Siber Güvenliğin Temelleri

Dr. Öğr. Üyesi Ahmet Sertol KÖKSAL

Hafta 11
Bölüm 11: Kullanılabilirliğin Sağlanması
11.1 Olay Müdahalesi
Olay müdahale planının yüksek kullanılabilirliği nasıl iyileştirdiğini
açıklamak.
11.2 Felaket Kurtarma
Felaket kurtarma planlamasının yüksek kullanılabilirliğin uygulanmasında
nasıl önemli bir rol oynadığını açıklamak.
11.1 Olay Müdahalesi
Olay Müdahale Aşamaları
Olay müdahalesi, bir organizasyonun normal olmayan bir olay meydana geldikten
sonra izlediği prosedürlerdir. Bir olay meydana geldiğinde, organizasyon nasıl
müdahale edeceğini bilmelidir. Bir kuruluşun bir olay müdahale planı geliştirmesi
ve müdahaleyi yönetmek için bir Bilgisayar Güvenliği Olay Müdahale Ekibi (CSIRT
- Computer Security Incident Response Team) oluşturması gerekir. Ekip aşağıdaki
işlevleri yerine getirir:
1. Hazırlık – olası olaylar için planlama
2. Tespit ve Analiz - olayı keşfetme
3. Kontrol Altına Alma, Yok Etme, Kurtarma - tehdidi derhal kontrol altına alma
veya ortadan kaldırma ve kurtarma çabalarına başlama çabaları
4. Olay Sonrası Takip – olayın nedenini araştırma ve tehdidin doğasını daha iyi
anlamak için sorular sorma
Olay Müdahale Teknolojileri
Bir olay müdahale uygulamak için kullanılan birçok teknoloji vardır:
• Ağ Erişim Kontrolü (NAC) - uyumlu sistemlere sahip yetkili
kullanıcılar için ağ erişimine izin verir. Uyumlu bir sistem,
kuruluşun tüm politika gereksinimlerini karşılar.
• Saldırı Tespit Sistemleri (IDS) - bir ağdaki trafiği izler. IDS
sistemleri pasif olarak çalışır.
• Saldırı Önleme Sistemleri (IPS) - satır içi (inline) modda çalışır.
Bir ağ sorununu algılayabilir ve hemen çözebilir.
• Ağ Trafiği İzleme - NetFlow ve IPFIX, ağ yönlendiricileri
üzerinden akan paketler hakkında istatistikler sağlayan
teknolojilerdir.
• Gelişmiş Tehdit İstihbaratı - kuruluşların siber saldırı
aşamalarından biri sırasında (ve bazen öncesinde) saldırıları
tespit etmesine yardımcı olabilir.
11.2 Felaket Kurtarma
Felaket Kurtarma Planlaması
Felaket Türleri - Bir felaket meydana geldiğinde bir organizasyonun
işlerliğini sürdürmesi çok önemlidir. Felaket veya afet, varlıklara veya
mülke zarar veren ve kuruluşun çalışmaya devam etme yeteneğini
bozan doğal veya insan kaynaklı herhangi bir olaydır.
• Doğal afetler - Jeolojik afetler (depremler, heyelanlar, volkan
patlamaları ve tsunamiler); Meteorolojik afetler (kasırgalar,
hortumlar, kar fırtınaları, şimşek ve dolu); Sağlık afetleri (yaygın
hastalıklar, karantinalar ve salgınlar); Diğer afetler (yangınlar,
seller, güneş fırtınaları ve çığlar).
• İnsan Kaynaklı Afetler - İşçi olayları (grev, iş bırakma ve iş
yavaşlatma eylemler); Sosyopolitik olaylar (vandalizm, kuşatma,
protesto, sabotaj, terörizm ve savaş); Materyal olayları (tehlikeli
tutuşturucular ve yangınlar); Kamu hizmeti kesintileri (elektrik
kesintileri, iletişim kesintileri, yakıt kesintileri ve radyoaktif serpinti).
İş Sürekliliği Planlaması
İş Sürekliliği Gereksinimi - İş sürekliliği, bilgisayar güvenliğindeki en önemli
kavramlardan biridir. Şirketler felaketleri ve veri kaybını önlemek için ellerinden
geleni yapsalar bile, olası her senaryoyu tahmin etmek imkansızdır.
İş Sürekliliği ile İlgili Hususlar - İş sürekliliği kontrolleri, verileri yedeklemekten
ve yedek donanım sağlamaktan daha fazlasıdır. İş Sürekliliği Hususları şunları
içermelidir:
• Doğru insanları doğru yerlerde bulundurmak
• Konfigürasyonları belgelemek
• Hem ses hem de veri için alternatif iletişim kanalları oluşturmak
• Güç (enerji) sağlamak
• Uygulamalar ve süreçler için tüm bağımlılıkları doğru anlaşılacak şekilde
tanımlamak
• Otomatik görevlerin manuel olarak nasıl yürütüleceğini anlamak.
İş Sürekliliği Planlaması (Devam…)
İş Sürekliliği Uygulamanın En İyi Yolu
1. İş sürekliliği planını geliştirmek için rehberlik eden ve görevleri yerine getirmek
için roller atayan bir politika yazın.
2. Kritik sistem ve süreçleri belirleyin ve ihtiyaca göre öncelikler atayın.
3. Güvenlik açıklarını, tehditleri belirleyin ve riskleri hesaplayın.
4. Riski azaltmak için kontrolleri ve karşı önlemleri belirleyin ve uygulayın.
5. Kritik sistemleri hızla geri getirmek için yöntemler geliştirin.
6. Organizasyonun kaotik bir durumda dahi çalışabilmesini sağlamak için
prosedürler yazın.
7. Planı test edin.
8. Planı düzenli olarak güncelleyin.
Özet
• Bu bölüm, bir organizasyonun, bir olay meydana geldikten
sonra izleyeceği prosedürleri belirleyerek bir olaya nasıl tepki
vereceğini tartışmaktadır.
• Bölüm, felaket kurtarma ve iş sürekliliği planlaması
tartışmasıyla sona ermektedir.