Professional Documents
Culture Documents
Sınıf
Biyoloji
Denetleyici ve Düzenleyici Sistem - 1
I II I. uyartının şiddeti,
II. uyartının frekansı,
III. uyartının süresi
verilen özelliklerden hangileri impuls sayısının art-
masını etkiler?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
III
I II III
A) Hücre gövdesi Dentrit Akson
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü
B) Dentrit Akson Hücre gövdesi 5. Sinir hücreleri ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi
C) Hücre gövdesi Akson Dentrit yanlıştır?
D) Dentrit Akson Miyelin A) Sinir hücrelerinde gövdeden çıkan küçük uzantılara
E) Akson Hücre gövdesi Miyelin dentrit denir.
B) Miyelin kılıf akson etrafındaki schwan hücreleri tara-
fından oluşturulur.
C) Aksonda miyelin kılıf bulunmayan bölgelere ranvier
boğum adı verilir.
D) Sinir hücrelerinde impuls iletimi dentritten aksona
doğru gerçekleşir.
2. Bir nöron aşağıda verilen olaylardan hangisini ger- E) Nöron çekirdekleri haploid kromozoma sahip olduğun-
çekleştiremez? dan bölünmez.
7. Grafikte bir sinir hücresine verilen üç uyarının şiddetinde- 9. Sinaptik yumrularda impuls iletimi ile ilgili,
ki değişimler gösterilmiştir.
I. Nörönlar arasında uyarı iletimi kimyasaldır.
Uyarı Şiddeti II. Dentritleri diğer nörondan gelen uyarıyı alacak şekil-
de özelleşmiştir.
III. Bir nörondan diğerine uyartı iletimi için enerji gerekir.
Eşik ifadelerinden hangileri doğrudur?
Değeri
Zaman A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
Zaman Zaman
C) İmpuls Hızı D) İmpuls Hızı 10. Bir insana yapılan botoks uygulamasında Clostridium
botulinum bakterisinden elde edilen botulinum toksin
maddesi enjeksiyon ile cilt altına verilir. Bu madde motor
nöronların çalışmasını yaklaşık 6 ay engeller.
Zaman Zaman
Alın bölgesine yapılan botoks uygulaması ile ilgili,
E) İmpuls Hızı I. Alın bölgesine iğne battığında birey bunu hisseder.
II. Alın kaslarına beyinden uyarı gelmediği için mimik-
lerde zayıflama görülür.
Zaman III. Motor nöronların metabolik aktiviteleri durmuştur.
ifadelerinden hangileri yanlıştır?
1. Sinir hücrelerinde meydana gelen elektrokimyasal değişi- 3. Sinir hücrelerinin görevleri ile ilgili aşağıdaki ifadeler-
me impuls (uyartı) denir. den hangisi doğrudur?
Sinir hücresinde impuls iletimi sırasında aşağıda ve- A) Ara nöron vücudun çeşitli kısımlarında bulunan resep-
rilen grafiklerdeki değişimlerden hangisi meydana törlerden aldıkları uyartıları merkezî sinir sistemine
gelmez? taşır.
B) Motor nöron merkezî sinir sisteminde bulunur ve duyu
A) Glikoz Miktarı B) Oluşan CO2 Miktarı nörondan gelen bilgileri değerlendirir.
C) Duyu nöron merkezî sinir sisteminden aldığı uyartıyı
efektör organa taşır.
D) Motor nöronu zarar gören bir kişide uyarı değerlendiri-
lemeyeceği için bir tepki oluşmaz.
Zaman Zaman
E) Sadece duyu nöronu zarar görmüş bir kişinin eli yansa
sıcaklığı hissetmez fakat elini oynatabilir.
C) Tüketilen O2 Miktarı D) Isı Miktarı
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü
Zaman Zaman
4. İki farklı uyarılma karşısında gözlenen sinirsel tepkiler ve-
E) Kullanılan ATP Miktarı rilmiştir.
arı
Uy deti
rsel şid
Sini i
tepk
Zaman
ı
ar i
Uy det
rsel şid
Sini i
●
tepk
MEB
L
2. Merkezî sinir sisteminde impuls iletimi sırasında kul- Buna göre,
lanılan enerji;
I. K ve L’de uygulanan uyarı çeşidi birbirinden farklıdır.
I. fermantasyon, II. K ve L’de uyarılan sinir hücresi sayıları farklıdır.
II. glikozun oksijenli solunum ile yıkılması, III. K ve L’de impulsun değerlendirme merkezine taşın-
III. yağ ve protein moleküllerinin oksijenli solunum ile ma şekli farklıdır.
parçalanması IV. K’deki impuls L’dekine oranla değerlendirme merke-
olaylarından hangileri ile sağlanır? zine daha uzun sürede ulaşır.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III yorumlarından hangileri yapılabilir?
D) II ve III E) I, II ve III A) Yalnız II B) I ve II C) II ve IV
D) I, II ve III E) II, III ve IV
2 11. Sınıf
Biyoloji
Denetleyici ve Düzenleyici Sistem - 2
5. Farklı sinir hücrelerinin bağlantı bölümleri verilmiştir. 7. İnsan vücudundaki iki farklı nöronun mikroskobik görünü-
mü verilmiştir.
K Nöronu Schwann hücresi
1. Nöronun akson ucu
Sinaptik
boşluk
Nörotransmitter madde
++
--- L Nöronu
-- ---
+
++ +++
- - - -
++ ++++ - riti
2. N +++ -- ent
öro
nun nund
den öro
triti 3. N
Buna göre,
I. İmpulsun iletimi 1. nörondan 2. nörona doğru olmuş- Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü
tur.
II. Sinaptik iletimdeki seçici direnç etkisi ile 2. nöronda 1 milimetre
kolaylaştırma, 3. nöronda ise engelleme mekaniz- Buna göre,
ması gerçekleşmiştir.
I. K nöronunda impuls iletimi kesintiye uğradığı için L
III. Dentritlerdeki reseptör farklılığı, farklı nöronların
nöronundaki impuls iletimine göre daha yavaştır.
farklı şekilde uyarılmasını sağlamıştır.
II. K, merkezî sinir sistemi ile bağlantı kuran nöron olup
ifadelerinden hangilerine ulaşılabilir?
L’nin merkezî sinir sistemi ile bağlantısı olamaz.
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II III. K uyarıldığı zaman çok sayıda impuls oluşurken
D) I ve III E) II ve III L’nin uyarılması ile tek impuls oluşur.
ifadelerinden hangileri söylenemez?
1. Merkezî sinir sisteminin şekli ve bazı bölgeleri numaralar- 3. Akşam vakitlerinde fazla miktarda çay ya da kahve içildik-
la gösterilmiştir. ten sonra uykunun kaçması, uykuya dalınamaması gibi
I durumlarla karşılaşılabilir.
Bu durum aşağıda verilen merkezî sinir sistemi yapı-
II
larından hangisinin ürettiği impulsların bastırılmasıy-
III
la ortaya çıkar?
V
A) Hipotalamus B) Talamus C) Omurilik
IV D) Uç beyin E) Beyincik
Buna göre, numaralanmış bölgeler ve görevleriyle il-
gili aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi yanlıştır?
A) I - Yazma, konuşma
B) II - Duyuların toplanma merkezi
C) III - Yaşamsal olayların kontrolü 4. Şekildeki omuriliğin enine kesitinde merkez, duyusal, mo-
torik hücreler ve uzantıları numaralar ile gösterilmiştir.
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü
D) IV - Refleks merkezi
Arka
E) V - Hafıza, öğrenme 1 2
5
3 4 6
8 7
Ön
Buna göre, sol eline iğne batan bir insanın hızla elini
geri çekmesi sırasında,Arka
impulsun izlediği yol aşağı-
dakilerden hangisinde doğru sıralanmıştır?
2. İnsan merkezî sinir sistemine ait bazı yapılar numaralan-
mıştır. A) 1 - 3 - 8 B) 2 - 6 - 7 C) 2 - 5 - 8
D) 1 - 4 - 7 E) 5 - 6 - 7
I
●
MEB
Ön
II
III
( : impuls iletim yönünü göstermektedir.)
5. Bahçede dolaşan Ayşe; çiçek açan gülleri görür, çiçekle-
rin kokusunu hisseder, çiçekleri kokladıktan sonra hap-
şırır ve çiçekleri koparmaya çalışırken diken batan elini
Buna göre, numaralanmış olan yapılar aşağıdakiler- çeker.
den hangisinde doğru verilmiştir? Bu olaylar sırasında;
I II III I. uç beyin,
6. Bir insanın kanındaki Ca2+ miktarının azalması du- 8. Hipofiz bezinden salgılanan numaralanmış hormonların
rumunda vücudunda meydana gelen değişimler için etki ettiği organlar gösterilmiştir.
aşağıdaki grafiklerden hangisi yanlıştır?
Hipotalamus
A) Parathormon Miktarı 2+
B) Böbrekte Ca Emilimi RF
V
I Tiroit bezi
IV
Hipofiz bezi
Zaman Zaman II III
Böbrek üstü
bezi Süt bezleri
C) İdrarla Atılan Ca2+ D) Kalsitonin Miktarı
Kemikler Yumurtalık
Zaman
Kan Şekeri Kan Şekeri 10. İnsanda bazı salgı bezleri ürettikleri salgılardan bir kısmı-
nı kana, diğer kısmını ise bir kanal ile vücut boşluğuna ya
Normal da dışarı boşaltırlar. Bu tür bezlere karma bez denir.
Normal
●
kan şekeri
kan şekeri Buna göre, aşağıdakilerden hangisi karma bez örne-
MEB
1. Beyin kabuğu ile bağlantılı olan iki nörondan; 3. İnsanda kan şekerinin düzenlenmesi ile ilgili şema veril-
miştir.
• X; saniyenin 1/20’si bir süreçte 2v hızı ile impulsu
uyarıldığı bölümden beyin kabuğuna ulaştırmaktadır. b
a
• Y; saniyenin 1/5’i bir süreçte v/2 hızı ile impulsu uya- Glikojen
rıldığı bölümden beyin kabuğuna ulaştırmaktadır. Glikoz Glikoz
d
Verilen bilgilere göre bir öğrenci X ve Y nöronlarının olası
özellikleri ile ilgili aşağıdaki tabloyu oluşturmuştur. c
A) Yalnız I B) Yalnız
5
III C) I, II ve III
D) I, II 3
ve IV 4 6E) I, II, III ve IV
8 7
Ön
2. Bir insanın omurilik kesiti gösterilmiştir.
Arka 4. Somatotropin insanda büyüme hormonu olup organiz-
manın boyca uzamasını sağlar. Kanındaki somatotropin
hormonu miktarının yüksek olduğu bir insanın hücrele-
rindeki protein sentezi miktarının artmasına bağlı olarak
hücrelerdeki hacim/yüzey oranının kontrollü şekilde bo-
zulması beklenir ve artan metabolik aktiviteye bağlı ola-
●
5. İnsanda kan basıncının düştüğü bir zaman diliminde 7. Uyarılara karşı istemsiz ve aniden oluşturulan tepkilere
vücudun endokrin sistem unsurları aşağıdakilerden refleks denir. Refleks oluşurken impulsun izlediği yola
hangisini gerçekleştirerek kan basıncının normal de- refleks yayı denir. Refleks yayında impulslar, omurilikte
ğerine getirilmesini sağlar? değerlendirildikten sonra beyne de iletilir. Refleks yayın-
da duyu nöronu, ara nöron ve motor nöron olmak üzere
A) Kandaki suyun doku hücrelerine geçişini hızlandırma genellikle üç nöron görev alır. İç ve dış uyarılara karşı
B) Kan plazmasında dehidrasyon tepkimesi gerçekleştir- oluşturulan refleks olayları genel olarak istemsiz gerçek-
me leştirilir.
C) Böbreklerden birim zamanda geri emilen su miktarını Refleksin insan yaşamındaki yeri ile ilgili,
artırma
I. Çevreden gelen etkilere karşı tepki süresini kısalta-
D) Vücuttaki tuzun büyük bölümünün ter, idrar gibi sıvı-
rak hayatta kalma başarısını artırır.
larla uzaklaştırılmasını sağlama
II. Kan basıncı ve kan şekerinde meydana gelen ani
E) Kandaki glikozun tamamının depo organlara geçişini
değişimlere karşı hızlı çözüm üreterek homeostaziyi
sağlama
korur.
III. Merkezî sinir sistemi bozukluklarının erken tanısını
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü
sağlar.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
Normal Normal
değer değer
I. Bir hormonun etki gösterebilmesi için tüm vücut hüc-
Zaman Zaman relerinde bağlanabileceği reseptörlerin bulunması
I II gerekir.
Tiroksin İnsülin II. Hormonlar salgılandıkları endokrin bezlerden vücut
Normal Normal
hücrelerine kan yoluyla taşınır.
değer değer III. Vücudun hormonal sistem aracılığıyla uyarılara kar-
Zaman Zaman şı tepki verme hızı, sinir sistemi aracılığıyla verilene
III IV
göre daha yavaştır.
hormon değişimlerinden hangileri idrardaki mineral genellemelerinden hangileri doğrudur?
madde miktarının artmasına neden olur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
A) Yalnız II B) I ve II C) III ve IV D) II ve III E) I, II ve III
D) I, II ve III E) I, III ve IV (2021 AYT)
5 11. Sınıf
Biyoloji
Denetleyici ve Düzenleyici Sistem - 5
1. Hormonların etkisiyle ikincil eşey özelliklerinin ortaya çık- 3. Hormonların fazla ya da az salgılanması sonucu bazı
ması şematize edilmiştir. hastalıklar ortaya çıkar.
Buna göre, aşağıdaki hastalıkların hangisi hormonal
Hipotalamus
bozukluk sonucu ortaya çıkmaz?
X hormonu
Yumurtalık
4. Aşağıda verilen hormon çiftlerinden hangisi birbirine
zıt (antagonist) etki gösterir?
Y hormonu
A) Tiroksin - Kortizol
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü
B) Adrenalin - Noradrenalin
Eşeysel Süt bezlerinin Sesin C) Kalsitonin - Parathormon
olgunlaşma gelişmesi incelmesi
D) Büyüme hormonu - Progesteron
Buna göre, X ve Y hormonlarının yerine aşağıdakiler- E) ADH - Östrojen
den hangisinin yazılması doğru olur?
X Hormonu Y Hormonu
A) LH Progesteron
B) Tiroksin TSH
C) FSH Östrojen 5. Vücutta salgılanan bazı hormonlar belirli hücreler ya da
D) STH Kortizol organlarda etkili olurken (I), bazı hormonlar ise tüm hüc-
E) ADH Testosteron relerde etkili olur (II).
Buna göre, I ve II. durumlara uygun örnek olacak hor-
monlar aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiş-
tir?
I II
A) İnsülin Glukagon
●
7. Sağlıklı dişi ve erkek bireylerde ikincil cinsiyet karak- 10. Endokrin bezlerin karşılıklı olarak birbirlerini etkilemele-
terlerinin oluşmasını sağlayan hormonlar aşağıdaki- rine geri bildirim (feedback mekanizması) denir. Aşağıda
lerden hangisinde doğru verilmiştir? bazı bezler arasında geri bildirim olayları gösterilmiştir.
Erkek Dişi
I
A) LH Prolaktin
Östrojen Yumurtalık
B) Progesteron TSH
II
C) Aldosteron Oksitosin Hipofiz bezi
D) Kortizol LTH Tiroit uyarıcı hormon
E) Testosteron Östrojen Tiroit bezi
I II
A) FSH Tiroksin
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü B) ADH Adrenalin
C) FSH Parathormon
D) ADH Tiroksin
E) LH Kalsitonin
8. Kanda, adrenalin hormonu miktarının artması ile aşa-
ğıdaki olaylardan hangisi görülmez?
1. Kafa travması geçirmiş bir insanda göz bebeği refleksleri 3. Tirozin amino asiti ve iyot atomlarından oluşan tiroksin
ile ilgili iki olası sonuç verilmiştir. hormonu, hücrelerde O2 tüketimini ve enerji üretimini dü-
zenler; kan basıncı, kalp atış hızı ve kas gerginliği düze-
1. sonuç: Hastada göz bebeği refleksi gerçekleşmemiştir.
yini ayarlar.
2. sonuç: Hastada göz bebeği refleksi gerçekleşmiştir. Şemada tiroksin hormonunun salgılanmasının denetlen-
Buna göre, mesi gösterilmiştir.
hipofiz ve hipotalamusu
Kanda artan tiroksinin
RF Kandaki
II. 2. sonucun gözlenmesi durumunda hastanın ya-
TSH
şamsal değerlerinin normal olabileceği ama beyinde
uyarması
miktarının
farklı bölümlerin zarar görmüş olması ihtimaline kar- Hipofiz bezi hipotalamusu
şı hastanın kontrol altına alınması gerekir. uyarması
III. 1. sonuç sonrasında hastanın beyin kabuğunun arka
görme alanı zedelendiği için hasta görme problemi TSH
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü
yaşar.
yorumlarından hangileri yapılabilir? Tiroit bezi
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III Tiroksin hormonu
devamlılığını sağlar.
Savaş - kaç tepkisi ile ilgili,
I. Kalıtsal bir reflekstir. 4. İnsan vücudunda ısı üreten ve ısıyı koruyan mekaniz-
maların yavaşlatılması ya da kapatılması sürecinde;
II. Alıştırma ya da terbiye yoluyla öğrenilir.
III. Sinir sistemi ve endokrin sistem birlikte gerçekleşti- I. termoreseptörlerin harekete geçirici etkisi,
rir. II. hipotalamusun uyarılması,
IV. Böbrek üstü bezlerinden salgılanan adrenalin ile III. deriye giden kan damarlarının daralması,
enerji üretimi ve kullanımı ayarlanır. IV. vücut yüzeyinden gerçekleşen terleme miktarının
ifadelerinden hangileri doğrudur? azalması,
A) I ve II B) III ve IV C) I, II ve III
D) I, II ve IV E) I, III ve V
6 11. Sınıf
Biyoloji
Denetleyici ve Düzenleyici Sistem - 6
5. Amerikada levye vakası olarak anılan demir yolu inşa- 7. Görselde sinir ve kas sisteminin birlikte hareket etmesiyle
atı ustasının kafasından büyük bir demir sırık beyninin ani bir uyarıya verilen istemsiz yanıt gösterilmiştir.
sol frontal lobundan geçmiş olmasının ardından yıllarca
Kas
hayatta kalmasıyla bilinmektedir. Kaza sonrasında olay
yerinde bulunan diğer insanlar, inşaat ustasının arkadaş-
larını görür görmez tanıdığını, ayağa kalktığını, onlara
nasıl yaralandığını anlattığını ifade etmişlerdir. Doktorlar
tarafından kontrol altına alındıktan bir ay sonra merdiven X
inip çıkabilen, sokaklarda gezinebilen kazazede, eskiden
kibar ve saygılı biri iken tahammülsüz ve kötü sözler kul-
lanan birine dönüşmüş olması ile dikkat çekmiş, sinir ve
psikoloji biliminin çok tartışılan vakası olmuştur.
Buna göre,
Y
I. İnşaat ustası, kazanın gerçekleşmesinin ardından
bilincini kaybetmiştir. Buna göre,
II. İnşaat ustasının beynindeki doku kaybı karakterini Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü
I. Verilen yanıtın öğrenme aşamasında beyin kabuğu
etkilemiştir. işlev görür.
III. İnşaat ustasının beyninin sol tarafındaki doku kaybı II. X, ilgili kasın harekete geçmesini sağlar.
beyninin sağ tarafını etkilememiştir.
III. Y’nin çıkış yaptığı köklerde otonom sinir sistemine
ifadelerinden hangileri doğrudur? ait merkezler bulunur.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III IV. Söz konusu yanıt, impuls beyne ulaşmadan önce
D) I ve II E) II ve III verilir.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
6. Şekilde insanın endokrin sistemine ait bazı organlar nu- A) Yalnız IV B) I ve IV C) III ve IV
maralı olarak gösterilmiştir. D) I, II ve III E) I, II ve IV
Hipofiz bezi
Epifiz bezi
II
III
●
Timüs bezi
MEB
IV
V
8. Kan dolaşımındaki değişikliklere bağlı olarak dikkati
artmış ancak sindirim ve böbrek etkinlikleri azalmış
Buna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? bir bireyde,
A) I numaralı bezden salgılanan hormonlar hipofiz bezi I. Adrenal medulladan salgılanan hormonların kısa sü-
üzerinde salgılatıcı veya engelleyici etki oluşturabilir. reli oluşturduğu tepkiler gözlenmektedir.
B) II numaralı bezin salgısı I numaralı bezdeki reseptör- II. Kan basıncı ve solunum hızı azalmıştır.
lere bağlanabilir. III. Kan glikoz düzeyi artmıştır.
C) III numaralı bezin salgısının fazla olması durumunda IV. Bağışıklık sisteminin baskılanma olasılığı vardır.
fazla kalsiyum böbreklerde fosfor iyonları ile birleşir.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
D) IV numaralı bez kanı süzerek idrar oluşumunu sağlar.
E) V numaralı bezin bazı hücreleri sindirim kanalı için sıvı A) Yalnız I B) II ve IV C) I, II ve III
üretir. D) I, III ve IV E) I, II, III ve IV
7 11. Sınıf
Biyoloji
Duyu Organları - 1
1. Şekilde insan gözüne ait bazı kısımlar numaralanmıştır. 4. Kulak yapısı ve kısımları gösterilmiştir.
III
V
I
IV
II
III
IV III
V
II
Görüntünün bir kısmının
retinanın önünde, bir kıs-
mının arkasında oluşması
Buna göre, numaralarla gösterilmiş kısımların görev- Buna göre, görme bozukluklarının düzeltilmesinde
leriyle eşleştirmesi aşağıdakilerden hangisinde yan- kullanılacak mercek türleri aşağıdakilerden hangisin-
lıştır? de doğru verilmiştir?
6. Odaya sıkılan bir parfümün kokusu algılanırken; 9. Şeker yiyen bir insanın tat algılama sürecinde,
I. koku taneciklerinin mukus içinde çözünmesi, I. Şeker tükrük içerisinde çözünür.
II. solunan hava ile koku taneciklerinin sarı bölgeye II. İmpuls, sinirler ile beyindeki merkeze iletilir.
ulaşması, III. Çözünen maddeler duyu hücrelerini uyarır.
III. koku reseptörlerinde impuls oluşması, olaylarının gerçekleşme sırası aşağıdakilerden han-
IV. impulsların beyin kabuğunda yorumlanması gisinde doğru verilmiştir?
olaylarının gerçekleşme sırası aşağıdakilerden han-
A) I - II - III B) I - III - II C) II - I - III
gisinde doğru verilmiştir?
D) II - III - I E) III - I - II
A) I - II - III - IV B) I - III - II - IV C) II - I - III - IV
D) III - I - II - IV E) IV - III - I - II
1. Uzak ya da yakındaki cisimlere bakarken göz merceği ça- 3. K durumu: Sıcak bir suya girildiğinde önce sıcağın çok
pının arttığı ya da azaldığı gözlenir. hissedilmesi daha sonra sıcaktan dolayı oluşan acı his-
sinin yok olması
L durumu: Aynı kokuya uzun süre maruz kalındığında
r 3r/2 r/2
önce kokunun hissedilmesi daha sonra hissedilmemesi
Verilen iki farklı durum incelendiğinde,
Normal K L
I. K’de reseptörün yorulması, L’de beyindeki santral
durum merkeze uğramaması söz konusudur.
II. K’de reseptörün zarar görmesi, L’de mukus sıvısının
K ve L sırasında gözlenen değişimler ile ilgili tablo veril- koku molekülleriyle dolması söz konusudur.
miştir. III. K ve L’de duyusal sinirlerin uyaranlarla bozulması
gerçekleşmiştir.
K L
ifadelerinden hangileri doğrudur?
I. Asıcı bağlar gevşer. Kirpiksi kaslar gevşer.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü
Vestibular Kanal
Tektoryal Zar
Korti Organı İşitme Siniri
Sıvı Basıncı
●
MEB
Timpanik Kanal
5. İnsan retinası milyonlarca çubuk ve koni hücresi içerir. 8. Çevresel etkiler kulağın sağlıklı yapısında belirli bir süre
Çubuk hücresi ışığa daha fazla duyarlıdır; ancak rengi veya kalıcı hasarlar oluşturarak işitme ve denge kayıplarına
ayırt edemez ve geceleri siyah beyaz görmeyi sağlar. neden olabilir. Kulak yolu ve kulak zarında oluşabilecek fizik-
Koni hücresi renkli görmeyi sağlar; ancak daha az du- sel hasarlar, orta kulakta meydana gelen enfeksiyonlar veya
yarlıdır ve geceleri görmeye katkısı çok azdır. Görme iltihaplanmalar bu durumun nedenlerindendir.
alanının merkezi olan foveadan uzaklaştıkça çubukların
Kulakta oluşan işitme ve denge kayıplarının neden-
konilere olan oranı artar. Çevresel bölgelerde ise sadece
leri ile ilgili;
çubuk hücreleri yer alır.
I. sivri cisimler ve kulak temizleme çubuklarıyla kulağı
Buna göre;
karıştırmak,
I. gün ışığında ilgili cisme doğrudan bakıldığında,
II. kulağa su kaçırmak ve yüksek sese maruz kalmak,
II. geceleri loş ışıklı nesneye doğrudan bakıldığında,
III. ağız ve diş sağlığına dikkat etmemek
III. geceleri ilgili cismin hemen yan tarafındaki bir nokta-
ifadelerinden hangilerinin etkili olduğu söylenebilir?
ya odaklanıldığında
durumlarından hangilerinde en iyi şekilde görüş elde A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
edilir? D) I ve III E) I, II ve III
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve III E) II ve III 9. Aşağıda verilen yapı çiftlerinden hangisi sinaps yapar?
A) Tat reseptörleri - Merkez nöronlar
6. Dönme, hızlanma ve yavaşlama gibi hareketlerde vü- B) Silli duyu hücreleri - Optik sinirler
cut pozisyonunun korunması ile ilgili, C) Fotoreseptörler - Denge sinirleri
I. İç kulakta bulunan yarım daire kanalları görev alır. D) Reseptör hücrelerin aksonları - Koku sinirleri
II. Başın yalnızca bir yöndeki açısal hareketi saptana- E) Kemoreseptörler - Motor nöronlar
bilir.
III. Dönme hızı arttıkça oluşan impuls sayısı azalır. 10. İnsan gözüne gelen ışık ışınlarının;
IV. Duyu hücrelerinde oluşan impuls duyu nöronları ile
omuriliğe aktarılır. I. göz merceği,
ifadelerinden hangileri doğrudur? II. saydam tabaka (kornea),
III. camsı cisim
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
yapılarından geçme sırası aşağıdakilerin hangisinde
D) I, II ve III E) I, II ve IV doğru verilmiştir?
●
1. Çizgili kaslarda sarkomerin yapısı şematize edilmiştir. 3. Kıkırdak doku; hücreler arası maddedeki liflerin çeşidine,
düzenine ve miktarına göre;
I. hiyalin kıkırdak,
II. elastik kıkırdak,
III. fibröz kıkırdak
olmak üzere üçe ayrılır.
Buna göre, kıkırdak doku çeşitleri ve vücutta bulun-
duğu yerler aşağıdakilerden hangisinde doğru eşleş-
tirilmiştir?
Buna göre, çizgili kasın gevşemesi sırasında aşağı-
dakilerden hangisi gözlenir? I II III
A) Gırtlak Kaburga uçları Omurlar arası disk
A) I bandı daralır.
B) Burun Omurlar arası disk Soluk borusu
B) Kasın hacmi azalır.
C) Soluk borusu Kulak kepçesi Omurlar arası disk
C) A bandının boyu değişmez.
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü
Zaman Zaman
C) Glikojen Miktarı D) Laktik Asit Miktarı 5. Çizgili kasların uzun süre çalışması hâlinde;
I. kreatin fosfat,
II. laktik asit,
III. glikoz,
Zaman Zaman
IV. glikojen,
E) Sarkomer Boyu V. ısı
verilenlerden hangilerinin miktarında azalma görülür?
A) I ve II B) III ve IV C) I, II ve V
D) I, III ve IV E) II, IV ve V
Zaman
9 11. Sınıf
Biyoloji
Destek ve Hareket Sistemi - 1
6. İskelet sisteminde, kemik doku ile ilgili aşağıdaki ifa- 9. İnsanda kemiklerin yapımı ve gelişmesinde aşağıdaki
delerden hangisi yanlıştır? hormonlardan hangisinin etkisi yoktur?
A) Kemik gelişiminde kalıtsal faktörlerin yanı sıra çevre- A) STH B) Progesteron C) Tiroksin
sel faktörler de etkilidir. D) Kalsitonin E) Parathormon
B) Büyüme çağında STH, kalsitonin ve parathormon ke-
mik oluşumunda önemli hormonlardır.
C) Spor yapma, yeterli ve dengeli beslenme kemik gelişi-
mini olumlu etkiler.
D) Kemiklerde depolanan bazı mineraller, ihtiyaç hâlinde
10. Şekilde uzun kemiğin yapısı ve bazı kısımları gösterilmiştir.
kullanılabilir.
E) Kemiklerde üretilen hormonlar sayesinde vücutta bazı Epifiz kıkırdağı Kırmızı kemik iliği
metabolik olaylar düzenlenir.
Periost
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü
Buna göre,
I. Periost, kemiğin onarılmasını ve enine büyümesini
sağlar.
II. Kırmızı kemik iliğinde kan hücresi üretimi yapılır.
8. İnsan iskeletinde bulunan bazı kemiklere ait resimler nu-
maralanmıştır. III. Büyüme plağında mayoz bölünme ile kemik uzama-
sı sağlanır.
IV. Sarı kemik iliği yalnızca uzun kemiklerde bulunur.
1 2 3
D) I, II ve IV E) I, II, III ve IV
MEB
4 5 6
11. İnsan vücudunda bulunan;
Buna göre, numaralanmış resimlerin uzun, yassı,
I. kalça,
kısa ve düzensiz şekilli kemikler olarak gruplandırıl-
ması aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? II. baldır,
III. bilek,
Uzun Yassı Kısa Düzensiz Şekilli IV. uyluk
A) 1, 2 3 4, 5 6 kemiklerinden hangilerinde kırmızı ve sarı kemik iliği
B) 3, 6 1, 2 4 5 birlikte bulunur?
C) 4 3, 6 1, 2 5
A) Yalnız I B) I ve II C) II ve IV
D) 2, 3 1 4 6
D) II, III ve IV E) I, II, III ve IV
E) 6 1, 2 4 3
10 11. Sınıf
Biyoloji
Destek ve Hareket Sistemi - 2
1. Bir eklemin şekli verilmiştir. 4. Grafikte bir çizgili kasa, eşik değerinde uyarı verilmesi so-
nucu çizgili kasta meydana gelen değişim gösterilmiştir.
Kasılma Boyu
Eklem kıkırdağı
2. Aşağıdaki organların hangisinde bulunan kaslar ok- 5. Çizgili kasların kasılması ve gevşemesi durumunda
sijen yetersizliğinde de fosforilasyon yapabilir? meydana gelen değişimlerle ilgili aşağıdakilerden
hangisi yanlıştır?
A) Mide B) İnce bağırsak C) Bacak
D) Kalp E) Atardamar Kasılma Gevşeme
A) Kas hacmi değişmez. Kas hacmi değişmez.
B) I bandı daralır. A bandı uzar.
C) H bandı kaybolur. Z çizgileri uzaklaşır.
3. Bir çizgili kasın I. durumdan II. duruma geçişi sırasında D) Kas boyu kısalır. Kas boyu uzar.
●
I II 6. İnsan vücudunda;
I. kafatası kemikleri,
Buna göre, I. durumdan II. duruma geçiş sırasında
II. omurlar,
aşağıdakilerden hangisi meydana gelmez?
III. pazu ile dirsek kemikleri
A) I bandı daralır. kemiklerin arasında bulunan eklemlerin hareket yete-
B) H bandı belirginleşir. neklerinin azdan çoğa sıralanışı aşağıdakilerden han-
C) Kas hacmi değişmez. gisinde doğru verilmiştir?
D) A bandının boyu değişmez. A) I - II - III B) I - III - II C) II - I - III
E) Z çizgileri birbirinden uzaklaşır. D) II - III - I E) III - I - II
10 11. Sınıf
Biyoloji
Destek ve Hareket Sistemi - 2
A) H bandı kaybolur. 10. Şekilde uzun kemiğin yapısında bulunan bazı kısımlar
B) Kasın hacmi artar. harflerle gösterilmiştir.
C) Miyozin ve aktin boyu değişmez. X
D) Z çizgileri birbirine yaklaşır. Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü
E) A bandının boyu değişmez.
Y
X Y
A) Kan hücresi üretimi Onarım
B) Boyuna büyüme Enine büyüme
C) Enine büyüme Onarım
D) Mineral depolama Kan hücresi üretimi
8. Grafikte bir çizgili kasa eşik şiddetinde uyarı verilmesi ile E) Onarım Enine büyüme
kasılma boyunda zamana bağlı olarak meydana gelen
değişimler gösterilmiştir.
Kasılma Boyu
●
11.
MEB
Çizgili kas
Zaman Kalp kası
0 t1 t2 t3
Grafikle ilgili, Şekilde verilen kas çeşitleri ile ilgili aşağıdaki ifade-
I. 0 - t1 aralığında akson ucundan asetilkolin salgılanır. lerden hangisi ortaktır?
II. t1 - t2 zaman aralığında I bandı daralır. A) İstemsiz çalışma
III. t2 - t3 zaman aralığında ATP harcanmaz. B) Çok çekirdekli olma
ifadelerinden hangileri doğrudur? C) Fosforilasyon yapma
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) Bantlı yapı gösterme
D) II ve III E) I, II ve III E) Çabuk yorulma
11 11. Sınıf
Biyoloji
Destek ve Hareket Sistemi - 3
1. Bacakta bulunan bir çizgili kasta; 4. Kemik dokuda kıkırdak dokudan farklı;
Minumum Eşik
Değer
●
MEB
Maksimum Eşik
Uyarı Şiddeti Değer
Büyüklüğü
6. Bir çizgili kasın zamana bağlı kasılması Grafik I’de, aynı 8. İnsanda iskelet kaslarının kasılmasıyla ilgili aşağıda-
kasın uyarı sıklığı/kasılma miktarı ise Grafik II’de göste- ki ifadelerden hangisi yanlıştır?
rilmiştir.
A) İskelet kaslarının kasılmasında Ca2+ iyonlarına gerek-
sinim duyulur.
Kasılma Miktarı
c B) Kasılma sırasında iskelet kası hücrelerindeki aktin ve
miyozin iplikçiklerinin boyu kısalır.
C) İskelet kasları enerji kaynağı olarak glikojeni kullana-
bilir.
ab d D) İskelet kası hücrelerinin uyarılması motor sinirlerle
Zaman (s)
gerçekleşir.
0 0,01 0,05 0,10
E) İskelet kaslarında kasılma sırasında sarkomerlerin
Grafik I boyu kısalır.
(2021 AYT)
Kasılma Miktarı
Fizyolojik Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü
Normal tetanos
kasılma
4
1 2 3
Zaman (s)
Uyarı
sıklığı
Grafik II
A) 1 ve 4 B) 2 ve 3 C) 1, 2 ve 3
D) 2, 3 ve 4 E) 1, 2, 3 ve 4
●
MEB
7. Aşağıdaki özelliklerden hangisi insandaki kas tipleri 9. İnsanda destek ve hareket sisteminin işlevleriyle ilgili
arasında sadece kalp kasına özgüdür? aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Bantlaşma görülmesi A) Kalsiyum ve fosfor gibi bazı mineralleri depolar.
B) Kasılmasında kalsiyum iyonlarının işlev görmesi B) İç organları mekanik etkilere karşı korur.
C) Kasılırken aktin ve miyozin iplikçiklerinin birbiri üzerin- C) Yapısında yer alan eklemler sayesinde vücut hareket-
de kayması lerine imkân verir.
D) İstemsiz çalışması D) İskelet kaslarının tutunacağı yüzey alanı olarak işlev
E) Kasılması için kendi ritmik uyartılarını oluşturabilmesi görür.
(2018 AYT) E) Kan hücrelerinin üretimine aracılık eden hormonları
üretir.
(2022 AYT)
12 11. Sınıf
Biyoloji
Destek ve Hareket Sistemi - 4
1. Düz ve çizgili kas için; 4. Çizgili bir kasın kasılabilmesi için gerekli enerjinin üretimi
ile ilgili reaksiyonlar verilmiştir.
I. aktin ve miyozin protein ipliklerinden oluşma,
II. oksijen kullanarak ATP üretme, III Laktik asit
I
Glikojen Glikoz II Pirüvat
III. çok çekirdek bulundurma
IV CO2 + H2O
özelliklerinden hangileri ortaktır?
6. İskelet kası liflerinin iki farklı özelliğe göre sınıflandırılma- 7. Trafikte otomobiliyle yolculuk yapan doktor, biraz ileride
sı verilmiştir. bir kaza yaşandığını görmüş ve müdahale etmek üzere
aracından inmiştir. Olay yerine gittiğinde yaralının bacak
Kullanılan ATP Kaynağına Göre kemikleri ve omurları arasındaki eklemlerde hasar oluş-
tuğunu, hızlıca acil yardımın aranması gerektiğini söyle-
miştir.
Oksidatif Lifler Glikolitik Lifler Buna göre, doktorun hasarlı gördüğü eklemlerin çe-
● Çoğunlukla oksijenli ● ATP’nin birincil kaynağı şitleri aşağıdakilerden hangisidir?
solunuma bel bağlarlar. olarak glikolizi kullanırlar.
A) Oynar eklem
● Çok sayıda miyoglobin ● Daha az miyoglobine B) Yarı oynar eklem
adı verilen oksijen depolayan sahiptirler. C) Oynar - Oynamaz eklem
kırmızı renkli proteine
sahiptirler. D) Yarı oynar - Oynamaz eklem
E) Oynar - Yarı oynar eklem
I. Oksidatif lifler, kandan oksijeni etkin bir şekilde alma A) Kalsiyum fosfat
yeteneğine sahiptirler. B) Potasyum
II. Hızlı oksidatif lifler, hızlı glikolitik liflere göre çok C) Magnezyum
daha çabuk yorulurlar.
D) Kollajen lif
III. Hızlı kas lifleri, koyu ya da açık renkli olabilirken, ya-
E) Kalsiyum karbonat
vaş kas lifleri açık renklidir.
●
yoktur.
yorumlarından hangileri yapılabilir?
A) I ve II B) II ve III C) III ve IV
D) I, III ve IV E) I, II, III ve IV
9. Çizgili bir kasın kasılması sırasında artan ve azalan
moleküller aşağıdakilerden hangisinde doğru veril-
miştir?
Artan Azalan
A) Kreatin ADP +Pi
B) CO2 + H2O Isı
C) Kreatin Glikojen
D) Isı Laktik asit
E) Glikoz Isı
13 11. Sınıf
Biyoloji
Sindirim Sistemi - 1
1. Aşağıda verilen sindirim organları ve görevleriyle il- 4. Sıcaklıkları 30°C olan ve her birinde 50 mL su bulunan üç
gili eşleştirmelerden hangisi yanlıştır? deney tüpüne farklı organik molekül ve enzimler konulup
bir süre bekletiliyor.
Organ Görev
Yağ
A) Dişler Besinlerin mekanik sindirimi Pişmiş + Protein
nişasta Safra +
B) Yemek borusu Besinlerin peristaltik hareket ile + + Pepsin
mideye ulaştırılması Amilaz Lipaz
C) Mide Proteinlerin kimyasal sindirime I II III
uğratılması
D) İnce bağırsak Besin monomerlerinin emilimi- Buna göre, deney sonucunda tüplerin hangilerinde
nin gerçekleşmesi besinlerin monomerlerine rastlanır?
E) Kalın bağırsak Besinlerin kimyasal sindiriminin A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
tamamlanması Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü D) II ve III E) I, II ve III
4
3. Sindirim organlarında meydana gelen kimyasal sindi-
rim sırasında aşağıdaki grafiklerde gösterilen deği- 2
şimlerden hangisi gerçekleşmez? 3
pılmaz?
MEB
Zaman Zaman A) 1 - 2 B) 1 - 3 C) 1 - 5
D) 2 - 4 E) 3 - 5
C) Serbest Enzim D) Su Miktarı
Zaman
D) Pankreas - Karaciğer
E) İnce bağırsak - Kalın bağırsak
13 11. Sınıf
Biyoloji
Sindirim Sistemi - 1
7. Grafiklerde X, Y ve Z besinlerinin miktarındaki zamanla 9. Şekilde, insanın sindirim sistemini oluşturan yapı ve or-
meydana gelen değişimler gösterilmiştir. ganlar numaralanmıştır.
X Besin Miktarı Y Besin Miktarı
2
3
Zaman Zaman 5
Ağız Mide İnce Ağız Mide İnce
bağırsak bağırsak
4 6
7
Z Besin Miktarı
A) Yalnız 3 B) Yalnız 4 C) 1, 3 ve 5
Zaman Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü
Ağız Mide İnce D) 1, 5 ve 7 E) 2, 3, 6 ve 7
bağırsak
Karbonhidrat I - +
Protein - II +
Yağ - - III
11. İnsan sindirim organlarında;
1. Şekilde, karaciğer ile bağlantılı bazı damarlar numaralan- 4. İnsanların hem ince bağırsak hem de kalın bağırsa-
mıştır. ğında aşağıdaki besin maddelerinden hangisinin
emilimi görülür?
Karaciğer
1 A) Vitamin B) Glikoz C) Amino asit
2
D) Gliserol E) Yağ asidi
3
İnce bağırsak
III. Açlık durumunda 1 numaralı damardaki glikoz mik- III. sol köprücük altı toplardamarı,
tarı 2 ve 3 numaralı damarlardan yüksektir. IV. üst ana toplardamar
ifadelerinden hangileri doğrudur? yapılarından hangi sıra ile geçerek kalbe ulaşır?
7. Karbonhidrat, yağ ve proteinlerin sindirimi sonucun- 9. Şekilde, insan sindirim sistemine ait organlar numaralan-
da açığa çıkan monomerlerin tamamının dolaşım sis- mıştır.
teminde ortak olarak görüldüğü ilk yer aşağıdakiler-
den hangisidir?
A) Lenf kılcalı 1
2
B) Sol köprücük altı toplardamarı
3
C) Üst ana toplardamarı
4
D) Sağ kulakçık 5
E) Kapı toplardamarı
Mide
Zaman Zaman
1. Aşağıda verilen sindirim enzimi - ürün eşleştirmele- 4. Yağ asitleri ve gliserolün ince bağırsak epitel hücrelerine
rinden hangisi yanlıştır? geçtikten sonra dönüştürülme süreci ve lenf kılcallarına
geçişi gösterilmiştir.
A) Tükürük amilazı - Maltoz
B) Pankreas nükleazı - Azotlu baz Trigliseritler
C) Pankreas lipazı - Gliserol İnce bağırsak
boşluğu
D) İnce bağırsak epitel enzimi - Glikoz Yağ asitleri
Gliserol
E) Mide proteazı - Polipeptit
3. İnsan vücuduna ait bazı organların şematik gösterimi ve- Bu moleküllerin emilimi için özel adaptasyonlara ihti-
rilmiştir. yaç duyulması;
I. suda çözünmeyen moleküller olmaları,
II. kan dolaşımına sol köprücük altı toplardamarından
dâhil olmaları,
X III. karaciğer kapı toplardamarına geçmemeleri
özelliklerinden hangilerine sahip olmaları ile doğru-
Y dan ilgilidir?
örneklerinde;
MEB
I. glikoz,
II. bikarbonat,
III. inaktif proteaz,
5. Mide bezleri farklı bileşenlere sahip salgılar yapan hücre-
IV. safra tuzları lerden oluşur.
moleküllerinden hangileri bulunur?
Bu hücreler;
X Y I. hidrojen ve klor iyonları,
A) II II ve III II. pepsin,
B) IV III ve IV III. mukus,
C) II ve III II ve IV IV. gastrin hormonu
D) II ve IV II ve III moleküllerinden hangilerini mide boşluğuna salgılar?
E) I, II ve IV I ve III
A) I ve III B) I ve IV C) II ve III
D) I, II ve III E) I, II, III ve IV
15 11. Sınıf
Biyoloji
Sindirim Sistemi - 3
6. Sindirim sisteminin görevini aşağıdaki ifadelerden 9. İnsanda sindirim sistemine ait bazı yapılar aşağıda şema-
hangisi en iyi şekilde açıklar? tize edilmiştir.
(2019 AYT)
●
MEB
1. Sindirim sistemine ait bazı kısımlar numaralanmıştır. 3. Tükürük bezinden, mideden, pankreastan ve onikipar-
mak bağırsağından sindirim enzimleri üretir.
Bu enzimler;
I
I. C vitamini,
II. selüloz,
II III. nükleik asitler
III
organik maddelerden hangilerine etki edemez?
V
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
IV D) I ve II E) I, II ve III
Besin Miktarı
:X
●
limi sürecinde;
:Z
I. protein kılıftan şilomikronun oluşması,
Sindirim Kanalı II. şilomikronların ekzositozla lenf kılcalına geçmesi,
Ağız Mide İnce
bağırsak III. şilomikronların kana karışması,
IV. trigliseritlerin gliserol ve yağ asitlerine dönüşümü,
Buna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
V. yağ asidi ve gliserolden tekrar trigliserit oluşumu
A) Z besininin mekanik sindirimi ince bağırsakta gerçek- olaylarının meydana gelme sırası aşağıdakilerden
leşir. hangisinde doğru verilmiştir?
B) X besini genetik bilgiye göre hücre içinde sentezlenir.
A) I - II - III - IV - V
C) Y besini vücutta enerji verici olarak ilk sırada kullanılır.
B) II - V - IV - I - III
D) X besini ilk olarak pankreastan gelen enzimler tarafın-
dan sindirilir. C) III - II - V - I - IV
6. Sindirim sisteminin pH’si belirli bölgelerde 1,5 ile 8 ara- 9. Sindirim sisteminin sağlığını koruma ile ilgili aşağı-
sında değişim gösterir. daki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Bu pH değişikliği ile; A) Bünyesinde çok su tuttuğu için lif açısından yüksek
I. bazı enzimlerin belirli pH aralığında optimum düzey- değere sahip yiyecekler tüketilmemelidir.
de çalışması, B) Yoğun antibiyotik kullanımı sonrasında sindirim siste-
II. pH dalgalanmasının vücuda girecek antijenlere do- mi sağlığı açısından probiyotik yiyecekler tüketilmeli-
ğal bir bariyer olması, dir.
III. bazı enzimlerin çalışmasının durması C) Karbonhidrat yükü fazla olan hazır yiyecekler sindirim
sistemi sağlığına olumsuz etkileri nedeniyle tüketilme-
durumlarından hangileri gerçekleşir?
melidir.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) Asitli yiyecekler mide ve bağırsak pH değerlerinde
D) I ve II E) I, II ve III dengesizliğe neden olduğu için sık tüketilmesi zarar-
lıdır.
E) Fiziksel aktiviteler, bağırsaklarda görülen peristaltik
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü
hareketlere destek olduğu için sindirime yardımcı olur.
Zaman
t1 t2
Buna göre,
I. t1 zaman aralığında midede yağ hidrolizi gerçekleş-
8. Midenin kendi kendine zarar vermesini;
mektedir.
I. salgıladığı enzimlerin inaktif durumda olması, II. t1 zamanından önce otonom sinirler mideye uyartı
II. H+ ve Cl- iyonlarının farklı hücrelerden salgılanması, getirmiştir.
III. salgılanan protein yapılı mukusun tampon görevi III. t2 zaman aralığında ince bağırsak hücreleri midenin
görmesi çalışmasını hızlandırmıştır.
ifadelerinden hangileri önler? ifadelerinden hangileri doğrudur?
1. İnsanlarda bulunan tüm damar çeşitlerinde; 4. Sağlıklı bir insanın kan plazmasında aşağıdaki mad-
delerden hangisi bulunmaz?
I. endotel,
II. düz kas, A) Antikor B) Monomer C) Vitamin
III. bağ doku D) Sindirim enzimi E) Hormon
yapılarından hangileri ortak olarak bulunur?
X I Y II
2. İnsan vücudunda;
I. akciğer atardamarı,
II. böbrek atardamarı, Damar Damar
Kılcal damar
Kılcal damar
Atardamar
Toplardamar
Atardamar
Toplardamar
III. akciğer toplardamarı Çeşitleri Çeşitleri
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü
Damar
3. Şekilde insana ait bazı organlar arasındaki damarlar nu- Kılcal damar Çeşitleri
Atardamar
Toplardamar
maralanmıştır.
II I
Buna göre X, Y ve Z değişkenleri aşağıdakilerden
hangisinde doğru verilmiştir?
I II III
A) Kan basıncı Kanın akış hızı Toplam kesit
alanı
●
IV III
B) Kan basıncı Toplam kesit Kanın akış hızı
MEB
alanı
C) Kanın akış hızı Toplam kesit Kan basıncı
alanı
Buna göre, numaralı damarlar ile ilgili aşağıdaki ifa- D) Toplam kesit Kan basıncı Kanın akış hızı
delerden hangisi yanlıştır? alanı
E) Kanın akış hızı Kan basıncı Toplam kesit
A) I numaralı damardaki glikoz oranı II numaralı damar- alanı
dan azdır.
B) II numaralı damarda oksijen oranı en fazla, karbondi-
oksit oranı en azdır.
6. Aşağıda insan kalbinin çalışma hızını etkileyen fak-
C) III numaralı damardaki kan basıncı, I numaralı damar-
törlerden hangisinin miktarındaki artış diğerlerine
dan fazladır.
göre zıt yönde etki eder?
D) IV numaralı damarda üre derişimi fazladır.
A) Sıcaklık B) Kafein C) Karbondioksit
E) Açlık durumunda IV numaralı damardaki glikoz oranı,
III numaralı damardaki glikoz oranından fazladır. D) Asetilkolin E) Adrenalin
17 11. Sınıf
Biyoloji
Dolaşım Sistemi - 1
7. Dolaşım sistemi ile ilgili bazı kavramların tanımları veril- 10. İnsanın olgun alyuvar hücrelerinde;
miştir.
I. DNA sentezi,
• Kanın, atardamar duvarına yaptığı basınçtır. II. endositoz,
• Koroner damarlarda oluşan tıkanıklık nedeniyle kal- III. oksijenli solunum,
bin yeterince besin ve oksijen alamaması sonucu
IV. difüzyon
ortaya çıkan durumdur.
olaylarından hangileri gerçekleşmez?
• Kanda bulunan plazma sıvısının hücreler arası boş-
luğa daha çok geçerek burada birikmesidir. A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve III
• Mikroorganizmalar tarafından enfekte edilmiş doku- D) I, II ve III E) I, III ve IV
larda iltihaplanmanın ortaya çıkmasıdır.
Buna göre, aşağıdaki kavramlardan hangisinin tanımı
verilmemiştir?
A) I - II - III - IV - V B) II - IV - I - III - V
●
C) II - V - IV - I - III D) IV - II - V - I - III
MEB
E) IV - V - III - II - I
1. Kan grubu A Rh+ olan sağlıklı bir kişinin, alyuvar za- 4. Aşağıdakilerden hangisi insanda dolaşım sisteminin
rında bulunan antijen (I) ve plazma sıvısında bulunan görevlerinden biri değildir?
antikor (II) çeşitleri aşağıdakilerden hangisinde doğ-
A) Vücut sıcaklığının düzenlenmesi
ru verilmiştir?
B) Oksijen ve karbondioksitin taşınması
I II C) Vücudun su ve elektrolit dengesinin ayarlanması
A) B ve D Anti - A D) Hormonların ilgili doku ya da organlara taşınması
B) A ve D Anti - B
E) Sindirilemeyen atık maddelerin vücuttan uzaklaştırıl-
C) A Anti - D ması
D) B Anti - D
E) A ve D −
Atardamar Toplardamar
CO2
ucu X Y ucu
Damarlar
I II III
Buna göre, X ve Y harfleri ile gösterilen maddeler
aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? Buna göre grafikte I, II ve III numaralı damarların isim-
leri aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
X Y
A) CO2, NH3 Besin ve O2 I II III
B) CO2 Hemoglobin A) Toplardamar Kılcal damar Atardamar
C) Besin ve O2 CO2, NH3 B) Atardamar Kılcal damar Toplardamar
C) Kılcal damar Toplardamar Atardamar
D) Üre NH3
D) Atardamar Toplardamar Kılcal damar
●
E) Polimer Monomer
E) Toplardamar Atardamar Kılcal damar
MEB
7. Kan basıncının etkisiyle damardan doku sıvısına geçen 10. Damar ve bağlı olduğu kalp bölümü ile ilgili;
sıvının artmasına ödem denir.
I. aort atardamarı - sol karıncık,
Aşağıdakilerden hangisi bu durumun nedenlerinden II. akciğer toplardamarı - sol kulakçık,
biri değildir? III. akciğer atardamarı - sağ kulakçık
A) Lenf kılcal damarlarının tıkanması eşleştirmelerinden hangileri doğrudur?
B) Dokularda sodyum ve su tutulması A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
C) Kılcal damardaki kan basıncının azalması D) I ve II E) I, II ve III
D) Kanın ozmotik basıncının düşük olması
E) Doku sıvısının ozmotik basıncının artması
revlidir.
MEB
1
2
3
7
9. Atardamarlardaki basıncın sürekli normalden yüksek ol-
ması durumu hipertansiyona neden olur. Buna göre, numaralı kısımlar ile ilgili aşağıdaki ifade-
Buna göre; lerden hangisi yanlıştır?
1. Kan ve lenf sistemine ait bazı yapılar numaralanmıştır. 4. İnsanda lenf sıvısı içeriğinde aşağıdakilerden hangisi
bulunmaz?
I. Peke sarnıcı
II. Göğüs lenf kanalı A) Akyuvar B) Gliserol C) Vitamin
III. Sol köprücük altı toplardamarı D) Yağ asidi E) Alyuvar
IV. Lenf kılcalı
V. Üst ana toplardamar
Buna göre, kalbin alt tarafındaki doku ve organlarda-
ki fazla doku sıvısı ile ince bağırsaklardan geri emilen
yağ monomerlerinin numaralı yapılardan geçiş sırası
aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
5. Grafikte bir insanın vücuduna aynı antijenin farklı zaman-
A) II - IV - I - V - III B) III - II - IV - I - V
larda girmesi sonucu antikor miktarındaki değişim göste-
C) IV - I - II - III - V D) IV - II - V - I - III rilmiştir.
E) V - IV - III - II - I Antikor Miktarı
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü
100
10
0 Gün
10 20 30 40 50 60 70 80 90
2. İnsandaki lenf sistemi;
I. doku sıvısının fazlasını kan dolaşımına kazandırma, Antijenin 1. kez Antijenin 2. kez
uygulanması uygulanması
II. enfeksiyonlara karşı vücut savunmasında rol alma,
III. yağ monomerlerini emerek dolaşım sistemine katma, Buna göre, bu insan ile ilgili aşağıdaki ifadelerden
IV. hormonları hedef doku ve organlara taşıma hangisi söylenemez?
olaylarından hangilerini gerçekleştirebilir? A) 1. uygulamada bireye aşı yapılmış olabilir.
A) I ve II B) I ve IV C) III ve IV B) Birey hastalığa karşı aktif bağışıklık kazanmıştır.
D) I, II ve III E) II, III ve IV C) Antijenin ikinci girişinde bireyin vücudunda antikor
üretimi daha hızlı gerçekleşmiştir.
●
7. Aşağıdakilerden hangisi aktif bağışıklığın oluşmasını 11. Görselde ince bağırsakta sindirim sonucu oluşan ürünle-
sağlar? rin taşınmasında rol alan damarlar numaralanmıştır.
A) Hasta olan kişiye antibiyotik tedavisi uygulanması
5
B) Hastalığı geçirmekte olan kişiye serum verilmesi
4
C) Hastalık etkeni olan mikropların ya da toksinlerin aşı 6
ile bireye verilmesi 3
D) Hastalığı geçirmekte olan bireye hazır antikorların ve- Peke sarnıcı
2
rilmesi
Karaciğer
E) Anne sütü ile anneye ait antikorların bebeğe geçmesi Lenf düğümleri
1
8. Aşı ve serum ile ilgili aşağıdaki özelliklerden hangisi
yanlıştır? Kılcal kan damarları
Lenf kılcalları
Aşı Serum İnce bağırsak
A) Aktif bağışıklık sağlar. Pasif bağışıklık sağlar. Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü
B) Vücuda antikor verilir. Vücuda antijen verilir. Buna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
C) Hastalanmadan önce Hastalık sırasında uygu- A) 1 numaralı damardaki sıvı, 6 numaralı damardaki sıvı-
uygulanır. lanır. dan daha yavaş hareket eder.
D) Bağışıklık süresi uzundur. Bağışıklık süresi kısadır. B) 1 numaralı damar kan dolaşımına, 6 numaralı damar
lenf dolaşımına aittir.
E) Bellek hücrelerinin oluş- Bellek hücrelerinin oluş- C) 2 ve 5 numaralı damarlardaki kan hücresi çeşitleri ay-
masına neden olur. masına neden olmaz. nıdır.
D) Sindirim sonucu açığa çıkan glikoz ve amino asit kan
9. Bireyi yabancı protein ve mikroorganizmalara karşı koru- kılcal damarları ile emildikten sonra 1 numaralı damar
yan bağışıklık sistemini, vücutta özelleşmiş bir kaç organ ile karaciğere gelir.
yerine tüm vücut oluşturur. Deri, gözyaşı sıvısı, soluk bo- E) İnce bağırsaklardan emilen suda çözünen vitaminler
rusu, kemik ilikleri, lenf düğümleri ve organları bağışıklık 1, 2 ve 3 numaralı damarlar ile, yağda çözünen vita-
sisteminin bir parçası olarak işlev görürler. Örneğin lenf minler 6, 5 ve 4 numaralı damarlar ile kalbe taşınır.
sistemi özgül görevlerin yanı sıra bağışıklığa da katkı
sağlar.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi lenf sisteminin
●
1. Kalbin çalışma fazları tabloda özetlenmiştir. 4. Bir kılcal damar yumağının atardamar ucundan toplar-
damar ucuna doğru olan bölümde kan basıncı değişimi
1. Faz 2. Faz 3. Faz
grafikte gösterilmiştir.
Kulakçık Kasılma Gevşeme Gevşeme
Karıncık Gevşeme Kasılma Gevşeme Kan Basıncı
E) 1. fazda kan kulakçıklardan karıncıklara doğru hareket II. K bölümünde damardan doku sıvısına doğru oksi-
eder. jen, L bölümünde ise doku sıvısından damara doğru
karbondioksit geçişi gözlenir.
2. Kan dokunun bileşenleri ile ilgili aşağıdaki ifadeler- III. L boyunca kan basıncının düşmesindeki en etkili
den hangisi yanlıştır? olay kanın hareket ettiği yüzey alandaki büyümedir.
A) Plazma, kanın %55’ini oluşturur ve bileşimindeki anti- ifadelerinden hangileri yanlıştır?
korlar kişiye göre değişkenlik gösterir.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
B) Alyuvarlar, çekirdek ve organellere sahip olmayan ve D) I ve II E) I, II ve III
kemik iliğinde üretilen hücrelerdir.
C) Trombositlerde replikasyon hücre çekirdeğinde, trans-
lasyon ise sitoplazmada gerçekleşir. 5. Kalbin çalışma hızını;
D) Plazmada %90 oranında su moleküllerine rastlanır. I. adrenalin,
E) Akyuvarlar enfeksiyon durumunda kanda sayısal ola- II. asetilkolin,
rak hızlı artış gösteren hücrelerdir. III. vagus siniri,
IV. nikotin
3. Dört farklı bireyde bulunan dolaşım sistemi hastalıkları ile
faktörlerinden hangileri azaltıcı yönde etki eder?
ilgili bilgiler verilmiştir.
●
7. Kan grupları ile ilgili bazı bilgiler verilmiştir. 9. Tuzlu bir besinin çok tüketilmesi durumunda ayakkabıları-
mızın ayağımızı sıkmaya başladığını, çoraplarımızı çıkar-
dığımızda ise çorap lastiklerinin derimizde iz bıraktığını
A grubu B grubu AB grubu 0 grubu
gözlemleriz.
Alyuvar
tipleri Bu durumda dolaşım sistemiyle ilgili,
I. Kanın ozmotik basıncı artar.
II. Kan basıncı artar.
III. Kanımızdaki tuz miktarı artar.
Plazma
antikoru IV. Dokulardan doku sıvısına doğru madde geçişi hızla-
Anti - B Anti - A Yok Anti - A ve Anti - B nır.
V. Kandaki sıvı seviyesi yükselir.
Alyuvar
zarında olaylarının gerçekleşme sırası aşağıdakilerden han-
bulunan gisinde doğru verilmiştir?
antijenler A Antijeni B Antijeni AB Antijeni Yok
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü A) I - III - II - IV - V
Buna göre, B) I - III - V - II - IV
I. AB0 sistemi bakımından 0 kan gruplu kişilerin ka- C) III - I - IV - V - II
nında bulunan bir antikor, AB kan gruplu kişilerde de
D) III - I - V - II - IV
bulunur.
E) III - II - V - IV - I
II. Kan gruplarının meydana gelmesinde alyuvar zarın-
da bulunan antijenler etkilidir.
III. ve antijenlerinin bir bireyin alyuvarlarında 10. Vücuttaki tüm sistemler birbiriyle doğrudan ya da dolaylı
olarak etkileşim içindedir. Dolaşım sisteminin sağlıklı ça-
beraber bulunması o kişinin 0 kan gruplu olduğunu lışması diğer sistemlerin de sağlıklı yapısının korunma-
gösterir. sına yardımcı olur. Dolaşım sisteminin sağlıklı yapısını
IV. Bir bireyin kan plazmasında ve anti- koruyabilme genetik faktörler dışında kişinin yaşam biçi-
mine de bağlıdır.
korlarının bulunması o kişinin AB kan grubundan ol- Bir bireyde yaşam biçimi veya genetik faktörler neti-
duğunu gösterir. cesinde dolaşım sisteminin sağlığının bozulması;
ifadelerinden hangileri doğrudur? I. boşaltım sistemi,
A) Yalnız II B) I ve III C) II ve IV II. lenf sistemi,
●
1. Kandaki glikoz miktarının artmaya başladığı bir za- 4. İnsan bağışıklık sistemi farklı seviyelerde savunma sis-
man diliminde vücudumuzda dolaşmakta olan kanın; temlerine sahiptir ve yabancı antijenlerle bu şekilde mü-
cadele eder. Bunun için sahip olunan sistemler savun-
I. karaciğer atardamarı,
manın birinci, ikinci ve üçüncü hattı şeklinde kategorize
II. karaciğer kapı toplardamarı, edilmiş ve aşağıdaki açıklamalar yapılmıştır.
III. ince bağırsak kılcalları,
• Savunmanın birinci hattı doğuştan gelen, yabancı bir
IV. karaciğer kılcalları etkenle karşılaşmaya gerek duyulmayan ve patojen-
damarlarının hangilerinden geçmekte olduğundan lerin vücuda girişini engelleyen savunma sistemlerini
söz edilir? içermektedir.
A) I ve III B) I ve IV C) III ve IV • Savunmanın ikinci hattı, birinci hattı geçerek vücut
açıklıklarından veya yaralı bir bölgeden vücut içine
D) I, II ve IV E) II, III ve IV
sızabilmiş patojenleri ne çeşit bir patojen olduklarını
dikkate almadan yok edilmesi amacıyla çalışan sis-
temlerdir.
• Savunmanın üçüncü hattı ise patojenin çeşidinin
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü
D) Yalnız I III ve V II ve IV
MEB
E) III ve IV Yalnız II I ve V
6. Kalbimizin bölümleri ve kalbimize bağlı damarlar numa- 9. İnsan kalbine ait yapılar harflenmiş olarak verilmiştir.
ralanmıştır.
4
2 3 d
a
5
c
b
e
f
Buna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Buna göre, harflenmiş bölümler ile ilgili aşağıdaki ifa-
A) 3 numaralı damar temiz kan taşır. delerden hangisi yanlıştır?
B) 4 ve 5 numaralı damar oksihemoglobin bakımından
zengindir. A) a ve d yapılarındaki oksijenin kısmî basıncı değerlen-
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü
dirilirse d > a’dır.
C) 2 numaralı damarın çeper kalınlığı 3 numaralı damar-
dan azdır. B) b ve e yapılarındaki glikoz derişimlerinin birbirine eşit
olması beklenir.
D) 1 numaralı damar karaciğerden gelen monomerleri
kalbe iletir. C) c’deki kan bileşenlerinin herhangi bir değişime uğra-
madan f yapısına geçmesi beklenir.
E) 3 ve 4 numaralı damarların kan basıncı 1, 2 ve 5 nu-
maralı damarlardan yüksektir. D) e ve f ile bağlantı kuran damarlar kan basıncının yük-
sek olduğu damarlardır.
E) e’deki işaretli bir alyuvarın f’de gözlenmesine kadar
geçen süreçte sadece toplardamarlar etki gösterir.
7. İnsan dolaşım sisteminde görev alan damarlar ile il-
gili;
I. iç kısımlarında tek katlı yassı epitel bulundurma,
10. Aşağıda, bir insanın dolaşım sisteminde yer alan bazı da-
II. yarım ay kapakçıkları taşıma, marlar ve kalbin kısımları karışık olarak verilmiştir.
III. düz kaslara sahip olma,
1. Sağ kulakçık
IV. oksijence temiz kan taşıma
2. Akciğer atardamarı
özelliklerinden hangileri sadece atardamarlarda gö-
●
1. Kalp, kalple bağlantılı damarlar ve bu damarların geçtiği 4. Görselde bir dokudaki kan damarları şematize edilmiştir.
yapılar numaralanmıştır.
2
7 7
8 9 8
5 10 9
6 1
2 3
1 4
6. İnsan vücudunda bulunan tüm kılcal damar çeşitle- 9. Hücrelerin mikroorganizma kaynaklı veya fiziksel ya da
rinde; kimyasal olarak tahribata uğraması stres durumunu orta-
ya çıkarmaktadır. Tahrip olan veya yaralanan dokularda
I. yassı epitel dokudan oluşma,
bu strese karşı iltihaplanma denilen bir yanıt oluşur.
II. süzülme ve emilim gerçekleştirme,
İltihaplanmanın oluşumu sürecinde,
III. kan ve vücut sıvılarının akışını sağlama,
özelliklerinden hangileri ortaktır? I. Kılcal damar geçirgenliği artar.
II. Fagositik hücreler birkaç saat içinde, zarar görmüş
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III hücreleri ve patojenleri temizlemek için aktif hâle ge-
D) I ve III E) I, II ve III çerler.
III. Dokulara su geçişi olur ve doku hücrelerinde şişlik
görülür.
7. Grafiklerde serum verilen ve aşı yapılan kişilerin kanın- IV. Bağ doku hücresi olan mast hücrelerinden histamin
daki antikor seviyesinin zamana göre değişimi verilmiştir. salgılanır.
olaylarının gerçekleşme sırası aşağıdakilerden han-
Antikor Miktarı Antikor Miktarı
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü gisinde doğru verilmiştir?
Zaman Zaman
t1 t2 t1 t2
t1 anında kişiye serum veriliyor. t1 anında kişiye aşı yapılıyor.
Buna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? 10. Aşağıdakilerden hangisi insan dolaşım sisteminin
A) Serum verilen kişi tekrar hasta olursa kanındaki anti- görevleri arasında yer almaz?
kor miktarı serum verilmeden artar. A) Hormonları hedef organlara veya hücrelere taşımak
B) Aşı yapılan kişi hastalık etkeni ile karşılaşırsa tekrar B) Sindirim enzimlerini sindirim kanalına taşımak
aşılanmalıdır. C) Azotlu atıkları böbreklere taşımak
C) Aşı yapılan kişi t2 anında hastalık etkeniyle karşılaşır- D) Solunum gazlarını gerekli organlara veya hücrelere
sa antikor seviyesi tekrar yükselir. taşımak
D) Serum verildikten sonra vücut antikor üretimine baş- E) Antikorları işlev görecekleri yerlere taşımak
●
lamıştır.
(2020 AYT)
MEB
1. I ve II numaralı grafiklerde kandaki oksihemoglobin ve 3. Akciğer kılcalı ve doku kılcalında meydana gelen madde
karbaminohemoglobin miktarlarının zamana göre değişi- değişimleri şekilde gösterilmiştir.
mi gösterilmiştir.
Y
Kandaki Miktar Kandaki Miktar
HbCO2 HbO2
X
HbO2 HbCO2
Zaman Zaman
I II
Buna göre, X ve Y damarları aşağıdakilerden hangi-
HbO2: Oksihemoglobin, HbCO2: Karbaminohemoglobin sinde doğru verilmiştir?
Buna göre, I ve II numaralı grafiklerdeki değişimin
gerçekleştiği damarlar aşağıdakilerden hangisinde X Y
doğru verilmiştir? A) Alveol kılcalı Böbrek kılcalı
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü
II
V
2. İnsan akciğerinde bulunan bazı yapılar numaralanmıştır.
●
III
1 IV
MEB
2
Numaralı yapılar ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangi-
3 si söylenemez?
5. Spor yapan bir insanda; 8. Memeli canlıların solunum sisteminde aşağıdaki ya-
pılardan hangisi kesinlikle bulunmaz?
I. solunum hızının artması,
II. dokularda CO2 miktarının artması, A) Alveol B) Çekirdeksiz alyuvar
III. omurilik soğanının uyarılması,
C) Diyafram D) Bronş
IV. kanın pH’sinin düşmesi
E) Solungaç
olaylarının gerçekleşme sırası aşağıdakilerden han-
gisinde doğru verilmiştir?
A) I - II - III - IV
B) I - IV - II - III
C) II - IV - III - I 9. Şekilde bir insanın diyafram kasında meydana gelen de-
ğişimler numaralanmıştır.
D) II - III - I - IV
E) III - II - IV - I
I II
1. Soluk alma sırasında, 3. Deniz seviyesinde yaşarken rakımı yüksek bir yerde
yaşamaya başlamış bir kişide,
I. Göğüs iç hacmi artar, akciğer iç basıncı azalır.
II. Diyafram kası ve kaburgalar arası kaslar kasılır. I. Solunum hızı artar.
III. Açık hava basıncı akciğer iç basıncından fazla oldu- II. Dolaşım hızı artar.
ğundan hava akciğerlere dolar. III. Kan pH’si düşer.
IV. Diyafram kası düzleşir ve kaburgalar yukarı doğru IV. Omurilik soğanı uyarılır.
yükselir. V. Alyuvar sayısı artar.
olaylarının gerçekleşme sırası aşağıdakilerden han- meydana gelen değişimlerin sıralaması aşağıdakiler-
gisinde doğru verilmiştir? den hangisinde doğru verilmiştir?
A) I - II - III - IV A) I - II - IV - V - III
B) II - IV - I - III B) II - III - V - IV - I
C) II - IV - III - I C) III - IV - I - II - V
D) III - I - II - IV D) III - IV - II - I - V
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü
E) III - I - IV - II E) IV - I - V - II - III
a b c
A)
●
I II III
B) III II I
MEB
C) III I II
D) II III I
E) II I III
6. Soluk alıp verme sırasında göğüs boşluğunda meydana 8. Kış aylarında soba ve şofbenlerden yayılan gazların
gelen değişiklikler şekilde gösterilmiştir. etkisiyle yaşanan zehirlenme olaylarının nedeni aşa-
ğıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
A) Soba ve şofbenlerden yayılan gazların omurilik soğa-
nının çalışmasını durdurması
B) Karbonmonoksit gazının alyuvar hücrelerini öldürmesi
C) Hemoglobin molekülünün karbonmonoksit ile bağla-
narak kararlı bir bileşik oluşturması
D) Soba ve şofben gazlarının solunum yolunda bronşları
I II tıkaması
Buna göre, görselde I ve II numaralı olaylar ile ilgili E) Zehirli gazların diyafram kasının kasılıp gevşemesini
aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? önlemesi
I II
A) Akciğer hacmi azalır. Akciğer hacmi artar. Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü
C) II ve III I ve IV
MEB
D) II ve IV I ve III
E) III ve IV I ve II
Zaman Zaman
1. İnsanda soluk alıp verme mekanizmasının temel pren- 4. Türk Göğüs Cerrahisi Derneği’nin websitesindeki soru
sibini hava hareketi oluşturur. Hava yüksek basınç böl- cevap bölümünde, “KOAH hastalığının sebepleri neler-
gesinden alçak basınç bölgesine hareket eder. İnsan dir?” şeklindeki soruya verilen cevaplar ifade edilmiştir.
yaşadığı bölgenin atmosfer basıncını değiştiremez ancak
“En önemli risk faktörü sigaradır. Hastalığın gelişmesinde
akciğer iç basıncını artırıp azaltarak havanın akciğerlere
sigaraya başlama yaşı, dumanın yoğunluğu, içilen mik-
giriş ve çıkışını sağlar.
tar önem arz etmektedir. Sigaranın yanında pipo, puro,
Havanın akciğere giriş ve çıkışı ile ilgili; nargile ve elektronik sigaralarda aynı etkiye sebebiyet
vermektedir. Pasif sigara maruziyeti de KOAH’a neden
I. akciğer hacminin genişlemesi,
olabilmekte, özellikle çocuklarda ilerleyen dönemlerde
II. diyafram kasının kasılması, astıma da neden olabilmektedir. Bazı mesleklerde KOAH
III. kaburga kaslarının gevşemesi, gelişimine zemin hazırlamaktadır. Metal işçiliği ve maden;
IV. göğüs kafesinin genişlemesi odun, kağıt imalatında çalışanlarda; çimento, tahıl ve
olaylarından hangileri soluk alma sırasında gerçek- tekstil işçiliğinde toz, duman ve gazlara maruz kalma so-
leşir? nucunda KOAH gelişebilmektedir. Düşük sosyoekonomik
düzeyde ve erkeklerde daha fazla görülen bu hastalık,
A) Yalnız III B) I ve III C) I ve IV trafik yoğunluğu olan şehirlerde yoğun egzos dumanına
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü
C) I - IV - III - V - II
MEB
D) V - II - III - IV - I
E) V - IV - III - II - I
6. Akciğer iç hacminin zamana bağlı değişim grafiği veril- 8. Sağlıklı bir insanın soluk vermesi sırasında X değişkenin-
miştir. de gözlenen değişimin grafiği verilmiştir.
Akciğer İç Hacmi X
Zaman Zaman
(2019 AYT)
MEB
Zaman Zaman
Akciğer İç Hacmi
●
I. Hb + O2 → HbO2
II. CO2 + H2O → H2CO3 → H +HCO3-
Zaman III. HbO2 → Hb + O2
I II III IV. H+ + HCO3- → H2CO3 → CO2 + H2O
Bu tepkimelerin gerçekleştiği damarlara göre eşleş-
Bu grafikle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? mesi aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
A) I ve III’de oksihemoglobin oranı artar.
Akciğer kılcalı Doku kılcalı
B) II’de diyafram kası gevşeyerek kubbeleşir.
A) I ve IV II ve III
C) II’de göğüs kafesi genişler ve hacmi artar.
B) II ve III I ve IV
D) I ve III’de alınan havadaki oksijen difüzyonla alveolle-
C) III ve IV I ve II
re geçer.
D) I ve III II ve IV
E) I, II ve III ’deki olaylar sinir sisteminde solunum merke-
E) II ve IV I ve III
zi tarafından denetlenir.
26 11. Sınıf
Biyoloji
Solunum Sistemi - 4
5. Bir insanın göğüs boşluğu hacminin zamana bağlı deği- 8. İnsan solunum sisteminin yapısını ve işleyişini ince-
şim grafiği verilmiştir. leyen bir öğrencinin yapmış olduğu aşağıdaki yorum-
lardan hangisi yanlıştır?
Göğüs Boşluğu Hacmi
A) Ergin bir bireyin akciğerlerindeki toplam gaz değişim
alanı, derisinin yüzey alanından daha büyüktür.
B) Solunum gazlarının solunum yüzeyinden alışverişi di-
füzyon kurallarına göre gerçekleşir.
C) Egzersiz sırasında soluk verilirken dışarıya atılan ha-
vada sadece karbon dioksit bulunur.
Zaman
D) Kana geçen oksijenin çoğu oksihemoglobin şeklinde
Bu insanda;
taşınmaktadır.
I. akciğer basıncı, E) Kan dolaşımındaki karbon dioksitin kısmi basıncının
II. karın içi basıncı, artması solunum merkezini uyarır.
III. akciğerlere dolan hava miktarı, (2021 AYT)
IV. diyafram kasılma miktarı Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü
durumlarından hangilerinde artış görülür?
II. düz kas, C) Deniz seviyesinde yaşayan bir kişinin 1500 metre yük-
sekliğe çıkması
III. kıkırdak doku,
D) Yaşamını yüksek kesimlerde sürdüren bir kişinin de-
yapılarından hangileri bronşiollerin de yapısında bu-
niz seviyesine inmesi
lunur?
E) Normal solunumunu sürdüren bir kişinin oksijen tüpü-
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III ne bağlanarak ilave oksijen alması
D) I ve II E) I, II ve III (2022 AYT)
27 11. Sınıf
Biyoloji
Üriner Sistem - 1
1. Bir insanda homeostazinin sağlanması için görev yapan 4. Şekilde insan üriner sisteminde bulunan organ ve yapılar
iki farklı yapıda meydana gelen madde değişimleri grafik- numaralanmıştır.
lerde gösterilmiştir.
Kan akış yönü
Kandaki Kısmi Basınç Kandaki Yoğunluk
5
O2
1
CO2 Üre
2
Zaman Zaman
I II
3
Buna göre, değişimlerin gerçekleştiği yapılar aşağı-
dakilerden hangisinde doğru verilmiştir? 4
B) Hormon üretimi
D) II ve III E) I, II ve III
MEB
7. Böbreğin yapısı harflenmiş olarak gösterilmiştir. 10. Grafikte sağlıklı bir insanın böbrek damarlarındaki üre
miktarının değişimi gösterilmiştir.
Üre Miktarı
C
A
D
B Damarlar
atardamarı
toplardamarı
damar
Kılcal
Böbrek
Böbrek
Buna göre,
I. A, kanın süzüldüğü kabuk bölgesidir.
II. B, piramit kanallarının bulunduğu öz bölgesidir.
III. C, üre bakımından zengin böbrek atardamarıdır. Buna göre, aynı anda nefron kılcallarında aşağıdaki-
IV. D, oksijen bakımından fakir böbrek toplardamarıdır. lerden hangisinin miktarında bir değişim gerçekleş-
ifadelerinden hangileri doğrudur? Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü mez?
I II
E) Böbrek yetmezliği
MEB
IV
1. Böbreklerde süzülme sonucu oluşan süzüntünün içindeki 4. Böbreklerde idrarın oluşumu ve vücuttan atılması sü-
vücut için faydalı maddeler difüzyon, ozmoz ve aktif taşı- recinde;
ma ile geri emilir.
I. bowman kapsülü,
Geri emilimin yapılabilmesi için nefron kanalları hüc- II. glomerulus kılcalı,
relerinde aşağıdaki organellerden hangisi fazla sayı-
III. henle kulpu,
da olmalıdır?
IV. idrar kesesi
A) Lizozom B) Golgi aygıtı C) Koful yapılarının görev alma sırası aşağıdakilerden hangi-
D) Mitokondri E) Sentrozom sinde doğru verilmiştir?
3. Azot atomları işaretlenmiş amino asitler ile beslenen 6. Böbreklerle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yan-
sağlıklı bir insanın; lıştır?
I. ter, A) Sağlıklı insanların nefron kanallarından üre emilimi
II. idrar, gerçekleştirilmez.
III. kan B) Salgılama olayı ile kan pH değeri düzenlenir.
sıvılarının hangilerinde işaretli azot atomu taşıyan C) Penisilin gibi bazı antibiyotiklerin etken maddeleri sal-
moleküllere rastlanabilir? gılama ile nefron kanallarına verilir.
D) Henle kulpunun çıkış kolunda su geri emilimi yapılmaz.
A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II
E) Henle kulpunun uzunluğu kara yaşamına adapte olmuş
D) II ve III E) I, II ve III
hayvanlarda su kaybını azaltan bir adaptasyondur.
28 11. Sınıf
Biyoloji
Üriner Sistem - 2
7. Aşağıdaki durumların hangisi idrar yoğunluğunun 10. Sağlıklı bir insanın hipofiz bezinden salgılanan ADH
azalmasına neden olur? miktarının artması ile,
A) Kan basıncının düşmesi İdrar Yoğunluğu Kanın Yoğunluğu
Zaman
III
8. İnsan üriner sistemine ait bazı yapılar numaralanmış ola- A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
rak gösterilmiştir. D) II ve III E) I, II ve III
1
2
A) 1 ve 2 B) 1 ve 4 C) 2 ve 4
D) I ve III E) I, II ve III
MEB
D) 3 ve 5 E) 4 ve 5
1. Böbreğin bazı kısımları verilmiştir. 3. Böbreğin fonksiyonel birimleri olan nefronlar ile ilgili,
I. Su, henle kulpunun çıkan kolu hariç tüm tübüllerde
ozmoz ile emilir.
Böbrek atardamarı
II. Sağlıklı bir insanın nefron tübüllerindeki süzüntüde
bulunan glikozun tamamı geri emilir.
III. Tuzlar tüm tübüllerde difüzyon ile geri emilir.
Böbrek toplardamarı ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
Üreter
D) I ve III E) II ve III
Buna göre,
I. Üreterde üre miktarı böbrek atardamarına göre daha
yüksektir. 4. Nefronlarda mitokondri faaliyeti artan bir bireyle ilgili,
II. Böbrek toplardamarında glikoz oranı böbrek atarda-
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü
I. süzülme,
marından daha yüksektir.
II. salgılama,
III. Kan akış hızı böbrek atardamarında böbrek toplar-
damarına göre daha yüksektir. III. geri emilim
ifadelerinden hangileri doğrudur? olaylarının hangilerinde artış olduğu söylenebilir?
3
sağlanırken kış aylarında daha çok idrar yoluyla gerçek- 2
MEB
4
leşir.
Kış aylarında su kaybının idrarla daha çok gerçekleş- 1
mesinde;
Proksimal Henle Henle Distal tüp Toplama Nefron
I. çevresel ısının terleme için yeterli düzeyde olmama- tüp kulpunun kulpunun kanalı kanalları
sı, inen kolu çıkan kolu
II. iç organlara giden kan miktarı ve kan basıncının art-
ması, Buna göre, numaralı maddeler aşağıdakilerden han-
III. su kaybında etkili olan hormonların mevsimsel ko- gisinde doğru verilmiştir?
şullara bağlı olarak salgısının değişmesi
1 2 3 4
durumlarından hangileri doğrudan etkilidir?
A) Glikoz Tuz Su Üre
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III B) Albümin Vitamin Üre Su
C) Glikoz Su Tuz Üre
D) II ve III E) I, II ve III
D) Glikoz Tuz Üre Su
E) Albümin Glikoz Su Üre
29 11. Sınıf
Biyoloji
Üriner Sistem - 3
6. Nefron faaliyetinin düzenlenmesinde etkili olan hor- 9. Sağlıklı bir insanın boşaltım sistemindeki,
monlar ile ilgili,
I. proksimal tüp,
I. Kalsitonin ve parathormon antagonist çalışan ve II. havuzcuk,
Ca2+ emilimini düzenleyen hormonlardır.
III. bowman kapsülü,
II. ADH hormonunun yeterince salgılanmaması duru-
IV. üreter,
munda üretilen idrar derişimi azalır.
V. üretra
III. Aldosteron hormonunun fazla salgılanması idrarla
atılan Na+ ve Cl- miktarını artırır. yapılarından hangilerinde glikoz bulunmaz?
D) II ve III E) I, II ve III
1. Nefron yapısı şekilde numaralanmıştır. 3. İnsan kanının pH değeri 7,2 - 7,4 arasındadır. Bu pH de-
7 ğerinin böbrek tarafından dengelenmesi için çeşitli reak-
siyonlar gerçekleşmektedir.
2
1 Kanın asitliği artarsa; Böbrek hücreleri tarafından idra-
3 ra verilen amonyak, idrara verilen hidrojen iyonlarını tuta-
4 rak amonyumu oluşturur. (H+ + NH3 → NH4+) Amonyum
8 iyonu hücreye giremediğinden idrarla atılır. Yine böbrek
tarafından idrara verilen bikarbonat iyonları H+ ile birleşe-
rek: H+ + HCO3- → H2CO3 → CO2 + H2O tepkimelerini
gerçekleştirir. Oluşan CO2 kana verilerek akciğerler tara-
6
fından atılır.
5
Kanın bazikliği artarsa; Böbrek hücreleri tarafından sal-
gılanan HCO3- sodyum ile birleşerek
Buna göre, numaralanmış kısımlarla ilgili aşağıdaki
HCO3- + Na+→ NaHCO3 oluşan NaHCO3 geri emilir.
ifadelerden hangisi doğrudur?
Böylece denge yine sağlanmış olur.
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü
A) 2 ve 3 arasındaki kılcal damarda kan basıncı 3 tarafı- Tabloda 3 kişinin kan pH değeri ve kanlarındaki bazı
na doğru azalır. maddelerin değişimi verilmiştir.
B) 2’deki kan proteini 6’dan fazladır.
I. birey II. birey III. birey Normal Değer
C) 5’de aktif olarak tuz emilimi gerçekleşir. Aralığı
D) 7’de ADH hormunu distal tüp hücrelerine etki eder. pH 7,1 7,3 7,5 7,2 - 7,4
E) 1’de glikoz miktarı 4’ten azdır. 140 mg/ 156 mg/ 130 mg/ 170 - 341 mg/dL
NH4
dL dL dL
HCO3- 18 mg/dL 30 mg/dL 48 mg/dL 20 - 46 mg/dL
hangisi yanlıştır?
A) Kan ozmotik basıncının artması durumunda böbrek
üstü bezinden aldosteron salınımı azalır ve tuz atımı
hızlanır.
4. Nefronlarda meydana gelen;
B) Kanda kalsiyum düzeyinin artmasıyla birlikte tiroid
bezinden salgılanan parathormon böbreklerden kalsi- I. suyun geri emilimi,
yum atımını hızlandırır. II. ürenin süzülmesi,
C) Vücutta su oranının azalması durumunda hipofiz be- III. ürenin geri emilimi,
zinden salgılanan ADH böbreklerden su geri emilimini
IV. glikozun geri emilimi
artırır.
olaylarından hangileri böbreğin sadece kabuk kıs-
D) Adrenalin salgısının artması süzülmenin ve idrar mik-
mında gerçekleşir?
tarının artmasına neden olur.
E) Alkol alınması ADH salınımını önler ve bu durum idra- A) I ve III B) II ve IV C) I, II ve III
ra çıkma sıklığını arttırır. D) I, III ve IV E) II, III ve IV
30 11. Sınıf
Biyoloji
Üriner Sistem - 4
5. Şekilde sağlıklı bir böbrek yapısının bazı kısımları numa- 7. Aşağıdaki şekilde insan böbreğinde yer alan bir nefron ve
ralanmıştır. toplama kanalı numaralandırılarak gösterilmiştir.
Glomerulus
II
I I
II
IV
V
III III
1. Aşağıdakilerden hangisi dişi üreme sistemine ait olan 4. FSH hormonunun zamana bağlı değişimi grafikte göste-
döl yatağının görevlerinden biri değildir? rilmiştir.
A) Embriyonun tutunup yerleştiği yerdir. Hormon Miktarı
B) Gebelik süresince büyüklüğü artar.
C) Yapısındaki bol miktarda kılcal kan damarı embriyoyu
besler.
D) Yumurta ve spermin döllendiği yerdir.
E) Hamilelik boyunca bebeği dış etkilere karşı korur.
Zaman
t1
lişir.
MEB
7. X, Y ve Z hormonlarının dişi üreme sistemi üzerine etkileri 10. I. Anne karnındaki dönem
X
verilmiştir. II. Ergenlik öncesi dönem
X hormonu Ovaryumdaki foliküllerden biri III. Doğurganlık dönemi
Hipofiz büyür ve içindeki yumurta gelişir. IV. Menopoz
Folikül yırtılır. Folikülden salınan
Hipofiz Y hormonu
yumurta döllenme borusuna geçer.
I II III IV
Korpus Z hormonu Rahim embriyo için hazırlanır. Kan Yaş (yıl)
0 50
luteum miktarı artar ve süngerimsi bir hâl alır.
D) Prostat bezi - Epididimis - Penis 12. Döllenme doğal yollarla gerçekleşemiyorsa bebek sahibi
olmak için kullanılan yöntemlerden biri in vitro fertilizas-
E) Skrotum - Prostat bezi - Vas deferens
yon yöntemidir.
Buna göre;
I. oogenezin gerçekleşmesi,
9. Yumurtalıktan salınıp uterusa gelen bir yumurta eğer
II. spermatogenez ile sperm oluşması,
döllenmemişse aşağıdaki olaylardan hangisi gerçek-
leşmez? III. akrozom enzimlerinin zona pellucidayı parçalaması,
IV. embriyonun oluşması
A) Korpus luteum bozulur.
olaylarından hangileri in vitro fertilizasyon uygulama-
B) Yumurta dışarı atılır.
sının laboratuvar çalışmaları içerisinde değerlendiri-
C) Rahim duvarı parçalanır. lir?
D) Yumurta uterusa tutunur.
A) I ve II B) II ve III C) III ve IV
E) Progesteron salgısı azalır.
D) I, II ve III E) II, III ve IV
32 11. Sınıf
Biyoloji
Üreme Sistemi - 2
1. Bir insanın yaşamında meydana gelen olaylar verilmiştir. 4. Şekilde insana ait bir spermin yapısı gösterilmiştir.
X: Zigot ile başlayıp organizmanın yaşam döngüsü bo- Mitokondri Çekirdek Akrozom
yunca geçirdiği değişimlerin tamamıdır.
Y: Gelişmenin başlangıcında hızlı ve birbirini takip eden
mitoz bölünmelerdir.
Z: Embriyonik tabakalardan doku ve organların oluşma- Orta kısım Baş
sıdır. Boyun
Buna göre X, Y ve Z olayları aşağıdakilerden hangi-
sinde doğru eşleştirilmiştir? Spermin orta kısmında çok sayıda mitokondri olma-
sına rağmen yumurtayı döllemesi sonucu oluşan zi-
X Y Z gotta sadece yumurtaya ait mitokondrilerin bulunma-
A) Farklılaşma Organogenez Segmentasyon sının açıklaması aşağıdakilerden hangisinde doğru
verilmiştir?
B) Gelişme Segmentasyon Organogenez
C) Organogenez Segmentasyon Gelişme A) Baş kısmındaki akrozom enzimi mitokondrileri parça-
lamıştır.
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü
Döllenm�ş Hücre
yumurta topluluğu
3. İnsanın embriyonik gelişimi sırasında oluşan plasentada
bulunan anneye ait kılcal damarlarla, embriyoya ait kılcal Buna göre, bu gelişim süresi içinde meydana gelen
damarlarda kanın akış yönü terstir. bölünmeler ve oluşan yapılarla ilgili aşağıdakilerden
hangisi doğrudur?
Bu durum, aşağıdaki olaylardan hangisinin gerçek-
leşmesini sağlamaz? Bölünme Bölünmüş her bir Hücre
şekli hücreye verilen ad topluluğunun adı
A) Anneden embriyoya besin iletimi
A) Mitoz Morula Blastomer
B) Embriyodan anneye metabolik artıkların iletilmesi
B) Mitoz Blastomer Morula
C) Anneden embriyoya oksijen iletimi C) Mitoz Blastosöl Blastomer
D) Embriyodan anneye karbondioksit iletimi D) Mayoz Blastula Blastomer
E) Anneden embriyoya kan hücrelerinin iletimi E) Mayoz Gastrula Morula
32 11. Sınıf
Biyoloji
Üreme Sistemi - 2
6. Embriyonik tabakalarda doku ve organların gelişimine or- 9. Şekilde döllenmeden sonra meydana gelen segmentas-
ganogenez denir. yon olayları gösterilmiştir.
Buna göre,
I. Gebeliğin özellikle ilk üç ayında çevresel etkilerden Döllenm�ş
en yüksek seviyede korunulmalıdır. yumurta
II. Organlar embriyonik tabakalardan oluşur.
Buna göre, bu olaylar sırasında hücre sayısı, kromo-
III. Gen faaliyetleri, hücre hareketleri ve hücre etkileşimi
zom sayısı ve sitoplazma miktarının değişimi aşağı-
ile gerçekleşir.
dakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
ifadelerinden hangileri doğrudur?
Hücre Kromozom Her bir hücredeki
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II sayısı sayısı sitoplazma miktarı
D) II ve III E) I, II ve III A) Artar Azalır Azalır
B) Artar Değişmez Azalır
C) Artar Azalır Değişmez
7. Ergin birey oluşumuna kadar geçen süreç şematize edil- Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü
D) Azalır Azalır Artar
miştir. E) Artar Değişmez Artar
Yumurta Hücresi
10. Annenin sağlıklı bir hamilelik geçirmesi ve sağlıklı bir
Zigot Embriyo Fetüs Birey bebek sahibi olması için düzenli kontrollerden geçmesi
gerekir.
Sperm Hücresi
Hamileliğin izlenmesi ile ilgili,
8. İnsanda döllenme sonucu oluşan zigotun 2n kromo- 11. İnsanlarda zigotun gelişim sürecinde farklı görevlere sa-
zoma sahip olmasının nedeni; hip doku ve organlar oluşmaktadır.
I. yumurtaya ulaşan spermlerden sadece bir tanesinin Buna göre,
zar proteinlerinin yumurta zarındaki reseptöre bağ-
I. Döllenmenin dördüncü haftasında kalp atışı başlar.
lanması,
II. Zigot oluşumundan sonraki ana rahmindeki canlıya
II. n kromozomlu spermle n kromozomlu yumurtanın
8. haftadan doğuma kadar geçen sürede fetüs denir.
döllenmesi,
III. Fetüs 36 haftalık olduğunda doğum gerçekleşmek
III. döllenmiş yumurta üzerindeki zarın ikinci bir spermin
zorundadır.
girişinin engellenmesi için sertleşmesi
ifadelerinden hangileri doğrudur?
olaylarından hangileridir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) II ve III E) I, II ve III D) I ve II E) I, II ve III
33 11. Sınıf
Biyoloji
Üreme Sistemi - 3
1. Dişi bir bireyin üreme organının yapısı harflenerek gös- 4. Dişi bir bireyin menstrual döngüsü içerisinde etkin olan
terilmiştir. hipofiz hormonlarından birinin zamanla değişim grafiği
verilmiştir.
a
Hormon Düzeyi
Gün
Buna göre, 0 14 28
I. a yapısı, embriyonik gelişimin segmentasyon basa-
mağının tamamlandığı bölümdür. t1 t2
II. b yapısı, fetüs gelişiminin başladığı bölümdür. Grafikte belirtilen t1 ve t2 süreçlerindeki olaylar için oluş-
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü
E) Üreme Üriner
MEB
III. progesteron,
Bu hormonlar ile ilgili,
IV. LTH
I. X hormonunun kandaki miktarının artması yumurta-
hormonlarının hedef organları ile ilgili eşleştirmesi lıklardan steroid yapılı hormon salınımını uyarıcı etki
aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? gösterir.
II. Y hormonunun yumurtalıklar üzerindeki etki süresi X
I II III IV
ve Z hormonlarına oranla daha kısadır.
A) Ovaryum Uterus Uterus Ovaryum
III. Z hormonunun kandaki miktarının düşmesi gebeli-
B) Hipofiz Uterus Ovaryum Süt bezleri ğin gerçekleşmediğine kanıt olarak gösterilir.
C) Ovaryum Uterus Uterus Süt bezleri ifadelerinden hangileri doğrudur?
D) Uterus Ovaryum Süt bezleri Süt bezleri A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
E) Ovaryum Ovaryum Süt bezleri Uterus D) II ve III E) I, II ve III
34 11. Sınıf
Biyoloji
Üreme Sistemi - 4
1. Hamile bir dişinin gebelik boyunca kanındaki hCG, öst- 4. Döllenme olayı gerçekleştikten sonra oluşan zigotun hızlı
rojen ve progesteron hormonlarının değişimi grafikte ve- bölünmeler geçirerek embriyoyu oluşturması gösterilmiştir.
rilmiştir. K
Östrojen
Progesteron
hCG
L
Hafta
0 4 8 12 16 20 24 28 32 36 40 Doğum
Buna göre,
M
I. hCG hormonu, korpus luteumun bozulmasını engel-
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü
7. Bir erkeğe ait hormonal kontrol ve geri bildirim mekaniz- 9. Hayvanlar âleminde sadece memelilerde bulunan
ması gösterilmiştir. plasenta ile ilgili,
Hipotalamus I. Döllenmeden itibaren embriyo ile anne arasında
madde alışverişini sağlar.
I
II. Göbek kordonu ile embriyoya bağlanır.
III. Progesteron hormonu salgılar.
Hipofiz Bezi
IV. Anneden embriyoya antikor geçişini sağlar.
II III ifadelerinden hangileri yanlıştır?
V
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve III
Sertoli Hücreleri Leydig Hücreleri D) III ve IV E) II, III ve IV
yumurtalıklarındaki yumurta sayısı yaklaşık beş yüz bine 11. Dişi üreme sisteminin kontrolünde görev alan östro-
MEB
düşer. Aynı bireyin ergenliğinden menopoz dönemine gi- jen ve progesteron hormonlarıyla ilgili aşağıdakiler-
rinceye kadar geçen süreçte (eğer hamilelik yaşanmamış den hangisi yanlıştır?
ise) sadece dört yüz elli - beş yüz yumurta (II. oosit) fallo- A) Östrojen ve progesteron hormonları yumurtalıklar ta-
pi tüpüne aktarılır. rafından üretilir.
Buna göre, B) Östrojen ve progesteron hormonlarının salgılanması
FSH ve LH tarafından kontrol edilir.
I. Dişinin yumurtalıklarında fetal dönemde sadece mi-
toz bölünme gerçekleşir. C) Hem östrojen hem de progesteron, rahmin embriyo
gelişimine hazırlanmasından sorumludur.
II. Menstrual döngü sürecinde gözlenen bölünme sa-
dece I. mayoza aittir. D) Östrojen ve progesteronun kanda belli bir seviyenin
altına düşmesi endometriyumun parçalanmasına ne-
III. Bir dişi bireyde oogonyumdan oluşan hücrelerin ta-
den olur.
mamı döllenme özelliğine sahiptir.
E) Döllenme gerçekleşmediğinde korpus luteumun par-
ifadelerinden hangilerine ulaşılabilir?
çalanması, östrojen ve progesteron derişiminin hızla
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III artmasına neden olur.
D) I ve II E) I, II ve III (2022 AYT)
35 11. Sınıf
Biyoloji
Komünite Ekolojisi
1. Aşağıda farklı canlıların birlikte yaşadıkları dönemde ara- 4. Aşağıdaki grafikte iki farklı canlının birlikte ve ayrı olmala-
larındaki ilişki gösterilmiştir. rı durumundaki gelişimleri gösterilmiştir.
1. canlı 2. canlı 1. canlı 2. canlı Fayda
görme
a. Mantar Alg + –
b. Köpek balığı Vantuzlu balık + 0
c. Timsah Kürdan kuşu + + a
d. Ökse otu Badem ağacı – + b
Zaman
Buna göre a, b, c ve d’nin hangilerinde yanlışlık ya- Birlikte Ayrı
pılmıştır?
Buna göre,
A) a ve c B) b ve c C) a ve d
I. Sıkı mutualizm ilişkisi vardır.
D) a, b ve d E) b, c ve d
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü II. a, b üzerinde parazit yaşar.
III. a; baklagil, b; azot tutucu bakteri olabilir.
2. Birbirleriyle av-avcı ilişkisi içerisinde bulunan iki canlı türü- yorumlarından hangileri doğrudur?
nün birey sayısı-zaman grafiği aşağıdaki grafikteki gibidir.
A) Yalnız I. B) I ve II. C) I ve III.
Birey sayısı
D) II ve III. E) I, II ve III.
Zaman
Birlikte Ayrı
MEB 2018 - 2019
A) Siyanobakteri
B) Yeşil alg 6. Bir ekosistemde süksesyon sonrası oluşan dengeli
komünite aşağıdakilerden hangisi ile tanımlanır?
C) Ökse otu
D) Elma ağacı A) Ekoton B) Mikroklima C) Klimaks
E) Canavar otu D) Ekosfer E) Biyom
http://odsgm.meb.gov.tr/kurslar/
35 11. Sınıf
Biyoloji
Komünite Ekolojisi
9. Simbiyotik ilişkilerde bir arada yaşayan canlıların 12. Aşağıda çöl ve orman ekosistemleri ile ilgili şema veril-
bu birliktelikten fayda görme durumları “+”, “−”, “0” miştir.
sembolleri ile gösterilirse aşağıdakilerden hangisi Çö l Orman
doğru olur?
Mutualizm Parazitlik Kommensalizm
1. Aşağıda faktörlerden hangisi hayvan popülasyonla- 4. K canlısının belirli bir alandaki birey sayısındaki değişim
rında büyümeyi sınırlandıran dış kuvvetlerden biri aşağıdaki grafikte gösterilmiştir.
değildir?
Birey Sayıs ı
3. Aşağıdakilerden hangisi bir böcek popülasyonun 6. Taşıma kapasitesine ulaşmış bir popülasyon için,
tüm bireylerinde gözlenen özelliklerden değildir? I. Üreme hızı yüksektir.
A) Farklı habitatlarda yaşabilirler. II. Çevre direnci maksimumdur.
B) Kromozom sayıları aynıdır. III. Denge evresine ulaşmıştır.
C) Bireylerinde gonozom çeşitleri aynıdır. yorumlarından hangileri yapılamaz?
D) Eş ve besin için rekabete girebilirler. A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I ve II.
E) Verimli döller oluşturabilirler. D) II ve III. E) I, II ve III.7.
http://odsgm.meb.gov.tr/kurslar/
36 11. Sınıf
Biyoloji
Popülasyon Ekolojisi - 1
II. İzolasyon
III. Göç
IV. Eşeysiz üreme
Yukarıdakilerden hangileri bir popülasyondaki gen
Zaman
I II III IV çeşitliliğini etkilemez?
Yukarıda verilen popülasyon gelişim grafiğinde; A) Yalnız II. B) Yalnız IV. C) I ve III.
a. Üreme hızının maksimum olduğu, D) II ve III. E) I, II ve IV.
b. Taşıma kapasitesine ulaşıldığı
zaman dilimleri seçeneklerden hangisinde gösterilmiştir?
8. Üç farklı insan popülasyonuyla ilgili yaş dağılımı aşağıda 11. Birim alanda ya da hacimde birim zamanda bulu-
verilen grafiklerdeki gibidir. nan birey sayısıdır.
●
1. Birey sayısı
4. Popülasyon dağılım tipleriyle ilgili verilen şemalar aşağı-
daki gibidir.
Zaman
I II III
K L M
Yukarıda verilen grafikte I,II ve III. zaman dilimlerinde
gerçekleşen, Buna göre K, L ve M şemaları;
a. ölüm I. düzenli,
b. doğum II. kümeli,
oranları karşılaştırıldığında seçeneklerden hangisi
III. rastgele
doğru olur? Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü
(Verilen grafik kapalı bir popülasyona aittir.) dağılımlar ile eşleştirilirse seçenektekilerden hangisi
doğru olur?
I II III
A) a>b a=b b>a I II III
B) a>b a>b a>b A) K L M
C) b>a b>a b>a B) K M L
D) a=b a=b a=b C) M L K
E) b>a a=b a>b D) M K L
E) L M K
2. Aşağıdakilerden hangisi popülasyon örneği değildir? 5. Popülasyonların farklı tipte hayatta kalma eğrileri var-
dır. Temelde Tip 1, Tip 2, Tip 3 olmak üzere üç çeşitle
A) Ankara’da yaşayan tiftik keçileri sınıflandırılan hayatta kalma eğrileri aşağıdaki grafikte
gösterilmiştir.
B) Van gölündeki inci kefalleri
Birey
C) Karadenizdeki hamsi balıkları Sayısı
●
1000
E) Kaz dağındaki sarı çamlar
100 Tip 2
10 Tip 3
1 Yaş
Genç Ergin Yaşlı
http://odsgm.meb.gov.tr/kurslar/
37 11. Sınıf
Biyoloji
Popülasyon Ekolojisi - 2
6. Aşağıda bir popülasyonun birey sayısı değişimi verilmiştir. 9. Aşağıdaki grafik bir bakteri popülasyonunun büyüme eğ-
risini göstermektedir.
Birey sayısı
Birey sayısı
Zaman
t1 t2 t3 t4 t5
Zaman
Grafik incelendiğinde seçeneklerde verilen açıklama-
lardan hangisi yanlış olur? Buna göre,
rulur.
Popülasyon Doğum oranı Ölüm oranı
büyüklüğündeki = + - +
8. Bir geyik popülasyonunun besin miktarı sürekli arttı- değişiklik İçe göç Dışa göç
rılıyorsa; X Y Z
CEVAP ANAHTARI