You are on page 1of 232

Bu ürünün bütün hakları

ÇÖZÜM DERGİSİ YAYINCILIK SAN. TİC. LTD. ŞTİ.’ne aittir.

Tamamının ya da bir kısmının ürünü yayımlayan şirketin

önceden izni olmaksızın fotokopi ya da elektronik, mekanik

herhangi bir kayıt sistemiyle çoğaltılması, yayımlanması ve

depolanması yasaktır.

Çözüm Yayınları Grafik Birimi

Çözüm Yayınları Dizgi Birimi

2018 Ankara

Cem Veb - Ofset


Sevgili Öğrenciler ve Saygıdeğer Meslektaşlarım,

Yüksek Öğrenim Kurumları Sınavı’nda (YKS) biyoloji dersinde tam başarıya ulaşmak için biyoloji ile ilgili temel
kavram, teori, süreç ve uygulamalar konusunda yeterli bilgi birikimine sahip olmanın yanı sıra; analiz etme, yorum
yapma, çıkarımda bulunma, değerlendirme, sorgulama, eleştirel düşünme vb. bilişsel becerilere sahip olmak
gerekmektedir. Bu durumda çok geniş bir kapsam ve bilgi düzeyi gerektiren Biyoloji dersinin konu içeriğine hakim
olabilmek için doğru ve titizlikle hazırlanmış bir kaynağa ihtiyaç ortaya çıkmaktadır. Bu gereksinimi karşılamak
amacıyla hazırladığımız bu kitabın hedefinize ulaşmada size yardımcı olacağına inancım sonsuzdur.

Bu kitap hazırlanırken,

• Bir bölüme ait çok sayıda alt başlık oluşturularak hazırlanan testlerle konu içeriği eksiksiz taranmıştır.

• Bir teste ait sorular kolaydan zora doğru 3D tekniğine uygun olarak hazırlanmıştır.

• Her teste ait sorular, genelden özele bilgi düzeyini artırmak üzere tasarlanmıştır.

• Önceki sorularda ya da testlerde karşılaşılan kavramlar ilerleyen test ve bölümlerde sarmal eğitim sistemine
uygun şekilde tekrar kullanılmıştır.

• Sorular sadece konu ve kavram bilgisinin değil, üst düzey olarak adlandırılan bilişsel becerilerin ölçülmesine
fırsat sağlayacak şekilde hazırlanmıştır.

• Sorular MEB'in biyoloji dersi öğretim programındaki kazanım bölümlerine uygun hazırlanmıştır.

• ÖSYM soruları titizlikle analiz edilerek her bölüme ait Bire Bir ÖSYM testleri hazırlanmıştır. Bu testlerdeki
sorular hazırlanırken sınav sistemindeki değişiklikler de dikkate alınmıştır.

• Sarmal sisteme uygun tümevarım testleri hazırlanarak konuların tekrarı ve pekiştirilmesi amaçlanmıştır.

Kitabın hazırlık aşamasında emeği geçen yayın ekibine, fikir ve önerileri ile desteklerini esirgemeyen
değerli meslektaşlarıma, her türlü destek ve katkılarından dolayı Ayşe KORKMAZ ve Yüksel KORKMAZ'a
teşekkürlerimi sunarım.

Başarı ve mutluluk dileklerimle…

Kerim KORKMAZ
İÇİNDEKİLER

01. BÖLÜM: İNSAN FİZYOLOJİSİ 06. BÖLÜM: CANLILAR VE ÇEVRE


Sinir Sistemi.................................................................................9 Canlılar ve Çevre............................................................... 217
Duyu Organları ..........................................................................19 Bire Bir ÖSYM.........................................................................221
Endokrin Sistem.........................................................................27 TÜMEVARIM - II........................................................................223
Destek ve Hareket Sistemi ........................................................37

Sindirim Sistemi . .......................................................................47

Dolaşım Sistemleri - Vücudun Savunulması ve Bağışıklık.........57

Solunum Sistemi........................................................................67

Üriner Sistem . ...........................................................................77

İnsanda Üreme Sistemi .............................................................87

Embriyonik Gelişim.....................................................................97

Bire Bir ÖSYM.........................................................................105

02. BÖLÜM: KOMÜNİTE VE POPÜLASYON EKOLOJİSİ


Komünite ve Popülasyon Ekolojisi........................................... 113

Bire Bir ÖSYM.........................................................................127

03. BÖLÜM: GENDEN PROTEİNE


Genden Proteine......................................................................129

Modern Genetik Uygulamaları..................................................137

Bire Bir ÖSYM.........................................................................139

TÜMEVARIM - I.........................................................................141

04. BÖLÜM: CANLILARDA ENERJİ DÖNÜŞÜMLERİ


Fotosentez - Kemosentez................................................... 151

Fermantasyon ................................................................... 165

Oksijenli Solunum.............................................................. 173

Bire Bir ÖSYM.........................................................................185

05. BÖLÜM: BİTKİ BİYOLOJİ


Bitkilerin Yapısı................................................................... 189

Bitkilerde Madde Taşınması................................................ 195

Bitkierde Beslenme - Büyüme ve Hareket........................... 201

Bitkilerde Eşeyli Üreme ...........................................................207

Bire Bir ÖSYM.........................................................................213


İnsan Fizyolojisi / Sinir Sistemi - 1 BÖLÜM 01 Test 01
1. Bir sinir hücresi aşağıdaki hücresel yapılardan hangisine 4. Aşağıda bir nörona ait kısımlar numaralarla gösterilmiştir.
sahip olmadığı için bölünebilme özelliğine sahip değildir?

A) Ribozom B) Mitokondri C) Çekirdek
2
D) Sentrozom E) Golgi cisimciği 3

Buna göre nöronu oluşturan, numaralandırılmış


kısımlardan hangilerinde impuls iletilirken elektro kimyasal
değişim gerçekleşir?
A) Yalnız 1 B) Yalnız 2 C) Yalnız 3
D) 2 ve 3 E) 1, 2 ve 3

2. İnsanda bir sinir hücresinde;


l. Çekirdek DNA’sının eşlenmesi,
ll. oksijenli solunum, 5. Merkezi sinir sisteminde bulunan aşağıdaki bölümlerden
hangisi karşısındaki işlevin düzenlenmesinde etkili değildir?
lll. laktik asit fermantasyonu,
A) Uç beyin → Refleks kontrolü
Çözüm Yayınları

lV. protein sentezi


B) Hipotalamus → Eşeysel olgunlaşma
olaylarından hangileri kesinlikle gözlenmez?
C) Orta beyin → Kas tonusu
A) Yalnız l B) l ve lll C) ll ve lll
D) Beyincik → Vücut dengesi
D) ll ve lV E) l, lll ve lV
B) Omurilik soğanı → Yutkunma

6. Bir nöronda impuls iletimi sırasında meydana gelen


değişimlerle ilgili olarak;
Harcanan İmpuls İletim Açığa çıkan
ATP hızı CO2 9
3. İnsanda sinir sistemi;
l. duyuları algılama,
ll. salgı bezlerinin çalışmasını düzenleme,
lll. organların çalışmasını düzenleme, Zaman Zaman Zaman

IV. organlar arasındaki koordinasyonu sağlama -l- -ll- -lll-

olaylarından hangilerini gerçekleştirir? grafiklerinden hangileri doğrudur?



A) l ve ll B) ll ve lll C) lll ve lV A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll

D) l, ll ve lll E) l, ll, lll ve lV D) l ve ll E) l, ll ve lll


Test 01 1. D 2. B 3. E 4. C 5. A 6. E 7. D 8. A 9. C 10. E 11. D

7. Beyin kabuğu zarar gören bir insanda; 10. Eşik değeri X olan bir sinir hücresine t1, t2 ve t3 anlarında
verilen uyarı şiddetleri aşağıdaki grafikte gösterilmiştir.
l. hayal kurma,
Uyarı şiddeti
ll. duyuları algılama,
3x
lll. hafıza,
2x
lV. yutma
olaylarından hangilerinde aksama görülebilir? E.D..x
Zaman
A) l ve ll B) ll ve lll C) lll ve lV t1 t2 t3
D) l, ll ve III E) l, ll, lll ve lV
(E.D: Eşik değer)


Buna göre t1, t2 ve t3 anlarında bu sinir hücresi ile ilgili,
l. İmpuls sayısı t1 < t2 < t3 şeklinde ifade edilebilir.
ll. İmpuls iletim hızı t1 = t2 = t3 şeklinde ifade edilebilir.
lll. Nöronda harcanan enerji miktarı t1 < t2 < t3 şeklinde
ifade edilebilir.
yargılarından hangileri söylenebilir?
A) Yalnız lI B) Yalnız lIl C) I ve II
D) lI ve lIl E) l, ll ve lll

8. Bir sinir hücresinin akson ucu;


l. endokrin bez,
ll. duyu reseptörü,
Çözüm Yayınları

lll. sinir hücresi,


lV. kas hücresi
yapılarından hangileriyle sinaps yapamaz?
A) Yalnız ll B) l ve ll C) l ve lll
D) ll ve lV E) lll ve lV 11. (Uç beyin) V
I (Hipotalamus)

IV (Beyincik)

(Omurilik soğanı) II

III (Omurilik)
Yukarıdaki şekilde insanda merkezi sinir sistemine ait bazı

yapılar numaralandırılmış olarak verilmiştir.
Trafik kazası geçirmiş bir insanın;
• yürüyebildiği,

10 9. İnsanda implus iletimi ile ilgili aşağıdakilerden hangisi • soluk alıp verdiği,
yanlıştır?
• konuşulanları algıladığı
A) Akson çapının artması impuls iletim hızını artırır.
• yalpalayarak yürüdüğü,
B) Miyelinli nöronlarda impuls iletim hızı miyelinsizlere göre
• kan basıncının normal olduğu,
daha fazladır.
• bir cisme sabit bakamadığı
C) İmpuls iletim hızı dendritten aksona doğru azalır.
tespit edilmiştir.
D) Nöronda impuls iletim yönü dendritten akson ucuna
doğrudur. Buna göre numaralandırılmış kısımlardan hangisinin
hasar gördüğü düşünülebilir?
E) Nöronda impuls iletimi sırasında elektriksel yük değişimi
gözlenir. A) I B) II C) III D) IV E) V
Sinir Sistemi - 2 BÖLÜM 01 Test 02
1. İnsan beynine ait aşağıdaki yapı çiftlerinden hangisi 4. Otonom sinir sistemine ait sinirler;
beynin aynı kısmında yer almaz?
l. solunum,
A) Pons - Omurilik soğanı
ll. boşaltım,
B) Omurilik soğanı - Beyincik
lll. dolaşım,
C) Hipotalamus - Beyincik
lV. sindirim
D) Talamus - Hipotalamus
sistemlerinin hangilerinin faaliyeti üzerinde etki
E) Beyincik - Pons gösterebilir?
A) l ve ll B) ll ve lll C) lll ve lV
D) l, ll ve lll E) l, ll, lll ve lV

5. Aşağıda verilenlerden hangisi omuriliğin özelliklerinden


biri değildir?
2. İnsanda sinir sisteminde yer alan; A) Çevreden reseptörlerle alınan uyarılar sonucu oluşan
impulsları beyne iletmek
l. beyin,
B) Beyinden gelen impulsları efektör organlara iletmek
ll. omurilik,
C) Alışkanlık haline gelmiş davranışları düzenlemek
lll. otonom sinirler,
Çözüm Yayınları

D) Endokrin sistemi hormon salgılaması için uyarmak


lV. somatik sinirler
E) Refleks hareketlerini düzenlemek
yapılarından hangileri merkezi sinir sisteminde bulunur?
A) l ve ll B) ll ve llll C) lll ve lV
D) l, ll ve lll E) l, ll ve lV

6. Duyu nöronu olmadığı bilinen, insana ait bir sinir hücresi


aşağıda gösterilmiştir.

a 11
b
3. Aşağıdakilerden hangisinin çalışması somatik sinir a ve b ile gösterilen kısımların sinaps yapabileceği yapılar
sisteminin kontrolünde gerçekleşir? ile ilgili, aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi yanlıştır?
A) Kalp A) a - Ara nöron
B) Mide B) b - Motor nöron
C) Bağırsak C) b - Endokrin bez
D) Bacak kası D) b - Çizgili kas
E) Mesane E) a - Duyu reseptörü
Test 02 1. C 2. A 3. D 4. E 5. D 6. E 7. B 8. B 9. C 10. B 11. A 12. A

7. Parmağımıza iğne battığında sadece kolumuzu hareket 10. Aşağıdakilerden hangisi omuriliğin kontrolünde
ettiren kaslar uyarılır ve elimizi çekeriz. Böylece uyarıların tüm gerekleşir?
vücuda dağılması engellenmiş olur.
A) Konuşulanların algılanması
Bu durum aşağıdakilerden hangisiyle açıklanır?
B) Sıcak cisme dokunulduğunda elin çekilmesi
A) Ya hep ya hiç
C) Açlık tokluk hissinin oluşması
B) Sinaptik direnç
D) Vücut sıcaklığının dengelenmesi
C) Eşik değer
E) Göz bebeğinin büyüyüp küçülmesi
D) Polarizasyon
E) Depolarizasyon

11. İnsana ait bir sinir hücresinin yapısı aşağıda gösterilmiştir.


8. İnsanda sinirsel düzenlemede; 1

l. uyarının reseptörlerce algılanması, 3


ll. impulsun değerlendirilmesi,
Numaralandırılmış kısımlarla ilgili aşağıdaki ifadelerden
lll. duyu nöronlarında impuls başlatılması, hangisi doğru değildir?
Çözüm Yayınları

lV. tepkinin efektör organa iletilmesi A) 1 numaralı kısım daima bir duyu reseptöründen uyartı alır.

olaylarının gerçekleşme sırası nasıl olmalıdır? B) 2 numaralı kısımda bulunan çekirdek DNA’sı kendini
eşlemez.
A) l - ll - lIl - lV B) l - lll - ll - lV
C) 3 numaralı kısım miyelinli veya miyelinsiz olabilir.
C) l - lV - Il - lll D) ll - l - lV - lll
D) İmpuls iletimi 1 - 2 - 3 yönünde gerçekleşir.
E) ll - lll - l - lV
E) 3 numaralı kısımda implus iletimi elektrokimyasal yolla
olur.

12. İnsana ait üç nöronun bazı özellikleri aşağıdaki grafikte


verilmiştir.

9. Alışkanlık hareketleri önce beyin sonra omurilik tarafından : Ranvier boğumu sayısı
kontrol edilir.
: Akson çapı
Buna göre,
12
l. örgü örme,
ll. resim yapma,
lll. bisiklet kullanma, Nöronlar
lV. matematik problemi çözme 1 2 3
verilenlerden hangileri bu duruma örnek olarak Numaralandırılmış nöronlardaki impuls iletim hızlarının
gösterilemez?

küçük olandan büyük olana doğru sıralanışı nasıl olur?
A) Yalnız lV B) l ve lI C) ll ve lV A) 1 - 2 - 3 B) 1 - 3 - 2 C) 3 - 2 - 1
D) lll ve IV E) l, II ve III D) 2 - 3 - 1 E) 3 - 1 - 2
Sinir Sistemi - 3 BÖLÜM 01 Test 03
1. Gelişimini tamamlamış bir sinir hücresinde; 4. Multiple skleroz (MS) hastalığı, miyelin kılıflardaki proteinlerin
vücut tarafından yabancı olarak algılanıp, bağışıklık sistemi
I. sentrozom,
tarafından miyelin kılıfın yok edilmesinin neden olduğu bir
II. mitokondri, hastalıktır.

III. çekirdek, Bu hastalığa yakalanan kişilerde;

IV. miyelin kılıf I. istemli yapılan hareketlerde yavaşlama,

yapılarından hangileri bulunmak zorundadır? II. somatik sinirlerde uyarı iletiminin aksaması,

A) I ve II B) II ve III C) III ve IV III. schwann hücrelerinin normalden fazla çalışması

D) I, II ve III E) I, II, III ve IV olaylarından hangileri gözlenebilir?


A) Yalnız II B) I ve III C) II ve III
D) I ve II E) I, II ve III

5. Bir insandaki tüm nöronlarda;


I. impulsun şekli,
II. impulsun iletim hızı,

2. İnsanda sinir sistemine ait; III. impuls oluşturan eşik değer,

Duyu Ara nöron Reseptör Efektör Motor IV. akson uzunluğu,


nöronu organ nöron
V. organel sayısı
Çözüm Yayınları

(I) (II) (III) (IV) (V)


özelliklerinden hangileri aynı değildir?
yapılarından hangileri arasında sinaps oluşmaz? A) I, II ve III B) I, III ve IV C) I, III ve V
A) I - II B) I - III C) II - V D) II, III ve IV E) II, III, IV ve V
D) III - V E) IV - V

6. Aşağıda bir nörona ait aksondaki elektriksel yük değişimleri


gösterilmiştir.

X Y Z T
3. Sinir sistemi ile ilgili aşağıdaki kavram ve açıklamalardan +++ −−− ++++ −−−−
hangisi yanlış eşleştirilmiştir? −−− +++ −−−− ++++
−−− +++ −−−− ++++
A) Reseptör Canlıların iç ve dış çevreden gelen +++ −−− ++++ −−−−
uyarıları algılamasını sağlayan
özelleşmiş hücrelerdir.
B) İmpuls İç ve dış çevredeki uyaranların nöronda Buna göre, 13
yarattığı elektriksel ve kimyasal
I. Y ve T bölgelerinde hücre içi Na+ yoğunluğu hücre
değişimlerdir.
dışına göre daha fazladır.
C) Nöroglia Sinir hücresinin desteklik, beslenme,
iyon dengesini ayarlama gibi olaylarına II. Y bölgesinden impuls geçişi olmamıştır.
yardımcı hücrelerdir. III. Z bölgesinde elektriksel yük farkının korunması için ATP
D) Efektör İç ve dış çevreden gelen uyarılara harcanmaktadır.
cevap oluşturarak tepki vermeyi
ifadelerinden hangileri doğrudur?
sağlayan hücrelerdir.
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve III
E) Eşik değer Bir nöronda impuls oluşumu için gerekli
olan minimun uyarı şiddetidir. D) II ve III E) I, II ve III
Test 03 1. B 2. D 3. D 4. E 5. E 6. C 7. A 8. B 9. E 10. C 11. D 12. B

7. Aşağıdaki tabloda bazı nöron çeşitleri ile ilgili bilgiler 10. Eline kahve fincanını alan Alp, fincan sıcak olduğu için hızlıca
verilmiştir. elinden bırakır.
Bu süreçte;
Nöron Miyelin Ranvier boğum Akson
çeşidi I. reseptörde impuls oluşması,
kılıf sayısı çapı
II. uyarının omuriliğe taşınması,
X var 5 20 nm
III. duyu nöronunda depolarizasyonun gerçekleşmesi,
Y var 2 30 nm
IV. motor nöronun kasa uyarı taşıması,
Z var 4 25 nm V. motor nöronda depolarizasyonun gerçekleşmesi
Buna göre, olaylarının gerçekleşme sırası nasıl olmalıdır?
A) I - II - IV - III - V B) III - I - II - IV - V
I. En hızlı uyarı iletimi Y nöronundadır.
C) I - III - II - V - IV D) II - I - III - V - IV
II. X nöronunda oluşan impuls sayısı en fazladır. E) III - II - I - IV - V
III. Z nöronunda uyarı şiddeti X nöronundan fazladır.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I, II ve III 11. Aşağıda bir sinir demetindeki impuls şiddetindeki değişimler
gösterilmiştir.
D) I ve II E) I ve III
İmpuls şiddeti

Uyarı şiddeti

8. Bir nörondan diğerine uyarı iletimi sırasında, Bu değişimlerle ilgili,


I. Ya hep ya hiç kuralı geçerlidir.
I. Akson ucundaki sinaptik yumruda Ca++ iyonu miktarı
Çözüm Yayınları

II. Uyarı şiddeti eşik değer ve üzerine çıktığında impuls


artar.
oluşmuştur.
II. Sinaps boşluğundaki nörontransmitter maddeler ikinci III. Uyarı şiddetinin artması ile uyarılan nöron sayısının
nöronun zar reseptörüne bağlanır. artmasına bağlı olarak oluşan tepki şiddeti artmış
olabilir.
III. Sinaptik kesedeki nörotransmitter maddeler sinaps
boşluğuna salınır. ifadelerden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
IV. İkinci nöronun dendritinde depolarizasyon gerçekleşir.
D) II ve III E) I, II ve III
olaylarının gerçekleşme sırası nasıl olmalıdır?
A) I - II - III - IV B) I - III - II - IV
C) II - I - III - IV D) I - III - IV - II
E) II - III - I - IV

12. Aşağıdaki şekilde bir insanda dışarıdan alınan bir uyarıya


karşı tepki oluşturulması sürecinde görev alan yapılardan
bazıları verilmiştir.
Z Miyelin
Uyarı X R kılıf
9. İki nöron arasındaki boşluk sinaps boşluğu olarak adlandırılır.
Bu boşlukta uyarı seçici direnç ile karşılaşır. Tepki Y P
14 T
Seçici direnç;
I. uyarının ilgili nöronlarda ilerlemesi, Şekle göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

II. uyarının merkezi sinir sisteminin ilgili bölümüne, A) X uyarıyı algılayan özelleşmiş reseptör hücredir.
aktarılması, B) Z ve T nöronunda impuls iletimi akson ucundan dentrite
doğrudur.
III. vücutta enerji tasarrufu sağlanması
C) Y bir kas veya salgı bezi olabilir.
olaylarından hangilerine yardımcı olur? D) R kısmında impuls iletim hızı Z nöronundakine göre daha
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III yavaştır.
E) Z duyu nöronu, P ara nöron, T motor nörondur.
D) II ve III E) I, II ve III
Sinir Sistemi - 4 BÖLÜM 01 Test 04
1. Bebekler belli bir süre geçmeden oturamazlar, yürüyemezler, 4. İnsanda çevresel sinir sistemine ait nöronlar ile ilgili,
ayakta duramazlar.
I. Tümü motorik özellik gösterir.
Bu işlemleri gerçekleştirememeleri beyindeki hangi yapının
II. Miyelinli veya miyelinsiz olabilirler.
gelişimini tamamlayamamasından kaynaklanır?
III. Tümü beyine ait nöronlara akson uçları ile bağlıdır.
A) Talamus B) Beyincik C) Orta beyin
IV. Sadece istemsiz yapılan hareketlerin kontrolünde görev
D) Omurilik soğanı E) Epitalamus
yaparlar.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız II B) I ve II C) II ve III
D) III ve IV E) I, II ve IV

5. Alzheimer hastalığı hafıza kaybı, olayların karıştırılması gibi


belirtiler gösteren bir sinir sistemi hastalığıdır.
Bu hastalığa yakalanan bireylerde beynin hangi kısmında
2. Aşağıda bir insanın merkezi sinir sistemine ait bazı yapılarla işlevsel bir aksama gerçekleşir?
ilgili bilgiler verilmiştir.
A) Hipotalamus B) Pons
Bu bilgilerden hangisi doğru değildir? C) Omurilik soğanı D) Uç beyin
A) Uç beyin, beynin en büyük kısmı olup, iki loptan oluşur. E) Ara beyin
B) Hayati olaylarla ilgili denetim merkezi omurilik soğanıdır.
Çözüm Yayınları

C) Karmaşık kas hareketleri ve denge olaylarının


denetiminden beyincik sorumludur.
D) İnsandaki tüm refleks olaylarının denetiminden sadece
6. Omurilik soğanı ve omurilik için;
orta beyin sorumludur.
I. merkezi sinir sisteminde bulunma,
E) Talamus heyecan, korku gibi stresli durumlarda yüzdeki
mimiklerin oluşumunu kontrol eder. II. dış kısmında ak içi kısmında boz madde bulundurma,
III. basit refleks olaylarını kontrol etme,
IV. sinirlerin çapraz yapması
özelliklerinden hangileri ortaktır?
A) Yalnız III B) Yalnız IV C) I ve II
D) I, II ve III E) I, II ve IV

3. Aşağıdaki tabloda merkezi sinir sistemine ait bazı yapılar


verilmiştir.
7. Solak olan bir öğrenci sol elini kullanarak iş yaptığında,
15
Beyincik Pons Talamus I. Duyu nöronu omurilikte çapraz yaparak uyarıyı beynin
(I) (II) (III) sağ yarım küresine taşır.
Beyin korteksi Omurilik soğanı Hipotalamus II. Beyinde oluşan cevap, ara beyinde motor nöronun
(IV) (V) (VI) çapraz yapması ile sol ele ulaşır.
III. Beyinde cevap oluşumunda uç beyindeki ara nöronlar
Bu yapıların hangileri ön beynin kısımları arasında yer görev alır.
alır?
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) I ve II B) III ve IV C) V ve VI
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I, II ve V E) III, IV ve VI
D) I ve III E) II ve III
Test 04 1. B 2. D 3. E 4. A 5. D 6. E 7. D 8. E 9. E 10. C 11. A 12. A 13. D

8. Çevresel sinir sistemi, beyinden ve omurilikten çıkan duyu ve 11. Çevresel sinir sistemi duyu ve motor bölümünden oluşur.
motor nöronlarından oluşur. Duyu bölümü duyu reseptörleri ve duyu sinirlerinden, motor
bölümü otonom ve somatik sinirlerden (motor nöronlardan)
Buna göre;
oluşur.
I. göz bebeklerinin genişlemesi, Çevresel sinir sisteminde duyu bölümünde hasar oluşan
II. ince bağırsak faaliyetinin artırılması, bir kişi ile ilgili,
III. kalp atımının hızlandırılması, I. Dış çevreden gelen uyarıları algılamayabilir.

IV. bronşların genişletilmesi, II. Dış çevreden gelen uyarıları algılar fakat tepki
oluşturamayabilir.
V. idrar torbasının kasılmasının sağlanması
III. İstemli davranışları gerçekleştirebilir.
olaylarından hangileri otonom sinir sisteminin
kontrolünde gerçekleştirilir? ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
A) l ve ll B) lll ve lV C) lV ve V
D) I, lll ve V E) I, II, lll, lV ve V D) I ve III E) I, II ve III

12. Aşağıda omuriliğin yapısı ve bağlantılı olduğu bazı sinirler


numaralandırılarak gösterilmiştir.
1 Arka

4
9. Bir müzik enstrümanı çalarken,
2 5
I. Beyin korteksindeki görsel bölüm uyarılır.
II. Somatik sinirlerde impuls iletimi hızlanır. 6
III. Uç beyinde birçok işlem merkezi aynı anda iş yapabilir. 3
Çözüm Yayınları

Ön
IV. Omurilikten beyine impuls iletimi hızlanır.
Buna göre uyurken sağ ayağına iğne batırılan bir insanın

olaylarından hangileri gerçekleşir? sol ayağını çekmesi şeklinde gerçekleşen bir refleks olayı
ile ilgili,
A) I ve II B) II ve III C) II, III ve IV
I. Uyartının izlediği yol 1 - 2 - 3 şeklinde sıralanır.
D) I, II ve IV E) I, II, III ve IV
II. Uyartı arka kökteki duyu nöronlarından omuriliğe,
oradanda omuriliğin ön kökünden çıkan motor
nöronlara aktarılır.
III. 1 deki uyartı iletim hızı 3’deki uyartı iletim hızından
yüksek olabilir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız Il B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III

13. Uyarılmış bir sinir hücresine belirli bir zaman süresince


eşik değerin üzerinde giderek artan şiddette uyarı
verildiğinde sinir hücresinde,
16 10. Bir insanda herhangi bir nedenden dolayı beyin
Aksiyon İmpuls Tepki şiddeti
kabuğu ile omurilik soğanı arasındaki sinirsel bağlantı potansiyeli iletim hızı
engellenirse,
I. solunum,
II. boşaltım, 0 0
Zaman 0 Zaman Zaman
III. basit refleks I II III

olaylarından hangilerinde bir aksama gözlenmez? grafiklerde verilen değişimlerden hangileri gözlenir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) I ve II E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III
Sinir Sistemi - 5 BÖLÜM 01 Test 05
1. Yetişkin bir insanda bulunan bir nöron aşağıdaki 4. Aşağıda insan beyninin kısımları gösterilmiştir.
olaylardan hangisini gerçekleştiremez?
Uç Beyin Hipotalamus
A) Protein sentezi (I) (II)
B) Nörotransmitter üretimi
Hipofiz Talamus (III)
C) Sentriol eşlenmesi (IV)
D) mRNA sentezi
Orta Beyin
E) Nükleotit sentezi Pons
Omurilik Soğanı (V)
(VII) Beyincik
Omurilik

Buna göre numaralandırılmış kısımlarla ilgili aşağıdaki


ifadelerden hangisi doğru değildir?
A) II ve VII numaralı kısım vücut içi dengenin
ayarlanmasından sorumludur.
B) V numaralı kısımda görsel bilgilerin alındığı ve işlendiği
2. Aşağıdaki grafik, bir nöronda impuls iletim hızındaki değişimi merkezler bulunur.
göstermektedir. C) IV numaralı kısım II numaralı kısmın kontrolünde salgı
İmpuls hızı yapar.
D) I numaralı kısımda oluşan hasar; öğrenme, zeka, hafıza
gibi olayları olumsuz etkileyebilir.
E) III numaralı kısım, koku olma duyusu hariç diğer duyu
organlarından gelen uyarıların uç beyne dağıtım yeridir.
X

Bu değişime neden olan faktörleri ifade eden X yerine;


Çözüm Yayınları

I. uyarı sıklığı,
II. akson çapı, 5. Beyin sapı; omurilik soğanı, orta beyin ve ponstan
oluşmaktadır.
III. uyarı şiddeti,
Beyin sapını oluşturan yapılarla ilgili aşağıdaki
IV. ranvier boğumu sayısı
ifadelerden hangisi yanlıştır?
verilenlerden hangileri yazılabilir?
A) Omurilik soğanı beyinden gelen sinirlerin çapraz yaparak
A) Yalnız IV B) Yalnız III C) I ve III vücuda gönderilmesini sağlar.

D) II ve IV E) II, III ve IV B) Orta beyin vücut duruşunu belirleyen kas aktivitesini


ayarlar.
C) Pons, beyinciğin iki yarım küresi arasında impuls iletimi
sağlar.
D) Pons ve omurilik soğanı arka beynin kısımlarındandır.
E) Omurilik soğanı zedelenirse hayati olaylarda herhangi bir
aksama görülmez.

3. Hipotalamus vücutta kararlı iç dengenin ayarlamasından


sorumludur.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi hipotalamusun kararlı 17
iç dengenin sağlanmasındaki düzenleyicilik görevleri
6. Motor sinirlerdeki impuls iletiminin engellendiği bir
arasında yer almaz?
bireyde aşağıdaki olaylardan hangisi gerçekleşmez?
A) Vücut ısısının sabit tutulması
A) Reseptör tarafından uyarının alınması
B) Parathormon salgılanması
B) Uyartının duyu nöronu aracılığıyla merkezi sinir sistemine
C) Susama, idrar oluşumu, elektrolit dengesinin iletilmesi
düzenlenmesi
C) Uyarının reseptörlerden duyu nöronuna iletilmesi
D) Karbonhidrat metabolizmasının ayarlanması
D) Efektör hücrelerin uyarana özgü yanıt vermesi
E) Kan basıncı ve kalp atış hızının ayarlanması
E) Ara nöronun aksiyon potansiyelinde değişiklik olması
Test 05 1. C 2. A 3. B 4. B 5. E 6. D 7. C 8. E 9. A 10. B 11. D 12. C

7. İnsanlar bazı davranışları sık tekrarlandığında bu 10. Bir köpeğin duyduğu bir ses karşısında kulaklarını
davranışların denetimi uç beyinden omuriliğe devredilir. dikleştirmesi sürecinde gözlenen aşağıdaki olaylardan
hangisi üçüncü sırada gerçekleşir?
Buna göre, aşağıda verilenlerden hangisi bu duruma
örnek değildir? A) Duyu nöronunda impuls oluşumu
A) Araba kullanma B) Orta beyinde cevap oluşması
B) Bilgisayar klavyesine bakmadan yazı yazma C) Kulaktaki reseptörlerin ses ile uyarılması
C) Köpekten korkan birisinin köpek görünce irkilmesi D) Motor nöronda impuls oluşumu
D) Nota defterine bakmadan kemanla bir müzik eseri çalma E) Efektör organda tepki oluşması
E) Bilinen bir müzik eşliğinde dans etme

11. Bir ortamda çalınan müziğin sesi gittikçe artmaktadır.


8. Sigara içindeki nikotin vücutta birçok aktivitenin değişmesine Müzik sesi arttıkça nöronlarda impuls iletimi ile ilgili
neden olur. Nikotin merkezi sinir sistemi üzerinde de aşağıdaki değişikliklerden hangisi görülür?
bazı olumsuzluklar yaratır. Bunlardan bazıları öğrenme
A) Nöronlarda impuls iletim hızı artar.
bozuklukları, dolaşım ve solunum merkezlerinin çalışmasında
aksamalardır. B) Nöronlarda impuls iletim şekli değişir.
Bu bilgiye göre nikotin, beyinde bulunan; C) Sinapslarda elektriksel iletim hızı artar.
I. beyin kabuğu, D) Nöronlarda oluşan impuls sayısı artar.
II. orta beyin, E) Uyarılan nöron sayısı artar ve uyarı iletimi hızlanır.
Çözüm Yayınları

III. beyincik,
IV. omurilik soğanı
bölümlerinden hangilerini olumsuz etkiler?
A) I - II B) I - III C) II - III
D) III - IV E) I - IV

12. Aşağıda bir nörona uygulanan farklı şiddetteki uyarılar ve bu


uyarılara bağlı olarak nöronda birim zamanda oluşan impuls
sayısı gösterilmiştir.
Nörona uygulanan uyarı şiddeti

Eşik değer

9. Loş bir ortamda bulunan bir çocuk, önüne çıkan dolabı


farkedemez ve dolaba çarparak düşer. Bu olay karşısında
çocuk çok korkarak çığlık atar. İmpuls sayısı
0 1 5 10
Bu süreçte merkezi sinir sisteminde aşağıdaki
değişimlerden hangisi gerçekleşmez? Grafiğe göre,

18
A) Omurilikteki görme refleks merkezi göz bebeklerini I. Nöron eşik değerin altındaki uyarılara cevap
büyütür. oluşturmamıştır.

B) Sempatik sinirler kalbin çalışmasını hızlandırır. II. Uyartı şiddeti arttıkça nöronun verdiği tepkinin şiddeti
de sürekli artmıştır.
C) Beyincik, çarpma sonucu vücudun dengesini ayarlamadığı
için yere düşer. III. Uyartı şiddetinin eşik değerinin üzerine çıkarılması
nöronda oluşan impuls sayısını artırmıştır.
D) Uç beyindeki görme merkezine yeterli ışık ulaşmadığı için net
bir görüntü oluşmaz. yorumlarından hangileri yapılabilir?

E) Korkma olayında sempatik sinirler sindirim sistemi A) Yalnız III B) I ve II C) I ve III


faaliyetlerini yavaşlattığı için tükürük salgısı azalır. D) II ve III E) I, II ve III
Duyu Organları - 1 BÖLÜM 01 Test 06
1. l. İşitme 4. İnsanda reseptörlerin yoğunlaştığı;
ll. Tat alma l. sarı bölge,
lll. Koku alma ll. sarı nokta,
lV. Görme lll. dermis,
Yukarıda verilen duyuların hangilerinin alınmasında görev lV. tat tomurcuğu,
yapan reseptörlerin uyarılma şekli benzerdir?
V. korti organı
A) l ve ll B) l ve lll C) ll ve lll
kısımlarından hangilerinde kimyasal uyarıları alan
D) ll ve lV E) lll ve lV reseptörler bulunur?
A) l ve ll B) l ve lV C) ll ve lll
D) lll ve V E) lV ve V

2. Aşağıdaki göz kusurlarından hangisi mercek kullanılarak 5. İnsan kulağına ait aşağıdaki yapılardan hangisi dengenin
düzeltilemez?
Çözüm Yayınları

sağlanmasında görev almaz?


A) Miyop A) Salyangoz
B) Hipermetrop B) Kesecik
C) Astigmat C) Tulumcuk
D) Presbitlik D) Otolit taşları
E) Renk körlüğü E) Yarım daire kanalları

19

6. Miyop ve hipermetrop göz kusurları için;


3. Aşağıdakilerden hangisi derinin görevleri arasında
sayılamaz? l. göz küresinin önden arkaya doğru çapının değişmesi,

A) Boşaltıma yardımcıdır. ll. cisimlerden gelen ışınların retinada odaklanamaması,

B) Solunuma yardımcıdır. lll. yakındaki cisimlerin net olarak görülememesi

C) Mikroplara karşı antikor üretir. özelliklerinden hangileri ortak olabilir?

D) Dokunma duyusunu algılar. A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll

E) Vücut sıcaklığının ayarlanmasına yardımcıdır. D) l ve ll E) l, ll ve lll


Test 06 1. C 2. E 3. C 4. B 5. A 6. D 7. B 8. D 9. E 10. A 11. D 12. A

7. İnsandaki duyu organlarının tümünde aşağıdaki 10. İnsanda,


özelliklerden hangisi ortaktır?
– Koku alma
A) Duyu reseptörlerinde uyartı oluşturan uyarıcıların cinsi – Görme
B) Duyu reseptörlerinin eşik değerdeki uyarılar ile uyarılması – Tat alma
C) Uyarıların beyin kabuğundaki değerlendirildiği merkez duyularının değerlendirilmesinde,
D) Uyartıların talamustan beyin kabuğundaki ilgili merkeze l. uç beyin,
iletilmesi
ll. talamus,
E) Uyarıları alan reseptör hücre çeşidi
lll. omurilik soğanı
yapılarından hangileri ortak olarak görev yapar?
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll
D) l ve ll E) l, ll ve lll

8. Aşağıda verilen duyu reseptörlerinin bulunduğu yer ve 11. Bir öğrenci, bahçede dolaşırken;
duyu organı eşleştirmelerinden hangisi doğrudur?
– çiçek açan gülleri görmesi,
Reseptörün Duyu – çiçeklerin kokusunu hissetmesi,
bulunduğu yer organı
Çözüm Yayınları

– çiçekleri koparmaya çalışırken diken batan elini


A) Papilla Deri
çekmesi,
B) Sarı bölge Göz
– çiçekleri kokladıktan sonra hapşırması
C) Sarı nokta Burun
durumları yaşanıyor.
D) Korti organı Kulak
E) Sarı bölge Dil Buna göre yukarıda verilen olaylar sırasında aşağıdaki
yapılardan hangisi faaliyet göstermemiştir?
A) Uç beyin B) Talamus
C) Omurilik D) Korti organı
E) Omurilik soğanı

9. İnsanda dokunulan bir cismin sıcak ya da soğuk


20
olduğunun algılanması sürecinde;
l. sıcaklığa duyarlı reseptörler, 12. İnsan gözünde görüntü oluşumu sırasında;
ll. duyu nöronu, I. ışığa duyarlı reseptörlerin uyarılması,
lll. talamus, II. göze girecek ışık miktarının ayarlanması,
lV. beyin kabuğu III. cismin görüntüsünün düz, net ve renkli algılanması
yapılarından hangileri etkinlik gösterir? olaylarından hangileri retinada gerçekleşir?
A) l ve ll B) ll ve lll C) lll ve lV A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) l, ll ve lll E) l, ll, lll ve lV D) II ve III E) I, II ve III
Duyu Organları - 2 BÖLÜM 01 Test 07
1. Aşağıdaki duyulardan hangisine ait reseptörler, 5. Burun, göz ve deride bulunan reseptör hücreler ile ilgili;
vücudumuzda diğerlerine göre daha geniş bir alana
l. ışık uyaranı ile uyarılma,
yayılmıştır?
ll. mekanik uyaranlar ile uyarılma,
A) Tat alma B) Koku alma C) Görme
lll. kimyasal uyarıları algılama,
D) İşitme E) Dokunma
özelliklerinden hangileri ortak değildir?
A) Yalnız I B) l ve ll C) l ve lII
D) ll ve lll E) l, ll ve lll

2. İnsan kulağına ait aşağıdaki yapılardan hangisi iç kulakta


yer almaz?
A) Salyangoz
B) Kesecik
C) Kulak zarı
D) Tulumcuk
E) Yarımdaire kanalları

6. Koku ve tat duyuları ile ilgili;


l. uyarıları alan reseptör hücrelerin bulunduğu organ,
ll. alınan uyarıların beyine iletim şekli,
Çözüm Yayınları

lIl. alınan uyarıların beyinde değerlendirildiği merkez


3. Bir insanın derisinde; özelliklerinden hangileri ortaktır?
l. dokunma, A) Yalnız l B) Yalnız ll C) I ve II
ll. basınç, D) lI ve llI E) l, ll ve lll
lll. sıcak - soğuk,
lV. ağrı
mekanik duyularının hangilerinin algılanmasını sağlayan
reseptörler bulunur?
A) l ve ll B) ll ve lll C) lll ve lV
D) l, ll ve lll E) l, ll, lll ve lV

7. İnsan dili ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru


4. Bir insanın kulağına gelen ses dalgaları; değildir?
A) Dilde bulunan reseptörler sıvıda çözünen maddeler ile 21
l. kulak zarı,
uyarılır.
ll. çekiç - örs - üzengi kemikleri,
B) Dilin farklı kısımları farklı tatları daha yoğun algılayacak
lll. korti organı, şekilde özelleşmiştir.
lV. oval pencere C) Dilde bulunan reseptörler eşik değerdeki uyarılar ile
uyarılır.
yapılarından hangi sırayla geçer?
D) Duyu sinirleri ile taşınan impulslar talamusa uğramadan
A) l - ll - lll - lV B) l - ll - lV - lll
beyne iletilir.
C) ll - l - lll - lV D) ll - lll - lV - l
E) Dildeki tat tomurcuklarında bulunan duyu hücreleri tat
E) lll - l - lV - ll alma sinirleriyle bağlantılıdır.
Test 07 1. E 2. C 3. E 4. B 5. E 6. B 7. D 8. E 9. D 10. B 11. D 12. B

8. İnsanda koku duyusu ile ilgili, 11. – Göz küresinin çapı kısalmıştır ya da göz merceği
incelmiştir.
l. Koku reseptörleri burun boşluğunun üst kısmındaki sarı
bölgede bulunur. – Görüntü ağ tabakasının arkasına düşer ve cisim net
görülemez.
ll. Koku reseptörlerinin her biri özelleşmiş sinir hücreleridir.
Yukarıda bazı özellikleri verilen göz kusuru ile ilgili,
lll. Sıcaklık, nem gibi faktörler kokuların alınmasını etkiler.
l. Hipermetrop olarak tanımlanır.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
ll. Uzak net olarak görülemez.
A) Yalnız l B) Yalınz lll C) l ve ll
lll. İnce kenarlı mercek kullanılarak düzeltilir.
D) l ve lll E) I, II ve III
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll
D) l ve llI E) l, ll ve lll

9. Alacakaranlık ortamda, yakındaki cisme bakan bir


birey aniden aydınlatılan ortamda uzaktaki bir cisme
baktığında;
l. göz merceği,
ll. göz bebeği,
lll. kör nokta,
lV. kirpiksi cisimdeki kaslar
yapılarından hangilerinde değişim olması beklenir?
Çözüm Yayınları

A) l ve ll B) ll ve lll C) lll ve lV
D) l, ll ve lV E) l, ll, lll ve lV

12. Aşağıdaki tabloda bir insanda P, R ve S duyu organlarında


bulunan reseptör çeşitleri verilmiştir.

Reseptör Çeşidi
Duyu organı
Foto Kemo Mekano
çeşidi
reseptör reseptör reseptör
10. Aşağıdaki tabloda iki deneğin bulunduğu ortamın sıcaklığı, P + – –
nem oranı ve ortama bırakılan aynı cinsten koku partiküllerinin R – + –
yoğunluğu ile ilgili bilgiler verilmiştir.
S – – +
Koku +: Duyu organında reseptörün bulunduğunu,
Ortam Ortamın
Denek partiküllerinin
sıcaklığı nem oranı
yoğunluğu –: Duyu organında reseptörün bulunmadığını
göstermektedir.
D1 10°C % 10 % 50
Tabloya göre;
D2 35°C % 30 % 70
l. P, R ve S duyu organlarından alınan uyarılar, duyu
22 Buna göre, nöronları aracılığı ile talamusa uğradıktan sonra beyin
kabuğundaki ilgili merkezlere taşınır.
I. D1 deneğinin koku reseptörleri D2 deneğininkinden
daha çabuk yorulur. ll. R duyu organındaki reseptörün uyarılabilmesi için
uyarıcı maddenin sıvı içinde çözünmesi gerekir.
II. D2 deneği D1 deneğinden daha hızlı koku alır.
lll. P, R ve S duyu organlarındaki reseptörlerle alınan
III. D1 deneğinin bulunduğu ortamın sıcaklığı koku almada tüm uyarılar beyin kabuğunun aynı bölgesinde
görevli olan reseptörlerin yapısını bozar. değerlendirilir.
yorumlarından hangileri yapılabilir? ifadelerinden hangileri kesinlikle söylenir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll
D) II ve III E) I, II ve III D) l ve ll E) ll ve lll
Duyu Organları - 3 BÖLÜM 01 Test 08
1. Aşağıda işitme olayında görevli kulağa ait bölümler verilmiştir. 4. Aşağıdaki şekilde iç kulakta bulunan işitmeden sorumlu
Kulak kepçesi Kulak yolu I Çekiç Örs
salyangozun açılmış hali gösterilmiştir.
Kohlear III Vestibüler II Üzengi
kanal kanal Vestibüler kanal
Korti organı IV Uç beyin Oval pencere
İşitmenin gerçekleşmesi sürecinde numaralandırılmış
yerlere yazılması gerekenler aşağıdakilerden hangisinde Kohlear kanal
doğru olarak verilmiştir? Tüylü duyu
hücreleri Korti organı
I II III IV
Yuvarlak pencere
A) Kulak zarı Yuvarlak Timpanik Salyangoz
pencere kanal Timpanik kanal


B) Östaki Salyangoz Oval Dalız Bu yapıdaki bölümlerle ilgili,


borusu pencere I. Vestibüler kanal ve timpanik kanal perilenf sıvısı ile
C) Tulumcuk Salyangoz Yuvarlak Timpanik doludur.
pencere kanal II. Kohlear kanal endolenf sıvısı ile doludur.
D) Kulak zarı Oval Timpanik Duyma
III. Korti organının tabanındaki temel zar, ses dalgaları ile
pencere kanal sinirleri
titreşir ve reseptör hücrelerini uyarır.
E) Kulak zarı Oval Perilenf Salyangoz IV. Oval pencereden çıkan duyu nöronları reseptördeki
pencere sıvısı uyarıyı beyin kabuğuna taşır.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) I ve II B) II ve III C) II, III ve IV
D) I, II ve III E) I, II, III ve IV

2. 7 yaşına kadar görme ile ilgili problemi fark edilmeyen Ece,


Çözüm Yayınları

okula başladığında görme ile ilgili problemler yaşamaya


başlamıştır. Yapılan doktor kontrolünde göz merceğinin
normalden şişkin ve göz çapının normalden uzun olduğu 5. Deri, vücudun dış çevredeki bir çok değişimi algılamasını
belirlenmiştir. sağlayan duyu organıdır. Dokunma duyusu vücudun bir çok
yerinde algılanabilir fakat parmak uçlarında bu duyu daha
Bu göz kusuru ile ilgili, kuvvetli hissedilir.
I. Sadece genlerle aktarılan bir göz kusurudur. Bu durum;
II. Yakını net görüp, uzağı net görememe problemidir. I. farklı vücut bölgelerindeki dokunma hissinin, uç beyinde
farklı yerlerde değerlendirilmesi,
III. Tedavisinde ince kenarlı mercek kullanılır.
II. dokunma hissini algılayan reseptörlerin impuls iletim
ifadelerinden hangileri doğrudur?
hızının farklı olması,
A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III III. dokunma reseptörlerinin vücut bölgelerinde farklı
D) II ve III E) I, II ve III yoğunlukta bulunması
verilenlerden hangileri ile açıklanabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) I ve III

3. İnsanda çevredeki değişimleri algılayan duyu reseptörleri 23


ile ilgili;
6. Tat ve koku duyusunu algılayan organlar için;
I. eşik değer ve üzerindeki uyarılarla uyarılabilme,
I. uyaranı algılayan reseptör çeşidi,
II. doğrudan dış çevreye açık olma,
II. kimyasal çözünme ile impuls oluşumu,
III. mekanik uyaranlarla uyarılma,
III. belli bir şiddetteki uyarana karşı bir süre sonra tepki
IV. duyu nöronlarında impuls oluşumunu sağlama oluşturmama
özelliklerinden hangileri ortaktır? özelliklerinden hangileri ortaktır?
A) I ve II B) I ve IV C) II ve III A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) III ve IV E) I, II ve IV D) II ve III E) I, II ve III
Test 08 1. D 2. A 3. B 4. D 5. C 6. B 7. B 8. E 9. B 10. C 11. D 12. A

7. İşitme ve dengede görevli olan kulak ile ilgili aşağıdaki 10. İnsan gözüyle ilgili;
bilgilerden hangisi doğru değildir?
I. Yaş ilerledikçe göz merceği esnekliğini yititirir ve
A) Orta kulakta hem işitme hem de kulak içi basınç ayarlama yakındaki cisimlere odaklanamaz.
ile ilgili yapılar bulunur.
II. Gözdeki rhodopsin pigmenti sentezlenemediği için
B) İç kulaktaki otolit taşları sesin şiddetini artırarak duymayı aydınlık ortamdan karanlık ortama girilince görüntü
kolaylaştırır. oluşmaz.
C) Salyangozdan çıkan işitme sinirleri talamus üzerinden uç III. Göz merceğinin saydamlığını yitirmesiyle net olmayan
beyine uyarı taşır. bulanık bir görüntü oluşur.
D) Orta kulaktaki çekiç - örs - üzengi kemikleri gelen sesi yukarıda verilen durumlara bağlı olarak ortaya çıkan
oval pencereye iletir. görme problemleri aşağıdakilerin hangisinde doğru
verilmiştir?
E) Dış kulak ses dalgalarını toplayarak orta kulağa aktarır.
I II III

A) Katarakt Renk körlüğü Miyop

B) Hipermetrop Gece körlüğü Katarakt

C) Presbitlik Gece körlüğü Katarakt

D) Hipermetrop Renk körlüğü Astigmat

E) Presbitlik Astigmat Miyop


8. Aşağıdaki tabloda göze ait bazı kısımlar ve özellikler
verilmiştir.

Gözün kısımları Özellikleri


İris (I) Görüntünün ters oluştuğu yerdir. (a)
Göz bebeği (II) Göze rengini veren pigmentleri taşır. (b)
Çözüm Yayınları

Sarı nokta (III) Eksikliğinde renk körlüğü oluşur. (c)


Göz merceği (IV) Göz bebeğinden gelen ışığı kırar. (d) 11. Tüm duyu organları için;

Çubuk hücreleri (V) Göze giren ışık miktarını ayarlar. (e) I. duyu reseptörlerine sahip olma,
II. duyu nöronlarının talamus üzerinden uç beyine
Göz kısmı ve özellikleri ilgili aşağıdaki eşleştirmelerden taşınması,
hangisi yanlıştır?
III. eşik şiddette ve üzerinde uyarıların alınmasını sağlama
A) I - b B) II - e C) III - a
özelliklerinden hangileri ortaktır?
D) IV - d E) V - c
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve III E) II ve III

9. Bale dersleri alan bir çocuk, dönme hareketlerini yapmakta


zorlanır ve bir süre sonra başı döndüğü için dersi yarım bırakır.
12. Göze gelen ışık ile kulağa gelen ses dalgalarının
24 Bu çocuğun hareketleri yaparken zorlanması; algılanması sürecinde;
I. iç kulaktaki salyangozun beyincikle koordineli I. duyu organlarındaki reseptörlerin uyarılma şekli,
çalışamaması,
II. duyu nöronlarında oluşturulan impulsun merkezi sinir
II. yarım daire kanallarındaki sıvının yavaş hareket etmesi, sistemine taşınma şekli,
III. kohlear kanalın tabanında bulunan temel zarın III. iletilen impulsun beyin kabuğundaki değerlendirildiği
titreştirilememesi merkezi sinir sistemi kısmı
durumlarından hangilerinden kaynaklanmaktadır? verilenlerden hangileri ortak olabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III
D) I ve II E) II ve III
D) II ve III E) I, II ve III
Duyu Organları - 4 BÖLÜM 01 Test 09
1. Deri, epitel doku ve temel bağ dokudan oluşur. 4. İç kulaktaki yarım daire kanalları, tulumcuk ve kesecik,
beyincik ile birlikte vücut dengesinin ayarlanmasını sağlar.
Derideki bu yapılarla ilgili aşağıda verilen bilgilerden
hangisi yanlıştır? Vücut dengesini ayarlayan bu yapılarla ilgili,
A) Üst deri çok katlı yassı epitelden oluşmuştur. I. Tulumcuk ve kesecik içindeki otolit taşları başın sağa-
sola, yukarı-aşağı hareketi sırasında duyu nöronlarında
B) Üst derideki epitel hücrelerinin bölünme yeteneği yoktur. impuls oluşumu sağlar.
C) Temel bağ dokuda farklı görevler üstlenmiş hücreler ve bol II. Yarım daire kanalları başın dönme veya açısal
miktarda lif bulunur. hareketlerinde denge sağlanmasında görev alır.

D) Temel bağ dokudaki hücrelerden olan makrofajlar vücut III. Kulaktaki denge kısımları impulsu beyinciğe iletir,
savunmasında görev alır. beyincik hareket yönünü algılayarak uç beyne iletir ve
denge kurulur.
E) Üst deriyi oluşturan epitel dokunun kalınlığı vücudun her
ifadelerinden hangileri doğrudur?
yerinde aynı değildir.
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III

2.

IV

III

5. Aşağıda verilenlerden hangisi derinin görevlerinden birisi


II değildir?
Çözüm Yayınları

I
A) Vücuda şekil ve bütünlük kazandırma
Yapılan bir deneyle dil üzerindeki 4 farklı bölümdeki tat alma B) Terleme yoluyla boşaltıma yardımcı olma
oranları incelenmiştir. I numaralı bölümde acı tat hissinin, IV
numaralı bölgede hissedilenden daha az olduğu gözlenmiştir. C) Sahip olduğu reseptörler aracılığıyla çeşitli duyuları alma

Bu deney aşağıdakilerden hangisini anlamaya yönelik D) Mikroorganizmaların vücuda girmesini engelleme


olarak yapılmıştır?
E) Kan hücrelerini üreterek dolaşıma katma
A) Dildeki reseptör çeşitlerinin belirlenmesi
B) Tat alma için gerekli olan eşik değerin bulunması

C) Dilin hangi bölgesinde hangi tadın daha yoğun algılandığı


D) Dildeki reseptörlerin nasıl uyarıldığı
E) Reseptörlerde uyarı iletimini hızlandıran faktörlerin neler
olduğu

6. Göz merceğinin temel görevi, gelen ışığı sarı nokta üzerine


3. İlkokulda resim yapan Ali, resimde ağaç yapraklarını siyah, odaklamaktır. Bu işi yaparken şekli ve kalınlığı değişir. Buna
elmaları mor renge boyamıştır. Öğretmeni Ali’ye yaprakları ve “göz uyumu” denir.
25
elmayı neden farklı renkte boyadığını sorduğunda Ali’nin bu Buna göre uzaktaki bir cisme bakarken;
durumun farkında olmadığını anlar.
I. mercek incelir,
Bu durumla ilgili;
II. kirpiksi kaslar kasılır,
I. çubuk reseptörlerinin eksikliğinden kaynaklanır,
III. asıcı lifler gerilir,
II. koni reseptörlerinin eksikliğinden kaynaklanır,
III. göz merceğindeki şekil bozukluğundan kaynaklanır IV. ışık daha çok kırılır

yargılarından hangileri söylenebilir? olaylarından hangileri gerçekleşir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III A) I ve II B) I ve III C) II ve III


D) I ve II E) I ve III D) II ve IV E) III ve IV
Test 09 1. B 2. C 3. B 4. E 5. E 6. B 7. B 8. D 9. D 10. D 11. E 12. C

7. İşitme organı olan kulaktaki işitme olayı ile ilgili aşağıdaki 10. Koku alma organı olan burun ile ilgili,
açıklamalardan hangisi yanlıştır? I. Koku alma dışında, alınan havadaki O2’nin çözünmesini
A) Dış kulaktaki kulak zarı sesin çarparak ilk kez titreşim de sağlar.
oluşturduğu yerdir.
II. Sarı bölgede bulunan kemoreseptörler aslında
B) Üzengi kemiğinden sonra ses östaki borusuyla iç kulağa özelleşmiş sinir hücrelerinin dentritleridir.
aktarılır. III. Koku soğancığında bulunan duyu nöronları kokunun
C) Oval pencere, orta kulak kemiklerindeki sesi salyangoza çeşidini belirler.
aktarır. ifadelerden hangileri doğrudur?
D) Salyangoz içindeki sıvı, titreşimlerin ses dalgalarına A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
dönüşümünü sağlar.
D) I ve II E) II ve III
E) Kohlear kanaldaki perilenf sıvısı ses dalgaları oluşturarak

korti organındaki tüylü reseptörleri uyarır.

11. Koku duyusu burun tarafından alındıktan sonra uyartı beynin


ilgili bölümüne taşınır.
Koku duyusu beyinde hangi bölümler üzerinden koku
merkezine iletilir?
A) Beyincik - Omurilik soğanı
B) Talamus - Uç beyin
C) Uç beyin - Hipofiz
8. Gözdeki görme olayında görevli yapılar şunlardır;
D) Orta beyin - Beyincik
(I) Kornea (II) Göz merceği (III) Göz bebeği
E) Hipotalamus - Uç beyin
Çözüm Yayınları

(Vl) Sarı benek (V) Görme (IV) Camsı


sinirleri cisim
(VII) Uç beyin

Buna göre göze giren ışığın görme olayı gerçekleşene 12. Aşağıdaki şekilde insan gözünün yapısı gösterilmiştir.

kadar geçtiği yolda hangi yapılar yer değiştirirse sıralama Mercek bağları
doğru olur? (Asıcı lifler) Damar tabaka
A) I ile II / III ile IV B) II ile III / V ile VII Kirpiksi cisim
Sarı benek
C) III ile IV / V ile VI D) II ile III / V ile VI Saydam
tabaka Ağ tabaka
E) I ile III / IV ile VI
İris
Göz Görme siniri
bebeği

Göz merceği

Kör nokta (optik disk)

Sert tabaka

Buna göre, göz ve görme olayı ile ilgili aşağıdaki



bilgilerden hangisi yanlıştır?
26
A) Göze gelen ışınlar, saydam tabaka ve göz merceğinde
9. Bir cismin görülmesi için aşağıdakilerden hangisi
kırılmaya uğrar.
mutlaka gerçekleşmek zorunda değildir?
A) Işınların mercekte kırılması B) Kirpiksi cisim ve asıcı lifler kasılarak ya da gevşeyerek
göz merceğinin çapını değiştererek göz uyumunu sağlar.
B) Duyu sinirlerinin impulsları beynin görme merkezine
iletmesi C) Görme sinirlerinin gözü terk ettiği kör nokta
fotoreseptörlerce zengindir.
C) Duyu sinirlerinde impuls oluşması
D) Damar tabaka gözün ön kısmında farklılaşarak göze
D) Koni reseptörlerinin belirli dalga boyundaki ışıkla
uyarılması rengini veren irisi oluşturur.

E) Işığın retina üzerine düşmesi E) Damar tabaka kan damarlarınca zengindir.


Endokrin Sistem - 1 BÖLÜM 01 Test 10
1. İnsanlarda endokrin bezlerden salgılanan hormonlarla 4. İnsanda üretilen aşağıdaki hormon çiftlerinden hangisi
ilgili, antogonist (zıt) çalışır?
l. Hedef hücrelere kanla taşınan kimyasal A) Adrenalin - Kortizol
düzenleyicilerdir.
B) Tiroksin - Kalsitonin
ll. Hedef hücrelerinde bulunan reseptör proteinler
C) İnsülin - Glukagon
tarafından tanınırlar.
D) Östrojen - Progesteron
lll. Sinir sistemiyle birlikte sistemlerin uyum içinde
çalışmasını sağlarlar. E) ADH - Aldosteron
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll
D) l ve ll E) l, ll ve lll

5. Aşağıdaki hormon çiftlerinden hangisi aynı endokrin bez


tarafından üretilmez?

2. İnsanlarda; A) Parathormon - Adrenalin


Çözüm Yayınları

l. vücudun büyümesinin kontrolü, B) Kortizol - Aldosteron

ll. üreme etkinliğinin düzenlenmesi, C) Tiroksin - Kalsitonin

lll. ikincil eşeysel özelliklerin gelişmesi, D) Glukagon - İnsülin

lV. genel vücut metabolizmasının denetlenmesi E) FSH - LH

faaliyetlerinden hangilerinin gerçekleştirilmesinde


hormon etkinliği gözlenebilir?
A) l ve ll B) ll ve lll C) lll ve lV
D) l, ll ve lll E) l, ll, lll ve lV

6. Aşağıda hipofiz bezinden salgılanan numaralandırılmış


hormonların etkilediği organlar gösterilmiştir.
Kemikler
27
l
V ll
Böbrek üstü Hipofiz Tiroit bezi
bezi lV III
3. Aşağıdaki hastalıklardan hangisi hormonal değildir?
A) Tetani Yumurtalık Süt bezleri
B) Hemofili
Buna göre; aşağıdakilerden hangisindeki
C) Addison numaralandırılmış hormon doğru adlandırılmamıştır?
D) Miksodema A) l → STH B) ll → TSH C) lll → LH
E) Basit guatr D) lV → FSH E) V → ACTH
Test 10 1. E 2. E 3. B 4. C 5. A 6. C 7. D 8. C 9. D 10. E 11. D 12. E

7. Bir insanda adrenalin hormonu normalden fazla 11. Kandaki glikoz miktarı
salgılanırsa;
l. kalp atış hızı, N
ll. kan basıncı,
Zaman
t1 t2 t3 t4
lll. soluk alıp verme hızı,
N : Normal değer
lV. kandaki Ca+2 miktarı

Yukarıdaki grafik sağlıklı bir bireyin kanındaki glikoz miktarının
faktörlerinden hangilerinin artması beklenir?


zamana bağlı değişimini göstermektedir.
A) l ve ll B) ll ve lll C) lll ve lV
Buna göre belirtilen zaman dilimlerinde gerçekleşen
D) l, ll ve lll E) l, ll, lll ve lV olaylarla ilgili,
I. t1 ve t4 zaman aralığında hipofiz bezi pankreası
uyarmıştır.
II. t2 de glukagon hormonu etkilidir.
III. t3 de sindirim kanalında emilen glikoz miktarı artmıştır.
yargılarından hangileri söylenebilir?
8. İnsan vücudunda aşağıda verilen düzenlenmelerden
hangisinde hipofiz bezi rol oynamaz? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
A) Derinin renginin koyulaşması D) II ve III E) I, II ve III
B) Vücudun su dengesinin ayarlanması
C) Kan şekerinin düşürülmesi
D) Metabolizma hızının artırılması
E) Süt bezlerinden süt salgılanması
Çözüm Yayınları

9. Hipofiz bezinin;
l. salgısını kana verme,
ll. birden fazla hormon salgılama,
lll. doğrudan hipotalamus tarafından kontrol edilme 12. Bir insanın kanındaki ADH miktarının değişimi aşağıdaki
özelliklerinden hangileri tiroit bezi için de geçerlidir? grafikte verilmiştir.
Kandaki
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll
ADH miktarı
D) l ve ll E) l, ll ve lll Normal
seviye

Zaman

28 Buna göre ADH miktarındaki belirtilen değişime bağlı


10. İnsanda bir hormonun salgılanması;

olarak,
l. sinirsel uyartılar sonucu, l. Kandaki su miktarı azalır.
ll. uyarıcı hormonların kandaki düzeyinin artması sonucu, ll. Seyreltik idrar oluşturulur.
lll. bir maddenin kandaki miktarının artması ya da lll. Kanın osmotik basıncı artar.
azalması sonucu
durumlarından hangileri gözlenebilir?
olaylarından hangileriyle gerçekleşir?
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll
D) l ve ll E) l, ll ve lll
D) l ve ll E) l, ll ve lll
Endokrin Sistem - 2 BÖLÜM 01 Test 11
1. Sağlıklı bir insana ait; 5. Her hormon farklı hedef doku hücreleri üzerinde etkilidir.
l. kan plazması, Bu durumun temel sebebi;
ll. doku sıvısı, l. hormonların hedef hücrelere farklı yollardan
taşınabilmesi,
lll. hücre sitoplazması,
ll. hormonların protein yapılı mesaj taşıyıcı kimyasal
lV. mide öz suyu
moleküller olması,
sıvılarından hangilerinde hormonlara rastlanabilir?
lll. hedef doku hücrelerinde hormona özgü reseptörlerin
A) l ve ll B) ll ve lll C) lll ve lV bulunması

D) l, ll ve lll E) l, ll, lll ve lV özelliklerinden hangileri ile açıklanabilir?


A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll
D) l ve ll E) ll ve lll

2. Bir bireyde tiroksin hormonunun yetersiz salgılanması


sonucu aşağıdaki hastalıklardan hangisi görülebilir?
A) Miksodema
B) Tetani
C) Şekersiz şeker hastalığı
D) Addison 6. Aşağıda hipotalamusun hipofizle etkileşimi sonucu X
E) Akromegali organının uyarılması gösterilmiştir.
RF
Hipotalamus → Hipofiz → X
Çözüm Yayınları

Buna göre X organı;


l. tiroit bezi,
ll. böbrek üstü bezi,

3. İnsanda aşağıdaki yapılardan hangisi hem sinirsel hem lll. deri,


de hormonal düzenleme yapar? lV. yumurtalık
A) Ovaryum B) Hipofiz yapılarından hangileri olabilir?
C) Tiroit bezi D) Hipotalamus A) l ve ll B) ll ve lll C) lll ve lV
E) Pankreas D) l, ll ve lll E) l, ll, lll ve lV

4. Hipofizden salgılanan;
l. FSH, 29
ll. LH, 7. İnsanlarda homeostatik dengenin sağlanmasında etkili
olan tüm hormonlar;
lll. ACTH,
l. amino asit ya da protein yapılı olma,
lV. TSH,
ll. kana salgılanarak hedef hücrelere taşınma,
V. Prolaktin
lll. hipofiz bezinin uyarması sonucu salgılanma
hormonlarından hangileri aynı organ üzerinde etki
gösterir? özelliklerinden hangilerine ortak olarak sahiptir?
A) l ve ll B) ll ve lll C) lll ve lV A) Yalnız l B) Yalnız ll C) I ve III
D) lV ve V E) l, lll ve V D) lI ve llI E) l, ll ve lll
Test 11 1. D 2. A 3. D 4. A 5. C 6. E 7. B 8. C 9. E 10. B 11. D 12. E

8. Aşağıdaki hormonlardan hangisinin kan şekerinin 11.


değişmesinde etkisi yoktur? Hipotalamus

A) İnsülin B) Kortizol C) Kalsitonin


D) Adrenalin E) Glukagon
RF

Negatif geri
bildirim
Hipofizin arka lobu

ADH

Boşaltım
9. Aşağıdaki tabloda bazı hormonlar ve bu hormonlara ait kanallarından
görevler verilmiştir. suyun geri emilimi

Hormon Görev
Yukarıdaki şekilde vücudun su dengesinin düzenlenmesi
Kalsitonin Kandaki Ca++ miktarını azaltır. gösterilmiştir.

Tiroksin Genel metabolizmayı hızlandırır. Buna göre,


İhtiyaç durumunda amino asitleri l. ADH yetersizliğinde boşaltım kanallarından suyun geri
Kortizol
ve yağ asitlerini glikoza dönüştürür. emilimi hiç gerçekleşmez.
Parathormon Kandaki Ca++ miktarını artırır.
ll. Kanın osmotik basıncı düşerse kandaki ADH miktarı
İnsülin Kandaki glikoz oranını azaltır. azalır.

STH Büyüme ve gelişmeyi sağlar. lll. ADH suyun geri emilmesini sağlayarak vücudun su
Çözüm Yayınları

dengesini düzenler.
Verilen hormonlar ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi
doğru değildir? ifadelerinden hangileri söylenebilir?

A) Kortizol ve insülinin kandaki karbonhidrat oranına etkisi A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll
birbirine zıttır. D) ll ve lll E) l, ll ve lll
B) STH’nin etki alanı parathormondan fazladır.
C) Kalsitonin ve parathormon zıt etkiye sahiptir.
D) Tiroksin miktarı azalan bir bireyde üretilen enerji miktarı
azalır.
E) Kalsitonin ve parathormon aynı bezden salgılanır.
12. Kalsitonin

1 2
Kan kalsiyum
düzeyi
4 3

Parathormon

30 10. l. Kalsitonin Yukarıdaki şekilde kandaki kalsiyum seviyesinin


düzenlenmesinde görev alan yapılar numaralandırılarak
ll. Parathormon
gösterilmiştir.
lll. Aldosteron
Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisi doğru değildir?
lV. ADH
A) 1, tiroit bezidir.
Yukarıda verilen hormonlardan hangileri insan
B) 2, kemikler olabilir.
vücudunda mineral miktarının ayarlanmasında etkili
değildir? C) 3, paratiroit bezidir.
A) Yalnız ll B) Yalnız lV C) l ve ll D) 4, bağırsaklar olabilir.
D) ll ve lll E) lll ve lV E) 1, sadece kalsitonin salgılar.
Endokrin Sistem - 3 BÖLÜM 01 Test 12
1. İnsanda vücut içi olayların düzenli devam etmesi için aracılık 5. Aşağıdaki hormon çiftlerinden hangisi kandaki glikoz
yapan maddelerden birisi hormonlardır. oranının artmasında görev alır?
Buna göre, hormonlarla ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi A) İnsülin - Glukagon B) Kortizol - Glukagon
yanlıştır?
C) İnsülin - Adrenalin D) Kortizol - Vazopressin
A) Hormonlar iç salgı bezlerinde üretilir ve kan ile taşınır.
E) Tiroksin - Nöradrenalin
B) Polimer ya da monomer yapıda olabilirler.
C) Vücutta etkileri hızlıdır ve kısa sürelidir.
D) Normal değerlerde salgılanmazlarsa vücutta anormallikler
görülür.
E) Farklı hormonlar vücutta benzer etkiler yapabilir.
6. Aşağıdaki grafik kandaki Ca++ oranının değişmini
göstermektedir.

Kandaki Ca++

2. İnsanda aşağıdaki yapılardan hangisi hormon Bu değişime neden olan X faktörü ile ilgili,
salgılamaz?

I. Tiroit bezinden salgılanan kalsitonin hormonu olabilir.
A) Paratiroit bezi B) Yumurtalık C) Mide
D) Pankreas E) Süt bezi II. Böbreklerden Ca++ emilimini artıran parathormon
olabilir.
III. Hipofizden salgılanan TSH hormonun uyarısı ile
Çözüm Yayınları

salgılanan tiroksin hormonu olabilir.


ifadelerden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) II ve III

3. Aşağıda verilen hormonlardan hangisi diğerlerinin


salgılandığı bez tarafından üretilmez?
A) FSH B) ADH C) TSH
D) LH E) STH 7. Aşağıdaki grafik birbirine zıt çalışan iki hormonun miktarındaki
değişimleri göstermektedir.
Hormon

X hormonu

Y hormonu

Zaman
4. Beynin bölümlerinden ara beyinde bulunan hipotalamus,
vücut içi dengenin ayarlanmasında ve endokrin sistem
üzerinde etkilidir. Bu hormonlar ile ilgili aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi 31

doğrudur?
Hipotalamusun endokrin sistem üzerindeki etkileri ile
ilgili, X hormonu Y hormonu

I. Hipofizin arka lobunda depo edilen hormonları üretir. A) İnsülin Tiroksin


II. Hipofizin ön lobunda hormon salgılanmasını denetler.
B) Adrenalin Nöradrenalin
III. Salgıladığı RF ile tüm iç salgı bezlerini uyarır.
C) Parathormon Kalsitonin
ifadelerden hangileri doğrudur?
D) Tiroksin Kalsitonin
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III
D) I ve II E) I, II ve III E) İnsülin ADH
Test 12 1. C 2. E 3. B 4. E 5. B 6. A 7. C 8. E 9. D 10. B 11. D 12. C

8. Pankreas kan şekerinin ayarlanmasında görevli olan karma bir 11. İnsanlarda hormonlar normalden az ya da çok
bezdir. Salgıladığı hormonlardan insülin hedef hücrelerde etkinlik salgıladıklarında vücutta anormallikler yaşanır ve bazı
gösteremez ise Tip II-diyabet hastalığı ortaya çıkar. hastalıklar görülür.
Buna göre, Buna göre;
I. Kanda glikoz seviyesi normal değer üzerinde kalır. • K+ böbreklerden yeterli oranda atılamaz ve deride renk
değişimi görülür. (I)
II. İnsülin üretildiği halde hedef hücredeki reseptörler
bozulduğu için insülinle uyarılmaz. • Kandaki Ca++ oranı normalin altına düşer ve kaslarda
ağrılı kasılmalar görülür. (II)
III. Hücreler glikozdan yararlanmayacağı için yağ ve
protein tüketimi artar. • Gelişme döneminde tiroksinin yetersiz salgılanması ile
zeka geriliği ve gelişim bozukluğu görülür. (III)
ifadelerinden hangileri Tip II diyabet hastalığı için
söylenebilir? • Böbreklerden yeterli su emilimi olmadığı için, idrarla
atılan su miktarı artar ve kanın osmotik basıncı yükselir.
A) I ve II B) Yalnız I C) I ve III
(IV)
D) Yalnız II E) I, II ve III
• Tiroit bezi uyarıldığı halde, iyot eksikliğine bağlı olarak
hormon üretemez ve tiroit bezi büyür. (V)
verilen anormalliklere bağlı olarak ortaya çıkan hastalıklar
aşağıdakilerden hangisinde yanlış eşleştirilmiştir?

A) I → Addison

B) II → Tetani

C) III → Kretenizm
9. Bir insanın vücudunda aşağıdaki olaylar gerçekleşmektedir.
D) IV → Diyabet
• Böbreklerden Na ve Cl emilimi artarken, K emilimi
azalmaktadır. E) V → Guatr
Çözüm Yayınları

• Hücre bölünmesi ve protein sentezi hızlanmaktadır.

• Metabolizma hızı artmaktadır.


• Böbreklerden suyun geri emilimi artmaktadır.
Buna göre verilen değişimlerden herhangi birinde etkinlik
göstermeyen hormon aşağıdakilerden hangisidir?
A) STH B) Tiroksin C) ADH
D) Oksitosin E) Aldosteron
12. Aşağıdaki şekilde ara beynin bir kesiti gösterilmiştir.

Hipotalamus
(I)

Hipofizin ön lobu Hipofizin arka lobu


10. İlk kez müzik konseri verecek olan Pelin, sahneye çıkmadan (II) (III)
önce kalp atışlarının hızlandığını, yüzünün sarardığını farkeder.
Şekildeki yapılarla ilgili aşağıdakilerden hangisi
Pelinde bu değişikliklerin oluşması sağlayan hormon ile

söylenemez?
ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
32 A) II numaralı kısım III numaralı kısma göre daha fazla
A) Böbrek üstü bezinin öz bölgesinden salgılanan epinefrin
çeşitte hormon üretir.
hormonudur.
B) I numaralı kısım homeostazinin sağlanmasında önemli rol
B) Bu hormonun salgılanmasını hipofizin ön lobundan
oynar.
salgılanan ACTH uyarır.
C) III numaralı kısımda ADH ve oksitosin hormonları
C) Bu hormon glikojen yıkımını artırarak kan şekerini
sentezlenir.
yükseltir.
D) I numaralı kısım II numaralı bölümün hormon sentezini
D) Deriye giden damarları daraltarak, deriye ulaşan kan
uyarır ya da inhibe eder.
miktarını azaltır.
E) II numaralı kısımda sentezlenen STH hormonunun
E) Göz bebeklerinin genişlemesini sağlar.
vücuttaki etki alanı, ACTH hormonundan fazladır.
Endokrin Sistem - 4 BÖLÜM 01 Test 13
1. Memeli canlılarda hipofiz bezi, endokrin sistem üzerinde 4. Bir bireyde kandaki glikoz miktarının zamana bağlı değişimi
düzenleyici rol üstlenmiştir. Bu bezden salgılanan bazı grafikte gösterildiği gibidir.
hormonlar, başka endokrin bezlerin hormon salgılamasını uyarır.
Kandaki glikoz miktarı
Aşağıdakilerden hangisi bu duruma örnek değildir?
N
A) Salgıladığı STH ile tiroit bezinden kalsitonin hormonu
salgılanmasını uyarır.
B) ACTH salgılayarak böbrek üstü bezinden kortizol hormonu
salgılatır. Zaman
N= Normal seviye
C) Dişilerde salgıladığı FSH ile östrojen salgısını uyarır.
D) Erkeklerde salgıladığı LH ile testosteron salgısını uyarır. Grafikteki değişime bağlı olarak,


E) Ön loptan salgıladığı TSH ile tiroksin hormonu salgısını
I. Kandaki glikoz oranı normal değerin altına düştüğü için
uyarır.
pankreastan kana glukagon hormonu salgılanır.
II Karaciğerde depo edilen glikojen glikoza dönüştürülerek
kan şekeri yükseltilmeye çalışılır.
III. Kas hücrelerine geçen glikoz miktarı sürekli artar.
durumlarından hangileri gözlenebilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) II ve III E) I, II ve III

2. İnsanlarda gırtlağın hemen altında bulunan, soluk borusunun


sağ ve solunda yer alan endokrin bez tiroit bezidir.
Çözüm Yayınları

Bu bezden salgılanan tiroksin hormonu ile ilgili,


I. Yapısında iyot içeren, steroit yapılı bir hormondur. 5. Eşeysel bezler karma bez olarak etkinlik gösterir. Hipofizden
salgılanan FSH ve LH etkisiyle uyarılırlar.
II Metabolizma hızını ayarlar, büyüme ve gelişme
üzerinde etkilidir. Eşeysel bezlerden salgılanan hormonlarla ilgili aşağıdaki
bilgilerden hangisi yanlıştır?
III. Tiroit bezinden salgılanan kalsitonin hormonuna zıt
A) Dişilerde FSH uyarısı ile salgılanan östrojen yumurta ve
etkiye sahiptir.
folikül gelişimini sağlar.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
B) Erkeklerde testosteron, dişilerde östrojen ikincil eşey
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II karakterlerinin oluşumunu sağlar.

D) II ve III E) I, II ve III C) Dişilerde yumurtalıkta üretilen prolaktin hormonu süt


bezlerinin gelişimini sağlar.
D) Progesteron, dişilerde dölyatağını embriyonun tutunup
gelişmesi için hazırlar.
E) Testosteron, erkeklerde spermlerin hareket ve dölleme
yeteneği kazanarak olgunlaşmasını sağlar.

33

6. Aşağıda insan vücudunda üretilen bazı hormonlar verilmiştir.



3. Böbrek üstü bezi, kabuk ve öz bölgesi olmak üzere iki Kortizol Aldosteron İnsülin Glukagon Adrenalin
kısımdan oluşur. Bu kısımlardan farklı hormonlar salgılanır. (I) (II) (III) (IV) (V)

Bu hormonlardan hangisi aynı zamanda sinir uçlarından Bu hormonlardan hangileri karbonhidrat metabolizması
salgılanarak nörotransmitter görevi üstlenir? üzerinde aynı etkiye sahiptir?

A) Kortizol B) Nörepinefrin C) Aldosteron A) I, II ve III B) I, III ve IV C) II, III ve IV

D) Progesteron E) Östrojen D) I, IV ve V E) III, IV ve V


Test 13 1. A 2. B 3. B 4. C 5. C 6. D 7. D 8. E 9. D 10. C 11. B 12. C

7. Vücutta düzenleyici olarak görev yapan hormonlar steroit 10. Aldosteron böbrek üstü bezinin kabuk bölgesinden salgılanan
veya protein yapılı olabilirler. bir hormondur.
Aşağıda verilenlerden hangisindeki hormonların ikisi de X faktörü
steroit yapılıdır?
A) İnsülin - Kalsitonin
B) Tiroksin - Testosteron
C) Aldosteron - İnsülin Zaman
D) Östrojen - Testosteron
E) Östrojen - Prolaktin Aldosteron kanda normalden az salgılandığında vücutta bazı


değişiklikler görülür.
X faktörü bu değişikliklerden hangisi olamaz?
A) Kandaki Cl+ miktarı
B) Kan hacmi
C) Kandaki K+ miktarı
8. Sağlıklı bir insanın kanındaki Ca++ yoğunluğunun zamana D) Kan basıncı
bağlı değişimi aşağıdaki grafikte gösterilmiştir. E) Kandaki su miktarı

Kandaki Ca++ yoğunluğu

11. Endokrin bezlerin karşılıklı etkileşimleri ile kanda


N hormon dengesinin ayarlanması feed-back (geri bildirim)
mekanizmasıyla sağlanır. Bu durum pozitif ve negatif feed-
back olmak üzere iki şekilde gerçekleştirilebilir.
Zaman Buna göre aşağıdakilerden hangisi negatif feed-back’e
t1 t2 t3 t4 t5 t6
örnektir?
Grafiğe göre, A) Hipofizden salgılanan TSH’ın tiroksin üretimini uyarması
Çözüm Yayınları

I. t5 zaman aralığında böbrekten Ca++ emilimi artmıştır. B) Kandaki Ca++ normal değerin üzerine çıktığında kalsitonin
hormonunun artıp, parathormonun azalması
II. t3 zaman aralığında Ca++ yoğunluğundaki düşüşe
kalsitonin hormonundaki artış neden olmuş olabilir. C) Menstrual döngüde FSH miktarının artması ile
yumurtalıktan östrojen salgılanması
III. t2 zaman aralığında birey Ca++ bakımından zengin
D) Hipofizin ön lobundan salgılanan ACTH etkisiyle kortizol
besinlerle beslenmiş olabilir.
salgılanması
IV. t4 zaman aralığında paratiroit bezi uyarılmıştır.
E) LH hormonun erkeklerde testosteron hormonu
yorumlarından hangileri yapılabilir?
salgılanmasını uyarması
A) I ve II B) III ve IV C) I, II ve III
D) II, III ve IV E) I, II, III ve IV
12. Aşağıdaki grafikte yetişkin bir bireyin kanındaki tiroksin
hormonunun miktarının zamana bağlı değişimi gösterilmiştir.
Kandaki tiroksin miktarı

Zaman
t
34 9. Kampa giden Can, kamp alanında yürürken karşısına çıkan N: Normal değer
yılanı görür ve korkup kaçmaya başlar.
Buna göre t anından itibaren tiroksin hormonunun
Bu süreçte Can’ın vücudunda aşağıdaki değişimlerden

miktarında gözlenen değişime bağlı olarak;
hangisi gerçekleşmez?
I. kan basıncında artma,
A) Kanda adrenalin miktarı artar.
II. kan hacmi ve kalp atış hızında azalma,
B) Bazı damarlar genişler ve kan akış hızı belli organlarda
III. sinirsel duyarlılıkta azalma,
artar.
IV. metabolizma hızında artma
C) Soluk alış verişi hızlanır.
değişikliklerinden hangileri gözlenebilir?
D) Parasempatik sinirlerde impuls iletimi hızlanır.
A) I ve II B) II ve III C) I ve IV
E) Karaciğerde glikojenin glikoza hidrolizi artar.
D) I, II ve III E) I, III ve IV
Endokrin Sistem - 5 BÖLÜM 01 Test 14
1. ADH (vasopressin) hipofizin arka lobundan salgılanan, 5. Ameliyatla alınan bir endokrin bezin eksikliğinde vücutta şu
vücutta su dengesini düzenleyen bir hormondur. aksamalar gözlenmiştir;
Bir kişide ADH salgılanmasından itibaren vücutta su
• Vücut içi iyon derişiminde düzensizlik
dengesinin sağlanmasına kadar gerçekleşen olaylar
düşünüldüğünde aşağıdakilerden hangisi dördüncü • Kan basıncında dengesizlik
sırada gerçekleşir?
• Vücutta amino asit ve yağ asidi oranı artışı
A) Kanın osmotik basıncı artar.
Buna göre belirtilen aksaklıklar aşağıdaki endokrin
B) Böbrekten suyun geri emilimi artar.
bezlerden hangisinin alınmasından kaynaklanmıştır?
C) ADH, böbrek nefron kanallarının suya geçirgenliğini artırır.
A) Pankreas B) Böbrek üstü bezi
D) Hipotalamustaki reseptörler uyarılır.
C) Timüs bezi D) Paratiroit bezi
E) Kandaki su miktarı normal değere ulaşır. E) Eşeysel bezler

2. Aşağıda verilen olaylardan hangisi hipofizden salgılanan


hormonlar tarafından gerçekleştirilmez?
A) Rahim kaslarının kasılmasını sağlayarak doğumu 6. → Hamileliğin devamını sağlar ve rahim kaslarının
I
kolaylaştırır. kasılmasını önler. → Süt bezlerinin gelişmesini sağlar.
II
B) Bölünme özelliğine sahip tüm vücut hücrelerinde, hücre
→ Sütün kanallardan çıkmasını sağlar.
bölünmesini uyarır. III
C) Hamilelik sırasında süt bezlerinin gelişimini uyarır. Yukarıda dişi vücudunda gerçekleşen bir dizi olay verilmiştir.
D) Derideki melanosit hücrelerini uyararak melanin pigmenti Bu olayların gerçekleşmesinde görevli olan hormonlar
sentezini sağlar. numaralandırılmış olarak gösterilmiştir.
Aşağıdakilerden hangisinde numaralandırılmış hormonlar
Çözüm Yayınları

E) Uzun süreli açlık durumunda protein ve yağların glikoza


dönüşümünü uyarır. doğru olarak verilmiştir?
I II III
A) LH LTH Progesteron

B) FSH LH LTH

C) Progesteron LTH Oksitosin


3. Aşağıda verilen hormonlardan hangisinin
salgılanmasından sorumlu bez karma bez özelliği D) LH Östrojen Oksitosin
göstermez? E) Progesteron Östrojen LTH
A) Sekretin B) İnsülin C) Kalsitonin
D) Progesteron E) Gastrin

7. Aşağıdaki tabloda hormonlar ve salgılandıkları yerler


verilmiştir.
4. Protein ve steroit yapılı hormonların hedef hücre üzerindeki
Hormon ismi Salgılandığı yer
etkinlikleri aynı değildir.
I. Kortizol a Testis
Buna göre hormonların etki mekanizmaları ile ilgili,
II. Testosteron b Pankreas 35
I. Protein yapılı hormonlar hücre zarının lipit tabakasında
çözünemez. III. Glukagon c Böbrek üstü bezi
II. Steroit yapılı hormonlar hücre zarında çözünerek hücre IV. Oksitosin d Epifiz
içine girer ve hücre içi hormon reseptörüne bağlanır. V. Melatonin e Yumurtalık
III. Protein yapılı hormonlar hücre zar yüzeyindeki
reseptörlere bağlanarak aracı molekülleri aktive eder. Hormon - salgılandığı yer ile ilgili aşağıdaki
eşleştirmelerden hangisi doğrudur?
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II A) I → c B) II → a C) III → b

D) II ve III E) I, II ve III D) IV → e E) V → d
Test 14 1. B 2. E 3. C 4. E 5. B 6. C 7. D 8. D 9. B 10. A 11. E 12. C

8. Erkek bir bireyin hipofiz bezi çıkarılırsa aşağıdaki 11. Kandaki su miktarı
olaylardan hangisinde aksama gözlenmez? N
A) Sperm oluşumu
B) Tiroit bezinden tiroksin salgılanması
C) Kemik hücrelerinde hücre bölünmesi Zaman

D) Kanda kalsiyum oranını artıran parathormon


Sağlıklı bir insanın kanındaki su miktarındaki değişim
sentezlenmesi


aşağıdaki grafikte gösterilmiştir.
E) Kanda su oranın normal seviyede korunması Bu durumla ilgili,
I. Hipofizin arka lobundan salgılanan ADH miktarı kanda
artar.
II. Bir süre sonra böbrek nefronlarından suyun geri emilimi
artar.
III. Birey hipertonik idrar oluşturur.
yargılarından hangileri doğrudur?
9. Böbrek üstü bezinden salgılanan hormonlarla ilgili
aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III

A) Böbrek üstü bezinin kabuk kısmından salgılanan D) II ve III E) I, II ve III


hormonlar ile hipofizden gelen ACTH arasında pozitif geri
bildirim vardır.
B) Öz bölgesinden salgılanan eşeysel hormonlar dişilerde ve
erkeklerde ortak olarak görülür.
C) Kortizol hormonu görev yaptığında idrarda NH3, üre gibi
azotlu atıkların miktarı artar.
Çözüm Yayınları

D) Aldosteron hormonu normalden fazla salgılanırsa kan


basıncı normal değerlerin üzerine çıkar.
E) Adrenalin ve nöradrenalin vücutta benzer etkinlikler
gösterebilir.

12. İnsanda bazı hormonların salgılanma mekanizmaları aşağıda


gösterilmiştir.
Hipotalamus Kan şekerinin Stres
RF düşmesi

Hipofiz Otonom sinirler


Pankreasın
10. Aşağıda dişilerin vücudunda menstrual döngüde gerçekleşen
α hücreleri
olayların bir kısmı özetlenmiştir. TSH Asetil kolin

Glukagon
Hipotalamus RF I LH Korpus luteum oluşur. II Tiroit bezi Böbrek üstü
hormonu bezi öz kısmı
Negatif feed-back Tiroksin
hormonu Adrenalin
Bu döngüde numaralı yerlere aşağıdakilerden hangisi
36

yazılırsa döngü doğru şekilde tamamlanmış olur? Buna göre aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılamaz?

A) Kandaki bazı maddelerin miktarındaki değişme hormon
I II
salgılanmasını uyarabilir.
A) Hipofiz Progesteron
B) Sinir sistemi endokrin sistemin faaliyetlerini etkileyebilir.
B) Hipofiz LTH
C) Bir endokrin bezin faaliyeti aynı anda hem sinirsel hem de
C) Dölyatağı Östrojen hormonal olarak düzenlenebilir.

D) Yumurtalık Progesteron D) Hormonlar sadece endokrin bezler tarafından


salgılanmayabilir.
E) Yumurtalık FSH
E) Bir hormon diğer bir hormonun salgılanmasını uyarabilir.
Destek ve Hareket Sistemi - 1 BÖLÜM 01 Test 15
1. Kemiklerin görevleri ile ilgili aşağıdaki açıklamalardan 5. İnsan iskeletini oluşturan;
hangisi doğru değildir?
– uzun
A) Vücuda şekil verir ve desteklik sağlar.
– kısa
B) Kas ve tendonların tutunma yüzeyini oluşturur.
– yassı
C) Kaslarla birlikte vücudun hareketini sağlar.
– düzensiz şekilli
D) İhtiyaç durumunda kalsiyum, magnezyum gibi mineralleri
kemiklerde,
üretir.
l. kemik zarı,
E) Yaşamsal öneme sahip iç organları korur.
ll. sarı kemik iliği,
lll. kemik hücreleri,
lV. süngerimsi kemik doku
yapılarından hangileri ortak olarak bulunur?

2. Sağlıklı bir insanda iskelet genel olarak; A) Yalnız l B) l ve ll C) lll ve lV

l. baş iskeleti D) l, lIl ve lV E) l, ll, lll ve lV

ll. gövde iskeleti


lll. üyeler iskeleti
olmak üzere üç grupta incelenir.
Buna göre verilen iskelet kısımlarından hangilerinde uzun
kemik çeşidine rastlanmaz?
A) Yalnız l B) Yalnız Il C) Yalnız lll
6. İnsan vücudunda;
D) l ve ll E) ll ve lll
Çözüm Yayınları

l. kaburga uçları,
ll. soluk borusu,
lll. omurlar arası diskler,
lV. kulak kepçesi
3. İnsanda kemik sağlığı ve gelişimi için; yapı ve organlarından hangilerinde kıkırdak dokuya
l. kalsiyum, rastlanır?

ll. A vitamini, A) l ve ll B) ll ve lll C) lll ve lV

lll. D vitamini, D) l, ll ve lll E) l, ll, lll ve lV

lV. fosfat
moleküllerinden hangilerine ihtiyaç vardır?
A) l ve ll B) ll ve lll C) lll ve lV
D) l, ll ve lll E) l, ll, lll ve lV

7. Canlı organizmaya desteklik sağlayan, vücudu koruyan


ve hareket etmesine yardımcı olan sistem destek hareket 37
sistemidir.
4. Aşağıdakilerden hangisi kemik hücresi kaybı ya da D
vitamini ve mineral eksikliğine bağlı olarak ortaya çıkan Buna göre insanda destek hareket sistemi;
bir destek hareket sistemi rahatsızlığıdır? l. kemik,
A) Kireçlenme ll. kıkırdak,
B) Kemik erimesi lll. kas
C) Bel fıtığı dokularından hangilerini yapısında bulundurur?
D) Romatizma A) Yalnız l B) I ve II C) I ve III
E) Menisküs D) lI ve llI E) l, ll ve lll
Test 15 1. D 2. A 3. E 4. B 5. D 6. E 7. E 8. E 9. A 10. E 11. D 12. B

8. İnsanda; 11. İnsanda çizgili kas hücrelerinin kasılması sırasında,


l. solunum, Açığa çıkan CO2 Harcanan ATP
miktarı miktarı
ll. sindirim,
lll. dolaşım,
IV. boşaltım,
V. destek ve hareket -l- Zaman -ll- Zaman
sistemlerinden hangilerinde düz kaslara rastlanır?
A) l ve II B) ll ve IV C) lll ve V Glikoz Kullanılan O2
miktarı miktarı
D) l, II ve V E) l, ll, III ve lV

-lll- Zaman -lV- Zaman

grafiklerindeki değişimlerden hangileri gerçekleşebilir?


9. Aşağıda üç kasa ait kasılma boyunun zamana bağlı değişimi A) l ve lIl B) ll ve lll C) lll ve lV
gösterilmiştir.
Kasılma boyu D) l, lIl ve lV E) l, ll, lll ve lV

X Y Z

Zaman
Çözüm Yayınları

Uyarı anı

Üç kas çeşidi ile ilgili,



l. Aynı uyarıya aynı tepki şiddetinde cevap oluşturur.
ll. Aynı anda kasılıp aynı anda gevşer.
lll. X, kalp kası, Y düz kas, Z iskelet kasıdır. 12. Aşağıdaki grafikte iskelet kasının kasılma miktarının zamana
bağlı değişimi verilmiştir.
yargılarından hangileri söylenebilir?
Kasılma miktarı
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız III
D) l ve ll E) l, ll ve lII

Zaman
t0 t1 t2 t3 t4

Uyarı

Grafikle ilgili,

l. Kasa eşik değerinde uyarı verilmiştir.
38 10. Sağlıklı bir insanda;
ll. Hiçbir uyarı almayan kas, belirli bir derecede kasılı
l. diyaframın düzleşmesi,
durumdadır.
ll. besinlerin ince bağırsakta ilerlemesi,
lll. t1 - t2 zaman aralığında ATP harcanırken t2 - t3 zaman
lll. kalbin kanı pompalaması, aralığında ATP harcanmaz.
lV. kol ve bacakların hareket ettirilmesi lV. t1 - t2 zaman aralığında kasın boyu kısalırken t2 - t3
zaman aralığında uzar.
faaliyetlerinden hangilerinin gerçekleştirilmesinde
kasların etkinliğinden bahsedilebilir? ifadelerinden hangileri yanlıştır?
A) l ve ll B) ll ve lll C) lll ve lV A) Yalnız l B) Yalnız lII C) l ve lV
D) l, ll ve lll E) l, ll, lll ve lV D) ll ve lll E) lll ve lV
Destek ve Hareket Sistemi - 2 BÖLÜM 01 Test 16
1. Aşağıdaki hormonlardan hangisinin kemik gelişimi 4. Çizgili kasların kasılması sırasında miktarı artan;
üzerinde bir etkisi yoktur?
l. inorganik fosfat,
A) Kalsitonin
ll. ADP,
B) Parathormon
lll. karbondioksit,
C) Büyüme hormonu
lV. laktik asit
D) Eşeysel hormonlar
moleküllerinden hangileri düz kas ve kalp kasları
E) Adrenalin kasılırken de artar?
A) l ve ll B) ll ve lll C) lll ve lV
D) l, ll ve lll E) l, ll, lll ve lV

5. Yoğun egzersiz yapan bir bireyin kas hücrelerinde


aşağıdaki moleküllerden hangisinin miktarı azalır?
A) Kas lifi B) İnorganik fosfat
2. İnsan vücudunda bulunan kasların çalışması
düzenlenirken; C) Oksijen D) Karbondioksit
l. merkezi sinir sistemi, E) Laktik asit
ll. otonom sinir sistemi,
lll. somatik sinir sistemi
yapılarından hangilerinin etkinliği gözlenir?
Çözüm Yayınları

A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll


D) l ve ll E) l, ll ve lll
6. İnsanda;
l. yer değiştirme hareketleri,
ll. besin maddelerinin sindirim kanalında ilerlemesi,
lll. göz kapağının kırpılması,
lV. kanın kalpten damarlara pompalanması
faaliyetlerinden hangilerinin gerçekleştirilmesinde çizgili
kasların rolü vardır?
A) l ve ll B) l ve lll C) ll ve lll
D) ll ve lV E) lll ve lV

3. İnsanda iskelet kas sisteminde görülebilecek


rahatsızlıklarla ilgili aşağıdaki açıklamalardan hangisi
yanlıştır?
A) Yeterince gün ışığı alamayan çocuklarda raşitizm 39
görülebilir.
7. Sağlıklı bir insanın mide ve bacak kası dokusuna ait
B) İskelet kaslarının seyrek aralıklarla uyarılması kas iki hücrede aşağıdaki özelliklerden hangisi kesinlikle
kramplarına neden olur. ortaktır?

C) Kemiklerdeki kalsiyum oranının azalması kemik erimesi A) Çekirdek sayısı


olarak tanımlanan osteoporoza neden olabilir.
B) Kas telciklerinin dağılımı
D) Eklem sıvısındaki azalma eklem kıkırdağında aşınmaya
C) Kromozom sayısı
neden olabilir.
D) Metabolizma hızı
E) Yetişkinlerde D vitamini eksikliği, kemik yumuşaması
olarak tanımlanan osteomalaziye neden olabilir. E) Mitokondri miktarı
Test 16 1. E 2. E 3. B 4. D 5. C 6. B 7. C 8. A 9. D 10. D 11. B 12. D

8. İnsana ait uzun kemiğin yapısı aşağıda gösterilmiştir. 11.


Kasın boyu uzar.
4

l ll
Kasın boyu kısalır.

1 3 2 Yukarıda bir kas hücresinde kasın boyunda gözlenen


değişimler l ve ll ile gösterilmiştir.
Numaralandırılmış yapılarla ilgili aşağıdakilerden hangisi
Buna göre l. ve ll. olaylar sırasında meydana gelen diğer

yanlıştır?
değişimlerle ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi
A) 1 numaralı kısım 4 numaralı kısımdan daha serttir. doğrudur?

B) 2 numaralı kısımda kırmızı kemik iliği bulunur. l ll


C) 3 numaralı kısım kısa ve yassı kemiklerde bulunmaz. A) H bandı daralır. A bandı değişmez.

D) 4 numaralı kısmın üzerini kemik zarı örter. B) A bandı değişmez Kasın hacmi değişmez.
C) Kasın hacmi değişmez. H bandı genişler.
E) 1 numaralı kısımda sinirler ve kan damarları bulunmaz.
D) A bandı değişmez. l bandı genişler.
E) l bandı daralır. Kasın hacmi artar.

9. Aşağıdaki şekilde bir çizgili kasın kasılma grafiği verilmiştir.


Kasılma miktarı
Çözüm Yayınları

Zaman
t1 t2
Grafiğe göre;

l. t1 ve t2 sürecinde kas hacmi değişmez.
ll. Kas sadece t1 sürecinde ATP harcar.
lll. t1 sürecinde kasın boyu kısalır, t2 sürecinde kasın boyu
uzar.
IV. t1 süreci kasılma, t2 süreci gevşeme olarak tanımlanır.
12. Aşağıdaki grafikte insana ait bir çizgili kasın uyarı frekansına
ifadelerinden hangileri doğrudur?
bağı olarak gerçekleşen kasılma miktarındaki değişim
A) l ve ll B) ll ve lll C) lll ve lV gösterilmiştir.

D) l, lll ve lV E) l, ll, lll ve lV Kasılma miktarı


a b c

10. Kas doku ve çeşitleriyle ilgili aşağıdaki ifadelerden


Uyarı
hangisi yanlıştır?
frekansı
E.D.
A) Yapısında kasılıp gevşeme özelliği gösteren kas telcikleri
40
bulunur. Grafiğe göre,

B) Etrafı zengin kan damarları ve sinirler bulunduran bağ l. c de kas a ya göre daha uzun süreli kasılı kalır.
dokusu ile sarılıdır.
ll. c de kasa verilen uyarı şiddeti artmıştır.
C) Düz kaslar ve kalp kası otonom, çizgili kaslar somatik sinir
sisteminin kontrolünde çalışır. lll. b de kas c ye göre daha az yorulur.

D) Düz kas hücreleri tek çekirdekli, çizgili kas ve kalp kası ifadelerinden hangileri doğrudur?
hücreleri daima çok çekirdeklidir. (E.D: Eşik değerde uyarı şiddeti)
E) Kalp kası çalışma olarak düz kasa yapı olarak çizgili A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll
kaslara benzer.
D) l ve lIl E) l, ll ve lll
Destek ve Hareket Sistemi - 3 BÖLÜM 01 Test 17
1. İnsanda iskelet sistemi kıkırdak ve kemik dokudan oluşur. 4. İskelet sisteminde iki kemiğin birbirine bağlanmasını sağlayan
Buna göre kıkırdak doku ile ilgili, yapılara “eklem” denir.
I. Az sayıda hücre, bol miktarda ara madde içerir. Eklem çeşitlerinden olan tam oynar eklemlerle ilgili,
II. Hücrelerine doğrudan kan damarı ulaşmaz. • Bağ dokudan oluşan eklem kapsülü bulundurur.
III. Ara maddesinin özelliği tüm kıkırdak doku çeşitlerinde • İki kemik ligament adı verilen bağlarla birbirine bağlanır.
aynıdır.
• Kemiklerin sürtünmesini önleyen sinoviyal sıvı bulunur.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
• Yüz kemiklerinin tamamında bulunur.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
• Kemiklerin arasında kıkırdak yapılı disk bulunur.
D) I ve III E) I, II ve III
ifadelerinden kaç tanesi doğrudur?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

5. Vücudun hareketinden sorumlu yapılardan birisi de kaslardır.


Kaslarla ilgili,
2. İnsan iskeletini oluşturan kemik doku ile ilgili aşağıdaki
ifadelerden hangisi doğru değildir? I. Kas hücrelerinin sitoplazmasına sarkoplazma adı verilir.
A) Katı bir ara madde ve hücrelerden oluşur. II. Kas hücrelerinin endoplazmik retikulumu sarkoplazmik
Çözüm Yayınları

retikulum olarak adlandırılır.


B) Ara maddesinde organik ve inorganik maddeler bulunur.
III. Kas telcikleri miyofibril adını alır.
C) Süngerimsi dokunun içindeki kırmızı ilik kan hücrelerini
üretir. IV. Kas hücreleri sarkomer adını alır.
D) Osteoblast denilen hücreleri yaşlanan kemik dokunun V. Kas hücresinin hücre zarına sarkolemma denir.
yıkımını sağlar.
yukarıda verilen açıklamalardan hangileri yanlıştır?
E) Yaş ilerlemesine bağlı olarak inorganik madde oranı artar. A) Yalnız IV B) I ve III C) IV ve V
D) III ve IV E) IV ve V

3. İskelet sistemindeki kemik çeşitleri ile ilgili araştırma yapan bir


öğrenci, hazırladığı ödevi sınıfta sunar.
Kemik çeşitleri ve iskeletteki kemik isimleri arasında 6. İnsan vücudunda kol ve bacaklarda bulunan kas çeşidi ile 41
eşleştirmeler yaparak örneklendirir; damarların yapısında bulunan kas çeşidi karşılaştırılırsa;
I. Sapan kemiği → kısa kemik I. hücre şekilleri,
II. Omur kemiği → düzensiz şekilli kemik II. çekirdek sayıları,
III. Kürek kemiği → uzun kemik III. taşıdıkları miyofibril çeşidi,
IV. Kalça kemiği → yassı kemik IV. uyarıldıkları sinir çeşidi
Bu öğrencinin verdiği örneklerden hangileri yanlıştır? özelliklerinden hangileri bakımından farklılık gözlenebilir?
A) I ve II B) I ve III C) II ve III A) I ve II B) I ve III C) II ve III
D) III ve IV E) I ve IV D) I, II ve IV E) II, III ve IV
Test 17 1. C 2. D 3. B 4. C 5. A 6. D 7. C 8. D 9. E 10. E 11. E

7. İskelet kaslarının yapı ve çalışması ile ilgili aşağıdaki 10. Sağlıklı bir insanda belli bir zaman sürecinde çizgili kasların
açıklamalardan hangisi doğru değildir? kasılma durumu grafikteki gibidir.
A) İskelet kaslarında miyozin fibrilleri sabit, aktin fibrilleri Kasılmanın boyu
hareketlidir.
B) Aktin ve miyozin filamentlerinin ana yapısını protein
oluşturur.
C) İskelet kasına ulaşan otonom sinirler, kas hücresi üzerinde
impuls yaratır. Zaman

D) İmpuls gelmesi ile sarkoplazmik retikulumda depo edilmiş Bu kasta meydana gelen değişimlerle ilgili,


olan Ca++ serbest kalır.
I. Kasın yapısını oluşturan aktin ve miyozin iplikler birbiri
E) Kasılma ve gevşeme sırasında ATP’den enerji elde edilir. üzerinde hareket etmiştir.
II. Kasılmanın başlangıcında enerji ihtiyacını karşılamak
için harcanan kreatin fosfat yeniden sentezlenmiştir.
III. Kasta depolanmış olan glikojenler parçalanarak
solunumda kullanılmış olabilir.
8. Çizgili kaslarda aktin ve miyozin proteinleri düzenli bir dizilim
IV. Sarkoplazmik retikulumdan aktin ve miyozin iplikleri
gösterir. Bu dizilim mikroskop altında enine bantlaşmalar
arasına Ca++ iyonları salınmıştır.
şeklinde görülür.
açıklamalarından hangileri doğrudur?
Enine bantlaşmaya göre oluşan yapılarla ilgili aşağıdaki
ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Yalnız IV B) I ve II C) II ve III
A) Aktin ve miyozin filamentlerinin bulunduğu, koyu renkli D) III ve IV E) I, III ve IV
bölüme A bandı denir.
B) Sadece aktin filamentlerinden oluşan açık renkli bölüm I
bandıdır.
Çözüm Yayınları

C) A bandının ortasında sadece miyozin filamentlerinin


bulunduğu bölge H bandıdır.
D) Sadece miyozin fılament bulunduğu bölgede Z şeridi
bulunur.
E) İki Z çizgisi arasında kalan bölge sarkomer adı verilen
kasılma birimini oluşturur.
11. İnsan iskeletinde bulunan bir eklemin yapısı aşağıdaki şekilde
gösterilmiştir.
Kalça kemiği
9. Aşağıdaki şekilde bir kas telinin uyarı şiddetine bağlı tepki
şiddetinin değişimi verilmiştir.
Eklem boşluğu
Kas telinin
tepki şiddeti Kıkırdak

Eşik değerde
uyarı Uyarı şiddeti
Sinovial zar

Buna göre, Eklem kapsülü


Uyluk kemiği

42
I. Kas teli, eşik değer ve üzerindeki uyarılara tüm gücüyle
Buna göre bu eklem ile ilgili,
cevap verir.

I. Tam oynar bir eklemdir.
II. Uyarı şiddetinin artması kas telinde impuls iletim hızını
değiştirmez. II. Birbiriyle zıt yönde çalışan kaslarla hareket ettirilir.
III. Kas telinin gösterdiği bu tepki, “ya hep ya hiç kuralı” ile III. Kemiklerin uç uca geldiği eklem boşluğunda eklem
açıklanır. sıvısı bulundurur.
ifadelerinden hangileri doğrudur? ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III D) I ve III E) I, II ve III
Destek ve Hareket Sistemi - 4 BÖLÜM 01 Test 18
1. İnsan vücudunda bulunan kıkırdak doku ile ilgili 4. İnsan vücudunda bağlantı kuran;
aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
I. uyluk kemiği - baldır kemiği,
A) İnsanda embriyonik dönemde iskeleti oluşturur.
II. üst çene kemiği - kafatası kemiği,
B) Ara maddesinde protein yapılı lifler bulunur.
III. şakak kemiği - sapan kemiği
C) Yetişkin bireylerde sadece kol ve bacak kemiklerinin uç
kemiklerinden hangileri arasında sinovial sıvı bulunmaz?
kısımlarında bulunur.
D) Hücrelerine kondrosit, ara maddesine kondrin denir. A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III

E) Bulunduğu kemiklerin belli bir dönem boyca uzamasını D) II ve III E) I, II ve III


sağlar.

2. İnsan iskeletini meydana getiren kemik doku çeşitlerinden


olan sıkı kemik dokunun yapısı aşağıda gösterilmiştir. 5. Kalp kası sadece kalpte bulunan, kalbin çalışmasından
Havers kanalı sorumlu en önemli yapılardandır.

Kalp kasına ait,
I. Silindirik hücre yapısına sahiptir.
Osteosit II. Otonom sinir sisteminin kontrolünde çalışır.
III. Kas telcikleri enine bantlaşma gösterir.
IV. Çekirdek hücrenin ortasında yer alır.
özelliklerinden çizgili ve düz kaslara benzeyenler
Periost aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak
gruplandırılmıştır?
Çözüm Yayınları

Çizgili kas Düz kas


Osein
Bu doku çeşidi ile ilgili, A) I - II III- IV

I. Lamelli bir yapıya sahiptir. B) I - III II - IV

II. Periost, kırılan kemiğin onarılması ve kemiğin enine C) II - III - IV I - III - IV


kalınlaşmasını sağlar.
D) II - IV I - II - III
III. Havers ve volkman kanalları osteositlerin besin ve O2
E) I - III - IV II
ihtiyacını karşılarken, atık maddelerin uzaklaştırmasını
da sağlarlar.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III

6. Aşağıda insan iskeletine ait bazı kısımlar verilmiştir.


I. Kulak yolu
II. Omurlar arası diskler
3. İnsan iskeletinin bölümleri ve kemik çeşitleri ile ilgili
aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru değildir? III. Kaburga uçları
43
A) Baş iskeletindeki kemiklerden kafatası kemiği yassı kemik Bu yapılarda bulunan kıkırdak doku çeşitleri
yapısındadır. aşağıdakilerden hangisinde doğru eşleştirilmiştir?

B) Üyeler iskeleti kol ve bacak kemiklerinden oluşur. Fibröz kıkırdak Hiyalin kıkırdak Elastik kıkırdak
C) Gövde iskeleti; omurga, kaburga, kalça kemiği, göğüs A) I II III
kemiği ve omuz kemerinden oluşur.
B) II III I
D) Omurgayı oluşturan omur kemikleri düzensiz şekilli
C) II I III
kemiklerdir.
E) Üyeler iskeletinde bulunan baldır kemiği, diz kapağı ve D) III I II
kalça kemiği uzun kemiklere örnektir. E) III II I
Test 18 1. C 2. E 3. E 4. D 5. B 6. B 7. D 8. A 9. C 10. E 11. D

7. İskelet kasları hızlı çalıştıkları için enerji ihtiyaçları yüksektir. 10. Aşağıda verilen grafik iki farklı kasın aynı uyaranla
uyarıldıklarında kasılma ve gevşemeleri hakkında bilgi
İskelet kasları enerji ihtiyacını karşılarken;
vermektedir.
I. Kreatin → Kreatin fosfat
Kasılma gücü
II. Glikojen → Glikoz P R 1. kas
III. Glikoz → Laktik asit 2. kas
IV. Glikoz → CO2 + H2O
dönüşümlerinden hangilerini gerçekleştirir?
A) I ve II B) III ve IV C) I, II ve IV
M Z
D) Il, IlI ve IV E) I, II, III ve IV Zaman (ms)
0 10 20 30 40 50 60 70 80

Bu grafiğe göre aşağıdaki yorumlardan hangisi


yapılamaz?
A) Her iki kas uyarı verildiğinde kısa bir süre gizli evrede
kalmıştır.
B) 1. kasın kas sarsısı 2. kastan daha kısa sürmüştür.
C) Her iki kasın aynı uyarana karşı verdikleri tepki şiddeti
8. Çizgili kasların sinirler tarafından uyarılıp gevşemesine kadar
miktarı aynıdır.
geçen sürede bir takım olaylar ard arda gerçekleşir.
D) P ve R noktalarında iki Z şeridi arasındaki mesafe en
Bu olaylar sıralandığında aşağıdakilerden hangisi 4.
azdır.
sırada gerçekleşir?
E) M ve Z noktalarında her iki kasta ATP üretimi ve tüketimi
A) Ca++ iyonları miyozin üzerindeki ATP enzimi aktifleşir. yoktur.
B) Motor nöronlardan salgılanan aseti kolin motor uç plağa
bırakılır.
Çözüm Yayınları

C) Kas hücresinde depolarizasyon gerçekleşir.


D) Sarkoplazmik retikulumdan Ca++ serbest bırakılır.
E) Açığa çıkan enerji ile aktin filamentleri, miyozin üzerinde
hareket eder.

11. Gevşemekte olan bir iskelet kası ile ilgili olarak aşağıdaki
grafiklerden hangisi çizilemez?

A) Kas hacmi B) Sarkomer boyu

9. Aşağıdaki tabloda kaslara ait bazı terimler verilmiştir.


Tendon Sonlanma noktası Antogonist
Zaman Zaman
(I) (II) (III)
Başlangıç noktası Sinerjist
(IV) (V) C) D) Miyozin boyu
H bandı

44
Bu terimlerle ilgili aşağıdaki açıklamalardan hangisi
yanlıştır?
A) II, yapı eklem ile kasın bağlandığı noktayı ifade eder. Zaman Zaman

B) V, aynı anda kasılıp gevşeyen kasları ifade eder.


E) Açığa çıkan ısı
C) I, çok katlı epitel dokudan oluşan kası kemiğe bağlayan
yapıdır.
D) Birbirine zıt çalışan kaslar için III ile gösterilen terim
kullanılır.
Zaman
E) Bir kas ile kemiğin bağlantı noktası IV ile ifade edilir.
Destek ve Hareket Sistemi - 5 BÖLÜM 01 Test 19
1. Aşağıdaki tabloda kemik çeşitleri ve bunlarla ilgili bazı 4. Aşağıda çizgili kaslardaki enine bantlaşma gösterilmiştir.
özellikler verilmiştir.
l bandı l bandı l bandı

Kemik çeşidi Periost Kırmızı ilik Örnek

Uzun var. II IV

el parmak
Kısa I var.
kemikleri H bandı Sarkomer
Z şeridi Z şeridi
Yassı var. III V A bandı

Huxley’in kayan iplikler hipotezine göre,


Tabloda boş bırakılan yerler aşağıdakilerden hangisi ile
I. I bandı kısalıyorsa kas kasılma evresindedir.
eşleştirilirse tablo doğru tamamlanmış olur?
II. A bandı haraket ettiğinde ATP tüketimi artar.
I II III IV V
III. İki Z çizgisi birbirinden uzaklaşıyorsa kas hacmi
A) var var yok kürek kemiği kafatası artıyordur.
IV. Sarkomerin boyu kasılma ve gevşeme sırasında
B) yok var var kaval kemiği omurga
sabittir.
C) yok yok var leğen kemiği kafatası ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) I ve III C) II ve IV
D) var yok yok kaval kemiği pazu kemiği
D) I, II ve III E) I, III ve IV
E) var var var pazu kemiği kürek kemiği

5. Kasların çalışması sırasında bazı maddelerin miktarlarında


Çözüm Yayınları

değişme gözlenir.
Bu değişimlerle ilgili,
I. Çizgili kaslarda oksijen yetersizliğinde laktik asit miktarı
2. İnsanda iskelet sistemini oluşturan kemik doku ile ilgili
artar.
aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
II. Düz kaslar dinlenme hâlindeyken kreatin fosfat kullanır.
A) Kemik doku mineral deposu olarak görev yapar.
III. Kalp kası enerji elde etmek için ilk sırada yağ asitlerini
B) Kemik dokunun ürettiği kalsitonin hormonu kemikte Ca++
kullanır.
birikimi sağlar.
açıklamalardan hangileri doğrudur?
C) Yaşlandıkça kemik dokuda organik madde oranının azalıp
inorganik madde oranının artması kırılganlığa neden olur. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) Yetişkin bireylerde kemik doku kan hücrelerinin üretimini D) II ve III E) I, II ve III
sağlar.
E) Kemik dokunun gelişiminde hormonlar, beslenme, genetik
faktörler ve güneş ışığı etkili olur.

6. Sadece yaz aylarında yüzme sporu ile ilgilenen bir birey,


yüzme yaptığı ikinci gün su içinde bacağını bir süre hareket
ettirmekte zorlanır.
Bu durumun nedeni;
45
I. bacak kaslarına yeterli oksijen gitmediği için birinci gün
laktik asit birikmesi,
3. Aşağıda verilen kemik çeşitlerinden hangisinin yapısında
sarı kemik iliği bulunur? II. kaslarının gevşemesine izin vermeden hareket ettirdiği
için fizyolojik tetanozun gerçekleşmesi,
A) Kafatası kemikleri
III. yeterince güneş ışığı alamadığı için parathormon
B) Ayak parmak kemikleri üretilememesine bağlı olarak Ca++ eksikliğinin olması
C) Göğüs kafesi olaylarından hangileri olabilir?
D) Ön kol kemiği A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
E) Omurlar D) II ve III E) I, II ve III
Test 19 1. E 2. B 3. D 4. A 5. A 6. C 7. D 8. D 9. A 10. C 11. C 12. D

7. Midede peristaltik hareketin gerçekleşmesini sağlayan kas 10. İnsanda aşağıdaki hareketlerden hangisinin
doku çeşidi ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? gerçekleşmesi sırasında birbirine zıt çalışan kaslar görev
yapmaz?
A) Otonom sinirler tarafından denetlenir.
A) Bacağın diz kısmından bükülmesi
B) Hücreleri mekik şeklinde ve tek çekirdeklidir.
C) Mikroskopta incelendiğinde aktin ve miyozin fibrillerinin B) Kolun dirsekten bükülmesi
düzenli dizilmediği görülür. C) Bağırsakların kasılarak besinleri ilerletmesi
D) Omurilik soğanından gelen miyelinli nöronlar tarafından
D) Başın iki yana doğru hareket ettirilmesi
uyarılır.
E) El parmaklarının bükülmesi
E) Kasılması yavaş ve düzenli olduğu için yorulmadan uzun
süre çalışabilir.

11. Bir çizgili kasta kasılma durumunun gerçekleşememesine;


I. motor uç plağa ulaşan nörondan asetilkolin
salgılanmaması,
II. sarkoplazmik retikulumdan Ca++ iyonlarının
pompalanmaması,
III. kas hücresinde Na-K pompasının çalışmaması,
IV. ATP az enziminin aktifleştirilememesi
8. Yoğun egzersizler sırasında çizgili kasların enerji ihiyacı olaylarından hangileri neden olmuş olabilir?
normalden daha fazla olur.
A) I ve II B) I, II ve III C) I, II ve IV
Çözüm Yayınları

Çizgili kaslar enerji ihtiyaçlarını karşılarken üçüncü sırada


D) II, III ve IV E) I, II, III ve IV
hangi olayla enerji elde eder?
A) Hücrede hazır olan ATP’nin hidrolizi
B) Kreatin fosfattan ATP sentezlenmesi
C) Glikojenin hidrolizi ile oluşan glikozun CO2 + H2O’ya
parçalanması
D) Glikozun pirüvik asite kadar yıkılması 12. Grafikte bir kasa uyarı verildikten sonra kastaki değişimi ifade
eden kas sarsısı gösterilmiştir.
E) Yağ asitlerinin oksijenli solunumda kullanılması
Kasılma derecesi

Zaman (ms)
X Z T V
Y

46 Grafiğe göre, gevşemenin sonlandığı an ve kas boyunun



en kısa olduğu an hangi harflerle gösterilebilir?
Kas boyunun en Gevşemenin
9. Aşağıdaki vücut kısımlarından hangisi yapısında hem kısa olduğu zaman sonlandığı zaman
çizgili hem düz kas bulundurur?
A) X V
A) Yemek borusu
B) Y T
B) Toplardamar
C) X Z
C) Mide
D) Kalın bağırsak D) Z T

E) Akciğerler E) Z V
Sindirim Sistemi - 1 BÖLÜM 01 Test 20
1. Bir insanda polimer besinlerin ağızdan alınması kimyasal 4. Aşağıdakilerden hangisi karaciğerin görevlerinden biri
sindirimin tamamlanması ve sindirim ürünlerinin emilimi değildir?
sürecinde aşağıdaki yapılardan hangisinin herhangi bir
A) Glikozun fazlasını glikojene dönüştürüp depo etme
etkinliği gözlenmez?
B) Provitamin A’yı A vitaminine dönüştürme
A) Ağız
C) Amonyağı üreye dönüştürme
B) İnce bağırsak
D) Sindirim enzimleri salgılama
C) Mide
E) İlaçların zehirli etkilerini yok etme
D) Kalın bağırsak
E) Safra kesesi

5. Kimyasal sindirim sonucu oluşan besin monomerleri için;


l. hücre zarından geçebilme,
ll. yapısında azot atomu bulundurma,
2. Mekanik sindirim ile ilgili,
lll. hücre içinde düzenleyici olarak kullanılma
l. Besinlerin yüzey alanını artırarak kimyasal sindirimi
hızlandırır. özelliklerinden hangileri ortaktır?
ll. Besinlerin sindirim enzimleri aracılığıyla yapı birimlerine A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll
dönüşmesini sağlar.
D) l ve ll E) l, ll ve lll
Çözüm Yayınları

lll. Ağızdan ince bağırsağa doğru besinlerin mekanik


sindirim hızı artar.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll
D) l ve ll E) l, ll ve lll

6. İnsanın sindirim sisteminde aşağıdaki olaylardan hangisi


gerçekleşmez?
A) Peptit bağlarının yıkımı
B) Ester bağlarının yıkımı
C) Glikozit bağlarının yıkımı
D) Selülaz enzimi salgılanması
E) Gastrin hormonu salgılanması

47
3. Safra kesesi alınan bir bireyde;
I. karbonhidrat,
II. protein,
III. yağ
moleküllerinden hangilerinin sindirimi ile ilgili problemler 7. İnce bağırsak içinde bulunan sıvıda aşağıdaki
gözlenebilir? moleküllerden hangisi bulunmaz?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III A) Laktaz B) Safra C) Gastrin
D) I ve II E) I, II ve III D) Amilaz E) Lipaz
Test 20 1. D 2. A 3. E 4. D 5. A 6. D 7. C 8. C 9. A 10. B 11. E 12. E

8. Aşağıdakilerden hangisi sindirim sistemi hastalıklarından 11. Aşağıdaki tabloda çeşitli besinlerin kimyasal sindiriminde
biri değildir? görevli sıvılar ve harflerle sembolize edilen besin çeşitleri
verilmiştir.
A) Ülser B) Gastrit C) Diyabet
D) İshal E) Reflü Besin Tükürük Mide Pankreas
çeşidi sıvısı özsuyu özsuyu
P   
R   
S   

(: Kimyasal sindirim var. : Kimyasal sindirim yok. )


Buna göre,
l. P besininin sindirimi ağızda başlar, incebağırsakta
tamamlanır.
ll. R besininin yapısında ester bağları vardır.

9. Sağlıklı bir insanın kalın bağırsağında; lll. S besininin yapı birimleri amino asitlerdir.

l. vitamin emilimi, açıklamalarından hangileri doğrudur?

ll. su ve mineral emilimi, A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll

lll. kimyasal sindirim, D) l ve ll E) l, ll ve lll

lV. mekanik sindirim


işlevlerinden hangileri gerçekleştirilebilir?
A) l ve ll B) ll ve lll C) lll ve lV
D) l, ll ve lll E) l, ll, lll ve lV
Çözüm Yayınları

12. Aşağıdaki şekilde bir insanın sindirim sistemine ait bazı


organlar gösterilmiştir.

10. İnsanın sindirim kanalında; 1

Nişasta Protein

2 3

5
-l- Glikoz -ll- Amino asit 4

Numaralandırılmış yapılarla ilgili aşağıdaki yargılardan



48 hangisi doğrudur?
Lipit ATP
A) 1 numaralı yapıda üretilen sindirim enzimleri 5 numaralı
yapıda etkinlik gösterir.
B) 2 numaralı yapıdan 5 numaralı yapıya aktarılan özsuyu
yağların kimyasal sindirimi sağlar.
-lll- Yağ asiti -lV- ADP+P C) 3 numaralı yapı 5 numaralı yapıya göre daha baziktir.
grafiklerindeki değişimlerden hangileri gözlenmez? D) 4 numaralı yapıdan salgılanan tüm salgılar kana verilir.

A) Yalnız ll B) Yalnız lV C) l ve ll E) 5 numaralı yapıdan salgılanan hormonlar 2 ve 4 numaralı
yapıları uyarır.
D) lll ve lV E) l, ll ve lll
Sindirim Sistemi - 2 BÖLÜM 01 Test 21
1. Safra sıvısı ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi 4. Proteinlerin kimyasal sindirimi için gerekli olan enzimler;
yanlıştır?
l. tükürük bezi,
A) Karaciğerde üretilip safra kesesinde depolanır.
ll. mide,
B) Yağların yağ asitleri ve gliserole parçalanmasını sağlar.
lll. ince bağırsak,
C) Yağların yüzey alanını genişletir.
lV. pankreas,
D) Yağda eriyen vitaminlerin emiliminde görev alır.
V. karaciğer
E) Bağırsaklarda mikroorganizma üremesini engeller.
organlarından hangileri tarafından salgılanabilir?
A) l ve ll B) ll ve lll C) lll ve V
D) lV ve V E) ll, lll ve lV

2. Aşağıda sindirim sistemine ait bazı organlar gösterilmiştir.



X

5. Sağlıklı bir insanda;


l. tükürük bezi,
ll. pankreas,
Çözüm Yayınları

lll. mide,
Buna göre X ile gösterilen organla ilgili,

lV. ince bağırsak
l. Kandaki glikoz miktarının ayarlanmasına yardımcı olur.
yapılarından hangileri hem sindirim enzimi hem de
ll. A, D ve K vitaminlerini ve demir, bakır gibi mineralleri hormon salgılayabilir?
depolar.
A) l ve ll B) ll ve lll C) lll ve lV
lll. Alyuvar yapımında ve kan plazmasındaki proteinlerin
üretiminde rol oynar. D) ll, lll ve lV E) l, ll, lll ve lV

ifadelerinden hangileri söylenebilir?


A) Yalnız l B) Yalnız Ill C) I ve II
D) l ve llI E) l, ll ve lll

6. İnsanda beslenme yoluyla vücuda alınan X maddesinin


sindirim kanalı boyunca değişim miktarı aşağıdaki grafikte
verilmiştir.
X
49

3. Sağlıklı bir insanda besin maddelerinin kimyasal sindirim


süresi aşağıdaki faktörlerden hangisine bağlı değildir?
Sindirim
A) Ortamın pH’sına Ağız Mide İnce kanalı
B) Besin maddelerinin yüzey alanına bağırsak

C) Salgılanan enzim miktarına Buna göre X maddesi aşağıdakilerden hangisi olabilir?



D) Sindirim ürünlerinin emildiği yüzey alanına A) Selüloz B) Protein C) Nişasta
E) Mekanik sindirim oranına D) Lipit E) Maltoz
Test 21 1. B 2. E 3. D 4. E 5. D 6. A 7. C 8. E 9. E 10. D 11. A 12. A

7. İnsanda sindirim kanalında gözlenen; 10. Sağlıklı bir insanda;


• kimyasal sindirim, l. mide öz suyunun salgılanması,
• mekanik sindirim, ll. tükürük salgılanması,
• hormon salgılama, lll. safra öz suyunun salınması,
• sindirim enzimi salgılama, lV. pankreas öz suyunun salgılanması,
• emilim olaylarından hangilerinin gerçekleşmesinde hormonal
uyarım gözlenir?
olaylarından tamamı aşağıdaki organlardan hangisi
tarafından gerçekleştirilebilir? A) l ve ll B) ll ve lII C) lII ve IV
A) Pankreas B) Safra kesesi D) l, lll ve lV E) I, ll, lII ve IV
C) İnce bağırsak D) Kalın bağırsak
E) Karaciğer

11. Ağızda gerçekleşen kimyasal sindirime bağlı olarak besin


maddelerinin miktarı ile ilgili aşağıdaki grafik çizilmiştir.

Madde miktarı

8. Ameliyatla safra kesesi alınan bir insanda;


l. lipaz enziminin etkinliğinde artma,
Çözüm Yayınları

ll. A, D, E ve K vitaminlerinin ince bağırsaktan emiliminde Zaman


aksama,
Grafikte değişim miktarı gösterilen besin maddesi;

lll. bağırsakta zararlı bakterilerin üremesinin
l. protein,
engellenmesinde zorluk,
ll. yağ,
lV. yağların sindirim ürünlerinin emiliminde zorluk
lll. nişasta,
durumlarından hangileri gözlenebilir?
lV. maltoz
A) l ve ll B) ll ve lll C) lll ve lV
verilenlerden hangileri olabilir?
D) l, ll ve lll E) ll, lll ve lV
A) Yalnız lll B) l ve ll C) ll ve lll
D) lll ve lV E) l, ll ve lV

50
12. İnsanda sindirim sisteminde görev alan;
9. Karaciğerde;
l. amilaz,
l. Glikoz → glikojen,
ll. lipaz,
ll. Amonyak → üre,
lll. pepsin
lll. Laktik asit → glikoz
enzimlerinden hangileri substratını tamamen en küçük
dönüşüm olaylarından hangileri gerçekleşir? organik yapı birimlerine kadar parçalayabilir?
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll A) Yalnız Il B) Yalnız llI C) I ve II
D) l ve ll E) l, ll ve lll D) lI ve IIl E) I, ll ve lll
Sindirim Sistemi - 3 BÖLÜM 01 Test 22
1. İnsanda sindirim sisteminde gerçekleşen; 4. Virsung kanalı tıkanan bir bireyde,
I. RNA molekülünün nükleotitlere ayrışması, I. Ağızda nişastanın glikoza kadar hidrolizi gerçekleşir.
II. pepsin enziminin proteinleri, peptonlara parçalaması, II. Yağların hidrolizini gerçekleştiremediği için bir süre
sonra kilo kaybına uğrar.
III. safra tuzlarının yağları, yağ damlacıklarına ayrıştırması,
III. İnce bağırsakta hiçbir besin monomerinin emilimi
IV. tükrükteki amilazın nişastayı parçalaması
gerçekleşmez.
olaylarından hangileri kimyasal sindirime örnektir?
durumlarından hangileri gözlenebilir?
A) I ve II B) II ve IV C) III ve IV
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I, II ve IV E) I, II, III ve IV
D) II ve III E) I, II ve III

2. Mide duvarından bir miktar lipaz enzimi salgılanmasına 5. Yapısındaki karbon atomları işaretli nişasta molekülü
hidroliz edildikten sonra oluşan glikoz molekülleri;
rağmen, midede yağların sindirimi yoktur.
I. kapı toplardamarı,
Yağların sindiriminin midede gerçekleşmemesi;
II. akciğer atardamarı,
I. midede yağların kimus denilen bulamacın içinde
olması, III. göğüs lenf kanalı,
II. uygun pH ortamının olmaması, IV. peke sarnıcı
III. midede safra sıvısının bulunmaması, kısım ve damarlarından hangilerinde gözlenebilir?
durumlarından hangileri ile açıklanabilir? A) Yalnız I B) I ve II C) II ve IV
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) I, II ve III E) I, II, III ve IV
Çözüm Yayınları

D) II ve III E) I, II ve III

6. İnsülin hormonu sentezleyen geni mutasyona uğramış bir


3. Sindirim sistemine ait yapı ve organlar aşağıda verilmiştir. bireyde,
I
I. Tokluk durumunda kan şekeri düşürülemez.
II. Glikozun fazlası kemiklerde depo edilir.
III
II III. Kandaki glikoz miktarı eşik değerin üzerine çıkar.
IV
olaylarından hangileri görülür?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III
V D) II ve III E) I, II ve III


Numaralandırılmış kısımlarla ilgili aşağıdakilerden hangisi
doğru değildir?
7. Sağlıklı bir insana ağız yoluyla verilen gastrin hormonu
ile ilgili, 51
A) I numaralı kısım ürettiği sindirim enzimlerini koledok
I. Midede peristaltik hareketi hızlandırır.
kanalına salgılar.
II. Mide özsuyunun artmasını sağlar.
B) II numaralı kısım, I’de üretilen safra sıvısını depo
eder. III. Pepsinojen salgısını artırır.
C) III numaralı kısım, mide olup yemek borusu ve oniki IV. Midede denatüre olur ve inaktif halde kalır.
parmak bağırsağı ile bağlantılıdır.
verilenlerden hangileri söylenemez?
D) IV numaralı kısımdan salgılanan bikarbonat iyonları
incebağırsağın pH dengesini düzenler. A) I ve II B) I ve IV C) II ve III

E) V numaralı kısımda kimyasal sindirim tamamlanır. D) I, II ve III E) II, III ve IV


Test 22 1. D 2. B 3. A 4. C 5. B 6. C 7. D 8. C 9. B 10. B 11. A 12.E

8. Vagus siniri, sindirim sistemi üzerinde hızlandırıcı etkisi olan bir 11. Sindirim organlarını uyaran hormonların özellikleri aşağıda
parasempatik sinirdir. verilmiştir,
Geçirdiği bir kaza sonu vagus siniri zedelenen bir I. Mide bezlerini uyararak, mide özsuyunun
bireyde, salgılanmasını sağlar.

I. Gastrin hormonu salgılanamaz. II. Safra kesesini uyararak, safranın 12 parmak


bağırsağına dökülmesini sağlar.
II. Karaciğerde safra üretilmez.
III. Karaciğerde safra üretimini uyarır ve pankreastan
III. Mide öz suyu üretimi olmaz. bikarbonat iyonlarının salgılanmasını sağlar.
durumlarından hangileri gözlenebilir? IV. Asidik kimus 12 parmak bağırsağına geldikten sonra
A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III midenin salgı yapmasını engeller.

D) II ve III E) I, II ve III Buna göre özellikleri verilen numaralı hormonlar


aşağıdakilerden hangisinde doğru eşleştirilmiştir?

I II III IV
A) Gastrin Kolesistokinin Sekretin Enterogastrin

B) Kolesistokinin Gastrin Sekretin Enterogastrin

C) Gastrin Sekretin Kolesistokinin Enterogastrin

9. Helicobakter pylori bakterisi midede yara oluşumuna neden D) Enterogastrin Sekretin Kolesistokinin Gastrin
olup öncelikle aç durumdayken şiddetli ve yanıcı ağrılara neden
olmaktadır. E) Enterogastrin Kolesistokinin Sekretin Gastrin

Bu bakterinin insan midesinde ve 12 parmak bağırsağının
mukoza tabakasında oluşturduğu sindirim sistemi
rahatsızlığı aşağıdakilerden hangisidir?
A) İshal
Çözüm Yayınları

B) Ülser
C) Laktoz hassasiyeti
D) Kabızlık
E) Aft

12. İnsanda karaciğer ve dolaşım sistemi ile ilgili bazı kan


damarları aşağıdaki şekilde gösterilmiştir;

Beyin

Akciğer

10. İnsanda yağların sindirimi sırasında ince bağırsakta Kalp


gerçekleşen olaylar aşağıda belirtilmiştir.
II I
Safra kesesi Pankreas
Karaciğer İnce
bağırsak
Yağ Safra sıvısı Yağ Lipaz enzimi Yağ asiti
molekülü damlacıkları ve gliserol
52 Böbrek
Buna göre, yağların sindirimiyle ilgili,

III
I. Safra sıvısı lipaz enziminin etkinliğini artırır.
II. Safra kesesi alınan bir insanda yağların kimyasal Bacaklar
sindirimi güçleşir.
Uzun süre aç kalmış bir kişinin numaralı damarlardaki
III. Yağların kimyasal sindirimi pankreasta tamamlanır.

glikoz miktarının azdan çoğa doğru sıralanışı
açıklamalardan hangileri doğrudur? aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III A) III - II - I B) III - I - II C) I - II - III

D) II ve III E) I, II ve III D) II - I - III E) I- III - II


Sindirim Sistemi - 4 BÖLÜM 01 Test 23
1. İnsanda proteinlerin sindiriminde görev alan; 5. İnsanda sindirim reaksiyonlarında görev alan;
I. pepsin, I. tükürükteki enzimler,
II. tripsin, II. pankreas enzimleri,
III. kimotripsin, III. midedeki enzimler
IV. dipeptidaz enzim çeşitlerinden hangilerinin salgılanması için
hormonal bir uyarıya gerek duyulur?
enzimlerinden hangileri salgılandığında inaktif yapıda
olup daha sonra belirli aktivatörlerin yardımıyla aktif A) Yalnız I B) Yanız II C) Yalnız III
forma dönüştürülür?
D) I ve II E) II ve III
A) Yalnız I B) Yalnız IV C) I ve II
D) III ve IV E) I, II ve III

6. İnsanda sindirim sisteminin çeşitli bölümlerinde


gerçekleşen aşağıdaki olaylardan hangisi kalın bağırsakta
gerçekleşmez?
A) Bakterilerce K vitamininin sentezlenmesi
B) Safra tuzlarının geri emilmesi
2. İnsanda aşağıda verilen besin çeşitlerinden hangisi
pankreastan ince bağırsağa verilen enzimlerden herhangi C) Suyun emiliminin sağlanması
biri tarafından hidroliz edilemez?
D) Organik moleküllerin kimyasal sindiriminin tamamlanması
A) Pepton B) Maltoz C) Lipit
E) Sindirim atıklarının geçici bir süre depo edilmesi
D) Polipeptit E) Nişasta
Çözüm Yayınları

7. Pankreası yeterli düzeyde sindirim enzimi salgılayamayan


bir insanla ilgili olarak,
I. Proteinlerin kimyasal sindirimi tamamlanamaz.
II. Yağların mekanik sindirimi aksar.
III. Birim zamanda ince bağıksakta oluşturulan
3. İnsanın sindirim kanalında aşağıda verilen besin monosakkarit miktarı artar.
çeşitlerinden hangisi daha küçük birimlere ifadelerinden hangileri söylenebilir?
parçalanmadan bağırsaktan emilebilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
A) Polipeptit B) Lipit C) Yağ asidi D) I ve III E) I, II ve III
D) Glikoprotein E) Nişasta

8. İnsanda sindirim sisteminde gerçekleşen,


• Protein → Pepton ve dipeptitler
4. İnsanda sindirim sisteminin bazı bölümleri ve bu
• Nişasta → Maltoz ve dekstrin
bölümlerde gerçekleşen olaylarla ilgili aşağıdaki
açıklamalardan hangisi yanlıştır? • Lipit → Yağ asidi + gliserol
53
A) Karbonhidratların kimyasal sindirimi ağızda başlar, ince reaksiyonları için;
bağırsakta tamamlanır. I. gerekli enzimin mide çeperinden salgılanması,
B) İnce bağırsakta bulunan villus ve mikrovillüsler sindirim II. organik besinin monomerlerine kadar hidroliz edilmiş
ürünlerinin emilim yüzeyini artırır. olması,
C) Midede tüm besin gruplarının kimyasal sindirimi III. sindirim ürünlerinin lenf kılcalları aracılığıyla emilerek
gerçekleşebilir. dolaşıma katılması
D) Kalın bağırsakta mekanik ya da kimyasal sindirim özelliklerinden hangileri ortak olarak söylenemez?
gerçekleşmez.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
E) Besinlerin sindirim kanalında ilerlemesi peristaltik
hareketlerle sağlanır. D) I ve III E) I, II ve III
Test 23 1. E 2. B 3. C 4. C 5. E 6. D 7. A 8. E 9. A 10. A 11. D 12. D

9. Aşağıda insanda sindirim sisteminin bazı organları 11. Karbonhidrat, yağ ve protein olduğu bilinen K, L ve M
gösterilmiştir. maddelerinin insanda kimyasal sindirime uğradığı organlar
1 tabloda gösterilmiştir.
“+ : Sindiriminin olduğunu, – : Sindirimin olmadığını ifade
eder.”

Ağız Mide İnce bağırsak
3 5
K + – +
4
L – – +

M – + +
2

Buna göre numaralandırılmış organlarla ilgili aşağıdaki


K, L ve M molekülleri ile ilgili aşağıdaki yargılardan
ifadelerden hangisi yanlıştır?
hangisi yanlıştır?
A) 3 numaralı organ hem hormon hem de sindirim enzimi
A) K nin sindirimi sırasında glikozit bağları yıkılır.
salgılar.
B) L nin sindirim ürünleri ince bağırsak lenf kılcalları
B) 4 ve 5 numaralı organlarda hem mekanik hem de
tarafından emilerek dolaşıma katılır.
kimyasal sindirim gerçekleşir.
C) M nin sindirim ürünleri kan dolaşımına katılmadan önce
C) 2 ve 3 numaralı organlardan 4 numaralı organa salgı
karaciğere uğrayabilir.
boşaltılır.
D) L nin sindiriminden sorumlu enzimler sadece ince
D) 1 numaralı organ kapı toplardamarı ve karaciğer
bağırsaktaki bezler tarafından salgılanır.
atardamarından kan alır.
E) İnce bağırsakta K, L ve M nin sindirim ürünlerine ortak
E) 5 numaralı organın çalışması vagus siniri ve gastrin
olarak rastlanır.
hormonu ile düzenlenir.
Çözüm Yayınları

10. İnsanın sindirim kanalında gerçekleşen tepkimelere bağlı


olarak P molekülünün miktarındaki değişimi gösteren grafik
aşağıda verilmiştir.
P molekülünün miktarı

Zaman
12. Safra kesesi alınan bir insanda;
54
Buna göre P molekülü ile ilgili olarak,
I. yağların kimyasal sindiriminin zorlaşması,
I. Sindirime uğramadan hücre zarından geçemez.
II. polipeptitlerin kimyasal sindiriminin daha kolay
II. Sadece hayvansal hücrelerde bulunabilir. gerçekleşmesi,

III. Sindirimin gerçekleşmesi için ortam pH’sının kuvvetli III. dışkıdaki yağ içeriğinin artması,
asit olması gerekir.
IV. ince bağırsak pH’ının düzenlenmesinin zorlaşması
ifadelerinden hangileri doğru olabilir?
durumlarından hangileri gözlenebilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
A) Yalnız IV B) I ve II C) III ve IV
D) I ve III E) I, II ve III
D) I, III ve IV E) II, III ve IV
Sindirim Sistemi - 5 BÖLÜM 01 Test 24
1. İnce bağırsaktaki bezler tarafından salgılanan sindirim 5. İnsanın sindirim sisteminde meydana gelen aşağıdaki
enzimleri; olaylardan hangisinin gerçekleşmesi için kesinlikle ATP
tüketimine gereksinim duyulmaz?
I. disakkarit,
A) Sindirimde etkinlik gösterecek enzimlerin salgılanması
II. dipeptit,
B) Organik moleküllerin su ile reaksiyona sokulup birim
III. nişasta, moleküllerine kadar parçalanması
IV. A, D, E ve K vitaminleri C) Sindirim kanalındaki maddelerin peristaltik hareketlerle
moleküllerinden hangilerine etki edebilir? kanalda ilerletilmesi
D) Sindirim sonucu oluşan glikoz, amino asit gibi maddelerin
A) Yalnız IV B) I ve II C) I ve III
emilmesi
D) II ve III E) III ve IV
E) Sindirim reaksiyonları sırasında uyarıcı etki yapan
hormonların salgılanması

2. Pankreas öz suyunda bulunan;


I. tripsinojen,
II. kimotripsinojen,
III. lipaz,
IV. amilaz 6. Sindirim sisteminde etkinlik gösteren hormonlarla ilgili
aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
enzimlerinden hangileri doğrudan ya da aktifleştirildikten
sonra peptit bağlarına etki eder? A) Mideden salgılanan gastrin hormonu midenin tripsinojen
ve mide asidi salgılamasını uyarır.
A) Yalnız IV B) I ve II C) II ve III
B) İnce bağırsaktan salgılanan kolesistokinin hormonu
D) I, II ve IV E) II, III ve IV pankreasın bikarbonat salgılamasını uyarır.
C) İnce bağırsaktan salgılanan sekretin hormonu safra
Çözüm Yayınları

kesesini salgı yapması için uyarır.


D) Kimusun etkisiyle onikiparmak bağırsağından
enterogastrin hormonu salgılanır.
3. Yağların yapı birimleri olan yağ asidi ve gliserole kadar E) Mide faaliyetinin düzenlenmesi sadece hormonal olarak
sindirimi sürecinde; gerçekleştirilir.
I. pankreas,
II. mide,
III. safra kesesi,
IV. ince bağırsak
organlarından hangilerinden salgılanan enzimler görev
yapar? 7. Aşağıda insanın sindirim kanalında gerçekleştiren bazı
tepkimeler verilmiştir.
A) Yalnız I B) I ve III C) I, II ve III
I. Nişasta → Maltoz
D) I, III ve IV E) I, II, III ve IV
II. Protein → Polipeptit
III. Nötr yağ → Yağ asidi + gliserol
IV. Maltoz → Glikoz
4. Sindirim sisteminde gözlenen peristaltik hareketlerle 55
V. Polipeptit → Dipeptit
ilgili,
Numaralandırılmış tepkimelerde görev alan enzimlerin
I. Düz kaslar işlev gösterir.
sentezlendiği organlar ile ilgili aşağıdaki eşleştirmelerden
II. Besinlerin mekanik sindirimine katkı sağlar. hangisinin doğruluğu kesin değildir?
III. Besinlerin sindirim kanalında ilerlemesini sağlar. A) I → Pankreas
IV. Sindirim ürünlerinin emilimini kolaylaştırır. B) II → Mide

açıklamalarından hangileri doğrudur? C) III → Pankreas


D) IV → İnce bağırsak
A) Yalnız I B) I ve II C) III ve IV
D) I, II ve III E) I, II, III ve IV E) V → İnce bağırsak
Test 24 1. B 2. B 3. A 4. D 5. B 6. D 7. A 8. E 9. C 10. C 11. D 12. B

8. Aşağıda insanda sindirim sisteminin bir bölümü şematize 11. Bir besin çeşidinin kimyasal sindirime bağlı olarak bazı sindirim
edilmiştir. organlarındaki miktar değişimi aşağıdaki grafikte verilmiştir.
Organ Organ Miktar
K L
1 2

Oniki parmak Sindirim


Mide İnce bağırsak Ağız Mide İnce organı
bağırsağı bağırsak
3 4
Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru değildir? Buna göre bu besinin sindirimi sırasında aşağıdaki



olaylardan hangisinin gerçekleşmesine ihtiyaç yoktur?
A) K ve L organları kolesistokinin hormonundan etkilenir.
A) İnaktif formdaki pepsinojen enziminin HCl ile birleşerek
B) 3’teki pH 4’tekinden düşüktür. aktif pepsine dönüşmesi
C) K ve L organları 1 ve 2 yolu ile oniki parmak bağırsağının B) Pankreas öz suyunun virsing kanalı aracılığıyla vater
vater kabarcığına salgı boşaltır. kabarcığı üzerinden ince bağırsağa boşaltılması
D) 1 ve 2 yolu ile onikiparmak bağırsağına bazik özellikte sıvı C) İnaktif formdaki tripsinojen ve kimotripsinojen enzimlerinin
iletilir. aktifleştirilmesi
D) Safra öz suyu ile besinin yüzeyinin genişletilerek kimyasal
E) 3 ve 4’te görev alan ortak enzimler ortak substratlara etki
sindirime hazırlanması
edebilir.
E) Vagus siniri aracılığıyla mide bezlerinin uyarılması

9. İnsana ait E1, E2 ve E3 sindirim enzimlerinin bazı özellikleri


tabloda gösterilmiştir.
(+ : özelliğe sahip olduğunu, – : özelliğe sahip olmadığını
gösterir.)
İnce bağırsak b1, b2 Bağırsak epitel
Çözüm Yayınları

Glikozit bağlarını Peptit Ester bağlarını 12. öz suyu hücreleri


koparma bağlarını koparma koparma
b1 b2
E1 + – –
Kan kılcalları Lenf kılcalları
E2 – + –
b1 b2
E3 – – +
Karaciğer Göğüs kanalı
b1 b2
Buna göre E1, E2 ve E3 enzimleri ile ilgili aşağıdaki
yargılardan hangisinin doğruluğu kesindir? Karaciğer Sol köprücük
A) E1 enzimi tükrük bezlerinde sentezlenir. üstü toplar altı toplar
damarı damarı
B) E2 enziminin ürünü polipeptit ve amino asitlerdir.
C) E3 enzimi bazik ortamda etkinlik gösterir. b1 b2

D) E1 enzimi polisakkaritleri hidroliz eder. X Y


E) E2 enzimi mide hücreleri tarafından sentezlenir. b1 b2
Kalp

Yukarıdaki şemada ince bağırsak öz suyunda bulunan b1

ve b2 monomer besinlerinin kalbe ulaşıncaya kadar izlediği
10. İnsanda sindirim kanalının iç yüzeyi mukus ile kaplıdır. yol gösterilmiştir.
56 Mukus tabakası sindirim kanalından aşağıdaki görevlerden Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
hangisini yerine getirmez? A) X ve Y kalbin sağ kulakçığı ile bağlantılı damarlardır.
A) Besinlerin sindirim kanalında hareketini kolaylaştırır. B) b1 ve b2 monomer besinleri ilk olarak üst ana toplar
B) Virüs ve bakterilerin sindirim kanalındaki hücrelere damarda karşılaşır.
girmesini engeller. C) b2 monomer besini bağırsak epitel hücrelerinde şilomikron
C) Midedeki pepsinojen enziminin aktif pepsine dönüşümünü adı verilen yapıya dönüştürüldükten sonra lenf kılcallarına
sağlar. geçer.
D) Sindirim kanalındaki hücreleri kuvvetli asidik ve bazik D) b1 monomer besini kan dolaşımı ile, b2 besini lenf
etkilerden korur. dolaşımı ile kalbe taşınır.
E) Sindirim kanalındaki epitel hücrelerini enzimlerin E) b1 ve b2 monomer besinlerinin emilimi bağırsak
sindiriminden korur. villuslarından gerçekleştirilir.
Dolaşım Sistemleri - Vücudun Savunulması ve Bağışıklık - 1 BÖLÜM 01 Test 25
1. İnsanda aşağıda verilen moleküllerden hangisi dolaşım 5. l. hastalık yapıcı bakterilerin bulaşması,
sistemi aracılığıyla dokulara iletilmez?
ll. antijenik moleküllerin enjekte edilmesi,
A) Mineral B) Oksijen C) Glikoz
lll. alerjik besinlerin alınması,
D) Hormon E) ATP
lV. uyumlu doku ya da organ nakli yapılması
Yukarıdaki olaylardan hangileri kandaki akyuvar sayısının
artmasına neden olur?
A) l ve ll B) ll ve lll C) lll ve lV
D) l, ll ve lll E) l, ll, lll ve lV

2. Sağlıklı bir insana ait aşağıdaki yapılardan hangisinde


alyuvar hücrelerine rastlanır?
A) Lenf sıvısı B) İdrar
C) Kan D) Doku sıvısı
E) Tükürük sıvısı

6. İnsanda;
l. B ve T lenfositleri,
Çözüm Yayınları

ll. alyuvarlar,
lll. trombositler
hücre gruplarından hangileri bağışıklığın sağlanmasında
görev yapar?
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll
3. İnsanın kan plazmasında aşağıdaki moleküllerden hangisi
bulunmaz? D) l ve ll E) ll ve lll

A) Oksijen B) Hemoglobin
C) Glikoz D) Antikor
E) Hormon

57

4. Aşağıdakilerden hangisi kalp atışını hızlandırmaz? 7. İnsan vücudunda kanın akış yönü ile ilgili aşağıdaki
eşleştirmelerden hangisi yanlıştır?
A) Vagus sinirinin asetil kolin hormonu salgılaması
A) Sol karıncık → Aort
B) Vücut sıcaklığının artması
B) Akciğer toplardamarı → Sol kulakçık
C) Kandaki adrenalin ve tiroksin hormonlarının miktarının
artması C) Karaciğer kapı toplardamarı → İnce bağırsak

D) Kandaki CO2 yoğunluğunun artması D) Sağ karıncık → Akciğer atardamarı

E) Kafein, tein, nikotin gibi maddelerin vücuda alınması E) Böbrek atardamarı → Böbrek
Test 25 1. E 2. C 3. B 4. A 5. D 6. A 7. C 8. B 9. E 10. D 11. D 12. E

8. Sağlıklı bir insana ait farklı kılcal damarlardan geçmekte 11. Atardamar (b) Toplardamar
olan kanda;
ucu ucu
O2 miktarı CO2 miktarı
(a) (c)

Yukarıda gösterilen doku kılcalının a, b ve c ile gösterilen


bölümleri ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
A) Kan basıncı a > b > c şeklinde ifade edilebilir.
-l- Kılcal -ll- Kılcal B) Kanın akış hızı a > c > b şeklinde ifade edilebilir.
damar damar
C) Kanın protein osmotik basıncı a = b = c şeklinde ifade
Protein Alyuvar sayısı edilebilir.
osmotik basıncı D) Kan a’nın b ucundan doku sıvısına çıkar; c’nin b ucundan
damara geri gelir.
E) Kanın akış yönü a’dan c’ye doğrudur.

-lll- Kılcal -lV- Kılcal


damar damar
grafiklerinde verilen değişimlerden hangileri normal

şartlarda gözlenmez?
A) Yalnız lll B) Yalnız lV C) l ve ll
D) ll ve lll E) lll ve lV
Çözüm Yayınları

9. Dolaşım sistemi hastalıklarından biri olan damar sertliği


(arterioskleroz) ile ilgili,
l. Damar iç çapının artmasına neden olur.
ll. Damar duvarının esnekliğini yitirip sertleşmesi sonucu
ortaya çıkar.
lll. Damar içine doğru yağ ve kalsiyum tuzları birikerek
plaklar oluşturur.
ifadelerinden hangileri doğrudur? 12. Aşağıdaki şemada insanda kalp, solunum organı ve dokular
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll arasındaki kan akışını sağlayan damarlar numaralandırılarak
verilmiştir.
D) l ve ll E) ll ve lll
1 3

Solunum Doku
organı Kalp hücreleri

10. İnsanda dolaşım sistemleri,


– kan dolaşımı, 2 4
58 – lenf dolaşımı
Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
olarak iki grupta incelenir.

A) 2 ve 3 atardamar, 1 ve 4 toplar damardır.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi kan dolaşım sistemi
ve lenf dolaşım sistemi için ortak bir özellik değildir? B) 1 ve 3 oksijence zengin, 2 ve 4 karbondioksitce zengin
A) Sindirim ürünlerinin dolaşıma katılmasında görev alma kan taşır.

B) Vücut savunması ve bağışıklığın sağlanmasında görev C) 1 ve 2 küçük kan dolaşımını, 3 ve 4 büyük kan dolaşımını
alma ifade eder.
C) Vücutta madde taşınmasında görev alma D) 3’deki kan basıncı 4’dekinden yüksektir.
D) Atardamar, toplardamar ve kılcal damar bulundurma E) 2’deki kan kalbin kulakcığından çıkarken 1’deki kan kalbin
E) Homeostatik dengenin sağlamasında görev alma karıncığına gelir.
Dolaşım Sistemleri - Vücudun Savunulması ve Bağışıklık - 2 BÖLÜM 01 Test 26
1. Aşağıdakilerden hangisi kan dokunun ve dolaşım 4. İnsanda aşağıdaki hastalıklardan hangisi antibiyotik
sisteminin görevlerinden birisi değildir? kullanılarak tedavi edilebilir?
A) Doku ve organlara besin ve oksijen taşımak A) AIDS B) Grip C) Zatürre
B) Metabolizma sonucu oluşan atık maddeleri vücuttan D) Su çiçeği E) Kuduz
uzaklaştırılacakları organlara taşımak
C) Vücut sıcaklığının dengelenmesini sağlamak
D) Polimer besinleri sindirim organlarına taşımak
E) Vücudu mikroorganizmalara karşı savunmak

5. Bir hastalıkla ilgili olarak;


l. antibiyotik kullanılması,
ll. serum uygulanması,
lll. aşı yaptırılması
uygulamalarından hangileri, aynı hastalık etkeninin tekrar
vücuda girmesi durumunda daha kısa sürede antikor
üretimine yol açar?
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll
2. Aşağıda insan kalbi şematik olarak gösterilmiştir. D) l ve ll E) l, ll ve lll

IV

II
Çözüm Yayınları

III
Karıncık
Kulakçık 6. İnsanda küçük kan dolaşımı gerçekleşirken kan;
l. akciğer,

Buna göre numaralandırılmış olarak gösterilen ll. böbrek,

bölgelerden hangileri karbondioksit konsantrasyonu lll. karaciğer,
yüksek kan bulundurur?
lV. beyin
A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III
organlarından hangilerine uğrar?
D) I ve III E) III ve IV
A) Yalnız l B) l ve ll C) ll ve lll
D) lll ve lV E) ll, lll ve lV

59
7. İnsan kalbinde,
I. Sağ kulakçık
3. Kan dokuda bulunan alyuvar ve akyuvarlarla ilgili
aşağıdaki özelliklerden hangisi ortaktır? II. Sağ karıncık

A) Kemik iliğinde üretilme III. Sol kulakçık

B) Fagositoz yapabilme IV. Sol karıncık

C) Hemoglobin bulundurma kısımlarından hangileri aynı anda kanla dolar?

D) Aktif hareket edebilme A) I ve II B) II ve III C) I ve IV

E) Oksijen ve karbondioksit taşıma D) II ve IV E) III ve IV


Test 26 1. D 2. E 3. A 4. C 5. C 6. A 7. D 8. D 9. B 10. B 11. E 12. B 13. E

8. İnsanda alt ana toplardamardaki kanın kalbe gelmesinde; 11. İnsanda böbrek atardamarında bulunan radyoaktif
işarelenmiş bir alyuvar hücresinin en kısa yoldan aynı
l. kalp kulakçıklarının gevşemesi,
noktaya gelmesi sürecinde,
ll. kalp karıncıklarının kasılması,
l. Kalbe iki kez uğrar.
lll. tek yönlü kapakçıklar,
ll. Akciğerden bir kez geçer.
lV. damarların etrafındaki iskelet kasları
lll. Aortan bir kez geçer.
faktörlerinden hangileri etkili olabilir?
yargılarından hangileri doğrudur?
A) l ve ll B) ll ve lll C) lll ve lV
A) Yalnız l B) Yalnız III C) I ve II
D) l, lIl ve lV E) l, ll, lll ve lV
D) lI ve Ill E) l, ll ve lll

12. İnsanda;
l. kan proteinlerinin artması,
ll. lenf damarlarının tıkanması,
lll. kan basıncının azalması
9. İnsan vücudunda bulunan atardamarlar ile toplar
durumlarından hangileri doku sıvısının artışına
damarlar arasında;
dolayısıyla ödeme neden olur?
l. kanın oksijen derişimi,
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll
ll. kanın damar çeperine yaptığı basınç,
Çözüm Yayınları

D) l ve ll E) l, ll ve lll
lll. kanın osmotik basıncı,
lV. kandaki alyuvar sayısı
değerlerinden hangileri farklıdır?
A) Yalnız l B) l ve ll C) ll ve lV
D) l, ll ve lll E) ll, lll ve lV 13. Aşağıdaki grafikte X ve Y antijenlerine karşı insan bağışıklık
sisteminin verdiği cevap gösterilmiştir.

Antikor derişimi

X antijeni için

Y antijeni için

Zaman
0 5 10 15 20 25 30 35 40
(Gün)

60 10. Sağlıklı bir insanda kılcal kan damarlarından doku Grafiğe göre aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılamaz?

sıvısına;
A) 5 - 20 günler arası X antijenine karşı birincil cevap
l. oksijen, oluşturulmuştur.
ll. hemoglobin, B) 0 - 25. günler arası Y antijenine karşı vücutta antikor
bulunmaz.
lll. alyuvar,
C) 20. gün X antijeni ile ikinci karşılaşma olmuştur.
lV. organik besin monomeri
D) 20. günden sonra X antijeni için ikincil, 25. günden sonra
moleküllerinden hangileri geçer?
Y antijeni için birincil cevap oluşturulmuştur.
A) l ve ll B) l ve lV C) lll ve lV
E) X antijenine karşı T, Y antijenine karşı B lenfositleri etkinlik
D) l, ll ve lV E) l, ll, lll ve lV gösterir.
Dolaşım Sistemleri - Vücudun Savunulması ve Bağışıklık - 3 BÖLÜM 01 Test 27
1. İnsan kalbi ile ilgili, 4. Aşağıdaki grafik kan damarlarında X faktörü ile ilgili
değişimleri göstermektedir.
• İnsanda kalp dıştan içe doğru; bağ dokudan oluşan
perikard, kas dokudan oluşan miyokard, epitel dokudan X
oluşan endokard tabakasından oluşur.
• İnsan kalbinde kulakcıklar daima CO2’ce zengin kan,
karıncıklar daima O2’ce zengin kan taşır.
• İnsan kalbinin kulakçıklarına atardamar, karıncıklarına
toplardamar bağlanır.
• Kalpte bulunan triküspit, biküspit ve yarım ay
Damarlar
kapakçıkları kanın tek yönlü hareketini sağlar. Atar Toplar Kılcal
damar damar damar
• Kalp kası kalbin her yerinde aynı oranda olmayıp en
kalın kas tabakası sol karıncıkta bulunur.
Grafikteki X faktörü yerine;


açıklamalarından kaç tanesi doğrudur?
I. kan basıncı,
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
II. kan osmotik basıncı,
III. kanın akış hızı,

2. Aşağıda insan kalbinin bazı bölümleri numaralandırılarak IV. damarların çeper kalınlığı
gösterilmiştir. verilenlerden hangileri yazılabilir?

A) I ve II B) I ve III C) II ve IV

1 3 D) III ve IV E) II ve III

4
2
Çözüm Yayınları


Kalbin çalışması ile ilgili,

I. Kalbin çalışması üst ana toplardamar ile 1 numaralı
bölümün birleştiği yerdeki sinoatrial düğümün
uyarılması ile başlar.
II. Sinoatrial düğümün uyarılması, 1 ve 3 numaralı 5. İnsanda kan dolaşımı büyük kan dolaşımı ve küçük kan
bölümlerin sistol durumuna geçmesini sağlar. dolaşımı olarak ikiye ayrılır.

III. Sinoatrial düğümdeki uyarı, sırası ile 2 numaralı Buna göre,


bölümdeki his demetleri, atriyoventriküler düğüm ve I. Sol karıncıkta başlayıp sağ kulakçıkta biter.
purkinje liflerini uyarır.
II. Alveol kılcallarında O2 bakımından zenginleşen kanı
IV. 2 ve 4 numaralı bölüm uyarıldığında bu bölümler sistol
kalbe taşır.
durumuna geçer.
ifadelerinden hangileri doğrudur? III. Atardamar - kılcaldamar - toplardamar görev alır.

A) I ve II B) I ve III C) II ve IV IV. Vücut hücrelerinde CO2 bakımından zenginleşen kanı


kalbe taşır.
D) I, II ve III E) I, II ve IV
V. Kalp ve akciğer arasında gerçekleşir.
bilgilerinin büyük ve küçük kan dolaşımına ait oluşlarına
göre doğru gruplandırılması aşağıdakilerden hangisinde
3. Dolaşım sisteminde yer alan kan damarlarıyla ilgili aşağıdaki verilmiştir?
ifadelerden hangisi yanlıştır? 61
Büyük Kan Küçük Kan
A) Çeper kalınlığı en fazla olan atardamar, en az olan Dolaşımı Dolaşımı
kılcaldamardır.
A) I, II ve III III, IV ve V
B) Atardamar, toplardamar ve kılcaldamarların yapısı
dıştan içe doğru bağ doku, kas doku ve epitel dokudan B) II ve III I, IV ve V
oluşur.
C) I, III ve IV II, III ve V
C) Kan basıncı ve kan akış hızı en fazla olan atardamarlardır.
D) Toplam kesit alanı en fazla olan damar kılcaldamarlardır. D) II, IV ve V I ve III
E) Vücudun alt bölgesindeki kanı kalbe getiren
toplardamarlarda tek yöne açılan kapakçıklar bulunur. E) I, III ve IV II ve V
Test 27 1. C 2. E 3. B 4. D 5. C 6. B 7. C 8. B 9. D 10. D

6. Aşağıda verilen şekil, karaciğer ile bağlantılı damarları 8. 0 Rh+ kan grubuna sahip bir birey ile ilgili,
göstermektedir.
I. Alyuvar zarında A ve B antijeni bulunmaz.
Alt ana toplar Aort
II. B kan gruplu çocuğu olamaz.
damar
I III. 0 Rh– bireylere kan verebilir.
Karaciğer
III
IV. Kan plazmasında A ve B antikorlarını bir arada
II bulundurur.

Sindirim kanalı yorumlarından hangileri yapılabilir?


A) Yalnız I B) I ve IV C) I, II ve IV
Bu damarlarla ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi
D) I, III ve IV E) II, III ve IV

doğru değildir?
A) I numaralı damardaki O2 yoğunluğu, II ve III numaralı
damarlardakinden fazladır.
B) I numaralı damar yönü kalbe açılan kapakçıklar
bulundurur.
C) II ve III numaralı damarlar CO2 bakımından zengin kan
taşır.
D) I numaralı damardaki kanın akış hızı II numaralı
damardakinden fazladır.
E) II numaralı damar toplardamar olduğu halde doğrudan 9. İnsanlarda kan ve lenf dolaşımı olmak üzere iki farklı dolaşım
kalbe bağlanmaz. görülür.
Aşağıda verilen özelliklerden hangisi kan ve lenf dolaşımı
için ortaktır?
A) Hemoglobin sayesinde dokulara oksijen taşınmasını
sağlama
Çözüm Yayınları

B) Kalbe doğru tek yönlü taşıma sağlama


7. C) Alyuvar, akyuvar, kan pulcukları ve kan proteinleri
Alyuvar Akyuvar Kan pulcukları
bulundurma
Yukarıdaki tabloda kan hücreleri verilmiştir. D) Monomer besin maddelerinin taşınmasını sağlama
Aşağıda ise kan hücrelerine ait bazı özellikler verilmiştir. E) Bir ucu kapalı kılcal damarlar ve topardamarlara sahip
olma
I. Kanda en çok bulunan ve solunum gazlarının
taşınmasını sağlayan hücrelerdir.
II. Çekirdeksiz olup, kemik iliğinden kopan sitoplazmik
parçacıklardır.
III. Özgül bağışıklığın oluşmasında görev alırlar.
IV. Erişkin bireylerde kemik iliğinde üretilirler.
V. Aktif hareket edebilir, gerekli durumda doku sıvısına
geçebilirler.
VI. Miktarının normalden az olması anemiye neden olur. 10. Vücudun kendine ait olmayan antijenlere karşı korunmak için
gösterdiği tepkiye “bağışıklık” denir.
Yukarıda verilen özellikler ile kan hücrelerinin eşleştirilmesi
aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? Bağışıklıkla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru
62 değildir?
Alyuvar Akyuvar Kan pulcukları
A) Doğal bağışıklık canlının genetik özellikleri sayesinde
A) I, II III, IV IV, V sahip olduğu bağışıklıktır.

B) II, III II, IV I, IV, VI B) Doğal bağışıklık, vücuda giren mikroorganizmaların aktif
olarak yok edilmesini sağlar.
C) I, IV, VI III, IV, V II, IV C) Kazanılmış bağışıklık lenfositler tarafından sağlanır.

D) II, IV I, III, IV II, IV, VI D) Doğal bağışıklıkta mikroorganizmaya özgül bir savunma
yapılmaz.
E) I, III, V II, IV IV, VI E) Antijen denilen yabancı proteinlere karşılık antikor sentezi
kazanılmış bağışıklıkla gerçekleşebilir.
Dolaşım Sistemi - Vücudun Savunulması ve Bağışıklık - 4 BÖLÜM 01 Test 28
1. Aşağıda dolaşım sistemine ait bazı açıklamalar ve bunlara 4. Arterioskleroz atardamarlarda çeper kalınlaşmasından ve
karşılık gelen kavramlar verilmiştir. damar boşluğunun daralmasından kaynaklanan bir hastalıktır.
Hangi kavram ve açıklama yanlış eşleştirilmiştir? Bu hastalığa yakalanan kişilerde aşağıdakilerden hangisi
gözlenmez?
A) Kalbin sağ kulakçık ve sağ karıncığını ayırır. →Triküspit
kapakçıklar A) Birim zamanda damardan geçen kan miktarının azalması
B) Kalpten çıkan atardamarların uç kısmını kapatır. → Yarım B) Atardamarların esnekliğinin azalması
ay kapakçıkları C) Kanda taşınan sindirim enzimlerinin azalması
C) Karıncıkların kasılması ile atardamara uygulanan basınçtır. → D) Atardamarlarda taşınan besin miktarının azalması
Büyük tansiyon
E) Hücrelere ulaşan O2 oranının düşmesi
D) Kanın, kalbin çalışması ile atardamarlara uyguladığı ritmik
basınçtır. → Kardiyak döngüsü
E) Vücutta temiz kan taşıyan tek toplardamardır. → Akciğer
toplardamarı

5. Bancroft kurdu denilen bir parazitten kaynaklanan, özellikle


tropikal bölgelerde görülen hastalığa “fil hastalığı” denir. Bu
hastalığa sebep olan parazit lenf düğümlerine yerleşerek
buralarda tıkanıklıklara neden olur.
Bu hastalığa yakalanan kişilerde;

2. Ateşli hastalık geçiren bir bireyde kalp atışı normalden daha hızlı I. doku sıvısının miktarının normal değerler üzerine
olur. çıkması,

Aşağıdakilerden hangisi kalp çalışması üzerinde ateş II. vücutta tutulan su oranın artması,
yükselmesi ile benzer etki yaratmaz? III. kanda protein oranının azalması,
A) Kafeinli içeceklerin tüketilmesi IV. bağışıklık sisteminin zayıflaması
Çözüm Yayınları

B) Parasempatik sinir sisteminin etkinliğinin artması durumlarından hangileri gözlenebilir?


C) Tiroit bezinden salgılanan tiroksin hormonu miktarının A) I ve II B) III ve IV C) I, II ve III
artması
D) II, III ve IV E) I, II, III ve IV
D) CO2 gibi kan pH’ını azaltan maddelerin kandaki oranının
artması
E) Sinir uçlarından salınan asetilkolin miktarının azalması

6. Aşağıdaki şekil kalp-akciğer ve vücut arasındaki kan


dolaşımını göstermektedir.
Akciğer

1 2

3. Kan ile vücut hücreleri arasında madde alışverişi Kalp


kılcaldamarlar sayesinde gerçekleşir. Madde alışverişinin
nasıl gerçekleştiği Starling Hipotezi ile açıklanır.
3 4
Bu hipoteze göre madde alışverişi ile ilgili,
Vücut

I. Kılcaldamarların atardamar ucundan toplardamar
ucuna doğru kan basıncı azalır. Bu üç yapı arasındaki dolaşımla ilgili aşağıdakilerden
63

hangisi yanlıştır?
II. Kan proteinlerinden kaynaklanan kan osmotik basıncı
en fazla toplardamar ucundadır. A) Kalp ve akciğer arasında bağlantı kuran 1 ve 2 numaralı
damarlar küçük kan dolaşımında görev alır.
III. Kan basıncının kan osmotik basıncından büyük olması
durumunda kandaki tüm maddeler doku sıvısına geçer. B) 4 numaralı yapı CO2’ce zengin kan taşıyan
toplardamardır.
IV. Doku sıvısındaki maddelerin kana geçmesi için kan
basıncı, kan osmotik basıncından düşük olmalıdır. C) 1 ve 4 numaralı damarların kan içeriği benzerdir.
ifadelerinden hangileri doğrudur? D) 2 ve 3 numaralı damarlar O2’ce zengin kan taşıyan
atardamarlardır.
A) I ve IV B) II ve III C) I, II ve III
E) 2 ve 4 numaralı damarlar kalbin kulakçıklarına kan getirir.
D) II, III ve IV E) I, II, III ve IV
Test 28 1. D 2. B 3. A 4. C 5. E 6. D 7. B 8. D 9. A 10. E 11. E

7. Kanın pıhtılaşması sürecinde, 9. Starling hipotezi kılcal damarlarla dokular arasındaki madde
alış verişini açıklar.
I. Damarlardaki zedeleme ile trombositler o bölgede
yoğunlaşır. mmHg

II. Protrombin trombine dönüşür. 40

III. İnaktif bir kan proteini olan fibrinojen fibrine dönüşür. Ka


n
IV. Trombositlerin salgılandığı özel protein, Ca++ ve K ba
sın
vitamini protrombini aktifleştirir. cı

V. Oluşan iplikçiler kesilen damarın ağzını tıkaç oluşturur.


25 Osmotik
olaylarının gerçekleşme sırası nasıl olmalıdır? basınç

A) I - II - III - IV - V B) I - IV - II - III - V 15
C) IV - II - III - I - V D) I - III - V - II - IV Atar Toplar
damar damar
E) IV - II - III - V - I ucu ucu
Buna göre atardamar ucundan toplardamar ucuna doğru


kan basıncı azalmayıp sabit kalsaydı,
I. Doku sıvısı artar.
II. Lenf kılcallarına sıvı geçişi azalır.
III. Doku sıvısından kana geçen sıvı miktarı artar.
durumlarından hangilerinin görülmesi beklenir?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
Çözüm Yayınları

10. Vücut mikroorganizmalara karşı bariyer görevi yapan birinci


savunma hattını ilk olarak devreye sokar. Mikroorganizmalar
bu hattı geçerse 2. savunma hattı devreye girer.
İkinci savunma hattında aşağıdakilerden hangisi görev
8. Deniz seviyesinde yaşayan Berk, kamp kurmak için yüksek alır?
rakımlı bire dağa çıkmaya karar verir.
A) Midedeki asit salgısı
Yolda grip olan Berk’in kamp alanına vardığında
B) T lenfositleri
vücudunda gözlenen değişimlerle ilgili aşağıdaki
grafiklerden hangisi çizilemez? C) Solunum yolundaki mukus salgısı

A) Alyuvar sayısı B) Nabız sayısı D) Plazma hücreleri


E) Doğal katil hücreler

Zaman Zaman

11. Özgül bağışıklık sağlamada görev alan lenfositlerle ilgili


C) Kandaki O2 miktarı D) Akyuvar sayısı
aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
64
A) Yetişkin bireylerde kırmızı kemik iliğinde üretilen
akyuvarlardır.

Zaman Zaman B) Vücuda giren antijenlere karşı antikor üreterek savunma


yaparlar.
C) Antijenle karşılaşan lenfositlerin bir kısmı hafıza
E) Kalbin çalışma hızı hücrelerine dönüşüp birincil bağışıklık sağlar.
D) B lenfositleri kan ve lenf sıvısında görev aldığı için
humoral bağışıklıkta görev alır.
E) T lenfositleri sadece lenf düğümlerinde vücut savunması
Zaman yaptığı için hücresel bağışıklık yapar.
Dolaşım Sistemleri - Vücudun Savunulması ve Bağışıklık - 5 BÖLÜM 01 Test 29
1. İnsanın dolaşım sisteminde bulunan; 5. I. Domuz gribi aşısı yapılmış bir maymundan alınan kan
serumu, kuş gribi aşısı yapılmış bir insandan alınan kan
I. aort,
serumu, ile karıştırılıyor.
II. böbrek toplardamarı,
II. Kuş gribi aşısı yapılmış bir maymundan alınan kan
III. akciğer toplardamarı serumu, aynı hastalığa yakalanmış bir insandan alınan
kan serumu ile karıştırılıyor.
yukarıdaki damarlar, taşıdıkları kanın oksijen
yoğunluğuna göre aşağıdakilerden hangisiyle ifade III. Kuş gribi aşısı yapılmış bir maymundan alınan kan
edilebilir? serumu, aynı hastalığa etken olan virüs ile karıştırılıyor.

A) I > II > III B) I = II = III C) I = III > II Yukarıdaki verilen durumlardan hangilerinde “antijen -
antikor” tepkimesi gözlenebilir?
D) II > I = III E) II > I > III
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III

2. Kan dokusundaki trombosit oranının azalması, aşağıdaki


olayların hangisine neden olabilir?
A) Mikroplara karşı direnç gösterilememesi
B) Hücrelere yeterli besin iletilememesi 6. İnsanda kalbin karıncıklarının kasılması sırasında kan
aşağıdaki damarlardan hangisine pompalanır?
C) Vücuda yeterli oksijenin taşınamaması
D) CO2’nin vücuttan uzaklaştırılamaması
Sağ karıncığın Sol karıncığın
E) Kanın pıhtılaşma oranının azalması kasılmasıyla kasılmasıyla
A) Akciğer atardamarı Akciğer toplardamarı
Çözüm Yayınları

B) Aort Akciğer toplardamarı


C) Üst ana toplardamar Alt ana toplardamar
D) Akciğer atardamarı Aort
3. Bir bilim insanı, “ İnsanlarda bulunan lenf sistemi, bağışıklığın E) Akciğer toplardamarı Aort
kazanılmasında da etkili olur.” hipotezini kuruyor.
Buna göre lenf sistemine ait;
I. lenf düğümlerinde akyuvarların üretilmesi,
II. ana lenf damarlarının kan damarıyla bağlantılı olması,
III. lenf sıvısı içinde alyuvarların bulunmaması
özelliklerinden hangileri belirtilen hipotezi desteklemek
için kullanılabilir?
7. Kanın, damar içerisinde ilerlerken pıhtılaşmasının
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III engellenmesi şu şekilde gerçekleşir.

D) I ve II E) II ve III • Pıhtılaşmayı önleyici maddelerin kan içinde hazır


olması
• Damar iç yüzeyinin düz ve pürüzsüz olması
• Trombositler ve damar iç yüzeyinin aynı elektrik yükü
taşımaları
bilgilerine bağlı olarak, 65
I. Pıhtının oluştuğu kısımlarda, pıhtılaşmayı sağlayan
4. İnsanlarda aşağıda verilenlerden hangisi kalbin çalışma maddeler daha yoğundur.
hızını etkilemez? II. Kanın hızlı olarak hareket etmesinde, elektrik yükleri de
A) Kanın pH derecesi rol alır.
III. Damar çeperinin zedelenmesi pürüzsüzlüğü ortadan
B) Kandaki adrenalin hormonu miktarı
kaldırabilir.
C) Kanın CO2 derişimi yargılarından hangilerine varılabilir?
D) Vücut sıcaklığı A) Yalnız I B) Yalnız III C) II ve III
E) Vücuttaki sindirim enzimi miktarı D) I ve III E) I, II ve III
Test 29 1. C 2. E 3. A 4. E 5. D 6. D 7. D 8. E 9. C 10. A 11. E 12. B

8. Lenf sıvısının kalbe gelmesinde aşağıdakilerden 11. İnsanda akciğere ait damar ağının bir bölümü aşağıda
hangisinin etkisi yoktur? gösterilmiştir.
A) Vücudun alt bölgelerindeki lenf toplardamarlarında
bulunan tek yöne açılan kapakçıklar
B) Sağ kulakçığın gevşemesi ile oluşan emme kuvveti Kanın
akış
C) İskelet kaslarının kasılması
yönü
D) Kalbin üst seviyesindeki noktalarda yerçekiminin etkisi
Atardamar Kılcallar Toplardamar Damarlar
E) Sol kulakçığın gevşemesi ile oluşan emme kuvveti (I) (II) (III)
Bu damar ağında gerçekleşen değişimlerle ilgili aşağıdaki


grafiklerden hangisi çizilemez?

A) Osmotik basınç B) Oksijen oranı

Damarlar Damarlar
9. İnsanlarda, gribe neden olan virüslerin çeşidi oldukça I II III I II III
fazladır ve sürekli yeni virüs çeşitleri türemektedir. Bu
nedenle belirtilen hastalıklara karşı üretilen aşılar da her yıl
C) Karbondioksit oranı D) Kanın akış hızı
değiştirilmektedir.
Yeni bir grip aşısının hazırlanmasında;
I. bir önceki döneme ait grip virüslerinin toplanarak
kullanılması, Damarlar Damarlar
I II III I II III
II. bir önceki dönemde virüslere karşı üretilen
interferonların kullanılması, E) Kan basıncı
III. bakterilerden elde edilen antijen ve toksin çeşitlerinin
Çözüm Yayınları

toplanması
yöntemlerinden hangileri kullanılabilir?
Damarlar
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II I II III
D) II ve III E) I, II ve III

12. Sağlıklı bir insanda kanın dolaşım hızında meydana gelen


değişimler aşağıdaki grafikte gösterilmiştir.
10. İnsanda büyük dolaşım sisteminde görev yapan bir dokuya ait Dolaşım hızı
damarlardaki kan basıncının değişimi grafikte gösterilmiştir.

I II III IV Damarlar
t1 t2
Damarlar
Grafikte t1 ve t2 zaman dilimlerinde gerçekleşen olaylarla
66

ilgili,
Kan basıncında gözlenen değişime göre aşağıdaki

açıklamalardan hangisi yanlıştır? I. t1’de kandaki adrenalin hormonu miktarı artmış olabilir.
A) I. damarın osmotik basıncı kan basıncından daha II. t1’de kalbin atım sayısı artmıştır.
yüksektir.
III. t2’de damardaki osmotik basınç azalmıştır.
B) I ve IV. damarlardan doku sıvısıyla madde alışverişi
yapılmaz. IV. t2’de metabolizma hızı artmıştır.

C) IV. damarlarda CO2’nin oranı diğerlerinden daha fazladır. ifadelerinden hangileri söylenebilir?

D) III. damarda yadımlama ürünleri giderek artmaktadır. A) Yalnız IV B) I ve II C) II ve III


E) II. damardan doku hücrelerine besin geçişi olur. D) III ve IV E) I, II ve IV
Solunum Sistemi - 1 BÖLÜM 01 Test 30
1. İnsanda solunum sistemi; 4. İnsanda soluk alıp verme ile ilgili;
l. azotlu metabolik artıkların böbreklere taşınması, l. Soluk alma sırasında enerji harcanırken soluk verme
sırasında harcanmaz.
ll. kanın pH değerinin ayarlanması,
ll. Solunum hareketlerini omurilik soğanı kontrol eder.
lll. kanın protein osmotik basıncının ayarlanması
lll. Solunum havası akciğerlere gidene kadar ısıtılır,
olaylarından hangilerinin gerçekleştirilmesinde görev
nemlendirilir ve temizlenir.
yapar?
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll
D) ll ve lll E) l, ll ve lll
D) l ve ll E) l, ll ve lll

2. Aşağıda insanın akciğerinde meydana gelen gaz alışverişi


5. Spor yapan bir insanda,
şematize edilmiştir.
I. Dokulardaki CO2 oranı artar.
Hava
Alveol II. Kanın pH’ı düşer.
Çözüm Yayınları

III. Solunum hızı artar.


IV. Omurilik soğanı uyarılır.
X Y
olaylarının gerçekleşme sırasının doğru olabilmesi
için numaralı olaylardan hangilerinin yer değiştirmesi

akı nın

Akciğer gereklidir?
ş yö
Ka

kılcal damarı
A) I ve II B) II ve III C) III ve IV
Bu şemayla ilgili, D) l ve lV E) ll ve lV

l. X molekülü CO2 gazı olabilir.
ll. Y molekülü O2 gazı olabilir.
lll. X ve Y moleküllerinin geçişi difüzyon ile sağlanır.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll
D) l ve ll E) l, ll ve lII

67
6. Aşağıdaki durumlardan hangisi soluk alıp verme hızının
artışına neden olmaz?
A) Kandaki CO2 miktarının artması
B) Deniz seviyesinden yükseklere çıkılması

3. Aşağıdaki terimlerden hangisi insan solunum sistemi ile C) Adrenalin ve tiroksin hormonunun kandaki miktarının
ilgili değildir? artması

A) Plevra B) Alveol C) Akyuvar D) Solunan havadaki O2 oranının artması

D) Diyafram kası E) Bronş E) Kanın pH değerinin düşmesi


Test 30 1. B 2. E 3. C 4. E 5. C 6. D 7. D 8. D 9. C 10. D 11. A 12. B

7. İnsanda solunum gazlarının taşınması sürecinde 10. Atmosferden alınan hava, alveol kılcallarına ulaşıncaya
alyuvarlarda bulunan hemoglobin; kadar;

l. oksijen, l. soluk borusu,

ll. karbondioksit, ll. bronş,

lll. hidrojen, lll. bronşcuk,

lV. azot lV. akciğer atardamarı

moleküllerinden hangileri ile bağ oluşturabilir? yapılarından hangilerinden geçer?

A) l ve ll B) ll ve lll C) lll ve lV A) l ve ll B) ll ve lll C) lll ve lV

D) l, ll ve lll E) l, ll, lll ve lV D) l, ll ve lll E) ll, lll ve lV

11. Aşağıdaki grafikte bir kılcal damardaki oksihemoglobin


miktarının değişimi gösterilmiştir.

Oksihemoglobin

8. Soluk alma süreci ile ilgili aşağıdaki eşleştirmelerden


hangisi doğrudur? Kılcal damar
Çözüm Yayınları

A) Kaburgalar arası kaslar → gevşer. Buna göre bu kılcal damar aşağıdaki organlardan

B) Diyafram kası → kubbeleşir. hangisine ait olabilir?

C) Göğüs boşluğunun hacmi → azalır. A) Akciğer B) Beyin C) Karaciğer

D) Göğüs iç basıncı → azalır. D) Böbrek E) Mide

E) Karın iç basıncı → azalır.

12. İnsanlarda soluk verme sürecinde;


Göğüs boşluğunun Karın boşluğunun
iç hacmi iç basıncı

Zaman Zaman
-l- -ll-

68 Akciğerlerin Alveoldeki CO2


hacmi miktarı
9. Yoğun egzersiz yapan bir insanda aşağıdakilerden
hangisinin artması beklenmez?
A) Kaslarda kullanılan oksijen miktarı
-lll- Zaman -lV- Zaman
B) Soluk alışveriş hızı
C) Kanın pH değeri grafiklerinde verilen değişimlerden hangileri gözlenebilir?

D) Kandaki karbondioksit miktarı A) Yalnız III B) l ve ll C) ll ve lV
E) Diyafram kasının kasılıp gevşeme hızı D) l, ll ve lV E) ll, lll ve lV
Solunum Sistemi - 2 BÖLÜM 01 Test 31
1. Aşağıda verilen hastalıklardan hangisinin solunum 4. İnsanda akciğerler ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi
sistemi ile ilişkisi yoktur? söylenemez?
A) KOAH B) Amfizem C) Astım A) Üzeri plevra adı verilen çift katlı bir zarla örtülüdür.
D) Zatürre E) Hepatit B B) Yapısında çizgili kaslar bulunur.
C) Sağ akciğer üç, sol akciğer iki lobdan oluşur.
D) Göğüs boşluğunda bulunur.
E) Yapısında bulunan alveoller geniş bir solunum yüzeyi
oluşturur.

5. İnsanda solunum hızının artış ya da azalışının;


l. sinir sistemi,

2. İnsanda, kandaki karbondioksitin solunum sistemi ile ll. endokrin sistem,


atmosfere verilinceye kadar ki izlediği yolda aşağıdaki
lll. destek hareket sistemi
yapılardan hangisinden en son geçer?
sistemlerinden hangilerinin faaliyetinden etkilendiği
A) Alveol B) Soluk borusu
söylenebilir?
C) Bronş D) Ağız
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll
Çözüm Yayınları

E) Bronşçuk
D) l ve ll E) l, ll ve lll

6. Aşağıda insanda solunum sisteminde bulunan bazı yapılar


numaralarla gösterilmiştir.

2
1

3
4

3. İnsanda;
l. plevra,
69
ll. diyafram,
Numaralı yapılar ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi

lll. alveol, söylenemez?
lV. bronşçuk, A) 1’ın iç yüzeyi mukus tabakası ile kaplıdır.
V. soluk borusu B) 2, solunum havasını akciğerlere taşır.
yukarıda verilen kısımlardan hangileri akciğerlerin C) 3, akciğerlerin gaz alış veriş yüzeyini genişletir.
yapısında yer alır?
D) 4, kan ile akciğerler arasındaki gaz alışverişini
A) l ve llI B) ll ve lll C) lll ve V gerçekleştirir.
D) IV ve V E) l, IlI ve lV E) 3, sadece memeli akciğerlerinde bulunur.
Test 31 1. E 2. D 3. E 4. B 5. E 6. D 7. A 8. D 9. C 10. B 11. E 12. D

7. İnsanda akciğerler metabolizma sonucu oluşan; 10. İnsanda solunum organı ile alınan oksijen beyin
hücrelerine ulaşıncaya kadar izlediği yolda aşağıdakilerden
l. CO2,
hangisinden geçmez?
ll. H2O,
A) Akciğer kılcaldamarı
lll. NH3, B) Beyin toplardamarı
lV. Üre C) Kalbin sol karıncığı
moleküllerinden hangilerini vücuttan uzaklaştırır? D) Beyin doku kılcaldamarı
A) l ve ll B) ll ve lll C) lll ve lV E) Akciğer toplardamarı
D) l, ll ve lll E) l, ll ve lV

11. Bir insanda akciğer hacminin değişimi aşağıdaki grafikte


gösterilmiştir.
Akciğer hacmi

8. İnsanda solunum sistemi ile ilgili,


Zaman
l. Soluk borusunda bulunan mukus havadaki toz
partiküllerini tutar. Akciğer hacminin grafikteki gibi değişimi sırasında,

ll. Akciğerler havanın oksijenini doğrudan dokulara l. Soluk alınmaktadır.
ulaştırır. ll. Diyafram kası düzleşmiştir.
Çözüm Yayınları

lll. Solunum sisteminin dolaşım sistemi ile doğrudan lll. Karın iç hacmi küçülmüştür.
bağlantısı yoktur.
durumlarından hangileri gözlenebilir?
ifadelerinden hangileri yanlıştır?
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll D) l ve ll E) l, ll ve lll
D) ll ve lll E) l, ll ve lll

12. Deniz seviyesinden yükseklere çıkan bir insanın


vücudunda;
Diyafram
Solunum hızı çalışma hızı

Zaman Zaman
-l- -ll-

9. İnsanın soluk alıp vermesi sırasında gözlenen;


70 Alyuvar Alveoldeki kısmi O2
l. kaburgalar arası kasların gevşemesi,
sayısı basıncı
ll. karın boşluğu hacminin azalması,
lll. akciğer hacminin artması,
lV. diyaframın gevşemesi,
-lll- Zaman -lV- Zaman
V. göğüs boşluğu hacminin artması
olaylarından hangileri aynı süreçte gerçekleşmez? grafiklerinde verilen değişimlerden hangileri gözlenebilir?

A) l ve lV B) ll ve lll C) ll ve lV A) l ve ll B) ll ve lll C) lll ve lV

D) ll ve V E) lll ve V D) l, ll ve lll E) l, ll, lll ve lV


Solunum Sistemi - 3 BÖLÜM 01 Test 32
1. İnsanda; 4. Soluk alma sırasında gözlenen değişimlerle ilgili
aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
I. hücre metabolizmasının hızlanması,
II. hemoglobin miktarının artması, Akciğer Göğüs boşluğu Kaburgalar arası
hacmi kaslar
III. akyuvar sayısının alyuvar sayısından az olması,
A) Azalır Genişler Gevşer
IV. dağın tepesinden deniz seviyesine inilmesi
olaylarından hangileri kanda taşınan oksijen miktarını B) Azalır Daralır Kasılır
etkiler?
C) Artar Genişler Kasılır
A) I ve II B) I ve III C) II ve IV
D) Artar Daralır Gevşer
D) I, II ve IV E) II, III ve IV
E) Azalır Genişler Kasılır

5. İnsanda solunum sisteminde bulunan;


I. kıkırdak,
2. İnsanda solunum gazlarının taşınması sırasında II. silli epitel,
gerçekleşen;
III. bağ doku
I. alveollerdeki oksijenin kılcal damarlara geçişi,
doku çeşitlerinden hangileri soluk borusunun yapısında
II. oksijenin hemoglobin molekülünden ayrılması,
Çözüm Yayınları

bulunur?
III. karbondioksitin su ile birleşerek karbonik asit A) Yalnız III B) I ve II C) I ve III
oluşturması
D) II ve III E) I, II ve III
olaylarından hangilerinde enzim kullanılır?
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
D) II ve III E) I, II ve III

6. Aşağıda verilen X ve Y düzeneğinde soluk alıp verme


mekanizması şematize edilmiştir.

X Y
3. İnsan vücudunda;
Buna göre; 71
I. akciğerden doku hücrelerine oksijen taşınması,
I. X düzeneği soluk almayı açıklamak için kullanılır.
II. doku hücrelerinden akciğere karbondioksit taşınması,
II. Y düzeneği soluk vermeyi açıklamak için kullanılır.
III. doku hücrelerinden karaciğere üre taşınması,
III. X düzeneğinde dış basıncın, iç basınçtan büyük olması
IV. ince bağırsaktan kalbe sindirim ürünlerinin taşınması balonun şişmesini sağlar.
olaylarından hangilerinde hemoglobin molekülü görev yargılarından hangileri doğrudur?
yapar?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
A) Yalnız III B) I ve II C) II ve IV
D) II ve III E) I, II ve III
D) III ve IV E) I, II ve III
Test 32 1. D 2. B 3. B 4. C 5. E 6. E 7. C 8. C 9. C 10. D 11. D 12. A

7. İnsanda; 10. Bütün kışı Datça sahillerinde geçiren Kerem, Ağustos ayında
sıcaklarda bunalarak yaylaya çıkmıştır.
I. akaciğer atardamarı
Buna göre yükselti değişikliğine bağlı olarak Kerem’in
II. kapı toplardamarı
fizyolojisinde,
III. akciğer toplardamarı
I. Hemoglobin sentezi hızlanmıştır.
IV. böbrek atardamarı
II. Böbreklerden salgılanan eritropoietin hormonu miktarı
yukarıda verilen damarlardan hangilerinin taşıdığı artmıştır.
oksihemoglobin oranı yüksektir?
III. Akciğer alveollerinde oksijenin kısmi basıncı azalmıştır.
A) Yalnız I B) II ve III C) III ve IV
IV. Metabolizma bazal seviyeye inmiştir.
D) I ve III E) I ve IV
değişimlerinden hangilerinin meydana gelmesi beklenir?
A) I ve II B) II ve III C) III ve IV
D) I, II ve III E) II, III ve IV

8. İnsanda solunum gazlarının taşınması sırasında


gerçekleşen;
11. Olgun alyuvar hücrelerinde;
I. CO2 + Hb → HbCO2
I. karbonik anhidraz enzimi etkinliği,
II. H+ + Hb → HbH+
– II. hemoglobin sentezi,
III. H+ + HCO3 → H2CO3
Çözüm Yayınları


III. HCO3 oluşumu
IV. H2CO3 → CO2 + H2O
IV. HbCO2 oluşumu
tepkimelerinden hangileri bulunduğu dokuda pH’nin
azalmasına neden olur? olaylarından hangileri gerçekleşebilir?
A) Yalnız I B) I ve III C) III ve IV A) Yalnız III B) I ve II C) II ve IV
D) I, II ve III E) II, III ve IV D) I, III ve IV E) II, III ve IV

9. Alveolleri birleşik lipoprotein oluşturan epitel doku hücreleri,


alveolun iç yüzeyini örten lipoprotein salgılar.
72
Buna göre lipoprotein salgı;
12. İnsanda karbondioksit taşınması sırasında gözlenen
I. kılcallardan alveollere daha az su geçmesini sağlama, aşağıdaki olaylardan hangisi doku kılcallarında karbonik
II. alveol çeperini kalınlaştırarak dayanıklılık sağlama, anhidraz enzimi katalizörlüğünde gerçekleşir?

III. alveollere esneklik kazandırma ve difüzyonu A) CO2 + H2O → H2CO3


kolaylaştırma B) H2CO3 → H+ + HCO3
verilenlerden hangilerini gerçekleştirir? C) H+ + HCO3 → H2CO3
A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve III D) HbCO2 → Hb + CO2
D) II ve III E) I, II ve III
E) Hb + CO2 → HbCO2
Solunum Sistemi - 4 BÖLÜM 01 Test 33
1. Aşağıda verilenlerden hangisi soluk alıp verme hızının 5. İnsanda soluk alıp verme sırasında gözlenen değişimlerle
artmasına neden olmaz? ilgili aşağıdaki grafiklerden hangisi çizilemez?
A) Kandaki karbondioksit miktarının artması
A) Akciğer hacmi B) Karın boşluğu basıncı
B) Sempatik sinirlerin çalışmasının hızlanması
C) Vagus sinirinin etkinliğinin artması
D) Kanın pH derecesinin azalması Soluk Soluk
verme verme
E) Kandaki adrenalin miktarının artması
C) Akciğer iç basıncı D) Göğüs boşluğu hacmi

Soluk Soluk
2. İnsanda meydana gelen; verme
verme
I. göğüs boşluğu hacminin azalması,
E) Göğüs boşluğu basıncı
II. diyaframın gevşeyerek kubbeleşmesi,
III. akciğer hacminin azalması,
IV. kandaki O2 miktarının artması
Soluk
olaylardan hangileri soluk verme sırasında gerçekleşir? alma
A) I ve II B) I ve III C) II ve IV
D) III ve IV E) I, II ve III

6. Sağlıklı bir insanda soluk borusu ve bronşların yapısında;


I. silli epitel doku,
Çözüm Yayınları

II. kıkırdak doku,

3. Alveollerde işaretli oksijen molekülünü bağlayan bir III. çizgili kas doku
hemoglobin, yeniden akciğere dönene kadar; dokularından hangileri ortak olarak bulunur?
I. akciğer toplardamarı, A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
II. akciğer atardamarı, D) I ve II E) I ve III
III. aort,
IV. alt ana toplardamar
damarlarından hangi sıraya göre geçer?

A) I - III - IV - II B) I - III - II - IV 7. Dinlenme halinde bir kişinin akciğer hacminde görülen


C) IV - III - II - I D) IV - III - I - II değişimler grafikte gösterilmiştir.

E) II - I - IV - III Akciğer hacmi

Zaman
4. Soluk borusunun iç yüzeyinde goblet hücrelerinde golgi t1 t2
organeli miktarının hızla azalmaya başladığı görülmüştür. 73
Grafiğe göre,
Buna göre bu duruma bağlı olarak;

I. t1 anında diyafram kubbeleşir.
I. difüzyon hızının düşmesi,
II. t1 anında akciğer iç basıncı, atmosfer basıncından
II. havadaki partiküllerin daha az oranda tutulması,
fazladır.
III. oksijenin kana geçişinin hızlanması
III. t2 anında kaburga uçları yukarı doğru hareket etmiştir.
olaylarından hangilerinin gerçekleşmesi beklenir?
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) II ve III E) I, II ve III
D) II ve III E) I, II ve III
Test 33 1. C 2. E 3. A 4. B 5. C 6. D 7. E 8. E 9. C 10. D 11. A 12. E

8. I. Kan basıncının düşmesi 10. Aşağıda verilen olaylardan hangi ikisinin birlikte
gerçekleşmesi sağlıklı bir insanın soluk vermesini
II. Alveollerin tıkanması
sağlar?
III. Eritropoietin yetersizliği
A) Diyaframın kasılması / Karın iç basıncının azalması
IV. Karbonmonoksit miktarının artması
B) Diyaframın kasılması / Göğüs boşluğu hacminin artması
Yukarıda verilen durumlardan hangileri oksijen
C) Kaburgalar arası kasların kasılması / Göğüs kafesinin
yetersizliğine bağlı olarak meydana gelen hücre
daralması
ölümlerine neden olabilir?
D) Diyaframın kubbeleşmesi / Göğüs kafesinin daralması
A) Yalnız I B) II ve III C) I ve IV
E) Diyaframın kubbeleşmesi / Kaburgalar arası kasların
D) II, III ve IV E) I, II, III ve IV
kasılması

11. Önüne aniden köpek çıkan bir çocuk, hızlıca koşmaya


başlamıştır.
Bu süreçte;
I. omurilik soğanının uyarılması,
II. kanın pH’nın düşmesi,
III. iskelet kas metabolizmasının hızlanması,
IV. kaburgalar arası kasların kasılması
meydana gelen olayların gerçekleşme sırası
Çözüm Yayınları

aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?

A) III - II - I - IV B) III - I - II - IV
9. Kanda CO2 taşınması aşağıda şematize edilmiştir.
C) I - II - III - IV D) II - I - III - IV

Doku E) II - III - IV - I

Doku 1
sıvısı
Doku
2 CO2 12. İnsanda solunum gazlarının taşınmasıyla ilgili olarak;
kılcalı
HbO2 HbCO2
HbCO2 H 2O konsantrasyonu konsantrasyonu
3
4 H2CO3
HbH+
HCO3
_
H + 5
Akciğer Doku kılcal
_
HCO3 kılcaldamarı damarı
-I- -II-
Buna göre,

HbO2 HbCO2
I. 1 numaralı olay difüzyonla gerçekleşir. konsantrasyonu konsantrasyonu
74
II. CO2’nin 3 numaralı olayla taşınma oranı, 2 numaralı
olayla taşınma oranından fazladır.
III. 5 nolu tepkimenin gerçekleşmesinin nedeni pH’yi
Doku kılcal Akciğer
yükseltmektir.
damarı kılcaldamarı
IV. 4 numaralı tepkime sırasında karbonikanhidraz enzimi -III- -IV-
görev yapar.
grafiklerinden hangileri doğrudur?
ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) I ve II B) III ve IV C) I, II ve III A) I ve II B) II ve III C) III ve IV

D) I, III ve IV E) I, II, III ve IV D) I, II ve III E) I, II, III ve IV


Solunum Sistemi - 5 BÖLÜM 01 Test 34
1. Sağlıklı bir insanın kanında bulunan hemoglobin pigmenti 5. Sigara kullanımı solunum sistemi üzerinde bir çok tahribata
ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? neden olur. Nikotin bronşların daralmasına, karbonmonoksitin
hemoglobinle bağlanması oksijen taşınmasının
A) Protein yapılıdır.
engellenmesine neden olur.
B) Yapısında demir atomu bulundurur.
Buna göre sigara içen bir kişide,
C) Solunum gazları ile tersinir reaksiyona girer.
I. akciğerdeki gaz alışveriş kapasitesinin azalması,
D) Kan plazmasında serbest halde bulunur.
II. solunum güçlüğü,
E) Kana özel rengini veren bileşiktir.
III. solunum derinliğinin artması
durumlarından hangileri gözlenir?
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
D) II ve III E) I, II ve III

2. Aşağıdakilerden hangisi insanlarda birim zamandaki


oksijen ihtiyacının karşılanmasına katkı sağlamaz?
A) Alyuvarların çekirdeksiz olması
B) Tek katlı yassı epitelden oluşan alveollere sahip olması 6. Soluk alma sırasında gerçekleşen aşağıdaki olaylardan
hangisi 4. sırada gerçekleşir?
C) Soluk alıp verme hızının kandaki CO2 miktarına göre
değişmesi A) Omurilik soğanının uyarılması

D) Hemoglobini alyuvar içinde bulundurma B) Diyaframın kasılması

E) Akyuvar sayısının enfeksiyon sırasında artması C) Karbondioksitin doku sıvısına geçmesi


D) Kandaki CO2 miktarının artması
Çözüm Yayınları

E) Oksijenin alveollere dolması


7. İnsanda bazı damar çeşitlerinde bulunan kanın pH değeri ile


3. Kan pH’sinin sabit tutulmasında; ilgili olarak aşağıdaki grafik verilmiştir.
I. H+ iyonlarının böbreklerden atılması, Damarlar
II. CO2’nin alveol kılcallarından uzaklaştırılması, b
Aort
III. plazmadaki antikor miktarının artması, a
IV. karbondioksitin, bikarbonat şeklinde taşınması Akciğer
atardamarı pH
olaylarından hangileri etkilidir? 0 7 14
A) Yalnız I B) II ve III C) I ve IV Buna göre grafikle ilgili,

D) I, II ve IV E) I, II, III ve IV I. b ile gösterilen akciğer toplardamarı olup O2 oranı, CO2
miktarından fazladır.
75
II. a ile gösterilen beyin toplardamarı olup, CO2 oranı
oldukça yüksektir.
III. b ile gösterilen kapı toplardamarı olup, tokluk
durumunda glikoz miktarı oldukça fazladır.

4. Bir insana ait akciğerde aşağıdaki yapılardan hangisi IV. a ile gösterilen karaciğer atardamarı olup, kan basıncı
bulunmaz? b damarından daha düşüktür.

A) Alveol B) Plevra zarı ifadelerinden hangileri söylenebilir?

C) Çizgili kas D) Epitel doku A) Yalnız I B) I ve II C) II ve IV

E) Bronşiol D) I, II ve IV E) I, II ve III
Test 34 1. D 2. E 3. D 4. C 5. C 6. B 7. B 8. A 9. D 10. E 11. A 12. C

8. Aşağıda alyuvarlarda gerçekleşen bazı dönüşüm tepkimeleri 11. Deniz seviyesinden başlayarak yükseklere doğru
verilmiştir. çıkıldıkça bir insanda aşağıdaki değişimlerden hangisi
1 3 gözlenebilir?
CO2 + H2O → H2CO3 → H+ + HCO¯3
→  → 
2 4 A) Alyuvar sayısı

Numaralandırılmış tepkimeler ile ilgili,
I. 1 nolu tepkimenin gerçekleştiği yer doku kılcalı olabilir.
II. 3 nolu tepkime sonunda oluşan bikarbonat iyonları, Deniz seviyesinden yükseklik
plazma sıvısına verilir.
B) Soluk alıp verme sayısı
III. 2 nolu tepkime alveol kılcallarında gerçekleşerek kanın
pH’sini düzenler.
IV. 4 nolu tepkime plazma sıvısı içinde gerçekleşir.
ifadelerinden hangileri yanlıştır? Deniz seviyesinden yükseklik
A) Yalnız IV B) I ve II C) I ve IV Diyafram kasının kasılma miktarı
C)
D) II ve III E) I, II ve III

Deniz seviyesinden yükseklik


D) Göğüs boşluğu hacmi

Deniz seviyesinden yükseklik


9. İnsanda solunum gazlarının taşınmasıyla ilgili aşağıdaki
Çözüm Yayınları

olaylardan hangisi doku kılcallarında gerçekleşir?


E) Kaburga kaslarının kasılma hızı

A) H+ + HCO3 → H2CO3
B) H2CO3 → CO2 + H2O
C) HbH+ → H+ + Hb
– Deniz seviyesinden yükseklik
D) H2CO3 → H + HCO3
E) Hb + O2 → HbO2
12. Aşağıdaki grafikte damarlardaki oksihemoglobin miktarı
değişimi gösterilmiştir.
HbO2 miktarı

1 2 3
Damarlar

Buna göre numaralandırılmış damarlar aşağıdakilerden


10. Kan pH’sinin düşmesi veya karbondioksit basıncının artması

hangisinde doğru belirtilmiştir?
durumunda, oksijen hemoglobinden kolayca ayrılır. Bu
duruma “Bohr etkisi” denir. 1 2 3
76
A) Böbrek Böbrek Böbrek toplar
Dokuların oksijen bulmasını sağlayan Bohr etkisi
atardamarı kılcalı damarı
aşağıdakilerden hangisi ile oluşur?
B) Akciğer toplar Alveol kılcalı Akciğer atar
A) Kanda CO2’nin azalması damarı damarı
B) Kanda O2 basıncının artması C) Akciğer atar Alveol kılcalı Akciğer toplar
C) Normal sınırlar içinde sıcaklığın artması damarı damarı
D) Karaciğer atar Kapı toplar Karaciğer toplar
D) Kanda nöroadrenalin miktarının artması
damarı damarı damarı
E) Hb’nin yapısındaki bazı amino asitlere hidrojen iyonunun E) Kapı toplar Karaciğer Karaciğer atar
bağlanması damarı kılcalı damarı
Üriner Sistem - 1 BÖLÜM 01 Test 35
1. Sağlıklı bir insanın idrarında aşağıdaki moleküllerden 4. İnsanda birim zamanda oluşturulan idrar miktarına;
hangisi bulunmaz?
l. ortam sıcaklığı,
A) Su B) A vitamini C) Klor
ll. kan basıncı,
D) Sodyum E) Üre
lll. ADH miktarı
faktörlerinden hangileri etki edebilir?
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll
D) l ve ll E) l, ll ve lll

2. İnsanda ter ve idrarın bileşiminde;


l. su,
ll. tuz, 5. İnsanda;

lll. üre, l. akciğer,

lV. protein ll. deri,


Çözüm Yayınları

moleküllerinden hangileri ortak olarak bulunamaz? lII. karaciğer

A) Yalnız lV B) l ve ll C) ll ve lll organlarından hangileri boşaltıma yardımcı olur?

D) ll ve lV E) lll ve lV A) Yalnız I B) Yalnız III C) l ve lI


D) ll ve lll E) l, ll ve lll

6. İnsanda; 77
l. idrar ile ürenin atılması,
3. İnsanda böbreklerde aşağıdaki olaylardan hangisi
gerçekleşmez? ll. solunum ile karbondioksitin atılması,
A) Amonyağın üre ve ürik asite dönüştürülmesi lll. terleme ile su ve tuz atılması
B) Kan üretiminden sorumlu hormon üretimi IV. dışkılama ile sindirim atıklarının atılması
C) Kanın pH değerinin düzenlenmesi olaylarından hangilerinin homeostazinin sağlanmasına
doğrudan katkısı vardır?
D) Kan ve doku sıvılarındaki su ve tuz miktarının
dengelenmesi A) Yalnız l B) Yalnız IV C) I ve II
E) Homeostatik dengenin sağlanması D) lII ve IV E) l, ll ve lll
Test 35 1. B 2. A 3. A 4. E 5. E 6. E 7. C 8. D 9. C 10. E 11. C 12. B

7. 11. Karbonhidratlar Yağlar Proteinler


1 2
Monosakkaritler Yağ asitleri Amino asitler
+
Gliserol

3
CO2+H2O CO2+H2O CO2+H2O + NH3

4
Yukarıda, organik bileşiklerin yapısında bulunan kimyasal
enerjinin ATP’ye dönüştürülene kadar geçirdiği aşamalar ve
sonuçta oluşan metabolik ürünler gösterilmiştir.
5
Açığa çıkan metabolik ürünler ile ilgili olarak aşağıdaki
açıklamalardan hangisi yanlıştır?
Yukarıdaki şekilde insanda boşaltım sistemi gösterilmiştir.
A) CO2 ve H2O solunum organı ile dışarı atılabilir.
Buna göre boşaltım sisteminin temel fonksiyon birimi
olan nefronlar numaralandırılmış kısımlardan hangisinde B) H2O’nun bir kısmı ter ile deriden dış ortama verilebilir.
bulunur?
C) NH3 böbreklerde üreye dönüştürülerek dışarı atılır.
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
D) NH3, üreye oranla suda daha çok çözünür.
E) NH3’ün açığa çıkması hücresel solunumda kullanılan
organik molekülün yapısında azot olduğunu gösterir.

8. İnsanın boşaltım sistemi için aşağıdaki ifadelerden


hangisi doğru değildir?
Çözüm Yayınları

A) Boşaltım sisteminin temel organı böbreklerdir.


B) İdrar, idrar kanalı ile idrar torbasına aktarılır.
C) İdrar, idrar boşaltım kanalı aracılığıyla vücut dışına verilir.
D) İdrar torbası böbrek taşlarının oluştuğu yerdir.
E) İdrar oluşumu böbreklerde gerçekleşir.

12. İnsanda nefrona ait bazı kısımlar aşağıda gösterilmiştir.


9. Aşağıdaki hastalıklardan hangisinin boşaltım sistemi ile
ilişkisi yoktur? Bowman kapsülü (IV)
A) Böbrek yetmezliği B) Böbrek taşı
Getirici
C) Amfizem D) Sistit atardamar (I)

E) Böbrek iltihabı

Glomerulus (III)
Götürücü
78 atardamar (II)


10. Aşırı miktarda tuzlu yiyecekler ile beslenen bir insanda; Numaralandırılmış kısımlar ile ilgili aşağıdaki ifadelerden

l. kan basıncı, hangisi doğru değildir?

ll. böbreklerdeki süzülme hızı, A) lll, iki atardamar arasında yer alır.

lll. kandaki ADH miktarı B) lll de bulunan tüm maddelere lV de de rastlanır.

faktörlerinden hangileri artış gösterir? C) l ve ll deki kan basıncı aynı değerdedir.

A) Yalnız l B) Yalınz llI C) I ve II D) Süzülme olayı lll den lV’e doğru tek yönlü gerçekleşir.

D) l ve lIl E) l, ll ve lll E) lV içindeki süzüntüde kan proteinlerine rastlanmaz.


Üriner Sistem - 2 BÖLÜM 01 Test 36
1. Aşağıda verilen moleküllerden hangisi sağlıklı bir insan 4. Böbreklerde bowman kapsülüne süzülen bir üre
için boşaltım ürünü olarak kabul edilemez? molekülü dışarıya atılıncaya kadar aşağıdaki kısımlardan
hangisinden en son geçer?
A) Su B) Bikarbonat C) Üre
A) İdrar toplama kanalı
D) Amino asit E) Ürik asit
B) Havuzcuk
C) Üreter
D) İdrar torbası
E) Üretra

5. Sağlıklı bir insana ait;


l. idrar,
2. İdrar oluşum süreci,
ll. ter,
l. Süzülme
lll. kan,
ll. Geri emilme
Çözüm Yayınları

lV. doku sıvısı


lll. Salgılama
yapılarından hangilerinde üre bulunabilir?
olmak üzere üç aşamada tamamlanır.
A) l ve ll B) ll ve lll C) lll ve lV
Buna göre nefronlarda yeterli miktarda enerji
üretilememesi durumunda verilen olaylardan hangilerinin D) l, ll ve lll E) l, ll, lll ve lV
gerçekleşmesinde bir aksama gözlenmez?
A) Yalnız l B) Yalnız llI C) I ve II
D) Il ve lIl E) I, II ve III

79

6. Karaciğerde ornitin devri sonucu oluşan bir üre molekülü


en kısa yoldan idrara karışıncaya kadar geçen süreçte
aşağıdaki yapılardan hangisinden geçmez?
A) Karaciğer toplardamarı
3. Aşağıdakilerden hangisi glomerulus kılcallarında
B) Böbrek toplardamarı
bulunduğu halde Bowman kapsülündeki süzüntüde
bulunmaz? C) Akciğer atardamarı
A) Glikoz B) Su C) Alyuvar D) Akciğer toplardamarı
D) Bikarbonat E) Sodyum E) Kalbin sağ karıncığı
Test 36 1. D 2. A 3. C 4. E 5. E 6. B 7. A 8. E 9. A 10. A 11. C

7. Böbrek atardamarı ile böbreklere getirilen kan, nefron 10. Aşağıda bir nefron şematik olarak gösterilmiştir.
kanallarına süzüldükten sonra süzüntü içindeki maddelerin bir
I III
kısmı geri emilerek tekrar kan dolaşımına verilir.
Buna göre;
l. glikoz, V
II
ll. üre,
lll. su,
lV. bikarbonat
V. amonyum
IV
moleküllerinden hangilerinin tamamı geri emilir?
A) Yalnız l B) ll ve lll C) lll ve lV
D) lV ve V E) l, ll ve V
Sağlıklı bir insanda numaralandırılmış kısımlardan


hangisinde kan hücreleri ve kan proteinleri bulunur?
A) I B) II C) III D) IV E) V

8. Böbrek atardamarı ve böbrek toplardamarındaki madde


miktarları ile ilgili aşağıdaki karşılaştırmalardan hangisi
Çözüm Yayınları

doğru değildir?

Böbrek Böbrek
Madde
atardamarı toplardamarı
A) Su Fazla Az
B) Glikoz Fazla Az
C) Oksijen Fazla Az
D) Üre Fazla Az
E) Plazma proteini Fazla Az
11. Bir maddenin kanda bulunması gereken normal miktarına o
maddenin eşik değeri denir. Maddenin kandaki yoğunluğu
eşik değerin üzerine çıkarsa fazla olan kısım böbreklerde geri
emilmez ve idrarla dışarı atılır. Aşağıdaki tabloda M1, M2 ve
M3 maddelerin eşik değerleri ve kandaki yoğunluğu verilmiştir.

Eşik değer Kandaki yoğunluğu


Madde
(birim) (birim)
M1 X P

9. İnsan vücudunda; M2 Y R

l. idrar, M3 Z S
80
ll. tükürük,
Tablodaki verilere göre aşağıda verilen durumlardan
lll. kan plazması, hangisi M1, M2 ve M3 maddelerine idrarda rastlanacağını
kesinlikle gösterir?
lV. doku sıvısı,
A) X > P, Y > R, Z > S
V. ter
B) X + Y + Z > P + R + S
sıvılarından hangilerinde azotlu metabolik artık
bulunamaz? C) X < P, Y < R, Z < S
A) Yalnız II B) l ve ll C) lll ve lV D) X + Y + Z < P + R + S
D) IV ve V E) I, III ve V E) X + Y + Z = P + R + S
Üriner Sistem - 3 BÖLÜM 01 Test 37
1. Glomerulus kılcallarından Bowman kapsülüne geçen 5. Böbreklerde kanın süzülmesi;
sıvıda; I. glomerulus,
I. amino asit, II. böbrek toplardamarı,
II. glikoz, III. Bowman kapsülü,
III. alyuvar, IV. havuzcuk
IV. su, yapılarından hangi ikisi arasında gerçekleşir?

V. enzim A) I ve IV B) I ve III C) II ve III


D) III ve IV E) II ve IV
verilenlerden hangileri bulunabilir?

A) I ve II B) II ve IV C) I, II ve IV
D) II, III ve IV E) III, IV ve V
6. İnsana ait bir nefronun yapısı aşağıda şematize edilmiştir.
I
IV
V

2. İnsanda böbrekler;
Böbrek
I. uzun süreli açlık durumunda amino asitlerden glikoz atardamarı
sentezleme,
II
II. zehirli olan amonyağı, üre ve ürik asite çevirme,
III
III. hormon sentezleme,
IV. vücut sıvısının osmotik dengesini düzenleme
Böbrek
olaylarından hangilerini gerçekleştirir? toplardamarı
A) I ve II B) II ve IV C) I, II ve III Şemaya göre, sağlıklı bir insanda numaralı bölümlerden
Çözüm Yayınları

D) I, III ve IV E) I, II, III ve IV hangisinde suyun geri emilimi gerçekleşmez?
A) I B) II C) III D) IV E) V

3. Sağlıklı bir insanda böbreklerde kanın temizlenmesi


sürecinde; 7. Sağlıklı bir insanda boşaltım sistemi ile ilgili bazı yapılar
aşağıdaki şekilde gösterilmiştir.
I. süzülme,
Böbrek atardamarı
II. geri emilim,
III. salgılama
olaylarından hangilerinin gerçekleşmesi sırasında ATP Böbrek
harcanabilir? toplar
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II damarı

D) II ve III E) I, II ve III

4. Vücuttan uzaklaştırılacak azotlu boşaltım atıklarının;



I. üretra, Üreter 81
II. Bowman kapsülü, Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

III. henle kulbu, A) Böbrek toplardamarındaki üre oranı böbrek
atardamarındaki üre oranından yüksektir.
IV. idrar toplama kanalı
B) Böbrek toplardamarında glikoz bulunmaz.
yapılarından geçiş sırası aşağıdakilerden hangisinde
doğru verilmiştir? C) Oksijen yoğunluğu en fazla olan damar böbrek
toplardamarıdır.
A) II - III - IV - I B) II - I - III - IV
C) I - II - III - IV D) I - IV - III - II D) Böbrek atardamarında boşaltım atığı bulunmaz.
E) III - II - I - IV E) Üreterdeki sıvının bileşimi idrardır.
Test 37 1. C 2. D 3. D 4. A 5. B 6. C 7. E 8. A 9. D 10. E 11. A 12. D

8. Alkol alan bir kişide; 11. Aşağıda bir nefronun yapısı şematik olarak verilmiştir.
2
I. ADH salgısında azalma, 1 3
II. sık idrara çıkma,
III. hipertonik idrar oluşturma,
6
IV. kanın protein osmotik basıncında artma
olaylarından hangileri gözlenir? 5

A) I ve II B) I, II ve IV C) II, III ve IV
D) I, II ve III E) I, II, III ve IV 4

9. Sağlıklı bir insanın nefronlarında;


Buna göre numaralandırılmış nefron kısımlarıyla ilgili,
I. Bowman kapsülü,
I. 1’den 2’ye doğru yüksek kan basıncının etkisiyle
II. proksimal tüp, süzülme gerçekleşir.

III. distal tüp II. 4 numaralı kısımda suyun geri emilimi gerçekleşirken 3
numaralı kısımda gerçekleşmez.
kısımlarındaki amino asit derişimini gösteren grafik
aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? III. 6 numaralı kısmın üre yoğunluğu, 3 numaralı kısımdan
fazladır.
A) Amino asit miktarı B) Amino asit miktarı
IV. Organik maddelerin geri emilimi sadece 2 numaralı
kısımda gerçekleşir.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) I ve III B) II ve III C) I, II ve III
Zaman
Çözüm Yayınları

Zaman
I II III I II III D) II, III ve IV E) I, II, III ve IV

C) Amino asit miktarı D) Amino asit miktarı

12. Sağlıklı bir insanda böbrekteki geri emilim ile ilgili,


Zaman Zaman
I II III I II III I. İdrardaki maddenin II. İdrardaki maddenin
yoğunluğu yoğunluğu
E) Amino asit miktarı 100 NaCI 100

1 1
Amino asit
0,02 0,02
Zaman p h d t Nefronun p h d t Nefronun
I II III bölümleri bölümleri

III. İdrardaki maddenin


yoğunluğu
100
Su
82 1
10. Kanın pH’ı 7,4’den 7,2’ye düşen bir bireyde;
I. proksimal tübülden H+ atımı, 0,02
p h d t Nefronun
II. distal tübten bikarbonat geri emilimi, bölümleri
III. solunum hızında artma,
p : proksimal tüp d : distal tüp

IV. distal tübüle H+ sekresyonu
h : henle kulbu t : toplama kanalı
olaylarından hangileri gerçekleşir? grafiklerinden hangileri çizilemez?
A) I ve II B) II ve IV C) I, II ve III A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) II, III ve IV E) I, II, III ve IV D) I ve III E) I, II ve III
Üriner Sistem - 4 BÖLÜM 01 Test 38
1. Nefronda gerçekleşen süzülme sırasında; 5. Kanındaki adrenalin hormonu artan bir insanda;
I. pasif taşıma, I. glomerulustan Bowman kapsülüne sıvı geçişinin
artması,
II. osmoz,
II. birim zamanda oluşturulan idrar miktarının artması,
III. ekzositoz
III. kan damarlarının daralması,
IV. endositoz
IV. kan basıncının yükselmesi
olaylarından hangileri ile madde geçişi sağlanır?
durumları hangi sıraya göre gerçekleşir?
A) I ve II B) I ve III C) II ve IV
D) I, II ve III E) I, II, III ve IV A) II - III - I - IV B) II - III - IV - I
C) I - II - III - IV D) III - II - I - IV
E) III - IV - I - II

2. Glomerulus kılcallarına ait;


I. çift katlı epitel dokuya sahip olma, 6. Sağlıklı bir insanda proksimal kanaldaki süzüntüde bulunan
bir X maddesinin miktarındaki değişim aşağıdaki grafikte
II. kan basıncının sabit olması,
gösterilmiştir.
III. iki atardamar arasında bulunma, X maddesi
IV. difüzyonla madde geçişini gerçekleştirme
özelliklerinden hangileri vücut kılcallarında da görülür?
A) Yalnız III B) Yalnız IV C) I ve II
D) II ve IV E) I, II ve III Zaman

Çözüm Yayınları

Buna göre X maddesi aşağıdakilerden hangisi olabilir?



A) Üre B) Su C) Glikoz

D) HCO3 E) Amonyak

3. Sağlıklı bir insanın böbreğinin havuzcuk kısmındaki


sıvının bileşiminde aşağıdakilerden hangisi bulunabilir?
A) Alyuvar B) Glikoz
C) Su D) Hemoglobin
E) Trombosit 7. Aşağıdaki grafikte böbreğe giren kanın böbrekten çıkana
kadar izlediği yol boyunca madde değişimi gösterilmiştir.
Miktar
I

II
4. İnsanda boşaltım ile ilgili,
I. Kanın pH dengesi için akciğer ve böbrekler birlikte III
çalışır. Böbrek Böbrek
II. Soluk alıp vermeyle ve terlemeyle kaybedilen suyun atardamarı toplardamarı
83
artması böbrekten tuz ve suyun geri emilimini artırır.
Buna göre numaralar ile gösterilen maddeler

III. Böbreklerde salgılama ve geri emilim olayları dışında aşağıdakilerden hangisinde verilenler olabilir?
ATP kullanılmaz. I II III

IV. Terlemeyle atılan sıvının içinde tuz, üre, ürik asit ve su A) Fibrinojen CO2 Üre
bulunur.
B) CO2 Fibrinojen Üre
ifadelerinden hangileri doğrudur?
C) Alyuvar CO2 H2O
A) I ve II B) II ve IV C) II, III ve IV
D) Alyuvar Fibrinojen CO2
D) I, II ve IV E) I, II, III ve IV
E) CO2 Üre Alyuvar
Test 38 1. A 2. B 3. C 4. D 5. E 6. C 7. B 8. E 9. C 10. D 11. B 12. A 13. C

8. Glomerulus kılcalları; 11. Sağlıklı bir insanın böbreğinde;


I. kan basıncının yüksek olması, I. adrenalin,
II. çift katlı epitelden oluşma, II. aldosteron,
III. alyuvar bulundurma, III. ADH,
IV. iki atardamar arasında bulunma IV. eritropoietin
özelliklerinden hangileri ile lenf kılcallarından ayrılır? hormonlarından hangileri üretilir?
A) I ve II B) II ve III C) III ve IV A) Yalnız I B) Yalnız IV C) II ve III
D) I, II ve III E) I, II, III ve IV D) II ve IV E) I, II ve IV

12. İnsanda böbreğe ait bir nefronun yapısı gösterilmiştir.


I

IV

9. İnsanda böbreğin yapısı ile ilgili,


III
I. Bowman kapsülü, proksimal tüp ve distal tüp, böbreğin
kabuk kısmında bulunur. II
V
II. Tek katlı yassı epitelden oluşan glomerulusta madde
geçişi tek yönlüdür.
III. Piramit kanalı ve henle kulbu böbreğin öz bölgesinde

bulunur.
Çözüm Yayınları

Sağlıklı bir insanda azotlu metabolizma atığının en fazla


ifadelerinden hangileri doğrudur? olduğu kısım aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III A) I B) II C) III D) IV E) V
D) II ve III E) I, II ve III

13. Sağlıklı bir insanın glomerulus kılcallarından Bowman


kapsülüne doğru gerçekleşen süzülme sırasında meydana
gelen değişimlerle ilgili aşağıdaki grafiklerden hangisi
çizilemez?

A) ATP miktarı B)
Alyuvar sayısı

10. Aşağıda insanda boşaltım sistemine ait yapılar gösterilmiştir.

I Zaman Zaman
Aort Ana
toplardamar

C) Hb miktarı D) Glikoz miktarı

84 II

Zaman Zaman
III
IV
E) Üre miktarı
Buna göre bu yapılardan hangilerinin içeriği birbirine en
yakındır?
A) I ve II B) II ve IV C) I, II ve III
Zaman
D) II, III ve IV E) I, II, III ve IV
Üriner Sistem - 5 BÖLÜM 01 Test 39
1. Bir nefronun yapısındaki malpighi cisimciği aşağıdaki 4. Aşağıda bir nefrona ait yapılar verilmiştir.
birimlerden hangisinden oluşur?
I III
A) Glomerulus kılcalı - Bowman kapsülü V

B) Proksimal tüp - Glomerulus kılcalı


Böbrek
C) Bowman kapsülü - Proksimal tüp atardamarı II
D) Distal tüp - Proksimal tüp
E) Henle kulbu - Distal tüp
IV

Böbrek
toplardamarı

Buna göre numaralı kısımlarla ilgili aşağıdaki ifadelerden


hangisi yanlıştır?
A) I numaralı kısımdan, II numaralı kısma madde geçişi tek
yönlüdür.

2. Sağlıklı bir bireyde kan, doku sıvısı, ter ve idrar sıvısında B) III numaralı nefron kanalları suya karşı geçirgendir.
bulunan maddeler aşağıda gösterilmiştir.
C) IV numaralı kısımdan böbrek kılcallarına Na+ ve CI–
Kan Doku sıvısı Ter İdrar iyonları emilir.
X + – ̶ ̶ D) V numaralı kısımda bulunan sıvının içeriği mesaneye göre
daha hipotoniktir.
Y + + ̶ ̶
E) II numaralı kısma geçen akyuvarlar bağışıklıkta görev alır.
Z + + + +

(+)  var
Çözüm Yayınları

( ̶ )  yok
Buna göre X, Y ve Z ile gösterilen maddelerle ilgili;
5. 2 litreden fazla deniz suyu içilmesi insanın ölümüne neden
I. X  alyuvar hücresi olur.
II. Y  amino asit Fazla miktarda deniz suyu içen bir insanda;
III. Z üre ya da ürik asit I. kanın osmotik basıncında artma,
eşleştirmelerinden hangileri doğru olabilir? II. kandan doku hücrelerine su geçişinde artma,
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III III. ADH salgısında artma,

D) II ve III E) I, II ve III IV. doku hücrelerinin su kaybetmesi


olaylarından hangileri gözlenebilir?
A) Yalnız I B) I ve III C) II ve IV
D) I, II ve IV E) II, III ve IV

6. Glikoz miktarı eşik değerin üzerinde olan bir insanda, 85


3. Böbrek üstü bezinden salgılanan aldosteron hormonunun
azalması sonucunda, I. Kanın osmotik basıncı artar.
I. Hipotonik idrar oluşur. II. İdrarda glikoza rastlanır.
II. Kan plazmasındaki sodyum artar. III. Hipertonik idrar oluşturur.
III. İdrarla kaybedilen tuz miktarı artar. IV. ADH salgısı artarak sürekli su içme isteği oluşur.
durumlarından hangileri gözlenebilir? olaylarından hangilerinin gerçekleşmesi beklenir?
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve III A) Yalnız I B) I ve III C) II ve IV
D) II ve III E) I, II ve III D) I, II ve IV E) I, II, III ve IV
Test 39 1. A 2. E 3. C 4. E 5. B 6. E 7. E 8. B 9. C 10. E 11. C 12. A

7. Sağlıklı bir insanın kışın oluşturduğu ortalama idrar miktarı 10. İnsanda;
yaza göre daha fazladır.
I. idrar miktarı,
Bunun nedeni;
II. kan basıncı,
I. kanın akış hızının artması,
III. idrar yoğunluğu,
II. kan basıncının artması,
IV. kanın süzülme hızı
III. kan damarlarının daralması
verilenlerden hangileri ortam sıcaklığına bağlı olarak
durumlarından hangileriyle açıklanabilir? değişim gösterebilir?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III A) I ve II B) I, III ve IV C) I, II ve III
D) II ve III E) I, II ve III D) II, III ve IV E) I, II, III ve IV

11. Böbreklerden günde yaklaşık 1500 litre kan geçer ve bunun


180 litre glomeruluslardan Bowman kapsülüne süzülür.
Buna göre;
I. kanın osmotik basıncının azalması,
II. böbrek atardamarının kan basıncının artması,
III. getirici atardamardaki kan basıncının azalması
olaylarından hangileri glomerulustan Bowman kapsülüne
süzülme hızını azaltır?
8. Kandaki su oranı azalan bir insanda;
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
I. kanın osmotik basıncının artması,
D) I ve II E) II ve III
II. hipotalamusun osmoreseptörlerinin uyarılması,
Çözüm Yayınları

III. böbrek tübüllerinden suyun geri çekilmesi,


IV. ADH salgılanması
12. Sağlıklı bir insanın böbreklerinde bulunan nefronlarda
olaylarının gerçekleşme sırası aşağıdakilerden
gerçekleşen olaylara bağlı olarak X, Y ve Z maddelerindeki
hangisinde doğru verilmiştir?
değişim aşağıdaki grafiklerde gösterilmiştir.
A) I - II - III - IV B) I - II - IV - III
Miktar Miktar
C) II - III - I - IV D) II - I - IV - III
E) IV - III - II - I

Nefron Nefron
X kanalları Y kanalları

Miktar

Nefron
9. Böbrek yetmezliği olan bir diyabet hastası diyaliz cihazına
Z kanalları
bağlanıyor.
86 Buna göre, Buna göre, X, Y ve Z maddeleri aşağıdakilerden

hangisinde doğru verilmiştir?
I. Kişinin atardamarından diyaliz cihazına geçen kanda
üre miktarı fazladır. X Y Z
II. Diyaliz cihazında bulunan yarı geçirgen yapı kanın
A) Su Amino asit Üre
süzülmesini sağlar.
B) Üre Amino asit Tuz
III. Atardamar ile getirilen kandaki tüm üre cihaza geçer.
C) Tuz Glikoz Üre
ifadelerinden hangileri doğrudur?
D) Glikoz Su Üre
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
E) Amino asit Tuz Su
D) II ve III E) I, II ve III
İnsanda Üreme Sistemi - 1 BÖLÜM 01 Test 40
1. İnsan üreme sisteminde yer alan, 4. Aşağıdaki yapılardan hangisi erkek üreme sisteminde yer
almaz?
I. Yumurtalık
II. Seminifer tüpçük A) Seminal kese

III. Vas deferens B) Testis

IV. Yumurta kanalı C) Fallop tüpü

V. Epididimis D) Epididimis
VI. Döl yatağı E) Vas deferens
kısımları dişi ve erkek üreme sistemine ait oluşlarına göre
aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak gruplandırılmıştır?

Dişi Erkek
A) I, IV ve VI II, III ve V
B) I, IV ve V II, III ve VI
5. Erkek üreme sistemine ait yapıların görevleri ile ilgili
C) II, IV ve VI I, III ve V aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi yanlıştır?
D) II, III ve VI I, IV ve V
A) Seminifer tüpçükler → Spermatogenez
E) I, II ve III IV, V ve VI
B) Epididimis → Spermlerin olgunlaşması
C) Vas deferens → Spermlerin üretraya taşınması
D) Üretra → Spermlerin hareket yeteneği kazanması
E) Leydig hücresi → Erkeklik hormonu üretimi
Çözüm Yayınları

2. İnsanlarda dişi bir bireyin menstruasyon sürecinde


döllenmemiş yumurta;
I. yumurtalık,
II. döllenme borusu, 6. Yeterli FSH ve LH üretilmeyen bir erkekte;

III. rahim, I. testislerde sperm oluşumunda aksama,

IV. vajina II. testislerden testosteron salınımında aksama,

yapılarından hangi sıra ile geçerek dışarı atılır? III. sperm eksikliğine bağlı kısırlık

A) I - II - III - IV B) I - III - II - IV durumlarından hangilerinin ortaya çıkması beklenebilir?


A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
C) II - III - I - IV D) II - I - IV - III
D) I ve III E) I, II ve III
E) I - II - IV - III

7. Dişi ve erkek üreme sisteminin kontrolünde;


87
I. FSH,
II. LH,
III. Testosteron,
IV. LTH,
V. Östrojen
3. Aşağıdakilerden hangisi cinsel yolla bulaşan hastalıklardan hormonlarından hangileri ortak olarak etkinlik gösterebilir?
birisi değildir?
A) I ve II B) II ve III C) III ve IV
A) AIDS B) Frengi C) Hepatit
D) IV ve V E) I, II ve IV
D) Bel soğukluğu E) Guatr
Test 40 1. A 2. A 3. E 4. C 5. D 6. E 7. A 8. E 9. B 10. D 11. E 12. D 13. C

8. İnsanlarda, sağlıklı bir dişinin üreme sisteminde 11. Döllenme gerçekleşen dişi bir bireyde;
aşağıdakilerden hangisi gözlenmez?
I. FSH salgısının azalması,
A) Oogenez sonucu yumurta hücrelerinin oluşturulması II. korpus luteumun bozulması,
B) Döllenmenin gerçekleşmesi III. rahim dokusunun kalınlaşması,
C) Embriyo gelişimi için uygun ortam sağlanması IV. progesteron miktarının artması,
D) Üreme hormonlarının salgılanması durumlarından hangileri gözlenebilir?
E) Üreme hücreleri ile idrarın aynı açıklıktan dışarı atılması A) I ve II B) II ve III C) III ve IV
D) I, II ve III E) I, III ve IV

9. Aşağıda, dişi üreme sistemine ait bazı bölümler gösterilmiştir. 12. Fallop tüpünün rahime açılan kısmı bir tümör
oluşumundan dolayı kapanan bir bireyde;
I. FSH hormonunun etkisiyle yumurtalıkta bulunan folikül
hücrelerinin uyarılması,
II. spermin yumurtayı döllemesi,
p
III. ovulasyon sonucu yumurtanın fallop tüpüne geçmesi
r
olaylarından hangileri gerçekleşebilir?
s
Çözüm Yayınları

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III


Buna göre, aşağıdaki açıklamalardan hangisi yanlıştır? D) I ve III E) I, II ve III
A) Döllenme p’de gerçekleşir.
B) r’de FSH hormonu salgılanır.
C) Döllenmiş yumurta s’de gelişir.
D) Foliküller r’de gelişir.
E) p, yumurtayı s’ye taşır. 13. Aşağıdaki şemada sağlıklı bir dişi bireye ait üreme sisteminin
hormonal kontrolü gösterilmiştir.

Hipofiz

K L M

Folikül Süt bezlerinin Korpus


olgunlaşması gelişmesi luteumun
devamlılığı
10. Bir dişide, normal menstrual döngü boyunca
aşağıdakilerden hangisinin gerçekleşmesi beklenmez? Buna göre şekilde verilen K, L ve M hormonları ile ilgili,

88 A) Hormonların etkisiyle foliküllerden birisinin büyüyerek I. K hormonu erkek üreme sistemi üzerinde de etkilidir.
içindeki yumurtanın gelişmesi
II. L hormonu dişilerde annelik iç güdüsünün oluşmasını
B) Folikülün parçalanması sonucu salınan olgunlaşmış sağlar.
yumurtanın döllenme borusuna geçmesi
III. M hormonu ile progesteron hormonu miktarı negatif geri
C) Parçalanan folikül hücrelerinin kalıntılarının sarı yağ bildirimle ayarlanır.
damlacıkları içeren korpus luteuma dönüşmesi
ifadelerinden hangileri yanlıştır?
D) Ovulasyon evresinde LH ve FSH hormonlarının miktarının
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
minimum seviyeye inmesi
D) I ve II E) I, II ve III
E) Korpus luteumdan östrojen ve progesteron hormonlarının
salgılanması
İnsanda Üreme Sistemi - 2 BÖLÜM 01 Test 41
1. İnsanda seminifer tüpçüklerinde oluşan spermatitler, 4. Aşağıdaki grafikte sağlıklı bir dişinin menstrual döngüsünde
olgun sperm haline gelip dışarı atılıncaya kadar; FSH ve LH hormonlarının kandaki düzeyinde meydana gelen
değişim gösterilmiştir.
I. epididimis,
II. vas deferens,
LH

Kandaki hormon düzeyi


III. üretra
yapılarından hangilerinden geçer?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) I, II ve III

FSH
Menstrual döngü
1 14 28 (günler)

Buna göre;


I. FSH folikül büyümesini uyarır.
II. LH miktarındaki artış yumurtlamayı tetikler.
III. LH hormonu korpus luteum evresi üzerinde de etkilidir.
yargılarından hangileri söylenebilir?
2. İnsan üreme sistemine ait aşağıdaki yapılardan A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
hangisinin karşısındaki olayla ilişkisi yoktur?
D) I ve II E) I, II ve III
A) Yumurtalık → Oogenez
B) Seminifer tüpçük → Spermatogenez
C) Üreter → Yumurtanın dışarı atılması
D) Rahim → Embriyo gelişimi
Çözüm Yayınları

E) Fallop tüpü → Döllenme


5. Erkek üreme sistemi ile ilgili aşağıdaki açıklamalardan
hangisi yanlıştır?
A) Seminifer tüpçüklerde oluşturulan spermatitler, depo
edilmek üzere epididimise gönderilir.
B) Spermatitler, epididimiste farklılaşmasını tamamlayarak
hareket ve dölleme yeteneği kazanıp sperm adını alır.
C) Seminifer tüpçükler arasında bulunan leydig hücreleri
testosteron hormonu salgılar.
D) Spermler idrarla birlikte üretradan dışarı atılır.
3. Erkek üreme sistemine ait,
E) Olgunlaşan spermler, vas deferens üzerinden üretraya
I. Seminifer tüpçük
taşınır.
II. Epididimis
III. Seminal kesecik
IV. Vas deferens
V. Leydig hücreleri
yapıları ile;
89
a. mayoz sonucu spermlerin üretilmesi,
b. spermlerin olgunlaşması, 6. Erkek üreme sisteminde, yardımcı bezler tarafından
salgılanan seminal sıvı;
c. seminal sıvı üretimi,
I. spermlerin beslenmesi,
d. spermlerin hareket yeteneği kazanması,
II. spermlerin hareketinin kolaylaştırılması,
e. testosteron hormonu üretme
III. döllenme için uygun ortam hazırlanması
görevleri eşleştirildiğinde aşağıdakilerden hangisi yanlış
olur? görevlerinden hangilerini yapar?
A) I - a B) II - b C) III - c A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) IV - d E) V - e D) I ve II E) I, II ve III
Test 41 1. E 2. C 3. D 4. E 5. D 6. E 7. E 8. C 9. D 10. C 11. B

7. Dişi üreme sistemini kontrol eden hormonlardan birisi 10. Sağlıklı erkek bir bireyin kanındaki FSH hormonu miktarının
olan FSH (Folikül uyarıcı hormon) ile ilgili, zamana bağlı değişimi aşağıdaki grafikte verilmiştir.
I. Folikülün gelişmesini ve yumurtanın üretimini uyarır. FSH
II. Östrojen hormonu salgılatır. N
III. FSH ve östrojen miktarları negatif geri bildirimle
ayarlanır.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III Zaman
(N: Normal değer)
D) I ve II E) I, II ve III
Buna göre FSH’nin grafikteki gibi değişimine bağlı olarak,


I. Hipofiz bezi seminifer tüpçükleri uyararak
spermatogenezi başlatır.
II. Kandaki testosteron hormonunun miktarı artar.
III. Sperm yetersizliğine bağlı kısırlık gözlenebilir.
açıklamalarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve III E) II ve III
8. Dişi ve erkek üreme sistemini kontrol eden hormonlar
aşağıdaki venn diyagramında gösterilmiştir.
Dişi Erkek

X Y Z
Çözüm Yayınları

Buna göre, aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi yanlıştır?


A) X → Östrojen
B) Y → FSH
C) Z → Progesteron
D) Y → LH
E) X → LTH

11. 1

2
3

9. Dişi üreme sistemini düzenleyen hormonlar, Dişi üreme sistemine ait yukarıdaki şekilde
90 hipofiz ve yumurtalıktan salgılanma durumlarına numaralandırılmış kısımlarla ilgili aşağıdaki ifadelerden
göre aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak hangisi doğru değildir?
gruplandırılmamıştır? A) 1 ile gösterilen kısım fallop tüpü olup döllenmenin
gerçekleştiği yerdir.
Hipofiz Yumurtalık
B) Tüp bebek yöntemiyle oluşturulan embriyolar 2’ye
A) FSH Östrojen
yerleştirilir.
B) LH Progesteron
C) 3 ile gösterilen kısım embriyo gelişiminin sağlandığı yerdir.
C) FSH Progesteron
D) Spermler numaralandırılmış kısımlardan 2’ye uğramaz.
D) Östrojen Progesteron
E) 2 ile gösterilen kısım yumurtalık olup oogenezin
E) LH Östrojen
gerçekleştiği yerdir.
İnsanda Üreme Sistemi - 3 BÖLÜM 01 Test 42
1. Aşağıdakilerden hangisi FSH’nin insanlardaki etkilerinden 5. Aşağıda bir insan sperminin yapısı verilmiştir.
biri değildir? 2
3 4
A) Folikül gelişimini uyarmak
B) Ovaryumda progesteron üretimini uyarmak
C) Ovaryumda östrojen üretimini uyarmak
1 5
D) Dişilerde ovulasyonu uyarmak
Buna göre numaralandırılmış kısımlardan hangisi
E) Testislerde sperm üretimini uyarmak


mitokondri bakımından oldukça zengindir?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

2. Erkek üreme sistemi ile ilgili aşağıdaki ifadelerden


hangisi yanlıştır?
A) Normal sperm üretimi genellikle vücut sıcaklığında
gerçekleşir.
6. İnsanlarda dişi ve erkek üreme sisteminde;
B) Spermler seminifer tüpçüklerde üretilir.
I. FSH (Folikül uyarıcı hormon),
C) Seminifer tüpçüklerin arasında bulunan leydig hücreleri
testosteron ve diğer androjenleri üretir. II. LH (Lüteinleşitirici hormon),

D) Spermler hareket ve döllenme yeteneğini epididimisin III. hCG (Koriyonik gonadotropin hormon),
kıvrımlı tübüllerinde kazanır. IV. Oksitosin
E) Vas deferens kanalı idrar kesesi üzerinden dolanarak hormonlarından hangileri ortak olarak etkinlik gösterir?
spermlerin üretraya taşınmasını sağlar.
Çözüm Yayınları

A) I ve II B) II ve IIII C) III ve IV
D) I, II ve III E) I, II ve IV

3. Menstrual döngü hormonlar tarafından düzenlenmektedir. Bu


düzenleme ile folikülün büyümesi ve yumurtlama olayı ile bir
embriyonun olası tutunması için rahim duvarının hazırlanması 7. Aşağıdaki şekilde insanda dişi üreme sisteminin kısımları
eş zamanlı olarak gerçekleşir. numaralandırılarak gösterilmiştir.
Buna göre aşağıdaki hormonlardan hangisi bu ayrıntılı III
II
işlevlerin gerçekleştirilmesinde görev yapmaz?
A) Folikül uyarıcı hormon (FSH)
B) Lüteinleştirici hormon (LH)
C) Östrojen
I
D) Gonadotropin hormon (GnRH)
E) Prolaktin (LTH) 91

Buna göre numaralı kısımlarda gerçekleşen olaylarla ilgili
aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi yanlıştır?
A) I & Oogenez
B) II & Döllenme
4. Aşağıdaki hormonlardan hangisi insanda korpus
luteumdan salgılanır? C) III & Embriyo gelişimi

A) FSH B) LH C) LTH D) II & Segmentasyon

D) Progesteron E) Koryonik gonadotropin E) III & Korpus luteum oluşumu


Test 42 1. D 2. A 3. E 4. D 5. C 6. A 7. E 8. E 9. C 10. C 11. D 12. A

8. İnsanda; 11. Aşağıdaki şemada sperm ana hücresinden sperm hücrelerinin


oluşumu sırasında gözlenen olaylar numaralandırılmış olarak
I. hormon üretebilme,
gösterilmiştir.
II. eşey ana hücrelerini bulundurma, Spermatogonium
2n
III. hipofiz bezi tarafından uyarılabilme, 1

IV. gametogenezi gerçekleştirme 2n Birincil spermatosit


özelliklerinden hangileri yumurtalık ve testisler için 2
ortaktır? h1 h2 İkincil spermatosit
3
A) I ve II B) II ve III C) III ve IV
n h3 h4 n Spermatit
D) I, II ve III E) I, II, III ve IV 4
Sperm hücreleri

h5 h6

Buna göre 1, 2, 3, 4 ile gösterilen bölünme aşamaları ve


h1, h2, h3, h4 ile sembolize edilen hücrelerle ilgili olarak
aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
A) 1 ve 2 numaralı aşama vas deferens, 3 ve 4 numaralı
aşama epididimiste gerçekleşir.
B) h1 ve h4 hücrelerinin kromozom sayıları ve DNA miktarları
aynıdır.
C) 2 numaralı aşamada oluşan tetrat sayısı, h3 hücresinin
9. İnsanda spermatogenez olayında görülen;
kromozom sayısının iki katına eşittir.
I. spermatogonium,
D) 1 ve 3 numaralı aşamalarda kardeş kromatitler ayrılır.
II. birincil spermatosit,
E) 4 numaralı aşamada h1 ve h2 hücreleri farklılaşarak h5 ve
Çözüm Yayınları

III. ikincil spermatosit, h6 hücrelerine dönüşür.

IV. sperm
hücrelerinin hangilerinde X ve Y gonozomları birlikte
bulunmaktadır?
A) Yalnız I B) Yalnız IV C) I ve II
D) II ve III E) I, III ve IV

12. Aşağıdaki grafikte menstrual döngü sürecinde LH


hormonunun kandaki düzeyinin değişimi verilmiştir.
Kandaki LH düzeyi

10. İnsanda gerçekleşen oogenez ve spermatogenez olayları


ile ilgili aşağıdaki karşılaştırmalardan hangisi doğrudur?
A) Oogenez tüm yaşam süresince devam ederken, Gün
1 14 28
spermatogenez üreme dönemiyle sınırlıdır.
92 Buna göre LH hormonu ile ilgili,
B) Oogenez sonucunda her zaman dört haploit hücre

oluşurken, spermatogenez sonucu sadece bir haploit I. LH miktarındaki artış yumurtlamayı tetikler.
hücre oluşur.
II. LH miktarındaki azalma korpus luteumun devamlılığını
C) Oogenez sonucunda oluşan hücreler hareketsizken sağlar.
spermatogenez sonucu oluşan hücreler hareketlidir.
III. LH miktarındaki artış döl yatağı iç duvarının
D) Oogenez sonucu oluşan hücrelerin hepsi döllenme kalınlaşmasını sağlar.
özelliğindeyken spermatogenez sonucu oluşan hücrelerin
sadece biri dölleme özelliğindedir. ifadelerinden hangileri doğrudur?

E) Oogenez ergenlik dönemiyle birlikte başlarken, A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II


spermatogenez doğumdan önceki süreçte başlar. D) II ve III E) I, II ve III
İnsanda Üreme Sistemi - 4 BÖLÜM 01 Test 43
1. Aşağıda verilen üreme hormonlarından hangisi 5. • Sperm üretimi
karşısındaki yapıdan salgılanmaz?
• Spermlerin depolanması
A) Östrojen → Yumurtalık
• LH salgılama
B) LH → Hipofiz bezi
• İdrar ve sperm atılımının farklı zamanlarda
C) FSH → Hipofiz bezi gerçekleşmesini sağlama
D) Testosteron → Testis Aşağıda verilen yapılardan hangisinin görevi yukarıda
verilmemiştir?
E) Progesteron → Hipofiz bezi
A) Testisler B) Prostat bezi
C) Vas deferens D) Hipofiz bezi

2. İnsanda erkek üreme sistemindeki hücrelerle ilgili E) Leydig hücreleri


aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Spermlerin büyüklük ve hareket yetenekleri farklı olabilir.
B) Sperm ana hücrelerinin kalıtsal özellikleri farklı olabilir.
C) Sertoli hücreleri spermlerin beslenmesini ve
desteklenmesini sağlar.
D) Seminifer tüpcüklerin arasında bulunan leydig hücreleri
testosteron salgılar.
E) Spermatitler döllenme yeteneğine sahip değildir.

6. İnsanda üreme sürecinde aşağıdaki olaylardan hangisi


3. Erkek üreme sisteminde yer alan, gözlenmez?

• Cowper bezi A) Mayoz bölünme ile gametlerin oluşturulması


Çözüm Yayınları

• Prostat bezi B) Bir yumurtanın sadece bir sperm tarafından döllenmesi

• Seminal bez C) Üreme etkinliğinin hormonlarla koordine edilmesi

yapıları için; D) Spermlerin mitoz bölünme ile sayısını artırması

I. idrar ve spermin atılımının kontrolü, E) Olgunlaşmış yumurtanın ovulasyonla yumurta kanalına


aktarılması
II. seminal sıvı üretimi,
III. spermlerin beslenmesi
görevlerinden hangileri ortak değildir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) II ve III

4. Dişi bireylerde menstruasyon döngüsü sırasında


gözlenen; 7. İnsanda dişi bireylerin üreme sistemini oluşturan; 93
I. folikül gelişimi, I. yumurtalık,
II. korpus luteumun oluşması, II. yumurta kanalı,
III. endometriumun kalınlaşması, III. döl yatağı,
IV. folikülün parçalanması IV. vajina
olaylarından hangileri ovulasyon evresinden sonra kısımlarından hangileri hipofizden salgılanan hormonlarla
meydana gelir? uyarılarak östrojen ve progesteron hormonu salgılar?
A) Yalnız IV B) I ve II C) II ve III A) Yalnız I B) I ve II C) II ve IV
D) I, III ve IV E) II, III ve IV D) III ve IV E) I, II ve III
Test 43 1. E 2. B 3. A 4. C 5. E 6. D 7. A 8. B 9. A 10. E 11. D 12. D

8. İnsanda dişi bireylerde gerçekleşen menstruasyon 11. Aşağıdaki grafiklerde menstruasyon sürecinde bazı
döngüsünde ovulasyon gerçekleştikten sonra; hormonların miktarlarındaki değişim gösterilmiştir.
I. FSH, Kandaki konsantrasyonu
II. LH, LH
III. Progesteron Hipofiz Hipofizden
hormonlarının salgılanan
hormonlarından hangilerinin kandaki miktarı artış gösterir? kandaki düzeyi hormonlar
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve III FSH
D) II ve III E) I, II ve III
0 14 28 Gün

Kandaki konsantrasyonu
9. Hamileliğin olmadığı sağlıklı bir dişide, yumurtanın Progesteron
olgunlaşması ve ovulasyonda; Yumurtalık Östrojen
hormonlarının Yumurtalıktan
I. hipofiz, kandaki düzeyi salgılanan
II. yumurtalık, hormonlar
III. plasenta,
IV. korpus luteum 0 14 28 Gün
Buna göre,
yapılarından hangilerinin salgıladığı hormonlar doğrudan


etkili olur? I. Östrojen ve progesteron hormonlarının miktarındaki
A) I ve II B) II ve III C) III ve IV değişim daima aynı yönde gerçekleşir.

D) I, II ve III E) I, II ve IV II. Progesteron hormonunun periyodun sonuna doğru


azalma göstermesi döllenmenin olmadığını gösterir.
III. FSH’ın maksimum, progesteronun minimum düzeyde
olması yeni bir folikül gelişimini başlatır.
yargılarından hangileri doğrudur?
10. Aşağıdaki şekilde insanda dişi üreme sisteminde A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
Çözüm Yayınları

menstruasyon döngüsü sürecinde gözlenen bazı değişiklikler


gösterilmiştir. D) II ve III E) I, II ve III

Folikül Yumurtlama
t
Yumurtalığa
ait döngü Korpus
luteum

Hormonal
salgıya bağlı
olarak döl yatağı
astarında görülen
değişiklikler

0 5 14 28 Gün
Menstruasyon
evresi

Folikül evresi Korpus luteum


oluşumu

Buna göre menstruasyon periyodu ile ilgili olarak



aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? 12. İnsanda aşağıdakilerden hangisi erkek bireylerin üreme
94 A) Folikül evresinde FSH etkisiyle folikül içindeki yumurta sistemine ait adaptasyonlardan değildir?
olgunlaşır. A) Testislerin vücut sıcaklığından etkilenmemesi için skrotal
B) Korpus luteumun oluşması ovulasyonun gerçekleşmesiyle torba içinde vücut dışına alınmış olması
başlar. B) Spermlerin oluşum aşamasında akyuvar hücrelerinden
C) Korpus luteumdan salgılanan progesteron hormonu döl uzak tutulması
yatağı astarının kalınlaşmasını sağlar. C) Spermlerin çok sayıda ve hareketli olması
D) Korpus luteumun bozulmasıyla menstruasyon evresi başlar. D) Spermlerin yumurtaya oranla bol miktarda vitellüs
E) Korpus luteumun bozulmadan kalması kandaki içermesi
progesteron miktarının azalmasına bağlıdır. E) Spermlerin akrozom kısmında, sadece kendi türünün
yumurta zarını eritecek enzimlerin bulunması
İnsanda Üreme Sistemi - 5 BÖLÜM 01 Test 44
1. İnsanda üreme ile ilgili, 5. Dişi bir bireyde menstruasyon döngüsünün başlayıp
tamamlanması sürecinde aşağıdaki olaylardan hangisi
I. Döllenme dişi vücudunda fallop tüpünde gerçekleşir.
gerçekleşmez?
II. Yumurta ve sperm oluşumu mayoz bölünme ile
A) Plasentanın progesteron salgılaması
sağlanır.
B) Yumurtanın yumurta kanalına geçmesi
III. Gamet oluşumu hormonların kontrolünde gerçekleşir.
C) Korpus luteumun bozulması
IV. Yumurta oluşumu embriyonal dönemde başlayıp tüm
yaşam boyu devam eder. D) Folikülün parçalanması
ifadelerinden hangileri doğrudur? E) Döl yatağı duvarının kalınlaşması
A) Yalnız I B) I ve II C) III ve IV
D) I, II ve III E) I, II, III ve IV

6. Yumurta hücresinin oluşumu ve yumurtalık ile rahimde


2. Spermatogenez ve oogenez olayları ile ilgili aşağıdaki meydana gelen değişiklikler belirli periyotlarda gerçekleşir ve
ifadelerden hangisi kesinlikle doğrudur? döngüseldir.
A) Oluşturdukları bütün hücreler döllenmeye katılır. Menstrual döngü olarak tanımlanan bu süreçte;
B) Oluşturdukları bütün hücrelerin içerdiği gonozom çeşidi I. progesteron hormonu miktarının artması,
aynıdır.
II. FSH hormonunun salgılanmaması,
C) Eşeyli üreme için gerekli olan gametlerin oluşumu ile
sonuçlanır. III. korpus luteumun devamlılığının sağlanması

D) Oluşturdukları bütün hücrelerin kromozom formülü aynıdır. olaylarından hangilerinin gerçekleşmesi yeni bir
periyodun başlamasını engeller?
E) Oluşturdukları bütün hücrelerin büyüklüğü aynıdır.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
Çözüm Yayınları

D) I ve II E) I, II ve III

3. Sağlıklı bir erkek bireyin üreme sisteminde gerçekleşen


olaylar;
I. hipotalamus,
II. hipofiz,
III. testis
7. Aşağıdaki şekilde bir insana ait spermin yapısı gösterilmiştir.
yapılarından hangilerinden salgılanan hormonlar ııı ıı
tarafından düzenlenir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II ıv
D) II ve III E) I, II ve III


95
Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
4. Erkek bir bireyde tümör oluşumuna bağlı olarak
epididimis işlevsiz hale gelirse, A) I numaralı kısım yumurtanın zarını eritecek sindirim
enzimlerini bulundurur.
I. Spermatogenez tamamlanamaz.
B) II numaralı kısım haploit sayıda kromozom içerir.
II. Spermatitler olgun spermlere dönüşemez.
C) III numaralı kısım spermin hareketi için gerekli olan ATP’yi
III. Hareket ve dölleme yeteneği yüksek spermler oluşur.
üreten mitokondrilerce zengindir.
durumlarından hangileri gözlenir?
D) IV numaralı kısmın yapısında mikrotübüller bulunur.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
E) Döllenme sırasında I, II, III ve IV numaralı kısımlar
D) I ve III E) I, II ve III yumurta zarından geçerek yumurtanın çekirdeğine ulaşır.
Test 44 1. D 2. C 3. E 4. C 5. A 6. E 7. E 8. C 9. B 10. B 11. E 12. D

8. İnsanda spermatogenez sırasında gözlenen; 11. Aşağıda insandaki dişi üreme sisteminin kısımları
gösterilmiştir.
I. gametlerin hareket yeteneği kazanması,
III
II. kromozom sayısının yarıya inmesi, II

III. sitoplazmanın oluşan gametlere eşit oranda dağıtılması,


IV. gamet oluşumunun hormonların kontrolünde
gerçekleşmesi
olaylarından hangileri oogenez sırasında da gözlenir?
I
IV
A) Yalnız II B) I ve II C) II ve IV
D) III ve IV E) I, II ve IV

Buna göre numaralandırılmış kısımlar ile ilgili aşağıdaki


ifadelerden hangisi yanlıştır?

9. Sağlıklı bir dişide aşağıda verilen hormonal değişimlerden A) I numaralı kısımda oogonium ana hücreleri bulunur.
hangisinin gerçekleşmesi menstruasyon periyodu sonunda
B) Ovulasyonda, yumurta I numaralı kısımdan II numaralı
döllenmenin olmadığını gösterir?
kısma aktarılır.
A) Östrojeni hormonunun miktarının artması
C) I numaralı kısımdan östrojen ve progesteron hormonları
B) FSH’ın miktarının artması salgılanır.
C) Progesteron hormonunun miktarının artması D) Embriyo gelişimi III numaralı kısımda gerçekleşir.
D) LTH’ın miktarının artması
E) Hamileliğe bağlı olarak IV numaralı yapıdaki kalınlaşma
E) LH’ın miktarının artması mayoz bölünmeyle sağlanır.
Çözüm Yayınları

10. Aşağıda insanda bir spermin yumurtayı dölleme aşamaları


gösterilmiştir.


Folikül
Sperm hücresi
çekirdeği

12. Menstrual döngü sırasında yumurtalıklardan salgılanan


Zona östrojen ve progesteron hormonlarının miktarındaki değişim
pellusida
aşağıdaki grafikte verilmiştir.
Hormon miktarı
Sperm
çekirdeği
Östrojen
Yumurta
çekirdeği
Akrozom Progesteron
Yumurta zarı Zaman (gün)
0 14 28
Buna göre döllenme sürecinde;
Buna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
I. spermin akrozomundaki sindirim enzimlerinin salgılanması,

A) 28 günlük döngünün ilk yarısında folikül büyümesi, folikül
96 II. spermin reseptörlerinin zona pellusidanın reseptörlerine içindeki yumurtanın gelişimi ve ovulasyon gerçekleşir.
bağlanması,
B) Döngünün ikinci yarısında korpus luteumdan salgılanan
III. spermdeki zar proteinlerinin yumurta zarındaki progesteron hormonu dölyatağını embriyo için hazırlar.
reseptörlere bağlanması,
C) Döllenme olmazsa döngünün sonlarına doğru korpus
IV. sperm çekirdeğinin yumurta içine girerek yumurtanın luteumun bozulmasıyla progesteron hormonu miktarı
çekirdeği ile kaynaşması azalır ve döl yatağının iç duvarı parçalanır.
olaylarının gerçekleşme sırası aşağıdakilerden D) Östrojen miktarının maksimuma çıkması yeni bir
hangisinde doğru olarak verilmiştir? döngünün başlamasını sağlar.
A) I - II - III - IV B) II - I - III - IV C) II - I - IV - III E) 28 günlük döngünün ikinci yarısında döllenme olmazsa
D) I - III - II - IV E) I - II - IV - III korpus luteum parçalanır.
Embriyonik Gelişim - 1 BÖLÜM 01 Test 45
1. Gastrula evresinde oluşan üç embriyonik tabakadan 4. İnsanda embriyonik gelişim sürecinde beslenme,
organizmanın tüm doku, organ ve sistemlerinin oluşmasına solunum, boşaltım gibi temel olayların tümünün
“organogenez” denir. gerçekleştirilmesinde görev yapan embriyonik yapı
aşağıdakilerden hangisidir?
Organogenezin gerçekleşme sürecinde;
A) Koriyon zarı B) Amniyon zarı
l. gen faaliyetleri,
C) Vitellüs kesesi D) Plasenta
ll. hücre hareketleri,
E) Allantoyis kesesi
lll. karşılıklı hücre etkileşimleri
faktörlerinden hangilerinin rolü vardır?
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll
D) l ve ll E) l, ll ve lll

5. Aşağıdakilerden hangisi hamilelikte bebeğin gelişimini


olumsuz yönde etkileyen faktörlerden birisi değildir?
A) X ışınlarına maruz kalmak
B) Yoğun strese girmek
2. İnsanda büyüme - gelişme sürecinde aşağıdakilerden
Çözüm Yayınları

C) Ultrason yöntemiyle rutin kontrolleri yaptırmak


hangisi en son oluşur?
D) Alkol, tütün ve uyuşturucu maddeler kullanmak
A) Embriyo B) Fetüs C) Plasenta
E) İlaç veya kimyasal maddeler kullanmak
D) Morula E) Blastula

6. Hamilelik sırasında yapılan testlerle kromozomal 97


3. Dişi üreme sistemine ait;
anormallik risk yüzdesinin yüksek olduğu tespit edilen
I. rahim, kişilerde embriyonun kromozom sayısının tespiti
için yapılan çalışmalar aşağıdakilerden hangisiyle
II. yumurta kanalı,
adlandırılır?
III. birincil oosit,
A) Amniyosentez
IV. yumurtalık
B) Tüp bebek
hücrelerinden hangilerinde meydana gelen bir mutasyonun
kalıtsal olma olasılığı vardır? C) Ultrasonografi
A) Yalnız III B) I ve II C) II ve III D) Manyetik rezonans
D) III ve IV E) I, II ve IV E) Tomografi
Test 45 1. E 2. B 3. A 4. D 5. C 6. A 7. B 8. D 9. E 10. C 11. A 12. E

7. Embriyo gelişiminin zigottan morula evresine kadarki bölümü 10. Aşağıda, insan embriyosunun bazı evreleri numaralandırılmış
aşağıda şematize edilmiştir. olarak gösterilmiştir.

Zigot Morula
l ll lll lV

Bu süreçte, aşağıdakilerden hangisinde artış Buna göre, numaralandırılmış evrelerle ilgili aşağıdaki


gözlenebilir? ifadelerden hangisi doğru değildir?
A) Embriyonun kütlesi A) ll, lll ve lV. evrelerde mitoz bölünmeler gerçekleşir.
B) Toplam hücre sayısı B) l numaralı yapının toplam kütlesi, ll numaralı yapının
toplam kütlesinden daha fazladır.
C) Hücrelerdeki gen çeşidi sayısı
C) Farklılaşma ve organogenez ll. evrede başlar.
D) Hücre büyüklüğü
D) lll. evreden itibaren embriyo döl yatağına tutunabilir.
E) Hücrelerin kromozom sayısı
E) II. nolu evrede henüz plasenta oluşmamıştır.

8. İnsan fetüsünde; 11. Bir insanda;


l. sinir, l. erken evrede embriyonun besin ihtiyacını karşılayan
daha sonra göbek kordonunun yapısına katılan,
ll. kas,
Çözüm Yayınları

ll. göbek kordonundaki atardamarları ve toplardamarı


lll. dolaşım,
oluşturan,
lV. sindirim,
lll. embriyoyu saran ilk zar olup daha sonra koriyonla
V. solunum, kaynaşan

Vl. boşaltım embriyonik örtüler sırasıyla aşağıdakilerden hangisinde


doğru olarak verilmiştir?
sistemlerinden hangileri işlevseldir?
l ll lll
A) l ve ll B) lll ve lV C) V ve Vl
A) Vitellüs Allantoyis Amniyon
D) l, ll ve lll E) ll, lV ve Vl B) Koriyon Vitellüs Allantoyis
C) Vitellüs Koriyon Allantoyis
D) Koriyon Allantoyis Vitellüs
E) Amniyon Allantoyis Vitellüs

12. İnsan embriyosunun gelişim süreci ile ilgili,


l. Döllenmiş yumurtanın segmentasyonu yumurta
98 kanalında başlar.
9. İnsanda plasenta;
ll. Morula evresindeki embriyo zigottan daha hafiftir.
l. oksijen,
lll. Blastula evresindeki embriyo uterusa tutunmaya
ll. besinler, hazırdır.
lll. antikorlar, IV. Plasenta oluşumu embriyo uterusa tutunmadan önce
lV. karbondioksit başlar.

maddelerinden hangilerini tek yönlü olarak aktarır? açıklamalarından hangileri doğrudur?

A) l ve ll B) ll ve lll C) lll ve lV A) Yalnız lV B) I ve II C) II ve IV

D) l, ll ve lll E) l, ll, lll ve lV D) III ve IV E) l, ll ve lll


Embriyonik Gelişim - 2 BÖLÜM 01 Test 46
1. İnsanın embriyonik gelişim sürecinde aşağıdaki 4. İnsanda hamilelik süreci ile ilgili,
olaylardan hangisi gerçekleşmez?
l. Yaklaşık 40 haftalık bir süreç sonunda doğumla
A) Mitoz bölünmelerle hücre sayısının artırması tamamlanır.
B) Farklılaşma sayesinde doku ve organ oluşumu ll. Segmentasyon dönemi, embriyonik evre ve fetal evre
olmak üzere üç aşamada gerçekleşir.
C) Programlanmış hücre ölümleri
lll. Plasenta oluşumu fetal evrede gerçekleşir.
D) Hücreler arası karşılıklı etkileşim
açıklamalarından hangileri doğrudur?
E) Hücrelerin genetik yapısının farklılaşması
A) Yalnız l B) Yalnız lll C) l ve ll
D) l ve lll E) l, ll ve lll

5. Aşağıdaki şekilde blastula evresindeki bir embriyo


gösterilmiştir.
2. Aşağıdaki şekilde zigottan morula oluşumuna kadarki gelişim
basamakları gösterilmiştir.

Zigot Morula
Buna göre bu süreçte; Buna göre,

l. mayoz bölünme, l. Bu evreden sonra embriyonun kütlesi artmaya başlar.
Çözüm Yayınları

ll. mitoz bölünme, ll. Bu evrede embriyo rahime tutunur.


lll. hücre farklılaşması, lll. Hücre farklılaşması bu evrede görülür.

lV. kütlesel artış açıklamalarından hangileri doğrudur?

olaylarından hangileri gerçekleşmez? A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll


D) l ve ll E) l, ll ve lll
A) l ve ll B) ll ve lll C) lll ve lV
D) l, lll ve lV E) ll, lll ve lV

6.

Z
Y

3. Hamilelik sürecinde, anne ile ilgili; 99


l. yeterli ve dengeli beslenmemesi, Anne karnındaki insan fetüsüne ait yukarıdaki şekille

ilgili,
ll. ateşli hastalıklar geçirmesi,
l. X, uterus olup hamilelik sürecinde genişler.
lll. yoğun radyasyona maruz kalması,
ll. Y, plasenta olup bebek ve anneye ait kan damarlarını
lV. stres ve yoğun iş yükü altında çalışması içerir.
durumlarından hangileri embriyo gelişimini olumsuz lll. Z, göbek kordonu olup fetüsü plasentaya bağlar.
etkileyebilir? yargılarından hangileri doğrudur?
A) l ve ll B) ll ve lll C) lll ve lV A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll
D) l, ll ve lll E) l, ll, lll ve lV D) l ve ll E) l, ll ve lll
Test 46 1. E 2. D 3. E 4. C 5. D 6. E 7. D 8. B 9. B 10. A 11. C 12. C

7. İnsanda uterusta gelişen embriyo, aşağıdakilerden 10. l. Koriyon zarı


hangisini plasenta aracığılıyla anneden alamaz?
ll. Amniyon zarı
A) Oksijen B) Glikoz C) Vitamin lll. Vitellüs kesesi
D) Alyuvar E) Antikor lV. Allantoyis kesesi
Yukarıda verilen embriyonik yapılardan hangileri, insanın
embriyonik gelişim sürecinde birbiriyle kaynaşarak tek bir
yapı haline gelir?
A) l ve ll B) l ve lll C) ll ve lll
D) ll ve lV E) lll ve lV

8. Kromozomal anormallik risk yüzdesinin yüksek olduğu


hamileliklerde amniyosentez yöntemi ile embriyonun karyotip
belirlemesi yapılabilir.
Buna göre, amniyosentez yönteminde kullanılan;
l. amniyon sıvısından elde edilen embriyo hücrelerinin
kültür ortamında çoğaltılması,
11. İnsanda hamilelik sürecinde miktarı artış gösteren hormonlar
ll. ultrason kullanılarak, ince bir iğne yardımıyla amniyon aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
kesesi içindeki amniyon sıvısından örnek alınması,
A) FSH - LH
lll. kromozomların belirgin olduğu evrede özel boyama
Çözüm Yayınları

yöntemleri kullanılarak fotoğraflanması B) LH - LTH

basamakları aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak C) Östrojen - Progesteron


sıralanmıştır? D) FSH - Östrojen
A) l - ll - lll B) ll - l - lll C) ll - lll - l E) LH - Progesteron
D) lll - l - ll E) lll - ll - l

9. İnsanın gelişim sürecinde görülen;


12. İnsanda embriyonik gelişim sürecinde embriyoda;
I. segmentasyonun başlaması,
100 l. akciğerler aracılığıyla gaz alış verişinin yapılması,
II. embriyonun döl yatağına tutunması,
ll. sinir sisteminin denetiminde kas faaliyetlerinin
III. cinsiyetin belli olması,
gerçekleşmesi,
IV. nöral tüpün oluşması,
lll. sindirim sistemi aracığılıyla kompleks besinlerin
V. kalp atışının başlaması sindirilmesi,

olaylarının gerçekleşme sırası nasıl olur? lV. kalbin kanı, doku ve organlara göndermesi

A) I - II - III - IV - V B) I - II - IV - V - III olaylarından hangileri gözlenebilir?

C) V - IV - I - II - III D) II - I - III - IV - V A) l ve ll B) ll ve lll C) ll ve lV


E) I - II - IV - III - V D) l, ll ve lll E) ll, lll ve lV
Embriyonik Gelişim - 3 BÖLÜM 01 Test 47
1. İnsan embriyosunun gelişim sürecinde gerçekleşen, 5. İnsan embriyosunun gelişim sürecinde;
- segmentasyon, I. embriyonun boşaltım atıklarının annenin böbreklerinden
atılması,
- blastula,
II. anneden embriyoya geçen besinlerin embriyonun
- gastrula
sindirim kanalında sindirilmesi,
evrelerinde,
III. embriyoda oluşturulan CO2’nin annenin akciğerlerinden
I. mitoz bölünme, atılması,

II. hücre farklılaşması, IV. embriyonun alyuvarlarının annenin kemik iliğinde


üretilmesi
III. planlanmış hücre ölümü
olaylarından hangileri gerçekleşir?
olaylarından hangileri ortak olarak gözlenir?
A) I ve II B) I ve III C) II ve III
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) II ve IV E) III ve IV
D) I ve III E) II ve III

2. İnsanda aşağıda verilen embriyonik zarlardan hangi ikisi


6. Gelişmenin başlangıcında hızlı ve birbirini takip eden mitoz
doğuma kadar varlığını sürdürür?
bölünmelere segmentasyon denir.
A) Vitellüs - Allantoyis
İnsan embriyosunun segmentasyon sürecinde aşağıdaki
B) Vitellüs - Koriyon olaylardan hangisi meydana gelir?
C) Amniyon - Vitellüs A) Bölünmeler sonucu oluşan her bir hücrenin hacminin
artması
D) Amniyon - Koriyon
B) Embriyonik tabakalardan doku ve organ farklılaşmasının
E) Allantoyis - Koriyon
başlaması
Çözüm Yayınları

C) Embriyonun kol ve bacak gibi vücut çıkıntılarının


belirginleşmeye başlaması
D) Embriyonun rahim duvarı içerisinde oluşan boşluğa yavaş
yavaş gömülmesi
3. İnsanda embriyonik gelişim sürecinde aşağıdaki E) Beyin ve sinir sisteminin meydana gelmesi
sistemlerden hangisi diğerlerinden daha önce farklılaşır?
A) Solunum sistemi
B) Sinir sistemi
C) Dolaşım sistemi
D) Boşaltım sistemi
7. Aşağıda insanda embriyonik gelişimin bir bölümü şematize
E) İskelet kas sistemi edilmiştir.

4. İnsan embriyosunun gelişim sürecinde gözlenen Zigot Blastomerli evre Morula


aşağıdaki olaylardan hangisi diğerlerine göre daha geç
Buna göre, 101
gerçekleşir?

I. Zigottan morula oluşumu hızlı mitoz bölünmelerle sağlanır.
A) Zigotun mitoz bölünmelerle blastomerleri oluşturması
II. Blastomerli evredeki hücrelerin kalıtsal yapısı birbirinin
B) Embriyonik tabakalardaki hücrelerin farklılaşması sonucu
aynıdır.
doku ve organ taslaklarının meydana gelmesi
III. Morula evresine kadarki süreçte hücre sayısının artışı
C) Blastulayı oluşturan hücrelerin blastula boşluğuna doğru
embriyonun kütlesinde artışa neden olur.
göç etmesi
ifadelerinden hangileri doğru olur?
D) İlk sindirim boşluğunun meydana gelmesi
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
E) Blastosist halini almış embriyonun rahim duvarına
gömülmesi D) II ve III E) I, II ve III
Test 47 1. A 2. D 3. B 4. B 5. B 6. D 7. C 8. E 9. D 10. A 11. A 12. B

8. İnsan embriyosunun gelişimi ile ilgili, 11. Aşağıda plasentaya ait bir kesit gösterilmiştir.

I. Gelişmenin ilk evrelerindeki mitoz bölünmeler fallop Plasentanın Plasentanın
tüpünde başlar. fetus bölümü anne bölümü
II. Embriyo blastula evresinde uterusa tutunur.
III. Hücrelerdeki aktif gen farklılaşması gastrula evresinden
başlar.
IV. Plasenta oluşumu tamamlanana kadar embriyonun 1
besin ihtiyacı vitellüsten karşılanır.
Göbek
ifadelerinden hangileri doğrudur? kordonu
A) Yalnız IV B) I ve II C) II ve III 2
D) III ve IV E) I, II ve III Villus 43
kılcalları

Buna göre plasentanın içerdiği yapılar ve numaralandırılmış


olarak gösterilen damarlar ile ilgili aşağıdaki ifadelerden
hangisi yanlıştır?
A) 1 nolu damar göbek kordonu atardamarı, 2 nolu damar
göbek kordonu toplardamarıdır.
B) 2 nolu damar anneye ait atardamar, 4 nolu damar anneye
ait toplardamardır.
C) 2 nolu damar aracılığıyla getirilen fetüse ait karbondioksit
9. İnsanda zigottan başlayarak, gelişme tamamlanıncaya ve metabolik atıklar, 4 nolu damar aracılığıyla
kadar gerçekleşen olaylarla ilgili; uzaklaştırılır.
Mitoz bölünme Hücre farklılaşması Kütlesel artış D) 3 nolu damar aracılığıyla getirilen, besin ve oksijence
hızı zengin kan 1 nolu damara aktarılır.
Çözüm Yayınları

E) Fetüs göbek kordonu aracılığıyla plasentayla bağlantı kurar.

Zaman Zaman Zaman


I II III

grafiklerinden hangileri çizilemez? 12. hCG (koriyonik gonadotropin hormon) insan embriyo

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III hücrelerinden salgılanır. hCG korpus luteumu uyarır ve
progesteronun daha çok ve uzun süreli salgılanmasını sağlar.
D) I ve III E) I, II ve III
Aşağıdaki grafikte dişi bir bireyde gebelik sürecinde hCG
miktarındaki değişim gösterilmiştir.
hCG (ıu / ml)
140
120
100
80
60
40

10. - Embriyo gelişiminin ikinci haftası boyunca görülmeye 20


başlar ve embriyonik diskin alt tarafına tutunmuştur. 0
102 10 20 Gebelik (hafta)

- Gelişimin erken evrelerinde kan hücrelerinin
oluşturulmasında işlev görür. hCG’nin miktarında 10. haftadan itibaren gözlenen
azalmaya bağlı olarak,
- Embriyonik sindirim kanalının oluşumuna katkı yapar ve I. Korpus luteumun devamlılığı sağlanır.
bir kısmı da göbek kordonunun yapısına katılır.
II. Progesteron üretim faaliyeti korpus luteumdan
Yukarıda bazı özellikleri verilen insana ait embriyonik plasentaya geçer.
yapının adı nedir? III. FSH üretiminde artış olur.
A) Vitellüs kesesi B) Allantoyis olaylarından hangileri gözlenir?
C) Amniyon zarı D) Koriyon A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

E) Plasenta D) I ve II E) II ve III
Embriyonik Gelişim - 4 BÖLÜM 01 Test 48
1. İnsanda büyüme gelişme sürecinde aşağıda verilen 5. Hamilelik döneminde annenin alkol ve sigara kullanımı;
olaylardan hangisi diğerleri tamamladıktan sonra
I. fetüsün yeterli beslenememesi,
gerçekleşir?
II. bebekte akciğer, kalp ve damar hastalıklarının ortaya
A) Hızlı mitoz bölünmeler ile zigotun hücre sayısının
çıkması,
artırılması
III. ölü doğum ya da yeni doğan ölümlerinin görülmesi
B) Embriyoda programlanmış hücre göçlerinin gerçekleşmesi
durumlarından hangilerine neden olabilir?
C) Göbek bağının oluşması
A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II
D) Kalp atışının başlaması
D) I ve III E) I, II ve III
E) İskeletin kemikleşmeye başlaması

2. İnsanın normal üreme ve gelişme sürecinde gözlenen


aşağıdaki olaylardan hangisi gerçekleşirken mitoz
bölünme gözlenmez?
A) Zigot oluşumu
B) Gastrula oluşumu
6. Aşağıda verilenlerden hangisi insanda embriyo gelişimi
C) Blastula oluşumu için doğru bir açıklama değildir?
D) Morula oluşumu A) Plasentada embriyonun kılcalları ile annenin kılcalları
E) Organogenez birlikte bulunur.
B) Embriyonun göbek bağı atardamarında temiz kan bulunur.
C) Plasenta madde değişimini sağlayacak geniş bir yüzeye
Çözüm Yayınları

sahiptir.
D) Embriyonun vücudunda oluşan atıklar annenin idrar
torbasına gelir.

3. İnsanda embriyonal gelişim sürecinde aşağıda E) Plasentadan gelen besinler göbek bağındaki toplardamar
verilenlerden hangisi gerçekleşmez? aracılığıyla embriyoya ulaşır.

A) Zigotun seri bölünmelerle hücre sayısını artırması

B) Segmentasyon sırasında mitoz bölünmeden önce interfaz


evresinde hücrelerin büyümesi
C) Morulaya ait hücrelerin toplam kütlesinin zigotun toplam
kütlesinden küçük olması
D) Gastrulasyon evresinden itibaren hücre farklılaşmasının
gözlenmesi
E) Blastula evresinde embriyonun döl yatağına tutunması

7. İkinci haftadan itibaren embriyonun etrafında amniyon adı


verilen bir zar gelişmeye başlar.
Bu zar ile embriyo arasıdaki boşluğu amniyon sıvısı doldurur.
103
Amniyon sıvısı;
4. İnsanda plasenta oluşumunda anneye ait aşağıdaki I. embriyoyu darbe ve sarsıntılara karşı koruma,
yapılardan hangisi rol oynar?
II. fetüsü sıcaklık değişimlerine karşı koruma,
A) Yumurtalık
III. embriyonun metabolik artıklarını çözerek seyreltik hale
B) Yumurta kanalı getirme
C) Rahim düz kasları görevlerinden hangilerini yerine getirir?
D) Endometriyum A) Yalnız III B) I ve II C) I ve III
E) Vajina D) II ve III E) I, II ve III
Test 48 1. E 2. A 3. B 4. D 5. E 6. B 7. B 8. C 9. A 10. E 11. D 12. E

8. İnsanda zigottan başlayarak doğumla sonuçlanan süreçle 11. Aşağıdaki şekilde plasentanın kesiti gösterilmiştir.
ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? Plasenta
A) Fetüsün besin ve oksijen ihtiyacı anne tarafından Plesenta Fetüsün
karşılanır. damarları
B) Zigot ilk bölünmelerini yumurta kanalında gerçekleştirir. Göbek bağı

C) Embriyoda ilk gelişen sistem solunum sistemidir. embriyonun


kılcalları
D) Boşaltım sistemi doğum gerçekleştikten sonra etkin hale
gelir. Göbek bağı
atardamarı Annenin
E) Fetüsün dış üreme organları üçüncü ayın sonunda dişi ya
Göbek atardamarı
da erkek olarak ayırt edilir. Göbek bağı
bağı toplardamarı
Buna göre aşağıdaki açıklamalardan hangisi yanlıştır?
A) Plasentanın embriyoya ait kısmı koriyon ve onun
uzantılarından oluşmuştur.
B) Plasentanın anneye ait kısmı uzantıların bağlantısının
olduğu rahim duvarından oluşmuştur.
C) Embriyo göbek kordonuyla plasentaya bağlantı kurar.
D) Plasentadaki damarlarda dolaşan kan, embriyonun
kılcalları ile embriyoya ait damarlara geçer.

9. İnsan embriyosunun gelişimi ile ilgili aşağıdaki E) Plasentadaki kan damarları göbek kordonu içerisinde
ifadelerden hangisi doğrudur? devam eder.

A) Embriyonik gelişim sürecinde embriyonun sindirim sistemi


fonksiyonel değildir.
Çözüm Yayınları

B) Embriyonun ürettiği karbondioksit koriyon zarı ile dışarı


atılır.
C) Plasenta kılcallarında anne ve embriyonun kanı karışır.
D) Embriyonun böbreklerinde kanın süzülmesi ile oluşan üre
allantoyis aracılığıyla dışarı verilir.
E) Embriyonun ilk kan hücreleri annenin kemik iliğinde
üretilir.

12. Aşağıda insan embriyosunun gelişmesi sürecinde


gerçekleşen bazı evreler gösterilmiştir.
Blastula boşluğu

Gastrula
boşluğu
Blastopor
Blastula Gastrula

Buna göre,

10. Amniyosentez, ultrason yardımıyla, bir iğne aracılığıyla
I. Blastulanın alt kutbundaki hücreler bulastula boşluğu
104 fetüsün içinde yüzdüğü amniyon sıvısına ulaşılması ve
içinde ilerleyerek iç kısma doğru bir çökme oluşur.
buradan sıvı alınması işlemidir.
II. Blastula boşluğunun yerini gastrula boşluğu alır.
Amniyosentez yöntemi ile alınan sıvı, fetüs ile ilgili;
III. Gastrula evresinde oluşan üç embriyonik tabakadan
I. kromozom anormalliklerinin tespiti,
farklı organlar gelişir.
II. karyotip analizi,
IV. Gastrula boşluğu gelişmenin ilerleyen evrelerinde
III. gen terapisi sindirim kanalını oluşturur.

işlemlerinden hangileri için kullanılabilir? yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız III B) I ve II C) I ve III A) Yalnız IV B) I ve II C) II ve III

D) II ve III E) I, II ve III D) I, III ve IV E) I, II, III ve IV


BİRE BİR BÖLÜM 01 Test 49
1. İnsanda aşağıdaki sistemlerden hangisi doğrudan dış 5. Bir kaza sonucu ön beyni zarar gören bir insanda;
ortama açılmaz?
l. kalbin çalışması,
A) Üreme B) Boşaltım C) Solunum
ll. solunumun devam etmesi,
D) Sindirim E) Dolaşım
lll. asit damlatılan bacağın çekilmesi,
lV. çevredekilerin algılanması
durumlarından hangileri gözlenmez?
A) Yalnız lV B) l ve ll C) lll ve lV
D) l, ll ve lll E) l, ll, lll ve lV

2. Normal bir insanda aşağıdakilerden hangisinde verilen


organ, karşısındaki işlevi yapamaz?

Organ İşlev
A) Böbrek Kandaki üre ve fazla tuzun süzülmesi
B) Akciğer Kandaki karbondioksitin 6. Hipotalamus → RF → Hipofiz → X → Y
uzaklaştırılması
Yukarıdaki şemada X ve Y ile gösterilen yerlere
C) Mide Tüm besin maddelerinin kimyasal yazılabilecekler aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
sindiriminin gerçekleştirilmesi
D) Pankreas Bazı sindirim enzimlerinin X Y
sentezlenmesi A) Pankreas Glukagon
E) Karaciğer Amonyağın üreye dönüştürülmesi B) LH Testosteron
C) FSH Tiroksin
D) ADH Aldosteron
E) Kalsitonin Kortizol
Çözüm Yayınları

3. Kuduz bir köpekle karşılaşan bir çocuğun kaçabilmesi


için hormon bezleri (l), kas sistemi (ll), sinir sistemi (lll),
duyu organları (lV) aşağıdakilerden hangisinde verilen
sırayla etkinlik gösterir?
A) l - ll - lll - lV B) lV - lll - l - ll
7. İnsanda karaciğerde üretilen bir üre molekülü, idrar
C) lV - l - lll - ll D) lll - lV - l - ll bileşimine en kısa yoldan katılmak için;
E) lll - ll - l - lV
Beyin (1)

Akciğer (2)

4. İnsanda kan proteinleri; Kalp (4)

l. kanın pıhtılaşmasında rol oynama, 105


Karaciğer (3) Bağırsak (5)
ll. sindirim ürünlerini taşıma,

lll. bağışıklığın sağlanmasında rol oynama, Böbrek (6)

lV. kan plazmasının osmotik basıncının dengelenmesinde

rol oynama,
numaralandırılmış organlardan hangilerinden geçmek
V. sindirim artıklarını taşıma

zorundadır?
işlevlerinden hangilerini gerçekleştirmez?
A) 1 ve 4 B) 3 ve 5 C) 4 ve 6
A) I ve II B) lI ve V C) Ill ve IV
D) 2, 4 ve 6 E) 1, 2, 3 ve 6
D) IV ve V E) I, lll ve lV
Test 49 1. E 2. C 3. B 4. B 5. A 6. B 7. D 8. B 9. E 10. C 11. B 12. D

8. Aşağıdaki durumlardan hangisinde vücutta özel savunma 11. Bir çocuğa belirli bir hastalığa karşı direnç kazandırmak
(antijen - antikor reaksiyonu) gerçekleşmesi beklenmez? için iki ayrı zamanda aşı yapılarak bu hastalıkla ilgili antijen
verilmiştir.
A) Kan grubu B olan bir insana A grubu kan verilmesi
Aşağıdaki grafik, bu çocuğun kanında bulunan antikor
B) Tek yumurta ikizleri arasında doku nakli yapılması
miktarının, antijenin 1. ve 2. kez uygulanmasına bağlı olarak
C) Penisiline duyarlı bir insana penisilin iğnesi yapılması değişimini göstermektedir.

D) Kakaoya alerjisi olan bir çocuğa çikolata yedirilmesi Antikor miktarı


E) Kanı Rh– olan bir annenin l. ve ll. hamileliklerinde
bebeklerinin kanının Rh+ özelliğinde olması 100

10

1
0 Gün
10 20 30 40 50 60 70 80 90

Antijenin
1. kez uygulanması Antijenin
2. kez uygulanması
9. İnsanda işaretlenmiş bir alyuvar, akciğer atardamarı içine
veriliyor; bu işaretli alyuvara bir süre sonra karaciğer üstü Grafiğe dayanarak,
toplardamarında rastlanıyor.

l. Antijenin 1. kez uygulanmasından sonra oluşan antikor
Bu alyuvar kalpten bir kez geçtiğine göre aşağıdaki miktarı, belirli bir süreden sonra azalmaya başlar.
yapılardan hangisinden geçmemiştir?
ll. Antijenin 1. ve 2. kez uygulanmasında vücuda verilen
A) Akciğer toplardamarı antijen miktarı aynıdır.
B) Karaciğer atardamarı lll. Antijenin 2. kez uygulanmasıyla kazanılan direnç, 1.
C) Kalbin sol karıncığı kez uygulanmasıyla kazanılan dirençten daha fazladır.
Çözüm Yayınları

D) Kalbin sol kulakçığı IV. Antijenin 2. kez uygulanmasıyla kazanılan direnç daha
kalıcı olmuştur.
E) Kalbin sağ kulakçığı
yargılarından hangilerine varılamaz?
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) I ve II
D) lI ve llI E) llI ve IV

12. Aşağıdaki şekilde, insanda dişi üreme sisteminin bazı


kısımları gösterilmiştir.
10. Aşağıdaki şekilde, insanın sindirim organlarında kimyasal c
sindirime uğrayan bazı besin grupları X, Y, Z harfleriyle b
simgelenmiştir.

X Y X, Y, Z
Ağız Mide İnce bağırsak
a
Buna göre X, Y ve Z harflerinin temsil ettiği besinlerle d
106 ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
A) X karbonhidrat, Y protein, Z yağdır. e

B) Y’nin sindirim enzimlerinin bir kısmı asit, bir kısmı bazik Buna göre,
ortamda etkinlik gösterebilir. • oogenez,
C) X’in sindirim enzimleri sadece ağız ve ince bağırsaktan • döllenme,
salgılanır. • embriyo gelişimi,
D) X, Y ve Z’nin sindiriminin birlikte yapılabildiği organ ince olayları şekildeki kısımlarla eşleştirildiğinde hangi
bağırsaktır. kısımlar açıkta kalır?
E) İnce bağırsakta X, Y ve Z’nin sindirim ürünlerine birlikte A) Yalnız a B) Yalnız d C) a ve d
rastlanır. D) d ve e E) a, b ve c
BİRE BİR BÖLÜM 01 Test 50
1. Normal bir insanda karaciğer toplardamarında bulunan 4. Aşağıdaki şekilde insan göz küresinin kesiti verilmiştir.
kandaki üre miktarının fazla olmasına;
l. glikoz,
ll l
ll. amino asit, (Kornea) (Sert tabaka)
lll. gliserol,
lll lV
lV. yağ asiti (Göz merceği) (Ağ tabaka)
moleküllerinden hangilerinin yıkımının artması neden
olur?
A) Yalnız ll B) l ve ll C) ll ve lV V
(Kör nokta)
D) lll ve lV E) l, ll ve lll

Buna göre numaralandırılmış kısımlardan hangisi ışığa


duyarlı almaçları bulundurur?
A) l B) ll C) lll D) lV E) V

2. Aşağıdaki tabloda bazı besin maddelerinin kimyasal


sindiriminin insanın sindirim sisteminde gerçekleştiği kısımlar
gösterilmiştir.

Sindirimin Gerçekleştiği Kısım


5. Yemek yedikten sonra uzun süre spor yapan bir insan,
İnce
Besin maddesi Ağız Mide enerji elde etmek için kandaki glikozu kullandıktan sonra
bağırsak
aşağıdaki moleküllerden hangisini ilk önce kullanır?
X  
A) Depo yağları
Y  
Çözüm Yayınları

Z  B) Sinirsel proteinleri

( : Kimyasal sindirim gerçekleşir.) C) Kas proteinlerini

Kimyasal sindirimlerinin gerçekleştiği kısımlar esas D) Kandaki yağ asitlerini


alındığında bu besin maddeleri aşağıdakilerden E) Karaciğerdeki glikojeni
hangisinde doğru verilmiştir?

X Y Z
A) Protein Karbonhidrat Yağ
B) Yağ Karbonhidrat Protein
C) Protein Yağ Karbonhidrat
6. İnsan embriyosunun gastrula evresindeki şekli aşağıda verilmiştir.
D) Yağ Protein Karbonhidrat

E) Karbonhidrat Protein Yağ

gastrula boşluğu

ilk ağız
3. Bir sporcunun koşmaya başlamasından itibaren;
107
l. dokulardaki karbondioksit miktarının artması, Şekle göre gastrula evresindeki embriyo ile ilgili;

ll. kandaki karbondioksit miktarının artması, I. kontrollü hücre ölümlerinin gerçekleştiği,

lll. soluk alıp verme merkezlerinin uyarılması, II. hücre farklılaşmasının gerçekleştiği,

IV. soluk alıp vermenin hızlanması III. kontrollü hücre göçlerinin gerçekleştiği,

durumlarının, ortaya çıkışlarına göre sıralanışı IV. hücrelerin genetik yapılarının değişikliğe uğradığı
aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? sonuçlarından hangilerine ulaşılabilir?
A) l - ll - lll - IV B) l - lll - lI - IV C) IV - ll - l - lll A) Yalnız I B) I ve III C) II ve IV
D) ll - lll - l - IV E) lll - ll - IV - I D) I, II ve III E) I, II, III ve IV
Test 50 1. A 2. E 3. A 4. D 5. E 6. B 7. E 8. B 9. C 10. D 11. B

7. Kanındaki A1, A2, A3 antikor miktarları I. grafikteki gibi olan bir 10. Bir araştırmacı, insanda karaciğere giren ve çıkan damardaki
insanın vücuduna X antijeni girdikten sonra kanındaki antikor kanın glikoz yoğunluğunu, yemekten hemen önce ve bol
miktarlarındaki değişim II. grafikteki gibi olmuştur. karbonhidratlı yemekten bir süre sonra ölçmüş ve aşağıdaki
bulguları saptamıştır.
Antikor miktarı Antikor miktarı
Yemekten hemen önce yapılan ölçüm:
4b 4b
Karaciğere giren Karaciğerden çıkan
2b
damardaki glikoz < damardaki glikoz
b b yoğunluğu yoğunluğu
Antikor Antikor
A1 A2 A3 çeşitleri A1 A2 A3 çeşitleri Yemekten bir süre sonra yapılan ölçüm:

I. Grafik II. Grafik Karaciğere giren Karaciğerden çıkan


damardaki glikoz > damardaki glikoz
(b : birim miktar) yoğunluğu yoğunluğu

Grafikteki verilere dayanarak,
Bu bulgular karaciğerin;
I. Bu insan A1, A2 ve A3 antikorlarının etki ettiği
antijenlerle daha önce karşılaşmış olabilir. l. fazla glikozu depolama,

II. X antijeninin yapısında A2 antikorunun bağlanabileceği ll. gerektiğinde kandaki glikoz miktarını yükseltme,
reseptörler bulunur. lll. karbonhidrat dışındaki kaynaklardan glikoz oluşturma
III. A1 ve A3 antikorları X antijenine karşı etkili değildir. işlevlerinden hangilerine doğrudan kanıt sağlar?
yargılarından hangileri söylenebilir? A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) l ve ll E) l, ll ve lll
D) II ve III E) I, II ve III
Çözüm Yayınları

11. Aşağıdaki şekilde insandaki bazı endokrin bezler


8. İnsanda embriyonik gelişim sürecinde zigotun birbirini takip numaralandırılarak verilmiştir.
eden mitoz aşamalarına segmentasyon adı verilir.

l
Zigot Morula

Yukarıdaki şekilde zigotun segmentasyon aşamalarının ll
morula evresine kadarki kısmı gösterilmiştir.
Buna göre segmentasyon sonucu oluşan her hücreye ne
ad verilir?
A) Blastula B) Blastomer C) Blastosit
lll
D) Blastopor E) Blastosol

Buna göre, vücuttaki bazı olaylar ve bunların


9. Bir insanın belirli bir süre içinde vücuduna aldığı sıvıdan
gerçekleşmesinde görev alan endokrin bezler
daha fazla miktarda idrar çıkarmasının nedeni;
108 aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
l. böbrek atardamarındaki kan basıncının normal
değerlerde olması, Metabolizma
İç salgı
hızı ve oksijen Kan şekerinin
ll. böbreklerden geçen kan akış hızının azalması, bezlerinin
kullanımının düzenlenmesi
uyarılması
III. Sindirim kanalında suyun emiliminin az yapılması, düzenlenmesi
A) l ll lll
IV. böbrek kanalından suyun geri emilimini sağlayan
hormunun normalden az salgılanması B) ll l lll
durumlarından hangileri ile açıklanabilir? C) lll l ll
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lV D) ll lll l

D) l ve ll E) ll ve lll E) lll ll l
BİRE BİR BÖLÜM 01 Test 51
1. Nöron boyunca iletilen impulsla ilgili olarak; 4. Kasılan bir iskelet kasının gevşeme sürecinde;
I. hızı, I. nöronun akson ucunun kas hücresinden ayrılması,
II. frekansı, II. miyozin flamentinin aktin flamentinden ayrılması,
Ill. yönü III. sinaptik boşluktaki asetil kolin miktarının artması,
özelliklerinden hangileri uyaranın şiddeti hakkında bilgi IV. sarkoplazmik retikulumdan aktin ve miyozun flamentleri
verir? arasına Ca+2 iyonlarının pompalanması
A) Yalnız I B) Yalnız ll C) Yalnız lll olaylarından hangileri gerçekleşmez?
D) l ve ll E) ll ve lll A) I ve II B) II ve III C) III ve IV
D) I, II ve III E) I, III ve IV

5. Sağlıklı bir insanda kandaki kalsiyum miktarının düzenlenmesi


sırasında;
I. kemiklerden kana kalsiyum geçişi,
II. kanda kalsiyum miktarının normal seviyenin altına düşmesi,
2.
III. paratiroit bezinin uyarılması,
IV. parathormonun kandaki seviyesinin artması,
X kası
olayları gerçekleşmektedir.
Y
a kası Bu olayların gerçekleşme sırasının anlamlı ve doğru
b olabilmesi için aşağıda verilenlerden hangisindeki gibi
sıralanması uygun olur?
A) I - II - III - IV B) I - III - IV - II
İnsanda şekilde gösterilen kolun ok yönünde hareket
C) II - III - IV - I D) II - I - III - IV
Çözüm Yayınları

etmesini sağlamak için iki farklı kasta (X ve Y) ve motor


E) II - III - I - IV
sinirlerde (a ve b) gerçekleşen olaylarla ilgili aşağıdaki
ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) X kası kasılır.
B) Y kası gevşer.
C) a motor siniri uyarılır. 6. İnsanda sindirim sisteminde görev yapan;
D) b motor siniri uyarılır. I. gastrin,
E) X ve Y kasları antogonist çalışır. II. sekretin,
III. kolesistokinin
hormonlarından hangileri sindirim enzimi
salgılanmasında etkinlik gösterir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve III E) II ve III

3. İnsanda böbrek üstü bezinin öz (medulla) ve kabuk


(korteks) bölgesinden salgılanan kortizol ve adrenalin 7. • Atlas omurundan ikinci bel omuruna kadar, omurga 109
hormonları; kanalı içerisinde uzanan bir yapıdır.
I. metabolizma hızını artırma, • Yapısında duyu, ara ve motor nöronlar bulunur.
II. kan glikoz düzeyini artırma, • Refleks merkezidir.
III. kan basıncını artırma Yukarıda bazı özellikleri verilen merkezi sinir sistemi
bölümü aşağıdakilerden hangisidir?
işlevlerinden hangilerinin gerçekleştirilmesinde ortak
olarak etkinlik gösterilebilir? A) Omurilik B) Omurilik soğanı
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III C) Beyincik D) Talamus
D) I ve II E) II ve III E) Hipotalamus
Test 51 1. B 2. D 3. B 4. E 5. C 6. D 7. A 8. D 9. A 10. C 11. E 12. D 13. B

8. İnsan vücudunda aşağıdaki hormonal faaliyetlerden 11. İnsan midesinde;


hangisinin gerçekleşmesi, yüksek kan basıncının normal
I. içerdiği besin miktarına göre hacmin değişebilmesi,
düzeyine geri dönmesini sağlar?
II. iç yüzeyinin mukus tabakası ile kaplı olması,
A) Vasopressin hormonu miktarının artırılarak vücutta su
tutulmasının sağlanması III. pepsin enziminin aktif olmayan formda salgılanması
B) Kandaki tiroksin hormonu miktarının artırılarak genel vücut durumlarından hangilerinin gerçekleşmesi, midenin
metabolizmasının hızlandırılması salgılamış olduğu salgılardan kendini korumasına
yöneliktir?
C) Glukagon hormonu miktarının artırılarak kanda glikoz
miktarının artırılması A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) Aldosteron hormonu miktarının azaltılarak vücuttan su D) I ve II E) II ve III
kaybının sağlanması
E) Kandaki parathormon miktarının artırılarak kemiklerden
kana kalsiyum geçişinin artırılması

12. Şekilde, insan vücudunda yer alan bazı organ ve yapılar


9. Miktar gösterilmiştir.

Gün
0 1 14
Çözüm Yayınları

X
İnsanda menstrual döngü sürecinde miktarındaki değişim

yukarıdaki gibi gözlenen ve hipofiz bezinden salgılanan
gonadotropinin adı nedir?
Buna göre şekilde X ile gösterilen organın adı nedir?
A) FSH B) Östrojen C) Progesteron
A) Mide B) Safra kesesi C) Dalak
D) LTH E) Oksitosin D) Pankreas E) Karaciğer

10. Oval pencere (5)

Yarım daire
kanalları (2)

13. İnsan kalbinin yapısı ve çalışması ile ilgili aşağıdaki


açıklamalardan hangisi yanlıştır?
A) Kalp kası kendisinin ürettiği impulslar sayesinde ritmik
çalışmasını sürdürmesine karşın, sinirsel uyarılar kalbin
110 çalışma hızını değiştirebilir.

Salyangoz (3) B) Kulakçıklara dolan kan kulakçıkların kasılmasıyla kalbi


terk eder.
C) Kalp ile bağlantılı atardamarların kalbe birleştikleri yerde
Östaki borusu (1)
Kulak zarı (4) tek yönlü açılıp kapanan kapakçıklar bulunur.

Yukarıda insana ait kulak yapısı gösterilmiştir. D) Kalple bağlantılı atardamarlar karıncıklarla, kalple
bağlantılı toplardamar kulakçıklarla bağlantılıdır.
Buna göre işitmenin sağlanmasında görevli olan korti
organı belirtilen kısımlardan hangisinde bulunur? E) Sağ kulakçıkla sağ karıncık arasında triküspit, sol
kulakçıkla sol karıncık arasında biküspit kapakçıklar
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 bulunur.
BİRE BİR BÖLÜM 01 Test 52
1. Normal bir insanda atardamar ve toplardamarın ucundaki 4. Aşağıdaki şema, insanda bir çizgili kasın yapısını
kılcaldamarlarda, kan ile doku sıvısı arasında su ve göstermektedir.
madde değişimini sağlayan kan basıncı (KB) ile osmotik
I bandı A bandı I bandı
basınç (OB) arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisinde
doğru olarak gösterilmiştir?
Atardamar ucu Toplardamar ucu
A) KB > OB KB = OB
B) KB < OB KB > OB
C) KB > OB KB < OB
D) KB = OB KB = OB
E) KB > OB KB > OB X
H bandı
Z çizgisi Sarkomer Z çizgisi

Buna göre şemada X ile gösterilen protein yapılı


iplikçiklerin adı nedir?
A) Miyozin
2. İnsan böbreğinde yer alan aşağıdaki yapılardan
B) Aktin
hangisinin içeriği, dışarıya atılan idrar ile aynı bileşime
sahiptir? C) Sarkolemma
A) Bowman kapsülü B) Proksimal tüp D) Sarkoplazma
C) Distal tüp D) Henle kulbu E) Sarkoplazmik retikulum
E) Havuzcuk
Çözüm Yayınları

5. Sağlıklı bir insanda yoğun egzersiz sırasında aşağıdaki,


olayların gerçekleşme sırası düşünüldüğünde hangisi ilk
3. İnsanın kan dolaşımında kan basıncı, aorttan başlayıp sırada yer alır?
atardamar, kılcaldamar ağı, toplardamar ve ana toplardamar
A) Kan pH’sının düşmesi
boyunca değişir.
B) Diyafram ve kaburgalar arası kasları uyarılması
Aşağıdaki grafiklerden hangisinde bu değişim doğru
olarak gösterilmiştir? C) Soluk alıp vermenin hızlanması

D) Solunum merkezlerinin uyarılması


A) Kan basıncı B) Kan basıncı
(mm Hg) (mm Hg) E) Hücrelerde oluşan karbondioksitin artması

Zaman Zaman
Aort Ana Aort Ana
toplardamar toplardamar
6. 1950 yılında bir kasabada meydana gelen su çiçeği
C) Kan basıncı D) Kan basıncı salgınından 50 yıl sonra bir su çiçeği salgını daha meydana
(mm Hg) (mm Hg) gelmiştir.
Birinci salgında hastalığı geçirip hala yaşayanlar (X) ve
aşılanmış (Y) olanlar ikinci salgında hastalanmamışlardır.
111
Zaman Zaman Buna göre X ve Y gruplarının ikinci salgına karşı
Aort Ana Aort Ana
toplardamar gösterdiği bağışıklık tipleri ile ilgili,
toplardamar
I. X grubundaki kişilerde aktif bağışıklık sağlanmıştır.
E) Kan basıncı
II. Y grubundaki kişilerde pasif bağışıklık sağlanmıştır.
(mm Hg)
III. Y grubundaki kişilerde doğal bağışıklık sağlanmıştır.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
Zaman A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
Aort Ana
toplardamar D) I ve II E) II ve III
Test 52 1. C 2. E 3. B 4. A 5. E 6. A 7. A 8. B 9. B 10. D 11. D 12. C 13. C

7. Ağız Mide İnce 10. • Böbreklerde sodyumun kana emilmesini, potasyumun


bağırsak idrarla atılmasını artırır.
• Böbreküstü bezinin korteks kısmından salgılanır.
Nişasta Maltoz
Karbonhidratlar I II • Steroit yapılıdır.
Maltoz Glikoz Yukarıda bazı özellikleri verilen hormonun adı nedir?
Küçük A) Tiroksin
polipeptitler
Protein IV B) Antidiüretik hormon
III
Proteinler Daha C) Kalsitonin
Küçük küçük
polipeptitler polipeptitler D) Aldosteron
ve bazı
dipeptitler E) Kortizol

Yukarıdaki tabloda insanda karbonhidrat ve protein sindiriminin



bazı aşamaları verilmiştir.
Tabloda I, II, III ve IV ile gösterilen enzimler 11. İnsanda sindirilerek bağırsaklardan emilen yağların
aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? en yoğun olarak bulunduğu damar aşağıdakilerden
hangisidir?
I II III IV
A) Kapı toplardamarı
A) Amilaz Maltaz Pepsin Kimotripsin
B) Karaciğer üstü toplardamarı
B) Amilaz Dekstrinaz Tripsin Pepsin
C) Akciğer toplardamarı
C) Tripsin Maltaz Pepsin Kimotripsa
D) Sol köprücük altı toplardamarı
D) Maltaz Dekstrinaz Pepsin Tripsin
E) Böbrek topları
E) Amilaz Maltaz Tripsin Kimotripsin
Çözüm Yayınları

12. Normal göz Düzeltilmesi

8. Sağlıklı bir insanın nefronlarında normal şartlarda


aşağıdaki olaylardan hangisi gerçekleşmez?
A) Suyun osmozla geri emilmesi
B) Alyuvar hücrelerinin bowman kapsülüne geçmesi
Yukarıda ortaya çıkışı ve düzeltilmesi şematik olarak
C) Sodyum ve klor iyonlarının aktif taşınma ile geri emilmesi gösterilen göz kusurunun adı nedir?
D) Hidrojen iyonlarının kılcal damarlardan aktif taşınımla A) Hipermetrop B) Astigmat C) Miyop
proksimal ve distal tübe verilmesi
D) Renk körlüğü E) Presbitlik
E) İdrar toplama kanalı üre yoğunluğunun artırılması

13. İnsanda akciğerlerle alınan oksijenin vücut hücrelerine


taşınması sırasında aşağıdaki olaylardan hangisi
9. İnsanda; gerçekleşmez?
112
I. menstruasyonun başlaması, A) Doku kılcal damarlarındaki kanda karbondioksit miktarı
II. ovulasyonun gerçekleşmesi, arttığı için oksijenin hemoglobinden ayrılması

III. testislerden testosteron salgılanması, B) Alveollere dolan havadaki oksijenin difüzyonla akciğer
kılcal damarlarına geçmesi
IV. endometriyumun kalınlaşması
C) Oksijenin kan plazmasında hemoglobinle birleşerek
olaylarından hangileri lüteinleştirici hormon (LH) oksihemoglobin oluşturması
salgılanması sonucunda gerçekleşir?
D) Plazmadaki oksijenin doku sıvısına geçtikten sonra
A) I ve II B) II ve III C) III ve IV difüzyonla hücrelere geçmesi
D) I, II ve III E) I, II, III ve IV E) Oksijence zengin kanın kalpten vücuda pompalanması
Komünite ve Popülasyon Ekolojisi - 1 BÖLÜM 02 Test 01
1. Ekolojik birimler olan komünite ve popülasyon için; 4. Popülasyonla ilgili olarak aşağıdaki açıklamalardan
hangisi doğru değildir?
l. birden fazla tür bulundurma,
A) Belirli bir zamanda, birim alanda veya birim hacimdeki
ll. baskın türe sahip olma,
birey sayısı popülasyonun yoğunluğunu ifade eder.
lll. abiyotik faktörlerden etkilenme
B) Popülasyonun yaş dağılımı popülasyonun dinamiklerinden
özelliklerinden hangileri ortaktır? değildir.

A) Yalnız l B) Yalnız llI C) I ve II C) Bir popülasyonun bulundurabileceği maksimum birey


sayısı, taşıma kapasitesi olarak adlandırılır.
D) lI ve lIl E) l, ll ve lll
D) Bir popülasyondaki bireylerin belirli bir coğrafik alandaki
yerleşim biçimine, popülasyonun dağılımı denir.
E) Popülasyonun büyüklüğü, popülasyondaki birey sayısı ile
ifade edilir.

5. Aynı komünitede yer alan dört farklı canlı türüne ait birey
2. Otçul bir hayvan popülasyonu için; sayısının zamana bağlı değişimi aşağıdaki grafikte verilmiştir.

l. ototrof canlı sayısının azalması,


Birey sayısı
ll. tür içi rekabetin artması,
lll. etçil hayvan sayısının artması, a
Çözüm Yayınları

b
lV. ortamdaki su kaynaklarının azalması
c
değişimlerinden hangileri popülasyonun büyümesini d
durdurucu ya da azaltıcı etki gösterebilir?
Zaman
A) l ve ll B) ll ve lll C) lll ve lV
D) l, ll ve lll E) l, ll, lll ve lV Bu canlı türleri ile ilgili olarak;
l. a ile d arasında av - avcı ilişkisi vardır.
ll. b, d ile besleniyor olabilir.
lll. b, c nin paraziti olabilir.
lV. a ile b arasında mutualist ilişki olabilir.
yorumlarından hangileri yapılabilir?
A) l ve ll B) ll ve lll C) lll ve lV
D) l, ll ve lll E) l, ll, lll ve lV

113
3. Bir komüniteyi oluşturan popülasyonların;
l. kromozom sayısı,
6. Tam ve yarı parazit bitkilerde aşağıdaki özelliklerden
ll. beslenme şekli, hangisi ortak olarak görülebilir?
lll. birey sayısı, A) Üzerinde yaşadığı bitkiden inorganik madde alma
lV. üreme şekli B) Üzerinde yaşadığı bitkiden organik madde alma
faktörlerinden hangileri farklı olabilir? C) Fotosentez yaparak organik besin üretme
A) l ve ll B) ll ve lll C) lll ve lV D) Gelişmiş kök yapısına sahip olma
D) l, ll ve lll E) l, ll, lll ve lV E) Yeşil yapraklara sahip olma
Test 01 1. B 2. E 3. E 4. B 5. C 6. A 7. D 8. E 9. A 10. C

7. Bir komünitede P, R ve S canlı türlerinin aralarındaki 9. Bir komünitede bulunan X, Y, Z, T ve R türlerinin belirli
simbiyotik ilişkilerden etkilenme durumları aşağıda bir zaman sürecindeki değişimi aşağıdaki grafiklerde
gösterilmiştir. gösterilmiştir.
P R R S Birey sayıları Birey sayıları

+ + –

P S

0 + X Y Z T R Tür X Y Z T R Tür
çeşidi çeşidi
İlk durum Son durum
(0): Canlı üzerinde etkisi yok. Buna göre,


(+): Canlı için yararlı bir etkisi var. l. Komünitede ikincil süksesyon meydana gelmiştir.
(–): Canlı için zararlı bir etkisi var. ll. Başlangıçta baskın tür olan Z, yerini X türüne
bırakmıştır.
Buna göre;
lll. Son durumda komünitedeki tür çeşidi sayısı
l. P ve R arasında mutualist ilişki vardır.
değişmemiştir.
ll. S, R’nin parazitidir.
IV. Komünitenin ekolojik niş çeşitliliği azalmıştır.
lll. P ve S arasında kommensal ilişki bulunur.
yorumlarından hangileri yapılamaz?
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız lV B) I ve II C) II ve III
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll
D) III ve IV E) l, ll ve lll
D) l ve lIl E) l, ll ve lll
Çözüm Yayınları

10.

X Y Z T R
8. Bir canlının beslenmek, korunmak, saklanmak, üremek
ve diğer canlılarla ilişki içerisinde olmak için gösterdiği
faaliyetlerin tümü o türün ekolojik nişi olarak adlandırılır.
Bu açıklamaya göre;
Yukarıda üç yaşama birliği ve bunların diğerleriyle karşılaştığı
114 l. tavşanı avlayarak beslenen vaşak, sınırlar gösterilmiştir.

ll. insanın bağırsağında parazit olarak yaşayan tenya, Buna göre X, Y, Z, T ve R bölgeleri için aşağıdaki
yargılardan hangisinin doğruluğu kesindir?
lll. insanın kalın bağırsağında B ve K vitamini üreten
bakteri, A) X’in tür çeşitliliği Y den fazladır.

lV. termitlerin bağırsağındaki selülozu sindiren bir hücreli canlı B) Z bölgesinde bulunan canlı türlerinin tümüne Y ve T’de
rastlanır.
canlılarından hangilerinin ekolojik nişi birbirine benzer
özellik gösterir? C) T’nin ekolojik niş çeşitliliği, Z ve R den fazladır.

A) l ve ll B) ll ve lll C) l ve lV D) X’in canlı yoğunluğu Z ve R den fazladır.

D) ll ve lV E) lll ve lV E) R’nin baskın türü bitkisel bir organizmadır.


Komünite ve Popülasyon Ekolojisi - 2 BÖLÜM 02 Test 02
1. Aşağıdakilerden hangisi bir popülasyon örneği değildir? 4. Aynı komünitede bulunan farklı hayvan popülasyonlarında
aşağıdaki özelliklerden hangisinin aynı olduğu kesin olarak
A) Van gölündeki İnci kefalleri
söylenir?
B) İç Anadoludaki çiçekli bitkiler
A) Bulunulan ekosistem
C) Bolu dağındaki Kızılçamlar
B) Besin zincirindeki konum
D) Ankara’daki Ankara kedileri
C) Ekolojik niş
E) Karadeniz’deki Karadeniz hamsileri
D) Taşıma kapasitesi
E) Genetik yapı

5. Hayvansal parazitlerle ilgili,


l. İç parazitler konak canlının vücudunun içinde yaşar.
ll. Dış parazitlerin hareket, duyu, sinir sistemleri ve üreme
sistemleri gelişmemiştir.
2. Aşağıdaki canlı gruplarından hangisinde karşılıklı yarar lll. Dış parazitlerde sindirim sistemi, iç parazitlere oranla
sağlama esasına dayanan simbiyotik bir ilişki bulunmaz?
daha gelişmiştir.
A) Köpek - Tenya
yargılarından hangileri doğrudur?
Çözüm Yayınları

B) İnsan - B ve K vitamini üreten bakteri


A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll
C) Baklagil - Azot bağlayıcı bakteri
D) l ve lll E) l, ll ve lll
D) İnek - Selüloz sindirici bakteri
E) Alg - Mantar

6. CO2
+
H2O
M K

Besin
+
H2O

Yukarıda, liken birliğine ait K ve M canlıları arasındaki ilişki



gösterilmiştir.
115
Buna göre bu birliktelikle ilgili,
3. Bir popülasyonun taşıma kapasitesine ulaşması
sürecinde; l. K ve M’nin ekolojik nişleri aynıdır.
l. çevre direnci, ll. M mantarı, K algi ifade eder.
ll. tür içi rekabet, lll. M ve K arasında karşılıklı faydalanma ilişkisi vardır.
lll. besin miktarı lV. M heterotrof, K ototrof beslenir.
faktörlerinden hangilerinde bir azalma olması beklenmez? ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll A) Yalnız l B) l ve ll C) lll ve lV
D) l ve ll E) l, ll ve lll D) l, ll ve lll E) ll, lll ve lV
Test 02 1. B 2. A 3. D 4. A 5. D 6. E 7. B 8. E 9. E 10. B 11. C 12. B

7. Aşağıda bir göl ekosisteminde farklı derinliklerde yaşamını 10. Primer ve sekonder süksesyonda;
sürdüren beş farklı balık popülasyonuna ait birey sayısı grafiği
l. üzerinde canlı türü bulunmayan alanlarda meydana
verilmiştir.
gelme,
Birey sayısı
ll. klimaks oluşumuyla sonuçlanma,
P4 lll. komünitenin yapısının çeşitli nedenlerle bozulmasına
P2
P1 P3 bağlı olarak ortaya çıkma
P5
özelliklerinden hangileri ortaktır?
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll
Ortam derinliği
D) l ve ll E) l, ll ve lll
Buna göre hangi popülasyona ait bireylerin derinliğe olan
toleransı diğerlerinden daha fazladır?
A) P1 B) P2 C) P3 D) P4 E) P5

11. Bir popülasyonda doğum oranının azalmasına bağlı


olarak;

8. l. popülasyonun büyüklüğünde artma,


Birey sayısı
ll. ölüm oranında artma,
lll. popülasyonun yaş ortalamasında artma
değişimlerinden hangilerinin kesinlikle görülmesi
beklenir?
Zaman
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll
Çözüm Yayınları

Yukarıdaki grafikte bir popülasyonun birey sayısının zamana


D) l ve ll E) l, ll ve lll

bağlı değişimi gösterilmiştir.
Buna göre grafikte popülasyonla ilgili;
l. kuruluş,
ll. logaritmik artış,
lll. negatif artış,
lV. denge
12. t anına kadar dengede olan farklı türlerdeki P1, P2 ve P3
evrelerinden hangilerine ait değerler belirlenebilir? popülasyonlarının, t anından itibaren birey sayısındaki değişim
A) l ve ll B) ll ve lll C) lll ve lV aşağıdaki grafikte verilmiştir.

D) l, ll ve lll E) l, ll, lll ve lV


Birey sayısı

P1

P2
P3
Zaman
t

116 9. Hardy - Weinberg prensibine göre büyük bir Buna göre,


popülasyondaki gen frekansının değişmemesi için;

l. P1 popülasyonundaki bireyler, P2 popülasyonundaki
l. mutasyonlar olmamalı,
bireylerle beslenmektedir.
ll. rastgele çiftleşme olmalı,
ll. P2 popülasyonunun büyüklüğünde değişme olmamıştır.
lll. doğal seçilim olmamalı,
lll. Aynı habitatı paylaşan P1 ve P3 popülasyonları
lV. göçler olmamalı arasında eş seçimine dayalı rekabet vardır.

koşullarından hangileri gereklidir? yorumlarından hangileri yapılabilir?

A) l ve ll B) ll ve lll C) lll ve lV A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll

D) l, ll ve lll E) l, ll, lll ve lV D) l ve ll E) l, ll ve lll


Komünite ve Popülasyon Ekolojisi - 3 BÖLÜM 02 Test 03
1. Aynı komünitede yer alan farklı türe ait popülasyonlar 4. Bir popülasyonun birey sayısındaki değişim aşağıdaki grafikte
arasında; gösterilmiştir.
l. beslenme, Birey sayısı
ll. yaşam alanı,
lll. eş seçimi
faktörlerinden hangilerine dayalı bir rekabetin yaşanması
beklenmez?
Zaman
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll t1 t2

D) l ve ll E) ll ve lll Buna göre, grafikle ilgili aşağıdaki yorumlardan hangisi


yapılamaz?
A) t1 zaman aralığında dışa göç olmuş olabilir.
B) t1 zaman aralığında ölüm oranı doğum oranından fazla

olabilir.
C) t2 zaman aralığında içe göç olmuş olabilir.
D) t2 zaman aralığında popülasyonun büyüme hızı sürekli
artmıştır.
E) t1 zaman aralığında bir denge durumu söz konusu
değildir.

2. Aşırı büyüyen bir tavşan popülasyonunun bir süre sonra


dengeye ulaşmasına;
l. besin yetersizliğinin görülmesi,
ll. yaşam alanının daralması,
Çözüm Yayınları

lll. ölüm oranının artması,


lV. rekabetin artması
faktörlerinden hangileri neden olabilir?
A) l ve ll B) ll ve lll C) lll ve lV
D) l, ll ve lll E) l, ll, lll ve lV

5. Birey sayıları

Vaşak

Tavşan
Zaman

3. Komünitelerde gözlenen, mutualizm, kommensalizm ve Bir komünitede vaşak ve tavşan sayısının zamana bağlı 117
parazitlik için; değişimini gösteren yukarıdaki grafiğe göre,
l. tarafların karşılıklı fayda sağlaması, l. Vaşak ve tavşan arasında av - avcı ilişkisi vardır.
ll. taraflardan birinin fayda sağlarken diğerinin zarar ll. Vaşak popülasyonunun yoğunluğu genel olarak tavşan
görmesi, popülasyonundan azdır.
lll. taraflardan en az birinin fayda sağlaması lll. Vaşak, tavşan dışında bir türü avlamaz.
durumlarından hangileri ortaktır? yorumlarından hangileri yapılabilir?
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll A) Yalnız l B) Yalnız llI C) I ve II
D) l ve ll E) ll ve lll D) lI ve lIl E) l, ll ve lll
Test 03 1. C 2. E 3. C 4. D 5. C 6. E 7. A 8. D 9. B 10. C

6. Bir hayvan popülasyonunda birey sayısının zamana bağlı 9. Birey sayısı Birey sayısı
değişimi aşağıda verilmiştir.
Birey sayısı y z
x
t

Zaman Zaman
-l- -ll-
Zaman
t1 t2
Yukarıdaki grafiklerden l. si x ve y türleri, ll. si z ve t türleri
t1 ve t2 zaman aralıklarında popülasyona ait; arasındaki değişimi göstermektedir.

l. yoğunluk, Buna göre aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılamaz?

ll. büyüklük, A) x ve y türleri arasında mutualist ilişki olabilir.

lll. büyüme hızı B) z ve t türleri arasında rekabet ilişkisi olabilir.

niceliklerinden hangileri farklılık gösterebilir? C) t türü z türü ile besleniyor olabilir.


D) x ve y türleri birbirinden ayrılırsa ikiside zarar görebilir.
A) Yalnız l B) Yalnız Ill C) I ve II
E) z ve t türleri farklı popülasyonlarda yer alır.
D) lI ve llI E) l, ll ve lll

7. Tam parazit bitkiler;


Çözüm Yayınları

l. klorofilsiz ve küçülmüş yapraklara sahip olma,


ll. kök bulundurmama,
lll. gerekli su ve mineralleri konak bitkiden alma,
lV. konak bitkinin iletim demetlerine emeç uzatma
10. Aynı cinse ait 3 böcek türünden, X türü ile Y türü arasında
özelliklerinden hangileri bakımından yarı parazit besin için rekabet vardır. Z türü ise bu iki türün avcısıdır.
bitkilerden ayrılır?
Aşağıda verilen l. grafik X ile Z nin, 2. grafik ise her üçünün
A) Yalnız l B) ll ve lll C) ll ve lV birlikte bulunmaları durumunda birey sayısında zamanla
meydana gelen değişiklikleri göstermektedir.
D) lll ve lV E) l, ll ve lll
Birey sayısı Birey sayısı

Y Z
X

Z
X
Zaman Zaman
l. Ortam ll. Ortam
8. Midye kabuğuna yapışmış olarak yaşayan Bryzoa, midyenin
Bu grafiklerle ilgili,
118 sağladığı su akıntısı ile gelen besinlerden faydalanır. Bryzoa’nın

midyeye faydası veya zararı yoktur. l. l. ortamda X türünün yok olması, Z türünün
besinsizlikten dolayı yok olmasına neden olmuştur.
Midye ile Bryzoa arasındaki ilişkiyle ilgili,
ll. ll. ortamda X türünün; Y türü karşısında rekabeti
l. Simbiyotik yaşam örneğidir.
kaybetmesine bağlı olarak Y türü Z türü tarafından daha
ll. Kommensalizme örnek verilebilir. çok tüketilmiş olabilir.
lll. Bryzoanın yaşamı için bu birliktelik zorunludur. lll. X ve Y türleri otçul, Z türü etçil beslenir.
yorumlarından hangileri yapılabilir? yargılarından hangilerine varılabilir?
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll A) Yalnız l B) Yalnız ll C) I ve II

D) l ve ll E) l, ll ve lll D) lI ve Ill E) l, ll ve lll


Komünite ve Popülasyon Ekolojisi - 4 BÖLÜM 02 Test 04
1. l. Av - avcı ilişkisi 5. Taşıma kapasitesinin üzerine çıkmış bir popülasyonda;
ll. Çevre direnci l. dışa göç,
lll. Rekabet ll. üreme hızı,
lV. İklim değişikliği lll. rekabet,
Yukarıdaki faktörlerden hangileri popülasyonların lV. çevre direnci
yoğunluğunda değişime neden olabilir?
faktörlerinden hangilerinde artış gözlenebilir?
A) l ve ll B) ll ve lll C) lll ve lV
A) l ve ll B) ll ve lll C) lll ve lV
D) l, ll ve lll E) l, ll, lll ve lV
D) II ve lV E) l, lll ve lV

6. Aşağıdaki grafik bir ekosistemde, t1, t2 ve t3 türlerine ait


popülasyonların sıcaklık değişimine bağlı birey sayılarındaki
değişimi göstermektedir.
Birey sayısı
2. Aşağıdaki canlı gruplarından hangisinde kesinlikle
parazitlik gözlenmez? t1 t3
A) Bakteriler B) Mantarlar C) Memeliler t2
D) Protistler E) Bitkiler
Sıcaklık (°C)
0 5 10 15 20 25 30 35 40
Çözüm Yayınları

Grafiğe göre,
l. Her üç türün birlikte yaşayabileceği bir sıcaklık derecesi
yoktur.
ll. t2 türünün sıcaklık töleransı, t1 ve t3 türünden daha
3. Bir komünitedeki canlılar ile ilgili aşağıdaki ifadelerden fazladır.
hangisi yanlıştır?
lll. t3 türü, t1 ve t2 türlerine göre daima daha yüksek
A) Aynı cinsin farklı türleri olabilir. sıcaklık değerlerinde yaşar.

B) Aynı türün bireyleri olabilir. yargılarından hangilerine varılabilir?

C) Madde döngülerinde görev alabilir. A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll

D) Farklı beslenme şekillerine sahip olabilir. D) l ve ll E) l, ll ve lll

E) Aralarında beslenme ilişkisi bulunabilir.

119
7. Popülasyonlarla ilgili,
4. Aralarında mutualist ilişki bulunan iki canlı için,
l. Baskın türü vardır.
l. Aynı türden değildir.
ll. Bireyleri arasında gen alış verişi vardır.
ll. Karşılıklı olarak birbirlerinden fayda sağlar.
lll. Farklı popülasyonlar arasında etkileşim görülebilir.
lll. Birbirlerinden ayrıldıklarında biri zarar görürken diğeri
etkilenmez. lV. Belirli habitatlarda bulunabilir.
yargılarından hangileri doğrudur? ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) l ve ll A) l ve ll B) ll ve lll C) lll ve lV
D) ll ve lll E) l, ll ve lll D) ll, lll ve lV E) l, ll, lll ve lV
Test 04 1. E 2. C 3. B 4. C 5. E 6. D 7. D 8. B 9. C 10. B 11. E 12. A

8. Bir komünitede yapılan incelemede 20 yıllık süreçte meydana 10. İç parazit olan tenyaya ait;
gelen değişimler aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.
l. sindirim organına sahip olmama,
Yıl 1980 Yıl 2000 ll. ihtiyaç duyduğu besinleri konak canlıdan karşılama,
Tüylü meşe 50 Ihlamur 5 lll. konak canlının vücudunun içinde yaşama
Karakavak 20 Karakavak 5 özelliklerinden hangileri dış parazit olan pirede de
Mavi çam 10 Mavi çam 25 görülebilir?
Kızılçam 100 Kızılçam 150 A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll
Akçaağaç 15 Akçaağaç 10
D) l ve ll E) l, ll ve lll

Buna göre aşağıdaki sonuçlardan hangisine ulaşılamaz?


A) Komünitenin baskın türü değişmemiştir.
B) En büyük yoğunluk değişimi ıhlamurda olmuştur.
C) Toplam tür çeşidi sayısı değişmemiştir.
D) Toplam ağaç sayısı değişmemiştir. 11. Ekolojik nişleri aynı olan X ve Y popülasyonlarından; X
E) Karakavak ve Akçaağaç popülasyon yoğunluğu azalmıştır. popülasyonunun üreme hızı, Y popülasyonundan fazladır.

Buna göre, X ve Y popülasyonları aynı habitatta gelişmeye


bırakılırsa bir süre sonra popülasyonların sayısal değişimi
aşağıdaki grafiklerden hangisindeki gibi olur?
A) B) C)
Sayı Sayı Sayı
X
X X
Y
Y

Y
Zaman Zaman Zaman
Çözüm Yayınları

D) Sayı E) Sayı
X
Y
X

Y
Zaman Zaman

9. Gelişme Gelişme

R
12. P, R, S ve T aralarında simbiyotik ilişki bulunan dört farklı
P P
türdür. Bu canlı türlerine ait bazı özellikler aşağıda verilmiştir.
R
– P türünün azalması, R türünün azalmasına neden olur.
Zaman Zaman – R türünün azalması, P türünün azalmasına neden olur.
-l- -ll-
– R türünün azalması, S türünün gelişiminin olumlu
Yukarıdaki l. grafik ve P ve R türlerinin birlikteyken gelişme etkilenmesine neden olur.

durumlarını, ll. grafik ise ayrıldıklarındaki gelişme durumlarını
120 – S türünün artışı, T türünün gelişiminin olumsuz
göstermektedir.
etkilenmesine neden olur.
Buna göre,
Buna göre,
l. R canlısı beraberlikten tek taraflı fayda sağlamaktadır.
l. P ve R arasında mutualist ilişki vardır.
ll. P ve R arasında kommensal ilişki vardır.
ll. R ve S arasında kommensal ilişki vardır.
lll. R türü, P türünün parazitidir. lll. S türü T türünün konağıdır.
yorumlarından hangileri yapılabilir? yargılarından hangileri doğru olabilir?
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) I ve II A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll
D) lI ve lII E) l, ll ve lll D) l ve ll E) l, ll ve lll
Komünite ve Popülasyon Ekolojisi - 5 BÖLÜM 02 Test 05
1. Ekolojik birimlerden olan ekosistem; 4. Bir ekosistemde bulunan K, L ve M canlı türleri arasındaki
simbiyotik ilişkilerle ilgili olarak;
I. farklı popülasyonlara sahip olma,
• K türünün birey sayısının artmasının hem L hem de M
II. abiyotik ve biyotik etmenlerin bir araya gelmesiyle
türünü olumlu etkilediği
oluşma,
• M türünün birey sayısının azalmasının K türünü olumlu
III. zamana bağlı olarak değişim gösterebilme
etkilediği
özelliklerinden hangileri ile diğer bir ekolojik birim olan
• L türünün birey sayısının artmasının K türünü
komüniteden ayırt edilebilir?
etkilemediği
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
tespit edilmiştir.
D) I ve III E) II ve III
Buna göre,
I. K ve L arasında kommensalizm ilişkisi vardır.
II. K ve M arasında parazitizm ilişkisi vardır.
III. L ve M arasında mutualizm ilişkisi vardır.
yorumlarından hangileri yapılabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) II ve III

2. Heterotrof bir bakterinin aşağıdaki özelliklerden hangisine


sahip olması bu bakterinin parazit yaşam sürdüğünü
kanıtlar?
A) Monomer organik maddeleri bulunduğu ortamdan alması
Çözüm Yayınları

B) Polimer besinlerin bulunduğu ortamda çoğalamaması


C) İnorganik maddelerden organik madde sentezi yapabilme
D) Hücre dışına sindirim enzimleri salgılayabilmesi
E) Işıksız ortamda varlığını sürdürememesi

5. Bir orman ekosisteminde yer alan tilki ve fare


popülasyonlarında birey sayısı değişim grafiği aşağıda
verilmiştir.
Birey sayıları

Fare

Tilki

Zaman
3. Bir ekosistemde gerçekleşen aşağıdaki değişimlerden
hangisi otçul bir hayvan popülasyonunu diğerlerine göre Grafiğe göre, 121
farklı yönde etkiler?
I. Tilki ile fare arasında av avcı ilişkisi vardır.
A) Rekabet ettiği türlerin yoğunluğunun artması
II. Ekosistemdeki tilki sayısındaki aşırı azalma, fare
B) Ortamdaki su kaynaklarının azalması popülasyonunun aşırı büyümesine neden olur.
C) İçe göç sonucu bölgeye etçil beslenen yeni canlı türlerinin III. Fare ve tilki popülasyonu arasında besine dayalı
gelmesi rekabet ilişkisi gözlenir.
D) Ölümle sonuçlanan salgın hastalıkların ortaya çıkması ifadelerinden hangileri doğrudur?
E) Ortamdaki bitki çeşitliliğinin artmasına bağlı olarak besin A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
kaynaklarının zenginleşmesi
D) I ve II E) II ve III
Test 05 1. B 2. B 3. E 4. C 5. D 6. E 7. C 8. B 9. A

6. Aşağıda bir popülasyonun çeşitli faktörlere bağlı olarak 8. Aşağıda aynı komünitede bulunan X, Y ve Z memeli hayvan
dengelenme mekanizması verilmiştir. popülasyonlarının yaşama alanları şematize edilmiştir.
Doğumlar Popülasyon X
artar. Y
büyür. 3
1 2
5 4
6

Çevre Çevre 7
Denge
direnci azalır. direnci artar.
Z

Bu şemayla ilgili olarak;
Popülasyon Doğumlar
I. 4 numaralı bölgedeki ekolojik niş çeşitliliği, 1 numaralı
küçülür. azalır.
bölgedekinden fazladır.
Buna göre, II. 6 numaralı bölgedeki türler arası rekabet 7 numaralı
I. Çevre direncinin artması ya da azalması popülasyonun bölgedekinden fazladır.
denge mekanizması üzerinde belirleyici etkiye sahiptir. III. 2 numaralı bölgedeki tür içi rekabet 1 numaralı
II. Büyüyen popülasyonlarda çevre direnci artar, doğumlar bölgedekinden fazladır.
azalır, popülasyon dengeye ulaşır. IV. 5 numaralı bölgenin popülasyon yoğunluğu 6 numaralı
III. Küçülen popülasyonlarda çevre direncinin azalması bölgeden fazladır.
doğumların artmasıyla sonuçlanır. yargılarından hangileri söylenebilir?
ifadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) I ve II C) III ve IV
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I, II ve III E) I, III ve IV
D) II ve III E) I, II ve III
Çözüm Yayınları

9. Belirli bir t zaman sürecinde P1 ve P2 popülasyonlarının birey


sayısındaki değişim aşağıdaki grafiklerde gösterilmiştir.
Birey sayısı Birey sayısı
7. Aşağıda üç farklı simbiyotik yaşam örneği gösterilmiştir.
X türü Y türü Z türü T türü

+ + −

Zaman Zaman
K L P1 t P2 t

P türü R türü
Buna göre P1 ve P2 popülasyonları ile ilgili aşağıdaki
+ O

yorumlardan hangisi doğrudur?
122
A) P1 popülasyonunda birey sayısı çevre direncine bağlı
M olarak sınırlanır.
Buna göre K, L ve M simbiyotik yaşam örneklerindeki
B) P2 popülasyonunu çevresel faktörlerdeki değişimden

canlıların birbirinden ayrılması durumunda bu ayrılıktan
olumsuz etkilenecek türler aşağıdakilerden hangisinde etkilenmez.
birlikte verilmiştir? C) P2 popülasyonunda büyüme hızı sürekli olarak artar.
(+ : fayda sağlama, – : zarar görme, O : etkilenmeme)
D) P1 popülasyonunda birey sayısı aritmetik diziler şeklinde
A) X , Y, Z, T B) Y, T, P, O artış gösterir.
C) X, Y, Z, P D) Y, Z, T, O E) P2 popülasyonu çevre direncinin maksimum olduğu bir
ortamda bulunmaktadır.
E) X, Y, T, M
Komünite ve Popülasyon Ekolojisi - 6 BÖLÜM 02 Test 06
1. Aşağıdakilerden hangisi parazit bitkilerin tümü için 4. Aynı ekosistemde yaşayan iki farklı popülasyon için;
geçerlidir? I. ekolojik nişlerinin aynı olması,
A) Konağa zarar verme II. birinin diğerinin besini olması,
B) Gelişmiş kök sistemine sahip olma III. üreme dönemlerinin aynı olması,
C) Konağın organik besinlerini kullanma IV. yoğunluklarının farklı olması
D) Fotosentezle organik besin sentezleyebilme durumlarından hangileri gözlenebilir?
E) Sadece su ve mineral ihtiyacını konak canlıdan karşılama A) Yalnız I B) I ve II C) III ve IV
D) I, II ve III E) I, II, III ve IV

5. Aşağıda bir popülasyona ait birey sayısının zamana bağlı


değişim grafiği verilmiştir.
Birey sayısı

2. Aşağıda dört farklı canlı türü arasındaki etkileşim gösterilmiştir.


X Y Y Z

+ + + −
Zaman
t1 t2 t3 t4

Y T X T Grafiğe göre aşağıdaki yargılardan hangisi doğru değildir?


A) Popülasyonun büyümesi t1’de negatiftir.
− + O +
B) t2’de popülasyonun büyüklüğünde değişme olmamıştır.
Çözüm Yayınları

C) t3 sonunda popülasyonun yoğunluğu maksimuma


ulaşmıştır.
Etkileşimde fayda sağlama (+), zarar görme (–),
etkilenmeme (O) ile ifade edildiğine göre; D) t4’te tür içi rekabet artmış olabilir.
I. X’in sayısının azalması; T’yi olumsuz, Y’yi olumlu E) t3 sonunda çevre direnci maksimum değerdedir.
etkiler,
II. T’nin sayısının azalması; Y’yi olumlu, Z’yi olumsuz
etkiler.
III. Y’nin sayısının azalması; X ve Z’yi olumsuz, T’yi olumlu 6. Aşağıdaki grafikte P1 ve P2 türlerinin popülasyon yoğunlukları
etkiler. ile hayatta kalma ilişkileri gösterilmiştir.
açıklamalarından hangileri doğrudur? Hayatta kalma oranı
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II P1 türü
D) I ve III E) I, II ve III

P2 türü
Popülasyon
yoğunluğu

Bu grafiğe göre,
I. P1 popülasyonunda, popülasyon yoğunluğunun belirli
bir değerin üzerine çıkması hayatta kalmayı olumsuz 123
3. Aşağıdakilerden hangisi canlılar arasındaki simbiyotik yönde etkiler.
ilişki örneklerinden biri değildir? II. P2 popülasyonunda, popülasyon yoğunluğu arttıkça
A) Bal arılarının bal özü toplarken çiçek polenlerini yayması hayatta kalma zorlaşır.
B) Kurbağanın larval dönemde tek hücreli alglerle III. P2 popülasyonunda, popülasyon yoğunluğunun belirli
beslenmesi bir değerin altına düşmesi hayatta kalmayı olumlu
C) Bağırsak solucanlarının konak canlıdan ihtiyaç duyduğu yönde etkiler.
besinleri elde etmesi yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
D) Bazı bakterilerin insan bağırsağında B ve K vitamini
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
üretmesi
E) Liken birlikteliğinde algin ürettiği besini mantarla paylaşması D) II ve III E) I, II ve III
Test 06 1. A 2. B 3. B 4. E 5. A 6. E 7. D 8. E 9. B 10. C

7. Aşağıdaki tablo, belirli bir alanda, uzun yıllar boyunca bitki 9. Ekosistemlerde bir habitatın taşıma kapasitesiyle ilgili,
örtüsündeki değişime paralel olarak, alanda bulunan kuş
I. Habitatın taşıma kapasitesi çevresel koşullardaki
türlerinin süksesyonunu göstermektedir.
değişiklikten etkilenebilir.
Zaman (yıl) 1 5 15 25 40 65 100
Baskın tür II. Habitatın taşıma kapasitesi kullanılabilir kaynakların
Ekin Ot Çalı Çam Meşe miktarıyla belirlenir.
Kuş türleri
Çöl toygarı III. Bir habitatın taşıma kapasitesi o habitatı paylaşan tüm
popülasyonlar için aynıdır.
Kır kırlangıcı
ifadelerinden hangileri yanlıştır?
Taş kuşu
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve III
Saka kuşu
D) II ve III E) I, II ve III
Karagerdanlı
ardıç kuşu
Büyük baştankara
kuşu

Bu tablodaki verilere bağlı olarak,


10. Aşağıdaki yaş piramitlerinde X ve Y ile gösterilen insan
I. Bazı kuş türleri bu süksesyon olayında alanda her popülasyonlarındaki dişi ve erkek bireylerin yaş gruplarına
zaman varlığını sürdürmüştür. göre dağılımı verilmiştir.
85+
II. Bitki örtüsü değiştikçe alanda farklı kuş türleri yer 80–84
almaya başlamıştır. 75–79
70–74
65–69
III. Bitki örtüsündeki değişim bazı kuş türlerinin alandaki 60–64
55–59
yerini kaybetmesine neden olmuştur. 50–54
45–49
yorumlarından hangileri yapılabilir? 40–44

Erkek

Kadın
35–39
30–34
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III 25–29
20–24
15–19
D) II ve III E) I, II ve III
Çözüm Yayınları

10–14
5–9
0–4

7 6 5 4 3 2 1 0 0 1 2 3 4 5 6 7
X popülasyonu (milyon)

80+
75–79
70–74
65–69
60–64
55–59
50–54
8. Aşağıdaki grafikte aynı ekosistemde yaşayan üç farklı 45–49
40–44
popülasyonun yaşam eğrileri verilmiştir.
Erkek

Kadın
35–39
Hayatta kalan birey yüzdesi 30–34
25–29
20–24
15–19
3 10–14
5–9
0–4
2 5 4 3 2 1 0 0 1 2 3 4 5
1 Y popülasyonu (milyon)
Maksimum yaşam
süresi yüzdesi Göç olaylarının görülmediği varsayılacak olursa grafikteki
Grafiğe göre, veriler kullanılarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
124 A) Y popülasyonunda genç yaşlarda ölüm oranı X
I. 1. popülasyonda, yavruların çoğu olgunlaşıp üreme
çağına erişmeden önce ölür. popülasyonuna göre daha yüksektir.

II. 2. popülasyonda her yaşta eşit oranda ölüm görülür. B) Y popülasyonunda dişi bireylerin ortalama ömür uzunluğu
erkek bireylerden fazladır.
III. 3. popülasyonda az sayıda yavru yapıldığından
üretkenlik düşüktür. C) X popülasyonu, yaş dağılımı bakımından Y
popülasyonuna göre daha dengelidir.
yorumlarından hangileri yapılabilir?
D) Y popülasyonunun 50 yaş üstü birey yoğunluğu X
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II popülasyonundan daha fazladır.
D) II ve III E) I, II ve III E) X popülasyonunda genç ve üreme çağındaki bireylerin
sayısı yaşlı bireylerden fazladır.
Komünite ve Popülasyon Ekolojisi - 7 BÖLÜM 02 Test 07
1. Mutualist olarak yaşamını sürdüren iki canlı ile ilgili, 4.
I. Aynı türdendir.
II. Aynı âlemdendir.
III. Ekolojik nişleri farklıdır.
IV. Vücut büyüklükleri farklıdır.
Canavar otu Kene
yargılarından hangileri kesinlikle yanlıştır?
A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III Bitkisel bir tam parazit olan canavar otu ile hayvansal bir


dış parazit olan kene için;
D) II ve IV E) III ve IV
I. konak canlının vücudunda yaşama,
II. konak canlıya zarar verme,
III. ihtiyaç duyduğu besini konak canlıdan karşılama
özelliklerinden hangileri ortaktır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) II ve III E) I, II ve III

2. Aşağıda iki canlının birlikteyken faydalanma grafiği gösterilmiştir.


Faydalanma durumu
X
Y
Çözüm Yayınları

Zaman

Buna göre X ve Y canlılarının bulunduğu âlemler ile ilgili,


X Y

I. Bitki Hayvan
5. Paramecium türlerinden olan P. aurelia ve P. caudatum
II. Bakteri Hayvan
türlerinin tek başına ve karışık kültürlerdeki birey sayıları
III. Mantar Bitki aşağıdaki grafiklerde gösterilmiştir.

IV. Protista Hayvan


Birey sayısı Birey sayısı
90 P.aurelia 90 P.aurelia
verilenlerden hangileri doğru olabilir?
60 60
A) I ve II B) II ve III C) III ve IV
30 P.caudatum 30 P.caudatum
D) I, II ve III E) I, II, III ve IV
Günler Günler
10 10

Kültürde tek başına Karışık kültürde



kültürde
125
Grafiklere göre,
I. P. aurelia ile P. caudatum’un üreme hızı farklıdır.
II. Karışık kültür ortamında P. aurelia ile P. caudatum
3. Aşağıdaki faktörlerden hangisinin artması bir arasında rekabet ilişkisi gözlenir.
komünitedeki canlı sayısının artması yönünde etki III. Karışık kültür ortamında P. aurelia’nın üreme hızı tek
gösterir? başına yetiştirildiğindeki üreme hızından daha düşüktür.
A) Çevre direnci B) Türler arası rekabet yargılarından hangileri söylenebilir?

C) Yaşam alanı D) Dışa göç A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II


D) II ve III E) I, II ve III
E) Ölüm oranı
Test 07 1.A 2. E 3. C 4. E 5. E 6. C 7. A 8. C 9. A

6. Grafikte bir popülasyonun zamana bağlı olarak birey 8. Bir ekosistemde 1985 - 2015 yılları arasında yapılan
sayısındaki değişme gösterilmiştir. gözlemlerde P1, P2, P3 ve P4 popülasyonlarının birey
Birey sayısı sayısındaki değişim tespit edilmiş ve aşağıdaki grafik
oluşturulmuştur.
Birey sayısı
P1
P2

Zaman P3
t1 t2 t3 t4

Grafiğe göre,
P4
I. t1 zaman aralığında popülasyonun büyümesi negatif Yıllar
değerdedir. 1985 1990 1995 2000 2005 2010 2015

II. t2 zaman aralığında popülasyon yoğunluğu artmaya Buna göre aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılamaz?
başlamıştır.
A) P2 popülasyonu zamanla ekosistemin baskın türüne
III. t4 deki büyüme hızı t3 zaman aralığından düşüktür. dönüşmüştür.
IV. t3 zaman aralığında popülasyon taşıma kapasitesinin B) P3 popülasyonu kararlı bir popülasyondur.
üzerine çıkmıştır.
C) 2015’de 1985’e göre, ekosistemdeki tür çeşidi sayısı ve
yorumlarından hangileri yapılabilir? toplam birey sayısı azalmıştır.
A) Yalnız II B) Yalnız IV C) I ve III D) P4 popülasyonunun büyüklüğü sürekli azalmıştır.
D) II ve IV E) I, II ve III E) P1 popülasyonu ekosistemden elenmiştir.
Çözüm Yayınları

9. Aşağıdaki grafik belirli bir bölgede 1990 yılından itibaren tarım


ilacı kullanımına bağlı olarak tür sayısında meydana gelen
değişimi göstermektedir.
7. Aynı komünitede bulunan X ve Y türlerinin ortam
Tür sayısı
sıcaklığındaki değişmeye bağlı olarak birey sayılarında
gözlenen değişim aşağıdaki grafikte verilmiştir. 35
Birey sayısı 30
25
X
15
10
Y
Ortam
15 20 25 35 Yıllar
sıcaklığı 1990 1995 2000 2005 2010 2015
126 Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisine varılabilir?
Grafiğe göre aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılabilir?
A) Sıcaklık değişiminin etkisiyle süksesyon meydana gelmiş
olabilir. A) Tarım ilacı kullanımı biyolojik çeşitliliği olumsuz etkilemiştir.
B) X türü düşük sıcaklığa daha iyi uyum sağlayabilmektedir. B) Tarım ilacı kullanımı sadece tüketici canlıları olumsuz
etkilemiştir.
C) Y türü ile X türü arasında beslenmeye dayalı rekabet
ilişkisi vardır. C) Tarım ilacının kullanıldığı yıl sayısı arttıkça tür sayısındaki
azalma hızı da artmıştır.
D) Y türünün üreme potansiyeli tüm sıcaklık değerlerinde
görece olarak X türünden daha düşüktür. D) Tarım ilacı kullanımı bazı türlerin üremesini olumlu
etkilemiştir.
E) Çok yüksek ya da çok düşük sıcaklık değerlerine X
türünün toleransı Y türünden daha fazladır. E) Tarım ilacına duyarlı türlerin sayısı giderek azalmıştır.
BİRE BİR BÖLÜM 02 Test 08
1. Karıncaların sindirim sisteminde bulunan bazı 4. Bir otçul memeli hayvan popülasyonun birey sayısındaki
bakteriler besinlerle alınan azot tuzlarını amino asitlere değişim aşağıdaki grafikte gösterilmiştir.
dönüştürmektedir.
Birey sayısı
Bakteriler karıncanın sindirim sistemini habitat olarak
kullanmakta karşılığındada karıncaların amino asit
gereksiniminin karşılanmasına yardımcı olmaktadır.
Buna göre karınca ile sindirim sisteminde bulunan bakteri t1 t2
aralarındaki simbiyotik ilişkisi aşağıdakilerden hangisine Zaman
örnek verilebilir?
Buna göre;


A) Mutualizm B) Kommensalizm
l. besin miktarının azalması,
C) İç parazitlik D) Dış parazitlik
ll. popülasyon dışına göçün artması,
E) Gevşek mutualizm
lll. avcı hayvan sayısının artması,
lV. rekabetin azalması

durumlarından hangileri t2 zaman aralığında birey


sayısında gözlenen değişime neden olur?
2. Kayın, meşe, akçaağaç ve çam ağaçlarının gölge yapma
A) Yalnız lll B) l ve lV C) ll ve lll
yoğunluğu ve bunların gelişmekte olan fidanlarının gölgeye
dayanıklılık durumları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. D) l, ll ve lll E) l, ll, lll ve lV

Tür Gölge yapma yoğunluğu Gölgeye dayanıklılık


Kayın Çok yoğun Çok dayanıklı
Meşe Yoğun Dayanıklı
Akçaağaç Az yoğun Az dayanıklı
Çam Yoğun Dayanıksız
Çözüm Yayınları

Tablodaki verilere göre aşağıdaki yorumlardan hangisi


yapılamaz?
A) Kayın ağacının baskın tür olduğu bir ormanda çam
fidanları gelişemez.
B) Doğal şartlarda çam ormanlarındaki ağaçlar meşe
ormanlarındakine göre nispeten seyrektir.
C) Çam ve AKça ağaçtan oluşan sık bir ormanda çam
Akaağaca karşı rekabeti kaybeder.
D) Kayın ağaçlarının fidanların çok ışık alan ortamlarda
gelişemez.
E) Kayın, meşe, akçaağaç ve çam aynı komünitede
bulunamaz.

5. Göçlerin olmadığı P, R, S ülkelerinin doğum ve ölüm oranları


aşağıdaki tabloda verilmiştir.

Ülkeler Doğum oranı (%) Ölüm oranı (%) 127


P 10 9,5
R 3 8
3. Karasal ekosistemlerde birçok komünite yer alır. Keskin S 7 2
sınırlarla ayrılmamış olsa da komüniteler arasında geçiş
Tablodaki verilere göre P, R ve S ülkelerinin büyüme
bölgeleri oluşmuştur.
hızlarının sıralanışı aşağıdakilerden hangisinde doğru
Bu bölgelere ne ad verilir? verilmiştir?
A) Ekoton B) Habitat C) Niş A) P < S < R B) S < R < P C) R < P < S
D) Biyom E) Biyosfer
D) S < P < R E) P = R < S
Test 08 1.A 2. D 3. A 4. D 5. C 6. B 7. D 8. A 9. A 10. A

6. Bir orman ekosisteminde bulunan bazı canlı türleri ve sayıları 9. Çiftleşme aktivitesi
şu şekildedir.
XY Z T
Tür adı Sayısı
1 Karaçam 18.000
2 Tüylümeşe 1000
3 Orman gülü 2.000 Ay
Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz
4 Ateş dikeni 1500
5 Taflan 1000 Yukarıdaki grafikte bir ekosistemde bulunan dört serçe türüne
ait çiftleşme aktivitesinde aylara bağlı olarak meydana gelen
Tablodaki sayısal değerlere göre verilen canlı türlerinden
değişimler gösterilmiştir.
hangisi baskın tür olarak kabul edilebilir?
Grafiğe göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
A) Y serçe türü ile T serçe türü farklı aylarda çiftleşme
aktivitesi gösterir.

B) Z serçe türü ile T serçe türü arasında Mart ve Nisan


aylarında eş seçimi için rekabet görülür.

C) X serçe türü ile Y serçe türünün maksimum çiftleşme


aktivitesi gösterdiği günler birbirleriyle aynıdır.

7. Aşağıdaki tabloda P1, P2, P3, P4 ve P5 kurbağa türlerinin D) Mart - Mayıs aralığı dört serçe türünün en yoğun çiftleşme
yaşam alanları, çiftlerme mevsimleri ve besin çeşitleri ile ilgili aktivitesine sahip olduğu dönemdir.
bilgiler vermiştir.
E) Z serçe türü en çok sayıda yumurta bırakan türdür.
Kurbağa Yaşam Çiftleşme Besin çeşidi
türü alanı mevsimi
P1 Göl Nisan X türü böcek
Çözüm Yayınları

P2 Ağaç üzeri Mayıs Y türü böcek


P3 Göl Haziran Z türü böcek
P4 Ağaç üzeri Haziran Z türü böcek
P5 Göl Nisan X türü böcek
Tablodaki bilgilere göre hangi kurbağa türleri arasında
rekabetin en fazla olması gerekir?
A) P1 ve P2 B) P2 ve P3 C) P3 ve P5
D) P1 ve P5 E) P3 ve P4

10. Birlikte yaşayan P ve R canlıları arasındaki gelişim durumunu


aşağıdaki grafikteki gibidir.

Gelişim durumu
P

R
8. Aşağıdakilerden hangisi popülasyon ekolojisinin değil
komunite ekolojisinin araştırma konusu olur?
128 Zaman
A) Toroslarda canlı türlerinin çeşitliliğini etkileyen faktörler
nelerdir?
Buna göre aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılabilir?
B) Karadenizdeki hamsi yoğunluğunun maksimuma ulaştığı

aylar hangileridir? A) P ve R arasında kommensal ilişki vardır.

C) Yaban domuzlarının neslinin tükenmesine neden olan B) R ve R birbirinden ayrıldığında R canlısı zarar
faktörler nelerdir? görür.

D) Beynam ormanlarında ne kadar tüylü meşe C) P ve R canlılarının beslenme şekli aynıdır.


bulunmaktadır? D) P ve R canlıları aynı türde yer alır.
E) Çevre kirliliği Akdeniz foklarını nasıl etkilemektedir? E) P ve R canlılarının ekolojik nişleri aynıdır.
Genden Proteine - 1 BÖLÜM 03 Test 01
1. DNA hücredeki en önemli ve en büyük biyomoleküllerden 5. Nükleik asitlerle ilgili olarak;
biridir.
I. timin nükleotidi bulundurabilme,
DNA molekülü;
II. riboz şekeri bulundurma,
I. hücre bölünmesinin başlaması,
III. çift zincirli olma,
II. protein sentezi,
IV. adenin nükleotidi bulundurabilme,
III. enzimlerin özgünlük kazanması
V. H3PO4 bulundurma
hücresel olaylarından hangilerinde görev alır?
verilen özellikler, RNA(a) ve DNA(b) ya ait oluşlarına göre
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III aşağıdakilerden hangisinde doğru gruplandırılmıştır?

D) I ve II E) I, II ve III a b

A) I, II ve IV I, II, III ve IV

B) II, IV ve V I, II, III ve V


2. Nükleik asitlerin genel özellikleri ile ilgili olarak C) II, IV ve V I, III, IV ve V
aşağıdakilerden hangisi doğru değildir?
D) I, III, IV ve V II, IV ve V
A) Yapı taşlarını nükleotitler oluşturur.
E) II, III ve IV I, III ve V
B) Hücrede sadece çekirdekte bulunur.

C) Yapısında şeker - fosfat bağları bulunur.

D) Sentezi sırasında polimeraz enzimleri görev alır.

E) Yapısında azotlu organik baz, pentoz ve fosforik asit


bulunur.
Çözüm Yayınları

6. Protein sentezine kalıplık eden bir mRNA'daki kodonlar


aşağıda verilmiştir.

3. A A U G A G G A G C U A U

T Buna göre aşağıdakilerden hangisi bu proteinin


G sentezinde görev yapmaz?
A
A) DNA'daki TCC kodu
T
C B) DNA'daki TAC kodu

G C) tRNA'daki UCG antikodunu

D) tRNA'daki AUC antikodunu
Yukarıdaki DNA molekülünün kendini onarması için
gerekli olan pürin bazlarının pirimidin bazlarına oranı E) tRNA'daki AUA antikodunu
nedir?

A) 1 B) 1 C) 1 D) 3 E) 1
2 3 4 5

129

4. Urasil nükleotidi bulunduran bir nükleik asit molekülü için 7. Normal azotlu (N14) besi ortamında çoğalan bakteriler
aşağıdakilerden hangisinin doğruluğu kesin değildir? ağır azotlu (N15) ortamda iki kez bölündükten sonra tekrar
normal azotlu (N14) besi ortamına alınmıştır. Bu ortamda da
A) Beş karbonlu şekeri ribozdur.
bölünmeleri sağlanmıştır. Santrifüjleme sonucunda DNA'ların
B) Fosfat sayısı nükleotit sayısına eşittir. % 75'inin melez bantta, % 25'inin normal bantta yer aldığı
görülmüştür.
C) Urasil kadar adenin nükleotidi bulundurur.
Bu sonuca göre son ortamda bakterilerin kaç kez
D) Tek zincirden oluşur.
bölündüğü söylenebilir?
E) Sentezi DNA'nın kontrolünde gerçekleşir.
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
Test 01 1. E 2. B 3. D 4. C 5. C 6. D 7. A 8. E 9. B 10. C 11. B 12. A 13. C

8. Aşağıda santral dogma olayı özetlenmiştir. 11. I. Bir canlının bazı genlerinin mutasyona uğratılması
transkripsiyon translasyon II. Farklı türler arasında gen aktarımı
DNA → mRNA → Protein

Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? III. Tek yumurta ikizi olan bireyler arasında gen aktarımı

A) mRNA, DNA'dan aldığı şifreyi ribozoma taşır. Yukarıdaki uygulamalardan hangileri ile transgenik canlı
elde edilir?
B) Translasyon olayı tüm canlı hücrelerde ribozomda
gerçekleşir. A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

C) Tüm canlı hücrelerde protein sentezi ribozomlarda D) I ve II E) II ve III


gerçekleşir.

D) Amino asitler mRNA şifresine uygun olarak dizilir.

E) mRNA sentezi yalnızca çekirdekte gerçekleşir.

12. Gen A Gen B Gen C

Enzim A Enzim B Enzim C


Öncül Ornitin Sitrülin Arjinin
madde

1930'lu yıllarda bir ekmek küfü olan Neurospara crossa ile


9. Aşağıda bir protein sentezi şematik olarak gösterilmiştir. yapılan deneyler sonucunda, öncül bir maddeden arjinin
amino asidinin üretiminde üç farklı enzimin görev aldığı ve bu
A. a1 A. a2 A. a3
peptit bağı peptit bağı enzimlerden herbirinin sentezinden üç farklı genin sorumlu
tRNA1 tRNA2 tRNA3 olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu çalışmalara dayanarak
bir gen bir enzim hipotezi ileri sürülmüştür. Fakat ilerleyen
yıllarda protein hakkında daha fazla bilgi edindikçe bir gen
Çözüm Yayınları

bir enzim hipotezinin bir gen bir polipeptit hipotezi olarak


değiştirilmesi savunuldu.
UAG GC C UC U
mRNA Buna göre hipotezin değiştirilmesine;
U AG C GG AGA U AA
I. bütün proteinlerin bir polipeptit olmaması,
Buna göre,

I. 4 çeşit kodon görev yapar. II. bütün proteinlerin enzim olmaması,
II. Oluşan protein tripeptittir. III. bütün genlerin protein üretememesi
III. Olay ribozomda gerçekleşir.
durumlarından hangileri neden olarak gösterilmiştir?
IV. mRNA karşılığı olan DNA zincirinde 3 kod bulunur.
yargılarından hangileri yanlıştır? (A.a = Amino asit) A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II

A) Yalnız II B) Yalnız IV C) II ve III D) II ve III E) I, II ve III

D) I, II ve IV E) II, III ve IV

13. Alfa amanitin, mantar zehirlenmelerinin çoğundan sorumlu bir


zehirdir. Alfa amanitin RNA polimeraz inhibitörü olarak etkisini
gösteren bir maddedir.
130
Buna göre deneysel olarak alfa amanitin verilen bir hücre
10. Hücrede gerçekleşen aşağıdaki olaylardan hangisi hücre ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
de protein sentezi yapılacağına kesin kanıttır?
A) Protein sentezi anında durur.
A) DNA'nın kendini eşlemesi
B) Ribozomlar anında işlevini kaybeder.
B) ATP sentezinin hızlanması
C) Protein sentezi belirli bir süre sonunda gerçekleştirilemez
C) DNA'dan mRNA sentezlenmesi hale gelir.

D) Ribozom sayısının artması D) DNA üzerinden mRNA sentezi etkilenmeden devam eder.

E) Amino asitlerin sayısının azalması E) Deoksiribonükleotit kullanımı durur.


Genden Proteine - 2 BÖLÜM 03 Test 02
1. Protein sentezi sırasında aşağıdaki olaylardan hangisi en 5. C T
son gerçekleşir?

A) mRNA'nın sentezlenmesi
C G
B) tRNA'nın sentezlenmesi
Yukarıda verilen DNA parçasının kendini tam olarak
C) mRNA'nın ribozoma bağlanması onarabilmesi için, aşağıdakilerden hangisinin ortamda
bulunması gerekli değildir?
D) Kodon, antikodon arasında hidrojen bağlarının kurulması
A) DNA polimeraz enzimi
E) Amino asitlerin tRNA ile bağ yapması
B) Timin nükleotit

C) Guanin nükleotit

D) ATP

E) Adenin nükleotit
2. DNA'nın yapısında bulunan pürin ve pirimidin bazları için;
I. organik yapıda olma,
6. Aşağıda 8 amino asitlik bir polipeptidin şekli verilmiştir. Harfler
II. zayıf hidrojen bağı kurabilme,
amino asit çeşitlerini ifade etmektedir.
III. ATP ve RNA yapısına katılabilme,
K L K M T M K L
IV. azot atomu içerme 1 2 3 4 5 6 7 8

özelliklerinden hangileri ortaktır?
Bu polipeptitle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru
A) Yalnız IV B) I ve III C) II ve III değildir?

D) I, II ve IV E) II, III ve IV A) Kalıp mRNA ile kodon ankitodon eşleşmesi yapan 8 tRNA
antikodonu bulunur.
B) Bu polipeptidin sentezine kalıplık eden mRNA 27 nükleotit
Çözüm Yayınları

ve 9 kodondan oluşur.
C) 1, 3 ve 7. amino asidin genetik şifresi kesinlikle aynıdır.
D) Polipeptidin sentezi sırasında 7 peptit bağı kurulur.
3. Biyoteknolojik yöntemlerle insan genleri aktarılmış
bakterilerde; E) Polipeptidin sentezi sırasında 7 molekül su açığa çıkar.

I. gen ürününü kısa zamanda üretme,

II. gen ürününü fazla miktarda ucuza üretme,


7.
III. gen ürününü istenilen kalitede ve saf olarak üretme

durumlardan hangilerinin gerçekleştirilmesi


hedeflenmektedir? Erişkin X
koyunu-
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III na ait yumurta
hücresinin . Erişkin Y koyuna ait
D) I ve II E) I, II ve III sitoplazması deri hücresinin çekirdeği çıkartılır.
alınır.
Sitoplazmaya
deri hücre-
sinin çekirdeği
.
mikroenjeksiyon K Koyunu
ile aktarılır.
4. Ökaryot bir hücrede sentezlenen polipeptit molekülünün Y hücresi
büyüklüğü; K hücresi Z koyununun P 131
rahmine Kuzuları
I. mRNA'daki kodonların sayısı, yerleştirilir.

Yukarıda şematize edilen canlı klonlama süreci sonucu


II. tRNA'nın ribozoma getirdiği amino asitlerin sayısı,
oluşan P kuzuları ile ilgili olarak,
III. ilgili gendeki nükleotitlerin sayısı, I. Y koyununun genetik ikizidir.
IV. mRNA'nın okunduğu ribozomların sayısı II. Z koyunu ile genetik akrabalığı yoktur.
III. Kesinlikle X koyunu ile aynı cinsiyettedir.
verilenlerden hangileri bağlı olabilir?
açıklamalarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız IV C) I ve III A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I, II ve III E) II, III ve IV D) II ve III E) I, II ve III
Test 02 1. E 2. D 3. E 4. D 5. B 6. C 7. C 8. D 9. A 10. E 11. A 12. D

8. Protein sentezi sırasında; 11. -a-


I. kodon - antikodon,
-b-
II. tRNA - amino asit,
U
III. amino asit - amino asit A A
T
Gen G C
birleşmelerinden hangileri ribozomda gerçekleşir? C
A G
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III T
U
D) I ve III E) II ve III A
mRNA

DNA
DNA
9. Amino asit çeşidi mRNA kodonları Yukarıda protein sentezinin mRNA üretimine kadar
Triptofan UGG gerçekleşen bölümü şematize edilmiştir.
Buna göre,
Histidin CAU, CAC
I. Hidrojen bağlarının kırılması a'da gerçekleşir.
Glisin GGU, GGC, GGA, GGG
II. Geçici hidrojen bağlarının kurulduğu yer a ve b arasıdır.

Yukarıda bazı amino asitler ve amino asitlerin şifresini veren III. Helikaz enzimi b'de görevlidir.
mRNA kodonları verilmiştir. IV. DNA polimeraz enzimi a'da görevlidir.
Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Bir kodon birden fazla amino asit şifreleyebilir. A) I ve II B) I ve III C) I, II ve IV
B) Amino asit dizilişi Histidin - Triptofan - Glisin olan bir D) II ve III E) I, II, III ve IV
tripeptidin DNA'daki şifresi GTA ACC CCT şeklinde olabilir.
Çözüm Yayınları

C) Birden fazla şifresi olan amino asitlerin genellikle birinci


nükleotitleri aynıdır.

D) Bir amino asitin birden fazla kodon çeşidi olabilir.

E) Doğadaki amino asitlerin tamamı çok şifreli değildir.


12. Aşağıdaki şekilde bir mRNA üzerine bağlanmış üç ribozom
şematize edilmiştir.

Büyük
10. Küçük bir polipeptit zincirinin sentezinden sorumlu DNA alt birim
bölgesi ve bu DNA'nın anlamlı zincirinden sentezlenen mRNA Yeni polipeptit
molekülü aşağıda verilmiştir. zinciri
A T G G C C C G A T A G Ribozom
Tamamlayıcı
zincir
Küçük
mRNA
Anlamlı alt birim
T A C C G G G C T A T C zincir
Şemaya göre,
Okuma yönü Transkripsiyon
I. Aynı polipeptidin kısa sürede çok sayıda kopyasının
A U G G C C C G A U A G
mRNA üretimini sağlayan bu yapı polizom olarak adlandırılır.
132 Verilenlere göre aşağıdaki yorumlardan hangisi II. mRNA ribozomların tümünden geçtiğinde aynı
yapılabilir? polipeptitden üç adet sentezlenmiş olur.
A) Sentezlenen polipeptit 4 amino asitten oluşur. III. Ribozomların herbirinde sentezlenen polipeptidin
sentezinden sorumlu gen bölgesi farklıdır.
B) Polipeptit sentezi sırasında en az 4 farklı tRNA işlev görür.
IV. Sentezlenen polipeptitlerin amino asit dizisini mRNA
C) mRNA molekülü sentezlenirken pürin bazı kadar pirimidin
daki nükleotit dizisi belirler.
bazı kullanılır.
açıklamalarından hangileri doğrudur?
D) Polipeptidin sentezinde görev yapacak tRNA lar mRNA
üzerinden sentezlenir. A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
E) İlgili DNA zincirinde 24 nükleotit bulunur. D) I, II ve IV E) I, II, III ve IV
Genden Proteine - 3 BÖLÜM 03 Test 03
1. Tüm nükleik asit çeşitleri için aşağıdaki özelliklerden 4. – Nükleotit
hangisi ortak değildir?
– Deoksiriboz
A) Adenin bazı bulundurabilme
– Gen
B) Protein sentezinde görev yapma
– Kromozom
C) Ribonükleotitlerden oluşma
– Genetik kod
D) Polinükleotit yapıda olma
Yukarıdaki kavramlar küçükten büyüğe doğru
E) Fosfodiester bağı bulundurma sıralandığında 3. sırada hangisi yer alır?

A) Nükleotit B) Deoksiriboz

C) Gen D) Kromozom

E) Genetik kod

2. Aşağıda nükleik asitlerin yapı birimi olan nükleotidi oluşturan


kısımlar numaralandırılarak gösterilmiştir.

l 5. Bir DNA molekülünde bulunan gene ait fosfat sayısı


ll lll
biliniyorsa, gende bulunan;
Buna göre numaralandırılmış kısımlara yazılabilecek l. toplam nükleotit sayısı,
olan molekül çeşidi sayıları ile ilgili aşağıdaki ifadelerden
hangisi doğrudur? ll. pürin bazlarının toplam sayısı,

lll. zayıf hidrojen bağı sayısı


Çözüm Yayınları

A) l = ll = lll B) l > ll > lll C) l = ll > lll

D) ll > l = lll E) l > ll = lll niceliklerinden hangilerine ulaşılabilir?

A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll

D) l ve ll E) l, ll ve lll

3. Nükleik asitler ile ilgili aşağıdaki açıklamalardan hangisi 6. 1 2


A U G G C G C C G U A G
doğru değildir?
Yukarıdaki şekilde mRNA ve mRNA’nın protein sentezindeki
A) DNA molekülünün yapısında pirimidin baz çeşitlerinin okunma yönü (1’den 2’ye doğru) verilmiştir.
tümü bulunur. 133
Buna göre;
B) DNA molekülünün kendini eşlemesi hücre bölünmesi
sırasında gerçekleşir. l. 2 peptit bağı kurulur.

C) RNA molekülünün sentezi ökaryot hücrelerde çekirdekte ll. 2 molekül su açığa çıkar.
gerçekleşir. lll. 3 tRNA molekülü görev yapar.
D) RNA molekülü prokaryot hücrelerde sitoplazma ve ifadelerinden hangileri doğrudur?
ribozomda bulunabilir.
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll
E) DNA molekülünün yapısında glikozit, fosfodiester ve zayıf
hidrojen bağları bulunur. D) l ve ll E) l, ll ve lll
Test 03 1. C 2. B 3. A 4. E 5. D 6. E 7. D 8. A 9. D 10. B 11. E

7. Bir bakteri 15N’lü (Ağır) azotun bulunduğu kültür ortamında 3 10. Aşağıda üç farklı tRNA’nın antikodonları ile taşıdıkları amino
nesil verebilecek süre bekletiliyor. asitler verilmiştir.

Bu sürenin sonunda oluşan bakterilerin DNA’ları hidroliz Histidin Arjinin Serin


edildiğinde oluşan aşağıdaki moleküllerden hangisinde
kesinlikle ağır azota rastlanmaz?

A) Adenin B) Guanin C) Timin

D) Deoksiriboz E) Sitozin GUG GCG UCG


Bu amino asitlerden ribozomda Serin - Arjinin - Histidin
sırasına göre bir tripeptit sentezlenebilmesi için tRNA
antikodonlarına uygun mRNA kodonlarındaki baz dizilimi
aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?

A) CAC - GCG - AGC

B) AGC - CGC - CAC


8. Bir proteindeki amino asit dizilimi aşağıdaki şekildeki gibidir.
C) GUG - GCG - UCG
X Y X Z D) UCG - GCG - GUG
Bu amino asitlere ait kodon şifreleri; E) AGC - GCG - GAG
X → GAU

Y → CAG

Z → ACU

olduğuna göre, bu proteinin sentezi için şifre veren DNA


ipliğinin nükleotit dizilişi aşağıdakilerden hangisidir?
Çözüm Yayınları

A) CTA - GTC - CTA - TGA

B) GAT - CAG - GAT - ACT

C) CAT - GAC - CAT - TGA

D) CTA - CTG - CTA - ACT

E) CAT - GAC - CAT - ACT 11. Bir hücrede bulunan P ve R proteinlerinin yapısı aşağıda
gösterilmiştir.

a.a1

a.a4
a.a5 a.a1
a.a2
a.a5

a.a4 a.a3
9. Yapısal protein a.a3 a.a2
1 2
DNA mRNA Protein
İşlevsel protein P proteini R proteini

Protein sentez mekanizmasının özetlendiği yukarıdaki P ve R proteini ile ilgili,


şekle göre, aşağıdaki açıklamalardan hangisi doğru
l. Sentezlenmeleri sırasında oluşan bağ sayısı aynıdır.
134 değildir?
ll. Sentezlenmeleri sırasında açığa çıkan su miktarı
A) Bilgi aktarımı tek yönlü gerçekleşir.
aynıdır.
B) 1. olay ökaryot hücrelerde çekirdekte gerçekleşir.
lll. Sentezi sağlayan DNA bölümlerinin nükleotit sayıları
C) 2. olay ribozomda gerçekleşir. aynıdır.

D) 1. olay sırasında gerçekleşecek bir hata kalıtsal olup diğer lV. Amino asitler arasında kurulan bağ çeşidi aynıdır.
hücrelere aktarılır.
açıklamalarından hangileri doğrudur?
E) Üretilen proteinler yapıya katılabildiği gibi işlevsel de
A) l ve ll B) ll ve lll C) lll ve lV
olabilir.
D) l, ll ve lll E) l, ll, lll ve lV
Genden Proteine - 4 BÖLÜM 03 Test 04
1. Protein sentezi için ribozoma gelen ve kullanılan; 4. Bir hücrede gerçekleşen protein sentezi ile ilgili,

l. mRNA, l. Bir mRNA daki başlangıç ve durdurucu kodonlar


arasındaki kodonların sırası sentezlenecek proteine
ll. tRNA,
özgüdür.
lll. amino asit
ll. mRNA daki nükleotit dizilişi DNA nın kalıp olarak
moleküllerinden hangileri ribozomdan etkilenmeden kullanıldığı transkripsiyon olayı ile belirlenir.
çıkarak farklı bir proteinin sentezinde de kullanılabilir?
lll. Aynı sayıda ve çeşitte kodon içeren farklı mRNA lardan
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll farklı proteinler sentezlenebilir.

D) l ve ll E) l, ll ve lll yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll

D) l ve ll E) l, ll ve lll

2. DNA molekülü hücrelerde iki temel olayın gerçekleşmesinde 5. Üç farklı protein molekülünün yapısına,
görevlidir. – Metionin
1. 2. – Serin
Hücrelerdeki Hücrede protein
kalıtsal bilgileri sentezini yönetir. – Lizin
yavru hücrelere
– Alanin
aktarır.
Çözüm Yayınları

amino asitleri aynı miktarda katılmasına rağmen


Buna göre 1. olayın gerçekleşmesi için zorunlu olduğu proteinlerin birbirinden farklı olması;
halde, 2. olayın gerçekleşmesi için zorunlu olmayan
l. amino asitlerin diziliminin farklı olması,
hücresel olay aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
ll. amino asitler arasında kurulan bağ çeşidinin farklı
A) DNA üzerinden mRNA sentezi
olması,
B) tRNA ların amino asit taşıması
lll. proteinlerin sentezinden sorumlu gendeki nükleotit
C) DNA nın kendini eşlemesi sayısının farklı olması
D) Enzimlerin görev alması durumlarından hangileri ile açıklanabilir?
E) DNA üzerinden tRNA sentezi A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll

D) l ve lIl E) ll ve lll

6. Ökaryot bir hücrede gerçekleşen bir biyokimyasal tepkime


3. Protein sentezi sırasında gerçekleşen aşağıdaki zincirinde görev alan;
olaylardan hangisi ökaryot hücrelerin ribozomlarında 135
E1 enzimi → 10 amino asitten,
meydana gelmez?
E2 enzimi → 5 amino asitten,
A) Amino asitler arasında peptit bağlarının kurulması
E3 enzimi → 8 amino asitten,
B) tRNA ve mRNA ların birbirine bağlanması
E4 enzimi → 12 amino asitten,
C) Kodon, antikodon arasında zayıf hidrojen bağlarının
kurulması oluşan protein yapıya sahiptir.

D) mRNA ve tRNA’ların sentezlenmesi Buna göre bu enzimlerin sentezlenmesi kaç çeşit genin
işlevi ile gerçekleşmiştir?
E) mRNA üzerindeki nükleotid dizisinin okunması
A) 1 B) 4 C) 20 D) 35 E) 64
Test 04 1. B 2. C 3. D 4. E 5. A 6. B 7. A 8. B 9. D 10. C 11. C

7. Aşağıdaki tabloda çeşitli amino asitlerin üçlü şifreleri 10.


verilmiştir.
Gen-1 Gen-2
Amino asit Kod Kodon Antikodon
K GCG mRNA1 mRNA2
L CCC
P proteini R proteini
M ACA
P ve R proteinlerinin sentezini şematize eden yukarıdaki
Bu tabloya göre verilen şifrelerden K - L - M diziliminde bir
şekile göre;
tripeptit sentezi için mRNA molekülünün nükleotit dizilimi
aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? l. Genler belirli uzunluktaki nükleotit dizisinden oluşan DNA
bölümleridir.
A) CGC - CCC - UGU B) GCG - GGG - ACA
ll. Her proteinin sentezinden sorumlu bir gen vardır.
C) CGC - GGG - AGA D) GCG - GGG - AGA lll. Gen-2 mutasyona uğrarsa mRNA2 Gen -1 üzerinden
E) GCG - CCC - UGU sentezlenebilir.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) I ve ll

D) l ve lIl E) l, ll ve lll

8. Protein sentezinde görev alan;


l. kodon çeşidi,

ll. amino asit çeşidi,


Çözüm Yayınları

lll. kod çeşidi

sayıları arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisinde


doğru ifade edilmiştir?

A) l = ll = lll B) ll < l = lll C) l < ll < lll

D) ll < l < lll E) l = ll < lll

11. Aşağıda üç farklı polipeptidi meydana getiren amino asitlerin


diziliş sırası gösterilmiştir.

9. Bir polipeptitdeki amino asit dizilimi, Amino asit


Polipeptit
a b c c c d e diziliş sırası
şeklinde olması gerekirken, PP1 abcd

b b c f c d e PP2 aabbccdd
şeklinde olmuştur. PP3 abbcabcd
136 Bu durumda; PP1, PP2, PP3 polipeptitleri ile ilgili,
l. kullanılan amino asit sayısı, l. Sentezleri sırasında açığa çıkan su sayısına göre
ll. kurulan peptit bağı sayısı, PP3 = PP2 > PP1 şeklinde gösterilir.
ll. Yapılarındaki amino asit çeşidi sayıları aynıdır.
lll. açığa çıkan su molekülü sayısı,
lll. Sentezleri için şifre veren gendeki nükleotit dizilişleri
lV. sentezlenen protein molekülü,
aynıdır.
V. kullanılan amino asit çeşiti,
(a, b, c ve d birer amino asit çeşitidir.)
verilenlerden hangilerinde bir değişikliğin olması beklenir?
yargılarından hangileri doğrudur?
A) l ve ll B) ll ve lll C) lll ve lV A) Yalnız l B) Yalnız ll C) l ve ll
D) lV ve V E) l, lll ve V D) ll ve lll E) l, ll ve lll
Modern Genetik Uygulamaları BÖLÜM 03 Test 05
1. Biyoteknolojik yöntemlerden; 5. Virüsler kullanılarak hücrelerdeki genlerin bozuk olanları
I. yeni tür canlıların oluşturulması, sağlam olanlar ile değiştirilebilir. Bu tekniğe gen terapisi denir.

II. bakterilere insan, hormon ve proteinlerinin ürettirilmesi, Gen terapisi sayesinde;

III. biyolojik arıtım olaylarında bakterilerin kullanılması, I. kalıtsal hastalıkların olumsuz etkilerinin ortadan
IV. ilaç ve gıda sanayinde genetiği değiştirilmiş kaldırılması,
organizmaların kullanılması II. kalıtsal hastalıkların diğer nesillere aktarılmasının
çalışmalarından hangilerinin gerçekleştirilmesinde önlenmesi,
yararlanılır?
III. türün gen havuzuna farklı canlı türlerinden elde edilen
A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III
genlerin aktarılması
D) III ve IV E) II, III ve IV
verilenlerden hangilerinin gerçekleştirilmesi
amaçlanmaktadır?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

2. İnsanda vücut savunmasında etkili olan; D) I ve II E) I, II ve III

I. aşı,
II. interferon,
III. antibiyotik,
IV. antikor
moleküllerinden hangilerinin sentezinde biyoteknolojiden 6. Rekombinant DNA teknolojisi sayesinde sağlıklı bireylerden
faydalanılır? klonlanan insülin sentezinden sorumlu gen, E. coli bakterisine
aktarılarak bakterinin insülin üretmesi sağlanmıştır. Bu
A) I ve II B) II ve III C) III ve IV
yolla elde edilen insülin diyabet hastalığının tedavisinde
D) I, II ve III E) I, II, III ve IV kullanılmaktadır.
Çözüm Yayınları

Daha önceden çeşitli hayvanlardan insülin elde etme


yöntemi yerine bu yöntemin kullanılması;
3. Bir bireyin genomundaki tekrarlı nükleotit dizilerinin
belirlenmesiyle, bu bireyin sadece kendisine özgü olan DNA I. daha kısa sürede çok miktarda insülin oluşumunun
parmak izinin çıkarılması mümkündür. sağlanması,

DNA parmak izinin tespiti için; II. hayvanlardan kaynaklanabilecek alerjik reaksiyonların
önüne geçilmesi,
I. olgun alyuvar hücresi,
III. insülin hormonunun saflaştırılmasındaki maliyetin
II. tükürük,
azaltılması
III. deri,
faydalarından hangilerinden dolayı tercih edilir?
IV. saç teli
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
örneklerinden hangilerinden yararlanılabilir?
D) II ve III E) I, II ve III
A) I ve II B) II ve III C) III ve IV
D) I, II ve III E) II, III ve IV

4. Belirli enzimler kullanılarak DNA parçalarının kesilerek 7. Ökaryot bir hücreden ilgili genin ve plazmitin restriksiyon
çıkarılıp yerine başka gen parçalarının eklenebilmesi ile
enzimleriyle kesilmesinden sonra ilgili genin ligaz
rekombinant DNA’ların ortaya çıkması mümkün olmuştur. 137
enzimiyle plazmite aktarılması sürecinde gen ile plazmit
Buna göre aşağıdakilerden hangisi rekombinant DNA DNA arasında;
üretiminin amaçlarından biri değildir?
I. zayıf hidrojen bağı,
A) Ürün değeri yüksek bitkilerin üretimi
II. fosfodiester bağı,
B) Hastalıklara dayanıklı hayvan ırklarının elde edilmesi
C) Salgılanmasında problem olan hormonların üretimi III. peptit bağı

D) Klonlama ile istenilen özelliklere sahip canlı türünden çok bağlarından hangileri kurulur?
sayıda elde edilmesi A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
E) Kuraklık ve soğuğa dirençli bitki türlerinin üretimi
D) I ve III E) I, II ve III
Test 05 1. E 2. E 3. E 4. D 5. D 6. E 7. C 8. E 9. D 10. D 11. B 12. A

8. Aşağıda bir hayvana ait genin plazmit yardımıyla bakteriye 10. Canlı hücrelerinde bazı kimyasal maddeler ve enzimler
aktarımı şematize edilmiştir. kullanılarak hücre zarının parçalanıp DNA’nın ortaya
çıkarılması DNA izolasyonu olarak tanımlanır.
İstenilen geni
Bakteri kromozomu
içeren hücre Bir hayvan hücresinde DNA izolasyonu sırasında;

I. histon proteinlerini yıkan enzimler,

II. lizozim enzimleri,


DNA
1 Plazmit
1 molekülü III. DNA az enzimi
İstenilen verilenlerden hangileri kullanılabilir?
gen
2 A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
Rekombinant 2
DNA D) I, II ve III E) II ve III
3

4
.
Rekombinant 11. Genler DNA dizilimlerinin özel bölgelerinden restriksiyon
bakteri
enzimleri kullanılarak kesilebilir. Bu enzimler DNA dizilimlerini

Buna göre bu süreçte gerçekleşen olaylarla ilgili, özel noktalarından tanır ve bu kısımları DNA’dan ayırır.

I. 1’de istenilen gen ve plazmit özel yöntemlerle hücreden Biyoteknolojik çalışmalarda kullanılan bu yöntemle ilgili
izole edilmiştir. olarak,

II. 2’de istenilen geni taşıyan DNA parçası ve plazmit, aynı I. İlgili gende, DNA’nın karşılıklı iki ipliğinin birbirinden
restriksiyon enzimleriyle kesilmiştir. ayrılmasını sağlar.

III. 3’te plazmit ve istenilen gen DNA ligaz enzimi II. İlgili gen yapısının bozulmadan DNA’dan
Çözüm Yayınları

yardımıyla birleştirilmiştir. çıkartılmasında kullanılır.

IV. 4’te rekombinant plazmit DNA, bakteri hücresine III. İlgili gende DNA zincirini oluşturan nükleotitlerin
aktarılmıştır. birbirinden ayrılmasını sağlar.
açıklamalarından hangileri doğrudur?
açıklamalarından hangileri doğrudur?
A) I ve II B) II ve III C) III ve IV
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I, II ve III E) I, II, III ve IV
D) II ve III E) I, II ve III

9. Doğal pirinç A vitamini içermez. Genetik mühendisleri nergis


12. Polimeraz zincir reaksiyonu (PCR) az miktardaki DNA’yı canlı
çiçeği ve bakterilerden izole ettikleri genleri rekombinant DNA
kullanmadan laboratuvar ortamında çoğaltmayı sağlayan
teknolojisinden yararlanarak pirinç bitkisine aktarmışlardır.
bir tekniktir. PCR’de DNA zincirleri kısa süreli ısıtmayla
“Altın pirinç” adı verilen transgenik pirinç bitkisi A vitamini
birbirinden ayrıldıktan sonra DNA polimeraz enzimi ortamdaki
yapımında kullanılan beta karoteni içeren sarı pirinç taneleri
yeterli miktarda bulunun 4 çeşit nükleotiti kullanarak kısa süre
üretmektedir.
içinde DNA’nın çok sayıda kopyasını üretir.
Yukarıda verilen bilgilerden yararlanarak,
PCR yönteminden;
I. Genetik mühendisleri doğal pirinç bitkisinin genomunu
138 tamamen değiştirmişlerdir. I. DNA parmak izinin belirlenmesinde kullanılacak DNA
örneklerinin çoğaltılması,
II. Belirtilen biyoteknolojik çalışmada genetik mühendisliği
yöntemlerinden yararlanılmıştır. II. DNA üzerindeki nükleotit dizilişinin değişikliğe
uğratılarak rekombinant DNA’ların elde edilmesi,
III. Üretilen altın pirinç, temel besin kaynağı pirinç olan
canlılarda A vitamini eksikliğinde ortaya çıkması III. bakterilere virüsler aracılığıyla gen aktarımı yapılarak
muhtemel bazı durumları engelleyebilir. bakterilere yeni kalıtsal karakterin kazandırılması

yorumlarından hangilerine ulaşılabilir? verilenlerden hangilerinden yararlanılabilir?


A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
D) II ve III E) I, II ve III D) I ve III E) I, II ve III
BİRE BİR BÖLÜM 03 Test 06
1. DNA replikasyonu ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi 5. Ökaryotik bir hücredeki bilgi akışı;
yanlıştır?
DNA → RNA → Polipeptit
A) Replikasyonda helikaz enzimi DNA polimeraz enziminden
yönünde gerçekleşmektedir.
önce görev alır.
Aşağıda bir DNA molekülü ile üzerinde bulunan ve birbirinden
B) DNA polimeraz enzimi, kalıp olarak kullanılan DNA
bağımsız olarak çalışan iki gen, bölgesel olarak gösterilmiştir.
iplikçiğinin karşısına doğru bazların getirilmesinden
sorumludur. 1 nolu
zincir GEN-1 GEN-2
C) Replikasyon sırasında DNA'nın sadece tek iplikçiği kalıp 3
5
olarak kullanılabilir.

D) Helikaz enzimi replikasyon yapılacak DNA'nın karşılıklı iki 3 5


DNA molekülü
iplikçiği arasındaki hidrojen bağlarını koparır. 2 nolu
zincir
E) Replikasyon tamamlandığında hücredeki DNA miktarı iki
katına çıkar. Bu DNA molekülü üzerinden bilgi akışıyla ilgili,

I. DNA zincirlerinden herhangi birinde ortaya çıkan bir


nükleotit değişikliği mRNA'da kendini göstermeyebilir.

II. Kural olarak Gen - 1 de meydana gelen mutasyonun


2. Bir hücrede sentezlenen bir proteindeki amino asit Gen - 2 nin kontrol ettiği protein sentezini etkilemesi
dizilimi bilinirse, sentezde kullanılan;
beklenmez.
I. kodon çeşidi sayısı,
III. 1 nolu zincir bu genlerin her ikisinin de şifrelediği
II. kod sayısı, proteinler için kalıp görevi yapar.

III. antikodon sayısı ifadelerinden hangileri doğrudur?

bilgilerinden hangilerine ulaşılamaz? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yanız III


Çözüm Yayınları

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III

D) I ve II E) II ve III

3. Bir hücrede polipeptit sentezinde kullanılan aşağıdaki


molekül ve hücresel yapılardan hangisi, sentezlenen
polipeptide özgüdür?
A) Ribozom B) mRNA
6. Ökaryot bir hücrede sentezlenmekte olan bir polipeptit
C) tRNA D) Enzimler zincirindeki 3 farklı amino asidin antikodonları aşağıdaki
E) Amino asitler gibidir.

• I. amino asidin antikodonu = CUG

• II. amino asidin antikodonu = CAC

4. Aşağıda bir molekülün yapısı şematik olarak gösterilmiştir. • III. amino asidin antikodunu = UAG

Buna göre bu 3 farklı amino asidi kodloyan mRNA'daki


baz dizilişi aşağıdakilerden hangisi gibidir?
Organik baz 5C lu şeker Fosfat 139
I. amino asiti II. amino asiti III. amino
kodlayan kodlayan asiti kodlayan

Nükleik asitlerin yapı birimi olan yukarıdaki moleküle ne kodon kodon kodon

ad verilir?
A) CTG CAC TAG
A) Nükleotit
B) GAC GUG AUC
B) Nükleozit
C) GTC GAG TAC
C) Pürin bazı D) CAG CTC TAG
D) Pirimidin bazı E) GAC GTG ATC
E) Amino asit
Test 06 1. C 2. A 3. B 4. A 5. D 6. B 7. B 8. A 9. B 10. E 11. C 12. E

7. 3' – GT A C G A C T C T A C A C G A G A – 5' 10. DNA'daki genetik bilgiden RNA aracılığıyla protein


sentezlenmesi olayına santral dogma denir.
Yukarıda gösterilen DNA anlamlı zincirinde ortaya çıkan bir
mutasyon sonucunda koyu renkle yazılan kodondaki altı çizili Aşağıdaki şekilde santral dogma olayı özetlenmiştir.
guaninin yerine sitozin girmiştir.
Transkripsiyon (Y) Translasyon (Z)
Ancak DNA zincirinin şifrelediği polipeptit zincirinde işlevsel bir DNA RNA Protein

aksaklık oluşmamıştır.
Replikasyon (X)
(mRNA sentezi, DNA anlamlı zincirinin 3' ucundan başlayarak
gerçekleşmiştir.) Buna göre Y olayı ökaryot hücrelerde,


Bu olayda herhangi bir aksaklık oluşmaması; I. çekirdek,

I. ACG ve ACC kodonlarının aynı amino asidi şifreliyor II. mitokondri,


olması, III. kloroplast
II. DNA'da meydana gelen değişikliğin mRNA'ya yapılarından hangilerinde gerçekleşebilir?
aktarılmamış olması,
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
III. mutasyonun enzim proteininin aktif merkezini
D) II ve III E) I, II ve III
etkileyecek bir değişikliğe neden olmamış olması
durumlarından hangileri ile açıklanamaz?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yanız III
D) I ve III E) II ve III

11. Belirli bir zamanda belirli bir yerde bulunan tüm


proteinlerin yapılarını, yerleşimlerini, miktarlarını
doku ve hücrelerdeki işlevlerini, diğer proteinlerle
8. Genetik şifreyle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi olan etkileşimlerin aydınlatan ve bunu yaparken de
yanlıştır? biyoinformatik desteğe ihtiyaç duyan çalışma alanı
Çözüm Yayınları

A) Bir canlıdaki bir gen, o canlıdaki farklı proteinlerin aşağıdakilerden hangisidir?


sentezinde görev alır. A) Transkriptomik
B) Bazı istisnaları olmakla birlikte genetik kod evrenseldir. B) Genomik
C) Durdurucu kodonlar hariç üçerli nükleotit gruplarının her C) Proteomik
biri birer amino asiti şifreler.
D) Gen terapisi
D) Bir canlıda bir amino asiti şifreleyen birden fazla kodon E) Genetik danışmanlık
çeşidi olabilir.
E) DNA üzerinde bulunan ve durdurucu şifreler hariç bir
amino asiti kodlayan üçlü baz dizilerine genetik şifre ya da
kod denir.

12. Canlı hücrelerde;


9. Proteinlerin yapısına katılan 20 çeşit amino asit bulunmasına • mRNA
rağmen bunları şifreleyen genetik kod veya kodon sayısının
• tRNA
61 olduğu bilinmektedir. Böylece hemen hemen her amino
asit için birden fazla genetik kod bulunur. • rRNA
olmak üzere üç RNA çeşidi bulunur.
Genetik kod sayısının fazla olması canlılarda;
140 Buna göre RNA çeşitleriyle ilgili aşağıdakilerden hangisi
I. canlıların daha fazla çeşit protein sentezlemesine
yanlıştır?
olanak sağlama,
A) Bütün RNA çeşitleri DNA üzerinden sentezlenir.
II. protein sentezinde bir amino asitin yerine farklı amino
B) Sentezlenen bir mRNA aynı protein çeşidi için tekrar
asitlerin kullanılmasına izin verme,
tekrar kullanılabilir.
III. genlerde meydana gelen nokta mutasyonlarının
C) tRNA sitoplazmadaki amino asitleri mRNA şifresine uygun
fenotipe yansımasını önleme
olarak ribozama taşır.
avantajlarından hangilerini sağlar? D) rRNA proteinlerle birlikle ribozomun yapısını oluşturur.
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II E) Ribozomda tRNA ile amino asitler arasında peptit bağı
D) I ve III E) II ve III oluşur.
TÜMEVARIM - l Test 01
1. 4. Aşağıdakilerden hangisi canlı vücudunda antikor
Birey sayısı
üretilmesine neden olmaz?

A) Öldürülmüş mikroorganizmalar

B) Mikroorganizmalar için üretilmiş serumlar

C) Etkisi azaltılmış toksinler

X D) Üremesi engellenmiş mikroorganizmalar

Bir popülasyonun birey sayısındaki değişimi gösteren E) Enfeksiyona neden olan mikroorganizmalar
yukarıdaki grafikte X yerine aşağıdakilerden hangisi
yazılamaz?

A) Dışa göç B) Salgın hastalıklar

C) Ölüm D) Besin miktarı

E) Rekabet

2. Protein sentezi sırasında görev yapan DNA bölgesindeki


nükleotit zincirinin baz dizilişi bilinirse;

l. sentez sırasında görev yapan mRNA’nın nükleotit


dizilişi,

ll. sentez sırasında görev yapan tRNA’ların nükleotit 5. Rekombinant DNA teknolojisi,
dizilişi,
l. insanlara ait hormonların bakteriler tarafından
lll. sentezlenen proteindeki amino asitlerin sayısı ve dizilişi üretilmesinin sağlanması,
Çözüm Yayınları

verilenlerden hangileri de bilinebilir? ll. kimyasal ilaçlara ve hastalıklara dayanıklı tarım


A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll ürünlerinin üretilmesi,

D) l ve ll E) l, ll ve lll lll. bitki ve hayvanlarda ürün kalitesinin artırılması

uygulamalarından hangilerinde kullanılabilir?

A) Yalnız l B) Yalnız ll C) I ve III

D) lI ve lII E) l, II ve III

3. Bir orman ekosisteminde X, Y ve Z hayvan popülasyonlarının


birey sayılarındaki değişim aşağıdaki grafikte gösterilmiştir.

Birey sayısı
X

Z
Zaman

Grafiğe göre;
141
l. X ve Y popülasyonundaki bireyler besin için rekabet
ediyor olabilir. 6. Çok miktarda deniz suyu yutan bir insanda;
ll. Z popülasyonunu oluşturan bireylerin nesli tükenme l. idrarla atılan tuz miktarında artma,
tehlikesi altında olabilir.
ll. ADH miktarında artma,
lll. Üç popülasyonun büyüme hızı birbirine eşittir.
lll. idrarla atılan su miktarında artma
yargılarından hangileri söylenebilir?
durumlarından hangileri gözlenebilir?
A) Yalnız l B) Yalnız lIl C) I ve ll
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll
D) lI ve lIl E) l, Il ve lll
D) l ve lI E) l, II ve III
Test 01 1. D 2. E 3. C 4. B 5. E 6. D 7. B 8. D 9. A 10. E

7. İnsan iskeletine ait omur kemiği aşağıda gösterilmiştir. 9. İnsanın ince bağırsağında emilen glikoz moleküllerinin
dolaşım sisteminde izlediği yol aşağıda gösterilmiştir.

İnce bağırsak kılcal damarı

Karaciğer

Karaciğer üstü toplardamarı


Şekilde gösterilen kemik ile ilgili,
Y
I. Omuriliği mekanik etkilerden korur.

II. Sadece insanlarda bulunur. Kalbin sağ kulakçığı


III. Yassı kemiklere örnektir. Buna göre X ve Y damarları ile ilgili aşağıdaki ifadelerden
hangisi doğrudur?
IV. Kan üretiminde görev alır.
A) X damarı karaciğere sindirim organlarından gelen kanı
ifadelerinden hangileri doğrudur?
taşır.
A) Yalnız I B) I ve IV C) II ve III
B) X damarı atardamar, Y damarı toplardamardır.
D) III ve IV E) I, II ve IV
C) X damarındaki alyuvar sayısı Y damarındakinden fazladır.

D) X damarı oksijence zengin Y damarı oksijence fakir kan


taşır.

E) X damarı sadece sindirim ürünlerini taşır.


Çözüm Yayınları

8. Antikor miktarı
10. Birey sayısı

Zaman
t
Zaman
Yukarıdaki grafikte bir çocuğa t anında kızamık virüsü Bir popülasyondaki birey sayısının zamana bağlı değişim

verildiğinde virüse karşı üretilen antikor miktarının zamana

grafiği yukarıda verilmiştir.
142 bağlı değişimi gösterilmiştir.
Buna göre bu popülasyonla ilgili olarak,
Buna göre,
l. Popülasyon çevreye uyum sağlayamamıştır.
l. Çocuk kızamık virüsüyle ilk defa karşılaşmıştır.
ll. Çocuk kızamık virüsüne karşı daha önce aşılanmış ll. Popülasyon yoğunluğu sürekli azalmıştır.
olabilir. lll. Popülasyon çevre kirliliği, salgın hastalıklar gibi
lll. Çocuk kızamık hastalığına karşı bağışıklık kazanmıştır. nedenlerle yok olma tehlikesi ile karşı karşıya olabillir.

yargılarından hangileri doğrudur? ifadelerinden hangileri doğru olabilir?

A) Yalnız l B) Yalnız lI C) Yalnız lll A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lIl

D) ll ve lll E) l, ll ve lll D) II ve lII E) I, Il ve lII


TÜMEVARIM - l Test 02
1. Sindirilen X 4. Canlılarda gözlenen;
maddesi
l. Maltoz → Glikoz

ll. Glikoz → Pürivik asit

lll. Yağ → Yağ asidi + gliserol


Sindirim kanalı
IV. Amino asit → Protein
Ağız
Mide

İ. bağırsak
kısmı
dönüşüm olaylarından hangileri sindirime örnek olarak
verilebilir?

A) l ve III B) II ve Ill C) II ve lV
Yukarıdaki grafikte insanın sindirim kanalının farklı

kısımlarında, bir X maddesinin uğradığı değişimler verilmiştir. D) III ve lV E) I, IIl ve lV

Buna göre X maddesi;

l. nişasta,

ll. selüloz,

lll. protein

moleküllerinden hangileri olabilir?

A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lIl

D) I ve II E) Il ve lII

5. Korku ve heyecan anında insan vücudunda


aşağıdakilerden hangisi gerçekleşmez?
2. Akciğer solunumu yapan bir canlıyla ilgili olarak
Çözüm Yayınları

aşağıdakilerden hangisi kesin olarak söylenir? A) Kalp atışı hızlanır.

A) Havanın serbest oksijenini kullanır. B) Soluk alıp verme hızlanır.

B) Sabit vücut sıcaklığına sahiptir. C) Kan şekeri yükselir.

C) Alveol bulundurur. D) Kan basıncı yükselir.

D) Diyafram kasına sahiptir. E) Midede sindirim hızlanır.

E) Kara ortamına uyum sağlamıştır.

3.


A B

A da normal bir gözde oluşan görüntü gösterilmiştir. 143


6. Sağlıklı bir insanda sıcak havalarda;
Buna göre B de gösterilen göz kusuru ve düzeltilmesinde
l. kan basıncının artması,
kullanılacak mercek türü aşağıdakilerden hangisinde doğru
olarak verilmiştir? ll. böbrekte süzülme hızının artması,

A) Miyop - İnce kenarlı lll. birim zamanda oluşturulan idrar miktarının artması,

B) Miyop - Kalın kenarlı IV. terleme ile kaybedilen su miktarının artması

C) Hipermetrop - Kalın kenarlı durumlarından hangileri gözlenebilir?

D) Prespitlik - İnce kenarlı A) Yalnız lV B) I ve ll C) II ve lIl

E) Hipermetrop - İnce kenarlı D) III ve lV E) I, Il ve lII


Test 02 1. A 2. A 3. B 4. A 5. E 6. A 7. D 8. E 9. A 10. D 11. D

7. İşitme güçlüğü çeken bir insanda kulakta bulunan; 10. Yoğun egzersiz yapmaya başlayan bir insanda;
l. kulak zarı,
Kan basıncı Kanın asitliği Kanın akış hızı
ll. korti organı,

lll. yarım daire kanalları

kısımlarından hangilerinde bir problem olabilir?

A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lIl I Zaman II Zaman III Zaman

D) I ve lI E) I, Il ve lII yukarıdaki grafiklerde verilen değişimlerden hangileri


gözlenebilir?

A) Yalnız l B) Yalnız lI C) Yalnız lIl

D) I ve lII E) I, Il ve lII
8. İnsan vücudunda,
l. Pankreas
ll. Tiroit
lll. Böbrek üstü bezi
IV. Paratiroit
bezleri ile;
a. İnsülin
b. Kalsitonin
c. Parathormon
d. Kortizol
11. İnsanda doku kılcaldamarından geçmekte olan kanın
Çözüm Yayınları

e. Oksitosin oksijen ve karbondioksit kısmi basınçlarının değişimi grafikte


gösterilmiştir.
hormonları bez - salgısı bakımından ilişkilendirildiğinde
aşağıdakilerden hangisi yanlış olur?

A) l → a B) II → b C) lII → d
Oksijen kısmi basıncı
Kısmi basınç (mmHg)

D) lV → c E) lll → e Karbondioksit kısmi


160 basıncı
120

80
9. Besin miktarı
40

Doku Doku
kılcaldamarına kılcaldamarından
gelen kan giden kan
Zaman
t Grafiğe göre,

Yukarıdaki grafik belirli bir alanda yaşayan bir popülasyonun I. Doku kılcaldamarından geçen kanın pH’ı azalır.

zamana göre besin miktarındaki değişmeyi göstermektedir. II. Doku kılcaldamarına gelen kandaki oksijenin tamamı
144 Buna göre bu popülasyonla ilgili olarak aşağıdaki doku hücrelerine geçer.
sonuçlardan hangisine ulaşılabilir? III. Doku kılcaldamarına oksijence zengin olarak, gelen kan
A) t anında itibaren popülasyonda besin için rekabet karbondioksitçe zenginleşerek gider.
görülebilir. IV. Doku kılcaldamarından geçen kandaki oksijen kısmı
B) t anında popülasyon taşıma kapasitesine ulaşır. basıncındaki azalış oranı karbondioksit artış oranına
eşittir.
C) t anından sonra birey başına düşen besin miktarı
maksimuma ulaşır. ifadelerinden hangileri doğru değildir?

D) t anından önce popülasyonda besin yetersizliği vardır. A) Yalnız l B) I ve III C) II ve III

E) Besin miktarının popülasyon büyüklüğüne etkisi yoktur. D) II ve lV E) I, IIl ve lV


TÜMEVARIM - l Test 03
1. İnsanlarda oogenez ve spermatogenez olayları sırasında 4. Aşağıdakilerden hangisi genetiği değiştirilmiş
oluşan aşağıdaki hücrelerden hangisi bölünebilme organizmalara (GDO) örnek olarak verilebilir?
özelliğine sahip değildir?
A) Klonlama sonucu oluşmuş bir kedi
A) Spermatogonium
B) DNA’sında insan büyüme hormonu geni bulunduran
B) Oogonium bakteri

C) Spermatit C) Kök hücre teknolojisi ile oluşturulmuş bir doku

D) Birincil spermatosit D) Vejetatif olarak üretilmiş bir bitki

E) Birincil oosit E) Tüp bebek yöntemiyle elde edilmiş bir bebek

2. İnsanda eşeyli üreme ve gelişme evrelerinde; 5. Biyoteknolojik çalışmalarda bir bakterinin genetiği
değiştirildikten sonra, bakteriye ait;
l. sperm,
I. DNA’daki gen dizilimi,
ll. yumurta,
II. canlılar âlemindeki yeri,
lll. zigot, III. antibiyotiklere karşı gösterdiği direnç
lV. embriyo özelliklerinden hangileri kesinlikle aynı kalır?
yapılarından hangileri mayoz bölünme sonucu oluşur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

A) l ve ll B) ll ve lll C) lll ve lV D) I ve II E) II ve III


Çözüm Yayınları

D) l, ll ve lll E) l, ll, lll ve lV

6. Bir komünitede;
l. popülasyon,

ll. ekolojik niş,


3. İnsanda dişi bireyde, normal bir menstrual döngü
sırasında LH hormonunun miktarındaki değişimi, lll. habitat
aşağıdaki grafiklerden hangisi gösterir? özelliklerinden hangileri aynı olan canlılar arasında
A) B) rekabet gözlenebilir?
Kandaki LH Kandaki LH
düzeyi düzeyi A) Yalnız l B) Yalnız ll C) l ve ll

D) ll ve lll E) l, ll ve lll

1 Ovulasyon 28 Gün 1 Ovulasyon 28 Gün


7. Aşağıda bazı nükleotit çeşitleri verilmiştir.
C) D) Kandaki LH P. Adenin ribonükleotidi
Kandaki LH
düzeyi düzeyi R. Adenin deoksiribonükleotidi
S. Timin deoksiribonükleotidi
T. Urasil ribonükleotidi 145

Z. Guanin deoksiribonükleotidi
1 Ovulasyon 28 Gün 1 Ovulasyon 28 Gün
Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
A) DNA eşlenmesi sırasında R ve S nin miktarı eşit sayıda
E) Kandaki LH azalır.
düzeyi
B) P ve T, ATP’nin yapısında da bulunabilir.
C) DNA da Z nin karşısında sitozin deoksiribonükleotidi
bulunur.
D) P ve T nin yapısında riboz şekeri bulunur.
1 Ovulasyon 28 Gün
E)
P ve T, RNA sentezinde kullanılır.
Test 03 1. C 2. A 3. D 4. B 5. B 6. E 7. B 8. E 9. E 10. B 11. C 12. D

8. Aşağıda K ve L canlılarının birlikteyken faydalanma grafiği 10. mRNA'da protein sentezini başlatan kodon AUG, durdurucu
gösterilmiştir. kodonlar ise UAA, UGA ve UAG dir.
Fayda
Buna göre başlatıcı (B) ve durdurucu (D) kodonların
K DNA'nın anlamlı ipliğindeki baz dizilimi aşağıdakilerden
L hangisinde doğru sıralınmıştır?

B D
A) ATG ATT, TGA, TAG
Zaman
B) TAC ATT, ACT, ATC
Buna göre K ve L canlılarının bulunduğu âlemlerle ilgili
olarak; C) ATC TAA, ACT, TAC
D) TGC TAA, ACT, TAC
K L E) TCG ATT, ACT, ATC
l. Bitki Hayvan
ll. Hayvan Bakteri
lll. Mantar Protista
lV. Mantar Bitki
11. Aşağıdakilerden hangisi insanlarda embriyonik dönemde
eşleştirmelerinden hangileri doğru olabilir?
iskeleti oluşturan dokunun özelliklerinden biridir?
A) l ve ll B) ll ve lll C) lll ve lV
A) Bol miktarda kan damarı içerir.
D) l, ll ve lll E) l, ll, lll ve lV
B) Yenilenme yeteneği çok yüksektir.

C) Kan hücrelerinin yapımında görev alır.

D) Hücreler arası maddesi sadece inorganik yapılıdır.

E) Kollajen lif bakımından zengindir.


Çözüm Yayınları

12. Aşağıdaki şekilde karaciğere bağlı kan damarlar ve kanallar


gösterilmiştir.
9. Aşağıdaki şekilde dişi ve erkek üreme sistemine ait kısımlar
Karaciğer
gösterilmiştir. Karaciğer
atar damarı (ll)
toplar damarı (l)

2
3
Karaciğer

1
3 2
1 Kapı
Safra
toplar damarı (lll)

Buna göre numaralı kısımlarla ilgili aşağıdaki ifadelerden kanalı (lV)
hangisi yanlıştır? Buna göre aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılamaz?
146 A) 1 numara ile gösterilen kısımda dişilerde oogenez,
A) l. damar CO2 ve ürece zengin kirli kanı kalbe taşır.
erkeklerde spermatogenez gerçekleşir.
B) Döllenme dişilerde 2 numara ile gösterilen kısımda B) Açlık durumunda l. damardaki glikoz miktarı lll. damardaki
gerçekleşir. glikoz miktarından daha fazladır.
C) Erkeklerde 3 numara ile gösterilen kısım vas deferens C) ll. damardaki oksijen oranı lll. damardan fazladır.
olarak adlandırılan sperm kanalıdır.
D) lll'de yağda eriyen vitaminlerin yoğunluğu her zaman l'den
D) Embriyo, dişi üreme sisteminde 3 numara ile gösterilen fazladır.
kısımda gelişimini tamamlar.
E) lV ile gösterilen kanal on iki parmak bağırsağı üzerinden
E) Erkek üreme sisteminde 2 ile gösterilen yapı spermlerin ince bağırsağa safra tuzlarını götürür.
depolandığı ve hareket yeteneği kazandığı yerdir.
TÜMEVARIM - l Test 04
1. Aşağıda spermatogenez olayının bir bölümü gösterilmiştir. 3. DNA parmak izi analizi bir bireyin genomundaki tekrarlı nükleo-
4 tit dizilerinin belirlenmesidir.

Buna göre,

l. DNA parmak izine ulaşmak için DNA’nın tamamının


nükleotit dizilimine bakılır.
1 2 3
Spermatogonium Birincil ll. DNA parmak izi sadece kök hücreler kullanılarak
spermatosit İkincil belirlenebilir.
spermatosit
lll. DNA parmak izi, adli tıpta suçluların belirlenmesi ve
Spermatit Sperm
babalık testleri için kullanılabilir.

ifadelerinden hangileri doğrudur?


Buna göre,
I. 1. ve 3.’de kardeş kromatit ayrılması görülür. A) Yalnız l B) Yalnız lll C) l ve ll

II. 2.’de homolog kromozom ayrılması görülür. D) l ve lll E) l, ll ve lll

III. 1. ve 3.’de kromozom sayısı değişmez.

IV. 4.’de farklılaşma gözlenir.

açıklamalarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) I ve II C) II ve IV 4. Aşağıdaki şekilde klonlama yöntemi ile bir kuzunun üretilmesi


gösterilmiştir.
D) I, II ve III E) I, II, III ve IV
Meme hücresi Yumurta hücresi
vericisi koyun vericisi koyun
Çözüm Yayınları

Meme Çekirdeği
hücresinin çıkarılmış
çekirdeği yumurta
hücresi

Kaynaştırma

2. Aşağıda bir insana ait spermin yapısı gösterilmiştir.


Embriyo
lV
l ll lll
Taşıyıcı anne

Baş Boyun Kamçı Klonlanmış kuzu

Buna göre, numaralandırılmış yapılarla ilgili aşağıdaki Yapılan bu çalışma ile ilgili,
ifadelerden hangisi yanlıştır? 147
l. Taşıyıcı anne ile klonlanmış kuzu arasında genetik bir
A) I numaralı yapı akrozom olup yumurta zarını eriten akrabalık yoktur.
enzimler bulundurur.
ll. Klon kuzu, meme hücresi vericisi koyunun genetik
B) IV numaralı yapı döllenme sırasında yumurtanın içine kopyasıdır.
girer.
lll. Klonlanmış kuzunun mitokondriyal DNA’sı meme
C) III numaralı kısımdaki mitokondriler sperme hareketi için hücresi alınan koyun ile aynı nükleotit dizilimine sahiptir.
gerekli enerjiyi sağlar.
ifadelerinden hangileri doğru değildir?
D) IV numaralı yapı spermin aktif hareketini sağlar. A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll
E) II numaralı kısımda spermin çekirdeği yer alır. D) l ve ll E) ll ve lll
Test 04 1. E 2. B 3. B 4. C 5. C 6. A 7. B 8. E 9. A 10. B

5. İnsanda besinlerin ağızdan alınmasıyla başlayan ve 8. Akciğer atardamarı, akciğer toplar damarıyla
besinlerin hücrelerde metabolik olaylarda kullanılmasına karşılaştırıldığında;
kadar devam eden zaman süreci içinde gerçekleşen;
l. kan basıncı,
l. emilme,
ll. kimyasal sindirim, ll. damar çapı,

lll. kan ve lenf yoluyla taşınma, lll. taşıdığı kanın akış hızı,
lV. mekanik sindirim lV. taşıdığı kanın O2 yoğunluğu
olaylarının oluşum sırası aşağıdakilerden hangisinde
V. damar çeper kalınlığı
doğru olarak verilmiştir?
özelliklerinden hangileri bakımından farklılık gösterebilir?
A) l - ll - lV - lll B) l - ll - lll - lV C) lV - ll - l - lll
A) l ve ll B) lll ve lV C) lV ve V
D) lV - l - ll - lll E) lll - lV - ll - l
D) l, lll ve V E) l, ll, lll, lV ve V

6. Aşağıdaki şekil mantar ve alg arasındaki mutualist ilişkiyi


özetlemektedir.

CO2 + H2O

Mantar Alg

9. Normal azotlu (14N)DNA bulunduran bir bakteri 2 kez ağır


Besin + O2 azotlu (15N), 1 kez de normal azotlu ortamda ardarda
bölünmeye bırakılıyor.
Bu birliktelikte bulunan mantar ve algde;
Bu bakteriler santrifüj edildiğinde DNA ların tüplerdeki
Çözüm Yayınları

l. inorganik maddelerden organik besin sentezleme,


bantlaşma durumu aşağıdakilerden hangisiyle ifade
ll. hücre çeperinde bulunan polisakkaritleri sentezleme, edilebilir?
Normal azotlu (14N)
lll. ışık enerjisini kullanarak metabolizmanın devamlılığı Ağır azotlu (15N)
için gerekli ATP’yi sentezleme,
A) % 25 B) % 50
IV. sitoplazmadaki monosakkaritlerin fazlasını nişastaya
% 75 % 50
dönüştürüp depolama
olaylarından hangileri ortak olarak gerçekleştirilebilir? C) % 50 D) % 25

A) Yalnız lI B) I ve II C) II ve III % 50 % 75

D) III ve IV E) l, ll ve lV E) % 25
% 75

7. Popülasyon büyüklüğü

R
148 Zaman
10. İnsanda pankreasa ait wirsung kanalında tıkanma
Yukarıda verilen grafikte aynı ekosistemde bulunan

meydana gelirse aşağıdaki durumlardan hangisi ortaya
P ve R popülasyonlarının büyüklüklerinin zamana bağlı
çıkar?
değişimi gösterilmiştir. Buna göre aşağıdakilerden
hangisi söylenemez? A) Kandaki glikoz miktarında artma
A) R popülasyonu küçülmektedir. B) Yağların sindiriminde aksama
B) R popülasyonunun ölüm oranı P popülasyonundan düşüktür.
C) Midede proteinlerin sindiriminde aksama
C) P popülasyonu dengeye ulaşmıştır.
D) Ağızda karbonhidratların sindiriminde aksama
D) P popülasyonu taşıma kapasitesine ulaşmış olabilir.
E) P popülasyonu bu ekosisteme daha iyi uyum sağlamıştır. E) İnce bağırsakta yağların mekanik sindiriminde aksama
TÜMEVARIM - l Test 05
1. İnsanda oogenez ve spermatogenez sonucu oluşan 4. Genetik mühendisliği;
normal hücrelere ait;
l. canlıların genetik yapısının değiştirilmesi,
l. kromozom sayısı,
ll. canlıların gen yapılarının belirlenmesi ve
ll. sitoplazma miktarı, karşılaştırılması,

lll. gonozom çeşidi, lll. canlılardaki zararlı genlerin ayıklanması

lV. hareket yeteneği çalışmalarından hangilerini gerçekleştirmektedir?

özelliklerinden hangileri kesinlikle aynıdır? A) Yalnız l B) l ve ll C) l ve lll

A) Yalnız l B) l ve ll C) ll ve lll D) ll ve lll E) l, ll ve lll

D) lll ve lV E) l, lll ve lV

5. Şeker hastalarında kullanılan insülin hormonu rekombinant DNA


teknolojisiyle E. coli bakterilerinde üretilmektedir.
Bu işlemin bazı aşamaları aşağıda verilmiştir:

l. E. coli plazmit DNA’sının ve insan DNA sının tümünün


saf olarak elde edilmesi

ll. İnsülin geni içeren insan DNA parçasının plazmit DNA


2. Anne karnında gelişen embriyodaki anormallikler, ile birleştirilmesi
Çözüm Yayınları

l. amniyosentez lll. Plazmitin E. coli hücresine aktarılması

ll. ultrason IV. E. coli plazmit DNA’sının ve insan DNA’sının insülün


genini kodlayan kısmının restriksiyon enzimiyle kesilmesi
lll. röntgen
V. Gen aktarılmış E. coli bakterilerinin kültür ortamında
uygulamalarından hangileri kullanılarak takip edilebilir?
çoğaltılması
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll
verilen aşamaların gerçekleşme sırası aşağıdakilerden
D) l ve ll E) l, ll ve lll hangisindeki gibidir?
A) l - II - III - IV - V B) I - III - II - IV - V
C) l - lV - II - III - V D) l - II - III - V - IV

E) II - I - III - IV - V

3. Diploit bir canlıda;


l. zigottaki, 6. İnsanda üreme gelişme sürecinde yumurta ve sperm
çekirdeklerinin kaynaşmasından sonra aşağıdaki 149
ll. sperm ana hücresindeki,
olaylardan hangisi görülmez?
lll. yumurta hücresindeki,
A) Yumurtanın etrafında döllenme zarının oluşması
lV. spermatitdeki,
B) Zigotun mitoz bölünmelerle blastomerleri oluşturması
V. birincil oositteki
C) Morula evresinden itibaren doku ve organların
kromozom sayılarından hangileri, vücut hücresindeki farklılaşması
kromozom sayısına eşittir?
D) Korpus luteumun belirli bir süre varlığını sürdürmesi
A) l ve ll B) lll ve lV C) lV ve V
E) Embriyonik tabakaların etkileşimi sonucu doku ve
D) l, ll ve V E) ll, lll ve lV organların oluşması
Test 05 1. A 2. D 3. D 4. E 5. C 6. C 7. A 8. D 9. D 10. B 11. B

7. Kapalı bir habitatta yaşamını sürdüren Yaban tavşanı 9. Sağlıklı bir insanın idrarında ve kan plazmasında;
popülasyonu 1999 ve 2000 yıllarında gözlemlenmiş ve
tabloda verilen değerler elde edilmiştir. l Mineral lV Glikoz
ll Üre V Alyuvar
Gözlemlenen özellik 1999 2000
lll Amino asit Vl Su
Doğan yavru sayısı 20 55
tablodaki maddelerden hangileri ortak olarak bulunamaz?
Avcı sayısı 10 3
Yaşam alanı 20.000 m2 20.000 m2 A) l ve ll B) lll ve lV C) l, ll ve Vl
Besin miktarı Yetersiz Yeterli D) lll, lV ve V E) l, lll, lV, V ve Vl
Dışa göç var yok

İçe göç yok var

Tablodaki verilere göre yıl popülasyondaki birey


sayısındaki değişim aşağıdaki grafiklerden hangisi ile
ifade edilebilir?
10. Transkripsiyon Transilasyon
A) Birey sayısı B) Birey sayısı
DNA mRNA Protein

Replikasyon

Yukarıdaki şekil protein sentez mekanizmasını açıklayan


Zaman Zaman
1999 2000 1999 2000 santral doğma olayına aittir.

C) Birey sayısı D) Birey sayısı Buna göre DNA daki bilgiye göre protein sentezlenmesi
sırasında aşağıdaki olaylardan hangisi gerçekleşmez?

A) Sentezlenecek proteine ait şifrenin çıkarılması

Zaman Zaman B) mRNA'nın hücre dışına çıkması


Çözüm Yayınları

1999 2000 1999 2000


C) Ribozomun aktifleştirilmesi
E) Birey sayısı
D) tRNA'nın ilgili amino asitleri ribozoma taşıması

E) Amino asitler arasında peptit bağlarının kurulması

Zaman
1999 2000

8. Aşağıdaki grafikte topraktaki su miktarına bağlı olarak farklı


adaptasyon özellikleri gösteren T1, T2, T3 ve T4 bitki türlerinin 11. İnsandaki sinir sistemi;
gelişim eğrileri gösterilmiştir.
– duyu nöronları
Gelişim
– ara nöronlar
T1 T2 T3 T4
– motor nöronlar

olmak üzere görevleri bakımından üç farklı tip nörondan


oluşmuştur.

Toprak nemi Buna göre motor nöronlar;


(mm3/dm3)
l. çizgili kas hücreleri,
150
Grafiğe göre,
ll. merkezi sinir sistemi hücreleri,
l. Toprak nemindeki değişime en duyarlı bitki türü T3 dür.
lll. endokrin bez hücreleri,
ll. Bitki türlerinin optimum nem değerinde gösterdiği
lV. duyu nöronlarının dendritleri
gelişim miktarı aynıdır.
yukarıdakilerden hangileriyle normal şartlarda bağlantı
lll. Yağışsız geçen mevsimlere direnci en az olan T4
yapmaz?
türüdür.
ifadelerinden hangileri söylenebilir? A) Yalnız l B) Yalnız lV C) l ve ll
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) I ve II
D) ll ve lll E) lll ve lV
D) ll ve lll E) l, ll ve lll
Canlılarda Enerji Dönüşümleri / Fotosentez - Kemosentez-1 BÖLÜM 04 Test 01
1. Fotosentez yapabilen aşağıdaki organizmalardan 5. Aşağıda kloroplastın yapısı şematize edilmiştir.
hangisinde klorofil pigmenti kloroplast organelinde yer
b
almaz?
A) Siyanobakteri B) Eğrelti otu C) Öglena
D) Buğday E) Çam c

a
Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?


A) Klorofiller b yapısında yer alır.
2. Fotofosforilasyonla ATP sentezi yapabilen bir hücre için, B) ATP üretimi a yapısında gerçekleşir.
l. Klorofil pigmentine sahiptir. C) ETS elemanları c yapısında yer alır.
ll. Işık enerjisini kimyasal bağ enerjisine dönüştürülebilir. D) c yapısı CO2’e geçirgen değildir.

lll. İnorganik maddelerden organik madde sentezleyebilir. E) Organik madde üretimi b yapısında gerçekleşir.

ifadelerinden hangileri söylenebilir?


A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll
D) l ve ll E) l, ll ve lll

6. Canlılarda gözlenebilen aşağıdaki olaylardan hangisi


sadece fotosenteze özgüdür?
A) H2O kullanımı
B) CO2 kullanılması
3. Aşağıda özdeş su bitkilerinin kullanıldığı deney düzenekleri
Çözüm Yayınları

gösterilmiştir. C) ATP üretilmesi


CO2 D) Fotofosforilasyon
Işık Işık Işık
E) ATP nin kullanılması

Pipet
KOH

l ll lll

(KOH: CO2 tutucusu)



Işık şiddetinin eşit olduğu deney düzeneklerindeki
bitkilerin fotosentez hızlarının çoktan aza doğru sıralanışı
aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir? 7. Bitki hücrelerinde gözlenen;

A) l - ll - lll B) l - lll - ll C) ll - l - lll l. ATP,

D) ll - lll - l E) lll - l - ll ll. CO2,


lll. O2,
lV. glikoz
151
moleküllerinden, bitkinin fotosentez tepkimeleri sırasında
kullanılanlar (K) ve oluşanlar (O) aşağıdakilerden hangisinde
doğru belirtilmiştir?

K O
A) l ve ll l, lll ve lV
4. Aşağıdaki monomer besinlerden hangisi fotosentez B) ll l, lll ve lV
sonucunda üretilemez? C) l ve ll lll ve lV
A) Glikoz B) Amino asit C) Vitamin D) lll ve lV l ve ll
D) Yağ asiti E) Galaktoz E) l, lll ve lV l ve ll
Test 01 1. A 2. E 3. C 4. E 5. A 6. D 7. A 8. E 9. E 10. B 11. C 12. D

8. Aşağıda canlılarda gözlenen bazı enerji dönüşümleri 11. Fotosentetik ökaryot bir canlının birim zamanda kullandığı
verilmiştir. CO2 miktarındaki değişim aşağıdaki grafikteki gibidir.

Işık Kimyasal Isı CO2 tüketim miktarı


enerjisi X bağ enerjisi Y enerjisi

Buna göre,

I. X, fotosentetik canlılar tarafından gerçekleştirilebilir.
Zaman
II. Y, tüm canlılar tarafından gerçekleştirilebilir. t1 t2 t3
III. X’in gerçekleşebilmesi için klorofil etkinliğine ihtiyaç
Buna göre, canlıda meydana gelen değişimlerle ilgili,
duyulur.


l. t1 de birim zamanda üretilen glikoz miktarı t2 dekinden
yargılarından hangileri doğrudur?
fazladır.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
ll. t2 de fotosentez durmuştur.
D) I ve II E) I, II ve III
lll. t3 te fotosentezle besin üretmek için harcanan ATP
miktarı artmıştır.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll
D) l ve lIl E) I, ll ve lll

9. Fotosentetik bir organizmada aşağıdaki olaylardan hangisi


gerçekleşmeyebilir?
Çözüm Yayınları

A) Karbondioksit kullanımı
B) Organik madde sentezi
C) Fotofosforilasyonla ATP sentezi
D) Klorofil etkinliği
E) Atmosfere serbest oksijen verilmesi

12. Aşağıdaki grafikte fotosentez hızı ile ışığın farklı dalga boyları
arasındaki ilişki gösterilmiştir.
Fotosentez hızı

10. Fotosentez ve kemosentezde; Işığın dalga


d1 d2 d3 d4 boyu
152 l. karbon kaynağı olarak karbondioksitin kullanılması,
Grafiğe göre,
ll. ışık enerjisinin klorofil pigmenti tarafından soğurulması,

l. Klorofil, d1 dalga boyundaki ışığı diğerlerinden daha
lll. organik molekül sentezi sırasında inorganik maddelerin
fazla soğurmuş olabilir.
kullanılması,
ll. d4 dalga boyundaki ışık kızıl ötesi ışık olabilir.
lV. inorganik maddelerin oksitlenmesi sonucu açığa çıkan
enerjiden ATP sentezlenmesi lll. d2, d3’e göre daha kısa dalga boyuna sahiptir.
olaylarından hangileri ortaktır? ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) l ve ll B) l ve lll C) ll ve lll A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll
D) lll ve lV E) l, ll ve lll D) l ve ll E) l, ll ve lll
Fotosentez - Kemosentez - 2 BÖLÜM 04 Test 02
1. Fotosentetik bir canlıda, fotosentezin gerçekleşebilmesi 4. Aşağıda fotosentetik bir canlıda gerçekleşen dönüşüm
için aşağıdakilerden hangisine gereksinim duyulmayabilir? tepkimeleri gösterilmiştir.
P R
A) Klorofil pigmenti ATP Glikoz
B) Kloroplast Şemayla ilgili,


C) Enzim l. P fotofosforilasyon olarak tanımlanır.
D) Karbondioksit ll. P gerçekleşirken klorofil etkinliği gözlenir.
lll. R gerçekleşirken CO2’ye de gereksinim duyulur.
E) Işık enerjisi
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız l B) Yalnız lIl C) I ve II
D) Il ve lIl E) l, ll ve lll

2. Klorofil molekülü ile ilgili aşağıdaki açıklamalardan


hangisi doğru değildir?
A) Tüm fotoototrof canlılarda bulunur.
B) Işık enerjisini kimyasal bağ enerjisine dönüştürür.
C) En iyi yeşil ışığı soğurur. 5. Fotosentez ve kemosentez olaylarında;
D) Kloroplastın tilakoit zar sisteminde bulunur. l. karbondioksit,

E) Prokaryotlarda sitoplazmada bulunabilir. ll. ATP sentaz enzimi,


Çözüm Yayınları

lll. oksijen,
lV. klorofil
moleküllerinden hangilerine ortak olarak gereksinim
duyulur?
A) l ve ll B) ll ve lll C) lll ve lV
D) l, ll ve lll E) l, ll, lll ve lV

3. Aşağıda içi su dolu cam kap içerisine fotosentez yapabilen su


bitkisi konularak ortam kırmızı ışıkla aydınlatılmıştır.

Kırmızı
K
Kı rm

ış
şık
k kkaynağı
ışık ayy

Gaz kabarcıkları
Yeşil su
bitkisi İçi su dolu 6. Bir canlı inorganik bileşiklerden organik bileşik
cam kap sentezlemek için ihtiyaç duyduğu enerjiyi 153
fotofosforilasyon tepkimelerinden sağlamıyorsa bu canlı
Düzenekte oluşan gaz kabarcığı sayısını; ile ilgili olarak,

l. ortam sıcaklığının artırılması, l. Klorofil bulundurmaz.

ll. ortamın yeşil ışıkla aydınlatılması, ll. Oksijene ihtiyaç duymaz.

lll. ortama karbondioksit tutucu KOH konulması lll. CO2 kullanmaz.

uygulamalarından hangileri etkileyebilir? ifadelerinden hangileri söylenebilir?

A) Yalnız l B) Yalnız Ill C) I ve III A) Yalnız l B) Yalnız ll C) I ve II

D) Il ve Ill E) l, ll ve lll D) l ve lIl E) ll ve lll


Test 02 1. B 2. C 3. E 4. E 5. A 6. A 7. E 8. E 9. E 10. D 11. B

7. ATP CO2+H2O 10. Aşağıda fotosentetik bir bakterinin bulunduğu ortamdan aldığı
l ll lll lV CO2 miktarının zamana bağlı değişimi gösterilmiştir.

ADP C6H12O6 Ortamdan alınan


CO2 miktarı
O2
V Vl
H 2O
Fotosentez olayı sırasında yukarıda verilen Zaman

dönüşümlerden hangileri gerçekleşebilir? t1 t2 t3 t4

A) l, lV ve Vl B) ll, lll ve V C) l, lll ve V


Fotosentez tepkimesi;


D) ll, lV ve Vl E) l, ll, lV ve V 6CO2 + 12H2S → C6H12O6 + 12S + 6H2O
şeklinde gerçekleşen bu bakteri için aşağıdaki
yargılardan hangisi doğru değildir?
A) t1 ve t4 de üretilen organik madde miktarı artmıştır.
8. Aşağıdaki şekilde fotosentezin ışıktan bağımsız evre
tepkimelerinde organik moleküllerin sentez basamakları B) t2 sonunda bakteri ortamdan CO2 almamaktadır.
verilmiştir. C) t3 de ortam karanlık olmuş olabilir.
PGAL
D) t2 de açığa çıkan S2 miktarı artmıştır.
Yağ asiti C C C Amino
asit E) t3 te klorofil etkinliği gözlenmemiş olabilir.
Topraktan
Gliserol Vitamin azotlu
RMP
bileşikler
Organik baz

Selüloz C C C C C C Disakkaritler
Nişasta
Çözüm Yayınları

Glikoz
Buna göre,

l. Üretilen glikoz farklı karbonhidrat moleküllerine
dönüştürülebilir.
ll. Fotosentez tepkimelerinde sadece karbonhidratlar
sentezlenmez.
lll. Fotosentez sonucu oluşan bazı organik moleküller için 11. Aşağıdaki grafiklerde bazı faktörlerin fotosentez hızına etkileri
mineral maddeler kullanılır. gösterilmiştir.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
Reaksiyon Reaksiyon
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll
hızı hızı
D) l ve ll E) l, ll ve lll

-l- Işık -ll- Sıcaklık


9. Aşağıda bitkilerin ve kükürt bakterilerinin fotosentez şiddeti
reaksiyonları verilmiştir.
Bitki fotosentezi;
CO2 + H2O → C6H12O6 + O2 Reaksiyon Reaksiyon
Kükürt bakterisi fotosentezi; hızı hızı
154 CO2 + H2S → C6H12O6 + 2S
Bu reaksiyonlarla ilgili,
l. Bitkiler ve kükürt bakterileri fotosentezde karbon
kaynağı olarak CO2 kullanılır.
ll. Kullanılan elektron kaynağı oluşan gazın çeşidini -lll- CO2 -lV- Işığın
belirler. yoğunluğu dalga boyu
lll. Bitki ve kükürt bakterisinde fotosentezin gerçekleştiği
hücre kısmı farklılık gösterir. Bu grafiklerde verilen değişimlerden hangileri kemosentez

ifadelerinden hangileri doğrudur? için de geçerlidir?
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll A) l ve ll B) ll ve lll C) lll ve lV
D) l ve ll E) l, ll ve lll D) l, ll ve lll E) ll, lll ve lV
Fotosentez - Kemosentez - 3 BÖLÜM 04 Test 03
1. Bir bitkide fotosentez olayı gerçekleşirken; 5. Fotosentez hızı
l. ATP sentezi,
ll. O2 oluşumu,
lll. CO2’in yapıya katılması,
Zaman
lV. ATP hidrolizi
olaylarından hangileri için doğrudan ışığa gereksinim Yukarıdaki grafik belirli bir zaman sürecinde bir bitki


duyulmaz? hücresinin fotosentez hızını göstermektedir.
A) l ve ll B) l ve lll C) Ill ve lV Bu zaman sürecinde gerçekleşen olaylarla ilgili aşağıdaki
D) lI, III ve IV E) I, II, lII ve IV ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Birim zamanda klorofil tarafından kullanılan ışık miktarı
azalmıştır.
B) Birim zamanda atmosfere verilen oksijen miktarı artmıştır.
C) Birim zamanda kullanılan CO2 miktarı artmıştır.
2. Fotosentez hızını etkileyen; D) Birim zamanda kullanılan ATP miktarı artmıştır.
l. sıcaklık, E) Birim zamanda üretilen glikoz miktarı artmıştır.
ll. karbondioksit yoğunluğu,
lll. ışık şiddeti,
lV. su miktarı
faktörlerinden hangilerinin sürekli artması durumunda
fotosentez hızı da sürekli artmaz?
A) l ve ll B) ll ve lll C) lll ve lV
Çözüm Yayınları

D) l, ll ve lll E) l, ll, lll ve lV

3. Işıklı ortamdan karanlık ortama alınan yeşil saksı


bitkisinin yaprak hücrelerinde;
6. Bir bitkide bir gün içinde üretilen oksijen miktarının zamana
l. fotofosforilasyon,
bağlı değişimi aşağıdaki grafikteki gibidir.
ll. oksijen açığa çıkması,
Üretilen oksijen
lll. klorofil etkinliği miktarı

olaylarından hangileri gerçekleşmeye devam etmez?


A) Yalnız l B) Yalnız Ill C) I ve II
D) Il ve llI E) l, ll ve lll
Zaman
t0 t1 t2

Buna göre,

155
l. t0 ve t2 anlarında oksijen üretimi olmamasının nedeni
4. Fotosentez ve kemosentez olayları sırasında ortamın karanlık olması olabilir.
aşağıdakilerden hangisi ortak olarak gerçekleşmez?
ll. t1 zamanında bitkinin fotosentez hızı en yüksek
A) İnorganik maddelerin organik molekül sentezinde değerdedir.
kullanılması
lll. t0 - t1 zaman aralığında karbondioksit tüketimi sürekli
B) Karbon kaynağı olarak karbondioksitin kullanılması artarken t1 - t2 zaman aralığında sürekli azalmıştır.
C) İnorganik maddelerin oksidasyonunun gerçekleşmesi açıklamalarından hangileri yapılabilir?
D) ATP sentezi ve ATP hidrolizi olaylarının gerçekleşmesi A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll
E) Elektron taşıma sistemi etkinliğinin gözlenmesi D) ll ve lll E) l, ll ve lll
Test 03 1. C 2. E 3. E 4. C 5. A 6. E 7. E 8. D 9. C 10. D 11. B

7. Fotosentez tepkimelerine bağlı olarak, 10. Fotosentez hızı


Ortamdaki Ortamdaki
karbondioksit
su miktarı
miktarı

Zaman
-l- Zaman -ll- Zaman t1 t2 t3
Bir bitkide günün belirli saatlerindeki fotosentez hızının


değişimini gösteren yukarıdaki grafikle ilgili aşağıdaki
Ortamdaki Hücredeki yorumlardan hangisi yapılamaz?
O2 miktarı organik madde A) En fazla CO2 kullanımı t2 de olmuştur.
miktarı
B) t1 ve t3 deki klorofil etkinliği, t2 den daha düşük düzeydedir.
C) t2 deki açığa çıkan oksijen miktarı, t1 ve t3 dekinden daha
fazladır.
-lll- Zaman -lV- Zaman D) t1 de yeşil, t2 de kırmızı, t3 de mor ötesi ışık kullanılmıştır.

grafiklerde verilen değişimlerden hangileri kemosentez E) t2 deki klorofil etkinliği en üst düzeydedir.

tepkimeleri sırasında da gözlenebilir?
A) l ve ll B) l ve lll C) ll ve lll
D) lll ve lV E) l, ll ve lV
Çözüm Yayınları

8. Bakteriler tarafından gerçekleştirilen fotosentez ve


kemosentez olayları için;
l. sitoplazmada gerçekleşmesi,
ll. ışık enerjisinin kimyasal bağ enerjisine dönüştürülmesi,
lll. enzim denetimli olarak gerçekleşmesi, 11. Aşağıdaki şekilde belirtilen özelliklere sahip iki ayrı deney
tüpüne, ototrof olduğu bilinen K ve L bakteri türü ayrı ayrı
lV. klorofil etkinliğine ihtiyaç duyulması
üremeye bırakılıyor.
özelliklerinden hangileri ortak değildir?
K L
A) Yalnız lV B) l ve lll C) ll ve lll
D) ll ve lV E) l, ll ve lll
• O2 • O2
• CO2 • CO2
• H 2O • H2O
• İnorganik • İnorganik
maddeler maddeler
l. tüp • Karanlık ll. tüp • Aydınlık
ortam ortam
156 9. Bir bitki hücresi, fotosentez tepkimeleri için gerek
Yeterli bir süre bekletildiğinde deney tüplerinin ikisinde de
duyduğu;

bakterilerde sayısal artış gözlemleniyor.
l. CO2,
Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisinin doğruluğu
ll. H2O, kesindir?
lll. ATP, A) K ve L bakterilerinde klorofil etkinliği gözlenir.
IV. enzim B) K bakterileri kemoototroftur.
moleküllerinden hangilerini kesinlikle kendisi üretir? C) L bakterileri fotoototroftur.
A) l ve ll B) ll ve lll C) lII ve IV D) K ve L bakterileri ortamdaki oksijen oranını artırır.
D) I, lI ve III E) II, III ve IV E) L bakterileri kemoototrof değildir.
Fotosentez - Kemosentez - 4 BÖLÜM 04 Test 04
1. Fotosentezi etkileyen aşağıdaki faktörlerden hangisi 5. Bir bitkide fotosentezin ışığa bağımlı evre tepkimelerinde
fotosentezin stromada gerçekleşen tepkimeleri için oluşan NADPH molekülleri;
doğrudan gereklidir?
I. hidrojen,
A) Klorofil B) Işık C) CO2
II. oksijen,
D) Glikoz E) O2
III. karbon,
IV. azot
verilenlerden hangilerinin granadan stromaya
aktarılmasında görev yapar?
2. Fotosentez reaksiyonları sırasında aşağıda verilen
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
olaylardan hangisinin gerçekleşmesi için doğrudan ışığa
ihtiyaç duyulur? D) I ve IV E) I, II ve III

A) Rubisko enziminin aktifliği


B) CO2’nin indirgenmesi
C) NADPH’ın yükseltgenmesi
D) RuBP’ın oluşması 6. Fotosentez ve kemosentez yapan tüm canlılarda;
E) Suyun fotolizi I. klorofil etkinliğine ihtiyaç duyulması,
II. inorganik maddelerin oksitlenmesi,
III. CO2’nin indirgenmesi,
IV. hidrojen kaynağı olarak H2O kullanılması
3. Bitki hücrelerinde fotosentez reaksiyonları sırasında özelliklerinden hangileri ortak olabilir?
gerçekleşen;
A) Yalnız III B) I ve II C) II ve III
I. klorofilin ışığı soğurması,
D) III ve IV E) I, III ve IV
Çözüm Yayınları

II. CO2’nın indirgenmesi,


III. ETS elemanlarının kullanılması,
IV. oksijenin açığa çıkması
olaylarından hangileri fotosentez yapan tüm, canlılarda
ortak olarak gözlenir?
A) I ve II B) II ve III C) III ve IV
7. Bir bitkide gerçekleşen fotosentezin ışığa bağımlı ve
D) I, II ve III E) I, II, III ve IV ışıktan bağımsız reaksiyonları sırasında aşağıdaki
olaylardan hangisi ortak olarak gözlenir?
A) ETS elemanlarının kullanılması
4. Fotosentez hızı B) Fotofosforilasyon olayı ile ATP sentezlenmesi
C) NADPH molekülünün yükseltgenmesi
D) Enzim kullanılması
E) ATP tüketimi
Zaman

Yukarıdaki grafikte, yeşil bir bitkinin fotosentez hızında


gözlenen değişim verilmiştir. 157
Buna göre grafikte verilen değişimin gerçekleşmesine,
I. sıcaklığın optimum değere getirilmesi. 8. Kemosentez yapan bir canlının hücrelerinde;
II. bitkinin ışık almasının engellenmesi, I. HNO2 + O2 → HNO3 + Enerji
III. ortama enzim etkinliğini durduran kimyasal maddeler II. CO2 + H2O → C6H12O6 + O2
eklenmesi,
III. NH3 → HNO2 + Enerji
IV. ortama CO2 tutucu moleküllerin bırakılması
uygulamalarından hangileri neden olabilir? reaksiyonlarından hangileri gerçekleşebilir?
A) Yalnız I B) I ve II C) II ve IV A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III
D) I, II ve III E) II, III ve IV D) II ve III E) I, II ve III
Test 04 1. C 2. E 3. D 4. E 5. A 6. A 7. D 8. E 9. C 10. E 11. E 12. D

9. Bir bitkide gün içinde üretilen oksijen miktarının günün belirli 11. Bir bitkide fotosentezin ışığa bağımlı evresinde
saatlerinde değişim grafiği aşağıda verilmiştir. gerçekleşen olaylarla ilgili olarak;
Üretilen O2 miktarı O2 miktarı CO2 miktarı

Zaman Zaman
t0 t1 t2
I II
Zaman
Klorofil miktarı ATP miktarı
Buna göre,
I. t0 ve t2 de oksijen üretiminin olmamasının nedeni ışık
miktarının yetersiz olmasıdır.
II. t1 de tüketilen CO2 miktarı maksimum değere ulaşmştır.
III. t2 de bitkiye yeşil dalga boyunda ışık verilip ortam Zaman Zaman
sıcaklığı sürekli artırılırsa bitkinin glikoz üretim hızı III IV
artırılabilir.
grafiklerinden hangileri çizilebilir?
ifadelerinden hangileri söylenebilir?
A) I ve II B) II ve III C) III ve IV
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) II ve III E) I, II ve III D) I, II ve III E) I, III ve IV
Çözüm Yayınları

10. Yeşil
ş Kırmızı Mavi
12. Aşağıda bir bitki hücresinde kloroplast organelinde
gerçekleşen fotosentez tepkimeleri özetlenmiştir.
ADP NADP+

H 2O Grana O2
T1 T2 T3 (Işığa bağımlı evre)

ADP NADPH
Yukarıdaki üç tüpe özdeş su bitkileri ile, aynı bileşim ve
miktarda deniz suyu konuluyor.
Farklı dalga boyundaki ışıklarla belirli bir süre aydınlatılan CO2 C6H12O6
Stroma
tüplerle ilgili olarak, (Işıktan bağımsız evre) (Glikoz)
I. Tüplerde birim zamanda tüketilen CO2 miktarı aynıdır.
ADP NADP+
158 II. T3 tüpünde birim zamanda açığa çıkan O2 miktarı, T1
den fazladır. Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

III. Birim zamandaki ağırlık değişimi en az olan T1 A) Işığa bağımlı evrede ATP sentezi gerçekleşir.
tüpündeki bitkidir. B) Işıktan bağımsız evrede ATP hidrolizi gerçekleşir.
IV. Birim zamanda T2 tüpünde soğurulan ışık miktarı, T1 C) Işığa bağımlı evrede indirgenen NADP+ molekülleri ışıktan
den fazladır. bağımsız evrede yükseltgenir.
ifadelerinden hangileri doğrudur? D) Işıktan bağımsız evrede glikoz sentezi için gerekli
A) I ve II B) II ve III C) III ve IV moleküllerin tümü ışığa bağımlı evreden sağlanır.

D) I, II ve III E) II, III ve IV E) Glikozun yapısındaki karbon ve oksijenin kaynağı


karbondioksit molekülüdür.
Fotosentez - Kemosentez - 5 BÖLÜM 04 Test 05
1. Bir bitki hücresinde fotosentez tepkimelerinin 6. • Siyanobakteriler
gerçekleşmesi için aşağıdakilerden hangisine ihtiyaç • Yeşil bitkiler
duyulmaz?
• Mor bakteriler
A) Karbondioksit B) Işık
• Yeşil sülfür bakterileri
C) Kloroplast D) Mitokondri
Yukarıdaki canlılar tarafından gerçekleştirilen fotosentez
E) H2O tepkimeleri ile ilgili aşağıdakilerden hangisi ortak olarak
söylenebilir?
A) Hidrojen kaynağı olarak H2O kullanılır.
B) Karbon kaynağı olarak CO2 kullanılır.
2. Besin üretimi sırasında O2 tüketen ototrot bir bakteri;
C) Işığa bağımlı tepkimeler kloroplastın granasında
I. ışık enerjisinin kullanılması, gerçekleşir.
II. CO2 özümlemesi, D) Işıktan bağımsız tepkimeler kloroplastın stromasında
gerçekleşir.
III. fotofosforilasyonla ATP sentezi,
E) Atmosfere O2 serbestlenir.
olaylarından hangilerini gerçekleştiremez?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) II ve III 7. Işık
Yeşil


Sarı
Işık geçirmeyen
3. Fotosentez olayı ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi madde
doğrudur?
Şekil - I Şekil - II
A) Tüm ototrof canlılar tarafından gerçekleştirilir.
Yukarıdaki deneyde bir bitkinin yaprağının belirli bir bölümü
B) Işık enerjisinin kimyasal bağ enerjisine dönüşümünü

ışık geçirmeyen bir madde ile kapatılmış ve belirli bir süre ışık
sağlar.
Çözüm Yayınları

altında bekletilmiştir. (Şekil - I)


C) Klorofil pigmentine sahip her hücrede kloroplast Bu sürenin sonunda bitki yaprağı incelenmiş ve ışık
organelinde gerçekleşir. geçirmeyen madde ile kapatılan bölgenin sarardığı, diğer
D) Sadece karbonhidratların üretimini sağlar. kısımların ise yeşil rengi koruduğu belirlenmiştir. (Şekil - II)
Bu deneyden elde edilen gözlem sonuçlarına göre,
E) Kloroplasta sahip olmayan canlılar tarafından
gerçekleştirilemez. I. Klorofil sentezi ışık varlığında gerçekleşir.
II. Klorofil sentezinde etkili olan tek faktör ışıktır.
III. Işık bulunmaması mevcut klorofil yapısının bozulmasına
neden olur.
4. Fotosentez tepkimeleri sırasında oluşan;
yargılarından hangileri söylenebilir?
I. glikoz,
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III
II. ATP,
D) II ve III E) I, II ve III
III. O2,
IV. NADPH
Yeşil ışık
moleküllerinden hangilerinin oluşumu kemosentez 8.
tepkimelerinde de gözlenebilir?
A) I ve II B) II ve III C) III ve IV
D) I, II ve III E) I, II, III ve IV 159
X
Yeşil ışıkla aydınlatılan yukarıdaki düzenekte bitkinin birim

zamanda açığa çıkardığı O2 miktarını artırabilmek için;
5. Fotoototrof canlılarda fotofosforilasyon sonucu üretilen I. ışık kaynağının X noktasına getirilmesi,
ATP aşağıdaki biyokimyasal tepkimelerin hangisinde II. ışık kaynağının kırmızı ışık verecek şekilde
kullanılabilir? düzenlenmesi,
III. ortam sıcaklığının optimum değerin üzerine çıkarılması
A) Protein sentezi B) Glikoz sentezi
işlemlerinden hangilerinin yapılması uygun olur?
C) Nişasta sentezi D) Aktif taşıma A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
E) Hücre bölünmesi D) II ve III E) I, II ve III
Test 05 1. D 2. D 3. B 4. E 5. B 6. B 7. C 8. C 9. E 10. C 11. B 12. D

9. 11. CO2

CO2
Işık geçirmeyen Işık
levha kaynağı 
H 2O H 2O
X
Y
I II

Özdeş bitkiler kullanılarak hazırlanan yukarıdaki deney


düzeneğinde;

Yukarıda verilen deney düzeneğinde bir saksı bitkisine ait • I numaralı saksıdaki bitkiye oksijeni işaretli CO2 ve
normal H2O molekülleri,

özdeş X ve Y yaprakları eşit süre ışık altında bekletiliyor.
Buna göre aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılamaz? • II numaralı saksıdaki bitkiye oksijeni işaretli H2O ve
normal CO2 molekülleri
A) X yaprağı oksijen üretirken, Y yaprağı üretemez.
verilmiştir.
B) X yaprağında fotofosforilasyon gerçekleşirken, Y
yaprağında gerçekleşmez. Deney sonucunda II numaralı bitkide işaretli oksijen
moleküllerinin açığa çıktığı gözlenmiştir.
C) X yaprağında kütlesel artış olurken, Y yaprağının kütlesi
artmaz. Deney sonuçlarına göre aşağıdaki ifadelerden hangisinin
doğruluğu kesindir?
D) X yaprağında klorofil etkinliği gözlenirken, Y yaprağında
gözlenmez. A) Fotosentezde açığa çıkan O2’nın kaynağı CO2’dir.

E) X yaprağında CO2 üretilirken, Y yaprağında tüketilir. B) Fotosentezde açığa çıkan O2’nin kaynağı H2O’dur.
C) H2O daki H ve O atomları glikozun yapısına katılır.
D) Fotosentezde açığa çıkan O2’nin bir kısmı CO2, bir kısmı
H2O’dan gelir.
Çözüm Yayınları

E) Fotosentezde açığa çıkan O2’nin tamamı bitkinin kendisi


tarafından kullanılır.

10. Fotosentezde elektronların enerji düzeylerinin değişimi


aşağıdaki şekildeki gibi gerçekleşir.

Foton
Elektron
Enerji düzeyi

Uyarılmış 12. Aşağıda kemoototrof bir canlıda gerçekleşen bir dizi reaksiyon
durum verilmiştir.
Temel X 2NO ¯ + 4H+ + 2H O + Enerji
2NH4+ + 3O2 →
2 2
durum Y Besin + O2
CO2 + H2O →
Buna göre enerji düzeyinde şekildeki değişimin Buna göre,
gerçekleşmesinde aşağıdakilerden hangisi etkili olmuştur?
I. X tepkimesinin gerçekleşmesindeki asıl amaç enerji
160 A) Mor ötesi ve kızıl ötesi ışınların klorofil tarafından absorbe üretimidir.
edilmesi
II. Y tepkimesinde amaç besin sentezlemektir.
B) Yüksek enerjili alfa - gama ışınlarının anten kompleksince
tutulması III. X tepkimesi sitoplazmada, Y tepkimesi kloroplastta
gerçekleşir.
C) Krofilin ışık enerjisini soğurarak elektronların enerji
seviyesini yükseltmesi IV. Y tepkimesi sonucu açığa çıkan O2, X tepkimesi
sırasında kullanılabilir.
D) Karotenoitlerin farklı dalga boyundaki ışığı soğurarak
elektronların enerji seviyesini yükseltmesi ifadelerinden hangileri doğrudur?
E) Işık ile uyarılan fotosistem yapılarının yükseltgenmiş halde A) I ve II B) II ve III C) III ve IV
kalması
D) I, II ve IV E) I, II, III ve IV
Fotosentez - Kemosentez - 6 BÖLÜM 04 Test 06
1. Klorofil molekülü ile ilgili aşağıdaki açıklamalardan 5. Kloroplastlarda gerçekleşen metabolik olaylarla ilgili,
hangisi doğru değildir? I. Fotofosforilasyon tepkimelerinde tilakoit zarlar üzerinde
bulunan yapılar işlev gösterir.
A) Sentezi gen-çevre etkileşimiyle sağlanır.
II. Suyun fotolizi sonucu açığa çıkan hidrojenler ETS’ye
B) Sentezi aydınlık ortamda gerçekleşir. aktarılırken oksijen atmosfere verilir.
C) En yüksek oranda soğurduğu ışık yeşildir. III. İnorganik maddelerin organik maddelere dönüştüğü
D) Elektron kaynağı olarak görev yapar. tepkimeler tilakoit boşluklarda gerçekleşir.
açıklamalarından hangileri yanlıştır?
E) Ökaryot fotosentetik hücrelerde kloroplast içinde bulunur.
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
D) I ve III E) II ve III

6. Aşağıdakilerden hangisi bir bitkide gerçekleşen fotosentezin


ışıktan bağımsız reaksiyonlarını doğrudan etkilemez?
2. Işıktan bağımsız evre reaksiyonlarında oluşan PGAL
molekülünden sentezlenen farklı organik moleküller aşağıdaki A) Ortam sıcaklığı
şekilde gösterilmiştir. B) Ortamdaki karbondioksit miktarı
PGAL (3C) C) Ortamdaki oksijen derişimi
1 Glikoz CCC Vitamin 4
D) Işığa bağımlı evreden aktarılan ATP ve NADPH miktarı
2 Amino asit Yağ asidi 5 E) Stromada bulunan enzim miktarı
3 Gliserol Organik baz 6
Buna göre şekilde verilen moleküllerden hangilerinin
sentezi sırasında topraktan azot tuzlarının alınmasına
ihtiyaç vardır? 7. Bir ağacın farklı dallarında bulunan üç özdeş yaprağın
kullanıldığı deneysel çalışma aşağıda verilmiştir.
A) 1, 2 ve 3 B) 4, 5 ve 6 C) 2, 4 ve 6 I. yaprak II. yaprak
Çözüm Yayınları

III. yaprak

D) 1, 3 ve 5 E) 2, 3 ve 4

 Yeşil ışık  Kırmızı ışık  Mor ışık


 25 ºC  60 ºC  25 ºC

Buna göre belirli bir süre sonunda yaprakların kuru
3. Bakteri ve bitkilerde gerçekleşen fotosentez olayı ağırlığındaki değişim aşağıdakilerden hangisiyle ifade
aşağıdakilerden hangisi bakımından farklılık göstermez? edilebilir?
A) Kullanılan enerji çeşidi A) I = II = III B) III > I > II C) I > II > III
B) Kullanılan hidrojen kaynağı D) III > II > I E) II > III > I
C) Gerçekleştirildiği hücre kısmı
D) Üretilen yan ürün çeşidi 8. Topraktaki nitrifikasyon sürecinde aşağıda verilen tepkimeler
gerçekleşmiştir.
E) Üretilen organik molekül çeşidi
2NO2¯ + O2 → 2NO3¯ + Enerji
(Nitrit) (Nitrat)

CO2 + H2O → Besin + O2 161


Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisi doğrudur?

4. Fotosentezin farklı evrelerinde gözlenen aşağıdaki A) Oksidasyon sürecinin asıl amacı nitrat üretmektir.
olaylardan hangisi diğerlerinden daha sonra gerçekleşir?
B) Besin üretimi sürecinde oksijen atmosfere verilir.
A) ATP üretimi
C) Canlı ilk reaksiyondaki nitrit molekülünü oksijenli
B) Elektronların ETS’den geçişi solunumda substrat olarak kullanmıştır.

C) Klorofilin indirgenmesi D) İnorganik maddenin oksitlenmesi sonucu açığa çıkan


enerji besin sentezi için kullanılmıştır.
D) CO2’nin indirgenmesi
E) İlk reaksiyon sonucu elde edilen enerji tüm metabolik
E) NADP’nin indirgenmesi
faaliyetlerde kullanılabilir.
Test 06 1. C 2. C 3. A 4. D 5. B 6. C 7. B 8. D 9. E 10. D 11. C 12. B

9. Aşağıda fotosentetik bazı canlılar tarafından gerçekleştirilen 11. 1 2


fotosentez tepkimeleri verilmiştir.
Başlangıçtaki
• Yeşil bitkiler civa konumu
Kloroplast C H O + O
CO2 + H2O →
6 12 6 2
Işık
• Hidrojen bakterileri
Klorofil C H O + H O
CO2 + H2 →
6 12 6 2 1. kap 2. kap
Işık
• Kükürt bakterileri
Klorofil
CO2 + H2S → C6H12O6 + S + H2O

Işık Özdeş saksı bitkilerinin kullanıldığı denge durumunda


Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisi söylenemez? bulunan yukarıdaki deney düzeneğinde aşağıdaki
uygulamalardan hangisinin yapılması cam borudaki
A) Üç canlı grubu da ışık enerjisini kimyasal bağ enerjisine
civanın 1 yönünde hareket etmesini sağlayarak dengenin
dönüştürebilir.
bozulmasına neden olur?
B) Yeşil bitkilerde klorofil molekülü kloroplast içinde yer alır.
A) 1. kaptaki bitkiye kırmızı, 2. kaptaki bitkiye yeşil ışık
C) Glikozun yapısında yer alan karbonun kaynağı CO2’dır. verilmesi

D) Kullanılan hidrojen kaynağı açığa çıkan gazın çeşidini belirler. B) 2. kaptaki bitkiye aydınlıkta oksijen, 1. kaptaki bitkiye
karanlıkta karbondioksit verilmesi
E) Yeşil bitkiler ışık kaynağı olarak sadece güneşi kullanabilir.
C) 1. kabın karanlık, 2. kabın aydınlık ortamda tutulması
D) 1. kaptaki bitkinin toprağına karanlıkta, 2. kaptaki bitkinin
toprağına aydınlıkta eşit miktarda sodalı su eklenmesi
E) 1. kaptaki bitkinin oksijensiz, ikinci kaptaki bitkinin oksijenli
ortamda tutulması
Çözüm Yayınları

Işık Işık
10.

12. Aşağıda verilen grafiklerde bir bitkide gerçekleşen fotosentez


tepkimelerine bağlı olarak kloroplastın grana ve stromasındaki
bazı moleküllerin miktarında gözlenen değişim gösterilmiştir.
Su bitkisi Nitrat K miktarı L miktarı
bakterileri

Mineralli
I su II

Grana Stroma Grana Stroma
Fotosentez ve kemosentezin gerçekleşmesi için gerekli I II

şartların sağlandığı, özellikleri yukarıda belirtilen
düzeneklerle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi Grafikteki verilere göre,

doğrudur?
162 I. I. grafik tepkimeler sırasında ATP ve NADPH
A) Hem su bitkisi hem de bakteriler ışık enerjisini kullanır. miktarındaki değişimi göstermektedir.
B) Hem su bitkisi hem de bakteriler ortamın oksijen oranını II. II. grafik fotosentezde üretilen glikoz veya oksijen
artırır. miktarını göstermektedir.
C) II. düzenekteki ışık kaynağı kapatılırsa bakterilerin glikoz III. K ve L miktarındaki değişim sıcaklıktaki değişimden
üretimi durur.
etkilenir.
D) II. düzenekten oksijen gazı uzaklaştırılırsa bakterilerin
ifadelerinden hangileri doğru olmaz?
glikoz üretimi durabilir.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
E) Su bitkisi hidrojen kaynağı olarak H2S’i, bakteriler ise
H2O’yu kullanır. D) I ve II E) I, II ve III
Fotosentez - Kemosentez - 7 BÖLÜM 04 Test 07
1. Aşağıda h1, h2, h3, h4 ile ifade edilen dört farklı hücrede 4. Kemosentetik canlılar oksidasyon için;
gerçekleşen olaylar verilmiştir.
I. NH3,
• h1 → CO2 tüketimi
II. NO2,
• h2 → H2O tüketimi
III. Fe,
• h3 → Enerjisi yükseltilmiş elektronların klorofilden
IV. H2S
ayrılması
moleküllerinden hangilerini kullanabilir?
• h4 → Fosforilasyon
A) I ve II B) II ve III C) III ve IV
Buna göre hangi hücrelerin fotosentez yaptığı kesindir?
D) I, II ve III E) I, II, III ve IV
A) Yalnız h3 B) h1 ve h2 C) h1 ve h3
D) h3 ve h4 E) h1, h2, h3 ve h4

5. Gölge bitkilerinde ve ışığı seven bitkilerde fotosentez hızının


ışık şiddetine göre değişimi aşağıda verilmiştir.
2. Fotosentez hızı

Y
Işığı seven bitkiler

Gölge bitkileri

Işık şiddeti
X

Yukarıdaki şekilde kloroplastın X ve Y ile gösterilen Buna göre,


Çözüm Yayınları

bölgelerinde gerçekleşen olaylarla ilgili aşağıdaki I. Işığı seven bitkilerin tüm ışık şiddeti değerlerindeki
eşleştirmelerden hangisi yanlıştır? fotosentez hızı, gölge bitkilerinden daha yüksektir.
X Y
II. Işık şiddetinin belirli bir değerden sonraki artışı, ışığı
A) NADPH’ın yükseltgenmesi Fotofosforilasyon seven bitkilerde ve gölge bitkilerinde fotosentez hızında
artışa neden olmaz.
B) CO2’nın indirgenmesi Suyun fotolizi
III. Işığı seven bitkilerin ve gölge bitkilerinin fotosentez
C) Defosforilasyon NADP+ indirgenmesi
hızının eşitlendiği bir ışık şiddeti değeri yoktur.
D) O2’nin açığa çıkması Glikoz sentezi
yorumlardan hangileri yapılabilir?
E) CO2’nın indirgenmesi Fotofosforilasyon
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III

6. Aşağıdakilerden hangisi bitki fotosentezi sırasında 163


3. Aşağıdaki durumlardan hangisi fotosentezin ışıktan gerçekleşen olaylardan birisi değildir?
bağımsız reaksiyonlarını doğrudan etkiler? A) Işığın etkisiyle klorofildeki elektronların daha yüksek enerji
A) Ortamdaki ışık şiddetinin artırılması düzeyine çıkartılması

B) NADP moleküllerinin indirgenme hızının artması B) Tilakoit zarın her iki tarafındaki proton derişim farkının ATP
sentezine yol açması
C) Ortamdaki ribuloz bifosfat miktarının azalması
C) Karbon tutma tepkimelerinin RuBP ile başlaması
D) Birim zamanda klorofil tarafından soğurulan ışık miktarının
artması D) Suyun fotolizi sonucu oluşan oksijenin atmosfere verilmesi

E) Birim zamanda kullanılan H2O miktarının azalması E) Hidrojen kaynağı olarak H2S’in kullanılması
Test 07 1. A 2. D 3. C 4. E 5. B 6. E 7. C 8. E 9. E 10. D 11. C

7. X 10. Aşağıdaki deney düzeneğinde su dolu kabın içerisine bir su


bitkisi konulmuş ve fotosentez için gerekli ortam koşulları
sağlanmıştır.
Cam
fanus Renkli
Cam sıvı
boru
Su bitkisi

Yukarıda verilen düzenekte aşağıdaki uygulamalardan



hangisinin yapılması başlangıçta denge durumunda olan 15 ºC
cam borudaki renkli sıvının X yönünde yükselmesine
neden olur? (KOH CO2 tutucudur.) Su bitkisinin bulunduğu kaba,


A) Cam fanusa KOH bloklarının eklenmesi • t0 - t1 zaman aralığında bir pipet aracılığıyla CO2 gazı
verilmiştir.
B) Cam fanustaki sıcaklığın azaltılması
• t1 - t2 zaman aralığında ışık kaynağı kapatılmıştır.
C) Işık şiddetinin optimum değere yükseltilmesi
• t2 - t3 zaman aralığında ışık kaynağı açılıp ortam
D) Işık kaynağının kapatılması sıcaklığı 25 ºC ye getirilmiştir.
E) Bitkiye verilen su miktarının azaltılması uygulamaları yapıldığına göre, belirtilen zaman
aralıklarında su bitkisinin fotosentez hızındaki değişimleri
gösteren grafik aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A) Fotosentez hızı B) Fotosentez hızı

8. Aşağıdaki şekilde fotosentez reaksiyonları şematik olarak


gösterilmiştir.
X Işığa bağımlı Y Zaman Zaman
t0 t1 t2 t3 t0 t1 t2 t3
tepkimeler

C) Fotosentez hızı D) Fotosentez hızı


Çözüm Yayınları

ATP NADPH

Işıktan bağımsız C6H12O6


Z
tepkimeler
Zaman Zaman
t0 t1 t2 t3 t0 t1 t2 t3
Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
A) X molekülü NADP için hidrojen kaynağıdır. E) Fotosentez hızı
B) X molekülü Y’nin kaynağıdır.

C) Z molekülü glikozun karbon kaynağıdır.


D) Glikozun yapısındaki oksijenlerin kaynağı Z molekülüdür. Zaman
t0 t1 t2 t3
E) Z’nin kullanım oranı sadece X’in kullanım oranına bağlıdır.

11. Aşağıdaki grafiklerde bir bitki hücresinin fotosentez


reaksiyonlarında gözlenen, bazı maddelerin miktarlarındaki
değişmeler verilmiştir.
CO2 miktarı K

9. Hidrojen kaynağı olarak su kullanan ve ışık enerjisinden


164
yararlanmayan ototrof bir canlıda;
I. oksijen üretimi,
Zaman Zaman
II. karbondioksit özümlemesi, I II
III. inorganik madde oksitlenmesi,
Buna göre I. grafikteki değişimin gerçekleştiği evrede,

IV. organik monomer parçalanmadan ATP sentezi II. grafikte miktar değişimi gösterilen ve K ile belirtilen
madde aşağıdakilerden hangisi olabilir?
olaylarından hangileri gerçekleşebilir?
A) ATP B) NADPH C) Glikoz
A) Yalnız I B) I ve II C) III ve IV
D) Oksijen E) H2S
D) I, II ve III E) I, II, III ve IV
Fermantasyon - 1 BÖLÜM 04 Test 08
1. Glikoliz evresinin gerçekleşebilmesi için hücrede 4. Bir fermantasyon tepkimesinin, etil alkol fermantasyonu
aşağıdaki moleküllerden hangisinin bulunması ya da laktik asit fermantasyonu olduğunu kanıtlamak için
gerekmez? aşağıdakilerden hangisi kullanılabilir?
A) ATP B) ADP C) Oksijen A) CO2 miktarının artması
D) Enzim E) Glikoz B) Isı artışı
C) ATP üretimi
D) Glikoz miktarının azalması
E) Tepkimenin gerçekleştiği yer

5. Canlılarda meydana gelen fermantasyon olayları aşağıdaki


gibi özetlenebilir.

Glikoz

Laktik asit Etil alkol


+ +
Çözüm Yayınları

2. Fermantasyon tepkimeleri sonucunda aşağıdakilerden 4ATP CO2


hangisi kesinlikle oluşmaz? +
4ATP
A) Karbondioksit B) Etil alkol
C) Laktik asit D) Su Buna göre, özetlenen fermantasyon tepkimeleri için;
E) ATP l. üretilen ATP miktarı,
ll. Oluşan son ürün çeşidi,
lll. kullanılan enzim çeşidi
hangileri farklılık göstermez?
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) I ve II
D) l ve lIl E) I, ll ve lll

6. Oksijensiz ortamda enerji üreten bir hücrenin 165


3. Fermantasyon tepkimelerinin başlayabilmesi için; sitoplazmasında bu olaya bağlı olarak;
l. enzim, l. inorganik madde oluşumu,
ll. substrat, ll. ATP sentezi,
lll. oksijen, lll. organik madde tüketimi,
lV. ATP lV. pH’ın düşmesi
faktörlerinden hangilerine gerek yoktur? durumlarından hangileri gözlenebilir?
A) Yalnız l B) Yalnız lll C) l ve ll A) l ve ll B) ll ve lll C) lll ve lV
D) ll ve lll E) lll ve lV D) l, ll ve lll E) l, ll, lll ve lV
Test 08 1. C 2. D 3. B 4. A 5. A 6. E 7. D 8. E 9. C 10. D 11. A

7. l. ATP sentezlenmesi, 10. Laktik asit fermantasyonu yapan bir hücrede bu olaya
bağlı olarak;
ll. organik madde kullanımı,
Glikoz Üretilen
lll. laktik asit oluşumu, ATP miktarı
miktarı
lV. CO2 oluşumu,
V. sıcaklık artışı
Yukarıda verilen olaylardan hangileri tüm fermantasyon
tepkimeleri sırasında ortak olarak gözlenebilir?
-l- Zaman -ll- Zaman
A) l ve ll B) lll ve lV C) lV ve V
D) l, ll ve V E) lll, lV ve V
Ortam Ortam
sıcaklığı pH’sı

-lll- Zaman -lV- Zaman


8. Etil alkol fermantasyonu yapan prokaryot K hücresi ile
laktik asit fermantasyonu yapan ökaryot L hücresi için,
grafiklerindeki değişimlerden hangileri gözlenebilir?
l. K hücresindeki tepkimeler sitoplazmada, L hücresindeki A) l ve ll B) ll ve lll C) lll ve lV
tepkimeler mitokondride gerçekleşir.
D) l, ll ve lll E) l, ll, lll ve lV
ll. 1 molekül glikozun kullanıldığı tepkimelerde L de K dan
daha fazla ATP sentezlenir.
lll. K ve L hücrelerinde tepkime sonucu CO2 ve ATP
oluşumu gözlenir.
Çözüm Yayınları

ifadelerinden hangileri yanlıştır?


A) Yalnız l B) Yalnız llI C) I ve II
D) Il ve lIl E) l, ll ve lll

11. Asitlerle sarı renk alan fenol kırmızısının aşağıdaki deney


düzeneği hazırlandıktan bir süre sonra sarardığı gözleniyor.

Havası
9. alınmış kısım
Mantar kapak
Havası
alınmış kısım Glikoz çözeltisi
+ Fenol
Glikoz
Maya kırmızısı
çözeltisi
hücreleri

Fermentetik
bakteri Deney düzeneğindeki bu gözlem;

166 l. kaptaki glikozun yıkılması sonucu pirüvik asitin
Uygun şartların sağlandığı yukarıdaki deney tüpünde bir oluşması,

süre sonra bakterilerin tamamen ölmesi;
ll. kapta fermantasyon sonucu CO2’in oluşması,
l. ortamdaki glikozun tükenmesi,
lll. maya hücrelerinin fermantasyonu sonucu kabın
ll. ortamda son ürünlerin birikmesi, sıcaklığının yükselmesi,
lll. ortamdaki O2 yoğunluğunun azalması IV. kaptaki glikozun CO2 ve H2O’ya kadar yıkılması
olaylarından hangileriyle açıklanabilir? olaylarından hangileri ile açıklanabilir?
A) Yalnız l B) Yalnız lIl C) I ve ll A) Yalnız lI B) I ve II C) II ve III
D) lI ve lIl E) l, ll ve lll D) lII ve IV E) I, II ve IV
Fermantasyon - 2 BÖLÜM 04 Test 09
1. Fermantasyon ile ilgili aşağıdaki açıklamalardan hangisi 4. Etil alkol fermantasyonu için aşağıdaki ifadelerden
yanlıştır? hangisi yanlıştır?
A) Özel bir organelde gerçekleşmez. A) ATP üretimi için glikoz yıkımı olur.
B) Enzim denetimli olarak gerçekleşir. B) Gerçekleşmesi için oksijene ihtiyaç duyulmaz.
C) Enerji verimi oksijenli solunuma göre daha düşüktür. C) Hücre sitoplazmasında gerçekleşir.
D) Organik molekül su ve karbondioksite kadar parçalanmaz. D) Sadece prokaryot canlılar tarafından gerçekleştirilir.
E) Fermantasyon tepkimeleri sonucu ortam pH’ı yükselir. E) Reaksiyonların başlangıcında ATP harcanır.

2. Bira mayası ve glikoz çözeltisi bulunan deney tüpü bir süre


bekletiliyor. 5. İnsanda aşağıdaki hücrelerden hangisi laktik asit
fermantasyonu yapabilir?

A) Akyuvar B) Sinir C) İskelet kası
N2 gazı
D) Kalp kası E) Akciğer
Çözüm Yayınları

Deney tüpü Glikoz çözeltisi

Bira mayası

Bu süreçte deney tüpünde aşağıdakilerden hangisinin

miktarında artış gözlenmez?
A) Glikoz
B) Bira mayası
C) Karbondioksit
Cam
D) Etil alkol 6. boru
Termometre Termometre
E) Sıcaklık

Renkli
Süt sıvı Üzüm suyu
Cam kap

Yoğurt Bira
bakterileri mayaları
-X- -Y-
167
3. Etil alkol ve laktik asit fermantasyonunda; Yukarıdaki gibi hazırlanan X ve Y deney düzeneklerinde,

l. glikozun parçalanması, I. Termometredeki sıcaklık değeri artar.
ll. ATP sentezi, II. Cam borudaki renkli sıvı seviyesi değişmez.
lll. CO2 oluşumu, III. Cam kaptaki karbondioksit miktarı artar.
lV. amino asitin parçalanması IV. Cam kabın pH değeri azalır.
olaylarından hangileri ortak olabilir? değişimlerinden hangileri ortak olarak gözlenir?
A) l ve ll B) ll ve lll C) ll ve lV A) I ve II B) I ve IV C) II ve III
D) lll ve lV E) l, ll ve lll D) II ve IV E) III ve IV
Test 09 1. E 2. A 3. A 4. D 5. C 6. B 7. D 8. C 9. B 10. A 11. E

7. Aşağıda, farklı canlılarda gerçekleşebilen fermantasyon 10. Fermantasyon hızının X faktörüne bağlı değişimi aşağıdaki
reaksiyonları verilmiştir. grafikte gösterilmiştir.
ll 2 Etil alkol Fermantasyon
l
Glikoz Pirüvik +
hızı
asit 2CO2
lll 2 Laktik
asit

Buna göre numaralandırılmış reaksiyonlarla ilgili olarak


X

aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) ATP sentezi sadece l de gerçekleşir. Grafikteki X faktörü;


B) ll ve lll sonucu ortamın pH’sı azalır. l. sıcaklık,
ll. ortam pH’sı,
C) l, ll ve lll sitoplazmada gerçekleşir.
lll. enzim miktarı,
D) ll ve lll sonucu sadece organik son ürünler oluşur.
lV. son ürün miktarı
E) l de ATP hem üretilir hem de hidroliz edilir.
verilenlerden hangileri olabilir?
A) l ve ll B) ll ve lll C) lll ve lV
D) l, ll ve lll E) ll, lll ve lV

8. Aşağıdaki grafikte etil alkol fermantasyonu yapan bira


mayalarının ürettiği CO2 miktarının zamana bağlı değişimi
gösterilmiştir.
Üretilen CO2
miktarı
Çözüm Yayınları

Zaman
t1 t2 t3

Bu grafikteki verilere göre aşağıdaki yargılardan 11. Etil alkol fermantasyonu yapan iki canlı grubu şekildeki deney

hangisine ulaşılamaz? düzeneğiyle birbirine bağlanmıştır.
A) t1 zaman aralığında tüketilen glikoz miktarı sürekli Termometre Termometre
artmıştır.
B) t2 zaman aralığında fermantasyonla ATP üretimi sürekli
azalmıştır.
C) t3 zaman aralığında etil alkol oluşumu gerçekleşmemiştir.
Renkli
D) t2 zaman aralığında kullanılan glikoz miktarı t3 dekinden
sıvı
fazladır.
E) t1 de ortam pH’ı sürekli azalmıştır.
X Y

Uygun şartların sağlandığı deney düzeneğinde, başlangıçta



eşit seviyede olan renkli sıvının ok yönünde hareket ettiği
gözlenmiştir.
168 Buna göre,
9. Aşağıda verilen özelliklerden hangisi oksijenli solunumu
laktik asit fermantasyonundan ayırt etmek için l. Y kabında birim zamanda üretilen CO2 miktarı X
kullanılamaz? kabındakine göre daha fazladır.
A) Reaksiyon sonucu üretilen net ATP miktarı ll. Y kabında birim zamanda tüketilen glikoz miktarı daha
B) Reaksiyonun başladığı hücre kısmı fazladır.

C) Reaksiyon sonucu oluşan son ürünlerin çeşidi lll. X kabının ısısı Y kabından daha düşüktür.

D) Reaksiyonun gerçekleşebilmesi için oksijene gereksinim ifadelerinden hangileri söylenebilir?


duyulması A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll
E) Reaksiyonun gerçekleşmesi için gerekli olan enzim çeşidi D) l ve ll E) l, ll ve lll
Fermantasyon - 3 BÖLÜM 04 Test 10
1. Etil alkol fermantasyonunda oluşumu gözlenen aşağıdaki 5. Canlılarda gözlenen fermantasyon tepkimelerindeki
moleküllerden hangisi fotosentez reaksiyonlarında farklılığın temel nedeni aşağıdakilerden hangisiyle
kullanılabilir? açıklanır?
A) Karbondioksit B) ATP A) Farklı hücresel yapılarda gerçekleşmesi
C) Pirüvik asit D) Etil alkol B) Glikolizden sonraki aşamalarda farklı enzimlerin
E) NADH + H+ kullanılması
C) Glikoliz sürecinde farklı miktarlarda ATP sentezlenmesi
D) Son ürünün oluşumu sırasında farklı miktarda NADH+H’ın
yükseltgenmesi
E) Glikoliz sürecinde farklı yöntemlerle ATP sentezlenmesi

2. Etil alkol fermantasyonu yapan bir hücrede glikoliz


evresinden sonraki tepkimeleri yürüten enzimlerin
etkinlik göstermesi engellenirse; 6. Etil alkol fermantasyonu yapan bir bakteriye, karbon atomları
işaretli glikoz veriliyor.
I. NADH + H+ ‘ın yükseltgenmesi,
Bu bakterinin oluşturacağı aşağıdaki moleküllerden
II. ATP sentezi, hangisinde işaretli karbona rastlanmaz?
III. etil alkol oluşumu, A) Aset aldehit B) Karbondioksit C) Etil alkol
IV. pirüvik asit oluşumu D) Pirüvik asit E) NADH+H+
olaylarından hangileri gerçekleşemez?
A) Yalnız I B) Yalnız IV C) I ve III
D) III ve IV E) I, II ve III 7. Glikoliz reaksiyonları ile ilgili aşağıdaki ifadelerden
hangisi yanlıştır?
Çözüm Yayınları

A) Tüm hücrelerde sitoplazmada gerçekleşir.


B) Reaksiyonlarda görev alan enzimler bütün canlılarda
ortaktır.

3. Etil alkol ve laktik asit fermantasyonlarında C) Reaksiyonlar pirüvik asit oluşumuyla tamamlanır.
aşağıdakilerden hangisi ortak olarak gerçekleşmez?
D) Sadece substrat düzeyinde fosforilasyonla ATP üretilir.
A) Monomer besinlerin enzimler yardımıyla parçalanması
E) NADH + H + molekülünün yükseltgenmesi sağlanır.
B) Tepkimelerin hücrenin sitoplazmasında gerçekleşmesi

C) Belirli bir miktarda ısı artışına neden olması


D) Yadımlama ürünü olarak inorganik maddelerin oluşması
8. X ve Y hücreleri tarafından gerçekleştirilen iki farklı
E) Ortam pH’sının azalmasına neden olması fermantasyon tepkimesiyle ilgili olarak aşağıdaki şema
oluşturulmuştur.

X ve Y hücreleri
6C 3C

Yh
esi
ücr

ücr
Xh

esi

4. Etil alkol fermantasyonunda gözlenen aşağıdaki 2 2C 2 3C


169
olaylardan hangisi laktik asit fermantasyonunda da
gözlenebilir? Buna göre aşağıdaki yorumlardan hangisi doğru olur?

A) Aset aldehit oluşumu A) X ve Y hücreleri tarafından ortak gerçekleştirilen tepkime
glikolizdir.
B) Pirüvik asitten karbondioksit ayrılması
B) X hücresinde açığa çıkan net ATP miktarı daha fazladır.
C) Glikolizden sonra fosforilasyonunun gerçekleşmemesi
C) Y hücresinde fermantasyon sürecinde CO2 çıkışı gözlenir.
D) Organik son ürünle birlikte inorganik bir yan ürünün de
oluşması D) X hücresinde pirüvik asit oluşumu gözlenmez.

E) 2C’lu bir son ürünün oluşması E) Y hücresinde tepkimeye bağlı olarak ortam pH’sı
değişmez.
Test 10 1. A 2. C 3. D 4. C 5. B 6. E 7. E 8. A 9. B 10. C 11. B 12. D

9. Fermantasyon hızının X faktörüne bağlı değişimi grafikte 11. Laktik asit fermantasyonu tepkimelerine bağlı olarak
gösterilmiştir. aşağıdaki grafiklerden hangisi çizilemez?
Fermantasyon hızı
A) Pirüvik asit miktarı B) ATP miktarı

X
Zaman Zaman
Buna göre grafikteki X faktörü;

I. sıcaklık, C) Sıcaklık D) NAD+ miktarı
II. ortam pH’sı,
III. glikoz miktarı,
IV. oksijen miktarı
verilenlerden hangileri olabilir?
A) Yalnız I B) I ve II C) III ve IV Zaman Zaman
D) I, II ve III E) II, III ve IV
E) pH

Zaman

10. Termometre

Dereceli
Oksijensiz silindir
Çözüm Yayınları

ortam Gaz kabarcığı


Şekerli su ve
maya hücreleri Su

Bir öğrenci şekilde görülen deney düzeneğini hazırlayarak



birim zamanda oluşan gaz kabarcığı sayısını ölçerek
aşağıdaki tabloyu oluşturmuştur.

Kullanılan glikoz Birim zamanda oluşan 12. Şekildeki deney tüpleri cam boru ile birbirine bağlanıp bir
Sıcaklık ºC
derişimi (g) kabarcık sayısı süre bekletildiğinde fenol kırmızısının sarı renk aldığı görülür.
25 5 5 (Fenol kırmızısı CO2 ile sarı renk verir.)

25 10 9

30 5 15
O2 siz
30 10 20 ortam
Glikoz Fenol
35 10 30 çözeltisi kırmızısı
Bira
Tablodaki verilere dayanarak aşağıdaki yorumlardan mayası
hangisi yapılamaz?
Düzenekte gerçekleşen olaylarla ilgili aşağıdaki
A) Aynı sıcaklık değerinde ortamdaki glikoz derişiminin fazla

170 ifadelerden hangisi doğru değildir?
olması fermantasyon hızını artırır.
A) Bira mayaları etil alkol fermantasyonu sonucu CO2 açığa
B) Aynı glikoz derişiminde sıcaklığın fazla olduğu ortamdaki çıkarır.
fermantasyon hızı az olduğu ortamdakinden fazladır.
B) Bira mayalarının bulunduğu deney tüpündeki glikoz
C) Sıcaklığın sürekli artırılması, açığa çıkan gaz kabarcığı miktarında azalma olur.
sayısını sürekli artırır.
C) Bira mayalarının bulunduğu deney tüpünün pH’sı düşer.
D) Maya hücreleri, glikozu etil alkol fermantasyonunda
kullanarak CO2 açığa çıkarır. D) Bira mayalarının bulunduğu deney tüpündeki gaz basıncı
azalır.
E) Birim zamanda açığa çıkan gaz kabarcığı sayısı,
fermantasyon hızı hakkında fikir verir. E) Bira mayalarının bulunduğu deney tüpünün sıcaklığında
artış gözlenir.
Fermantasyon - 4 BÖLÜM 04 Test 11
1. Fermantasyonla ilgili olarak, 5. Fermantasyon yapan iki hücreden;
I. Özel bir organelde gerçekleşmez. H1 hücresi:
–––––––––
II. Organik besin CO2 ve H2O’ ya kadar parçalanmaz.
Glikoz → Pirüvik asit → a
III. Enerji verimi düşüktür.
H2 hücresi:
–––––––––
IV. Substrat düzeyinde fosforilasyonla ATP sentezlenir.
Glikoz → Pirüvik asit → b + CO2
açıklamalarından hangileri doğrudur?
tepkimelerini gerçekleştirmektedir.
A) I ve II B) II ve III C) III ve IV
Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
D) I, II ve III E) I, II, III ve IV
A) a maddesi laktik asit olabilir.
B) b maddesi etil alkol olabilir.
C) H1 ve H2 hücresi fermantasyonla ilgili ortak enzimlere
sahiptir.
D) H1 hücresinde pirüvik asitin a maddesine dönüşümü
2. Etil alkol fermantasyonu yapan bir hücrede; sırasında ATP sentezi olur.

• Glikoz → Pirüvik asit E) a ve b maddelerinin oluşumu sitoplazmada gerçekleşir.

• Pirüvik asit → Aset aldehit


• NADH + H+ → NAD+
dönüşümlerinin tamamının gerçekleştiği hücresel yapı
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Sitoplazma B) Ribozom C) Kloroplast 6. Aşağıda etil alkol fermantasyonun tepkime basamakları
özetlenmiştir.
D) Hücre zarı E) Mitokondri
Glikoz → 2 Pirüvik asit → 2 Etil alkol + 2CO2
Çözüm Yayınları

Buna göre pirüvik asit oluşumundan sonra gözlenen ilk


olay aşağıdakilerden hangisidir?
A) ATP üretimi
3. Laktik asit fermantasyonu yapan bir bakteri türünde B) ATP tüketimi
gerçekleşen fermantasyon olası şu şekilde özetlenebilir.
C) Aset aldehit indirgenmesi

Glikoz + 2ATP → 2 Laktik asit + 4 ATP + Isı D) CO2’in açığa çıkması

I II III IV V E) NADH+ + H oluşumu


Yukarıdaki tepkimede numaralandırılmış kısımlardan
hangisi etil alkol fermantasyonu için yazılacak bir tepkime
denkleminde kesinlikle yer almaz?
A) I B) II C) III D) IV E) V

Etil alkol
2
7. Glikoz 1 Pirüvik asit
3 Laktik asit

4. ? İki farklı son ürünün oluşturulduğu fermantasyon olayını


özetleyen yukarıdaki evrelerle ilgili, aşağıdaki yargılardan
hangisi söylenemez? 171

A) 1. evre glikoliz olup tüm fermantasyon çeşitlerinde ortak


Sentezlenen ATP olarak gerçekleşir.
miktarı
B) 2 ve 3 sonucu farklı ürünlerin oluşmasının nedeni farklı
enzimlerin kullanılmasıdır.
Etil alkol fermantasyonu gerçekleşen bir hücredeki
madde değişimini gösteren yukarıdaki grafikte “?” yerine C) 1. evrede hem ATP sentezi hem de ATP hidrolizi
aşağıdakilerden hangisi yazılabilir? gerçekleşir.

A) Sıcaklık B) CO2 C) H2O D) 2. ve 3. evrede NADH + H indirgenir.

D) Etil alkol E) Glikoz E) 2. evrede CO2 çıkışı olurken 3. evrede olmaz.


Test 11 1. E 2. A 3. C 4. E 5. D 6. D 7. D 8. A 9. D 10. B 11. C

8. Cam pipet a 10. Aşağıdaki grafiklerde bir hücrede glikozun etil alkole
dönüşümü sırasında pirüvik asit, ATP ve CO2 miktarının bağıl
Renkli sıvı değişimleri verilmiştir.
Havası alınmış ortam Miktar Miktar Miktar

Glikoz
çözeltisi
Bira
mayaları
Zaman Zaman Zaman
I II III
Dışarıdan hava almayacak şekilde hazırlanan deney

düzeneğine glikoz çözeltisi ve sadece etil alkol fermantasyonu
Buna göre pirüvik asit, ATP ve CO2 miktarındaki
yaptığı bilinen bira mayaları konulmuştur.


değişimleri gösteren grafikler aşağıdakilerden hangisinde
Bira mayalarının yaşaması için uygun şartların sağlandığı doğru olarak eşleştirilmiştir?
deney düzeneğinde bir süre sonra cam pipet içindeki Pirüvik asit miktarı ATP miktarı CO2 miktarı

renkli sıvının pipetin a ucuna doğru hareket etme hızı;
A) I II III
I. bira mayalarının fermantasyon sonucu oluşturduğu CO2
miktarı, B) I III II

II. bira mayalarının fermantasyon sonucu oluşturduğu su C) II I III


buharı miktarı, D) III II I
III. bira mayalarının fermantasyon sonucu oluşturduğu etil E) II III I
alkol miktarı,
faktörlerinden hangilerine doğrudan bağlıdır?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
Çözüm Yayınları

11. Aşağıda iki farklı bakteri türü kullanılarak oluşturulan bir deney
düzeneği gösterilmiştir.
1 2
Termometre

Termometre

Hassas bilye

9. Glikoliz tepkimeleri aşağıda şematik olarak özetlenmiştir.


3C - P II 3C
I Glikoz çözeltisi Glikoz çözeltisi
6C P - 6C - P + +
II Bira mayası hücreleri Yoğurt bakterileri
3C - P 3C
172
Buna göre I, II ve III ile gösterilen aşamalarda gerçekleşen Düzenekteki bira mayalarının sadece oksijensiz solunum

yaptığı bilindiğine göre aşağıdaki ifadelerden hangisi

olaylarla ilgili olarak aşağıdaki açıklamalardan hangisi
yanlıştır? söylenemez?

A) I. aşama sırasında ATP hidrolizi gerçekleşir. A) Termometrelerdeki civa seviyesi yükselir.

B) II. aşama sırasında NAD+ molekülü indirgenir. B) Cam borudaki hassas bilye 2 yönünde hareket eder.

C) I. ve II. aşama enzim denetiminde gerçekleşir. C) Yoğurt bakterilerinin bulunduğu deney kabında su buharı oluşur.

D) II. aşama sırasında oksidatif fosforilasyon gerçekleşir. D) Glikoz çözeltilerindeki derişim azalır.

E) II. aşama sonucunda pirüvik asit oluşur. E) Bira mayasının bulunduğu kapta etil alkol oluşumu ve CO2
çıkışı gözlenir.
Oksijenli Solunum - 1 BÖLÜM 04 Test 12
1. Glikozun kullanıldığı oksijenli solunum tepkimelerinde 5. Oksijenli solunumda;
aşağıdaki moleküllerden hangisi oluşamaz?
l. ATP,
A) Karbondioksit B) Su C) ATP
ll. glikoz,
D) Isı E) Amonyak
lII. oksijen,
IV. karbondioksit
moleküllerinden hangileri hem üretilir hem de tüketilir?
A) Yalnız I B) l ve lI C) lI ve III
D) III ve IV E) l, ll ve lII

2. Aşağıda verilen organik bileşiklerden hangisi,


oksijenli solunumda diğerlerinden daha önce enerjiye
dönüştürülür?
A) Glikoz B) Glikojen C) Sükroz
D) Nişasta E) Maltoz

6. Bir hücrede oksijenli solunum sırasında gerçekleşen bazı


değişimler grafikte gösterilmiştir.
Birey sayısı
l

ll
Çözüm Yayınları

lll
3. Hücrede gerçekleşen oksijenli solunum tepkimeleri ile Zaman
ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru değildir?
A) Organik besinler inorganik bileşenlerine kadar parçalanır. Grafikteki numaralandırılmış yerlere gelebilecekler

aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak gösterilmiştir?
B) Sadece sentez tepkimelerinin hızlı olduğu zamanlarda
gerçekleşir. l ll lll
C) Ortam sıcaklığı ve pH’sindeki değişimden etkilenir. A) O2 Enzim CO2

D) Ortamdaki ışık miktarından etkilenmez. B) Glikoz CO2 O2


C) CO2 O2 Pirüvik asit
E) Hücrenin ihtiyacı olan enerjinin karşılanmasını sağlar.
D) CO2 Enzim O2
E) H2 O Enzim CO2

173
4. Oksijenli solunum reaksiyonları ile ilgili aşağıdakilerden
hangisi yanlıştır? 7. Aşağıdakilerden hangisi ökaryot hücrelerde gözlenen
oksijenli solunum ve fermantasyon olayları için ortak
A) Tüm canlı hücrelerde sitoplazmada başlar ve mitokondride
değildir?
tamamlanır.
A) ATP nin üretilmesi ve tüketilmesi
B) ETS elemanları görev alır.
B) Olayın sitoplazmada tamamlanması
C) Ortamda oksijen bulunması durumunda gerçekleşir.
C) Enzimlerin etkinlik göstermesi
D) Substrat düzeyinde fosforilasyon ve oksidatif fosforilasyon
gerçekleşir. D) Monomer organik maddelerin parçalanması
E) ATP’nin hem üretimi hem de tüketimi gerçekleşir. E) Isı enerjisinin açığa çıkması
Test 12 1. E 2. A 3. B 4. A 5. A 6. D 7. B 8. C 9. C 10. D 11. D 12. E

8. Termometre 11. Fotosentetik ökaryot bir hücrede oksijenli solunum


reaksiyonlarında üretilen;
X
l. ATP,
ll. CO2,
Renkli lll. H2O
sıvı
Glikoz moleküllerinden hangileri kloroplast organelinde
KOH fotosentez tepkimelerinde kullanılabilir?
çözeltisi
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) I ve II
Cam kap
D) II ve III E) I, ll ve lll

(KOH: CO2 tutucu)



Yukarıdaki deney düzeneğinde cam kaba oksijenli solunum
yapan bakteriler eklenip bir süre bekletilirse;
l. termometrenin ısı miktarının artması,
ll. renkli sıvının X yönünde hareket etmesi,
lll. cam kaptaki oksijen ve glikoz miktarının azalması
değişimlerinden hangileri gerçekleşir?
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) I ve III
D) lI ve lll E) l, ll ve lll
Çözüm Yayınları

9. Aşağıdaki olaylardan hangisi oksijenli solunumda


gerçekleştiği halde etil alkol fermantasyonunda
gerçekleşmez? 12. Oksijenli solunumda gözlenen madde miktarındaki
değişimlerle ilgili aşağıdaki grafiklerden hangisi doğru
A) Karbondioksit oluşumu değildir?
B) Enzim etkinliği
A) ATP miktarı B) Glikoz miktarı
C) ETS’nin kullanılması
D) ATP sentezi
E) Isı enerjisinin açığa çıkması

Zaman Zaman

C) H2O miktarı D) CO2 miktarı

10. C6H12O6 + 6O2 → 6CO2 + 6H2O + 32ATP


Yukarıdaki gibi özetlenen bir tepkimenin gerçekleştiği
hücre ile ilgili,
174
I. Çok sayıda mitokondriye sahiptir.
Zaman Zaman
II. Tepkimenin başlangıç bölümünü sitoplazmasında
gerçekleştirir.
E) Serbest enzim
III. Oksijen bulunmayan ortamda canlılığını sürdüremez.
miktarı
IV. Oksijenli solunumla ATP sentezi yapar.
yargılarından hangilerinin doğruluğu kesindir?
A) Yalnız II B) I ve II C) II ve III
D) II ve IV E) I, III ve IV Zaman
Oksijenli Solunum - 2 BÖLÜM 04 Test 13
1. Oksijenli solunumda aşağıdaki moleküllerden hangisi 5. Aşağıdakilerden hangisi fotosentez ve oksijenli
doğrudan substrat olarak kullanılmaz? solunumda ortak olarak görülen olaylardan biridir?
A) Glikoz B) Selüloz C) Gliserol A) Elektron taşıma sisteminin görev alması
B) Işık enerjisi kullanılarak ATP sentezlenmesi
D) Yağ asiti E) Amino asit
C) Karbondioksitin tüketilmesi
D) Oksijenin üretilmesi
E) CO2 ve H2O nun oluşması

2. Bir hücrenin oksijenli solunumla ATP sentezi yapabilmesi


için aşağıdakilerden hangisinin hücrede bulunması 6. Bakteri
zorunlu değildir? kolonisi

A) Mitokondri
Besi
B) ATP sentaz enzimi X ortamı Y

C) Oksijen
Aynı türden bakteriler kullanılarak hazırlanan deney


D) ADP ve inorganik fosfat düzeneğinde ağzı açık olan petri kabında (X) bakterilerin
ürediği; havası alınmış ve üzeri hava almayacak şekilde
E) Organik besin monomeri
kapatılmış petri kabında (Y) ise bakterilerin üreyemediği
gözlenmiştir.
Bu deneyden;
l. deneyde kullanılan bakteri türünün oksijenli solunum
yaptığı,
ll. X petri kabında besin miktarı azalırken, Y petri kabında
Çözüm Yayınları

besin miktarının değişmediği,


lll. X petri kabında ısı artışı olurken, Y petri kabında ısı
3. Oksijenli solunum yapan heterotrof bakterilerin değişiminin olmadığı
bulunduğu ortamdaki;
sonuçlarından hangileri çıkarılabilir?
l. sıcaklık, A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll
ll. glikoz, D) l ve ll E) l, ll ve lll

lll. oksijen,
lV. ışık
faktörlerinden hangilerinin artırılması bakterilerdeki
oksijenli solunum tepkimelerinin hızına etki edebilir?
7. Glikoz
A) l ve ll B) ll ve lll C) lll ve lV
P
D) l, ll ve lll E) l, ll, ll ve lV
Pirüvik asit
R S

Laktik Karbondioksit
asit +
Su 175
Yukarıda insan çizgili kas hürcesinde gerçekleşen oksijenli
4. Oksijenli solunum ile ilgili aşağıdaki özelliklerden hangisi

solunum ve fermantasyon reaksiyonları özetlenmiştir.
fermantasyon için geçerli değildir?
Buna göre,
A) Sıcaklık artışına neden olması
l. P sitoplazmada gerçekleşir.
B) Harcanandan fazla ATP üretilmesi ll. R oksijen yetersizliğinde gerçekleşir.
C) Katabolik bir tepkime olması lll. S deki enerji verimi R den fazladır.
D) Hidrojenin oksijenle birleşip suyu oluşturması ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız l B) Yalnız lll C) l ve ll
E) Hücre metabolizmasında kullanılacak ATP’nin
sentezlenmesi D) ll ve lll E) l, ll ve lll
Test 13 1. B 2. A 3. D 4. D 5. A 6. E 7. E 8. C 9. E 10. C 11. E 12. C

8. Oksijenli solunum tepkimelerinde aşağıdaki olaylardan 11. Aşağıda K, L ve M hücrelerinin bir molekül glikozu
hangisi gerçekleşmez? parçalayarak oluşturdukları CO2 miktarları verilmiştir.
A) Metabolik olaylar için gerekli olan ATP’nin üretilmesi Oluşan CO2 miktarı

B) Monomer organik moleküllerinin inorganik moleküllere 6


parçalanması
C) İnorganik moleküllerin organik moleküllere dönüştürülmesi 2
Zaman
D) Elektron taşıma sistemi elemanlarının görev alması K L M
E) Çeşitli enzimlerin kullanılması Grafiğe göre,


l. K hücresi laktik asit, L hücresi etil alkol fermantasyonu
yapmıştır.
ll. M hücresi oksidatif fosforilasyon yapmıştır.
lll. M hücresinde glikoz inorganik bileşenlerine kadar
parçalanmıştır.
yorumlarından hangileri yapılabilir?
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) I ve II
D) Il ve lIl E) l, ll ve lll

9. Aşağıda fotosentez ve oksijenli solunum arasındaki madde


geçişi gösterilmiştir.

Oksijenli solunum

L K
Fotosentez
Çözüm Yayınları


Buna göre,

I. K organik ve inorganik yapılı bir molekül olabilir.
II. L kesinlikle inorganik yapılı bir moleküldür.
III. K, oksijenli solunum dışında farklı bir metabolik olayda
kullanılabilir.
ifadelerinden hangileri söylenebilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) I, II ve III
12. Bir bitki hücresinde gerçekleşen bazı dönüşüm tepkimeleri
aşağıda verilmiştir.
Selüloz

lV
l
Glikoz + O2 CO2 + H2O
ll
lll
176 Nişasta
10. Oksijenli solunum, fermantasyon ve fotosentez olayları için;
Numaralandırılmış tepkimelerle ilgili aşağıdaki

l. özel bir organelde gerçekleşebilme, yargılardan hangisi yanlıştır?

ll. hücre metabolizması için gerekli ATP’yi A) l oksijenli solunum, ll fotosentezdir.


sentezleyebilme,
B) ll sonucu meydana gelen glikoz, lll ile depo polisakkaritine,
lll. enzim denetimli olarak gerçekleşme lV ile yapısal polisakkarite dönüşebilir.

özelliklerinden hangileri ortaktır? C) l ve ll hücrede aynı zaman diliminde gerçekleşemez.

A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll D) l de üretilen ATP, lll ve lV gerçekleşirken kullanılabilir.

D) l ve ll E) ll ve lll E) ll kloroplast organelinde gerçekleşir.


Oksijenli Solunum - 3 BÖLÜM 04 Test 14
1. Oksijenli solunum yapan fotoototrof prokaryot bir hücrede, 5. Hücre solunumunda gözlenen;
oksijenli solunumda kullanılan aşağıdaki moleküllerden
l. mitokondri etkinliği,
hangisi dışarıdan alınabilir?
II. karbondioksit çıkışı,
A) ADP B) Enzim C) Klorofil
III. ATP sentezi,
D) Oksijen E) Glikoz
IV. sadece inorganik son ürünlerin oluşumu
olaylarından hangileri hücrenin solunum şekli hakkında
kesin fikir verir?
A) I ve IV B) ll ve lll C) lll ve lV
D) I, II ve III E) l, II, lll ve IV

2. Aşağıdaki olaylardan hangisi oksijenli solunum 6. Havası alınmamış bir kaba karıncalar konularak bir deney
tepkimelerini olumsuz etkilemez? düzeneği hazırlanmıştır.

A) Ortam sıcaklığının aşırı artması


B) Hücrelere ulaşan glikoz miktarının artması
C) Ortamdaki karbondioksitin artıp, oksijenin azalması
D) Ortam pH’sının tolerans sınırları dışına çıkması Cam
fanus
E) Glikoliz evresinde görevli enzimlerin yapısının bozulması
Kireç suyu
Besin
Canlı karınca
Çözüm Yayınları

Yukarıdaki gibi hazırlanan deney düzeneğiyle ilgili,



l. Cam fanustaki karıncalar bir süre oksijenli solunum
yapar.
ll. Bir süre kireç suyunda bulunma olur.
lll. Cam fanusta oksijen basıncı zamanla artar.
3. Oksijenli solunum yapan bir hücrede solunuma bağlı
olarak; yargılarından hangileri söylenebilir?

l. ATP, A) Yalnız l B) I ve II C) I ve III

ll. karbondioksit, D) lI ve III E) l, ll ve lll

lII. su

moleküllerinden hangilerinin oluşması için mitokondri


bulunması zorunlu değildir?
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
7. Canlı sistemde gözlenen bazı enerji dönüşümleri aşağıda
D) lI ve llI E) l, ll ve lll şematize edilmiştir.
1 Kimyasal
Işık enerjisi
bağ enerjisi
177

2 3

Kimyasal
4. Oksijenli solunum, fermantasyon ve fotosentez olaylarında Isı enerjisi
enerji
aşağıdaki moleküllerden hangisi ortak olarak kullanılabilir?
Buna göre oksijenli solunumda yukarıdaki dönüşüm
A) Glikoz B) ATP olaylarından hangileri gerçekleşebilir?
C) Klorofil D) Oksijen A) Yalnız 1 B) Yalnız 2 C) Yalnız 3
E) Karbondioksit D) 1 ve 2 E) 2 ve 3
Test 14 1. D 2. B 3. E 4. B 5. A 6. B 7. C 8. E 9. A 10. A 11. D 12. E

8. Aşağıda verilen deney düzeneğinde hava akımının belirtilen 11. Aşağıda ökaryot bir hücrede oksijen tüketim hızındaki değişim
yönde gerçekleşmesi sağlanmıştır. gösterilmiştir.
Hava Oksijen tüketim hızı

Zaman
t1 t2 t3 t4

Bitki Fare Kireç suyu


Grafiğe göre,
-l- -ll- -lll-


(Kireç suyu CO2 tutucudur.) l. t2 de birim zamanda tüketilen glikoz miktarı t1 dekinden

Deney düzeneği ile ilgili, fazladır.
l. l. kapta fotosentez ve solunum devam eder. ll. t3 de CO2 oluşum hızı en yüksek seviyededir.
ll. l. ve ll. kapta sıcaklık artışı gözlenir.
lll. t4 deki mitokondri etkinliği t1 dekine göre azalmıştır.
lll. lll. kapta kireç suyu bulanır.
yargılarından hangileri söylenebilir? ifadelerinden hangileri söylenebilir?
A) Yalnız l B) Yalnız Ill C) I ve II A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll
D) Il ve llI E) l, ll ve lll D) l ve ll E) l, ll ve lll

9. Bir hücrede hücresel solunumda;


l. CO2 çıkışı,
ll. H2O oluşumu,
Çözüm Yayınları

lll. ATP sentezi,


lV. ısı artışı
olaylarından hangilerinin gözlenmesi oksijen harcandığını
kanıtlar?
A) Yalnız ll B) l ve ll C) l ve lll
D) ll ve lV E) lll ve lV
12. 1 2
Termometre Termometre

Renkli
Mantar sıvı Mantar
kapak kapak
10. X
CO2
25°C tutucu 25°C
25°C

CO2
Glikoz çözeltisi Glikoz çözeltisi
Oksijenli
Glikoz solunum + +
çözeltisi yapan Etil alkol Oksijenli solunum
Zaman
bakteri fermantasyonu yapan bakteriler
yapan bakteriler
Yukarıdaki gibi hazırlanan deney tüpü uygun sıcaklıkta
178

bekletilmektedir.
Deney tüpündeki solunum reaksiyonlarına bağlı olarak Uygun şartların sağlandığı yukarıdaki deney düzeneğinde
çizilen grafikte X yerine; gerçekleşen olaylarla ilgili,
l. glikoz, l. Renkli sıvı 2 yönünde hareket eder.
ll. oksijen,
ll. Her iki kapta da sıcaklık değeri bir süre yükselir.
lll. ortam pH’sı,
lV. ortam sıcaklığı lll. Her iki kapta da CO2 tutucu matlaşır.

değişkenlerinden hangileri yazılamaz? yorumlarından hangileri doğru olabilir?


A) Yalnız lV B) l ve ll C) l ve lV A) Yalnız l B) Yalnız ll C) I ve III
D) ll ve lll E) lll ve lV D) ll ve lll E) l, ll ve lll
Oksijenli Solunum - 4 BÖLÜM 04 Test 15
1. Oksijenli solunumla enerji üretimi sırasında gerçekleşen; 5. Oksijenli solunum sırasında aşağıdaki moleküllerden
hangisi diğerlerine göre daha kısa sürede ve daha çok net
I. glikoliz evresi,
ATP üretimi sağlar?
II krebs döngüsü, A) Glikoz
III. ETS B) Nişasta
aşamalarından hangileri ökaryot bir hücrenin C) Fruktoz 1-6 difosfat
sitoplazmasında başlar ve tamamlanır?
D) Fosfogliser aldehit (PGAL)
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III E) Fruktoz monofosfat
D) II ve III E) I, II ve III

2. Aşağıda canlı hücrelerde gerçekleşen oksijenli solunum


reaksiyonu özetlenmiştir.
C6H12O6 + 6O2 → 6CO2 + 6H2O + ATP
Buna göre aşağıdakilerden hangisi reaksiyonla ilgili
doğru bir açıklama değildir? 6. Aşağıdaki şekilde hücre solunumu sırasında gerçekleşen
olaylar gösterilmiştir.
A) Enzimlerin denetiminde gerçekleşir.
1
B) ATP sentezi sadece oksidatif fosforilasyonla 2
gerçekleştirilir. 3
C) Ökaryot hücrelerde sitoplazmada başlar, mitokondride Glikoz → Pirüvik → Krebs → ETS
tamamlanır. asit 4
6
Çözüm Yayınları

D) Organik besinin yapısındaki kimyasal bağlar yıkılır.


5 5
E) Organik besin inorganik bileşenlerine kadar parçalanır.
5
CO2

Buna göre numaralandırılmış olaylarla ilgili aşağıdaki

eşleştirmelerden hangisi yanlıştır?
A) 1 ve 2 → NADH + H+
B) 3 → O2
C) 4 → CO2
3. Ökaryot bir hücrede aşağıdakilerden hangisi oksijenli
solunum olayı sırasında sitoplazmadan mitokondriye D) 5 → ATP
geçmez? E) 6 → FADH2
A) Oksijen B) NADH + H+ C) Fosfat
D) ADP E) Fosfogliseraldehit

179
7. Ökaryot bir hücrede krebs devri reaksiyonları ile ilgili,
4. Oksijenli solunumda mitokondride gerçekleşen I. Mitokondride gerçekleşir.
aşağıdaki olaylardan hangisi sadece krebs döngüsü
II Karbondioksit açığa çıkar.
reaksiyonlarında meydana gelir?
A) ATP sentezlemesi III. Substrat düzeyinde fosforilasyon gözlenir.

B) FADH2 oluşumu IV. Oksijen reaksiyonlara doğrudan katılır.

C) NADH+H+ oluşumu açıklamalarından hangileri doğrudur?


D) H2O çıkışı A) Yalnız IV B) I ve II C) II ve III
E) Enzim kullanılması D) I, II ve III E) I, II ve IV
Test 15 1. A 2. B 3. E 4. B 5. C 6. C 7. D 8. C 9. D 10. B 11. E 12. E

8. Oksijenli solunumda; 11. İçerisinde glikoz çözeltisi bulunan iki deney kabına eşit
I. NAD+, miktarda bira mayası hücresi konulmuştur. Kaplardan birisinin
ağzı hava girişi sağlanacak şekilde açık bırakılırken diğeri
II. FAD+, mantar tıpa ile hava almayacak biçimde kapatılmıştır.
III. Pirüvik asit, Mantar tıpa


IV. ATP Oksijensiz
Glikoz
moleküllerinden hangileri koenzim yapılı olup tekrar çözeltisi ortam
tekrar kullanılabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız IV C) I ve II Bira
mayası
D) III ve IV E) I, II ve III hücreleri
Bir süre sonra , bu iki deney düzeneğinde;
I. deney kaplarındaki glikoz miktarı,

II. deney kaplarındaki ısı değerleri,
III. deney kaplarındaki CO2 oranları
9. Oksijenli solunum sürecinde meydana gelen bazı tepkimeler
aşağıda verilmiştir. değişkenlerinden hangilerinde farklılık gözlenebilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
1
→ 2
Glikoz Pirüvik asit → Asetil CoA
D) I ve II E) I, II ve III

Verilen tepkimelerle ilgili aşağıdaki açıklamalardan


hangisi yanlıştır?
A) 1 numaralı tepkime tüm canlı hücrelerde sitoplazmada
gerçekleşir.
B) 2 numaralı tepkimenin gerçekleşmesi solunum
Çözüm Yayınları

tepkimelerinde oksijen kullanıldığını kanıtlar.


C) 2 numaralı tepkimede hem CO2 çıkışı olur hem de NAD+
indirgenir. 12. Mitokondride ETS elemanlarının krista üzerindeki konumu
D) 1 numaralı tepkimede substrat düzeyinde, 2 numaralı aşağıda şematik olarak verilmiştir.
tepkimede oksidatif fosforilasyon görülür.
H+ +
1442443

H+ H+ H+ H
arası bölge

E) 1 numaralı tepkime sırasında NAD+ indirgenir. H+ H+


H+ H+ H+ + H+
H+
Zarlar

H
H+ H+

ATP sentaz
e e

10. Ökaryot hücrelerin oksijenli solunumu sırasında görev


e H+
yapan NAD+ ve FAD koenzimleriyle ilgili aşağıdaki tablo ADP H+ ATP
e FADH2 e H+ + +
oluşturulmuştur.
+ H + P H
NADH + H+ H FAD+
H+ H+ O2 H 2O
H+
Özellik NAD FAD + NAD+
H
Sitoplazmada kullanılabilme + I Buna göre,

Krebs tepkimelerinde I. NADH + H+ moleküllerinin yükseltgenmesiyle ETS’ye
II + elektron transferi yapılır.
indirgenebilme
ETS'deki taşıyıcı moleküllere II. Son elektron alıcısı olan oksijen düşük enerjili hale
180 + III
elektron aktarma gelmiş elektronlar ve protonlar ile birleşerek suyu
oluşturur.
Sadece oksijenli solunumda
– IV
görev alma III. Elektron taşınması sırasında açığa çıkan enerji ısı
oluşumu ve fosforilasyona neden olur.
(+: İlgili özelliğin bulunduğunu, –: İlgili özelliğin bulunmadığını
IV. Matriks ve zarlar arası bölge arasında proton geçişleri
ifade eder.) olur.
Buna göre numaralı bölümlere gelmesi gereken işaretler
ifadelerinden hangileri söylenebilir?
sırasıyla hangisinde doğru olarak verilmiştir?
A) +, –, +, – B) –, +, +, + C) +, +, +, + A) I ve II B) II ve III C) III ve IV

D) –, +, +, – E) –, +, –, + D) I, II ve III E) I, II, III ve IV


Oksijenli Solunum - 5 BÖLÜM 04 Test 16
1. Hücre solunumunun temel amacı aşağıdakilerden 5. Oksijenli solunum reaksiyonlarında kullanılan;
hangisidir?
I. fruktoz difosfat,
A) Polimerlerin yapıtaşlarına hidroliz edilmesi
II. glikoz,
B) Hücrenin yapısal bileşenlerinin sentezlenmesi
III. 2 Asetil CoA,
C) Organik bileşiklerdeki kimyasal bağ enerjisinin
IV. 2 pirüvik asit
kullanılabilir enerji formuna dönüştürülmesi
moleküllerinin yıkımları sırasında oluşan net ATP
D) Organik maddelerin inorganik bileşenlerine parçalanması
miktarlarının karşılaştırılması aşağıdakilerden hangisinde
E) İnorganik maddelerden organik bileşenlerin sentezlenmesi doğru verilmiştir?
A) I > II > IV > III B) I = II > IV > III
C) II > I > III > IV D) I = II > III = IV
E) II > I > III = IV

2. Bir hücrede aşağıdakilerden hangisinin gözlenmesi bu


hücrenin oksijenli solunum yaptığını kanıtlar?
A) Glikozun pirüvik asite dönüşmesi
B) Pirüvik asitin asetil CoA ya dönüşmesi
C) Substrat düzeyinde fosforilasyonla ATP sentezlenmesi

D) CO2, ATP ve ısı oluşumunun gerçekleşmesi


E) NAD+ ların H alarak indirgenmesi
6. Oksijenli solunumun ETS (elektron taşıma sistemi) evresi
ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
A) Mitokondri zar yüzeyleri arasındaki proton derişimi farkı
Çözüm Yayınları

ATP sentezini sağlar.


B) Elektron taşıyan moleküllerin hepsi protein yapılıdır.
C) Protonların zarlar arası boşluğa pompalanmasında ETS
molekülleri etkili olur.
3. Oksijenli solunumla ilgili aşağıdaki açıklamalardan D) ETS’de oksidatif fosforilasyonla ATP sentezi yapılır.
hangisi yanlıştır?
E) ETS de ATP sentaz enzimi aktifliği gözlenir.
A) Ökaryot hücrelerde sitoplazmada başlar mitokondride
tamamlanır.
B) Substrat düzeyinde ve oksidatif fosforilasyonla ATP
sentezlenir.
C) Organik besin CO2 ve H2O’ya kadar parçalanır.
D) Fermantasyona göre enerji verimi yüksektir.
E) Oksijene besin monomerlerini yakmak için ihtiyaç duyulur.

7. Solunum tepkimeleri ve fermantasyonda gözlenen;


I. Pirüvik asit → Aset aldehit 181
4. Oksijenli solunum yapan ökaryot bir hücrede;
II. Pirüvik asit → Asetil CoA
I. ATP,
III. FAD + 2H → FADH2
II. NADH + H+,
IV. Glikoz → Pirüvik asit
III. pirüvik asit
V. NAD+ + 2H → NADH + H+
moleküllerinden hangileri glikoliz evresinden gelerek
dönüşüm olaylarından hangileri hücrenin gerçekleştirdiği
doğrudan mitokondriye geçmez?
solunum çeşidinin belirlenmesinde kullanılamaz?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
A) I ve II B) I ve IV C) III ve V
D) I ve III E) II ve III
D) IV ve V E) I, II ve III
Test 16 1. C 2. B 3. E 4. A 5. A 6. B 7. D 8. A 9. E 10. D 11. E

8. Oksijenli solunumda kullanılan O2 ile açığa çıkan CO2 10. Aşağıda mitokondri organelinin yapısı verilmiştir.
arasındaki ilişki aşağıdaki grafiklerden hangisiyle ifade
DNA Matriks
edilebilir?
A) O2 miktarı O2 miktarı

Dış zar

Ribozom
İç zar
CO2 miktarı CO2 miktarı Krista
RNA

C) O2 miktarı D) O2 miktarı Buna göre mitokondri ile ilgili aşağıdaki açıklamalardan


hangisi yapılamaz?
A) ETS elemanları kristada yer alır.
B) Krebs döngüsü reaksiyonları matrikste gerçekleşir.
CO2 miktarı CO2 miktarı
C) Matrikste substrat düzeyinde fosforilasyon gerçekleşir.

E) O2 miktarı B) D) Oksijenli solunumda suyun açığa çıkması dış zarda


gerçekleşir.
E) Matriksteki protonlar ETS molekülleri aracılığıyla iç ve dış
zar arasındaki boşluğa pompalanır.

CO2 miktarı
Çözüm Yayınları

9. Bir öğrenci aşağıdaki deney düzeneğini hazırlayarak, sıcaklığı 11. Aşağıda şekilde görüldüğü gibi X kabına glikoz çözeltisi ve
yavaş yavaş 0 ºC den 60 ºC’ye kadar artırıyor. aerob bakteriler, Y kabına ise kireç suyu eklenmiştir. Kaplar
Cam birbirine bir cam boru sistemi ile bağlanmıştır. Deneyin
Termometre

balon başlangıcında M musluğu açılarak X kabına hava girişi


sağlanmış ve daha sonra musluk kapatılmıştır. T musluğu
kapalı durumdadır.
Aerob bakteri M musluğu Cam boru Civa
+
1 2
Glikoz
Su
dolu cam T musluğu
kap
Isıtıcı

Kireç
Deney sırasında meydana gelen olaylarla ilgili; suyu

X Y

Cam balondaki Ortamdaki glikoz Glikoz çözeltisi +
CO2 miktarı miktarı Aerob bakteriler

Buna göre,

Sıcaklık Sıcaklık I. M musluğu tekrar açılmazsa X kabındaki bakteriler bir
I II süre sonra ölür.
182
Cam balondaki II. T musluğu kapalı tutulursa cam borudaki civa 2
H2O buharı miktarı yönünde hareket edebilir.
III. T musluğu açılırsa Y kabındaki kireç suyunda bulanma
gözlenebilir.
Sıcaklık IV. M ve T musluğu birlikte açılırsa X kabındaki gaz basıncı
III düşer.

grafiklerinden hangileri çizilebilir? yorumlarından hangileri doğrudur?



A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III A) Yalnız IV B) Yalnız II C) I ve II

D) I ve II E) I, II ve III D) III ve IV E) I, II ve III


Oksijenli Solunum - 6 BÖLÜM 04 Test 17
1. Oksijenli solunumda kullanılan organik besin çeşidine 4. Oksijenli solunumun elektron taşıma sistemi (ETS)
bağlı olarak aşağıdakilerden hangisi değişmez? basamağında;
A) Ortamdan alınan O2 miktarı I. karbondioksitin açığa çıkması,
II. elektronların oksijene iletilmesi,
B) Ortama verilen CO2 miktarı
III. ATP sentezi,
C) Sentezlenen ATP miktarı
IV. FADH2 nın yükseltgenmesi
D) ATP sentez mekanizması olaylarından hangileri gerçekleşir?
E) Oluşan son ürün çeşidi A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III
D) III ve IV E) II, III ve IV

5. Ökaryot bir hücrede,


C6H12O6 + 6O2 → 6CO2 + 6H2O + ATP + Isı
şeklinde özetlenen oksijenli solunumla ilgili aşağıdaki
ifadelerden hangisi söylenemez?
2. Solunum reaksiyonlarına bağlı olarak; A) Organik molekülün yapısındaki kimyasal bağ enerjisi ATP
ve ısı enerjisine dönüşür.
• sitoplazmadaki CO2 oranının arttığı,
B) Tepkime sonucu bitkilerdeki fotosentez için ham madde
• glikoz miktarının azaldığı, oluşturulur.
• ATP miktarının arttığı C) Tepkimenin gerçekleşme amacı hücrenin ihtiyaç duyduğu
enerjiyi karşılamaktır.
tespit edilen bir hücre ile ilgili aşağıdakilerden hangisi
D) Oksijenli solunumda organik molekül inorganik
kesin olarak söylenir?
bileşenlerine kadar parçalanır.
A) Sitoplazmadaki alkol oranı artmıştır. E) Üretilen ATP fotosentez tepkimeleri sırasında kullanılır.
B) FAD’lar H+ taşıyıcısı olarak kullanılmıştır.
Çözüm Yayınları

C) Mitokondri faaliyetinde artış olmuştur.


D) Fosforilasyon gerçekleşmiştir.
E) Reaksiyonlar sırasında H2O çıkışı olmuştur. Glikoz
6.
2X
2Y
6P 4X
Pirüvik asit Z

Ase
CoA til

Mitokondri

3. Kullanılan glikoz miktarı T


Yukarıda şematize edilen dönüşüm olaylarında X, Y,

Z, T ve P yerine gelmesi gerekenler aşağıdakilerden
hangisinde doğru olarak verilmiştir?

Zaman A) X → ATP B) Y → NADH + H+


t1 t2 t3
C) Z → H2O D) T → CO2
Yukarıda oksijenli solunuma bağlı olarak kullanılan glikoz 183
E) P → O2

miktarının zamana bağlı değişim grafiği verilmiştir.
Buna göre,
7. Oksijenli solunumun mitokondride gerçekleşen
I. t1 aralığında ATP üretimi artmıştır. tepkimelerinde aşağıdaki olaylardan hangisi gözlenmez?
II. t2 aralığında açığa çıkan CO2 miktarı azalmıştır. A) Glikozun pirüvik asite parçalanması
III. t3 aralığında solunum enzimlerinin etkinliği durmuştur. B) Substrat düzeyinde ATP sentezi
yargılarından hangileri söylenemez? C) NAD ve FAD’ın indirgenip yükseltgenmesi
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) CO2’ın açığa çıkması
D) I ve III E) II ve III E) H2O’nun açığa çıkması
Test 17 1. D 2. D 3. B 4. E 5. E 6. E 7. A 8. B 9. D 10. E 11. A

G
8. termometre 10.
K Hidroliz
termos
Hidroliz Glikoz Polipeptit
Hidroliz
L + M
Pirüvik asit R

Asetil CoA
Çimlenen Çimlenen NH3
bezelye Islak talaş fasülye
tohumları tohumları Krebs
(kuruyken 20 gr) (kuruyken 20 gr)

ETS
Şekildeki deney düzeneklerinini hazırlayıp oda



sıcaklığında bırakan ve 24 saat sonra termometrelerin Yukarıda çeşitli organik moleküllerin oksijenli solunum


gösterdiği sıcaklıkları karşılaştıran bir araştırmacının reaksiyonlarına katılımları şematize edilmiştir.
amacı;
Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru değildir?
I. ortam sıcaklığının solunum hızına etkisini incelemek,
A) K yağ ise M gliserol, L yağ asidi olabilir.
II. çimlenme sırasında hangi tohum çeşidinin solunum
hızının daha fazla olduğunu tespit etmek, B) R, 2Clu bir amino asittir.

III. ortamdaki oksijen oranının solunum hızına etkisini C) G yapısında glikozit bağı bulundurur.
incelemek D) L, M ve R, reaksiyonlara karbon sayıları uygun bileşiklere
verilenlerden hangileri olabilir? çevrilerek katılmışlardır.

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III E) Amino asitlerin tümü glikoliz reaksiyonlarına katılır.

D) I ve II E) II ve III
Çözüm Yayınları

11.
9.
KOH
I
Çimlenen
tohumlar
Oksijenli solunum yapan bakteriler + glikoz çözeltisi
(Ağzı açık ortam)
II

Renkli sıvı
Yukarıdaki gibi hazırlanan deney düzeneğinde bir süre

sonra renkli sıvının I yönünde yükselmesi;
Etil alkol fermantasyonu yapan bakteriler + glikoz
184 çözeltisi (Ağzı kapalı havası alınmış ortam) I. çimlenen tohumların oksijenli solunumda oksijeni
kullanmasına bağlı olarak basıncının azalması,
Yukarıdaki gibi hazırlanan deney düzenekleri ile ilgili
II. çimlenen tohumların fotosentez sırasında ortamdaki
aşağıdaki yargılardan hangisi doğru değildir?
CO2’i kullanmasına bağlı olarak gaz basıncının
A) Her iki ortamın pH değeri düşer. azalması,
B) Her iki ortamda CO2 çıkışı gözlenir. III. çimlenen tohumların oksijenli solunumu sonucu oluşan
CO2’nin KOH tarafından tutulması
C) Her iki ortamda sıcaklık artışı gözlenir.
verilenlerden hangileri ile açıklanamaz?
D) Her iki ortamda organik ve inorganik yapılı son ürünler
oluşur. A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II
E) Her iki ortamda zaman içinde glikoz derişimi azalır. D) II ve III E) I, II ve III
BİRE BİR BÖLÜM 04 Test 18
1. Ökaryot bir hücrede oksijenli solunum ve fotosentez 5. Işık miktarı sabit tutulan bir ortamda, saydam bir
olaylarının tümünün gerçekleşebilmesi için; fanus içinde bulunan yeşil bir bitkinin fotosentez hızını
belirlemek için;
l. ribozom,
l. kullanılan CO2 miktarını ölçme,
ll. kloroplast,
ll. ölçmede belirli bir süreyi birim olarak kullanma,
lll. mitokondri
lll. bitkide tüketilen H2O miktarını ölçme
organellerinden hangilerinin bulunması zorunludur?
uygulamalarından hangileri gerekli ve yeterlidir?
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll
D) l ve ll E) l, ll ve lll
D) l ve ll E) ll ve lll

2. Fotosentezde aşağıdaki olaylardan hangisi ilk olarak


gerçekleşir?
A) ATP sentezlenmesi 6. Kapalı bir sistemde, fotosentez yapan iki tür canlı ile
B) Oksijenin üretilmesi heterotrof beslenen ve oksijensiz solunum yapan bir tür canlı
bulunmaktadır. Bu ortamdaki, ışık şiddetinde, CO2 miktarında
C) Klorofilin ışığı absorbe etmesi ve O2 miktarında 24 saat boyunca meydana gelen değişimler
D) Organik besin sentezlenmesi grafikte a, b ve c eğrileriyle gösterilmiştir.
Miktar
E) Karbondioksit kullanılması

a
b
c
Zaman
Çözüm Yayınları

3. Hücrelerde enerji elde etmek için izlenen metabolik yollardan


bazıları aşağıda verilmiştir. Buna göre ışık şiddetindeki, CO2 miktarındaki ve O2

l. Laktik asit fermantasyonu miktarındaki değişimler grafikte a, b ve c eğrilerinden
hangisiyle gösterilmiştir?
ll. Fotosentez
Işık şiddeti CO2 miktarı O2 miktarı
lll. Etil alkol fermantasyonu
A) a b c
lV. Oksijenli solunum
B) a c b
Bu metabolik yollardan hangileri hem çizgili kas C) b c a
hücrelerinde hem de heterotrof aerob bir bakteride
gerçekleşebilir? D) c b a
E) c a b
A) Yalnız IV B) l ve lV C) ll ve lll
D) lll ve lV E) l, lll ve lV

7. Aşağıda verilen grafikteki eğriler beş farklı bitki türünün


ışık yoğunluğuna göre değişen fotosentez oranlarını
4. Ökaryot canlıların oksijenli solunumunda;
göstermektedir.
l. glikozun sitoplazmada belirli bir moleküle kadar 185
Fotosentez oranı
yıkılması,
ll. moleküllerin enzimlerle CO2 ve H2O ya kadar B5
parçalanması, B4
B3
lll. enerji elde etmede kullanılacak moleküllerin
B2
mitokondrilere geçmesi
B1
olaylarının gerçekleşme sırası aşağıdakilerden Işık yoğunluğu
hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Buna göre B1, B2, B3, B4 ve B5 olarak belirtilen eğrilerin

A) l - ll - lll B) l - lll - ll C) ll - l - lll hangisi en fazla ışığa gereksinim duyan bitkiye aittir?
D) ll - lll - l E) lll - l - ll A) B1 B) B2 C) B3 D) B4 E) B5
Test 18 1. E 2. C 3. A 4. B 5. D 6. B 7. E 8. B 9. A 10. C 11. E 12. D

8. Aşağıdaki tabloda dört ayrı ortamda bulunan besin molekülleri 11. Sabah erken
ve ortamın oksijen durumları verilmiştir. saate alınan kesit

Ortam Besin molekülü Oksijen durumu


l Amino asit Var Akşam alınan
kesit
ll Amino asit Yok
lll Glikoz Var Yeşil bir bitkinin yaprağından sabah erken bir saatte, şekildeki


gibi belirli çapta dairesel bir kesit alınarak kurutulmuş ve
lV Glikoz Yok
tartılmıştır. Yaprağın geriye kalan kısmı akşama kadar
Yukarıdaki ortamlardan hangilerine etil alkol fermantasyonu bırakılmış ve fotosenteze devam etmesi sağlanmıştır. Kalan
yapan maya mantarlarının eklenmesi durumunda etil alkol kısımdan akşam saatinde, aynı çapta dairesel bir kesit alınıp
açığa çıktığı gözlenebilir? kurutulmuş, tartılmış ve içindeki bileşikler analiz edilmiştir.
A) Yalnız ll B) Yalnız lV E) l ve lV Buna göre, sabah alınan dairesel kesit ile akşam alınan
dairesel kesit arasındaki fark, bu yaprak için;
D) ll ve lll E) l, ll ve lll
l. ortama verilen oksijen miktarı,
ll. üretilen organik madde miktarı,
lll. tüketilen karbondioksit miktarı,
9. Hücrelerde enerji elde etmek için izlenen metabolik yollardan lV. organik madde üretiminde kullanılan ATP miktarı
bazıları aşağıda verilmiştir.
yukarıdakilerden hangileri hakkında bilgi verir?
l. ışık enerjisini kullanarak ATP sentezi
A) Yalnız l B) l ve ll C) ll ve lll
ll. oksijenli solunumla ATP sentezi
lll. oksijensiz solunumla ATP sentezi D) l, ll ve lV E) l, ll, lll ve lV

IV. inorganik maddeleri oksitleyerek ATP sentezi


Bu metabolik yollardan hangileri ökaryot bir hücre
tarafından gerçekleştirilemez?
Çözüm Yayınları

A) Yalnız IV B) I ve II C) II ve III
D) III ve IV E) l, ll ve lll

12. Y

X CO2 tutucu
1 Boyalı sıvı
10. Bir bakteri kültüründen alınan bir damla, lam üzerine seviyesi
damlatılıp mikroskopta incelendiğinde, bakterilerin damlanın 2
her yerine dağılmış olarak bulunduğu gözleniyor (Şekil 1).
Bu damla, lamelle kapatıldıktan sonra ise bakterilerin lamel Z Boyalı sıvı
kenarlarında toplandığı gözleniyor (Şekil 2). Lamel kaldırılarak
damlanın içine bir yeşil alg konulup lamel tekrar kapatıldıktan Fotosenteze uygun bir ortamda bir saksı bitkisiyle şekildeki gibi
bir süre sonra, bakterilerin bir kısmının algin çevresinde

bir düzenek hazırlanmıştır.
toplanmaya başladığı gözleniyor. (Şekil 3)
Alg Düzenekte, X hunisi dışarıdan hava almayacak şekilde
yaprağın üzerine konmuş; CO2 tutucu, düzeneğe şekildeki
gibi yerleştirilmiş, Y musluğu açılmış; sistemdeki hava
emilerek Z kabındaki boyalı sıvının 1 numaralı düzeye kadar
yükselmesi sağlandıktan sonra musluk kapatılmıştır. Bir süre
Şekil 1 Şekil 2 Şekil 3 sonra boyalı sıvının 2 numaralı düzeye belirli bir hızda indiği
186 gözlenmiştir.
Bakterilerin dağılımında gözlenen bu değişikliklerin Deney koşullarında;

nedeni;
l. bitkinin sulanması,
l. algin fotosentezle oksijen üretmesi,
ll. ortam sıcaklığının optimuma getirilmesi,
ll. bakterilerin oksijenli solunum yapması,
lll. ortamın ışık şiddetinin azaltılması
lll. bakterilerin fermantasyon yapması
değişikliklerinden hangilerinin yapılması, boyalı sıvının 2
olaylarından hangileri olabilir? numaralı düzeye daha büyük bir hızla inmesine neden olur?
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) l ve ll A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll
D) ll ve lll E) l, ll ve lll D) l ve ll E) l, ll ve lll
BİRE BİR BÖLÜM 04 Test 19
1. Aşağıda kloroplastın yapısı şematize edilmiştir. 5. Kemiozmotik hipoteze göre mitokondri ve kloroplastlarda
ATP sentezi sırasında;

I. ATP oluşumunu sağlayan enzim çeşidi,
II. elektronların elektron taşıma sisteminde taşınım kuralı,
III. elektron taşıma sisteminde etkinlik gösteren birimlerin
çeşidi,
a
IV. protonların biriktirildiği kısım
Buna göre kloroplastlarda fotosentez sırasında;
yukarıdakilerden hangileri farklılık gösterebilir?
I. oksijen açığa çıkması,
A) I ve II B) I ve III C) II ve III
II. karbonhidrat üretimi,
III. elektron taşıma sisteminde yükseltgenme ve D) III ve IV E) I, III ve IV
indirgenme olaylarının gerçekleşmesi
olaylarından hangileri a ile gösterilen bölümde
gerçekleşmez?
A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III

2. Kemosentetik canlılar ihtiyaç duydukları besinleri üretmek için 6. Laktik asit fermantasyonu yapan bakterilerin bulunduğu kapalı
gerek duydukları enerjiyi inorganik maddelerin oksitlenmesi ile bir kapta ortamın sıcaklığı 25ºC den 60ºC kadar düzenli
açığa çıkan kimyasal enerjiden karşılayabilirler. olarak artırıldığında kapta gözlenen değişimler;
Laktik asit Glikoz miktarı
Kemosentetik canlılar kemofosforilasyon olarak
adlandırılan bu olay sırasında;
I. karbondioksit,
II. glikoz,
III. kükürt, Zaman Zaman
Çözüm Yayınları

I II
IV. hidrojen sülfür
moleküllerinden hangilerini enerji kaynağı olarak CO2 miktarı
kullanabilir?
A) I ve II B) II ve III C) III ve IV
D) I, II ve III E) II, III ve IV
Zaman
III
3. Aşağıda kloroplastın yapısı şematik olarak gösterilmiştir.
grafiklerinden hangileriyle ifade edilebilir?

A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III

X
Şekilde X ile gösterilen ve fotosentezin ışıktan bağımsız
tepkimelerinin gerçekleştiği kısmın adı nedir?
7. İnsan iskelet kası hücrelerinde fermantasyon ve oksijenli
A) Stroma B) Grana C) İç zar solunum olayları gerçekleşirken son elektron alıcısı
D) Matriks E) Tilakoit olarak işlev gören moleküller aşağıdakilerden hangisinde 187
doğru verilmiştir?
4. Alkol fermantasyonu, oksijenli solunum ve laktik asit Fermantasyon Oksijenli Solunum
fermantasyonunda aşağıdakilerden hangisi ortak değildir?
A) Pirüvik asit NAD+
A) ATP sentezlenmesi
B) Aset aldehit FAD+
B) Organik maddelerin yıkılması
C) Laktik asit Oksijen
C) CO2 ve H2O nun oluşumu
D) Pirüvik asit Oksijen
D) Enzimlerin kullanılması
E) Aset aldehit Pirüvik asit
E) NADH+H+ oluşumu
Test 19 1. A 2. C 3. A 4. C 5. D 6. B 7. D 8. B 9. A 10. B 11. A 12. E 13. A

8. CO2 miktarı 11. Fotosentezin ışığa bağımlı evre reaksiyonlarında gerçekleşen


bir olay aşağıda verilmiştir.
1
H2O → 2e¯ + 2H¯ + O2
2

Yukarıda verilen olaya ne ad verilir?
Zaman
A) Fotoliz
Oksijensiz ortamda yaşamını devam ettiren bir bakterinin B) Fotofosforilasyon

sitoplazmasında grafikte gösterilen değişim gözlenmiştir. C) Hidroliz
Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? D) Karbon özümlemesi
A) ATP sentezi yapılmıştır. E) Oksidasyon

B) Sitoplazmada laktik asit miktarı artmıştır.


C) Sitoplazma pH’sı düşmüştür.
12. Aşağıdaki tabloda canlılarda ATP elde edilen bazı süreçler X,
D) Hücredeki sıcaklık yükselmiştir.
Y ve Z ile gösterilmiştir.
E) Sitoplazmadaki glikoz miktarı azalmıştır. Süreçler

X Y Z

Substrat düzeyinde fosforilasyon   


9. Hücre sitoplazmasında oksijen kullanılmadan
gerçekleşen ve 6C’lu bir şeker olan glikozun, 3C’lu Oksidatif fosforilasyon 
pirüvik aside dönüşümünü içeren reaksiyonlarla ilgili,
I. Subtrat düzeyinde fosfarilasyonla ATP sentezi olur. Son elektron alıcısı pirüvik asit 
II. NAD+ hem indirgenir hem yükseltgenir.
Son elektron alıcısı asetaldehit 
III. Sadece fermantasyon sürecinde gözlenir.
Çözüm Yayınları

ifadelerinden hangileri doğrudur? Son elektron alıcısı oksijen 


A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) II ve III (Tabloda “” işareti durumun varlığını göstermektedir.)
Bu tablodaki verilere göre ATP elde edilen süreçler ile
ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) X, laktik asit fermantasyonudur.
B) Y, aerobik solunumdur.
C) Z, etil alkol fermantasyonudur.
10. Bir miktar glikoz çözeltisi içerisine yeterli miktarda bira mayası D) Y de ATP ile birlikte inorganik yapılı son ürünler oluşur.
eklenip, ortam oksijensiz bırakıldığında, bazı moleküllerin E) X, Y ve Z de kemiozmotik hipoteze göre ATP sentezlenir.
miktarındaki değişimler aşağıdaki grafikte X ve Y eğrileriyle
gösterilmiştir.
Madde miktarı 13.
Oksijenli Solunum
X
I Glikoliz

Y
Zaman II Krebs
188
Bu grafikte X ve Y ile gösterilen eğriler aşağıdaki

moleküllerden hangisine ait olabilir?
X Y ETS
III
A) H 2O Glikoz
B) CO2 Glikoz Oksijenli solunuma ait yukarıda verilen evrelerden
hangilerinde ATP’nin hem hidrolizi hem de sentezinden
C) Glikoz CO2
sorumlu enzimler görev alır?
D) CO2 Etil alkol
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
E) Etil alkol CO2
D) I ve II E) I, II ve III
Bitki Biyolojisi / Bitkilerin Yapısı - 1 BÖLÜM 05 Test 01
1. Tohumlu bitkiler üç temel organa sahiptir. 5. Tohumlu bitkilerde;
l. Kök l. kutikula,
ll. Gövde ll. stoma,
lll. Yaprak lll. emici tüy
Buna göre otsu bir bitkide yukarıda verilen organlardan yapılarından hangileri bitkinin toprak altı kısımlarında
hangilerinde fotosentez ile organik besin üretimi bulunmaz?
gerçekleştirebilen hücreler bulunur?
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll
D) l ve ll E) ll ve lIl
D) ll ve lll E) l, ll ve lll

2. Bitki gövdesi;
l. çiçek,
ll. meyve, 6.

lll. tomurcuk,
3
lV. tohum
yapılarından hangilerini üzerinde taşıyabilen bir organdır? 2
A) l ve ll B) ll ve lll C) lll ve lV
D) l, ll ve lll E) l, ll, lll ve lV 1
Çözüm Yayınları

Yukarıdaki şekilde bir bitkinin kısımları gösterilmiştir.



Numaralandırılmış yapılar ile ilgili aşağıdaki
açıklamalardan hangisi doğru değildir?
3. Bir bitkinin yaprakları; A) 1, topraktan alınan karbondioksiti karbonhidratlara
l. fotosentez ile besin üretme, dönüştürür.

ll. aşırı ısınmayı engelleme amacı ile terleme yapma, B) 2, 1 ile 3 arasındaki madde bağlantısını sağlar.

lll. gaz alış verişini sağlama, C) 3, gaz alış verişi ve terleme olaylarını gerçekleştirir.

lV. bitkinin boşaltımını sağlama D) 1 topraktan su ve minerallerin alınmasını sağlar.

görevlerinden hangilerini gerçekleştirebilir? E) 2 bazı bitkilerde su ve besin depo edebilir.

A) l ve ll B) ll ve lll C) lll ve lV
D) l, ll ve lll E) l, ll, lll ve lV

189

4. Odunsu bir bitkinin gövdesinde; 7. Yapraklarda oluşan tüyler için,

l. emici tüy, l. Su kaybını önler.

ll. gözenek, ll. Su ve mineral emilimini sağlar.

lll. iletim demetleri lII. Boşaltıma yardımcı olur.

yapılarından hangileri bulunabilir? ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll A) Yalnız I B) Yanız III C) l ve III

D) l ve ll E) l, ll ve lll D) ll ve lll E) l, lI ve lll


Test 01 1. D 2. E 3. E 4. C 5. D 6. A 7. A 8. B 9. A 10. B 11. C 12. D

8. Kurak ortama uyum sağlamış bir bitkinin aşağıdaki 11. Bitki türleri arasında yapraklar farklı damarlanma örnekleri
özelliklerden hangisine sahip olması beklenmez? gösterir.
A) Kutikula tabakasının kalın olması Aşağıda damarlanma biçimi bakımından farklı olan K ve L
türlerine ait yaprak şekilleri gösterilmişir.
B) Stomaların çok sayıda ve yaprağın üst yüzeyinde
bulunması
C) Yaprak yüzey alanının küçük olması
D) Derine inen gelişmiş kök sisteminin bulunması
E) Yaprak yüzeyinin sık örtü tüyleriyle kaplı olması

K bitkisine L bitkisine
ait yaprak ait yaprak

Buna göre K ve L bitki türleri ile ilgili aşağıdaki
9. Bir bitkinin yaprağından alınan enine kesitte gözlenen yapılar ifadelerden hangisi yanlıştır?
aşağıdaki şekilde numaralandırılarak olarak gösterilmiştir. A) K bitkisine ait yaprak paralel damarlanma gösterir.

1 (kutikula) B) L bitkisine ait yaprak ağsı damarlanma gösterir.

2 (epidermis) C) L bitkisi çok yıllık odunsu bir bitki olamaz.


D) K ve L bitkilerine ait yapraklarda damarlar iletim
3 (palizat demetlerinden oluşur.
parankiması)
E) K bitkisi tek çenekli bir bitki türü olabilir.
4 (sünger
parankiması)
Çözüm Yayınları

5 (stoma)


Bu yapılardan hangileri yapı, yerleşim veya sayı
bakımından kurak ve nemli ortam bitkilerinde bulunulan
ortama uyum sağlama amacıyla farklılık gösterebilir?
A) 1 ve 5 B) 2 ve 3 C) 3 ve 4
D) 4 ve 5 E) 1, 3 ve 5
12. Aşağıdaki tabloda çift çenekli bir bitkinin yaprağında bulunan
X, Y ve Z hücrelerinin bazı özellikleri verilmiştir.

Hücre çeşidi
X Y Z
Karbondioksit tüketme + – +
10. Kambiyum Oksijen tüketme + + +
Özellikler

Kütin salgılama – + –
Su kaybını kontrol etme + – –
Gaz alışverişini kontrol etme + – –

190 (+: özelliği taşıdığını –: özelliği taşımadığını ifade eder.)


Gövde kesiti yukarıda verilen bir bitki ile ilgili,
Tabloya göre,

l. Tek yıllık otsu bir bitkidir.
l. X ve Z hücreleri kloroplast bulundurur.
ll. Gövdesinde enine büyüme gözlenir.
ll. Y hücresi farklılaşarak X hücresini oluşturma özelliğine
lll. Gövdesinde iletim demetleri düzenli olarak sıralanmıştır. sahiptir.

lV. Saçak kök yapısına sahiptir. lll. X ve Z hücreleri bölünebilme özelliğine sahiptir.

yargılarından hangileri söylenebilir? ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) l ve ll B) ll ve lll C) lll ve lV A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll

D) l, ll ve lll E) ll, lll ve lV D) l ve ll E) l, ll ve lll


Bitkilerin Yapısı - 2 BÖLÜM 05 Test 02
1. Aşağıdakilerden hangisi, bitkilerde kök sisteminin 4. Damarlı bitkilerde iletim boruları;
görevlerinden biri değildir? I. inorganik maddeleri kökten yapraklara doğru iletme,
A) Bitkinin toprağa bağlanması II. yaprakta oluşan fotosentez ürünlerini taşıma,
B) Su ve suda çözünmüş besin elementlerinin alınması III. su ve mineral depolama
C) Topraktan karbondioksit alma olaylarından hangilerini gerçekleştiremez?

D) Bazı besin maddelerinin depo edilmesi A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

E) Bazı hormonların üretilmesi D) II ve III E) I, II ve III

5. Otsu bir bitkinin kök, gövde ve yapraklarında bulunan


tüm canlı hücreler;
I. protein sentezi,
II. hücre bölünmesi,
III. fotosentez,
IV. selüloz sentezi,
2. Bir bitkinin kök ucunda bulunan hücrelerde;
V. ATP sentezi
l. kloroplast,
hangilerini ortak olarak gerçekleştirebilir?
ll. selüloz çeper,
A) I ve V B) II ve III C) III ve IV
lll. sentrozom, D) I, IV ve V E) II, III, IV ve V
lV. çekirdek
Çözüm Yayınları

yapılarından hangilerinin görülmesi beklenmez?


A) l ve llI B) ll ve lll C) lll ve lV

D) l, ll ve lll E) l, ll, lIl ve lV

6. Bitkilerde gözlenen stomalar için aşağıdakilerden hangisi


söylenemez?
A) Kloroplast bulundurur.
B) Otsu bitkilerin gövde ve yapraklarında bulunabilir.
C) Açılıp kapanabilme özelliğine sahiptir.
D) Gaz alış verişi yapar.
E) Nemli bölge bitkilerinde bulunmaz.

3. – Kloroplast taşır.
7. Bitkilerde gözlenen,
– Açılıp kapanabilme özelliğine sahiptir.
– stoma
– Fotosentez, oksijenli solunum ve terleme olayında – tüy 191
etkilidir. – diken
Yukarıda özellikleri belirtilen bitkisel yapı aşağıdakilerden yapıları için;
hangisinde bulunmaz? l. epidermisin farklılaşmasıyla oluşma,
A) Otsu bitkilerin gövdesinde ll. fazla suyu buhar halinde dışarı atma,
B) Odunsu bitkilerin kök, gövde ve yapraklarında lll. aktif gaz alış verişi ve terlemeyi sağlama,
lV. hayvanlara karşı savunma sağlama
C) Kurak bölge bitkilerinde yaprağın alt epidermisinde
özelliklerinden hangileri ortaktır?
D) Nemli bölge bitkilerinde yaprağın üst epidermisinde
A) Yalnız l B) l ve ll C) ll ve lll
E) Nemli bölge bitkilerinde yaprağın her iki yüzeyinde D) lll ve lV E) l, lll ve lV
Test 02 1. C 2. A 3. B 4. B 5. D 6. E 7. A 8. E 9. D 10. C 11. E 12. B

8. Tamamı su içinde bulanan bitkilerde; 11. Bir bitkinin yaprak enine kesiti aşağıdaki şekilde gösterilmiştir.
l. stoma, 1 (Kutikula)
ll. kutikula, 2 (Epidermis)
lll. emici kök tüyleri,
3 (Palizat
lV. yaprak örtü tüyleri parankiması)
yapılarından hangileri bulunmaz?
A) l ve ll B) ll ve lll C) lll ve lV 4 (Sünger
parankiması)
D) l, ll ve lll E) l, ll, lll ve lV
6 (İletim 5 (Stoma)
parankiması)

Numaralandırılmış kısımlarla ilgili aşağıdaki ifadelerden


hangisi doğru değildir?

İnce Kalın A) 1’in kalınlığı bitkinin bulunduğu ortam şartlarına göre


9.
kutikula kutikula farklılık gösterebilir.
B) 5, 2’nin farklılaşması sonucu oluşur.
C) 3 ve 4 kloroplastları sayesinde fotosentez yapabilir.
Epidermis
-l- -ll- D) 6 iletim demetleri ile diğer dokular arasında madde alış
Yukarıda verilen farkı iki bitki türüne ait bitki kısımlarıyla verişine aracı olur.

ilgili olarak aşağıda verilen özelliklerden hangisi l numaralı E) 3 sürekli bölünerek yeni epidermis hücreleri oluşturabilir.
bitki ile ll numaralı bitki arasında kesinlikle farklılık
göstermez?
A) Kök yapısı
Çözüm Yayınları

B) Yaprak yüzey genişliği


C) Stoma büyüklüğü
D) Stomaların açılıp kapanma mekanizması
E) Stoma sayısı

12.
1

3
10. Yapı
Kalın
Bitki türü Stoma Kambiyum
kutikula 4
X + – +
Yukarıda çiçekli bir bitkinin kısımları numaralandırılmış olarak
Y + + –

gösterilmişitr.

(+: Yapının bulunduğunu Numaralandırılmış bitki organları ile ilgili aşağıdaki


ifadelerden hangisi yanlıştır?
192 – : Yapının bulunmadığını ifade eder.)
A) 1 numaralı yapı aktif olarak bitkinin üremesinde görev
Tabloda bazı yapıları bulundurup bulundurmama yapar.
durumları verilen X ve Y bitkileri için aşağıdaki
açıklamalardan hangileri yapılamaz? B) 1, 2, 3 ve 4 numaralı yapılar sınırsız büyüme özelliğine
sahiptir.
A) X bitkisinin gövdesinde kalınlaşma gözlenebilir.
C) 3 numaralı yapı bitkide madde iletimini sağlar.
B) X bitkisi odunsu gövde yapısına sahip olabilir.
D) 3 ve 4 numaralı yapılarda bulunan meristem doku bitkinin
C) X bitkisi kurak, Y bitkisi nemli ortamda yaşar. büyümesini sağlar
D) X bitkisinde iletim demetleri gövdede düzenli dizilmiştir. E) 2 numaralı yapı, fotosentezle bitkinin organik besin
E) Y bitkisi otsu gövde yapısına sahiptir. ihtiyacını karşılar.
Bitkilerin Yapısı - 3 BÖLÜM 05 Test 03
1. Tek yıllık otsu bir bitkinin aşağıdaki kısımlarının 5. Epidermisin farklılaşmasıyla stoma, hidatod, tüy, emergens
hangisinde özümleme parankiması yoktur? gibi yapılar oluşur.
A) Yaprak ayası Buna göre;
B) Gövde I. yapraklarda bulunabilme,
C) Sürgünler II. suyun sıvı halde dışarı atılmasını sağlama,
D) Yaprak sapı III. kloroplast bulundurma,
E) Kök IV. açılıp kapanabilme
özelliklerinden hangileri stoma ve hidatodlar için ortak
olarak söylenebilir?
A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III
D) III ve IV E) II ve IV

2. Tohumlu bir bitkide;


I. meristem doku,
II. iletim doku,
III. örtü doku,
IV. sert doku,
6. Pek doku ve sert doku için,
doku çeşitlerinden hangileri sadece canlı hücrelerden
meydana gelmiştir? I. Hücre çeperleri selüloz birikimiyle kalınlaşmıştır.
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve IV II. Hücreleri zamanla selüloz ve lignin birikimi ile
Çözüm Yayınları

sertleşerek canlılığını kaybeder.


D) II ve III E) I, III ve IV
III. Eğilme, bükülme ve çarpmaya karşı bitkiye mekanik
desteklik sağlar.
IV. Hücreleri şekillerine göre lifler ve taş hücreleri olarak
ikiye ayrılır.
özelliklerinden hangileri ortaktır?
A) Yalnız I B) Yalnız IV C) I ve II

3. Nemli bölge bitkilerinin yapraklarının anatomik yapısıyla D) I, II ve III E) I, II, III ve IV


ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Yaprağın üst ve alt yüzeyini epidermis örter.
B) Stomalar yaprağın üst yüzeyinde toplanmıştır.
C) Üst ve alt epidermis arasında kalan kısım mezofil tabakası
adını alır.
D) Kalın bir kütikula tabakası bulunur.
E) Palizat parankiması hücreleri kloroplast bakımından
zengindir.
7. “Köklerde emici tüyler kütikula bulundurmayan epidermis 193
hücrelerinin dışarıya doğru uzantılarından meydana gelir.
Kök emici tüylerinde kütikula bulunmaması;
I. su ve suda erimiş madensel tuzların daha kolay ve hızlı
alınması,
II. toprakta daha geniş bir temas yüzeyinin oluşturulması,
4. Genç bir otsu bitkinin fotosentez yapabilen hücrelere
III. kök hücrelerindeki osmotik basıncın artırılması
sahip, yapı ve organlarında aşağıdakilerden hangisi
kesinlikle bulunmaz? durumlarından hangilerine yardımcı olur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
A) Kütikula B) Epidermis C) Kaliptra
D) I ve III E) II ve III
D) Örtü tüyü E) Hidatod
Test 03 1. E 2. A 3. D 4. C 5. A 6. A 7. A 8. C 9. B 10. D 11. B 12. B

8. a 11. Aşağıda çift çenekli bir bitkiye ait gövdenin enine kesiti
gösterilmiştir.
1
2
4
b 5
c 3

Yaprağın temel kısımlarıyla ilgili olarak aşağıdaki




açıklamalardan hangisi yanlıştır?
Numaralandırılmış yapılarla ilgili aşağıdaki
A) a, fotosentezin yoğun olarak gerçekleştiği, gaz alış açıklamalardan hangisi yanlıştır?
verişinin yapıldığı bölgedir.
A) 1, epidermis hücrelerinden oluşur.
B) b’nin yapısı gövdenin yapısına benzer ve a’yı gövdeye
B) 2, meristem hücrelerinden oluşur.
bağlar.
C) 3, gövdenin enine kalınlaşmasını sağlar.
C) a iki ya da daha fazla yaprakcıktan oluşursa basit yaprak
olarak adlandırılır. D) 4, ince çeperli canlı hücrelerden oluşur.
E) 5 in hücre çeperleri lignin birikimiyle kalınlaşmıştır.
D) a’daki damarlanma şekli tek ve çift çenekli bitkilerde
farklılık gösterir.
E) İletim demetleri yaprak içerisinde dallanarak c ile
gösterilen yaprak damarlarını meydana getirir.

9. Aşağıda iki farklı bitkiye ait gövde kesitleri verilmiştir.


Çözüm Yayınları

1. Bitki 2. Bitki

Bu iki bitki için;


I
I. gövdenin periderm ile örtülü olması, 12. II
II. gövdede primer büyümenin gerçekleşmesi,
III. gövdede enine kalınlaşmanın gerçekleşmesi,
III
özelliklerinden hangileri ortaktır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) I, II ve III

IV
V
194 10. Çiçekli bitkiler toprak altı kök sistemi ve toprak üstü sürgün
sistemi olmak üzere iki kısımdan oluşur.
Kökün yapısını gösteren yukarıdaki şekilde
Buna göre kök sistemi ve sürgün sistemi için

numaralandırılmış kısımlarla ilgili aşağıdaki ifadelerden
aşağıdakilerden hangisi ortaktır? hangisi yanlıştır?
A) Fotosentezi gerçekleştirme A) I.’de iletim demetleri bulunur.
B) Su ve mineral ihtiyacını doğrudan ortamdan karşılama B) II. periderm dokudan oluşur.
C) Tomurcuklardan yeşil dal, yaprak ve çiçekleri oluşturma C) III. su ve minerallerin emilimini sağlar.
D) Meristem doku tarafından oluşturulma D) IV.’de meristem doku bulunur.
E) Stomalar aracılığıyla gaz alış verişini sağlama E) V. kök ucu meristemini korur.
Bitkilerde Madde Taşınması - 1 BÖLÜM 05 Test 04
1. Bir bitkinin odun ya da soymuk borularında aşağıdaki 5. Bitkilerde su ve minerallerin taşınma hızı aşağıdakilerden
maddelerden hangisi kesinlikle taşınmaz? hangisinden etkilenmez?
A) Amino asit B) Laktoz C) Su A) Yapraklardaki stoma sayısı
D) Vitamin E) Mineral B) Yaprak yüzey genişliği
C) Soymuk borularının çapı
D) Kutikula tabakasının kalınlığı
E) Ortamın nem miktarı

2. Bitkilerde;
l. inorganik ve organik maddelerin ilgili yerlere
taşınması,
ll. bitkinin boyuna büyümesinin sağlanması,
lll. bitkisel hormonların hedef dokulara taşınması
olaylarından hangileri iletim doku aracılığıyla
gerçekleştirilebilir?
A) Yalnız l B) Yalnız lIl C) I ve III
D) lI ve lIl E) l, ll ve lll
6. l. Sıcaklık
ll. Atmosferdeki nem miktarı
lll. Işık
Çözüm Yayınları

lV. Topraktaki su miktarı


Yukarıda verilen faktörlerden hangileri stomaların açılıp
kapanmasına etki edebilir?
3. Çok yıllık odunsu bir bitkide yapraklarda fotosentez A) l ve ll B) ll ve lll C) lll ve lV
sonucu sentezlenen glikoz molekülleri;
D) l, ll ve lll E) l, ll, lll ve lV
l. kök,
ll. gövde,
lll. tohum
kısımlarından hangilerine taşınarak depolanabilir?
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll
D) l ve ll E) l, ll ve lll

195
7. Bitkilerde organik madde taşınmasıyla ilgili olarak,
4. Odun ve soymuk boruları için aşağıdaki özelliklerinden l. Soymuk boruları aracılığıyla gerçekleştirilir.
hangisi ortaktır?
ll. Taşınma yönü daima kökten yapraklara doğrudur.
A) Tek yönlü madde taşıma
lII. Organik maddeler suda çözünmeyen polimerler halinde
B) Damarsız tohumsuz bitkilerde bulunmama taşınır.
C) Çift yönlü madde taşıma ifadelerinden hangileri doğrudur?
D) Sadece inorganik madde taşıma A) Yalnız l B) I ve II C) I ve III
E) Fotosentez ürünlerini taşıma D) Il ve lIl E) I, ll ve lII
Test 04 1. B 2. C 3. E 4. B 5. C 6. E 7. A 8. D 9. E 10. D 11. D 12. A

8. Bitkilerde madde taşınması ile ilgili, 11.


Sünger
l. Su ve mineraller odun boruları tarafından taşınır. 5
4
ll. Fotosentez ile üretilen organik maddeler soymuk 3 Dereceli
2
boruları ile taşınır. 1 cam boru
0

lll. İnorganik maddelerin taşınması tek yönlü, organik Yaprakları koparılmış


maddelerin taşınması çift yönlü olarak gerçekleşir. ve belirli uzunlukta
kesilmiş bitki
lV. Madde taşınması sırasında her zaman ATP harcanır. gövdesi

yargılarından hangileri doğrudur? Kök


A) l ve ll B) ll ve lll C) lll ve lV
Su ve suda
D) l, ll ve lll E) l, ll, lll ve lV çözünmüş
mineraller
Yukarıdaki gibi hazırlanan deney düzeneğinde dereceli cam


boruda sıvı seviyesinin 0’dan 5’e doğru yükseldiği tespit
edilmiştir.
Buna göre;
I. cam kaba su ilave etme,
II. cam kaba çözünebilen tuz ilave etme,
III. süngere nem tutucu ilave etme
uygulamalarından hangilerinin yapılması sıvının 0’dan 5’e
doğru yükselme hızını artırabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III


D) l ve lll E) l, ll ve lII
9. Bitkilerde madde taşınmasında görev alan odun ve
Çözüm Yayınları

soymuk borularında;
l. iletim hızı,
ll. iletim yönü,
lll. taşınan maddenin niteliği
özelliklerinden hangileri farklılık gösterebilir? 12. Su damlacıkları
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) I ve II
D) Il ve lIl E) l, ll ve lll 50 cm
1. kesit
25 cm
2. kesit

Odunsu bir bitkinin gövdesi toprak seviyesinin 50 cm


yukarısından kesildiğinde kesilen kısımda su damlacıklarının
oluştuğu, 25 cm yukarısından kesildiğinde ise oluşan su
196 damlacıklarının arttığı gözlenmiştir.
10. Terleme ile bitkilerde; Bu durum;
l. artan vücut sıcaklığının düşürülmesi, l. gövdenin üst kısmına doğru kök basıncının etkisinin
azalması,
ll. bitkinin üst kısımlarına doğru madde taşınması için bir
çekim kuvvetinin oluşturulması, ll. odun boruları boyunca iletim hızının sabit olması,
lll. topraktan alınan minerallerin fazlasının dışarı verilmesi lll. su iletiminin soymuk boruları aracılığıyla gerçekleşmesi
olaylarından hangileri sağlanır? verilenlerden hangileri ile açıklanabilir?
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll
D) l ve ll E) l, ll ve lll D) l ve ll E) ll ve lll
Bitkilerde Madde Taşınması - 2 BÖLÜM 05 Test 05
1. Tohumlu bitkilerde aşağıda belirtilen yönlerden 5. Bitkilerde su ve mineral madde taşınmasında aşağıdaki
hangisinde organik madde iletimi yapılamaz? faktörlerden hangisi etkili değildir?
A) Kök → yaprak A) Odun borularının kılcal yapıda olması
B) Yaprak → gövde B) Yaprakların, terleme sayesinde osmotik basıncının
artması
C) Meyve → gövde
C) Su moleküllerinin kohezyon kuvveti sayesinde birbirini
D) Yaprak → kök
çekmesi
E) Yaprak → meyve
D) Kökteki emici tüylerdeki osmotik basıncın yüksek olması
E) Odun borularındaki hücrelerde ATP üretilememesi.

2. Aşağıdakilerden hangisi, bütün tohumlu bitkilerin taşıma


sistemleri için ortak değildir?
6. Otsu bir bitkide;
A) Soymuk borusu hücreleri canlıdır.
l. kökten su,
B) Soymuk ve odun boruları arasında kambiyum vardır.
ll. kökten mineral,
C) Odun boruları hücreleri ölüdür.
lll. yapraktan karbondioksit,
D) Odun boruları kılcal yapıdadır.
lV. gövdeden karbondioksit
E) Soymuk boruları çift yönlü madde taşır.
verilenlerden hangilerinin alınması gerçekleştirilebilir?
A) l ve ll B) lI ve lll C) lIl ve lV
Çözüm Yayınları

D) I, ll ve lII E) I, II, lll ve lV

3. Bir bitkinin topraktan su alabilmesi aşağıdakilerden


hangisine bağlıdır?
A) Kök hücrelerinde yeterli miktarda ATP üretilmesine
7.
B) Kök hücrelerinin canlı olmasına
C) Kök hücrelerinin osmotik basınç miktarına
D) Kök hücrelerinde kloroplast bulunmamasına
E) Kök hücrelerinde çeper bulunmamasına

10 gr 20 gr 30 gr
gübre gübre gübre
-l- -ll- -lll-

Aynı türden özdeş üç bitki özdeş saksılarda büyümeye 197



bırakılmıştır.
4. Çok yıllık odunsu bir bitkide topraktan alınan elementlerin
organik besinin yapısına katılıncaya kadar izlediği yolda Saksıların toprağına sırasıyla 10 gr, 20 gr ve 30 gr gübre
aşağıdakilerden hangisi yer almaz? konulmuştur.

A) Kök emici tüyleri Her üç bitki de kökleri ile enerji harcamadan topraktan
su alabildiğine göre, saksılarda madde alışverişi
B) Odun boruları
tamamlandıktan sonra köklerdeki osmotik basınç
C) Yapraktaki kloroplastlı hücreler büyüklükleri nasıl sıralanmalıdır?

D) Soymuk boruları A) l < ll < lll B) l = ll = lll C) l > ll > lll

E) Yaprak damarları D) l < lll < ll E) lll > l = ll


Test 05 1. C 2. B 3. C 4. D 5. E 6. E 7. A 8. D 9. A 10. E 11. D 12. B

8. Odun borularındaki madde taşınma hızı, soymuk 11. Bir araştırmacı aynı türe ait bitkileri kullanarak aşağıdaki
borularındaki madde taşınma hızından fazladır. deney düzeneklerini hazırlamıştır.
Buna göre odun boruları ile ilgili;
l. kılcal yapıda olma,
ll. su ve mineral gibi küçük molekülleri taşıma,
lll. cansız hücrelerden oluşma
özelliklerinden hangileri bu durumun nedenleri
arasındadır? Kökü Kökü Kökü
kesilmemiş kesilmiş kesilmiş
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll iki yapraklı iki yapraklı dört yapraklı
bitki bitki bitki
D) l ve ll E) ll ve lll
-X- -Y- -Z-

Belirli aralıklarla kaptaki sıvı seviyesini ölçen araştırmacı için,


l. X ve Y düzeneklerini karşılaştırarak kök basıncının
9. Çift çenekli bir bitkiye ait gövde kesitindeki bazı yapılar madde taşınmasına etkisini gözlemleyebilir.
aşağıdaki şekilde gösterilmiştir.
ll. Y ve Z düzeneklerini karşılaştırarak yaprak sayısı ile
X
terleme hızı arasındaki ilişkiyi belirleyebilir.
Y
lll. X ve Z düzeneklerini karşılaştırarak soymuk borularında
madde taşınmasına etki eden faktörleri gözlemleyebilir.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll
Bitkilerde madde taşınmasında görevli olan X ve Y
D) l ve ll E) ll ve lll

yapıları ile ilgili,
l. X deki madde iletimi Y den daha hızlıdır.
Çözüm Yayınları

ll. Y deki tüm hücreler canlıdır.


lll. X de iki yönlü organik madde iletimi yapılır.
lV. Y de tek yönlü inorganik madde iletimi yapılır.
ifadelerinden hangileri doğru değildir? 12. Yeşil bitki
A) l ve ll B) l ve lll C) ll ve lll Cıva Lastik
tıpa
D) ll ve lV E) lll ve lV
5 4 3 2 1

Dereceli cam
boru
Cam Su
10. kap

Yeşil
bitki 20°C
Işıklı ortam

Dereceli cam borunun bir ucuna lastik tıpa ile yeşil bitki

tutturulmuştur. Cam borunun diğer ucu cam kabın içindeki
198 Işık kaynağı suya daldırılmıştır.

Yukarıdaki deney düzeneğinde ışık kaynağı kapatılırsa; Dereceli cam boruda bulunan civanın 1 yönüne doğru

hızlı bir şekilde ilerlemesini sağlamak için;
l. birim zamanda odun borularında taşınan su miktarı,
l. ortam neminin artırılması,
ll. stomalar aracığılıyla yapılan gaz alış verişi,
ll. ortam sıcaklığının optimum değere kadar artırılması,
lll. yapraktaki fotosentetik hücrelerden soymuk borularına
verilen glikoz miktarı lll. ortamdaki ışık kaynağının kapatılması

faktörlerinden hangilerinde değişim gözlenebilir? uygulamalarından hangilerinin yapılması uygun olur?

A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll

D) l ve ll E) l, ll ve lll D) l ve ll E) ll ve lll
Bitkilerde Madde Taşınması - 3 BÖLÜM 05 Test 06
1. Odun borularında taşınan sıvı içinde aşağıdaki 5. Bitkinin kök emici tüy hücreleriyle alınan su miktarının
maddelerden hangisine kesinlikle rastlanmaz? artmasına bağlı olarak bitkide;
A) Su B) Amino asit I. stomalardan ortama verilen oksijen miktarının artması,
C) Magnezyum D) Demir II. odun borularında taşınan inorganik madde miktarının
artması,
E) Nitrat
III. soymuk borularında taşınan glikoz miktarının artması
durumlarından hangileri gerçekleşebilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) II ve III E) I, II ve III

2. Bitkilerde köklerin uç kısımlarında bulunan emici tüyler;


I. kök ve toprak arasında geniş bir temas yüzeyi
oluşturma,
II. topraktan su ve suda çözünmüş minerallerin alınmasını
sağlama,
III. fotosentez sonucu oluşan oksijeni dış ortama verme
6. Aşağıdaki üç özdeş saksı bitkisiyle deney ortamında;
verilenlerden hangilerini gerçekleştirir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) II ve III

I II III
Çözüm Yayınları

3. Bitkilerde odun borularında madde iletimiyle ilgili olarak, • I. saksı bitkisi düzenli olarak sulanmıştır.

I. Madde taşınma yönü kökten bitkilerin üst kısımlarına • II. saksı bitkisine düzenli olarak tuzlu su verilmiştir.
doğrudur.
• III. saksı bitkisinin tüm yaprakları bal mumu ile
II. Madde taşınması sırasında ATP harcanmaz. kaplanmıştır.

III. Su ve suda çözünmüş minerallerin taşınması sağlanır. uygulamaları yapılmıştır.

IV. Madde taşınması basınç akış teorisiyle açıklanır. Buna göre hangi saksılarda birim zamanda topraktan
emilen su miktarında artma gözlenmez?
açıklamalarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
A) Yalnız I B) Yalnız IV C) I ve II
D) II ve III E) I, II ve III
D) III ve IV E) I, II ve III

4. Suyun odun borularında taşınması ile ilgili olarak,


I. Suyun kökün yapraklara kadar sütun halinde
yükselmesinde kohezyon kuvveti etkilidir.
II. Su molekülleri ile odun borularının çeperleri arasındaki 7. Bitkilerde organik madde taşınmasıyla ilgili olarak, 199
adezyon kuvveti suyun yukarı çekilmesini etkiler.
I. Madde taşınması çift yönlüdür.
III. Terleme olayı su sütununun yukarı çekilmesine
II. Taşıma işlemini kalburlu borular gerçekleştirir.
yardımcı olur.
III. Taşıma floem hücrelerindeki sıvı basıncı farklılığına
IV. Bitki köküne geçen suyun oluşturduğu hidrostatik
dayanır.
basınç, kök basıncını meydana getirerek suyun
ksilemde hareketini sağlar. IV. Madde taşınma hızı ksileme göre daha yüksektir.
açıklamalarından hangileri doğrudur? açıklamalarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız IV C) I ve II A) I ve II B) II ve III C) III ve IV
D) III ve IV E) I, II, III ve IV D) I, II ve III E) I, II, III ve IV
Test 06 1. B 2. C 3. E 4. E 5. E 6. D 7. D 8. D 9. C 10. A 11. D 12. B

8. Stomaya ait bekçi hücrelerinde; 11. Aşağıdaki gibi şematize edilen bir stomayı gözlemleyen
bir araştırmacı stoma açıklığının zamanla azaldığını tesbit
I. hücre bölünmesi,
etmiştir.
Kilit hücreleri
II. fotosentez,
III. aktif taşıma,
IV. turgor basıncı değişimi
Stoma açıklığı
olaylarından hangileri gerçekleşebilir?
A) I ve II B) I ve III C) I, II ve III
D) II, III ve IV E) I, II, III ve IV

Komşu hücreler
9. Bitkilerde gaz alış - verişi ve terlemeden sorumlu yapılar
Buna göre bu durumla ilgili olarak,
olan stomalarla ilgili olarak aşağıdaki açıklamalardan


hangisi doğru değildir? I. Komşu hücrelerden kilit hücrelerine su geçmiştir.
A) Stomaların açılıp kapanması, terleme ve gaz alış verişi II. Kilit hücrelerinin pH’si yükselmiştir.
olaylarının düzenlenmesinde etkili olur.
III. Kilit hücrelerindeki nişasta miktarı artmıştır.
B) Kurak bölge bitkilerinde stomalar küçük, az sayıda ve
IV. Kilit hücrelerinin turgor basıncı azalmıştır.
epidermise gömülüdür.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
C) Yapraktaki stoma sayısı ile fotosentez hızı ters orantılı
değişir. A) Yalnız I B) Yalnız III C) II ve IV
D) Ksilemde su ve mineral taşınmasında stoma aracılığıyla D) III ve IV E) I, II ve III
yapılan terleme etkilidir.
E) Toprak altı organlarda ve odunsu kısımlarda stoma
bulunmaz.
Çözüm Yayınları

10. Bir bitkinin gövdesinden şekildeki gibi halka halinde bir kısım
çıkarılmış bir süre sonra önce kök hücrelerinin öldüğü (I) daha 12. İçi su dolu dereceli silindire kökleri kesilmiş bir demet
sonra yaprakların sarardığı ve döküldüğü (II) tesbit edilmiştir. maydanoz konulup hava geçirmeyecek şekilde şeffaf poşetle
kapatılmıştır. Bir süre sonra poşetin iç yüzeyinde su buharının
oluştuğu ve dereceli silindirdeki su seviyesinin azaldığı
gözlenmiştir.
Su buharı


Maydanoz

Şeffaf poşet

Su

Dereceli silindir

Buna göre;
Buna göre I ve II durumun ortaya çıkmasına neden olan

200

yapılar aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? I. bitkilerde terleme ile kaybedilen suyun bitkinin içinde
bulunduğu ortamdan karşılandığı,
I II II. bitkinin kökleri olmamasına rağmen kılcallık olayı
A) Floem Ksilem sayesinde su alabildiği,

B) Ksilem Floem III. iletim demetlerinde su taşınması sırasında enerji


harcandığı
C) Sklerenkima Kollenkima
sonuçlarından hangilerine ulaşılamaz?
D) Epidermis Floem
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
E) Meristem Parankima
D) II ve III E) I, II ve III
Bitkilerde Beslenme - Büyüme ve Hareket - 1 BÖLÜM 05 Test 07
1. Aşağıdakilerden hangisi bitkilerde büyüme ve gelişmede 5. Bitkilerde gözlenen;
etkili olan çevresel faktörlerden biri değildir?
l. büyüme,
A) Sıcaklık
ll. çimlenme,
B) Oksin hormonu miktarı
lll. çiçek açma,
C) Mineral miktarı
lV. meyve olgunlaşması
D) Gün uzunluğu
olaylarından hangileri hormonların kontrolünde
E) Işık şiddeti gerçekleşir?
A) l ve ll B) ll ve lll C) lll ve lV
D) l, ll ve lll E) l, ll, lll ve IV

2. Bir bitkinin normal gelişimini sürdürebilmesi için aşağıda


verilenlerden hangisini dış ortamdan almasına gerek
yoktur?
A) Su B) Karbondioksit C) Glikoz
D) Işık E) Mineral
6. Bitkilerin beslenmesi için gerekli mineralleri bulunduran doğal
veya yapay maddelere gübre denir.
Buna göre doğal (organik) gübreler ile ilgili,
l. Toprak mikroorganizmalarının faaliyeti sonucu
Çözüm Yayınları

mineralleşme denilen bir süreçte parçalanabilen organik


madde içerir.
ll. Suda çözünerek, bitki kökleri tarafından topraktan alınıp
kullanılabilen mineralleri içerir.
lll. Ekosistemdeki madde döngüsünü olumsuz etkilemez.
3. Bir bitki aşağıdaki elementlerden hangisini normal
şartlarda dış ortamdan alarak metabolizmasında ifadelerinden hangileri doğrudur?
kullanmaz?
A) Yalnız l B) Yalnız llI C) I ve II
A) Mangan B) Civa C) Kükürt
D) II ve III E) l, ll ve lll
D) Azot E) Magnezyum

4. Bitkiler ihtiyaç duydukları;


7. Yapraklarını döken çok yıllık odunsu bir bitkide; 201
l. karbon,
l. fotosentez,
ll. azot,
ll. çiçek ve tohum oluşumu,
lll. oksijen,
lll. boyca uzama
lV. magnezyum,
lV. gaz alış verişi
V. demir
olaylarından hangileri, mevsimsel periyotlara bağlı
atomlarından hangilerini doğrudan atmosferden alabilir? olmaksızın tüm yıl boyunca devam edemez?
A) l ve lll B) ll ve lll C) lll ve lV A) l ve ll B) ll ve lll C) lll ve lV
D) lV ve V E) l, llI ve V D) l, ll ve lll E) l, ll, lll ve lV
Test 07 1. B 2. C 3. B 4. A 5. E 6. E 7. D 8. A 9. C 10. C 11. E

8. 10. Bitkilerde gözlenen aşağıdaki hareket çeşitlerinden


X X hangisi uyaranın yönüne bağlıdır?
A) Akşam sefası bitkisinin çiçeklerinin aydınlıkta kapalı
karanlıkta açık olması
B) Küstüm otu bitkisine dokununca yapraklarını kapatması
C) Bitki köklerinin aşırı tuz ve kireç bulunan bölgeden
Y Z Y Z
uzaklaşması
-1- -2- D) Böcekçil bitkilerin böcek konduğunda yapraklarının
kapanması
Yukarıda şekil 1 de görülen bitkiye; X, Y ve Z faktörleri

uygulandığında bitkinin şekil 2 deki gibi yöneldiği görülmüştür. E) Lalelerin taç yapraklarının 5 - 10°C’ta kapalı, 15 - 20°C’ta
açık olması
Bu durumla ilgili olarak aşağıdaki yorumlardan hangisi
yapılamaz?
A) X ve Y faktörü turgor basıncında değişime neden olarak
bu durumun ortaya çıkmasını sağlamıştır.
B) Y faktörü su olabilir.
C) Z faktörü kökü negatif yönde etkilemiştir.
D) X faktörü gövdede pozitif yönelmeye neden olmuştur.
E) X faktörü ışık olabilir.
Çözüm Yayınları

11. Gün uzunluğu


Kısa gece Uzun gece

Kısa gün Çiçeklenme Çiçeklenme


bitkisi yok. var.
9.
Uzun gün Çiçeklenme Çiçeklenme
bitkisi var. yok.

: Gece periyodu
: Gündüz periyodu
Bitkilerde fotoperiyodun etkisini araştırmak için düzenlenen

202 Yukarıda bir saksı bitkisinin yapraklarının ışığa doğru deney sonuçları yukarıdaki tabloda gösterilmiştir.

yönelmesiyle ilgili, Buna göre,
l. Turgor basıncındaki ani değişimden kaynaklanır. l. Kısa gün bitkileri ile uzun gün bitkileri aynı ortamlarda
ll. Uyaranın yönüne bağlı olmayan irkilme hareketidir. gelişemez.

lll. Büyüme bölgesindeki yönelmelerde, büyüme ll. Işık alma süresi bitki üremesi üzerinde etkilidir.
hormonunun etkisi vardır. lll. Kısa gün bitkileri yaz mevsiminde çiçek açmaz.
ifadelerinden hangileri doğrudur? yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll
D) l ve ll E) l, ll ve lll D) l ve ll E) ll ve lll
Bitkilerde Beslenme - Büyüme ve Hareket - 2 BÖLÜM 05 Test 08
1. Bitkisel hormonlar bitkilerde; 5. Bitkiler gerekli olan bazı maddeleri dış ortamdan almak
zorundadır.
l. büyüme ve gelişme,
ll. yönelme, Buna göre bitkiler için;

lll. üreme, l. CO2, yapraklarla atmosferden alınır.

lV. farklılaşma, ll. H2O, köklerle topraktan alınır.


V. yaraların onarımı lll. Mineraller, köklerle topraktan alınır.
olaylarından hangilerinde etkinlik gösterebilir? ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) l ve ll B) lll ve lV C) lV ve V A) Yalnız l B) Yalnız lI C) I ve II
D) l, ll ve lll E) l, ll, lll, lV ve V D) Il ve llI E) l, ll ve lll

2. Aşağıda çeşitli bitkilerde görülen bazı hareketler verilmiştir.


l. fasülye bitkisinin yapraklarının güneşe yönelmesi,

ll. akşam sefası bitkisinin çiçeklerinin aydınlıkta kapanıp


karanlıkla açılması, 6. Bitkilerde büyüme ile ilgili aşağıdaki açıklamalardan
lll. sarmaşık bitkisinin dokunduğu bir desteğe zamanla hangisi yanlıştır?
sarılması, A) Uygun şartlar sağlanırsa meristem doku sayesinde
bitkilerde büyüme sürekli devam edebilir.
lV. bitki köklerinin toprağın derinliklerine doğru uzaması
B) Sıcaklığın belirli bir değere kadar artışı bitki büyümesini
Bu hareketlerden hangileri ışık uyaranına karşı gösterilen
olumlu etkiler.
yönelme hareketlerine örnektir?
C) Tüm hormonlar bitki büyümesini olumlu etkiler.
A) Yalnız l B) l ve ll C) ll ve lll
Çözüm Yayınları

D) Atmosferdeki CO2 oranının belirli bir değere kadar artışı


D) lll ve lV E) l, ll ve lV bitki gelişimini olumlu etkiler.
E) Bitkiler gelişebilmek için belirli oranda besin elementlerine
ihtiyaç duyar.

3. Bitkiler;
l. su,

ll. yerçekimi,

lll. kimyasal madde,

lV. mekanik etki


7. Özdeş bitki fideleri farklı özelliklere sahip ortamlarda
uyarılarının hangilerine karşı yönelme hareketi yapabilir? büyümeye bırakılıyor. Bir süre sonra üç bitkinin gelişim
durumları aşağıdaki gibi tespit ediliyor.
A) l ve ll B) ll ve lll C) lll ve lV
D) l, ll ve lll E) l, ll, lll ve lV

4. Bitkilerin beslenmesi ile ilgili,


l. Bitkiler ihtiyaç duydukları inorganik maddelerin tümünü 203
kökleri aracılığıyla alır.

ll. Bazı bitkiler topraktaki besin elementlerini alabilmek için Buna göre gözlenen gelişim farklılığına;

nodül, mikoriza gibi özelleşmiş yapılara sahiptir. l. ışık alma süresi,

lll. Tüm bitkiler topraktan aldıkları su ve mineralleri odun ll. mineral çeşidi,
boruları ile fotosentezin gerçekleştiği kısımlara taşır. lll. ortam sıcaklığı,
lV. su miktarı
ifadelerinden hangileri doğrudur?
faktörlerinden hangileri neden olmuş olabilir?
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll A) l ve ll B) ll ve lll C) lll ve lV
D) l ve ll E) l, ll ve lll D) l, ll ve lll E) l, ll, lll ve lV
Test 08 1. E 2. A 3. E 4. B 5. E 6. C 7. E 8. B 9. D 10. C 11. E

8. Bitkilerde beslenmeyle ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden 10. Diğer tüm şartların uygun olduğu aşağıdaki ortamlarda
hangisi yanlıştır? yetiştirilen marul bitkileri ile ilgili olarak;
A) Topraktan alınan besin elementleri farklı oranda yapıya – K ortamındaki marul bitkisinin normal gelişimini
katılır. sürdürdüğü,
B) Bitkiler tüm besin elementlerinden aynı oranda yararlanır. – L ortamındaki marul bitkisinin normal gelişimini
tamamlayamadığı, yaprakların gelişmediği ve sarardığı
C) Elementlerden birinin eksikliği diğer besin elementlerinin
kullanım oranını sınırlandırır. gözlenmiştir.

D) Köklerinde mikoriza bulunduran bitkilerin topraktaki


minerallerden yararlanma oranı artar.
E) Bitkiler azot gereksinimini topraktan tuz şeklinde karşılar.

Gerekli tüm Azot hariç gerekli


mineralleri içeren tüm mineralleri içeren
toprak toprak
-K- -L-
Buna göre,

l. Bitkinin normal gelişimini sürdürebilmesi için toprakta
azot tuzları bulunmalıdır.
ll. Azot eksikliği, diğer minerallerin kullanımını
sınırlandırmıştır.
lll. Marul bitkisinin gelişimi için en gerekli besin elementi
azottur.
yorumlarından hangileri yapılabilir?
Çözüm Yayınları

A) Yalnız l B) Yalnız lIl C) I ve II


D) lI ve llI E) l, ll ve lll
9. Yulaf filizleri üzerinde yapılan aşağıdaki deneylerden
hangisinde bir yönelme hareketi gözlenebilir?
A) uç B) I Işık
I geçirmeyen
kısmı ş ş
kesilmiş başlık
ı ı
k k 11. Aşağıdaki gibi hazırlanan deney düzeneğinde bir süre sonra
belirtilen yönelme hareketi gözlenmiştir.
I I
ş ş
ı ı
k k

C) D) I
Gübre

Gübre
Kireç

Kireç

ş
Karanlık Işık ı
ortam geçirmeyen k
kağıt İlk durum Son durum
204
Buna göre;
l. Gövdede ışığa doğru yönelme gerçekleşmiştir.
E) Uç kısmı
ll. Kökte gübreye doğru yönelme gerçekleşmiştir.
kesilmiş
Karanlık lll. Her iki yönelim hareketinde de organların asimetrik
ortam
büyümesi etkili olmuştur.
yorumlarından hangileri yapılabilir?
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) I ve II
D) Il ve lIl E) l, ll ve lll
Bitkilerde Beslenme - Büyüme ve Hareket - 3 BÖLÜM 05 Test 09
1. Bitkilerin gün uzunluğuna bağlı olarak gelişim göstermesine 5. Gerekli maddelerin sağlandığı, besleyici çözelti bulunan ağzı
fotoperyodizm denir. tıpa ile kapalı kaplardaki bitkilerle aşağıdaki deney düzeneği
hazırlanmıştır.
Buna göre fotoperyodizm ile ilgili,
I. Bitki büyümesini etkiler.
II. Üreme olaylarının kontrolünde etkilidir.
III. Yaprak dökülmesinin kontrolünde etkilidir.
ifadelerinden hangileri söylenebilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
X
D) II ve III E) I, II ve III

Yerçekimi

Buna göre deney düzeneği ile ilgili


2. Bitki büyümesine etki eden aşağıdaki faktörlerden I. X kabındaki bitkide kök pozitif gövde negatif
hangisi bitkisel kaynaklı olabilir? geotropizma yapar.
A) Sıcaklık B) Gün uzunluğu II. Y kabındaki bitkide kök ve gövde aynı doğrultuda
yönelim hareketi yapar.
C) Nem oranı D) Gübreler
III. X ve Y kabındaki bitkide kök ve gövdede oksin hormonu
E) Hormonlar
çevresel uyarılara her durumda aynı etkiyi gösterir.
ifadelerinden hangileri söylenebilir?
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
Çözüm Yayınları

3. Bitkilerin beslenmesi için gerekli mineralleri bulunduran doğal D) I ve III E) II ve III


veya yapay maddelere gübre denir.
Buna göre organik gübrelerle ilgili,
I. Toprak mikroorganizmalarının faaliyeti sonucu
mineralleşme denilen bir süreçle parçalanan organik
madde içerir.
II. Endüstriyel işlemlerle hazırlanmış olan azot, fosfor ve
potasyum gibi zenginleştirilmiş mineraller içeren ticari
olarak üretilmiş gübrelerdir.
III. Su kaynaklarına karışıp kalıcı kirliliğe neden olarak
ekosistemi olumsuz etkileme özelliğine sahiptir.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) II ve III E) I, II ve III
6. Alüminyum
örtü
Mika Jelatin
Karbon
ı kağıdı
ş
ı 205
k
4. Aşağıdakilerden hangisi bitkilerin topraktaki fosfordan
daha fazla yararlanmasını sağlayan adaptasyonlardan
biridir?
A) Nodül oluşumu l ll lll lV V

B) Mikoriza birlikteliği
Belirli bir yönden ışık verilen yukarıdaki yulaf filizlerinin
C) Yapraklarda örtü tüylerinin bulunması
hangilerinde fototropizma olayı gözlenir?
D) Stomaların küçük, az sayıda ve epidermise gömülü olması
A) I ve II B) III ve IV C) IV ve V
E) Gövdede depo parankimasında su depo edilmesi
D) II, III ve V E) II, III, IV ve V
Test 09 1. E 2. E 3. A 4. B 5. A 6. D 7. A 8. D 9. B 10. A 11. A 12. D

7. Aşağıdakilerden hangisi kemotropizmaya örnek olarak 10. İki farklı bitki türünün ışık alma süresine bağlı olarak çiçek
verilebilir? tomurcuklarının gelişim süresi grafikte verilmiştir.
A) Bitki köklerinin aşırı tuz bulunan bölgeden uzaklaşması Çiçek tomurcuklarının gelişme
süresi (gün)
B) Bitki köklerinin suya doğru yönelim göstermesi
C) Sarılıcı bitkilerin özel emeçleriyle herhangi bir yere
sarılması B1

D) Bitki gövdesinin yer çekiminin tersi yönde uzaması


E) Bitki çiçeklerinin ışığa doğru yönelmesi B2
Işık alma
06 8 10 12 14 16 süresi (saat)


B1 ve B2 bitki türleri için;
I. B1 kısa gün, B2 uzun gün bitkisidir.
II. B1 ve B2 bitki türleri aynı ışık alma süresinde hiçbir
zaman birlikte çiçek açamaz.
III. B2 bitki türü çiçeklenme döneminde 16 saatten fazla
ışığa maruz kalırsa çiçeklenme tamamen durur.
8. Gövde ucunda üretilen oksin hormonu için,
verilenlerden hangileri söylenebilir?
I. Kök ve gövdenin boyuna büyümesinde etkilidir.
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
II. Aşırı salgılanması büyümeyi durdurucu etki yapar.
D) II ve III E) I, II ve III
Ill. Gövde ucunda ışığın geldiği yönde daha fazla üretilir.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız IV B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) I, II ve Ill
Çözüm Yayınları

11. Bir bitkiye absisik asit verilmesi;


I. primer büyümenin hızlanması,
II. meyvelerin kısa sürede olgunlaşması,
9. Köklerin geçmesini engellemeyen, ısı yalıtımlı ve sıcaklıkları III. yan dalları oluşturacak tomurcukların gelişmesi,
birbirlerinden farklı olan çimlenme ortamlarına, dört farklı IV. büyümenin yavaşlaması
bitki türü tohumu aşağıda verilen şemadaki gibi yerleştirilerek durumlarından hangilerine neden olabilir?
çimlenmeleri sağlanmıştır. Gelişen köklerin farklı sıcaklıklara A) Yalnız IV B) I ve II C) II ve III
göre gösterdiği yönelmeler şemadaki gibidir.
D) III ve IV E) I, III ve IV
1. tür 2. tür 3. tür 4. tür

K L M N

Çimlenme ortamları
Buna göre,

206 I. 4. tür M çimlendirme ortamında çimlendirilirse, 3. türün
12. Bitkilerde büyüme ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi
kök yönelmesine benzer bir yönelme gösterir.
doğrudur?
II. 2. tür M, 3. tür L çimlenme ortamında çimlendirilirse 1.
türün kök yönelmesine benzer bir yönelme gösterir. A) Sekonder büyüme sadece otsu bitkilerde gerçekleşir.

III. 2. ve 4. tür aynı çimlendirme ortamlarında daima aynı B) Primer ve sekonder büyüme aynı büyüme mevsiminde
kök yönelmesini gösterir. gerçekleşmez.

yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? C) Primer büyümede floem, sekonder büyümede ksilem
boruları üretilir.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) II ve III E) I, II ve III D) Bitkinin boyca uzaması primer büyümedir.
E) Primer büyümeyi sekonder meristem sağlar.
Bitkilerde Eşeyli Üreme - 1 BÖLÜM 05 Test 10
1. Aşağıdakilerden hangisi çimlenme ile ilgili doğru bir 5. Kapalı tohumlu bitikilerde;
açıklama değildir?
l. embriyo,
A) Çimlenme için mutlaka ışık gereklidir.
ll. polen,
B) Embriyo gelişimi için gerekli besin, besi dokudan sağlanır.
lll. yumurta,
C) Embriyonik kök, kök sistemini oluşturur.
lV. tohum
D) Embriyonik gövde sürgün sistemini oluşturur.
yapılarından hangileri döllenme gerçekleşmeden önce
E) Çimlenme uygun nem ve sıcaklıkta gerçekleşir. oluşur?
A) l ve ll B) l ve lV C) ll ve lll
D) ll ve lV E) lll ve lV

2. Çiçekli bir bitkide aşağıdaki yapılardan hangisi üremede


doğrudan etkilidir?
A) Çiçek sapı B) Taç yaprak
C) Polen kesesi D) Çanak yaprak
E) Yaprak ayası

6. Bir tohumun çimlenmesine bağlı olarak;


l. mineral,
ll. su,
Çözüm Yayınları

lll. oksijen,
3. Bitkilerin üremesi sürecinde görülen; lV. karbondioksit
l. polenlerin oluşması, maddelerinden hangileri tohum tarafından dış ortamdan
ll. dişi ve erkek organın olgunlaşması, alınır?

lll. sperm çekirdiği ile yumurta çekirdeğinin kaynaşması A) l ve ll B) ll ve lll C) lll ve lV

olaylarından hangileri tozlaşmadan önce gerçekleşir? D) l, ll ve lll E) l, ll, lll ve lV

A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll


D) l ve ll E) l, ll ve lll

4. Rüzgarla tozlaşma yapan bitkilerde; 207


7. Bir tohumda;
l. çok sayıda polen oluşturma,
l. yumurta,
ll. renkli ve kokulu çiçeklere sahip olma,
ll. zigot,
lll. nektar ve bal özü üretme
lll. sperm,
adaptasyonlarından hangilerinin bulunmasına gerek
lV. embriyo
yoktur?
yapılarından hangileri bulunur?
A) Yalnız l B) Yalnız Ill C) I ve II
A) Yalnız ll B) Yalnız lV C) l ve ll
D) ll ve lll E) l, ll ve lll
D) l ve lll E) l, ll, lll ve lV
Test 10 1. A 2. C 3. D 4. D 5. C 6. D 7. B 8. D 9. E 10. D 11. B 12. E

8. Çiçekli bitkilerde aşağıdaki olaylardan hangisi 11. Aşağıda kapalı tohumlu bitkilerde gözlenen tozlaşma şekilleri
döllenmeden sonra gerçekleşir? gösterilmiştir.
A) Polenin oluşturulması
B) Polenin dişi organa ulaşması
C) Yumurtanın oluşturulması
D) Embriyonun gelişimi
E) Polenin olgunlaşması

1 2

Buna göre, 1 ve 2 ile gösterilen tozlaşma şekilleriyle ilgili,


l. 1. kalıtsal çeşitliliğe neden olmaz.
ll. 2. tozlaşma şekline sahip bir çiçekte dişi ve erkek
9. Çimlenmekte olan bir tohumda meydana gelen olaylarla organlar farklı zamanlarda olgunlaşır.
ilgili;
lll. 2. sadece böceklerle tozlaşan bitkilerde görülebilir.
Tohumun Hücre Tüketilen
kuru ağırlığı sayısı O2 miktarı ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll
D) l ve ll E) l, ll ve lll

Zaman Zaman Zaman


-l- -ll- -lll-

grafiklerinden hangileri çizilebilir?


Çözüm Yayınları

A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll
D) l ve ll E) l, ll ve lll

10. Aşağıdaki şekilde kapalı tohumlu bir bitkinin yaşam döngüsü 12. Çenek (1)
gösterilmiştir.

Tohum

Kabuk (4) Embriyonik


gövde (2)
Çimlenme Olgun bitki
Embriyonik
kök (3)
208
Yukarıda bir bitkiye ait tohum yapısı gösterilmiştir.

Şekle dayanarak bu bitki hakkında aşağıdakilerden Buna göre, aşağıdaki yargılardan hangisi doğru değildir?

hangisi kesin olarak söylenir? A) Tohum çift çenekli bir bitkiye aittir.
A) Tozlaşmasını rüzgarlar aracılığıyla yapmaktadır. B) 4’ün kalınlığı çimlenme süresini etkiler.
B) Çiçeklerinde dişi ve erkek organ bir arada bulunmaktadır. C) Çimlenme sırasında embriyo gelişimi için gerekli besin 1
C) Kalın bir tohum kabuğuna sahiptir. den karşılanabilir.

D) Üremesini eşeyli olarak gerçekleştirir. D) 2, gelişen bitkinin sürgün sistemini oluşturur.

E) Tohumları çevreye hayvanlar tarafından dağıtılır. E) Çimlenme sürecinde 3, 2 den sonra gelişir.
Bitkilerde Eşeyli Üreme - 2 BÖLÜM 05 Test 11
1. Kapalı tohumlu bir bitkinin üremesi sürecinde; 4. Kapalı tohumlu bir bitkide;
l. mayoz bölünme, l. embriyo,
ll. döllenme, ll. yumurta,
lll. mitoz bölünme lII. polen
olaylarından hangileri görülebilir? yapılarından hangilerinin oluşumu döllenmeye bağlı
değildir?
A) Yalnız l B) Yalnız lIl C) I ve II
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız III
D) lI ve Ill E) I, II ve III
D) l ve ll E) ll ve lll

5. Uygun şartların sağlandığı bir ortamda çimlenmeye


başlayan bir tohumda aşağıdaki durumlardan hangisi
gözlenmez?
2. Kapalı tohumlu bir bitkide; A) Enzim aktivitesinde artma
l. tozlaşma,
B) Kullanılan oksijen miktarında artma
ll. tohum oluşumu,
C) Hücre bölünmesini uyaran hormon etkinliğinde azalma
lll. meyve olgunlaşması
D) Embriyodaki hücre sayısında artma
olaylarının gerçekleşme sırası aşağıdakilerden
E) Tohumdaki depo besinde azalma
hangisinde doğru verilmiştir?
Çözüm Yayınları

A) l - ll - lll B) l - lll - l C) lll - l - ll

D) ll - l - lll E) II - III - I

6. Eşeyli üremeyle çoğalan kapalı tohumlu bir bitki için,


l. Tohumunda tek çenek bulunur.
ll. Çapraz tozlaşma yapar.
lll. Çiçekleri çok sayıda dişi organ bulundurur.
3. Aşağıdaki şekilde kapalı tohumlu bir bitkiye ait çiçeğin yargılarından hangilerinin doğruluğu kesin değildir?
kısımları gösterilmiştir.
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) I ve III

D) II ve III E) l, ll ve lll
1

2
209

7. Aşağıdaki olaylardan hangisi bütün kapalı tohumlu


Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru değildir? bitkilerin eşeyli üreme sürecinde gözlenmeyebilir?

A) 1 ve 2 numaralı yapılarda mayoz bölünme gerçekleşebilir. A) Polen oluşumu

B) 1 gelişerek meyveyi oluşturur. B) Döllenmenin dişi organda gerçekleşmesi

C) 2 zarar görürse döllenme gerçekleşemez. C) Yumurta oluşumu

D) 1 erkek, 2 dişi organın bir bölümüdür. D) Böceklerle tozlaşma

E) 1 de polen, 2 de yumurta oluşumu gerçekleşir. E) Besi doku oluşumu


Test 11 1. E 2. A 3. B 4. E 5. C 6. E 7. D 8. A 9. D 10. A 11. E

8. Aşağıda tek çenekli bir bitkiye ait tohum yapısı gösterilmiştir. 10. Bir öğrenci biyoloji dersinde “tohumun çimlenmesi” ile ilgili
proje ödevi için buğday tohumları kullanarak aşağıdaki deney

düzeneklerini hazırlamıştır.
Kabuk (1)
Metal
kapak
Besi doku Çenek (2)
(4) Havası
alınmış
Embriyo (3) Hergün ortam
sulanan
Kuru
toprak
Numaralandırılmış yapılardan hangileri zigotun mitoz Tohumlar Tohumlar toprak

bölünmeleri sonucu yeni bitkinin taslağını meydana -K- -L-
getirir?
A) Yalnız 3 B) 1 ve 2 C) 2 ve 3
D) 3 ve 4 E) 1, 3 ve 4
Kuru Hergün
toprak sulanan
toprak
Tohumlar Haşlanmış tohumlar
-M- -N-


Bu öğrenci hazırlamış olduğu deney düzeneklerinden
hangilerinde bir süre sonra buğday tohumlarının
çimlendiğini gözlemleyebilir?
A) Yalnız K B) K ve L C) L ve M
D) M ve N E) K, L ve N
Çözüm Yayınları

9. Aşağıdaki şekilde fasulye tohumunun çimlenip yeni bir bitkiyi


oluşturması gösterilmiştir.

İlk yapraklar

Embriyonik 11. Aşağıdaki şekilde K ve L bitki türlerinin çimlenmesi şematik


gövde olarak gösterilmiştir.
K L
Çenek

Çenek

Çenek
Toprak
Embriyonik
kök
Embriyonik
kök
Buna göre;

210 Buna göre,
l. mitoz bölünme,
ll. hücre solunumu, l. K ve L ilk yapraklar oluşana kadar ihtiyaç duydukları
besini besi dokudan karşılar.
lll. nişasta hidrolizi,
ll. K çift çenekli, L tek çeneklidir.
lV. fotosentez
lll. K ve L çimlenme sırasında ihtiyaç duydukları suyu
olaylarından hangilerinin gerçekleşmesi çimlenmenin
embriyonik kökleri ile topraktan karşılar.
başlamasından ilk yaprakların oluşumuna kadarki süreç
boyunca gözlenebilir? açıklamalarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız lV B) l ve ll C) ll ve lll A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll
D) l, ll ve lll E) l, ll, lll ve lV D) l ve ll E) l, ll ve lll
Bitkilerde Eşeyli Üreme - 3 BÖLÜM 05 Test 12
1. I. Ortamdaki su miktarı 5. I.
Yumurta + Sperm → Zigot → Embriyo
II. Ortamdaki O2 miktarı (n) (n) (2n) (2n)
III. Tohum kabuğunun kalınlığı
IV. Ortamdaki ışık miktarı II.
Polar çekirdekler + Sperm → Triploit çekirdek
Yukarıdaki faktörlerden hangileri tohumun çimlenmesinde (n+n) (n) (3n)
etkili olur?
III.
A) Yalnız II B) Yalnız IV C) I ve II Besi doku + Embriyo + Tohum gömleği → Tohum
D) I, II ve III E) I, II, III ve IV
Yukarıda verilen şemalarla ilgili olarak aşağıdaki
açıklamalardan hangisi yanlıştır?
A) Triploit çekirdek döllenme sonucu oluşur.
B) III ün oluşabilmesi için I ve II nin gerçekleşmiş olması
gerekir.
C) Zigot embriyoya dönüşürken mitoz bölünmeler gözlenir.
D) Tohum döllenmeler sonucu oluşacağından yapısında
2. Tohumlu bitkilerde çimlenmeyle ilgili olarak
yumurta ve sperm bulundurmaz.
aşağıdakilerden hangisi doğru değildir?
E) Triploit çekirdek mayoz, zigot ise mitoz bölünme geçirir.
A) Tohumun çimlenebilmesi için ortamdan su alması gerekir.
B) Tohumdan önce embriyonik kök çıkar ve gelişerek bitkinin
kök sistemini oluşturur.
C) Embriyonik gövde gelişerek bitkinin sürgün sistemini
oluşturur.
D) Tüm bitki çeşitlerinde çimlenen tohumdaki çenekler toprak 6. Çiçekli bir bitkide embriyo için aşağıdaki maddelerden
üzerine çıkar. hangisinin tohumdaki endospermde depolanması gerekli
E) Tohum çimlenmesi sırasında mitoz bölünmeler gözlenir. değildir?
A) Su B) Vitamin C) Protein
D) Yağ E) Nişasta
Çözüm Yayınları

7. Aşağıda verilen olaylardan hangisi tohum yapısında


bulunan endosperm miktarının azalmasını sağlar?
3. Aşağıdakilerden hangisi bir tohumun çimlenmesi A) Fotosentez B) Tozlaşma
sırasında gerçekleşen olaylardan birisi değildir? C) Çimlenme D) Meyve oluşumu
A) Depo nişastanın enzimler yardımıyla hidroliz edilmesi
E) Tohum oluşumu
B) Endospermdeki hücrelerde fotofosforilasyonda ATP
sentezlenmesi
C) Glikozun su ve karbondioksite parçalanmasıyla enerji elde 8. Aşağıdaki şekilde fasulye tohumunun çimlenip yeni bir bitkiyi
edilmesi oluşturması şematize edilmiştir.
D) Mitoz bölünmelerle embriyodaki hücre sayısının artırılması Yeşil yaprak
E) Embriyonik kök ve gövdenin gelişmesi

Çenek

Yan
Embriyonik kök kökler
4. Tozlaşma, erkek organda oluşan polenlerin çeşitli faktörlerle X Y Z 211
dişicik tepeciğine ulaşmasıdır.
Buna göre;
Buna göre aşağıda verilen özelliklerden hangisi rüzgarla

I. kloroplast bulundurma,
tozlaşan bitkiler için avantaj sağlar?
II. kuru ağırlıkta artış gösterme,
A) Çiçeklerin dikkat çekici renklere sahip olması
III. solunumla ATP üretme,
B) Çiçeklerin nektar ve bal özü salgılaması IV. meristem doku bulundurma
C) Polenlerin dikenli yüzeye sahip olması özelliklerinden hangileri bitkinin X, Y ve Z durumları için
ortaktır?
D) Çok sayıda polen üretilmesi
A) Yalnız III B) I ve II C) II ve III
E) Polenlerin farklı renklerde olması
D) III ve IV E) I, II ve IV
Test 12 1. D 2. D 3. B 4. D 5. E 6. A 7. C 8. D 9. E 10. E 11. C 12. C

9. III 11. Aşağıda verilen grafikte bir yıllık çiçekli bir bitkinin çimlenme
başlangıcından itibaren kuru ağırlığındaki değişimi
I gösterilmiştir.
Kuru ağırlık
II
IV
V

Bir bitki tohumuna ait bazı kısımların numaralandırılmış



olarak gösterildiği yukarıdaki şekle göre aşağıdaki Zaman
yargılardan hangisi doğru değildir? t
Çimlenme
A) I’in kalınlığı tohumun çimlenme süresine etki eder. başlangıcı

B) II döllenme sonucu oluştuğu için 3n kromozomludur.
Buna göre, çimlenmenin başlangıcından t anına
C) III, embriyodan gelişecek bitkinin çift çenekli bitkiler


kadar geçen zaman aralığında kuru ağırlıkta gözlenen
grubunda olduğunu gösterir. azalmanın nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
D) IV ve V mitoz bölünmelerle yeni bitkiciğin kök ve sürgün A) Karbondioksit kullanımının artması
sistemini oluşturur.
B) Embriyodaki hücre sayısının artması
E) Çimlenme sırasında II ve III’deki organik besin miktarı
sürekli artar. C) Enerji üretimi için depo besinden yararlanılması
D) Terlemenin başlaması
E) Tohumun dış ortamdan su alması
Çözüm Yayınları

10. Aşağıdaki şemada çiçekli bitkilerde polen oluşumu


özetlenmiştir. 12. Bir bitkiye ait dişi ve erkek üreme organlarının yapısı aşağıda
Anter (Başçık) gösterilmiştir.
x
t
1 Mikrospor
y
Polen 2 r
ana
Polen hücresi
kesesi z
Polen

a b
212
Buna göre polen oluşumu ile ilgili olarak aşağıda verilen Buna göre harflendirilen yapılarla ilgili aşağıdaki

açıklamalardan hangisi doğrudur? ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) 1. olay sonucu oluşan hücreler tozlaşma ile dişi organa
A) t ve r erkek organın kısımlarıdır.
taşınır.
B) 1. olay sonucu oluşan dört hücre aynı kalıtsal özelliktedir. B) x, y ve z dişi organın kısımlarıdır.
C) Polendeki a ve b çekirdeklerinden biri doğrudan yumurtayı C) t’de oluşturulan polenlerin x’e ulaşması çapraz tozlaşma
döller. olarak tanımlanır.
D) 2. olay sonucu oluşan a ve b çekirdekleri farklı kalıtsal
yapıya sahiptir. D) z ovaryum olup döllenmenin gerçekleştiği kısımdır.
E) a ve b çekirdeklerinden biri tüp diğeri üretken çekirdeği E) Döllenme borusunda bulunan sperm çekirdekleri Z’ye
oluşturur. mikropil adı verilen açıklıktan girer.
BİRE BİR BÖLÜM 05 Test 13
1. Çiçekli bir bitkinin yaşam döngüsünde döllenme sonrası, 5. Aşağıdakilerden hangisi, böceklerle tozlaşan bitkilerde
zigot ilk olarak aşağıdaki yapılardan hangisini oluşturur? tozlaşmayı artıran bir adaptasyon değildir?
A) Kök B) Besi doku C) Embriyo A) Çiçeklerin kokulu maddeler salgılaması
D) Meyve E) Tohum B) Taç yaprakların parlak ve çekici renklerde olması
C) Dişi ve erkek çiçeklerin ayrı bitkiler üzerinde bulunması
D) Bitkinin nektar, bal özü gibi maddeler salgılaması
E) Çiçek polenlerinin yapışkan olması

2. Kurak bir ekosistemde bulunan farklı türlere ait iki otsu


bitkinin aşağıdaki özelliklerden hangisi bakımından benzer
uyum yapması beklenmez?
A) Yaprak yüzey genişliği
B) Stomaların konumu
C) Kök uzunluğu 6. Bitkiler stomaları aracılığıyla atmosfere;

D) Yapraktaki kutikula kalınlığı l. H2O,

E) Erkek organda oluşturulan polen sayısı ll. mineral,


lll. O2
moleküllerinden hangilerini verebilir?
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll
D) l ve llI E) l, ll ve lll
Çözüm Yayınları

3. Aşağıdakilerden hangisi çimlenme sürecinde


gerçekleşmez?
A) Fotosentez
B) Hücresel solunum
C) Doku oluşumu
D) Enzim faaliyeti 7. Buğday tohumlarındaki potasyum derişiminin çimlenme
yüzdesine etkisi grafikte gösterilmiştir.
E) Mitoz bölünme
Çimlenme yüzdesi
100
80
60
40
20
Birim
0 x 2x 3x 4x 5x
Tohumlardaki potasyum
4. Çiçekli bitkilerin üremesinde gerçekleşen olayların bazıları
derişimi
numaralanarak aşağıda verilmiştir.
Buna göre,
l. polen oluşumu,

213
l. Buğday tohumları potasyumu topraktan sadece aktif
ll. embriyo gelişimi,
taşıma ile alır.
lll. tozlaşma,
ll. Buğday tohumları çimlenmek için potasyuma ihtiyaç
lV. döllenme duyar.

Buna göre verilen olayların gerçekleşme sırası lll. Buğday tohumlarındaki potasyum derişiminin artması
aşağıdakilerden hangisi gibidir? çimlenme yüzdesini sürekli artırır.

A) l - ll - lll - lV B) l - lll - lV - ll yargılarından hangileri doğrudur?

C) ll - l - lV - lll D) l - lV - lll - ll A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll

E) ll - lll - lV - l D) l ve lI E) ll ve lll
Test 09 1. C 2. E 3. A 4. B 5. C 6. D 7. B 8. D 9. A 10. B 11. E

8. Bir araştırmada bir bitkinin çiçeklerinden (1. durum) dişi üreme 10. Aşağıdaki olaylardan hangisinin gerçekleşmesi,
organları çıkarılıyor. (2. durum) bir bitkinin çiçekli bitki olduğuna karar vermek için
kullanılabilir?

A) Fotosentez yapması
B) Meyve oluşturması
C) Dişi ve erkek üreme hücresi oluşturma
D) Döllenme yapması
1. durum 2. durum
E) Madde taşınmasını iletim demetleriyle yapması
Yaşaması için gerekli ortam koşullarının sağladığı bu

bitki;
l. yumurta,
ll. polen,
lll. tohum,
lV. meyve
yapılarından hangilerini oluşturamaz?
A) l ve ll B) ll ve lll C) lll ve lV
D) l, lll ve lV E) l, ll, lll ve lV
11. Bitkiler çiçeklenme için gereksinim duydukları ışık alma
süresine göre, uzun gün bitkisi ya da kısa gün bitkisi olarak
isimlendirilir. Bir uzun gün bitkisiyle bir kısa gün bitkisi
farklı ışık alma sürelerine tabi tutulduğunda gerçekleşen
çiçeklenme durumları aşağıdaki şekilde gösterilmiştir.
Karanlık süre Aydınlık süre
Çözüm Yayınları

Kısa gün bitkisinin çiçeklenme durumu


9. Yaprak döken bir ağacın gövdesinin yerden h yüksekliğindeki
Çiçek Çiçek Çiçek Çiçek
bir noktasına uzun bir çivi, yarısı dışarıda kalacak şeklide, öz
yok var yok yok
bölgesine kadar çakılıyor. 24

20 Kırmızı
ışık flaşı
16
Saatler

12

4
Karanlık
0
Çiçek Çiçek Çiçek Çiçek
var yok var var
çivi Uzun gün bitkisinin çiçeklenme durumu

h Bu deneyle ilgili olarak,


l. Kısa gün bitkisi ışık alma süresi 12 saatten az

olduğunda çiçeklenmiştir.
Bu bitki 15 yıl sonra incelendiğinde aşağıdaki durumlardan
214 ll. Uzun gün bitkisi, ışık alma süresi 12 saatten fazla

hangisi gözlenebilir?
olduğunda çiçeklenmiştir.
A) Ağacın uzamasına rağmen çivinin, h yüksekliğinde kaldığı
lll. Karanlık sürenin kırmızı ışıkla bölünmesi, kısa gün
B) Ağacın gövdesi dışında kalan çivi uzunluğunun arttığı bitkisinin çiçeklenmesini önlemiştir.

C) Uzayan ağaçta, çivinin h yüksekliğinden daha yukarıda lV. Işık alma süresi 12 saatten uzun olduğunda aydınlık
olduğu sürenin kesintiye uğraması uzun gün bitkisinin
çiçeklenmesini önlememiştir.
D) Ağacın gövdesi dışında kalan çivi uzunluğunun
değişmediği yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız lV B) l ve ll C) ll ve lll
E) Uzayan ağaçta çivinin h yüksekliğinden daha aşağıda
kaldığı D) l, ll ve lV E) l, ll, lll ve lV
BİRE BİR BÖLÜM 05 Test 14
1. Şeklide iki yıllık odunsu bir bitkinin aynı yıl içinde bahar 4. Bitkilerde aşağıdakilerden hangisinde verilen yapı
mevsimi başı ve yaz mevsimi sonundaki gövde büyümesi karşısındaki işlevi yapmaz?
gösterilmiştir.
Yapı İşlev
Dökülmüş
epidermis A) Stoma hücresi Fotosentezi gerçekleştirme
II
II
B) Hidatod Fazla suyu dışarı atma

C) Lentisel Bölünebilme

D) Tüyler Topraktan su ve mineral alma

E) Kütikula Su kaybını önleme


I
I
III V

IV
1. yıl bahar başı 1. yıl yaz sonu

Buna göre yaz mevsiminin sonunda, gövdede


numaralarla gösterilen dokularla ilgili aşağıdakilerden
hangisi doğrudur?
A) I numaralı doku primer büyümeyi sağlar.
B) II numaralı doku apikal meristemdir.
C) IV numaralı doku kloroplastca zengin hücreler bulundurur. 5. Çok yıllık bitkilerde suyun odun borularında taşınmasıyla
ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
D) V numaralı doku, III numaralı dokunun bölünmesi sonucu
oluşur. A) Terleme - çekim teorisine göre gerçekleşir.

E) III numaralı doku epidermis, V numaralı doku periderm B) Taşınma sırasında ATP harcanır.
Çözüm Yayınları

olarak isimlendirilir.
C) Kohezyon kuvveti kopmayan su sütunu oluşmasında etkili
olur.
D) Yerçekiminin tersi yönde gerçekleşir.
E) Taşınmada osmoz prensipleri geçerlidir.

2. Bitkilerde madde taşınmasında görev alan ksilem ve


floem için;
I. tek yönlü madde taşıma,
II. madde taşınması sırasında enerji harcama,
III. organik madde taşıma,
IV. canlı hücrelerden oluşma
özelliklerinden hangileri ortak değildir?
A) Yalnız IV B) I ve II C) II ve III
D) I, II ve III E) I, II, III ve IV

6. Bitkilerde büyüme ile ilgili olarak,


I. Primer büyümeyi apikal meristem hücreleri sağlar.
215
II. Sekonder büyüme lateral meristem tarafından sağlanır.
3. Bitkilerin kök, gövde ve yanal organlarının uç kısımları
gibi büyüme bölgelerinde bulunan, embriyodan itibaren III. Primer ve sekonder büyüme aynı zamanlarda fakat
bölünme özelliğini koruyan, henüz belirli bir görev farklı bölgelerde ortaya çıkabilir.
yapmak üzere farklılaşmamış hücrelerden oluşan IV. Primer büyüme boyca uzamayı, sekonder büyüme
dokulara ne ad verilir? enine kalınlaşmayı sağlar.
A) Parankima B) Kollenkima ifadelerinden hangileri doğrudur?
C) Sklerenkima D) Meristem A) I ve II B) II ve III C) III ve IV
E) Epidermis D) I, II ve III E) I, II, III ve IV
Test 14 1. E 2. E 3. D 4. C 5. B 6. E 7. C 8. D 9. A 10. A 11. B 12. A

7. Çiçekli bitkilerde üreme süreciyle ilgili aşağıdaki 10. Aşağıdaki şekilde kapalı konumdaki bir stomanın açılması
ifadelerden hangisi doğrudur? gösterilmiştir.
Hücre Epidermis hücre Stoma açıklığı
A) Megaspor ana hücrelerinin mayoz bölünmesi sonucu
duvarı
oluşan megasporların tümü embriyo kesesi oluşturur.
B) Olgun polenlerin içerisinde her zaman aktif halde iki
sperm çekirdeği bulunur.
C) Çift döllenme ile farklı kromozom sayısına sahip yapılar
meydana gelir. Bekçi
Stoma kapalı hücre Stoma açık
D) Generatif çekirdek bölünerek diploit kromozomlu iki
çekirdek oluşturur. Bu süreçte gerçekleşen aşağıdaki olaylardan hangisi en
son gerçekleşir?
E) Polen tüpü oluşumu döllenme olduktan sonra gerçekleşir.
A) Bekçi hücrelerin turgor basıncının artması
B) Epidermisten bekçi hücrelere K+ iyonu pompalanması
C) Komşu hücrelerden bekçi hücrelere su geçişinin olması
D) CO2’nin bekçi hücrelerinde kullanılması
E) Bekçi hücrelerinde glikoz üretiminin başlaması

8. Aşağıdaki bitki hareketlerinden hangisi, uyarının yönüne


bağlı olmadan turgor basıncındaki değişimle gerçekleşir? 11.
A) Sarmaşık bitkinin özel emeçleri başka bir bitkiye sarılması
Çözüm Yayınları

B) Bitki köklerinin kendisi için yararlı olan inorganik


maddelerin bulunduğu bölgeye doğru büyümesi
C) Bitki köklerinin suya doğru yönelmesi
D) Akşam sefası bitkisinin çiçeklerinin aydınlıkta kapanıp Kapalı lale Açılmış lale

karanlıkta açılması
Yukarıdaki şekilde gösterildiği gibi lalelerin taç
E) Gövdenin yerçekiminin tersi yönde büyümesi
yapraklarının 5 - 10 °C’te kapalı, 15 - 20 °C’te açık olması
hangi bitkisel hareketle açıklanır?
A) Fotonasti B) Termonasti
C) Fototropizma D) Sismonasti
E) Kemotropizma

9. Aşağıdaki şekilde bir yaprağın enine kesiti gösterilmiştir.


12. Bir ağacın bir dalının kabuğundan floem hücreleri,
kambiyum da dâhil olmak üzere halka şeklinde kesilip
216 çıkarılırsa;

X I. kökten alınan su ve mineral maddelerin bu dalın uç


kısmındaki yapraklara ulaşamaması,
II. bu dalda üretilen fotosentez ürünlerinin bitkinin diğer
kısımlarına taşınmasının engellenmesi,
III. bu dalın primer büyümesinin gerçekleştirilememesi
Buna göre şekilde X ile gösterilen tabakaya ne ad verilir? durumlarından hangileri gözlenebilir?
A) Mezofil B) Periderm C) Floem A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III
D) Epidermis E) Ksilem D) II ve III E) I, II ve III
Canlılar ve Çevre - 1 BÖLÜM 06 Test 01
1. Genlerin değişiminin kalıtsal varyasyonlara neden olduğu 4. Bal arılarında döllenme sonucu oluşan dişi embriyolar polenle
göz önüne alındığında aşağıdakilerden hangisi tür içi beslenirse kısır işçi arılar, bal özü veya arı sütü ile beslenirse
kalıtsal varyasyonlara, dolayısıyla da evrimleşmeye en kraliçe arılar meydana gelmektedir.
uygun yaşam alanıdır?
Yukarıdaki gözleme bağlı olarak aşağıdaki sonuçlardan
A) Mağaralar B) Toprak altı hangisi çıkarılabilir?
C) Yüksek dağlar D) Ormanlık alanlar A) Beslenme farklılığı bazı genlerin işleyişini değiştirebilir.
E) Derin deniz dipleri B) Bazı besinler canlılarda kalıtsal mutasyonlara neden
olabilir.
C) Beslenme biçimi yeni gen kombinasyonlarının
oluşturmasına yol açabilir.
D) Beslenme, bazı canlılarda cinsiyetin belirlenmesinde etkili
olan en önemli faktördür.
E) Beslenme biçimi canlının tüm genotipini değiştirebilir.

5. Memeli bir hayvanın;


2. Bir popülasyonun bireylerinde görülen; l. açık post rengine sahip olması,

l. modifikasyon, ll. vücudunun iri olması,

ll. üreme ana hücrelerindeki mutasyon, lll. vücut çıkıntılarının büyük olması

lll. vücut hücrelerindeki mutasyon durumlarından hangilerine neden olacak bir mutasyon, bu
Çözüm Yayınları

canlının soğuk ortam şartlarında yaşamasını zorlaştırır?


lV. konjugasyon
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll
durumlarından hangileri sonucu ortaya çıkan bir özellik
eşeyli üreme ile sonraki kuşaklara aktarılabilir? D) l ve ll E) ll ve lll

A) Yalnız l B) l ve ll C) ll ve lll
D) l ve lV E) ll ve lV

6. Aşağıdakilerden hangisi doğal seçilim kavramını en yi


açıklar?
217
A) Kazanılan özelliklerin değişmeden bir sonraki nesle
3. Çevresel faktörler canlıların, aktarılması
l. genotip
B) Ortam şartlarının etkisiyle canlının kalıtsal yapısının
ll. fenotip değişmesi

lll. adaptasyon C) Ortama uygun özellikler taşıyan bireylerin yaşama ve


üreme şansının artması
özelliklerinden hangileri üzerinde değişime neden
olabilir? D) Çevresel faktörlerin canlıyı değişime zorlaması

A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll E) Çevrede meydana gelen tüm değişimlerin canlıyı olumsuz
etkilemesi
D) l ve ll E) l, ll ve lll
Test 01 1. C 2. E 3. E 4. A 5. C 6. C 7. D 8. E 9. E 10. B 11. B 12. D 13. A

7. Aşağıdakilerden hangisi bir adaptasyon örneği değildir? 10. Tek yumurta ikizlerindeki fenotip farklılıkları
aşağıdakilerden hangisine bağlı değildir?
A) Soğuk bölgelerde yaşayan hayvanların vücut çıkıntılarının
küçük olması A) Çevresel faktörlerin genlerin işleyişini değiştirmesi
B) Kurak bölge bitkilerinin yaprak yüzeylerinin küçük olması B) Tek yumurta ikizlerinin farklı genotiplere sahip olması
C) Su kuşlarının ayaklarının perdeli olması C) Çevresel faktörlerin sonradan gen yapısını değiştirmesi
D) Spor yapan insanların gelişmiş kaslara sahip olması D) Tek yumurta ikizlerindeki tüm fenotipik özelliklerin kalıtsal
olmaması
E) Kutuplarda yaşayan hayvanlarda vücut renginin beyaz
olması E) Çevresel faktörlerin fenotipte kalıtımla ilgili olmayan
değişimlere neden olması

11. Himalaya tavşanlarında beyaz tüyler kesilip bu kısma buz


yastığı konulduğunda yeni çıkan tüylerin siyah renkli olduğu
görülmektedir. Bu tüyler kesilip doğal koşullarda gelişmeye
bırakılırsa tekrar beyaz tüyler çıkmaktadır.
Bu durum;
l. çevresel faktörlerin genlerin yapısını değiştirmesiyle,
8. Bir popülasyondaki bireylerin farklı fenotiplere sahip
olmasında aşağıdaki faktörlerden hangisinin etkisi ll. çevresel faktörlerin genlerin işleyişini değiştirmesiyle,
yoktur?
lll. çevresel faktörlerin yeni gen kombinasyonlarına neden
A) Çevre şartlarının farkılılığı olmasıyla

B) Genlerin baskınlık ve çekiniklik durumu verilenlerden hangileriyle açıklanabilir?

C) Üremenin eşeyli olarak yapılması A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll


Çözüm Yayınları

D) Genotiplerinin farklı olması D) l ve ll E) ll ve lll

E) Üreme sürelerinin farklı olması


12. Aşağıdakilerden hangisi çevresel faktörlerin genlerin
işleyişini değiştirebildiğine örnek olarak verilemez?
A) Farklı sıcaklıkta gelişen sirke sineği larvalarının kanat
yapılarının farklı olması
B) Bal arılarının dişi embriyolarının beslenme farklılığına göre
işçi ya da kraliçe arı olması
C) Karanlıkta yetiştirilen bitki filizlerinin ışığa çıkarıldığında
9. 1. Krossing over yeşil renk olması
2. Mutasyon D) Bir bakteri türünün daha önce duyarlı olduğu bir
3. Varyasyon antibiyotiğe karşı direnç kazanması

4. Adaptasyon E) Ortanca bitkisinin asitli ortada pembe bazik ortamda mavi


çiçek açması
Yukarıda verilen kavramlar;
a. Düz saçlı anne ve babanın kıvırcık saçlı çocuklarının
olması

218 b. Homolog kromozomlar arasında çapraz gen değişimi


13. Bir popülasyonda yapay seçilimin yapılabilmesi için;
c. Su kuşlarının ayak parmak aralarının perdeleri olması
l. popülasyonu oluşturan bireyler arasında varyasyonların
d. Radyasyona maruz kalmış bireylerde kanser oluşması bulunması,

e. Ağırlık çalışan kişilerde kol ve bacak kaslarının ll. popülasyonda erkek dişi oranının dengeli olması,
gelişmesi
lll. popülasyonda farklı yaş gruplarından bireylerin
örnekleri ile eşleştirildiğinde aşağıdakilerden hangisi bulunması
yanlış olur?
şartlarından hangileri mutlaka sağlanmalıdır?
A) 1 → b B) 2 → d C) 3 → a
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) l ve ll
D) 4 → c E) 2 → e
D) l ve lll E) ll ve lll
Canlılar ve Çevre - 2 BÖLÜM 06 Test 02
1. Mutasyonlar ve modifikasyonlar; 4. Bir mutasyonun popülasyonda kalıtsal çeşitliliğe
yardımcı olabilmesi için;
I. kalıtım yoluyla aktarılabilme,
I. çekinik bir gende meydana gelmesi,
II. genetik materyalin yapısını değiştirme,
II. baskın bir gende meydana gelmesi,
III. çevresel etkiler sonucu meydana gelebilme
III. vücut hücrelerindeki otozomlarda meydana gelmesi,
özelliklerinden hangileri bakımından benzerlik
gösterebilir? IV. eşey hücrelerinde meydana gelmesi
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II koşullarından hangileri gereklidir?
D) I ve III E) II ve III A) Yalnız IV B) I ve II C) II ve III
D) III ve IV E) I, II ve IV

2. Belirli bir coğrafik bölgede yaşayan bir hayvan türünün


bazı üyeleri çeşitli şekillerde farklı coğrafik bölgelere göç
etmişlerdir.
Bu bölgelerde oluşan yeni popülasyonların zamanla farklı
5. Aşağıdaki ifadelerden hangisi adaptasyonu tam ve doğru
özellikler kazanmasında;
olarak açıklar?
I. eşeyli üreme,
A) Çevre etkisi ile gen işleyişinde meydana gelen
Çözüm Yayınları

II. rekombinasyon, değişiklikler


Ill. mutasyon B) Kalıtsal materyalde meydana gelen ani değişimler
faktörlerinden hangileri etkili olmuş olabilir? C) Bulundurduğu gen yapısıyla değişen çevre şartlarına
uyum sağlama yeteneği
A) Yalnız I B) Yalnız ll C) Yalnız III
D) Çevrenin etkisiyle canlının fenotipinin değişmesi
D) I ve II E) l, ll ve lll
E) Tür içindeki bireylerde gözlenen kalıtsal özelliklerin tümü

3. Aşağıdakilerden hangisi genetik ve çevresel faktörlerin


karşılıklı etkileşimi sonucu fenotipin belirlenmesine örnek
olamaz? 6. Bir popülasyonda;
219
A) Tek yumurta ikizlerinde boy uzunluğunun farklı olabilmesi l. mutasyonlar,
B) Larva döneminde farklı besinlerle beslenen embriyonların ll. eşeyli üreme,
cinsiyetlerinin farklı olması
lll. mayoz bölünme,
C) Farklı sıcaklarda gelişen arı embriyonlarında vücut
çizgilenmelerinin farklı olması lV. Rekombinasyon

D) Kahverengi saçlı anne ve babadan sarı saçlı çocukların faktörlerinden hangileri tür içi kalıtsal varyasyonların
olması ortaya çıkmasına neden olur?

E) Çuha çiçeğinin yüksek sıcaklıkta beyaz düşük sıcaklıkta A) Yalnız ll B) ll ve lll C) l, ll ve lll
kırmızı çiçek açması D) l, ll ve lV E) l, ll, lll ve lV
Test 02 1. B 2. E 3. D 4. A 5. C 6. E 7. C 8. E 9. D 10. C 11. C

7. Aşağıdakilerden hangisi bir adaptasyon örneği değildir? 10. Adaptasyonlarla ilgili;


A) Nemli ortam bitkilerinin yaprak yüzeyinin geniş ve kutikula l. Kalıtsal özellikleri kapsar.
tabakasının ince olması
ll. Canlının yaşama ve üreme şansını artırır.
B) Suda yüzen hayvanların parmak aralarının perdeli olması
lll. Sadece mutasyonlar sonucu kazanılır.
C) Eşeysiz üreme sonucu oluşan bakterilerin antibiyotiklere
ifadelerden hangileri doğrudur?
direnç özelliklerinin aynı olması
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) l ve ll
D) Kara hayatına uyum sağlamış canlıların azotlu metabolik
artık olarak üre veya ürik asit oluşturması D) l ve lll E) l, ll ve lll
E) Sıcak iklimlerde yaşayan bazı memeli hayvanların soğuk
iklimlerde yaşayan akrabalarına göre burun ve kulak gibi
çıkıntıların daha büyük olması

8. Canlılarda çeşitli mutasyonlar sonucu,


l. Kromozom sayısında artma ya da azalma olabilir. 11. 1. Gözlem:
Çözüm Yayınları

ll. Bir gendeki nükleotit dizilimi değişebilir. Kirliliğin olmadığı, bu nedenle açık renkli likenlerin ağaç
gövdelerini kapladığı bir ekosistemdeki doğal kelebek
lll. Bir kromozomdan gen ayrılabilir yada eklenebilir.
popülasyonunun % 90’ının beyaz renkli olduğu saptanıyor.
lV. Daha önce görülmeyen bir özellik fenotipte ortaya
Bu ekosisteme kanat renkli siyah ve beyaz olan kelebeklerden
çıkabilir.
eşit sayıda bırakıldığında kuşlar tarafından avlanan
durumlarından hangileri gözlenebilir? kelebeklerin % 85’inin siyah renkli, % 15’inin ise beyaz renkli
olduğu görülüyor.
A) Yalnız l B) l ve ll C) lll ve lV
2. Gözlem:
D) l, ll ve lll E) l, ll, lll ve lV
Endüstriyel kirlilik nedeniyle likenlerinin gelişemediği ağaç
gövdelerinin hava kirliliğine bağlı olarak koyu renk is ile
kaplandığı şehre yakın bir ekosistemde aynı türe ait kelebelk
popülasyonunun % 85’inin siyah renkli olduğu saptanıyor.
Bu ekosisteme kanat rengi siyah ve beyaz olan kelebeklerden
eşit sayıda bırakıldığında, kuşlar tarafından avlanan
kelebeklerin % 80’inin beyaz renkli % 20’sinin siyah renkli
olduğu görülüyor.
Buna göre gözlem sonuçlarına dayanılarak,
l. Endüstriyel kirliliğin olduğu ortamdaki kelebek
popülasyonunun yaklaşık % 15’inin beyaz kanatlı
220
olması türün kalıtsal özelliğidir.

9. Aşağıdakilerden hangisine neden olan bir mutasyon bir ll. Popülasyonlarda farklı kanat rengine sahip bireylerin
bitkinin kurak ortama uyum şansını azaltır? oranlarının değişmesinin nedeni doğal seçilimdir.

A) Kök sisteminin gelişmesi lll. Çevre koşullarındaki değişiklikler popülasyonda kanat


rengi ile ilgili farklı özelliklerin ortaya çıkmasına neden
B) Yaprak örtü tüylerinin artması
olmuştur.
C) Gövdede su depo etme özelliğinin ortaya çıkması
yargılarından hangilerine varılabilir?
D) Kutin salgısının oluşturulamaması
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) l ve ll
E) Stoma büyüklüğünün azalması
D) l ve lll E) l, ll ve lll
BİRE BİR BÖLÜM 06 Test 03
1. Aşağıdakilerden hangisi yeryüzündeki canlı çeşitliliğinin 5. Aşağıdakilerden hangisi farklı hayvan türlerinin akraba
değişim nedenlerinden birisi değildir? olduğunu göstermede kanıt olarak kullanılamaz?

A) Çevresel şartlar A) Bazı metabolik olaylarda görev alan ortak enzimlerinin


bulunması
B) Mutasyonlar
B) Bazı proteinlerin amino asit dizilerinin benzerlik
C) Eşeysiz üreme
göstermesi
D) İzolasyon
C) Yaşadıkları ortamların benzerlik göstermesi
E) Sürüklenme
D) DNA’larındaki baz dizilerinin belirli bölümlerinin benzerlik
göstermesi
E) Ribozomal RNA’daki baz dizilerinin benzerlik göstermesi

2. Bakterilerde;
l. mutasyon,
ll. konjugasyon,
lll. eşeysiz üreme,
lV. mayoz bölünme
durumlarından hangileri bakterilerin antibiyotiklere karşı
direnç kazanmasında doğrudan etkili olmaz?
A) Yalnız l B) l ve ll C) lll ve lV 6. I. Yapay seçiliminin olması

D) l, ll ve lll E) ll, lll ve lV II. Mutasyonların meydana gelmesi


III. Genetik sürüklenmenin meydana gelmesi
Çözüm Yayınları

Yukarıdakilerden hangileri bir popülasyonun gen


çeşitliliğinin değişmesinde etkili olur?
3. DDT böcek ilacı olup bu ilacın ilk kullanıldığı yıllarda
karasineklerin çoğu ölmüş olup az sayıda karasinek DDT’den A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
zarar görmemiştir. D) I ve III E) I, II ve III
Buna göre,
l. DDT çevre koşulu olarak yapay seçilime neden
olmuştur.
ll. Bazı karasinekler kalıtsal bakımdan DDT’ye direnç geni
taşımaktadır.
lll. Bazı karasineklerde DDT mutasyona neden olmuştur.
yorumlarından hangileri yapılabilir?
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll 7. Rüzgarın etkili olduğu küçük adalarda birçok kanatsız böcek
veya kanatları körelmiş kelebek ve sinek türü vardır.
D) l ve ll E) ll ve lll
Körelmiş kanatlı mutantlar bu adalara daha iyi uyum sağlar.
Çünkü uçabilen böcekler genellikle denize doğru rüzgarla
taşınır ve orada ölür.
4. Kara hindiba bitkisi dağlık alanda yetiştirildiğinde yaprakları Bu durum;
5 - 8 cm, aynı bitki ovada yetiştirildiğinde yaprakları 10 - 12 221
I. Ortama uygun özellikler taşıyan bireylerin yaşama ve
cm olmaktadır.
üreme şansı artar.
Ortanca bitkisi asidik toprakta yetiştirildiğinde pembe, aynı
II. Kullanılan organların gelişmesi sonucu çevreye uygun
bitki bazik toprakta yetiştirildiğinde mavi çiçek açmaktadır.
özellikler ortaya çıkar.
Yukarıda verilen durumlar aşağıdakilerden hangisine III. Canlılar sayıca artma eğiliminde olduğu halde doğal
örnektir? popülasyonların büyüklüğü zaman içinde çok fazla
değişmez.
A) Modifikasyon B) Mutasyon
yargılarından hangilerini destekler?
C) Yapay seçilim D) Adaptasyon
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
E) Varyasyon
D) I ve III E) II ve III
Test 03 1. C 2. C 3. D 4. A 5. C 6. E 7. A 8. E 9. E 10. E 11. C

8. Tavşanların kartallar tarafından yakalanmasında, tüy rengi 10. Bir canlı grubunun jeolojik devirlerden günümüze kadar
ile zemin rengi arasındaki ilişkiyi araştırmak için düzenlenen çok sayıda farklı türle devamlılığını sürdürmesi ve çok farklı
bir deneyde aynı türe ait beyaz ve kahverengi tavşanlar yaşam ortamlarına uyum göstermesinde;
kullanılmıştır.
l. her nesilde çok sayıda yavru oluşturması,
Deney, toprak zemin üzerinde ve karla kaplı zemin üzerinde
ll. kalıtsal varyasyonlarının çok olması,
iki renkten de tavşanlar ve kartal ile ayrı ayrı tekrarlanmıştır.
lll. eşeysel seçilimin rastgele olması
Sonuçta toprak zemin üzerinde daha kolay görülebilen beyaz
tavşanlar, kahverengi tavşanlara göre daha fazla sayıda; özelliklerinden hangileri etkili olmuştur?
karla kaplı zemin üzerinde ise kahverengi tavşanlar, beyaz
A) Yalnız l B) Yalnız llI C) I ve II
tavşanlara göre daha fazla sayıda avlanmışlardır.
D) Il ve lIl E) l, ll ve lll
Bu deney sonucu;
I. Tüy rengindeki çeşitlilik, farklı ortam koşullarında
hayatta kalma şansını artırır.
II. Çevreye iyi uyum yapan canlıların hayatta kalma şansı
artar.
III. Bir popülasyonu oluşturan tüm bireylerin adaptasyon
özellikleri aynıdır.
yargılarından hangilerini destekler?
A) Yalnız I B) Yalnız Il C) I ve Il
D) I ve III E) I, II ve III
Çözüm Yayınları

11. Aşağıdaki grafik bir ekosistemde bulunan bir fare


9. Bilim insanları yaptıkları bir araştırmada ana kara ve ana popülasyonundaki bireylerin boy uzunluğuyla ilgili dağılımını
karaya oldukça benzer özellikler gösteren çok yakın bir adada göstermektedir.
yayılış gösteren iki sincap popülasyonunun kürk renginin Birey sayısı
dağılımlarını aşağıdaki gibi saptamıştır.

Popülasyonlar Siyah renkli Kahverengi


bireylerin frekansı bireylerin frekansı
Ana kara % 80 % 20
popülasyonu
0 10 20 30
Ada popülasyonu % 20 % 80
Boy uzunluğu (cm)
Ada popülasyonlarının ana kaynağının ana kara
popülasyonları olduğu bilindiğine göre, bu kalıtsal Belirli bir süre sonra bu popülasyonda boyu 10 cm’nin

özelliklerin popülasyonlarda farklı frekanslarla temsil altında ve boyu 20 cm’nin üzerinde olan bireyler, ekosistem
edilmesinin en olası nedeni aşağıdakilerden hangisidir? koşullarına bağlı olarak ayıklanmıştır.

A) İki popülasyondaki dişi ve erkek bireylerin oranlarının Boy uzunluğu kalıtsal olarak belirlenen bir özellik
222 farklı olması olduğuna göre; bu fare türünün gen havuzunda meydana
gelen bu değişme boy uzunluğu ile ilgili olarak bu türde;
B) İki popülasyondaki bireylerin üreme yeteneğine erişme
sürelerinin farklı olması l. kalıtsal çeşitliliğin azalması,

C) İki popülasyonun bir üreme sezonunda oluşturdukları ll. farklı kalıtsal özelliklerin ortaya çıkması,
yavru sayılarının farklı olması lll. uyum yeteneğinin azalması
D) İki popülasyondaki bireylerin yaş dağılımlarının farklı durumlarından hangilerinin gerçekleşmesine neden
olması olabilir?
E) Ada popülasyonunun buraya ana karadan göçen çok az A) Yalnız l B) Yalnız ll C) I ve IIl
sayıdaki bireyin çoğalması ile oluşması
D) Il ve llI E) l, ll ve lll
TÜMEVARIM - Il Test 01
1. Aşağıdaki olaylardan hangisinde DNA replikasyonu Birey sayısı
5.
gerçekleşmesine gerek yoktur?
A) Sperm hücresinin oluşması
B) Yumurta hücresinin oluşması
C) Tek hücreli canlının büyümesi
D) Tek hücreli canlının mitozla üremesi Zaman
t1 t2 t3 t4 t5
E) Embriyonun mitozla gelişmesi
Bir bakteri popülasyonunda birey sayısının zamana bağlı


değişimini gösteren yukarıdaki grafiğe göre aşağıdaki
yargılardan hangisi yanlıştır?
A) Popülasyon t5’de taşıma kapasitesine ulaşmıştır.
2. Aşağıdakilerden hangisi fotosentez ve solunum ile ilgili B) t1’deki çevre direnci t3’dekine eşittir.
yanlış bir açıklamadır?
C) Popülasyonun büyüklüğündeki ilk değişim t2’de
A) Fotosentez ile inorganik maddelerden organik maddeler olmuştur.
üretilir.
D) t1’de ortam şartları popülasyon için uygun olmayabilir.
B) Solunum tüm canlı hücreler tarafından gerçekleştirilir.
E) Popülasyondaki en hızlı büyüme t4’de olmuştur.
C) Solunum ile metabolizmada kullanılacak ATP üretilir.
D) Fotosentez ve solunum sadece ışık varlığında
gerçekleştirilebilir.
E) Fotosentez sonucu oluşturulan organik besin ve oksijen
solunumunda kullanılabilir.
Çözüm Yayınları

6. Farklı oranlarda PbCI2 (Kurşun klorür) tuzu ve çeşme suyu


içeren kaplara aynı türden, eşit büyüklüklerde bitki fideleri
3. Sağlıklı bir insanın böbreklerinde aşağıdaki olaylardan konuyor ve üç gün boyunca gelişmeye bırakılıyor. Bu süre
hangisi her zaman gerçekleşmez?
sonunda bitki fidelerinin şekildeki gibi gelişim gösterdiği tesbit
A) İdrarın piramit kanallarından havuzcuk kısmına gelmesi ediliyor.

B) Antibiyotiklerin kılcaldamarlardan aktif taşıma ile proksimal


ve distal tübe verilmesi
C) Kanın glomerulus kılcallarından bowman kapsülüne
süzülmesi
D) Glikozun nefron kanalcıklarından kılcaldamarlara geri
emilmesi
E) Bowman kapsülüne geçen süzüntünün doku sıvısı
bileşiminde olması
I II III IV V
% 5’lik % 1’lik % 0,5’lik % 0,05’lik Çeşme
suyu
PbCI2 çözeltisi
4. Bir proteinin sentezinden sorumlu olan gen üzerindeki
Buna göre deneyden aşağıdaki sonuçlardan hangisi
toplam nükleotid sayısı biliniyorsa;

çıkarılamaz? 223
I. şifre veren DNA parçasının anlamlı ipliğindeki pürin
A) PbCI2 yoğunluğu arttıkça bitki gelişimi yavaşlamıştır.
bazı sayısı,
B) Değişik metal tuzlarının kök gelişimi üzerindeki etkisi
II. protein sentezinde görev alan mRNA üzerindeki toplam
incelenmiştir.
nükleotid sayısı,
C) Bu çalışmada V nolu düzenek kontrol grubu olarak
III. gendeki toplam fosfat sayısı
kullanılmıştır.
verilenlerden hangileri bilinebilir?
D) PbCI2’nın değişik yoğunluklarının bitki gelişimi üzerindeki
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III etkisi incelenmiştir.

D) I ve II E) II ve III E) Çeşme suyu verilen bitki fidesi, en düşük yoğunlukta


PbCI2 verilen bitki fidesinden daha iyi gelişme göstermiştir.
Test 01 1. C 2. D 3. B 4. E 5. B 6. B 7. A 8. B 9. E 10. D 11. E 12. D

7. Aşağıdakilerden hangisi menstruasyon döngüsünde 11. Bir böcek türünün farklı sıcaklık değerlerindeki popülasyon
gerçekleşen olaylardan biri değildir? yoğunluğu aşağıdaki diyagramda gösterilmiştir.
A) Plasentadan östrojen hormonu salgılanması
B) Uterusun kalınlığının artması xxxxx
xxx xxxxx xx
C) Yumurtanın fallopi tüpüne aktarılması x x x x x x x x x x x x x x x xxxxxx
xxx xxxxx xxxxx
D) Folikül içinde yumurta hücresinin gelişmesi xxxxx xx
xxxxx
E) Korpus luteumun oluşması
0°C 5°C 10°C 15°C 20°C 25°C 30°C

Buna göre aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılamaz?


A) Popülasyonun en yoğun olduğu sıcaklık aralığı
10 -15 °C’dir.
B) Bu böcek türünün 5 - 10 °C aralığındaki sıcaklığı toleransı
8. 6CO2 + 6H2O 1 C H O + 6O 15 - 20 °C aralığındaki sıcaklığa toleransından düşüktür.
6 12 6 2
2
Yukarıda 1 ve 2 ile gösterilen tepkimelerin her ikisini C) 5 °C nin altında ve 25 °C’nin üzerinde bu böcek türüne ait
bireylere rastlanmaz.
de gerçekleştirebilen ökaryot bir canlı için aşağıdaki
ifadelerden hangisi doğru değildir? D) Sıcaklık değişimi popülasyonunun yoğunluğunu
A) Atmosfere oksijen verebilir. değiştirebilir.

B) Kemosentez yapabilir. E) Popülasyon yoğunluğunun en az olduğu sıcaklık aralığı


C) Atmosferden karbondioksit alabilir. 20 - 25 °C’dir.

D) Fotofosforilasyonla ATP üretebilir.


E) Kendi besinini üretebilir.
Çözüm Yayınları

9. Ökaryot bir hücrede özel bir enzimin yapısına katılacak


proteinin sentezlenebilmesi için;
I. DNA’nın eşlenmesi,
II. ribozom bulunması,
III. ilgili amino asitlerin bulunması,
12. Bir X hormonu miktarının metabolizma hızı üzerinde etkisini
IV. ATP harcanması gösteren grafik aşağıda verilmiştir.
verilenlerden hangileri zorunludur? Metabolizma hızı
A) I ve II B) II ve III C) III ve IV
D) I, II ve III E) II, III ve IV

Hormon miktarı
E.D. O.D.
E.D.: Eşik değer
O.D.: Optimum değer
224 10. Nişastanın yapı birimlerine kadar hidrolizi sürecinde; Buna göre;

I. X hormonunun etki gösterebilmesi için en az eşik
I. tükürük bezi,
değerde olması gerekir.
II. ince bağırsak, II. X hormonu optimum değerin altında ve üstünde etkinlik
III. mide, göstermez.
III. X hormonu optimum değerin üzerindeyken çeşitli
IV. pankreas,
anormalliklere neden olurken optimum değerin
verilenlerden hangilerinin salgıları doğrudan kullanılır? altındayken anormalliğe neden olmaz.

A) I ve II B) II ve III C) III ve IV yorumlarından hangileri yapılamaz?


A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III
D) I, II ve IV E) I, II, III ve IV
D) II ve III E) I, II ve III
TÜMEVARIM - Il Test 02
l ll 4. Popülasyonun sayısal büyüklüğündeki değişim,
1. CO2 + H2O H2CO H+ + HCO3–
lV lll
Doğumlar Ölümler
Karbondioksitin taşınmasında gerçekleşen yukarıdaki (X) (Z)
reaksiyonlar ile ilgili, aşağıdaki yargılardan hangisi doğru + – +
değildir? İçe göçler Dışa göçler
(Y) (T)
A) l. reaksiyonda alyuvar zarındaki karbonikanhidraz
enzimi iş görür.
şeklinde ifade edilebilir.


B) ll. reaksiyon ile oluşan H+ kan plazmasında taşınır. Buna göre aşağıdakilerden hangisi popülasyonun azalan
C) lll. reaksiyon alveol kılcallarındaki alyuvarda gerçekleşir. bir popülasyon olduğunu gösterir?

D) lV. reaksiyonun ürünleri alvol boşluğuna geçer. A) X + Y > Z + T B) X + Y < Z + T

E) l. reaksiyon doku, lV. reaksiyon akciger kılcallarında C) X + Y = Z + T D) X + Z = Y + T


gerçekleşir. E) Y + Z < X + T

2. Sağlıklı bir insan gözü ile ilgili olarak aşağıdaki


açıklamalardan hangisi doğru değildir?
A) Göz merceği ince kenarlıdır.
5. Stomalarla ilgili aşağıdaki açıklamalardan hangisi
B) Görme sinirlerinin gözü terk ettiği bölgede fotoreseptörler yanlıştır?
bulunmaz.
A) Bitkide en fazla sayıda yapraklarda bulunur.
C) İris görüntünün renkli algılanmasını sağlayan kısımdır.
B) Turgor basıncındaki değişime bağlı olarak açılıp
Çözüm Yayınları

D) Kornea göze gelen ışınların ilk kırıldığı yerdir. kapanabilir.


E) Görüntü sarı noktada oluşur. C) Kurak bölge bitkilerinde büyük, çok sayıda ve yaprağın üst
yüzeyinde bulunur.
D) Terleme, fotosentez ve gaz alış verişi yapabilir.
E) Epidermisin farklılaşmasıyla oluşmuştur.

3. Aşağıda bir nörana uygulanan farklı şiddetteki uyarılar ve bu


uyarılara bağlı olarak nöronda birim zamanda oluşan impuls
sayısı gösterilmiştir.
Uyarı şiddeti

Eşik değer

6. Bir bitkide;
İmpuls sayısı
0 1 5 10
I. atmosferden fotosentez için gerekli CO2’i almak,
Grafiğe göre,
II. fotosentez sonucu oluşan O2’in bir kısmını atmosfere

l. Nöron eşik değerin altındaki uyarılara cevap vermek, 225
oluşturmamıştır.
III. stomalar aracılığıyla terleme yaparak emme kuvveti
ll. Uyarı şiddeti arttıkça nöronun verdiği tepkinin şiddeti de oluşturarak su taşınmasına yardımcı olmak,
artmıştır.
IV. hidatodlar aracılığıyla damlama yaparak suyun ve
lll. Uyarı şiddetinin eşik değerinin üzerine çıkarılması minerallerin fazlasını bitkiden uzaklaştırmak
nörondaki impuls iletim hızını artırmıştır.
olaylarından hangilerinin gerçekleştirilmesinde yaprak ve
yorumlarından hangileri yapılamaz? kök ortak olarak etkinlik gösteremez?
A) Yalnız l B) Yalnız lll C) l ve ll A) I ve II B) II ve III C) III ve IV
D) l ve lll E) l, ll ve lll D) I, II, III E) I, II, III ve IV
Test 02 1. B 2. C 3. B 4. B 5. C 6. E 7. D 8. E 9. D 10. B 11. C

7. İnsanda doku hücrelerinden alınan CO2’nin akciğere 10. 1. Böcek zararlılarına karşı dayanıklı bitkilerin üretilmesi
kadar taşınmasında; genetik ıslah çalışmalarının sonucudur.
I. alyuvar, 2. Rekombinant DNA teknolojiyle elde edilen ürünler
%100 güvenlidir.
II. plazma,
3. Poliploit bitkiler diploit bitkilere göre daha büyük çiçek
III. hemoglobin,
ve meyvelere sahiptir.
IV. akyuvar,
4. Biyoteknoloji, canlıların genetik yapısında istenilen
V. trombosit yönde değişiklikler yaparak biyolojik bir sistemin ya
da yapının endüstriyel boyutta kullanılmasına yönelik
verilenlerden hangileri görev yapmaz?
çalışmaları kapsar.
A) I ve II B) II ve III C) III ve IV
5. Gen mühendisliği, canlıların kalıtsal özelliklerinin
D) IV ve V E) I, II ve V değiştirilerek onlara yeni işlevler kazandırılmasına
yönelik araştırmalar yapar.
Yukarıdaki ifadeler doğru “D” ya da yanlış “Y” oluşlarına
göre aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak
gruplandırılmıştır?

8. İnsanda; "D" "Y"


I. kas faaliyetlerinin artması, A) 1 ve 2 3, 4 ve 5
II. hemoglobin miktarının azalması, B) 1, 3, 4 ve 5 2
C) 2 1, 3, 4 ve 5
III. omurilik soğanına gönderilen impuls sayısının azalması
D) 1, 3 ve 5 2 ve 4
durumlarından hangileri dokulara taşınan oksijen miktarı
E) 1, 2 ve 3 4 ve 5
üzerinde etkilidir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) I, II ve III
Çözüm Yayınları

9.
Aksiyon
potansiyeli

1
2 Uyarının
şiddeti
3

4
5

Yukarıdaki şekilde verilen numaralandırmış uyarıların



aynı sinir hücresine sırayla etki etmesi durumunda sinir
hücresi ve bağlantılı olduğu efektör organda meydana
gelebilecek değişiklikler ile ilgili,
11. Hipofizin arka lobundan salgılanan ADH hormonunun
I. 1 numaralı uyarı eşik değerin altında olduğundan etkisi ile kandaki su miktarının düzenlemesiyle ilgili,
226
impuls oluşturmaz.
I. ADH böbrek toplayıcı kanallarının suya geçirgenliğini
II. İmpuls iletim hızı 5 > 4 > 3 > 2’dir. artırır.

III. Efektörlerde oluşan tepki şiddeti 2 numaralı durumda II. ADH’ın az üretilmesi hipotonik idrar oluşumuna neden
en azdır. olur.

IV. İletilen impuls sayısı giderek artar. III. ADH’ın fazla üretilmesi idrarla kaybedilen su miktarını
artırır.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) I ve II B) II ve III C) III ve IV
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I, II ve IV E) I, II, III ve IV
D) I ve III E) II ve III
TÜMEVARIM - Il Test 03
1. Yarı parazit bitkilerde gözlenen; 4. İnsanlarda zigotun oluşumundan yeni bir birey
oluşumuna kadar geçen zaman sürecinde gözlenen;
l. kloroplast bulunduran hücrelere sahip olma,
l. segmentasyon,
ll. üzerinde yaşadığı bitkiden su ve mineral madde alma,
ll. organogenez,
lll. gelişmiş kök yapısına sahip olmama,
lll. hücre farklılaşması,
lV. iletim demetlerine sahip olma
lV. embriyonik tabakaların oluşumu
özelliklerinden hangileri tam parazit bitkilerde görülmez?
olaylarının gerçekleşme sırası aşağıdakilerden
A) Yalnız l B) l ve ll C) l ve lll
hangisinde verilmiştir?
D) ll ve lll E) l, lll ve lV
A) l - ll - lll - lV B) l - lll - lV - ll

C) ll - l - lll - lV D) l - lV - lll - ll
E) l - lll - ll - lV

2. Tropizma hareketleriyle ilgili olarak,


I. Turgor basıncındaki değişime bağlı olarak gerçekleşir.
5. Bir insanın kanındaki akyuvar sayısının zamana bağlı
II. Çoğunlukla oksin hormonunun homojen olmayan değişimi grafikte gösterilmiştir.
dağılımından kaynaklanır. Akyuvar sayısı

III. Uyaranın etkisiyle gerçekleşen yönelme hareketleridir.
IV. Uyarana doğru ya da aksi yönde gerçekleşebilir.
Çözüm Yayınları

ifadelerinden hangileri doğru değildir? N

A) Yalnız I B) Yalnız IV C) I ve II Zaman


t1 t2
D) III ve IV E) II, III ve IV
(N: Normal değer)

Akyuvar sayısının t1 zaman aralığındaki gibi değişimine
aşağıdakilerden hangisi neden olmuş olabilir?
A) Vücudun kan kaybetmesi
B) Damarın kesilmesi
3. T A T A T G G G C
C) Deniz seviyesinden yükseklere çıkılması
D) Vücuda enfeksiyon etkeninin girmesi
A T A T A C C C G
E) Kandaki karbondioksit oranının artması
-I-

T A C A T G T T A

A T G T A C A A T
-II- 227
6. Aynı türün farklı iki bireyinde bulunan DNA’larla ilgili
Yukarıda iki farklı DNA molekülü gösterilmiştir. olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

Bu DNA molekülleri ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi A) DNA’larındaki pürin bazlarının pirimidin bazlarına oranı
yanlıştır? aynıdır.
A) Pürin / pirimidin oranları 1 dir. B) DNA’larındaki nükleotit dizilişi aynıdır.
B) Eşit sayıda nükleotit bulundurur. C) DNA’larındaki zayıf hidrojen bağ sayısı kesinlikle aynıdır.
C) Eşit sayıda fosfodiester bağı bulundurur. D) DNA’larındaki nükleotit çeşitlerinin tekrarlanma sıklığı
D) Aynı çeşitte nükleotit bulundurur. kesinlikle aynıdır.

E) Eşit sayıda zayıf hidrojen bağı bulundurur. E) DNA’larındaki kodların diziliş sırası aynıdır.
Test 03 1. A 2. A 3. E 4. B 5. D 6. A 7. C 8. B 9. E 10. D 11. E 12. C

7. Bir kasa farklı zamanlarda verilen üç ayrı uyartı sonucu kasın 10. İnsanlarda tiroit ve paratiroit bezleri ile ilgili aşağıdaki
gösterdiği tepkiler grafikte verilmiştir. ifadelerden hangisi doğrudur?
Kasılma boyu A) Tiroit bezinin fazla çalışması vücut sıcaklığını azaltabilir.
X Y Z Maksimum B) Paratiroit bezinin fazla çalışması kandaki Ca++ miktarını
Kasılma azaltabilir.

C) Tiroit bezinin fazla çalışması kaslardaki Ca++ miktarını
Tonus azaltabilir.
Zaman D) Paratiroit bezinin az çalışması kaslarda ağrılı kramplara
Buna göre aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılamaz? yol açabilir.

A) Kasa verilen her üç uyartı da en az eşik şiddeti E) Tiroit bezinin az çalışması hipertiroidizme neden olabilir.
büyüklüğüne sahiptir.
B) Her üç durumda da kas tamamen gevşemeyip hafif kasılı
durumda kalmıştır.
C) Y’deki kasılma şiddeti, Z’dekinden fazladır.
D) Kasılmanın başlamasından tamamlamasına kadar geçen
süre Z’de en fazladır.
E) X’de kas daha hızlı kasılıp gevşemiştir.
11. Proteinlerin sindirimi gerçekleşirken sindirim kanalındaki
madde miktarındaki değişim aşağıdaki grafikte gösterilmiştir.

Miktar
Amino asit

8. • Sklerenkima
• Mantar kambiyumu
• Lentisel Protein
Çözüm Yayınları

• Ksilem Zaman
Bitkilere ait yukarıdaki yapılar;
Buna göre bu değişim sırasında aşağıdakilerden hangisi
I. aktif taşımayla madde alış verişi yapabilme, doğrudan ya da dolaylı olarak görev almaz?
II. difüzyonla madde alışverişi yapabilme, A) HCI B) Pepsin C) Tripsinojen
III. organik besin sentezi yapabilme D) Gastrin E) Lipaz
etkinliklerinden hangilerini ortak olarak gerçekleştirebilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III

12. Merkezi sinir sistemine ait bazı bölümlerle ilgili yapılan


9. 1 Klonlama 2 Plazmit deneyler ve sonuçları aşağıda verilmiştir.
3 Transgenik 4 Genom • Beynin sağ yarım küresi zedelendiğinde, vücudun sol
Yukarıdaki tabloda numaralandırılmış olarak verilen tarafı felç olmuştur.
kavramlarla ilgili olarak; • Beyincik zedelendiğinde dengeli kas faaliyetlerinin
I. 1 sonucu oluşan canlı kendini meydana getiren canlının yapılamadığı gözlenmiştir.
228
genetik kopsayıdır. • Omirilik soğanı zedelendiğinde solunum faaliyetleri
II. 2, bakterilerde bulunan ve gen aktarımını sağlayan durmuştur.
halkasal DNA’dır. Buna göre aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılamaz?
III. 3, genetik yapısı değiştirilen canlılara verilen isimdir. A) Beynin sağ yarım küresi vücudun sol tarafını yönetir.
IV. 4, canlının sahip olduğu genlerin bütününü ifade eder. B) Beyinden çıkan sinirler vücuda çapraz dağılır.
yargılarından hangileri doğrudur? C) Beyincik zedelendiğinde düz kaslar faaliyet gösteremez.
A) Yalnız I B) Yalnız IV C) II ve III D) Beyincik vücudun dengesinin sağlanmasında görev alır.
E) Omurilik soğanı hayatsal faaliyetleri yönetir.
D) I, II ve III E) I, II, III ve IV
TÜMEVARIM - Il Test 04
1. Aynı alanda yaşayan dört farklı türe ait canlıların birbiriyle 4.
(2) Generatif
olan ilişkileri aşağıdaki grafiklerde gösterilmiştir.
çekirdek (5)
Birey sayısı Birey sayısı (4)
P1 Polen ana
hücresi Vejetatif
P3 (1) (6)
çekirdek
P2 P4 Mikrospor
(3)
Zaman Zaman Yukarıda polen oluşum sürecindeki olaylar şematize
t1 t2


edilmiştir. Buna göre numaralandırılmış yapı ve olaylarla
ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
Bu grafikle ilgili olarak aşağıdaki yargılardan hangisi

söylenemez? A) 1, 2n kromozomludur.
A) P1 ve P2 türleri t1 anına kadar rekabet etmişlerdir. B) 2, mayoz bölünmedir.
B) P1 türünün rekabet gücü P2’den fazladır. C) 3, n kromozomludur
C) P1 türü P2 türünden hiç etkilenmemiştir. D) 4, mitoz bölünmedir.
D) t2 anında P3 ve P4 türlerinin birey sayısı birbirine eşittir. E) 5 ve 6 döllenme özelliğine sahiptir.
E) P3 ve P4 türleri arasında av avcı ilişkisi bulunabilir.

5. Hayvansal ve bitkisel hücrelerde polisakkarit sentezi


yapılırken;
Çözüm Yayınları

I. hücre içinde glikoz miktarının azalması,


2. Yeterli miktarda su içmeyen bir insanda,
II. glikoz moleküllerinin glikozit bağlarıyla birbirine
I. Nefron kanallarından suyun geri emilimi artar.
bağlanması,
II. Böbrek üstü bezlerinden çok miktarda aldosteron
III. hücrenin osmotik basıncının azalması
salgılanır.
durumlarından hangileri ortak olarak meydana gelir?
III. Hipofizden ADH salınması durdurulur.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
durumlarından hangilerinin meydana gelmesi beklenir?
D) II ve III E) I, II ve III
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve III E) I, II ve III

6. Besin kokusunu alan bir köpeğin tükürük salgısı artar ve 229


3. DNA replikasyonu sırasında bir nükleotidin fosfat grubu, köpek besini bulmaya çalışır.
ikinci bir nükleotidin; Yukarıda verilen olayla ilgili,
I. organik baz, I. Besin kokusu köpek için bir uyarandır.
II. deoksiriboz, II. Tükürük salgısının artması fizyolojik bir tepkidir.
III. fosfat III. Köpeğin besini bulmaya çalışması bir çeşit davranıştır.
moleküllerinden hangilerine bağlanır? yargılarından hangileri söylenebilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III
Test 04 1. C 2. A 3. B 4. E 5. E 6. E 7. E 8. A 9. C 10. D 11. A 12. D

7. Aort içindeki kanın basıncının azalmasına bağlı olarak, 10. I. Zehirli ve atık maddeleri dışarı atma
l. Tansiyon düşer. II. Vücut ısısını koruma
ll. Dokulara ulaşan besin ve O2 azalır. III. Homeostasiyi sağlama
lll. Kanın akış hızı azalır. Yukarıda verilen yaşamsal etkinliklerden hangileri soluk
verme, terleme ve idrar çıkarmanın ortak özelliğidir?
lV. Böbreklerde süzülme hızı azalır.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
durumlarından hangileri gözlenebilir?
D) I ve III E) I, II ve III
A) Yalnız l B) l ve ll C) lll ve lV
D) l, ll ve lll E) l, ll, lll ve lV

11. Özellik
Bitki türü Stoma Lentisel Kambiyum
X + + +
Y + – –

Tabloda özellikleri verilen X ve Y bitkileri ile ilgili olarak


aşağıdaki yargılardan hangisi doğrudur?
8. Kapalı tohumlu bir bitkide aşağıda verilenlerden
hangisindekilerin gen yapısı birbirinden farklılık gösterir? (+ : Özelliğin bulunduğunu

A) Makrospor ana hücresi - makrospor – : Özelliğin bulunmadığını gösterir.)


Çözüm Yayınları

B) Mikrospor - vejetatif çekirdek A) X bitkisinin gövdesinde kalınlaşma gözlenir.

C) Generatif çekirdek - sperm çekirdeği B) Y bitkisi çok yıllık odunsu bir bitkidir.

D) Megaspor - yumurta C) Y bitkisi çift çenekli, X bitkisi tek çeneklidir.

E) Mikrospor - generatif çekirdek D) X bitkisinde gövdedeki iletim demetleri düzensizdir.


E) Y bitkisinin terleme hızı X bitkisinden daha fazladır.

12.
I. Alyuvar
II. Akyuvar
III. Trombosit
9. Canlılarda gözlenen eşeyli üreme şekilleri ile ilgili olarak IV. Lenfosit
230 aşağıdaki açıklamalardan hangisi yanlıştır?
A) Eşeyli üremede iki cinsiyetin varlığı söz konusudur. Yukarıdaki tabloda numaralandırılmış olarak verilen
hücre tipleri ile ilgili aşağıdaki açıklamalardan hangisi
B) Dişi ve erkek gametler genellikle mayoz bölünmeyle
yanlıştır?
oluşturulur.
A) II ve IV bağışıklıkta görev alır.
C) Eşeyli üreyen tüm canlılarda gametler ana canlının
vücudunda döllenir. B) I oksijen taşınmasında görev alır.
D) Bazi türlerde neslin devamlılığını sağlamak için çok sayıda C) III kanın pıhtılaşmasında görev alır.
gamet oluşturma bir adaptasyondur.
D) I ve IV’ün yapısında hemoglobin bulunur.
E) Dişi ve erkek gametlerin döllenmesiyle oluşan zigottan
E) I, II ve III kan, IV lenf sisteminin elemanıdır.
oluşan embriyo yeni canlıyı oluşturur.
TÜMEVARIM - Il Test 05
1. Omurgalı iki canlı arasında; 5. İnsanlarda dişi üreme sistemi hormonları ve etkileri ile
ilgili olarak aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi yanlıştır?
I. mutualizm,
A) FSH → Yumurta oluşumu
II. parazitizm,
B) LH → Ovulasyonun sağlanması
III. kommensalizm
C) Oksitosin → Korpus luteumun oluşması
simbiyotik ilişkilerden hangileri genellikle gözlenmez?
D) Östrojen → FSH salınımının engellenmesi
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
E) Progesteron → Dölyatağının gelişimi
D) I ve II E) II ve III

2. Fermantasyonda kullanılan besin maddesinin çeşidine


bağlı olarak;
6. I. Su kuşlarının gagalarının uzun, ayaklarının perdeli
l. oluşan son ürün çeşidi, olması
ll. sentezlenen ATP miktarı, II. Ortanca bitkisinin asidik toprakta kırmızı, bazik toprakta
lll. ortamdan alınan O2 miktarı, mavi çiçek açması

lV. reaksiyonların gerçekleştiği hücre kısmı III. Polenle beslenen arı embriyolarından kısır işçi arı, bal
özüyle beslenenlerden ise kraliçe arı gelişmesi
verilenlerden hangileri değişebilir?
IV. Develerin hörgüçlerinde yağ depo etmesi
A) l ve ll B) ll ve lll C) lll ve lV
V. Kutuplarda yaşayan memelilerin beyaz posta sahip
D) l, ll ve lll E) l, ll, lll ve lV olması
Çözüm Yayınları

Yukarıdaki örneklerin modifikasyona (m) ve


adaptasyona(a) ait oluşlarına göre doğru gruplandırılması
aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?

m a
A) I ve II III, IV ve V
B) IV ve V I, II ve III
3. Aşağıdaki faktörlerden hangisi bitkilerde yapraklardan C) I, III ve V II ve IV
terlemeyle su kaybını azaltır?
D) II ve III I, IV ve V
A) Yaprak yüzeyinin genişliğinin artması E) II ve IV I, III ve V
B) Kütikula tabakasının kalınlığının artması
C) Stoma sayısının artması
D) Stoma bekçi hücrelerin turgor basıncının artması
E) Topraktaki su oranının artması

7. İnsanlarda duyu organları ile ilgili olarak aşağıdaki


231
açıklamalardan hangisi yanlıştır?
4. Aşağıdakilerden hangisi ökaryot bir hücrede oksijenli A) Tat ve kokunun alınması için uyarıcı moleküllerin mukus
solunumun sitoplazmada gerçekleşen reaksiyonlarından sıvısında çözünmesi gerekir.
biri değildir?
B) Kulak ve deride mekanoreseptörler bulunur.
A) Glikozun ATP harcanarak aktifleştirilmesi
C) Tat ve koku alma duyuları birlikte çalışarak besinlerin
B) NAD’nın indirgenerek NADH + H+ ya dönüşmesi tadının alınmasını sağlar.
C) Substrat düzeyinde fosforilasyonla ATP sentezlenmesi D) Gözde fotoreseptörler bulunur.
D) Glikozun pürivik asite parçalanması E) Göz ve kulaktaki reseptörler eşik şiddetinin altındaki
E) Oksijenin elektron alıcısı olarak görev yapması uyarılarla uyarılabilir.
Test 05 1. B 2. A 3. B 4. E 5. C 6. D 7. E 8. C 9. B 10. E 11. A 12. A

8. İnsanda kandaki glikoz oranının belirli bir düzeyde 11. Kılcal damarlardaki kan ile doku sıvısı arasındaki madde
tutulmasında aşağıdaki olaylardan hangisi etkili değildir? alış verilişi sırasında;
Kılcal damardaki Kılcal damardaki
A) Karaciğer hücrelerinde glikoz molekülleri kullanılarak
kanın O2 miktarı kanın CO2 miktarı
glikojen sentezlenmesi
B) Böbrek kanallarında süzüntüdeki glikozun geri emilmesi
C) Besinlerin yapısındaki selülozun sindirime uğratılmadan
dışarı atılması
D) Kan glikozunun bir kısmının dokular tarafından I Zaman II Zaman
kullanılması
Kılcal damardaki Kılcal damardaki
E) Karaciğerde glikojenin yıkımı sonucu oluşan glikozun glikoz miktarı üre miktarı
kana verilmesi

III Zaman IV Zaman

9. Bir insanın akciğerine gelen kirli kanda; yukarıdaki grafiklerdeki değişimlerden hangileri kesinlikle


gerçekleşmez?
I. bikarbonat iyonları,
A) Yalnız I B) Yalnız IV C) I ve II
II. karbomino hemoglobin,
D) II ve III E) III ve IV
III. oksihemoglobin
verilenlerden hangilerinin minimum düzeyde olması
gerekir?
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
Çözüm Yayınları

D) I ve III E) II ve III

10.
Hipotalamus
Feed back (Geri bildirim)

RF

Hipofizin ön lobu Basınç (mmHg)


12.
40 Kan
ACTH bas
ınc
ı
25 Osmotik
Böbreküstü bezi basınç
kabuk bölgesi 15

Kortizol 0
I II III
Atardamar Toplardamar
Hedef hücreler Kılcalı Kılcalı
Kanın kılcal damarlardaki akış yönü ve basınç değişimini

232 gösteren yukarıdaki grafiğe göre aşağıdaki yargılardan
Yukarıdaki şemada salgılanma mekanizması özetlenen
hangisi yanlıştır?

kortizol hormonunun kanda belli bir değerin üzerine
çıkmasına bağlı olarak, A) I nolu bölgede kandan doku sıvısına alyuvarlar geçebilir.

I. İdrarda azotlu atık ürünler artar. B) II nolu bölgede madde alış verişi olmaz.

II. Protein ve yağların glikoza dönüşümü hızlanır. C) III nolu bölgede doku sıvısından kana metabolik artık
geçişi olur.
III. ACTH üretimi durur.
D) I, II ve III nolu bölgelerde kan proteinleri doku sıvısına
durumlarından hangileri gözlenir? geçemez.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II E) I nolu bölgede maddeler kılcal damalardan doku sıvısına
D) II ve III E) I, II ve III geçer.

You might also like