
cevaplarda hareket, netice, suçun konusu açısından değerlendirmeler de belirti
lecek. sadece suç tipinin belirtilmesi ile yetinilmeyecektir. Nitelikli haller söz
konusuyso bu durumdo belirtilecektir.
OLAY I
Polif memuru A sevgilisi S ile tartışmasının ardından kendisine hakim oloma-

yorok S'ye ateş eder. Daha sonro S'nin ölmediğini öğrenen A, hostoneye giderek
Syi öldürmek amacıyla serumuna zehir enjekte eder. Durumu fork eden hemşire
T olaya müdahale etmez. Ancak zehir ölüme neden olmadan gelen doktor X mü
dahale ederse de yanlış müdahale etmesi nedeniyle S'yi kurtaromaz ve S yanlış
müdaholeden dolayı ölür. S'nin kardeşi K, kız kardeşinin ölümü üzerinde üzüntüye
kapılır. A'yı öldürmek üzere adliye önüne pusu kurar. Ancok odliye önündeki şüp
heli hareketleri nedeniyle K adüyeye getirilmeden önce polis tarafındon gözaltı
na alınır. K'nın sorgusunda ölen kız kardeşi odıno çıkarmış olduğu kredi kortlorıy-
lo alışveriş yaptığı ortaya çıkarılmıştır.
1- Â, S'ye korşı gcrcgince sorumlu-

dur.
2> Hemşire T. .sorumludur.
3> Doktor X sorumludur.
4> K yararlanır.
5- K'nın hareketini teşebbüs açısından değerlendiriniz?
K'nın sorgusundo ölen kız kordeşi adına çıkarmış olduğu kredi kartı açısından
_________ __ ______ ______ __ _ oluşmuştur.
OLAY II
Vnin ortaya attığı fikirle H'nin evini soymok isteyen Y ve Z eve girmek ama-
cryla çilingir Ç ile anlaşırlar. Ç. H'nin evine giderek kapısını açar ve olay yerini
terk eder. Z dışarıda beklerken içeri giren Y kasayı oçmak üzereyken H'nin kom
361
şusu O ışığı görerek H'nin evine girer. 0‘nun Y'yi fark ederek yumruk vurması
üzerine Y. O’nun kofosına İngiliz anahtarıyla vurur. O, Bitkisel hayoto girer Y
hakkında olayla ilgili verilen hüküm kesinleştikten sonra O ölür. Çaldığı parayla
eşi ve iki çocuğunu do yonma olarak tatile giden Z gittigi otele eşi ve bir çocu-
guyla otelde konaklayocogını bildirir. Ancak otelde 4 kişi olarok konaklarlar.
1- Oloydo hırsızlık suçu oçısındon faillerin durumunu iştirak yönünden değer

lendiriniz?
v->
z->
2> Y'nin Oya kar$ı yapmış olduğu eylemden sorumluluğu oİGcak-

tır.
3> Z’nin otel sahibine kar$ı işlemiş olduğu fiil suçunu olu$tu-
racoktır.
4> Oloyı ceza sorumluluğunu kaldıran veya azaltan nedenler açısından değer
lendiriniz.
OLAY III
Bir soruşturma kopsamındo gözaltıno alınan vz tutuklanarok cezaevine konan

Kuddusi Okkır ceza evinde rahatsızionmıştır. Bunun üzerine tüberküloz teşhisi
konulan Kuddusi Okkır'ın tedavisine cezo evindeyken devam edilir. Ancak durumu
kötüleşen Kuddusi Okkır Tıp Fakültesi Hastanesine kaldırılır. Akciğer kanseri,
beyin ve kemik metastası tanısı konulan Okkır'ın bilinci kapalıdır ve doktorlor
ilaç tedovisi ile Okkır'ın ocı çekmemesini sağlcunoya çalışmışlardır. Aşırı derece
de kilo kaybı yaşayan ve vücudunun çeşitli yerlerinde yaralar çıkan Okkır'ın eşi
Sobriye Okkır'a cezaevi yönetimi tarafından 1 Temmuz günü tahliye korarını
bildirilmiştir. Tahliyesinin ardındon Kuddusi Okkır 5 gün sonro 6 Temmuz sabahı
hastanedeki yatağında hayatını kaybetmiştir.
1- Kuddusi Okkır'ın tutuklu ve hükümlü olmasına göre hostalıgıylo ilgili ola

rak yopılımosı gerekenler oçısındon olayı değerlendiriniz
2« Kurum görevlilerinin sorumluluğu dolayı olacaktır.
OLAY IV
TCK m. 220 (Suç işlemek omocıyla örgüt kurma) çerçevesinde yapılan bir
soruşturma kapsamında Antalyo. Ankara. İstanbul ve Trabzon do gözoltına olı-
nan dört kişi sadece telefon dinleme esnasındaki konuşmaları nedeniyle gözaltına
alınırlar. Haklarında başka delil söz konusu değildir. Sanıklardan birisi mahke
mede ifade esnosında "işkenceci polisler A. B. C tkvıa susma hakkımı kullandır
madılar" demiştir. Bu kişilerden Ankaro da bulunan birisi örgüt üyesi olmamokla
birlikte mali konularda ekonomik destek soômaktadır.
1- Olo/do dört ki$i açısından suçu işlendiği yer
2> Olayda tutuklanan 4 kişi açısından TCK m. 220 de belirtilen suç oluşmamış
tır. Çünkü bu suç......... _...... suçudur.
3> Ânkora da örğüte ekonomik destek sağlayan kişi olarak sorum-

iudur.
4> Sanığın polisler hakkında kullanmış olduğu işkenceci polisler ifadesi hakaret
suçunu oluşturmayacaktır. Çünkü___ ____________ __ söz konusu olacak
tır.
OLAY V
"OENİZLİ'de kendisini terk eden sevgilisi M.'ye kızan Ü sevgilisini öldür

mesi için H ile anlaşır. H öldüreceği kişinin arkadaşı lA olduğunu öğrenir. H M'nin
üzerine kırmızı boyo sürerek cinoyeti gerçekleştirdiğini ispatlamok amacıyla
M'nin fotoğrafını çeker ve bu fotoğrafı Üye verir. Bunun için Ü'den 40000 TL
olır. Bir gün sonra öldüğü zannettiği sevgilisini sokakto doioşırken gören Ü, polise
başvurur.
«Olayı suçların isimlerini belirterek teşebbüs ve iştirak hükümleri açısından

değêrlendiriniz.
353
Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ceza Hukuku

Genel Hükümler I Rnal Sınavı
{10.01.20091
i. Sinişte gocuğunu deven öğretmeni ertesi gün okul çıkışında tokatlayan ba
banın cezai sorumluluğu ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
a) Meşru sovunmodon yorcrlcnabilir.
b) Zorunluluk durumundonyororlonabilir.
c) Hoksız tohrikten yarorlanobilir.
d) Kosıtlı yaralamonın tam cezosıylo cezalandırılır.
e) Tosarlanmış (taammüden) yorolomodan sorumlu olur.
(Adli Vargı-Aralık 2008)
2. A. Öldürmek omocıylo B’ye silohryla oteş eder, fokot B. yorolonır. Hostoneye

götürülmek üzere ombulonso konan B, ombulonsın kozo yopmosı sonucu ölür.
4'nın sorumluluğu ile ilgili hangisi doğrudur?
ö) fi<. olosı kostlo öldürmeden sorumludur.
b) fi>. dogrudon kostlo yorolomodon sorumludur.
c) fi>. hem kösten yorolomodon hem de netice sebebiyle ogırloşmıj neticeden so
rumludur.
d) K. Sâdece dogrudon kostlo öldürmeye teşebbüsten sorumludur.

e) A, sodece kösten yorolomoyo teşebbüsten sorumludur, ölümden sorumlu değil
dir.
3. I- îhmoli suçior. oncok gorontörlüğün söz konusu olduğu durumlarda işlenebi

len suçlardır.
n- Gorantörlük, tipik neticenin meydona gelmesini önlemek hususunda huku
ken ve ahlaken yükümlü olmaktır.
m- Gorontörlüğün söz konusu olabilmesi için bozı kişiler açısından sadece söz
lü bir sözleşmenin bulunması ycterlidir.
IV- Gorontörsel ihmali suçlar gerçek mahsus (özgü) suçlordondır.
Yukarıdaki ifadelerden hangisi veya hangileri doğrudur?
a)yolmzl b)in-IV c) I-III
d)n-in-IV e) Hepsi
234 Ceza Hukuku Ratik Çalşmaian
4. I- Haksız tahrikte, tahriki oluşturan fiilin mutlaka tepkide bulunan kişiye

gösterilmesi gerekmez.
II- İştirak halinde işlenen suçlarda, ortaklardan birinin haksız tebrikin etki
sinde suç işlemesi, bütün suç ortaklarının cezasına etki eder.
m- Tahrik teşkil eden fiilden dolayı oynı kişiye karşı işlenen bütün suçlarda
tahrikin etkisi devom ettiği sürece haksız tohrik indirimi söz konusu olur.
IV- Hoksız tohrikin varlığı durumunda hâkim cezodon indirim yapabilecek gibi
*
agif tahrik halinde ceza vermekten de vazgeçebilir.
Yukorıdoki ifodelerden hangisi veya hangileri yanlıştır?
ö) Yalnız I c) ı-m
d) II-III-IV
s. I- Kesintisiz suçlarda meşru müdofoa hukuka uygunluk sebebi niteliği itibo-

riyle uygulonomoz.
n- Kesintisiz suçlara teşebbüs mümkün değildir.
m- Kesintisiz suçların tomomlanmış olmasından sonra bitimine kodor iştirakin

bütün şekillerinin uygulanabilmesi mümkündür.
IV- Tokibi şikâyete bok' kesintisiz suçun varlığı durumunda şikâyet süresi su
çun tamamlandığı onda başlar.
Yukorıdoki ifadelerden hongisi veya hangileri yanlıştır?
o) Valnız I c)i-în
d) ır-ııı-ıv
6. 6^. 1.5-2 metreden B'ye 7-8 el ate$ eder. İkisi kasık bölgesine, biri bacogının
kosık bölgesine yahn kısmına, ikisi karın bölgesine, biri de koluna isabet eder. B
a$ırı kan koybındcn ölür.
Doğru iifadeyi bulunuz.
a) 4, doğrudan kastla öldürmeden sorumludur,
b) olosı kostlo öldürmeden sorumludur.
c) A, netice sebebiyle ogırloôn yarolomodan sorumludur.
d) A, doğrudan kasten yorolamadon sorumludur.
e) A, olosı kostlo yorolamodon sorumludur.
3S5
7. Yukarı sorudoki A. B’nin kan kaybettiğini görürse de herhangi bir yardımda

bulunmaz. Buna göre doğru ifadeyi bulunuz.
o) fi<. gorontör olduğundan (neticeyi önlemekle yükümlü oldugundon) ihmol suretiy
le kasten öldürmeden sorumludur.
b) Öldürme kostıylo horeket ettiğinden garontö’rlük söz konusu değildir. Boşlon-
gıçtoki kastı nedeniyle gerçekleşen sonuçtan sorumludur.
c) Netice sebebiyle ogırlaşmış sonuçtan doloyı sorumlu olur.
d) Eklenen kast nedeniyle hem kasten yorolamadon hem öldürmeden sorumludur.
e) Sadece yorolamadon sorumlu olur.
8. I- Emri yerine getiren kişinin emrin hukuka uygunlu^nu kontrol etmesi hakkı
olduğu için emrin hukuko uygixiiugunun denetlenmesi hiçbir şekilde engel
lenemez.
II- Şirket sahibinin hukuka aykırı ve fokot suç tenkil etmeyen emrini uyguloyan
iççi sorumlu olmaz.
ın- Emir, amir torafındon verildiği tokdirde emri uyguloyocok kişi kendi görev olo-
nıno girmese de emri yerine getirmesi halinde sorumluluk sadece omire ait
olur.
IV- Emrin, bu emri vermeye yetkili kişi torafındon -verilmesi gerek omirin gerekse
emri yerine getiren kişinin sorumlu tututmomosı için şorttır.
Yukondoki ifadelerden hongisi veya hangileri yanlıştır?
a)i-iMn b) Yalnız n c) i-in
d)n-IV e) Hiçbiri
9. Kendisini öldürmek için kovaloyon silahlı hosımlorından kurtulmak için A. B'yeait

arabayı çalmıştır.
A'nın sorumluluğu oçısındon hangisi doğrudur?
a) A’yo hırsızlık suçundan ceza verilir.
b) A'yo meşru sovunma nedeniyle ceza verilmez.
«) A'yo hırsızlık suçundan ceza verilir, ancak bu cezo hoksız tahrik nedeniyle indi
rilir.
d) A'yo hırsızlık suçundan cezo verilir ve bu cezo tehdit doloyısıylo ozoltıhr.
e) fi>. zaruret halinde bulunduğundan sorumlu tutulomoz.
10. Bir okulda temizlik görevi yopon A ve, B, yoğun bir kı$ gününde buz tutan okul
merdivenlerinin temizlenmesini diğerinden beklemekte iken; öğrenci C. buz tu-
ton merdivenlerden koyarak bo$ındon oğır yarolanır. Hastaneye kaldırılan Cye
zamonında tıbbi müdahale yapılmadığı için kan kaybından ölür.
Buna göre A ve B'nin sorumluluğu açısından hangisi doğrudur?
ö) A 76 B olojı kastla öldürmeden sorumludur.
b) A -/e B. Cnin ölümünden sorumlu tutulomozlar. fakat kendi kusurları oronında
toksirli yaralamodon sorumlu tutulurlar.
c) A -/e B netice sebebiyle oğirloşan ölümden sorumludurlor.
d) A 76 B, Cye korçı sodece taksirle yorolomodon doloyı sorumludurlor, oncak bir
likte ihmal 9Österdiklerinden iştirok hükümlerine 9Öre sorumluluklon belirlenir.
e) A ve B bilerek ihmolde bulunduklon için doğrudan kostlo sadece yarolomodon
sorumlu olurlor.
11. I- Objektif cezalandırılobilme şartları objektif nitelikte olduğundun gerçek

leşse de gerçekleşmese de foilin cezolandırılmasını mümkün kılan neden
lerdir.
II- Olası kasıtlo bir suç işleyen foil, gerçekleşmesini göze aldığı ancak gerçekleş
meyen neticelerden de sorumlu tutulur.
ın- Geçici nedenlerin etkisi altında suç işleyen kişiye cezo uygulonomozsa da gü
venlik tedbiri uygulonobilir.
IV- Bozı suçlordo suçun konusu ile mağdur aynı olabilmektedir.
Yukorıdoki ifadelerden hangisi veyo hangileri dorudur?
ojYolnizl b) Yalnız IV c) I-II-HI d) I-II e) Hiçbiri
12. Hangisi yanlıştır?

a) Meşru sovunmodo sa\'unmo hareketleri icroi ve ihmali şekilde gerçekleşebilir.
b) Offendiculo meşru sovunmo kapsamında olmomokla birlikte bir hukuka uygunluk
sebebidir.
c) Moğdur suçtan zoror gören olmoklo birlikte, her zaman suçtan zoror gören ile
mağdur oynı kişi olmoyobilir.
d) Hareketin en önemli unsuru irodi yapılması oldu^ için okıl hastalarının bere
ketleri de ceza hukuku anlomındo hareket soyılır.
e) Arı sokması üzerine elini kaldıran kişinin yonındoki arkodoşına elinin çorpmosı
76 gözlüğünü düşürmesi olayında ortodo Ceza Hukuku anlomındo bir hareket
söz konusu değildir.
367
13. Hangisi kesintisiz sug değildir?

o) Birden çok evlilik suçu b) İnsan ticareti suçu
c) Eziyet d) Elektrik hırsızlığı
e) Hakkı olmaksızın resmi elbise giymek
14. Hangisi doğrudur?

a) Kendisinin zonnıylo başkasının çontasını olon kimse taksirli hareketi nedeniyle
sorumlu tutulur.
b) Kordeşini öldürmek isterken annesini öldüren kişi hakkında agırlotıcı neden uy-
gulonmoz.
c) değersiz zonnederek pırlonto kolyeyi çolon kişi bu yanılgısından yororlonamaz.
d) İlaç zonnıylo zehir veren ve kişinin ölümüne neden olon eczocı. yonılgısındon yo-
rarlonır. sorumlu tutulmaz.
e) &oşkasının zonnıylo kendi ceketini olon kişi bu yonılgısındon yorarbnomoz ve
cezalandırılır.

o) Yazılı hukuka uygunluk sebepleri ceza kanununun sadece genel kısımda gösteri
lenlerden ibaret debidir.
b) Tutuklomo ve yakolomo kanun hükmünü ifa hukuko uygunluk sebebidir.
c) Kendi kusurlu hareketi ite saldırıya sebebiyet veren ki$i me$ru savunmadan yo
rar lonomaz.
d) *
Zorunluluk holinde bulunan fail cezalondırılamaso do müsadere tedbiri uygulo
nobi tir.
e) Cezo konunundo sadece belirli suçlar oçısındon geçerli zorunluluk hallerine de
yer verilmiştir.

a) Meşru savunma içinde yapılan hareketler sonucu soldırgon A'nın dışındo hedef
te sapma sonucu 8'nin de ölmesi halinde, kendini sa\<unan kişi B'yi öldürmekten
sorumlu olur.
b) Hakkın kullonılmosının bir hukuka uygunluk nedeni soyılobilmesi İçin bu hokkın
dogrudon kullanılabilir olması gerekir.
«) kıza bir hukuko uygunluk nedenidir, boloyısıylo rızanın bulunduğu durumlarda
suç ve sorumluluk söz konusu değildir, kızonın suçun konum tonımındo açıkça
ifade edildi^ durumlordo kostın bu nzoyı da kopsomosı gerekir.
d) Aleyhine yolon tanıklık yopılan kişi rızo gösterse bile fiil hukuka uygun hole
gelmez.
e) Suç işlendikten sonra verilen rıza fiili hukuka uygun hole getirmez.
2SS Ceza Hukuku Ratik Çalşmalan

ö) Memru sovunmodo korunan yororlor orosında oron bulunmo zorunluluğu yoktur.
b) Açlık çeken bir insanın ekmek olmak için fırıncıya zoror verip ekmeği olmok is
temesi holinde insondon koynaklonon bir tehlike söz konusu olocoğından bu kim
seye kûpşı yapıkjn hareketler de zaruret kopsamında değerlendirilir.
c) Zaruret holinde tehlikenin haklılığı veya haksızlığı arosındo bir ayrım yopılmo-
mımtır.
d) Üçüncü kimi lehine zorunluluk hali mümkündür.
e) Zoruret holinde hareket eden kişi bir bomkasını do zaruret haline sokmum olobilir.
18. Trafik ışıklan bozulur. Her iki yönden de gelen sürücüye yeşil ışık yanar. Hore-
kete geçen oraçlor kurallaro uygun hareket etmelerine resmen çarpışırlar.
Hangisi doğrudur?
o) Fiil olmodığındon sorumluluk yoktur,
b) doğrudan kast söz konusudur.
c) Olosı kost söz konusudur.
d) Algılomo ve irade yeteneğini etkileyen bir durum söz konusudur.
e) Toksinden dahi bohsedilemiyorso herhangi bir cezo sorumluluğu söz konusu değildir.

o) Suçun konuni tonımındo yer olon hukuko aykırılık kavramı belirli bir unsuro yö
nelikse bu suçlor onook doğrudan kostlo imlenebilir.
b) Bir fiilin hukuk düzenine oykırılık teşkil ettiğinin bilinmesi kusurlulukla oçıkla-
nırken. suçun kanuni tanımındoki unsurlonn bilinmesi koit kopsamındodır.
c) Zarar suçiorındo horeketin yönelik olduğu konunun 9erçekten bir zarara ugro-
mosı mart değildir, zororo ugrotmo ihtimolinin varlığı yeterlidir.
d) Bir kimsenin 30 yoşındo konummo yetene^ni koybetmesi. kusur yeteneğini etki
leyen bir hol değildir.
Cezc kanunumuzda temebbüs durumunun tomomlonmım suç gibi cezolondırıldığı
suçlor do vordır.
20. A. şoförüyle birlikte düğüne gider. Oüğünde şoförüne orobadon silahını getir
mesini ve getirmeden önce şorjörü boşaltmasını ister. Şoför silahı getirir A ho-
vaya doğru ateş eder ve silahın ateş almadığını görünce şaka amoçlı olarak ar
kadaşı B'ye silahını yönelterek tetiğe basar. B. ölür. Doğru ifadeyi bulunuz
o) Oloydo bilinçli tokjir söz konusudur.
b) Oloydo bilinçsiz toksin söz konusudur.
c) Oloydo olosı kost söz konusudur.
d) Oloydo do9rudon kost söz konusudur.
e) Oloydo koza ve tesodüf vardır.
OSS

Ceza Hukuku Genel Hükümler
Vize Sınavı 19.01.2009
i. Hangisi yo do hongilerî ccıo hukuku bokımındon horeket soyılır?

I- Kusur yeteneği olmayan kişilerin hareketleri
n- Zorlayıcı kuvvet-cebir (vis compulsive) altında yapılan hareketler
m- Ani sinirlenme sonucu yapılon horeketler
IV- Otomatikleşen horeketler
o) Yolnızoo HI b) IH-IV c) I- IV
d) I-H e) Hepsi
2. Hongisi konuniiik ilkesinin sonuçlarından değildir?

ö) Geçmişe yürüme yojo^ı
b) Kusursuz cezo olmaz ilkesi
c) Kıyos yasağı
d) Belirlilik ilkesi
e) İdorenin düzenleyici izlemleri ile suç ve cezo konamaz.
3. Uykusunun geldiğini bilmesine roğmen dikkotsiz ve özensiz dovronorok elinde

yonon sigoro ile yotokto uyuyorok yon^ın çıkmosıno neden olon A, yongın
*
don kuptulmok için penoeneden otladığı sırodo orodo çeşmokte olon B'nin
yoralonmosıno sebebiyet verir.
A'nın sorumluluğu konusunda honçisi doğrudur?
o) fi<. zaruret holinde bulundugundon cezoi olorak sorumlu tutulmaz, ancok tazmin
sorumluluğu vardır.
b) A, taksirle yorolomodon sorumludur.
c) A, taksirle yorolomodon sorumludur, ancak cezosındon zoruret hali doloyısıylo
indirim yapılır.
d) A, B'nin yorolonmasındon mücbir sebebin vorhgı doloyısıylo sorumlu tutulmoz.
6) A'nın hareketi ceza hukuku bokundan horeket soyıimodıgı için sorumluluk da
yoktur.
OLAY lA. S vc 6, Sorulort Bu Olovo Göre Cevoptovınızl:
B'ye sottıgı ineklerin parasını alamayon A. bu durum karşısında inekleri geri

olma hakkının doğduğu düşüncesinden horeketle, bir gece C ile beraber inekleri
olmak için köye gelir, ancak yanlışlıkla X'in ohırıno girerek, X‘in ineklerini alır. Er-
tesi gün köy odosıno giden B. burado korşıloştığı ve meseleden hiç haberi olma
yan A'nın kardeşi b'ye “alçcMar, bir iki ğun deha btkleye.nxedinid' der. Bunun
üzerine neye ugrodığını şaşıran b, doha önce hiç görmediği ve tanımadığı B'ye
yonındo taşıdığı bıçağı sallar, elinden yaralanan ve hemofili hastası olan B. kan
kaybındam ölür.
4. Hangisi doğrudur?
a) A. ineklerin parasını B'den olamadığından hırsızlık suçunun basit şeklinden dola
yı sorumludur.
b) A. her ne kadar X'e kcmşı hırsızlık suçunu işlese de hakkın kullanılması hukuka
uygunluk sebebinden yororlonacoğı için cezalandırılmaz.
«) A, X'e karşı hırsızlık suçunu işlemiştir, ancak kastı olmodığı için sorumlu değil
dir. Hırsızlığın taksirli şekli cezalandırılmaz.
d) A, X'e korşı işlediği hırsızlık suçunda cezayı ozalton nitelikli hol konusunda yo-
nılgıyo düşmüştür ve bu yanılgıdan yararlanır.
e) A. porosı ödenmeyen ineklerini aldığı için herhongi bir suç oluşmamıştır.
S. Yukerıdoki elaya gere hangisi doğrudur?

ö) 6 hakkını kullandığından cezalandırılmaz.
b) 6. b'ye korjı işledi^ hakaret suçundo haksız tahrikin mevcut olması nedeniyle
cezasındo indirim yapılır.
c) B, haksız fiili gerçekleştirmeyen kişiye karşı suç işlediğinden, cezolondırılmoz.
d) B, D'ye karşı işlediği hokoret suçunda haksız tahrik bakımından yanılgıya düş
mesine kailin, bu yanılgının kaçınılmaz olup olmasıno bakılmoksızın. bu yanılgı
dan yarorlonomaz.
e) 6, haksız fiile moruz kalmadığından, haksız tahrikten yororlanamoz.
6. Yukarıdaki elaya gere hangisi doğrudur?
a) b. netice sebebiyle ağırloşmış ölümden sorumludur, ancak oloydo meşru müda

faa bulunduğu için cezalandırılmaz.
b) b, kasten öldürmeden sorumludur, ancok oloydo haksız tahrik bulunduğu için
cezosındon indirim yapılır.
c) b, sadece kösten yoralomo suçundon sorumludur, fokot meşru müdofoanın var
lığı nedeniyle cezdondırılmoz.
d) b'nin yorolomo suçunu işlemesi B'nin ölümü açısındon olmazsa olmaz şartı oluş
turduğu için b. kasten öldürmeden sorumludur.
e) b, sadece kösten yarolomodan sorumlu tutulur, ancak haksız tahrik nedeniyle
cezosı indirilerek verilir.
391
7. Bir teknede, eşi ve sevgilisi ile tatile çıkan Esra, çıkan fırtınada eşi ve
sevgilisinin suya düştüğünü görür. Yüzme bilmeyen Esre, teknede bulunan
tek cankurtaran simidini sekilisine atarak, onu kurtarır, eşi boğulur. Es
ra'nın sorumluluğu bakımından oşağıdokilerden hangisi doğrudur?
a) Esra, hayatı bokımındon jarontör oldu^ ejini kurtonmodıgıracn TCK 83'ten so
rumlu tutulaeoktır.
b) Esra, gorontör olmodıgındon, herhangi bir sorumluluğu olmaz.

c) Esra yüzme bilmediğinden herhangi bir sorumluluğu olmaz.
d) Esra, eşit değerdeki iki yorordon. herhongi birini kurtarmayı tercih ettiğinden
sorumlu tutulamaz.
e) Esra'nın eşi tek cankurtaran simidinin bulunduğu tekneye binerek, tehlikeye
kendisi sebebiyet verdiğinden, Esra onun ölümünden sorumlu tutulamaz.
8. Unda, pitbull cinsi köpeğini sokakta gezintiye çıkarmış, gezinti esnasında iki
gül önce barda kendisine sarkıntılık eden Kevin'i görü * görmez köpeğinin tas
masını çıkartarak Kevin'in üzerine doğru salmıştır. Kevin, Undo'don köpeği tut
masını istemiş fakat Unda bunu dikkate almamış. Kevin de köpekten kurtula-
bilmek için kaçarken Unda'ya çarparak Unda'nın başından yaralanmasına sebep
olmuştur. Olaya ilişkin olarak aşağıdaki yargılardan hangisine varabiliriz?
o) Kevin zoruret haliyle korşı korşıyodır. Lindo’yo '/erdiği zarordon sorumlu değildir.
b) Kevin saldırının elemi ile hareket ettiği için yorolomo fiilinden dolayı olocagı
ceza indirilir.
c) Kevin, hoksız bir saldırı karşısındo meşru sox'unmo holindedir. dolayısıyla ceza-
londırılmoz.
d) Kevin, mücbir bir sebeple karşı karşıyadır. Lindo’yo verdiği zarardan sorumlu
değildir.
e) Kevin. Lindo'nın yorolonmasında garantör sıfatı kazanmıştır. Vardım etmediği
için cezolordırılır.
9. Oi? hekimi H, komşusu K'nın mide rahatsızlığı olduğunu duyunca ona iyilik
yapmak omaeryla gayına bayıltıeı ilaç koymı^ ve komşusunun bayılması üzerine
muayenehanesine götürerek ameliyat yapmıştır. Yapılan ameliyot neticesinde
K'nın midesindeki rahatsızlık geçmiş ve K, H'ye teşekkür etmiştir. Yukarıdaki
oloylo ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi/hongileri doğrudur?
I- Oloydû bir tıbbi müdahale söz konusudur. Bu nedenle yapılan hareket hu
kuka uygundur.
n- H'nin bu şekilde bir müdahaleye yetkisi olmadığı için H kasten yarolamo-
don sorumludur.
m- K, iyileştiği için H'nin sorumluluğu olmayacaktır.
IV- K. doha sonra müdahaleye rıza gösterdiği ve kişilerin vücut bütünlüğü üze
rinde rıza gösterme yetkisi olduğu için H sorumlu olmayacaktır.
o) Sadece I b) Sadece II c) I-II
d)I-ni-IV e) Hepsi
10. Aşogidaki seçeneklerden doğru olan ifadeyi işaretleyiniz.
a) Hırsızlık suçu kesintisiz suç şeklinde işlenemez.
b) Zincirleme suçu oluşturon suçların kesintisiz suç olması mümkün değildir. Zira
kesintisiz suçta neticenin devam ediyor olması zincirleme suçun oluşumunu en
geller.
«) Ani suçlar, zincirleme suç şeklinde işlenemez.
d) Ka'.'9a sırasında mağdura arka arkaya üç yumruk atan fail, her bir hareket ile
netice de gerçekleştiğinden \< yoralomo ani suç olduğundan üç oyrı yaralama
suçundan sorumlu olur.
e) Bir el bombası ile üç kişiyi öldüren, üç ayrı öldürmeden sorumlu olur.
11. Ahmet, sevdiği kızın başkası ile evleneceğini öğrenince kına günü gelinin de
bulunduğu odayı basar, gelini öldürmek kastıyla odada 14 el rastgele ateş
eder. Odada bulunan 10 kişiden gelininde oralarında bulunduğu üç kişi ölür.
A'nın kusurluluğunu değerlendiriniz.
a) A, gelini kasten öldürmeden, diğer iki kişiyi bilinçli taksirle öldürmeden sorum
ludur.
b) A, gelini kasten öldürmeden ve diğer 2 kişiyi olosı kastla öldürmeden sorumlu

dur.
a) A, 3 kişiyi olası kastla öldürmeden sorumludur.
d) A, gelini korten öldürmeden, iki kişiyi olası kostlo öldürmeden, diğer 7 kişi oçı-
sındon olosı kastta öldürmeye teşebbüsten sorumludur.
e) A, 3 kişiyi kösten öldürmeden ve 7 kişiyi kasten öldürmeye teşebbüsten sorum

ludur.
12. "Kırmızı ışıkta geçenler cezalandırılır" hâcmünün ihlali neticenin beliriş şek»
line göre yapılan ayırım bakımından hangi tür suçun oluşmasına neden olur?
a) Zoror Suçu
b) Kalkışmo Suçu
a) Kesintisiz Suç
d) Somut tehlike suçu

e)
S92
13. 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun zaman bakımından uygulama alanına göre
aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
a) Ceçici veyo süreli kanunlar bokımındon lehe konun geçmite yürür kuralı geçerli
değildir.
b) Lehe olan hüküm, önceki ve sonraki kanunların ilgili bütün hükümleri olaya uygu-
lonorok. ortoyo çıkon sonuçların kortılottırılmosı suretiyle belirlenir.
c) İnfaz rejimine ilişkin tüm kurollordo lehe konunun geçmite uygutonırlıgı ilkesi
geçerlidir.
d) Türk Ceza Konununun zomon bokımındon uygulomoyo İlitkin hükümleri kobohot-
ler bokımındon do uygulonır.
e) Zomon bokımındon uygulomo bokımındon yeni ihdos edilen güvenlik tedbirleri
oçısındon geçerli olon ilke, geçmite yürümezlik İlkesidir.
14. Aşogıdoki ifadelerden hangisi doğrudur?
a) Konun koyucunun hongi eylemleri cezo hukuku kopsomıno dâhil edeceği konu-
5undo hiç bir sınır bulunmomoktodır.
b) Konun koyucu, hırsızlığı ölüm cezası ile cezolondırobilir.
c) Kanun koyucu hırsızlık ile yogmonın cezasını oynı cezo olorak belirleyebilir.
d) Kanun koyucu uygulonocok cezo miktarını belirlerken cezo hukukunun ono ilke
leri ile ülkenin genel durumu, sosyol ve ekonomik hoyotın gereksinimlerini göz
önünde bulundurmak zorundadır.
e) Konun koyucu kırboç cezosı öngörebilir.
15. Aşagıdakilerden hongisî savcının soruşturma neticesini vereceği kararlar

dandır?
o) D ütme koron b) bavonın reddi karon
c) Kovutturmoyo yer olmodıgı koron d) Seroat koron
e) T-ohliye koron.
16. Yabancı ülke kanununun göz önünde bulundurulması ile ilgili olorok aşağıdaki
ifadelerden hangisi YANLIŞTIR?
o) TCK 19. Türkiye'de yopılocok yorgılomolordo Türk Cezo Konunu'nun uygulonma
sını engellemektedir.
b) TCK 19. Türkiye'de imlenen suçior bokımındon uygulonomoz.
c) TCK 19. neticenin Türkiye'de gerçeklettiği suçlar bokımındon uygulonomoz.
d) Cezo miktorı bokımındon lehe olon konun, bütün unsurlon ve tekliyle uygulono
moz. Zira Türk mohkemesi milli konunu uygulor.
e) Mogduro göre t^hsilik ilkesinin geçerli olduğu hollerde. TCK 19 uygulonomoz.
17. Aşağıdaki ifadelerden hangisi YANLIKTIR?

ö) Supun faili sadece gerçek kipi olabilir.
b) Herkes torafındon iplen.ebilen suçlar mahsus (özgü) suçlardır.
c) Mogdur. suçun moddi konusunun ait olduğu kipidir.
d) Çoğu suçta moûr ile suçtan zaror gören aynı kipidir.
e) Suçun konusu, hareketin yöneldiği kipi yeyo peydir.
IB. Akıl hastalığı ife İlgili olarak oşagıdakilerden hangisi doğrudur?

ö) Suçu ipledikten sonro akıl hastası olon kipi iyilepinoeye kadar yargHcno'ncz.
b) Akıl hastalığının bulunup bulunmodıgındo esas alınocok zaman arolıgı yorgılomo
anıdır.
C) Akıl hastalığı nedeniyle iplediği fiilin hukuki anlam ve sonuçiorını algılayamayan
veya davronıplorını yönlendirme yeteneği önemli derecede ozalmıp kipilerin
tedbir sorumluluklorı yoktur.
d) Kipi mahkûm olduktan sonra okıl hastası olduğu takdirde cezosının infozıno ko
palı cezoevinde devam edilir.
e) Akıl hostolorına cezo verilemezse de, idari pora cezosı uygulonabilir.
19. 1972 yılında siyoh bir Amcrikolı. bir homburgcrcide kendisine zenci diye hitap
eden bir beyozı öldürür. Yorgıkuna sırosındo sonıgın korpı konulomoyon bir dür
tünün etkisiyle suçu iplediği, bu dürtünün de sanığın Cafifornia'do geçirdiği sos-
yol ve ekonomik bekimden sorunlu çocuMu^n sonucu olduğû ileri sürülmüptür.
Buna göre, sonık çoculdu^nda babası torafındon terk edilmip, ekixiomik bokım-
dan büyük zorluklar çekmip, annesinden ilgi ve sevgi görmemip ve ırkçı davranıp-
lora muhatap olmuptur (United States v. Alexonder. 1972).
Bu yargılamadaki savunma, ceza hukukunun hangi müessesosini ilgilendir
*
mektedir?
o) Mepru müdofoa b) Zorunluluk hali c) Gemici nedenler
d) Mayat kusuru e) Hepsi
20. Deve Kıû Pozisyonu ne demektir?

o) Bir kimsenin suçun objektif unsurlorıno dohii olan bir hususu bilmek konusunda
bilinçli körlüğüdür.
b) Mepru müdafaa pozisyonudur.
c) Olosı kostın bulunduğu hollerde haksız tahrik hükümlerinin uygulanomamosı
demektir.
d) Soikin cezo hukukunda kural olarak önemsiz olmasıdır.
e) ^rontörün, neticeyi önleme yükümlülü^ne ragmen, görmezlikten gelerek, ih-
moli tutum takınmasıdır.
HAKİMLİK VE DİĞER MESLEK
SINAVLARI CEZA HUKUKU
GENEL HÜKÜMLER SORULARI
ÇÖZÜMLÜ TEST SORULARI
1. Hosmı A'nın. B ile karakola gittiklerini gören C, saçmaların B'ye de isobet ede
ce^ ihtimalini göze darak. arkadan ye yakın mesafeden A'yo çifte ile bir el
ateş etmiş; saçmoların bir kısmı A'ya. bir kısmı da B’ye isobet etmiştir. A ölmüş.
B uzun bir tedavinin sonucunda soglıgına kavuşmuştur.
Cnin ecsei sorumluluğuyla ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru
dur?
ö) Kasıtir adam öldürme ve kasıtlı müessir fiil suçlarından ceza verilir.
b) Fikri içtima söz korusu olduğundan kasıtlı adam öldürme suçundan cezo verilir.
c) Müteselsil suç söz konusu olduğundan kosıtlı adam öldürme suçundan ceza veri
lir, bu ceza bir miktar artırılır.
d) Kosıtlı odam öldürme suçundon ve odom öldürmeye teşebbüsten cezo verilir.
e) Kasıtlı adam öldürme ve müessir fiil suçlarından cezo verilir.
(KMS 2001)
ÇgVjlP: Hemen belirtelim ki soru, cezo hukukunun en zor, konşık ve farklı

görüşlerin olduğu ve oyrıco eski TCK ile yeni TCK’nın farklı düzenlemelerin bu
lunduğu konularla ilgilidir. Bu nedenle cevap do değişmektedir.
Soruda verilen olaydaki Cnin cezoi sorumluluğunu belirleyebilmek açısındon

ilk olorok. Cnin A'yo ve B'ye yönelik gerçekleştirmeyi düşündüğü fiilin hangi suçu
ve bu suçun manevi unsurunun (kast, taksir, kost-toksir kombinasyonu, moksat-
soik) tespit edilmesi lozımdır. Ziro dış dünyado gerçekleşen oioylor hangi suçun
işlendiğini anlamaya yoroyacok şekilde her zaman çok forklı biçimlerde ortoyo
çıkmaz'
*". Özellikle de öldürme ve yorolomo (müessir fiil) suçlan gerek birbirine
yokın hukuki yorarları ihlal etmeleri gerekse maddi unsurlorının birbirine ben
zemesi nedeniyle böyledir ve bu suçlorı ancak manevi unsuru tespit ederek ayı
rabiliriz''’. Oloydo A, Cnin Aosmdır ve C. A'yo karşı yakın mesafeden ve arkadan
çifte Ue ateç etmıç^\r. Bu hususlor dikkate alındığında Cnin, A'yo karşı öldürme
suçunu işlemek istediği anlaşılmaktadır. Ayrıca bu hususlor. Cnin A'yo yönelik
doğrudan kostlo hareket ettiğini de göstermektedir. Ziro hosmı Ayı öldürmeyi
öngörmekte, bilmekte ve istemektedir.
Hakefi.5.391
Skz. Avcı. Mustafa: 'Kasten Öldûnne Kasten Ya'slama Suçlarının Manevi Unsurlarını Ayırt
*.
Etmeye Yarayan Öçutler KHuKA Yıl 8. MartZCOS-'l. s 36
3dS Ceza Hukuku Ratik Çalişmalân
Cnin B açısından ise gerçekleştirmek istediği bir suç yoktur. Ancok A'yo yö
nelik gerçekleştireceği öldürme fiilinin etki alanında bulunduğu için B'ye karşı da
bir suçun gerçekleşme ihtimoli vardır. Çünkü Cnin A'yo karşı hareketi arkadan ve
yakın mesafeden çifte ile ateş etmektir ve B'de A ile beraber yürümektedir.
Böyle bîr durumdo B açısından gerçekleşme ihtimoli bulunan fiil yine öldürme
suçu olacaktır. Cnin B'ye yönelik manevi unsurunun ne olduğunun cevabını ise
oslında soru bize vermektedir. Çünkü horeketinin asıl omocı, hedefi. A'nın ölmesi
oimokio birlikte bu hareketine bağlı olarok B'nin de etkilenme ihtimoli bulunmak
tadır. Bu etkinin derecesi ise Cnin B'ye yönelik monevi unsurunun ne olduğu hu-
susuno açıklık getirmektedir. Esasında soruda da ifade edildiği gibi B'nin Aya
yönelik horeketten etkilenme durumu saçmolonn B'ye de isabet etmesinin ihti
mal dahilinde olmasıdır. Olayda bu "B'ye de İsabet edeceği İhtİmolini göze ala
rak" şeklinde verilmiştir. Dolayısıyla buno göre Cnin A'yo yönelik öldürme hare
keti açısından B'nin etkilenmesi zorunlu olmadığı için B oçısından Cnin manevi
unsurunu ortık doğrudan kast olarak söyleyemeyiz'^. Yine B oçısından, öngörül
mesi gereken bir durumun somut olayda fail torafındon öngörülmeyerek gerçek
leşmesini oroyon bilinçsiz taksir de söz konusu olamoyocaktır. Çünkü olayda B'nin
etkilenebileceği öngörüsü bize verilmiştir. O holde B'nin de etkileneceğini ön
görmesi nedeniyle bu durumda Cnin B'ye yönelik manevi unsuru, olosı kast olabi
leceği gibi bilinçli taksir de oiobilecektir. Zira hem olası kast hem de bilinçli
taksirde neticenin öngörülmesi aranmaktadır'^. Fakat olası kastta failin öngör-
mesinin yanında öngördüğü bu netice bakımından göze olmo, olursa olsun şeklinde
Zrs doğrudan kast, fsiln la'emeyi düşündüğü suçun kanuni tanımındaki maddi unsurların somut
olayda ge'çek'eseceğınin muhsld<ak. zorunlu olma» halinde söz konusudur. Bu gerçekleşeceğ
muhakkak görülen örrteğ n netice, failin hedeflediği, gerçek'eştrmek ıstediğ necice oabeceği
*>î
gibi he defediği r^ceye bağlı olarak gerce<!esn *
muhakkak olan dğer netcele de olabilir.
Dolayısıyla failin hem gercekleştrmeyi .nedêc g r^ce açısından hem de nedeflenen reticenir
gerçekeşmesir^ bağlı, zorunlu olarak ortaya çıkacak nebiler bakımırtdan de doğrudan kastla
nereket ettğmden b^êditir. Örneğin hasımı öldürmek amacıyls bindiği uçağın havaya
uçuruirrtası durumunda uçaktaki diğer kişilerin ce ölm» günlük hayat tecrübelerimize göre
nxjhakfcak olduğu için fail, hem öldünmek isted ği kişiyi, hem ce diğer kişileri doğrudan kastla
öldürmüş olur (Bkz. Özgenç. s 231 vd.: Artuk. Mehmet Emir *,Gökçen. Âhmet-'Yenidürtya. A.
Caner Ceza Hukuku Gene Hükümler. Yeniden Gözden Geçirilmiş 4. Baskı. Ahka's 20^. s 324
vti; Koca. K'âhmut'' Üzülmez. İlhan; Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler. Gözden Georilrnş ve
Güncellenmiş 4. Bası. Ankara 2011. s. 231 vd.).
Hakeri. s. 220: Özbek. Veli Özer TCK İzmir Şerhi. Türk Ceza Kanununun Anlamı (Açıklamalı-
Gerekçelı-lçtihatlı). C. 1. Genel Hükümler. (KÂadde 1-75). Gözden Geçirilmiş. Genişletilmş 4.
Baskı. Ankara 2010. s. 239: Özen. Muharrem: ^CK'nda Taksir *. Alrmn-Turk Karşı aştınralı
Ceza Hukuku. C. Ill, İstanbul 2010. s. 137: Koca/Üzülmez. s. 157: Yaşar. Osman'Gokcân. Ha
san Tahsn'Artuç. Mıstafe: Yorumlu-Uygulamaiı Türk Ceza Kanunu. C. I. Madde 1-44. Ankara
2010. s. 479; Dülger. Murat Volkan: *5237 Sayılı YTCKda Kastın Unsurtan ve Türten - Özellikle
*.
Olası Kastın Değedendirilmesi Hukuk ve Ada et Eleştirel Hukuk Dergisi. Yıl 2. Nisan 2O0&5. s.
90. 95.
Hakim 8k ve Dger Ktestek SınavlarıCeza Hjlcuku Genel Hükümler Soruları
bir kabullenme de oranmoktodır^. Oloii kost açısından neticeyi öngörmenin

yanında aranan bu kabullenme $artı da olayda “göze olarak" ifadesiyle bize ve
rildiği için Cnin B'ye yönelik kostının olası kast olduğu anlaşılacaktır, dolayısıyla
neticenin öngörülmesinin yanında neticenin istenmemesi şortını da arayan bilinçli
taksir söz konusu olamayacaktır. Çünkü' oloydo B bakımından ihtimol dahilinde
öngördüğü neticenin gerçekleşmesini istememe şeklindeki şarta yönelik bir bilgi
verilmemiş, oksinc kabullenmesine yönelik "göze alarak" ifodesine yer verilmiş
tir. Netice olarok Cnin öldürme suçu açısından Aya doğrudan kastla, B'ye ise
olası kastla horeket ettiği söylenmelidir.
C A ve B'ye yönelik öldürme kastını çifte ile bir el ateş etmek suretiyle gerçek
leştirmiştir. Bu atışla, doğrudan kastla öldürmek iste^ A ölmüş ve (olası kostlo]
ölmesini göze aldığı B ise ölmemiş ama yorolonmıştır. Bu İtibarla ikinci olarak çözül
mesi gereken B'ye yönelik olosı kostlo işlediği öldürme fiilinden doloyı sorumlulu^-
nun ne olocogidır. doktrinde bazı yozorior olası kastla işlenen fiillere teşebbüsün
olabileceğini kabul eder'”, boloyısıylo bu yazarloro göre oloydo B. ölmediği için öl
dürme suçuna teşebbüs oiacoktır. Çoğunluktaki yozorior ise olası kastla işlenen fiil
lere teşebbüsün mümkün olmoyocagını benimser ve failin olosı kostlo işlenen fiilde
sorumluluğunun neticeye göre belirlenmesi gerektiğini ifade ederler'^. O holde
bunioro göre olayda B. ölmediği ve fokot yorolı kurtulduğu için kasten yoroloma söz
konusu olacaktır. Netice olarak doktrindeki olası kastta teşebbüsü kabul eden yo-
zorlaro göre olayda A açısından bir kasten öldürme ve B açısından ise öldürmeye
teşebbüs gerçekleşmiştir. Olosı kasta teşebbüs mümkün değildir diyen yozorlora
göre ise A için kasten öldürme, B içinse kasten yoroloma suçları işlenmiştir.
Üçüncü olarok A ve B'ye karşı çifte ile ateş etme sonucu öldürme ve yarolo-
mo (diğer görüşe göre öldürmeye teşebbüs) gerçekleştiğine göre sorumluluk
Her ne ksdsr kastın düzenlendiği TCKnın 21'2. maddesindeki Oası ks&tın 'Kişinin, suçun
kanuni tanımındaki unsurlsnn gerçekeşebleceğ nin öngörmeme rağmen, fiili tşlemesi(dır)
*
şeklinde tanımında "dngorme'nin yanında "kabuênme
* unsurundan babsedilmese de
maddenin gerekçeşinde aç kça bu unsurdan bahsedilmşlir (h<adde gerekçes »cin bkz Şahin.
Cumhur Özgenç. izzet-'Sdziİer. Adem: Türk Ceza Hukuku ^^vzuat< C. 1 (Kanunlar).
Güncellenmiş 5. 8ası. Ankara 2010. s. 148).
•5T Önder. C. Il-lll. s 366: Öztürk/Erdem. 13. Bsskı. s. 324; Seziler. Adem: Suça Tmfcbûs.
İstanbul 1694. s. 165.
İçel. Kayıhan'SolujlIu-Akırta. FûsunOzgenç. izzr. Sözuer. Adem’Mahmutoğlu. Fatih S.-’Ürrver.
Yer«r: Suç Teonsı. 2. Kitap. Yencen Gözden Gedhlmş 3. S» . İstanbul 2^. s 316; İçel
KayıhanE^. A. Hakan: Ceza Hukütu Genel Hükümle'. 2. Ktap. Yenılenms 4 Sası. lster±ul 2007. s
idi: Hafızoğullan. Zeki: Türk Ceza Hukuku Genel Hükünier. Ankara 2003. s 311:
Artuk/GokceniYenidünya. s. Özgenç. s 419: Cental. NurZafer. HamdeÇakmut Özlem: Türk
Ceza Hukukuna Griş. 5. Sası. İstanbul 2ÇC6. s. 2SS: Kocalİzulmez. s. 159: Şen Ersan: YerS Türk
Ceza Kanunu Yorurnu. C. I (m 1-140). İstanbul 2006. s. 106; Tozman. Crden 'Suça "eşebbis
*.
Aânan-Türk Ka^laştnnalı C^ Hukuku. C. III. lstar±ul 2010. s. 133: Dülger. Kast s. 39.
nasıl belirlenecektir. Konunun doho fozlo 9örü$!ere bozulup korı$tırılmamo5i için

biz de çoğunluğun görüşü doğrultusundo. yoni olası kostlo işlenen suçioro teşeb
büsün mümkün olmadığı, bir boşko ifadeyle olası kostlo işlenen suçiordo sorumlu
luk meydono gelen neticeye göre belirlenir kuralına uygun olorok çözeceğiz. Fa
kat bu kabulden sonra bile Cnin sorumluluğu yine eski T<?K, yeni TCK ve doktrin
deki görüşler dikkote olınorok belirlenecektir. Sorumluluğu belirlerken burado
önemli olon ve farklı görüşlere yol açan husus, horeket noktasının değişmesidir.
Doktrinde çoğunluktaki yozorlor sorumluluğun belirlenmesi oçısından neticeyi
esas alırlor. Netice tek ve fakat bu netice birden fazla (en az iki farklı) konun
hükmünü ihlal ediyorsa fikri içtima vordır derler. Neticenin birden fozlo olduğu
durumlarda ise gerçek içtima vardır, fikri içtima yoktur derler'
*' Buna göre
oloydo do öldürme ve yarolomo (müessir fiil) olarok iki netice bulunduğundan
Cye. kosıtlı adom öldürme ve kosıtlı müessir fiil suçiorındon ceza verilmelidir. Bu
görüş dikkate alındığında her iki kanun açısından da cevap A şıkkı olmaktadır.
Bozı yozorlor ise sorumluluk belirlerken fiili (hareketi) esos alırlor'®. Oloydo
çifte ile oteş etme sonucu kösten öldürme ve kasten yorolomo neticeleri meydono
geldiği içsn ve bu neticelere tek bir fiille sebebiyet verildiği için fikri içtimonın varlı
ğını kobul ederler. Eğer bir fiille iki öldürme yo do iki yoralomo gibi oynı suçton bir
den fazla işlenmiş olsoydı aynı neviden fikri içtima kurollarının uygulonması gerekti
ğini sö^Herler. Ancok olaydaki gibi bir fiille iki forkii suç işlendiği için de farklı nevi
den fikri içtimonın uygulanması gerektiğini ifade ederler. Bu kobule göre eski ve yeni
TCK'doki düzenlemeler dikkate alındığında farklı suçiordan en ogır cezayı gerektiren
suçton sorumluluk doğocak. diğer suçun cezası verilmeyecektir. Dolayısıyla C. sadece
kasten odom öldürme suçundan cezalandırılocoğı için cevop B şıkkı olacaktır. Ancak
bazı yazarlar, yeni TCK’nın 43/3. fıkrasında yer olon “kasten öldürme, kasten yaro-
iomo, yağma ve işkence suçlorı hokkındo zincirleme suç ve oynı neviden fikri içtima
hükümleri uygulanmaz" düzenlemesini gözönünde bulundurmak suretiyle TCK'nın
43/3 ile 44. modde hülöimleri orasında çelişkiye neden olmamak için kasten öldürme
ve kösten yorolomo suçiorının 44. maddenin (farklı neviden fikri içtima) uygulomo-
sından hariç tutulmosı gerektiğini ifode etmektedir'®
*. Su görüşe göre bir fiille hem
•ss Ste. Kunter. hhrullsh: 'Akri İçtxns Sebebiyle Suciann Birieş&nlmesı'. (İçDhst Kroniği). IHFM. C.
14. 194S-'1-2. s. 365 vd: Dönmezer. SuihiÊrman. Sshır: NÛeri Tatbiki. Ceza Huiû. Gen^
^sım. Ç. II, Yeniden^zden Gecınimş 10. Bası. İstanbul 1994. s. 3S5-336: İçel. Kayıhan: *Fikn
İçtma Üzerine Bir İnçe'eme'. IHFM. C. 30. Ord. Prof. Halil Arslanlı'ya Aırnağan. İstanbul
1964'1-2. s. 178: İçel. Sudar.n İçtimai, s. 64: İçel/Sokullu-Akırkcı/Özgenç/Sozüef/
MahmLrtoglu>'Ünver. s 419: Centel/ZaferZÇakmut. s 430: Hakeri. s 524.
'93
Bkz. Demirbaş. Tmur Ceza Hukuku Gene: Hükümler. Gürcel!enms6. Baskı. Ankara 2009. s.
498-49. Koca-’Üzülmez. s. 418.
'SI Özgen ç. s 525.
Hakim İk ve Dger Ktestek SınavlarıCeza Hjlcuku Genel Hükümler Soruları 401
kösten öldürme hem de kasten yorolomo suçlorı işlenmiş olurso en ogır cezoyı gerek
tiren suçton de^l gerçek içtimo kurollorı uygulonorok her iki suçtan doloyı cezolon-
dırmok gerekece^nden doğru cevap A şıkkı olmoktodır.
Oloydo müteselsil (zincirleme) suç yoktur. Zira zincirleme suç olabilmesi

için bir suç işleme karon bulunmolı, bu koror kopsomındo forklı zamonlordo. oynı
suçun oynı kişiye karşı birden fozlo işlenmesi lazımdır (TCK m. 43/1). Oysa olay
da örneğin, birden fozlo fiil değil bir fiil gerçekleştirildiği ve bu bir fiille suç
oynı kişiye korşı değil farklı kişilere korşı işlendiği, yoni zincirleme suç için oro-
non şartlorın hiç biri bulunmadığı için C şıkkı yonlış olmoktodır.
Cye kasıtlı odam öldürme ve odam öldürmeye teşebbüsten cezo verileceğini

ifode eden b şıkkı yonlıştır. Fokot kanootimizce. olosı kostlo işlenen fiile teşeb
büsün mümkün olabileceği görüşü ile sorumluluğun belirlenmesinde neticeyi esos
olon görüş birlikte değerlendirilmeydi o zomon doğru cevop Û şıkkı olurdu. Çünkü
*yo
olosı kosto teşebbüs kobul edilseydi ortodo netice olarok A karşı kasten öl
dürme suçu ve B'ye karşı öldürmeye teşebbüs söz konusu olocoktı. Böylece neti
ce soyısı da iki olocagı için iki oyrı suçtan cezolandırılmosı gerekecekti.
E şıkkındoki kasıtlı odom öldürme ve müessir fiil suçlarından cezo verilir

ifodesi A şıkkındoki ifodeye çok benzemektedir. Bununlo birlikte E şıkkındo
“müessir fiil" suçu ile ilgili olarak “kasıtlı" müessir fiil yo do "toksirli" müessir fiil
gibi bir belirleme yopılmodıgı için hangi müessir fiilden sorumlu olocogını bileme
yeceğimizden doğru cevop olamoz.
Cevap; Forklı görüşlere göre eski ve yeni TCK için A ve B
2. Suça iştirakle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

ö) İştirakte her ortok İçin öngörülen cezo aynıdır
b) İştirak, cezai sorumluluğu genişleten bir müessesedir.
c) İştirakten söz edilebilmesi için suçun işlenmesine katkıdo bulunmok şart değildir.
d) Mohsus suçloro iştirok mümkün değildir.
e) Çok failli suçlara iştirak mümkün değildir.
(KPSS 2002)
CEVAP: Soru eski TCK zomonındo hazırlanmış bir soru olso da şıklarda veri
len İfodeler dikkote ohndıgındo cevop yeni TCK oçısındon da degişmemektedir. A
şıkkındoki iştirakte her ortak için öngörülen ceza aynıdır ifadesi yanlıştır. Çünkü
gerek eski TCK gerekse yeni TCK iştiraken işlenen suçlarda ortakların sorumlu-
lugunun tespitinde ikilik sistemini kabul etmiştir'

* ’. Yani suçun işlenmesine katkı
yapanların bu katkılarını dikkate alarok sorumluluklarını belirlemiştir'
.
** Nitekim
eski TCK'daki düzenlemelerde asli suç ortakların suçun tam cezasıyla cezalandı
rılırken, fer’i suç ortaklarının cezalarında 65. maddede öngörülen şekilde indirim
söz konusuydu'®^ Keza yeni TCK’nın iştirake ilişkin hükümleri incelendiğinde fail
lik {m. 37). azmettirme (m. 38) ve yardım etme (m. 39) kavramlarına yer verildi
ği ve bu ayrımo göre de cezalar bakımından farklı belirlemeler yapıldığı görül
.
**
mektedir' Örneğin 39. maddesinde yardım edenlerin suçun karşılığında öngörü
len cezaların maddede gösterilen oranlarda indirilmek suretiyle cezalandırıla
cakları düzenlenmiştir, boloyısıyla TCKya göre yardım edenlerin ceza sorumlulu
ğu foillerin ceza sorumlulugundon daho ozdır. Bu nedenle TCK'da iştirakte her
ortak için öngörülen ceza aynı değildir.
B şıkkındaki iştirokin cezai sorumluluğunu genişleten bir müessese olduğu

İfadesi doğrudur. Şöyle ki; suç tanımlarına bakıldığında suçların, genelde bir
kişi tarafından işlenmesinin esas alınorak düzenlendiği görülür. Bununla birlikte
kanuni tanımı itibariyle bir kişi torafından işlenmesi esas alınan suçlor, birden
fazla kişinin farklı şekillerdeki katkılarıyla da işlenebilmektedir'
**
. Ancak suç
tanımlarındo bir kişinin suçu işlemesi göz önünde bulundurulorak sorumluluk
belirlendiği için kanunilik ilkesi uyarınca bu suçun işlenmesine katkı sağlayan
diğer ortakların da sorumluluklorının belirlenmesi amacıylo ceza kanunlarında
iştirake ilişkin hükümlere yer verilmesi gerekmiştir'
* ’ Ceza konunlarında
iştiraken işlenen suçlardo suçun işlenişine kotılonların sorumlulukların belir
lenmesi konusunda üç sistem uygulonmoktadır: Eşitlik, ikilik ve foile göre tes
piti sistemleri. Bunlardan eşitlik sistemi geniş foil kovromını esas alır ve suçun
işlenişine kotılonların katkılarının ağırlığına bakmaksızın katkı yapon herkesi
*
'5
*ik.
İç«l/Ev s. 2S-5: CentelZZafer/Çakmut s. 477. Mahmutoğlu. Fatih S.: ‘Kusurluluk Prensib:
Açtsır^n A&mattırenir Cezs Sorumluluğu'. İHFM C. 43. 2GO&'1-2. s. 61: Erdem. Mus^fa Ruhsn:
"Yeni TCKds Faillik '/e Suç Ortaklığr. HPD. Aralık 200&5. s. 204: Koca /Üzülmez, s. 35&: Yıldız.
Mi Kemal: 5237 Sayılı Türk Ceza Kûruj. İstanbul 2GO~. s. 113: Evik. Vesle Sonay: Suça
İştirakte Yardım Edenin Ceza Sorumluluğu. 2. Baskı. İstanbul 2011. s. 26.
•83
Artuk/Gdkeen/Yenidünya. s. 633: Centel/Zafer/Çakmut. s. 476: KocaiDzulmez. s. 35d.
Evik. s. 23.
•es
CenteL/Zafer/Çakmut. s. 477: Mahmutoğlu. s. 61: Toroslu. s 303: Evik. s. 26.
•§€ İçel/$okullu-Akıncı/Ozoenç/SÖzüer/Mahmutoğlu/Üi)ver. s 369: Önder. C. Il-lll. s. 433:
Ozgenç. izzet: Suça İştirakin Hukuki Esas: ve Faillik. İstanbul 1996. s. 19. 315: Özgenç. s 443:
Öztürk/Erdem. s 363: Erdem, s. 204: Özbek, s. 634: Özbek. Vak ÖzerKanbur. M. Ni-
nstBacaksız. P na' Doğan. KorsyTepe. İlker: Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler. Anksra
2010. s. 431. Akbulut Bağlılık Kuralı, s. 163
•ÎT
Toroslu. s. 299: Hafızoğullan. s. 326: Centel/Zafer/Çakmut s. 475: Mahmutoğlu. s. 59:
Zafer, s. 412 Evik. s. 2.
Hakim 8k ve Dger Ktestek SınavlarıCeza Hjlcuku Genel Hükümler Soruları 403
foil kabul eder, doloyısıylo herkesin eşit şekilde cezolondırılmosını ister. Ör
neğin Kabahatler Kanunu (m. 14) bu sistemi kobul etmiştir'
*®. Fakot TCK. suço
katkı saôyonların sorumlulukları bokımındon foillere doha çok cezo, diğer
ortaklara ise daho oz cezo verilmesini benimsemiştir. Doloyısıylo TCK'nın bu
düzenlemesi eşitlik sistemi oçısındon cezai sorumluluğu doralton hükümler
**
.
niteliğindedir' İkiiik sistMû ise dar fail kavramını esos alır ve suç tanımına
uygun kotkıyı yapan (suçu gerçekleştiren) kişilerin foil olobilecegini, dolayısıyla
oncok bunların cezoiandırılabilecegini kobul eder. Fail olorak katkı saramayan
şeriklerin ise cezalondırılmoyocaklarını. fokot konunun genel hükümlerinde
şeriklerin de cezolondırılobilecegine ilişkin hüküm bulunmasını halinde cezolon-
dırılobileceklerini benimser. Bu itibarla fail dışındaki suço kotkı yaponiorın
(şerik) do cezolondırılabilmesine imkon sogloyon iştirake ilişkin hükümler cezo
sorumluluğunu genişleten hükümler olacaktır'™. Bizim eski TCK ve yeni TCK'da
bu sisteme göre iştirak kurumunu düzenlediği için iştirake ilişkin hükümler
cezai sorumluluğu genişleten hükümler niteliğindedir. Cezantn fa/fe göre tespiti
sistemi ise ortoklorın sorumluluklarını suço yoptıklorı kotkıioro göre değil,
kotılonların kötülük derecelerine göre belirlemektedir'”’. Fokot her iki TCK do
bu sisteme yer vermemiştir. Özetle söylenecek olursa TCK. suç tonımındaki
fiili gerçekleştirenlerin foil olduğunu ve oncok bunlorın cezolondırılobilecekle-
rini kobul etmekle birlikte suço foil seviyesinde katkı saômomosıno ragmen
suçun gerçekleşmesine nedensel bir katkı saôyon diğer ortakların do cezo-
londırılmasınt kanunilik ilkesi gereğince iştirake ilişkin getirdiği hükümlerle
şaâdığı için ceza konunundaki iştiraki düzenleyen hükümler cezai sorumlulu
ğunu genişleten hükümlerdir. Bu nedenle doğru cevap B şıkkı olmoktodır.
Bir suçun i$tiraken imlendiğinden bahsedilebilmesi için, oslında bir kimi tara-
f ından İmlenebilen bir suçun birden fozlo (en oz iki) kiminin kotkısıylo ğerçeklemti-
rilmesi gerekir''^. Bu kotkı örneğin faillik m^klinde olobilecegi gibi moddi yo do
manevi yardım etme şeklinde de olabilir. Dolayısıyla TCK'da öngörülen faillik yo da
meriklik türlerinden birisi ile suço kotkıdo bulunmak zorunludur, yokso o suçun
imtiraken işlendiğinden bohsedilemez. münferit işlenmiş bir suç olur. Kaldı ki
-u
Kooa<Üzulmez. s. 3£S-35d.
•sS CenteiyZafer/Çakmut. s. 475: Koca<'Üzülmez. s. 357-358
170 CenteiyZafer/Çakmut. s. 474. 475: Toroslu. s. 295: Kooa<Üzulmez. s. 358: Akbulut. Beğlıhk
Kuralı, s. 171. 176.

•n
Erem. Faruk Danışman. AJ-net Artuk, Mebmet Emin: Ceza Hukuku Genel Hükümler. Tümüyle
Gjzden Geçinimış 14. Baskı. Ankara 1997. s. 359: İçel/Evik. s. 265: Demirbaş, s. 451:
Mahmutoğlû. s. 60: Özbek, s. 636: Koca/Üzülmez. s. 359.
Toroslu. s. 304.
404 Ceza Hukuku Ratik Çalişmaiârı
i$tirokin kelime olarak onlomı ortak olma, bir i$e kotılma olduğuna göre mtvıtıken
iştirakten âdz edilebilmeli için katkıda bulunmak şart olmaktadır. Bu itiborlo C
şıkkındoki ifade yanlıştır.
Mohsus (özgü) suglor. herkes tarafından işlenmesi mümkün olmayan, an

cok belirli bir sıfata veya niteliğe sahip kimseler torafından işlenebilen suçlor-
dır”. Örneğin çocuk düşürme suçunun foili ancak bir kadın olabilir, yani bu
suçu sadece (gebe) bir kadın işleyebilir. Yine rüşvet, zimmet, görevi kötüye
kullonmo gibi bazı suçların faili de ancak bir komu görevlisi olabilir’*. Bununla
birlikte acaba, mahsus suçların bu özelliği nedeniyle bu suçiora da iştirak ola
bilecek midir? Bu konuda açık bir hüküm bulunmasa bile mahsus suçlara iştira
kin mümkün olobilecegi söylenebilecektir. Çünkü mahsus suçların belirli sıfota
sahip kişiler torafından (foil olarok) işlenebilmesi özelliğine karşın bu suçların
do iştiroken işlenmesine engel bir durum yoktur. Zira aksi takdirde özgü suçun
işlenmesine yardım eden yo da bir özgü suçun işlenmesine azmettiren kimsele
rin cezasız kalmaları gerekecektir^. Ayrıco yeni TCK'nın 40/2. maddesindeki
“ Ozgu suçlarda, ancak özel faillik niteliğini tanıyan kifi fail olabilir. Bu suçların
içlenirine ıçtirak eden diğer kişiler ise azmettiren veya yardım eden olarak
sorumlu tutulud" hükmüyle özgü suçlaro iştirak konusunu düzenlemiştir. Dolayı
sıyla sadece bu fıkranın bilinmesiyle de mahsus suçiora iştirakin mümkün olabi
leceği söylenebilecektir. Çünkü fıkranın ikinci cümlesindeki, bu (özgü) suçların
"işlenişine iştirak eden' ifadesi ile "azmettiren veya yardım eden' olarok
sorumlu tutulurlar ifodesi özgü suçiora iştirakin mümkün olduğunu zaten oçıkço
göstermektedir. Bu itiborlo D şıkkındoki mahsus suçlara iştirak mümkün değil
dir ifadesi yanlış olmaktodır.
Özgü suçlara iştirok konusunu düzenleyen 40/2. maddesi öncelikle özgü

suçiorda foillik hususunu çözüme kavuşturmuş ve bu tür suçlarda ancok belirli
sıfotı toşıyon kişilerin fail olabileceği belirtilmiştir. Dolayısıyla oynı sıfata ya
do niteliğe sahip kişiler bir suç işleme karorıyla (iştirok irodesiyle) hareket
ederlerse hepsi müşterek fail olarak özgü suçu işleyebilir''
*. Fokat belirli bir
sıfota yo do niteliğe sohip olmoyon kişiler, iştirok iradesiyle bu sıfat yo do
‘•3 Donmezer/Erman. C. II, s. 423: Özgenç. İştirak, s. 165: Özgenç. s 182: Demirbaş, s. 445:
Hakeri. s. 118: Özbek s. 6&2: Koca/Üzülme'z. s 101: Akbulut. Kabahat. 2. Bask, s 333.
Özgenç. s. 132 Hakeri. s. 118: Özbek, a. 6&2-6&3: Koca/Üzulmez. a. 101. Ancak doktrinde,
özgü suçlarda belirli sıfata sariip olmayan kiaılenn de fail ostieoeğ yönünde görüşler
bulunrnaMadır (8u görüşer için bkz. Özgenç. İştirak, a. 166 vd.).
■"5
Bkz. Toroslu. a. 322-323: Centel/Zafer/Çakmut s. 407: Dülger, a. 131.
İçel/Sokullu-Akırtcı/Özgenç/Sözüer/Mahmutoglu/Ünver. s 396: Özgenç. a. 467-468.
Hakim 8k ve Dger Ktestek SınavlarıCeza Hjlcuku Genel Hükümler Soruları İC5
nitelime âahip kişilerin örneğin bir komu görevlisinin imlediği zimmet suçunun
faili olortiozlar. oncûk azmettireni veyo yordım edeni olabilirler'” Bir boşko
ifodeyle belirli sıfot yo do niteliğe sohip olmoyonlor. mohsus bir suço foillik
seviyesinde bir kotkıdo bulunmuş olsolor bile fail olarok sorumlu tutulomozlor.
şerik olarok sorumlu tutulurlar' *. Bunun dışındo belirli sıfatı toşımoyon kişi, bu
sıfotı toşıyon kişinin işlediği özgü suça faillik seviyesinde olmayan bir katkı
saôdıgında, kotkısı ozmettiren olarok degerlendirilebiliyorso ozmettiren
olorok. bu nitelikte değilse yardım eden olorok sorumlu olur. Yo do suçun nite
likli holinin özgü suçu oiuşturmosı durumunda örneğin, bir kamu görevlisi ile bu
sıfatı taşımayan bir boşko kişi resmi evrokto sahtekorlık suçunu fail seviyesin
de bir katkı ile birlikte işledikleri takdirde, komu görevlisi, resmi evrakta sah
tekarlık suçunun komu görevlisi torofındon işlenmesi durumunu düzenleyen
nitelikli halinden (m. 204/2) foil olorok sorumlu olurken; bu sıfatı toşımoyon
kişi, nitelikli halin faili olamayacak, şeriki olabilecektir, oncok resmi evrakta
sahtekarlık suçunun bosit halini herkes işleyebildiği için bu bosit halinden (m.
204/1) fail olarak sorumlu tutulocoktır. Kamu görevlisi sıfatını taşımayan kişi
oynı onda hem suçun bosit halini hem de nitelikli Kolini ihlol etmesine rağmen
sorumluluğu, foilligin şeriklige önceliği ilkesi gereğince sadece suçun basit
halinin failliğinden olacaktır'^.
ôk failli suçlar, konun hükmü gereğince ya do nitelikleri gereğince oncok

birden fazla kişinin fail olarak katılmasıyla işlêbilen suçiordır'®’. Çok foilli suçior,
birleşme (yakınsama) ve korşıloşmo suçları olmak üzere iki grubo ayrılmaktadır'
*'.
Birfefnte guçtar/ndo. failler aynı yönde horeket ederek aynı amacı gerçekleştirmek
istemektedirler. Örneğin suç işlemek amacıyla örgüt kurmo suçu (m. 220) en oz
•77
Artuk/GokcerVYenidünya. s. 2S0. 645.
Özgenç. s. 483; Yıldız, s 124: Akbulut. Kabahat 2. Baskı, s. 335: Akbulut. Bağlılık Kuralı, s.
134. 135; Yaşar/Gökcan/Artuç. s. 1168. Ancak doktnnde bazı yazarar. özgü suça ait tipk
da'/ranışın mutlaka gerekli nitelikleri taşıyan kimse tarafırvdan gerçekleştinİmesi tonusurtda
mantıki bir zorunluluğun bulunmadığını, bu zorunlu /uğun sacece bzzat işlenebilen suçlar
açısından geçerli olduğunu ifade etmişlerdir (Toroslu. s. 324) Bazı yazarlar de bir kınreenin
suçun işlenişinde konumu ne tse o olduğunu be'ırterek. özgü suçlarda faikn ansak özel failık
niteliği taşyan kişi olabileceği kuralına rağmen, suçun özgü suç ya da dğer bir suç olmasına
bağlı olarak suçun işlenişine iştirak eden kişinin konumunun bertıalde farklı olmaması gerektiğ
*eri sürülmüştür Suça katılan kişiler bakırnından yapıla-n böyle bir farkdılığın. kanun önünde
eşitlik ilkesini ihlal etti'ğ ni be^.-rcmêrdır ; Hafızoguları. s. 350).
İçel/Sokullu-AkırtcıyOzgenç/Sözüer/Mahmutoğlu/Ünver. s.3d6-39~; Özgenç. İştirak, s. 2d0-

2d1; Özgenç. s. 463: Akbulut. Bağlılık Kuralı, s. 186.
•8C
Sancar. Türkan Yalçın; Çok Failli Suöar. Ankara 1998. s. 28: ArtukiGökcetVYenidünya. s.
633; Özgenç. İştirak, s. 19; Hakeri. s 436; Dülger, s. 90.
•81
Çok failli suçların tasnif, konusunda geniş bilgi cin bkz. Sancar. s. 1C^ vd.
ÜÇ ki$i; komu görevinin terki ve yopılmcunosı suçu (m. 260) en oz dört kiji; hü
kümlü ve tutuklulorın oyoklonmosı suçu (m. 296) en oz dört kişinin konun hükmü
gereğince foil olorok kotılmosıylo işlenebilmektedir'^. Kar/ıla/ma suçfan ise
failler yine oynı gayenin gerçekleşmesini istemektedirler fokot bu sefer farklı
yönlerden hareket etmektedirler, örneğin uyuşturucu veyo uyarı madde ticareti
suçundo (m. 188) birisi satan diğeri olon olmak üzere; suç eşyosının sotın alınması
veya kobul edilmesi suçunda (m. 165) birisi satan diğeri olan veya kobul eden
olmak üzere; rüşvet suçunda (m. 252) biri rüşvet veren diğeri rüşveti olan olmok
üzere en oz iki kişinin bu suçların niteliği geregi foil olorok kotılmosıylo oiuşobil-
mektedir'®’. Dolayısıyla bu suçiorın tek fail tarafından işlenmesi imkonsızdır'®'.
Bu suçiorın kanundoki düzenlemeye uygun işlenebilmesi için birden fozlo kişinin
fail olmosı zorunludur'®®, diğer bir ifadeyle faillerin birden fozlo olmosı bu suçlar
açısındon kurucu unsurdur'®. Fakat çok failli suçların bu özelliğine rogmen çok
failli suçlaro do iştirak mümkündür'®^. Ancok dikkat edilmelidir ki çok foilli suç-
iorın işlenişine iştirok eden kişiler suçun oluşumu için katılımı zorunlu olon foiller
haricindeki kişiler olmolıdır'®. Doloyısıylo söz konusu suçiorın işlenişine ozmetti-
ren ve yardım eden olorok iştirok edilmesi mümkündür'®^. Netice olorok çok failli
suçlor her ne kodor zorunlu olarok birden fozlo kişinin foil olorok katılımını ge-
rektirse de bu suçlar bir iştirok şekli değildir'®
*^ ve bu suçlaro do şerik olarok
kotılmok mümkündür. Bu nedenle E şıkkındoki çok foilli suçlaro iştirak mümkün
değildir ifodesi yonlış oimoktodır.
Cevap e
•81 İç«l/Sol(ullu-Akıncı/OzgençZSÖzü«r/MahmutoğluZÜnver. s. 363: Artuk/GökceıV Yenidünya.
s 634: Demirbaş, s. 447: teoenç. s 442: Dülger, s. 90.

•83 İçel/Sokullu-Akıncı/Ozgenç/Sözüer/Mahmutoğlu/Ünver. s. 363-269: Artuk/GÖkeen
*
S.
Yenidünya. s. 634: Demirbaş, s. 447: Özgenç. s 443: Avcı. Mustafa: 'Örgüttü Suç kavramı
*.
KHuKA. Prof. Dr. İtian Akın'a Armağan. Yıl 6. Mart 2003/1. s. 4-5: Avcı. Mustafa: êni Yasal
Düzenlemelere Göre Türk Hukukunda Örgütlü Suç Kavramı
*. Hukuk ve Adalet Eleştirel Hukuk
Dergisi. Yıl 2. Nisan 2006'5. s. 351: Dülger, s.
•84 Avcı. Örgütlü Suç. s. 4: Ava. Yen Örgütlü Suç. s. 350: Hakeri. s 436.
•8s
Erdem, s 204-205: Öztürk/Erdem. s 364: Hakeri. s. 436.
■8<
Toroslu. s. 329: Sancar. s. 27.29: Zafer, s. 414.
•r
Hakeri. s. 436: Toroslu. s. 332
•u Donmezer/Erman. C. II. s 445: İçel/SokutluyU(incı/Ozgenç/SÖzüer/Mahmutoglu/ Ünver. s.
353. 369: Artuk/GökceıVYenidünya. s 636: Özgenç. s. 442. 443: Öztürk/ Erdem, s. 364: Ha
keri. s. 436: Sancar. s. 230: Dülger, s. 90.
•ti
Çok failli suç/ara iştirak kurallarının uygulanmasını kabul etmeyen görüşler için bkz.
Donmezer/Erman. C. II. s 443-444.
•sc Önder. C. Il-lll. s. 457: Dülger, s.
3. Bisiklet satış moğozası olon A, karşısında yeni oçılon bisiklet satış mağazasının
sahibi B'yi yıldırmak için, işçisi Cye B'nin mağazasından on bisiklet çalmasını ak
si holde aylığını ödeyemeyeceğini söyler. Bir gece C, B'nin mağazasına girer, üç
bisikleti dışarı çıkonp arabasına yerleştirir, bördüncü bisikleti de mağozadan
çıkarırken bazı sesler duyar ve dördüncü bisikleti oroya bırakıp arabasıyla
uzûWoşır.
Olayla İlgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
ö) Oloydo müteselsil hırsızlık suçu vordır.
b) Oloydo bir tek hırsızlık suçu -.'ordır
c) 4, suço teşvik eder durumundodır.
d) Oloydo üç tomomlonmı^. bir de teşebbüs derecesinde kolmıj hırsızlık suçu ver

dir.
e) Tehdit edildiği için Cnin cezoi sorumluluğu yoktur.
(KPSS 2004)
Cev.AP: Soru, eski TCK zomonındû sorulmuştur. Yeni TCK ile şıklarda yer
olan konularda önemli değişiklikler yapılmıştır. Ancok sorudaki olayın cevabı ba-
kımındon bir değişiklik yoktur. Sorudaki olay ve şıklar dikkate alındığında soruyu
çözebilmek için cezo hukukuno ilişkin teşebbüs, iştirak, içtima gibi birçok konuyu
bilmek gerektiği anlaşılmaktadır. Şıklordoki ifadelerden, olayda (tamamlanmış)
bir tek hırsızlık suçunun var olduğu ifodesi doğrudur. Bu cümleyle ilgili olarok iki
hususu açıklamak gerekmektedir. Birincisi üç tane bisikleti çalmosıno ragmen
neden bir tek hırsızlık suçu vardır da üç tane hırsızlık suçu yoktur? Şöyle ki;
işlenen bir fiilde doğal anlamda birden çok horeket bulunabilir. Örneğin bir kişiyi
öldürmek için beş kez oteş edilebilir ya do yaralamak için on kez yumruk atılabi
lir. Bu gibi durumlordo doğal anlamda beş ya do on horeket vordır. Ancak doğal
onlorndo birden fozlo hareket, hukuki nedenlerden dolayı bir horeket olarok
degerlendirilebümektedir. Buno da hukuki anlamdo hareket tekliği denmektedir.
Örneğin yogma suçu, cebir veyo tehdit ile molın alınması şeklinde doğal onlorndo
iki hareketle işlenebilir. Fokot hukuki anlamda, yağma suçu bu iki hareketin ya
pılmış olmosıylo gerçekleşmiş sayıldığı için cebir kullanma yo da tehdit etme ile
molın alınması şeklindeki iki horeket bir horeket olarak kabul edilmektedir. Yine
suç tipinin gerçekleştirilmesi oçısındon tek bir hareket yeterli olmasına rogmen.
bunun için birden fazla tekrorloyon horeketlerin yapılması durumunda do bu
hareketler hukuki onlorndo bir hareket sayılmaktadır. Örneğin bir kurşunla öl
dürme, yoraiomo suçu işlenebilmesine korşın öldürme ya do yorolomo suçunu
işlemek için üç kurşun sıkılması durumunda da bu üç kurşun sıkma horeketi huku
ki anlamda bir hareket olarak değerlendirilecektir. Aynı şekilde hırsızın bir eve
ğirerek evdeki eşyolordon bilgisayarı, televizyonu, âoati çolmo^ı durumundo üç

hareket olmosına rağmen hukuki anlamda bir horeket kabul edilecektir. Çünkü
doğal anlamda üç hareket, tek bir iradi koror sonucu oynı türdeki tekrorlayon
hareketlerle zomon ve mekan bokımındon birlik içerisinde ğerçekle$tirilmekte-
dirler. İşte sorudaki olayda da aynı durum söz konusudur. Aslında Ğ. bir bisikleti
çolsa bile bir hırsızlık suçu olunacaktı, oncak bu suçu bir iradi kararla zaman ve
mekan birlikteliği içinde aynı türdeki tekrorlayon hareketlerle ğerçekleştirdigi
için üç bisikleti çalması do^l anlamda üç hareket olsa bile hukuki anlamdo bir
hareket olarak kabul edilmektedir, dolayısıyla Cnin üç bisikleti çolması bir hır
sızlık suçunu oluşturur.
İkincisi ise on bisiklet çolmoyı isterken üç tonesinin çalınmasına rağmen hır

sızlık suçu neden tomomlanmıştır da teşebbüs aşamasında kalmamıştır? Hırsızlık
suçu bakımından eski (m. 491 vd.) ve yeni (m. 141 vd.) TCK'da değişik düzenleme
ler bulunso da hırsızlık suçu, başkasının takınabilir bir malının faydalanmak mak
sadıyla bulunduğu yerden alınmasıyla oluşmaktadır. Bu suçun tomamlanmış olması
için de yeni TCK'nın madde ğerekçesinde belirtildiği gibi mal üzerinde mağdurun
tasarruf imkonının ortadan kaldırılması ğerekir'
*'. Cde bisikletler üzerinde B’nin
tasarruf imkanını ortadan kaldırdığı için suç tamamlanmıştır. Fakat on bisikleti
çolmak isterken sadece üç tonesini çalabilmiş olması suçun tamamlanmış sayılma
sını enğeliemez. Çünkü failin hedeflediği daha fozlo olmasına rağmen, hedefledi
ğinden daho azını elde etmesi durumunda da iiğili suç tamamlanmıştır'^. Bir suçun
tomamlonmış soyılobilmesi oçısından failin hedefini ğerçekleştirip ğerçekleştire-
mediği değil, kanuni tanıma uyğun fiilin ğerçekleşmiş olup olmadığı önemlidir. Oolo-
yısıylo failin hedefledi^nden daho azını elde ettiği durumlarda do tanımına uyğun
fiil ğerçekleşmiş olocoğindan suçun teşebbüs oşomasındo koidiğindon bahsetmek
mümkün olmayacaktır. Bu itibarla C. on bisikleti çolmak için B'nin dükkanına ğir-
miş olmasına rağmen üç bisikleti çolmış olmoklo TCK'doki hırsızlık suçunun tanı-
mıno uyğun fiili ğerçekleştirmiş olduğundan tomamlonmış bir hırsızlık suçunu işle
miş olmaktadır. Oysa foil çalmak istediği dört kasa elmadon henüz ikinci kososını
alırken duydu^ sesler üzerine bütün elma kasalarını orada bırakıp kaçması ve
sonradan yakolanmosı durumundo suç, teşebbüs aşamasında kalmış demektir'’’.
•|ı
'Almak fiilinden maksat, suçun konusunu oluşturan mal ûzernde mağdurun zılyetlığirte son
venimesi. mağdurun suç konusu eşya üzerinde zilyetlikten doğan tasaruf haklarını
kullsnmsının olanaksız haê gelmesidir. 8u tasarruf olanağı ortadan kaldınlınca suç da
*.
tamamlanır (TCK m. 141 gerekçesi, bkz. ŞahirVÖzgertç/Sdzüer. s. 278).
■s: Skz. Önder. C. Il-lll. s. 413: Hakeri. s. 413; Sdzüer. s. 220: ÖzbekfKanburZBacaksızi
Doğan/Tepe. s. 444. 44d: Kocaı'Üzulmez. s. 344.
•Si Örnek için bkz. Hakeri. s. 413.
Hakim 8k ve Dger Ktestek SınavlarıCeza Hjlcuku Genel Hükümler Soruları
Ancak fail çalmak istediği dört kasa elmadan ikisini orabosma yükledikten sonra
di^r iki kasayı da yüklemek isterken duydu^ sesler nedeniyle olmak üzere oldu
ğu iki kasoyı orda bırakıp orabasındoki iki kaso elmayla koçması halinde, çalmak
istediği dört koşa elma olmasına rağmen, iki kasa elma çalmakla do tanıma uygun
hırsızlık suçunu gerçekleştirmiş olacağı için suç teşebbüs oşamasında kalmamış,
tamomlonmış demektir. Yapılan bu açıklomalar dikkote alındığında kanaatimizce
olayda tamomlonmış bir hırsızlık suçunun işlendiği kabul edileceği için artık &
şıkkındoki üç tamomlonmış bir de teşebbüs aşomosındo kalmış hırsızlık suçu
vardır ifadesinin yanlış olduğu ortaya çıkmaktodır.
Hırsızlık suçu açısından fiil tekliği kabul edilince A şıkkındoki olayda müte
selsil (zincirleme) hırsızlık suçu vordır ifadesi yanlış olacaktır. Zira her ne kadar
zincirleme suçla ilgili eski ve yeni TCK'doki düzenlemeler de önemli farklılıklar
olsa da zincirleme suçun temel özelliği olan ortada birden fozlo fiil ve birden
fozlo suç bulunması şartında bir değişiklik yoktur ve olayda da bu temel şart
gerçekleşmediği için zincirleme hırsızlık suçundan bahsedilemez. Zincirleme
hırsızlık suçundon bohsedebiimemiz için B'den on bisiklet çalmo noktasında alınan
karar çerçevesinde farklı zomanlordo örneğin on gün boyunca her gün bir bisik
let çalınmış olması gerekirdi. Böylece bir suç İşleme koran çerçevesinde aynı
kişiye karşı aynı suç değişik zamonlordo birden fazla (on defa) işlenmiş olma
şartları gerçekleşmiş olurdu.
Oloydo C şıkkında belirtildiği gibi suço teşvik durumu yoktur. Zira suça teş
vikten bahsedilebilmesi için, suç işleme niyeti, düşüncesi bulunan ve fokot işleyip
işlememekte kararsız olon, henüz karar vermemiş kişinin suça yöneltilmesi ge
reklidir. Oyso Cde hırsızlık suçunu işleme düşüncesi, niyeti bulunmamaktadır,
dolayısıyla C şıkkı yanlıştır.
Hırsızlık suçunu işleyen Cnin tehdit edildiği için cezoi sorumluluğunun olma
dığını ifade eden E şıkkı da yanlıştır. Çünkü tehdit altında suç işleyenlerin cezoi
sorumluluğunun olmayacağının eski TCK'nın aksine açıkça düzenlendiği 28. mad
desinde "muhakkak ve ağır bir korkutma veya tehdit sonucu suç işleyen kim
seye ceza verilmez. Bu gibi hollerde cebir ve şiddet, korkutmo ve tehdidi kulla
nan kişi suçun faili sayılır" şeklinde İfode edilmiştir. Buradaki "korkutmo" yı do
tehdit olorak kabul etmek lozımdır. Çünkü korkutma tehdidin bir sonucudur,
boloyısıylo tehdit nedeniyle suç işlediğinden bahisle bir kimsenin cezai sorumlu
luğunun bulunmamosı için maddede, tehdidin "muhokkok ve ağır" olması aranmak
tadır. Bu nedenle tehdit altında suç işleyen kişinin cezai sorumluluğunun ortodan
kolkmosı için tehdidin belli bir ağırlık derecesine ulaşmış olması gerekir. Yani
tehdidin yönelik olduğu şey kişiyi bir suçu işlemeye mecbur edecek boyutto ol
malıdır. Örneğin banko veznedarına kasodaki paraları vermediği takdirde öldürü

leceğinin söylenmesinde hayatına yönelik tehdidi önlemek için molvarlıgıno yöne
lik bir suç imlemesinde tehdidin belli bir ağırlık derecesinde olduğu ortadır. An
cok sorudaki olayda A'nın Cye B'nin mogozasındon hırsızlık yapmadığı tokdirde
aylığını ö'demeyeceği yönündeki beyanı, tehdidi kanaatimizce belli bir ogırlıkto.
boyutta değildir. Voni aylığın ödenmesinin soglcmmosı için hırsızlık suçunun im
lenmesi kimiyi suçu imlemeye mecbur edecek boyutta kobul edilemez, dolayısıyla
Cnin kusurluluğunu ve cezai sorumluluğunu ortadan kaldıracak bir durum bulun
mamaktadır. Bu nedenle E m'kkı yanlımtır.
Cevap B
4. Aşoğıdokilerden hangisi ceza davasını ortadan koldırmoz?

ö) bavo konusu suçun özel of fo uğromosı
b) bovo konusu suçun genel of fo uğromosı
c) Sanığın ölümü
d) Şikâyete bağlı suçlo ilgili dovodo şikoyetin geri olınmosı
e) boyo zomonoşımı süresinin dolması
(KPSS 2004)
C6VAP: Soru her ne kadar eski TCK'nın yürürlükte olduğu zomanda sorulmum
ise de sorudoki kurumlorın hukuki niteliklerinde yeni TCK ile bir değişiklik yopıl-
madiğindan cevap açısından fark bulunmamaktadır. Gerek eski TCK'da gerekse
yeni TCK'do dava ve ceza ilimkisinin dümüren sebepler olarak mu kurumioro yer
verilmimtir (Eski TCK m. 96-120; "/eni TCK m. 64-75); o- Sanığın ve hükümlünün
ölümü, b- Af (Genel-Özel), c- Zamanomımı (Oova-Ceza), d- Önödeme ve, e,- Şika
yetten vazgeçme. Aslında dovo ilimkisini dümüren sebeplerin oynı zomondo ceza
ilişkisini dümürecegi de açık bir sonuçtur. Çünkü dovo ilimkisini dümüren sebeple
rin gerçeklemmesi halinde dava ortodon kalkacağı için ve bu nedenle cezoyo hük-
medilmesi de mümkün olamayacağı için cezo ilimkisi de dü'mecektir. Bununlo birlik
te cezo ilişkisini düşüren sebepler, dovo sono erdikten sonra söz konusu oldukla
rı için devanın varlığını etkilemezler, sadece cezo ilişkisini düşürürler'^. Bulun
dukları sofha ve ilk etkileri gözönünde bulundurulduğunda bu sebeplerden sanı
ğın ölümü, dovo zamanaşımı, önödeme ve şikayetten vazgeçme dovo ilişkisini dü-
Skz. DÖnmezer. Sjlhi.Erman. Sabır: Nazsıi ve TatbıJo. Ceza Hukuku. Genel Kısım. C. Ill,
Yen:den Gözdem Geçirtmiş 11. Sası. İstanbul 1984. s. 188: Hakeri. s. 801
$üren bir sebepken, hükümlünün ölümü, özel af ve ceza zamanaşımı ise ceza iliş
kisini düşüren bir sebeptir. Genel af ise hem dava hem de ceza ilişkisini düşüren
bir sebeptir. Zira, her iki ceza kanununda da ênel affın kamu davasını düşüre
ceği ve hükmolunun cezaları bütün neticeleri ile ortadan kaldıracağı öngörülmüş
tür (ETC Km. 97; YTCK m. 65).
Sanığın ölümü davayı düşüren bir sebeptir. Zaten bu sebepteki “sanık" keli
mesi hüküm giymemiş, yargılaması, davası devom eden kişiyi ifade etmektedir.
Nitekim CMK'nın 2/lb. maddesinde sanık."kovufturmamn ba/fama^mdan itibaren
hükmün kesinleşmesine kadar, suç şüphesi altında bulunan kişiyi. Jfade edei
*'
şeklinde tanımlanmak suretiyle bu durum oçıkça vurgulanmıştır, dolayısıyla sanı
ğın ölümü halinde yargılonacak kimse kalmayacağından ceza davası da ortadan
kolkacakîır'^.
bava zamanaşımı da dovayı düşüren bir sebeptir. Zira dova zomanaşımı. su
çun işlendiği gün işlemeye boşlayan ve davanın konunda öngörülen süreler içinde
oçılomaması. oçılmosına rogmen bitirilememesi holinde ortık dovoyo devam olu-
nomoyacogını öngören bir kurumdur'®®. Aslında kurumun adı da bize yordımcı
olmokto ve cezayla, infozlo değil, davo ile ilgili bir kurum olduğuna işoret etmek
tedir.
Önödeme de devayı ortadan kaldıran bir sebeptir. Önödeme yolnızco adli

para cezasını veya üst sınırı 3 ayı aşmayan hapis cezasını gerektiren suçlarda
kanunda belirlenen miktarın öngörülen usule göre fail tarafından ödenmesi halin
de komu dovasının açılmaması ya do açılmış komu dovasının düşürülmesi sonucunu
doguron bir sebeptir'
*^. Nitekim TCK'nın 75. moddesi de önödemenin bu etkisini
oçıkço düzenlemiştir.
•K İç«l. Kayıhan Sokullu-Akıncı. Füsur.Özgenç. izzet Sözüer. Adem Mahmutoglu. Fatih

S. Ünyar. Yerer Yaptırım Teonsı. Gözdem Geçin mis ve Yenilenmiş 2. Sası. İstanbul 2002. s.
23&: ÖzbeK/Kanbur/Bacaksız/Doğan/Tepe. s 645: Zafer, s. 536: Güney. NyazvYılmaz. Ze-
keriya: Ceza Hukukumuzda Dava ve Cezanın Düşürülmesi. Ankara 2008. s. 6. Ancak doktrinde
bazı yazarla
*, ölen kimsenin beraat edeceğine muhakkak gözüyle bakıldığı durumlarda, sanığın
ölmesine rağmen davaya devam edilip be'satine karar verilmesi ve öylece ölünün hatırasının
ve aile şeref nin haksız bir şüphe havasından kurtulmasının sağlanması ileri sürmüştik (Bu
görüş için bkz. DdnmezerZErman. C. III. s. 202-203).
-H
Bkz. Gökçen. Ahmet *Türk Ceza Hukukunda Zamanaşım'. KHuKA. Yıl 7. Mah 20O4-'1. s. 1&-
20. 26: Artukı'GÖkcert'Yenidünya. s 986: ÖzturkfErdem. s. 519: Özbek/Kanbur/
BacaksızzDoğanTepe. s. 852: Koca/Üzülmez. s 566: Taner. Fahri Gökçen: Ceza Hukukunda
Zamanaşımı. Ankara 2008. s 22. 51: Taşdemir. Kubılay: Ceza Hukukurtda Zamanaşımı. Anka-
rs2011.s. 37.
•ST
Şkz. Demirbaş, s. 661: Toroslu. s. 473-474: Centel/Zafer.'Çakmut s 724: Hakeri. s. 617:
Özbek/Kanbur/Bacaksız/Doğan/Tepe. s. 686: Koca/Üzülmez. s. 595-596
Şikayetten vazgeçme (şikayetin geri alınması), dovoyı düşüren bir sebeptir.

Zira şikoyetle ilgili TCK’nın 73/4. maddesi "şikayete bagh suplarda kanunda aksi
yazılı olmadıkça suçtan zarar paren kişinin vazgeçmesi devayı düşürül ifodesiy
le şikayetten vozgeçmenin etkisinin oçıkço dovoyı düşüren bir sebep olduğunu
göstermiştir, kaldı ki aynı hükümde devamla 've hükmün kesinleşmesinden son
raki vazgeçme cezanın infazına engel olmad" şeklindeki ifodesiyle de şikayetten
vozgeçmenin etkili olobilmesi için vozgeçmenin kural olorok hükmün kesinleşme
sinden önce gerçekleştirilmiş olmasını oromıştır. Yani ortada bir cezo davasının
bulunmalını arayarak, davonın kesin hükümle sonuçlonmosındon sonroki infoz
oşamosındo kural olarok vazgeçmeye bir etki tanımamış, dolayısıyla cezayı düşü
ren sebep olarak kabul etmemiştir. Bu itiborlo istisnoen bazı suçlor (Çek Kanunu
m. 6) açısından hüküm kesinleştikten sonra cezonın infazı aşomosındo do hükmün
bütün sonuçiorı ile ortodon koldırılocağı düzenlenmiş bulunsa do etkisini kurol
olorok dovo aşomosındo gösteren şikayetten vazgeçme cezo davasını düşüren bir
*^
sebeptir
Hükümlünün ölümü ise cezoyı düşüren bir sebeptir. Çünkü hükümlü, hokkındo
oçılon cezo dovosı kesinleşmiş mohkumiyetle sonuçlanmış kişidir'^. Doloyısıylo
hükümlünün ölümü, odındon da çıkorılabilecegi gibi dovo oşomosı mahkumiyetle
biten, yani hüküm giyen kişi oçısından söz konusu olon ve bu nedenle oncok cezo
oşamosındo uygulomo imkanı olon cezayı düşüren bir sebeptir. Nitekim TCK’nın
64/2. maddesinde hukuklunun olumu, hapis ve henüz infaz edilmemiş adli para
cezalarını ortadan kaldırır^ ifodesiyle hükümlünün ölümünün etkisinin cezonın
infozı aşamasında olduğu düzenlenmiştir.
Cezo zamanaşımı do cezayı düşüren bir sebeptir. Zira cezo zomonoşımı. do
vo kesinleşmiş mahkumiyetle, cezoylo bittikten sonro söz konusu olon ve cezonın
konundo öngörülen süreler içinde infoz edilememesi durumundo bunun infazına
engel olan bir kurumdur’* Nitekim TCK'nın 68. maddesi, infaz edilemeyen ceza-
iorın maddede öngörülen sürelerin geçmesiyle ortık infoz olunomoyocogını hüküm
oltıno almakla cezo zomonoşımının dovo oşomosı ile değil infoz aşomasıylo ilgili
bir kurum olduğunu açıkça ifode etmiştir. Aslında yine ceza zamonoşımının dava
yı düşüren bir sebep olmodıgı, cezoyı düşüren bir sebep olduğu adındon do kolay
lıkla çıkorılabilecektir.
•a Bkz. Özgenç. s. 780; Demirbaş, s. 678 vd.
Zafer, s. 536: Koca/Üzüimez. s. 557

2X Önder. C. Il-lll. s 7^: Öztürk/Erdem. s. 527-523: Gökçen, s 20. 44; Artuk/GÖkcerV
Yenidünya. s. 1014; Ozbek/KanburZBacakstz/Doğan/Tepe. s. 873: Hakeri. s. 613: Güney/
Yılmaz, s. Taner, a. 22-23. 135: Taşdemir. s. 403
Özet of da cezo ilişkisini düşüren bir sebeptir. Her ne kadar eski TCK'don fark
lı olorok yeni TCK'do sadece hopis cezaları oçısındon kabul edilse de özel af, cezanın
infazı oşomosında söz konusu olan ve cezayı azattan veya ortadan koldıron ya da
türünü değiştiren bir aftır
*"'. boloyısıylo özel affın sodece cezayı ilgilendirmesi
nedeniyle özel af kopsamındo kalan ve fokat henüz sonuçlanmamış bulunan suçlar
oçısındon özel affın uygulanobilmesi için davanın açılması, dovoyo devam edilmesi ve
sanığın cezalandırılıp cezalandırıimayocogının açıklığa kavuşturulması gerekir^. Bu
itibarla özel of ceza dovasını ortadan kotdırmadıgından doğru cevop A'dır.
Cevâp A
5. 5237 soyılı Türk Cezo Konununo (TCl^ gere, meşru sovunmo ile ilgili oşog<«
doki ifodelerden hangisi yonlıgtır?
ö) Ki$iye oit her türlü hokko saldırı karcısında meşru savnjnma mümkündür.
b) Saldırının haksız sayışabilmesi için saldıranın isnat edilebilir veya cezolondınlo-

bilir olması gerekir.
c) Saldırının haksız olması için suç teşkil etmesi gerekli değildir, hukuka aykırı
olması yeterlidir.
d) Sınır, mazur görülebilecek bir heyecan, korku veya telaştan ötürü aşılmışsa
faile ceza verilmez.
e) Saldırı ile so'Ajnmo arasında bir oran bulunması, meşru sax'unmoyi hükme boglo-
yon normda belirtilmiştir.
(KPSS 2005)
CEV^P: 765 sayılı önceki TCK'do meşru savunma nefse vz ırza yönelik saldı
rılar bakımından kabul edilmişti. Oysa yeni TCK'da meşru savunma sadece nefis ve
ırza yönelik saldırılora korşı değil, malvarlığı da dahil kişilere ait her türlü hakka
yönelik saldırılara karşı da benimsenmiştir. Nitekim meşru savunmanın düzenlen
diği TCK'nın 25/1. maddesinde bu husus *&erek kendisine ve gerek başkasına ait
bir hokka ydneimiş...“ denilmek suretiyle hok bakımından herhangi bir sınırlama
getirilmediği, bütün haklerin meşru savunma kopsamına alındığı görülmektedir.
Bu nedenle A şıkkındoki ifade doğru bir ifadedir.
Haksız bir saldırıdan bohsedebilmek için saldırının insandan kaynaklanması

şarttır. Ancok. oksi yönde görüşler bulunmoklo birlikte genellikle kabul edildiği
İçel/Sokullu-Akıncı/Özgenç/SÖzüer/Mahmutoğlu/Ünver. Yaptınm Taoıisi. s. 316.

CentelıZafer.'Çakmut. s. 741; İçel/SokullU'Akınct/Özgenç/SÖzüar/ Mahmutoglu<'Ünver.
Yaptnm Teohsi. s 316-317; Hafızoğullan. s. 515: DönmezerZErman. C. III. s. 236: Toroslu. s.
461: GüneyZYılmaz. s. 33.
d1d Ceza Hukuku R-alik Çalşmaian
üzere insonın isnat (kusur) yeteneğine sahip olup olmaması veya cezalandırılabilir
olup olmomosı önemli değildir. Bu nedenle çocuk yo do okıl hastalarının saldırıla
rına kar$ı^, keza diplomasi veya milletvekili dokunulmazlığı bulunanlara kar$ı da
me$ru savunma mümkündür^^. dolayısıyla B yıkkındaki ifade genel kabul gören
görüye göre doğru bîr ifade olmomoktadır. Voni saldırının haksız sayılabîlmesi
için soldıran insonın İsnat edilebilir veya cezalandırılabilir olması yort değildir.
Bu itiborlo B yıkkındaki ifadeyonlıy olduğu için doğru cevap Bdir.
Meyru sovunmonın düzenlendiği TCK'nın 25. maddesinde saldırının haksız

olmosındon bahsedilmiy boyko bir açıklamado bulunulmomıytır. doktrinde ise
"haksız" kelimesinin "hukuka aykırı" anlamında, yani hukukun izin vermediği bir
saldırı anlcvnındo kullanıldığı ifade edilmektedir
*", dolayısıyla saldırının haksız
sayılabilmesi için hukuka aykırı olması yeterlidir, suç teykil etmesi oranmoz^. Bu
nedenle C yıkkındoki ifade doğrudur.
Yeni TCK'nın 27/2. maddesi sadece meyru savunma bakımından sınırın mazur
görülebilecek bir heyecan, korku veyo teloy nedeniyle oyılması halinde foile ceza
verilmeyeceğini öngörmüy olduğu için d yıkkındaki ifode doğrudur.
TCK'nın 25. moddesinde, "saldırı He orantılı' demek suretiyle meyru sovun-

modaki oran konusu açıkça düzenlenmiytir. Bu nedenle E yıkkı doğru bir İfodedir.
Cevap B
6. 5237 sayılı Türk Ceza Kanununa (TûO göre, bir suç nedeniyle kişinin yabancı
ülteye gen venlmesi il« ilgili olorok oçogidoki ifodolorden hongtsi dogr\jdur7
ö) Türk kanunlonno göre suç teykil etmeyen bir fiil iadeye konu olabilir.
b) Askeri suç niteliğindeki bir fiil, iodeye konu olabilir.
c) Siyasi suç niteliğindeki bir fiil iadeye konu olamaz.
d) Votondoşın iade edilmeyeceğine ilişkin kural. Anayasaya göre, suçun iylendi^

sırodo vatandoy olanlar bokımındon ğeçerlidir.
e) Affa ugramıy bir fiil iadeye konu olabilir.
(KPSS 2005)
223 Önder. C. ll-lll. s. 188: Öztürk/Erdem. s. 215: demirbaş, s 269: Koca/Üzülmez. s 221.
254 İçel/Evik. s. 114: ArtukfGökceıVYenidunya. s. 414-415: Demirbaş, s 26d: Hakeri. s 260-
^1: Koca/Üzülrrtez. s. 222
233 CenteLiZafer/Çakmut. s. 304: Koca/Üzülmez. s. 222: Zafer, s. ^4.
2S ErenVDanışman/Artuk. s 571: İçel/Sokullu-Ak)ncı/Ozgertç/Sözuer/Mahmı4oğlu/Ünver. s.
135: Centel/Zafer/Çakmut. s. 305: Demirbaş, s 268: Hakeri. s. 260: Koca/Üzülmez. s. 222:
Zafer, s. 294
CEVAP: Seri verme TCK'nın 18. moddesinde düzenlenmiştir. Maddede ge

ri verme talebine konu fiil ile ilgili olarak şu belirlemeler yopılmıştır: Fiil, a)
Türk konunlarına göre değilse, b) düşünce suçu, siyasi veya askeri suç
niteliğinde ise c) Türkiye devletinin güvenliğine karşı. Türkiye devletinin
veya bir Türk vatandaşının ya da Türk kanunlarına göre kurulmuş bir tüzel
kişinin zararına işlenmişse, d) Türkiye'nin yargıloma yetkisine giren bir suç
ise, e) zcımanaşımına veya affa ugramışso geri verme tolebi kabul edilemez.
Buna göre A, B ve E şıklarının yanlış olduğu. C şıkkının ise doğru olduğu oçıkço
görülmektedir, doloyısıylo doğru cevop C şıkkıdır. d şıkkındoki ifade ise iki
açıdan yonlıştır. İlk olorak her ne kadar Anayasanın 38. maddesinde "Ulusla
rarası Ceza Oivanma taraf olmanın gerektirdiği yükümlülükler hartç olmak
üzere vatandaş, suç sebebiyle yabana bir ülkeye verilemei' kurolı getiril
mişse de görüldüğü gibi geri verme açısından vatandoşlık anının tespitine
ilişkin bir belirleme söz konusu değildir. Yine Anoyosonın Türk vatandaşlığı
başlıklı 66. maddesine bakıldığında do geri verilmesi talep edilen kişinin va
tandaşlığının bulunmo onıno ilişkin bir düzenleme görülmemektedir, dolayısıy
la Anoyosodo vatandaşlık anının tespitine ilişkin bir kural bulunmodıgı için d
şıkkındoki "Anoyasoya göre, suçun işlendiği sırada vatondoş olanlar bakımın
dan geçerlidir
* İfadesi ile yanlıştır. Vatandaşlık anının tespitine ilişkin olarak
Anoyosodo bir kural olmamakla birlikte TCK'nın tanımlar başlıklı 6. maddesin
de * Vatandaş deyiminden: fiili işlediği sırada Turk vatandaşı otan kişf onlaşı-
lır şeklinde ifade yer olmaktadır. TCK'nın bu düzenlemesine göre d şıkkındoki
“suçun işlendiği sırada vatandaş olanlar" kısmı doğrudur. Fakat d şıkkındoki
ikinci yanlışlık bu doğru olan kısımdan kaynoklonmoktadır. Çünkü TCK açısın
dan dogpu olan bu kısma TCK'ya göre Anayasanın 90. maddesi gereğince önce
likle uygulanması gereken norm olan uluslararası sözleşme (Suçluların ladesi
ne dair Avrupa Sözleşmesi) istisna getirmektedir. Sözleşmenin 6/lc madde
sinde geri verilmesi istenen kişinin vatondoş olup olmadığı, yani vatandoşlık
om, suç işlendiği an değil, kural olarak geri verme karar anı olorok belirlen
miştir. Hatta geri verme koror anı ile teslim anı orosındo dahi vatandaşlığın
kazonılmosı iode açısından geçerli kabul edilmiştir^, dolayısıyla d şıkkındoki
ifade yanlış olmaktadır.
Cevop C
CenteiyZafer/Çakmut. s. 17d: Kocaı'Üzülmez. s. 653.

7. Hoksız tahrikle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

a) Haksız tahrik holinde fiil suç olmo niteliğini korur.
b) Hoksız tahrik. Cezo Kanunu ndo basit yeo^ır haksız tahrik olmak üzere ikiye
ayrılmıştır.
c) Tahriki oluşturan fiilin, tepkide bulunon kişiye kıvşı işlenmiş olması 9erekir.
d) Tahrik fiilinin haksız olması için suç teşkil etmesi gerekir.
e) Tepki, haksız tahrikten hemen sonra gerçekleştirilmelidir.
(KPSS 2008)
C6V.AP: Haksız tahrik, kişinin haksız bir fiilin kendisinde meydana getirdiği
şiddetli elemin etkisinde kalarak suç işlemesidir, dolayısıyla haksız tahrikte
gerçekleştirilen haksız bir fiilin kişide sebep olduğu şiddetli elem sonucunda suç
işlenmesi söz konusu olduğu için haksız tahrik, kusur yeteneğini etkilemekte,
tamomen ortadan kaldırmaso da onun azalmasına neden olmaktadır. Bu itiborlo
haksız tahrik, fiilin suç olmo niteliğini etkileyen bir neden değil, foilin kusur
yeteneğini etkileyen, azaltan bir nedendir. Bu bokımdan hoksız tahrik altında
işlenen fiil suç olmo niteliğini koruduğu için A şıkkındoki ifade doğru olmaktadır.
Haksız tahrik, eski TCK'da basit ve ogır haksız tahrik olarak iki ayrılmıştı.
Oysa yeni TCK bu ikili ayrımı terk etmiştir, doloyısıylo B şıkkı yanlıştır.
Haksız tohrikin uygulanabilmesi için tohriki oluşturun haksız fiilin tepkide

bulunan kişiye karşı işlenmiş olması gerekmez, tepkide bulunanın hiç tanımadığı
birisine karşı do işlenmiş olması yeterlidir. Zira önemli olan hoksız bir fiilin kişi
*
de şiddetli elem oluşturmosı ve bunun etkisinde suç işlenmesidir. Bu nedenle C
şıkkındoki ifade yanlış bir ifadedir.
Haksız tohrikin uyguionobilmesi için oronan bir diğer şort do tahrik teşkil
eden flitin haksız olmasıdır. Buradaki haksızlıktan anlaşılmosı gereken ise hukuka
aykırılıktır. Yani tahrik oluşturan fiilin hukuko aykırı olması yeterlidir, suç teşkil
etmesi veyo borçlar hukuku onlamında bir haksız fiil olmosı şart değildir, dolayı
sıyla d şıkkındoki ifade yanlıştır.
Haksız tahrikin uygulanmasındaki sebep haksız fiilin meydana getirdiği şid

detli elemin etkisiyle suç işlenmesi olduğu için tepki teşkil eden fiilin, tahrik
oluşturcuı fiilden hemen sonra işlenmesi şort değildir, aradon belli bir zomon
geçtikten sonra işlenmesi halinde de haksız tahrik uygulonobilir, yeter ki tepki
teşkil eden fiil şiddetli elemin etkisiyle işlenmiş olsun. Bu itiborlo E şıkkındoki
ifade yanlış olmaktadır.
Cevap A
8. A. B'ye 20 metreden başındaki elmoyı vurobilece^ni söyler ve bunun üzerine

iddioloşırlor. B. boşıno bir elmo koyar. A, ateş eder, mermi B’nin başına isabet
eder ve B c^ır şelöldeyoralonır.
Buno göre. A'nın sorumlulu^ylo ilgili oşogıdoki ifodelerden hangisi doğru
*
dur?
ö) Kasıtlı insor yo-’olcn^cocn sorumludur.
b) Basit toksirli inson yorolomodon sorumludur.
c) Olosı kost ile inson yorolomodon sorumludur.
d) Ongörülü toksirle inson yorolomodon sorumludur.
e) B'nin rızası olduğu için sorumlu değildir.
(KPSS-AB-PS / 2008)
C6V.AP: Olaya bakıldığında A nın hareketi B'nin başındaki elmayı vurmaya

yöneliktir, üoloyısıyla A’nın insan yaralama gibi bir kastı yoktur. Bu nedenle Ayı
kasıtlı (doğrudan) insonyorolamodan sorumlu tutamayız.
Bununlo birlikte olosı kast ile inson yaralama düşünülebilir. Çünkü olosı kast
tan bir sorumluluğun dogobilmesi için suçun kanuni tonımdoki unsurlardan birinin
örneğin neticenin meydono gelebileceğinin öngörülmesine rogmen bunlorın mey
dana gelmesine katlanılması gerekmektedir. Olayda da A’nın horeketi. elmayı
vurmaya yöneliktir, insan yorolomoya yönelik olmasa da bu hareketten B’nin yoro-
lonobilecegi yo do ölebileceği A torofındon öngörülebilir bir durumdur. Buno
korşın oloydo A’nın yaralama ya do ölüm sonuçlarının gerçekleşmesi halinde bun
ları isteyip istemediğine veyo kotlanıp kotlonmayacogıno yönelik bir ifode bulun-
momaktodır. Bu yönde bir ifadenin bulunması olosı kastton sorumluluğun belir
lenmesinde doha yorarlı olurdu. Fokot A’nın bu sonuçları istemediği yo da olursa
olsun demeyeceği elmayı vurmak konusundoki iddioioşmodan çıkorılabilir. dolayı
sıyla yorolomonın meydana gelmesine kotlanmayon A’nın olosı kastla insan yoro-
iomodan sorumlu tutulmosı söz konusu olamaz.
Oloyda A'nın kasti bir sorumluluğu doğmadığına göre acaba taksirli bir so
rumluluğu var mıdır diye baktıgımızdo. ceza konunumuza göre toksirli sorumluluk
iki şekilde olmoktodır. Bunlar bilinçsiz (bosit-odi-normal-öngörüsüz, şuursuz)
taksir ve bilinçli (öngörülü. şuurlu) toksirdir. Bilinçsiz taksir, dikkat ve özen
yükümlülüğüne aykırılık nedeniyle öngörülebilen bir neticenin somut oloyda foil
torafındon öngörülmemesine rogmen meydana gelmesidir. Bilinçli taksir ise so
mut oloyda öngörülebilir bir neticenin fail torofındon do öngörülmesine rogmen
istenmeyerek meydana gelmesidir. Oloyda A’nın. B’nin başındaki elmayı vurmaya
yönelik hareketinden B’nin de yorolonobilecegi veya ölebileceği üçüncü kişiler ve
A tarafındon öngörülebiîecek bir durumdur. Bu itiborlo A'nın öngörüsünün bu

lunması nedeniyle bilinçsiz taksir oloydo gerçekletmediği için B tıkkı yanhttır.
Fakat A'nın öngörüsünün bulunmosıno karcın becerisine güvenerek elmayı vurmak
istemesi ve fakat öngördüğü neticenin istememesine ragmen gerçekleşmesi ne
deniyle bilinçli toksirden sorumluluk doğacaktır. Bu nedenle b şıkkı doğrudur.
Oloyda B'nin rızasının bulunması fiili hukuka uygun hole getirmez ve Ayı so
rumluluktan kurtarmaz. Zira yaşam ve vücut bütünlüğü, kişinin üzerinde mutlok
surette tosarrufta bulunabileceği haklar olarak kobul edilmediği için gerek ya
şama hakkına gerekse vücut bütünlüğüne yönelik gerçekleştirilecek hareketlere
ilişkin rızo geçerli bir rıza olarok kobul edilmemektedir^. Bu bokımdon E şıkkı
yanlıştır.
Cevap &
9. Türk Cezo Konunu'no göre, oşoğıdokilerden hongisî eezoi sorumluluğu keldi

*
ren nedenlerden biri değildir?
o) Kanun hükmünün yerine getirilmesi
b) Yetkili amirin emri
c) Hoksız tahrik
d) Zorunluluk hâli
e) İlgilinin rızası
(KPSS 2010)
CEVAP: 5237 sayılı TCK, 24 vd. maddelerinde ceza sorumluluğunu kaldıran

veya azaltan nedenleri düzenlemiştir. Ancak söz konusu düzenlemelere bakıldı-
gındo nitelik itibariyle iki farklı kurumun düzenlendiği görülmektedir. Bunlar
hukuka uygunluk sebepleri ve kusurluluğu etkileyen sebeplerdir. Hukuko uygunluk
sebeplerinin hepsi cezo sorumluluğunu tomomen ortadan kaldırır. Kusurluluğu
etkileyen sebeplerden cebir veyo tehdit ile zorunluluk hali gibi bazı sebepler
ceza sorumluluğunu tomomen ortadan kaldırırken, hoksız tohrik gibi bazı sebep
ler ise kısmen kaldırır. Bu itiborlo şıkloro baktığımızda kanun hükmünün yerine
getirilmesi ve ilgilinin rızası hukuka uygunluk nedenleri olmaları doloyısıylo ceza
sorumluluğunu tomomen kaldırırlar. Yetkili amirin emrinin hukuki niteliği ise veri-
Skz. Donmezer/Erman. C. 11. s. 7S vd.: Örtder. C. Il-lll. s. 214: İçeL'Sokullu-Akırtcı/

Özgenc>'Sözüer/Mahmutoğlu/Ünver. s 183: Centel.'Zafer/Çakmut. s. 323: Hakeri. s. 283 vd.
ien emrin hukuka uygun ya do hukuka aykırı olmosına göre değilir. Eğer amirin
emri hukuka uygunso bir hukuka uygunluk sebebidir, ancak amirin emri suç teşkil
etmemekle birlikte hukuka aykırı ve fakat bağlayıcı ise kusurluluğu etkileyen bir
sebeptir’’®. Her iki durumda da yani, amirin hukuka uygun ya da suç oluşturma
yan, fakat hukuka aykırı emrini yerine getiren sorumlu olmaz, cezaî sorumluluğu
tamamen ortodan kalkar.
Modde gerekçelerinde de açıkça belirtildiği üzere zorunluluk hali ile haksız

tahrik kusurluluğu etkileyen sebeplerdir^'®. Bunlardon zorunluluk hali cezai so
rumluluğu tomomen ortodon kaldırır. Nitekim zorunluluk halinin düzenlendiği
TCK'nın 25/2. maddesinde imlenen fiillerden dolayı faile eese verilmei' denil
mektedir. Haksız tahrik ise sadece azaltır, tamamen ortadan koldırmoz. Zira
haksız tahrikin düzenlendiği TCK'nın 29. maddesinde haksız tohrik altında suç
işleyen kimseye cezanın moddede öngörülen şekilde indirilerek verileceği ifade
edilmiş, ceza sorumluluğunun kalkacağı belirtilmemiştir. Bu nedenle doğru cevap
Cdir.
Cevap C
10. Kişinin işlediği fiille birden fazla farklı suçun oluşmasına sebebiyet vermesi
hali oçağıdakilcrdcn hangisini oluşturur?
ö) Fikri içtima
b) Zincirleme suç
c) Bileşik suç
d) Ğierçek içtima
e) (Görünüşte içtima
(KPSS 2011)
CEVjIP: Şıklarda verilen konular içtima başlığı oitındo ele alınan konulardır.
Görünüşte içtima, ismindeki "içtima
*' kelimesi ile her ne kadar bir içtima türünü
çağrıştırsa da aslında bir içtima türü değildir. Zaten ismindeki diğer "görünüşte"
kelimesi de bunu ifade etmektedir, yoni içtima burada görünüştedir, suçların
birleşmesi, içtimai olmamakla birlikte var gözükmektedir. Bu itibarla görünüşte
içtimo bir olayo uygulanabilir gözüken birden fozlo normdan aslındo sodece birinin
Bicz. Koca/Üaülmaz. s. 250-251.

Madde gerekçeen için bkz. ŞahinZÖzgençı'SÖzüer. s. 152. 154
uygulama kabiliyetinin bulunduğu bir haldir^", dolayısıyla sorudoki ifadeyi korşı-

lomadiği için yanlış cevaptır. Gerçek içtimo. işlenen her bir suça oyrı oyrı ceza
verilmesi ve uygulanmasıdır ve "ne kadar fiil o kadar suç, ne kadar suç o kadar
ceza vordır" şeklinde ifode edilir. Yani büroda suçların bir içtima durumu ya do
meydana gelen birden fozlo suça tek ceza verilmesi söz konusu değildir, her bir
suça oyrı ayrı cezo verilmesi söz konusudur^'^ Bu nedenle d şıkkı sorudoki ifa
deyi korşılomodiği için yanlıştır. Bileşik suç, TCK'nın 42. maddesinde *5/r/ diğeri
nin unsurunu veya ağırlaştırıcı nedenini oluşturması dolayısıyla tek fiH sayılan
suşa bileşik suç demf şeklinde açıkça tanımlanmıştır. Görüldüğü üzere bu tonım
sorudaki ifadeyle uyuşmadığı için C şıkkı da yanlıştır. Zincirleme suç, TCK'nın 43.
moddesinde düzenlenmiştir. Buno göre zincirleme suç, bir suç işleme kararının
icrası kapsamında değişik zamanlarda aynı kişiye karşı aynı suçun birden fazla
işlenmesine ragmen bir cezaya hükmedilmesidir. doloyısıylo B şıkkı do yanlış ol
maktadır. Fikri içtima ise TCK'nın 44. maddesinde fikri içtima başlığı altında dü
zenlenmiş ve işlediği bir fiille birden fazla farklı suçun oluşmasına sebebiyet
verilmesi olarok ifade edilmiştir, söz konusu moddenin başlığı fikri içtima olorak
verildiği ve sorudaki ifode de madde metnindeki ifade olduğu için doğru cevap A
şıkkıdır. Fakat oslında TCK’nın 44. maddesindeki düzenleme fikri içtimonın bir
türü olan farklı neviden fikri içtimoyo ait bir düzenlemedir. Fikri içtimonın bir
diğer türü olan aynı neviden fikri içtima ise TCK'nın 43/2. maddesinde düzen
lenmiştir ve aynı suçun birden fazla kişiye karşı tek fiille işlenmesi olarak ifade
edilmiştir’'^ Eğer şıklarda fikri içtimonın türleri verilmiş olsa idi bu hususa dik
kat etme-k suretiyle cevoplondırmak gerekirdi.
Cevap A
2“ Ste. İç«4. Scçfa'ip Içcımsı. s. 167-163: İçeVSokullu-Akıncı/Özgenç/Söaıer/Mahmutoğlu /Ünver.

s 457; Koca)Üzülrnez. s. 430
2‘2 Koca/Üzulmez. s. 39d: Hakeri. s. 492.
2-3 Bkz. Artuk/GökcetVYenidünya. s. 691 vd : Koca/Üzüknez. s. 421 vd.

HAKİMLİK VE DİĞER MESLEK SINAVLARI CEZA HUKUKU
GENEL HÜKÜMLER SORULARI
i. öerav başındaki memura yapılan hakaret suçunun şekli aşagıdakilerden han»

gisidir?
o) Fikri içtimo b) Ani suç c) Mütemodi suç
d) Sirbirine boğlı suç e) Müteselsil suç
(Âdli Yargı Kasım 1998)
2. Taşınması yasak elan bir eşyanın çalınması suçunun şetdi aşagıdakilerin han»
gisidir?
ö) Oerçek içtima
b) Fikri içtima
c) Müteselsil suç
d) Fiili hata
e) Mütemadi suç
(Xdli Yargı Kasım 1998)
3. Ceza hukukunda suçun işlendiği an aşagıdakilerden hangisidir?

ö) İcra hareketlerinin bokladığı an
b) İcra hareketlerinin tamamlandığı an
c) Sonucun gerçekleştiği on
d) San icra hareketinin yapıldığı on
e) İcra hareketlerinin yapıldığı ve- sonucun gerçekleştiği on
(Adli Yargı 2000)
4. "Hususilik" kuralı neyi ifade eder?

ö) Aynı suçtan dolayı iki defa yargılama yapılamamasını ifade eder.
b) Sanığın hangi suçtan iade edilmişse o suçtan dolayı yargılanmasını ifade eder.
c) Suçlulu^ ispat edilmeden hiç kimsenin suçlu soyılamoyacagını ifade eder.
d) Yabancı ülke konunu ile Türk Ceza Kanunundan hangisi failin lehine ise o kanu
nun uygulanmasını ifade eder.
e) Sonıgın suçlulu^ hokkındo kuwetli belirtiler yoksa sanığın bu şüpheden yoror-

lanacogı ilkesini ifade eder.
(Adli Yargı 2000)

422 Ceza Hukuku R-alik Çalşma af
S. Yeni bir ee:a kanununun, bu kanun yürürlüğe girmeden önce işlenmiş suçlara
uygulanmasıyla ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
a) (Görülmekte olan davalara da dahil tüm suçlara mutloka uygulonır
b) ^'rülmekte olon davalar ve infaz edilmekte alan cezalarda do dahil tüm suçlara
mutloko uygulanır.
c) Hiçbir şekilde uygulonmoz.
d) Kural alarak uygulanmaz. Ancak sanık lehine hüküm getirmiş ise sadece daho
önce hüküm verilip infazıno başlanmış olanlar dışındaki suçlara uygulanır.
e) Kural alarak uygulanmaz. Ancak sanığın lehine alan hükümleri ister dava ister
infaz aşamasındo alsun tüm suçlar yönünden uygulonır.
(Adli Vûrgı 2003)
6. Yasama sorumsuzluğu ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

ö) Yasamo sorumsuzluğu fiilin hukuka oykırılığını kaldırır.
b) Yasamo sorumsuzluğunun etkisi milletvekilliği süresiyle sınırlıdır.
c) Yasamo sorumsuzluğu her türlü suçu kapsomoz.
d) Yasama sorumsuzluğu Cumhurbaşkanının görev suçlarını do kapsar.
e) Yasamo sorumsuzluğundan sadece milletvekili olanlar yororlonobilir.
(Adli Yargı 2003)
7. Şikayetle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

a) Şikayet için sadece fiilin belirtilmesi yeterlidir, foilin belirtilmesi gerekmez.
b) Şikayet hakkının kullanılması sadece dava zamanaşımı süresiyle sınırlıdır.
«) Hongi suçların tokibinin şikayete bağlı olduğunu belirleyebilmek için suçun ko
nunda yazılı cezasına bokmok gerekir.
d) Şikayetin geri alınması için bu yoldoki iradenin ortaya konması yeterlidir.
e) Şikayet sadece şikayet edilen suç ortağı bokımındon geçeriidir.
(Adli Yargı 2004)
8. Yasama sorumsuzluğuyla ilgili oşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

ö) Yasamo sorumsuzluğu, milletvekillerine cezoi oçıdan mutlak bir koruma sağlar.
b) Yasamo sorumsuzluğu, yasama organı tarafından millet-.'ekillerine uygulonan di

siplin yoptınmlanno engel olmaz.
«) Yasama sorumsuzluğu millet'/ekilliği sıfatının sono ermesinden sonra do devam eder.
d) Millet-.'ekilterinin. kendi irodeleriyle dohi olso yasama sorumsuzluğunun korun

masından yoksun bırakılmaları mümkün değildir.
e) Hokoret ve sö'.'me suçlan. Anayasanın açık hükmü gereğince yasama sorumsuz

luğunun kapsamı dışında tutulmuştur.
(Adli Yargı Nisan 2005)

Hakim 8k ve Dger Ktestek SınavlanCeza Hjlcuku Genel Hükümler Soruları 423
9. 1982 Anayasasına göre milletvekili dokunulmazlığı ile ilgili aşağıdaki ifade

lerden hangisi doğrudur?
a) Millet-.'ekillerinin TBMM komisyonlonndo veyo porti gruplarında yaptığı konuf-
molar sorumsuzluk kopsomındo yer olmoz.
b) Milletvekillerinin TBMM Genel Kurulunda sarf ettikleri sözlerin veya açıkladık

ları dürünce beyonlorırm Meclis dışındo tekrorlonmosı hiçbir şekilde yosoklo-
nomoz.
c) bokunulmoztıgı koldınton yorgılanmokta olon milletx'ekili. tekrar seçilirse,

hokkındoki soruşturma ve koxA^turmo yeniden dokunulmazlığının koldırılmosıno
bağlıdır.
d) Milletvekilleri, yüz kızortıcı suçlor horiç olmak üzere Meclisin koron olmodıkço tu
tulamaz. sorguyo çekilemez, tutuklonomoz -ve yorgılonomoz.
e) Milletvekilleri, meclis çolışmalonndoki oy ve sözlerinden. Mecliste ileri sürdük

leri düşüncelerden ötürü, dokunulmazlıkları koidırılmodıkço, sorguya çekilemez
ve yorgılanomoz.
(Zdli Yorgı Nison 2005)
10. Taksirle ilgili oçağıdeki ifadelerden hangisi doğrudur?

a) Bilinçli taksir cezayı oğırloştıron genel bir nedendir.
b) Taksirde hareketin irodi olmosı gerekmez.
c) Bosit taksirde sonuç öngörülmüş, fakat istenmemiş olmalıdır.
d) Taksirli sorumluluk her suç yönünden söz konusudur.
e) Taksirli hareketten failin de mağdur alması hiçbir şekilde sorumluluğunu etki

lemez.
il. A, B'ye bir to ket otıp olay yeritxJen uzokloşmok isterken. B de Aya bir sopo ile
vurur.
Buno göre B'nin sorumluluğuyla ilgili oçağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
ö) B'ye kasıtlı yorolomodcn (müessir fiilden) dolayı tam ceza verilir.
b) B, haksız tahrikten yororlanır.

c) 6, meşru sa'vunmodan yororlanır.
d) 6. zorunluluk holindenyarorlonır.
e) 8, takdiri hafifletici nedenlerden yarorlonır.

12. Teşebbüsle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

ö) Te^bbüste eksik olan sadece suçun sonucudur
b) İcra hareketlerinin tamamlanamaması durumunda sözde suçtan söz edilir.
c) Sırf davranış suçlarına teşebbüs mümkün değildir.
d) Atılan merminin hedef alınan şahsa isabet etmemesi durumunda teşebbüsten

söz edilemez.
e) Teşebbüste failin mutlaka kasıtlı olması gerekir.
(Adli Vargı Kasım 2005)
13. Meçru savunma île ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

ö) Saldırının haksız olması için suç teşkil etmesi gerekir.
b) Saldırının haksız olması için saldıranın isnat edilebilir veyo cezalandırılabilir

olması gerekmez.
c) Saldırının bir hakka yönelmiş olmosı yetmez, önemli bir hakka yönelik olması
gerekir.
d) Henüz gerçekleşmemiş olon bir saldın gerçekleşmesine kesin gözüyle bokılso

bile meşru so'Ajnmo nedeni değildir.
e) Malvarlığına yönelik saldırı meşru sovunmoya imkon vermez
(Adli Vargı Kasım 2005)
14. Vergi doiresitxJe veznedar olorok çûlışon A. tahsil mokbuzlonndo tahrifat yapa
rak bir miktor poroyı kendisine mol eder.
Buna gere A'nın cezai seiMmlulu^la ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi
doğrudur?
o) Birleşik (mürekkep) suç hükümlerine göre cezolondınlır.
b) Zincirleme (müteselsil) suç hükümlerine göre cezolondınlır.
c) Fikri içtima hükümlerine göre cezalondırılır.
d) Maddi içtimo hükümlerine göre cezalandırılır.
e) Basit zimmetten doloyı cezolondınlır.

15. A. kendi otomobiliyle evine Eskişehir yolundan giderken dalgınlıkla kırmızı ışıkta
durmamış ve bu sırada bisikletle karşıdan karşıyo geçen 120 km/soat hızla
çarpmıştır. Yoralonon B'yt hemen hastaneye kaldırmış, sağlık personelinden
B'nin kurtulması için ne gerekiyorsa yapılmasını istemiştir. Tüm çabalora res
men B, 3 gün sonro ölmüştür.
Bune göre A'nın cezai sonjmluluguylo ilgili eçeğıdoki ifadelerin hangisi
doğrudur?
a) Oloydo olosı kost sdz konusu olduğu için kosıtlı odam öldürmeden sorumludur,
ancak olosı kost nedeniyle cezası indirilir.
b) Oloydo gönüllü vazgeçme gerçeklenmiş bulunduğundan ölüm sonucundon değil,

fakat gerçekleşen yaralama suçundon sorumludur.
c) Taksirli odom öldürmeden sorumludur, ancak oloydo mağdurun kusuru bulundu

ğundan kusur oronındo cezosı indirilir.
d) Taksirli odam öldürmeden sorumludur.
e) Oloydo zorloyıcı neden söz konusu olduğundon sorumluluğu bulunmomoktodır.
(Adli Yargı Kosım 2005)
16. Şikoyet kurumuyla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

a) İştirok holinde işlenmiş bir suçta sodece bir foil hokkındo verilen şikoyet di
lekçesi ile diğer faillerin de şikayet edildiği onlomı çıkonlomoz.
b) Şikoyetin geri olınmosı (şikayetten vazgeçilmesi) hiçbir şorta bağlı değildir,

sonuçlarını kendiliğinden doğurur.
c) Şikoyet hokkının kullonımı belli bir süreye boğlıdır, oncak bu süre hok düşürücü
değil koruyucu süredir.
d) Şikoyet üzerine Cumhuriyet Sovcısı komu do'.osı açmak zorundodır.
e) iştirok holinde işlenen suçlordo, şikoyetin bir foil için geri olınmosındon (şikayet
ten vozgeçilmeşinden) diğer ortoklor do yororlonabilir.
(Adli Yargı Kosım 2005)
17. Erteleme ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

a) Poro cezaları ertelenemez.
b) Kurol olarak 3 yıla kadar hapis cezası ertelenebilir.

a) öaho önce kosıtlı bir suçton doloyı herhangi bir mohkumiyeti olanın cezosı er
telenemez.
d) 65 yoşını dolduran kişinin cezosı. miktorı ne olurso olsun ertelenebilir

*.
e) Denetim süresi sonundo mohkumiyet ortodon kolkor.
(Adli Yorgı-Nison 2006)

18. Suça teşebbüs ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

a) Tehlike suçlorıno teşebbüs hiçbir şekilde mümkün değildir.
b) Sırf hareket suçlorıno bazı durumlarda teşebbüs mümkün olabilir.
c) Taksirli suçloro teşebbüs mümkündür.
d) Foilin teşebbüs oşomosında kolan suçtan cezalandırılabilmesi için, iradesinin suçu

teşebbüs aşamasında bırokmoya yönelik olmosı gerekir.
e) Gönüllü vazgeçme durumunda fail, işlemeyi kastettiği suça teşebbüsten sorum

ludur.
19. A, Marmoris’e tatil için gittiğinde otobüsten inerken acele ile kendi valizi zan
nederek yolculardan B'nin valizini oJır. A, otelde valizin kendisine ait olmadığını
anlar. B ise valizinin çalındığını ileri sürerek Cumhuriyet Başsavcılığına şikayet
te bulunur. Polis, valizin A'do olduğunu tespit eder ve valizi A'dıvı alorak B'ye
teslim eder.
Buno göre, A'nın cezoi sorumluluğu ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi
doğrudur?
ö) A, başkasının taşınır molını oldıgı için hırsızlık suçundan sorumludur.
b) A. hırsızlık suçunun maddi unsurlarından biri olon *başkasının taşınır molını ol-
mo'da hatası bulunduğu için kasıtlı hareket etmiş olmaz ve A'nın fiili suç teşkil
etmez.
c) A. suçun konuni tanımındaki maddi unsurlar üzerinde kusurlu bir hoto ile ve
dikkatsizce do'/randıgı için hırsızlık suçunun toksirli şeklinden sorumludur.
d) A, hırsızlık suçuna teşebbüsten sorumludur.
e) A, olayda hukuki hata söz konusu olduğundan basit hırsızlık suçundon sorumlu
dur.
20. A, ormonda avlanırken çalıların arkacında bir hışırtı duyar, geyik zannederek
oteş eder vc başko bir avcıyı yaralar.
Buno göre, A'nın cezai sorumluluğu ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi
doğrudur?
ö) insan öldürmeye teşebbüsten sorumludur.
b) Kâsıth yarolûmodon sorumludur.
c) Taksirli yorolamadon sorumludur.
d) Fiili hata nedeniyle sorumlu delildir.
e) İsabette hata nedeniyle sorumlu delildir.

21. Tekerrürle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

a) Özel affo ugromış mohkumiyet tekerrüre esos olmoz.
b) Önceki cezanın çekilmiş olmosı gerekir.
c) Kasıtlı suçtan doloyı verilen mahkumiyet toksirli suçta tekerrüre esos olur.
d) Ertelenmiş mahkumiyet tekerrüre esas olmaz,
e) yabancı mahkemeler torof ındon verilen bazı mahkumiyetler tekerrüre esas olur.
(Adli Yargı-Nison 2006)
22. Açagıdakilcrin hangisinde yobeneı ülkede, yabancı tarafından içlenen bir sug
nedeniyle geri verme talebi diğer kanuni şartların da varlığı halinde kabul
edilebilir?
o) Fiil, 2 yıl hapis cezosını gerektiriyor ise b) Fiil, affa uğramış ise
c) Fiil, düşünce suçu ise d) Fiil. Türk kanunlarına göre suç değil ise
e) Fiil, askeri suç ise

2d. M. uzun zamandır öldürmeyi düşündüğü eşi H'nin çayına zehir zannederek pudra
şekeri koyar.
Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
ö) Ârocın el'<'eri$sizligi nedeniyle izlenemez suçtur.
b) İnsan öldürmeye teşebbüstür.
c) Fiili hata nedeniyle sözde suçtur.
d) Mcddi konunun yokluğu nedeniyle işlenemez suçtur.

Sözde suçtur ve fail tehlikeli kişiliğini ortaya koyduğu için emniyet tedbiri uy
gulanır.
24. T. sevdiği kızın bir başkasıyla evleneceğini duyunca çılgına dönmüş ve bol mik
tarda alkol alıp cesoret kazandıktan sonra, kızın iş yerinin önünde beklemiş; kızı
zorlo arabaya bindirerek kaçırmış ve cinsel saldırıda bulunmuştur.
Bu olayla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
ö) T. sodece cinsel saldırı suçundan doloyı sorumludur.
b) Birbirine bağlı suçlor vordır ve gerçek içtimo kurollorı uygulanır.
c) Sebebinde serbest hareketli suç \'ardır '/e alkollü olduğu için T cezolondınlomoz.
d) Kişiyi hürriyetinden yoksun kılmo suçu, cinsel soldırı suçunun unsuru olduğu için
bileşik suç vardır.
e) Suç işleme kororındo birlik olduğu için zincirleme suç '/ardır.
(Adli Yorgı-Mort 2007)

428 Ceza Hukuku R-alik Çalişmaiân
25. H, çûlıjtıgı lokontonın kososındon bir miktar pano çalmıştır; fark edildi^ tak
dirde işten otılûcoğı korkusu içindedir. Çaldığı parayı yerine koyabilmek için bir
bankanın önünde beklemeye ve uygun bir zamanı kollamaya boşlar. Bankadan
emekli maaşlarını alıp çıkan 2 yaşlı kadını takip eder ve ıssız bir y&rz geldikle
rinde çıkardığı bıçokla kadınları tehdit ederek paraları vermelerini ister. Kodın-
lardon biri parayı hemen verir; ancak di^rinin bağırmaya boşlaması üzerine H
korkup aldığı poroylo birlikte kaçar.
Bu olayla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi dogmdur?
o) Biri tomûmlûnmıj dikeri ekjik teşebbüs oşamosındo kalmış 2 hırsızlık suçu var
dır; oncok zorunluluk hali nedeniyle H cezolondırılamaz.
b) Biri tamamlanmış diğeri gönüllü vazgeçme nedeniyle tomamlanomomış 2 yogma
suçu vardır.
«) Tamamlanmış 2 hırsızlık suçu vordır ve bunlor zincirleme suçtur.
d) Biri tamamlanmış diğeri teşebbüs aşomosındo kalmış 2 yagmo suçu vardır; an
cok bu suçior bokımındon zincirleme suç hükümleri uygulonomoz.
e) Tamamlanmış yogmo ve cebir suçları vardır. W, daho ogır olan yagmo suçundan
doloyı cezolondınlır.
26. Neticesi sebebiyle ağırlaşan suçlarla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi

yanlıştır?
o) Foilin kastettiği neticeden boşko herhongi bir neticenin oluşmosıno sebebiyet
x'ermesi halinde, neticesi sebebiyle ogırloşon suç vardır.
b) Neticesi sebebiyle ogırloşon suçiordo ogır neticeden sorumlu tutulabilmesi için

bu netice bokımındon foilin en ozındon taksirli hareket etmesi gerekir.
İşkence sonucundo ölümün gerçekleşmesi hali, neticesi sebebiyle ogırloşon suç
soyılır.
d) Kasıtlı yorolomo suçundo. mogdur duyu orgonlorından birini kaybetmişse bu ogır
sonuç foile, neticesi sebebiyle ogırloşon suç esasına göre yüklenir.
e) Kasten yorolomo suçunun üst soyo korşı işlenmesi nedeniyle cezanın ogırloştı-
nlmosı durumu, neticesi sebebiyle ogırloşon suç modeli değildir.
27. A. hovoyo oteş etmek için silahını çeker; oncok oşın sarhoş oldu^ için yere
poralel olorak oteş eder ve bir kişinin ölümüne neden olur.
Buna göre, A'nın cezai sorumluluğuyla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi
doğrudur?
o) A, kasten insan öldürmeden sorumludur.
b) A. olosı kostlo insan öldürmeden sorumludur.

c) A, taksirle inson öldürmeden sorumludur.
d) A, neticesi sebebiyle ogırloşon yorolomadan sorumludur.
e) A'nın cezai sorumluluk yoktur.
(Adli Vargı-Mort 2007)

28. A tarafındon üzerine bir tabanca doğrultulmak suretiyle ölümle tehdit edilen B,
A don kaçabilmek için Cye ait arabayı çalmıştır.
Buna göre, B'nin eezai sorumluluğuyla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi
doğrudur?
ö) 5'ye zorunluluk hali nedeniyle ceza verilmez.
b) 6'ye hırsızlık suçundan ceza verilir ve bu ceza tehdit nedeniyle azaltılır.
c) B'ye hırsızlık suçundan ceza verilir.
d) B'ye meşru sa\-unma nedeniyle cezo verilmez.
e) B'ye hırsızlık suçundan ceza verilir ve bu ceza haksız tahrik nedeniyle ozoltılır.
29. A, yaralama koitıyla B'nin kafasına sopayla vurmuş; B. beyin kanamasından dl-
mü^tür.
Buna göre, A'nın eezai sorumluluğuyla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi
doğrudur?
ö) A. taksirli insan öldürmeden sorumludur.
b) A, hem kasıtlı yaralama hem taksirli insan öldürmeden sorumludur.
c) A. ağırlaştırılmış yarolamadan sorumludur.
d) A. hem ogırlaştırılmış yorolomo hem taksirli insan öldürmeden sorumludur.
e) İnsan öldürme yönünden objektif sorumluluk vordır.
30. A, rakip mogazo sahibini iflas ettirmek amacıyla bir gece B'nin mo^zasıno girer
ve 3 adet televizyonu komyonetine yükler. Bir buzdolabı ile bir çamaşır makine
sini de yüklemeye çalışırken polisin geldiğini görür ve çomaşır makinesiyle buz
dolabını mcâzonın kapısında bırakarak kamyonetiyle koçor.
Buna göre, A'nın cezai sorumluluğu aşagıdakilerden hangisidir?
ö) Zincirleme hırsızlık suçu
b) 1 hırsızlık suçu
c) 3 hırsızlık suçu ve 2 hırsızlığa teşebbüs
d) 1 hırsızlık suçu ve 1 hırsızlığa teşebbüs
e) 3 hırsızlık suçu ve 1 hırsızlı^ teşebbüs

430 Ceza Hukuku R-alik Çalşmalan
31. Milletvekili A'nın parti grup kararına aykırı oy kullanmasından dolayı hiddete
kopılan eski milletvekili B. milletvekili olan oğlu Cye A'yı dövmesini söyler. Erte
si gün meclis koridorunda A ile karşılaşan C. arkadaşı b'nin elinden çekip aldığı
şemsiye ile A'nın başına vurur. Orada bulunan diğer milletvekilleri araya girerek
sddırının devamını önler.
ö) A, teşvik edendir.
b) B, haksız tahrikten yororlonır.
c) b, vasıta sağbmok suretiyle yardım edendir.
d) C, yosomo dokunulmazlığından yararlanır.
e) A'nın yoralamo fiili teşebbüs halinde kalmıştır.
32. S2S7 sayılı Türk Cezo Konunu'no göre. Konun'un hükümlerinin zaman beki
mındon uygulanmasıyla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
o) Sanık lehine olan normun geçmişe uygulonmosı kurolı geçici kanunlar yönünden
geçerli debidir.
b) Yargılamanın yapıldığı zomon yürürlüğe giren kanun torofındon suç olmaktan çı
karılan fiil yönünden "Lehe konun geçmişe uygulanır." İlkesi geçerlidir.
c) Zaman bokımındon uygulama oçısındon cezalar ile güvenlik tedbirleri aynı reji
me tabidir.
d) Sanık lehine olan konunun belirlenmesinde tüm cezai sonuçlar dikkate ohnorok
değerlendirme yapılır.
e) İnfaz rejimine ilişkin tüm kurollordo do lehe kanunun geçmişe uygulanırlığı ilke
si geçerlidir.
(Adli Yorgı-Kasım 2007)
33. A. evindeki elektrik sayacının mandalını düşürerek kaçak elektrik kullanmakta

iken TEDAŞ yetkililerinin inceleme yopmak üzere geldiklerini fark ederek man
dalı düzeltir, oncak ertesi gün tekrar mondolı düşürerek kaçak elektrik kullan
maya devom eder.
Buna gere A'nın cezai sorumluluğuyla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi
doğrudur?
ö) Oloyda 1 hırsızlık suçu vardır.
b) Oloyda A. 2 ayrı hırsızlık suçundon dolayı cezolondınlır.
c) Oloyda zincirleme suç vardır.
d) Oloyda mütemadi suç nedeniyle A'yo tek cezo verilir.
e) Oloyda itiyodi suç vardır.
{Adli Yorgı-Kosım 2007)

34. 5237 sayılı Turk Cezo Konunu'no gere, i;tîrek kurumuyle ilgili aşoğıdoki
ifedelerden hangisi doğrudur?
a) Özgü (mahaus) suço iştirok mümkün değildir.
b) Azmettirenin kim oldu^nun ortoyoçıkmojını sogloyon foilin oezosındo indirim

yapılabilir.
«) Türk Cezo Konunu, ortoklorın cezolondırılmoaı bokımındon eşitlik sistemini ko

bul etmiştir.
d) Çok foilli suçlaro iştirak mümkün değildir.
e) Suçun işlenmesinde bir başkasını oroç olarok kullanan kişi yardım eden olorok
sorumlu tutulur.
(Adli Yorgı-Kosım 2007)
35. AraJonndûkı sorunu normal yollardan holletmek yerine silahla halletmeye koror-
lı olon A. B'yi tenha bir ormana gihneyc zorlar. Orada B'ye hokaret eder yz
B’nin cevap vermesine fırsat vermeden B'yi öldürmek amacıyla tabancasını çe
ker. B atik davranır. A'yo yumruk atarak onu yere yıkar ve taboncoyı A'nın elin
den alarak A‘ya ateş eder ve öldürür.
Buna göre aşoğıdoki ifodelerden hangisi doğrudur?
ö) 6. meşru so'/unmodan yororlanır.
b) B, haksız tahrikten yororlonır.
c) 6 yönünden mücbir sebep (zorlayıcı neden) vardır.
d) B'ye inson öldürme suçunun tam cezası verilir.
e) B, sodece takdiri hofifletici nedenlerden yararlanır.
36. 5237 sayılı Türk Ceza Konunu'na gere, gönülü vazgeçmeyle ilgili aşağıdaki
ifadelerden hangisi doğrudur?
ö) Gönüllü vazgeçme icra horeketleri tamamlandıktan sonra do mümkündür.
b) İştirok holinde işlenen suçiordo gönüllü vazgeçenin davronışı sonucundo suç

tamomlonmomış ise diğer ortokloro do ceza verilmez.
c) iştirok holinde işlenen suçiordo gönüllü vazgeçenin gayretine ragmen suç iş
lenmiş ise gönüllü vozgeçen sonuçton sorumludur.
d) Gönüllü vazgeçene hiçbir şekilde ceza verilmez.
e) Gönüllü vazgeçmeden söz edilebilmesi için '/ozgeçeninyoptıgındon pişmon olma

sı gerekir.

432 Ceza Hukuku R-alik Çalşmaiâfi
37. Hafta sonu tatilini plajda geçiren b'nin yüzerken elbiseleri çalınır. Mayo ile
evine dönmesi imkânsız olon b. tonımodıgı Enin elbiselerini yokluğundan yoror-
lonarok ve izni olmadan giyerek eve döner.
Buna gere b'nin cezai senjmluluguyle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi
doğrudur?
ö) b. haksız tahrikten yororlonır.
b) b, yogma suçundan sorumlu olur.
c) b, mola zoror verme suçundan sorumlu olur.
d) b, meşru sa\‘unmodan yororlonır.
e) Ağır ve acil ihtiyocı karşılomok için işlendiğinden b, hırsızlık suçuno özgü zo
runluluk halinden yororlonır.
38. A. B. C b, E'yi öldürmek konusutxJo ordorındo onloşmış ve hepsi aynı onda

E'ye toboncoylo oteş etmiştir. Mermilerden yalnız A'nın toboncosından çıkan
mermi E'ye isobet etmiş ve E ölmüştür.
Buno gere A, B, C vc b'nin eezeî serumlulukleriyle ilgili eşegıdeki ifâdeler^
den hangisi doğrudur?
a) A, B, C ’je, O müşterek foil olorok kasıtlı İnsan öldürmeden sorumludur.
b) A. kosıtlı inson öldürmeden, diğerleri ise inson öldürmeye teşebbüsten sorum

ludur.
c) A. kosıtlı inson öldürmeden sorumludur, diğerlerinin sorumluluğu yoktur.
d) A, kasıtîı insan öldürmeden, di^rleri ise yordım eder olarok sorumludur.

A. kasıtlı inson öldürmeden; diğerleri ise sonucu nedeniyle ogırloşon suçtan so
rumludur.
(Adli Yorgı-Kösım 2007)
39. A. ormonda avlanırken az ilerideki çalıların kıpırdodıgını görür vz tovşon zonne-

derek oteş eder, oncok çolılann orosındo saklonmış olon ve ov hoyvonı bekleyen
bir boşko avcıyı yaralar.
Buno gere A'nın cezai sorumluluğu oşoğıdakilerdcn hangisidir?
ö) insan öldürmeye teşebbüs
b) Kasıtlı insan yoroloma
c) Olosı kostlo İnsan yorolomo
d) Bilinçli taksirli insan yarolomo
e) Bilinçsiz taksirli inson yaralama

40. A. babası B'yi öldürmek için zehir vermiş ancak B. zehir henüz etkisini göster
meden komşusu C ile tartışmış ve C tabancayla ateş ederek B'yi öldürmüştür.
Buno göre A'nın cezoi sorumluluğu oşogıdokilerden bengisidir?
ö) Kasıtlı inson öldürme
b) Kasıtlı inson yorolomo
c) İnsan öldürmeye teşebbüs
d) Taksirle insan yorolomo
e) Sonucu nedeniyle ogırloşon insan yoralomo
41. 5237 sayılı Türk Cezo Kanunu'nun 179/1. maddesine göre; “Kara, deniz, hava
veya demiryolu ulaşımının güven içinde akışını scâmak için konulmuş her türlü
işareti değiştirerek, kullanılomaz hale getirerek, konulduklorı yerden koldıro-
rak, yanlış işaretler vererek, geçiş, varış, kolkış veyo iniş yollan üzerine bir şey
koyorok yo do telmik işletim sistemine müdahole ederek, başkalorının hayatı,
sc^ıgı veya mal varlığı bakımından bir tehlikeye neden olan kişiye 1 yıldan 6 yılo
kadar hopis cezosı verilir."
Buno göre, moddede öngörülen suglo ilgili oşogidoki ifodelerden hongisi
doğrudur?
ö) Birden çok hareketli suçtur.
b) Seçimlik hareketli bir tehlike suçudur.
c) Mütemodi suçtur.
d) Sodece ihmali hareketlerle işlenebilen bir suçtur.

e) Zoror suçudur.
42. AAilletvekili M. seçim bölgesinde katıldığı bir dü^nde ruhsatlı taboncosryla

havaya 5 el ateş etmiş ve kurşunlardan biri sekip kalabalık içinde bulunan 10 ya
şındaki Kye isabet ederek yaralanmasına sebep olmuştur.
Bu oloydo TBAW koron olmodon M ile ilgili ogogidokî işlemlerden hongisi
yopılobilir?
«) (7Özoltına olma
b) Sorgulama
c) Tutuklomo
d) Yorgılomo
e) Soruşturmonın boşlotılmosı

43. 1982 Anayasasına göre, seçimden önce veya sonra bir suç işledi^ ilen sürülen
bir milletvekili Meclisin karon olmadıkça tutulamaz, sorguya çekilemez, tutuk-
lonomoz ve yorgılonamoz.
Buna göre, aşagıdakilerden hangisi bu hükmim istisnasıdır?
ö) Agif ceza mahkemesinde yorgılonmosı gereken her suç
b) Seçimden önce soruşturmosm^ı boşbnmosı koşuluyla yüz kızartıcı suçlor
c) Millet-zekili seçildikten sonro işlenmesi koşuluyla, Anayoso'nın 14. maddesinde

yosokbnon eylemler içine giren suçlar
d) Her türlü suçüstü holi
e) Seçimden önce soruşturmosına boşbnmosı koşuluyb Anoyoso'nın 14. moddesin-

de yosokbnon eylemler içine giren suçbr
44. Türk Ceza Konunu'na göre, suçun işlendiği yerle ilgili aşağıdaki ifadelerden
hangisi yanlıştır?
o) bavranışın kısmen ya do tamamen Türkiye'de gerçekleşmesi holinde suç Türki
ye'de işlenmiş soyılır.
b) Neticenin Türkiye'de gerçekleşmesi hâlinde suç Türkiye'de işlenmiş sayılır.
«) Türkiye'nin münhasır ekonomik bölgesindeki sabit platformlordo işlenmiş suç

Türkiye'de işlenmiş sayılır.
d) Türkiye Cumhuriyeti konsolosluk temsilciliklerinde işlenen suçlar Türkiye'de iş

lenmiş soyılır.
e) Türk bayrağı taşıyan deniz ve hava so'.'oş oraçlırında işlenen suçlar bu araçlar
hongi subrdo bulunursa bulunsun Türkiye'de işlenmiş soyılır.
45. Tirk Ceza Kanunu'na göre, taksirle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yen»
lıştır?
a) Basit taksir, dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırılık dolayısıyla sonucun öngörü-
lemeyerek gerçekleîrilmesidir.
b) Ongörülü taksir, öngörülen sonucun istenmemesine ragmen gerçekleştirilmesi

dir.
€) Birden fazlo kişinin taksirle işlediği suçlarda herkes aynı derecede sorumludur.
d) Taksirli suçlarda fail de kişisel durumu yönünden fiilden mogdur olmuşsa ceza
\'erilmez.
e) Bir fiilin taksirli şeklinin cezalandırılabilmesi için kanunda açık hüküm olması
gerekir.
46. Sonucu sebebiyle ogırloşon suçlarla ilgili oşoğıdoki ifodelerden hongisi yon»
lıstır?
o) Meydono gelen sonuç kastedilenden doho ağır olmolıdır.
b) 4ğır sonuç mutloko istenmiş olmalıdır.
a) Ağır sonuç yönünden en ozındon taksir olmolıdır.
d) 8azı hollerde sonuç istenmiş olso bile foil sonucun oluşturduğu suçtan değil, so
nucu nedeniyle ogırloşon suçtan sorumlu tutulur.
e) Bazı hollerde oğır sonuç istenmişse, foil sonucu nedeniyle ogırloşon suçton de
ğil. ağır sonucun oluşturduğu suçtan sorumlu tutulur.
47. Suça teşebbüsle İlgili oşoğıdoki ifodelerden hongisi yonlıstır?

a) Te^bbüs oşomoaındoki suçlarda suçun imlendiği zaman son icra horeketinin ya
pıldığı zamandır.
b) Fail, icro hareketlerinden gönüllü vazgeçerse gönüllü vozgeçme hükümlerinden

yororlonır.
c) Foil, icro hareketlerinden sonro suçun tcunomlanmosını kendi çobosıylo önlerse

etkin pi$monhk hükümlerinden yororlonır.
d) Hareketin ek'eri^li olmadığı hollerde teşebbüsün vorlıgındon bahsedilemez.
e) Foil, icro hareketlerinden sonro suçun tomamlonmosını kendi çobosıylo önlerse

gönüllü vozgeçme hükümlerinden yororlonır.
4d. TOk Cezo Konunu'no gere, hoto ile ilgili oşoğıdoki ifadelerden hongisi
lıstır?
a) Fiili hoto, suçu oluşturon fiilin kurucu unsurlorının bilinmemesidir.
b) Fiili hoto kostı ortodon koldırır.
c) Fiili hoto holinde teksirden doloyı sorumluluk söz konusu olomoz.

d) Hatası sonucu cezoyı ozoltan bir nedenin vor olduğunu zonneden kimse bundon
yororlonır.
e) Hotosı sonucu cezoyı ortıron bir nedenin •.ar olduğunu zanneden kimsenin cezo-
sı bu nedenden doloyı ortırılmaz.
436 Ceza Hukuku ftalik Çal şma ar
49. Türk Ceza Kanuou'no göre, teşebbüsle İlgili aşağıdaki ifadelerden hangisi
doğrudur?
ö) Taksirli suçlaro teşebbüs cezalandırılır.
b) Suç işleme kararının icrasına başlamak yeterlidir.
c) Hareketler elverişli olmalıdır.
d) İcra hareketlerini tomamlomoktan fail kendiliğinden vozgeçmelıdır.
e) Sonuç ortaya çıkmış olmolıdır.
(Ay. Ad. Yor. Hkm. ve Sav. Aday. / 2008)
50. A. ho^mı olon B'yi öldürmek için gece vokti B'nin evine girer ve B'yi öldürür.
Buna göre, A'nın cezai sorumluluğuyla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi
doğrudur?
o) A, fikrî içtimo nedeniyle sadece insan öldürmeden dolayı cezalardırılır.
b) A, bileşik suç nedeniyle sadece insan öldürmeden dolayı cezabr.dırılır.
c) A'yo inson öldürmeden ceza verilir ve. zincirleme suç nedeniyle cezosı bir mik
tar artırılır.
d) A'yo, hem insan Öldürmeden, hem de konut dokunulmazlığını ihlalden iki ayrı ce
za verilir.
e) A'yo inson öldürme ve konut dokunulmazlığını ihlalden ceza v'erilir, oyrıca te
kerrür nedeniyle cezalar artırılır.
(Av. Ad. Yor. Hkm. vc 5ov. Adoy. / 2008)
51. Türk Ceza Kanunu'na göre, taksirle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi
lıştır?
ö) Taksirli fiiller konunun açıkço belirttiği hollerde cezolondınlır.
b) Birden çok kişinin işlediği taksirli suçior bokımındon herkes kendi kusurundon
sorumlu olur.
«) Taksirli suçlarda ceza failin kusuruna göre belirlenir.
d) Birden çok kişinin işlediği taksirli suçior bokımındon iştirok hükümleri uygula
nır.
e) Bilinçli taksirle gerçekleştirilen horeket sonucu ortaya çıkan netice münhosıron

failin kişisel ve ailevi durumu bokımından moğdur olmosına yol açmışsa, ceza in
dirilebilir.
(Ay. Ad. Yor. Hkm. ve Sav. Aday. / 2008)

S2. A. hırsızlık yoptıgı B'nin evinden çıkarken kendisini gören Cyi tanıklık yapmomo-
sı için öldürür.
doğrudur?
ö) A'yo hırsızlık inson öldürme suçlorındon doloyı ikİ ayn cezo verilir.
b) Sileîk suç söz konusu oldugundon A'ya sadece agırla$tınlmı$ insan öldürmeden
ceza verilir.
c) Fikrî içtima söz konusu olduğundan A'yo sadece inson öldürmeden cezo verilir.
d) Zincirleme suç söz konusu oldugundon A'yo İnson öldürmeden ceza yerilir ve bu
ceza zincirleme suç nedeniyle ortınlır.
e) A, itiyodi suçlu kabul edilerek verilecek cezanın artırılması yoluno gidilir.
(Av. Ad. Yor. Hkm. ve Sov. Aday. / 2008)
S3. A. babası 6 ile tartışan Cye kızar ve onu dövmek için elindeki sopasıyla Cye
vurur. Soponın ucundoki demir Cnin başıno isobet eder ve C beyin kanamasından
ölür.
doğrudur?
ö) Kasıtlı inson öldürmeden sorumludur.
b) Taksirli insan Öldürmeden sorumludur.
c) Olosı kosıtlo inson öldürmeden sorumludur,
d) yorolomo ve taksirli inson öldürmeden sorumludur.
e) Sonucu nedeniyle ogırlo^n inson yaralomodon sorumludur.
(Av. Ad. Yor. Hkm. ve Sov. Aday. / 2008)
54. Öğrenci A. fakülte yönetim kurulunun kendisi hakkında verdi^ bir koror nede
niyle kurula hokoret etmiştir.
Türk Cezo Konunu'na göre, 4'nın eezei sonjmlulu^ ile ilgili oşegıdeki ifade
*
a) A, tek komu görevlisine hokoret etmekten dolayı cezolondırılır.
b) A, kurul üyesi sayısınca hakaret suçundon dolayı cezalandırılır.
c) A. $ikoyet eden üye sayısınca hakaret suçundon doloyı cezalandırılır.
d) A, zincirleme suç hükümlerine göre cezalandırılır.
e) A. fikrî içtima hükümlerine göre cezalandırılır.
(Adli Vûrgı-Arolık 2008)

43S Ceza Hukuku ftalik Çalşma ar
55. A. B‘ye oit sandığı kırarak içindeki değerli mücevheri almıştır.

Türk Cezo Konunu'na göre, 4'nın cezai sorumluluğu ile ilgili aşağıdaki ifade
ö) A. zincirleme suç nedeniyle cezclcndmlır.
b) A, fikrî içti mayo göre cezalandırılır.
c) A. bileşik 5u$ nedeniyle cezalandırılır.
d) A, mütemodi suç nedeniyle cezalandırılır.
e) A'ya iki ayrı suçtan doloyı ceza verilir.
(Âdlt Vûrgı-Arolık 2008)
56. 5ını^ gocuğunu deven öğretmeni ertesi gün okul çıkışında tokatlayan ba
banın cezai sorumluluğu ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
ö) Meşru sovunmodon yororlonabilir.
b) Zorunluluk durumundonyororlorctbilir.
c) Hoksız tohrikten yorarlonobilir.
d) Kasıtlı yarolomanın torn cezosıylo cezalandırılır.
e) Tasarlanmış (toammüden) yorolomodon sorumlu olur.
(Adli Yargı-Aralık 2008)
57. Yasama sorumsuzluğu ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yonlıştır?

a) Meclis çolışmolorı ile ilgili sorumsuzluk millefi'ekilligi sıfatı sona erdikten sonra
da devam eder.
b) Sorumsuzluktan ferogot edilemez.
c) Sorumsuzluk, Meclisin kararı ile kaldırılabilir.
d) bışarıdan atanan bakonlar da sorumsuzluktan yarorlanobilirler.
Sorumsuzluk şiddete doyalı fiilleri kopsomaz.
(Adli Yorgı-Nisan 2009)
58. Türk Cezo Kanunu'na göre, oşağıdakilerden hangisi davayı düşüren neden
lerden bîri değildir?
a) Sanığın ölümü
b) Hükümlünün ölümü
c) On ödeme
d) (7enel of
e) Öovo zomon aşımı
(Adli Yargı-Nisan 2009)

59. Türk Ceza Konunu'na göre, aksi konunda belirtilmeyen hallerde süreli hop i.
«ezasının alt ve üst sınırları oşogıdokilerden hangisidir?
o) 7 gün - 20 yıl b) 10 gün - 15 yıl o) 1 oy - 20 yıl
d) 1 oy - 25 yıl e) 2 oy - 25 yıl
(Adli Yargı-Nison 2009)
60. A. B'ye oit bir molın bo^kosına ait olduğu konusunda B’yi ikna ederek B torof in
dan malın tohrip edilmesini soômıştır.
Türk Ceza Kanunu'na göre, bu elayla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi
doğrudur?
a) A, foil olorok sorumludur.
b) A, azmettiren olorok sorumludur.
c) 8'nin tohrip ettiği mol kendisine oit oldugundon suç teşkil etmez ve kimse cezo-
londırılmoz.
d) A'nın sodece hukuki sorumluluğu sdz konusudur.
6. mola zoror verme suçundon taksiri nedeniyle sorumludur.
61. Türk Ceza Kanunu'na göre, bir suçtan dolayı yabancı ülkede geçirilen aşağı
*
daki sürelerden hangisi aynı suçtan dolayı Türkiye'de verilecek cezadan
mahsup edilmez?
ö) (7Özoltındo geçen süre
b) (Gözlem oitındo geçen süne
c) Adli kontrolde geçen süre
d) Tutuklulukto geçen süre
e) Hükümlülükte geçen süre
62. Yobonçt ilkede sug işleyip de Türkiye'de bulunan bir Türk vatandaşının Türk
kanunlarına gdre eezalandırılabilmesi iğin aşağıdaki şortlardan hangisi aro-
nır?
a) Suçun aşağı sının î oydon oz olmoyon hopis cezosını gerektirmeli
b) Suçun o^gı sının 3 oydon oz olmoyon hopis cezasını gerektirmeli
c) Suçun oôgı sının 6 oydon oz olmoyon hopis cezasını gerektirmeli
d) Suçun aşağı sının 10 oydan az olmoyon hopis cezosını gerektirmeli
e) Suçun o^gı sının 1 ytidon oz olmoyon hapis cezasını gerektirmeli
(Adli Vorgı-Arolık 2009)

63. Meşru savunmayla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

a) Memnu savunma için saldırı hoksız olmolıdır.
b) Memnu sav'unmo için saldım mevcut olmolıdın.
a) Memnu savunma için gerçeklemmesi muhakkok saldın yetenlidir.
d) Memnu savunma için gençeklemmesinden sadece müphe edilen saldırı yeterlidir.
e) Memnu sav'unmo için tekrarı muhakkak olan bin saldım olmalıdır.
64. Türk Ceza Kanunu'na göre, müsadereyle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi
doğrudur?
a) Kasıtlı bir suçun imlenmesine tahsis edilen eşya, iyi niyetli üçüncü kimilere ait
olsa bile müsadere edilir.
b) 8ir şeyin sadece bazı kısımlarının müsaderesi hiçbir zaman mümkün değildir.
c) Poydomlıga konu emya bakımındon sadece suça imtirak edenin payının müsadere
sine karor verilemez.
d) Suçun imlenmesinde kullonılmok üzere hazırlanan emyo. kamu güvenli^, kamu

so^ıgı veya genel ahlak oçısından tehlikeli olması halinde müsodere edilir.
e) Birden fozlo kiminin paydam olduğu emya ile ilgili olorok ancak tüm paydomların
paylan müsadere olunabilir.
65. TOk Ceza Konunu'no göre, eşegıdekilerden hangisi davayı düşüren neden»
lerden bîri değildir?
o) Şüphelinin ölümü b) Sonıgın ölümü c) Şikayetin geri olınmosı (vozgeçme)
d) 6enel af e) Dovo zomon omımı
(Âdli Vûrgı-Arolık 2009)
hh. A’nın emi B. torlosındon geçmeye kolkifon Cye izin vermeyince C, &ye söver,
bunun üzerine A. Cyi döver.
doğrudur?
a) A me$ru sâ'Ajnmodan yûrorlanır.
b) zorunluluk Kolinden yararlanır.
a) Â hokjız tahrikten yararlanır.
d) A hakkın kullanılmosındonyararlonır.
e) zorlayıcı nedenden (mücbir sebep) yararlanır.

67. Türk Cezo Konunu'no gere, ceza senjmluluguyla ilgili aşağıdaki' ifodelerden
hongisi yanlıştır?
a) Fiili işlediği sırodo 12 yoşını doldurmamış olon çocukların cezo sorumluluğu yok
tur.
b) Fiili işlediği şırada 12 yaşını doldurmuş ancak 15 yaşını doldurmamış olanların

işlediği fiilin hukuki anlam ve sonuçiorını algıloyomoması veyo davranışlarını yön
lendirme yeteneğinin yeterince gelişmemiş olması durumunda ceza sorumluluğu
yoktur.
c) Akıl hastalığı nedeniyle işlediği fiilin hukuki anlam ve sonuçiorını algılayamayan

v'eyo bu fiille ilgili olorok davranışlarını yönlendirme yeteneği önemli derecede
ozolmış olan kişilere cezo verilmez.
d) 70 yoşını doldurmuş sağır ve dilsizlerin ceza sorumluluğu yoktur.
e) 15 yaşını doldurmamış sağır ve dilsizlerin cezo sorumluluğu yoktur.
68. Tür-k Cezo Konunu'no gere aşağıdaki ifodelerden hongisi yonlıştır?

a) Türkiye'de işlenen suçlordo Türk Kanunları uygulanır.
b) Sadece neticenin Türkiye'de gerçekleşmesi hâlinde hareketin işlendiği ülke ce

za kurollorı uygulanır.
c) Hareketin Türkiye'de işlenmesi, neticenin yoboncı ülkede gerçekleşmesi hâlinde

Türk Kanunları uygulanır.
d) Hareketin kısmen Türkiye'de işlenmesi holinde Türk Kanunları uygulanır.
e) Suçun Türk korosulorında işlenmesi hâlinde suç Türkiye'de işlenmiş sayılır.
(Adli Vargı Aralık 2010)
69. T(rk Cezo Konunu'no gere aşağıdaki ifodelerden hongisi yonlıştır?

a) Taksir, suçun istisnai bir i$leni$ peklidir.
b) Zorunluluk holinde, fiili imleyen kimiye kusurlu soyılomodıgı için ceza verilmez.
a) Keşten ve hukuka aykırı if lenmış bir fiilin varlığı suça iftirok için yeterlidir.
d) Meşru savunmanın sınırının telaş, korku ve heyecan sebebiyle aşıldığı hâllerde

toksirli sorumluluk saklıdır.
8ir fiilin kostedilenden daho eğir bir neticenin oluşumuna sebebiyet verdiği
hollerde, kişi bu neticeden en ozındon taksirinin -/arlığı holinde sorumlu tutula
bilir.
(Adli Vergi Arelık 2010)

70. TCrk Ceza Kanunu'na gere aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

o) Suçun daha oz ceza gerektiren nitelikli hollerinin gerçekleştiği hususunda ha
taya düşen kişi bu hotasındonyorarlonır.
b) Fiilin icrası sırosındo suçun kanuni tanımındaki maddi unsurları bilmeyen kimse
kasten horeket etmiş olmoz. taksirli sorumluluk hâli saklıdır.
c) Ceza sorumluluğunu kaldıran nedenlere oit koşullonn gerçekleştiği hususundoki
hotonın ceza sorumlulu^na etkisi yoktur.
d) İşlediği fiilin haksızlık teşkil ettiği hususunda kaçınılmaz bir hataya düşen kişi
cezalandırılmaz.
e) Suçun daha ogır cezayı gerektiren nitelikli hollerinin gerçekleştiği hususunda

hotoyo düşen kişi bu hatosındon yororlanır.
71. Haksız tahrikle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştın?

o) Kusurluluğu koldıron hâldir.
b) Kusurluluğu ozalton hâldir.
c) FiiL hiddetli ve şiddetli elemin etkisi altında işlenmiş olmalıdır.
d) Hoksız tahrik için haksız bir fiil bulunmalıdır.
e) Üçüncü şahıslara yönelik haksız fiiller de tohrike sebebiyet verebilir.
(Adli Yargı Aralık 2010)
72. A. berberde troş oldu^nu gordii^ hosmı H'yi öldürmek moksodıylû Berber
B'nin de isabet alabileceğini öngörmesine roên bunu da göze olarak dükkânın
camından tabancayla 5 el ateş eder. İsabet olan H ve B olay yerinde ölür, dük
kânın camları tamamen kırılır.
Bu oloylo ilgili aşağıdaki ifodelcrdan hangisi doğrudur?
o) A'yo. 6 ve H'yi kasten öldürmekten dolayı zincirleme suç hükümlerine göre tek
ceza yerilir ve cezada artırım yapılır.
b) fi>. i$lemi$ cldu^ kasten öldürme ve mala zarar verme suçlarından doloyı ayrı
ayrı cezalandırılır.
c) fi>, i$lemi$ olduğu kasten öldürme suçlarından dolayı oyrı ayrı cezalandırılır; mo-
lo zoror vermeden doloyı ayrıca cezolandıriimaz.
d) Oloydo fi>. B'ye karşı oynı neviden fikri içtima hükümlerine göre değerlendiril
mesi gereken iki ayrı suç işlemiştir.
e) Oloydo mola zoror yerme suçu Knin öldürülmesi omocıylo işlendiğinden bileşik
suç hükümlerine göre değerlendirilir.
{Adli Yargı 1 - Nisan 2011)

73. A. gece koronlığındo kendi kardeşi K'yi hosmı B sanarak vurmuştur.

Buno göre, A'nın sorumluluğu ile ilgili oçogidoki ifodelerden hongisi doğrudur?
a) suçun konusunda hotoyo dü$tü^nden kastı kalkmıştır, cezolondırılamaz.
b) A'nın şahısta hataya düşmesi kastım kaldırmaz, oncok işlemeyi düşündüğü suç
tan sorumlu tutulur.
c) A'nın hotası önemsizdir. Kyi öldürmekten sorumlu tutulur.
d) A'nın hotası kastını kaldırır, K'yi öldürmekten taksiri sebebiyle sorumlu tutulur.
e) A, B'yi kösten öldürmeye teşebbüsten. K'yi ise taksirli öldürmekten doloyı so
rumlu tutulur.
(Adli Vargı l-Nison 2011)
74. Türk Ceza Konunu'no göre, toksirli suçior ile ilgili oçogidoki ifodelerden
hongisi yonlıştır?
o) Taksirli suçlar, sadece ihmali bir hareketle işlenebilir.
b) Taksirli suçlarda hoksızlıgm esasını, dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırılık

oluşturur.
c) Taksirli suçlarda, öngörülebilir sonuçlar bakımından foil sorumlu tutulur.
d) Taksirli suçlarda, kusurluluğun toyini bizzat hakime aittir.
e) Taksirli suçlarda, taksirli hareketlerin birleştiği hollerde herkes kendi kusu

rundan dolayı sorumlu tutulur.
(Adli Vargı l-Nisan 2011)
75. Türk Cezo Konunu'no göre, kıso süreli hopis eezolorının seçenek yeptırımJoro
çevrilmesiyle ilgili oçogidoki ifodelerden hongisi yonlıştır?
a) Kısa süreli hapis cezaları, adli para cezosına veya diğer seçenek tedbirlere
çevri lebilirler.
b) Suç tanımında hapis ile adli para cezasının seçenek olarak öngörüldüğü hallerde
hopis cezasına bükmediImişse bu ceza, kısa süreli de olsa adli pora cezasına
çevrilemez.
c) Bilinçli toksirle işlenenler dışında taksirli suçlardan dolayı hükmolunan hopis

cezası uzun süreli de olsa bu ceza, di^r koşulların varlığı halinde odli para ce-
zosıno çevrilebilir.
d) Kısa süreli hapis cezosı yerine hükmolunon adli para cezasının gereklerinin ye
rine getirilmemesi holinde çevrilen kısa süreli hopis cezosı infoz olunur.
e) Kısa süreli hapis cezalarının seçenek yaptırımlara çevrildiği hallerde uygulama

da asıl mahkumiyet çevrilen adli para cezosı v'eya tedbirdir.
(Adli Vargı 1 Nisan 2011)

Add Ceza Hukuku Ratik Çalşmaaf:
76. Bir sugu iradecine hakim olduğu kişiye işleten şahsın statüsü aşağıdakiler»
den hangisidir?
a) Azmettiren b) Vardım eden c) Dolaylı fail
d) Müşterek fail e) Van yana foil
(Adli yar9i 1 Nisan 2011)
77. Türk Cezo Kanunu'nun uygulomo oioniylo ilgili ogagıdoki ifodelerden hongisi
yanlıştır?
o) Sir yoboncı. TCK'nın 13. maddesinde yazılı suçlar dışında. Türk konunlorıno gere
oşogı sınırı en oz 1 yıl hopis cezosını gerektiren bir suçu, yoboncı ülkede Türki
ye'nin zararına işlediği ve kendisi de Türkiye'de bulunduğu takdirde. Adalet 6a-
konının istemi üzerine Türk kanunlarına göre cezalandırılır.
b) Türkiye'nin egemenlik olanı dışındo Türk votondoşının zoronno olorok işlenen suç-
lordon dolayı Türkiye'de yapılan yorgılamodo. Türk kanununa göre verilecek ceza,
suçun işlendiği ülke konunundu öngörülen cezanın üst sınırından fozlo olomoz.
c) Vaboncı ülkede Türkiye namına görev üstlenen kimse, bu görev doloyısıylo işle
miş olduğu suçtan dolayı hokkındo yabancı ülkede hüküm verilmiş bulunsa bile
Türkiye'de yeniden yargılanır.
d) Bir Türk votondoşının TCKnin 13. maddesinde soyılon suçlar dışında yoboncı ül
kede işlemiş olduğu suç için Türk konunlarıno göre hapis veya adli poro cezosı
seçimlik olarok öngörülmüş ise hokkındo soruşturma veya kovuşturmo oçılomoz.
Türkiye'de işlediği suçton dolayı yabancı ülkede hokkındo hüküm verilen kişi.
Türkiye'de yeniden yargılanır.
(Adli Vargı 2-Aralık 2011)
78. On ödemeyle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

a) Uzloşmo hükümlerinin uygulonobilecegi suçlar hokkındo ön ödeme hükümleri uy-
gulonximoz.
b) On ödeme, yalnız adli poro cezasını veyo kanuni tonımıno göre 3 oydon fozlo ha
pis cezosını gerektirmeyen yo do odli poro cezası ile birlikte 3 oydon fozlo ha
pis cezosını gerektirmeyen suçlor hokkındo uygulonır.
c) Volnız 3 oydan fazla olmomok üzere hopis cezasını gerektiren suçiordo, hopis
cezasının aşağı sınırının korşılığı olorok her gün için 20 TL üzerinden bulunocok
miktarın, soruşturmo giderleriyle birlikte Cumhuriyet savcılığınca yopılocok
tebligot üzerine 10 gün içinde ödenmesi holinde kamu dovası açılamaz.
d) Suçun kanuni tonımındo.yukorı sınırı 3 oyı oşmayon hapis cezası veyo adli poro
cezosındon yolnız birinin uygulonmosının kabul edildiği hâllerde, ödenmesi gere
ken miktor. odli poro cezosı esas olınorok belirlenir.
e) On ödeme hükümlerinin uygulonmosı sonucunda kamu dovosının oçılmomosı veya

ortodon koldırılmosı holinde müsodere hükümleri uygulonmoz.

Hakim İk ve Dger Ktestek SınavlanCeza Hjlcuku Genel Hükümler Soruları 445
79. Tüzel kişiler hakkında güvenlik tedbirleriyle ilgili aşağıdaki ifadelerden

hangisi yanlıştır?
a) Tüzel kimiler hakkmdaki güvenlik tedbirleri, özel hukuk tüzel kimileri ile komu
tüzel kimileri hokkındo uygulanır.
b) Müsadere hükümleri, yorarına imlenen suplarda Özel hukuk tüzel kimileri hokkın-
do do uygulanır.
c) Tüzel kimiler hakkında uygulanan tedbirler, işlenen fiile nazaran doha ogır so
nuçlar ortaya çıkarabilecek bir özellik orz ettiği tokdirde uygulanmayabilir.
d) Tüzel kişiler hakkındaki güvenlik tedbirleri, kanunun ayrıca belirttiği hollerde

uygulanır.
e) Tüzel kişiler hakkındaki güvenlik tedbirleri, kasten işlenen suçlarla ilgili olorok
uygulanabilir.
(Adli Vargı 2-Âralık 2011)
80. Suça teşebbüs ve gönüllü vazgeçme ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi
yanlıştır?
a) Sırf horeket suçları, icro hareketlerinin kısımlara bölünebildiği hollerde te
şebbüse elverişlidir.
b) Suça teşebbüsten doloyı foilin cezalandırılabilmesi için kastın varlığı yeterli

değildir, fiilin icrasına do başlanmış olması gerekir.
«) "'Teşebbüs suçlan“na teşebbüs mümkün değildir.
d) Neticeli suçlarda failin gönüllü vazgeçmesi, yalnızca icro hareketlerinin tamom-

lonmasına kodar mümkündür.
e) Suça teşebbüs holinde foilin sorumluluğu, meydono gelen zoror veyo tehlikenin
ağırlığına göre belirlenir.
81. Polis memuru P. sokokta karısı K'yi bıçaklayan B'ye rastlor ancak herhongi bir
müdahalede bulunmaksızın diğer vatondaşlorlo birlikte olayı seyreder. Çeşitli
yerlerinden otuza yakın bıçak darbesi alan K, kaldırıldığı hastanede ölür. &u
elaya gere, P'nin ceza sorumluluğu ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi
doğrudur?
a) P, kasten öldürmenin ihmal? davranışla işlenmesi suçundon dolayı cezalandırılır.
b) P. B'nin işlediği kösten Öldürme suçuna ihmal? horeketle yardım etmekten dolayı
cezalandırılır.
c) P, ihmal? do\'ronışla görevi kötüye kullanma suçundan doloyı cezalandırılır.
d) P. B'nin işlediği kasten öldürme suçunun müşterek faili olorak cezalandırılır.
e) P, hem görevi kötüye kullanma hem de taksirle öldürme suçundan doloyı ceza
landırılır.
(Adli Vargı 2-Arolık 2011)

446 Ceza Hukuku R-alik Çalşmalan
82. Alnxmyo'do kasten öldürme suçunu imledikten sonro Türkiye’ye koçan Alman
votondomı A'nın, Alman mokomları tarafından Türkiye'den geri verilmesi istenir.
Bu durumda Alman mokamlannın geri verme talebinin kabul edilebilir elup ef«
madiğine Türkiye'de aşağıdaki mercilerden hangisi tarafından karar verilir?
a) Sokonlor Kurulu
b) îçiçleri Bakanlığı
c) Vorgıtoy Cumhuriyet Bo^sovcılıgı
d) Kikinin bulunduğu yer asliye ceza mahkemesi
e) Kikinin bulunduğu yer ogır ceza mahkemesi
(Âdli Vargı Avukat 2011)
88. A. gece koronlıgındo on kovanlanno soldıron oyı olduğunu düşündüğü ancok

gerçekte kendisini ziyarete gelmekte olan yan komşusu B’ye oteş ederek ölü
müne sebebiyet verir. Bu olayda aşağıdaki hukuki müesseselerden hangisi
gerçekleşmiştir?
ö) Haksızlık yanılgısı
b) Hukuko uygunluk nedenlerinin maddi çortlorındo hota
c) Kusurluluğu etkileyen nedenlerin maddi $artlarındo hoto
d) Suçun maddi unsurlarında hoto
6) Suçun nitelikli unsurlarındo hoto

(Adli Vargı A\
*ukat 2011)
84. Biri diğerinin unsurunu veya agırloştırıeı nedenini oluşturması dolayısıyla tek
fiil sayılan suç oşagıdokilerden hangisidir?
a) Bilecik 5ug
b) Zincirleme 5ug
c) Fikri îçtimo
d) İhmali suç
e) Mütemodi suç
(Adli Vargı Avnjkat 2011)

85. A. hosmı B'yi öldürmek omocıyla B ile birlikte C ve b'nin de içinde bulundu^nu
gördüğü oracın kırmızı ışıkta durması üzerine otomotik silahını çıkartarak aracı
*ak
tarar. Saldırıdan B yoralı olcu kjrtulur, C ve b ise ölür.
Buna göre, C ve b'nin öldürülmesi bakımından A'nın sorumluluğu ile ilgili
aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
a) A. C '/e b'yi doğrudan kastla öldürmekten sorumludur.
b) A, C b'yi olası kastla öldürmekten sorumludur.
a) A, C ■.« b'yi bilinçli taksirle öldürmekten sorumludur.
d) A, C '/e b'yi bilinçsiz taksirle öldürmekten sorumludur.
e) A. oloydo fikri içtima bulunduğu için C -je, b'nin ölümünden ayrıca sorumlu tu
tu Imoz.
(Adli Vûrgı Avukat 2011)
86. Tûksi şoförü Ş. bir trafik kozosı sonrası ogır yaralanon YVi hastaneye yetiş
tirmek için aşırı sürat yapar ve Znin kullandığı arooo orkodon çarparak c^ır bir
şeki İde yaralanmasına neden olur.
Buno göre, Z'nin yerelenmesından Ş'nin sorumlu tutulup tutulomoyeeegi ile
ilgili eçegıdeki ifadelerden hangisi doğrudur?
a) Oloydo me$ru sovunmo hali bulunduğu için Ş'nin fiili hukuka uygundur ve Ş ce
zalandırılmaz.
b) Oloydo zorunluluk holi bulundu^ için Ş'nin kusurluluğu ortadan kalkar ve Ş ce
zalandırılmaz.
c) Oloyda Ş. işlediği suçtan dolayı cezolondınlır ve hakkında sadece takdiri indi

rim nedeni uygulanabilir.
d) Oloyda Ş'nin taksirli bir hareketi dahi bulunmadığı için fiil suç teşkil etmez.
e) Oloyda Ş, işlediği suçun tam cezasıyla cezalandırılır.
(Adli Vargı Avukat 2011)
87. Kişinin, suçun kanuni tanımındaki unsurların gerçekleşebileee^ni öngörmesine

ragmen neticeyi kabullenerek fiili işlemesi haline ne denir?
a) Silinçii teksir
b) Oogrudan kast
a) Taksir
d) Olosı kost
e) Kast - taksir kombinosyonu
(Adli Yargı Av-ukot 1-Moyıs 2012)

İ4S Ceza Hukuku R-alik Çalşmalan
88. Suçların igtiması ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

o) 8iri di^nnin unsurunu veya nitelikli Kolini oluşturması dolayısıyla hukuki an
lamda tek fiili oluşturan suça, bileşik suç denir.
b) 8ir suç işleme kororının icrası çerçevesinde, değişik zomonlardo oynı kişiye
kar$ı aynı suçun birden fazla işlenmesine, zincirleme suç denir.
c) İşlenen bir fiille birden fozlo forklı suçun oluşmasıno sebebiyet verilmesine,
farklı neviden fikri içtima denir.
d) İşlenen tek fiil ile aynı suçun birden fazla kişiye karşı işlenmesine, aynı ne\‘iden
fikri içtima denir.
e) Aynı neviden fikri içtimo holinde kural olarak gerçek içtima hükümleri uygula
nır.
(Adli Yorgı Ax'ukot 1-Moyıs 2012)
89. H, hırsızlık yapmak üzere girdiği bir evden bilgisayar, cep telefonu ve birkaç
tane bilezik olarak ayrılır. Soruşturma sırasında eşyaların her birinin, evde bir
likte ikamet eden A, B ve Cye ait oldukları anlaşılır.
H'nin cezo sorumluluğu ile ilgili eşagıdeki ifâdelerden hangisi doğrudur?
a) H, üç kişiye karşı işlemiş olduğu hırsızlıktan doloyı ayrı oyrı cezalandırılır.
b) H, hırsızlık suçunu aynı evde eşyalar üzerinde müşterek zilyetliği bulunon kişi
lere karşı işlediği için, zincirleme suç hükümlerine göre cezalandırılır.
c) H, tek fiille A. 8 ve Cye korşı hırsızlık suçunu işlediği için oynı neviden fikri iç
tima hükümlerine göre cezalanjırıiır.
d) H'nin. evdeki bu eşyalar üzerinde müşterek zilyetliği bulunan kişilere yönelik bu

fiili, hukuki anlamda tek fiili oluşturduğundan tek hırsızlıktan doloyı cezolondı-
nlıp.
e) M, farklı neviden fikri içtimo hükümlerine göre cezalandırılır.
(Adli Yargı A\ukot 1-Moyıs 2012)
90. Hesmı A zannederek ona gak benzeyen B'yi öldüren fail Fnin sorumluluğu
ile ilgili agağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
a) F. Ayı kasten öldürmeye teşebbüsten. 8'yi ise kasten öldürmekten sarumlu tu
tulur.
b) F. Ayı kasten öldürmeye teşebbüsten. 8'yi ise taksirle öldürmekten sorumlu

tutulur.
«) Fnin hotosı. kastını kaldırır ve oloydo sorumluluğu yoktur.
d) F. yalnızca 8'yi taksirle öldürmekten sorumlu tutulur.
e) F. yalnızca 8'yi kösten öldürmekten sorumlu tutulur.
(Adli Yorgı A\'ukat l-Moyıs 2012)

91. A. aralorındo husumet bulunon B ile yoldo korşıloşınco silahını çeker ve sokot
bırakmak amacıyla B'nin oyogıno doğru birkaç el oteş eder. Bir kurşun isobet
eden B, hostoneye koldınlırso do oşın kon koybındon doloyı kurtarılomoz ve
ölür.
Bu oloyo ğöre. A'nın sorumluluğu ile ilgili oşogıdoki ifodelerden hongisi dog
*
pudur?
ö) Kasten öldürmeden sorumludur.
b) Toksirle öldürmeden sorumludur.
c) Kasten öldürmenin ihmali davranışla işlenmesinden sorumludur.
d) Kasten yaralamadan sorumludur.
e) Kasten yaralamanın neticesi sebebiyle ağırlaşan hali olan ölümden doloyı sorum
ludur.
(Adli Yargı Â\'ukat 1-Wayıs 2012)
92. Aşagıdokilerden hangisi, Türk Cezo Konunu'ndo düzenlenmemiştir?

o) Şüpheden sanık yararlanır ilkesi
b) Kanunilik İlkesi
c) Kıyas yasağı ilkesi
d) Orantılılık ilkesi
e) Kanun önünde eşitlik ilkesi
(Adli Yargı Avukat 2-Ekim 2012)
93. Çoban ^nin. koyunlonna attığı taşın kendisine atıldığını zanneden çiftçi B öfke
lenerek Ç'yi tokatlor.
Bu eloyo gere. B'nin eezolandiPilobiliHigi ile ilgili oşegıdeki ifadelerden han»
gisi doğrudur?
a) Oloyda Ç'nin fiili hoyvonloro yönelik olup ceza hukuku anlamındo bir fiil olmodı-
gından B'nin haksız tahrikten yararlonmosı mümkün değildir.
b) Oloyda B'nin İçinde bulunduğu öfke nedeniyle Çye. karşı işlediği kasten yorala-
mo suçu bokımındon kastı ortadan kalkmıştır. B'nin fiili, bu sebeple suç teşkil
etmez.
Oloyda 6, kösten yaralama suçunun maddi şartlarında hataya düşmüştür. Bu

sebeple oncok taksirle yaralomodon cezalandırılabilir.
d) Oloyda 6. haksız tahrikin maddi şartlarının gerçekleştiği hususunda hataya

düşmüştür. Şayet hatası kaçınılcunoz ise haksız tohrik indiriminden yararlanır.
e) Oloyda 6. hukuka uygunluk sebeplerinin maddi şartlarında hotoya düşmüştür.

Bu sebeple hotası kastını koldınr ve fiil suç teşkil etmez.

450 Ceza Hukuku R-alik Çalşma^sr
94. Belli bir sugu işleme hususunda henüz bir fikri olmayan bir kişiyi, bu suçu
işlemeye karar verdiren kişinin statüsü aşağıdakilerden hangisidir?
a) Azmettiren b) Yardım eden c) Müstâkil foil
d) Müşterek foil e) Dolaylı fail
(Adli Yargı A'Ajkat 2-Ekim 2012)
95. A, işlediği suç nedeniyle iki gün gözoltındo koiır ve yorgılomo sonundo odli poro
cezosıno mohkûm olur. Bu olaya göre mahkemenin mahsuba dair vereceği ka
rarla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
ö) (7ozoltındo 9eçirilen süreler mahsupta dikkate alınmaz.
b) Yargılama sonunda sanığın adli para cezasına mahkûm olması holinde mahsup
yapılmaz.
«) Ancak hüküm kesinleştikten sonro gözaltına alınan kişinin gözaltında geçirdiği

süreler mahsup edilebilir.
d) İki günlük gözaltı süresi, sadece gözaltına alınmoya neden olan suçtan kaynak
lanan ceza mahkûmiyetinden mahsup edilir.
e) İki günlük gözaltı süresi, her bir gün 100 TL sayılmak suretiyle adli para ceza
sından indirilmelidir.
96. Neticesi sebebiyle agırlaşmı; sugleHo ilgili oçağıdaki ifâdelerden hangisi

yanlıştır?
a) Ağır netice, temel suç tipinde öngörülenden daha ogır bir netice olobilecegi gi
bi tamamen başka bir netice de olabilir.
b) Neticesi sebebiyle ağırlaşmış suçlar, ağır neticenin gerçekleşmesine neden olon

temel suç tipi ve ogır neticenin birleşmesinden oluşan bir suçtur.
c) Ağır netice, en ozındon taksirinin varlığı hâlinde faile yüklenebilir.

d) Ağır neticeye kasten sebebiyet verilen hollerde neticesi sebebiyle ağırlaşmış
suçtan değil, kasten işlenen tomamıyla yeni bir suçtan söz edilir
e) Bir suçun ortayo çıkordığı ağır neticeler konunda açıkça neticesi sebebiyle
ağırlaşmış hâl olarak düzenlenmişse sorumluluğu gerektirir.
97. A. akıl hostolığı nedeniyle davronışionnı yönlendirme yeteneği önemli ölçüde

özelmiş olon oğlu B'yi kapısı oçık olon evde bırokorok bokkolo gider. Oışon çıkon
B. elindeki bıçakla yoldon geçen Cyz soldırorok kolundon yorolor.
Bu diaya gara, aşağıdaki ifadalardan hangisi yanlıştır?
o) A. akıl hastası üzerindeki bakım ve gözetim yükümlülük nün ihlali suçunu işlemiştir.
b) A, Cye karşı taksirle yaralama suçunu işlemiştir.

c) 6, Cye karşı kasten yaralamo suçunu işlemiştir.
d) B, Cye karşı işlemiş olduk dolayı kusurlu sayılamadıgı için cezolondınlmoz.
e) A -/e B. Cye karşı kösten yorolamodon doloyı oyrı ayrı cezalandırılır.

98. 1982 Anoyosası'nın 83. maddecinin birinci fıkracında, milletvekillerinin Mecliste

ileri cürdükieri ve suç teşkil eden çözlerinden dolayı sorumlu tutulamayacakları
öngorülmüjtür.
yasama sorumsuzluğu olarak adlandırılan bu müessesenin ecza hukuku açı
sından hukuki niteliği oşağıdûkı'lcrdcn hangisidir?
ö) Hukuka uygunluk sebebi
b) Şahsi cezosıziık sebebi
c) Cezoyı kaldıran şohsi sebep
d) Kusurluluğu kaldıran mazeret sebebi
e) Cezo muhokemesi şortı
99. Aşagıdakilerin hangisinde suç Türkiye'de işlenmiş sayılmaz?

a) Suçun yoboncı devlet kara sulorındo bir Türk ticoret gemisi içerisinde işlenme
si
b) Suçun lurk kara sulorındo yoboncı bir ticoret gemisine korşı işlenmesi
c) Suçun oçık denizde bir Türk gemisinde işlenmiş olmosı
d) Suçun Türkiye'nin kıto sohonlıgındo tesis edilmiş sabit bir platform üzerinde
işlenmiş olması
e) Suçun icrasıno yoboncı ülkede boşlanmış oncok neticesinin Türkiye'de gerçek

leşmiş olmosı
(Adli Vargı Arolık 2012)
100. Içtirak ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yonlıştır?

ö) Suço iştirak için kasten ve hukuka aykırı işlenmiş bir fiilin \'arlıgı yeterlidir.
b) İştirak hükümlerinin uygulonabilmesi için ilgili suçun en ozındon teşebbüs oşo-

mosıno vordırılmosı gerekir.
c) Özgü suçiordo özel foillik vosfmı toşımoyonlor, ozmettiren veya yordım eden
olarak cezolondınlır.
d) Suçun işlenmesinde bir başkasını araç olarak kullonon kişi, ozmettiren olarak
sorumlu tutulur.
e) Suçun işlenişine katılon herkes, diğerinin cezalandırılmasını engelleyen kişisel

nedenler göz önünde bulundurulmoksızın kendi kusurlu fiiline göre cezolondırı-
lır.

452 Ceza Hukuku R-alik Çalşmaian
101. A. kendisine sürekli hokoret eden ve gördü^ yerde tortokloyon B'ye oldukça
öfkelidir. Bir gün yoldo giderken B'nin 12 yoşındoki oû Tyi görür ve onu feci
şeki İde döver.
Bu elaya göre, Tnin dövilmesiyie ilgili olarak A hakkında aşağıdaki ifa
*
delerden hongisî doğrudur?
ö) Haksız tohrik vardır. A hoksız tahrik indiriminden yororlanır.
b) Meşru müdafoo vardır, A'nın fiili bu sebeple hukuka uygundur.
c) A'nın moruz kaldığı cebir nedeniyle kusurluluğu yoktur ve cezolondırılomoz.
d) A; hoksız tohrikten yorarlonomaz. işlediği suçun torn cezasıyla cezolondırılır.
e) A'nın, içinde bulunduğu öfke nedeniyle gösterdiği do^ronış, fiil niteliğine sohip
olmadığı için suç teşkil etmez.
*
102. Yurt dışında, vatandaş tarafından işlenen veya bir yaboneı tarafından Tûrki
ye'nin, bir Türk vatandaşının veya Türk kanunlarına göre kurulmuş özel hu«
kuk tüzel kişisinin ya da bir yabancının zararına işlenen suçlarla ilgili aşağı
*
dakî ifadelerden hangisi yanlıştır?
a) Yurt dışındo işlenen bu suçlar için kanunda hapis cezası ile adli para cezası se
çimlik olorok öngörülmüşse Türkiye'de soruşturmo veyo ko\'uşturmo oçıimoz.
b) Yurt dışındo işlenen bu suçlardan doloyı yoboncı mohkemelerden yerilen ye

Türk hukuk düzenine aykırı düşmeyen hükümler, Türk konunlonno göre bir hok-
ton yoksunluğu gerektirmesi holinde cumhuriyet savcılığının istemi üzerine
Türk kanunlorındoki bu sonuçiorın geçerli olmosına koror verilir.
«) Bir yoboncının bir Türk yotondoşının zororıno olarak yoboncı ülkede işlemiş ol
duğu suçton dolayı Türkiye'de yargılomayopılabilmesi Adolet Bokonının iznine
babıdır.
d) Votondoş torofından yurt dışındo işlenen ye oşogı sınırı bir yıldon oz hapis ce-
zosını gerektiren suçton doloyı yargıloma yapılmosı. zorar görenin veyo yoboncı
hükümetin şikâyetine boglıdır.
e) Bir yoboncı. yurt dışındo diğer bir yabancıya karşı işlemiş olduğu suçton dolayı
bu suçun Türk konunlonno göre en oz üç yıl hapis cezosını gerektirmesi, geri
\'ermenin mümkün olmaması ve Adolet Bakanının istemesi holinde Türkiye'de
yorgılonır.
Hakim İk ve Dger Ktestek SınavlarıCeza Hjlcuku Genel Hükümler Soruları 4S3
103. A. Iıasmı B'yi öldürmesi için Cye boûrur vz bir miktar para korşılıgında onu bu
fiili işlemeye ikno eder. C. B'nin evinin önünde pusu kurar. Akşam vakti kopıdon
içeri girmekte olon B'ye silahını doğrultan C. tam tetiğe basacakken B'nin oğlu
Vnin "Baba
*" diye seslenmesi üzerine oteş etmekten vazgeçer.
Bu olaya göre A ve Cnin eezalandırılabilirliği bakımından aşağıdaki ifadeler
*
den hangisi doğrudur?
o) Foil C, suçun icra hareketlerine başlamadığı için cezalandırılmaz. Azmettiren A
da fiil teşebbüs aşomosma gelmediği için kösten öldürmeye teşebbüsten ceza-
londırılamaz.
b) Foil C fiilin icrasından gönüllü vazgeçtiği için kasten öldürmeye teşebbüsten

cezalandırılmaz. Gönüllü vazgeçme, cezayı koldıron kişisel neden olduğu için sa
nık A bundon yororlonamoz. kösten öldürmeye azmettirmeden cezolondınlır.
«) Foil C fiilin icrasından gönüllü vazgeçtiği için kasten öldürmeye teşebbüsten

cezalandırılmaz. Azmettiren A'nın sorumluluğu foile bağlı olduğundan gönüllü
x'ozgegmeden o do yararlanır.
d) Foil C, suçun icra hareketlerine başlodığı için kösten öldürmeye teşebbüsten,

azmettiren A ise bu suça ozmettirmekten dolayı cezalandırılır.
e) Fail C. suçun icra hareketlerine boşlamadığı için cezolondırılamoz. Ancak azmetti

ren A. akim kolmış azmettirme suçundan doloyı cezolondınlır.
104. A. orkodoşı B ile birlikte bir lokantoda içki içerken düşmonı olduğu Cnin içeri
girdiğini görür, almış olduğu oşırı alkolün de etkisiyle Cye yumruk otar. Kaçmak
isterken Cnin oyoğı sandalyeye tokılır. düşüp boşını betona çorpar w bir süre
bilincini yitirir. Teloşo kapılan A. orkodoşı B'den kendisini soklomosını ister yz
B. A'yı bir süre evinde saklor.
ö) fi<. insan öldürmeye teşebbüsten sorumludur.
b) A'nın hareketiyle bilinç koybı şeklindeki sonuç arosında nedensellik bogı yoktur
c) B, A'nın işlediği suça iştirak etmiştir.
d) Sarhoşluğun etkisi altında olan A ya ceza verilemez.
e) A, yorolomo suçundan sorumludur.
(İdoh Vargı Kosım 2008)

105. A. öldürmek kostıylo B'ye oteş eder. Bocoğındon yorolonon B. siiohını çekerek
A'ya bir el oteş eder ve onu yoroloyorok etkisiz hole getirir. Bununla yetinme
yen B, yerde yotmokto olon A'nın yonıno giderek boşıno üç el oteş eder ve onu
öldürür.
Buno göre. B'nin cezoi sorumluluğu ile ilgili aşağıdaki ifâdelerden hangisi
doğrudur?
ö) 6, meşru sa'/unmodon yororlonır. cezalandırılmaz.
b) B, kasıtlı inson öldürmeden cezalandırılır.
c) 6, meşru so'/unmodo sınırın aşılması nedeniyle toksirli insan öldürme suçu cezo-
sıylo cezolondınlır.
d) 6. kosıtlı yoroloma ve kosıtlı inson öldürmeden cezolondınlır.
e) 6, insan öldürmeye teşebbüsten ve kosıtlı inson öldürmeden cezolondınlır.
(İdari Vargı Kosım 2008)
106. A. B'yi öidürtnek için boğrozını sıkorken, kendisini bıçoklo yoroloyorok engel
olmaya çolışon Cyi bıçoklo yorolomıştır.
ö) A, sodece inson öldürmeye teşebbüsten doloyı cezolondınlır.
b) A. inson öldürmeye teşebbüsten ve inson yorolomodon cezolondınlır.
c) C. insan yorolomodon cezolondınlır.
d) A. meşru sa'/unmo nedeniyle cezolondınlmoz.
e) C. haksız tahrikten yororlonır.
*91
(İdari ¥01 Kosım 2008)
107. A. B'yi öldürmek için oteş eder ve kurşun boşo gider. B de silahını çekip A'yo
oteş eder. A'nın önce oteş etti^ni bilmeyen C. A'yı kurtormak omocıylo B’ye
oteş eder. Sodece Cnin B'ye oteş ettiğini gören b de Cye oteş eder. Cnin yoro-
lonıp yere düştüğünü gören E, koçmokto olon b'nin bocogıno oteş eder ve b'yi
yorolor.
Bu oloylo ilgili oşoğıdoki ifodelerden hangisi yanlıştır?
o) A. insan öldürmeye teşebbüsten sorumludur,
b) b, meşru sa\'unmo halindedir.
c) E, meşru sa\'unmo holindedir.
d) B. meşru so'Ajnmo holindedir.
e) C. meşru sovunmo holindedir.
(İdori Vorgı Kosım 2008)

Hakim 8k ve Dger Ktestek SınavlanCeza Hjlcuku Genel Hükümler Soruları 4S5
108. Türk Ceza Konunu'na göre, hukuko uygunluk nedenleri ile ilgili oşogidoki
ifodelerden hongisi yanlıştır?
a) Konun hükmünü yerine getirene ceza venimez.
b) Konusu suç teşkil etmeyen hukuka oykırı emrin amir tarafından yazılı olarak
tekrarı hâlinde emri yerine getiren sorumlu tutulmaz.
«) Vetkili bir merciden verilip, yerine getirilmesi görev geregi zorunlu olon bir
emri uygulayan sorumlu tutulmaz.
d) Emrin hukuka uygunlu^nun denetlenmesinin konun torofındon engellendiği hol

lerde. emri veren ve yerine getirenin sorumluluğu yoktur.
e) Emrin hukuka uygunlu^nun denetlenmesinin konun torofındon engellenmediği

hollerde hukuko aykırı emri yerine getiren de sorumlu olur.
(İdari Vargı Kasım 2008)
109. Türk Ceso Konunu'no göre, eozoi ehliyetle ilgili oşogidoki ifodelerden hon»
gisi doğrudur?
a) İrode dışı alınan olkolün etkisiyle işlediği fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını olgı-
loyamoyano azaltılmış cezo verilir.
b) İradi olarak alınan uyuşturucunun etkisinde suç işleyene cezo verilmez.
c) İrodi olarak alınon alkolün etkisinde suç işleyenin cezosı ozaltılır.
d) Ğe-çıci nedenle, fiille ilgili davranışlarım yönlendirme yeteneği önemli derecede

azolmış olono ceza verilmez.
e) İradi olarak alınon alkolün etkisi altında olon kimse kosıtlı suçlan işleyemez.
110. Türk Cezo Konunu'no göre, eezo mohkûmiyetinin sonuglorı ile ilgili oşogıdoki
ifodelerden hongisi yonlıştır?
a) Hapis cezosına mahkûmiyetin sonucu olarak ki$i. seçme x'e seçilme ehliyetinden
ve diğer siyasi haklardan yoksun bırakılır.
b) Hapis cezosına mahkûmiyetin sonucu olarak ki$i. vokıf, dernek, sendika. $irket.
kooperotif '/z siyasi parti tüzel kişiliklerinin yönetici veyo denetçisi olmaktan
yoksun bırakılır.
C) Hapis cezosına mahkûmiyetin sonucu olarok kişi, velayet hokkı ile diğer medeni
haklardan, vesayet ve koyyımlıgo ait bir hizmette bulunmaktan yoksun bırakılır.
d) Hopis cezosına mahkûmiyetin sonucu olarak kişi, sürekli, süreli yo da geçici bir
komu görevinin üstlenilmesinden yoksun bırakılır.
e) Hapis cezasına mahkûmiyetin sonucu olarak kişi, siyasi parti denetçisi olmaktan
yoksun bırakılır.
(İdorı Vargı Kosım 2008)

456 Ceza Hukuku R-alik Çalişmaian
111. A. ormonda dolaşırken bir ayının saldırısına uğrar. Kendisini korumak için A.
ormando yaşayan B'nin kjlübesinin kapısını kırarak içeri girer.
Buno göre, A yönünden oçoğıdoki hollerden hongisi vordır?
ö) Zorunluluk hâli
b) Meşru sovunmo hâli
c) Hokkın kullonılmosı holi
d) Kanun hükmünün yerine getirilmesi holi
e) Maddi cebir holi
*91
(İdoh ¥01 Kosım 2008)
1 ıs. Türk Cezo Kanunu'na gere, suçiorın içtimai ile ilgili oçogidoki ifodcIcrden
hongisi vonlıştır?
ö) Bileşik suçta birleşen suçlar farklı olmalıdır.
b) Bileşik suçta tek cezo verilir.
c) Zincirleme suçto oynı suçun birden fozlo işlenmesi söz konusudur.
d) Her suç yönünden zincirleme suç söz konusu olobilir.
e) Fikrî içtimada gerçekleşen suçlar farklı olmalıdır.
113. Türk Cezo Konunu'no gere, tekerrürle İlgili oşogidoki ifadelerden hongisi
yanlıştır?
a) Konun, süreli tekerrür sistemini kabul etmiştir.
b) Tekerrür için önceki cezanın infaz edilmiş olması gerekmez.

c) Tekerrür süreleri tekerrüre esas teşkil eden cezanın infaz edildi^ tarihten
boşlar.
d) Kasıtlı suçlarla taksirli suçlor orosırdo tekerrür hükümleri uygulonmoz.
e) Tekerrür holinde sonraki suçun cezası ortınlır.
(İdoh Vorgı Kosım 2008)
114. A. her biri farklı zomonlorda olmak üzere 5 ki§i adına birer adet sahte senet
düzenleyip kullanmıştır.
Buno göre, A'nın eezoi sorumluluk nedir?
ö) A. tek sahtecilik suçundan doloyı cezolondınlır.
b) A, & oyrı sahtecilik suçundo dolayı cezalandırılır.
c) Farklı neviden fikri içtima söz konusudur.
d) Aynı neviden fikri içtimo söz konusudur.
Mütemodi suç söz konusudur.
(İdari Yorgı Kasım 2010)

115. Haksız tahrikle ilgili aşogidaki ifadelerden hangisi doğrudur?

ö) Haksız tahrik halinde faile ceza verilmez, sadece güvenlik tedbiri uygulonır.
b) Hiddet veya şiddetli eleme neden olon her fiil haksız tahrik teşkil eder.
c) Bir kimsenin alacağını tahsil için icraya başvurması haksız tahriktir.
d) Hoksız tahrik için fiilin hiddet veya şiddetli elemin etkisi altında işlenmiş olma
sı gerekir.
e) Başkasının işlediği bir suçu ihbar edeceğini söylemek haksız tahrik teşkil eder,
(îdari Yargı Kasım 2010)
116. Türk Cezo Konunu'ndo açıkça düzenlenmemi; elan kurum oçegıdokilerden

hangisidir?
o) Nedensellik bağı
b) Suça iştirak
c) Suça teşebbüs
d) Suçların içtimai
e) Ceza sorumluluğunun şahsili^, kast ve taksir.
(İdari Yargı Kasım 2010)
117. Türkiye'de işlediği suçtan dolayı yabancı ülkede hakkında hü<ûm verilen
kimsenin Türkiye'de yeniden yargılanması ile ilgili aşağıdaki ifadelerden han
gisi doğrudur?
ö) Türkiye'de yeniden ycrgılarmoz.
b) Yabancı ülkede beraat etmişse yargılanır.
c) Cezasını yabancı ülkede çekmemişse yargılanır.
d) Türkiye'de yeniden yargılanır.
e) Adalet Bakanının izniyle yargılanır.
116. Afla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

ö) Tüm hükümlüler yönünden cezayı azaltan af genel aftır.
b) Bir veya birkaç kişi yönünden komu davasını kaldıran af özel aftır.
c) Tüm hükümlüler yönünden hapis cezosım adli poro cezasına çeviren af özel
aftır.
d) Özel af cezaya bağlı olon veya hükümde belirtilen hak yoksunluklarını da orta
dan koldınr.
e) Bir veya birkaç kişinin hükmolunon cezasını bütün neticeleriyle koldıron of özel
aftır.

458 Ceza Hukuku R-alik Çalşmaaf
119. Türk Cezo Konunu'no göre, oşoğıdokj'lcrdcn hongisi geri vermede fiile İlişkin
şertlerden biri değildir?
ö) Fiilin Türk konunlorına göre suç tezkil etmesi
b) Fiilin Türkiye'nin yorgılomo yetkisine girmemesi.
c) Fiilin zamarxLZimino uğramamız olmosı
d) Fiilin affa uğramamız olması
e) Fiilin kasten izlenmiz olması
120. Türk Ceza Kanunu'na göre, oşağıdekilerden hangisi güvenlik tedbiri değildir?
a) Tüzel kizinin faaliyet izninin iptali
b) Seçme ve seçilme ehliyetinden yoksunluk
c) Erteleme
d) Kazanç müsaderesi
e) Eşya müsaderesi
121. Aşagıdakilerden hangisi suçta ve cezada kanunilik ilkesinin sonuçlarından

biri değildir?
o) Konunun açık olması
b) İdarenin düzenleyici izlemleriyle suç ve ceza konulamaması
c) Örf ve adetle suç ve ceza konulamaması
d) Konunlorın suç ve ceza içeren hükümlerinin uygulanmasında kıyos yoluno bo^vu-

rulamaması
e) 8ir fiilin. doxTanij normlarını ihlal etmesinin o fiilin suç sayılmosı için yeterli
olması
122. Kontyon şoförü A, Korodeniz Sahil Yolunda hız sınırlarının üstikıde seyrederken,
lostiklennden birinin patlaması sonucunda uçuruma yuvorlanmış ve, yonındo otu-
ron yardımcısı Y’nin yaralonmasıno neden olmuştur.
Buno göre, A'nın sorumluluğu ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
a) Zarunluluk hali sebebiyle kusursuzdur, cezalandırılmaz.
b) Cebir ye jiddet sebebiyle kusursuzdur, cezalandırılmaz.
c) Olası kastından sorumludur.
d) Kasten yaralamodan sorumludur.
e) Taksirli yaralomadon sorumludur.

123. Hakim kararıyla konutunda orama yopmok üzere A'nın oturduğu binoyo gelen
polis memuru M, A nın konutu zannederek bir alt katta bulunan B’nin konutuna
girerek orama yapar.
Bu eloya gere, M'nin ceza sorumluluğu İle ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden
hangisi doğrudur?
ö) M. suçun nitelikli unsurlanndo hotoya düşmüştür. M'nin ceza sorumluluğu yoktur.
b) M. hukuka uygunluk sebeplerinin maddi şartlarında hotoya düşmüştür, M'nîn

ceza sorumluluğu yoktur.
c) M'nin hatası, kusurunu kaldırdığı için ceza sorumluluğu yoktur.
d) M'nin hatası, kastını kaldırırsa do M. konut dokunulmazlığını taksirle ihlal et

mekten doloyı cezolondınlır.
e) M'nin hatası, kostını kaldırmaz. M. konut dokunulmozlıgını kasten ihlol etmek

ten doloyı cezolondınlır.
124. *<Tüp Cezo Konuıu'nur 61. maddesine gere, açağıdokilcrden hongisi temel cc-
zorvn beliHenmesinde gez önünde bulundurulacak unsurlardan biri değildir?
ö) Foilin kast veyo taksire doyalı kusurunun ogırhgı
b) Suçun işleniş biçimi
c) Foilin geçmişi, fiilden sonraki ve yargılama sürecindeki dovronışları
d) Foilin güttü^ omoç ve soiki
e) Suçun konusunun önem ve değeri
125. Bir uğun kanuni tarifinde hapis ve adli para cezasına seçenek olarak yer
verildiği ancak adli para cezasının alt ve üst sınırının belirlenmediği haller
de, adli para cezasının alt ve üst sınırının belirlenmesi bakımından aşağıdaki
a) Adli poro cezosının alt ve üst sınırı, adli poro cezası için öngörülen 5 ve 720
günlük genel olt ve üst sınır olarak göz önünde bulundurulur.
b) Suçun kanuni torifinde öngörülen hapis cezosının olt ve üst sınırı, odli para ce
zası bokımındon olt ve üst sınır olorak dikkate olınır.
c) Adli poro cezasının, olt sınırı bokımındon lehe olduğu için S günlük alt sınır, üst
sının bokımındon ise, hapis cezasının üst sınırı göz önünde bulundurulur.
d) Adli poro cezasının alt ve üst sınırı bakımından, suçun kanuni tarifindeki hopis
cezasının alt ve üst sınırı ile adli para cezosına ilişkin 5 ve 720 günlük genel sı
nır, failin lehine olocok şekilde uygulanır.
e) Adli poro cezasının üst sınırı her halükarda üst sınır olon 720 gün olarak dikka
te olınır.
«O Ceza Hukuku ftalik Çalşma ar
126. İşlemiş olduğu bir fiil ile bîrden fozlo foHdı suçun eluşumuno sebebiyet
veren kişinin sorumluluğu ile ilgili oşogidoki bilgilerden hongisi doğrudur?
a) İşlemiş olduğu suçlordon en hof if cezoyı gerektirenden sorumlu olur.
b) İşlemiş olduğu suçiordon kasten horeket ettiklerinin tornamı bokımındon so

rumludur.
«) İşlemiş olduğu suçlordon sadece kasten hareket ettiklerinin en ogır cezoyı ge
rektireninden doloyı sorumludur.
d) İşlemiş olduğu suçlordon sadece en ogır cezoyı gerektireninden sorumludur.
e) İşlemiş olduğu suçiordon sadece kişilere karşı olonlorm tamomı bokımındon so
rumludur.
127. Hukuko uygunluk nedenlerinde sınırın oşılmosı ile ilgili oşogidoki ifodelerden
hongisi doğrudur?
a) Hukuko uygunluk nedenlerinin sınırını kasten aşon kişi, aşkın kısmın oluşturduğu
kosti suçton doloyı sorumlu tutulur ancok cezasında indirim yopılır.
b) Hukuko uygunluk nedenlerinin sınırım kast olmoksızın oşon kişi, sınırı kasten
aşmadığı için hiçbir şekilde cezolondınlmoz.
«) Hukuko uygunluk nedenlerinin tomomı bokımındon sınırın, mozur görülebilecek

bir heyecon. korku veyo teloşlo aşıldığı hallerde de faile cezo verilmez.
d) Hukuko uygunluk nedenlerinde smınnı kost olmoksızın aşıldığı hollerde, oşkın

kısmın oluşturduğu fiil toksirle işlendiğinde cezolondırılobiliyorso foilin taksirli
sorumluluğu soklıdır.
e) Hukuko uygunluk nedenlerinde smınnı kost olmoksızın aşıldığı hollerde fail, oş-
kın kısmın oluşturdu^ fiil bokımındon toksiri bulunmoso dahi sorumludur.
(îdori Yorgı 2011)
128. Hoksız tohrik holinde. eezodo indirim yopılmosının nedeni oşogidokilerden

hongisinde doğru bir şekilde ifode edilmiştir?
a) Kusur yetene^ni kcidırmosı
b) Kusur yetene^ni ozclhnosi
a) Fiili hukuka uy9un hale getirmesi
d) Fiilin kasten i$lenmemi$ olmosı
e) Fiilin hoksızlık te$kil etmemesi

Hakim İk ve Dger Ktestek SınavlanCeza Hjlcuku Genel Hükümler Soruları 461
129. Dava ve cezanın düşürülmesi ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
ö) Sonıgtn ölümü holinde komu dovoaını düşürülmesine koror verilir.
Özel offın, cezoyo bo^ı olon hükümde belirtilen hok yoksurtluklonno bir etkisi
b)
yoktur.
C) Müsodereye ilişkin hüküm, kesinleşmeden itiboren 20 yıl geçtikten sonro infoz

edilmez.
d) Cezoyo bo^ı olon veyo hükümde belirtilen hok yoksunluklorının süresi, cezo zo-
monoşımı dolunxoyo kodor devom eder.
e) Komu do\'osının düşmesi, mollonn geri ohnmosı vi ugronılon zoronn tozmini için
oçılon şohsi hok dovosını do düşürür.
130. Bonka veznedarı A. oğlunu öldürmekle tehdit eden B'nin isteği üzerine bankanın
kosûsındon aldığı 5000 n-Vi Bye teslim eder.
Oleyde A ve B'nin eeze sorumluluğu ile ilgili eşoğıdeki ifadelerden hangisi

doğrudur?
ö) A 'je B, işlenen suçun müşterek faili olorok cezolondırılırlor.
b) A. meşru so'Ajnmo holinde olduğu için cezolondınlmoz. B ise işlenen suçun foili
olarok cezolondınlır.
c) A, kusurlu soyılomomosı nedeniyle cezolondırılomoz. 6 ise işlenen suçun doloylı

foili olorok cezolondınlır.
d) A, işlenen suçun foili. B ise azmettireni olorok cezolondınlır.
A. zorunluluk halinde bulunduğu için cezolondırılmoz, B ise işlenen suçtan oz

mettiren sıfatıyla sorumlu tutulur.
13i. Hollondolı turist H. tatilini geçirmek üzere geldigi Antalya'da esrar içerken
yokolomr sorgusunda "Hollanda'da csror içmek serbest oldu^ için Türki
ye'de de buna izin verildi^ düşüncesiyle horeket ettim." diyerek kendisini savu
nur.
Buno göre, H'nin yaptığı sovunmo eşogıdoki kurumlorden hongisi ile ilgilidir?
ö) Haksızlık yanıIgİSI
b) Suçun moddi unsurlorındo yanılgı
c) Kusurluluğu etkileyen sebeplerin moddi şortlorındo yonılgı
d) Hukuko uygunluk sebeplerin moddi şortlorındo yonılgı
e) Zorunluluk holi
İ62 Ceza Hukuku R-alik Çalişmaian
132. Avrupa İnson Haklorı Mohkemesinde Türkiye'ye korşı oçılon davalarda savun
mak yopmok üzere görevlendirilen Fransız votondoşı avukat A. başvurucunun
ovukatının maddi menfoat önerisi üzerine gerekli savunmayı yapmaz ve Türkiye
boşvurucuyo tazminat ödemeye mahkum olur. A. işlediği fiilden dolayı Fransa'da
yargılanır ve 3 yıl hopis cezosıno çarptırılir.
A'nın işlediği suçtan dolayı Türkiye'de yargılanıp yorgılanamayacoğı ile ilgili
ö) fi,, hakkında yabancı ülkede hüküm verildiği için artık Türkiye'de yargılanamaz.
b) A, hakkında hüküm verilmiş olsa bile Türkiye'de resen yeniden yargılanır.
c) A, ancak Adalet Bakanının talebi üzerine Türkiye'de yeniden yargılonır.
d) A, Fransız Adalet Bakanlığının izni halinde Türkiye'de yeniden yargılanır.
e) A, Avrupa İnsan Hakları Mohkemesinin izin vermesi halinde Türkiye'de yeniden

yargılonır.
133. Aşogıdokilerden hangisi, ceza hukuku bakımından horeket sayılmaz?

ö) İhmalî horeketler
b) Tam bir şuur kaybı holinde icra edilen horeketler
c) Seçimlik horeketler
d) Tehdit altında yapılon hareketler
e) Oüşünceaçıklomolarını yansıtan hareketler
(İdari Yorgı Kosım 2012)
134. Cezai sorumluluklarının tayini bakımından, işlediği fiilin hukuki anlam ve

sonuçlarını algılama veya davranışlarını yönlendirme yeteneğinin bulunup bu
lunmadığı hususu aşagıdakilerden hangisi bokımındon araştırılır?
ö) Fiili işlediği sırodo henüz on iki yaşını doldurmamış olonlar
b) Fiili işlediği sırodo henüz on beş yaşını doldurmamış sağır -/e dilsizler
c) Fiili işlediği sırodo on iki yaşını doldunnuş. henüz on beş yaşını doldurmamış kü
çükler
d) Fiili işlediği sırodo on sekiz yaşını doldurmuş, henüz yirmi bir yaşını doldurmo-
mış sogır ve dilsizler
e) Fiili işlediği sırodo on beş yaşını doldurmuş, on sekiz yaşını doldurmomış küçük
ler
Hakim İk ve Dger Ktestek SınavlarıCeza Hjlcuku Genel Hükümler Soruları 4e3
135. İstanbul Otogarında, gelen yolcular üzerinde yapılon aromado A'nın üzerinde
ruhsatsız bir tabanca ile B'ye ait kimlik ve adres bilgilerinin yer aldığı notlar bu
lunur. İfadesi olman A. B ile oralorında “kan dovosı" olduğunu, İstanbul'a B'yi inti
kam için öldürmek omacıyla geldiğini, silah ve diğer bilgileri bu omoçla babası K’nın
kendisine temin ettiğini kabul eder.
Bu elaya göre oçağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
o) A'nın öldürmeye yönelik kastının varlığı, şüpheye yer vermeyecek kesinlikte
tespit edilmiş olduğundan A. B’yi öldürmeye teşebbüsten doloyı sorumludur.
b) A'nın kastının belirlenmesi, suça teşebbüsten doloyı sorumlu tutulmosı için ye
terli değildir. A'nın gerçekleştirdiği davranışlar icro horeketi niteliği toşımodığı
için B'yi Öldürmeye teşebbüsten sorumlu tutulomoz.
c) A'nın ruhsotsız siloh toşımosı oyrı bir suç oluşturduğundon. işlediği bu suçtan
doloyı cezolondırılmosı gerekir.
d) A'nın 8'yi öldürmek omocıyla gerçekleştirdiği do\'ranışlar bir bütün olarak he
nüz hazırlık horeketi mahiyetindedirler.
e) A'yı ozmettiren bu omoçla ona silah temin eden K, A'nın 8'yi öldürmeye yöne
lik icra hareketlerine boşlamamosı nedeniyle kasten öldürmeye azmettirmeden
doloyı cezolondırılomoz.
(îdcri Yorgı Kasım 2012)
136. A. oğlu B'yi miros nedeniyle orolorındo onloşmazlık olan kordeki Cyi öldürmeye
ikna eder. Fiili gece imlemeyi düşünen B. gece koronlığındo amcası Cye benzet
tiği komşusu ICyi vurur. Hatasını fark eden &, yorolı voziyetteld K'yi derhâl has-
toneye yetiştirir ve tedavi sonucundo iyileşmesini scalar.
Bu elaya göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
a) fi<. azmettirmeden doloyı cezalandırılır; alt soyunu azmettirmesi, cezosında ar
tırım yopılmosını gerektirir.
b) 8'nin şohısto hotoya düşmesi, azmettiren A'nın sorumlu tutulmosıno engel de
bidir.
c) 8'nin. komşusu K'yi vurduğunu oniomosı üzerine onu hostoneye götürüp kurtul
masını so^mosı gönüllü vazgeçmeyi oluşturur. 8, sadece kösten yaralamadan
doloyı cezolondınlır.
d) A, azmettiren olarok sodece kasten yoralamodon doloyı sorumlu tutulur.
e) Şahısta hotoyo düşen 8, oynco Cyi öldürmeye teşebbüsten doloyı cezolondınl-

moz.
(îdari Yorgı Kasım 2012)
İ6A Ceza Hukuku R-alik Çalşmaiâfi
137. TCK'nin "Nitelikli yağma" boşlıklı 149. maddesinin birinci fıkrasının d bendinde,
yogma suçunun konut veya işyerinde işlenmesi hâlinde failin cezasının artırıla
cağı belirtilmiştir.
Bu düzenleme ile aşağıdaki müesseselerden hangisi somutlaştırılmış olmak
*
tadıp?
ö) Gerçek içtimo
b) Fikrî içtima
c) Bilecik suç
d) Zincirleme suç
e) Kusurluluk ilkesi
138. Kısa süreli hopis cezasının seçenek yoptırım olorok odli poro cezosıno çevril
*
digi fokot ilgilinin kendisine yopılon tebligoto rogmen odli poro cezasını
edememesine boglonon sonuç ile ilgili oşogıdoki ifadelerden hongisi doğru
*
dur?
ö) Seçenek olarok uygulanan odli poro cezosı diğer bir tedbire çevrilir.
b) Adli poro cezosının tnfozındon vazgeçilerek çevrilen kıso süreli hapis cezasının,
kısmen veya tomomen infozıno koror verilir.
«) Adli poro cezosı, bir gün 100 TL'ye karşılık gelecek şekilde hapse çevrilerek
hopis cezosı olorok infoz edilir.
d) Seçenek yaptırım olon adli poro cezasının Ödenmesini soglomayo yönelik olarok
ilgili. Ödenmeyen kısma karşılık gelen gün miktarınca hapsedilir.
e) Adli poro cezosının tnfozındon vazgeçilerek infozın ertelenmesine karar verilir,
(îdori Yorgı Kasım 2012)
*
139. Tekerrürün şartları ve sonuçlarıyla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi dog
ınıdur?
ö) Kasti suçlarlo taksirli suçlar orasında tekerrür hükümleri uygulonmoz.
b) Adli poro cezosıno mohkûmiyet. yeni imlenen suçlarda tekerrür hükümlerinin

uygulanmosıno esos olmaz.
c) Tekerrür holinde, yeni imlenen suçtan doloyı verilen ceza artırılır.
d) Tekerrüre esos olon mohkûmiyetin geregi olon cezo infaz edilmedikçe tekerrür
hükümleri uygulonmoz.
e) Fiili imlediği sırodo yirmi bir yaşını doldurmomış olon kişilerin işlediği suçlar do
layısıyla tekerrür hükümleri uygulonmoz.

Hakim İk ve Dger Ktestek SınavlanCeza Hjlcuku Genel Hükümler Soruları 4e5
140. A. hosmı B’yi kösten öldürmekten doloyı mahkûm olmuştur. A hokkındo bu mah
kûmiyetin kanuni sonucu olorok belli hoklorı kullonmoktan yoksun bırokmo ted
biri uygulanacaktır.
Aşegıdakilerden hangisi bu mahkumiyete bağlı alarak A hakkında uygulana
*
bilecek hok yoksunluklorındon biri değildir*
ö) Kamu gorexnnin üstlenilmesinden yoksunluk
b) Siyasi haklan kullonmoktan yoksunluk
c) Velayet hakkından yoksunluk
d) Şirket yöneticisi veya denetçisi olmaktan yoksunluk
e) Sürücü ehliyetini kullanmokton yoksunluk
(İdari Yorgı Koaım 2012)
141. Ceza hukukunda dava zaman aşımı süresinin işlemeye beşlediği en ile İlgili
aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır*
ö) Tamamlanmış suçiordo. suçun işlendiği günden itibaren işlemeye boşlar.
b) Teşebbüs holinde kolon suçiordo. son hareketin yopıldıgı günden itiboren işle
meye boşior.
«) Kesintisiz suçlarda, kesintinin gerçekleştiği günden itibaren işlemeye boşlar.
d) Zincirleme suçiordo, son suçun işlendi^ günden itibaren işlemeye boşior.
e) Çbcuklaro karşı işlenen suçlarda, kural olarak çocuğun on sekiz yoşını bitirdiği
günden itiboren işlemeye başlar.
142. Davo ve cezanın düşmezine yel egon sebeplerle ilgili aşağıdaki ifâdelerden
hangisi doğrudur
*
o) Hükümlünün ölümü, sağlığında verilmiş olup kesinleşen müsadere ve yorgılomo
giderlerinin onun mirasçılorından istenmesine engel değildir.
b) Ğienel of, tüm suçlulorın cezosını ortadan kaldıron aftır.
c) Özel af hâlinde cezoyo bağlı olan veya hükümde belirtilen hok yoksunluklon do
ortadan kalkar.
d) Şikâyetten vazgeçme, iştirak holinde işlenen suçlarda yalnızca hokkındo şikâ

yetten vazgeçilen somk hakkında do'/oyı düşürür.
e) Kamu do\'osının düşmesi hâlinde mollorın geri alınması ve uğronılon zororın taz
mini için davo oçılomoz.

İ66 Ceza Hukuku R-alik Çalişmaiân
143. Güvenlik tedbirlerinin zomon bakımından uygulonmosındo geçerli olon ilke. -—

ilkesinin doğol bir sonucu olorok -— ilkesidir.
Yukerıdaki cümlede boşluklara gelebilecek en uygun kelimeler sırasıyla aşa-
ğıdakilerden hangisidir?
ö) kanunilik - geçmişe yürümezlik
b) geçmişe yürümezlik - derhol uygulama
c) kanunilik - derhol uygulama
d) derhâl uygulama - geçmişe yürürlük
e) geçmişe yürümezlik - kanunilik
(İdari Yargı Avukat Kasım 2012)
144. Türk votondoşı T, Almonyo'do bulunduğu sırodo orolorındo çıkan tartışma neti
cesinde Almon votondoşı olon potronu Pyi öldürür. Hokkındo verilen mohkûmiyet
koronnın infozindwi sonro T. Türkiye'ye yerleşir.
Bu olaya göre, oşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
o) Tnin Türkiye'de yorgılorabilmesi İçin Rnin yakınlarının veya Almon hükümetinin
şikâyeti gereklidir.
b) Almanya'da Tnin hükümlülükte geçirmiş olduğu süre, aynı suçton dolayı Türki
ye'de verilecek cezodon mohsup edilir.
«) T hakkında Almonyo'do hüküm verilmiş ve infoz edilmiş olduğu için Türkiye'de

oynı suçtan doloyı tekrar yorgılomo yapılamaz.
d) T, Türkiye'de verilen mohkûmiyet kororının infozı için Almanya'ya iade edilebi

lir.
e) Tnin Türkiye'de yorgılonabilmesi Adalet Bakonının iznine bağlıdır.
(îdori Yargı Avukat Kasım 2012)
145. Karlı hovodo orocıno zincir tokmodon yola çıkan servis şoförü Ş. aracın yolda
koyması üzerine kontrolünü kaybeder ye, yol kenonndoki demir korkuluklara
çorporok durur. Araçta bulunan öğrencilerden üçü çeşitli yerlerinden yoralonır.
Ş daho önce de defolareo bu tür havalarda oroç kullondığını fokat bu kozonın
niçin olduğunu anloyomodığını polise söyler.
$'nin öğrencileri yaralaması şeklindeki haksızlığın işlenişi ile ilgili aşağıdaki
ö) Bilinçsiz teksirle sorumludur.
b) Bilinçli taksirle sorumludur.
c) Olosı kostlo sorumludur,
d) boğrudon kostlo sorumludur.
e) Ş. meydono gelen kozodon sorumlu tutulomoz.
(îdori Yorgı Avukot Kosım 2012)

146. Saldırgan bir köpeğin peşinden koşması nedeniyle korkuya kapılan A. zemine
yakın olon Vye ait evin balkonuna atlayarok içeri girer. Evde uygunsuz bir vazi
yette bulunan Y, bu duruma çok sinirlenerek A hakkında savcılığa şikayette bu
lunur.
Bu olaya göre, A'nın ceza sorumluluğu ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi
doğrudur?
o) Oloydo Anın iradi bir dovramşı olmodıgı için bir fiilin vorlıgındon sdz edilemez
dolayısıyla suç olunmaz.
b) Anın fiili konut dokunulmozlıgını ihlal suçunu olu^rur oncok kusurunun bulunmama
sı nedeniyle ceza verilmesine yer olmodıgı kararı verilir.
C) fi>, suçu cebir ve tehdit oltındo imlediği için kusurunun bulunmaması nedeniyle
cezo verilmesine yer olmadığı koron \'erilir.
d) A'nın sorumluluğu tamdır ve imlediği suçton dolayı cezolondınlır.
e) A, Y'nin evine kasten değil, toksirle girdigi için konut dokunulmozlıgını ihtol suçu
oluşmaz.
(îdori Yorgı A\-ukot Koaım 2012)
147. A, B v€ C t^ho bir mohölde duvor üzerine koydukları bir tenekeye tabonco ile
sırıuıyla ate$ etmekte ve kimin daho iyi niôncı olduğunu belirlemeye çalınmak
tadırlar. Otuz ele yakın ateş edw bu şahısların atışlarından birisi, 300 m ileri
deki torlosındo fidon dikmekte olan çiftçi R'ye isabet ederek ölümüne sebebi
yet verir. Ancak R'ye, kimin atışının isabet ettiği belirlenemez.
Bu olaya göre A., B ve Cnin ceza sorumluluk bakımından aşağıdaki ifade>
o) A, B ve C fiil üzerinde müşterek hâkimiyet kurdukları için R'yi kasten öldür
mekten sorumludurlor.
b) A, B ve Cden hangisinin R'yi Öldürdüğü belirlenemediği için, her üçü de oncok

R'yi öldürmeye teşebbüsten sorumlu tutulabilirler.
c) A, B ve Cnin R'yi öldürmeye yönelik kostlorı olmodıgı için her üçü de ft'yı toksir
le öldürmekten doloyı müşterek fail olarak sorumlu tutulurlor.
d) A, B ve C neticesi sebebiyle ogırloşmış yoralomo sonucu öldürmeden (TCK m.

87/4) sorumlu tutulurlor. Zira ölüm neticesi bokımındon en azından toksinleri
\«ardır.
e) A, B ve Cnin R'yi öldürme kostlorı yoktur oncok R'yi toksirle öldürmüşlerdir.

Fakat kimin fiilinin R'nin ölümüne sebebiyet verdiği belirlenemediğinden şüphe
den sanık yororlonır kuralı gereğince ft'nin ölümünden hiçbirinin cezo sorumlulu
ğu yoktur.
(İdari Yorgı A\'ukat Kasım 2012)

ASS Ceza Hukuku R-alik Çalama ar
148. Aşogıdokilerden hongisi, suço teşebbüsün şortlorındon biri değildir?

o) Suçun kasten işlenen suçiordon olması
b) Elverişli hareketlerin varlığı
c) Kastedilen suçun dogrudon doğruya icrosıno başlonmosı
d) Elde olmoyon nedenlerle suçun icrasının tamamlanamaması veya neticenin ger

çekleşmemesi
e) Foilin kusur yeteneğinin bulunmosı
{îdori Yargı Â\'ukot Kasım 2012)
149. Suço iştirok ile ilgili oçogıdoki ifadelerden hongisi yanlıştır?

a) Suçun konuni tanımında yer alan fiili birlikte gerçekleştiren kişilerden her biri,
foil olarak sorumlu tutulur.
b) Suçun işlenmesinde bir başkasını araç olarak kullanan kişi de fail olarak sorum
lu tutulur.
c) Boşkosım suç işlemeye ozmettiren kişi, müşterek foil olarak sorumlu tutulur.
d) Kusur yeteneği bulunmayonlorın, suçun işlenmesinde araç olarak kullanılması ho

linde faile verilecek cezodo ortınm yapılır.
e) Suço iştirakten doloyı sorumlulu^n doğabilmesi için ilgili suçun en azından te
şebbüs aşomasıno vardırılmış olması gerekir.
(îdori Yargı A\'ukot Kasım 2012)
ISO. I. Bir suç işleme kararının icrası kapsamında, değişik zamanlarda bir kişiye
karşı oynı suçun birden fazla işlenmesi
n. Bir suç işleme kararının icrası kapsamında, de^şik zamanlarda bir kişiye
korşı bir suçun temel şekli ile nitelikli şekillerinin birden fazla işlenmesi
İÜ- Tek fiil ile birden fazla kişiye karşı aynı suçun işlenmesi
IV. Tek fiil ile birden fazla farklı suçun işlenmesi
Kösten yorolomo, kösten öldürme, işkence ve yogmo suçlorı hariç olmak
üzere yukorıdoki durvmlorın hangilerinde, zincirleme suge ilişkin hükümler
uygulonomoz?
o) Yolnız I b) Yalnız II c) Yolrız III
d) Yolnız IV e) I. II ve IV
(îdori Yargı Â\'ukat Kasım 2012)

Hakim İk ve Dger Ktestek SınavlanCeza Hjlcuku Genel Hükümler Soruları 4es
ısı. I. Hâkim, somut oloyda TCK’nın 61. maddesinin birinci fıkrasında beiirtiien ölçüt
leri göz önünde bulundurarak temel cezayı belirledikten sonra, suçun olası
kastla veya bilinçli taksirle işlenmesi nedeniyle indirim veya ortınm yopor.
n. Bir suçun temel şekline göre daha ogır veya daha az cezayı gerektiren bir
den fazla nitelikli hâllerin gerçekleşmesi durumunda temel cezada, dnce
indirme, sonra artırma yapılır.
m. Teşebbüse ilişkin ceza indirimi, haksız tahrik indiriminden önce yapılır.
IV. Adli poro cezosı hesaplanırken artırma ve indirimler, belirlenen para mik-
torı üzerinden yopılır.
V. Süreli hapis cezasını gerektiren bir suçtan dolayı TCKnin 61. maddesi hü-
tömlerine göre belirlenen sonuç ceza. 30 yıldan fazla olamoz.
TCK'nin 61. maddesine gere, cezanın belirlenmesi ile ilgili yukarıdaki ifade
*
lerden hangileri yanlıştır?
o) ive II b)IveV c) II ve IH d) H ve IV e) IV ve V
(İdari Yorgı Avukat Kosım 2012)
152. Cezo zaman aşımı ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
a) Türleri boşko boşko cezoion içeren hükümler sdz konusu oldugundo cezo zomon
aşımı süresi her bir suç yönünden oyrı oyrı işler.
b) İnfazın herhangi bir nedenle kesintiye ugrodıgı hollerde cezo zomon aşımı, ko
lon cezo miktarı esos olmorok hesoplonır.
c) Cezoyo bo^ı olon hok yoksunluğu, cezo zomon oşımı süresi doluncaya kodar uy
gu lonır.
d) Ceza zaman aşımı, hükmün kesinleştiği veya infazın herhangi bir nedenle kesin
tiye ugrodıgı günden itiboren işlemeye boşlar.
e) Müsodereye İlişkin hüküm, kesinleşmeden itiboren 20 yıl geçtikten sonro infoz

edilmez.
(İdari Yorgı Â\'ukat Kosım 2012)
iSS.Türk Ceza Konununun 167. maddesinin birinci fıkrosındo “Yc^mo ve nitelikli

yogma horiç, bu bdlümdc yer olon suçların; a) Hoklorındo oyrıhk kararı verilme
miş eşlerden birinin. .. zarorıno olarak işlenmesi holinde ilgili akraba hakkında
*
cezaya hükmolunmaz. ifadesine yer verilmiştir. 8u maddede düzenlenen ve
faile ceza verilmesine engel olan müessese oşagıdakilerden hangisidir?
a) Cezodo indirimyopılmoaını gerektiren şohai sebep
b) Şahsi cezosıziık sebebi
c) Kusurluluğu koldıron hol
d) Etkin pişmanlık
e) Hukuko uygunluk sebebi

470 Ceza Hukuku ftalik Çalşma ar
154. Türkiye'de sug işleyen bir yebenetnın Türkiye'de cezelendırılmestyle ilgili

ö) Vatandaşı oldu^ ülkenin kanununa gdre cezolandırılır.
b) Türk kanunlarına göre cezalandırılır.
c) Vatandaşı oldu^ ülke ya da Türk kanunlarından sanığın lehine olan kanuna göre
cezalandırılır.
d) Vatandaşı oldu^ ülke ya da Türkiye arasında bu konudo bir ontloşma olmosı

şortıyla Türk kanunlarına göre cezolondınlır.
e) Hiçbir şekilde Türkiye'de cezalandırılmaz.
(KPSS 2002)
155. Suç4 iştirak ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi vonlıstır?

o) Suç işlendikten sonra ölebilir. b) Monevi şekilde olabilir,
c) Suç işlenirken olabilir. d) Maddi şekilde alabilir.
e) İhmali do^Tonışla ölebilir.
{KPSS/I-AB-PS/2006)
156. A ve B birbirinden habersiz bir şekilde öldürmek için Cye zehir verirler. Her
birinin verdi^ zehir öldürücü miktarda değildir. Ancak ikisinin verdi^ zehir
Cnin ölümüne neden olur.
Buna gere, A ve B'nin eezai sorumluluklarıyla ilgili aşağıdaki ifadelerden
honğisi doğrudur?
ö) Sonucu nedeniyle ogırloşon yorolomo suçundan sorumludurlar.
b) Kasten insan öldürme suçundon sorumludurlar.
c) İnsan öldürmeye teşebbüs suçundon sorumludurlar.
d) Taksirle inson öldürme suçundon sorumludurlar.
e) Olosı kostlo insan öldürme suçundan sorumludurlor.
(KPSS-4B-PS/2007)
157. Kesintisiz (mütemadi) suçla ilgili aşağıdaki ifodelerden hangisi doğrudur?

ö) Her suçun kesintisiz suç olorok işlenmesi mümkündür.
b) Kesintisiz suç cezoyı ogırloştıron bir nedendir.
c) Bazı oni suçlor do kesintisiz suç şeklinde işlenebilir.
d) Kesintisiz suç. ihlol edici durumun oluşturulduğu ondo sono ermiş olur.
e) Ani suç ve kesintisiz suç oyrımı sadece suçun tomomlonması om yönünden

önemlidir.
(KPSS-âB-PS / 2008)
158.1. Suçun oluçmosı için kurd olarak failin taksirli olması aranır.
n. Öngdrülü taksirde netice fail tarof ındon öngörülmüjtiir.
İÜ- Öngdrülü taksirde ceza artırılır.
IV. Taksirli fiiller ancok kanunda oçıkça belirtilen hollerde cezalandırılır.
V. Neticesi sebebiyle c^ırlaçan suçiordo failin netice yönünden en ozındon
taksirli hareket etmesi gerekir.
ToksiHe ilgili yukorıdoki ifodelerden hongileri doğrudur?
a)yolnızl b) Yalnız HI c) I ve IH
d)n.IVveV e) H. HI. IV ve V
(KPSS / AB-PS 2009)
159. Türk Cezo Konunu'no göro, toksirle ilgili oôgıdoki ifodelerden hongisi
hştır?
ö) Toksirli fiiller, kanunun belirttiği hollerde cezalandırılır.
b) Taksirle içlenen suçiordon doloyı içrilecek ceza, zarorın ağırlığına göre belirle
nir.
c) Neticesi sebebiyle ogırloçan suçlarda foilin cezalandırılması için ogır netice

bokımındon en azından toksirli horeket etmesi gerekir.
d) Bilinçli (öngörüKj) taksir cezayı ogırloçtıron bir nedendir.
e) Taksir, neticenin öngörülemeyerek gerçekleçtiriimesidir.
(KP55 2010)
160. T(rk Cezo Konunu'no gere, sugto ve eezodo konuniiik ilkesi İle ilgili oçogn
doki ifodelerden hongisi yonlıştır?
o) Konunilik İlkesi, konunun açıkça suç soymodıgı bir
* fiilden dolayı kimilerin ceza-
londırılmosına engeldir
*.
b) Kanunilik ilkesi, örf ve odete göre suç ihdos etmeye \« ceza vermeye engeldir.
c) Kanunilik ilkesi, kanun hükmünde kararnome ile suç ve ceza içeren hükümler ko-
nulmasıno engeldir.
d) Kanunilik ilkesi, kikinin tehlikelilik hali göz önünde bulundurularak hükmedilen

güvenlik tedbirleri bakımından geçerli değildir.
e) Kanunilik ilkesi, suç ve ceza içeren hükümlerin kıyoso yol açacak şekilde geniç
yorumlonmosına engeldir.
(KPSS / AB-PS- 2011)

472 Ceza Hukuku ftalik Çalşms ar
161. Kişinin işlediği fiille birden fazla farklı sugun oluşmasına sebebiyet vermesi
hali aşagıdakilerden hangisini oluşturur?
o) Fikri içtima b) Zincirleme suç c) Bileşik suç
d) (Berçek içtima e) Görünüşte içtimo
162. Kişinin ângördiçü neticeyi istememesine karşın neticenin meydona 9eldİ9İ

halle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
ö) Kişi bu fiili kasten işlemiştir.
b) Kişi bu fiili bilinçsiz taksirle işlemiştir.
c) Kişi bu fiili olası kostlo işlemiştir.
d) Kişi bu fiili bilinçli toksirle işlemiştir.
e) Kişi bu fiili kasta taksir kombinosyonu çerçevesinde işlemiştir.
163. S237 sayılı TCK'yc göre, bir suç nedeniyle Idginîn yabancı dkeye geri veril
mesi ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
ö) ^ri vermeye, kişinin bulunduğu yer ogır ceza mahkemesi koror verir.
b) Ağır ceza mahkemesi geri verme talebinin kabul edilebilir olduğuna karar verse
de bu kororın yerine getirilip getirilmemesi. Bokanlor Kurulunun takdirine bog-
lıdır.
c) (Beri verme holinde, kişi ancak geri verme kararına doyanok teşkil eden suçlar
dan dolayı yargılanabilir.
d) Türk votondaşlarıno karşı işlenen suçlar bakımından do geri verme tolebi kobul
edilebilir.
e) (Beri verilmesi istenen kişi hokkındo koruma tedbirlerine başvurulmasına, Tür

kiye'nin torof olduğu ilgili uluslararası sözleşme hükümlerine göre karar verile
bilir.
(KPSS t A8-PS- 2012)
164. Sugun konusunda yanılgıya düşülmesi, aşağıdaki hata türlerinden hangisinin

kapsamında değerlendirilir?
ö) Maddi unsurlardo hata
b) Hukuka uy9unluk nedenlerinde hata
c) Kusurluluğu etkileyen nedenlerin maddi şartlarında hata
d) Saik hatası
e) Yasak hatası
(KPSS / AS-PS- 2012)

165. Haksızlık teşkil eden fiili işlemesi delayısryla kişi hakkında yapılan kınama
yargısından ibaret elan ve failin eezalandırılmosını sağlayan eeza hukuku il»
kesF aşagıdakilerden hangisidir?
a) Konunsuz suç ve cezo olmaz
b) Cezo sorumluluğunun şahsili^
c) Kusurluluk
d) Kıyos yosogı
e) Şüphenin sanığın aleyhine yorumlonmosı
(KPSS / AS-PS- 2012)

166.1. Kanunilik ilkesi hem ceza hem de güvenlik tedbirleri için ğeçerlidir.
n. îdorenin düzenleyici işlemleri ile ceza konulamı»na^ına karşılık hangi fiilin
suç oluşturacogıno ilişkin, kanunun kopsom ve koşulları bokımındon belirle
diği çerçeve hükmün içerip, idarenin genel ve düzenleyici işlemleri ile de
doldurulabilir.
m. Kanunların suç ve ceza içeren hütömierinin uygulanmosında kıyas yapıla
maz.
IV. İşlendi^ zomon yürürlükte olon kanuna göre suç sayılan oncak daha sonra
yürürlüğe giren konuna göre suç olmokton çıkarılan fiilden doloyı verilen
cezanın infaz edilmemesi failin talebine bocidir.
Suşto ve eezode konunilik prensibi ile İlgili yukerıdeki ifadelerden hangileri
doğrudur?
o) I ve II b) I ve in c) I ve IV
d) live ni €) III ve IV
(KPSS t AS ■ PS-2OI3)
167. Turk Ceza Kanunu'nun genel hükümler kısmında yer alan zorunluluk hâli ile
ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
a) Zorunluluk holi. bir tehlikeden kurtulmok için içlenen fiiller bokımındon söz ko
nusu olur.
b) Zorunluluk holi çerçevesinde içlenen fiille korunmok istenen değer, fedo edilen
değerle en ozındon eçit olmolı veyo ondon doha üstün olmolıdır.
c) Üçüncü kiçinin hokkıno yönelik tehlikeyi bertaraf etmek omocıylo içlenen fiiller
bokımındon do zorunluluk holi kabul edilmiçtir.
d) Zorunluluk hâlinden bohsedilebilmesi için tehlikeden boçko suretle korunmo im

kânı bulunmomolıdır.
e) Zorunluluk hâli çerçevesinde içlenen fiil, her hâlükârdo tehlikeye sebebiyet ve
ren kiçiye yönelik olmalıdır.
(KPSS / AS ■ PS-2OI3)
474 Ceza Hukuku R-alik Çalşmaâr:
168. Suçluların geri verilmesiyle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

ö) Suçluların geri verilmesi sadece mahkûmları değil, sanıkları do ilgilendirir.
b) Suçluların (êri Verilmesine Oair A\'rupa Sözleşmesi honçi suçlordon dolayı geri
verme işleminin yapılacağı konusunda soyma sistemini benimsemiştir.
C) Avrupa Sözleşmesi vatandaşın geri verilmeyeceğini hükme boğladığı için, hiçbir

devlet aksi bir uygulama yapıp vatandaşını iade edemez.
d) Selçiko Şartı siyasi suçluların iade edilemeyeceklerini öngörür.
e) Suçluların geri verilmesi ile sınır dışı etme kurumlorı, nitelikleri itibariyle aynı
dır.
(Soyıştoy Eylül 2006)

a) İcra boşlongıcı için suç işleme kararının icrası no boşlomok yeterlidir.
b) Suçun tamamlanması ve san bulması aşamaları çakışabilir.
c) Teşebbüs halinde kalmış suçu tamomlonmış suçtan oyıron temel nokta suçun
sona ermesi anıdır.
d) Teşebbüs için icro hareketlerinin başlaması yetmez; icra horeketlerinin to-

momlonması gerekir.
e) İcra hareketlerinin tamamlanamomosı halinde işlenemez suçtan söz edilir.
(Sayıştay Eylül 2006)
170. Meşru savunmeyie ilgili oçoğıdeki ifadelerden hangisi doğrudur?

o) Saldırıda kullanılan araçla savunmoda kullanılan oroç benzer olmalıdır,
b) îsnot yeteneği olmayan akıl hastası ve küçüklerin soldınlarına karşı da sa\'unma

yapmok mümkündür.
c) Saldırının cinsel bütünlüğe karşı olması savunmoyı hoklı kılmaz.
d) So'/unmodo sınırın aşılması halinde dahi faile hiçbir zaman ceza verilmez.
e) Soldırıylo alakası olmayan üçüncü bir kişiye zoror verilmektedir.
(Sayıştay Eylül 2006)
171. 5237 sayılı Türk Ceza Konunu'ylo ilgili eşeğıdoki ifadelerden hangisi doğrudu
*?
o) Şikâyetin sirayetini (çenijleme etkisi) kabul etmemiştir
*.
b) Cezanın önleyici etkisini göstermesini engellediği için erteleme kurumunu kal

dırmıştır.
c) Cenel affı foilin kobulü şartına boglomıştır.
d) Cürüm - kabohot oyrımını koldırmıştır.
e) Müsadereyi ceza olarak düzenlemiştir.
(KİK 2006)
i72. Türk Cezo Konunu'no gore cezo sorumluluğunu koldıron nedenlerle ilgili ogo«
gıdaki ifodelerden hongisi doğrudur?
ö) Hukuko oykırı emir hiçbir surette yerine getirilemez.
b) Hoyvon soldınlorıno korşı meşru sovunmo mümkündür.
c) Üçüncü kişiye oit bir hokka yönelik ogır ve muhokkok tehlikeye korşı zorunluluk
holi kobul edilmemiştir.
d) Cezo sorumluluğunu koldıron nedenlerde sınırın taksirli şekilde oşılmosı holinde.

fiilin taksirli şekli de cezolondınlıyorso foil işlenen fiilin toksirli şeklinden ce-
zolordırılır; oncak cezası konundo belirtilen orondo indirilir.
e) İsnat yeteneği olmoyonlorın hoksız soldırılarıno korşı meşru so'Ajnmo mümkün

değildir.
(KİK 2006)
173. Türk Cezo Konunu'no gere sugo teşebbüsle ilgili oşogidoki ifodelerden hon«
9İSİ yonlıştır?
o) Türk Ceza Konunu'nun teşebbüse ilişkin hükümleri, cezoi sorumluluk doroltıcı

nitelik arz eder.
b) Teşebbüs holinde kolon suçun, manevi unsur bokımındon tomomlonmış suçtan

bir farkı yoktur.
c) Eksik ve torn teşebbüs ayrımı bulunmamaktadır.
d) Tehdit suçuna teşebbüs mümkündür.
e) Teşebbüste gönüllü vozgeçme holinde fail, kastetti^ suçton cezolondınlmoz;

fakat tamam olon kısım bir suça vücut veriyorsa o suça oit cezoyla cezolondırı-
lır.
(KİK 2006)
174. Şikâyet şortıylo ilgili oşogidoki ifodelerden hongisi vonhştır?

o) Soru^turulmosı 'i9,yQ kovuşturulması şikâyete boğlı suç hokkındo yetkili kimse 6
oy içinde şikâyette bulunobilir.
b) Resen tokip edilen bir suçun şikâyete tabi olduğu ko\'uşturına sırosındo onloşı-
lırso durmo veyo düşme koron verilmesi gerekir.
c) Şikâyet hakkının kullonılobilmesi için fiilin öğrenilmesi yeterlidir.
d) Şikâyet süresi fiilin ve foilin öğrenilmesinden itiboren 6 oydır.
İştirok halinde suç işlemiş sonıklordon biri hokkındo şikâyette buiunulmosı di
ğerlerine siroyet eder.
(KİK 2006)
47S Ceza Hukuku ftalik Çalşma ar
1^. İ982 4naydSdS( ile TBAİM üyelerine tenınen mutlak dokunulmazlık kunjmuyla
a) Mutlok dokunulmazlık. TBMM üyelerinin Meclis çolışmolanndaki oy ve sözleri
ile Mecliste ileri sürdükleri düşüncelerden ötürü sorumlu tutulmolorını engel
ler.
b) Mutlok dokunulmazlık. TBMM üyelerine cezai açıdan tam bir korumo so^r.
c) Mutlok dokunulmazlık süreklidir ve TBMM üyeliğinin sona ermesinden sonra da

devom eder.
d) Mutlok dokunulmazlık komu düzenindendir. T6MM üyesinin kendi isteği tek ba
şına mutlak dokunulmozlıgın soglodıgı korumanın sono ermesine neden olmoz.
e) Mutlok dokunulmazlık. TBMM üyelerine uygulonobilecek her türden disiplin ce-

zolorına korşı do torn bir korumo soğlar.
(KİK 2009)
176. Türk Ceza Kanunu'na göre, ceza kanunlarının yer yönünden uygulanmasıyla
o) Türkiye'de işlenen fiiller bakımından Türk konunlorı uygulonır.
b) Fiilde neticenin Türkiye'de gerçekleşmesi holinde suç Türkiye'de işlenmiş soyı-

lır.
c) Fiilde neticenin yoboncı ülkede gerçekleşmesi holinde suç yabancı ülkede iş
lenmiş soyılır -/e Türk konunlorı uygulonmoz.
d) Fiilin kısmen yo do tamamen Türkiye'de işlenmesi holinde suç Türkiye'de işlen

miş soyılır.
e) Fiilin kısmen yoboncı ülkede, kısmen Türkiye'de işlenmesi holinde Türk kanunla
rı uygulanır.
(KİK 2009)

a) Teşebbüsü düzenleyen hükümler cezoi sorumluluğu genişletir.
b) Teşebbüs için suç işleme koronnın icrosıno başlonmış olmosı yeterlidir.
a) Teşebbüsten söz edilebilmesi için icra hareketlerinin tomomlonmamış olmosı

şarttır.
d) Gönüllü vozgeçme durumunda faile hiçbir şekilde ceza verilmez.
İşlenemez suç durumunda faile güvenlik tedbiri uygulanır.
(Sayıştay Ekim 2007)

178. A. peş peşe üç defa hakaret etmiştir.

Buna gere A'nın eezai serumluluguylo ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi
doğrudur?
ö) İtiyodi suç vardır.
b) Üç ayrı hokoret suçu vardır.
c) Zincirleme suç vardır.
d) Mütemodi suç \'ardır.
e) Tek hokoret suçu vardır.
(Soyıştoy Ekim 2007)
179. Hukuka uygunluk nedenlerinde sınırın eşilmesiyle ilgili aşağıdaki ifedelerden

hangisi yonlıştır?
o) Sınırın toksirle o^ılmosı holinde cezonın indirilip indirilmemesi hâkimin takdiri
ne bırakılmıştır.
b) Sınırın taksirle aşılması halinde fail, fiilin taksirli şekli suç ise cezolordınlır.
c) Sınırın taksirle oşılmosı halinde faile taksirli suçun cezosı indirilerek verilir.
d) Sınırın aşılması halinde foilin kusuru yoksa ceza verilmez.
e) Sınırın kastla aşılması halinde fail meydono gelen sonuçtan kasıtlı olarak so
rumludur.
IdO.Tûrk Cezo Kanunu'na göre, eczaların ertelenmesi ile ilgili aşağıdaki ifade
*
ö) Ertelenecek cezanın miktarı sanığın yoşıno göre değişir.
b) Para cezasının ertelenmesinde bir miktar belirlenmemiştir,
c) denetim süresi hopis cezasında tek başına hükmedilen adli para cezasına nazo-
ran daha uzundur.
d) Hükümlü deneme süresi içinde herhangi bir suç işleyecek olursa cezonın tomo-
mı infoz kurumunda çektirilir.
e) Denetim süresi sonunda mahkumiyet ortadan kalkar.

478 Ceza Hukuku R-alik Çalama ar
İdi. Bir memurun amiri tarafından verilen, yönetmeli^ aykırı emir hakkında
aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır»
a) Amir emrinde ısrar ederek yazılı olorok yinelerse memur o emri yerine getir
mek zorundadır.
b) Emirde yazılı olarak ısrar edilmesi durumunda emri yerine getiren memur değil,
ısror eden omir sorumlu olur.
c) Konuna oykırılık söz konusu olmadığından, yazılı olarok ısrara gerek kalmaksızın
memur o emri yerine getirebilir.
d) Konusu suç olon bir emir amir tarafından yazılı olorok ısror edilse dohi yerine
getirilemez.
e) Askeri hizmetlerin görülmesi hollerinde konusu suç olon emrin yerine getiril
mesine ilişkin kanunla istisnalar getirilebilir.
(Koymakom Adoylıgı Eylül 2007)
182. 5326 sayılı Kabahatler Konunu'na göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi yon^
lıştır?
a) Hangi fiillerin kabahat oluşturduğu, konundaoçıkça tanımlanabileceği gibi, ka
nunun kapsom koşulları bakımından belirlediği çerçeve, hükmün içeriği, ida
renin genel ve düzenleyici işlemleriyle de doldurulobilir.
b) Kabohot, neticenin ortoya çıktığı zaman işlenmiş sayılır.
c) Kabahatler, kanunda oçıkça hüküm bulunmoyan hollerde, hem kasten hem tak
sirle işlenebilir.
d) Kabdhot, ıcroj veYo ihmafî davronışla işlenebilir.

e) Fiili işlediği sırodo 15 yoşını doldurmamış çocuk hakkında idari para cezası uy-
gulonamoz.
(Kaymakamlık 2-2011)
IBS.Tirk Ceza Konunu'na göre, cezo ehliyetiyle ilgili aşağıdaki ifadelerden han
gisi doğrudur»
a) Yirmi bir yaşını dolduran sağır ve dilsizlere tam cezo verilir.
b) On iki yoşını doldurmuş 15 yoşını doldurmamış çocuklara ceza verilmez, tedbir

uygulanır.
c) On beş yoşını doldurmuş 18 yaşını doldurmamış çocuklara torn cezo yerilir.
d) On beş yoşını doldurmamış sağır ve dilsizlere azaltılmış ceza verilir.
e) On iki yoşını doldurmamış çocuklara ceza verilmez ve tedbir uygulanmaz.
(TCZe Tef. Kur. / 2008)

184. Türk Ceza Kanunu'na göre, amirin emrini yerine getirmeyle ilgili aşağıdaki
ö) Şirket sohibinin emrini uyguloyon i$çi sorumlu oimoz.
b) Emrin görevle ilgili bir emir olmosı yeterlidir.
c) Emrin görev geregi zorunlu bir emir olmosı gerekir.
d) Emrin konusunun suç teçkil etmesi fiilin hulojko uygunluğunu etkilemez.
e) Emrin hukuko uygunluğunun denetlenmesi hiçbir şekilde engellenemez.
(TCZe Tef. Kur. / 2008)
İdS.Tûrk Ceza Kanunu'na göre, oşağıdakilerden hangisi davayı düşüren neden

lerden biri değildir?
ö) Özel of
b) On ödeme
c) Sanığın ölümü
d) bovo zomon ojımı
e) Şikoyetin geri olınmosı (vozgeçme)

Yararlanılan Kaynaklar
Akbulut, Berrin: "6284 Soyılı Konunda Şiddet ve İstanbul Sözleşmesinin TCK Açısın
dan Değeriendinlmesi", Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, Yıl 5, Ocak 2014/16
(İstonbul Sözleşmesi).
Akbulut, Berrin: "Boglılık Kuralı", GÜHFb, C. 14.2010/1 (Boglılık Kuralı).
Akbulut. Berrin: "Tıp Ceza Hukukundo IMedensellik Bc^ı". Tıp Cezo Hukukun Süncel
Sorunları, Ankoro 2008 (Nedensellik Bc^ı).
Akbulut, Berrin: Cezo Hukuku Şenel Hükümler. Ankara 2015 (Şenel Hükümler).
Akbulut. Berrin: Türk Cezo Kanunu İle Kabahatler Kanunu Şenel Hükümlerinin Yaptı
rım Hükümleri Dışında Karşılaştırmalı Olarok İncelenmesi, 2. Baskı, Ankara 2014
(Kabahat. 2. Baskı).
Artuç. Mustafa: Molvarlıgına Karşı Suçlar. Sözden Seçirilmiş. Senişletilmiş 2. Boskı,

Ankoro 2011.
Artuk. Mehmet Emin/Sökeen. Ahmet/Venidunye. A. Coner: Cezo Hukuku Şenel Hü-

tömler. Yeniden Sözden Seçirilmiş 7. Boskı. Ankara 2013 (Şenel Hükümler, 7.
Baskı).
Artuk. Mehmet Emin/Sökccn. Ahmet/Ycnidunya. A. Coner: Cezo Huhjku Şenel Hü-

tömler. Yeniden Sözden Seçirilmiş 4. Baskı. Ankoro 2009.
Artuk. Mehmet Emin/Sökccn. Ahmet/Ycnidünyö. Ahmet Coner: Cezo Hukuku Özel

Hükümler. 13. Boskı. Ankoro 2013 (Özel Hükümler, 13. Baskı).
Artuk. Mehmet Emin; "Mukayeseli Hukuk ve Türk Hukukunda İntiharo İkno ve Yar
dım Suçu", Hukuk Araştırmaları. C. 8,1994/1-3, İstonbul 1995.
Avcı. Mustofo: "Kösten Öldürme ve Kösten Yoroloma Suçlarının Monevi Unsurlarını
Ayırt Etmeye Varoyan Ölçütler". KHuKA, Yıl 8. Mart 2005/1.
Avcı. Mustafa: "Örgütlü Suç Kavramı". KHuKA, Prof. Dr. İlhan Akın'o Armo^. Yıl 6,
AAort 2003/1 (Örgütlü Suç).
Avcı, Mustafa: "Yeni Yasal Düzenlemelere Söre Türk Hukukunda Örgütlü Suç Kovro-
mı". Hukuk ve Adolet Eleştirel Hukuk Dergisi, Yıl 2, Nisan 2005/5 (Yeni Örgütlü
Suç).
Aydın. Devrim: "Yeni Türk Cezo Konunu'ndo Hoksız Tahrik". AÜHFD C. 54, Yıl
2005/1.
Cebre. Ayvaz: Suç Eşyasının Satın Alınmosı ve Kabul Edilmesi Suçu. Ankara 2011.
dS2 Ceza Hukuku R-alik Çalşmaian
Cental. Nur/Zafer, Hamide/Çakmut, Özlem: Kişilere Karşı İşlenen Suçlor. C. I. 2.

Bası. İstonbul 2011 (Kişilere Korşı İşlenen Suçlar).
Cental. Nur/Zafer. Hamide/Çakmut, Özlem: Türk Ceza Huhjkuna Giriş, 5. Bası,

İstanbul 2008.
Ccntcl. f4ur/Zafer. Homide: Cezo Muhokemesi Hukuku, 13. Sası, İstanbul 2016.
Cental. Nur: “5237 Sayılı Türk Cezo iiınunu'ndo Cinsd Saldırı Suçu ve Cinsd Suçlar
be^şfklik Tosan'sının öe^rtendirilmesi". TBBb. Sy. 99,2012.
^ınar. Ali Rıza, "Ceza Yosasında Alkollü Aroç Kullonmo Suçu", Tıp Cezo Hukukunun
Süncel Sorunları. Ankoro 2008.
demirbaş, Timur: Ceza Hukuku Şenel Hükümler, Güncellenmiş 6. Boskı. -Ankara 2009.
bemren banmaz. Burcu: “Cezo Sorumlulu^nu Azoiton Bir Neden Olorok Hoksız
Tahrik", İÜHFM. C. 71. Prof. br. Füsun Sokjllu-AkinciVo Armcân. 2013/1.
&önmezer. Sulhi/Erman. Sohir Nazari ve Tatbiki, Ceza Hukuku, Şenel Kısım. C. H,

Yeniden Sözden Geçirilmiş 10. Bası, İstanbul 1994 (C. II).
bânmezer. Sulhı/Erman, Sohir: Nazori ve. Tatbiki, Cezo Hukuku, Şenel Kısım. C. IH,
Yeniden Sözden Geçirilmiş 11. Bası. İstonbul 1994 (C. HI).
bursun. Selman: "Türk Ceza Hukjku’nda Cinsel Suçlaro Genel Bir Bokış". CHO, Sy.
24. Nisan 2014.
büljer. Murot Volkan; “5237 Sayılı YTCK'da Kastın Unsurları vz Türleri - Özellikle
Olosı Kastın öe^rlendirilmesi". Hukuk ve Adolet Eleştirel Hukjk Oergisi. Yıl 2.
Nisan 2005/5.
Eker Kazaneı, Behiye: "Mogdurun bovranışlorı ve Heyecan Halinin Ceza Sorumlulu^-

na Etkisi - Haksız Tahrik". ÖEÜHFÖ, C. 15, Prof. br. M. Polot SoyeCe Armogon
Özel Soyı, 2013.
Eker. Hüseyin: Açıklomolı - İçtihatlı Hırsızlık Suçları, 2. Baskı. Ankoro 2014.
Ekici Şahin. Aterol; Cezo Hukukundo Rızo. İstonbul 2012.
Erdem. M.ustofa Ruhan: “Yeni TCICdo Foillik ve Suç Ortaklığı", HPb, Ardık 2005/5.
Erem. Faruk/banışman. Ahmet/Artuk, Mehmet Emin: Cezo Hukukj Genel Hükümler,

Tümüyle Gözden Geçirilmiş 14. Boskı, Ankoro 1997.
Erem. Faruk/Taraslu. Nevzot: Türk Cezo Hukuhj Özel Hükümler. Gözden Geçirilmiş
6. Baskı, Ankara 1994.
6rem. Foruk: Türk Cezo Kanunu Şerhi Özel Hükümler, C. III. Ankoro 1993.
Yararianılan Kaynak ar 4S3
Erman. Sohir/Ozek. Çetin; Ceza Hukuku Özel Bölüm. Kişilere Karşı İşlenen Suçlar
(TCK 448-490), İstonbul 1994.
6vik. Vesile Sonoy: Suça İştirakte Yordım Edenin Ceza Sorumluluğu, 2. Baskı. İstan
bul 2011.
G«kccn, Ahmet; "Türk Cezo Hukukunda Zomonûşımı", KHuKA, Yıl 7, Aôrt 2004/1.
Gökçen. Ahmet: Belgede Sohtecilik Suçiorı. (TCK m. 204-212), 3. Baskı, Ankora

2013.
Gflşcn. Recep: Hürriyeti Tohdit Suçlon. Ankoro 2002.
Güney. Niyozi/yılmoz. Zekehyo; Cezo Hukukumuzdo Oavo ve, Cezanın Î>ü$ürülme5i,

Ankoro 2008.
Hafızogulları. Zeki/Ozcn. Muhorrem; Türk Cezo Hukjku, Özel Hükümler, Kişilere

Karşı 5u$lar, 4. Baskı, Ankora 2015.
Hafızegullerı. ^ki; “Güveni Kdlüye Kullanma Suçlan", Prof. Or. Fırat Özton'o Armo-
^n. C. n, Ankora 2010.
Höfızegullerı. Zeki: Türk Cezo Hukuku Genel Hükümler. Ankoro 2008.
Hakeri. Hakon: Cezo Hukuku Genel Hükümler. 12. Tıpkı Bosım. Ankoro 2011.
Hakeri. Hokon: Cezo Hukukunda İhmal Kovromı ve İhmali Suçiorın Çeşitleri, Ankora
2003 (İhmal).
Hakeri. Hoton: Kaên Öldürme Suçlan. 2. Baskı. Ankara 2007 (Kasten Öldürme).
İçel. Koyıhon/Bvik. A. Hokon; Cezo Hukjku Genel Hükümler. 2. Kitop, Yenilenmiş 4.

Bosı. İstonbul 2007.
İçel. Kayıhon/GakulluÂkıncı. Füsun/Ozgeng. İzzet/Gözüer. Adem/Mahmutağlu,

Fatih S./Ünver. Yener: Suç Teorisi. 2. Kitop, Yeniden Gözden Geçirilmiş 3. Bosı,
İstanbul 2004.
İçel. Koyıhon/GekulfuÂkıncı. Füsun/Ozgenç. İzzet/Gözüer. Adem/Mahmutaslu.

Fatih S./Ünvcr. Yener; Yaptırım Teorisi, Gözden Geçirilmiş ve Yenilenmiş 2. Bosı,
İstanbul 2002 (Yoptırım Teorisi).
İçel, layihan: "Fikri İçtima Üzerine Bir İnceleme", İHFM. C. 30, Ord. Prof. Halil
Arslonlıyo Armcân. İstonbul 1964/1-2.
İçel. Koyıhon; Suçların İçtima, İstanbul 1972 (Suçların İçtimai).
Kangal. Zeynel T.: "Türk Cezo Hukukunda Haksız Tahrik", Erzincon ÜHFO, C. 14,
2010/3-4.
dS4 Ceza Hukuku R-alik Çalşmalan
Keeo. AAohmut/Üzülmez. İlhon: Türk Cezo Hukuku Genel Hütömler. 7. Boskı. Ankoro
2014 (Genel Hükümler, 7. Boskı).
Keeo. Mohmut/Özûlmcz. İlhon: Türk Cezo Hukuku Genel Hükümler, Gözden Geçiril
miş ye. Güncellenmiş 4. Bosı. Ankoro 2011.
Keeo. Mohmut/Öziamcz. İlhon: Türk Cezo Hukuku Özel Hütömler. Ankoro 2013
(Özel Hükümler).
Korkusuz. Gülşoh: "Cinsel Soldırı Suçu". İHFM. C.71. Sy. 1, Prof. Ör. Füsun Sokullu-
Akıncıyo Armo^n, 2013.
Köprülü. Tmuçin: Cezo Hukuhj Özel Hüldimler Protik Çolışmo Kitobı. Ankoro 2015.
Kunter. Nurulloh: "Fikri İçtimo Sebebiyle Suçiorın Birleştirilmesi", (İçtihot Kroni^),

İHFM, C. 14,1948/1-2.
Mohmu+oglu. Fûtih S.: “Kusurluluk Prensibi Açısındon Azmettirenin Cezo Sorumlulu

ğu", İHFM. C. 43, 2005/1-2.
Meron. NJecoti: Açıklomoh-İçtihotlı Yeni Türk Cezo Konunu, Gözden Geçirilmiş ve

Genişletilmiş 2. Bosı. Ankoro 2007.
Önder. Ayhon/Özek. Çetin: Cezo Hukuku Protik Çolışmo Gereçleri, 2. Bosı. İstonbul
1987.
Önder. Ayhon: Cezo Hulojku Genel Hükümler, C. II-m, İstonbul 1992.
Özbek, s. 634. Özbek. Veli Özer/Kenbur. M. Nihot/Boeeksız. Pınor/begen. Ko-

roy/Tepe. İlker: Türk Cezo Hukuku Genel Hütömler. Ankoro 2010.
Özbek. Veli Özer/Kanbur, M. Nihot/Baeaksız. Pınor/began. Koroy/Tepe. İlker: Türk

Cezo Hukuku Genel Hütömler. 5. Boskı, Ankoro 2014 (Genel Hükümler. 5. Boskı).
Özbek. Veli Özer/Kenbur. Mehmet Nihot/begen. Koroy/Boeeksız. Pınor/Tepe. İlker:

Türk Cezo Hukuhj Özel Hükümler, 7. Boskı. Ankoro 2014 (Özel Hütömler. 7. Bos-
kı).
Özbek. Veli Özer: TCK İzmir Şerhi, Türk Cezo Kanununun Anlomı (AçıklomoJı-
Gerekçeli-İçtihotlı), C. 1. Genel Hükünler. (Modde 1-75). Gözden Geçirilmiş, Ge
nişletilmiş 4. Boskı. Ankoro 2010.
Özen. Muhorrem: "TCK’ndo Taksir", Almon-Türk Korşıloştırmolı Cezo Hukuku, C. IH,

İstanbul 2010.
Özgenç. İzzet/Şahin, Cumhur: Uygulomolı Cezo Hukuku, 3. Boskı. Ankoro 2001.
Özgenç. îzzet: Suç Örgütleri. 3. Bosı, Ankoro 2011.

Yârarianılan Kaynakar 455
Özgenç. İzzet: Suça İştiraldn Hukuki Esosı ve Faillik, İstanbul 1996.
Özgenç. Türk Cezo Hukuku Genel Hükümler. 10. Boskı. Ankoro 2014.
Öztürk, Bohri/Brdcm. Mustofo ftuhon: Uygulamalı Ceza Hukuku ve Güvenlik Tedbir

leri Hukuloj. TCK’dûki Yeni Değişikliklere Göre Güncellenmiş 13. Baskı. Ankara
2013.
Öztürk, Bohri/Tezean. Durmuş/Brdcm. Mustofo ftuhon/Şırma. Özge/Kırıt, Yasemin
F. Soygılar/Ozaydın, Özdem/Akcan. Esra Alon/Brdcm. Efser: Nozori ye Uygulo-
malı Ceza Muhakemesi Hukukj, 6. Boskı. Ankoro 2013.
Parlar. Ali/Hatipajlu. Muzaffer: Açıklamolı-Yeni İçtihatlorlo 5237 Sayılı Türk Ceza

Kanunu Yorumu (146-222. AAoddeler), C. 3. Ankana 2008.
San«or. Turkon Yalçın: Çok Failli Suçlar, Ankara 1998.
Sayoslon. Ceza Hukuku Özel Hükümler, 10. Baskı, Ankoro 2014.
Sözöcr. Adem: Suça Teşebbüs, İstonbul 1994.
Şahin, Cumhur/Öıgcnç. İzzet/Sözücr. Adem: Türk Cezo Hukuloj Mevzuatı C. 1

nunlop). Ğüncdlenmiş 5. Bası, Ankoro 2010.
Şahin. Cumhur: Türk Cezo Konunu ve Tasarısında Suçlunun Kayrılması Suçlon",

TNBHD. 15 Mayıs 1999/102.
Şen. Erson: Yeni Türk Ceza Konunu Yorumu, C. I (m. 1-140). İstonbul 2006.
Taner. Fahri Gökçen; Ceza Hukukunda Zamanaşımı. Ankara 2008.
Taner. Fahri Gökçen: Türk Cezo Hukukundo Cinsel Özgürlüğe Korşı Suçior. Ankora
2013
Taçdemir. Kubikıy: Ceza Huhjkundo Zamonaşımı. Ankoro 2011.
Tezcan. Durmuş/Brdcm, Mustofo Ruhan/Önek. ft. Murot: Teorik ve Pratik Cezo Özel
Hukuku. 9. Boskı. Ankara 2013.
Tezcan. Durmuş/Brdcm, Mustofo Ruhon/Önek. ft. Murot: Teorik ve Pratik Cezo Özel
Hukuku. 13. Boskı. Ankoro 2016.
Taraslu. Nevzat: Cezo Hukuku Genel Kısım, Ankara 2011.
Tazman. Önder: "Suça Teşebbüs". Alman-Türk Karşılaştırmalı Cezo Hukuku. C. m.

İstanbul 2010.
Onvcr, yêr: "Cinsel Dokunulmazlık ve Genel Ahlaka Korşı Suçior", Türk Cezo Ka
nununun 2 Yılı, Teori ve Uygulomodo Karşılaşılon Sorunlor. İstanbul 2008.
Ünvcr, Yencr: "Türk AAoddi Cezo Hukukundo Cinsd Suçların Eleştirisel Olorok İnce
lenmesi", (Ed.; yener Ünver; II. Türkiye-Slovenya Uluslararası Hukuk Sempozyu
mu. Cinsel Suçlor ye, Evlilik Hukuku, Ankoro 2014.
Onvcr, Yener: Adliyeye Korşı Suçlor (TCK. m. 267-298). 2. Boskı, Ankara 2010.
Yoşor, Osman/Ğökcan. Hoson Tahsin/Arhjç, Mustafa: Yorumlu-Uygulamah Türk Ceza

Kanunu. C. IV, Modde 147-204. Ankoro 2010
Yoşar, Osman/Ğokcan. Hosan Tahsin/Arhjç, Mustafa: Yorumlu-Uygulamah Türk Ceza

Kanunu. C. I, Modde 1-44. Ankara 2010.
Yaşar, Osman/Gâkaan. Hoson Tahsin/Arhjç, Mustafa: Yorımlu-Uygulamah Türk Ceza

Kanunu. C. y. AAodde 205-256. Ankoro 2010.
Yenidünya. Ahmet Coner: Yorgıtoy idrarları Işıgındo Hırsızlık Suçu (TCK md. 141-
147), Ankara 2013.
yıldız. Ali Kemal: 5237 Sayılı Türk Cezo Konunu. İstonbul 2007.
Yokuş Scvük. Handon: “5237 Sayılı Türk Ceza Kanununda Cinsel Saldırı ve Cinsel
Taciz Suçlan", TBBÖ, Sy, 57. 2005.
Zafer. Hamide: Cezo Hukuku Genel Hükümler, TCK m. 1-75,4. Bosı. İstanbul 2015.
Kanun indeksi
AY 83 -23. 129 TCKU'S- 79. 116. 121. 127.132. 147.222.

257.276.285
TCK 2Z'6 • 31. 52.119. 144. 240. 241.255.310
CQTIK106-23.83.133.313
TCK 23 -53. 104. 126.144. 200. 206. 212. 225.
CGTİK107/12-38 228.247.259.260. 265.287.298. 299.
CGTİK107/13-38 303.310
CGTİK 107/6 • 38 TCK 24/1 -55.60.89.174
TCK24/2-195
CMK 14/4 • 174. 284 TCK 25/1 -81. 89.101. 111. 128. 159.165.
190.195.284. 307
CMK 90 • 22. 69. 89. 174. 218.307
TCK 25/2 - 37. 82. 101. 171. 209. 210.277.295
CMK 158- 292
TCK 26/1-82. 94.245
CMK 223/3 • 171. 210. 277
TCK 26/2-69.155. 159.173
TCK 27 • 65. 81. 129. 216. 252.259
CMUK 392-49
TCK 29 • 37. 48. 55.66.69. 81.82.89.94. 101.
132.149. 155. 159. 165.170. 171.203.
0MK131.il- 197 207.209.210. 214. 223.226.230.236.
241.247.253.262. 266.291.300. 313. 322
TCK 30/2 - 43. 73. 122. 140. 144. 200.282.294
Medeni K. 185/3 - 262
TCK 30/3 -300. 307
TCK 31 • 23. 37. 82. 133. 149.165. 170.184.
TCK 4 - 32, 33.35. 36.41.45.46. 47. 49. 55.
203.219.230.272. 277.295. 307
60.67. 69.78.80.81.87.88.93.94.100.
106. 111. 117. 120. 122. 128.132. 136. TCK 32 • 37. 56.123. 129. 184.203.230. 237.
137. 140. 141. 148. 149. 152.165.169. 271.312
170.178.179.190.194.195.196.203. TCK 33-56.81.219.272
209. 213. 223.226. 234. 235.236.240. TCK 34/1 - 48. 272. 296
241. 249. 253. 265. 266. 270.276.277.
233. 291. 295. 300. 303. 312.317.318. TCK 34/2 - 56. 69. 88.122. 149. 184. 226.272
319. 320. 328.483 TCK 35 • 32. 33. 54.66.77.78.87.92.97. 99.
104.110. 120.127. 146.155. 157. 158.
TCK 7/2 • eO. 175
163.164. 188.201. 213.222.229.248.
TCK 8/1 -61.335 252.260.271. 290. 299.311.327
TCK 8/2-B-61 TCK 36 • 120.136.236.270. 327
TCK 11 • 30. 37.41.42.59.61.64. 73.76. TCK 37 • 33. 44. 54.67.78.79.87.91.93. 99.
86. 93. 108. 109.111.123.135. 145.148. 104.121.126.127. 132.136.141. 148.
157. 163. 173. 174. 132. 184.188.196. 158.164. 179. 189. 202.208.218.230.
200. 201. 207. 216. 219. 232.233.237. 233.252.265.283. 290.305.306. 317.
243. 247. 259. 269. 272. 275.284.294. 327,328
296. 304. 316. 330. 332
TCK 38 • 33. 34.44. 54.67.78.79.93.99, 110,
TCK 18/2- 219 136.137.141.147. 158.164.169.178.
TCK 21/1- 31.97 179.189.202. 203. 213.218.226.229.
TCK 21/2- 18.66.35.91,92,97, 103.104. 230.233.240. 244. 249.276.283.290.
120. 135. 157. 163. 187. 247.251,255. 305.306. 327
264. 287. 298.311 TCK 39 • 33. 35.44.67.78.79.93. 110.127.
TCK 22/2- 31.74 136.147.158.164. 169.189.202.213.
218.240.299.300.311
TCK 22/3- 103.221.274
43S Ceza Hukuku R-alik Çalişmalan
TCK 40 ■ 33.67.140. 152,178,208.234. 249. TCK 79 - 45. 49.235

317 TCK 80 -47
TCK40.'2- 33,152.203 TCK 81 - 30. 31. 33.42.43.44.46.47.52, 53,
TCK 41 • 32.73,120. 136,270 59. 66.74.76.77.80. 85.86.87,92,94.
TCK 42 ■ 36. 55. 80.94,100. 111. 128. 141. 97. 103,104. 108. 109. 115. 119,125. 131,
148.165.179. 190.226.240.253,265. 135.144.145, 153, 154,157,168,173,
277. 291 187,190.206.207. 208.212,213.221.
222.223.225.223. 232,239.247. 248.
TCK 43 ■ 35. 36.46.47.55,81.87, 88.93,94. 252,255.259. 260. 265.281.282.287.
100. 105. 111.122. 128. 132,137.149.
239.294.297. 293. 299.3<». 303. 304.
169. 190. 195. 196. 209. 213,223.236. 310,311.315.316
249. 253. 276.291. 295. 300,319.323
TCK 82 - 30. 31. 34.42.43. 52.59.66.67, 74,
TCK 43.-1- 46.47,87,38. 100, 111,123.132.
76. 80. 92. 94.103. 119,120. 135. 144.
149. 195. 196.213. 236. 253.319.323 145.154. 157. 187. 206.207.212.213.
TCK 43.'2 • 47,31,38.93. 100. 105.123.132. 221.222.225.223. 232,234,239.247.
169. 253. 276. 295. 319. 328 259.265.266.281. 232,289.291.297.
TCK 43.'3 • 35.36.38.93. 100, 105.123.209. 298.303.304. 311. 315,316.337
300.319 TCK 83 - 32. 65.76. 86.98. 119. 131. 152, 154.
TCK 44 ■ 35.45.46.47.49.60.80. 87,93,94. 157,188.206.221. 239.255.270. 290.
100. 105. 117. 123. 148. 170,190.194. 294.297.299.504.391
209. 235, 241. 249. 253. 266.283.291. TCK 84 • 18. 21, 34. 243. 283.288.293
312. 318. 319. 320. 328. 483 TCK 85 - 42. 59.74.77.80. 86, 98. 103. 108.
TCK 49 41.69 111.115. 117. 125. 128.129. 131. 132.
TCK 50 • 23. 37. 69. 70. 133. 171. 280, 284, 144.145. 152. 154. 132,221.232.240.
313 248.252.255. 256. 257,274.276.281.
232,289.291.294. 299.304, 305. 310.
TCK 50/3 • 23.37
311.312.316.320
TCK 50.5 • 37,69.70,171, 284
TCK85/2- 111. 117. 128.132. 152. 154. 132.
TCK 51 • 23. 37. 38.69.70.83.95. 129. 150. 257.276.282.291.312.320
166. 171,204.273. 234
TCK 86 - 29. 30. 53.73.74. 80, 85, 86.87, 91,
TCK 51/1-a - 166.278 92. 94. 97.104. 109.115. 116. 120. 125,
TCK 51/3 • 38, S3,», 150,166,278 126,131, 135. 144. 145.157. 162. 163.
168.173. 178.182. 187,190. 194.200.
TCK 51/7 • 83,95.150. 166. 273
206.209.212. 217. 225,228.232.247.
TCK 51/8 • 38 248.264,266.269. 275,281.287. 294.
TCK 52 ■ 83 298.300.304. 310. 315,316.326
TCK53/4- 23.32,133. 149. 165. 170,219, TCK 87/1-c- 182

230. 277 TCK87/1-e-212
TCK 58/1-70,129 TCK87/2-a - 141,241.340
TCK 58/2 • 48.70,», 129. 133. 171. 204. 284, TCK 87/2-8 - 53. 104. 116. 135. 162.217,264,
313 269
TCK 58/3 • 48 TCK 87/2-E • 30, 36,115
TCK 58/4 • 95.123.150. 166. 204.278 TCK 87/4 • 91, 126,225. 228.303. 310.311
TCK 58/5 • 23,37,33,133. 150. 165. 171. 219, 340
230. 277 TCK 88-206
TCK 62 ■ 239 TCK 89 • 31. 41,45.49. 52,65,98, 103. 108.
TCK 63 ■ 49. 56 115.117. 119.125. 131,135. 154. 182.
187,194.201.221. 255,256,270.274.
TCK 65/1 • 191.313
276.282,289.294.310.315
TCK 65/2 • 70,95,204
TCK91/1-259.261
TCK 67/2-8 • 70
TCK91/8-259. 261. 335,337
TCK 73 •292
TCK97 -31.76.259. 299
Kanun tideksi İS9
TCK97/2- 31,299 TCK 141/1 • 41. 182. 194,232.233.269

TCK 98 ■ 52.74. 82. 86. 154. 201. 239. 240. TCK142'2-tl - 201
241. 260, 270. 275. 239. 299 TCK 143 -42,64. 73. 35. 136.145. 157.162.
TCK 98; 1 • 52,201.260.275. 239.299 163.177. 182. 187. 200,201.216.232.
TCK 98; 2 • 52,240.260. 239. 299 233,243.251.259. 269.290. 304. 316
TCK 102.’2 • 66.77.94 TCK 145 • 31.53.73.85.92.109.140.200.

228.269
TCK10X'3-B-66
TCK 146- 19,182.216
TCK 103 42. 91. 94. 265.266
TCK 147-37
TCK 103/1 • 42
TCK 143 - 22,30. 41. 53. 55. 59. 73.76. 80. 98.
TCK 103/2 • 42.266
109.125.126.140. 162,177.178.179.
TCK 103/4 - 91.94 187,188.217. 225. 233.239.251.275.
TCK 104/1 ■ 304 239.291
TCK 105 • 2'il TCK 143/1-41,289. 291
TCK 106 -29. 35. 55. 80. 100,125, 128. 165. TCK 143.'2 -126. 177.178. 179. 217. 275
187. 190, 253. 265. 291. 315,326 TCK 143/3 - 225
TCK 106/2-a - 29,125.315 TCK 149/1 • 30.42. 53.73, 109.111. 125,126.
TCK 106/3 - 35. 123. 190 140.177,229.251.275.289
TCK 107 - 135.213.226. 243 TCK 149/1-a - 42, 73, 109, 125. 251. 289
TCK 108 • 36. 94. 141, 179.190. 226. 240,277 TCK 149/1-c • 42. 53. 125. 126.140.177
TCK 109- 17. 44. 66. 76. 93. 173. 187, 190. TCK 149/1-tl - 30. 42. 73. 109. 111,125.177,
194. 217, 264. 294. 303. 304.326.323. 251
335. 337 TCK 149/1-h - 42.73.109. 125,177.239.275.
TCK 109/1 - 194 239
TCK 109/2 - 173. 137,190, 294. 326. 337 TCK 149/2 - 36. 55, 140. 141,239. 241
TCK 109/3-d- 194. 303 TCK 150/1 - 140. 162,217.275
TCK 116 • 30. 37. 41. 59. 64. 73.76. 85. 86.98. TCK 150/2-73. 109. 140
108. 109. 111,135. 145. 148.157.163. TCK 151 - 31,65. 74. 76. 120,125.163. 168.
173. 182, 200.201, 207. 216.232.233. 132,187, 194, 206, 251,260,264,290, 326
243. 247, 259.269. 275. 294.304.316 TCK 151/2-31.206. 260
TCK 116/4 - 64.73.86.98. 108.109. 1^. 145. TCK 155 - 17,41. 65. 98. 103,114.131.135.
157. 163. 182.201. 207. 216.243.259.
140,145. 157. 163. 173,182. 194.200.
269. 294. 304, 316
201,228,239.243. 264.270,310, 326
TCK 125 • 17. 19. 44. 59. 65. 76.77.85. 91, TCK 155/2-65.103. 114,131. 135.140. 157,
104. 144. 162. 163. 169. 178.188,194.
168.228.264. 270
196. 206. 212.243. 264. 269.275,290.
297. 304. 310. 315 TCK 156-217
TCK 125/1 - 44.59,194. 297. 310 TCK 157 - 64.104.131, 140. 145,146,157.
162,177.200.216. 217,228,248.251.
TCK 125, '3 -a - 44
259.281
TCK 125/4 - 19,59,65,77, 85.91,104. 195. TCK157/1.-h- 162
206. 212, 243.264. 269. 275,290.297.
310.315 TCK 158/1-3- 104
TCK 128- 170 TCK158/1-k- 64
TCK 129. 2 - 206. 210. 304. 322 TCK 160- 140.310
TCK 141 • 17. 31. 36. 41. 53. 64.73.85.92. TCK 165 - 17,53. 74. 177, 243. 251
116. 131, 135.141. 145. 157,162.163. TCK167/1-b-83. 150,262
177. 182, 187. 190. 194. 200,201,216. TCK 167/2 • 20. 204
226. 228. 232.233. 240. 243,251,259.
269. 2S9, 291. 311. 315. 316,326,327 TCK 168-201.204. 234. 324
TCK 233/2-247
TCK 234-265
TCK 244/2-264
TCK 245-311
TCK 267 • 59.168.169. 244. 269
TCK 267/1-59
TCK 267/5-59
TCK271-65.259
TCK 279/1-252
TCK 281 • 74.76. 213.214.244. 245
TCK 281/1 -214. 244.245
TCK 282-252
TCK 283 • 99.201.243.244. 288.292.328
TCK 283/3 -244. 292
TCK 284/2 - 216
TCK441- 194
TCK44Sd7,483
TCK 448, 62 -47
TCK 459-45.49
TCK459;2-45
TCK495-41
TCK496. il-42
TCK 551-49
TMK185 -206. 262
YTCK44d5.235
Kavram İndeksi
Ceza'andrılmayan Sonraki Ril- 18,53,54.

177,214.243. 251
CezayıSeçenek Yaptırmlara Çevirme ■ 23
Adi Kontrol-23
Adi Para Cezas; - 28. 37. 48. 58.60.63.69.70. Ç
72.82. 130. 133,161. 166.167. 170,171.
192. 284. 309. 313. 377. 411,443.444. Çift Neöceİ Sapma ■ 94. 190. 300
450. 452,457.459. 464. 477
Çocuklarn Cinsel - 94. 266
Ağriasan Sue • 29. 91. 126. 212.225.228.
Çocuktarn Cinsel İstismarı ■ 94, 266
261. 310, 335. 337. 428. 432,435.471
Akıl Hastalğı- 22.37, 56.123.184. 203. 230. Çok Faili Suç • 18. 53. 177,243.251
312. 320,450
Akim (Neticesizi Kalmş Azmetbrme - 17S
D
Aenen - 19.77.243
Akol • 63. 69. 84. 88.142. 149.152, 153.226.
Denetim Süresi • 38.83, 95, 150.166. 278
274. 375,427
Denetimi Serbestik - 48. 70
Arama - 23. 459
Denetimi Serbestik Tedbiri - 48.70
Asi Norm-Yardjncı- 78.148.202. 294. 318.
Doğrudan Doğruya İcraya Başlama - 66,120
319
Asi Norm-Yardmcı Norm İiskisi - 148, 202 Doğrudan Kast ■ 18. 53. 98, 131. 168. 177,235.
Aynı ISteviden Hkri İçtima - 81,88,93, 105. 244,251.291. 297. 298.327.383, 384.
386.388. 397. 398. 399.447
169. 276. 295. 319. 328. 400.420.442.448
Dckunulmaziğı • 22.34.37,45.58.61,79. 88.
Azmettirme • 18. 21. 34.67.78.93. 137. 178.
170,218.236. 284. 329,414.423
234. 249. 276. 305. 327. 329,332.333.
402. 453 Dolandrcılic- 66.68,69,70, 105.118.128.
132,147.148.149. 158.163.281
Azmettirmeye Teşebbüs • 67. 178
Dolaylı Fail • 22. 127. 158. 159. 164. 208. 218.
283.317.328. 329.461
B Düello • 172.173
Bağiılfc Kuralı-33. 213

Bileşik Sue • 22.36.45.55. 60. 68. 69. 80. 88.
E
111. 138. 159. 165. 170. 183.203.218.
235. 244. 253.271. 320. 420.427.436. Eclenen Kast - 182. 239
438. 442.448 Elverişsiz Teşebbüs • 20.32. 54. 110.248
Biinesiz Taksir • 74. 232,388. 398.418. 447, Erteleme • 22. 37. 38. 70. 82. 83. 95.129. 150,
472 166.171.204. 230.474
Etkin Hsmanlk ■ 22. 188.204,284. 295. 324,
330,435
C EX'Ante ^ğ^lendirme ■ 21
Cebir ve Şi ddet ■ 22,41,409

Cezaândrılmayan ■ 18. 36. 53. 54. 68. 100.
155. 177, 214.222. 240. 243,251,257.
271.312
F /
Faile Göre Safeilik Ikesi - 61.174. 184,332, İddia ve Savunma - 170

335 İddia v'e Savunma Dokunulmaziğı- 170
Failtğin Şerik iğe Nazaran Önceliği İkesi - 78 İsteyerek (İhtiyari) - 69. 88. 149
fikri İçtima - 22.35.36.45.49,60,68. 30. 81. İsteyerek (İhtiyari) Sarhoş^k- 69,88,149
8İ 88. 93.94. 100. 104. 105,117. 122.
İstismarı- 42. 91. 94. 104. 265. 266
127. 128. 137. 148. 155. 169.170. 173.
179. 183. 190. 196. 203. 209.218.234. İstenemez Sue - 20. 32.53. 110. Ill, 248. 252,
235. 241, 249.253. 276. 283.291.295. 427,474
300. 306. 312. 318. 319. 320,328.400. İstenemez Suça Teşebbüs - 20
420. 447,448,456 İştirak İradesi - 36. 99. 111. 137,164,169. 139.
finansal Kiralâ - 65 249.281,290. 306. 311,317.404
finansal Kiralâ Kanunu - 65
K
G
Kabahat • 196.303. 305.474.478
Garsntörsel İhmal Sue - 77. 154,156,270.
Kamu Davasnn Açılmasm Ertetenmesi - 23
271.294, 295. 304'
Kanun Hükmünü İcra - 55,60,69,174.237,
Geçici Nedenler - 22 307
Genel Gü\'«nİğin Kasten Tehlikeye Sokulması Kanunu - 60.65.76.89, 146.192. 196.251,
- 30. 35. 36. 41. 64. 68. 87.97. 103. 125. 256.303.305. 366. 393.403.412.416.
173. 234. 318.319. 321.323 418,421.430.431. 433.434.435.436.
Gönüllü Vazgeçme - 32.78. 120.136. 178. 437.438,439.440. 441,442,443,444.
188. 233. 236.270. 305, 327,425.428. 449.455.456.457. 458.459.469.471.
431. 435,445.453. 463. 475 473.474.475.476. 477,478.479.481.
482.484,485.486
Güvenik Tedbiri • 37. 184. 204. 237. 386.457.
458. 476 KarşılkseÇek Keşidesi - 171
Kasten Yaralama Suçunun Netice Sebebiyle
Ağırlaşmış Hal- 56. 239
H Kesintisiz Sue - 99. 173.175. 190,194. 197.
294.295. 305. 328. 333,336.384. 387.
Haber Verme Hakkı - 82,94,245 392,470
Hakse Tahrik • 22. 37.43.48.55,66.69.81. Kısa Süreli Hapis Cezası - 28. 37. 69,443. 464
82.89. 94.101. 106. 122, 132. 149. 155. lOtte Psikoloiisi - 48
165. 170, 171, 184.203. 207,209.210. Korkutma ve Tehdit- 22
214. 223. 226,230.236. 241,247,253.
262. 2Ö6. 272.277.291. 292,295, 300. Koşulhj Salıverme - 38,83,374
307. 313, 322, 384. 385. 390.394,416. Kovuşturma Şartları - 22
418. 419.423.429.3430. 431,432,440. Kusur Yeteneği • 19.30.37. 43. 48. 56. 69. 81.
449. 452,454,457. 469 88. 122,129. 149. 165. 171. 184.196,203.
Hasta Hakları Yönetmeiği - 159 210,218,226,230, 237,271,277, 296,
307,317. 388.416. 468
Hatanın Kaçınılmaz Olması - 112
Hazrik Hareketi - 67,120.121. 178. 305.463
Hedefte Sapma - 42. 43. 46. 92. 94, 120. 121.
126. 144. 145. 146. 190. 236.247.248.
L
249. 252, 283.287. 290. 298.300.311.
318. 387 Lehe Olan Kanun • 60, 176,393
Hükmün Acıklanmasnn Geri Brakılması - 23
325. 329
Kavram hdeksi 493
M $
h4ağdurun Kemliğinde - 52. 229, 297 Saf İhmai Suç ■ 252,270

K4ağdurun Km liginde Yanılma - 52 Sağ r ve Diisiztk ■ 22,30
Klağdurun Reası- 173,324 Sâhtecitk- 146.149. 157. 158.161.166.178.
MaHcÛmiyet • 31.38.40.56. 69. 70. 82. 95. 206.252.253.456

123. 133, 150. 166. 171. 179,191,277. Saik Yanılgısı - 208
284. 313. 336,464. 466. 477 Sarhosbk - 69, 88, 149. 323
Ma heup • 49. 57,340,439.450. 466 Seçimİk Unsurlu ■ 109
Küsadere - 40.48.49.67, 387. 440. 444,465 Somut Tehtke Sucu - 60. 80. 87, 116. 209.
266.319
Sonraki fiil- 18.53.54.177.214.243. 251
N Sövmek • 17. 44. 59. 188. 264.290.297. 304.
310
Netice Seb-ebiyle Ağriasmıs Yaralama - 55,
Suçta Ayniyet ■ 44
303.311
Neticesi Sebebiyle • 21.30.36. 91. 126.140,
141. 162, 163.212.225. 228.241,264.
266. 298. 310.428. 449. 450.467
Neticesi Sebebiye Ağırlaşan Sue - 91. 126.
212. 225, 228. 310 Şahısta Hata - 52. 229.297,443.463
Saha Cezasızl(( Sebî - 18. 20. 32. 53. 177.
Neticesiz Kalmış - 67
244.251
Neticesiz Kalmış Azmettirme - 67
Şikâyet - 45. 58.60.167. 169.171. 197.279.
Non Bis h İdem • 123.179.332. 333. 340
286.335. 384.437
Norm İtskisi • 36.45. 60. 68.78.80. 87,111.
Şüpheden Sank -91. 103,105. 126. 128. 189.
117. 148. 202.209. 266. 294.318.319. 320 190,208.248.281.467
Şüpheden Sank Yararlanr • 91,103,128. 189.
190,208.248
O
Olatı Kast • 18.30.33,42,43.53,66. 74. 79. T
80. 85. 86. 87,91.92.93.97,98.99,103,
104. 106. 115,116. 117. 120,125.126.
131. 135, 138. 141. 152. 153.154. 155. Tedbir Sorumlubğu - 48
157. 158. 168. 177. 182. 183.187.188. Tedbiri • 37.48.70. 152. 184.237, 387.427.
194. 206. 213.221. 235. 241,244.247. 465
248. 251, 252. 255. 261. 264.265.266. Tehtke Sucu • 35.45.100. 114. 127,155.173.
274. 275, 276. 282. 287. 294.297.298. 203.234.249.283. 306.315.318. 319.
305. 311, 312. 340. 383. 384.386.388. 320,392.433
392. 398. 399, 400. 401. 417,425.428.
Tek isteöcet Sapma • 36. 93. 105. 121,122.
447. 469.472
137,138.148.249. 253.291,312
Tekerrür ■ 22,23,37.38.48.70.82.83.95.
123,129. 133. 150. 165.166. 171.204.
Ö 219,230.277.278. 284.313.436.456. 464
Özel Af • 70.95.123. 204. 273.277, 375.410, Tbbi Müdahale • 118.119. 157,159, 187. 200.
206.212.239. 258. 287,298. 386. 391
411.413.457
Töre Saiki • 92. 94.207. 247,323
Özel Belgede • 158. 178
Tutuklama - 23. 56. 63. 70
Özel Belgede Sahteci» • 149. 158. 178
ÖzelZorunluluk Hat ■ 37
u 190,195.208. 209. 210,248.277. 324.

380,387, 390.423. 430.431.432.435.
440.442,449.452. 453.454.467
Uygulamada Asıl- 70,133.284. 313.443
Yaş Küçüklüğü ■ 22
Uygulamada Asıl Mahkumiyet ■ 70
z
w
Zarar Sucu • 35,45. 60. 80. 87. 100. 117.127.
Kastı - 74. 225 155. İ73.203.209. 234,249.266.283.
306.318.319
Zincirieme Sue • 35. 36. 46.47. 55. 81.87.88.
Y 93. 100,1Ö5. 111. 128. 132. 138.149. 169.
179,196.209.223. 236,276.300. 319.
Yanılma • 52, 294 328.392.400.401. 409.420.427.428.
430,436.437.438. 442,448.456.468
Yarar ianır • 20, 32, 55. 81,32,91. 101, 103.
105. 111, 126.128. 136. 144.171,189. Zorunlu Müdafi - 23

Ceza Genel Pratik-H.hakeri

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Ceza Genel Pratik-H.hakeri

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Prof. Dr. Dr. h.c.

Doç. Dr. Berrin AKBULUT Yrd. Doç. Dr. Murat AKSAN

> Çözümlü Test Soruları

> Hakimılik ve Diğer Meslek Sınavları

> Sınav Sorulan

Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş

Onbirincİ Baskının Önsönı 5

CEZA HUKUKU GENEL HÜKÜMLER

KUR PRATİĞİNİN ÇÖZÜM YÖNTEMİ 15

ÇÖZÜMLÜ ÖRNEK OLAYLAR

OLAYI (Hemofili Hastası) 27

OLAY 2 (Galatasereylı Ahmet). 39

OLAY 3 (Doktor 0}..................... SO

OLAY S (Sigorta Bedeli). 62

OLAY 6 (Milli Piyango)... 71

OLAY 7 (Komşu Kıa)...... . 84

OLAY 8 (Arazi Sırtın)...... 90

OLAY 9 (Çay Bahçesi) 96

OLAY 10 (Milli Meç Kutlaması) 102

OLAY 11 (Asffrt Fabrikası)....... 107

OLAY 12 (Otomobil Tamircisi).

OLAY 13 (Kaynar Su)

OLAY 14 (Müteahhit) 124

OLAY 15 (Banka Müdürü) 130

OLAY 17 (Yüzük)...................... 139

OLAY 18 (Av Tüfeği)............... 142

OLAY 19 (Şeyhmus ve Mirza) 151

OLAY 20 (Antika Eşyalar)...... 156

OLAY 21 (Bakkal)................... 160

OLAY 22 (Fabrikatör) 167

OLAY 23 (Düello) 172

OLAY 24 (Kuyumcu) 176

OLAY 25 (Amokach:. Kompeia. Bofiç! 180

OLAY 26 (Mobılyocı). 185

OLAY 27 (Pırlanta Seti) 192

OLAY 28 (Halı Mağazas ) 198

OLAY 29 (Kuduz Köpek). 205

OLAY 30 (Kötü Muamele)

OLAY 31 (Yedek Anahtar) 215

OLAY 32 (Sirkte Gösteri) 220

OLAY 33 (Otobüste Fosta) 224

OLAY 34 (Benzin) 227

OLAY 35 (SefFet ile Rafet)... 231

OLAY 36 (Kopkeç) 238

OLAY 38 (Evlilik Dıs

OLAY 39 (Tavuk) er) 250

OLAY 40 (Silah ve Şaka) 254

OLAY 41 (Konsolosiuk-Vize) 258

OLAY 42 (Uçak Kaçımla) 263

OLAY 44 (Otobüsün FreJeri) 273

OLAY 45 (Banu ile Terken) 279

OLAY 46 (Şiddetli Geçimsizlik). 286

OLAY 47 (Okkeş ile Dürdsne)... 293

OLAY 48 (Su Deposuna Zehir). .296

OLAY 49 (Harçlar Kaldmisın). 301

OLAY 51 (Kleptomani) 314

OLAY 52 (Sevgili) 325

OLAY 55 (AIDS).................................. 339

OLAY 56 (Yükümlüiüklenn Çatışması}.. 341

OLAY 57 (İhmali lştire.k. Failbk; İçtima) 342

OLAY 69 (Fiil Teldıği, Haksız Tahrik. Ijtırek).............. 349

OLAY 60 (Gönüllü vazgeçme)..................................... 351

OLAY 61 (İhmali Suç)................................................... 353

OLAY 62 (Avukat).......................................................... 354

Polisten kaçma herhongi bir suç oluşturmamaktadır^ dolayısıyla gerçekle

765 sayılı TCKya göre intiharo yönlendirmenin cezalandırılabilmesi için "ik

Aynı konutta beraber yaşamayan kardeş oleyhine işlenmesi / (cezayı azal

Bu başlık altında teşebbüs derecesinde kalmış suçlor gösterilecektir. Gönül

SI olagondır. boloyısıyio ex-onte değerlendirme yopıldiğindo failin hareketi im

den bir problemin mevcudiyeti halinde, bu durumun da burada incelenmedi gere

Selemi bakımından işlediği fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını algılayıp algıla