ΓΕΝΙΚΟ ΠΟΙΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ (Α-Κ)

ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΙΟΥΝΙΟΥ

1) Ο Γεώργιος αποφασίζει να κάνει μια «πλάκα» στον Φίλιππο, και τον

σημαδεύει με ένα ψεύτικο περίστροφο, φωνάζοντάς του «ήρθε η ώρα σου».
Την σκηνή παρακολουθεί ο Σωτήρης, επαγγελματίας οπλίτης, ο οποίος, για
να «σώσει» τον Φίλιππο, πυροβολεί τον Γεώργιο και τον τραυματίζει στο
πόδι (308 ΠΚ). Ποια η ποινική ευθύνη του Σωτήρη; (2,5 μονάδες)

Στην περίπτωση αυτή έχουμε πλάνη περί τις πραγματικές

προϋποθέσεις υπαρκτού λόγου άρσης του αδίκου και, ειδικότερα,
νομιζόμενη άμυνα. Ο Σωτήρης πιστεύει ότι υπάρχει άδικη και
παρούσα επίθεση ενώ στην πραγματικότητα πρόκειται για αστεϊσμό.
Σχετικά με την πλάνη αυτής της μορφής έχουν υποστηριχθεί δύο
απόψεις. Κατά την κρατούσα και ορθότερη άποψη, εφαρμόζονται
αναλογικά οι διατάξεις περί πραγματικής πλάνης και άρα ο Σωτήρης
θα τιμωρηθεί για σωματική βλάβη από αμέλεια, αν γίνει δεκτό ότι
βαρύνεται με αμέλεια. Υπσστηρίζεται πάντως και η άποψη ότι
εφαρμόζεται η διάταξη περί νομικής πλάνης, οπότε η πράξη δεν
καταλογίζεται στον Σωτήρη, εφόσον η πλάνη είναι συγγνωστή.
[ Σημειώνεται ότι δεν υπάρχει αντικειμενικό ζήτημα επίθεσης μέσω
απρόσφορης απόπειρας, αφού ναι μεν το ψεύτικο πιστόλι είναι
απρόσφορο μέσο τέλεσης, ωστόσο δεν υπάρχει καν απόφαση
επίθεσης- τέλεσης (απρόσφορης) απόπειρας]

2) Ο Σπύρος και ο Αριστοτέλης έχουν αποφασίσει να σκοτώσουν τον

Αδαμάντιο. Το βράδυ του στήνουν «καρτέρι» έξω από το σπίτι του. Καθώς
βλέπουν την φιγούρα του να πλησιάζει «αδειάζουν» και οι δυο τα πιστόλια
τους επάνω του, αλλά μόνον ο Σπύρος ευστοχεί. Δευτερόλεπτα αργότερα
βλέπουν ότι νεκρός δεν είναι ο Αδαμάντιος αλλά ο ξάδερφός του, Γιακουμής.
Ποια η ποινική ευθύνη των Σπύρου και Αριστοτέλη;

Στην περίπτωση αυτή έχουμε συναυτουργία (συναπόφαση και συνεκτέλεση)

σε ανθρωποκτονία με πρόθεση. Ο θάνατος ενός τρίτου προσώπου
(Γιακουμής) συνιστά ποινικά αδιάφορη πλάνη περί το πρόσωπο και
συνεπώς έχει τελεσθεί ανθρωποκτονία με πρόθεση. Μάλιστα, το
(ολοκληρωμένο) έγκλημα έχει τελεσθεί όχι μόνο από τον Σπύρο που
ευστόχησε, αλλά και από τον αστοχήσαντα συναυτουργό Αριστοτέλη.

3) Τι γνωρίζετε για τα εγκλήματα με υπερχειλή υποκειμενική υπόσταση;

Αναφέρετε ένα παράδειγμα τέτοιου εγκλήματος.
 Στα εγκλήματα υπερχειλούς υποκειμενικής υπόστασης για την
στοιχειοθέτηση της ειδικής υπόστασης του εγκλήματος, απαιτείται πέρα από
την πλήρωση της αντικειμενικής υπόστασης που επικαλύπτεται από τον
δόλο, να επιδιώκει ο δράστης και κάποιο περαιτέρω αποτέλεσμα. Τέτοια
εγκλήματα είναι π.χ. τα εγκλήματα σκοπού, όπως η απάτη και η κλοπή.
Δομικό στοιχείο αυτών των εγκλημάτων είναι ότι δεν ισχύει η σχέση
επικάλυψης μεταξύ υποκειμενικής και αντικειμενικής υπόστασης. Το
φαινόμενο αυτό της μη επικάλυψης και της ύπαρξης πρόσθετων
υποκειμενικών στοιχείων παρατηρείται επίσης στην απόπειρα (όπου η
απόφαση τέλεσης αναφέρεται στο ολοκληρωμένο έγκλημα) και στα
εγκλήματα υποκειμενικής τάσεως.

4) Ο επιχειρηματίας Βασίλης βάζει φωτιά στο εργοστάσιό του για να εισπράξει

την ασφαλιστική αποζημίωση. Γνωρίζει ότι κάθε νύχτα στο εργοστάσιο μένει
ο άστεγος Μιχάλης που έχει κινητικά προβλήματα και κατ’ ανάγκη θα
πεθάνει. Πράγματι το εργοστάσιο καταστρέφεται ολοσχερώς και ο Μιχάλης
πεθαίνει. Ευθύνεται ο Βασίλης για ανθρωποκτονία με πρόθεση;

Η ανθρωποκτονία με πρόθεση μπορεί να τελεσθεί με οποιοδήποτε είδος

δόλου. Με δεδομένη την πλήρωση της αντικειμενικής υπόστασης της
ανθρωποκτονίας ο Βασίλης δρά ως προς τον θάνατο του Μιχάλη με
αναγκαίο δόλο και άρα με πρόθεση, όπως απαιτεί το άρθρο 299 Π.Κ.
[ Σημειώνεται ότι ως προς τον εμπρησμό ο Βασίλης δρά με επιδίωξη, δόλο α’
βαθμού]

Να απαντηθούν όλα τα θέματα αιτιολογημένα. Δεν εξετάζονται θέματα ειδικού

ποινικού δικαίου. Επιτρέπεται η χρήση ασχολίαστου Ποινικού Κώδικα.