You are on page 1of 75

1 11.

Sınıf
Biyoloji
Denetleyici ve Düzenleyici Sistem - 1

1. Bir nöronun bazı kısımları numaralarla gösterilmiştir. 4. Bir nöronda;

I II I. uyartının şiddeti,
II. uyartının frekansı,
III. uyartının süresi
verilen özelliklerden hangileri impuls sayısının art-
masını etkiler?

A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
III

Buna göre, numaralı kısımların isimleri aşağıdakiler-


den hangisinde doğru verilmiştir?

I II III
A) Hücre gövdesi Dentrit Akson
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

B) Dentrit Akson Hücre gövdesi 5. Sinir hücreleri ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi
C) Hücre gövdesi Akson Dentrit yanlıştır?
D) Dentrit Akson Miyelin A) Sinir hücrelerinde gövdeden çıkan küçük uzantılara
E) Akson Hücre gövdesi Miyelin dentrit denir.
B) Miyelin kılıf akson etrafındaki schwan hücreleri tara-
fından oluşturulur.
C) Aksonda miyelin kılıf bulunmayan bölgelere ranvier
boğum adı verilir.
D) Sinir hücrelerinde impuls iletimi dentritten aksona
doğru gerçekleşir.
2. Bir nöron aşağıda verilen olaylardan hangisini ger- E) Nöron çekirdekleri haploid kromozoma sahip olduğun-
çekleştiremez? dan bölünmez.

A) Defosforilasyon B) Aktif taşıma


C) Enzim sentezi D) Replikasyon
E) Oksijen tüketimi

MEB

6. İnsanda bir uyarının alınıp, uyarıya cevap oluşuncaya


kadar;
I. ara nöron,
II. reseptör,
3. Nöronlarla ilgili;
III. motor nöron,
I. miyelin kılıf bulunması,
IV. duyu nöronu,
II. akson çapının geniş olması,
V. tepki organı
III. uyartının şiddeti
yapılarının görev sırası aşağıdakilerden hangisinde
verilenlerden hangileri impuls iletim hızının artması- doğru verilmiştir?
na neden olur?
A) I - II - III - IV - V B) II - IV - I - III - V
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
C) III - I - V - IV - II D) IV - II - III - V - I
D) I ve III E) I, II ve III
E) V - III - I - II - IV
1 11. Sınıf
Biyoloji
Denetleyici ve Düzenleyici Sistem - 1

7. Grafikte bir sinir hücresine verilen üç uyarının şiddetinde- 9. Sinaptik yumrularda impuls iletimi ile ilgili,
ki değişimler gösterilmiştir.
I. Nörönlar arasında uyarı iletimi kimyasaldır.
Uyarı Şiddeti II. Dentritleri diğer nörondan gelen uyarıyı alacak şekil-
de özelleşmiştir.
III. Bir nörondan diğerine uyartı iletimi için enerji gerekir.
Eşik ifadelerinden hangileri doğrudur?
Değeri
Zaman A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

Buna göre nörona I, II ve III nolu uyarılar verildiğinde D) II ve III E) I, II ve III


impuls iletim hızındaki değişim aşağıdaki grafikler-
den hangisindeki gibi olur?

A) İmpuls Hızı B) İmpuls Hızı

Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

Zaman Zaman

C) İmpuls Hızı D) İmpuls Hızı 10. Bir insana yapılan botoks uygulamasında Clostridium
botulinum bakterisinden elde edilen botulinum toksin
maddesi enjeksiyon ile cilt altına verilir. Bu madde motor
nöronların çalışmasını yaklaşık 6 ay engeller.
Zaman Zaman
Alın bölgesine yapılan botoks uygulaması ile ilgili,
E) İmpuls Hızı I. Alın bölgesine iğne battığında birey bunu hisseder.
II. Alın kaslarına beyinden uyarı gelmediği için mimik-
lerde zayıflama görülür.
Zaman III. Motor nöronların metabolik aktiviteleri durmuştur.
ifadelerinden hangileri yanlıştır?

A) Yalnız III B) I ve II C) I ve III


D) II ve III E) I, II ve III

MEB

8. Bir nöronun akson gövdesindeki uyarının diğer nöro-


na iletimi sürecinde;

I. sinapslarda nörotransmitter maddelerin salınımı,


11. İnsandaki tüm sinir hücrelerinde;
II. dendritlerle uyartının alınması,
III. nörotransmitter maddelerin dendrit zarındaki resep- I. impuls hızı,
törlere tutunması II. impuls iletim şekli,
olaylarının gerçekleşme sırası aşağıdakilerden han- III. mitokondri sayısı
gisinde doğru verilmiştir? ifadelerinden hangileri farklı olabilir?
A) I - II - III B) I - III - II C) II - III - I A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) III - I - II E) III - II - I D) I ve III E) I, II ve III
2 11. Sınıf
Biyoloji
Denetleyici ve Düzenleyici Sistem - 2

1. Sinir hücrelerinde meydana gelen elektrokimyasal değişi- 3. Sinir hücrelerinin görevleri ile ilgili aşağıdaki ifadeler-
me impuls (uyartı) denir. den hangisi doğrudur?
Sinir hücresinde impuls iletimi sırasında aşağıda ve- A) Ara nöron vücudun çeşitli kısımlarında bulunan resep-
rilen grafiklerdeki değişimlerden hangisi meydana törlerden aldıkları uyartıları merkezî sinir sistemine
gelmez? taşır.
B) Motor nöron merkezî sinir sisteminde bulunur ve duyu
A) Glikoz Miktarı B) Oluşan CO2 Miktarı nörondan gelen bilgileri değerlendirir.
C) Duyu nöron merkezî sinir sisteminden aldığı uyartıyı
efektör organa taşır.
D) Motor nöronu zarar gören bir kişide uyarı değerlendiri-
lemeyeceği için bir tepki oluşmaz.
Zaman Zaman
E) Sadece duyu nöronu zarar görmüş bir kişinin eli yansa
sıcaklığı hissetmez fakat elini oynatabilir.
C) Tüketilen O2 Miktarı D) Isı Miktarı
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

Zaman Zaman
4. İki farklı uyarılma karşısında gözlenen sinirsel tepkiler ve-
E) Kullanılan ATP Miktarı rilmiştir.

arı
Uy deti
rsel şid
Sini i
tepk
Zaman

ı
ar i
Uy det
rsel şid
Sini i

tepk
MEB

L
2. Merkezî sinir sisteminde impuls iletimi sırasında kul- Buna göre,
lanılan enerji;
I. K ve L’de uygulanan uyarı çeşidi birbirinden farklıdır.
I. fermantasyon, II. K ve L’de uyarılan sinir hücresi sayıları farklıdır.
II. glikozun oksijenli solunum ile yıkılması, III. K ve L’de impulsun değerlendirme merkezine taşın-
III. yağ ve protein moleküllerinin oksijenli solunum ile ma şekli farklıdır.
parçalanması IV. K’deki impuls L’dekine oranla değerlendirme merke-
olaylarından hangileri ile sağlanır? zine daha uzun sürede ulaşır.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III yorumlarından hangileri yapılabilir?
D) II ve III E) I, II ve III A) Yalnız II B) I ve II C) II ve IV
D) I, II ve III E) II, III ve IV
2 11. Sınıf
Biyoloji
Denetleyici ve Düzenleyici Sistem - 2

5. Farklı sinir hücrelerinin bağlantı bölümleri verilmiştir. 7. İnsan vücudundaki iki farklı nöronun mikroskobik görünü-
mü verilmiştir.
K Nöronu Schwann hücresi
1. Nöronun akson ucu

Sinaptik
boşluk

Nörotransmitter madde

++
--- L Nöronu
-- ---
+
++ +++
- - - -
++ ++++ - riti
2. N +++ -- ent
öro
nun nund
den öro
triti 3. N

Buna göre,

I. İmpulsun iletimi 1. nörondan 2. nörona doğru olmuş- Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

tur.
II. Sinaptik iletimdeki seçici direnç etkisi ile 2. nöronda 1 milimetre
kolaylaştırma, 3. nöronda ise engelleme mekaniz- Buna göre,
ması gerçekleşmiştir.
I. K nöronunda impuls iletimi kesintiye uğradığı için L
III. Dentritlerdeki reseptör farklılığı, farklı nöronların
nöronundaki impuls iletimine göre daha yavaştır.
farklı şekilde uyarılmasını sağlamıştır.
II. K, merkezî sinir sistemi ile bağlantı kuran nöron olup
ifadelerinden hangilerine ulaşılabilir?
L’nin merkezî sinir sistemi ile bağlantısı olamaz.
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II III. K uyarıldığı zaman çok sayıda impuls oluşurken
D) I ve III E) II ve III L’nin uyarılması ile tek impuls oluşur.
ifadelerinden hangileri söylenemez?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III


D) I ve III E) I, II ve III

MEB

8. İnsan sinir sistemindeki impuls oluşumu ve iletimiyle


ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) Sinir hücrelerindeki impuls oluşumu, sodyum ve po-


6. Nöronlar arasındaki impuls iletimi ile ilgili,
tasyum iyonlarının hücre zarında yarattığı kimyasal ve
I. Akış yönü aksondan dentrite doğrudur. elektriksel değişimlerdir.
II. Nörotransmitter maddeler sinaps boşluğuna ekzosi- B) Bir uyarının, sinir hücrelerinde impuls oluşturabilmesi
toz ile salgılanır. için en azından eşik değere ulaşması gerekir.
III. İletim sırasında enerji kullanarak sodyum ve potas- C) Eşik değer ve üzerindeki uyarılara nöronlar aynı şid-
yum pompaları açılır. dette cevap verir.
ifadelerinden hangileri yanlıştır? D) Akson üzerindeki ranvier boğum sayısı ve akson çapı
impuls iletim hızını etkilemez.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
E) Dinlenme halindeki bir nöronun içindeki ve dışındaki
D) I ve II E) II ve III iyon derişimi farklıdır.
(2018 AYT)
3 11. Sınıf
Biyoloji
Denetleyici ve Düzenleyici Sistem - 3

1. Merkezî sinir sisteminin şekli ve bazı bölgeleri numaralar- 3. Akşam vakitlerinde fazla miktarda çay ya da kahve içildik-
la gösterilmiştir. ten sonra uykunun kaçması, uykuya dalınamaması gibi
I durumlarla karşılaşılabilir.
Bu durum aşağıda verilen merkezî sinir sistemi yapı-
II
larından hangisinin ürettiği impulsların bastırılmasıy-
III
la ortaya çıkar?
V
A) Hipotalamus B) Talamus C) Omurilik
IV D) Uç beyin E) Beyincik
Buna göre, numaralanmış bölgeler ve görevleriyle il-
gili aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi yanlıştır?

A) I - Yazma, konuşma
B) II - Duyuların toplanma merkezi
C) III - Yaşamsal olayların kontrolü 4. Şekildeki omuriliğin enine kesitinde merkez, duyusal, mo-
torik hücreler ve uzantıları numaralar ile gösterilmiştir.
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

D) IV - Refleks merkezi
Arka
E) V - Hafıza, öğrenme 1 2

5
3 4 6

8 7
Ön
Buna göre, sol eline iğne batan bir insanın hızla elini
geri çekmesi sırasında,Arka
impulsun izlediği yol aşağı-
dakilerden hangisinde doğru sıralanmıştır?
2. İnsan merkezî sinir sistemine ait bazı yapılar numaralan-
mıştır. A) 1 - 3 - 8 B) 2 - 6 - 7 C) 2 - 5 - 8
D) 1 - 4 - 7 E) 5 - 6 - 7

I

MEB

Ön
II
III
( : impuls iletim yönünü göstermektedir.)
5. Bahçede dolaşan Ayşe; çiçek açan gülleri görür, çiçekle-
rin kokusunu hisseder, çiçekleri kokladıktan sonra hap-
şırır ve çiçekleri koparmaya çalışırken diken batan elini
Buna göre, numaralanmış olan yapılar aşağıdakiler- çeker.
den hangisinde doğru verilmiştir? Bu olaylar sırasında;

I II III I. uç beyin,

A) Hipofiz Beyincik Pons II. omurilik soğanı,


III. talamus,
B) Hipofiz Omurilik soğanı Beyincik
IV. omurilik
C) Beyincik Hipofiz Omurilik soğanı
yapılarından hangileri faaliyet gösterir?
D) Hipotalamus Pons Omurilik soğanı
A) I ve II B) II ve IV C) I, II ve III
E) Pons Omurilik soğanı Beyincik
D) I, III ve IV E) I, II, III ve IV
3 11. Sınıf
Biyoloji
Denetleyici ve Düzenleyici Sistem - 3

6. Bir insanın kanındaki Ca2+ miktarının azalması du- 8. Hipofiz bezinden salgılanan numaralanmış hormonların
rumunda vücudunda meydana gelen değişimler için etki ettiği organlar gösterilmiştir.
aşağıdaki grafiklerden hangisi yanlıştır?
Hipotalamus
A) Parathormon Miktarı 2+
B) Böbrekte Ca Emilimi RF

V
I Tiroit bezi
IV
Hipofiz bezi
Zaman Zaman II III
Böbrek üstü
bezi Süt bezleri
C) İdrarla Atılan Ca2+ D) Kalsitonin Miktarı

Kemikler Yumurtalık

Zaman Zaman Buna göre, aşağıdaki numaralanmış hormonların


Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü
hangisinin isimlendirilmesi yanlıştır?
E) Kemikteki Ca2+ Miktarı
A) I → ACTH B) II → STH C) III → FSH
D) IV → LH E) V → TSH

Zaman

9. İnsan vücudunda su dengesi, vücut sıcaklığı ve hor-


monların salgılanması olaylarını kontrol eden merkez
aşağıdakilerden hangisidir?

A) Talamus B) Omurilik C) Beyincik


D) Hipotalamus E) Omurilik soğanı
7. I ve II nolu grafiklerde hormon etkisiyle kan şekerinin za-
mana bağlı değişimi gösterilmiştir.

Kan Şekeri Kan Şekeri 10. İnsanda bazı salgı bezleri ürettikleri salgılardan bir kısmı-
nı kana, diğer kısmını ise bir kanal ile vücut boşluğuna ya
Normal da dışarı boşaltırlar. Bu tür bezlere karma bez denir.
Normal

kan şekeri
kan şekeri Buna göre, aşağıdakilerden hangisi karma bez örne-
MEB

Zaman Zaman ğidir?

I II A) Tiroit bezi B) Süt bezleri C) Tükürük bezleri


D) Hipofiz bezi E) Eşeysel bezler
Buna göre, I ve II nolu grafiklerdeki değişime neden
olan hormonlar aşağıdakilerden hangisinde doğru
verilmiştir?
11. Hormonlar ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yan-
I II lıştır?
A) Glukagon Adrenalin A) Hedef organlara kan yoluyla taşınır.
B) FSH LH B) Büyüme ve gelişmede rol oynar.
C) İnsülin Glukagon C) Homeostaziyi korur.
D) Büyüme hormonu Kalsitonin D) Metabolizmayı düzenler.
E) Parathormon Tiroksin E) Üretimleri ergenlik dönemiyle başlar.
4 11. Sınıf
Biyoloji
Denetleyici ve Düzenleyici Sistem - 4

1. Beyin kabuğu ile bağlantılı olan iki nörondan; 3. İnsanda kan şekerinin düzenlenmesi ile ilgili şema veril-
miştir.
• X; saniyenin 1/20’si bir süreçte 2v hızı ile impulsu
uyarıldığı bölümden beyin kabuğuna ulaştırmaktadır. b
a
• Y; saniyenin 1/5’i bir süreçte v/2 hızı ile impulsu uya- Glikojen
rıldığı bölümden beyin kabuğuna ulaştırmaktadır. Glikoz Glikoz
d
Verilen bilgilere göre bir öğrenci X ve Y nöronlarının olası
özellikleri ile ilgili aşağıdaki tabloyu oluşturmuştur. c

X Nöronu Y Nöronu Karaciğer hücresi Karaciğer kılcal damarı


I. Dahil olduğu si- Sempatik sinir Parasempatik sinir
nir sistemi sistemi sistemi Buna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
II. Nöronun yapısal Aksonu etrafında Aksonu etrafında A) a, uzun süreli açlıkta kortizol hormonu etkisiyle ger-
özelliği schwann hücreleri oligodentrositler çekleşen durumu ifade eder.
bulunur. bulunur.
B) b’nin gerçekleşmesi için pankreatik beta hücrelerinin
III. Nöron çeşidi Duyusal nöron Motorik nöron
aktivasyonu gereklidir.
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

IV. Salgıladığı Noradrenalin Asetilkolin


C) c, adrenalin hormonu etkisiyle gerçekleşir.
nörotransmitter
çeşidi D) d süreci gün içerisindeki kısa süreli açlıklarda gözlenir.
E) c’nin gerçekleşmesini sağlayan hormon aynı zaman-
Tablo incelendiğinde, öğrencinin hangi
Arka öncülü oluş- da d olayını tetikler.
1 2
tururken yanlış yaptığı kesin olarak söylenir?

A) Yalnız I B) Yalnız
5
III C) I, II ve III
D) I, II 3
ve IV 4 6E) I, II, III ve IV

8 7
Ön
2. Bir insanın omurilik kesiti gösterilmiştir.
Arka 4. Somatotropin insanda büyüme hormonu olup organiz-
manın boyca uzamasını sağlar. Kanındaki somatotropin
hormonu miktarının yüksek olduğu bir insanın hücrele-
rindeki protein sentezi miktarının artmasına bağlı olarak
hücrelerdeki hacim/yüzey oranının kontrollü şekilde bo-
zulması beklenir ve artan metabolik aktiviteye bağlı ola-

rak karbonhidratların solunumundan elde edilen enerjinin


MEB

Ön yetersiz olmasından dolayı hücrenin yağ monomerlerini


solunumda kullandığı gözlenmiştir.
( : impuls iletim yönünü göstermektedir.)
Buna göre;
Buna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
I. somatotropin hormonunun tüm vücut hücreleri üze-
A) Duyusal nöronlar omuriliğin ön çıkıntıları ile bağlantı rinde etkili olabileceği,
kurar. II. ilgili hormonun kandaki miktarının artması vücudun
B) Motorik nöronların hücre gövdeleri omuriliğin dışında yağ/kitle indeksinin artmasına neden olabileceği,
konumlanmıştır. III. somatotropinin canlıların solunum kapasitesini artı-
C) Omuriliğin ara nöronları beyinden farklı olarak akson- rabileceği
dan dentrite impuls taşır. yorumlarından hangileri yapılabilir?
D) Sol arka kökten gelen impulsun sol ön kökten çıkışı
ifade edilmiştir. A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
E) Baygın hâldeki bir insanın vücut sağ bölümünün uya- D) I ve II E) I ve III
rılması ile sol refleks yollarının hareketlendirilmesi be-
lirtilmiştir.
4 11. Sınıf
Biyoloji
Denetleyici ve Düzenleyici Sistem - 4

5. İnsanda kan basıncının düştüğü bir zaman diliminde 7. Uyarılara karşı istemsiz ve aniden oluşturulan tepkilere
vücudun endokrin sistem unsurları aşağıdakilerden refleks denir. Refleks oluşurken impulsun izlediği yola
hangisini gerçekleştirerek kan basıncının normal de- refleks yayı denir. Refleks yayında impulslar, omurilikte
ğerine getirilmesini sağlar? değerlendirildikten sonra beyne de iletilir. Refleks yayın-
da duyu nöronu, ara nöron ve motor nöron olmak üzere
A) Kandaki suyun doku hücrelerine geçişini hızlandırma genellikle üç nöron görev alır. İç ve dış uyarılara karşı
B) Kan plazmasında dehidrasyon tepkimesi gerçekleştir- oluşturulan refleks olayları genel olarak istemsiz gerçek-
me leştirilir.
C) Böbreklerden birim zamanda geri emilen su miktarını Refleksin insan yaşamındaki yeri ile ilgili,
artırma
I. Çevreden gelen etkilere karşı tepki süresini kısalta-
D) Vücuttaki tuzun büyük bölümünün ter, idrar gibi sıvı-
rak hayatta kalma başarısını artırır.
larla uzaklaştırılmasını sağlama
II. Kan basıncı ve kan şekerinde meydana gelen ani
E) Kandaki glikozun tamamının depo organlara geçişini
değişimlere karşı hızlı çözüm üreterek homeostaziyi
sağlama
korur.
III. Merkezî sinir sistemi bozukluklarının erken tanısını
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü
sağlar.
ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II


D) I ve III E) I, II ve III

6. Böbreğin en önemli fonksiyonlarından birisi kan eşik ara-


lığını aşan maddelerin fazlasını idrar bileşenlerine kata-
rak vücut dışına atmasıdır.
Buna göre grafiklerdeki,
8. İnsanda denetleyici ve düzenleyici sistemin bir par-

Kalsitonin Aldosteron çasını oluşturan hormonal sistem ile ilgili,


MEB

Normal Normal
değer değer
I. Bir hormonun etki gösterebilmesi için tüm vücut hüc-
Zaman Zaman relerinde bağlanabileceği reseptörlerin bulunması
I II gerekir.
Tiroksin İnsülin II. Hormonlar salgılandıkları endokrin bezlerden vücut
Normal Normal
hücrelerine kan yoluyla taşınır.
değer değer III. Vücudun hormonal sistem aracılığıyla uyarılara kar-
Zaman Zaman şı tepki verme hızı, sinir sistemi aracılığıyla verilene
III IV
göre daha yavaştır.
hormon değişimlerinden hangileri idrardaki mineral genellemelerinden hangileri doğrudur?
madde miktarının artmasına neden olur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
A) Yalnız II B) I ve II C) III ve IV D) II ve III E) I, II ve III
D) I, II ve III E) I, III ve IV (2021 AYT)
5 11. Sınıf
Biyoloji
Denetleyici ve Düzenleyici Sistem - 5

1. Hormonların etkisiyle ikincil eşey özelliklerinin ortaya çık- 3. Hormonların fazla ya da az salgılanması sonucu bazı
ması şematize edilmiştir. hastalıklar ortaya çıkar.
Buna göre, aşağıdaki hastalıkların hangisi hormonal
Hipotalamus
bozukluk sonucu ortaya çıkmaz?

A) Guatr B) Akromegali C) Skorbüt


Hipofiz bezi D) Şeker hastalığı E) Addison

X hormonu

Yumurtalık
4. Aşağıda verilen hormon çiftlerinden hangisi birbirine
zıt (antagonist) etki gösterir?
Y hormonu
A) Tiroksin - Kortizol
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

B) Adrenalin - Noradrenalin
Eşeysel Süt bezlerinin Sesin C) Kalsitonin - Parathormon
olgunlaşma gelişmesi incelmesi
D) Büyüme hormonu - Progesteron
Buna göre, X ve Y hormonlarının yerine aşağıdakiler- E) ADH - Östrojen
den hangisinin yazılması doğru olur?

X Hormonu Y Hormonu
A) LH Progesteron
B) Tiroksin TSH
C) FSH Östrojen 5. Vücutta salgılanan bazı hormonlar belirli hücreler ya da
D) STH Kortizol organlarda etkili olurken (I), bazı hormonlar ise tüm hüc-
E) ADH Testosteron relerde etkili olur (II).
Buna göre, I ve II. durumlara uygun örnek olacak hor-
monlar aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiş-
tir?

I II
A) İnsülin Glukagon

2. Kandaki, kortizol miktarının artırılması ve normal se-


B) Somatotropin Östrojen
MEB

viyenin üzerine çıkması durumunda;


C) LH Tiroksin
I. hipofiz bezinden salgılanan ACTH hormonu azaltıla- D) Glukagon FSH
rak böbrek üstü bezinin uyarılması, E) Tiroksin Testosteron
II. hipotalamusun hipofiz bezini uyarması,
III. hipotalamusun kandaki seviyesi normalin üzerine
çıkan kortizol ile uyarılması,
IV. böbrek üstü bezinden salgılanan kortizol miktarının
azaltılması 6. Açlık kan şekeri tahlilinde kanda yüksek şeker ve
olaylarının gerçekleşme sırası aşağıdakilerden han- idrarda glikoz tespit edilmesi durumunda aşağıdaki
gisinde doğru verilmiştir? hormonlardan hangisinin yetersiz salgılandığı söyle-
nebilir?
A) II - I - III - IV B) I - II - III - IV C) III - IV - I - II
D) IV - III - II - I E) III - II - I - IV A) Glukagon B) İnsülin C) FSH
D) ADH E) Östrojen
5 11. Sınıf
Biyoloji
Denetleyici ve Düzenleyici Sistem - 5

7. Sağlıklı dişi ve erkek bireylerde ikincil cinsiyet karak- 10. Endokrin bezlerin karşılıklı olarak birbirlerini etkilemele-
terlerinin oluşmasını sağlayan hormonlar aşağıdaki- rine geri bildirim (feedback mekanizması) denir. Aşağıda
lerden hangisinde doğru verilmiştir? bazı bezler arasında geri bildirim olayları gösterilmiştir.

Erkek Dişi
I
A) LH Prolaktin
Östrojen Yumurtalık
B) Progesteron TSH
II
C) Aldosteron Oksitosin Hipofiz bezi
D) Kortizol LTH Tiroit uyarıcı hormon
E) Testosteron Östrojen Tiroit bezi

Buna göre, I ve II nolu yerlere yazılması gerekenler


aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?

I II
A) FSH Tiroksin
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü B) ADH Adrenalin
C) FSH Parathormon
D) ADH Tiroksin
E) LH Kalsitonin
8. Kanda, adrenalin hormonu miktarının artması ile aşa-
ğıdaki olaylardan hangisi görülmez?

A) Kalp atışlarının hızlanması


B) Göz bebeklerinin büyümesi
C) Kan şekerinin yükselmesi
D) Sindirim organlarının hızlı çalışması
11. Aşağıdaki hormonlardan hangisi sperm ve yumurta
E) Kan basıncının yükselmesi hücresi üretiminde görevli olan hormonlardan biri
değildir?

A) Östrojen B) Parathormon C) Testosteron


D) LH E) FSH

MEB

12. Sağlıklı bir insanda, yeterli miktarda su alınmamasına


9. İnsanda endokrin bezler tarafından üretilen hormon- bağlı olarak vücutta su yetersizliği ortaya çıktığında;
lar ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
I. böbreklerden emilen su miktarının artması,
A) Bir ya da daha fazla doku ve organı etkileyebilir.
II. hipofiz bezinden antidiüretik hormonun kana veril-
B) Genellikle protein veya steroit yapılıdır. mesi,
C) Normalden az veya çok salgılanmaları hastalıklara III. kanın osmotik basıncının artması,
neden olur.
IV. idrar yoğunluğunun artması
D) Görevi biten hormonlar tekrar kullanılmak üzere depo olaylarının gerçekleşme sırası aşağıdakilerden han-
edilir. gisinde doğru verilmiştir?
E) Hedef doku ya da organın hücrelerinde hormonları ta-
nıyan özel reseptörler bulunur. A) I - II - III - IV B) II - I - IV - III C) II - IV - I - III
D) III - I - II - IV E) III - II - I - IV
6 11. Sınıf
Biyoloji
Denetleyici ve Düzenleyici Sistem - 6

1. Kafa travması geçirmiş bir insanda göz bebeği refleksleri 3. Tirozin amino asiti ve iyot atomlarından oluşan tiroksin
ile ilgili iki olası sonuç verilmiştir. hormonu, hücrelerde O2 tüketimini ve enerji üretimini dü-
zenler; kan basıncı, kalp atış hızı ve kas gerginliği düze-
1. sonuç: Hastada göz bebeği refleksi gerçekleşmemiştir.
yini ayarlar.
2. sonuç: Hastada göz bebeği refleksi gerçekleşmiştir. Şemada tiroksin hormonunun salgılanmasının denetlen-
Buna göre, mesi gösterilmiştir.

I. 1. sonucun gözlenmesi durumunda hastanın beyin Hipotalamus


sapında bir problem olduğu için hayati tehlike söz
konusu olur.

hipofiz ve hipotalamusu
Kanda artan tiroksinin
RF Kandaki
II. 2. sonucun gözlenmesi durumunda hastanın ya-
TSH
şamsal değerlerinin normal olabileceği ama beyinde

uyarması
miktarının
farklı bölümlerin zarar görmüş olması ihtimaline kar- Hipofiz bezi hipotalamusu
şı hastanın kontrol altına alınması gerekir. uyarması
III. 1. sonuç sonrasında hastanın beyin kabuğunun arka
görme alanı zedelendiği için hasta görme problemi TSH
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

yaşar.
yorumlarından hangileri yapılabilir? Tiroit bezi

A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III Tiroksin hormonu

Buna göre yeterli iyot alınamaması durumunda,


I. Hipotalamus ve hipofiz üzerinde gerekli negatif geri
bildirim gerçekleştirilemez.
II. Yüksek kan basıncı, ellerde titreme, kilo kaybı gibi
belirtiler ortaya çıkar.
III. Vücut sıcaklığı artar.
2. Ada, okuluna giderken karşıdan karşıya geçmek için
IV. Tedavi sürecinde radyoaktif iyotla tiroit bezi küçültü-
yolun kenarına geldiğinde dalgınlıkla yola iner ve gelen
lebilir.
arabayı görünce aniden durur. Bu durumda Ada’ da stres
tepkisi ile kalp atışları hızlanır, akciğerlerinde bronşlar ge- ifadelerinden hangileri gerçekleşir?
nişler, göz bebekleri büyür ve vücudu gergin ve harekete
A) Yalnız I B) Yalnız IV C) I ve II

geçmeye hazırdır. Kısa süreli stres durumunda gösterilen


savaş - kaç tepkisi denilen bu durum yaşamsal olayların D) II ve III E) I, III ve IV
MEB

devamlılığını sağlar.
Savaş - kaç tepkisi ile ilgili,
I. Kalıtsal bir reflekstir. 4. İnsan vücudunda ısı üreten ve ısıyı koruyan mekaniz-
maların yavaşlatılması ya da kapatılması sürecinde;
II. Alıştırma ya da terbiye yoluyla öğrenilir.
III. Sinir sistemi ve endokrin sistem birlikte gerçekleşti- I. termoreseptörlerin harekete geçirici etkisi,
rir. II. hipotalamusun uyarılması,
IV. Böbrek üstü bezlerinden salgılanan adrenalin ile III. deriye giden kan damarlarının daralması,
enerji üretimi ve kullanımı ayarlanır. IV. vücut yüzeyinden gerçekleşen terleme miktarının
ifadelerinden hangileri doğrudur? azalması,

A) I ve III B) I ve IV C) I, II ve III V. iskelet kaslarındaki titremenin artması

D) I, III ve IV E) II, III ve IV durumlarından hangileri etkilidir ?

A) I ve II B) III ve IV C) I, II ve III
D) I, II ve IV E) I, III ve V
6 11. Sınıf
Biyoloji
Denetleyici ve Düzenleyici Sistem - 6

5. Amerikada levye vakası olarak anılan demir yolu inşa- 7. Görselde sinir ve kas sisteminin birlikte hareket etmesiyle
atı ustasının kafasından büyük bir demir sırık beyninin ani bir uyarıya verilen istemsiz yanıt gösterilmiştir.
sol frontal lobundan geçmiş olmasının ardından yıllarca
Kas
hayatta kalmasıyla bilinmektedir. Kaza sonrasında olay
yerinde bulunan diğer insanlar, inşaat ustasının arkadaş-
larını görür görmez tanıdığını, ayağa kalktığını, onlara
nasıl yaralandığını anlattığını ifade etmişlerdir. Doktorlar
tarafından kontrol altına alındıktan bir ay sonra merdiven X
inip çıkabilen, sokaklarda gezinebilen kazazede, eskiden
kibar ve saygılı biri iken tahammülsüz ve kötü sözler kul-
lanan birine dönüşmüş olması ile dikkat çekmiş, sinir ve
psikoloji biliminin çok tartışılan vakası olmuştur.
Buna göre,
Y
I. İnşaat ustası, kazanın gerçekleşmesinin ardından
bilincini kaybetmiştir. Buna göre,
II. İnşaat ustasının beynindeki doku kaybı karakterini Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü
I. Verilen yanıtın öğrenme aşamasında beyin kabuğu
etkilemiştir. işlev görür.
III. İnşaat ustasının beyninin sol tarafındaki doku kaybı II. X, ilgili kasın harekete geçmesini sağlar.
beyninin sağ tarafını etkilememiştir.
III. Y’nin çıkış yaptığı köklerde otonom sinir sistemine
ifadelerinden hangileri doğrudur? ait merkezler bulunur.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III IV. Söz konusu yanıt, impuls beyne ulaşmadan önce
D) I ve II E) II ve III verilir.
ifadelerinden hangileri doğrudur?

6. Şekilde insanın endokrin sistemine ait bazı organlar nu- A) Yalnız IV B) I ve IV C) III ve IV
maralı olarak gösterilmiştir. D) I, II ve III E) I, II ve IV

Hipofiz bezi
Epifiz bezi

II
III

Timüs bezi
MEB

IV
V
8. Kan dolaşımındaki değişikliklere bağlı olarak dikkati
artmış ancak sindirim ve böbrek etkinlikleri azalmış
Buna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? bir bireyde,
A) I numaralı bezden salgılanan hormonlar hipofiz bezi I. Adrenal medulladan salgılanan hormonların kısa sü-
üzerinde salgılatıcı veya engelleyici etki oluşturabilir. reli oluşturduğu tepkiler gözlenmektedir.
B) II numaralı bezin salgısı I numaralı bezdeki reseptör- II. Kan basıncı ve solunum hızı azalmıştır.
lere bağlanabilir. III. Kan glikoz düzeyi artmıştır.
C) III numaralı bezin salgısının fazla olması durumunda IV. Bağışıklık sisteminin baskılanma olasılığı vardır.
fazla kalsiyum böbreklerde fosfor iyonları ile birleşir.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
D) IV numaralı bez kanı süzerek idrar oluşumunu sağlar.
E) V numaralı bezin bazı hücreleri sindirim kanalı için sıvı A) Yalnız I B) II ve IV C) I, II ve III
üretir. D) I, III ve IV E) I, II, III ve IV
7 11. Sınıf
Biyoloji
Duyu Organları - 1

1. Şekilde insan gözüne ait bazı kısımlar numaralanmıştır. 4. Kulak yapısı ve kısımları gösterilmiştir.

III
V

I
IV
II

Aşağıdakilerden hangisinde numaralı kısım ve isim


eşleştirmesi yanlıştır?

A) I - Kornea B) II - İris C) III - Göz merceği


D) IV - Kör nokta E) V - Damar tabaka Kulaktaki yapıların görevleriyle ilgili aşağıdakilerden
hangisi söylenemez?
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

A) Çekiç, örs ve üzengi; ses titreşimlerinin gücünü artırır.


B) Kulak zarı; dış ve orta kulağı ayırır, ses titreşimlerini
2. Sarı benek üzerinde oluşan görüntü, duyu sinirleriyle orta kulağa iletir.
taşınıp aşağıdaki merkezî sinir sisteminin bölümle- C) Östaki borusu; kulak yoluna ses dalgalarının iletilme-
rinden hangisine ilk önce ulaştırılır? sini sağlar.
A) Hipotalamus B) Beyincik C) Talamus D) Salyangoz; kanallardan oluşur, işitme reseptörleri bu-
D) Omurilik soğanı E) Omurilik rada bulunur.
E) Yarım daire kanalları; içindeki sıvı ve otolit taşları ile
vücut dengesinin sağlanmasında görevlidir.

5. Görme bozuklukları ile ilgili görseller verilmiştir.


3. Gözün yapısını oluşturan başlıca kısımlar şekilde göste-
rilmiştir.
I II

III

Görüntünün retina Görüntünün retina


I önünde oluşması arkasında oluşması


MEB

IV III
V
II
Görüntünün bir kısmının
retinanın önünde, bir kıs-
mının arkasında oluşması

Buna göre, numaralarla gösterilmiş kısımların görev- Buna göre, görme bozukluklarının düzeltilmesinde
leriyle eşleştirmesi aşağıdakilerden hangisinde yan- kullanılacak mercek türleri aşağıdakilerden hangisin-
lıştır? de doğru verilmiştir?

A) I → Göze gelen ışığın kırılması I II III


B) II → Göz bebeğinin büyütülüp - küçültülmesi A) Kalın İnce Silindirik
B) İnce Kalın Silindirik
C) III → Gelen ışınların kırılarak retina üzerine düşürülmesi
C) Silindirik İnce Kalın
D) IV → Görüntünün oluşturulması
D) İnce Silindirik Kalın
E) V → Görüntünün değerlendirilmesi
E) Kalın Silindirik İnce
7 11. Sınıf
Biyoloji
Duyu Organları - 1

6. Odaya sıkılan bir parfümün kokusu algılanırken; 9. Şeker yiyen bir insanın tat algılama sürecinde,
I. koku taneciklerinin mukus içinde çözünmesi, I. Şeker tükrük içerisinde çözünür.
II. solunan hava ile koku taneciklerinin sarı bölgeye II. İmpuls, sinirler ile beyindeki merkeze iletilir.
ulaşması, III. Çözünen maddeler duyu hücrelerini uyarır.
III. koku reseptörlerinde impuls oluşması, olaylarının gerçekleşme sırası aşağıdakilerden han-
IV. impulsların beyin kabuğunda yorumlanması gisinde doğru verilmiştir?
olaylarının gerçekleşme sırası aşağıdakilerden han-
A) I - II - III B) I - III - II C) II - I - III
gisinde doğru verilmiştir?
D) II - III - I E) III - I - II
A) I - II - III - IV B) I - III - II - IV C) II - I - III - IV
D) III - I - II - IV E) IV - III - I - II

10. Kulakta gerçekleşen denge olayı için aşağıdaki ifade-


Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü lerden hangisi yanlıştır?
A) Dengeyi sağlayan yapılar orta kulakta bulunur.
B) Tulumcuk, kesecik ve yarım daire kanalları dengeden
7. Gözde bulunan çubuk ve koni reseptörleri ile ilgili sorumludur.
aşağıdaki ifadelerden hangisi söylenemez? C) İmpuls oluşumunda tüylü duyu hücrelerine yapılan ba-
A) Koni reseptörleri, cisimlerin renklerini daha rahat gör- sınç etkilidir.
memizi sağlar. D) Tulumcuk ve kesecik yer çekimine karşı yapılan hare-
B) Her iki reseptörde impuls iletimi elektrokimyasal ola- ketlerde etkilidir.
rak gerçekleşir. E) Yarım daire kanalları, dönme hareketi ile oluşan ko-
C) Çubuk reseptörleri, ışığa daha duyarlı olduğundan num değişikliklerini algılar.
gece net görmemizi sağlar.
D) Sarı benekte yoğun olarak koni reseptörler, sarı benek
çevresinde ise çubuk reseptörler bulunur.
E) Koni ve çubuk reseptörlerinin görevini yapamaması
sonucu miyop ve hipermetrop göz kusurları ortaya çı- 11. Aşağıdaki duyu çiftlerinden hangisinin uyarılma biçi-
kar. mi benzerdir?

A) Görme - Koku alma B) Dokunma - Tatma


MEB

C) İşitme - Görme D) Koku alma - Tatma


E) Dokunma - Görme

8. Burun içindeki goblet hücrelerinin salgıladığı mukus


12. Dokunma duyusu için,
ile;
I. Üst derideki bütün hücreler ölüdür.
I. solunan havanın süzülmesi,
II. Alt derideki hücreler keratin salgılar.
II. koku moleküllerinin çözünmesi,
III. Sinirler ve kan damarları alt deride bulunur.
III. havanın ısıtılması ve nemlendirilmesi
ifadelerinden hangileri doğrudur?
olaylarından hangileri gerçekleştirilir?
A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) I ve III E) II ve III
D) II ve III E) I, II ve III
8 11. Sınıf
Biyoloji
Duyu Organları - 2

1. Uzak ya da yakındaki cisimlere bakarken göz merceği ça- 3. K durumu: Sıcak bir suya girildiğinde önce sıcağın çok
pının arttığı ya da azaldığı gözlenir. hissedilmesi daha sonra sıcaktan dolayı oluşan acı his-
sinin yok olması
L durumu: Aynı kokuya uzun süre maruz kalındığında
r 3r/2 r/2
önce kokunun hissedilmesi daha sonra hissedilmemesi
Verilen iki farklı durum incelendiğinde,

Normal K L
I. K’de reseptörün yorulması, L’de beyindeki santral
durum merkeze uğramaması söz konusudur.
II. K’de reseptörün zarar görmesi, L’de mukus sıvısının
K ve L sırasında gözlenen değişimler ile ilgili tablo veril- koku molekülleriyle dolması söz konusudur.
miştir. III. K ve L’de duyusal sinirlerin uyaranlarla bozulması
gerçekleşmiştir.
K L
ifadelerinden hangileri doğrudur?
I. Asıcı bağlar gevşer. Kirpiksi kaslar gevşer.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

Görüntü retinanın arkasında Görüntü retinanın önünde


II.
oluşur. oluşur. D) I ve II E) II ve III
Uzaktaki cisme bakılmak- Yakındaki cisme bakılmak-
III.
tadır. tadır.
Buna göre, numaralı özelliklerden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III


D) I ve II E) I ve III

4. İnsan kulağında salyangoz bölümüne ait bir kesit şekilde


verilmiştir.

Vestibular Kanal

Tektoryal Zar
Korti Organı İşitme Siniri
Sıvı Basıncı

MEB

Timpanik Kanal

2. Koku duyusunun diğer dört duyudan ayrılan özellik- Şekil incelendiğinde,


leri içerisinde;
I. Vestibular ve timpanik kanal zarlarına uygulanan
I. uyaranın sıvı içerisinde çözünür olması, basınç, tektoryal zar ile korti organının etkileşime
II. uyaranın doğrudan sinir hücresi dentritleriyle algı- girmesi içindir.
lanması, II. Tektoryal zarda oluşan farklı frekans değerlerindeki
III. duyu impulsunun talamusa aktarılmadan beyin ka- titreşimler ses olarak algılanır.
buğuna taşınması, III. Timpanik zarda oluşacak bir hasar ses duyusu yiti-
IV. duyusal impulsun ara nöronlara doğru taşınması mine neden olur.
ifadelerinden hangileri yer alır? ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız II B) I ve IV C) II ve III A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III


D) I, II ve IV E) II, III ve IV D) I ve II E) I ve III
8 11. Sınıf
Biyoloji
Duyu Organları - 2

5. İnsan retinası milyonlarca çubuk ve koni hücresi içerir. 8. Çevresel etkiler kulağın sağlıklı yapısında belirli bir süre
Çubuk hücresi ışığa daha fazla duyarlıdır; ancak rengi veya kalıcı hasarlar oluşturarak işitme ve denge kayıplarına
ayırt edemez ve geceleri siyah beyaz görmeyi sağlar. neden olabilir. Kulak yolu ve kulak zarında oluşabilecek fizik-
Koni hücresi renkli görmeyi sağlar; ancak daha az du- sel hasarlar, orta kulakta meydana gelen enfeksiyonlar veya
yarlıdır ve geceleri görmeye katkısı çok azdır. Görme iltihaplanmalar bu durumun nedenlerindendir.
alanının merkezi olan foveadan uzaklaştıkça çubukların
Kulakta oluşan işitme ve denge kayıplarının neden-
konilere olan oranı artar. Çevresel bölgelerde ise sadece
leri ile ilgili;
çubuk hücreleri yer alır.
I. sivri cisimler ve kulak temizleme çubuklarıyla kulağı
Buna göre;
karıştırmak,
I. gün ışığında ilgili cisme doğrudan bakıldığında,
II. kulağa su kaçırmak ve yüksek sese maruz kalmak,
II. geceleri loş ışıklı nesneye doğrudan bakıldığında,
III. ağız ve diş sağlığına dikkat etmemek
III. geceleri ilgili cismin hemen yan tarafındaki bir nokta-
ifadelerinden hangilerinin etkili olduğu söylenebilir?
ya odaklanıldığında
durumlarından hangilerinde en iyi şekilde görüş elde A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
edilir? D) I ve III E) I, II ve III
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve III E) II ve III 9. Aşağıda verilen yapı çiftlerinden hangisi sinaps yapar?
A) Tat reseptörleri - Merkez nöronlar
6. Dönme, hızlanma ve yavaşlama gibi hareketlerde vü- B) Silli duyu hücreleri - Optik sinirler
cut pozisyonunun korunması ile ilgili, C) Fotoreseptörler - Denge sinirleri
I. İç kulakta bulunan yarım daire kanalları görev alır. D) Reseptör hücrelerin aksonları - Koku sinirleri
II. Başın yalnızca bir yöndeki açısal hareketi saptana- E) Kemoreseptörler - Motor nöronlar
bilir.
III. Dönme hızı arttıkça oluşan impuls sayısı azalır. 10. İnsan gözüne gelen ışık ışınlarının;
IV. Duyu hücrelerinde oluşan impuls duyu nöronları ile
omuriliğe aktarılır. I. göz merceği,
ifadelerinden hangileri doğrudur? II. saydam tabaka (kornea),
III. camsı cisim
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
yapılarından geçme sırası aşağıdakilerin hangisinde
D) I, II ve III E) I, II ve IV doğru verilmiştir?

A) I – II – III B) I – III – II C) II – I – III


MEB

7. Çubuk hücrelerinin görme pigmentlerine rodopsin adı ve-


D) II – III – I E) III – I – II
rilir. Rodopsin, proteinden ve A vitamininin türevi olan bir
yardımcı kısımdan oluşur. Rodopsin inaktif olduğu zaman (2020 AYT)
çubuklar depolarizedir. Şiddetli ışık gelince rodopsin par-
çalanır. 11. Korti organı işlev görmeyen bir kişide aşağıdakiler-
den hangisinin olması beklenir?
Buna göre,
A) Dış ortamdaki ses dalgalarının kulak zarına iletimi en-
I. Rodopsin; karanlıkta inaktif, ışıkta ise aktiftir. gellenir.
II. Rodopsin, inaktif olduğunda çubuklarda Na+ kanal- B) Orta kulaktan iç kulağa ses dalgaları iletilemez.
ları açıktır.
C) İç kulakta impuls üretimi gerçekleştirilemez.
III. A vitamini eksikliğinde loş ışıklı ortamda görememe
D) Yarım daire kanalları işlev göremeyeceği için denge
durumu ortaya çıkar.
kaybı olur.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
E) Dış ortam ile orta kulak arasındaki hava basıncı ayar-
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III lanamaz.
D) I ve II E) I, II ve III (2022 AYT)
9 11. Sınıf
Biyoloji
Destek ve Hareket Sistemi - 1

1. Çizgili kaslarda sarkomerin yapısı şematize edilmiştir. 3. Kıkırdak doku; hücreler arası maddedeki liflerin çeşidine,
düzenine ve miktarına göre;
I. hiyalin kıkırdak,
II. elastik kıkırdak,
III. fibröz kıkırdak
olmak üzere üçe ayrılır.
Buna göre, kıkırdak doku çeşitleri ve vücutta bulun-
duğu yerler aşağıdakilerden hangisinde doğru eşleş-
tirilmiştir?
Buna göre, çizgili kasın gevşemesi sırasında aşağı-
dakilerden hangisi gözlenir? I II III
A) Gırtlak Kaburga uçları Omurlar arası disk
A) I bandı daralır.
B) Burun Omurlar arası disk Soluk borusu
B) Kasın hacmi azalır.
C) Soluk borusu Kulak kepçesi Omurlar arası disk
C) A bandının boyu değişmez.
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

D) Burun Kulak kepçesi Burun


D) H bandı kaybolur.
E) Soluk borusu Burun Kulak kepçesi
E) Z çizgileri birbirine yaklaşır.

4. Çizgili kasların kasılması sırasında,


I. Ca2+ iyonları ATPaz enzimini aktive eder.
II. Motor plaktan asetilkolin salgılanır.
III. Ca2+ iyonları sarkoplazmaya yayılır.
2. Çizgili kasların kasılması sırasında aşağıdaki grafik- IV. Aktin iplikleri miyozin iplikleri tarafından çekilir.
lerde gösterilen değişimlerden hangisi meydana gel- olaylarının gerçekleşme sırası aşağıdakilerden han-
mez? gisinde doğru verilmiştir?

A) Glikoz Miktarı B) CO2 Miktarı A) I - II - III - IV B) II - I - III - IV


C) II - III - I - IV D) III - I - IV - II
E) III - IV - I - II

MEB

Zaman Zaman

C) Glikojen Miktarı D) Laktik Asit Miktarı 5. Çizgili kasların uzun süre çalışması hâlinde;
I. kreatin fosfat,
II. laktik asit,
III. glikoz,
Zaman Zaman
IV. glikojen,
E) Sarkomer Boyu V. ısı
verilenlerden hangilerinin miktarında azalma görülür?

A) I ve II B) III ve IV C) I, II ve V
D) I, III ve IV E) II, IV ve V
Zaman
9 11. Sınıf
Biyoloji
Destek ve Hareket Sistemi - 1

6. İskelet sisteminde, kemik doku ile ilgili aşağıdaki ifa- 9. İnsanda kemiklerin yapımı ve gelişmesinde aşağıdaki
delerden hangisi yanlıştır? hormonlardan hangisinin etkisi yoktur?
A) Kemik gelişiminde kalıtsal faktörlerin yanı sıra çevre- A) STH B) Progesteron C) Tiroksin
sel faktörler de etkilidir. D) Kalsitonin E) Parathormon
B) Büyüme çağında STH, kalsitonin ve parathormon ke-
mik oluşumunda önemli hormonlardır.
C) Spor yapma, yeterli ve dengeli beslenme kemik gelişi-
mini olumlu etkiler.
D) Kemiklerde depolanan bazı mineraller, ihtiyaç hâlinde
10. Şekilde uzun kemiğin yapısı ve bazı kısımları gösterilmiştir.
kullanılabilir.
E) Kemiklerde üretilen hormonlar sayesinde vücutta bazı Epifiz kıkırdağı Kırmızı kemik iliği
metabolik olaylar düzenlenir.

Periost
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

7. Aşağıdakilerden hangisi iki kemik arasında sürtün-


meyi azaltarak kemiklerin aşınmasını önler ve hare-
keti kolaylaştırır? Sarı kemik iliği

A) Sarı kemik iliği B) Eklem sıvısı C) Ligament


Büyüme plağı
D) Periost E) Sinovyal zar

Buna göre,
I. Periost, kemiğin onarılmasını ve enine büyümesini
sağlar.
II. Kırmızı kemik iliğinde kan hücresi üretimi yapılır.
8. İnsan iskeletinde bulunan bazı kemiklere ait resimler nu-
maralanmıştır. III. Büyüme plağında mayoz bölünme ile kemik uzama-
sı sağlanır.
IV. Sarı kemik iliği yalnızca uzun kemiklerde bulunur.

açıklamalardan hangileri doğrudur?


A) I ve II B) III ve IV C) I, II ve III

1 2 3
D) I, II ve IV E) I, II, III ve IV
MEB

4 5 6
11. İnsan vücudunda bulunan;
Buna göre, numaralanmış resimlerin uzun, yassı,
I. kalça,
kısa ve düzensiz şekilli kemikler olarak gruplandırıl-
ması aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? II. baldır,
III. bilek,
Uzun Yassı Kısa Düzensiz Şekilli IV. uyluk
A) 1, 2 3 4, 5 6 kemiklerinden hangilerinde kırmızı ve sarı kemik iliği
B) 3, 6 1, 2 4 5 birlikte bulunur?
C) 4 3, 6 1, 2 5
A) Yalnız I B) I ve II C) II ve IV
D) 2, 3 1 4 6
D) II, III ve IV E) I, II, III ve IV
E) 6 1, 2 4 3
10 11. Sınıf
Biyoloji
Destek ve Hareket Sistemi - 2

1. Bir eklemin şekli verilmiştir. 4. Grafikte bir çizgili kasa, eşik değerinde uyarı verilmesi so-
nucu çizgili kasta meydana gelen değişim gösterilmiştir.
Kasılma Boyu
Eklem kıkırdağı

Sinovyal sıvı Sinovyal zar


Eklem kapsülü
Zaman
t1 t2 t3
Uyarının verildiği an
Şekli verilen eklem ile ilgili,
Buna göre, grafik ile ilgili aşağıdakilerden hangisi
I. Vücudun hareketini kolaylaştıran eklemlerdendir.
söylenemez?
II. Eklem kıkırdağı kemiklerin bağlandığı eklem yüze-
yinde aşınmayı önler. A) t1 zaman aralığında kas, somatik sinirler tarafından
III. Sinovyal sıvı kıkırdak doku ile beraber kayganlık uyarılmıştır.
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

sağlar. B) t1, t2 ve t3 zamanlarında kasın hacmi değişmez.


IV. Sinovyal sıvı, sinovyal zar tarafından üretilir. C) t2 zaman aralığında Z çizgileri birbirine yaklaşır.
ifadelerinden hangileri doğrudur? D) t3 zaman aralığında sarkomerin boyu uzar.
E) Miyozin iplikleri t2 zamanında kısalırken t3 zamanında
A) I ve II B) I ve III C) I, III ve IV
uzar.
D) II, III ve IV E) I, II, III ve IV

2. Aşağıdaki organların hangisinde bulunan kaslar ok- 5. Çizgili kasların kasılması ve gevşemesi durumunda
sijen yetersizliğinde de fosforilasyon yapabilir? meydana gelen değişimlerle ilgili aşağıdakilerden
hangisi yanlıştır?
A) Mide B) İnce bağırsak C) Bacak
D) Kalp E) Atardamar Kasılma Gevşeme
A) Kas hacmi değişmez. Kas hacmi değişmez.
B) I bandı daralır. A bandı uzar.
C) H bandı kaybolur. Z çizgileri uzaklaşır.
3. Bir çizgili kasın I. durumdan II. duruma geçişi sırasında D) Kas boyu kısalır. Kas boyu uzar.

meydana gelen değişimler gösterilmiştir. E) Z çizgileri yaklaşır. I bandı genişler.


MEB

I II 6. İnsan vücudunda;
I. kafatası kemikleri,
Buna göre, I. durumdan II. duruma geçiş sırasında
II. omurlar,
aşağıdakilerden hangisi meydana gelmez?
III. pazu ile dirsek kemikleri
A) I bandı daralır. kemiklerin arasında bulunan eklemlerin hareket yete-
B) H bandı belirginleşir. neklerinin azdan çoğa sıralanışı aşağıdakilerden han-
C) Kas hacmi değişmez. gisinde doğru verilmiştir?
D) A bandının boyu değişmez. A) I - II - III B) I - III - II C) II - I - III
E) Z çizgileri birbirinden uzaklaşır. D) II - III - I E) III - I - II
10 11. Sınıf
Biyoloji
Destek ve Hareket Sistemi - 2

7. Z Z 9. Aşağıdaki eklem çeşitleri ve vücutta bulunduğu kısım


çizgisi A bandı çizgisi eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?

Eklem çeşidi Bulunduğu kısım


A) Oynar eklem Ayak
B) Oynamaz eklem Kafatası
I C) Yarı oynar eklem Sırt
I H
bandı bandı bandı D) Yarı oynar eklem Omuz
E) Oynar eklem El
Şekilde gösterilen çizgili kasın kasılması sırasında
aşağıdaki olaylardan hangisi gözlenmez?

A) H bandı kaybolur. 10. Şekilde uzun kemiğin yapısında bulunan bazı kısımlar
B) Kasın hacmi artar. harflerle gösterilmiştir.
C) Miyozin ve aktin boyu değişmez. X
D) Z çizgileri birbirine yaklaşır. Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü
E) A bandının boyu değişmez.
Y

Buna göre, X ve Y harfleri ile gösterilen kısımların gö-


revleri aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?

X Y
A) Kan hücresi üretimi Onarım
B) Boyuna büyüme Enine büyüme
C) Enine büyüme Onarım
D) Mineral depolama Kan hücresi üretimi
8. Grafikte bir çizgili kasa eşik şiddetinde uyarı verilmesi ile E) Onarım Enine büyüme
kasılma boyunda zamana bağlı olarak meydana gelen
değişimler gösterilmiştir.
Kasılma Boyu

11.
MEB

Çizgili kas
Zaman Kalp kası
0 t1 t2 t3

Uyarı verilmesi Düz kas

Grafikle ilgili, Şekilde verilen kas çeşitleri ile ilgili aşağıdaki ifade-
I. 0 - t1 aralığında akson ucundan asetilkolin salgılanır. lerden hangisi ortaktır?
II. t1 - t2 zaman aralığında I bandı daralır. A) İstemsiz çalışma
III. t2 - t3 zaman aralığında ATP harcanmaz. B) Çok çekirdekli olma
ifadelerinden hangileri doğrudur? C) Fosforilasyon yapma
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) Bantlı yapı gösterme
D) II ve III E) I, II ve III E) Çabuk yorulma
11 11. Sınıf
Biyoloji
Destek ve Hareket Sistemi - 3

1. Bacakta bulunan bir çizgili kasta; 4. Kemik dokuda kıkırdak dokudan farklı;

I. H bandının kısalması, I. osein,


II. I bandının eski hâline gelmesi, II. osteosit,
III. sarkomer boyunun kısalması, III. kondrin
IV. oksijenin azalması yapılarından hangileri bulunur?
olaylarından hangilerinin gerçekleşmesi kasın kasıl- A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
dığına kanıt olarak gösterilebilir?
D) II ve III E) I, II ve III
A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III
D) I, II ve IV E) I, II, III ve IV

5. Bir kas demeti, eşik değerleri birbirinden farklı çok sayıda


Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

kas telinden oluşur. Bu kas demetinde gerçekleştirilecek


faaliyetin niteliğine göre kasılmaya katılan kas teli sayısı
da değişir. Demeti oluşturan kas tellerinden bazıları en
düşük uyarı şiddeti ile uyarılabilirken bazı kas telleri ise
en yüksek uyarılma eşiğine sahiptir. Tek bir kas teli ken-
2. Aşağıdaki olaylardan hangisi çizgili, düz ve kalp kası di içinde ya hep ya hiç yasasına uygun tepki oluşturur.
için ortaktır? Ancak kas demeti merdiven eşik değeri uyarınca faaliyet
gösterir. Bu durum aşağıdaki grafikte özetlenmiştir.
A) Bantlaşma görülme
B) Oksijen kullanma Kasılma Miktarı
C) İstemli çalışma Maksimum Kasılma

D) Laktik asit fermantasyonu yapma


E) Kendi uyartısını oluşturabilme
Kas Tonusu
Zaman

Minumum Eşik
Değer

MEB

Maksimum Eşik
Uyarı Şiddeti Değer
Büyüklüğü

Bilgilere göre kas demetleri ile ilgili,


3. Kıkırdak doku çeşitleri ile ilgili aşağıdaki ifadelerden
hangisi doğrudur? I. Farklı eşik değere sahip kas tellerinin çalışması kas
demetinin toplam kasılma miktarını oluşturur.
A) Tüm kıkırdak doku çeşitleri kemikleşir.
II. Hiç bir kas teli minimum eşik değer altındaki bir uya-
B) Epiglottis hiyalin kıkırdaktan meydana gelir.
rıya kasılma cevabı oluşturmaz.
C) Eklem başlarında elastik kıkırdak bulunur.
III. Kas demetinde uyarılabilecek kas teli sayısı, kas de-
D) Fibröz kıkırdak omurlar arası disklerin aralarında bu- metine ulaşan impuls sayısı ile doğrudan ilişkilidir.
lunur.
yargılardan hangileri doğrudur?
E) Kıkırdak doku çeşitlerinin tümünde oksijensiz solunum
ile ATP üretilir. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III
11 11. Sınıf
Biyoloji
Destek ve Hareket Sistemi - 3

6. Bir çizgili kasın zamana bağlı kasılması Grafik I’de, aynı 8. İnsanda iskelet kaslarının kasılmasıyla ilgili aşağıda-
kasın uyarı sıklığı/kasılma miktarı ise Grafik II’de göste- ki ifadelerden hangisi yanlıştır?
rilmiştir.
A) İskelet kaslarının kasılmasında Ca2+ iyonlarına gerek-
sinim duyulur.
Kasılma Miktarı
c B) Kasılma sırasında iskelet kası hücrelerindeki aktin ve
miyozin iplikçiklerinin boyu kısalır.
C) İskelet kasları enerji kaynağı olarak glikojeni kullana-
bilir.
ab d D) İskelet kası hücrelerinin uyarılması motor sinirlerle
Zaman (s)
gerçekleşir.
0 0,01 0,05 0,10
E) İskelet kaslarında kasılma sırasında sarkomerlerin
Grafik I boyu kısalır.
(2021 AYT)
Kasılma Miktarı
Fizyolojik Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü
Normal tetanos
kasılma
4
1 2 3
Zaman (s)
Uyarı
sıklığı
Grafik II

Grafik I’de meydana gelen olayların tamamı Grafik


II’de 1, 2, 3 ve 4. zaman dilimlerinden hangilerinde
görülür?

A) 1 ve 4 B) 2 ve 3 C) 1, 2 ve 3
D) 2, 3 ve 4 E) 1, 2, 3 ve 4

MEB

7. Aşağıdaki özelliklerden hangisi insandaki kas tipleri 9. İnsanda destek ve hareket sisteminin işlevleriyle ilgili
arasında sadece kalp kasına özgüdür? aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Bantlaşma görülmesi A) Kalsiyum ve fosfor gibi bazı mineralleri depolar.
B) Kasılmasında kalsiyum iyonlarının işlev görmesi B) İç organları mekanik etkilere karşı korur.
C) Kasılırken aktin ve miyozin iplikçiklerinin birbiri üzerin- C) Yapısında yer alan eklemler sayesinde vücut hareket-
de kayması lerine imkân verir.
D) İstemsiz çalışması D) İskelet kaslarının tutunacağı yüzey alanı olarak işlev
E) Kasılması için kendi ritmik uyartılarını oluşturabilmesi görür.
(2018 AYT) E) Kan hücrelerinin üretimine aracılık eden hormonları
üretir.
(2022 AYT)
12 11. Sınıf
Biyoloji
Destek ve Hareket Sistemi - 4

1. Düz ve çizgili kas için; 4. Çizgili bir kasın kasılabilmesi için gerekli enerjinin üretimi
ile ilgili reaksiyonlar verilmiştir.
I. aktin ve miyozin protein ipliklerinden oluşma,
II. oksijen kullanarak ATP üretme, III Laktik asit
I
Glikojen Glikoz II Pirüvat
III. çok çekirdek bulundurma
IV CO2 + H2O
özelliklerinden hangileri ortaktır?

A) I ve II B) III ve IV C) I, II ve III Buna göre, reaksiyonlardan hangileri hem çizgili hem


de kalp kasının çalışması için geçerlidir?
D) I, II ve IV E) I, III ve IV
A) I, II ve III B) I, II ve IV C) I, III ve IV
D) II, III ve IV E) I, II, III ve IV

Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

2. Kıkırdak doku ile ilgili,

I. Kan damarları ve sinirler bulunmaz.


II. Ara maddesine kondrosit denir.
5. Destek ve hareket sisteminin sağlığı ve teşhisleri ile ilgili
III. Çeşitlerinin tümünün hücre ara maddesi kollejen lif
tablo verilmiştir.
bakımından zengindir.
ifadelerinden hangileri doğrudur? SEMPTOM TEŞHİS
I. Kişinin kemik yoğunluğunda azal- Osteoporoz
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
ma vardır.
D) I ve III E) I, II ve III II. El parmak eklemlerinde ağrı ve Kırık
sertlik, şişme, kızarıklık ve yanma
hissi vardır.
III. Diz eklemlerinde ağrı, şişlik ve diz- Menisküs
lerde kitlenme vardır.

IV. Eklem yüzeylerinin zorlanmalar Çıkık


MEB

sonucu anlık olarak ayrılması du-


rumu yaşanmıştır.
V. İki eklem kıkırdağının yıpranıp alt- Osteoporoz
taki kemik dokunun çıkması ve ek-
lem sıvısının azalması mevcuttur.
Buna göre, yapılan eşleştirmelerden hangileri doğru-
3. Kemiklerin görevleri ile ilgili aşağıdaki ifadelerden dur?
hangisi yanlıştır?
A) Yalnız I B) Yalnız IV C) I ve II
A) Yetişkin bir insanda sarı kemik iliği kan hücrelerini üretir.
D) I, III ve V E) II, III ve IV
B) İç organlara ve kaslara tutunma yüzeyi oluşturur.
C) Kalp ve akciğer gibi organları dış etkenlerden korur.
D) Kalsiyum, fosfor ve magnezyum gibi mineralleri depolar.
E) Kaslarla birlikte vücudun hareket etmesinde görev alır.
12 11. Sınıf
Biyoloji
Destek ve Hareket Sistemi - 4

6. İskelet kası liflerinin iki farklı özelliğe göre sınıflandırılma- 7. Trafikte otomobiliyle yolculuk yapan doktor, biraz ileride
sı verilmiştir. bir kaza yaşandığını görmüş ve müdahale etmek üzere
aracından inmiştir. Olay yerine gittiğinde yaralının bacak
Kullanılan ATP Kaynağına Göre kemikleri ve omurları arasındaki eklemlerde hasar oluş-
tuğunu, hızlıca acil yardımın aranması gerektiğini söyle-
miştir.

Oksidatif Lifler Glikolitik Lifler Buna göre, doktorun hasarlı gördüğü eklemlerin çe-
● Çoğunlukla oksijenli ● ATP’nin birincil kaynağı şitleri aşağıdakilerden hangisidir?
solunuma bel bağlarlar. olarak glikolizi kullanırlar.
A) Oynar eklem
● Çok sayıda miyoglobin ● Daha az miyoglobine B) Yarı oynar eklem
adı verilen oksijen depolayan sahiptirler. C) Oynar - Oynamaz eklem
kırmızı renkli proteine
sahiptirler. D) Yarı oynar - Oynamaz eklem
E) Oynar - Yarı oynar eklem

Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü


Kasılma Hızına Göre

Hızlı Kas Lifleri Yavaş Kas Lifleri


● Glikolitik ya da ● Oksidatif liflerdir. 8. Yaş ilerledikçe oseindeki organik madde miktarı azalır,
oksidatif liflerdir. inorganik madde miktarı artar. Bu sebeple yaşlandıkça
● Uzun süre kasılı
● Kısa, hızlı ve güçlü kemikler sertleşir ve kırılganlığı artar.
kalabilirler.
kasılabilirler.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi yaşlanmaya bağ-
Buna göre, lı azalma gösterir?

I. Oksidatif lifler, kandan oksijeni etkin bir şekilde alma A) Kalsiyum fosfat
yeteneğine sahiptirler. B) Potasyum
II. Hızlı oksidatif lifler, hızlı glikolitik liflere göre çok C) Magnezyum
daha çabuk yorulurlar.
D) Kollajen lif
III. Hızlı kas lifleri, koyu ya da açık renkli olabilirken, ya-
E) Kalsiyum karbonat
vaş kas lifleri açık renklidir.

IV. Kasılma hızı ile ATP kaynağı arasında birebir ilişki


MEB

yoktur.
yorumlarından hangileri yapılabilir?

A) I ve II B) II ve III C) III ve IV
D) I, III ve IV E) I, II, III ve IV
9. Çizgili bir kasın kasılması sırasında artan ve azalan
moleküller aşağıdakilerden hangisinde doğru veril-
miştir?

Artan Azalan
A) Kreatin ADP +Pi
B) CO2 + H2O Isı
C) Kreatin Glikojen
D) Isı Laktik asit
E) Glikoz Isı
13 11. Sınıf
Biyoloji
Sindirim Sistemi - 1

1. Aşağıda verilen sindirim organları ve görevleriyle il- 4. Sıcaklıkları 30°C olan ve her birinde 50 mL su bulunan üç
gili eşleştirmelerden hangisi yanlıştır? deney tüpüne farklı organik molekül ve enzimler konulup
bir süre bekletiliyor.
Organ Görev
Yağ
A) Dişler Besinlerin mekanik sindirimi Pişmiş + Protein
nişasta Safra +
B) Yemek borusu Besinlerin peristaltik hareket ile + + Pepsin
mideye ulaştırılması Amilaz Lipaz
C) Mide Proteinlerin kimyasal sindirime I II III
uğratılması
D) İnce bağırsak Besin monomerlerinin emilimi- Buna göre, deney sonucunda tüplerin hangilerinde
nin gerçekleşmesi besinlerin monomerlerine rastlanır?
E) Kalın bağırsak Besinlerin kimyasal sindiriminin A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
tamamlanması Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü D) II ve III E) I, II ve III

2. Karaciğerin görevleriyle ilgili aşağıdaki ifadelerden


hangisi yanlıştır?

A) Amonyağın, üreye dönüştürülmesini sağlar.


B) İlaç kalıntıları gibi zehirli maddelerin etkisini azaltır. 5. Şekilde, insanda sindirim sistemi organları numaralanmıştır.
C) Yaşlanmış alyuvarların parçalanmasını sağlar.
D) Proteinlerin sindirimi için gerekli enzimleri üretir.
E) Kandaki fazla glikozu glikojene dönüştürerek depolar. 1 5

4
3. Sindirim organlarında meydana gelen kimyasal sindi-
rim sırasında aşağıdaki grafiklerde gösterilen deği- 2
şimlerden hangisi gerçekleşmez? 3

A) ATP B) Monomer Miktarı


Buna göre, aşağıdaki organ çiftlerinden hangisinde
kimyasal sindirim için gerekli olan enzim üretimi ya-

pılmaz?
MEB

Zaman Zaman A) 1 - 2 B) 1 - 3 C) 1 - 5
D) 2 - 4 E) 3 - 5
C) Serbest Enzim D) Su Miktarı

Zaman Zaman 6. Aşağıda verilen sindirim organı çiftlerinden hangisi


yağların sindirimi için gerekli salgıları üretir?
E) Polimer Besin Miktarı
A) Ağız - Mide
B) Mide - Karaciğer
C) İnce bağırsak - Pankreas

Zaman
D) Pankreas - Karaciğer
E) İnce bağırsak - Kalın bağırsak
13 11. Sınıf
Biyoloji
Sindirim Sistemi - 1

7. Grafiklerde X, Y ve Z besinlerinin miktarındaki zamanla 9. Şekilde, insanın sindirim sistemini oluşturan yapı ve or-
meydana gelen değişimler gösterilmiştir. ganlar numaralanmıştır.
X Besin Miktarı Y Besin Miktarı

2
3
Zaman Zaman 5
Ağız Mide İnce Ağız Mide İnce
bağırsak bağırsak
4 6
7
Z Besin Miktarı

Numaralanmış yapı ve organların hangilerinde sindi-


rim enzimi üretimi yapılır?

A) Yalnız 3 B) Yalnız 4 C) 1, 3 ve 5
Zaman Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü
Ağız Mide İnce D) 1, 5 ve 7 E) 2, 3, 6 ve 7
bağırsak

Buna göre X, Y ve Z ile belirtilen besin çeşitleri aşağı-


dakilerden hangisinde doğru verilmiştir?

X Y Z 10. Karaciğerde üretilen ve safra kesesinde depolanan


A) Protein Karbonhidrat Yağ safra sıvısı ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yan-
B) Yağ Protein Karbonhidrat lıştır?
C) Protein Yağ Karbonhidrat
A) Yağların mekanik sindirimini sağlar.
D) Karbonhidrat Yağ Protein
B) A, D, E, K vitaminlerinin ince bağırsakta emilimini ko-
E) Karbonhidrat Protein Yağ laylaştırır.
C) Mideden ince bağırsağa gelen asidik karışımı nötra-
8. Besin çeşitlerinin sindirim sistemine ait yapılarda kimya- lize eder.
sal sindirimin gerçekleştiği (+) ve gerçekleşmediği (-) bil- D) Antiseptik özelliği ile bağırsakta zararlı bakterilerin
gisi tabloda verilmiştir. üremesini engeller.
Yapı E) Protein ve karbonhidratların kimyasal sindirimini sağlar.

Ağız Mide İnce bağırsak


Besin
MEB

Karbonhidrat I - +
Protein - II +
Yağ - - III
11. İnsan sindirim organlarında;

Buna göre I, II ve III ile gösterilen yerlere kimyasal sin- I. glikojen,


dirimin gerçekleşip, gerçekleşmediğini belirten sem- II. mineral,
boller aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
III. selüloz,
I II III IV. yağ,
A) + + + V. polipeptit
B) + - + moleküllerinden hangilerinin kimyasal sindirimi ya-
C) - + - pılmaz?
D) - - + A) Yalnız III B) II ve III C) II ve V
E) + + - D) I, III ve IV E) II, III ve V
14 11. Sınıf
Biyoloji
Sindirim Sistemi - 2

1. Şekilde, karaciğer ile bağlantılı bazı damarlar numaralan- 4. İnsanların hem ince bağırsak hem de kalın bağırsa-
mıştır. ğında aşağıdaki besin maddelerinden hangisinin
emilimi görülür?
Karaciğer
1 A) Vitamin B) Glikoz C) Amino asit
2
D) Gliserol E) Yağ asidi

3
İnce bağırsak

Numaralı damarlar ile ilgili,


5. Yağların hidrolizi sonucu oluşan yağ asitleri ve glise-
I. Tokluk durumunda 3 numaralı damardaki glikoz mik- rol ince bağırsak villuslarında emildikten sonra;
tarı, 1 ve 2 numaralı damardan fazladır.
II. 2 numaralı damardaki oksijen miktarı, 1 ve 3 numa- I. göğüs lenf kanalı,
ralı damardan fazladır. II. peke sarnıcı,
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

III. Açlık durumunda 1 numaralı damardaki glikoz mik- III. sol köprücük altı toplardamarı,
tarı 2 ve 3 numaralı damarlardan yüksektir. IV. üst ana toplardamar
ifadelerinden hangileri doğrudur? yapılarından hangi sıra ile geçerek kalbe ulaşır?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) II ve III A) I - II - III - IV B) I - III - IV - II


D) I ve III E) I, II ve III
C) II - I - III - IV D) II - III - IV - I
E) III - II - IV - I

6. Şekilde, villusun yapısı ve kısımları gösterilmiştir.


2. Aşağıdakilerden hangisi kalın bağırsağın görevlerin- Epitel
den biri değildir? Kan kılcalı
Lenf kılcalı
A) B ve K vitaminleri ile suyun geri emilimini sağlar.

B) Mutualist bakteriler için yaşama alanı oluşturur. Sinir


MEB

C) Sodyum, klor ve potasyum gibi elektrolitlerin emilimini


sağlar.
D) Sindirim sonucu oluşmuş monomerlerin geri emilimini Villusların yapısı ve görevleriyle ilgili aşağıdaki ifade-
gerçekleştirir. lerden hangisi yanlıştır?
E) Sindirilmemiş atık maddeleri vücuttan uzaklaştırır.
A) Sindirim sonucu oluşan maddeler pasif ve aktif taşıma
ile epitel hücreleri tarafından emilir.
B) Bu yapı sayesinde ince bağırsakta emilim yüzeyi ar-
tırılır.
C) Sindirim enzimleri üreterek kimyasal sindirimi gerçek-
leştirir.
3. Aşağıdaki hormonlardan hangisi sindirim sisteminde
D) Yağ asitleri, gliserol ve yağda eriyen vitaminlerin lenf
görevli organlar tarafından üretilemez?
kılcallarına geçmesini sağlar.
A) İnsülin B) Gastrin C) Glukagon E) Amino asit ve karbonhidrat monomerleri emilerek kan
D) Enterogastrin E) Kalsitonin kılcallarına taşınır.
14 11. Sınıf
Biyoloji
Sindirim Sistemi - 2

7. Karbonhidrat, yağ ve proteinlerin sindirimi sonucun- 9. Şekilde, insan sindirim sistemine ait organlar numaralan-
da açığa çıkan monomerlerin tamamının dolaşım sis- mıştır.
teminde ortak olarak görüldüğü ilk yer aşağıdakiler-
den hangisidir?

A) Lenf kılcalı 1
2
B) Sol köprücük altı toplardamarı
3
C) Üst ana toplardamarı
4
D) Sağ kulakçık 5
E) Kapı toplardamarı

Bu numaralı kısımlarla ilgili aşağıdaki açıklamalardan


hangisi söylenemez?
8. İnsan sindirim organlarında kimyasal sindirimi yapılan bir A) 1’de üretilen safra salgısı, 5 numaralı organda işlev
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü
besin maddesinin miktarındaki değişimi gösteren grafik görür.
verilmiştir. B) 2 numaralı organda başlayan protein sindirimi, 4 nu-
Sindirilen Besin maralı organda tamamlanır.
C) 3 numaralı organda üretilen sindirim enzimleri, 5 nu-
maralı organda kimyasal sindirimde kullanılır.
D) 4 numaralı organda yaşayan bazı bakteriler, B ve K
vitaminleri üretir.
Zaman E) 5 numaralı organın salgıladığı hormonlar, 1 ve 3 nu-
bağırsak
Ağız

Mide

maralı organlardan salgı üretimini uyarır.


İnce

Buna göre, bu besin maddesinin kimyasal sindiri-


minin gerçekleştiği zaman diliminde aşağıda verilen
grafiklerdeki değişimlerden hangisi gerçekleşmez?
A) Kullanılan Su B) Gliserol Miktarı 10. Aşağıdakilerden hangisi insanlarda tükürük sıvısının
görevlerinden biri değildir?

A) Besinleri kayganlaştırır ve yumuşatır.


MEB

B) Ağız içinin nemli kalmasını sağlar.


Zaman Zaman C) Lizozim enzimlerinden dolayı antiseptik özelliği vardır.
D) İçeriğindeki enzim ile pişmiş nişastanın kimyasal sin-
C) Serbest Enzim Miktarı D) Lipit Miktarı dirimini başlatır.
E) Bileşimindeki hormonlar ile kimyasal sindirimi başlatır.

Zaman Zaman

E) Yağ asidi Miktarı


11. Besinlerle alınan aşağıdaki maddelerden hangisi
kimyasal değişime uğramadan ince bağırsaktan kana
emilir?

A) DNA B) Nişasta C) Laktoz


Zaman
D) Mineral E) RNA
15 11. Sınıf
Biyoloji
Sindirim Sistemi - 3

1. Aşağıda verilen sindirim enzimi - ürün eşleştirmele- 4. Yağ asitleri ve gliserolün ince bağırsak epitel hücrelerine
rinden hangisi yanlıştır? geçtikten sonra dönüştürülme süreci ve lenf kılcallarına
geçişi gösterilmiştir.
A) Tükürük amilazı - Maltoz
B) Pankreas nükleazı - Azotlu baz Trigliseritler
C) Pankreas lipazı - Gliserol İnce bağırsak
boşluğu
D) İnce bağırsak epitel enzimi - Glikoz Yağ asitleri
Gliserol
E) Mide proteazı - Polipeptit

2. Besinlerin sindirimi ve emilimi sürecinde aşağıdaki-


lerden hangisi gerçekleşmez?
Trigliseritler
A) Sinirsel ve hormonal denetim Fosfolipitler
B) Ekzositoz Kolesterol Epitel hücre
Proteinler Şilomikron
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

C) Difüzyon ve aktif taşıma


D) Peristaltik hareketler
E) Kandan ürenin uzaklaştırılması
Lenf kılcalı

3. İnsan vücuduna ait bazı organların şematik gösterimi ve- Bu moleküllerin emilimi için özel adaptasyonlara ihti-
rilmiştir. yaç duyulması;
I. suda çözünmeyen moleküller olmaları,
II. kan dolaşımına sol köprücük altı toplardamarından
dâhil olmaları,
X III. karaciğer kapı toplardamarına geçmemeleri
özelliklerinden hangilerine sahip olmaları ile doğru-
Y dan ilgilidir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III


D) I ve III E) II ve III
Buna göre X ve Y ile gösterilen yapılardan alınan sıvı

örneklerinde;
MEB

I. glikoz,
II. bikarbonat,
III. inaktif proteaz,
5. Mide bezleri farklı bileşenlere sahip salgılar yapan hücre-
IV. safra tuzları lerden oluşur.
moleküllerinden hangileri bulunur?
Bu hücreler;
X Y I. hidrojen ve klor iyonları,
A) II II ve III II. pepsin,
B) IV III ve IV III. mukus,
C) II ve III II ve IV IV. gastrin hormonu
D) II ve IV II ve III moleküllerinden hangilerini mide boşluğuna salgılar?
E) I, II ve IV I ve III
A) I ve III B) I ve IV C) II ve III
D) I, II ve III E) I, II, III ve IV
15 11. Sınıf
Biyoloji
Sindirim Sistemi - 3

6. Sindirim sisteminin görevini aşağıdaki ifadelerden 9. İnsanda sindirim sistemine ait bazı yapılar aşağıda şema-
hangisi en iyi şekilde açıklar? tize edilmiştir.

A) Yiyecekleri fiziksel olarak küçük parçalara ayırmak


B) Yiyeceklerde bulunan su ve vitaminlerin ortaya çıkarıl-
masını sağlamak
C) Alınan besinlerin, hücre zarından geçebilecek boyut-
taki monomerlerine kadar parçalamak
D) Besinleri oksijenli solunumla parçalayıp ATP elde et-
mek
E) Besinlerin içeriğindeki kimyasal enerjiyi ortaya çıkar-
mak

Buna göre protein, lipit ve nişasta içeren besinlerle


Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü
beslenen sağlıklı bir insanda, numaralandırılmış alan-
larda bu besinlerin sindirimi sonucu rastlanabilecek
7. İnce bağırsak villuslarından emilen işaretlenmiş gli- sindirim ürünleri ile ilgili aşağıdaki eşleştirmelerden
koz ve yağ asidi, aorta gelinceye kadar; hangisi doğrudur?

I. kapı toplardamarı, I II III


II. akciğer atardamarı, Küçük
A) Yağ asitleri Maltoz
polipeptitler
III. kalbin sağ karıncığı,
B) Fruktoz Gliserol Amino asitler
IV. lenf kılcalları
Küçük
yapılarından hangilerinde birlikte görülebilir? C) Maltoz Yağ asitleri
polipeptitler
A) I ve II B) I ve IV C) II ve III D) Amino asitler Maltoz Trigliseritler
D) II ve IV E) I, II ve III E) Maltoz Yağ asitleri Amino asitler

(2019 AYT)

MEB

8. Mideye gelen besinler mide özsuyu ile karışarak kimus


hâline gelir. İnce bağırsağa geçmeye başlayan kimusun 10. İnsan sindirim sistemini araştıran bir öğrencinin aşa-
pH’si 3,5 - 4’ün altında ise mide içeriğinin ince bağırsağa ğıdaki ifadelerinden hangisi yanlıştır?
geçmesi durdurulur.
A) Epiglottis, yutkunma sırasında lokmanın soluk borusu-
Bu olayın temel sebebi aşağıdaki ifadelerden hangi- na geçmesini önler.
sidir?
B) Yemek borusu, peristaltik hareketler ile besinin mide-
A) Proteinlerin tamamen sindirilmesi ye iletimini sağlar.
B) Karaciğerden sindirim enzimlerinin salgılanmasının C) Midede besinlerin giriş ve çıkışını denetleyen özelleş-
sağlanması miş kaslar bulunur.
C) İnce bağırsağın pankreatik salgılarla nötralize edilin- D) İnce bağırsak astarında yer alan villuslar ve mikrovil-
ceye kadar zaman kazanılması luslar geniş bir emilim alanı oluşturur.
D) Gastrin hormonunun daha fazla üretilmesini sağlama E) Alınan besinlerin monomerlerine dönüştürülmesi hüc-
E) Geri emilimin daha etkili bir şekilde gerçekleşmesini re içi sindirim ile gerçekleşir.
sağlama (2020 AYT)
16 11. Sınıf
Biyoloji
Sindirim Sistemi - 4

1. Sindirim sistemine ait bazı kısımlar numaralanmıştır. 3. Tükürük bezinden, mideden, pankreastan ve onikipar-
mak bağırsağından sindirim enzimleri üretir.
Bu enzimler;
I
I. C vitamini,
II. selüloz,
II III. nükleik asitler
III
organik maddelerden hangilerine etki edemez?
V
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
IV D) I ve II E) I, II ve III

Buna göre, numaralı kısımlar ile ilgili aşağıdaki ifade-


lerden hangisi yanlıştır?
A) II numaralı organın çalışmasını hızlandıran ve yavaş-
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

latan hormonlar IV numaralı organ tarafından üretilir.


B) V numaralı organ tarafından üretilen sindirim enzimleri
virsung kanalı ile substratına doğru yol alır.
C) II, IV ve V numaralı organlar karma bezdir. 4. Öğle yemeğinde et tüketen bir bireyin midesinde;
D) II numaralı organda üretilen ve kimus ile IV numaralı
I. polipeptitler,
organa geçen enzimler bu kısımda etkin değildir.
II. küçük polipeptitler,
E) III numaralı organın depo ettiği sıvı mekanik sindirime
yardımcıdır. III. tripsin ve kimotripsin
maddelerinden hangilerine rastlanabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III


D) I ve II E) I, II ve III
2. İnsan sindirim kanalında sindirilen X, Y ve Z besinlerinin
miktar değişim grafiği verilmiştir.

Besin Miktarı

:X

:Y 5. Yağ monomerlerinin bağırsaklarda oluşumu ve emi-


MEB

limi sürecinde;
:Z
I. protein kılıftan şilomikronun oluşması,
Sindirim Kanalı II. şilomikronların ekzositozla lenf kılcalına geçmesi,
Ağız Mide İnce
bağırsak III. şilomikronların kana karışması,
IV. trigliseritlerin gliserol ve yağ asitlerine dönüşümü,
Buna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
V. yağ asidi ve gliserolden tekrar trigliserit oluşumu
A) Z besininin mekanik sindirimi ince bağırsakta gerçek- olaylarının meydana gelme sırası aşağıdakilerden
leşir. hangisinde doğru verilmiştir?
B) X besini genetik bilgiye göre hücre içinde sentezlenir.
A) I - II - III - IV - V
C) Y besini vücutta enerji verici olarak ilk sırada kullanılır.
B) II - V - IV - I - III
D) X besini ilk olarak pankreastan gelen enzimler tarafın-
dan sindirilir. C) III - II - V - I - IV

E) Z besini göçmen kuşlar ve çöl hayvanlarında daha çok D) IV - I - II - V - III


bulunur. E) IV - V - I - II - III
16 11. Sınıf
Biyoloji
Sindirim Sistemi - 4

6. Sindirim sisteminin pH’si belirli bölgelerde 1,5 ile 8 ara- 9. Sindirim sisteminin sağlığını koruma ile ilgili aşağı-
sında değişim gösterir. daki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Bu pH değişikliği ile; A) Bünyesinde çok su tuttuğu için lif açısından yüksek
I. bazı enzimlerin belirli pH aralığında optimum düzey- değere sahip yiyecekler tüketilmemelidir.
de çalışması, B) Yoğun antibiyotik kullanımı sonrasında sindirim siste-
II. pH dalgalanmasının vücuda girecek antijenlere do- mi sağlığı açısından probiyotik yiyecekler tüketilmeli-
ğal bir bariyer olması, dir.
III. bazı enzimlerin çalışmasının durması C) Karbonhidrat yükü fazla olan hazır yiyecekler sindirim
sistemi sağlığına olumsuz etkileri nedeniyle tüketilme-
durumlarından hangileri gerçekleşir?
melidir.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) Asitli yiyecekler mide ve bağırsak pH değerlerinde
D) I ve II E) I, II ve III dengesizliğe neden olduğu için sık tüketilmesi zarar-
lıdır.
E) Fiziksel aktiviteler, bağırsaklarda görülen peristaltik
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü
hareketlere destek olduğu için sindirime yardımcı olur.

7. Safra sıvısı ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi


yanlıştır?

A) Yağların mekanik sindirimini gerçekleştirir.


B) Yaşlanan alyuvar hücreleri parçalandıktan sonra safra
sıvısının oluşumuna katılır.
C) Antiseptik özelliktedir.
10. Sağlıklı bir insanda mide içeriğinin pH seviyesinin farklı
D) A, D, E, K vitaminlerinin emilimi için gerekli olan çözü-
zamanlardaki değişimi grafikte verilmiştir.
cünün oluşumuna yardımcı olur.
E) Safranın bileşeni onikiparmak bağırsağında pH’yi dü- pH
şürür.
3

MEB

Zaman
t1 t2

Buna göre,
I. t1 zaman aralığında midede yağ hidrolizi gerçekleş-
8. Midenin kendi kendine zarar vermesini;
mektedir.
I. salgıladığı enzimlerin inaktif durumda olması, II. t1 zamanından önce otonom sinirler mideye uyartı
II. H+ ve Cl- iyonlarının farklı hücrelerden salgılanması, getirmiştir.
III. salgılanan protein yapılı mukusun tampon görevi III. t2 zaman aralığında ince bağırsak hücreleri midenin
görmesi çalışmasını hızlandırmıştır.
ifadelerinden hangileri önler? ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III


D) I ve II E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III
17 11. Sınıf
Biyoloji
Dolaşım Sistemi - 1

1. İnsanlarda bulunan tüm damar çeşitlerinde; 4. Sağlıklı bir insanın kan plazmasında aşağıdaki mad-
delerden hangisi bulunmaz?
I. endotel,
II. düz kas, A) Antikor B) Monomer C) Vitamin
III. bağ doku D) Sindirim enzimi E) Hormon
yapılarından hangileri ortak olarak bulunur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III 5. Grafiklerde X, Y ve Z değişkenlerinin insan damar çeşitle-


D) II ve III E) I, II ve III rine bağlı değişimi gösterilmiştir.

X I Y II

2. İnsan vücudunda;
I. akciğer atardamarı,
II. böbrek atardamarı, Damar Damar

Kılcal damar

Kılcal damar
Atardamar

Toplardamar

Atardamar

Toplardamar
III. akciğer toplardamarı Çeşitleri Çeşitleri
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

yapılarında birim hacimde kanda taşınan oksijen mik-


tarının çoktan - aza sıralanışı aşağıdakilerden hangi-
sinde doğru verilmiştir?
III
Z
A) I - II - III B) II - I - III C) II - III - I
D) III - I - II E) III - II - I

Damar
3. Şekilde insana ait bazı organlar arasındaki damarlar nu- Kılcal damar Çeşitleri
Atardamar

Toplardamar
maralanmıştır.

II I
Buna göre X, Y ve Z değişkenleri aşağıdakilerden
hangisinde doğru verilmiştir?

I II III
A) Kan basıncı Kanın akış hızı Toplam kesit
alanı

IV III
B) Kan basıncı Toplam kesit Kanın akış hızı
MEB

alanı
C) Kanın akış hızı Toplam kesit Kan basıncı
alanı
Buna göre, numaralı damarlar ile ilgili aşağıdaki ifa- D) Toplam kesit Kan basıncı Kanın akış hızı
delerden hangisi yanlıştır? alanı
E) Kanın akış hızı Kan basıncı Toplam kesit
A) I numaralı damardaki glikoz oranı II numaralı damar- alanı
dan azdır.
B) II numaralı damarda oksijen oranı en fazla, karbondi-
oksit oranı en azdır.
6. Aşağıda insan kalbinin çalışma hızını etkileyen fak-
C) III numaralı damardaki kan basıncı, I numaralı damar-
törlerden hangisinin miktarındaki artış diğerlerine
dan fazladır.
göre zıt yönde etki eder?
D) IV numaralı damarda üre derişimi fazladır.
A) Sıcaklık B) Kafein C) Karbondioksit
E) Açlık durumunda IV numaralı damardaki glikoz oranı,
III numaralı damardaki glikoz oranından fazladır. D) Asetilkolin E) Adrenalin
17 11. Sınıf
Biyoloji
Dolaşım Sistemi - 1

7. Dolaşım sistemi ile ilgili bazı kavramların tanımları veril- 10. İnsanın olgun alyuvar hücrelerinde;
miştir.
I. DNA sentezi,
• Kanın, atardamar duvarına yaptığı basınçtır. II. endositoz,
• Koroner damarlarda oluşan tıkanıklık nedeniyle kal- III. oksijenli solunum,
bin yeterince besin ve oksijen alamaması sonucu
IV. difüzyon
ortaya çıkan durumdur.
olaylarından hangileri gerçekleşmez?
• Kanda bulunan plazma sıvısının hücreler arası boş-
luğa daha çok geçerek burada birikmesidir. A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve III
• Mikroorganizmalar tarafından enfekte edilmiş doku- D) I, II ve III E) I, III ve IV
larda iltihaplanmanın ortaya çıkmasıdır.
Buna göre, aşağıdaki kavramlardan hangisinin tanımı
verilmemiştir?

A) Yangısal tepki B) Kalp krizi C) Tansiyon


D) Antikor E) Ödem
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

11. Aşağıdakilerden hangisi insan karaciğerinin kan ho-


meostasisini düzenlemeye yönelik işlevlerden biri
8. Kalbin ritmik kasılıp - gevşemesinde; olamaz?

I. his demetlerinin uyarılması, A) Glikozu glikojene dönüştürmek


II. sinoatrial düğümün uyarılması, B) Kan proteinleri sentezlemek
III. karıncıkların kasılması, C) Amonyağı üreye çevirmek
IV. atriyoventriküler düğümün uyarılması, D) Bazı vitaminleri depolamak
V. kulakçıkların kasılması E) Sindirim enzimleri üretmek
olaylarının gerçekleşme sırası aşağıdakilerden han-
gisinde doğru verilmiştir?

A) I - II - III - IV - V B) II - IV - I - III - V

C) II - V - IV - I - III D) IV - II - V - I - III
MEB

E) IV - V - III - II - I

12. İnsanda, atardamar ile toplardamar arasında bulunan


kılcal damarlar boyunca kan basıncı azalmayıp sabit
olarak kalsaydı aşağıdaki durumlardan hangisi göz-
9. Kalbi, besin ve oksijen bakımından besleyen damar
lenmezdi?
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ödem oluşması
A) Aort atardamarı
B) Doku sıvısının artması
B) Koroner damarlar
C) Dokularda atık madde miktarında artış
C) Akciğer atardamarı
D) Kılcal damardan doku sıvısına madde geçişinin kolay-
D) Alt ana toplardamarı
laşması
E) Akciğer toplardamarı
E) Doku sıvısından kana madde geçişinin artması
18 11. Sınıf
Biyoloji
Dolaşım Sistemi - 2

1. Kan grubu A Rh+ olan sağlıklı bir kişinin, alyuvar za- 4. Aşağıdakilerden hangisi insanda dolaşım sisteminin
rında bulunan antijen (I) ve plazma sıvısında bulunan görevlerinden biri değildir?
antikor (II) çeşitleri aşağıdakilerden hangisinde doğ-
A) Vücut sıcaklığının düzenlenmesi
ru verilmiştir?
B) Oksijen ve karbondioksitin taşınması
I II C) Vücudun su ve elektrolit dengesinin ayarlanması
A) B ve D Anti - A D) Hormonların ilgili doku ya da organlara taşınması
B) A ve D Anti - B
E) Sindirilemeyen atık maddelerin vücuttan uzaklaştırıl-
C) A Anti - D ması
D) B Anti - D
E) A ve D −

5. Grafikte akciğerden geçmekte olan kanın oksijen ve kar-


Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

bondioksit miktarlarında meydana gelen değişim göste-


2. Şekilde kılcal damarlar ile doku sıvısı arasında gerçekle- rilmiştir.
şen madde alışverişi gösterilmiştir. Miktar

Kanın akış yönü O2

Atardamar Toplardamar
CO2
ucu X Y ucu
Damarlar
I II III
Buna göre, X ve Y harfleri ile gösterilen maddeler
aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? Buna göre grafikte I, II ve III numaralı damarların isim-
leri aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
X Y
A) CO2, NH3 Besin ve O2 I II III
B) CO2 Hemoglobin A) Toplardamar Kılcal damar Atardamar
C) Besin ve O2 CO2, NH3 B) Atardamar Kılcal damar Toplardamar
C) Kılcal damar Toplardamar Atardamar
D) Üre NH3
D) Atardamar Toplardamar Kılcal damar

E) Polimer Monomer
E) Toplardamar Atardamar Kılcal damar
MEB

6. İnsan kanında bulunan olgun alyuvar ve akyuvarlar


3. Deniz seviyesinden yükseklere çıkan bir insanda aşa-
aşağıdaki olaylardan hangisini gerçekleştiremez?
ğıdaki fizyolojik değişikliklerden hangisi görülmez?
A) Alyuvar sayısında artış Olgun Alyuvar Akyuvar
B) Kan basıncının artması A) ATP sentezi Antikor üretme
C) Kan pH’sinin yükselmesi B) Solunum gazlarını taşıma Fagositoz
D) Soluk alışverişinde hızlanma C) DNA sentezi Solunum gazlarını taşıma
E) Kalbin çalışmasında hızlanma D) ATP sentezi ATP sentezi
E) Glikoliz Protein sentezi
18 11. Sınıf
Biyoloji
Dolaşım Sistemi - 2

7. Kan basıncının etkisiyle damardan doku sıvısına geçen 10. Damar ve bağlı olduğu kalp bölümü ile ilgili;
sıvının artmasına ödem denir.
I. aort atardamarı - sol karıncık,
Aşağıdakilerden hangisi bu durumun nedenlerinden II. akciğer toplardamarı - sol kulakçık,
biri değildir? III. akciğer atardamarı - sağ kulakçık
A) Lenf kılcal damarlarının tıkanması eşleştirmelerinden hangileri doğrudur?
B) Dokularda sodyum ve su tutulması A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
C) Kılcal damardaki kan basıncının azalması D) I ve II E) I, II ve III
D) Kanın ozmotik basıncının düşük olması
E) Doku sıvısının ozmotik basıncının artması

11. İnsanda kalbin kasılma, gevşeme ve dinlenme şeklindeki


periyodik çalışmasına nabız denir. Dinlenme durumunda
insanda nabız sayısı dakikada 60 - 80’dir.
8. Şekilde insan kalbinin bazı kısımları numaralanmıştır.
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü Buna göre, nabız sayısı artan sağlıklı ve yetişkin bir
III
insanda aşağıdaki durumlardan hangisi görülmez?
I II
A) Kanın pH değerinin düşmesi
IV
B) Soluk alışveriş hızının artması
C) Kandaki CO2 miktarının artması
D) Kandaki adrenalin hormonunun artması
E) Asetilkolin hormonunun artması

Buna göre, numaralı kısımlar ile ilgili aşağıdaki ifade-


lerden hangisi söylenemez?

A) I ve IV kalbe kan getiren toplardamarlardır. 12. Kalbin yapısı numaralanmıştır.

B) II ve III kalpten kanı uzaklaştıran atardamarlardır. 4


C) III’teki oksihemoglobin miktarı IV’ten fazladır. 6
D) Küçük kan dolaşımında II ve IV numaralı damarlar gö-
5
rev alır. 5
E) Büyük kan dolaşımında I ve III numaralı damarlar gö-

revlidir.
MEB

1
2
3
7
9. Atardamarlardaki basıncın sürekli normalden yüksek ol-
ması durumu hipertansiyona neden olur. Buna göre, numaralı kısımlar ile ilgili aşağıdaki ifade-
Buna göre; lerden hangisi yanlıştır?

I. damar sertliği, A) 1, tek sıralı epitelden oluşan endokard tabakasıdır.


II. kandaki tuz derişiminin artması, B) 2, kalp kasından oluşan miyokard tabakasıdır.
III. kandaki lipit ve protein miktarının artması C) 3, kalbi dıştan saran bağ dokudan yapılmış perikard
durumlarından hangileri hipertansiyonun etkenlerin- tabakasıdır.
dendir? D) 4 ve 5, aynı özellikteki kanı organlara götüren atarda-
marlardır.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
E) 6 ve 7, vücudun üst ve alt kısmındaki kanı kalbe geti-
D) II ve III E) I, II ve III ren toplardamarlardır.
19 11. Sınıf
Biyoloji
Dolaşım Sistemi - 3

1. Kan ve lenf sistemine ait bazı yapılar numaralanmıştır. 4. İnsanda lenf sıvısı içeriğinde aşağıdakilerden hangisi
bulunmaz?
I. Peke sarnıcı
II. Göğüs lenf kanalı A) Akyuvar B) Gliserol C) Vitamin
III. Sol köprücük altı toplardamarı D) Yağ asidi E) Alyuvar
IV. Lenf kılcalı
V. Üst ana toplardamar
Buna göre, kalbin alt tarafındaki doku ve organlarda-
ki fazla doku sıvısı ile ince bağırsaklardan geri emilen
yağ monomerlerinin numaralı yapılardan geçiş sırası
aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
5. Grafikte bir insanın vücuduna aynı antijenin farklı zaman-
A) II - IV - I - V - III B) III - II - IV - I - V
larda girmesi sonucu antikor miktarındaki değişim göste-
C) IV - I - II - III - V D) IV - II - V - I - III rilmiştir.
E) V - IV - III - II - I Antikor Miktarı
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

100

10

0 Gün
10 20 30 40 50 60 70 80 90
2. İnsandaki lenf sistemi;
I. doku sıvısının fazlasını kan dolaşımına kazandırma, Antijenin 1. kez Antijenin 2. kez
uygulanması uygulanması
II. enfeksiyonlara karşı vücut savunmasında rol alma,
III. yağ monomerlerini emerek dolaşım sistemine katma, Buna göre, bu insan ile ilgili aşağıdaki ifadelerden
IV. hormonları hedef doku ve organlara taşıma hangisi söylenemez?
olaylarından hangilerini gerçekleştirebilir? A) 1. uygulamada bireye aşı yapılmış olabilir.
A) I ve II B) I ve IV C) III ve IV B) Birey hastalığa karşı aktif bağışıklık kazanmıştır.
D) I, II ve III E) II, III ve IV C) Antijenin ikinci girişinde bireyin vücudunda antikor
üretimi daha hızlı gerçekleşmiştir.

D) Birey humoral bağışıklıkla cevap vermiştir.


MEB

E) Birey bu antijenle daha önce de karşılaşmıştır.

3. Lenf dolaşımı ile ilgili aşağıdaki açıklamalardan han-


gisi yanlıştır?
A) Lenf sıvısı alyuvar taşımadığı için renksizdir.
6. Aşağıdakilerden hangisi antikorların özelliklerinden
B) Lenf sıvısının akış hızı kana göre daha yavaştır.
biri değildir?
C) Lenf toplardamarlarında tek yönlü akışı sağlayan ka-
pakçıklar bulunur. A) Antijene özgüdür.
D) Lenf dolaşımında lenf atardamarları, lenf kılcalları ve B) Ribozomda sentezlenir.
lenf toplardamarları bulunur. C) Antimikrobiyal proteinlerdir.
E) Lenf sıvısının hareketinde kalbin negatif emme kuv- D) Kan plazmasında bulunur.
veti etkilidir. E) T lenfositleri tarafından üretilir.
19 11. Sınıf
Biyoloji
Dolaşım Sistemi - 3

7. Aşağıdakilerden hangisi aktif bağışıklığın oluşmasını 11. Görselde ince bağırsakta sindirim sonucu oluşan ürünle-
sağlar? rin taşınmasında rol alan damarlar numaralanmıştır.
A) Hasta olan kişiye antibiyotik tedavisi uygulanması
5
B) Hastalığı geçirmekte olan kişiye serum verilmesi
4
C) Hastalık etkeni olan mikropların ya da toksinlerin aşı 6
ile bireye verilmesi 3
D) Hastalığı geçirmekte olan bireye hazır antikorların ve- Peke sarnıcı
2
rilmesi
Karaciğer
E) Anne sütü ile anneye ait antikorların bebeğe geçmesi Lenf düğümleri
1
8. Aşı ve serum ile ilgili aşağıdaki özelliklerden hangisi
yanlıştır? Kılcal kan damarları
Lenf kılcalları
Aşı Serum İnce bağırsak
A) Aktif bağışıklık sağlar. Pasif bağışıklık sağlar. Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

B) Vücuda antikor verilir. Vücuda antijen verilir. Buna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

C) Hastalanmadan önce Hastalık sırasında uygu- A) 1 numaralı damardaki sıvı, 6 numaralı damardaki sıvı-
uygulanır. lanır. dan daha yavaş hareket eder.

D) Bağışıklık süresi uzundur. Bağışıklık süresi kısadır. B) 1 numaralı damar kan dolaşımına, 6 numaralı damar
lenf dolaşımına aittir.
E) Bellek hücrelerinin oluş- Bellek hücrelerinin oluş- C) 2 ve 5 numaralı damarlardaki kan hücresi çeşitleri ay-
masına neden olur. masına neden olmaz. nıdır.
D) Sindirim sonucu açığa çıkan glikoz ve amino asit kan
9. Bireyi yabancı protein ve mikroorganizmalara karşı koru- kılcal damarları ile emildikten sonra 1 numaralı damar
yan bağışıklık sistemini, vücutta özelleşmiş bir kaç organ ile karaciğere gelir.
yerine tüm vücut oluşturur. Deri, gözyaşı sıvısı, soluk bo- E) İnce bağırsaklardan emilen suda çözünen vitaminler
rusu, kemik ilikleri, lenf düğümleri ve organları bağışıklık 1, 2 ve 3 numaralı damarlar ile, yağda çözünen vita-
sisteminin bir parçası olarak işlev görürler. Örneğin lenf minler 6, 5 ve 4 numaralı damarlar ile kalbe taşınır.
sistemi özgül görevlerin yanı sıra bağışıklığa da katkı
sağlar.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi lenf sisteminin

bağışıklığı sağlamadaki görevlerinden biridir?


MEB

A) İnce bağırsaktan emilen vitaminlerin kan dolaşımına


taşınması
B) Lenfatik organlarda bazı akyuvar çeşitlerinin üretilmesi 12. İnsanda vücuda giren mikroorganizmalara karşı özgül
C) Dokular ve kan sıvısı arasındaki sıvı dengesinin sağ- veya özgül olmayan savunma hatları mevcuttur.
lanması
Buna göre, aşağıdaki durumlardan hangisi özgül sa-
D) Dokulara geçen bazı kan proteinlerinin kan dolaşımı- vunma hattına aittir?
na aktarımının sağlanması
E) Yağ sindirim ürünlerinin kalbe taşınması A) Antijenlere karşı korunma amacıyla aşı yapılması
B) Vücudu örten derinin mikroorganizma girişini engelle-
mesi
10. Aşağıdakilerden hangisi insanda lenf dolaşım siste-
mine ait yapılardan biri değildir? C) Gözyaşı içindeki maddelerin bazı mikropları öldürmesi
D) Ağız yoluyla giren mikroorganizmaların mide asidi ile
A) Dalak B) Karaciğer yok edilmesi
C) Timus bezi D) Lenf damarları E) Safra salgısının antiseptik özelliği ile ince bağırsakta
E) Lenf düğümleri zararlı bakterilerin ölmesi
20 11. Sınıf
Biyoloji
Dolaşım Sistemi - 4

1. Kalbin çalışma fazları tabloda özetlenmiştir. 4. Bir kılcal damar yumağının atardamar ucundan toplar-
damar ucuna doğru olan bölümde kan basıncı değişimi
1. Faz 2. Faz 3. Faz
grafikte gösterilmiştir.
Kulakçık Kasılma Gevşeme Gevşeme
Karıncık Gevşeme Kasılma Gevşeme Kan Basıncı

Buna göre, kalbin çalışması ile ilgili aşağıdaki ifade- K


lerden hangisi yanlıştır?
A) 1. fazda ikili ve üçlü kapakçıklar açık, yarım ay kapak-
L
çıkları ise kapalıdır.
M
B) 2. fazda kan, toplardamardan kulakçıklara ve karıncık- Damarlar
tan atardamarlara hareket eder.
Grafiğe göre,
C) 3. fazda yarım ay kapakçıkları kapalı, ikili ve üçlü ka-
pakçıklar ise açıktır. I. K bölümünde kandaki çözünmüş madde derişiminin
D) 2. fazda ikili ve üçlü kapakçıklar açık, yarım ay kapak- M bölümündekine oranla daha yüksek olması bekle-
çıkları kapalıdır. nir.
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

E) 1. fazda kan kulakçıklardan karıncıklara doğru hareket II. K bölümünde damardan doku sıvısına doğru oksi-
eder. jen, L bölümünde ise doku sıvısından damara doğru
karbondioksit geçişi gözlenir.
2. Kan dokunun bileşenleri ile ilgili aşağıdaki ifadeler- III. L boyunca kan basıncının düşmesindeki en etkili
den hangisi yanlıştır? olay kanın hareket ettiği yüzey alandaki büyümedir.
A) Plazma, kanın %55’ini oluşturur ve bileşimindeki anti- ifadelerinden hangileri yanlıştır?
korlar kişiye göre değişkenlik gösterir.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
B) Alyuvarlar, çekirdek ve organellere sahip olmayan ve D) I ve II E) I, II ve III
kemik iliğinde üretilen hücrelerdir.
C) Trombositlerde replikasyon hücre çekirdeğinde, trans-
lasyon ise sitoplazmada gerçekleşir. 5. Kalbin çalışma hızını;
D) Plazmada %90 oranında su moleküllerine rastlanır. I. adrenalin,
E) Akyuvarlar enfeksiyon durumunda kanda sayısal ola- II. asetilkolin,
rak hızlı artış gösteren hücrelerdir. III. vagus siniri,
IV. nikotin
3. Dört farklı bireyde bulunan dolaşım sistemi hastalıkları ile
faktörlerinden hangileri azaltıcı yönde etki eder?
ilgili bilgiler verilmiştir.

A) Yalnız I B) II ve III C) I, II ve III


X Bireyi: Atardamarların iç yüzeyinde yağ birikimi sonucu
MEB

damarlar daralıp sertleşmiştir. D) II, III ve IV E) I, II, III ve IV

Y Bireyi: Lenf toplardamar kapakçıklarının yapısının bo-


zulmasıyla lenf sıvısının kan dolaşımına katılımı tam ola-
rak gerçekleşmemiştir. 6. İnsan akciğerleriyle alınan işaretli bir oksijen mole-
külünün beyin kılcallarına ulaşmasına kadar geçen
Z Bireyi: Lenf damarlarının parazitlerle tıkanması sonucu
süreç için,
doku sıvısının aşırı birikimine bağlı olarak özellikle bacak-
larda aşırı şişmeler ortaya çıkmıştır. I. Görev alan toplardamarların bir bölümü temiz diğer
bölümü kirli kan taşır.
T Bireyi: Alyuvar sayısı normalin çok altındadır.
II. Hem biküspit hem de yarım ay kapakçıkları görev
Buna göre, rahatsızlıkları sonucunda ödem oluşması alır.
beklenen bireyler aşağıdakilerden hangisinde doğru
III. Hem akciğer hem de aort atardamarları görev alır.
verilmiştir?
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) X ve Y B) X ve T C) Y ve Z
A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III
D) X, Y ve Z E) Y, Z ve T
D) II ve III E) I, II ve III
20 11. Sınıf
Biyoloji
Dolaşım Sistemi - 4

7. Kan grupları ile ilgili bazı bilgiler verilmiştir. 9. Tuzlu bir besinin çok tüketilmesi durumunda ayakkabıları-
mızın ayağımızı sıkmaya başladığını, çoraplarımızı çıkar-
dığımızda ise çorap lastiklerinin derimizde iz bıraktığını
A grubu B grubu AB grubu 0 grubu
gözlemleriz.
Alyuvar
tipleri Bu durumda dolaşım sistemiyle ilgili,
I. Kanın ozmotik basıncı artar.
II. Kan basıncı artar.
III. Kanımızdaki tuz miktarı artar.
Plazma
antikoru IV. Dokulardan doku sıvısına doğru madde geçişi hızla-
Anti - B Anti - A Yok Anti - A ve Anti - B nır.
V. Kandaki sıvı seviyesi yükselir.
Alyuvar
zarında olaylarının gerçekleşme sırası aşağıdakilerden han-
bulunan gisinde doğru verilmiştir?
antijenler A Antijeni B Antijeni AB Antijeni Yok
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü A) I - III - II - IV - V
Buna göre, B) I - III - V - II - IV
I. AB0 sistemi bakımından 0 kan gruplu kişilerin ka- C) III - I - IV - V - II
nında bulunan bir antikor, AB kan gruplu kişilerde de
D) III - I - V - II - IV
bulunur.
E) III - II - V - IV - I
II. Kan gruplarının meydana gelmesinde alyuvar zarın-
da bulunan antijenler etkilidir.

III. ve antijenlerinin bir bireyin alyuvarlarında 10. Vücuttaki tüm sistemler birbiriyle doğrudan ya da dolaylı
olarak etkileşim içindedir. Dolaşım sisteminin sağlıklı ça-
beraber bulunması o kişinin 0 kan gruplu olduğunu lışması diğer sistemlerin de sağlıklı yapısının korunma-
gösterir. sına yardımcı olur. Dolaşım sisteminin sağlıklı yapısını
IV. Bir bireyin kan plazmasında ve anti- koruyabilme genetik faktörler dışında kişinin yaşam biçi-
mine de bağlıdır.
korlarının bulunması o kişinin AB kan grubundan ol- Bir bireyde yaşam biçimi veya genetik faktörler neti-
duğunu gösterir. cesinde dolaşım sisteminin sağlığının bozulması;
ifadelerinden hangileri doğrudur? I. boşaltım sistemi,
A) Yalnız II B) I ve III C) II ve IV II. lenf sistemi,

D) I, III ve IV E) I, II, III ve IV III. sinir sistemi


MEB

faaliyetlerinden hangilerinin işleyişini de doğrudan


8. İnsan kalbi pacemaker düğümlerinin (çalışması için ge-
etkiler?
rekli olan elektrik sinyalini kendisi üreten) etkisi ile çalışa-
bilen bir organdır. A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
Buna göre, pacemaker düğümlerinde gözlenecek ola- D) I ve II E) I, II ve III
sı bir bozulma;
I. kalpte ritim bozukluğu,
II. kalp krizi, 11. Bir akyuvar çeşidi olan plazma hücreleriyle ilgili aşa-
ğıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
III. üfürüm,
IV. varis A) Patojenleri fagositozla yok eder.

dolaşım sistemi hastalıklarından hangilerinin oluş- B) Yangısal tepkide rol oynar.


masına neden olabilir? C) Hücresel bağışıklıkta görev alır.
D) İnterferonla virüsleri yok eder.
A) I ve II B) I ve III C) II ve III
E) Antikor üreterek savunma yapar.
D) II ve IV E) III ve IV
21 11. Sınıf
Biyoloji
Dolaşım Sistemi - 5

1. Kandaki glikoz miktarının artmaya başladığı bir za- 4. İnsan bağışıklık sistemi farklı seviyelerde savunma sis-
man diliminde vücudumuzda dolaşmakta olan kanın; temlerine sahiptir ve yabancı antijenlerle bu şekilde mü-
cadele eder. Bunun için sahip olunan sistemler savun-
I. karaciğer atardamarı,
manın birinci, ikinci ve üçüncü hattı şeklinde kategorize
II. karaciğer kapı toplardamarı, edilmiş ve aşağıdaki açıklamalar yapılmıştır.
III. ince bağırsak kılcalları,
• Savunmanın birinci hattı doğuştan gelen, yabancı bir
IV. karaciğer kılcalları etkenle karşılaşmaya gerek duyulmayan ve patojen-
damarlarının hangilerinden geçmekte olduğundan lerin vücuda girişini engelleyen savunma sistemlerini
söz edilir? içermektedir.
A) I ve III B) I ve IV C) III ve IV • Savunmanın ikinci hattı, birinci hattı geçerek vücut
açıklıklarından veya yaralı bir bölgeden vücut içine
D) I, II ve IV E) II, III ve IV
sızabilmiş patojenleri ne çeşit bir patojen olduklarını
dikkate almadan yok edilmesi amacıyla çalışan sis-
temlerdir.
• Savunmanın üçüncü hattı ise patojenin çeşidinin
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

önemli olduğu, o patojene özel geliştirilen humoral


ve hücresel bağışıklık elemanlarını içeren savunma
2. Yolda yürürken yanından hızla geçmekte olan arabayı sistemleridir.
son anda fark edip olası bir kazadan kıl payı kurtulan bir Buna göre;
insanda kalp vurumunun hızlandığı tespit edilir. Eğer kalp I. mide öz suyu,
atış hızı olması gereken aralığa çekilmez ise bir süre son-
II. antikorlar,
ra kalp krizi yaşanabilir.
III. interferonlar,
Kalp atımının hızlandığı bu süreçte;
IV. T lenfositler,
I. vücut ısısını 1 - 2 °C artırmak için yapılan uygulamalar, V. doğal katil hücreler
II. sempatik sinir faaliyetinin artırılması, elemanlarının dâhil oldukları savunma hatları aşağı-
III. asetilkolin salınımının artırılması dakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
verilenlerinden hangileri kalp vurumunu normal ara-
lığa çekebilir? Birinci Hat İkinci Hat Üçüncü Hat
A) Yalnız I II ve IV III ve V
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
B) I ve IV Yalnız III II ve V
D) I ve II E) II ve III C) II ve III Yalnız I IV ve V

D) Yalnız I III ve V II ve IV
MEB

E) III ve IV Yalnız II I ve V

3. İnsan kalbinin miyokard tabakasında;


I. kalp dokularının beslenmesinden sorumlu olan kıl-
cal damarlar,
II kalp atımının düzenlenmesinden sorumlu olan ilkel 5. Aşağıdaki yapılardan hangisi insan kalbinde gerçek-
kas hücresi düğümleri, leşen küçük kan dolaşımı ile ilişkilendirilemez?
III. kalp kaslarının otoritmik çalışmasını düzenleyen A) Sağ karıncık
motorik nöronlar B) Akciğer atardamarı
verilenlerinden hangileri bulunabilir? C) Alveol kılcalları
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) Koroner kılcallar
D) II ve III E) I, II ve III E) Sol kulakçık
21 11. Sınıf
Biyoloji
Dolaşım Sistemi - 5

6. Kalbimizin bölümleri ve kalbimize bağlı damarlar numa- 9. İnsan kalbine ait yapılar harflenmiş olarak verilmiştir.
ralanmıştır.
4
2 3 d
a
5
c
b

e
f
Buna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Buna göre, harflenmiş bölümler ile ilgili aşağıdaki ifa-
A) 3 numaralı damar temiz kan taşır. delerden hangisi yanlıştır?
B) 4 ve 5 numaralı damar oksihemoglobin bakımından
zengindir. A) a ve d yapılarındaki oksijenin kısmî basıncı değerlen-
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü
dirilirse d > a’dır.
C) 2 numaralı damarın çeper kalınlığı 3 numaralı damar-
dan azdır. B) b ve e yapılarındaki glikoz derişimlerinin birbirine eşit
olması beklenir.
D) 1 numaralı damar karaciğerden gelen monomerleri
kalbe iletir. C) c’deki kan bileşenlerinin herhangi bir değişime uğra-
madan f yapısına geçmesi beklenir.
E) 3 ve 4 numaralı damarların kan basıncı 1, 2 ve 5 nu-
maralı damarlardan yüksektir. D) e ve f ile bağlantı kuran damarlar kan basıncının yük-
sek olduğu damarlardır.
E) e’deki işaretli bir alyuvarın f’de gözlenmesine kadar
geçen süreçte sadece toplardamarlar etki gösterir.
7. İnsan dolaşım sisteminde görev alan damarlar ile il-
gili;
I. iç kısımlarında tek katlı yassı epitel bulundurma,
10. Aşağıda, bir insanın dolaşım sisteminde yer alan bazı da-
II. yarım ay kapakçıkları taşıma, marlar ve kalbin kısımları karışık olarak verilmiştir.
III. düz kaslara sahip olma,
1. Sağ kulakçık
IV. oksijence temiz kan taşıma
2. Akciğer atardamarı
özelliklerinden hangileri sadece atardamarlarda gö-

rülür? 3. Sağ karıncık


MEB

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III 4. Akciğer toplardamarı


D) II ve III E) III ve IV 5. Aort atardamarı
6. Sol karıncık
7. Sol kulakçık
8. İnsan kanında bulunan olgun alyuvarlar; Buna göre, üst ana toplardamar içinde bulunan işa-
retli bir alyuvarın yukarıdaki yapılardan geçme sırası
I. kan plazması içinde pasif olarak hareket etmek,
aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?
II. DNA miktarını iki katına çıkarmak,
III. oksihemoglobin oluşumunu sağlamak, A) 7 - 6 - 2 - 4 - 3 - 1 - 5
IV. kan grubu belirlenmesinde rol almak B) 7 - 6 - 4 - 2 - 5 - 3 - 1
olaylarından hangilerini gerçekleştirebilir? C) 1 - 3 - 4 - 2 - 6 - 7 - 5
D) 1 - 3 - 2 - 4 - 7 - 6 - 5
A) I ve II B) I ve III C) I ve IV
E) 7 - 6 - 4 - 2 - 1 - 3 - 5
D) I, III ve IV E) II, III ve IV
(2019 AYT)
22 11. Sınıf
Biyoloji
Dolaşım Sistemi - 6

1. Kalp, kalple bağlantılı damarlar ve bu damarların geçtiği 4. Görselde bir dokudaki kan damarları şematize edilmiştir.
yapılar numaralanmıştır.
2
7 7

8 9 8
5 10 9
6 1

2 3
1 4

1 numaralı damarda kan basıncı en yüksek olduğuna


göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
4
A) Kan akış hızı en az 4 numaralı damardadır.
B) 2 ve 3 numaralı damarlarda kan basıncı 4 numaralı
damardan daha düşüktür.
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

C) Kandan dokuya madde geçişi en fazla 2 numaralı da-


3
mardadır.
Buna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? D) Oksijen oranı en yüksek damar 4 numaralı damardır.
A) Kan 3 numaralı yapıdan geçerken pH’si yükselir, 8 nu- E) 1 numaralı damardan dokuya madde geçişi olur.
maralı yapıdan geçerken pH’si düşer.
B) 7 numaralı damardaki kanın ozmotik basıncı 9 numa-
ralı damardaki kanın ozmotik basıncından fazladır.
C) 6 - 7 - 8 - 9 - 10 numaralı yapılar büyük dolaşımda yer
alırken, 1 - 2 - 3 - 4 - 5 numaralı yapılar küçük dola-
5. Santrifüj; farklı yoğunluklara sahip olan çözelti içindeki
şımda yer alır.
maddelerin ağırlıklarına göre çöktürülmesidir. Kan doku-
D) Kanın bileşimi kalbin odacıklarından geçerken değiş- yu santrifüj eden bir öğrenci tüpte 3 farklı katman oluştu-
mezken 3 ve 8 numaralı yapılardan geçerken değişir. ğunu görmüş ve bu katmanlardan aldığı içerikleri mikros-
E) 2 numaralı yapıdaki kan basıncı 7 numaralı yapıdaki kopta inceleyip aşağıdaki tabloyu hazırlamıştır.
kan basıncından daha düşüktür.

2. Aşağıdakilerden hangisi dolaşım sisteminin sağlığı


üzerinde olumlu bir etki göstermez? A
A) Dengeli ve düzenli beslenme

B) Aşırı şekerli ve tuzlu besin tüketimine dikkat etme B


MEB

C) Sadece hayvansal protein tüketme C

D) Stresten uzak durma


E) Bağımlılık yapan alışkanlıklardan uzak durma
Bulunduğu
Görevi
3. Kan doku, kan hücreleri ve plazmadan meydana gelir. bölge
Kan hücrelerinden olan kan pulcukları (trombosit) küçük I. Fibrinojen A Pıhtılaşma
yaralanmalarda kanın pıhtılaşmasını sağlar. II. Antikor A Savunma
Kanın pıhtılaşma sürecinde aşağıdaki olaylar sıralan- Kanın pıhtılaşmasını
III. Histamin A
dığında hangisi 1. sırada gerçekleşir? engelleme
A) Megakaryosit hücreleri parçalanır. IV. Akyuvar B Savunma
B) Fibrinojen fibrine dönüşür. V. Alyuvar C Solunum gazı taşıma
C) Protrombin trombine dönüşür. Buna göre, elde ettiği tabloda hangi numaralı bilgiyi
D) Trombosit tıkacı oluşur. hatalı vermiştir?
E) Ca2+ iyonunun etkisiyle pıhtılaşma faktörü oluşur.
A) I B) II C) III D) IV E) V
22 11. Sınıf
Biyoloji
Dolaşım Sistemi - 6

6. İnsan vücudunda bulunan tüm kılcal damar çeşitle- 9. Hücrelerin mikroorganizma kaynaklı veya fiziksel ya da
rinde; kimyasal olarak tahribata uğraması stres durumunu orta-
ya çıkarmaktadır. Tahrip olan veya yaralanan dokularda
I. yassı epitel dokudan oluşma,
bu strese karşı iltihaplanma denilen bir yanıt oluşur.
II. süzülme ve emilim gerçekleştirme,
İltihaplanmanın oluşumu sürecinde,
III. kan ve vücut sıvılarının akışını sağlama,
özelliklerinden hangileri ortaktır? I. Kılcal damar geçirgenliği artar.
II. Fagositik hücreler birkaç saat içinde, zarar görmüş
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III hücreleri ve patojenleri temizlemek için aktif hâle ge-
D) I ve III E) I, II ve III çerler.
III. Dokulara su geçişi olur ve doku hücrelerinde şişlik
görülür.
7. Grafiklerde serum verilen ve aşı yapılan kişilerin kanın- IV. Bağ doku hücresi olan mast hücrelerinden histamin
daki antikor seviyesinin zamana göre değişimi verilmiştir. salgılanır.
olaylarının gerçekleşme sırası aşağıdakilerden han-
Antikor Miktarı Antikor Miktarı
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü gisinde doğru verilmiştir?

A) I - II - III - IV B) II - III - IV - I C) III - II - I - IV


D) IV - I - III - II E) IV - III - II - I

Zaman Zaman
t1 t2 t1 t2
t1 anında kişiye serum veriliyor. t1 anında kişiye aşı yapılıyor.

Buna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? 10. Aşağıdakilerden hangisi insan dolaşım sisteminin
A) Serum verilen kişi tekrar hasta olursa kanındaki anti- görevleri arasında yer almaz?
kor miktarı serum verilmeden artar. A) Hormonları hedef organlara veya hücrelere taşımak
B) Aşı yapılan kişi hastalık etkeni ile karşılaşırsa tekrar B) Sindirim enzimlerini sindirim kanalına taşımak
aşılanmalıdır. C) Azotlu atıkları böbreklere taşımak
C) Aşı yapılan kişi t2 anında hastalık etkeniyle karşılaşır- D) Solunum gazlarını gerekli organlara veya hücrelere
sa antikor seviyesi tekrar yükselir. taşımak
D) Serum verildikten sonra vücut antikor üretimine baş- E) Antikorları işlev görecekleri yerlere taşımak

lamıştır.
(2020 AYT)
MEB

E) t1 anından itibaren aşı olan kişide antikor üretimi baş-


lar.

8. Kan kılcalları ile doku sıvısına geçen X maddesi bir süre


sonra göğüs kanalında izleniyor.
X maddesi ile ilgili,
I. Şilomikron yapılıdır. 11. Aşağıdaki durumların hangisinde insan kalbinin atış
II. Vücudun alt tarafındaki dokular arası sıvıdan toplan- hızında düşüş olması beklenir?
mıştır. A) Kandaki adrenalin hormonu seviyesi arttığında
III. Tekrar kana geçişi sol köprücük altı toplardamarında B) Kandaki karbon dioksit miktarı arttığında
gerçekleşir.
C) Kandaki tiroksin hormonu seviyesi arttığında
ifadelerinden hangileri doğrudur?
D) Vücut sıcaklığı arttığında
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III E) Kalbe etki eden asetilkolin miktarı arttığında
D) II ve III E) I, II ve III (2021 AYT)
23 11. Sınıf
Biyoloji
Solunum Sistemi - 1

1. I ve II numaralı grafiklerde kandaki oksihemoglobin ve 3. Akciğer kılcalı ve doku kılcalında meydana gelen madde
karbaminohemoglobin miktarlarının zamana göre değişi- değişimleri şekilde gösterilmiştir.
mi gösterilmiştir.
Y
Kandaki Miktar Kandaki Miktar

HbCO2 HbO2
X

HbO2 HbCO2
Zaman Zaman
I II
Buna göre, X ve Y damarları aşağıdakilerden hangi-
HbO2: Oksihemoglobin, HbCO2: Karbaminohemoglobin sinde doğru verilmiştir?
Buna göre, I ve II numaralı grafiklerdeki değişimin
gerçekleştiği damarlar aşağıdakilerden hangisinde X Y
doğru verilmiştir? A) Alveol kılcalı Böbrek kılcalı
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

B) Karaciğer kılcalı Akciğer kılcalı


I II
C) Kol toplardamarı Aort atardamarı
A) Akciğer toplardamarı Akciğer atardamarı
D) Aort atardamarı Akciğer toplardamarı
B) Aort atardamarı Alt ana toplardamarı
E) Mide toplardamarı Karaciğer toplardamarı
C) Doku kılcal damarı Akciğer kılcal damarı
D) Akciğer toplardamarı Doku kılcalı
E) Akciğer kılcalı Akciğer atardamarı
4. Şekilde insan solunum sistemine ait bazı yapılar numa-
ralanmıştır.

II

V
2. İnsan akciğerinde bulunan bazı yapılar numaralanmıştır.

III
1 IV
MEB

2
Numaralı yapılar ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangi-
3 si söylenemez?

4 A) I numaralı yapıda atmosferden alınan hava ısıtılır ve


nemlendirilir.
5 B) II numaralı yapının iç yüzeyinde bulunan silli epitel
hücreler havadaki tozları tutar.
Buna göre, aşağıdaki numaralı kısım ve isim eşleştir- C) III numaralı yapı solunum gazlarının alışverişinin ger-
mesi hangisinde yanlış verilmiştir? çekleştiği alveollerdir.
D) IV numaralı yapı soluk alıp vermede etkili olan zarsı
A) 1 Soluk borusu B) 2 Bronş diyaframdır.
C) 3 Alveol D) 4 Bronşcuk E) V numaralı yapı plevra zarı olup akciğeri dış etkilere
E) 5 Periost zarı karşı korur.
23 11. Sınıf
Biyoloji
Solunum Sistemi - 1

5. Spor yapan bir insanda; 8. Memeli canlıların solunum sisteminde aşağıdaki ya-
pılardan hangisi kesinlikle bulunmaz?
I. solunum hızının artması,
II. dokularda CO2 miktarının artması, A) Alveol B) Çekirdeksiz alyuvar
III. omurilik soğanının uyarılması,
C) Diyafram D) Bronş
IV. kanın pH’sinin düşmesi
E) Solungaç
olaylarının gerçekleşme sırası aşağıdakilerden han-
gisinde doğru verilmiştir?

A) I - II - III - IV
B) I - IV - II - III
C) II - IV - III - I 9. Şekilde bir insanın diyafram kasında meydana gelen de-
ğişimler numaralanmıştır.
D) II - III - I - IV
E) III - II - IV - I

Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

I II

Buna göre, I ve II. durumlar sırasında meydana gelen


olaylar aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
6. Sağlıklı bir insanda solunum gazlarının taşınmasında
görev alan alyuvarlar ile ilgili aşağıdaki özelliklerden I II
hangisi yanlıştır? Kaburgalar arası kaslar
A) Göğüs boşluğu genişler.
A) Kana kırmızı rengi veren hemoglobini taşır. gevşer.
B) Olgunlaştıklarında çekirdeklerini kaybeder. B) Karın boşluğu azalır. Göğüs boşluğu daralır.
C) Gerektiğinde damar dışına çıkabilir. Kaburgalar arası kaslar
C) Diyafram gevşer.
D) Kırmızı kemik iliğinde üretilir. kasılır.
Kaburga uçları aşağı
E) Kan içerisinde pasif olarak hareket eder. D) Karın boşluğu daralır.
iner.

E) Akciğer hacmi artar. Akciğer hacmi azalır.


MEB

10. İnsan vücudunda solunum gazlarının taşınması ile


7. Deniz seviyesindeki bir şehirden taşınıp rakımı olduk- ilgili;
ça yüksek bir şehirde yaşamaya başlayan sağlıklı bir
I. hemoglobine bağlanma,
insanda aşağıdaki olaylardan hangisi gerçekleşmez?
II. plazmada çözünme,
A) Nabız sayısının artması
III. bikarbonat iyonları oluşturma
B) Alyuvar sayısının artması
olaylarından hangileri O2 ve CO2 taşınmasında ortak
C) Kan akış hızının artması
olarak gerçekleşir?
D) Hemoglobin miktarının artması
E) Soluk alıp verme hızının düşmesi A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) I ve III
24 11. Sınıf
Biyoloji
Solunum Sistemi - 2

1. Soluk alma sırasında, 3. Deniz seviyesinde yaşarken rakımı yüksek bir yerde
yaşamaya başlamış bir kişide,
I. Göğüs iç hacmi artar, akciğer iç basıncı azalır.
II. Diyafram kası ve kaburgalar arası kaslar kasılır. I. Solunum hızı artar.
III. Açık hava basıncı akciğer iç basıncından fazla oldu- II. Dolaşım hızı artar.
ğundan hava akciğerlere dolar. III. Kan pH’si düşer.
IV. Diyafram kası düzleşir ve kaburgalar yukarı doğru IV. Omurilik soğanı uyarılır.
yükselir. V. Alyuvar sayısı artar.
olaylarının gerçekleşme sırası aşağıdakilerden han- meydana gelen değişimlerin sıralaması aşağıdakiler-
gisinde doğru verilmiştir? den hangisinde doğru verilmiştir?
A) I - II - III - IV A) I - II - IV - V - III
B) II - IV - I - III B) II - III - V - IV - I
C) II - IV - III - I C) III - IV - I - II - V
D) III - I - II - IV D) III - IV - II - I - V
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

E) III - I - IV - II E) IV - I - V - II - III

4. Solunum sisteminin bazı kısımları ve görevleri tabloda


verilmiştir.
Görevler Kısımlar
2. Akciğerin içinde bronşiollerin uç kısımlarındaki üzüm sal-
Solunum sisteminin dışarı açılan orga-
kımına benzeyen keselere alveol denir. I. a. Yutak
nıdır.
Akciğerin içinde gaz alışverişinin ger-
II. b. Burun
çekleştiği keselerdir.
Soluk borusu ile yemek borusunun
III. c. Alveol
bağlandığı yerdir.
Buna göre, solunum sistemine ait kısımların görev-
leriyle eşleşmesi aşağıdakilerden hangisinde doğru
verilmiştir?

a b c
A)

I II III
B) III II I
MEB

C) III I II
D) II III I
E) II I III

Buna göre alveollerle ilgili,


I. Kılcal damar ağı ile çevrilidir. 5. Hücre solunum ürünü olan karbondioksit, doku sıvı-
sından kana geçtikten sonra;
II. İç yüzü silli epitel hücreleri ile örtülüdür.
III. Tek katlı yassı epitel dokudan oluşur. I. kanda çözünmüş hâlde plazmada,

ifadelerinden hangileri doğrudur? II. karbaminohemoglobin şeklinde alyuvarda,


III. bikarbonat şeklinde kan plazmasında
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
verilenlerden hangileri ile akciğere taşınır?
D) I ve III E) I, II ve III
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III
24 11. Sınıf
Biyoloji
Solunum Sistemi - 2

6. Soluk alıp verme sırasında göğüs boşluğunda meydana 8. Kış aylarında soba ve şofbenlerden yayılan gazların
gelen değişiklikler şekilde gösterilmiştir. etkisiyle yaşanan zehirlenme olaylarının nedeni aşa-
ğıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
A) Soba ve şofbenlerden yayılan gazların omurilik soğa-
nının çalışmasını durdurması
B) Karbonmonoksit gazının alyuvar hücrelerini öldürmesi
C) Hemoglobin molekülünün karbonmonoksit ile bağla-
narak kararlı bir bileşik oluşturması
D) Soba ve şofben gazlarının solunum yolunda bronşları
I II tıkaması
Buna göre, görselde I ve II numaralı olaylar ile ilgili E) Zehirli gazların diyafram kasının kasılıp gevşemesini
aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? önlemesi

I II
A) Akciğer hacmi azalır. Akciğer hacmi artar. Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

B) Diyafram kası kasılır. Diyafram kası gevşer.


9. Oksijen ve karbondioksitin hemoglobin ile birleşme ve ay-
C) Göğüs boşluğu ge- Göğüs boşluğu daralır. rılma tepkimeleri verilmiştir.
nişler.
I. Hb + O2 → HbO2
D) Karın boşluğu hacmi Karın boşluğu hacmi
azalır. artar. II. HbO2 → Hb + O2

E) Kaburgalar yukarı Kaburgalar aşağı doğru III. Hb + CO2 → HbCO2


doğru yükselir. iner. IV. HbCO2 → Hb + CO2
Tepkimeler doku kılcal damarı ve akciğer kılcal da-
marında gerçekleşenler şeklinde sınıflandırıldığında
aşağıdakilerden hangisi doğru olur?
7. Sağlıklı bir insanda soluk alıp verirken aşağıdaki gra-
Akciğer Kılcalı Doku Kılcalı
fiklerde gösterilen değişimlerden hangisi gerçekleş-
mez? A) I II, III ve IV
B) I ve IV II ve III
A) Diyafram Kası Boyu B) Akciğer Hacmi

C) II ve III I ve IV
MEB

D) II ve IV I ve III
E) III ve IV I ve II
Zaman Zaman

C) Kandaki HbO2 D) Hemoglobin Miktarı

10. Aşağıdaki hastalıklardan hangisinin solunum siste-


Zaman Zaman miyle ilgisi yoktur?
A) Vurgun
E) Karın İç Basıncı
B) Amfizem
C) Anemi
D) Astım
Zaman E) Gırtlak kanseri
25 11. Sınıf
Biyoloji
Solunum Sistemi - 3

1. İnsanda soluk alıp verme mekanizmasının temel pren- 4. Türk Göğüs Cerrahisi Derneği’nin websitesindeki soru
sibini hava hareketi oluşturur. Hava yüksek basınç böl- cevap bölümünde, “KOAH hastalığının sebepleri neler-
gesinden alçak basınç bölgesine hareket eder. İnsan dir?” şeklindeki soruya verilen cevaplar ifade edilmiştir.
yaşadığı bölgenin atmosfer basıncını değiştiremez ancak
“En önemli risk faktörü sigaradır. Hastalığın gelişmesinde
akciğer iç basıncını artırıp azaltarak havanın akciğerlere
sigaraya başlama yaşı, dumanın yoğunluğu, içilen mik-
giriş ve çıkışını sağlar.
tar önem arz etmektedir. Sigaranın yanında pipo, puro,
Havanın akciğere giriş ve çıkışı ile ilgili; nargile ve elektronik sigaralarda aynı etkiye sebebiyet
vermektedir. Pasif sigara maruziyeti de KOAH’a neden
I. akciğer hacminin genişlemesi,
olabilmekte, özellikle çocuklarda ilerleyen dönemlerde
II. diyafram kasının kasılması, astıma da neden olabilmektedir. Bazı mesleklerde KOAH
III. kaburga kaslarının gevşemesi, gelişimine zemin hazırlamaktadır. Metal işçiliği ve maden;
IV. göğüs kafesinin genişlemesi odun, kağıt imalatında çalışanlarda; çimento, tahıl ve
olaylarından hangileri soluk alma sırasında gerçek- tekstil işçiliğinde toz, duman ve gazlara maruz kalma so-
leşir? nucunda KOAH gelişebilmektedir. Düşük sosyoekonomik
düzeyde ve erkeklerde daha fazla görülen bu hastalık,
A) Yalnız III B) I ve III C) I ve IV trafik yoğunluğu olan şehirlerde yoğun egzos dumanına
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

D) I, II ve IV E) I, II, III ve IV maruziyette de oluşabilmektedir. Toplumda %1 oranında


görülen kalıtsal bir bozukluk olan Alfa 1 antitripsin adlı
proteinin eksikliğinde de ortaya çıkabilmektedir.”
Bu bilgiler çerçevesinde,
2. Dokularda mitokondri faaliyetleri sonucu oluşan I. Çevresel faktörlerin yanısıra genetik faktörlerde
CO2’nin atmosfere gönderilmesi sürecinde; KOAH’a sebep olabilmektedir.
I. bronşiol, II. Sigara içilmesine bağlı olarak hem bronşit hemde
II. gırtlak, akciğer kanseri ortaya çıkmaktadır.
III. soluk borusu, III. Bazı mesleklerde maruz kalınan kalitesiz hava
KOAH oluşumuna sebep olabilmektedir.
IV. bronş,
IV. Sigara içmeyen kimselerin sigara içilen ortamlarda
V. yutak
bulunması KOAH oluşumuna yol açmaz.
yapılarının görev alma sırası aşağıdakilerden hangi-
çıkarımlarından hangileri yapılamaz?
sinde doğru verilmiştir?
A) Yalnız I B) I ve II C) II ve IV
A) I - II - III - IV - V
D) III ve IV E) I, II ve IV
B) I - IV - III - II - V

C) I - IV - III - V - II
MEB

D) V - II - III - IV - I
E) V - IV - III - II - I

5. Hayvanların solunum sisteminde aşağıdaki özellik-


lerden hangisine rastlanmaz?
3. İnsan alyuvar hücresinde aşağıdakilerden hangisi
bulunmaz? A) Gaz değişim yüzeyinin nemli olması
B) Gaz değişim yüzeyinin vücut derinliklerine çekilmesi
A) Karbonik asit
C) Gaz değişiminin artması için yüzey alanının genişle-
B) Karbonik anhidraz enzimi
mesi
C) ETS enzimleri
D) Gaz değişiminin artması için aktif taşıma gerçekleş-
D) Karbaminohemoglobin mesi
E) Oksihemoglobin E) Gaz değişimi için gazların dolaşım sıvısı ile taşınması
25 11. Sınıf
Biyoloji
Solunum Sistemi - 3

6. Akciğer iç hacminin zamana bağlı değişim grafiği veril- 8. Sağlıklı bir insanın soluk vermesi sırasında X değişkenin-
miştir. de gözlenen değişimin grafiği verilmiştir.

Akciğer İç Hacmi X

Zaman Zaman

Akciğer bu durumda iken, Buna göre, X değişkeni aşağıdakilerden hangisi ola-


bilir?
I. Akciğere hava dolar.
A) Karın iç basıncı
II. Kaburga kasları kasılı hâldedir.
B) Akciğer iç basıncı
III. Diyafram kası kubbeleşmiştir.
C) Göğüs boşluğu hacmi
IV. Alveol kılcallarına oksijen geçişi olur. Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü
D) Akciğer hacmi
ifadelerinden hangileri doğrudur?
E) Akciğerlerdeki hava
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
D) I, II ve IV E) I, II, III ve IV
9. İnsanda solunum gazları olan oksijen ve karbon diok-
sitin kanda taşınmasıyla ilgili aşağıdaki ifadelerden
hangisi yanlıştır?
A) Akciğer alveollerinden kana geçen oksijenin büyük bir
kısmı, alyuvarlarda oksihemoglobin hâlinde taşınır.
B) Karbon dioksitin bir kısmı alyuvarlarda hemoglobine
7. Göğüs boşluğunun hacmi artan bir insanda aşağıda- bağlanarak taşınır.
ki grafiklerde meydana gelen değişimlerden hangisi-
C) Kan pH seviyesinin düşmesi sonucu hemoglobinin ok-
nin gerçekleşmesi beklenmez?
sijeni bağlamaya olan ilgisi artar.
A) Kaburga Kaslarının Hacmi B) Karın Boşluğu Hacmi D) Karbon dioksitin büyük bir kısmı plazmada bikarbonat
iyonları şeklinde taşınır.
E) Alyuvarlarda karbon dioksitin su ile birleşmesine kar-
bonik anhidraz aracılık eder.

(2019 AYT)
MEB

Zaman Zaman

10. İnsan solunum sisteminde, solunum yüzeyinden bi-


C) Kandaki O2 Oranı D) Akciğer Hacmi rim zamanda daha fazla gaz alışverişinin gerçekleş-
tirilmesinde;
I. alveollerin çok küçük olmasına karşın toplam yüzey
alanının büyük olması,
II. alveollerin duvarının çok ince ve iç yüzeylerinin
Zaman Zaman
nemli olması,
III. kandaki ve alveollerdeki oksijenin kısmi basınç farkı-
E) Göğüs Boşluğu Basıncı nın düşük olması
durumlarından hangileri etkilidir?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II


D) II ve III E) I, II ve III
Zaman (2020 AYT)
26 11. Sınıf
Biyoloji
Solunum Sistemi - 4

1. İnsanda bulunan; 3. İnsana ait kan damarlarında karbaminohemoglobin mik-


tarının zamana bağlı değişim grafiği verilmiştir.
I. kapı toplardamarı,
II. karaciğer toplardamarı, Karbaminohemoglobin

III. akciğer toplardamarı,


IV. akciğer atardamarı
damarlarının HCO3- yoğunluğuna göre en yüksekten
en düşüğe sıralanması aşağıdakilerden hangisinde
doğru verilmiştir?
Zaman
A) I - III - II - IV I II
B) III - I - II - IV
Buna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
C) III - II - I - IV
D) IV - II - I - III A) I’de kan alveol kılcallarından geçmektedir.
E) IV - II - III - I B) II’de kan karaciğer kılcallarından geçiyor olabilir.
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

C) I ve II’de CO2’nin geçişleri difüzyonla gerçekleşir.


D) II’nin sonunda kan pH’sinin düşmesi CO2’nin hemog-
lobinden ayrılmasını sağlar.
E) II’nin başında CO2’nin ortamda fazla olması hemoglo-
binin oksijene ilgisini azaltır.

2. Sağlıklı bir insanın soluk alışverişi sırasında akciğer iç


hacmindeki değişim gösterilmiştir.

Akciğer İç Hacmi

4. Solunum gazlarının taşınması ile ilgili tepkimeler verilmiştir.


MEB

I. Hb + O2 → HbO2
II. CO2 + H2O → H2CO3 → H +HCO3-
Zaman III. HbO2 → Hb + O2
I II III IV. H+ + HCO3- → H2CO3 → CO2 + H2O
Bu tepkimelerin gerçekleştiği damarlara göre eşleş-
Bu grafikle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? mesi aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
A) I ve III’de oksihemoglobin oranı artar.
Akciğer kılcalı Doku kılcalı
B) II’de diyafram kası gevşeyerek kubbeleşir.
A) I ve IV II ve III
C) II’de göğüs kafesi genişler ve hacmi artar.
B) II ve III I ve IV
D) I ve III’de alınan havadaki oksijen difüzyonla alveolle-
C) III ve IV I ve II
re geçer.
D) I ve III II ve IV
E) I, II ve III ’deki olaylar sinir sisteminde solunum merke-
E) II ve IV I ve III
zi tarafından denetlenir.
26 11. Sınıf
Biyoloji
Solunum Sistemi - 4

5. Bir insanın göğüs boşluğu hacminin zamana bağlı deği- 8. İnsan solunum sisteminin yapısını ve işleyişini ince-
şim grafiği verilmiştir. leyen bir öğrencinin yapmış olduğu aşağıdaki yorum-
lardan hangisi yanlıştır?
Göğüs Boşluğu Hacmi
A) Ergin bir bireyin akciğerlerindeki toplam gaz değişim
alanı, derisinin yüzey alanından daha büyüktür.
B) Solunum gazlarının solunum yüzeyinden alışverişi di-
füzyon kurallarına göre gerçekleşir.
C) Egzersiz sırasında soluk verilirken dışarıya atılan ha-
vada sadece karbon dioksit bulunur.
Zaman
D) Kana geçen oksijenin çoğu oksihemoglobin şeklinde
Bu insanda;
taşınmaktadır.
I. akciğer basıncı, E) Kan dolaşımındaki karbon dioksitin kısmi basıncının
II. karın içi basıncı, artması solunum merkezini uyarır.
III. akciğerlere dolan hava miktarı, (2021 AYT)
IV. diyafram kasılma miktarı Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü
durumlarından hangilerinde artış görülür?

A) I ve II B) II ve IV C) III ve IV 9. Bir fizyolog, insan kanındaki hemoglobinin oksijen doy-


D) II, III ve IV E) I, II, III ve IV gunluğunu etkileyen faktörler üzerine bir çalışma yapmış
ve çalışma sonunda çizmiş olduğu grafiklerden birini aşa-
ğıdaki gibi göstermiştir.

6. Solunum sistemi ile ilgili,


I. Solunumda gaz alışverişi doku ile kılcal damar ara-
sında yoğunluk farkı eşitleninceye kadar pasif, son-
rasında da aktif yolla gerçekleşir.
II. Yükseklere çıkıldıkça ilk olarak solunum sistemi hız-
lanır.
III. Ortam pH’sinin düşmesi hemoglobinin CO2’ye olan
ilgisini azaltarak CO2 serbest bırakılmasını sağlar.
ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III


MEB

D) I ve II E) I ve III Grafikteki I numaralı eğrinin, II numaralı eğri şeklinde


değişikliğe uğramasına aşağıdaki olaylardan hangisi
neden olmuş olabilir?

A) Egzersiz yapan bir kişinin dinlenme durumuna geçmiş


olması
7. Soluk borusunda; B) Spor yapmak isteyen bir kişinin yürüyüş bandında bir
I. bağ doku, süre koşu yapması

II. düz kas, C) Deniz seviyesinde yaşayan bir kişinin 1500 metre yük-
sekliğe çıkması
III. kıkırdak doku,
D) Yaşamını yüksek kesimlerde sürdüren bir kişinin de-
yapılarından hangileri bronşiollerin de yapısında bu-
niz seviyesine inmesi
lunur?
E) Normal solunumunu sürdüren bir kişinin oksijen tüpü-
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III ne bağlanarak ilave oksijen alması
D) I ve II E) I, II ve III (2022 AYT)
27 11. Sınıf
Biyoloji
Üriner Sistem - 1

1. Bir insanda homeostazinin sağlanması için görev yapan 4. Şekilde insan üriner sisteminde bulunan organ ve yapılar
iki farklı yapıda meydana gelen madde değişimleri grafik- numaralanmıştır.
lerde gösterilmiştir.
Kan akış yönü
Kandaki Kısmi Basınç Kandaki Yoğunluk
5
O2
1

CO2 Üre
2
Zaman Zaman
I II

3
Buna göre, değişimlerin gerçekleştiği yapılar aşağı-
dakilerden hangisinde doğru verilmiştir? 4

I II Buna göre, üriner sistemi oluşturan numaralanmış


Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

A) Doku kılcalı Karaciğer kısımlardan hangisinin isimlendirilmesi aşağıda yan-


B) Akciğer kılcalı Böbrek lış verilmiştir?
C) Akciğer atardamarı Karaciğer A) 1 → Nefron
D) Böbrek Akciğer kılcalı B) 2 → Üreter
E) Karaciğer Böbrek C) 3 → İdrar kesesi
D) 4 → Üretra
E) 5 → Böbrek üstü bezi

2. Glomerulus kılcalı ile doku kılcalları;


I. endotelyum tabaka bulunması,
II. kan basıncının değişimi,
III. madde alışveriş yönü 5. Sağlıklı bir insanın böbreklerinde aşağıdaki olaylar-
durumlarından hangileri bakımından farklılık gösterir? dan hangisi gerçekleşmez?
A) Alyuvar yapımı
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

B) Hormon üretimi
D) II ve III E) I, II ve III
MEB

C) Suyun geri emilimi


D) Ürenin uzaklaştırılması
E) Bazı vitaminlerin vücut dışına atılması

3. Uzun süre susuz kalan bireyde;


I. kanda ozmotik basıncın artması,
II. hipofiz bezinden ADH hormonu salgılanması,
III. böbreklerden suyun geri emilimi,
6. Sağlıklı bir insan kanının böbreklere ulaşıp süzüldük-
IV. hipotalamusun uyarılması ten sonra bowman kapsülündeki süzüntüde aşağıda-
olaylarının gerçekleşme sırası aşağıdakilerden han- kilerden hangisine rastlanmaz?
gisinde doğru verilmiştir?
A) Glikoz B) Su C) Oksijen
A) I - II - III - IV B) I - IV - II - III C) II - IV - III - I D) Üre E) Akyuvar
D) IV - II - III - I E) IV - III - I - II
27 11. Sınıf
Biyoloji
Üriner Sistem - 1

7. Böbreğin yapısı harflenmiş olarak gösterilmiştir. 10. Grafikte sağlıklı bir insanın böbrek damarlarındaki üre
miktarının değişimi gösterilmiştir.
Üre Miktarı
C

A
D

B Damarlar

atardamarı

toplardamarı
damar
Kılcal

Böbrek
Böbrek
Buna göre,
I. A, kanın süzüldüğü kabuk bölgesidir.
II. B, piramit kanallarının bulunduğu öz bölgesidir.
III. C, üre bakımından zengin böbrek atardamarıdır. Buna göre, aynı anda nefron kılcallarında aşağıdaki-
IV. D, oksijen bakımından fakir böbrek toplardamarıdır. lerden hangisinin miktarında bir değişim gerçekleş-
ifadelerinden hangileri doğrudur? Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü mez?

A) I ve II B) I ve IV C) I, II ve III A) NaCl B) Globülin C) O2


D) II, III ve IV E) I, II, III ve IV D) CO2 E) Potasyum

11. Bir nefronun yapısındaki bazı kısımlar numaralanmıştır.

I II

8. Kandaki üre, ürik asit ve kreatinin gibi azotlu bileşikle-


rin artmasından kaynaklanan üriner sistem rahatsızlığı III
aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
A) Gut
B) Üremi
C) İdrar yolu enfeksiyonu
D) Böbrek taşları oluşumu

E) Böbrek yetmezliği
MEB

IV

Buna göre I, II, III ve IV numaralı yapılarda gerçekle-


şen olaylar aşağıdakilerden hangisinde doğru veril-
miştir?

9. Aşağıdaki maddelerden hangisinin miktarı böbrek I II III IV


atardamarına göre böbrek toplardamarında daha faz-
ladır? A) Salgılama Geri emilim Salgılama Salgılama
Geri emilim
B) Süzülme Geri emilim Geri emilim
Salgılama
A) Glikoz B) Amino asit C) Oksijen
C) Süzülme Salgılama Geri emilim Salgılama
D) Karbondioksit E) Üre
D) Salgılama Salgılama Salgılama Salgılama
E) Geri emilim Geri emilim Geri emilim Geri emilim
28 11. Sınıf
Biyoloji
Üriner Sistem - 2

1. Böbreklerde süzülme sonucu oluşan süzüntünün içindeki 4. Böbreklerde idrarın oluşumu ve vücuttan atılması sü-
vücut için faydalı maddeler difüzyon, ozmoz ve aktif taşı- recinde;
ma ile geri emilir.
I. bowman kapsülü,
Geri emilimin yapılabilmesi için nefron kanalları hüc- II. glomerulus kılcalı,
relerinde aşağıdaki organellerden hangisi fazla sayı-
III. henle kulpu,
da olmalıdır?
IV. idrar kesesi
A) Lizozom B) Golgi aygıtı C) Koful yapılarının görev alma sırası aşağıdakilerden hangi-
D) Mitokondri E) Sentrozom sinde doğru verilmiştir?

A) I - II - III - IV B) II - I - III - IV C) II - I - IV - III


D) II - III - IV - I E) IV - III - II - I

Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

2. Sağlıklı bir insanın böbrekleri aşağıdaki olaylardan 5. Böbrek nefronlarında;


hangisini gerçekleştiremez?
I. süzülme,
A) Vücudun su ve tuz dengesini korur. II. geri emilim,
B) Kan pH değerinin sabit kalmasında görevlidir. III. salgılama
C) Antijenlere karşı nefronlarda antikor üretir. olaylarından hangilerinin gerçekleşmesi sırasında
D) Azotlu metabolik artıkları kandan uzaklaştırır. enerji harcanır?
E) Eritropoietin hormonu üreterek kemik iliğinde alyuvar A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
yapımını uyarır. D) I ve II E) II ve III

MEB

3. Azot atomları işaretlenmiş amino asitler ile beslenen 6. Böbreklerle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yan-
sağlıklı bir insanın; lıştır?
I. ter, A) Sağlıklı insanların nefron kanallarından üre emilimi
II. idrar, gerçekleştirilmez.
III. kan B) Salgılama olayı ile kan pH değeri düzenlenir.
sıvılarının hangilerinde işaretli azot atomu taşıyan C) Penisilin gibi bazı antibiyotiklerin etken maddeleri sal-
moleküllere rastlanabilir? gılama ile nefron kanallarına verilir.
D) Henle kulpunun çıkış kolunda su geri emilimi yapılmaz.
A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II
E) Henle kulpunun uzunluğu kara yaşamına adapte olmuş
D) II ve III E) I, II ve III
hayvanlarda su kaybını azaltan bir adaptasyondur.
28 11. Sınıf
Biyoloji
Üriner Sistem - 2

7. Aşağıdaki durumların hangisi idrar yoğunluğunun 10. Sağlıklı bir insanın hipofiz bezinden salgılanan ADH
azalmasına neden olur? miktarının artması ile,
A) Kan basıncının düşmesi İdrar Yoğunluğu Kanın Yoğunluğu

B) ADH’nin fazla salgılanması


C) Kan damarlarının daralması
D) Adrenalin miktarının azalması Zaman Zaman
I II
E) Kanın yoğunluğunun artması
Suyun Geri Emilimi

Zaman
III

grafiklerdeki değişimlerin hangileri gerçekleşir?


Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

8. İnsan üriner sistemine ait bazı yapılar numaralanmış ola- A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
rak gösterilmiştir. D) II ve III E) I, II ve III

1
2

11. Nefronlardaki süzülme hızı;


I. adrenalin,
5
II. çevre sıcaklığı,
III. kan basıncı
Numaralı yapıların hangilerinde bulunan sıvıların
faktörlerinden hangilerinin artmasıyla artar?
kimyasal benzerliği daha fazladır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

A) 1 ve 2 B) 1 ve 4 C) 2 ve 4
D) I ve III E) I, II ve III
MEB

D) 3 ve 5 E) 4 ve 5

12. Sağlıklı bir insanın kanında aşağıdaki maddelerden


hangisinin azalması kanın böbreklerden geçtiğini is-
9. Sağlıklı bir insanın böbrek nefronlarında aşağıdaki patlar?
maddelerden hangisinin geri emilimi yapılmaz?
A) Oksijen B) Glikoz C) Karbondioksit
A) Üre B) Tuz C) Su
D) Üre E) Vitamin
D) Glikoz E) Albümin
29 11. Sınıf
Biyoloji
Üriner Sistem - 3

1. Böbreğin bazı kısımları verilmiştir. 3. Böbreğin fonksiyonel birimleri olan nefronlar ile ilgili,
I. Su, henle kulpunun çıkan kolu hariç tüm tübüllerde
ozmoz ile emilir.
Böbrek atardamarı
II. Sağlıklı bir insanın nefron tübüllerindeki süzüntüde
bulunan glikozun tamamı geri emilir.
III. Tuzlar tüm tübüllerde difüzyon ile geri emilir.
Böbrek toplardamarı ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
Üreter
D) I ve III E) II ve III

Buna göre,
I. Üreterde üre miktarı böbrek atardamarına göre daha
yüksektir. 4. Nefronlarda mitokondri faaliyeti artan bir bireyle ilgili,
II. Böbrek toplardamarında glikoz oranı böbrek atarda-
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

I. süzülme,
marından daha yüksektir.
II. salgılama,
III. Kan akış hızı böbrek atardamarında böbrek toplar-
damarına göre daha yüksektir. III. geri emilim
ifadelerinden hangileri doğrudur? olaylarının hangilerinde artış olduğu söylenebilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III


D) I ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III

5. Nefron kanallarındaki bazı maddelerin değişim grafiği ve-


rilmiştir.
Madde Miktarı

2. İnsanda su kaybı yaz aylarında yoğun olarak terleme ile


3
sağlanırken kış aylarında daha çok idrar yoluyla gerçek- 2
MEB

4
leşir.
Kış aylarında su kaybının idrarla daha çok gerçekleş- 1
mesinde;
Proksimal Henle Henle Distal tüp Toplama Nefron
I. çevresel ısının terleme için yeterli düzeyde olmama- tüp kulpunun kulpunun kanalı kanalları
sı, inen kolu çıkan kolu
II. iç organlara giden kan miktarı ve kan basıncının art-
ması, Buna göre, numaralı maddeler aşağıdakilerden han-
III. su kaybında etkili olan hormonların mevsimsel ko- gisinde doğru verilmiştir?
şullara bağlı olarak salgısının değişmesi
1 2 3 4
durumlarından hangileri doğrudan etkilidir?
A) Glikoz Tuz Su Üre
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III B) Albümin Vitamin Üre Su
C) Glikoz Su Tuz Üre
D) II ve III E) I, II ve III
D) Glikoz Tuz Üre Su
E) Albümin Glikoz Su Üre
29 11. Sınıf
Biyoloji
Üriner Sistem - 3

6. Nefron faaliyetinin düzenlenmesinde etkili olan hor- 9. Sağlıklı bir insanın boşaltım sistemindeki,
monlar ile ilgili,
I. proksimal tüp,
I. Kalsitonin ve parathormon antagonist çalışan ve II. havuzcuk,
Ca2+ emilimini düzenleyen hormonlardır.
III. bowman kapsülü,
II. ADH hormonunun yeterince salgılanmaması duru-
IV. üreter,
munda üretilen idrar derişimi azalır.
V. üretra
III. Aldosteron hormonunun fazla salgılanması idrarla
atılan Na+ ve Cl- miktarını artırır. yapılarından hangilerinde glikoz bulunmaz?

ifadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I, III ve IV E) II, IV ve V

D) II ve III E) I, II ve III

7. İnsanda idrar sıvısının pH değeri 4 - 8 arasında değişken-


lik göstermektedir. Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

İdrar pH değerindeki bu değişkenlik böbreğin gerçek-


leştirdiği;
I. H+ ve HCO3- iyonlarının geri emilim oranlarındaki
değişim, 10. Aşağıdaki grafiklerde, bir çöl faresi ve bir insanın çeşitli
II. glomeruluslardan bowman kapsülüne geçen süzün- yollarla günlük su kazancı ve su kaybı oranları gösteril-
tü miktarı, miştir.
III. salgılama ile nefron tübüllerine bırakılan molekül çe-
şitleri
faaliyetlerinden hangileri ile doğrudan ilişkilidir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III


D) I ve III E) I, II ve III

8. Sağlıklı bir insanın böbrek nefronlarındaki süzüntü-


nün içindeki maddelerin havuzcuğa ulaşıncaya kadar
yoğunluklarındaki değişimlerle ilgili olarak;

MEB

Amino asit Yoğunluğu Glikoz Yoğunluğu

Bu grafiklere göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi yan-


Zaman Zaman lıştır?
I II
A) Çöl faresi su gereksinimlerinin büyük kısmını metabo-
Üre Yoğunluğu
lizma sonucu açığa çıkan sudan karşılar.
B) İnsan, su gereksinimlerinin çoğunu içilerek alınan su-
dan karşılar.
Zaman C) Çöl faresi, su içmeksizin yaşamını sürdürebilmektedir.
III
D) İnsanın idrarla su kaybı, çöl faresine kıyasla daha faz-
çizilen grafiklerden hangileri yanlıştır? ladır.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III E) Çöl faresi küçük vücutlu olduğu için vücut yüzeyinden
kaybedilen su önemsizdir.
D) I ve II E) II ve III
(2018 AYT)
30 11. Sınıf
Biyoloji
Üriner Sistem - 4

1. Nefron yapısı şekilde numaralanmıştır. 3. İnsan kanının pH değeri 7,2 - 7,4 arasındadır. Bu pH de-
7 ğerinin böbrek tarafından dengelenmesi için çeşitli reak-
siyonlar gerçekleşmektedir.
2
1 Kanın asitliği artarsa; Böbrek hücreleri tarafından idra-
3 ra verilen amonyak, idrara verilen hidrojen iyonlarını tuta-
4 rak amonyumu oluşturur. (H+ + NH3 → NH4+) Amonyum
8 iyonu hücreye giremediğinden idrarla atılır. Yine böbrek
tarafından idrara verilen bikarbonat iyonları H+ ile birleşe-
rek: H+ + HCO3- → H2CO3 → CO2 + H2O tepkimelerini
gerçekleştirir. Oluşan CO2 kana verilerek akciğerler tara-
6
fından atılır.
5
Kanın bazikliği artarsa; Böbrek hücreleri tarafından sal-
gılanan HCO3- sodyum ile birleşerek
Buna göre, numaralanmış kısımlarla ilgili aşağıdaki
HCO3- + Na+→ NaHCO3 oluşan NaHCO3 geri emilir.
ifadelerden hangisi doğrudur?
Böylece denge yine sağlanmış olur.
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

A) 2 ve 3 arasındaki kılcal damarda kan basıncı 3 tarafı- Tabloda 3 kişinin kan pH değeri ve kanlarındaki bazı
na doğru azalır. maddelerin değişimi verilmiştir.
B) 2’deki kan proteini 6’dan fazladır.
I. birey II. birey III. birey Normal Değer
C) 5’de aktif olarak tuz emilimi gerçekleşir. Aralığı
D) 7’de ADH hormunu distal tüp hücrelerine etki eder. pH 7,1 7,3 7,5 7,2 - 7,4
E) 1’de glikoz miktarı 4’ten azdır. 140 mg/ 156 mg/ 130 mg/ 170 - 341 mg/dL
NH4
dL dL dL
HCO3- 18 mg/dL 30 mg/dL 48 mg/dL 20 - 46 mg/dL

Tablodaki bireylerden hangilerinde böbreğinin işlevi-


ni tam olarak yerine getiremediği söylenebilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III


D) I ve II E) I, II ve III

2. Böbreklerin çalışmasını düzenleyen hormonlar ve bu


hormonların çalışması ile ilgili aşağıdaki ifadelerden
MEB

hangisi yanlıştır?
A) Kan ozmotik basıncının artması durumunda böbrek
üstü bezinden aldosteron salınımı azalır ve tuz atımı
hızlanır.
4. Nefronlarda meydana gelen;
B) Kanda kalsiyum düzeyinin artmasıyla birlikte tiroid
bezinden salgılanan parathormon böbreklerden kalsi- I. suyun geri emilimi,
yum atımını hızlandırır. II. ürenin süzülmesi,
C) Vücutta su oranının azalması durumunda hipofiz be- III. ürenin geri emilimi,
zinden salgılanan ADH böbreklerden su geri emilimini
IV. glikozun geri emilimi
artırır.
olaylarından hangileri böbreğin sadece kabuk kıs-
D) Adrenalin salgısının artması süzülmenin ve idrar mik-
mında gerçekleşir?
tarının artmasına neden olur.
E) Alkol alınması ADH salınımını önler ve bu durum idra- A) I ve III B) II ve IV C) I, II ve III
ra çıkma sıklığını arttırır. D) I, III ve IV E) II, III ve IV
30 11. Sınıf
Biyoloji
Üriner Sistem - 4

5. Şekilde sağlıklı bir böbrek yapısının bazı kısımları numa- 7. Aşağıdaki şekilde insan böbreğinde yer alan bir nefron ve
ralanmıştır. toplama kanalı numaralandırılarak gösterilmiştir.
Glomerulus
II
I I

II
IV
V
III III

Buna göre, kandaki bir maddenin I ve III numaralı kı-


sımlarda bulunduğu hâlde II numaralı kısımda rast- Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
lanmaması aşağıdaki açıklamalardan hangisi ile ilgi- A) Kan basıncının etkisiyle glomerulustaki kan sıvısı, I
lidir? numaralı kısma doğru tek yönlü süzülür.
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü B) II numaralı kısımda glikozun geri emilimi gerçekleşir.
A) Sağlıklı bir insanda nefron kanallarındaki glikozun ta-
mamı geri emilime uğrar. C) II ve IV numaralı kısımlarda NaCl geri emilir.
B) Sağlıklı bireylerde kreatinin maddesinin tamamı idrar- D) III ve V numaralı kısımlardan H2O geçişi pasif taşıma
la atılır. ile gerçekleşir.
C) Suyun emilimi tamamen pasif taşıma yolu ile gerçek- E) V numaralı kısımda kreatinin molekülünün tamamı
leşir. geri emilir.
D) Böbrek atar damarındaki hiçbir maddeye böbrek top- (2019 AYT)
lar damarında rastlanmaz.
E) Böbrek atar damarı ve üreterde bulunan tüm madde- 8. Bir öğrenci, insan üriner sistemiyle ilgili aşağıdaki şekli
lerin yoğunlukları eşittir. inceliyor.

MEB

Sağlıklı bir birey esas alındığında, bu öğrencinin şe-


kilde gösterilen I ve II numaralı yapılarla ilgili aşağıda-
6. Nefronlarda süzülme hızını; ki yorumlarından hangisi yanlıştır?
I. kan basıncının artması, A) I numaralı yapıda glikoz bulunurken II numaralı yapıda
bulunması beklenmez.
II. sıcak havalarda terleme ile su kaybı,
B) I ve II numaralı yapılarda kan hücrelerinin bulunması
III. kan şekerinin düşmesi,
beklenmez.
IV. kan ozmotik basıncının artması
C) I numaralı yapıya süzülen kreatinin miktarı ile II nu-
etkenlerinden hangileri artırır? maralı yapıya iletilen kreatinin miktarı yaklaşık aynıdır.
A) I ve II B) I ve III C) II ve IV D) I numaralı yapıya süzülen su miktarı, II numaralı yapı-
D) I, III ve IV E) II, III ve IV ya iletilen su miktarından fazladır.
E) I numaralı yapıda bulunmayan bir maddeye II numara-
lı yapıda kesinlikle rastlanmaz.
(2020 AYT)
31 11. Sınıf
Biyoloji
Üreme Sistemi - 1

1. Aşağıdakilerden hangisi dişi üreme sistemine ait olan 4. FSH hormonunun zamana bağlı değişimi grafikte göste-
döl yatağının görevlerinden biri değildir? rilmiştir.
A) Embriyonun tutunup yerleştiği yerdir. Hormon Miktarı
B) Gebelik süresince büyüklüğü artar.
C) Yapısındaki bol miktarda kılcal kan damarı embriyoyu
besler.
D) Yumurta ve spermin döllendiği yerdir.
E) Hamilelik boyunca bebeği dış etkilere karşı korur.
Zaman
t1

Buna göre t1 anında,


I. Profaz I’de bekleyen yumurta uyarılmıştır.
II. Olgunlaşan folikül yırtılmıştır.
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

III. Süt bezleri gelişmiştir.


2. İnsanda dişi üreme sisteminde hipofiz hormonları ve olaylarından hangileri gerçekleşmiş olabilir?
eşey hormonları birbirini pozitif ve negatif geri bildirimle
etkilemektedir. Bu karşılıklı etkileşime feed - back meka- A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
nizması denir. D) I ve II E) II ve III
Buna göre, dişi bir bireyin üreme sisteminin kontro-
lünde aşağıdaki hormon çiftlerinin hangisi arasında
feed - back mekanizması görülür? 5. Menstrual döngünün evrelerinde gerçekleşen olay-
larla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) FSH - Östrojen
B) Östrojen - Testosteron A) Ovulasyon evresi (1 - 2 gün) → Hormonların etkisiyle
folikül yırtılır.
C) LTH - Testosteron
B) Menstrüasyon evresi (3 - 5 gün) → Rahim iç duvarı
D) FSH - LH
parçalanır.
E) LH - LTH
C) Korpus luteum evresi (10 - 14 gün) → Yumurta vücut
dışına atılır.
D) Folikül evresi (10 - 14 gün) → Hormonların etkisiyle
foliküllerden bir tanesi büyür, içerisindeki yumurta ge-

lişir.
MEB

E) Ovulasyon evresi (1 - 2 gün) → Yumurta siller yardı-


mıyla döllenme kanalına geçer.

3. Menstural döngü sırasında yumurtanın oluşmasın-


dan serbest kalmasına kadar geçen; 6. Dişi üreme sisteminin;
I. korpus luteum evresi, I. vajinada bir zar bulunması,
II. menstrüasyon evresi, II. vajinanın pH değerinin asidik olması,
III. ovulasyon evresi, III. üreme sisteminin düzenli muayene ve kontrolden
IV. folikül evresi geçmesi
evrelerinin gerçekleşme sırası aşağıdakilerden han- durumlarından hangileri farklı hastalıklardan koru-
gisinde doğru verilmiştir? mayı sağlar?

A) I - II - III - IV B) III - I - II - IV C) III - IV - I - II A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II


D) IV - III - I - II E) IV - III - II - I D) II ve III E) I, II ve III
31 11. Sınıf
Biyoloji
Üreme Sistemi - 1

7. X, Y ve Z hormonlarının dişi üreme sistemi üzerine etkileri 10. I. Anne karnındaki dönem
X
verilmiştir. II. Ergenlik öncesi dönem
X hormonu Ovaryumdaki foliküllerden biri III. Doğurganlık dönemi
Hipofiz büyür ve içindeki yumurta gelişir. IV. Menopoz
Folikül yırtılır. Folikülden salınan
Hipofiz Y hormonu
yumurta döllenme borusuna geçer.
I II III IV
Korpus Z hormonu Rahim embriyo için hazırlanır. Kan Yaş (yıl)
0 50
luteum miktarı artar ve süngerimsi bir hâl alır.

Grafik incelendiğinde dişi bir insanda 0 - 50 yaş ara-


Buna göre X, Y ve Z hormonları aşağıdakilerden hangi-
sında gözlenen ‘‘X’’ değişkeni için aşağıdakilerden
sinde doğru verilmiştir?
hangisi söylenebilir?
X Y Z
A) Östrojen miktarı
A) LH Östrojen LTH
B) Mitoz
B) FSH LH Progesteron
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü
C) Rahim kalınlığı
C) Progesteron LTH FSH
D) Yumurta sayısı
D) FSH Progesteron LTH
E) Prolaktin hormonu seviyesi
E) Östrojen Progesteron FSH

11. İnsanda erkek üreme sistemi ile ilgili aşağıdaki ifade-


8. İnsanda erkek üreme sisteminde gerçekleşen olaylardan lerden hangisi yanlıştır?
bazıları şunlardır:
A) Testisler skrotum adı verilen bir çift kese içindedir.
• Spermlerin oluştuğu yerdir. B) Spermlerin canlılığını koruması için testisler vücut dı-
• Spermlerin hareket ve döllenme yeteneği kazandığı şında daha düşük bir sıcaklıkta tutulur.
kanaldır. C) Sperm ve idrarın atıldığı kanal üretradır.
• Spermlerin depo edildiği yerdir. D) Erkek üreme sisteminin ana hormonu progesterondur.
Buna göre, bu olayların gerçekleştiği yapılar sırasıyla E) Penis, boşaltım kanalı etrafında kan damarları ile ku-
aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? şatılmış süngerimsi dokudan oluşur.
A) Vas deferens - Leydig hücreleri - Seminifer tüp
B) Seminifer tüp - Epididimis - Vas deferens

C) Leydig hücreleri - Skrotum - Penis


MEB

D) Prostat bezi - Epididimis - Penis 12. Döllenme doğal yollarla gerçekleşemiyorsa bebek sahibi
olmak için kullanılan yöntemlerden biri in vitro fertilizas-
E) Skrotum - Prostat bezi - Vas deferens
yon yöntemidir.
Buna göre;
I. oogenezin gerçekleşmesi,
9. Yumurtalıktan salınıp uterusa gelen bir yumurta eğer
II. spermatogenez ile sperm oluşması,
döllenmemişse aşağıdaki olaylardan hangisi gerçek-
leşmez? III. akrozom enzimlerinin zona pellucidayı parçalaması,
IV. embriyonun oluşması
A) Korpus luteum bozulur.
olaylarından hangileri in vitro fertilizasyon uygulama-
B) Yumurta dışarı atılır.
sının laboratuvar çalışmaları içerisinde değerlendiri-
C) Rahim duvarı parçalanır. lir?
D) Yumurta uterusa tutunur.
A) I ve II B) II ve III C) III ve IV
E) Progesteron salgısı azalır.
D) I, II ve III E) II, III ve IV
32 11. Sınıf
Biyoloji
Üreme Sistemi - 2

1. Bir insanın yaşamında meydana gelen olaylar verilmiştir. 4. Şekilde insana ait bir spermin yapısı gösterilmiştir.
X: Zigot ile başlayıp organizmanın yaşam döngüsü bo- Mitokondri Çekirdek Akrozom
yunca geçirdiği değişimlerin tamamıdır.
Y: Gelişmenin başlangıcında hızlı ve birbirini takip eden
mitoz bölünmelerdir.
Z: Embriyonik tabakalardan doku ve organların oluşma- Orta kısım Baş
sıdır. Boyun
Buna göre X, Y ve Z olayları aşağıdakilerden hangi-
sinde doğru eşleştirilmiştir? Spermin orta kısmında çok sayıda mitokondri olma-
sına rağmen yumurtayı döllemesi sonucu oluşan zi-
X Y Z gotta sadece yumurtaya ait mitokondrilerin bulunma-
A) Farklılaşma Organogenez Segmentasyon sının açıklaması aşağıdakilerden hangisinde doğru
verilmiştir?
B) Gelişme Segmentasyon Organogenez
C) Organogenez Segmentasyon Gelişme A) Baş kısmındaki akrozom enzimi mitokondrileri parça-
lamıştır.
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

D) Gelişme Embriyo oluşumu Segmentasyon


B) Yumurtanın lizozomları spermden gelen mitokondrileri
E) Organogenez Farklılaşma Segmentasyon
yok etmiştir.
C) Spermin sadece baş kısmı yumurta içine girmiştir.
D) Spermin sadece kuyruk kısmı yumurta içine girmiştir.
E) Spermin boyun ve kuyruk kısmı yumurta içine girmiştir.

2. Gelişmenin özellikle ilk üç aylık döneminde bazı anormal-


liklerin görülme olasılığı çok fazladır.
Aşağıdakilerden hangisi buna neden olan dış faktör-
lerden biri değildir?

A) Gıda katkı maddeleri


B) Virütik hastalıklar
C) Genetik faktörler
D) Yüksek enerjili ışınlar 5. Yumurtanın sperm ile döllenmesiyle oluşan zigotun bir-
E) Ruhsal etkenler birini izleyen bölünmeler sonucu hücre sayısı artar ve bir

hücre topluluğuna dönüşür.


MEB

Döllenm�ş Hücre
yumurta topluluğu
3. İnsanın embriyonik gelişimi sırasında oluşan plasentada
bulunan anneye ait kılcal damarlarla, embriyoya ait kılcal Buna göre, bu gelişim süresi içinde meydana gelen
damarlarda kanın akış yönü terstir. bölünmeler ve oluşan yapılarla ilgili aşağıdakilerden
hangisi doğrudur?
Bu durum, aşağıdaki olaylardan hangisinin gerçek-
leşmesini sağlamaz? Bölünme Bölünmüş her bir Hücre
şekli hücreye verilen ad topluluğunun adı
A) Anneden embriyoya besin iletimi
A) Mitoz Morula Blastomer
B) Embriyodan anneye metabolik artıkların iletilmesi
B) Mitoz Blastomer Morula
C) Anneden embriyoya oksijen iletimi C) Mitoz Blastosöl Blastomer
D) Embriyodan anneye karbondioksit iletimi D) Mayoz Blastula Blastomer
E) Anneden embriyoya kan hücrelerinin iletimi E) Mayoz Gastrula Morula
32 11. Sınıf
Biyoloji
Üreme Sistemi - 2

6. Embriyonik tabakalarda doku ve organların gelişimine or- 9. Şekilde döllenmeden sonra meydana gelen segmentas-
ganogenez denir. yon olayları gösterilmiştir.
Buna göre,
I. Gebeliğin özellikle ilk üç ayında çevresel etkilerden Döllenm�ş
en yüksek seviyede korunulmalıdır. yumurta
II. Organlar embriyonik tabakalardan oluşur.
Buna göre, bu olaylar sırasında hücre sayısı, kromo-
III. Gen faaliyetleri, hücre hareketleri ve hücre etkileşimi
zom sayısı ve sitoplazma miktarının değişimi aşağı-
ile gerçekleşir.
dakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
ifadelerinden hangileri doğrudur?
Hücre Kromozom Her bir hücredeki
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II sayısı sayısı sitoplazma miktarı
D) II ve III E) I, II ve III A) Artar Azalır Azalır
B) Artar Değişmez Azalır
C) Artar Azalır Değişmez
7. Ergin birey oluşumuna kadar geçen süreç şematize edil- Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü
D) Azalır Azalır Artar
miştir. E) Artar Değişmez Artar

Yumurta Hücresi
10. Annenin sağlıklı bir hamilelik geçirmesi ve sağlıklı bir
Zigot Embriyo Fetüs Birey bebek sahibi olması için düzenli kontrollerden geçmesi
gerekir.
Sperm Hücresi
Hamileliğin izlenmesi ile ilgili,

Buna göre; I. Belirli haftalara denk gelecek şekilde en az dört


kontrol olması gerekir.
I. mayoz bölünme,
II. Fetüsün gelişimine bakılarak hamilelik haftasıyla be-
II. döllenme, beğin gelişiminin orantılı gidip gitmediği belirlenir.
III. hücre sayısının artması, III. Anneye gerekli aşılar yapılarak, vitamin desteği ve-
IV. farklılaşma rilerek ve kan uyuşmazlığına bakılarak sağlıklı bir
olaylarının gerçekleşme sırası aşağıdakilerden han- hamilelik geçirmesi amaçlanır.
gisinde doğru verilmiştir? bilgilerinden hangileri doğrudur?
A) I - II - III - IV B) I - III - II - IV C) I - III - IV - II A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II - I - III - IV E) II - III - IV - I D) II ve III E) I, II ve III


MEB

8. İnsanda döllenme sonucu oluşan zigotun 2n kromo- 11. İnsanlarda zigotun gelişim sürecinde farklı görevlere sa-
zoma sahip olmasının nedeni; hip doku ve organlar oluşmaktadır.
I. yumurtaya ulaşan spermlerden sadece bir tanesinin Buna göre,
zar proteinlerinin yumurta zarındaki reseptöre bağ-
I. Döllenmenin dördüncü haftasında kalp atışı başlar.
lanması,
II. Zigot oluşumundan sonraki ana rahmindeki canlıya
II. n kromozomlu spermle n kromozomlu yumurtanın
8. haftadan doğuma kadar geçen sürede fetüs denir.
döllenmesi,
III. Fetüs 36 haftalık olduğunda doğum gerçekleşmek
III. döllenmiş yumurta üzerindeki zarın ikinci bir spermin
zorundadır.
girişinin engellenmesi için sertleşmesi
ifadelerinden hangileri doğrudur?
olaylarından hangileridir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) II ve III E) I, II ve III D) I ve II E) I, II ve III
33 11. Sınıf
Biyoloji
Üreme Sistemi - 3

1. Dişi bir bireyin üreme organının yapısı harflenerek gös- 4. Dişi bir bireyin menstrual döngüsü içerisinde etkin olan
terilmiştir. hipofiz hormonlarından birinin zamanla değişim grafiği
verilmiştir.
a
Hormon Düzeyi

Gün
Buna göre, 0 14 28
I. a yapısı, embriyonik gelişimin segmentasyon basa-
mağının tamamlandığı bölümdür. t1 t2
II. b yapısı, fetüs gelişiminin başladığı bölümdür. Grafikte belirtilen t1 ve t2 süreçlerindeki olaylar için oluş-
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

III. c yapısı, oogenez sürecinin tamamlandığı bölümdür. turulan tablo verilmiştir.


ifadelerinden hangileri doğrudur?
t1 t2
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III I. Foliküller, gelişim gösterir.
Korpus luteum yapısı
D) I ve II E) II ve III oluşur.
II. Progesteron etkisi gözlenir. Östrojenin etkisi kay-
bolur.
2. Bir insanın zigottan doğuma kadar olan sürecinde III. PRL miktarı maksimum se- FSH miktarı maksi-
oluşumu ilk tamamlanan (a) ve oluşumu son tamam- viyeye ulaşır. mum seviyeye ulaşır.
lanan (b) sistemler aşağıdakilerden hangisinde doğru IV. Endometriyum kalınlaşır. Plasenta oluşur.
verilmiştir? Tablo incelendiğinde numaralı bölümlerin hangilerin-
a b de yanlışlık yapıldığı gözlenir?
A) Dolaşım Sindirim A) I ve II B) I ve IV C) II ve III
B) Dolaşım Solunum D) II ve IV E) III ve IV
C) Sinir Solunum
D) Sinir Üriner

E) Üreme Üriner
MEB

3. Erkek üreme sistemindeki seminal kese, cowper bezi


ve prostat bezi yapılarının organizmadaki görevleri 5. Bir erkeğe ait üreme sisteminde bulunan;
ile ilgili;
I. seminifer tüpçük hücresi,
I. erkeklik hormonunun hipofiz bezi kontrolünde üreti-
II. spermatogonyum hücresi,
mini gerçekleştirme,
III. epididimis hücresi,
II. spermlerin beslenebileceği ve hareket edebileceği
IV. spermatit hücresi,
ortamı oluşturma,
V. cowper bezi hücresi
III. spermatitlerin spermlere dönüşümünü sağlama
yapılarından hangisi diğerlerinden farklı olan bir ge-
ifadelerinden hangileri doğrudur?
netik donanıma sahiptir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
A) I B) II C) III D) IV E) V
D) I ve II E) II ve III
33 11. Sınıf
Biyoloji
Üreme Sistemi - 3

6. Erkek ve dişi üreme sisteminde; 9. Dişi ve erkek üreme sistemleri numaralanmıştır.


I. üreme hücresi üreten yapının bulunması, 3
II. üreme hücresi ve boşaltım artıklarının aynı boşluk-
tan vücut dışına atılması,
III. üreme organlarının karın boşluğunun dışında bulun-
ması 2 1
özelliklerinden hangileri erkek ve dişi üreme sistemi 6
için ortaktır?
5
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III 4
D) I ve II E) I, II ve III
Buna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

A) FSH‘nin etkisiyle mayoz bölünmeler 3 ve 5 numaralı


7. Hamile bir kadındaki plasenta ve anne ile bebek arasın- yapılarda gerçekleşir.
daki damar bağlantıları gösterilmiştir. Yapılan bir çalış-
B) Segmentasyon olayı 1 numaralı yapıda görülür.
mada anneye karbonu işaretli nişasta molekülü verilerek Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü
takip edilmiştir. C) 4’den alınan sperm 1’e bırakılırsa döllenme gerçek-
leşir.
D) 4’de üretilen spermler 5’de hareket yeteneği baskıla-
3 2 narak depolanır.
E) Yumurta oluşumu 2 numaralı yapıda mayozla gerçek-
1 leşir.
4
Göbek 10. Menstrual döngüye etki eden X, Y ve Z hormonları veril-
kordonu miştir.
Y hormonu
İşaretli molekülün bebeğe verildikten sonra tekrar
anneye ulaştığı belirlendiğine göre, işaretli karbonun Ovulasyon
numaralanmış yapılardan sırayla geçişi aşağıdakiler- evresi
den hangisinde doğru verilmiştir? Z hormonu
X hormonu
A) 1 - 2 - 3 - 4 B) 2 - 3 - 1 - 4 C) 3 - 1 - 2 - 4
D) 4 - 1 - 3 - 2 E) 4 - 2 - 1 - 3 Folikül evresi Menstrual Korpus luteum evresi
döngü

MEB

8. Dişi üreme sisteminde görev yapan;


I. FSH, Menstrüasyon
II. oksitosin, evresi

III. progesteron,
Bu hormonlar ile ilgili,
IV. LTH
I. X hormonunun kandaki miktarının artması yumurta-
hormonlarının hedef organları ile ilgili eşleştirmesi lıklardan steroid yapılı hormon salınımını uyarıcı etki
aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? gösterir.
II. Y hormonunun yumurtalıklar üzerindeki etki süresi X
I II III IV
ve Z hormonlarına oranla daha kısadır.
A) Ovaryum Uterus Uterus Ovaryum
III. Z hormonunun kandaki miktarının düşmesi gebeli-
B) Hipofiz Uterus Ovaryum Süt bezleri ğin gerçekleşmediğine kanıt olarak gösterilir.
C) Ovaryum Uterus Uterus Süt bezleri ifadelerinden hangileri doğrudur?
D) Uterus Ovaryum Süt bezleri Süt bezleri A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
E) Ovaryum Ovaryum Süt bezleri Uterus D) II ve III E) I, II ve III
34 11. Sınıf
Biyoloji
Üreme Sistemi - 4

1. Hamile bir dişinin gebelik boyunca kanındaki hCG, öst- 4. Döllenme olayı gerçekleştikten sonra oluşan zigotun hızlı
rojen ve progesteron hormonlarının değişimi grafikte ve- bölünmeler geçirerek embriyoyu oluşturması gösterilmiştir.
rilmiştir. K

Östrojen
Progesteron

hCG

L
Hafta
0 4 8 12 16 20 24 28 32 36 40 Doğum

Buna göre,
M
I. hCG hormonu, korpus luteumun bozulmasını engel-
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

leyerek östrojen ve progesteron üretimini sağlamış-


Embriyonun oluşumu ile ilgili aşağıdaki ifadelerden
tır.
hangisi yanlıştır?
II. Endometriyumda mitoz bölünmeler hızlanır.
III. Gebelik boyunca hCG kanda her zaman bulunur. A) K’deki hücreler L’deki hücrelerden daha büyüktür.
ifadelerinden hangileri söylenebilir? B) M’deki hücreler farklılaşma yeteneği fazla embriyonik
kök hücrelerdir.
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III C) M’deki hücrelerin toplam hacmi zigottan küçüktür.
D) II ve III E) I, II ve III D) Bu süreçte hücreler kendi sitoplazmasındaki besini
kullanır.
2. İnsanda dişi üreme sistemi ile ilgili bir yapının özellikleri E) L’de toplam madde miktarı zigottan daha azdır.
verilmiştir.
• Protein, glikoprotein ya da polisakkaritlerden yapıl- 5. Fallopi tüpündeki dişi üreme hücresinin döllenmeme-
mıştır. si sonucunda gözlenen,
• Türe özgüdür. I. Korpus luteum bozulur.
• Ürettiği salgı sayesinde spermleri yumurtaya doğru II. PRL miktarı düşer.
çeker.
III. Endometriyum parçalanır.

Buna göre, bu yapı aşağıdakilerden hangisindir?


IV. Döllenmemiş hücre dışarı atılır.
MEB

A) Yumurta zarı B) Çekirdek C) Akrozom olaylarının gerçekleşme sırası aşağıdakilerden han-


D) Folikül E) Zona pellucida gisinde doğru verilmiştir?

A) I - II - III - IV B) I - II - IV - III C) II - I - III - IV


D) II - III - I - IV E) III - II - I - IV
3. Bir dişinin üreme sisteminde meydana gelen dönüşümler
verilmiştir.
6. İnsanlarda çeşitli hastalıklara bağlı olarak ağız yoluy-
K. Zigot → Morula L. Blastula → Gastrula
la alınan doğum kontrol ilaçlarının teorik olarak doğ-
M. Gastrula → Embriyo N. Embriyo → Fetüs ru içeriği aşağıdakilerden hangisidir?
Buna göre, bu dönüşümlerden hangileri gerçekleşir- A) Yüksek östrojen
ken hem mitoz bölünme hem de hücre farklılaşması B) Yüksek FSH
gözlenir?
C) Yüksek LH
A) K ve L B) K ve M C) L ve M D) Yüksek PRL
D) L ve N E) M ve N E) Yüksek testosteron
34 11. Sınıf
Biyoloji
Üreme Sistemi - 4

7. Bir erkeğe ait hormonal kontrol ve geri bildirim mekaniz- 9. Hayvanlar âleminde sadece memelilerde bulunan
ması gösterilmiştir. plasenta ile ilgili,
Hipotalamus I. Döllenmeden itibaren embriyo ile anne arasında
madde alışverişini sağlar.
I
II. Göbek kordonu ile embriyoya bağlanır.
III. Progesteron hormonu salgılar.
Hipofiz Bezi
IV. Anneden embriyoya antikor geçişini sağlar.
II III ifadelerinden hangileri yanlıştır?
V
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve III
Sertoli Hücreleri Leydig Hücreleri D) III ve IV E) II, III ve IV

10. Grafikte bir dişinin kanındaki LH miktarının bir ay içerisin-


İnhibin Spermatogenez IV
deki değişimi verilmiştir.
Testis
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü
LH Miktarı

Buna göre, numaralı kısımlarla ilgili aşağıdaki ifade-


lerden hangisi yanlıştır?
A) I; hipotalamustan salgılanan ve gonadlara etki eden
hormonların salgılanması için hipofizi uyaran GnRH’dir. Zaman
B) II; spermatogenezle gamet oluşturulması için testisler- 1 2 3 4
deki seminifer tüpçükleri uyaran FSH’dir.
Buna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
C) III; testislerdeki leydig hücrelerinden testosteron salgı-
lanmasını sağlayan LTH’dir. A) İki kere ovulasyon gerçekleşmiştir.
D) IV; erkeğe ait sekonder karakterlerin oluşumunu ve B) 2 ve 4. zamanlarda kanda progesteron hormonları da
spermlerin olgunlaşmasını sağlayan hormondur. bulunur.
E) V; sertoli hücrelerinden salgılanan inhibin hormonu, II C) 1 ve 3. zamanlarda rahim duvarı kalınlığı maksimum
numaralı hormonun salgılanmasını azaltır. seviyededir.
D) Bir ayda iki defa menstrüasyon evresi gerçekleşmiştir.
8. İnsanlarda dünyaya gelen bir kız bebeğin yumurtalıkların- E) Folikül evresi normale göre kısa olabilir.
da yaklaşık iki buçuk milyon yumurta (I. oosit) bulunur. Bu
bebeğin büyüyüp ergenliğe ulaştığı zaman diliminde ise

yumurtalıklarındaki yumurta sayısı yaklaşık beş yüz bine 11. Dişi üreme sisteminin kontrolünde görev alan östro-
MEB

düşer. Aynı bireyin ergenliğinden menopoz dönemine gi- jen ve progesteron hormonlarıyla ilgili aşağıdakiler-
rinceye kadar geçen süreçte (eğer hamilelik yaşanmamış den hangisi yanlıştır?
ise) sadece dört yüz elli - beş yüz yumurta (II. oosit) fallo- A) Östrojen ve progesteron hormonları yumurtalıklar ta-
pi tüpüne aktarılır. rafından üretilir.
Buna göre, B) Östrojen ve progesteron hormonlarının salgılanması
FSH ve LH tarafından kontrol edilir.
I. Dişinin yumurtalıklarında fetal dönemde sadece mi-
toz bölünme gerçekleşir. C) Hem östrojen hem de progesteron, rahmin embriyo
gelişimine hazırlanmasından sorumludur.
II. Menstrual döngü sürecinde gözlenen bölünme sa-
dece I. mayoza aittir. D) Östrojen ve progesteronun kanda belli bir seviyenin
altına düşmesi endometriyumun parçalanmasına ne-
III. Bir dişi bireyde oogonyumdan oluşan hücrelerin ta-
den olur.
mamı döllenme özelliğine sahiptir.
E) Döllenme gerçekleşmediğinde korpus luteumun par-
ifadelerinden hangilerine ulaşılabilir?
çalanması, östrojen ve progesteron derişiminin hızla
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III artmasına neden olur.
D) I ve II E) I, II ve III (2022 AYT)
35 11. Sınıf
Biyoloji
Komünite Ekolojisi

1. Aşağıda farklı canlıların birlikte yaşadıkları dönemde ara- 4. Aşağıdaki grafikte iki farklı canlının birlikte ve ayrı olmala-
larındaki ilişki gösterilmiştir. rı durumundaki gelişimleri gösterilmiştir.
1. canlı 2. canlı 1. canlı 2. canlı Fayda
görme
a. Mantar Alg + –
b. Köpek balığı Vantuzlu balık + 0
c. Timsah Kürdan kuşu + + a
d. Ökse otu Badem ağacı – + b
Zaman
Buna göre a, b, c ve d’nin hangilerinde yanlışlık ya- Birlikte Ayrı
pılmıştır?
Buna göre,
A) a ve c B) b ve c C) a ve d
I. Sıkı mutualizm ilişkisi vardır.
D) a, b ve d E) b, c ve d
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü II. a, b üzerinde parazit yaşar.
III. a; baklagil, b; azot tutucu bakteri olabilir.
2. Birbirleriyle av-avcı ilişkisi içerisinde bulunan iki canlı türü- yorumlarından hangileri doğrudur?
nün birey sayısı-zaman grafiği aşağıdaki grafikteki gibidir.
A) Yalnız I. B) I ve II. C) I ve III.
Birey sayısı
D) II ve III. E) I, II ve III.

5. İki farklı canlının birlikte ve ayrı yaşadıkları dönemdeki


birey sayıları aşağıda verilen grafikteki gibi değişmiştir.
a
Zaman Birey sayısı
a
Buna göre,
I. a, av; b ise avcıdır.
II. Av sayısının artması avcı sayısının artmasına ne- b
den olmuştur.

Zaman
Birlikte Ayrı
MEB 2018 - 2019

III. Avcı sayısının artması av sayısının azalmasına ne-


den olmuştur. Buna göre,
yargılarından hangileri doğru olabilir? I. a konak, b ise parazit organizmadır.
A) Yalnız I. B) I ve II. C) I ve III. II. Zararlı birlikler içerisinde değerlendirilir.
D) II ve III. E) I, II ve III. III. a ve b canlıları çok hücreli olabilir.
yargılarından hangileri doğru olabilir?

3. Aşağıda verilen organizmalardan hangisi beslenme A) Yalnız I. B) I ve II. C) I ve III.


şekli bakımından fotoototrof değildir? D) II ve III. E) I, II ve III.

A) Siyanobakteri
B) Yeşil alg 6. Bir ekosistemde süksesyon sonrası oluşan dengeli
komünite aşağıdakilerden hangisi ile tanımlanır?
C) Ökse otu
D) Elma ağacı A) Ekoton B) Mikroklima C) Klimaks
E) Canavar otu D) Ekosfer E) Biyom

http://odsgm.meb.gov.tr/kurslar/
35 11. Sınıf
Biyoloji
Komünite Ekolojisi

7. 10. İki farklı türden canlının aynı ve farklı yaşam ortamların-


Özellik İç parazitlik Dış Parazitlik
da tutulduğu zamanlardaki birey sayısıyla ilgili aşağıdaki
I. Hareket organı Gelişmemiş Gelişmiş
grafikler verilmiştir.
II. Duyu organı Gelişmemiş Gelişmiş
III. Sindirim sistemi Gelişmiş Gelişmemiş Birey sayısı Birey sayısı
K K
Hayvanları konak olarak kullanan iç ve dış parazit or-
ganizmalar için yukarıda verilen tablo incelendiğinde L
hangileri doğrudur?
L
A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) Yalnız III. Farklı yaşam Aynı yaşam
ortamı ortamı
D) I ve II. E) II ve III.
Buna göre,
I. K ve L yaşam alanı ya da besin için rekabete gir-
miştir.
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü II. K bu ilişkiden olumsuz etkilenmemiştir.
III. L türünün bu ilişki sonrasında nesli tükenmiştir.
8. Aşağıda verilen birlikteliklerden hangisi zorunlu ya-
yargılarından hangileri doğrudur?
rar ilişkisine (zorunlu mutualizm) örnek verilebilir?
A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) Yalnız III.
A) Deniz gülü - Yengeç
D) I ve II. E) I ve III.
B) Cinsaçı bitkisi - Fasulye
C) Köpek balığı - Vantuzlu balık 11. Yarı parazit bitkiler için verilen,
D) Sığır - Sığırcık kuşu
I. Fotosentez yapan hücrelere sahiptir.
E) İnsan - K ve B vitamini üreten bakteri
II. Konak olduğu bitkiden su ve mineral madde alır.
III. Gelişmemiş kök sistemine sahiptir.
özelliklerinden hangileri tam parazit bitkilerde görülmez?

A) Yalnız I. B) I ve II. C) I ve III.


● MEB 2018 - 2019

D) II ve III. E) I,II ve III.

9. Simbiyotik ilişkilerde bir arada yaşayan canlıların 12. Aşağıda çöl ve orman ekosistemleri ile ilgili şema veril-
bu birliktelikten fayda görme durumları “+”, “−”, “0” miştir.
sembolleri ile gösterilirse aşağıdakilerden hangisi Çö l Orman
doğru olur?
Mutualizm Parazitlik Kommensalizm

I II Parazit Konak III IV Buna göre şemadaki taralı alan için,


A) + + – − 0 + I. Bireylerin ekolojik toleransı yüksektir.
B) + + + − + 0 II. Her iki ekosisteme ait türler bulunur.
C) − − + − + 0 III. Diğer alanlara göre birey sayısı fazladır.
D) + − + 0 − + yargılarından hangileri doğrudur?
E)
0 0 – − + + A) Yalnız I. B) I ve II. C) I ve III.
D) II ve III. E) I, II ve III.
36 11. Sınıf
Biyoloji
Popülasyon Ekolojisi - 1

1. Aşağıda faktörlerden hangisi hayvan popülasyonla- 4. K canlısının belirli bir alandaki birey sayısındaki değişim
rında büyümeyi sınırlandıran dış kuvvetlerden biri aşağıdaki grafikte gösterilmiştir.
değildir?
Birey Sayıs ı

A) Yaşam alanının daralması


B) Doğum kontrolü
C) Doğal afet N M H T A E E K A O Ş M N M H T A E Zaman
(Aylar)
D) Besin kıtlığı
E) Salgın hastalık K canlısı için,
I. Göçmen canlı türü olabilir.
II. Yılın her mevsimi aktif bir canlıdır.
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü III. Popülasyon gelişimi mevsimlerle doğru orantlıl ola-
rak değişir.
2. Aşağıdaki grafik bir tavşan popülasyonunun büyüme hızını
göstermektedir. durumlarından hangileri doğrudur?
Büyüme A) Yalnız I. B) I ve II. C) I ve III.
hızı
D) II ve III. E) I, II ve III.

5. İdeal bir popülasyona ait gelişim grafiği aşağıda gösterildi-


ği gibidir.
Zaman Birey
I II III
Sayısı

Buna göre, seçeneklerdeki yargılardan hangisi bu


popülasyonla ilgili olarak söylenemez?
A) I. zamanda çevre direnci azdır. Zaman
t t t t t
1 2 3 4 5
B) II. zamanda birey sayısı artmaktadır.
C) III. zamanda popülasyon yok olmuştur. Buna göre t1, t2, t3, t4 ve t5 zaman dilimleri için seçe-

neklerdeki yargılardan hangisi yanlıştır?


D) I. ve II. zamanlarda çevre popülasyonun büyümesini
MEB 2018 - 2019

giderek daha da fazla sınırlar. A) t1,popülasyonun kuruluş evresidir.


E) III. zamanda popülasyon taşıma kapasitesine ulaşmış- B) t2’de birey sayısının artış hızı yüksektir.
tır. C) t3’de çevre direnci etki etmeye başlamıştır.
D) t4’de popülasyonun üreme hızı minimumdur.
E) t5’de ölümler devam ederken üreme yoktur.

3. Aşağıdakilerden hangisi bir böcek popülasyonun 6. Taşıma kapasitesine ulaşmış bir popülasyon için,
tüm bireylerinde gözlenen özelliklerden değildir? I. Üreme hızı yüksektir.
A) Farklı habitatlarda yaşabilirler. II. Çevre direnci maksimumdur.
B) Kromozom sayıları aynıdır. III. Denge evresine ulaşmıştır.
C) Bireylerinde gonozom çeşitleri aynıdır. yorumlarından hangileri yapılamaz?
D) Eş ve besin için rekabete girebilirler. A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I ve II.
E) Verimli döller oluşturabilirler. D) II ve III. E) I, II ve III.7.

http://odsgm.meb.gov.tr/kurslar/
36 11. Sınıf
Biyoloji
Popülasyon Ekolojisi - 1

7. Birey sayısı 9. I. Mutasyon

II. İzolasyon
III. Göç
IV. Eşeysiz üreme
Yukarıdakilerden hangileri bir popülasyondaki gen
Zaman
I II III IV çeşitliliğini etkilemez?

Yukarıda verilen popülasyon gelişim grafiğinde; A) Yalnız II. B) Yalnız IV. C) I ve III.
a. Üreme hızının maksimum olduğu, D) II ve III. E) I, II ve IV.
b. Taşıma kapasitesine ulaşıldığı
zaman dilimleri seçeneklerden hangisinde gösterilmiştir?

Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü


a b
A) I III 10. Aşağıdakilerden hangisi popülasyon dinamiğini
B) II I oluşturmaz?
C) II IV
A) Dağılım
D) III IV
B) Yoğunluk
E) IV II
C) Büyüklük
D) Süksesyon
E) Yaş dağılımı

8. Üç farklı insan popülasyonuyla ilgili yaş dağılımı aşağıda 11.  Birim alanda ya da hacimde birim zamanda bulu-
verilen grafiklerdeki gibidir. nan birey sayısıdır.

Yaş Yaş Yaş  Popülasyonda bulunan birey sayısıdır.


MEB 2018 - 2019

 Popülasyonun büyümesini sınırlayan dış faktörlerdir.


 Popülasyonda bulunabilecek en fazla birey sayısıdır.
Yukarıda belirtilen tanımlar seçeneklerle eşleştirildi-
I Birey II Birey III Birey
ğinde hangisi açıkta kalır?
yoğunluğu yoğunluğu yoğunluğu
A) Çevre direnci
Buna göre, seçeneklerde gösterilen eşleştirmelerden B) Taşıma kapasitesi
hangisi doğru olur?
C) Popülasyon dağılımı
Büyüyen Dengeli Küçülen
D) Popülasyon büyüklüğü
popülasyon popülasyon popülasyon
A) I II III E) Popülasyon yoğunluğu
B) II I III
C) II III I
D) III I II
E) III II I
37 11. Sınıf
Biyoloji
Popülasyon Ekolojisi - 2

1. Birey sayısı
4. Popülasyon dağılım tipleriyle ilgili verilen şemalar aşağı-
daki gibidir.

Zaman
I II III
K L M
Yukarıda verilen grafikte I,II ve III. zaman dilimlerinde
gerçekleşen, Buna göre K, L ve M şemaları;
a. ölüm I. düzenli,
b. doğum II. kümeli,
oranları karşılaştırıldığında seçeneklerden hangisi
III. rastgele
doğru olur? Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

(Verilen grafik kapalı bir popülasyona aittir.) dağılımlar ile eşleştirilirse seçenektekilerden hangisi
doğru olur?
I II III
A) a>b a=b b>a I II III
B) a>b a>b a>b A) K L M
C) b>a b>a b>a B) K M L
D) a=b a=b a=b C) M L K
E) b>a a=b a>b D) M K L
E) L M K

2. Aşağıdakilerden hangisi popülasyon örneği değildir? 5. Popülasyonların farklı tipte hayatta kalma eğrileri var-
dır. Temelde Tip 1, Tip 2, Tip 3 olmak üzere üç çeşitle
A) Ankara’da yaşayan tiftik keçileri sınıflandırılan hayatta kalma eğrileri aşağıdaki grafikte
gösterilmiştir.
B) Van gölündeki inci kefalleri
Birey
C) Karadenizdeki hamsi balıkları Sayısı

D) Bergama ovasındaki kırmızı çiçekli bitkiler Tip 1


MEB 2018 - 2019

1000
E) Kaz dağındaki sarı çamlar
100 Tip 2

10 Tip 3
1 Yaş
Genç Ergin Yaşlı

3. Bir popülasyona etki eden çevre direncinin maksi- Buna göre,


mum seviyeye ulaşmasına,
I. Tip 1 de genç yaşlarda hayatta kalma oranı yük-
I. popülasyonun kuruluş aşamasında olması, sektir.
II. Tip 2 de sabit bir ölüm oranı görülmektedir.
II. popülasyondaki artışın logaritmik olması,
III. Tip 3 insanlarda ve memelilerde görülür.
III. popülasyonun taşıma kapasitesine ulaşmış olması
yargılarından hangileri doğru değildir?
durumlarından hangileri neden olur?
A) Yalnız II. B) Yalnız III. C) I ve II.
A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) Yalnız III.
D) I ve III. E) II ve III.
D) I ve III. E) II ve III.

http://odsgm.meb.gov.tr/kurslar/
37 11. Sınıf
Biyoloji
Popülasyon Ekolojisi - 2

6. Aşağıda bir popülasyonun birey sayısı değişimi verilmiştir. 9. Aşağıdaki grafik bir bakteri popülasyonunun büyüme eğ-
risini göstermektedir.
Birey sayısı
Birey sayısı

Zaman
t1 t2 t3 t4 t5
Zaman
Grafik incelendiğinde seçeneklerde verilen açıklama-
lardan hangisi yanlış olur? Buna göre,

A) t1’de popülasyon kuruluş aşamasındadır. I. Bu popülasyonda geometrik artışın gözlendiği üstel


B) t2’de ortam koşulları popülasyon için uygundur. büyüme gözlenir.

Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü


C) t3’te popülasyondaki artış pozitiftir. II. K, popülasyonun taşıma kapasitesidir ve K değe-
rinden sonra denge evresi yaşanır.
D) t4’de taşıma kapasitesine ulaşılmıştır.
III. Doğal afetler sonucu sayıları çok azalmış popülas-
E) t5’de çevre direnci etkisini kaybetmiştir.
yonlarda da bu tip büyüme görülebilir.
yorumlarından hangileri doğru değildir?

A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) Yalnız III.

7. Aynı popülasyon içerisinde yer alan canlılarla ilgili D) I ve III. E) II ve III.


aşağıda verilen ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) Sağlıklı bireyleri aynı kromozom sayısına sahiptir.


B) Beslenme şekileri aynıdır.
C) Üreme şekilleri aynıdır.
D) Aynı protein yapısına sahiptir.
E) Bilimsel adlandırmaları aynıdır.
10. Popülasyon büyüklüğündeki değişim matematiksel bir

denklemle ifade edildiğinde şemadaki kutucuklar oluştu-


MEB 2018 - 2019

rulur.
Popülasyon Doğum oranı Ölüm oranı
büyüklüğündeki = + - +
8. Bir geyik popülasyonunun besin miktarı sürekli arttı- değişiklik İçe göç Dışa göç
rılıyorsa; X Y Z

I çevre direnci Buna göre, X, Y ve Z ile ilgili,


II. yaşama alanı I. Y, Z den daha büyük bir değer olduğunda popülas-
III. hastalıklar yon büyür.
IV. doğum II. Z nin büyüklüğünü daha çok ölüm sayısı belirler.
faktörlerinden hangilerinin bir süre sonra azalması III. X sabit bir değerdir.
beklenir? yorumlarından hangileri yanlıştır?
A) I ve III. B) II ve IV. C) I, II ve III. A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) Yalnız III.
D) II, III ve IV. E) I, II, III ve IV. D) I ve III. E) II ve III.
11. Sınıf
Biyoloji
ÖLÇME, DEĞERLENDİRME VE SINAV HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

CEVAP ANAHTARI

Test 1 1. C 2. D 3. C 4. E 5. E 6. B 7. A 8. B 9. E 10. A 11. D


Test 2 1. D 2. B 3. E 4. A 5. B 6. C 7. E 8. D
Test 3 1. E 2. B 3. A 4. B 5. E 6. E 7. C 8. D 9. D 10. E 11. E
Test 4 1. C 2. D 3. E 4. A 5. C 6. A 7. E 8. D
Test 5 1. C 2. E 3. C 4. C 5. C 6. B 7. E 8. D 9. D 10. A 11. B 12. E
Test 6 1. B 2. D 3. A 4. A 5. B 6. D 7. A 8. D
Test 7 1. E 2. C 3. E 4. C 5. A 6. C 7. E 8. E 9. B 10. A 11. D 12. B
Test 8 1. A 2. C 3. A 4. A 5. D 6. A 7. E 8. E 9. D 10. C 11. C
Test 9 1. C 2. C 3. C 4. C 5. D 6. E 7. B 8. B 9. B 10. D 11. C
Test 10 1. E 2. C 3. A 4. E 5. B 6. A 7. B 8. C 9. D 10. D 11. C
Test 11 1. C 2. B 3. D 4. C 5. A 6. C 7. E 8. B 9. E
Test 12 1. A 2. A 3. A 4. B 5. D 6. D 7. E 8. D 9. C
Test 13 1. E 2. D 3. A 4. B 5. B 6. D 7. C 8. A 9. D 10. E 11. B
Test 14 1. E 2. D 3. E 4. A 5. C 6. C 7. D 8. E 9. B 10. E 11. D
Test 15 1. B 2. E 3. D 4. A 5. A 6. C 7. C 8. C 9. C 10. E
Test 16 1. A 2. D 3. D 4. D 5. E 6. E 7. E 8. E 9. A 10. B
Test 17 1. A 2. E 3. B 4. D 5. A 6. D 7. D 8. C 9. B 10. D 11. E 12. E
Test 18 1. B 2. C 3. C 4. E 5. B 6. C 7. C 8. C 9. E 10. D 11. E 12. D
Test 19 1. C 2. D 3. D 4. E 5. E 6. E 7. C 8. B 9. B 10. B 11. A 12. A
Test 20 1. D 2. C 3. C 4. E 5. B 6. A 7. A 8. A 9. D 10. D 11. E
Test 21 1. C 2. C 3. E 4. D 5. D 6. A 7. B 8. D 9. E 10. D
Test 22 1. D 2. C 3. A 4. C 5. C 6. D 7. C 8. D 9. D 10. B 11. E
Test 23 1. C 2. E 3. A 4. D 5. C 6. C 7. E 8. E 9. D 10. D
Test 24 1. B 2. D 3. C 4. C 5. E 6. A 7. E 8. C 9. B 10. C
Test 25 1. D 2. B 3. C 4. C 5. D 6. D 7. B 8. B 9. C 10. C
Test 26 1. D 2. C 3. D 4. A 5. D 6. B 7. A 8. C 9. B
Test 27 1. B 2. D 3. B 4. A 5. A 6. E 7. E 8. B 9. D 10. B 11. B
Test 28 1. D 2. C 3. E 4. B 5. E 6. A 7. C 8. E 9. E 10. C 11. D 12. D
Test 29 1. C 2. B 3. C 4. E 5. A 6. C 7. D 8. B 9. E 10. E
Test 30 1. D 2. B 3. C 4. B 5. B 6. B 7. E 8. E
Test 31 1. D 2. A 3. D 4. A 5. C 6. E 7. B 8. B 9. D 10. D 11. D 12. C
Test 32 1. B 2. C 3. E 4. C 5. B 6. E 7. A 8. B 9. B 10. E 11. D
Test 33 1. B 2. B 3. B 4. C 5. D 6. A 7. C 8. C 9. E 10. E
Test 34 1. E 2. E 3. E 4. C 5. C 6. A 7. C 8. D 9. A 10. C 11. E
Test 35 1. D 2. E 3. E 4. C 5. E 6. C 7. D 8. E 9. B 10. A 11. A 12. B
Test 36 1. B 2. C 3. C 4. A 5. E 6. A 7. C 8. D 9. B 10. D 11. C
Test 37 1. A 2. D 3. C 4. D 5. B 6. E 7. D 8. B 9. B 10. E

You might also like