Ομαδοποίηση των bit

◼ Bit 0 ή 1
◼ Byte =8 bit - 28 = 256 τιμές
◼ Word = φυσική ομάδα από bit(π.χ. 16, 32, 36,
48, 64). Στους υπολογιστές που
χρησιμοποιούμε 32 και 64.
◼ K = Kilo - 1024 (210)
◼ M = Mega - 1.028.576 (220)
◼ G = Giga - 1.073.741.824 (230)
◼ T = Tera - 1.099.511.627.776 (240)

Δούκας Ν.
Σεπτέμβριος 2021
 Συστήματα Αρίθμησης
Δεκαδικό σύστημα
Παράδειγμα
D10=(αn10n-1 + αn-110n-2 +…+α1 100)
320 = 3*102 +2*101 +0*100

Δυαδικό σύστημα
Παράδειγμα
Στο δυαδικό σύστημα, που έχει βάση το 2, υπάρχουν
δύο ψηφία, το 0 και το 1:
Β2=(αn2n-1 + αn-12n-2 +…+α1 20)
1100112= 1*25+1*24+0*23+0*22+1*21+1*20 =
=32+16+0+0+2+1=5110
Δούκας Ν.
Σεπτέμβριος 2021
 Αριθμητικά Συστήματα
Υπολογιστών
◼ Συνηθέστερα, αυτά που έχουν βάση
δυνάμεις του 2

Δούκας Ν., Καραδήμας Ν.Β.,

Δούκας Ν. Καρανάσιου Ε., Μπάρδης Ν. Σεπτέμβριος 2021
2013 3
 Μετατροπή από σύστημα με βάση
β σε δεκαδικό (για ακέραιο μέρος)
◼ Η μετατροπή ενός αριθμού από ένα αριθμητικό
σύστημα με βάση β προς το δεκαδικό σύστημα
γίνεται ως εξής:
❖ υπολογίζουμε την τιμή της παράστασης
αm-1*βm-1 + …+ α2*β2 + α1*β1 + α0*β0 + α-1*β-1 + … + α-n *β-n

Ακέραιο μέρος Δεκαδικά ψηφία

Δούκας Ν., Καραδήμας Ν.Β.,

Δούκας Ν. Καρανάσιου Ε., Μπάρδης Ν. Σεπτέμβριος 2021
2013 4
 Παράδειγμα
◼ Η ακολουθία ψηφίων «645» παριστάνει
διαφορετικούς αριθμούς ανάλογα με το
σύστημα αρίθμησης
◼ Για παράδειγμα:
❖ Στο δεκαδικό σύστημα θα γράψουμε 645(10) και
θα εννοούμε 6*102+4*101+5*100,
❖ Στο οκταδικό σύστημα θα γράψουμε 645(8) και
θα εννοούμε 6*82+4*81+5*80=421
❖ Στο δεκαεξαδικό σύστημα θα γράψουμε 645(16)
και θα εννοούμε 6*162+4*161+5*160=1605

Δούκας Ν.
Σεπτέμβριος 2021
2013 5
 Μετατροπή δεκαδικού σε σύστημα
με βάση β (για το ακέραιο μέρος)
◼ Διαιρούμε το δεκαδικό αριθμό με το β, και
παίρνουμε το πηλίκο Π και το υπόλοιπο Υ. Το
υπόλοιπο είναι μία τιμή από 0 έως β-1 και
αποτελεί το δεξιότερο ψηφίο του αριθμού.
◼ Διαιρούμε το πηλίκο Π πάλι με το β, και
παίρνουμε ένα νέο πηλίκο Π και υπόλοιπο Υ.
Γράφουμε το υπόλοιπο (που πάλι είναι μία τιμή
από 0 έως β-1) στα αριστερά του αριθμού.
◼ Επαναλαμβάνουμε το βήμα (2) μέχρι το πηλίκο Π
να γίνει 0.
Δούκας Ν.
Σεπτέμβριος 2021 6
 Μετατροπή Δεκαδικού
Μετατροπή ενός ακέραιου δεκαδικού σε δυαδικό:
Χρησιμοποιείται η διαδικασία της διαδοχικής
διαίρεσης
Παράδειγμα:
53 2
1 26 2
0 13 2
1 6 2
0 3 2
5310=1 1 0 1 0 12 1 1 2
1
Δούκας Ν. Σεπτέμβριος 2021 7
 Παράσταση Δεδομένων
◼ Παριστάνουμε τις τετράδες Ν10 Ν16 Ν2

ψηφίων του δυαδικού 0 0 0000

συστήματος στο δεκαεξαδικό 1 1 0001

(hexadecimal) σύστημα (με βάση

2 2 0010
3 3 0011
το 16): 4 4 0100
5 5 0101

◼ Παράδειγμα: 6
7
6
7
0110
0111
F00D16 = 1111 0000 0000 11012 8 8 1000
9 9 1001
10 A 1010
11 B 1011
12 C 1100
13 D 1101
14 E 1110
Δούκας Ν. 15 F 1111
Σεπτέμβριος 2021
 Παράδειγμα

Δούκας Ν.
Σεπτέμβριος 2021
 Παράδειγμα

Δούκας Ν.
Σεπτέμβριος 2021
 Μετατροπή δυαδικών αριθμών σε
οκταδικούς και αντίστροφα

Δούκας Ν.
Σεπτέμβριος 2021 11
 Περίληψη Παράστασης
Αριθμών
◼ Ένα αριθμητικό σύστημα με βάση β παριστάνει κάθε
αριθμό ως σταθμισμένο άθροισμα δυνάμεων του αριθμού
β. Τα συστήματα που θα μελετήσουμε είναι το δυαδικό, το
οκταδικό, το δεκαδικό και το δεκαεξαδικό.
◼ Η μετατροπή ενός ακέραιου αριθμού από το δεκαδικό
σύστημα σε ένα άλλο σύστημα με βάση β γίνεται με
διαδοχικές διαιρέσεις με τη βάση β
◼ Οι μετατροπές μεταξύ άλλων συστημάτων αρίθμησης
γίνονται μέσω του δεκαδικού συστήματος.
◼ Οι μετατροπές μεταξύ δυαδικού και οκταδικού ή
δεκαεξαδικού συστήματος γίνονται πολύ εύκολα
απευθείας, όπως παραπάνω.
Δούκας Ν.
Σεπτέμβριος 2021 12
 Ασκήσεις
Δεκαδικό σε δυαδικό: Δυαδικό σε δεκαεξαδικό:
• 137 • 1001010110101110
• 563 • 110000111011011
• 511 • 010001101000101
• 1024 • 11010101100111
Δυαδικό σε οκταδικό:
• 11010111
• 101010011
• 010101001
Δυαδικό σε δεκαδικό: Δεκαεξαδικό σε δυαδικό:
• 10010101 • FABD
• 01001100 • 1F2E
• 10100101 • A1B2
• 11100111 • C34D
Οκταδικό σε δυαδικό:
• 724
• 351
• 620
Δούκας Ν.
Σεπτέμβριος 2021 13
 Μετατρέψτε
2-δικό σε 10-δικό: 2-δικό σε 16-δικό
11010011 1101001111001110
10100111 0011110110101001
01110110
0010010111001011
10011001
1010010111110000
10-δικό σε 2-δικό 16-δικό σε 2-δικό
29 ABC1
125 1A7B
233
A67D
712
F11C
Σεπτέμβριος 2021
Δούκας Ν.
 Προσημασμένοι Αριθμοί
◼ Για να αναπαρασταθεί ένας αριθμός με πρόσημο στο
δυαδικό σύστημα, χρειάζεται να μεταβληθεί το βάρος που
παίρνει το πιο σημαντικό ψηφίο του δυαδικού αριθμού και
να γίνει αρνητικό.
◼ Ο γενικός τύπος του μέτρου του δυαδικού αριθμού: ΨνΨν-
1Ψν-2 ... Ψ2Ψ1,
με Ψι  {0,1}, γίνεται ως εξής:

Δούκας Ν.
Σεπτέμβριος 2021
 Προσημασμένοι Αριθμοί

(Ψν-1* 2ν-1)+(Ψν-2* 2ν-2)+...+(Ψ2* 22)+(Ψ1* 21)+(Ψ0* 20)

Επομένως, για να μετατραπεί ο αριθμός 10112

στο δεκαδικό σύστημα ο τύπος είναι:

(1* [-23]) + (0*22) + (1*21) + (1*20) =

-8 + 0 + 2 + 1 = -5
Δούκας Ν.
Σεπτέμβριος 2021
 Προσημασμένοι Αριθμοί
◼ Το πιο σημαντικό ψηφίο ενός προσημασμένου αριθμού
ονομάζεται ψηφίο πρόσημου.
◼ Εάν το ψηφίο πρόσημου είναι 0 ο αριθμός είναι θετικός, αλλιώς
είναι αρνητικός.
◼ Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι οι προσημασμένοι αριθμοί
βρίσκονται σε τελείως διαφορετική αναπαράσταση από τους μη
προσημασμένους και επομένως δεν είναι δυνατόν να γίνουν
πράξεις ή συγκρίσεις μεταξύ τους χωρίς μετατροπή.

Δούκας Ν.
Σεπτέμβριος 2021
 Προσημασμένοι Αριθμοί
◼ Όταν δίδεται ένας δυαδικός αριθμός πρέπει
ταυτόχρονα να αναφέρεται εάν είναι
προσημασμένος ή όχι.
◼ Η αναπαράσταση αυτή των
προσημασμένων αριθμών ονομάζεται
Συμπλήρωμα του 2.

Δούκας Ν.
Σεπτέμβριος 2021
 Πρόσθεση Δυαδικών Αριθμών
◼ Στο δυαδικό σύστημα: 12 + 12 = 102.

Επίσης:
◼ 102 – 12 = 12.
◼ 102 + 12 = 112.
◼ 112 + 12 = 1002.
◼ 1112 + 12 = 10002. κ.ο.κ.
Δούκας Ν.
Σεπτέμβριος 2021
 Πρόσθεση Δυαδικών Αριθμών
Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, η
πρόσθεση πολυψήφιων δυαδικών αριθμών
γίνεται κατ’ αναλογία με την κάθετη
πρόσθεση δεκαδικών αριθμών.

Δούκας Ν.
Σεπτέμβριος 2021
 Πρόσθεση Δυαδικών Αριθμών
◼ Η πρόσθεση δυαδικών εσωτερικά στον υπολογιστή γίνεται με τους
δύο αριθμούς στο ίδιο μήκος λέξης.
◼ Σε περίπτωση που ένας αριθμός έχει λιγότερα ψηφία, μπορεί να
έρθει σε μεγαλύτερο μήκος με δύο τρόπους:
❖ Αν είναι μη προσημασμένος συμπληρώνοντας το ψηφίο 0 στα πιο
σημαντικά ψηφία που λείπουν.
❖ Εάν είναι προσημασμένος, επαναλαμβάνοντας το ψηφίο του πρόσημου
στα πιο σημαντικά ψηφία που λείπουν.

Δούκας Ν.
Σεπτέμβριος 2021