THÀNH ĐOÀN TP.

HỒ CHÍ MINH
ĐỘI HÌNH TÌNH NGUYỆN NGÒI BÚT TRẺ

THAM LUẬN

“VAI TRÒ CỦA CÁC CHƯƠNG TRÌNH, CHIẾN

DỊCH TÌNH NGUYỆN HÈ ĐỐI VỚI SINH VIÊN CÁC
TRƯỜNG ĐẠI HỌC TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ

HỒ CHÍ MINH”

NGƯỜI THỰC HIỆN: NCS, ThS. Ngô Thị Thùy Trang

Nguyễn Thu Hương
Nguyễn Ngọc Bích Thảo

TP. HỒ CHÍ MINH, NĂM 2023

 VAI TRÒ CỦA CHƯƠNG TRÌNH, CHIẾN DỊCH TÌNH NGUYỆN HÈ
ĐỐI VỚI SINH VIÊN CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC TRÊN ĐỊA BÀN
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

NCS, ThS. Ngô Thị Thùy Trang*

Nguyễn Thu Hương - Nguyễn Ngọc Bích Thảo †

TÓM TẮT: Bài viết tập trung làm rõ vai trò của các chương trình, chiến dịch tình
nguyện hè đối với sinh viên các trường Đại học trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh
thông qua việc nghiên cứu, tổng hợp số liệu từ các báo cáo tổng kết chương trình, chiến
dịch tình nguyện hè trong thời gian qua và thông qua việc thực hiện khảo sát bằng bảng
câu hỏi về nhu cầu tham gia, mức độ nhận thức, yếu tố tác động, mục đích tham gia,
thuận lợi và hạn chế khi tham gia, đánh giá và kỳ vọng của sinh viên Thành phố Hồ Chí
Minh đối với các chương trình, chiến dịch tình nguyện hè, cũng như kiến nghị cho lần
tham gia kế tiếp. Từ đó, bài viết đánh giá tình hình tham gia các chương trình, chiến
dịch tình nguyện hè đối với sinh viên các trường Đại học trên địa bàn Thành phố Hồ Chí
Minh và đề xuất những giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả các chương trình, chiến
dịch tình nguyện hè của thành phố trong thời gian tới.
Abstract: In this article, the authors presented the role of summer volunteer
programs and campaigns for university students in Ho Chi Minh City basing on the study
and summary of data from summary reports of summer volunteer programs and
campaigns in recent years and through the implementation of a survey using a
questionnaire about the need of participation, the level of awareness, influencing factors,
the purpose of participation, advantages and limitations when participating, evaluation
and expectations of students in Ho Chi Minh City towards the summer volunteer programs
and campaigns, as well as recommendations for the next participation. Then, the authors
evaluated the situation of participating in summer volunteer programs and campaigns for
students of universities in Ho Chi Minh City and proposed a number of solutions to
improve the effectiveness of summer volunteer programs and campaigns in the future.

*
Trường Đại học Cảnh sát Nhân dân
†
Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, ĐHQG-HCM
1
 1. Đặt vấn đề
Thanh niên là một lực lượng xã hội to lớn, xung kích, sáng tạo, đi đầu trong công
cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa; có vai trò quan
trọng trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, hội nhập quốc tế và xây
dựng chủ nghĩa xã hội‡, cho nên nhắc đến thanh niên là phải nhắc đến sự dấn thân, tinh
thần xung kích, sáng tạo và tình nguyện. Trong văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc
Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh lần thứ XII khẳng định, phong trào Thanh niên
tình nguyện là phong trào chủ lực của cán bộ Đoàn các cấp, đã cổ vũ và phát huy tinh
thần xung kích, tình nguyện của thanh niên§. Có thể khẳng định rằng: Hoạt động tình
nguyện là một trong những nét đẹp riêng của thanh niên Việt Nam nói chung và thanh
niên Thành phố Hồ Chí Minh nói riêng.
Trong nhiều năm qua, các chương trình chiến dịch tình nguyện hè của thanh niên
Thành phố Hồ Chí Minh không ngừng phát triển về số lượng và chất lượng, trở thành
một trong những phong trào nổi bật, mang lại những ý nghĩa thiết thực, được chính
quyền và nhân dân thành phố đánh giá cao. Tuổi trẻ Thành phố Hồ chí Minh đã giương
cao ngọn cờ truyền thống của Thành phố mang tên Bác, kế thừa tinh thần tình nguyện
của các thế hệ đi trước thích ứng nhanh với tình hình và nhiệm vụ mới, có ý chí vươn
lên, chủ động lập thân, lập nghiệp, khơi dậy và nêu cao tính tiên phong, tinh thần cống
hiến của tuổi trẻ, những phẩm chất tốt đẹp của con người Việt Nam trong thời kỳ mới.
Khắc ghi lời Chủ tịch Hồ Chí Minh dạy: “Thanh niên phải là rường cột của nước nhà”;
“Phải không sợ khổ, không sợ khó, thực hiện đâu cần thanh niên có, đâu khó có thanh
niên”**, thanh niên đã và đang có mặt ở những nơi khó khăn, làm nhiều việc khó ở
những lĩnh vực có nhiều thử thách, hăng hái đi vào thực tế cuộc sống để rèn luyện và
trưởng thành. Thông qua các phần việc, công trình từ các chiến dịch tình nguyện trải dài
từ việc đền ơn đáp nghĩa, tu dưỡng lòng yêu nước đến các hoạt động chăm lo an sinh xã
hội, bảo vệ môi trường… thanh niên Thành phố Hồ Chí Minh đã góp phần hiệu quả
trong việc thực hiện một trong số các mục tiêu được Thành phố và Trung ương Đoàn
xác định.

‡
Khoản 1 Điều 4 Luật Thanh niên 2020.
§
Tra cứu: https://tuyengiao.vn/ban-can-biet/de-cuong-tuyen-truyen-dai-hoi-dai-bieu-toan-quoc-doan-tncs-ho-chi-
minh-lan-thu-xii-141720 (truy cập gần nhất ngày 29/7/2023).
**
Hồ Chí Minh toàn tập, NXB Chính trị quốc gia - Sự thật, 2011.
2
 Năm 2023 là năm có ý nghĩa quan trọng khi đánh dấu hành trình rèn luyện và
trưởng thành của các chương trình, chiến dịch tình nguyện hè qua 30 năm. Đây cũng là
mùa hè tình nguyện được triển khai trong nhiệm kỳ 2022 - 2027 cụ thể hóa Nghị quyết
Đại hội đại biểu Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh Thành phố Hồ Chí Minh lần
thứ XI, chào mừng Đại hội đại biểu Hội Sinh viên Việt Nam Thành phố Hồ Chí Minh
lần thứ VII và hướng đến kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất
nước (30/4/1975 - 30/4/2025), 50 năm Ngày Sài Gòn - Gia Định vinh dự mang tên Chủ
tịch Hồ Chí Minh (02/7/1976 - 02/7/2026). Với quan điểm “3 chung” trong thực hiện
các chương trình, chiến dịch tình nguyện hè của tuổi trẻ Thành phố Hồ Chí Minh (chung
ngày cao điểm, chung chỉ tiêu, chung công trình), phối hợp chặt chẽ với chính quyền
địa phương, các cơ sở Đoàn, Hội tạo nên những sản phẩm tình nguyện, công trình mang
tính bền vững. Qua đó, “giúp các chiến sĩ tình nguyện phát huy tính chuyên môn, giải
quyết khó khăn cho người dân và địa phương với tinh thần “khảo sát kỹ, nguồn lực tốt,
phối hợp nhịp nhàng, công việc cụ thể, hiệu quả rõ ràng, lan tỏa tinh thần tình nguyện
thanh niên.”†† Đây là một trong những định hướng cần tiếp tục nghiên cứu nhằm phát
huy hơn nữa hiệu quả các chương trình, chiến dịch tình nguyện hè trong thời gian tới.
Ngoài ra, qua khảo sát nhận thấy phong trào tình nguyện của thanh niên thành phố
30 năm qua đã đón nhận sự tham gia của hơn 3.735.622 lượt đoàn viên, thanh niên. Từ
lực lượng tham gia ban đầu là 710 sinh viên vào năm 1994, các chương trình, chiến dịch
tình nguyện hè đã từng bước mở rộng thu hút sự tham gia nhiệt tình của các chiến sĩ tình
nguyện, trong đó, lực lượng sinh viên vẫn chiếm số lượng tham gia đông đảo gồm:
1.270.679 (chiếm hơn 60,51%).‡‡ Như vậy từ lực lượng tiên phong với phong trào tình
nguyện vì cộng đồng và sau 30 năm, lực lượng sinh viên các trường Đại học vẫn giữ vị
thế là lực lượng chủ chốt, chiếm số lượng đông đảo nhất tham gia vào các chương trình
chiến dịch tình nguyện hè trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh.
Vì vậy, việc đánh giá vai trò của các chương trình, chiến dịch tình nguyện hè đối
với sinh viên các trường Đại học trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh qua làm rõ nhu

††
Phát biểu Lễ ra quân các chương trình, chiến dịch tình nguyện hè của đồng chí Phan Thị Thanh Phương, Bí thư
Thành Đoàn Thành phố Hồ Chí Minh, nguồn: Tin: Thành phố Hồ Chí Minh ra quân các chương trình, chiến dịch
tình nguyện hè năm 2023, Báo Quân đội nhân dân điện tử, Link: https://www.qdnd.vn/xa-hoi/tin-tuc/thanh-pho-
ho-chi-minh-ra-quan-cac-chuong-trinh-chien-dich-tinh-nguyen-he-nam-2023-730860 (truy cập lần cuối ngày
29/7/2023).
‡‡
Thành Đoàn Thành phố Hồ Chí Minh (2023), Dự thảo Báo cáo kết quả triển khai, tổ chức các chương trình,
chiến dịch tình nguyện hè của thanh niên Thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn 1993 - 2003, Thành phố Hồ Chí
Minh, tr.6.
3
cầu tham gia, mức độ nhận thức, yếu tố tác động, mục đích tham gia, thuận lợi và hạn
chế khi tham gia, đánh giá và kỳ vọng của sinh viên Thành phố Hồ Chí Minh đối với
các chương trình, chiến dịch tình nguyện hè, cũng như kiến nghị cho lần tham gia kế
tiếp có ý nghĩa quan trọng để đề xuất những giải pháp mới nhằm phát triển các chương
trình, chiến dịch tình nguyện hè của thành phố ngày càng hoàn thiện và tối ưu hơn trong
tương lai.
2. Nội dung chính
2.1. Nhận thức chung về hoạt động tình nguyện hè của sinh viên các trường
Đại học trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh
Các chương trình, chiến dịch tình nguyện hè trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh
khởi đầu từ năm 1994 với “Chiến dịch Ánh sáng Văn hóa hè” nhằm giải quyết nhu cầu
xóa mù chữ cho một bộ phận người dân thành phố, đặc biệt tại các huyện ngoại thành
đã đạt được thành công đã đặt dấu ấn đầu tiên cho phong trào tình nguyện, hình thành
nên một làn sóng tích cực mới cho lối sống của thanh niên và bắt đầu quá trình lan tỏa.
Đến nay sau 30 năm rèn luyện và trưởng thành, các chương trình, chiến dịch tình
nguyện hè trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh đã ngày càng lan rộng với nhiều
chương trình, chiến dịch cụ thể, gắn với các ý nghĩa khác nhau và mở rộng cho các đối
tượng khác nhau tham gia gắn với chủ trương “1 địa bàn - 4 lực lượng” (tại mỗi địa
bàn dân cư huy động 04 lực lượng tham gia: Thanh niên tại địa bàn, học sinh sinh
viên, thanh niên công nhân, thanh niên lực lượng vũ trang).§§
Tính đến năm 2023, chương trình, chiến dịch tình nguyện hè tại thành phố Hồ Chí
Minh có tổng cộng 6 chiến dịch tình nguyện lớn, gồm có: “Mùa hè xanh”, “Kỳ nghỉ
hồng”, “Hành quân xanh”, “Hoa phượng đỏ” và chương trình “Tiếp sức mùa thi”, dành
cho đa dạng các đối tượng chiến sĩ tình nguyện: học sinh, sinh viên, lực lượng vũ trang,
thanh niên công nhân… Đồng thời, địa bàn tình nguyện sớm đã không chỉ khoanh vùng
trong khu vực thành phố, thay vào đó là sự mở rộng đến các tỉnh lân cận, đặc biệt là khu
vực miền núi, hải đảo, và cả mặt trận tình nguyện quốc tế tại các nước bạn. Mỗi chương
trình lại có ý nghĩa riêng, đáp ứng một nhu cầu của Thành phố, cụ thể như sau:
- Chiến dịch tình nguyện “Mùa hè xanh”: Từ chiến dịch Ánh sáng văn hóa hè
năm 1994 với một nhiệm vụ duy nhất là góp phần giải quyết tình trạng mù chữ trong

§§
Thành đoàn Thành phố Hồ Chí Minh (2023), Dự thảo Báo cáo kết quả triển khai, tổ chức các chương trình,
chiến dịch tình nguyện hè của thanh niên Thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn 1993 - 2003, Thành phố Hồ Chí
Minh, tr.2.
4
thanh thiếu nhi vào đầu những năm 1990, hoạt động tình nguyện hè của thanh niên thành
phố nhanh chóng được nhân rộng ra cả thành phố, đến năm 1997 được đổi tên thành
chiến dịch tình nguyện Mùa hè xanh và năm 2000 được nhân rộng tại nhiều tỉnh thành
trong cả nước.
- Chương trình “Tiếp sức mùa thi”: Bắt đầu thực hiện từ năm 1997 với tên gọi
“Hỗ trợ thí sinh thi Đại học, Cao đẳng”, xuất phát từ ý tưởng của Trung tâm Hỗ trợ Học
sinh, Sinh viên Thành phố, nhằm giúp cho thí sinh các tỉnh về thành phố dự thi có được
chỗ trọ an toàn, giúp cho việc thi cử của các em đạt kết quả tốt với quy mô nhỏ, thực
hiện tại hai bến xe cửa ngõ thành phố miền Đông và miền Tây. Năm 2001, với quy mô
mở rộng và nhận được sự đồng tình xã hội, chương trình phát triển với tên gọi “Tiếp sức
mùa thi”.
- Chiến dịch tình nguyện Hoa phượng đỏ: Là chiến dịch tình nguyện dành cho
lực lượng học sinh và giáo viên các trường Trung học phổ thông, chính thức triển khai
từ năm 1999. Cũng bắt đầu từ Chiến dịch Ánh sáng Văn hóa hè, đến hoạt động tình
nguyện chung trong Chiến dịch tình nguyện Mùa hè xanh và đến Chiến dịch tình nguyện
Hoa phượng đỏ, học sinh và giáo viên các trường Trung học phổ thông thành phố tham
gia các hoạt động phục vụ cộng đồng, bảo vệ môi trường, đền ơn đáp nghĩa, giáo dục
kỹ năng thực hành xã hội…, sau đó mở rộng đối tượng là giáo viên trẻ các trường Mầm
non, Tiểu học, Trung học cơ sở trên địa bàn thành phố gắn với các hoạt động sinh hoạt
hè trên địa bàn dân cư.
- Chiến dịch tình nguyện Kỳ nghỉ hồng: Xuất phát từ ý tưởng của một thanh niên
công nhân thành phố được Ban Thường vụ Thành Đoàn chính thức triển khai thành
chiến dịch cao điểm cho thanh niên công nhân thành phố từ năm 2002. Ban đầu chiến
dịch chỉ triển khai trong những ngày nghỉ cuối tuần đến nay đã tập trung cao điểm cùng
với các chương trình, chiến dịch tình nguyện khác trong hè để tổ chức các hoạt động
phục vụ cộng đồng gắn với chuyên môn của các đơn vị cơ sở Đoàn thuộc khu vực Công
nhân lao động trực thuộc Thành Đoàn như khám bệnh, phát thuốc miễn phí, lắp ráp, sửa
chữa điện, nước, điện thoại, xây dựng công trình công cộng, tổ chức chợ phiên, bán hàng
bình ổn thị trường, tư vấn và hỗ trợ chuyển giao kỹ thuật trong sản xuất nông nghiệp…
- Chiến dịch tình nguyện Hành quân xanh: Là chiến dịch tình nguyện cao điểm
dành cho đoàn viên thanh niên thuộc lực lượng Công an, Bộ đội, Cảnh sát phòng cháy
chữa cháy, Bộ đội biên phòng, Dân quân tự vệ trên địa bàn thành phố; tổ chức ra quân
5
đầu tiên vào năm 2007, đến nay qua 17 lần tổ chức triển khai, dù là chiến dịch tình
nguyệnra đời muộn nhất nhưng cũng đã để lại nhiều dấu ấn tốt đẹp trong lòng Nhân dân
về hình ảnh những chiến sĩ Công an nhân dân, Bộ đội Cụ Hồ tình nguyện vì dân, dưới
vai trò tổ chức, tập hợp của tổ chức Đoàn Thanh niên thành phố.
- Chương trình “Gia sư áo xanh”: Lần đầu tiên được triển khai thực hiện năm
2012, với mong muốn phát huy chuyên môn của đoàn viên sinh viên thành phố trong
tham gia giúp đỡ, hỗ trợ gia sư miễn phí cho con em công nhân, người lao động khó
khăn các môn học chính khóa, hỗ trợ tư vấn, tham vấn tâm lý và động viên các em học
sinh trước và trong kỳ thi, tập trung hỗ trợ học sinh ôn tập kiến thức trong đợt hè và các
đợt cao điểm diễn ra kỳ thi học kỳ, thi cuối cấp.
Thời gian qua, nội dung hoạt động của các chương trình, chiến dịch tình nguyện
hè của thanh niên thành phố luôn bám sát vào yêu cầu, nhiệm vụ chính trị của thành
phố, các địa phương, tham gia giải quyết những vấn đề cụ thể đặt ra trong từng giai đoạn
lịch sử như: Xóa mù chữ, tham gia thực hiện chương trình “3 giảm”, xóa cầu khỉ và bê
tông hóa đường giao thông nông thôn, công tác khuyến nông, hỗ trợ xã nghèo, bảo vệ
môi trường và xây dựng nếp sống văn minh, mỹ quan đô thị, đảm bảo trật tự an toàn
giao thông, xây dựng nông thôn mới, tham gia phát triển kinh tế - xã hội, tham gia công
tác phòng, chống dịch bệnh trên địa bàn… và xuyên suốt là xây dựng lực lượng chính
trị, thực hiện công tác dân vận, công tác đại đoàn kết toàn dân tộc…
Chính quy mô đa dạng và nội dung hoạt động ý nghĩa, giá trị, các chương trình,
chiến dịch tình nguyện hè của thành phố đã ngày càng phát triển và lan tỏa trong thanh
niên thành phố, trở thành một hoạt động điển hình của thanh niên mỗi khi hè về. Việc
tham gia vào các chương trình, chiến dịch tình nguyện hè của sinh viên các trường Đại
học trên địa bàn thành phố với mục tiêu cải thiện đời sống, phục vụ cộng đồng được
xem là một trong số những biểu hiện điển hình nhất cho lối sống tích cực của thanh niên,
một mẫu hình lý tưởng của người thanh niên Việt Nam. Qua mỗi mùa hè tình nguyện,
các bạn được rèn luyện và phát triển tích cực cả về mặt tư tưởng lẫn hành vi. Trong đó,
to lớn và quan trọng nhất là nhận thức rõ ràng hơn về lòng yêu nước, tinh thần tự hào,
tự tôn dân tộc, hiểu rõ được sự khốc liệt của chiến tranh, giá trị của hòa bình để thêm
trân quý nền độc lập hiện tại. Thông qua các hoạt động tình nguyện, thanh niên thành
phố đã được tiếp cận sâu sắc hơn về truyền thống đấu tranh kiên cường, anh dũng của
thế hệ cha anh đi trước, hình thành trong nhận thức trách nhiệm học tập, rèn luyện để kế
6
thừa sự nghiệp cách mạng vĩ đại của toàn dân, ra sức phấn đấu xây dựng đất nước ngày
càng văn minh, hiện đại. Đồng thời, mỗi người thanh niên sau hành trình trải nghiệm
với đa dạng nội dung, giàu ý nghĩa trong mùa hè đã học được cho mình nhiều kỹ năng
sống bổ ích. Trở về nhịp sống thành thị, phần lớn các sinh viên sẽ học được cách kiểm
soát thời gian hợp lý, xây dựng nếp sống khoa học, lành mạnh, có ích, mở rộng các mối
quan hệ tích cực trong xã hội.
Bên cạnh những kết quả đạt được vẫn còn tồn tại một số ít sinh viên các trường
Đại học tham gia vào các chương trình chiến dịch tình nguyện hè với thái độ chưa tích
cực***, cụ thể như là: không muốn tham gia các chương trình, chiến dịch tình nguyện
hè; tham gia vì bắt buộc (để có điểm rèn luyện); tham gia vì muốn nhận các vật phẩm
tài trợ từ các chương trình tình nguyện hay thậm chí có trường hợp muốn tham gia các
chương trình, chiến dịch tình nguyện hè không phải để giúp đỡ mà để đi du lịch đến
nhiều nơi;… làm nảy sinh nhiều dư luận đáng tiếc liên quan như: Sinh viên tham gia các
hoạt động tình nguyện hè theo đám đông, điểm rèn luyện, được đi du lịch và ăn uống miễn
phí; Sinh viên làm “Việc nhà thì biếng nhác, việc chú bác thì siêng năng”; Sinh viên còn
thiếu nhiều kĩ năng (Quản lí tài chính cá nhân, thời gian, kĩ năng làm việc nhóm,...) khi
tham gia các hoạt động tình nguyện hè dẫn đến không mang lại hiệu quả cao, thậm chí còn
gây thiệt hại cho xã hội… Đây là những hạn chế rất đáng tiếc và cần thiết phải tìm các giải
pháp thích hợp để loại trừ những vấn đề tiêu cực và phát huy sức mạnh của đông đảo lực
lượng sinh viên các trường Đại học trong các chương trình, chiến dịch tình nguyện hè trên
địa bàn Thành phố Hồ chí Minh. Muốn vậy, chúng ta cần nghiên cứu có cơ sở khoa học về
thực trạng tham gia các chương trình, chiến dịch tình nguyện hè của sinh viên các trường
Đại học trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh; các yếu tố tác động đến các chương trình,
chiến dịch tình nguyện hè; vai trò, giá trị của các chương trình, chiến dịch tình nguyện
hè.
2.2. Tình hình tham gia các chương trình, chiến dịch tình nguyện hè của sinh
viên thành phố
Thông qua việc sử dụng phương pháp khảo sát bằng bảng hỏi (questionaire survey
method), nhóm tác giả đã tiến hành thiết kế nhiều dạng câu hỏi phù hợp với đối tượng
sinh viên các trường Đại học kết hợp với kiểm định Chi – square (hay còn gọi là kiểm

***
Phạm Mạnh Hà (2016), Đổi mới hình thức hoạt động thanh niên tình nguyện, Báo nhân dân điện tử, Link:
https://nhandan.vn/doi-moi-hinh-thuc-hoat-dong-thanh-nien-tinh-nguyen-post274022.html (truy cập gần nhất:
29/7/2023).
7
định độc lập)††† để làm rõ tình hình tham gia các chương trình, chiến dịch tình nguyện
hè của sinh viên các trường Đại học trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh [Phụ lục Bảng
câu hỏi khảo sát]. Với 150 mẫu khảo sát ngẫu nhiên sinh viên các trường Đại học trên
địa bàn Thành phố, đối sánh với hệ thống các trường Đại học trên địa bàn‡‡‡, nhóm tác
giả đã phân bố số lượng phiếu khảo sát cân đối theo nhóm trường thực tế bao gồm: khối
trường thuộc hệ thống ĐHQG-HCM, khối trường công lập không thuộc hệ thống
ĐHQG-HCM và khối trường ngoại công lập, trải đều từ đối tượng sinh viên năm nhất
đến sau đại học, thuộc nhiều khối ngành khác nhau. Kết quả tỷ lệ mẫu khảo sát ở 3 nhóm
trường lần lượt là: 36% (58 mẫu), 34% (51 mẫu), 31,3% (47 mẫu), đảm bảo cân đối
nhau ở 3 nhóm trường để đưa ra nghiên cứu có thể bao quát và khách quan nhất có thể.
Tóm lại, đặc điểm nhân khẩu của đối tượng khảo sát trong tham luận này đáp ứng
được các tiêu chí và yêu cầu về chỉ tiêu mẫu mà chúng tôi đề ra khi bắt đầu tiến hành
khảo sát.
Bên cạnh đó, để làm rõ hơn về tình hình tham gia các chương trình, chiến dịch tình
nguyện hè của sinh viên các trường Đại học trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh, ngoài
sử dụng biến nhân khẩu này trong quá trình phân tích và đưa ra nhận định, đánh giá,
nhóm nghiên cứu cũng sẽ tiếp tục sử dụng các biến độc lập khác thu được từ kết quả
khảo sát nhằm mô tả khái quát tình hình tham gia các chương trình, chiến dịch tình
nguyện hè của sinh viên thành phố, nêu và nhấn mạnh vai trò của các chương trình,
chiến dịch tình nguyện ấy đến sự phát triển của sinh viên và xã hội, đồng thời đề xuất ra
giải pháp, hướng đi mới trong tương lai giúp cho các chương trình, chiến dịch tình
nguyện hè của thành phố ngày càng phát triển. Cụ thể như sau:
2.2.1. Thực trạng tham gia các chương trình, chiến dịch tình nguyện hè của sinh
viên các trường Đại học trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh
- Về tình hình tham gia các chương trình, chiến dịch tình nguyện hè của đối tượng
khảo sát: Nghiên cứu kết quả khảo sát 150 sinh viên thuộc các trường đại học công lập
và ngoài công lập, trải đều từ đối tượng sinh viên năm nhất đến sau đại học, thuộc nhiều
khối ngành khác nhau cho thấy có xấp xỉ ⅔ sinh viên đã từng tham gia các chương trình,
chiến dịch tình nguyện hè: 107 sinh viên đã tham gia (71,3%); 43 sinh viên chưa tham

†††
Kiểm định Chi – square là một phương pháp kiểm định trong thống kê khoa học xã hội, được sử dụng để xem
xét có hay không tồn tại mối quan hệ giữa hai biến định tính, với điều kiện hai biến này phải loại trừ lẫn nhau.
‡‡‡
Tra cứu: https://thuvienphapluat.vn/phap-luat/thoi-su-phap-luat/danh-sach-cac-truong-dai-hoc-tai-tphcm-
truong-dai-hoc-cong-lap-tu-chu-tai-chinh-la-nhu-the-nao-70174.html (truy cập gần nhất ngày 29/7/2023).
8
gia (28,7%). Với tỷ lệ sinh viên đã từng tham gia các chương trình, chiến dịch tình
nguyện hè cao hơn gấp 2 lần so với tỷ lệ sinh viên chưa tham gia đã cho thấy rõ rệt sức
hút và sự lan tỏa của các chương trình, chiến dịch tình nguyện hè tại thành phố đối với
đối tượng đoàn viên, thanh niên.

Biểu đồ 1. Số lượng sinh viên đã và đang tham gia các chương trình, chiến
dịch tình nguyện hè (%)

Biểu đồ 1 thể hiện tình hình tham gia các chương trình, chiến dịch tình nguyện
hè của sinh viên hiện nay cho thấy: sinh viên tham gia nhiều nhất tại chiến dịch tình
nguyện hè Mùa hè xanh, với 90,7%; tiếp theo là chiến dịch tình nguyện hè Tiếp sức mùa
thi, với 24,3%... Ngược lại, chiến dịch tình nguyện hè Kỳ nghỉ hồng không có bất kỳ
sinh viên nào tham gia, với 0%.
Kết quả này hoàn toàn phù hợp với tình hình thực tế phân bổ đối tượng chiến sĩ
tham gia tình nguyện tại TP. Hồ Chí Minh hiện nay. Theo đó, chiến dịch tình nguyện hè
Mùa hè xanh là chiến dịch dành cho đối tượng sinh viên, là một trong số những hoạt
động thường niên mỗi khi hè về, từ rất sớm đã được xem là hình ảnh đẹp đặc trưng của
thế hệ sinh viên thành phố. Chiến dịch Mùa hè xanh cũng là chiến dịch tình nguyện đầu
tiên khởi đầu cho chặng hành trình 30 năm phát triển các chương trình, chiến dịch tình
nguyện hè tại TP. Hồ Chí Minh. Những hoạt động, phần việc ý nghĩa trong chiến dịch
tình nguyện Mùa hè xanh đã được khẳng định qua thời gian dài hình thành và phát triển,
là mẫu hình cho tinh thần xung kích, vì cộng đồng của tuổi trẻ thành phố. Kế tiếp, chiến

9
dịch tình nguyện hè Tiếp sức mùa thi, mặc dù xếp thứ hai nhưng tỷ lệ chiến sĩ tham gia
chiến dịch này lại có một khoảng cách khá lớn so với Mùa hè xanh. Lý giải cho điều
này, có thể cho rằng, dù Tiếp sức mùa thi vẫn là một chiến dịch tình nguyện hè dành cho
đối tượng sinh viên, nhưng quy mô và thời gian hoạt động của các chiến sĩ Tiếp sức mùa
thi vẫn đang nằm trong phạm vi thành phố, vào thời điểm học sinh bước vào kỳ thi
chuyển cấp. So với Mùa hè xanh và các chiến dịch tình nguyện hè khác, Tiếp sức mùa
thi ít có điều kiện trong việc đến và thực hiện tình nguyện tại các mặt trận xa thành phố
hay hướng đến đa dạng các phần việc. Tuy nhiên, đây vẫn là một chiến dịch quan trọng
trong tổng thể 6 chương trình, chiến dịch tình nguyện hè của thành phố, làm nên hình
ảnh ý nghĩa về người sinh viên áo xanh nhiệt tình hỗ trợ các em của mình bước vào các
kỳ thi quan trọng. Tương tự với Tiếp sức mùa thi, Gia sư áo xanh cũng là một chiến dịch
tình nguyện dành cho sinh viên trong thời gian hè về, song chiến dịch này chưa thật sự
đa dạng về mặt quy mô, phạm vi, tuyến hoạt động. Do đó, so với Mùa hè xanh, hai chiến
dịch tình nguyện hè dành cho sinh viên còn lại có chỉ tiêu về số lượng chiến sĩ hằng năm
nhỏ hơn, ít thu hút sự đăng ký tham gia hơn. Còn đối với chiến dịch tình nguyện hè Hoa
phượng đỏ, đây lại là chiến dịch dành cho đối tượng học sinh THPT và lực lượng giáo
viên trẻ. Do đó, chỉ có những sinh viên từng học THPT tại thành phố Hồ Chí Minh mới
có thể đã từng tham gia hoạt động này, trong khi đối tượng khảo sát của nghiên cứu này
đến từ đa dạng các tỉnh thành của đất nước, không chỉ riêng Thành phố Hồ Chí Minh
(cụ thể: sinh viên sinh ra ở TP. Hồ Chí Minh chiếm tỷ lệ 40,7%, trong khi sinh viên từ
nơi khác đến TP. Hồ Chí Minh học tập chiếm tỷ lệ 59,3%), nên việc chiến dịch này
không có quá nhiều lựa chọn tham gia của sinh viên là một điều dễ hiểu. Tương tự,
chiến dịch tình nguyện hè Hành quân xanh là chiến dịch dành cho đối tượng chiến sĩ
thuộc lực lượng vũ trang Việt Nam, tỷ lệ 1,9% chiến sĩ đã từng tham gia chiến dịch
này có thể là những bạn sinh viên từng tham gia nghĩa vụ quân sự trước khi theo học
đại học hoặc đã từng có thời gian theo học tại các trường khối vũ trang. Bên cạnh đó,
kết quả khảo sát cho thấy 0% sinh viên lựa chọn đã từng tham gia chiến dịch tình
nguyện Kỳ nghỉ hồng, chiến dịch dành cho đối tượng là cán bộ, công chức, viên chức,
thanh niên công nhân và lao động trẻ. Tóm lại, kết quả khảo sát đảm bảo khách quan,
phản ánh được tình hình tham gia các chương trình, chiến dịch tình nguyện hè của sinh
viên trường Đại học.

10
 Nhóm nghiên cứu cũng dự đoán, nếu tăng số lượng mẫu lên một giá trị cao hơn,
tỷ lệ các sinh viên từng tham gia chiến dịch tình nguyện hè Tiếp sức mùa thi, Hoa phượng
đỏ, Hành quân xanh, Gia sư áo xanh sẽ có sự tăng lên, đồng thời xuất hiện thêm các bạn
sinh viên đã từng tham gia Kỳ nghỉ hồng (đối tượng cán bộ, công chức, viên chức, thanh
niên công nhân học thêm văn bằng hai hoặc đối với các bạn sinh viên đã từng trải qua
thời gian làm việc trong các khu công nghiệp trước khi theo học Đại học…). Tuy nhiên,
tỷ lệ này sẽ vẫn không lớn và chiến dịch tình nguyện hè Mùa hè xanh vẫn sẽ chiếm ưu
thế vì như giải thích ở trên, đây là hoạt động thường niên mỗi khi hè về của các trường
Đại học và đã xây dựng được “thương hiệu” như là hình ảnh đẹp đặc trưng của thế hệ
sinh viên thành phố. Ngoài ra, kết quả khảo sát trên so sánh với tương quan lực lượng
tham gia các chương trình, chiến dịch tình nguyện hè trong thời gian qua cũng phản ánh
đúng cơ cấu lực lượng tham gia chiến dịch tình nguyện Mùa hè xanh luôn chiếm số
lượng đông đảo nhất.§§§
- Về mức độ yêu thích của sinh viên đối với từng chiến dịch tình nguyện hè của
thành phố, kết quả khảo sát thu được như sau:

Bảng 2: Mức độ yêu thích của sinh viên đối với các chương trình, chiến dịch tình
nguyện hè (%)

§§§
Thành Đoàn Thành phố Hồ Chí Minh (2023), tlđd (chú thích số 3), tr.5: “Chiến dịch tình nguyện Mùa hè xanh
có 2.023.588 chiến sĩ, Chiến dịch tình nguyện Hoa phượng đỏ có 393.784 chiến sĩ, Chiến dịch tình nguyện Kỳ
nghỉ hồng có 396.408 chiến sĩ, Chiến dịch tình nguyện Hành quân xanh có 184.532 chiến sĩ, Chương trình Tiếp
sức mùa thi có 117.584 tình nguyện viên, Chương trình Gia sư áo xanh có 6.320 tình nguyện viên tham gia.”
11
 Đối với 107 mẫu đã từng tham gia các chương trình, chiến dịch tình nguyện hè,
có thể nhận thấy đại đa số mức độ yêu thích của các bạn rơi vào ngưỡng “Thích”, với
lượt chọn dao động từ 29% đến 41,1% (Chiến dịch Kỳ nghỉ hồng) đến 41,1% (Chiến
dịch “Mùa hè xanh”). Riêng đối với chiến dịch “Mùa hè xanh”, chiến dịch thu hút đông
đảo nhất số lượng sinh viên tham gia, có đến 43,9% lượt chọn ở ngưỡng “Rất yêu thích”.
Điều này hoàn toàn tỷ lệ thuận với tình hình tham gia các chương trình, chiến dịch tình
nguyện hè thực tế của sinh viên thành phố. Theo đó, chiến dịch “Mùa hè xanh” là chiến
dịch thu hút đông đảo sự tham gia nhất, đồng nghĩa với việc những trải nghiệm thực tế
sẽ nhiều hơn, giúp cho các bạn sinh viên có thể đưa ra góc đánh giá khách quan và chân
thực nhất của bản thân về chất lượng của chiến dịch. Điều này đã cho thấy ý nghĩa, tầm
quan trọng và sức lan tỏa của các chiến dịch tình nguyện, để lại những ấn tượng đẹp đẽ,
khó quên trong lòng sinh viên, tuổi trẻ thành phố. Ngược lại, các chiến dịch có ít sinh
viên đã từng tham gia hơn như Hành quân xanh, Kỳ nghỉ hồng, lượt đánh giá mức độ
yêu thích sẽ rơi vào mức “Bình thường” (lần lượt là 47,7% và 46,7%), không thể hiện
thái độ hay góc đánh giá của các bạn sinh viên do chưa có sự trải nghiệm thực tế.
Một chi tiết kết quả khảo sát khác đáng lưu ý, ở mức độ yêu thích thấp “Rất
không thích” và “Không thích”, 107 lượt trả lời của các chiến sĩ đã từng tham gia các
chương trình, chiến dịch tình nguyện hè của thành phố đều có tỷ lệ chọn mức “Rất không
thích” cao hơn mức “Không thích” ở cả 6 chiến dịch được khảo sát. Điều này phần nào
thể hiện, bên cạnh việc mang lại những ấn tượng tốt, tích cực, những dấu ấn khó quên
cho các bạn chiến sĩ, các chương trình, chiến dịch tình nguyện hè của thành phố hiện
nay cũng đã và đang để lại một vài trải nghiệm chưa tích cực cho một phần nhỏ các bạn
sinh viên. Đây có thể xem như một điểm hạn chế mà nhóm nghiên cứu sẽ khai thác rõ
ràng hơn trong phần sau, để từ đó có thể góp ý, đề xuất các phương hướng giúp cho các
chương trình, chiến dịch tình nguyện hè của thành phố ngày càng phát triển và thành
công.
Đối với 43 mẫu khảo sát chưa từng tham gia các chương trình, chiến dịch tình
nguyện nào, chúng tôi vẫn đưa ra câu hỏi đánh giá mức độ yêu thích các chương trình,
chiến dịch tình nguyện cho các bạn, nhằm mục đích khảo sát góc nhìn nhận, đánh giá
của những người chưa trực tiếp trải nghiệm sẽ có thái độ như thế nào đối với phong trào
tình nguyện của thành phố. Theo đó, kết quả khảo sát thu về cho thấy, hơn 50% các lượt
đánh giá tập trung ở ngưỡng “Bình thường” hoặc “Thích”, đặc biệt ở chiến dịch Mùa hè
12
xanh, có đến 46,5% các bạn chưa từng tham gia chọn mức độ “Rất thích”. Trong khi đó,
ngưỡng “Không thích” thì rất ít, ở ngưỡng “Rất không thích” hầu như không có lượt
chọn. Đây là một tín hiệu vô cùng tích cực cho phong trào tình nguyện ở TP. Hồ Chí
Minh. Mặc dù chưa từng trực tiếp trải nghiệm các hoạt động tình nguyện, song thông
qua các phương tiện truyền thông, những công trình, phần việc đã hoàn thành, những
lời kể lại từ mọi người xung quanh, các bạn sinh viên hiện nay vẫn có một góc nhìn vô
cùng tích cực dành cho phong trào tình nguyện. Đây cũng là một trong các yếu tố góp
phần thúc đẩy các bạn sinh viên chưa tham gia sẽ có nhu cầu được tham gia vào các
chương trình, chiến dịch tình nguyện hè ở những năm tiếp theo.
2.2.2. Các yếu tố tác động đến các chương trình, chiến dịch tình nguyện hè
Nhà trường
Hiện nay, bên cạnh các tuyến hoạt động cấp thành với các ngày hoạt động cao
điểm, quy tụ chiến sĩ tình nguyện ở tất cả các chiến dịch tình nguyện, trên phạm vi toàn
thành phố hưởng ứng và tham gia, sự vận hành, thu hút và thành công của các chương
trình, chiến dịch tình nguyện hè còn phụ thuộc nhiều vào sự tổ chức, lên kế hoạch, triển
khai hoạt động của Ban chỉ huy chiến dịch tình nguyện tại các trường đại học. Vì vậy,
các chương trình, chiến dịch tình nguyện hè có thực sự hiệu quả hay không một phần
cũng chịu sự chi phối bởi yếu tố Nhà trường. Nhận thức được vấn đề trên, nhóm nghiên
cứu thực hiện khảo sát về nhu cầu tham gia các chương trình, chiến dịch tình nguyện hè
do nhà trường tổ chức, thu được kết quả như sau:

13
Biểu đồ 2: Nhu cầu tham gia các chương trình, chiến dịch tình nguyện hè do nhà
trường tổ chức của sinh viên (%)

Kết quả cho thấy, có 45,8% sinh viên lựa chọn “rất muốn tham gia”, 36,4% lựa
chọn “Muốn tham gia” và 17,8% sinh viên lựa chọn “Bình thường”, hoàn toàn không
có lượt chọn “Không muốn tham gia” và “Không bao giờ muốn tham gia”. Điều này
chứng tỏ hiện nay, công tác tổ chức, triển khai các hoạt động trong các chiến dịch tình
nguyện tại các trường đại học nhằm thu hút sự tham gia của sinh viên đang ở trạng thái
tích cực.
Thực hiện khảo sát về đánh giá của sinh viên đối với công tác tổ chức các chương
trình, chiến dịch tình nguyện hè tại các trường đại học, kết quả thu về hoàn toàn tỷ lệ
thuận với nhu cầu tham gia của sinh viên, cụ thể:

Biểu đồ 3: Đánh giá của sinh viên về các chương trình, chiến dịch tình nguyện hè
do nhà trường tổ chức (%)
49,5% sinh viên đã từng tham gia các chương trình, chiến dịch tình nguyện hè
đánh giá công tác tổ chức, triển khai hoạt động của Ban chỉ huy chiến dịch cấp trường
ở mức “Tốt”, 28% sinh viên đánh giá ở mức “Rất tốt”, 17,8% sinh viên đánh giá ở mức
“Bình thường”, một số ít còn lại đánh giá ở mức “Không tốt” và “Rất không tốt”.
Thực hiện kiểm định Chi - square về mối liên hệ giữa nhu cầu tham gia các
chương trình, chiến dịch tình nguyện của sinh viên tại trường với đánh giá của sinh viên
về các chương trình, chiến dịch tình nguyện do nhà trường tổ chức, thu được giá trị Chi-

14
square =117,665, bậc tự do =15 và siv =0,00, cho thấy hai biến này có mối liên hệ mật
thiết với nhau. Có thể thấy, nhà trường chính là một yếu tố quan trọng góp phần tạo nên
lực lượng chiến sĩ và mức độ thành công của từng kỳ chiến dịch. Mặt khác, nhà trường
cũng sẽ góp phần quan trọng trong việc định hướng mục đích tham gia hoạt động tình
nguyện cho các bạn sinh viên.
Để hoạt động tình nguyện do Nhà trường tổ chức đạt được kết quả cao, đảm bảo
cho chiến sĩ tình nguyện phát huy năng lực tại địa bàn, nhóm nghiên cứu đặt ra vấn đề
về công tác tập huấn của nhà trường cho sinh viên trước mỗi chuyến đi tình nguyện, qua
đó có thể giúp trang bị cho các bạn những kỹ năng, kiến thức cần thiết, đảm bảo yêu cầu
và hiệu quả cho công tác tình nguyện tại mặt trận. Thực hiện khảo sát về thời gian và
chất lượng của các buổi tập huấn trước khi bắt đầu một hành trình tình nguyện đối với
sinh viên các trường, kết quả thu về như sau: 56,7% sinh viên được tập huấn trước ngày
xuất quân; 31,7% sinh viên được tập huấn trước một thời gian dài (từ 15 ngày - 1 tháng);
10,6% sinh viên chỉ được căn dặn vài điều trước khi xuất quân; 1% sinh viên còn lại
hoàn toàn không được tập huấn. Đồng thời, 50% sinh viên đánh giá công tác tập huấn ở
mức “Khá hiệu quả”; 31,6% sinh viên đánh giá ở mức “Bình thường”; 15,3% sinh viên
đánh giá ở mức “Rất hiệu quả”; 3% sinh viên đánh giá ở mức “Không hiệu quả” và “Rất
không hiệu quả”.
Từ kết quả thu được, có thể thấy tình hình tập huấn và hiệu quả tập huấn tại các
trường hiện nay đang ở ngưỡng khả quan. Song, nhóm nghiên cứu vẫn muốn hướng đến
một tương lai phát triển toàn diện hơn cho các chương trình, chiến dịch tình nguyện hè,
đề tỷ lệ phần trăm “Rất hiệu quả” của công tác tập huấn được tăng lên. Do đó, trong
phần đề xuất phương hướng của tham luận, chúng tôi sẽ đề xuất một vài giải pháp nhằm
cải thiện vấn đề này.
Gia đình
Bên cạnh công tác tổ chức của nhà trường, theo quan sát của nhóm nghiên cứu,
yếu tố gia đình cũng là một phần quan trọng đưa đến quyết định có tham gia tình nguyện
của sinh viên hay không. Từ thông tin về nhân khẩu của mẫu khảo sát cho thấy, hiện
nay, lực lượng chiến sĩ tham gia tình nguyện tại TP. Hồ Chí Minh đến từ rất nhiều vùng
miền trên khắp cả nước. Theo đó, có đến 59,3% sinh viên tham gia khảo sát có quê quán
không thuộc TP. Hồ Chí Minh song chỉ có 56,1% sinh viên đã từng tham gia các chiến
dịch tình nguyện là sinh viên sống xa nhà. Điều đó cho thấy yếu tố gia đình ở quê, thời
15
gian đi học ở Thành phố đã sống xa gia đình lâu ngày cũng tác động đến tình hình tham
gia các chương trình, chiến dịch tình nguyện hè của sinh viên các trường Đại học trên
địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh.
Ngoài ra, yếu tố gia đình còn đóng vai trò quan trọng qua sự khuyến khích, động
viên, ủng hộ của các thành viên trong gia đình. Thực hiện khảo sát về sự ủng hộ của gia
đình đối với việc tham gia các chương trình, chiến trình chiến dịch tình nguyện hè của
các bạn sinh viên, 107 mẫu khảo sát đã từng tham gia chiến dịch tình nguyện cho ra kết
quả như sau:
+ Về truyền thống gia đình có thành đã từng/chưa từng tham gia các chương trình,
chiến dịch tình nguyện hè, khảo sát ra kết quả: 58,9% các thành viên trong gia đình của
các sinh viên chưa từng tham gia các chương trình, chiến dịch tình nguyện hè trước đó,
phần còn lại đã từng tham gia. Thực hiện kiểm định Chi- square về mối liên hệ giữa gia
đình với mức độ tham gia các chương trình, chiến dịch tình nguyện của sinh viên, ở mức
tin cậy 95%, thu được kết quả: giá trị Chi-square = 7,234, bậc tự do = 3 và siv = 0,065,
kết quả cho thấy không có đủ bằng chứng để chứng minh tác động của tính truyền thống
gia đình có thành đã từng/chưa từng tham gia các chương trình, chiến dịch tình nguyện
hè liên quan đến sự tham gia tình nguyện của sinh viên thành phố. Có nghĩa là: Ở gia
đình chưa từng tham gia vào các chương trình, chiến dịch tình nguyện vẫn có thể rất
khuyến khích con/cháu của họ tham gia các chương trình, chiến dịch tình nguyện hè.
+ Về mức độ khuyến khích, động viên, ủng hộ của các thành viên trong gia đình
tham gia các chương trình, chiến trình chiến dịch tình nguyện hè của các bạn sinh viên:
Trong 107 mẫu khảo sát đã từng tham gia chiến dịch tình nguyện cho ra kết quả như
sau: 29% sinh viên cho biết gia đình họ “Rất khuyến khích” con em mình tham gia tình
nguyện, 39,3% sinh viên chọn “Khuyến khích”, 27,1% sinh viên chọn “Bình thường”
và 4,6% sinh viên chọn “Rất không khuyến khích”. Từ số liệu nếu trên, thấy rằng có đến
95,4% gia đình có thiên hướng khuyến khích, ủng hộ con em mình tham gia chương
trình, chiến dịch tình nguyện. Điều này phần nào đã thể hiện được những hình ảnh, ý
nghĩa tốt đẹp của phong trào tình nguyện thành phố trong 30 năm qua đã để lại những
ấn tượng rất sâu sắc trong lòng xã hội. Qua đó, chính xã hội chính là nguồn thúc đẩy,
động viên, giúp lực lượng chiến sĩ tình nguyện nói riêng và phong trào tình nguyện nói
chung ngày một phát triển. Tuy nhiên, con số 4,6% gia đình của những sinh viên đã từng
tham gia chương trình, chiến dịch tình nguyện hè rất không khuyến khích con em mình
16
tiếp tục tham gia, tuy là một con số nhỏ, song vẫn thể hiện được vẫn còn một bộ phận
các gia đình chưa có cái nhìn đủ thiện cảm, đúng đắn về phong trào tình nguyện của
thành phố. Đây có thể xem như một điểm hạn chế về công tác tổ chức và tuyên truyền
của các chương trình, chiến dịch, và tỷ lệ này có khả năng sẽ tăng lên nếu không có một
hướng giải pháp cụ thể và thích hợp. Trong tham luận này, nhóm nghiên cứu sẽ đề xuất
một vài hướng giải pháp, góp phần khắc phục tình hình này.
Tóm lại, như Bác Hồ đã nhận định: “Nhiều gia đình cộng lại mới thành xã hội,
xã hội tốt thì gia đình càng tốt, gia đình tốt thì xã hội mới tốt. Hạt nhân của xã hội là
gia đình”****, việc nhận được sự ủng hộ, khuyến khích từ gia đình sẽ là một nền tảng
tinh thần tích cực giúp cho các bạn sinh viên có thêm tinh thần, hăng say hơn trong việc
tham gia tình nguyện. Hay nói cách khác, vấn đề nâng cao nhận thức cho toàn xã hội về
các chương trình, chiến dịch tình nguyện hè của thành phố cần phải được quan tâm
nghiên cứu để các chương trình, chiến dịch tình nguyện hè sẽ càng thành công, phát
triển rực rỡ hơn khi nhận được sự yêu quý, ủng hộ những mỗi một “hạt nhân” trong xã
hội này.
Truyền thông đại chúng
Một nhân tố khác góp phần lan tỏa những hình ảnh đẹp, đưa các chương trình,
chiến dịch tình nguyện hè của thành phố đến gần hơn với mọi người là truyền thông đại
chúng. Thực hiện khảo sát đến 107 sinh viên đã từng tham gia tình nguyện về khả năng
tiếp cận đến các thông tin của các chiến dịch tình nguyện trên nền tảng Internet, mạng
xã hội, chúng tôi thu về kết quả như sau:

****
Bài nói chuyện của Bác Hồ tại Hội nghị cán bộ thảo luận Dự thảo Luật hôn nhân và Gia đình, tháng 10-
1959. Link tham khảo: https://hatinh.dcs.vn/ho-chi-minh/news/tu-tuong-ho-chi-minh-hat-nhan-cua-xa-hoi-la-gia-
dinh.html#:~:text=Sinh%20th%E1%BB%9Di%2C%20Ch%E1%BB%A7%20t%E1%BB%8Bch%20H%E1%B
B%93,x%C3%A3%20h%E1%BB%99i%20l%C3%A0%20gia%20%C4%91%C3%ACnh. (truy cập gần nhất
ngày 29/7/2023).
17
 Biểu đồ 4: Đánh giá của sinh viên về thông tin các chương trình, chiến dịch tình
nguyện hè được truyền thông trên Internet, mạng xã hội (%)

Kết quả cho thấy, 80% sinh viên cho biết Internet, mạng xã hội “Cung cấp đủ
thông tin cần thiết” về các chương trình, chiến dịch tình nguyện hè, 20% còn lại đánh
giá thông tin chưa đầy đủ, không như mong đợi hoặc không quan tâm. 80% lượt đánh
giá đã thể hiện được rằng: hiện nay, công tác thông tin, tuyên truyền hình ảnh của các
chương trình, chiến dịch tình nguyện hè đang ở mức tốt, đảm bảo việc đưa thông tin về
tiến độ, nội dung hoạt động của các chiến sĩ luôn được cập nhật đến mọi người một cách
nhanh nhất.
Chúng ta thấy rằng: Thành Đoàn thành phố, bên cạnh việc là cơ quan chủ quản
của báo Tuổi Trẻ, một trong số những tòa soạn dành cho độc giả trẻ uy tín và bán chạy
nhất hiện nay, còn sở hữu kênh Fanpage “Thành Đoàn TP. Hồ Chí Minh” với 153 nghìn
lượt theo dõi, website Cổng thông tin điện tử Thành Đoàn. Đồng thời, để củng cố công
tác quảng bá thông tin, Thành đoàn cũng đã thành lập đội hình Ngòi bút trẻ - trực thuộc
Ban Tuyên giáo – Đối ngoại, khuyến khích sự tham gia đưa tin của lực lượng truyền
thông từ các Đoàn cơ sở trên địa bàn trực thuộc. Không dừng lại ở đó, Thành Đoàn thành
phố còn nhận được sự quan tâm, ủng hộ và hỗ trợ đến từ lực lượng nhà báo, phóng viên
của các cơ quan báo chí khác. Tất cả làm nên một mạng lưới thông tin khổng lồ, liên tục
bám sát, cập nhật các thông tin về các hoạt động của Đoàn nói chung và các chương
trình, chiến dịch tình nguyện hè nói riêng một cách đầy đủ, nhanh chóng, chính xác nhất,
đảm bảo hình ảnh tình nguyện của tuổi trẻ thành phố có thể lan tỏa sâu, rộng trong cộng
đồng.
18
 Tuy nhiên, 20% lượt đánh giá cho biết các thông tin được truyền thông trên nền
tảng Internet và mạng xã hội chưa đáp ứng đầy đủ nhu cầu, không như kỳ vọng hoặc
không thu hút được sự quan tâm của các bạn sinh viên, vẫn thể hiện được công tác truyền
thông hiện nay của Thành Đoàn về các chương trình, chiến dịch tình nguyện chưa thật
sự tối ưu. Một bộ phận các bạn sinh viên do không tiếp cận được với thông tin về việc
làm cách nào để đăng ký tham gia đã bỏ lỡ các mùa hè tình nguyện, dẫn đến việc dù
muốn song vẫn chưa có cơ hội để tham gia.
2.2.3. Vai trò, giá trị của các chương trình, chiến dịch tình nguyện hè
Thực hiện khảo sát đến 107 sinh viên đã tham gia các chương trình, chiến dịch
tình nguyện hè của thành phố về mục đích khi tham gia của các bạn, chúng tôi thu được
kết quả sau:

Biểu đồ 5: Mục đích tham gia các chương trình, chiến dịch tình nguyện hè của
sinh viên (%)

Từ kết quả khảo sát có thể nhận thấy, mục đích hàng đầu và được sinh viên lựa
chọn nhiều nhất khi tham gia vào các chương trình, chiến dịch tình nguyện hè là để có
thêm trải nghiệm và kinh nghiệm sống cho bản thân (88,8%). Tiếp đó lần lượt là các
mục đích để học học hỏi thêm các kỹ năng và kiến thức bổ ích (86%); để giúp đỡ các cá
nhân, nhóm và cộng đồng yếu thế hoặc đang gặp khó khăn (82,2%); để kết giao và mở
19
rộng các mối quan hệ xã hội (76,6%), để có thêm niềm vui và giảm căng thẳng trong
cuộc sống (58,9%); để có điểm rèn luyện (42,1%); để gây ấn tượng tốt với nhà tuyển
dụng khi xin việc (32,7%); để được đi du lịch nhiều nơi (29%), để khẳng định bản thân
mình với mọi người (26,2%); và để nhận các vật phẩm từ chiến dịch (13,1%) là mục
đích ít được hướng đến nhất.
Có thể thấy, bên cạnh việc học tập kiến thức chuyên môn trên giảng đường, hiện
nay các bạn sinh viên đã nhận thức được vai trò của việc tham gia các hoạt động trải
nghiệm. Việc tham gia các chương trình, chiến dịch tình nguyện hè giúp trau dồi tri thức
để phát huy vai trò làm chủ của người thanh niên trong thời đại mới không chỉ là nhu
cầu của các bạn sinh viên Đại học, mà còn đáp ứng kỳ vọng to lớn của các cấp lãnh đạo
dành cho sinh viên nói chung và các chiến sĩ tình nguyện nói riêng ††††. Chính những
chuyến đi thực tế, được tận tai nghe, tận mắt thấy những chứng nhân lịch sử, những
mảnh đất đã in hằn dấu vết tháng năm đấu tranh kiên cường, bất khuất của dân tộc, tiếp
xúc với những hoàn cảnh khó khăn, đặc biệt, ở những miền đất xa xôi như núi cao, hải
đảo… các bạn sinh viên đã thu về cho mình những kiến thức, bài học vô cùng quý giá.
Có thể ví những trải nghiệm ấy là “người thầy ngoài giảng đường”, có khả năng đó
không phải là kiến thực chuyên môn, hàm chứa tính khoa học, song đó lại là những kiến
thức cơ bản nhất để cấu thành nên cốt cách và bản lĩnh của thanh niên Việt Nam, con
người Việt Nam. Đó là tình yêu tổ quốc, tinh thần tự tôn, tự hào dân tộc, sự đoàn kết,
yêu quý đồng bào… Những điều ấy sẽ được hình thành và phát triển qua từng hoạt động,
giúp các bạn sinh viên có thêm động lực, niềm tin để nỗ lực học tập, lao động hăng say
hơn từng ngày, đưa đất nước ngày càng phồn vinh, giàu mạnh.
Mặt khác, đáp ứng đúng mục đích được học hỏi thêm nhiều kỹ năng, kinh nghiệm
của sinh viên, những khó khăn và thử thách trong mỗi lần hoạt động sẽ đảm trách vai
trò hướng dẫn, rèn giũa cho các bạn những kỹ năng đơn giản nhưng hữu ích, có thể áp
dụng trong đời sống hằng ngày. Tham gia tình nguyện còn là một môi trường lành mạnh
giúp sinh viên mở rộng được các mối quan hệ xã hội, những người bạn tốt sẽ đồng hành
cùng nhau lâu dài. Bên cạnh đó, dựa theo kết quả khảo sát, việc tham gia tình nguyện

††††
Lời động viên của đồng chí Trần Kim Yến - Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy TP. Hồ Chí Minh, Chủ tịch Ủy
ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Thành phố, đến các chiến sĩ tình nguyện Mùa hè xanh trong chuyến thăm quân tại
huyện Bình Chánh ngày 23-7-2023: “Mỗi bạn chiến sĩ cần phải xem các hoạt động đền ơn đáp nghĩa, vì an sinh
xã hội của chiến dịch mình đang thực hiện là những buổi học tập ngoại khóa quan trọng, giúp các bạn trau dồi
và bổ sung thêm kiến thức của mình về sự hy sinh to lớn của các anh hùng liệt sĩ. Từ đó ra sức phấn đấu học tập,
rèn luyện, xứng đáng với những gì mà thế hệ đi trước dày công gìn giữ”.
20
còn hướng tới mục đích khẳng định bản thân mình của sinh viên. Điều này khác với
quan niệm tiêu cực khi cho rằng những người làm tình nguyện sẽ là người không màng
lợi ích cá nhân, không phù hợp với tư duy nếp sống mới, cần phải sống cho bản thân
nhiều hơn. Song trên thực tế, từ kết quả khảo sát đã cho thấy, tham gia hoạt động tình
nguyện là một hướng đi mà phục vụ lợi ích cộng đồng và đem lại lợi ích cho cá nhân là
hai yếu tố song hành cùng nhau. Theo đó, bên cạnh việc giúp đỡ được những người yếu
thế trong xã hội, xây dựng các công trình, thực hiện những phần việc có ý nghĩa, phong
trào tình nguyện còn là môi trường giúp sinh viên nói riêng và người trẻ nói chung khẳng
định lối sống và giá trị tích cực của bản thân, tạo ấn tượng tốt, hảo cảm với mọi người,
đồng thời mang lại những dấu ấn thành tích đáng tự hào nếu các bạn hoàn thành xuất
sắc công việc tình nguyện của mình.
Tiếp tục thực hiện khảo sát đến các sinh viên về nhận định của các bạn đến vai
trò của các chương trình, chiến dịch tình nguyện hè, kết quả thu được như sau:

Bảng 3: Nhận định của sinh viên về vai trò của các chương trình, chiến dịch tình
nguyện hè (%)

Kết quả cho thấy ở cả hai đối tượng đã từng tham gia các chương trình, chiến
dịch tình nguyện hè và chưa tham gia, mức độ đồng ý đối với các nhận định về vai trò
của các chiến dịch không có sự khác biệt quá lớn. Cụ thể, chúng tôi đưa ra 5 nhận định
21
về vai trò của các chương trình, chiến dịch tình nguyện hè, lần lượt như sau: Giáo dục
lòng yêu nước, lòng tự hào dân tộc gắn liền với các chương trình, hoạt động, công trình
tại địa phương; Lan tỏa, phát huy giá trị nhân văn sâu sắc, tình cảm giữa chiến sĩ - người
dân qua quá trình sinh hoạt, lao động; Định hướng của tổ chức Đoàn - Hội dễ tiếp cận,
phù hợp với từng đối tượng thanh niên theo khu vực, độ tuổi; Thắt chặt tinh thần đoàn
kết, hữu nghị giữa các quốc gia thông qua các công trình, phần việc ý nghĩa trong chương
trình, chiến dịch tình nguyện; Phát huy hiệu quả chuyên môn của đoàn viên, thanh niên
trong việc thực hiện những phần việc, công trình có ích cho xã hội.
Theo đó, đối với 107 mẫu khảo sát các sinh viên đã từng tham gia các chương
trình, chiến dịch tình nguyện hè, mức độ đồng ý đối với 5 nhận định đều tập trung ở
ngưỡng “đồng ý”, với tỷ lệ sinh viên lựa chọn dao động từ 41,1% đến 48,6%. Trong khi
đó, đối với 43 mẫu khảo sát các sinh viên chưa tham gia các chương trình, chiến dịch
tình nguyện hè, mức độ đồng ý đối với cả 5 nhận định đều tập trung ở ngưỡng “Rất đồng
ý”, với tỷ lệ sinh viên lựa chọn dao động từ 32,6% đến 55,8%. Điều này cho thấy, dù đã
từng hay chưa từng tham gia, trải nghiệm các hoạt động tình nguyện, các sinh viên được
lựa chọn ngẫu nhiên để tham gia phần khảo sát này đều đã có sự nhìn nhận tích cực đối
với vai trò, ý nghĩa của các chương trình, chiến dịch tình nguyện.
Việc các sinh viên thừa nhận vai trò, sức ảnh hưởng của các hoạt động tình
nguyện với thái độ đồng tình và rất đồng tình, phù hợp và tỷ lệ thuận với mục đích tham
gia và mức độ yêu thích các chiến dịch tình nguyện của các bạn mà chúng tôi đã trình
bày ở phần trước. Có thể nói, mối quan hệ giữa sinh viên và các chương trình, chiến
dịch tình nguyện hè là một mối quan hệ có thể thỏa mãn được cả hai nhu cầu, lợi ích cá
nhân và đạo đức xã hội. Theo đó, nhu cầu về lợi ích cá nhân của sinh viên đã được thể
hiện qua kết quả khảo sát về mục đích khi lựa chọn tham gia tình nguyện, những mong
muốn đó đều là những nhu cầu chính đáng, được pháp luật thừa nhận, thỏa mãn cả hai
ý chí phát triển bản thân và xã hội. Đồng thời, những thành tựu mà mỗi sinh viên nói
riêng và các chiến dịch tình nguyện nói chung mang lại, góp phần xây dựng những chuẩn
mực về đạo đức xã hội ngày một hoàn thiện và tối ưu, phù hợp với cộng đồng hơn.
Tiếp tục thực hiện khảo sát về các giá trị ưu tiên mà sinh viên hướng đến khi tham
gia các chương trình, chiến dịch tình nguyện. Với 10 giá trị được quy đổi thành thang
điểm từ 1-10, chúng tôi thu được kết quả như sau:

22
 Biểu đồ 6.1: Giá trị ưu tiên của sinh viên khi tham gia chương trình, chiến
dịch tình nguyện hè (sinh viên đã tham gia)

Biểu đồ 6.2: Giá trị ưu tiên của sinh viên khi tham gia chương trình, chiến
dịch tình nguyện hè (sinh viên chưa tham gia)

Ở đối tượng đã từng tham gia các chương trình, chiến dịch tình nguyện hè, điểm
của các giá trị ưu tiên được xếp theo thứ tự lần lượt giảm dần như sau: An toàn (6,9),
Đoàn kết (6,6), Sự kính trọng (5,9), Khẳng định bản thân (5,7), Tự hoàn thiện (5,6), Tiên
phong (5,5), Hợp tác (5,1), Truyền thống, văn hóa (4,9), Tin cậy nhau (4,7), Chấp nhận
người khác (4,3). Bên cạnh đó, ở đối tượng chưa từng tham gia các chương trình, chiến
dịch tình nguyện hè, điểm của các giá trị ưu tiên được sắp xếp theo thứ tự giảm dần như
sau: An toàn (7,7), Đoàn kết (7,1), Tự hoàn thiện (6,5), Khẳng định bản thân (6,1), Sự

23
kính trọng (5,9), Truyền thống, văn hóa (5,8), Tiên phong (5,7), Tin cậy nhau (5,4), Hợp
tác (5,3), Chấp nhận người khác (4,8).
Có thể thấy, hai hình dạng đường vẽ trong hai biểu đồ radar khá tương đồng nhau.
Ở cả hai nhóm đối tượng đều cho ra kết quả: an toàn chính là giá trị được ưu tiên, để
tâm hàng đầu khi cân nhắc, quyết định tham gia các chương trình, chiến dịch tình
nguyện. Ngược lại, việc chấp nhận người khác lại là giá trị ít được ưu tiên nhất ở cả hai
đối tượng. Chúng tôi xây dựng hệ thống các giá trị này dựa trên tháp nhu cầu của
Maslow‡‡‡‡.

Hình 1: Tháp nhu cầu Maslow

Theo đó, những lựa chọn về mức độ ưu tiên của sinh viên, theo đánh giá của
chúng tôi là khá phù hợp với sự phân tầng trong tháp nhu cầu của Maslow. Bỏ qua tầng
đầu tiên với các nhu cầu về thể lý chắc chắn sẽ được đảm bảo, nhu cầu được ưu tiên để
tâm hàng đầu của sinh viên trùng khớp hoàn toàn với tầng thứ hai - sự an toàn. Thực tế,

‡‡‡‡
Thuyết nhu cầu Maslow là lý thuyết về sự thỏa mãn phổ biến nhất do nhà tâm lý học Abraham Maslow hình
thành và phát triển. Lý thuyết này cho rằng con người được động viên bởi nhiều nhu cầu khác nhau và các nhu
cầu này được sắp xếp theo thứ bậc từ thấp đến cao. 5 mức nhu cầu của tháp Maslow là:
Nhu cầu sinh lý.
Nhu cầu an toàn.
Nhu cầu xã hội.
Nhu cầu được tôn trọng.
Nhu cầu tự thể hiện.
Cụ thể như sau: Tầng thứ nhất: Các nhu cầu căn bản nhất thuộc về "thể lý" (physiological) - thức ăn, nước uống,
nơi trú ngụ, tình dục, bài tiết, thở, nghỉ ngơi; Tầng thứ hai: Nhu cầu an toàn (safety) - cần có cảm giác yên tâm về
an toàn thân thể, việc làm, gia đình, sức khỏe, tài sản được đảm bảo; Tầng thứ ba: Nhu cầu được giao lưu tình cảm
và được trực thuộc (love/belonging) - muốn được trong một nhóm cộng đồng nào đó, muốn có gia đình yên ấm,
bạn bè thân hữu tin cậy; Tầng thứ tư: Nhu cầu được quý trọng, kính mến (esteem) - cần có cảm giác được tôn
trọng, kính mến, được tin tưởng; Tầng thứ năm: Nhu cầu về tự thể hiện bản thân cường độ cao (self - actualization)
- muốn sáng tạo, được thể hiện khả năng, thể hiện bản thân, trình diễn mình, có được và được công nhận là thành
đạt. Link tham khảo: https://bvnguyentriphuong.com.vn/dieu-duong/thap-maslow-ve-nhu-cau-cua-con-nguoi-la-
gi (truy cập gần nhất 29/7/2023).
24
đối với gia đình và cá nhân mỗi sinh viên khi tham gia vào chiến dịch tình nguyện, nhất
là sinh viên nữ khi tham gia vào các hoạt động dài hạn, xa nhà, đến khác khu vực xa
thành phố, nhu cầu tiên quyết nhất mà các bạn cần được đảm bảo là sự an toàn. Nó
không dừng lại ở việc được bảo đảm an toàn về mặt thân thể, sức khỏe khi tham gia sinh
hoạt, lao động, mà còn là sự an toàn về sự riêng tư cá nhân khi sống trong môi trường
tập thể… Đây là một trong số những tiêu chí, tiêu chuẩn cần được tiếp tục phát huy, đảm
bảo tuyệt đối trong công tác tổ chức các chương trình, chiến dịch tình nguyện trong
những năm tiếp theo để phong trào tình nguyện luôn là một phong trào có ý nghĩa, giá
trị thiết thực, đồng thời cũng là môi trường sinh hoạt, rèn luyện đáng tin cậy dành cho
sinh viên mỗi khi hè về. Những giá trị ưu tiên còn lại cũng trùng khớp với các kết quả
khảo sát trước đó về mục đích khi tham gia tình nguyện của sinh viên như: khẳng định
bản thân, đoàn kết, hợp tác, truyền thông - văn hóa…
Có thể nói, mỗi sinh viên đều có riêng cho mình những mục đích, giá trị ưu tiên
và nhận định về tầm vóc vai trò khác nhau khi tham gia các chương trình, chiến dịch
tình nguyện hè. Tuy nhiên, một khi đã quyết định trở thành một chiến sĩ tình nguyện,
các kết quả khảo sát đều cho thấy khao khát lớn nhất của họ là hướng lợi ích về phía
cộng đồng, muốn cống hiến sức trẻ của mình vì sự phát triển của xã hội, sự phồn vinh
của đất nước. Sẽ không dễ dàng nếu tìm hiểu về mục đích, giá trị ưu tiên của từng chiến
sĩ tình nguyện để đảm bảo tuyệt đối, song khi có cái nhìn tổng quan nhất về lý tưởng và
nhu cầu chung, to lớn nhất của các chiến sĩ, ta sẽ có được hướng đi cho các chương
trình, chiến dịch tình nguyện hè cho tương lai sẽ ngày càng phù hợp với sinh viên, đồng
thời mang lại những hiệu quả tích cực trong công tác xây dựng, phát triển đất nước.
Bên cạnh việc chú tâm phát huy, nâng cao chất lượng hoạt động tình nguyện để
phù hợp với nguyện vọng, mục đích của các chiến sĩ tình nguyện, qua đó tối ưu hóa hơn
công tác tổ chức các chương trình chiến dịch tình nguyện hè trong tương lai, việc phát
triển lực lượng tình nguyện cũng là một yếu tố cần được chú trọng.
Theo như báo cáo nhân khẩu đã trình bày ở phần trước, trong tổng số mẫu khảo
sát là 150 sinh viên, có ⅓ sinh viên chưa từng tham gia các chương trình, chiến dịch tình
nguyện. Để tìm hiểu nguyên nhân và đề xuất phương hướng phát triển toàn diện cho
phong trào tình nguyện của thành phố trong thời gian tới, chúng tôi thực hiện khảo sát
về lý do các sinh viên chưa tham gia các chương trình, chiến dịch tình nguyện hè, kết
quả thu được như sau:
25
 Biểu đồ 7: Lý do sinh viên chưa tham gia các chương trình, chiến dịch tình
nguyện hè (%)
Kết quả khảo sát cho thấy, hai lý do chủ yếu khiến sinh viên chưa tham gia các
chương trình, chiến dịch tình nguyện là “Chưa tiếp cận đến thông tin về các chương
trình, chiến dịch tình nguyện hè” (67,4%) và “Không có bạn bè tham gia cùng” (37,2%).
Nếu như lý do thứ 2 mang tính chủ quan cá nhân, thì lý do đầu tiên lại là một vấn đề cần
nghiên cứu kỹ. Theo đó, so với kết quả khảo sát về mức độ truyền thông về thông tin
của các chương trình, chiến dịch tình nguyện nhận được phản hồi khá tích cực, với 80%
lượt chọn xác định nền tảng Internet, mạng xã hội đã cung cấp đầy đủ các thông tin. Tuy
nhiên, như chúng tôi đã đề cập, 20% đánh giá còn lại trong biểu đồ 4 đã cho thấy công
tác truyền thông của các chương trình, chiến dịch tình nguyện vẫn còn một vài hạn chế,
dẫn đến tình trạng một bộ phận sinh viên vẫn chưa tiếp cận được đến thông tin mà họ
cần, hoặc lượng thông tin mà họ tiếp cận chưa đầy đủ và như mong đợi. Mặt khác, việc
tuyên truyền thông tin về các chương trình, chiến dịch tình nguyện hiện nay, theo chúng
tôi đánh giá, nếu chỉ thông qua nền tảng Internet, mạng xã hội thì vẫn chưa xem là đủ.
Chúng ta có nhiều hơn một phương tiện truyền thông đại chúng trong thời đại mà công
nghệ đang lên ngôi, việc chỉ dựa vào duy nhất một phương tiện tuyên truyền sẽ là không
đủ. Theo đó, mặc dù Internet, mạng xã hội là những phương tiện truyền thông đại chúng
được nhiều người ưa chuộng nhất, trong đó tiệm cận và phổ biến nhất là đối với đối
tượng người trẻ. Tuy nhiên, đây cũng là những nền tảng chứa một lượng tin tức quá
khổng lồ để người dùng trong vài phút giải lao, giải trí ngắn ngủi có thể nắm được hết,

26
một khả năng rất cao đã xảy đến với đối tượng sinh viên chưa tham gia các chương trình,
chiến dịch tình nguyện hè là thông tin chiến dịch mà họ muốn tiếp cận đã hoàn toàn bị
che lấp bởi lượng thông tin khổng lồ từ đa dạng các nhà sáng tạo nội dung, trang thông
tin điện tử, luôn không ngừng liên tục cập nhật, làm mới bảng tin của các nền tảng
Internet, mạng xã hội.
Một vấn đề khác dẫn đến lý do sinh viên chưa tham gia các chương trình chiến
dịch tình nguyện hè là phải về quê cùng gia đình (23,3%). Đây là vấn đề chúng tôi đã
đề cập đến ở phần trước, khi mùa hè là một trong số những dịp thuận lợi nhất trong năm
để các sinh viên đi học xa quê có thể trở về quây quần bên gia đình. Một số bạn khác
phải dành thời gian làm thêm, thực tập (23,3%) nhằm tích lũy kinh nghiệm chuyên môn
cho nghề nghiệp tương lai của mình, hoặc chỉ đơn giản là kiếm thêm một khoản phí để
trang trải cuộc sống đối với sinh viên có hoàn cảnh khó khăn. Đây là một vấn đề mà
nhóm nghiên cứu đánh giá sẽ có xu hướng hóa thành vấn đề bất cập trong công tác tổ
chức các chương trình, chiến dịch hè của thành phố.
Cuối cùng, chúng tôi thực hiện khảo sát về dự định tham gia các chương trình,
chiến dịch hè trong những năm tới của sinh viên, thu được kết quả như sau: Đối với sinh
viên đã từng tham gia chiến dịch trước đó, khi được hỏi về liệu sẽ tiếp tục tham gia vào
những năm tới hay không, 92,5% sinh viên cho biết sẽ tiếp tục tham gia, 7,5% lựa chọn
không tham gia nữa. Đối với sinh viên chưa từng tham gia chiến dịch, khi được hỏi về
việc có dự định tham gia vào những năm tới hay không, 90,7% sinh viên cho biết sẽ
tham gia, 9,3% sinh viên vẫn không có dự định tham gia. Đây có thể xem là một tín hiệu
vô cùng lạc quan về quy mô lực lượng chiến sĩ tình nguyện cho các chương trình, chiến
dịch tình nguyện trong năm tới của Thành phố Hồ Chí Minh sẽ tăng lên đáng kể.
Sự hào hứng và hứa hẹn sẽ gắn bó với các chương trình, chiến dịch tình nguyện
trong năm tới đã góp phần củng cố một lần nữa vai trò và tầm ảnh hưởng tích cực của
các chương trình, chiến dịch tình nguyện đối với quá trình rèn luyện, phát triển của sinh
viên và xây dựng, phát triển xã hội. Đây chính là yếu tố tiên quyết, quan trọng trong
việc làm nên sức hút của phong trào tình nguyện của tuổi trẻ thành phố, giúp cho chặng
đường 30 qua, những bước chân tình nguyện đã không ngừng nghỉ với hành trình ghi
dấu ấn của mình với hàng loạt các công trình, phần việc vô cùng thiết thực và ý nghĩa,
góp phần xây dựng đất nước Việt Nam ngày một giàu đẹp và văn minh.
2.3. Giải pháp
27
 Qua tình hình tham gia các chương trình, chiến dịch tình nguyện hè của sinh viên
các trường Đại học trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh với đầy đủ cơ sở khoa học như
trên, để chương trình, chiến dịch tình nguyện hè thời gian tới tiếp tục đạt được hiệu quả
cao, thu hút được sự tham gia của đông đảo các bạn sinh viên, nhận được sự ủng hộ của
toàn xã hội và mang lại nhiều giá trị nhân văn, tích cực cho xã hội, cần tiến hành một số
giải pháp sau đây:
Thứ nhất, Thành Đoàn cần tiếp tục phát huy vai trò trong công tác chỉ đạo, tổ chức,
hướng dẫn thực hiện các chương trình, chiến dịch tình nguyện hè đến từng trường Đại
học
Thành Đoàn cần chủ động ban hành các loại văn bản thông tin, triển khai các hoạt
động của từng chương trình, chiến dịch đến các cơ sở, cần thành lập Ban Chỉ đạo hoạt
động hè trong khối các trường Đại học và phân công cán bộ phụ trách để hướng dẫn,
triển khai sâu sát các hoạt động đến sinh viên các trường Đại học.
Ngoài ra, để hoạt động tình nguyện hè của các trường Đại học tổ chức được hiệu
quả, Thành Đoàn cần phải tập huấn trang bị nội dung hoạt động cho cán bộ phụ trách
từng trường. Xây dựng tiêu chí với cán bộ phụ trách cần phải đáp ứng, như: nhiệt tình,
tâm huyết, tự nguyện tam gia các công tác tình nguyện; Có khả năng nhạy bén, phát hiện
những vấn đề thời sự cấp bách, những việc mới, việc khó để đề xuất hoạt động thu hút
sự tham gia của sinh viên; Có uy tín với sinh viên và có khả năng phối hợp với với địa
phương để tổ chức các chương trình, chiến dịch tình nguyện hè cho sinh viên.
Bên cạnh đó, Thành Đoàn cần tiếp tục nghiên cứu, sáng tạo các hoạt động tình
nguyện mới đáp ứng nhu cầu xã hội và mong muốn cống hiến, hoàn thiện bản thân của
sinh viên các trường Đại học, khắc phục những khó khăn cản trở sự tham gia… Ví dụ
như: Trước thực trạng nhiều sinh viên có quê quán không thuộc TP. Hồ Chí Minh, mùa
hè các bạn phải dành thời gian cho gia đình, như chia sẻ của một bạn sinh viên là chiến
sĩ tình nguyện Mùa hè xanh tại mặt trận tình nguyện huyện Bình Chánh, TP. Hồ Chí
Minh chia sẻ trong khảo sát: “Quê mình ở Đồng Nai, không quá xa thành phố so với
các bạn khác, tuy nhiên mình cũng đã phải phân vân rất nhiều giữa việc ở lại tham gia
hoạt động tình nguyện hay về cùng gia đình. Rất may là năm nay chương trình học của
khoa mình kết thúc sớm, tạo điều kiện cho việc tham gia chiến dịch tình nguyện sớm hơn
mọi năm, nên sau khi kết thúc hoạt động ở mặt trận, mình vẫn còn một tháng để về quê
ở cùng với gia đình. Hôm nay là ngày cuối hoạt động tình nguyện tại Bình Chánh của
28
tụi mình, sau khi hội quân, sáng hôm sau mình sẽ thu xếp về quê”, nhóm nghiên cứu đề
xuất tổ chức các hoạt động tình nguyện hè dàn trải thành nhiều cao điểm để linh động
thời gian nhằm hỗ trợ các chiến sĩ tình nguyện không ở Thành phố Hồ Chí Minh có điều
kiện thuận lợi hơn để vừa có thể tham gia tình nguyện, vừa có thời gian trở về ở cạnh
gia đình sau khi thực hiện tình nguyện… Hay, thực trạng tồn tại số lượng sinh viên chưa
tham gia các chương trình, chiến dịch tình nguyện hè do đánh giá mô hình các chương
trình, chiến dịch tình nguyện hè không phù hợp với chuyên ngành học tập,… cần thiết
sáng tạo đa dạng hơn các chương trình, chiến dịch tình nguyện hè để đáp ứng với chuyên
ngành nghiên cứu của sinh viên (đặc biệt các chương trình, chiến dịch tình nguyện hè
gắn với chuyển đổi số với nhóm sinh viên nhóm ngành công nghệ thông tin trong thời
đại xã hội 4.0 hiện nay)
Thứ hai, cần phát huy vai trò tổ chức của Nhà trường đối với các chương trình
chiến dịch tình nguyện hè cho sinh viên các trường Đại học
Các tổ chức Đoàn, Hội ở các trường cần nâng cao năng lực tổ chức, lên kế hoạch,
triển khai hoạt động cũng như định hướng mục đích tham gia hoạt động tình nguyện cho
các bạn sinh viên. Mỗi Nhà trường cần phát huy vai trò là “cầu nối” huy động lực lượng
tham gia tình nguyện hè của Thành Đoàn và từ đó, gốp phần nâng cao chất lượng, trải
nghiệm cho sinh viên của Nhà trường. Khi đưa chiến sĩ đến địa bàn, Nhà trường phải
giữ mối liên hệ mật thiết với sinh viên và chính quyền địa phương nơi đóng quân để kịp
thời quan tâm, giải quyết các tình huống phát sinh kịp thời. Một bạn sinh viên năm 4 -
Trường Đại học Sư Phạm TPhành phố Hồ Chí Minh thực hiện Bảng khảo sát đã nêu ý
kiến: “Theo mình thấy, công tác tổ chức các hoạt động tình nguyện của Ban chỉ huy
chiến dịch tại trường là vô cùng quan trọng. Khi tham gia tình nguyện, bên cạnh việc
chú tâm vào việc mình sẽ làm được những gì trong chuyến đi này, sinh viên bọn mình
còn mong muốn học hỏi được nhiều điều hay, có được nhiều kỷ niệm đẹp. Với mình, tình
nguyện không chỉ là một hoạt động, mà còn là thanh xuân nữa.”
Thứ ba, mỗi Ban Chỉ huy chiến dịch tình nguyện hè cần phải đảm bảo tổ chức tập
huấn cho sinh viên tham gia trước mỗi chuyến đi
Tham gia chương trình, chiến dịch tình nguyện hè là một hoạt động ý nghĩa vì vậy,
kỳ vọng trước mỗi chuyến đi của mỗi người đều vô cùng to lớn. Đó không chỉ là đi đến
một nơi mới, tiếp xúc với những con người, những câu chuyện mới mà quan trọng hơn,
các bạn nhận thức được ý nghĩa của hoạt động nên mong muốn mình sẽ học được nhiều
29
điều hay, nhiều kiến thức bổ ích, làm hành trang cho quá trình về sau. Vì thế, mỗi Ban
Chỉ huy chiến dịch tình nguyện hè cần phải đảm bảo tổ chức tập huấn cho sinh viên
tham gia trước mỗi chuyến đi một thời gian từ 15 ngày - 01 tháng về Kế hoạch tổ chức
chiến dịch tình nguyện hè, nêu rõ nội dung nhiệm vụ, địa bàn đóng quân (về truyền
thống, văn hóa địa phương, chỗ ở, sinh hoạt của đội hình), thời gian thực hiện nhiệm vụ,
phương tiện di chuyển, vật dụng cần chuẩn bị. Ngoài ra, bảng khảo sát của nhóm nghiên
cứu còn nhận được một số đề xuất về nội dung cần tổ chức tập huấn như: Kỹ năng giao
tiếp, ứng xử cơ bản và kỹ năng an toàn (sơ cứu…), kỹ năng quản trị cảm xúc trong hoạt
động tập thể, cách hoạt náo, tổ chức trò chơi tập thể, cách thức làm việc nhóm,… Đây
cũng là những định hướng rất hay cho công tác tập huấn trong thời gian sắp tới. Sau
buổi tập huấn, Ban Chỉ huy chiến dịch tình nguyện hè cũng cần lưu ý giữ mối liên lạc
với đối tượng sinh viên đăng ký sẽ tham gia chiến dịch, để tiếp tục trao đổi, giải đáp về
những vấn đề thắc mắc để chuẩn bị cho sinh viên hành trang hoàn chỉnh nhất và tâm lý
sẵn sàng nhất khi bắt tay vào thực hiện chiến dịch tình nguyện.
Thứ tư, đổi mới nội dung, hình thức, ngày càng phát huy, lan tỏa công tác tuyên
truyền, truyền thông xã hội về các chương trình, chiến dịch tình nguyện hè.
Xuất phát từ thực trạng, vẫn còn tồn tại những gia đình “rất không khuyến khích”
các bạn sinh viên tham gia các chương trình, chiến dịch tình nguyện hè của thành phố,
nhóm nghiên cứu xây dựng giả thuyết: vấn đề này có thể do các gia đình vẫn chưa được
truyền thông về ý nghĩa, vai trò của các chương trình, chiến dịch tình nguyện hè. Cùng
với kết quả đánh giá cho biết các thông tin được truyền thông trên nền tảng Internet và
mạng xã hội chưa đáp ứng đầy đủ nhu cầu, không như kỳ vọng hoặc không thu hút được
sự quan tâm của các bạn sinh viên (20%), nhóm nghiên cứu nhận thấy: Thành Đoàn cần
đổi mới nội dung, hình thức, ngày càng phát huy, lan tỏa công tác tuyên truyền, truyền
thông xã hội về các chương trình, chiến dịch tình nguyện hè. Cần xây dựng mỗi chiến
sĩ tham gia tình nguyện là một “tuyên truyền viên” cho ít nhất “3 cá nhân”, thực hiện
mô hình “1+3” này, thời gian tới chúng ta có thể thay đổi nhận thức xã hội về chương
trình, chiến dịch tình nguyện hè, qua đó, gia tăng mức độ sẵn sàng tham gia của xã hội
đối với các chương trình chiến dịch tình nguyện hè.
Ngoài ra, chúng ta cũng cần xây dựng nội dung tuyên truyền gắn với đối tượng
sinh viên - những người sẽ là các chiến sĩ tham gia các chương trình, chiến dịch tình
nguyện hè để các em hiểu được vai trò tham gia các chương trình, chiến dịch tình nguyện
30
hè là để cống hiến, hướng đến loại bỏ những suy nghĩ vị kỷ, hưởng thụ như: tham gia
các chương trình, chiến dịch tình nguyện hè để được đi du lịch nhiều nơi (29%), hay để
nhận các vật phẩm từ chiến dịch (13,1%)…
Thứ năm, cần nghiêm túc tổ chức tổng kết các chương trình, chiến dịch tình
nguyện hè do sinh viên các trường Đại học tham gia
Sau mỗi chiến dịch, cần thực hiện tốt công tác báo cáo tổng kết và ghi nhận xứng
đáng những cá nhân có nhiều đóng góp tích cực trong các chương trình, chiến dịch tình
nguyện hè để đáp ứng nhu cầu khẳng định bản thân mình của các bạn sinh viên qua khảo
sát. Ngoài ra, chúng ta cần khuyến khích những chiến sĩ của các chương trình, chiến
dịch tình nguyện hè góp ý thẳng thắn về hoạt động tình nguyện của chiến dịch. Từ đó,
giúp Ban Chỉ huy chiến dịch, Thành Đoàn đánh giá một cách khách quan thực sự ưu
điểm, hạn chế của chương trình và có đề xuất hoàn thiện hoạt động trong thời gian tới.
3. Kết luận
Tóm lại, thanh niên là lực lượng xã hội hùng hậu, có sức khỏe, trình độ học vấn,
tiềm năng sáng tạo, có khả năng tiếp cận và làm chủ khoa học hiện đại. Trong giai đoạn
cách mạng mới với những biến động phức tạp của tình hình và thách thức to lớn của xu
thế toàn cầu hóa, đoàn viên, thanh niên Việt Nam và đặc biệt là sinh viên các trường Đại
học tiếp tục được kỳ vọng là lực lượng xung kích cách mạng - nguồn nhân lực quyết
định thắng lợi của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Do đó, tiếp tục bồi
dưỡng, chăm lo, phát huy tiềm năng của tuổi trẻ là trách nhiệm to lớn của tất cả các cấp,
các ngành, để thanh niên Việt Nam có thể gánh vác được trọng trách xã hội, xứng đánh
là người chủ hiện tại và tương lai của đất nước, trong đó có công tác định hướng, tổ chức
cho thanh niên nói chung và sinh viên các trường Đại học tham gia các chương trình,
chiến dịch thanh niên tình nguyện hè.

31
 Danh mục tài liệu tham khảo:
1. Hoàng Sơn Giang, Lê Thị Thanh Truyền. (2019). Hoạt động tình nguyện của tầng lớp
trí thức trẻ tại Thành phố Hồ Chí Minh, Chuyên san phát triển Khoa học và
Công nghệ số 5 (1), 2019.
2. Phạm Mạnh Hà. (2016). Đổi mới hình thức hoạt động thanh niên tình nguyện, Báo
nhân dân điện tử, Link: https://nhandan.vn/doi-moi-hinh-thuc-hoat-dong-thanh-
nien-tinh-nguyen-post274022.html
3. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia - Sự thật, 2011
4. Phan Thị Thanh Phương. (2023). Phát biểu Lễ ra quân các chương trình, chiến
dịch tình nguyện hè, năm 2023, nguồn: Tin: Thành phố Hồ Chí Minh ra quân
các chương trình, chiến dịch tình nguyện hè năm 2023, Báo Quân đội nhân dân
điện tử, Link: https://www.qdnd.vn/xa-hoi/tin-tuc/thanh-pho-ho-chi-minh-ra-
quan-cac-chuong-trinh-chien-dich-tinh-nguyen-he-nam-2023-730860
5. Quốc hội. (2020). Luật Thanh niên năm 2020.
6. Thành Đoàn Thành phố Hồ Chí Minh. (2017). Tài liệu Tọa đàm Đổi mới nội dung,
phương thức hoạt động tình nguyện của thanh niên, sinh viên Thành phố giai
đoạn 2017 - 2022, Thành phố Hồ Chí Minh.
7. Thành Đoàn Thành phố Hồ Chí Minh/ (2018)/ Báo cáo kết quả triển khai, tổ chức
các chương trình, chiến dịch tình nguyện hè của thanh niên thành phố giai đoạn
1994 - 2018, Thành phố Hồ Chí Minh.
8. Thành Đoàn Thành phố Hồ Chí Minh. (2018, 2019, 2020, 2021, 2022). Báo cáo tổng
kết các chương trình, chiến dịch tình nguyện hè năm 2018, 2019, 2020, 2021,
2022, Thành phố Hồ Chí Minh.
9. Thành Đoàn Thành phố Hồ Chí Minh. (2023). Dự thảo Báo cáo kết quả triển khai, tổ
chức các chương trình, chiến dịch tình nguyện hè của thanh niên Thành phố Hồ
Chí Minh giai đoạn 1993 - 2003, Thành phố Hồ Chí Minh.

32
 BẢNG HỎI KHẢO SÁT XÃ HỘI
VAI TRÒ CỦA CÁC CHƯƠNG TRÌNH, CHIẾN DỊCH TÌNH
NGUYỆN HÈ ĐỐI VỚI SINH VIÊN CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC
TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

PHẦN A: THÔNG TIN CHUNG

1. Anh/ chị tên là gì?( VD: Nguyễn Văn A)
2. Giới tính
- Nam
- Nữ
- Khác
3. Anh/ chị là sinh viên trường nào? (Vd: Trường Đại học Khoa học Xã hội và
Nhân văn - ĐHQG-HCM)
4. Ngày, tháng, năm sinh của anh/ chị là gì?
5. Hiện tại anh/ chị là sinh viên năm mấy?
- Năm 1
- Năm 2
- Năm 3
- Năm 4
- Trên năm 4
6. Anh/ chị là người dân tộc nào?
- Kinh
- Hoa
- Khơ-me
- Ê-đê
- Chăm
- Khác
7. Quê quán của anh/ chị ở đâu?
- TP. Hồ Chí Minh
- Khác
8. Anh/ chị hiện đang sống ở đâu?
- Nhà trọ
- Ở với gia đình/ người thân
- Khác

PHẦN B: THỰC TRẠNG THAM GIA CÁC CHƯƠNG TÌNH, CHIẾN

DỊCH TÌNH NGUYỆN HÈ
9. Theo anh/ chị các chương trình, chiến dịch tình nguyện hè là hoạt động
như thế nào? (Có thể chọn nhiều đáp án)
- Mức độ ra quyết định của tình nguyện viên là hoàn toàn tự do và không mang
tính ép buộc
- Mang lại những lợi ích, tác động tích cực đối với cộng đồng
- Được tiến hành không vì bất kì động cơ hay lợi ích cá nhân
- Khác
 10. Anh/ chị đã từng tham gia bất kì một chương trình chiến dịch tình nguyện
hè nào chưa?
- Đã từng
- Chưa bao giờ
11. Các chương trình, chiến dịch tình nguyện hè anh/chị đã tham gia là những
hoạt động nào? (Có thể chọn nhiều đáp án)
- Chiến dịch tình nguyện “Mùa hè xanh”
- Chiến dịch tình nguyện “Hoa phượng đỏ”
- Chiến dịch tình nguyện “Tiếp sức mùa thi”
- Chiến dịch tình nguyện “Gia sư áo xanh”
- Chiến dịch tình nguyện “Kỳ nghỉ hồng”
- Chiến dịch tình nguyện “Hành quân xanh”
12. Mức độ tham gia các chương trình, chiến dịch tình nguyện hè của anh/
chị như thế nào?
- Rất thường xuyên
- Thường xuyên
- Thỉnh thoảng
- Hiếm khi
- Không bao giờ
13. Anh/ chị tham gia các chương tình, chiến dịch tình nguyện hè với mục
đích gì? (Có thể chọn nhiều đáp án)
- Để giúp đỡ cá nhân, nhóm và cộng đồng yếu thế hoặc đang gặp khó khăn
- Để học hỏi thêm các kĩ năng và kiến thức bổ ích
- Để có thêm trải nghiệm, kinh nghiệm sống cho bản thân
- Để kết giao và mở rộng các mối quan hệ xã hội (Tìm bạn, người yêu,...)
- Để có thêm niềm vui và giảm căng thẳng trong cuộc sống
- Để có điểm rèn luyện
- Để được đi du lịch đến nhiều nơi
- Để nhận các vật phẩm (áo thun, mũ, túi xách,...) từ chương trình tình nguyện
- Để khẳng định bản thân với mọi người
- Để gây ấn tượng tốt với nhà tuyển dụng khi xin việc
- Khác
14. Mức độ yêu thích của anh/ chị đối với các chương trình, chiến dịch tình
nguyện hè như thế nào?
Các chương trình, chiến Rất không Không Bình Thích Rất thích
dịch tình nguyện hè thích thích thường
Chiến dịch tình nguyện
“Mùa hè xanh”
Chiến dịch tình nguyện
“Hoa phượng đỏ”
Chiến dịch tình nguyện
“Tiếp sức mùa thi”
Chiến dịch tình nguyện
“Gia sư áo xanh”
Chiến dịch tình nguyện “Kỳ
nghỉ hồng”
Chiến dịch tình nguyện
“Hành quân xanh”

PHẦN C: CÁC YẾU TỐ TÁC ĐỘNG CÁC CHƯƠNG TRÌNH, CHIẾN

DỊCH TÌNH NGUYỆN HÈ
*Gia đình
15. Trong gia đình của anh/ chị, các thành viên khác có từng tham gia các
chương trình, chiến dịch tình nguyện hè không?
- Đã từng
- Chưa từng
16. Đó là những hoạt động nào? (Có thể chọn nhiều đáp án)
- Chiến dịch tình nguyện “Mùa hè xanh”
- Chiến dịch tình nguyện “Hoa phượng đỏ”
- Chiến dịch tình nguyện “Tiếp sức mùa thi”
- Chiến dịch tình nguyện “Gia sư áo xanh”
- Chiến dịch tình nguyện “Kỳ nghỉ hồng”
- Chiến dịch tình nguyện “Hành quân xanh”
- Không có
- Khác
17. Gia đình anh/ chị có khuyến khích tham gia các chương trình, chiến dịch
tình nguyện hè này không?
- Rất không khuyến khích
- Không khuyến khích
- Bình thường
- Khuyến khích
- Rất khuyến khích
*Nhà trường
18. Trước khi học Đại học, anh/ chị đã từng tham gia bất kì các chương trình,
chiến dịch tình nguyện hè do nhà trường tổ chức hay chưa?
- Đã từng tham gia
- Chưa từng tham gia
19. Anh/chị đã tham gia các hoạt động đó như thế nào?

Không Không Tham gia Tham Sẵn sàng

tham gia vì tham gia do bắt gia tích cực
Các hoạt động không dù có bắt buộc nhưng tham gia
thích buộc chưa
tích cực
Các hoạt động bảo vệ môi
trường
Các hoạt động thăm hỏi
người cao tuổi, trẻ em,
người khuyết tật,...
Các hoạt động tuyên truyền,
bảo vệ Tổ quốc, viếng
Nghĩa trang liệt sĩ,...
Các hoạt động tuyên truyền,
cổ động đường lối chủ
trương của Đảng, chính sách
pháp luật của Nhà nước

20. Hoạt động khác câu 19 (Nêu rõ mức độ tham gia; vd: Dạy học tiếng anh cho
thiếu nhi – sẵn sàng tích cực tham gia) (Nếu không có hoạt động khác thì điền
không có)
21. Hiện tại anh/ chị có muốn tham gia các chương trình, chiến dịc h tình
nguyện hè do Đoàn Thanh niên, Hội sinh viên trong trường Đại học anh/ chị
tổ chức hay không?
- Rất muốn tham gia
- Muốn tham gia
- Không muốn tham gia
- Không bao giờ muốn tham gia
22. Anh/ chị đánh giá như thế nào về các chương trình, chiến dịch tì nh
nguyện hè do Đoàn Thanh niên, Hội sinh viên trường Đại học anh/ chị tổ
chức?
- Rất không tốt
- Không tốt
- Bình thường
- Tốt
- Rất tốt
23. Vì sao anh/ chị không muốn tham gia các chương trình, chiến dịch tình
nguyện hè do Đoàn Thanh niên, Hội sinh viên trường Đại học anh/ chị tổ
chức? (Có thể chọn nhiều đáp án)
- Các hoạt động này mang tính hình thức
- Không có thời gian tham gia
- Chưa biết đến các hoạt động này
- Không đủ điều kiệ tham gia (Kỹ năng, tài chính, phương tiện,...)
- Ngại tiếp xúc với người khác
- Không có bạn bè đi chung
- Khác
*Dư luận xã hội
24. Anh/ chị có thái độ như thế nào đối với một số quan điểm dưới đây?

Các chương trình, chiến Rất không Không Bình Đồng ý Rất đồng ý
dịch tình nguyện hè đồng ý đồng ý thường
Sinh viên tham gia các hoạt
động tình nguyện Hè theo
đám đông, điểm rèn luyện,
được đi du lịch và ăn uống
miễn phí
Sinh viên làm "Việc nhà thì
biếng nhác, việc chú bác thì
siêng năng"
Sinh viên còn thiếu nhiều kĩ
năng (Quản lí tài chính cá
nhân, thời gian, kĩ năng làm
việc nhóm,...) khi tham gia
các hoạt động tình nguyện
hè dẫn đến không mang lại
hiệu quả cao, thậm chí còn
gây thiệt hại cho xã hội
Các tình nguyện viên đã
dành thời gian, công sức
làm tình nguyện, song lại
tốn kém thêm nhiều chi phí.
Vì thế không nên thu các chi
phí như "đồng phục", "tiền
xe", "tiền ăn uống",...
Sinh viên tham gia sẽ có
thêm nhiều kiến thức, kĩ
năng, trải nghiệm,...

*Internet và mạng xã hội

25. Anh/ chị có biết các chương trình, chiến dịch tình nguyện hè được truyền
thông trên Internet/ Mạng xã hội hay không?
- Có biết
- Không biết
26. Anh/ chị có nhận xét gì về nội dung các chương trình, chiến dịch tình nguyện
hè của tổ chức anh/ chị tham gia được truyền thông trên Internet/ Mạng xã hội?
- Không quan tâm đến nội dung
- Chưa nổi bật và gây sự chú ý
- Không được như mong đợi
- Chưa chi tiết và đầy đủ
- Cung cấp đủ thông tin cần thiết
- Khác

PHẦN D: VAI TRÒ, GIÁ TRỊ CỦA CÁC CHƯƠNG TRÌNH, CHIẾN DỊCH
TÌNH NGUYỆN HÈ
27. Khi tham gia các chương trình, chiến dịch tình nguyện hè, các giá trị mà
Anh/ chị ưu tiên là những giá trị nào? (Mức ưu tiên 1-10, mỗi giá trị chỉ được
một mức, không trùng nhau)
 Các giá trị Mức ưu Các giá trị Mức ưu
tiên tiên

An toàn Tiên phong

Khẳng định bản Truyền thống, văn
thân hóa
Đoàn kết (tình Hợp tác
bạn, nghĩa tình
nơi đóng quân)
Sự kính trọng Tin cậy nhau
Tự hoàn thiện Chấp nhận người
khác

28. Nhận định của anh/ chị về vai trò của các chương trình, chiến dịch tình
nguyện hè?

Hoàn toàn Không Bình Đồng ý Hoàn toàn

Các vai trò không đồng ý thường đồng ý
đồng ý
Giáo dục lòng yêu nước, tự
hào dân tộc gắn liền với các
chương trình, hoạt động,
công trình tại địa phương
Lan tỏa, phát huy giá trị
nhân văn sâu sắc, tình cảm
giữa chiến sĩ - người dân
qua quá trình sinh hoạt, lao
động
Định hướng của các tổ chức
Đoàn - Hội dễ tiếp cận, phù
hợp với từng đối tượng
thanh niên theo khu vực, độ
tuổi
Thắt chặt tinh thần đoàn kết,
hữu nghị giữa các quốc gia
thông qua các công trình,
phần việc ý nghĩa trong
chương trình, chiến dịch
tình nguyện
Phát huy hiệu quả chuyên
môn của đoàn viên thanh
niên trong việc thực hiện
những phần việc, công trình
có ích cho xã hội

29. Trước khi tham gia các chương trình, chiến dịch tình nguyện hè, anh/ chị
đánh giá bản thân mình như thế nào? (Có thể chọn nhiều đáp án)
- Đôi khi hơi vô tâm trước những chuyện xung quanh
- Đôi khi chi tiêu chưa hợp lý (mua sắm quá mức)
- Sống có phần khép kín, ít mở lòng, thường không chia sẻ
- Không tham gia tích cực các hoạt động của Đoàn, Hội
- Không tự tin trước đám đông
- Khác
30. Sau khi tham gia các chương trình, chiến dịch tình nguyện hè, Anh/ chị
cảm thấy mình đã thay đổi như thế nào? (Có thể chọn nhiều đáp án)
- Chú ý, quan sát đến mọi người, sự việc xung quanh nhiều hơn
- Biết cách chi tiêu, mua sắm các mặt hàng một cách hợp lý hơn
- Mở rộng các mối quan hệ, có thêm nhiều bạn tốt
- Yêu thích và tham gia tích cực hơn các hoạt động của Đoàn, Hội
- Tự tin, mạnh dạn thể hiện mình hơn
- Khác
31. Trước khi tham gia các chương trình, chiến dịch tình nguyện hè, Anh/
chị được tập huấn trước như thế nào?
- Được tập huấn trước một thời gian (15 ngày - 1 tháng)
- Được tập huấn trước ngày xuất quân
- Chỉ được căn dặn vài điều khi đã xuất phát
- Không được tập huấn
32. Khi được tập huấn, Anh/ chị đánh giá hiệu quả công tác tập huấn như
thế nào? (Nếu chọn "Không được tập huấn" ở câu 31, anh/ chị không cần trả lời
câu hỏi này)
- Rất không hiệu quả
- Không hiệu quả
- Bình thường
- Khá hiệu quả
- Rất hiệu quả
33. Theo Anh/ chị, để phát triển trong tương lai, các chương trình, chiến dịch
tình nguyện hè cần tập huấn những nội dung gì?
34. Anh/ chị dự định có tiếp tục tham gia vào các chương trình, chiến dịch
tình nguyện hè trong những năm tới không?
- Tiếp tục tham gia
- Không tham gia
35. Anh/ chị có đề xuất nội dung gì để các chương trình, chiến dịch tình
nguyện hè hỗ trợ năm sau hấp dẫn hơn?
36. Nếu đưa ra quyết định không tham gia một chiến dịch tình nguyện, Anh/
chị sẽ không tham gia vì lý do gì?

PHẦN E: CHƯA TỪNG THAM GIA

 10.1. Vì sao Anh/ chị chưa tham gia các chương trình, chiến dịch tình nguyện
hè nào? (Có thể chọn nhiều đáp án)
- Chưa được tiếp cận đến thông tin về các chương trình, chiến dịch tình nguyện
hè
- Mô hình của các chương trình, chiến dịch tình nguyện Hè không phù hợp
- Gặp khó khăn trong quá trình đăng ký trở thành chiến sĩ tình nguyện
- Phải về quê với gia đình trong mùa hè
- Phải dành thời gian làm thêm, thực tập
- Không có bạn bè tham gia cùng
- Tốn kém nhiều chi phí
- Khác
10.2. Mức độ yêu thích của Anh/ chị đối với các chương trình, chiến dịch tình
nguyện hè như thế nào?

Các chương trình, chiến Rất không Không Bình Thích Rất thích
dịch tình nguyện hè thích thích thường
Chiến dịch tình nguyện
“Mùa hè xanh”
Chiến dịch tình nguyện
“Hoa phượng đỏ”
Chiến dịch tình nguyện
“Tiếp sức mùa thi”
Chiến dịch tình nguyện
“Gia sư áo xanh”
Chiến dịch tình nguyện “Kỳ
nghỉ hồng”
Chiến dịch tình nguyện
“Hành quân xanh”

10.3. Anh/ chị có thái độ như thế nào với một số quan điểm dưới đây?

Các chương trình, chiến Rất không Không Bình Đồng ý Rất đồng ý
dịch tình nguyện hè đồng ý đồng ý thường
Sinh viên tham gia các hoạt
động tình nguyện Hè theo
đám đông, điểm rèn luyện,
được đi du lịch và ăn uống
miễn phí
Sinh viên làm "Việc nhà thì
biếng nhác, việc chú bác thì
siêng năng"
Sinh viên còn thiếu nhiều kĩ
năng (Quản lí tài chính cá
nhân, thời gian, kĩ năng làm
việc nhóm,...) khi tham gia
các hoạt động tình nguyện
hè dẫn đến không mang lại
hiệu quả cao, thậm chí còn
gây thiệt hại cho xã hội
Các tình nguyện viên đã
dành thời gian, công sức
làm tình nguyện, song lại
tốn kém thêm nhiều chi phí.
Vì thế không nên thu các chi
phí như "đồng phục", "tiền
xe", "tiền ăn uống",...
Sinh viên tham gia sẽ có
thêm nhiều kiến thức, kĩ
năng, trải nghiệm,...

10.4. Khi tham gia các chương trình, chiến dịch tình nguyện hè, các giá trị
mà Anh/ chị ưu tiên là những giá trị nào? (Mức ưu tiên 1-10, mỗi giá trị chỉ
được một mức, không trùng nhau)

Các giá trị Mức ưu Các giá trị Mức ưu

tiên tiên

An toàn Tiên phong

Khẳng định bản Truyền thống, văn
thân hóa
Đoàn kết (tình Hợp tác
bạn, nghĩa tình
nơi đóng quân)
Sự kính trọng Tin cậy nhau
Tự hoàn thiện Chấp nhận người
khác

10.5. Nhận định của Anh/ chị về vai trò của các chương trình, chiến dịch tình
nguyện hè?
Hoàn toàn Không Bình Đồng ý Hoàn toàn
Các vai trò không đồng ý thường đồng ý
đồng ý
Giáo dục lòng yêu nước, tự
hào dân tộc gắn liền với các
chương trình, hoạt động,
công trình tại địa phương
Lan tỏa, phát huy giá trị
nhân văn sâu sắc, tình cảm
giữa chiến sĩ - người dân
qua quá trình sinh hoạt, lao
động
Định hướng của các tổ chức
Đoàn - Hội dễ tiếp cận, phù
hợp với từng đối tượng
thanh niên theo khu vực, độ
tuổi
Thắt chặt tinh thần đoàn kết,
hữu nghị giữa các quốc gia
thông qua các công trình,
phần việc ý nghĩa trong
chương trình, chiến dịch
tình nguyện
Phát huy hiệu quả chuyên
môn của đoàn viên thanh
niên trong việc thực hiện
những phần việc, công trình
có ích cho xã hội

10.6. Anh/ chị có dự định tham gia vào các chương trình, chiến dịch tình
nguyện hè trong những năm tới không?
- Sẽ tham gia
- Không tham gia
10.7. Anh/ chị có đề xuất nội dung gì để các chương trình, chiến dịch tình
nguyện hè để hỗ trợ các năm sau hấp dẫn hơn?