I

İÇİNDEKİLER

1. GİRİŞ ............................................................................................................................. 1

2. ARKEOLOJİ VE KORUMA KAVRAMI ................................................................. 5

2.1. ULUSAL YASALARLA ONAYLANMIŞ ULUSLARARASI KORUMA İLKELERİ ................. 5

I
2.1.1. VENEDİK TÜZÜĞÜ, 1964 ................................................................................ 5
2.1.2. DÜNYA KÜLTÜREL VE DOĞAL MİRASIN KORUNMASI SÖZLEŞMESİ, 1972 .... 5
2.1.3. İCOMOS ARKEOLOJİK MİRASIN KORUNMASI TÜZÜĞÜ, 1990 ......................... 9
2.1.4. AVRUPA ARKEOLOJİK MİRASIN KORUNMASI SÖZLEŞMESİ, 1992 ................ 13

2.2. ULUSAL YASAL MEVZUAT ..................................................................................... 16

3. DÜLÜK ANTİK KENTİ ............................................................................................ 19

3.1. TARİHSEL COĞRAFYA ............................................................................................. 19

3.2. ARAŞTIRMA TARİHÇESİ .......................................................................................... 28
3.3. KORUMA ÇALIŞMALARI VE ALANA ETKİLERİ ......................................................... 32

4. DÜLÜK ANTİK KENTİ YÜZEY ARAŞTIRMASI ................................................ 33

4.1. SINIRLAR VE TOPOGRAFYA ..................................................................................... 33

4.2. MİMARİ .................................................................................................................. 62
4.3. SERAMİK ................................................................................................................. 64
4.4. KÜÇÜK BULUNTU ................................................................................................... 66
4.5. FOSİL ...................................................................................................................... 67
4.6. TAHRİBAT ............................................................................................................... 68

5. DEĞERLENDİRME VE SONUÇ ............................................................................. 69

KAYNAKÇA
KAYNAKÇA

Abdullah HACAR, Güvercinkayası: Prehistorik Kültür Mirası Alan

Yönetimi ve Yönetim Planlarının Hazırlanması,
İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü
Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul,
2011

Ahmet DÖNMEZ – W. C. BRİCE, “A Flint Blade Workshop Near Gaziantep South

Turkey”, MAN 51, 1951, s. 76-77

Angela MİNZONİ - DEROCHE, Le Palelithique du Bassin du Nizip (Gaziantep),

Institut Français d' Etudes Anatoliennes,
İstanbul, 1987

Angela MİNZONİ - DEROCHE – Paul SANLANVİLLE, “Le Paléolithique inférieur de la

région de Gaziantep”, Paléorient 14 / 2, 1988, s.
87-98

Angela Minzoni DEROCHE, “1986 Yılı Gaziantep Yöresi Paleolitik

Araştırmaları”, V. Araştırma Sonuçları
Toplantısı, 1988, s. 275-295

Angela MİNZONİ - DEROCHE, “Gaziantep’te Prehistorik Araştırma 1987

Misyonunun Hazırlık Sonuçları”, VI. Araştırma
Sonuçları Toplantısı, 1989, s. 591-594
A
Anna COLLAR, Religious Networks in the Roman Empire: The
Spread of New Ideas, Cambridge University
Press, New York, 2013

Aziz KUZU, Doliche Işığında Anadolu Mithraeumları, Uludağ

Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Arkeoloji
Anabilim Dalı Arkeoloji Bilim Dalı Yüksek
Lisans Tezi, Bursa, 2020

Berkay DİNÇER, Dülük (Gaziantep) Paleolitik Çağ Buluntuları,

Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Arkeoloji Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi,
Bursa, 2010

Dilek ÇOBANOĞLU – Michael BLÖMER – Engelbert WINTER, “Doliche ve Dülük Baba

Tepesi: luppiter Dolichenus'un Anavatani”,
Aktüel Arkeoloji - 50, Ankara, 2016, s. 88-99

Engelbert WINTER, “Ein Historisch-Topographischer Survey In

Kommagene 1997”, 16. Araştırma Sonuçları
Toplantısı – I, 1999, s. 365-380

Engelbert WINTER, “Doliche’nin (Dülük) Tarihi”, Şehr-i Ayntab-ı

Cihan Gaziantep, Gaziantep Valiliği Yayını,
Ankara, 2016, s. 254-263

Engelbert WINTER – Michael BLÖMER, “Demirin Yetiştiği Yer: Duluk Baba Tepesi
Iuppiter Dolichenus Kutsal Alanı”, Aktüel
Arkeoloji - 12, Ankara, 2012, s. 82-85
Enver Y. BOSTANCI, “Güney-Doğu Anadolu Araştırmaları Dülük ve
Kartal’ın Chellean ve Acheulean Endüstrisi,
Anatolia VI, Türk Tarih Kurumu Basımevi,
Ankara, 1961, s.87–162

Enver Y. BOSTANCI, “Anadolu'da Çakmak Taşının Jeolojik Yaşı ve

Güney Doğu Anadolu'da Gaziantep Yakınında,
Dülük Köyü Vadisinde, Bir Yüzünde Neogene
Yaşta Chlamys sp. Kavkı Mülajı Bulunan Alt
Paleolithic Dülükiyen Devre Ait Elbaltası
Üzerinde Bir Tetkik”, Antropoloji 7, 1975, s. 317-
337

Enver Y. BOSTANCI, “İnsan Evriminde Okucu Kültürü Anadolu’da

Dülükiyen alt Taş Kültüründe Keşfedilen En
Eski Acheuleen Devre ait Tipik Bir Ok Ucu”,
Antropoloji 9, 1978, s. 15-45

Enver BOSTANCI, “Dülük Taş Devrinde İnsan Evrimi ve Mezolitik

Şarklıan Kültürü Üzerinde Bir Araştırma:
Şarklı Mağara Kazısı”, V. Kazı Sonuçları
Toplantısı, Ankara, 1984, s. 49-64, levhalar 351-
358

Erksin GÜLEÇ – İsmail ÖZER – Mehmet SAĞIR – İsmail BAYKARA – Sekan ŞAHİN,
“2011 Yılı Gaziantep ve Hatay İlleri
Yüzey Araştırması”, 30. Araştırma Sonuçları
Toplantısı – 2, 2013, s. 257-266 B
Fatma BULGAN – A. SCHÜTTE-MAISCHATZ – Engelbert WINTER, “Forschungen In
Doliche 2000”, 23. Kazı Sonuçları Toplantısı – 2,
Ankara, 2002, s. 163-174

Fatma BULGAN – A. SCHÜTTE-MAISCHATZ – Engelbert WINTER, “Forschungen In

Doliche 2001”, 24. Kazı Sonuçları Toplantısı – 2,
Ankara, 2003, s. 197-208

Fatma BULGAN – Michael BLÖMER – Engelbert WINTER, “Das Zentralheiligtum Des Iupiter
Dolichenus Auf Dem Dülük Baba Tepesi Bei
Doliche - Forschungen Des Jahres 2005”, 28.
Kazı Sonuçları Toplantısı – 1, Ankara, 2007, s.
247–258

Franz CUMONT, Études Syriennes, Paris, 1917

Halet ÇAMBEL, “Achäologischer Bericht über Anatolien”,

Orientalia 16, 1947, s. 263-270

Hamza GÜLLÜCE – Anke SCHÜTTE-MAISCHATZ – Engelbert WINTER, “Forschungen In

Doliche 2002”, 25. Kazı Sonuçları Toplantısı – 1,
Ankara, 2004, s. 29-40

Hamza GÜLLÜCE – Michael BLÖMER – Engelbert WINTER, “Forschungen In Doliche

2003”, 26. Kazı Sonuçları Toplantısı – 1, Ankara,
2004, s. 53-62

Hamza GÜLLÜCE – Michael BLÖMER – Engelbert WINTER, “Das Zentralheiligtum Des

 Iupiter Dolichenus Auf Dem Dülük Baba Tepesi
Bei Doliche - Forschungen Des Jahres 2004”, 27.
Kazı Sonuçları Toplantısı – 1, Ankara, 2005, s.
105-116

Hatice Senem DOYDUK, Nesne Merkezli Koruma Yaklaşımına

Tamamlayıcı Bir Olgu Olarak Kentsel Arkeolojik
Yığılma, Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri
Enstitüsü Mimarlık Anabilim Dalı Rölöve –
Restorasyon Programı Yayımlanmamış Doktora
Tezi, İstanbul, 2010

Hüseyin ÖZDEĞER, “Gaziantep”, TDV İslam Ansiklopedisi - 13,

İstanbul, 1996, s.466-469

Işın YALÇINKAYA, “Le Paléolithique inférieur de Turquie”,

Préhistoire du Levant, 1981, 207-218

İ. Kılıç KÖKTEN, “Bazı Prehistorik İstasyonlar Hakkında Yeni

Gözlemler”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-
Coğrafya Fakültesi Dergisi V – 2”, Ankara, 1947,
s. 234-235

İ. Kılıç KÖKTEN, “Anadolu’da Prehistorik Yerleşme Yerlerinin

Dağılışı Üzerine Bir Araştırma”, Ankara
Üniversitesi Dil ve Tarih-Cografya Fakültesi
Dergisi X / 3-4, Türk Tarih Kurumu Basımevi,
Ankara 1952, s.167–206 C
Jean PERROT, Reconnaissance Archéologiques en Turquie
Méridionale 1961, Centre National De La
Recherce Scientifique, Jerusalem, 1962

Jörg WAGNER, “Neue Denkmäler aus Doliche”, Bonner

Jahrbücher / 182, 1982, s. 133-166

Karl HUMANN – Otto PUCHSTEİN, Reisen In Kleinasien und Nordsyrien, Berlin,

1890

Kemal ERGUVANLI, “Gaziantep – Narlı Arasında Bulunan Paleolitik

Aletler Hakkında bir Not”, Belleten X / 39, 1946,
s. 375-379, Lev. XLI-XLV

Mehmet ÇİFTÇİ, İslam Fetihlerinden Osmanlı Hakimiyetine kadar

Ayıntab ve Çevresinin Tarihi, Gaziosmanpaşa
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih
Ana Bilim Dalı Ortaçağ Tarihi Bilim Dalı
Yüksek Lisans Tezi, Tokat, 2015

Mehmet ÖNAL – Michael BLÖMER – Engelbert WINTER, “Das Zentralheiligtum Des Iupiter
Dolichenus Auf Dem Dülük Baba Tepesi Bei
Doliche - Forschungen Des Jahres 2006”, 29.
Kazı Sonuçları Toplantısı – 1, Ankara, 2008, s.
371–384

Michael BLÖMER – Engelbert WINTER, “Das Zentralheiligtum Des Iupiter Dolichenus

Auf Dem Dülük Baba Tepesi Bei Doliche -
 Forschungen Des Jahres 2007”, 30. Kazı
Sonuçları Toplantısı – 1, Ankara, 2009, s. 67-84

Michael BLÖMER – Engelbert WINTER, “Das Zentralheiligtum Des Iupiter Dolichenus

Auf Dem Dülük Baba Tepesi Bei Doliche -
Forschungen Des Jahres 2008”, 31. Kazı
Sonuçları Toplantısı – 1, Ankara, 2010, s. 441 –
458

Michael BLÖMER – Engelbert WINTER, “Das Zentralheiligtum Des Iupiter Dolichenus

Auf Dem Dülük Baba Tepesi Bei Doliche -
Forschungen Des Jahres 2009”, 32. Kazı
Sonuçları Toplantısı – 1, Ankara, 2011, s. 319-
330

Michael BLÖMER – Engelbert WINTER, “Die Grabungen Auf Dem Dülük Baba Tepesi
Bei Gaziantep 2010”, 33. Kazı Sonuçları
Toplantısı – 1, Ankara, 2012, s. 205-220

Michael BLÖMER– Engelbert WINTER, “2011 Yılında Gaziantep`teki Dülük Baba

Tepesi`nde Kazı Çalışmaları”, 34. Kazı Sonuçları
Toplantısı – I, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı
Yayını, Ankara, 2012, s. 361–368

Michael BLÖMER – Engelbert WINTER, “Dülük Baba Tepesi’nde / Doliche’de

Michael BLÖMER – Engelbert WINTER,
(Gaziantep) 2012 Sezonu Çalışmaları”, 35. Kazı
Sonuçları Toplantısı – 1, Ankara, 2014, s. 199-
210 D
“Dülük Baba Tepesi / Doliche (Gaziantep) 2013
Çalışmalarının Raporu”, 36. Kazı Sonuçları
Toplantısı – 1, Ankara, 2015, s. 37-58

Michael BLÖMER – Dilek ÇOBANOĞLU – Engelbert WINTER, “Doliche 2014”, 37. Kazı
Sonuçları Toplantısı – 1, Ankara, 2016, s. 41-58

Michael BLÖMER – Dilek ÇOBANOĞLU – Engelbert WINTER, “Doliche 2015”, 38. Kazı
Sonuçları Toplantısı – 1, Ankara, 2017, s. 47-64

Michael BLÖMER – Dilek ÇOBANOĞLU – Engelbert WINTER, “2017 Yılı Doliche Kazı
Sezonu”, 40. Kazı Sonuçları Toplantısı – 1,
Ankara, 2019, s. 651-670

Michael BLÖMER – Dilek ÇOBANOĞLU – Engelbert WINTER, “2018 Yılı Doliche Kazı
Sezonu”, 41. Kazı Sonuçları Toplantısı – 3,
Ankara, 2019, s. 257-273

Muine ATASAYAN, “1938 Yılında Gaziantep Köylerinde Dülük

Civarında Bulunan Paleolitik Tip Çakmaktaşı
Aletleri Üzerine Bir Not”, Türk Antropoloji
Mecmuası / XIX-XXII, İstanbul, s. 314-315

Refakat ÇİNER, “Gaziantep Çevresinde Paleolitik Buluntular”,

Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya
Fakültesi Dergisi 16 / 3-4, Ankara, 1958, s. 125-
129
Rıfat ERGEÇ, “Dülük Batı Nekropolü 1992 Kazısı” IV. Müze
Kurtarma Kazıları Semineri, Ankara, 1993, s.
467-479

Rıfat ERGEÇ, “1993 – 1994 Doliche Nekropolü Kazıları”, VI.

Müze Kurtarma Kazıları Semineri, Ankara, 1996.
s.343-355

Rıfat ERGEÇ - Anke SCHUTTE-MAISCHATZ - Engelbert WINTER, “Doliche 1988”,

17. Araştırma Sonuçları Toplantısı – I, 2000, s.
185-194
Rıfat ERGEÇ – A. Schütte MAISCHATZ – Engelbert WINTER, “Forschungen In Doliche
1999”, 22. Kazı Sonuçları Toplantısı – 2, Ankara,
2001, s. 325-334

Rıfat ERGEÇ, Nekropolen und Gräber in der südlichen

Kommagene, Asia Minor Studien, Band 47, Dr.
Rudolf Habelt, Bonn, 2003

Savaş HARMANKAYA – Oğuz TANINDI, TAY – Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri-1:

Paleolitik / Epipaleolitik, Ege Yayınları, 1996,
İstanbul

Zeynep AHUNBAY, Tarihi Çevre, Koruma ve Restorasyon, Yem

Yayınları, İstanbul, 2007

www.kultur.gov.tr
E
“3386 ve 5226 Sayılı Kanunlar İle Değişik 2863 Sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma
Kanunu”, “Koruma Amaçlı İmar Planları ve
Çevre Düzenleme Projelerinin Hazırlanması,
Gösterimi, Uygulaması, Denetimi ve
Müelliflerine İlişkin Usul ve Esaslara Ait
Yönetmelik”, “3194 Sayılı İmar Kanunu ve
Yönetmelikleri”

Venedik Kriterleri