BEATI RABANI MAURI FULDENSIS ABBATIS ET MOGUNTINI ARCHLEPISCOPI ENARRATIONUM IN EPISTOLAS BEATI PAULI LIBRI TRIGINTA (VIGINTI NOVEM). PREFATIO AD SAMUELEM EPISCOPUM. Dontino sancto et merito venerabili Samvent epi- A ‘scopo, Rasaxus, minimus servorum Dei, in Christo salutem. Ex quo vos primum vidi, et cognovi ingenit stri excellentiam , morumque temperantiam sensi , semper vos cordis intentione amare studui, et dul- ceissimos amicos habere elegi; ideo aliquoties verhis, aliquoties etiam scriptis de divinarum Seriptararum studiis, quaruni lectio semper mibi dulcis erat, col- Jationem vobiscum habui. Nunc autem quia audivi quamdam partem laboris wei, quem in expositio- nem sacrarum Scripturarum, prout potui, elaboravi, vos habere elle, et maxime in Bpistolas beati Pauli apostoli : transmisi sanetitati vestre quemdam col- lectarium de sanctorum Patrum opuseulis in easdem Epistolas, quem nuper, rogante Lupo monacho at- B que tune diacono, confeci, ut vestro desiderio satis- facerem, et aliorum utilitatibus, qui volunt nostri laboris participes esse, consulerem. Nee vobis tedium prolixitas operis facere debel, quod in triginta libris consummatum est, quia non aliter predicto- ram Patrum sensus ad purum explicare volui, nisi corum dicta, prout ab ipsis edita sunt, integra po- nerem, ne forte, si quid in iscrete abstraherem, sensus eorum intelligentiam confunderem. Accipite ergo fenus vobis conmissum, et per scriptores sire- nuos jubete illud citius in membrana escipi, ut, si quid vobis utilitatis possit inde conferri, in prom- PRAFATIO plu habeatis; et nobis, quod nostrum est, ocins restituatis : ne ali im edentibus nostri apostolicorum dapium inedia diutius jejuni rema- neant. Parata enim sunt vobis nostra omnia, ut qneecunque inde vultis accipere, vel quoeunque tempore ea desideretis habere, absque retractatione, Prout possibilitas sinit, vestrze per omnia obtempe- rent voluntati. Tantum adsit nobis vestra provisio, utea a nobis exquirantur , que possi prestare posse censeat, et impossibilitas aliqua con- ferre non contradicat. De extero autem nolo vos ignorare quod in presenti anno valida zegritudine Iaborabam, ex qua et jam adhuc penitus absolutns non sum. Unde obseero dilectioncm vestram ut adjuvetis me sacris orationibus apd omnipotentem medicum, qui vulnerat et sanat, mortificat et vivi- ficat, ut non me secundum mea merita penis afficiat 5 sed secundum magnam misericordiam stam is omnibus delictis, faciat dono gratie suze in suis gaudere beneliciis, et sub ejus dispensa- tione Vitam presentem ita transigere , qualiter tern vite, que in conspectu glorie ejus est, par- ticeps existam : optimum enim mibi sit omnibus dicbus vitz mez hie et in futuro, nunc et semper, sub cjus gubernatione vivere, et ipsius volunta ‘omnibus deservire. Opto vos bene valere semper, et in sacris virtutibus quotidie proflecre; sancte pater, memor esto nos ALTERA. AD LUPUM MONACHUM ET DIACONUM. ‘Yenerando fratri et commilitoni Lueo Christi mi- ¢ nistro Ragaxus, servus servorunt Dei, in Domino salute, Postquam desiderabili prasentia tua corporaliter in animo, erede mibi, dilectione wa nunguam fui, sed sedulo revolvens stutiu quod Wi jione divine legis, et modestia morum quibus, iuler nos conversans, on parunt carui,1275 sponsionis mece memor, collectarium in Epistolas Pauli apostoli, prout potui, confeci. In quo quantum mihi licuit, et possibilitas sivit, adjuvantibus etiam consortibus lectionis nostre, ex sanctorum Patrum dictis in unum collegi quod illi in diversis opusculis Prout opportunitas tractatus posielabat, po- suere. (Quorum scripta, quia juxta copiosaim facun- diam eorum latam expositionem habuerunt, brevi tati stodess, excerpei inde quze necessaria pitavl : tut si cai hoc opus nostrum legere voluntas eset, dliversorum doctoram senstis continuatim positos inveniret; ent autem displ'enisset, ipse de purisslmi ibus catholicorum expositorum in suis locis, quie- que vellet, hauriret. Nemo enim eum nostri labo B. RABANI MAURI ARCIIEP. MOGUNT. OPERUM PARS III, wunltis amabilis eras, petitionis tu, nee non et A aliisilla pronuntiare, ne forte andi cum neseierit quis hoc vel illud ediderit, et alterius scripta arbitretur quam a0 veritas habet. Sont enim eorum sensus in aliquibus concordantes, in aliquibus vero diserepantes. Unde necessarium reor ‘ut intentus auditor per lectorem primum reeitata ingaloram saciorum nomina ante scripta sua an- ‘quatenus seiat quid in lectione apostolica unus- quisque senserit, sieque in mentem suam plu- Fiom coacervans, potest de singulis judicare quia sibi utile at inde sumere : doetores enim ipsi omnes catholici fuerunt, excepto Origene, cnjus tamen sen- tentins tantummode, quas calholico sensu prolats: credi.li, sumpsi; exteras autem prictermisi. Nec cx ‘meo sensu in loc opere plura protuli, sicut in alics ris usuin habere cogitnr invitus, quia stud:osis tan- B opuscutis meis feci, credens sobrio lectori sufficere ‘tum laboravi, non fastidiosis : melius enim idetur ut sine invidia nominis mei et despectu ope- » absque rancore tranquilla mente legat ea que. ibi prodesse credit, quant cum reprehensione atque irrisione alieni operis crimen detractionis incurrat alque anim sue peccati mortem Deum offendendo inde aequirat : illum autem qui lectione nostra uti admoneo ut ubicunque conspexerit auclorum ‘owina, quorum dicia ex libris suis excerpsi, forin- secus in pagina singulis literis, aut binis, seu etiam ternis prenotata, non pigeat eum in legendo coram quod in Patrum sententis editum repererit. De cxtero quoque amabilem charitatem tnam de- recor ut tu ipse pro peccatis meis Dominum inter cedas, idipsumque fraterno Ubi amore conjanctos facere horteris, quatenus per vestra suffragia vc- iam delictoram meorum apad divinam clemeotiaa re merear, et in futura vita cum electis Dei Tequiem’sempiternam. Beatitudinem tam, sanct: frater , zlerna Christi majestas sacris virtatibus pollentem in eterwum conservare dignetur. PROLOGUS, Primam quaeritar quare post Evangclia, quae sup- C festet : nam hane se proficiscente plementum Legis sunt, et in quibus nobis exempla ck pracepta vivendi plenissima digesta sunt, volucrit Apostolus tras Epistolas ad singulas quasque Eccle- slas destinare; hac autem causa id fictum videtur, ut scilicet initia pascentis Ecclesize, novis causis existentibus, premuniret, et ul presentia atque orientia resecaret vitia : ct post futuras excluderet ‘questiones exemplo prophetarum, qui post editam Legem Moysi, in qua omnia Dei mandata legebau- tur, nibilominus tamen doctrina sua rediviva sem- per populi compressere peccata et proper exempluin is ad nostram etiam memoriam transmiserunt, Deinde queritur cur non amplius quam deeem Epi- stolasad Ecclesias seripserit : decem sunt enim cum illa que dicitur ad Hebreos; nam relique quatuor D reprehendit, sicut ait: Auditur inter vos fornicatio ad discipulos specialiver sunt porrectee : et [scilicet] ntosienderet Novum non discrepare a Veteri Testa- mento, et se contra Legem non facere Moysi, ad nu- merum primorum Decalogi mandatorum suas Epl- stolas ordinavit; et quot ille preeeptis a Pharaone Institoit tiberatos, totidem hic Epistolis a diaboli et idololatriz: servitute edocet acquisitos : nam et duas tabulas lapideas duorum Testamentorum figuram hhabuisse viri eruditissimi tradiderunt, Movet etiam quosdam quare Romanorun exempla in prima sint Posita, cum eam non primam scriptam ratio mani- ierosoly mam scripsisse testatur ; cum Corinthios et alios, ante jam ut [etiam quani] ministerium, quod secum portatn- rus erat, colligerent, litteris adhortatus sit. Unde intelligi quidam volunt ita omnes Epistolas ordina- as, ut prima poneretur, quamvis posterior fuerit destinata, ut per singulas Epistolas quibusdam quasi gradibus ad perfectionem veniretur. Romano- rum namque plerique tam rudes erant, ut non intel- ligerent Dei se gratia, non suis meritis esse salvatos, et ob hoc duo inter se populi conflictarent; istcirco illos indigere asserit confrmari, vitia geouilitatis Priora commemorans; Corinthiis autem jam dicit scientize gratiam esse concessam, ef non tam omnes inerepat. quam cur peccantes non increpave: (I Gor. ¥); et iterum ; Congregatis vobis cum meo apirite, tradere hujusmodi hominem Satance (Ibid.)- Jo secunda vero laudantur, et ut magis ac magis Proficiant admonentur. Galate jam nullius arguuntur, nisi hoc tantum quod callidiss stolis crediderunt. Ephesii sane nulla reprehensioue, sed maulta laude sunt digni, quia fJem apostolicam servaverunt. Philippenses etiam multo magis collan- dantur, qui nec audire quidem falsos apostoles vo- luérunt, Colossenses autem tales erant, ut cum apo- stolo visi corporaliter non fuissent, hae laude digi4977 vobiscum, gaudens et videns ordinem vestrum (Col. 11). Thessalonicenses nibilominus in duabus Epistolis ‘oroni laude prosequitur, co quod non solum fidem inconcussam servaverint veritatis, sed etiam in per- secutione civium fuerint constantes inventi. De Ho- brais vero quid dicendam est, quorum Thessaloni- censes, qui plurimum laudati sunt, imitatores facti ENABRATIONUM IN EPP. PAULI LIB. 1. — IN EPIST. AD ROM. haberentur : E¢ si corpore abseus sum, sed spiritu A esse dicuntur? sicut ipse ait tatores factiestis Keclesiarum Dei quae sunt in Ju dea : eadem enima passi estis et vos a contribulibes estris, que et ili a Judie (I Thess. quoque Hebrzos eadem cormmemorat, dicens : Nam et vincti compassi esti, et rapinam bonorum vestro~ rum cum gaudio suscepistis, cognoscentes vos habere meliorem eb manentem substantiam (Hebr. x). LIBER PRIMUS, EXPOSITIO IN EPISTOLAM AD ROMANOS. ARGUMENTUM. (Ambr.) Ut rerum notitia habeatur plenior, prin- cipia earum requirenda sunt prius : tunc enim po- test facilius cause ratio declarari, si ejus origa di- seatur. Cum enim Epistolze date modum et rationem ostenderimus, potest verum videri quod dicimus. (Hieron.) Romani, qui ex Judwis gentilibusque cre- diderunt, hi superba contentione volebant se alter- tram superponeré. Nam Judi dicebant : Nos sumus populus Dei, qnos ab initio dilexit ot fovit; nos cir- cumeisi ex genere Abraham, ex stirp sancta de- scendimus, et notus retro apud Jud:eam tantum Deus (Peal, x39); nos de Zgypto Dei signis et virwutibus liberati mare sicco transivimus pede, \icos nostros gravissimi Muctus involverent pluit Dominus in deserto, et quasi filiis suis coeleste C mus. Sic autem vos de generis nobilitate jactat pabulum ministravit; nos die noctuque in columna nubis ignisque preecessit, ut nobis in invio iter osten- deret (Exod. xit, xin, xiv ef segq.) : atque ut extera jus circa nos immensa Leneflcia taceamus, nos soli digni fuimns Dei legem accipere, et vocem Dei lo- quentis audire, ejusque cognoscere voluntatem, i qua lege nobis promissus est Christus, ad quos etiam ipse se venisse testatus est, dicens : Non reni nisi ed oves, quee perierunt, domus Irael (Sfatth. xv), cum 0s canes potius quam homines appellaverit, Equum ne ergo est ut hodie idola deserentes, qui- wus ab inttio deservistis, nobis comparemini, et non potius in proselytorum loco ex legis auctoritate et isuetudine deputemini; et hoe ipsum non mere- bamini, ‘vos ad nostram imitationem admittere? Gentes etiam € contrario respondebant : Quanto misjora erga vos Dei bencficla narraveritis, tanto majoris vos erimi- tnis esse reos monstrabitis, semper enim his om- nibas exstitistis ingrati. Nam ipsis pedibus qui- bus aridum mare transistis, ludebatis ante idola que fecistis ; et ipso ore quo paulo ante ob no- cem adversarii Domino cantaycratis, simulacra vo- bis Geri poposcistis. Ilis oculis veneranda quibus Domini in uube et igne conspicere solebatis. Manna quoque vobis fastidio fuit, et semper in desrrto contra Dominum murmurastis, ad Agyptum, unde B vos manu valida ejecerat, redire cupientes. Qu plura? ita Patres vestri erebra provocatione Dom num irtitaverunt, ut omnes in eremo morerentur, nee plures ex senioribus eorum quam duo omines terram promissionis intrarent, Sed quid antiqua re- plicamus, cum etiam, siilla minime fecissetis, co ioe solo vos nemo dignos Yeni judicaret quod Do- ‘minum Christum prophetarum semper vobis vocibus Fepromissum , non solam suscipere noluistis, ‘sed etiam morte pessima peremistis : quem nos nt cognovimus, statim eredidimus, cum nobis de ¢o tuon fuerit ante predicatum, Unde probatur quod si idolis servivimus, non obstinationi mentis, sed igno~ Tanti deputandem, Qui enim agnitum illico sequ mur, olim utique sequeremur, si ante cognoviss quasi non moruim imitatio magis quam earnalis na- tivitas vos fuciat filios ess: sanctoru niga Esau et tsmacl, cum ox Abrahze stirpe sint, minime in filios rep.:tantur. His taliter altereantibus Apasto- lus se medium interponens, ita partium divimit questiones, ut neutrum eorum sua justitia salutem meruisse ostendat ; ambos vero popiilos et scientet et graviter deliquisse : Jud:eos, quod per prevaricn- tionem legis Deum inbonoraverint, gentes vero, quod cum cognitum de ereatura creatorem wt Deum i eta simu aera nutaverint : utrosque etiam niam consecutos, aquales esse verissima ratione demonstrat, presertim cum in eadem lege prieictum nisi quia larga Dei semper clementia voluit D sit et Judeos et gentes ad Christi fidem vocanilos ; quamobrem vieissim eos humilians, at pacem et concordiam cohortatur. (Ambr.) Constat temporibus apostolorum Jud:eos propterea quod sub rego Romano agerent, Rome habitasse; ex quilms hi qui crediderant, tradiderunt Romanis, ut Ch stum profitentes legem servarent; Romani autein, audita fama virtutum Christi, faciles ad credendum Juerunt, nt pote prudentes; nec immerito prudentes, mnale inducti statim correcti sunt, et permai~ i ergo ex Judzis credentes Christo, ut datur intelligi, non aceipiebant Dominum esse de Deo, putantes uni Deo adversam; quamobrem negatconfirmationem eis deesse. Ili sunt qui et Galatas subverterant, uta traditione apostoloram rece- derent, quibus ideo irascitue Apostolus, quia docti bene, facile transducti fueramt; Romanis autem irasci non debuit, sed et laudare fldem illoram, quia nulla insignia virtutum videntes nee aliquem aposto- lorum, susceperant fidem Christi, ritu licet Judaico, in verbis potius quam in sensu. Non enim exposi- tum illis fuerat mysterium crucis Christi; propterea quibusdam advenientibus qui reete crediderant, de edenda carne et non edenda questiones flebant, et ‘utrumnam spes que in Christo est sulliceret, aut ot "s servanda esset. Quatuor igitur modis sc manis, arguens ab initio genus hominum p! atione; hi enim eaput sunt omnum gentium, ut his diseant exteri universique gentiles. Primus mo- ica dus est quo se ostendit quid sit, et quid facrit, et is sit, quo et hiereses percutit. Secundus modus est quo argnit quod naturs: ratione non se subjece- Fint uni Deo, et quae inhonesta et turpia egerint invicem, despecti ob hoc adeo ut gratulentur cre denies. Tertius mo:lus est, quod legem datam spre- verint, uncle anteponit Graecis Judzeos. Quartus mo- dus est quo:t docet Judceos exorbitasse a lege et Promissione Dei in c:usa Christi, factosque similes gentilibus ut utrique indigeant miscricordia Dei; non per legem salutem sperando, sed per fllem i Jesu; hinc est unde omni industria id agit, uta lege eos tollat, quia Lex et prophete usque ad Joannem (Luc. xvt ), etin sola illos fite Chris ‘constituat, et quasi contra legem Evangelium vindi- non destruens legem, sed praferens Christia- nismum, Asserit autem sic Christum promissim ut Praedicato eo cessaret lex, non tota, quia abbreviatio facta legis est, que compendio daret salutem; multa enim veteribus tradita sunt propter duritiamn cordis illorum, ut oneri eset, que misericordia Dei ab- breviavitper Christum data prateritorum remissione. Ingratus est ergo misericordie Dei, qui vult esse sub lege; nam dixerat Moyses : Sic timentes facic~ tis, flii Israel, ut quacunque se verterent, legem aberent, ut sine sollicitudine omnino non esses Igitur ut in Christo sine lege spem vite salutisque Ponendam tradat, et Dominum ipsum esse omni doceat, sic incipit : Paulus serous Jesu Christi, etc. CAPUT PRIMUM. Ostendit Apostolus charitatem se habere ad Romi ‘nos, et vitia eorum redarguit, qui sequuntur desi deria sua. Paulus serous Jesu Christi. Prima nobis questio de nomine ipsius Pauli videlur exsurgere, cur is «qui Saulus dietus est in Actibus apostolorum, nune Paulus dicatur; invenimus in Scripturis di quibusdam veterum commutata vocabula,utex Abram vocitatus sit Abraham, et ex Sara Sarai, et ex Jacob Israel; in Evangeliis quoque ex Simone Pe- tus, et filii Zebedwi Filii tonitrai nuncupati sunt. Sed hwe ex precepto Dei legimus facta; nusquam B. RABANI MAUR ARCIIIEP. ils spiritalem Dei gratiam conseeutos , ac per hoe A vero erga Paulum mp supra dictum sensun MOGUNT. OPERUM PARS MIL 4280 wvenimus tale aliquid gestum. De qua re quibusdam visum est quod Pauli procoo- sulis, quem spud Cyprom Christi dei subjecerat, Yocabulum sibi Apostolus sumpserit, ut sicut reges solent devictis, verbi gratia, Parthis Parthicl, et Gothis Gothici nominari, ita et Apostolus, subjagate Paulo, Paulus fuerit appellatus. Quod ne nos qui- dem usquequaque evacuandum putamus; tamen quia nulla talis in Seripturis divinis consuetudo de- Prehenditur, magis ex his qua: in exemplo nostri sunt absolutionem quseramus. Insenimus igitur in Scriptoris aliquantos binis, alios etiam ternis usos esse nominibus, ut Salomonem eumdemque Idida, Eliachim eumdemque Joachim, Oziam eumdemque Zachariam, aliosque plurimos in regnorum vel in B Judicum libris, binis nominibus invenics vocitatos. Sed ne Evangelia quidem hune eumdem reouunt morem. Na:n Matthaus semetipsum appellat Evangelio suo Matthaeum, quem Lucas in Evangeo su nuncupat Levi; sed et idem Mattheus in Cata- logo apostolorum dicit post mullos : Mattheeus pu- Diicanus, et Jacob Alphei et Lebbeeus, et Simon Cananceas ; Marcus vero refert: Matthaeus Publicanas el Thomas, et Jacobus Alphei et Thaddeus : bnne ceumJem quem Mattheus Lebieum, et Marcas Thad- eum posuit : Lucas vero ita posuit : Matthzeus, Tho- mas, Jacobus, Judas Jacobi. igitur eumdem quem Matthseus Lebbeum, et Marcus Thaddeum dixit, Lucas Judam Jacobi seripsit. Certum est antem Evangelistas non errasse in nominibus Apostolorein, sed quia moris erat, binis vel ternis nominibas wi Helios, unius ejusdemque viri diversa singali vo- cabula posuere. Secundum hane ergo consuetudinen videtur nobis et Paulus duplici usus esse vocabulo, et donec quidem genti proprie ministrabat, Saulus esse vocatus, quod et magis appellationi patrise ver- naculum videbatur, Paulus autem appellatus esse, ‘cum Graecis et gentibus leges ac praecepta conseri- Dit, Potest et hoe aliter inmtelligi. ( Ambr.) Apud vete- res ergo nostros ratione nomina componebantur, ut Isaae proper risum et Jacob propler caleaneun, etiste propter inquietudinem Saulus est nuncups- tus; postquam autem credidit, ex Saulo Paulum se dicit, hoc est, immutatum, et quia Saulus secundum inquictudo seu tentatio inter- pretatur, hic cum ad fident Christi aceessit Paulum se dicit, id est, quasi ex tentatore factum quietom, humilemgue vel parvulum, Sereus, inquit, Christi Jesu. Servum autem Jesu Christi profitens se, a lege se exutum ostendit, et ideo utrumque posuit , id est Jesu Christi, ut et Dei ot hominis personam si- gnaret, quia in utroque est Dominus, sicut et Pe- trus apostolus testatur dicens, Hic est omuium 8, et Deus est, sic- ut David dicit, quia Dominus ipse est Deus (Psal. xcix ), quod bereses negant. Marcioni enim videtur odio Legis Christum et corpus ejus negare, Jesum rofiteri : Judzis autem et Photino propter zelnm Legis Jesum negare, quod Deus sit. Nam quoties-1281 ENARRATIONUM IN EPP. PAULI LIB, 1. — IN EPIST. AD ROM. 1282 canque aut Jesuin dicit aut Christum, aliquindo A omnes Eeclesias Dei, et vocati ministri; sed nescio Deum, aliquando hominem signifleat, sicut hoe loco inter calera, ef unus, inquit, Dominus Jesus per quem omuia (1 Cor. vit), quod utique ad Dei flium Perlinet, justa quod Deus ,est; et alio loco : Jesus autem inquit, proficiebat tate et sapientia (Luc. 1), quod ulique homini competit. (Greg.) Queeritur quid ‘sit quod magister Christus in alio loco apostolos non it servos, sed amicos (Joan. xv); et ejusilem magistri discipulus, imo Apostolos , in quo Christus loquebatur, nominavit se servum, et dum utrumyue a Christo dictum est, quomodo intel debeat, so- lerter intuendum est, maxime cum idem Dominus ac Salvator noster ad eosdem apostolos secundum Lu- ‘cam dixerit : Dicite: Sereiinutiles sumus, quia quod debuimus [acere fecimus (Luc. xm Beatus ille serous quem cum venerit Dominus ejus invenerit sic facientem ( Luc. x1 serve bone et fidelis ( Luc. xix ). terius sententiz: melios vera bone servitutis, unum timoris, aliud dilectio- nis ; anum timentium ancillsrum et servorum, alind diligentium et placentium Gliorum : timet enim an- cilla ne Mlagelletur, timet matrona ne offentat a1 mum » Sed servitutis timorem, qui habet poenam, foras mittit perfecta charitas, perfectus au- tem servitutis timor non solum non habet poenam, sed ad ipsum pervenit per letitiam, Psalmista hor- tando testante, qui ait : Letetur cor meuin ut timeat omen tuum (Psal. ixxxv ); et Herum : Timor Do- a xvmi). Hune namque timorem habent et sancti an- geli, quem profecto habuerunt et sancti apostoli per adventum scilicet Spiritus sancti per quem descendit charitas in cordibus nostris, ideirco et ‘a Domino non dicti sunt servi, sed amici, qui ta- ‘men et a semetipsis et a Domino dicti sunt servi, nimirum non ex timore, sed amore Deo placendi. Vocatus apostolus. (Orig.) Nomen hoc, id est, vocatus, quia ad omnes pertinet, qui in Christo cre- dunt, generale potest videri, sed unusquisque se- cundum id quod in eo previdet et elegit Deus, aut apostolus vocatur, aut propheta, aut magister, aut liber ab uxore, aut servus in conjuge, et pro diver- sitate gratie completur illud quod scriptum est Multi sunt vocati, pauci autem electi (Matth. xx). Sciendum tamen est, quod possibile est aliquem esse vocatum apostolum, aut vocatum prophetam, ‘aut vocatum magistrum, et si neglexerit vocationis ‘sux gratia, decidere ex ea, sicut et Judas, quia ‘apostolus vocatus est, et negligens vocationis suze gratiam, ex apostolo effectus est proditor, et fuit quidem vocatus apostolus : sed non fuit electus apostolus, sed et ille propheta, qui in tertio Regno- rum libro (JJ Reg. xin) refertur prophetasse de Hieroboam, voeatus propheta fuit, si autem et ele- ‘clus ipse, discutitur, quoniam quidem prohibitus pa- nem manducare, in Israel mandueavit, et interem- lus est 9 leone. Sunt et multi vocati magistri per qui in his electi magistri sint, et electi ministri, sic et puto esse, quosdam vocatos quidem, ut patiantur pro Christo, non tamen clectos, id est, vocatos mar- tyres, sed non clectos martyres, ot sunt illi qui ost tormentorum agones, et carcernm, non usque ad Ginem in confessions tolerantia perdurarunt; est et vocata virgo, sed non electa virgo, quie scilicet non fuerit sancta corpore et spiritu (I Cor. vn); et est voestus pastor, sed non electus pastor ( Ezech, xunt ), qui pravest quidem gregi , et lacte ejus uti- tur, et lanis ejus operitur, sed inflrmum non re- quirit, et claudum non colligit, et foriem circum- seribit in labore, ita est abstinens, sed non electus abstinens, sci junat tristis ex- j et iteram : B terminans faciem suam, ut hominibus placeat (Matth. v1), sed et per singulos gratiarom gradus similitcr invenies mulios quidem vocalos, paucos autem electos ( Matth. xx). Segregatus in Evangelium Dei. (Greg.) Segrega- tus, inguit, in Evangelium Dei; et secundum Joan- nem : Pater sancte, comserea eos in nomine two, quos dedisti mihi, us sint unum (Joan. xv1), et dam se sancius Paulus unum effectum esse cum servatis credidit, quid est, quod segregatum se esse fatetur? Nam dicitur segregatus quasi a grege separatus, maxime cum Dominus dixerit, et erit unus grex et tuous pastor (Joan. x), et Spiritus sanctus in Acti- bus apostolorum imperando locutus est : Segregate mini Paulum et Barnabam in opus, ad quod vocati cos sanctus permanens in seculum serculi (Psal. © (Act. xm). Sciendum profecto in primis est, quod ista testimonia non solum a semetipsis non discre- pant; verum etiam sibimetipsis in unitate concor- dant. Nam Paulus et Barnabas a g ege non erant se- parati, sed segregati, hoc est, ad opus apostolatus fuerant electi; quibus enim cor unum et anima una (Act. 1) cum grege erat, nulla separatio usquain esse poterat; altamen a grege segregali fucrant, qui ail apostolatum electi erant. Nam et manus ad ope- randum porriguntur, sed tamen ab unitate corporis non separantur. (Ambr.) Segregatum se dicit in Evangelium Dei. Evangelium est Dei Lonus nuntius, quo peceatores ad indulgentiam convocamtur, Apostolus autem quoniam in Judaismo locum docto- ris habebat , ut pole Phariseus, ideo a Judaismi preedicatione segregatum se dicit in Evangelium Dei, ut a lege dissimulans Christum predicaret, qui quod Iex non poterat, potuit credentes in’ se justi ficare ; sed non contra legem, sed pro lege est, ipsa enim hoc dicit fuurum, dicente Isaia pro- pheta : « Veniet ex Sion, qui eripiat et avertat ca ptivitatem ab Jacob, et hoc illis a me testamentum, cum abstulero peccata corum. > Quod ante promiserat per prophetas suos in Scriptu- ris sanctis. Ut probet ratam et integram fidei spem esse in Christo: jam prius Evangelium ejus dicit a Deo promissum, nt ex eo idoneum illum sponsorem ‘vite doceret, priusquam veniret testimonium ei di tum ostendit, attestante Petro apostolo : Nec enim1233, lind datum est, inquit, nomen sub cawlo, in quo opor- A unus tet aalvos fieri (Act.1v).— Per prophelas festivs silutarem esse adventum Christi signitiearet, cel jam personas, per quas promissionem signaverit, demonstravit, mt quam vera et maguifiea sit promissio ex his videretur. Nemy enim rem vilem magnis pre- cursoribus nuntiot. In Scripturis sanctis. oc ad cu- mulum vere protestationis adjecit, ut majorem fJu- cian credentibus faceret et legem commendaret sanetz: enim sunt Scripture, que vitia daronant, et tum illie unius Dei et incarnationis conti- inguit, suo. Dignum (uit, ut quia Deus Filium suum proprium mundo promittebat, per prio- claros viros illum promitteret, ut ex his quam poten- mnus esset, qui praedicabatur, posset sciri, ut Scriptaris sanctis adventum ejus futurnm insereret, et ut falsuin non posset videri , quod a sanctis pr: dicatum est Seripturis. (Orig.) Sed utrum simplici- ter accipi debeat, Evangelium per seripturas pro- phetieas a Deo repromissum, an ad distinetionem altering Evangelii, quod aeternum dicit Joannis Apo- calypsis, quod tone revelandam est, cum umbra transierit, et veritas venerit, ef cum mors fuerit ab sorpta, et eternitas restituta, considerato et jam to, qui legis, ent zterno Evangelio convenire videbun- ‘wr etiam ili wterni anni, de quibus Propheta dicit Et annos aternos in mente habui (Psal. uxxvi), ei- que adjungi potest et iMle liber vits, in quo saneto- ram nomina seripta dicuntur (poe. m). Sed et illi bri qui apud Danielem cum judieium consedisset ‘uperti sunt (Dan. vu), vel qui apud Ezechielem pro- phetam de intus et de foris dicuntur mscripti (Ezech. qvse omnia non atramento, sed spiritu Dei vivi scripta memorantur. De quibus quamvis periculo- sum videatur cartulis committere sermonem, tamen non otiose pretereanda sunt dicta sapientium, et renigmata, sed subtili admodam mentis acte, in quan- ‘tum res palitur, velut per qaoddam speculum con- templanda, ne forte is qui Verbum caro factus appa- rruit, positus in carne, sicut Apostolus ait, guia ma- nnifestarus est in carne, justifcatus in spiritw , appa- ‘ait angelis (I Tim. 1m), in hoe quod apparuit ange- Wis non eis absyue Evangelio apparuit, sicat ne ‘uebis quidem hominibes ad quos missum se dicit ‘evangelizare pauperibus, dimittere captivos in re- ‘missionem, et annuntiare annum Domini acceptum (Isa. ux1)- Si ergo cum apparuerit nobis hominibus non sine Evangelio apparuit, consequenter videtur ostendere, quod etiam angelico ordini non sine Evangetio apparuerit,, illo fortassis quod eternum Evangelium abJoanne memoratum supra edocuin: De Filio suo qui {actus eat ei ex semine David secun- dum carnem. (Ambr.) Ewm qui erat Filius Dei secun- dum Spiritum sanctum, id est, secundem Deum, quis Dens Spiritus est, et sine dubio sanctus est, fa- tum dicit juxta carnem Dei Fitium ex semine Da- vid junta illud, ef Verbum caro factum est, ut jam B. RABANI MAUR! ARCHIEP. MOGUNT. OPERUM PARS IIT. 4284 Dei et hominis fitius Christus Jesus. Qui enim ex zterno Dei Filius erat, ignorabator autem a creatara, dum volt manifestari pro humana salate, visibilis debuit et corporeus ficri, quia et cognosci se voluit per virtatem et hominem poccatis abloere in carne, morte devicta, et ideo ex semine David fi, ‘ut sicut de Deo rex ante sxecula natus est, ita et se- cundam carnem ex rege ortum regium caperet, factas opere Spiritus sancti de virgine, hoc est natus, ut re- ‘erentia ei reservata ex hoc ultra hominem cognosee- Tetur, quod ab humanz: legis nativitate distaret, sie- ‘ut preedictum fuerat ab Isaia prophela: Ecce virgo in mero coneipies, eve. (Isa. vu), ut cum novuen fa ctum videretur et laude dignum, providentia quzedan Dei cirea visitationem humani generis fatura cogno- B sceretur. ( Aug.) Frustra, Manicbae, comaris adver- rophetis; ecce Apostolus dicit, de Filio suo, qxi fuctus est ei ex semine David secundum carmen. Quod prophete prediserunt, hoc apostoli viderant et pr- dicaverunt, qui erat, factas est; qui erat, quid f2- clus est ? Verb erat, caro factes est ; Filius Dei erat, filius hominis factus est ; Deus erat, howto fer clus ext : suscepit humanitatem, non amisit divine tatem. Querritis quomodo Paulas hie dicate Chri- so, qui factus est cies semine Dovid secundem car nem, et € contrario quomodo alibi dieat (IT Cor. ¥): Si nosimus Christum secundum carnem, sed jam wave ‘non novimus ; ubi considerandum est, quomo ‘0 utra- que sententia stare possit, Sed boc ita solvi po test, quod filius Dei ex semine David homo natus est, € nec idem Apostolas uno loco dicit, et sanctze Seri- Plurwe apertissime predicaat, quod vero dicit, ei noveramus Christum secundum carnemt, sed jam mene non norimus, ea ipsa circumstautia Scripture: toci ‘ejus- satis ostendit quid loqaitur Apostulus , suo ‘quippe more vilam nostratn in fuluram, qua: jam in ipso homine me.iatore Christo Jesu capite nostro Tesurgente complexa est, ita spe cerla nueditaun tanquam jam adsit prasens quae tencatur, quz ut que vita non erit secundum earnem, sicut jam Chri sti vita non est secundum carnom ; carnem quippe hoe loco appellat, id est , carnalem corcuptionis qua Titatem, quae wine jan non erit, quia mutate caro on corrumpetur, Noverawwus ergo Christam secun- dum carnem, id est, secundum carnis mortalitatem, D antequam resurgerct; sed nune jam non novimas, quia sicut dicit idem Apostolus, Christus resurgeas 4 mortuis, jam non moritur, et reliqua (Rom. vi). Ergo utrumque in nullo sibi repognari videtur, quod Apostolus dixit, quia et antequam Christus resnr- geret, carnem eum noverat habuisse mortalem, et Postquam resurresit, nulla eum attingi credidit mor- tis corruptione. Qui precdestinatus est Filius Dei in errtute, secux- dum spiritum sanctificationis ex resurrectione mor- ‘uorum Jesu Christi Domini nostri. (Ambr.) Filium Dei dicens, Patrem significavit Deum; addito antem it ostondit_mysterivm Trini tis. Hic ergo qui incarmatas quid esset late'ay,4285 vittute manifestari Filius Del cum resargit a sieut scriptum est in psalmo uxxxiv: Vee ritas de terra orta est, omnis enim ambiguitas, et iJentia resurrectione ejus caleata est et com- pressa, siquidem adhue in cruce posito, centurio ‘videns magnalia, Dei Filium conftetur (Matth. xxvut), nam et discipali in morte ejus dubitaverunt, dicente Cteopa et Emmau: Nos putabamus quia ipte erat (qui ineipicbat liberare Israel (Luc. xxtv) ; ipse enim Dominus ait : Cum exaltaveritis filium hominis , tune ‘cognoscetis quia ipse ego sum (Joan, vin) ; et iterum: Cum exaltatus fuero a terra, omnia traham ad me (Joan, xn), id est, tune cognosear owninn esse Do- minus. Ideo autem non dixit, ex resurrectione Jesu Christi, sed ex mortuorum , quia resurrectio Christi generalem tribuit resurrectionem ; hee enim major ‘idetur virtus in Christo et victoria ut ea potestate operarelur mortuus, qua operatus fuerat et vivus, quo facto :pparuit induisse mortem ut redimeret nos. (Aug.) Quod autem ait, secundum spiritum sanctificationis ex resurrectione mortuorum, id est, Spiritus donum acceperunt : post ¢jus resurre- em mortuorum resnrrectionem commemorat, quia in ipso omnes crucifigimur et resurgimus. (Orig.) Notandum autem juxta quosdam quod quam- vis in Latinis exemplaribus predestinatus soleat in- veniri, tamen secundum quod interpretationis ve~ ritas habet, destinalus scriptum est, non pracdestt- natus ; destinatur enim ille qui est, predestinatur ENARRATIONUM IN EPP. PAULI LIB. 1. — IN EPIST. AD ROM. precdestinatus est secondum spiritum sanctifleatio- A earne et spiritus aanetificationis vel dh Bea 1286 ne virtutio substantia nominatnr, de qua alibi ipse Salvator di- Cit, quia tristis est animz mea usque ad mortem, eb mune anima mea turbata est (Maith. xxv1 ; Joan. x31), quam a semetipse ponit num descendit, de qua dicitur : Non derclingues ari mam meam in inferno. Certum est enim quia hee ‘non de semine David generata sit ; dicit enim quia quod factum est ex semine David secundum cainem est, quia ergo neque in co quod secundim carne est, videtur annumerari, neque in eo ubi Jestinatur Filius Dei in virtute secundum spiritum sanctific: tionis, puto quod consuetudine sua Apostolas uta:nr, iam in hoe loco, sciens mediam semper esse st: mam inter spiritum et earnem, ut aut jungere se tellici ann cum carne, seu spiritui, et esse unum cum spiritu, ex quo siquidem eum carne s! carnales homines fant ; si vero cum spirity, sp tales, et idcirco extrinsecus eam non nominat, se carnem tamen vel spiritum, seit enim alteri horn necessario animam cohcerere, sicut et in his ad quos dicit : Vos autem in carne non estis, sed in spiriiu (Rom. vin) ; et : Qui se jungit meretrici, unum cor pus est {I Cor. v1), meretricem hie carnem vel cor- Dus vocans : Qui autem se jungit Domino, unus spiritus est cum co (Ibid.). lia ergo etiam nunc seiens de anima Jesu, quia suciata Domino et coha- rens ci tunus euin ipso factus sit spiritus sanctifica~ tionis, non eam nomixavit extrinsecus , ne solveret Jesum ; quod enim Hens conjunsit homo non separet vero ille qui nondum est, sicut de his quibus dicit C (Marc. x) ; sanctificationis vero spiritus dicitur se- Apostolus, quos autem prescivit, illos et pradestina- ‘it (Rom. vn) : presciri et predestinari possunt illi qui nondun sunt; ille autem qui est et semper est, ‘non predestinatur, sed destinatur. Hixe a nobis dicta ‘int propter eos, qui in unigenitum Filium Dei pietatem loquuntur, et ignorantes differentiam desti- nati et proedestinali, putant eum inter eos qui, cum ante non fuerint, predestinati sunt, ut essent, nu- merandum, qui nunquam prasdestinatus est, ut filius ‘cacot, sed semper fult sicut Pater ; qui ergo semper est, destinatur, ut diximus, non praedestinatur : qui autem preedestinatur nondum erat tune, cum prc- destinaretur, sed cepit ex tempore. Necessaria igi- tur distinctione Apostolus utitur, eum, qui ex semine n est, factum dicens, eum vero, quem virlute secundum spiritum anctificationis nominat, destinatum : etenim cum isset Filium Dei, non superfluo addidit in virtue, .licans per hoc quod substantia Filius sit secun- duin spiritym sanetificationis, Christus enim Dei vir- tus, et Dei sapientia dicitur, qua et vapor Dei, et manatio gloria ompipotentis. puri splendor lucis aternse et imago bonitati Latur (Hebr. 1). Sed requiritur si id quod de semine David naseitur, secundum earnem est, quod vero in virtute destinatur secundam spiritam sanciificationis filius Del, et in substantia Det est, quomodo acci- picmtum est de anima Josu que hie nequaguain cum candum hoe quod prevbet omuibus sanctitatemn, sic- tut et alibi de eo seriptum est : (Qui fuctus est sapien- fia nobis a Deo, et justia, et sanctificatio , et redem- piio (I Cor. 1). Per quem accepimus gratiam, et apostolatum ad obediendum fidei in omnibus gentibus pro nomine ejus. (Ambr.) Post resurrectionem manifestatur Filius Dei in viruite, gratiam dedit, justificans peceatores, et apostolos nominavit , quorum se hic socium dicit, ut apostolatus cum gratia esset doni Dei. (Orig.) Gratin ad laborum patientiam referenda est, apostolatus adi predicationis auctoritatem, quia et ipse Christus Apostolus dicitur, id est, missus a Patre, quippe qui ad exangelizandum pauperibus missum se dicit, ‘omnia ergo que sua sunt dat etiam discipulis suis, gratia dicitur diffusa in labiis ejus (Peal. xuv), dat et apostolis suis gratiom cum qua laborantes dicant Abundantius vero quam omnes illi laboravi, non as tem ego sed gratia Dei mecum (I Cor. x¥), et qui de eo dictum est, « habentes igitur pontificem et Apo- stolum confessionis nostra Christum, » dat discipulis suis apostolatus dignationem, ut et ipsl efliciantur apostoli Dei;) neque enlin gentes, qua: erant alienze a testamento Dei et conversatione Israel, credere poterant Evangelio, nisi per gratiam que Apostolis fuerat data, per quam pradicantibus Apostolis fidem obedire dicitur , et in omnem terram de no- mine Christi sonus grate corum commemoratur1387 B. RABANI MARI ARCIHEP. exisse (Psal, x) veniret, ad quos ait Apostolus: In quibus ests et vos socati Jesu Christi Domini nostri. (Ambr.) Hoc est, legatione nobis fungentibus in omnibus gentibus pro fumine Jesu Christi, inter quos estis et vos vocati, quia donum Dei omnibus missum est, ut cum au- diunt se inter exteros vocates, scirent se sub lege agere non debere, quia sine lege Moysi susceperunt ccetere gentes legem Christi. Omnibus qui sunt Rome, dilectis Dei, rocatis sanctis. Quamvis Roma- nis scribat, illis tamen seribere se significat qui in charitate Dei sunt. Qui sunt hi, nisi qui de Filio Dei reete sentiunt? [sti saneti sunt, et vocati dicantur, sub lege enim agentes male intelligunt Christum ot injuriam Deo Patri faciunt, cum an in Christo perfecta spes salutis sit, dubitant, ideo saneti non sunt, meque vocati dicuntur. Gratia vobis, et par a Deo Patre nostro, et Domino Jesu Christo, Gratiom el picem cum his dicit esse, qui recte eredun Gratia est, quia a peceatis absoluti sunt, pax vero sunt ereatori, sicut dicit Dominus : In quamcunque donum intraverits et re- ceperint vos, dicite : Pax huic domui (Matth, x), cb ut sine Christo nullam esse pacein et spem doceret, adjecit, gratiam et pacem non solum a Deo Patre esse, sed et a Christo Jesu. Deum Patrem nostrum diclt propter originem, quia ab ipso sunt omnia: Christm autem Dominum di jus sanguine redempti facti sumus filii Dei. (Orig.) Benedictio autem pacis et gratize qnam dat dilectis Dei ad quos scribit apo- stolus Paulus, puto quod non sit minor, quam fuit C henedictio Noe in Sem, et in Japhet (Gen. 13), que per spiritum impleta est erga eos, qui fuerant bene dicti, similiter et ea, in qua benedictus est Abraam aMelchisedech, et Jacob a patre suo Isaac (Gen. xiv}, ct duodecim patriarchae, qua benedicuntur a patre suo Isracl (Gen. xuix), vel benedictio Moysi qua benedixit duodecim tribus Israel (Gen. xxx) non ergo his omnibus inferiorem duco hane Apo- stoli benedictionem, qua beneilixit Eeclesiis Chri ait enim et ipse de se: Pato enim quia et ego spiri tum Dei habeo (I Cor. vn). In spirit ergo scribit Apostolus, et in spiritw benedicit, per ipsum ergo spiritum benedictiones capient hi qui benedicuntur ab Apostolo, si tamen digni inveniantur, super quos veniat benedictio ejus, alioquin fiet illud quod scri- D plum est, « si fuerit ibi ius pacis, pax vestra veniet ‘super eum, sin autem pax vestra ad vos revertetur. » Primum quidem gratias ago Deo meo, per Jesum Christum, pro omnibus vobis, quia fides vestra annuntiae tur in universo mundo. (Amb. ) Finita preefatione ante omnia gaudinm suum esse testatur ut pote gentium Apostolus quod cum Romani regnent in mundo, stth- jecerint se dei Christiane, que prudentibus szeeuli humilis et stulta videwur, eum ergo multa essent, ex quibus gauderet in Romanis ; erant enim doctrine ‘memorabiles, ct Loni operis cupidi studiosique ma- sis agendi bene, quam sermonis, quod non longe est a religione divina ; in hoe tamen primum gau- ita ub ad cos qui Roms sunt per- A dere se dis MOGUNT. OPERUM PARS Il. 1288 quia fides illorum in omni loco eurre- Dat, quamvis non secundum regulam ab auctore tradite veritatis, tamen quia quod ab uno Deo erat, interposito nomine Christi, ecperant venerari, gra- ‘uilatur, sciens illos posse proficere. Per quod etiam charitatem sam circa illos ostendit, quando congau- det bono ceepto illoram, et hortatur ad profectum geatins agere ergo se dicit Deo suo duntaxat, quia adhue fides illorum non erat plena, quia ex ipso est omnis pateruitas, et quia omnis dispositio salatis nosire a Deo quidem, sed per Christum est, non per legem, neque per aliquem prophetam. (Orig.) ‘No tandum autem quomodo ad quosdamn apostolos dicit, pro omnibus se gratias agere sicut et nune ad Re- manos. Ad alios vero scribens gratias quidem agit, B sed non addit pro omnibus, nam si observas, invenies quod ubi dicit se pro omnibus gratias agere, culpas aliquas graves, aut probra in eos non exaggerat ; ubi autem notat aliquos vel arguit, non addit gratiaram actionem , quod pro omnibus gratias aga‘, sient et ad Corinthios, vel ad Colossenses; ad Galatas vero ‘omnino nec punit actionem gratiarum, quod eos mi Fatne tam cito transferri ab eo, qui vocavit eos, in aliud Evangeliura. Prima ergo vox incipit a grat umn actione; agere autem gratis, hoc est, sacri cium laudis offerre, et ideo audit per Jesum Chi tum yelut per pontificem magnum, oportet enim Scire eum qui vull offerre sacrificium Deo, quod per ‘manus pontificis debet offerre, sed et hoc quod dixit, ‘Deo meo, non est otiose accipiendum; non enim vor ista potest esse, nisi sanctorum, quorum dicitur, sicut Deus Abraham, vel Isaac, vel Jacob; now po- test Domninwn Deum suum dicere is, cui Deus vea- ler est, aut cui avaritia Deus est, aut cui gloria sx- cculi, et pompa mundi, aut potentia rerun cadaca~ rum Deus est: quidquid enim unusquisque supra extera colit, hoc ili Deus est. Sed videantus quid est, pro quo Apostolus gratiam agit Deo suo, que iam, inquit, fides vestra annuntiatur in wniverso mundo. In universo mundo si simpliciter accipia- wus, hoc videlur designare quod in multis. loci mundi, hoc est, verrw hujus, eorum, qui Rome sunt, Ades et religio predicetur ; si vero ut in nonnullis, ctiam in hoc loco, mundus designatur, qui ex cato constat et terra, atque omnibus quae in his sunt, po- test etiam intelligi illud, quod virtutes, de quibas diciwur, quia yaudium habeant super uno peceatore parnitentiam agente (Luc. xv), multo magis de con versione quoque et fide Romanorum lvtentur, nun- antibus sibi angelis ill, qui ascendunt et descen- dunt ad Glium hominis ; et ipsi enim mirantur de conversione gentium, et quia in omnem terram e3 sonns apostolorum Christi Jesu. Denique et agones ipsorum spectantes in hoc mundo Letantur, sicut Apostolus dicit, quia spectaculum surous facti hie mundo, et angelis et hominibus. Potest tamen et ita intelligi, quod fides ista quam Romani habent ipsa eademque sit et non alia, que in universo mundo Annuntiatur, et ereditur, que non solun in terra,41989 sanguinem suum non solum quer in terra sunt, sed et que in ceelis (Coloss. 1), etin nomine ejus genu Ne- cetunt non solum terrestria, sed et ecelestia et inferna (Phil. 1), et hoe est in universo mundo filem prac dicari, per quam omnis muiidus Ot subditus Deo. Testis enim mihi est Deus, cui servioin spiritu meo, in Evangelio Filii ejut, quod sine intermissione me- moriam vestri facio semper in orationibus meis. (Orig.) Deus testis est sanctis suis, qui et ipsi testes t Dei, secundum quod dicit propheta : Eritis mi= et ego testis, dicit Dominus (Isa. der.xxix).SedetSalvator ad discipulos dicit: Eritis mihi testes in Hierusalem, et in Samaria, et bus finibus terrce (Act. 1), secundum illud quod ser 0 coram Patre meo. (Aug., lib. de Sernione Domini in monte.) Sed tamen quoniam jurat qui ad- hibet testem Deum, diligenter considerandum est hoe capitulum, ne contra preceptum Domini Apostolus feclsse videatur, quiscepe hoe modo juravit, cum dicit: Quee autem scribo vobis ecce coram Deo, quia non mentior (Gal. 1); et iterum: Deus et Pater- Domini osiri Jesu Christi, qui est benedictus in secula, scit quia non mentior (II Cor. x1; Philip. 1); tale est etiam illud : Testis enim miki est Deus, cui servio in spiritu meoin Evangelio Filii ej, quomodo sine inter miastone memoriarn vestri facio semper in orationibus eis ; nisi forte qui dicat wne habendam esse jura- tionem, cum per aliquid dicitur, per quod juratur, ut non juraverit, quia non dixit per Deum, sed dixit, © Testis est Deus. Ridiculum est hoe putare; tamen ropter contentiosos aut multuin tardiores, ne ali- quid interesse quis putet, sciat etiam hoc modo jurare Apostolum dicentem, Quotidie morior per ve- ‘tram gloriam (1 Cor. xv). Quapropler qui intelligit non in bonis,’ sed in necessariis jurationem haben- dam, refrenet se quantum potest, ut non ea ulatur, nisi necessitate, cum videt pigros esse homines ad ecedendum quod eis utile est credere, nisi juratione firnientur. Ad hoc itaque pertinet quod sic dicitur: Sit aistem sermo vester, est, est; non, non : hoc bonum est et appetendum: quod autem amplins est, a malo ‘est (Maith. ¥). Si jurare cogeris, scias de necessitate infirmitatis eorum, quitus aliquid suadewr quic infirmitas utique maluia est, unde nos quotidie liberari deprecainur, cum dicimus, libera nos a malo. Uaque non dixit : Quod autem amplius est, ma Juin est. Tu enim non malum facis qui bene uteris Juratione, que, etsi non bona, tamen necessaria est, ut alleri persuadeas quod uliliter suades, sed a malo illins eujus infirmitate jurare cogeris. (Amb.) Ut suadeat charitatem, Deum testem dat, ccui servit, ad quem et precem pro his facit , non in lege serviendo, sed in Evangelio Fili ejus, hoc est, non in eo quod Moyses servus tradidit, sed in eo quod Filius dilectissinus docuit ; quantum et distat servas a domino, tantum distat Evangelium a lege, non quod mala sit lex, sed quia melivs est . Parnon. OXI ENARRATIONCM IN EPP. PAULL LIB, 1. — IN EPIST. AD ROM. sed et in canlis prodicatur, quia Jesus pacificarit per A Evangelium. Deo itaque servit in Evangolio ui confessus [uerit in me, et ego conf- B in veritate adoraré in Spirita Deum Spi 4290 jus, ut ostendat Dei esse voluntatem ut credatur in Chti- stum. Cui et servio, quomodo? in spiritu meo, inquit, ‘non in cireumcisione manufaela, neque in neomeni et sabbato, et discretione escarum, sed in spiritu, est in mente, quia Deus spiritus est, spiritu vel an ‘mo potius debet illi serviti ; evi enim animo ser- vitur, ex fide ili servitur. Hee et Dominus factus [fatus] est ad Samaritidem putantem quod in monte te adorari vellet Dens, dicens : Venit hora, et nune éstyquandoveri adoratores adorabant Patrems in apirita et veritate, Etenim Pater tales querit qui adorent eum, Spiritus est Deus : adorantes ergo in spiritu et veritate oportet adorare (Joan‘1¥). Et non locus ado- rationem commendat, sed devotus animus, hoc est, met Christum, unum ex quo omnia, et unum per quem omnia : hos quetit adoratores Pater. Memorem ergo se illorum in orationibus suis agitat, ut seminet in illis charitatem ; facit enim ills desiderium sui. Quis enim non amet eum, quem audit memorem sui esse? Si enim ab his, qui missi non erant, libenter acee- perant docirinam sub. nomine Christi, adulteratis verbis, quanto magis ab eo quem scirent esse Apo- stolum et cujus verba comitaretur virtus, deside- arent audire! Obsecrans si quo modo tandem aliquando prospe- ‘rum iter habeam in voluntate Dei veniendi ad voss (Orig.) Quod sine intermissione pro his quibus seri- bit orare se dicit, mandati sui memor, complet-opere quod sermone praecipit ; quod autem dicit obsecrare se, si quomodo tandem aliquando prosperum iter ba~ beat, ut in voluntate Dei veoiat ad Romanos, conside- randum quod Apostolus Dei, ad opus sancti Evangelli roficiscens, exspectat donec obsecrationibus impetret non solum prosperum sibi iter fleri, sed in voluntate Dei prosperum Geri; unde et mullo gis nobis, quibus non est vel operis tania, vel meriti cousciens tia, cumn aliquid ogere disponimus, a Deo itiueris pro- speritas postulanda est. Puto tamen quod etiam boe voluit intelligi Apustolas, quia von semper prospe- ritas itineris Dei voluutate perficitur. Denique et Balsam iter habuit prosperum eundi ad Bulac, ut malediceret populo Issac! (Yam, xx), sed no tuit illa ex voluntate divina prosperitas ; et multi in rebus swreuli_prosperis ntuntur successibus et exsultant in prosperitatibus suis, sed non est talis prosperitas ex voluutate Dei, nisi cum tale est opus itineris nostri, quale hic designat Apostolus. Desidlero enim videre vos, wt aliquid impertiar vobis gratice spiritalis ad confirmandos vos. (Avg.) Quod autem dicit, ut grasiam vobis spiritalem impertiar, dilectionem seilicet Dei et p ul per chari- tate Christi gentibus in Evangelium vocatis nnime inviderent. (Amb.) Conftrmatio hee tres per- sonas requirit, annuentis Dei, ministrantis Apostol, accipientis populi. Nune ergo desiderit sui volun. talem ostendit, quonam esset voto circa illas. Cain enim dicit, ut gratiam spiritalem vobis ministrem, uw4201 B, RABANI MAURI ARCHIEP. MOGUNT. OPERUM PARS II. 1898 carnalem illos sensum assecutos significat, quia sub A ficentur? Sed hoe ad Dei pertinet prescieatiam,qia nomine Christi non tila, que Christus docverat, fuerant asseeutl, sed ea que fuerant a Judzis tra- dita ; se autem cupere citius venire, ut ab hac illos traditione abstraheret, et spiritale illis traderet do- ‘num, ut acquirat illos Deo, participes illos faciens gratis spiritalis, ut in professione et fide sua essent perfecti, ideo desiderat ut prassens doctrinam evan- gelicam sensu quo scribit, his tradat, ne sub au- cloritate littcrarum ejus non auferretur error, sed firmaretur, quippe eum privsens quae verbis snadere non poterat, suaderct virtute, ut magis ilis proficiat aditis. (Orig.) Primo omnium discere debemus opus esse apostolicum desiderare fratres, sed non liam ‘ob causam,nisi utconferamus eis aliquid doni spiritalis, si possumus,vel si non possumus, ipsi ut acci sine hoe enim non est probabile desiderium cit- ‘cumenndi fratres. Quodautem ait, ut aliquod tradam obis donum spiritale,videtur indicareesse aliquid quod donam quidem sit, non tamen spiritale. Nam donom fidei sine dubio spiritale est, et donum sapientiz, et A virginitatis similiter : ubi autem dicit de nuptiis et virginitate loquens, Sed unusguisque pro- prium habef donum a Deo, alius sic, alius autem st (F Cor. vii), donam quidem dicit esse etiam nuptias, quoniam, stout acriptumn est, A Deo aptatur muliet ‘vito (Prov. x12), sed non [sind donum spiritale. Pos- suntet alia malta dona Dei dici, ut et fortitudo corporis, vt forme decor, ut regnum terresire; a Deo enim etiom hze donantur, sicut et Daniel d cit (Dan. 1), Quia ipse facit reges ¢t commutat : eed non sunt hhaecddona spititualia. Beati suut ergo ili, quibus spiri- talem gratiam tradere vult Apostolus, ad confirma- tionem dei, ut ultra jam non sint parvuli neque clreumferantur omni vento doctrina. Id est, simul consolari in vobis per eam quar invicem est, fidem ve- sHram aigue meam. (Amb.) Consolari se dicit cum ills, + apprehendant spiritalia, quia quamvis con- gaudeat fidei illorum, dolet tamen, quia non re- clam accipiebapt fidem : hoe affectu fait Apostolus, ut aliena vitla quasi sua doleret, ac per hoe conso- Jemur, inguit, per nam atque eamdem fidemuy cuncta (tone) consolatio una sit, si unius fidei eff ceroutur in Christo, ut administeatio gratic piri evangelisante Apostolo, hune prastaret effectum. ‘Non enim arbitror ignorare vos, fratres, quia spe proposud venire ad vos, et prokibitus sum xague adhuc, Propositum et votum suum ostendit, quod quidem ‘scire illos non ambigit per eos fratres qui ab Hie- rusalem vel confinibus civitatibus causa aliqua, sive religionis,ad Urbem veniebant, sicut Aquila et Pri- scilla, vouum ejus insinuantes Romanis; cum enim ‘snpe vellet venire et probiberetur, sic factum est, ut scriberet Epistolam, ne diu in mala exercitatione detenti, non facile cortigerentur ; fratres eos vocat, non solum quia renati erant, sed quia erent inter €08, licet pauel, qui recie sentirent, Unde dicit, vo- catis sanctis : quid tamen. est vocatis eanctis ? Si v jam saneui sunt, quomodo vocantur ut saneti- quos scit Deus futuros sanctos, jam apud illum sao- Ui sout, et voeati permanent. Probibitum se tanea dicit usque ad tempus datze Epistole,a Deo wiqe, qui sciens adbue imparatos illos, ad alias urbe é- exit Apostolum, quae jam ad recipicndam ‘eritten essent capaces ;quamvis sub nomine agereat Saha- toris, sed vi jam essent addiscere spiritalia. Denique volests s- quando in Bitbyniam ire, probibiti sunt a sce Spirita Paulus et Silas (Acl. xu sciret adhue affectum deesse : apad Corinthios a- + tem commonetur Apostolus, dicente Doniio: Le quere, ne tacueris, quia populus miki eeulins ein hac civitate (Act. xvi). Non ergo otiose probiitea iamusab B se dicit, sed et causas morarum discrevit, et bss Se propararent adhortatus est, ut audientesgeizn sibi spiritalem ministrandam fore, dignos se e- cerent, a viliis carnalibus abstinentes ad excpe- dam eam, Ut aliguem fructum habeam 4 in tis sicut et in ceteris gentibus. Pro ulilitale compu cupidum se veuiendi ai hos declaravit, ut bi sls spiritalem gratiam consequerentur, ratam babes fidei su professionem, ut hic fructum babes 1 Deum per quod lacessitillos ad fa fectam, esemplo ceterarum gentium anim fi g deat assentirl. Grecis et barbaris, sepientiba a insipientitus debitor sum. (Orig.) Requirendam oar est quomoo Apostolus Gravcis et barbaris, sapicr tibus et insipientibus debitor est ; quid enim abipis acceperat, unde eis debitor Geret? Arbitror der sis quidem gentibus inde eum effectum esse debi Fem, quod omniam gentium Hinguis eloqai acct per gratiam Spiritus sancti, sicut et ipse di, Om ‘nium vestrum magis linguis loguor (I Cor. s1):¢i ‘ergo linguarum notitiam non pro se quis, sed pro ht quibus predicandun est aceipit, debilor omits illis elficitur, quorum accepit a Deo linguz nolan; sapientibus autem effictur debitor pet boc, qa accepit sapientiam in mysterio absconditam, qua perfectis et sapientibus loqueretur ; similiteretins- pientiLus detitor est in quo patientis grat gauimitatis accepit; summz etenim patientiz ot ferre insipientium motus. (Ambr.) Grecos cain gentiles posuit, sed eos qui Romani dicuntur, srt natione, sive adoptione ; barbaros vero 60s qui Br mani non sunt, quoruin genus adversum est ena sunt gentiles. Sapientes autem illos dixit, qui wor danis rationibus eraditi, sapientes vocantur in secu, dum aut siderum speculatores sunt ‘aut numeris, aut arti grammaticze student toricz, aut musiez; his omnibus ostendit niil bet prodesse, nec vere sapientes esse, nisi credastit Christum : stultos vero hos dixit qui simpliciutes sequentes, harum rerum imperiti sunt: his omitas missum se pradicare testatur. De Judais autem cuit, quia magister gentium est, ac per hoc debitres se profitetur, quia ad boc pereepit doctrinam of