TECHNOLOGIE I MATERIAŁY
Hydroizolacje pionowe
i poziome zwykle
są utożsamiane przez
Detale
wykonawców z dużymi
płaskimi powierzchniami. hydroizolacji
Niestety często zapominają
oni o licznych detalach,
których niewłaściwe
garaży
wykonanie, jak pokazuje
praktyka, jest przyczyną
i parkingów
najczęstszych usterek.
podziemnych
Polskie projekty techniczne różnią się
od przygotowywanych przez architektów
z zagranicy brakiem szczegółowych roz­
wiązań detali. Czasem spowodowane jest
to wygodnym „zepchnięciem" pojawia­
jących się problemów na wykonawców,
którzy podczas poszczególnych etapów
prac hydroizolacyjnych zmuszeni są do
rozwiązywania różnych problemów tech­
nicznych. Kiedy indziej nieopracowanie
detali wynika z niechęci projektantów
do żmudnych przemyśleń na temat ko­
lejnych faz robót realizowanych przez wy­
konawcę, a niekiedy z braku praktyki
budowlanej z zakresu stosowania mate­
riałów hydroizolacyjnych - szczególnie
nowoczesnych technologii budowlanych.
Ostatnia przyczyna wydaje się najbardziej
prawdopodobna, bowiem w ostatnich la­
tach mamy do czynienia z wręcz lawi­
nowym napływem do Polski nowych roz­
wiązań. Powszechnie projektanci ograni­
czają się do powierzchownego zapozna­
nia się z wybranymi produktami lub tech­
nologiami. Często jedynym źródłem in­
formacji na temat produktu pozostają ulot­
ki lub instrukcje techniczne.
W wyraźnej sprzeczności z takim sta­
nem pozostają zalecenia producentów, któ­
rzy zawsze podkreślają że podstawową
gwarancją prawidłowego zastosowania
materiału jest: albo praktyczne poznanie
jego właściwości technicznych i zasto-
sowawczych, albo skorzystanie z doradz­
twa technicznego producenta podczas pro­
jektowania obiektu. Na naszym rynku
28 I M n o s 4/2001
budowlanym niestety nie widać jeszcze
tak silnych związków projektantów i wy­
konawców z doradcami technicznymi pro­
ducentów. W wielu przypadkach można
mieć zastrzeżenia do poziomu obsługi
przez doradców technicznych producen­
ta, którzy w praktyce raczej pragną sprze­
dać produkt, a nie służyć pomocą przy pro­
jektowaniu. Niebezpieczeństwo popełnie­
nia błędów podczas prac jest tym bardziej
prawdopodobne, im bardziej wykonaw­
ca ufa jedynie swojemu doświadczeniu.
Podczas projektowania i wznoszenia
obiektów zagłębionych musi być prze­
strzegana podstawowa zasada: im głębiej
pod ziemią stosujemy hydroizolacje oraz
im większy jest spodziewany napór wo­
dy, tym więcej uwagi należy poświęcić
jakości prac i tym staranniej przygotować
rozwiązania detali.
Uszczelnienia styków
ściany z ławą
W przypadku, gdy pozioma hydroizo-
lacja na ławie ma być wykonana z papy bi­
tumicznej, szczególnie należy zadbać o wy­
stający poza lico ściany pas papy. Od te­
go zależy zapewnienie mocnego i trwałe­
go zespolenia pasa z dużo później nano­
szoną hydroizolacją pionową ściany. Naj­
lepszym rozwiązaniem jest jak najszyb­
sze wykonanie tymczasowego, ale mocne­
go zabezpieczenia wystającego pasa pa­
py zaraz po ułożeniu jej na ławie (może
to być przykrycie mocną folią PE dociśnię­
tą np. deskami szerokości nie większej
http://www.budnet.pl
 TECHNOLOGIE I MATERIAŁY

7-10 cm

Rys. 1 Szczegół uszczelnienia pachwiny ściany i ławy z poziomą
izolacją bitumiczną. 1 - tawa żelbetowa; 2 - mur ceglany lub z bloczków
betonowych; 3 - pozioma hydroizolacja z papy; 4 - wypełnienie spoin;
5 - grunt regenerujący; 6 - grunt adhezyjny; 7 - fasetka z masy
polimerowo-bitumicznej; 8 - hydroizolacja pionowa polimerowo-
-bitumiczna
Rys. 2 Szczegół uszczelnienia pachwiny ściany i ławy z poziomą
izolacją mineralną. 1 - tawa żelbetowa; 2 - mur ceglany lub z bloczków
betonowych; 3 - pozioma hydroizolacja mineralna; 4 - mineralne
wypełnienie spoin; 5 - bitumiczne wypełnienie spoin; 6 - grunt
hydrofobizujący lub przyczepny; 7 - mineralny szlam wodoszczelny;
8 - fasetka z masy mineralnej wodoszczelnej; 9 - grunt adhezyjny;
10 - hydroizolacja pionowa polimerowo-bitumiczna

niż wystająca część ławy). Zabezpieczenie
takie ma nie dopuścić do zanieczyszczenia
papy pyłem, kurzem lub resztkami zapraw,
uchronić ją przed mechanicznym uszko­
dzeniem, np. rozdarciem. W ciągu ostat­
nich pięciu lat tylko dwa razy widziałem
na budowie wykonawców, którzy zabez­
pieczali wystający pas pap. Niestety w prak­
tyce na większości budów, w momencie
rozpoczynania prac przy pionowych hy-
droizolacjach ścian, pasa niemal nie widać
spod grubej warstwy zanieczyszczeń. Znacz­
nie gorzej, gdy pas ten nie wystaje poza
lico ściany. Dla zapewnienia odpowiednio
szczelnego zespolenia dwóch izolacji pas
papy powinien wystawać 7 do 10 cm po­
za lico ściany zarówno po jej zewnętrz­
nej, jak i wewnętrznej stronie (rys. 1).
Jeżeli pas papy przykryty jest zanie­
czyszczeniami, w żadnym wypadku nie
można go pokrywać hydroizolacja. Przede
wszystkim należy bardzo ostrożnie zmieść
szczotką pył, a bryłki zapraw odłamać
ręcznie, podnosząc lekko papę z powierzch­
ni ławy. Nie wolno przy tym stosować na­
rzędzi mechanicznych, ani skrobać pa­
py, bowiem rozdarcie lub wyrwanie jej
kawałka jest uszkodzeniem trudnym do
usunięcia, a naprawa jest kosztowna. Na­
stępnie należy wydmuchać resztki pyłu
sprężonym powietrzem lub usunąć je od­
kurzaczem przemysłowym. Po czym na­
leży wystający pas zregenerować przez
posmarowanie specjalnym preparatem
o rzadkiej konsystencji, zawierającym bi­
tum i rozpuszczalniki. Po całkowitym wy­
schnięciu wykonuje się gruntowanie pio­
nowej powierzchni ściany w celu zwięk­
szenia przyczepności nanoszonej masy
hydroizolacyjnej. Następnie tymczasowo
przykrywa się wystający pas papy folią
i wykonuje konieczne naprawy ściany. Je­
żeli ściana jest murowana, należy wy­
pełnić cofnięte spoiny i ubytki w ele­
mentach muru. Jeżeli ściana jest betono­
wa, należy zeszlifować wystające zgru­
bienia, a wżery i puste miejsca wypełnić
tą samą masą polimerowo-bitumiczna,
która będzie zastosowana jako hydro­
izolacja na ścianie. W przypadku dużych
lub głębokich ubytków, do masy można
domieszać do 50% wagowo suchego pia­
sku kwarcowego o uziamieniu 0,2-1,0 mm.
W przypadku niewielkich, ale licznych
ubytków, wykonuje się całopowierzch-
niowe szpachlowanie samą masą bez nada­
wania jej grubości (szpachlowanie zero­
we). Dopiero po przygotowaniu całej po­
wierzchni pionowej ściany i czoła ławy,
usuwa się prowizoryczne zabezpieczenie
z folii i wykonuje wyobloną fasetkę w pa­
chwinie pomiędzy ścianą a ławą. Pro­
mień krzywizny fasetki powinien wyno­
sić od 3 do 5 cm, a największa jej gru­
bość w jednej warstwie nie powinna prze­
kraczać 2 cm. Po całkowitym wyschnię­
ciu masy można przystąpić do nanosze­
nia masy polimerowo-bitumicznej na ścia­
nę i ławę. Można nanosić ją ręczne, za
pomocą pacy stalowej, lub przy dużych
powierzchniach stosować natrysk.
W przypadku, gdy poziomą hydroizo-
lację na ławie wykonuje się z wodosz­
czelnego sztywnego szlamu mineralne­
go, przed przygotowaniem fasetki w pa­
chwinie, należy zagruntować, specjalnym
preparatem krzemianującym, połowę wy­
sokości czoła ławy, jej poziomą wysta­
jącą część poza lico ściany oraz ścianę do
wysokości 30 cm. Następnie na jeszcze
wilgotne podłoże nanosi się mineralny
szlam wodoszczelny (rys. 2). Na nie
stwardniałym szlamie wykonuje się fa­
setkę z podobnego wodoszczelnego szla­
mu mineralnego, ale zawierającego kru­
szywo gruboziarniste. W tym przypadku
promień krzywizny fasetki powinien wy­
nosić 5 cm, ale już bez ograniczenia jej
grubości w jednym procesie roboczym.
Gdyby przed nanoszeniem preparatu

http://www.budnet.pl fMiGnjne 4/2001 29

TECHNOLOGIE I MATERIAŁY
gruntującego, zachodziła konieczność wy­
pełniania ubytków lub cofniętych spo­
in, w żadnym wypadku nie można tego
wykonywać zwykłym betonem, lecz spe­
cjalnymi zaprawami cementowymi wzbo­
gacanymi polimerami - w obszarze grun­
towania krzemianującego. Na uwagę za­
sługuje fakt, że w tym wypadku omawia­
ne prace wykonuje się zaraz po wymuro­
waniu pierwszych trzech lub czterech
warstw muru. Po całkowitym stward­
nieniu szlamu i fasetki można wykony­
wać dalsze warstwy muru, a po stward­
nieniu zaprawy prace izolacyjne - iden­
tycznie jak w poprzednim wariancie.
Uszczelnienie dylatacji i szczelin
Szczeliny dylatacyjne stosuje się w ce­
lu ochrony konstrukcji budynku przed po­
wstaniem rys i pęknięć. Projektuje sieje
wszędzie tam, gdzie występować może:
- nierówne osiadanie gruntu,
- wydzielona strefa drgań,
- wahanie temperatury konstrukcji,
- skurcz powodujący powstanie rys.
Jednakże w obszarze stosowania hydro-
izolacji, podczas projektowania zawsze na­
leży wykonać obliczenia statyczne kon­
strukcji z uwzględnieniem obciążeń ter­
micznych i skurczu betonu oraz rozwa­
żyć możliwość dodatkowego zbrojenia za­
miast zastosowania szczeliny dylatacyj­
ne. Bezpośrednim powodem takiego po­
dejścia jest problem prawidłowego wy­
konania skutecznego uszczelnienia dylata­
cji, szczególnie w przypadku występo­
wania wody naciskającej. Innym rodzajem
szczelin są styki betonu starego z nowym
w miejscach stosowania przerw roboczych.
Projektant powinien w sposób starannie
przemyślany zlokalizować przerwy robo­
cze i wyraźnie oznaczyć je w projekcie tech­
nicznym, zaś wykonawca- ściśle przestrze­
gać dokładnego ich wykonania.
W przypadku wody nienaciskającej
uszczelnienie dylatacji w obszarze dol­
nego poziomu wykonuje się przed wzno­
szeniem ścian. W pierwszej kolejności
należy sprawdzić drożność szczeliny dy­
latacyjnej, tj. czy nie jest wypełniona np.
betonem lub kamieniami. W szczelinie
musi się znajdować jedynie elastyczne
wypełnienie, np. ze styropianu FS-12. Po
zagruntowaniu powierzchni betonu pod­
kładowego preparatem zwiększającym
przyczepność do hydroizolacji nanosi się
pierwszą warstwę masy polimerowo-
GmiJiKnjM™
MsGnras 4/2001
-bitumicznej metodą szpachlowania, roz­
poczynając wzdłuż szczeliny, po obu
jej stronach, na szerokość po około 30 cm.
W świeżą masę trzeba wtopić specjalną
kauczukową taśmę wodoszczelną, jed­
nocześnie kształtując „fałdę" skierowa­
ną w dół (rys. 3a). Głębokość wygięcia
należy dostosować do wielkości przewi­
dywanych ruchów przemieszczeniowych
elementów po obu stronach dylatacji.
W miejscach sztukowania taśmy należy
ją sklejać na zakład 10 cm za pomocą spe­
cjalnego kleju wskazanego przez produ­
centa taśmy. Na brzegach dylatacji na­
leży przewidzieć zapas taśmy wystają­
cy z każdej strony przynajmniej 1 m po­
za obrys ścian i po zabezpieczeniu go
przed uszkodzeniem, pozostawić na czas
wykonywania ścian. Po stwardnieniu
pierwszej warstwy hydroizolacji nanosi
się drugą, pokrywając nią taśmę jedy­
nie do brzegu szczeliny. Po wykonaniu
ścian kontynuuje się przyklejanie ta­
śmy na odcinku pionowym dylatacji, ale
kształtując „fałdę" w kierunku do wnę­
trza budynku (rys. 3b). Dalsze prace wy­
konuje się w ten sam sposób, pamięta­
jąc o dodatkowej osłonie ochronnej
wzdłuż dylatacji ściany.
w przypadku wody nienaciskającej:
a - przekrój pionowy przez posadzkę;
b - przekrój poziomy przez ścianę
zewnętrzną. 1 - beton podkładowy posadzki;
2 - wypełnienie szczeliny poziomej.
np. styropianem FS-12; 3 - grunt przyczepny;
4 - pierwsza warstwa hydroizolacji polimerowo-
-bitumicznej; 5 - kauczukowa taśma
wodoszczelna; 6 - druga warstwa hydroizolacji
polimerowo-bitumicznej; 7 - mur ściany
piwnicznej; 8 - wypełnienie szczeliny pionowej,
np. styropianem FS-12; 9 - warstwa ochronna
przed naporem gruntu zasypowego
Znacznie trudniejsze jest uszczelnienie
dylatacji w wypadku występowania wo­
dy naciskającej. Po wykonaniu betonu pod­
kładowego (przed nanoszeniem gruntu
zwiększającego przyczepność) należy
sprawdzić jego wilgotność. Jeżeli beton
jest mokry, konieczne będzie zastosowa­
nie dodatkowej warstwy uszczelniającej,
którą wykonuje się jako jedną lub dwie po­
włoki ze sztywnego wodoszczelnego szla­
mu mineralnego (rys. 4a). Dopiero po je­
go stwardnieniu nanosi się warstwy poli-
merowo-bitumiczne. Wzdłuż szczeliny dy­
latacyjnej umieszcza się elastyczną ta­
śmę wodoszczelną, którą tym razem moż­
na zamocować za pomocą masy polime­
rowo-bitumicznej lub przykleić klejem,
w skład którego wchodzi bezrozpuszczal-
nikowa żywica reaktywna. Również w tym
przypadku na brzegach dylatacji należy
przewidzieć i zabezpieczyć przed uszko­
dzeniem zapas taśmy wystający z każdej
strony poza obrys ścian. Długość taśmy
musi być tak dobrana, aby sklejanie jej na­
stąpiło powyżej przewidywanego najwyż­
szego zwierciadła wody po zakończeniu
I • i " ' i 1
12 7 6 2 5 4
Rys. 4 Uszczelnienie dylatacji obiektu
w przypadku wody naciskającej: a - przekrój
pionowy przez posadzkę; b - przekrój
poziomy przez ścianę zewnętrzną.
I - beton podkładowy; 2 - wypełnienie
szczeliny dylatacyjnej, np. styropianem FS-12;
3 - szlam mineralny wodoszczelny sztywny;
4 - grunt przyczepny; 5 - pierwsza warstwa
hydroizolacji polimerowo-bitumicznej;
6 - kauczukowa taśma wodoszczelna; 7 - druga
warstwa hydroizolacji polimerowo-bitumicznej;
8 - beton ochronny; 9 - żelbetowa płyta denna;
10 - taśma dylatacyjna kompensacyjna;
I I - ściana żelbetowa; 12 - warstwa ochronna
przed naporem gruntu zasypowego
http://www.budnet.pl

budowy. Kolejną czynnością jest wykona­
nie warstwy betonu ochronnego, a następ­
nie żelbetowej płyty dennej z identycz­
nie ukształtowaną szczeliną dylatacyjną.
Po ułożeniu zbrojenia, a przed betono­
waniem, trzeba zamocować specjalnie do­
braną taśmę dylatacyjną z kompensacją,
którą łączy się w miejscach sztukowania
lub skrzyżowań dylatacji przez zgrzewa­
nie (zgodnie z opisem technologicznym
producenta taśmy). Na krawędzi płyty den­
nej, w linii osi ściany, taśmę trzeba po­
prowadzić pod kątem prostym w górę na
wysokość umożliwiającą jej zgrzewanie
wzdłuż dylatacji pionowej ścian. Po wy­
konaniu płyty dennej wylewa się ściany,
przestrzegając tej samej zasady stosowa­
nia taśm dylatacyjnych. Po stwardnieniu
i odpowiednim wyschnięciu ścian wyko­
nuje się uszczelnienie pionowej dylatacji
ścian, korzystając z przygotowanej ta­
śmy kauczukowej i tym razem kształtu­
jąc jej „fałdę" w kierunku do wnętrza bu­
dynku (rys. 4b). Na zakończenie - po
stwardnieniu hydroizolacji - trzeba wyko­
nać warstwę chroniącą przed uszkodze­
niem przez napierający grunt zasypowy.
Uszczelnienie przejścia
rur przez ściany
W przypadku występowania wody nie-
naciskającej nie ma znaczenia, w którym
miejscu rury instalacyjne przechodzą przez
ścianę. Warunkiem jest przeprowadzenie
ich prostopadle do niej. Przed wykonaniem
uszczelnienia przejścia, należy sprawdzić
drożność pomiędzy rurą instalacyjną a osło­
nową. Niedopuszczalne jest zaleganie po­
między nimi kawałków betonu, kruszy­
wa lub stali. Rura osłonowa nie może też
wystawać poza lico ściany (rys. 5). Pierw­
szą czynnością jest naniesienie gruntu po-
limerowo-bitumicznego zwiększającego
przyczepność w jednakowym stopniu do
lica ściany, jak i rury instalacyjnej. Po je­
go wyschnięciu grunt zwiększający przy­
czepność można nanosić na pozostałą po­
wierzchnię ściany. Po przygotowaniu ścia­
ny, jak w poprzednich przypadkach, wy­
konuje się pierwszą warstwę hydroizola­
cji na ścianie, ale rozpoczynając od rury
instalacyjnej w odległości 10 cm od lica
ściany. Po obwodzie rury w pachwinie sty­
ku ze ścianą należy wykonać fasetkę o pro­
mieniu krzywizny około 1 cm i grubości
od 4 do 5 mm, a następnie, nie dopusz­
czając do wyschnięcia masy, kontynuować
http://www.budnet.pl
TECHNOLOGIE I MATERIAŁY
Rys. 5 Sposób uszczelnienia rury
przechodzącej przez ścianę w przypadku
wody nienaciskającej. 1 - ściana
fundamentowa; 2 - rura instalacyjna; 3 - rura
osłonowa; 4 - grunt polimerowo-bitumiczny
przyczepny do rury i betonu; 5 - grunt
zwiększający przyczepność do betonu;
6 - pierwsza warstwa hydroizolacji polimerowo-
bitumicznej; 7 - druga warstwa hydroizolacji
polimerowo-bitumicznej; 8 - warstwy ochronne
nanoszenie hydroizolacji na ścianie. Je­
żeli zajdzie konieczność przerwania prac,
można to zrobić w odległości nie mniej­
szej niż 0,5 m od skraju rury. Po wyschnię­
ciu pierwszej warstwy nanosi się drugą
z zachowaniem identycznych uwarunko­
wań jak w przypadku pierwszej. W miej­
scu przejścia najlepiej stosować rury sta­
lowe, jednakże w przypadku konieczności
użycia innych, przed ich zastosowaniem
trzeba sprawdzić u producenta mas hydro-
izolacyjnych ich przyczepność do materia­
łu rury.
Przejścia rur przez ścianę w przypad­
ku występowania wody naciskającej za­
wsze należy projektować możliwie naj­
wyżej w stosunku do zwierciadła wody
gruntowej. W tym przypadku uszczelnie­
nie wykonuje się używając specjalnych
kołnierzy osłonowych (rys. 6). Kołnierz
tzw. stały zabetonowuje się jeszcze pod­
czas zalewania masy betonowej w ścia­
nie. Jego powierzchnia zewnętrzna musi
pokrywać się z licem ściany. W następnej
kolejności, w rurze osłonowej kołnierza
stałego, montuje się rurę instalacyjną wraz
z dociskowym kołnierzem stalowym i kau­
czukowym mankietem uszczelniającym.
Powierzchnię ściany pokrywa się grun­
tem przyczepnym i przygotowuje się jak
poprzednio. Pierwszą warstwę hydro­
izolacji nanosi się na powierzchnię ścia­
ny oraz na kołnierz stały i na świeżą war­
stwę lekko wciska się mankiet kauczuko­
wy. Po wyschnięciu pierwszej warstwy
Rys. 6 Sposób uszczelnienia rury
przechodzącej przez ścianę w przypadku
wody naciskającej. 1 - ściana fundamentowa;
2 - rura osłonowa z kołnierzem stałym;
3 - rura instalacyjna; 4 - grunt zwiększający
przyczepność do betonu; 5 - pierwsza warstwa
hydroizolacji polimerowo-bitumicznej; 6 - druga
warstwa hydroizolacji polimerowo-bitumicznej;
7 - kauczukowy mankiet uszczelniający;
8 - dociskowy kołnierz stalowy; 9 - warstwa
ochronna; 10 - ruchomy element rozprężny
nanosi się drugą, pokrywając tym razem
całą powierzchnię mankietu. Po całkowi­
tym wyschnięciu masy (zwykle 2 do 3 dni)
przysuwa się kołnierz ruchomy i doci­
ska śrubami po obwodzie. Ostatnią czyn­
nością jest nasunięcie na rurę instalacyj­
ną specjalnego elementu rozprężnego, któ­
rego siłę docisku do rury reguluje się wkrę­
cając śruby naprzemianległe. Jeżeli pod­
czas eksploatacji obiektu pojawi się wy­
ciek wody, bez obaw należy stopniowo
docisnąć śruby (rys. 6 poz. 10) do momen­
tu jego ustania.
Hydroizolacja ściany
prefabrykowanej
Czasami w praktyce projektowej zacho­
dzi konieczność zastosowania prefabryko­
wanych dzielonych ścian (rys. 7). W takim
przypadku posadowienie ścian zabezpie­
cza się stosując, na styku górnych i dol­
nych elementów ścian, specjalny wodosz­
czelny szlam mineralny o dużej wytrzy­
małości na ściskanie. Zaraz po ustawieniu
elementów górnych konieczne jest usunię­
cie nadmiaru szlamu, aby wyrównać lico
ściany. Podczas prac hydroizolacyjnych
od strony gruntu w pierwszą warstwę na­
leży zatopić elastyczną taśmę kauczuko­
wą, której przebieg musi być zgodny z po­
ziomą i pionową osią złączy elementów.
[toOjrznMfciE
MJTLOB 4/2001 31
TECHNOLOGIE I MATERIAŁY

po wewnętrznej stronie ściany panuje pra­ Posadowienie i uszczelnienie koryt­

14 11 5 4 wnętrzną powierzchnię ściany, począwszy
12 10
1 8 9 ścian wkładką dystansową. Dalsze prace
Rys. 7 Hydroizolacja prefabrykowanej
ściany garażu. 1 - żelbetowa ściana na lawie;
2 - betonowa ściana prefabrykowana;
3 - wodoszczelny szlam mineralny; 4 - grunt
adhezyjny; 5 - dwie warstwy hydroizolacji
polimerowo-bitumicznej; 6 - kauczukowa taśma
elastyczna; 7 - membrana ochronna
kubełkowa; 8 - grunt przyczepny; 9 - emulsja
polimerowo-bitumiczna; 10 - podsypka
z kruszywa płukanego 8-16 mm; 11 -folia PE
ochronna; 12 - wkładka dystansowa;
13 - beton podkładowy; 14 - jastrych betonowy
jako posadzka użytkowa
W tym miejscu pragnę zwrócić uwagę
na błąd niezwykle często popełniany w kra­
jowej praktyce projektowej i wykonaw­
czej. Niemal powszechnie uważa się, że
izolacji przeciwwilgociowej wymaga tyl­
ko zewnętrzna strona ściany, natomiast
od strony wnętrza izolację układa się jedy­
nie pod posadzką, wywijając ją na ścianę.
Nic bardziej błędnego. Pod posadzką oraz
wie taka sama wilgotność gruntu - za spra­
wą podciągania kapilarnego. Zatem we­
od poziomej izolacji na ławie, należy tak­
że pokryć dwuwarstwową hydroizolacja
aż do przewidywanego ostatecznego po­
ziomu posadzki w garażu. Po jej wyschnię­
ciu ułożyć trzeba membranę ochronną i wy­
konać warstwę podsypki z kruszywa płu­
kanego 8-16 mm, na której, po zabezpie­
czeniu folią PE grubości 0,2 mm, trzeba
wylać beton podkładowy oddzielony od
związane z hydroizolacja poziomą wyko­
nuje się zgodnie z wcześniejszymi wytycz­
nymi. Na uwagę zasługuje też konieczność
zatopienia taśmy kauczukowej (rys. 7 poz. 6)
w pierwszej warstwie masy hydroizola-
cyjnej w pachwinie wzdłuż styku beto­
nu podkładowego ze ścianą. W tym przy­
padku taśmę należy ukształtować z pew­
nym naddatkiem w zagięciu pachwiny,
umożliwiając swobodny ruch podczas osia­
dania posadzki - bez utraty szczelności
połączenia.
Uszczelnienie korytek
odwodnieniowych
dla samochodów osobowych
i ciężarowych
Posadzka garaży i parkingów musi być
odwodniona, najlepiej za pomocą odwod­
nienia liniowego.
6 7 8 13
ka przeznaczonego dla samochodów oso­
bowych przedstawia rysunek 8. Prace roz­
poczyna się od zakotwienia odpływów,
które należy zamocować w betonie pod­
kładowym za pomocą np. betonu żywi­
cowego lub mineralnej masy zalewowej.
Następnie na wypoziomowanej warstwie
betonu ustawia się wodoszczelne koryt­
ka, jedno za drugim, na świeżej warstwie
wodoszczelnego szlamu mineralnego gru­
bości 4-5 mm. Pozwala to łatwo uzy­
skać zgodność poziomu korytek z osta­
tecznym poziomem posadzki. Po stward­
nieniu szlamu mineralnego wykonuje się
klasyczną hydroizolację dwuwarstwową,
wykorzystując masę polimerowo-bitu­
miczna (wcześniej należy zagruntować
powierzchnię, aby zwiększyć jej przy­
czepność). Obie warstwy należy „wy­
winąć" na pionowe ścianki korytek do po­
łowy ich wysokości. Po stwardnieniu ma­
sy i ułożeniu folii ochronnej wylewa się
jastrych betonowy, który po pokryciu spe­
cjalną farbą będzie stanowił posadzkę
użytkową garażu. Jastrych ten należy od­
sunąć o 10 mm od korytek, a powstałą
szczelinę dylatacyjną najpierw wypeł­
nić sznurem dylatacyjnym o zamkniętych
porach, a następnie nasączyć specjalnym
gruntem reaktywnym i wypełnić masą dy­
latacyjną na zimno lub gorąco. Przed wy­
pełnianiem szczelin najpierw należy do­
konać malowania posadzki. Jednakże
12 10

vv \
S NX\ S \
s\\\\N
N V v X X S
\ X S vN \
XXV V V \
X \ \ \ N \
o o o o o o \S. \>, \ . \- XX SX o o o o o
>o o o o o
: O O O O O <V \ N \ \ \ '
p o o o o o \ \ \ \ \ \ \ \ N\KN V\NN \\NN > o o o o o <
o o o o o < \ x . \ x \ \ x xf. X s O . \. \ x . \ o o o o o
p o o o o o \ \ X v \ S \ v" v \ \ k v \ \ \ \ \ \ \ v o o»o o o <
>. \ \ \ X S \ SN \ i \ N \ X i \ \ s O S\ S\ S*\ ^ s s\
S\ S\ S\ ("s S\
S \ N \ X \ \ N N
s s\v x s .-

2 1 3 4

Rys. 8 Sposób posadowienia i hydroizolacji korytek
odwodnieniowych dla samochodów osobowych. 1 - beton
podkładowy; 2 - odpływ z korytek odwodnieniowych; 3 - korytko
odwodnieniowe; 4 - beton żywicowy; 5 - posadowienie korytek
na mineralnym szlamie wodoszczelnym; 6 - grunt adhezyjny;
7 - dwie warstwy hydroizolacji polimerowo-bitumicznej; 8 - folia
ochronna PE; 9 - jastrych posadzki użytkowej; 10 - wodo-
i benzynoodporna farba dyfuzyjna: 11 - sznur dylatacyjny o zamkniętych
porach; 12 - wodo- i benzynoodporny kit uszczelniający
Rys. 9 Sposób posadowienia i uszczelnienia korytek
odwodnieniowych dla samochodów ciężarowych. 1 - beton zabudowy
korytka; 2 - korytko odwodnieniowe; 3 - podsypka z kruszywa płukanego
8+16 mm; 4 - folia ochronna; 5 - beton podkładowy: 6 - grunt adhezyjny;
7 - dwie warstwy hydroizolacji polimerowo-bitumicznej; 8 - kauczukowa
taśma uszczelniająca; 9 - folia ochronna PE; 10 - betonowy jastrych
posadzki garażu; 11 - wodo- i benzynoodporna farba dyfuzyjna;
12 - sznur dylatacyjny o zamkniętych porach;
13 - wodo- i benzynoodporny kit uszczelniający

[łmaiKznjM™
32 (MiMZIB 4/2001 http://www.budnet.pl

tę czynność oraz wypełnianie można do­
piero przeprowadzać po ustaniu skurczów
betonu oraz po osiągnięciu przezeń wil­
gotności względnej 3-4%. Zwykle dla
osiągnięcia takiej wartości trzeba od­
czekać nie mniej niż 60 dni. Masa dyla­
tacyjna oraz farba posadzkowa muszą być
odporne na działanie wody, soli, benzy­
ny, oleju i detergentów, a także mrozu.
Posadowienie i uszczelnienie korytek
przeznaczonych dla samochodów cięża­
rowych przedstawia rysunek 9. Rozwią­
zanie to różni się od poprzedniego tym,
że prace posadzkowe rozpoczyna się od
posadowienia korytek na dobranych od­
powiednio do obciążeń postumentach be­
tonowych. Dopiero później wykonuje się
podbudowę z kruszywa płukanego
8-16 mm i po ułożeniu folii PE wylewa
się beton podkładowy. Dalsze prace hy-
droizolacyjne wykonuje się już identycz­
nie jak poprzednio, ale wzdłuż styku be­
tonu podkładowego z fundamentem ko­
rytek trzeba zatopić taśmę kauczukową
w pierwszej warstwie masy polimero-
wo-bitumicznej. Podczas wykonywania
jastrychu betonowego posadzki trzeba
przewidzieć szczelinę dylatacyjną, szero­
kości 10 mm, zarówno przy krawędzi ko­
rytek, jak też w linii ułożenia taśmy kau­
czukowej. Identycznie jak poprzednio
uszczelnia się szczeliny dylatacyjne.
Omówione sposoby posadowienia
i uszczelnienia korytek odwodnieniowych
można stosować tylko w przypadku wy­
stępowania wilgoci gruntowej lub wody
nienaciskającej. W przypadku występo­
wania wody naciskającej najlepiej jest za­
stosować posadowienie na żelbetowej pły­
cie wodoszczelnej, a same korytka mon­
tować w odpowiednio pogrubionej war­
stwie jastrychu - z obciążeniem tylko sa­
mochodami osobowymi.
Niezależnie od przewidzianej grubo­
ści izolacji - pionowej lub poziomej - za­
wsze należy dążyć do dwuwarstwowego
(cieńszego) jej nanoszenia zamiast jedno­
warstwowego (grubszego). Jeżeli podczas
nanoszenia masy polimerowo-bitumicznej
zajdzie konieczność zastosowania prze­
rwy roboczej, nigdy nie należy dokony­
wać tego w linii narożników. Przestrzega­
nie tych zaleceń zwiększy skuteczność
i niezawodność hydroizolacji.
Jerzy B. Zembrowski
Ilustracje autora
http://www.budnet.pl
TECHNOLOGIE I MATERIAŁY
Kryte pływalnie
gminne
Kryte pływalnie dla gmin i małych miast nie są realizowane
dla zysku i zazwyczaj nie mogą go przynieść. Inwestorzy to ludzie
tworzący lokalną społeczność, która powinna zadecydować
o potrzebie budowy pływalni, jej zakresie i funkcjach. Jakie zatem
powinny być kryteria wyboru programu usługowego pływalni
i jak określić konieczne koszty, aby powstał obiekt o jak
najbogatszej ofercie usług, a koszt jego realizacji
nie przekroczył możliwości lokalnego budżetu?
W ostatnich latach obserwuje się bar­ Kryterium kosztów realizacji
dzo duże zainteresowanie lokalnych spo­ Inwestor powinien określić:
łeczności budową krytych pływalni. Po­ jaką część budżetu można przeznaczyć
wstające obiekty znacznie różnią się pro­ na przedsięwzięcie z lokalnego budże­
gramami usługowymi, liczbą i rozmia­ tu, własnych zasobów inwestora lub
rami basenów, wyposażeniem w atrak­ kredytów bankowych,
cje wodne, a co za tym idzie - także kosz­ możliwość uzyskania dodatkowych
tami realizacji. Porównanie kosztów środków z dopłat funduszy celowych
realizacji pływalni o podobnych progra­ wojewódzkich lub centralnych,
mach usługowych i wyposażeniu po­ możliwość uzyskania dodatkowych
kazuje, że nakłady są różne i wynoszą funduszy lub aportów rzeczowych ze
od 4 do około 18 min zł. Skąd biorą się sponsoringu i/lub od potencjalnych
tak duże różnice? współudziałowców,
możliwość etapowania realizacji ze
Kryteria wyboru względu na lokalizację obiektu i pro­
programu usługowego gram usługowy,
Inwestor powinien kierować się trze­ możliwość wynajmu lub dzierżawy
ma głównymi kryteriami: niektórych usług przez najemców lub
- kosztów realizacji, dzierżawców, którzy wykonają prace
- ogólnego programu użytkowego, wykończeniowe,
- szczegółowego programu użytkowego. jakim systemem będzie realizowany
Powinna temu towarzyszyć rzetelna ana­ obiekt (należy zapobiec korupcji i ge­
liza ekonomiczno-finansową - biznesplan. nerowaniu dodatkowych kosztów
Należy również ustalić czy obiekt będzie przez pośredników realizujących in­
rentowny, czy stale dotowany. westycję).
lasiiif^
Gminny Zespół Szkolny w Proszówkach ■ od lewej budynek szkolny, w środku sala
gimnastyczna, po prawej pływalnia
tuI)i]QE9DQlMfclD
( M D I C Z E 4/2001 33