4.2.

Okładzinowe materiały z tworzyw sztucznych

4.2.1. Materiał nauczania

Wśród licznych odmian materiałów z tworzyw sztucznych najczęściej w robotach okładzinowych

stosuje się materiały z polichlorku winylu, laminaty melaminowo – formaldehydowe, elementy poliestrowe i
polimetakrylanowi.

Do materiałów okładzinowych z tworzyw sztucznych należą: – płytki

okładzinowe płaskie,
– płytki okładzinowe z twardego PVC,
– laminaty,
– elementy wytłaczane z twardego PVC,
– elementy wytłaczane z miękkiego PVC,
– tkaniny napinane,
– folie okładzinowe z PVC,
– folie ze spienionego PVC.
Zazwyczaj okładziny z tworzyw sztucznych wykonuje się technologią klejenia. Stosuje się kleje
dyspersyjne, kleje kontaktowe oraz rzadziej kleje żywiczne do klejenia na zimno lub gorąco.
W niektórych rozwiązaniach okładzin są konieczne do ich wykończenia specjalne listwy z twardego lub
plastyfikowanego PVC albo aluminiowe.
Do materiałów potrzebnych do wyrównania podłoża często potrzebna jest woda i cement. Cement należy
składować w suchych, przewiewnych i zamkniętych magazynach, na drewnianej podłodze, zabezpieczony
przed wilgocią. Jako wodę zarobową można stosować każdą wodę zdatną do picia oraz wodę z rzek, jezior
po wcześniejszym przebadaniu.
Nie wolno stosować wody mineralnej.
Poniżej podano przykłady materiałów stosowanych w robotach okładzinowych.
Płytki okładzinowe płaskie są produkowane z różnych tworzyw sztucznych kilkoma metodami
technologicznymi. Najszersze jednak zastosowanie mają płytki sztywne z plastyfikowanego polichlorku
winylu o strukturze zbliżonej do sztywnych płytek podłogowych z PVC. Płytki mają kształt prostokąta o
wymiarach 300 x 149 mm lub 250 x 124 mm i grubości 1,3 mm.
Płytki okładzinowe z twardego PVC produkuje się je metodą wytłaczania lub przez sprasowanie ze
zgrzewaniem kilku warstw folii z PVC. W celu zwiększenia sztywności płytek, a zarazem ich wymiarów,
najczęściej formuje się je metodą prasowania próżniowego jako elementy przestrzenne, które są
przystosowane konstrukcyjnie do mocowania mechanicznego. Grubość płyt wynosi 1 ÷ 3 mm.
Laminaty płyty otrzymywane są przez sprasowanie na gorąco pod olbrzymim ciśnieniem arkuszy
specjalnego papieru nasyconego żywicami termoutwardzalnymi. Warstwę wierzchnią stanowi arkusz papieru
z nadrukowanym wzorem, nasycony żywicą melaminową lub żywicą fenolowo – formaldehydową (np.
UNILAM). Odznaczają się dużą wytrzymałością mechaniczną, odpornością na zarysowanie, uderzenia,
0
działania wody, środków myjących, czynników chemicznych oraz temperatury do 120 C. Produkowane są w
wymiarach:
– długość 2800 mm,
– szerokość 1310 mm,
– grubość 0,5 ÷ 4,0 mm.
 Elementy wytłaczane z twardego PVC. Technologia wytłaczania twardego PVC umożliwia
otrzymywanie profilowanych elementów o skomplikowanym przekroju stosunkowo dużych wymiarów.
Dzięki rozwiniętej geometrii przekrojów tych elementów, mimo cienkich ścianek (0,5 ÷ 2 mm), wykazują
dostateczną sztywność, umożliwiającą mocowanie mechaniczne. Wymiary tych elementów wynoszą:
– długość 5 ÷ 6 m,
– szerokość 250 ÷ 300 mm.
Elementy wytłaczane ze zmiękczonego PVC. Przykładem jest profilowana wykładzina poręczy
schodów, pokazana na rysunku 1. Materiał dostarcza się w kręgach. Przed użyciem wymaga uplastycznienia
przez podgrzanie (np. przez zanurzenie w gorącej wodzie lub za pomocą gorącego powietrza). W stanie
uplastycznionym z łatwością można go nałożyć na stalowy płaskownik poręczy. Po ostygnięciu profil
zaciska się na płaskowniku. Łącząc poszczególne odcinki na długości trzeba zgrzewać końce.

Rys. 1. Profil okładziny poręczy schodów z PVC: a) po wytłoczeniu, b) po nałożeniu na płaskownik stalowy [4, str. 309]

Tkaniny powlekane. Należą do nich materiały okładzinowe i obiciowe produkowane metodą

powlekania tkaniny bawełnianej lub z włókna syntetycznego pastą polichlorku winylu, a następnie poddane
obróbce termicznej z jednoczesnym fakturowaniem powierzchni.
Folie okładzinowe z PVC. Produkuje się je ze zmiękczonego polichlorku winylu, w postaci taśm
szerokości 100 ÷ 280 cm i grubości 0,1 ÷ 0,4 mm. Folie produkowane są w nieograniczonej liczbie barw,
wzorów i faktur powierzchni. Ich odmianą są również folie samoprzylepne, powstałe z nałożenia na jedną
powierzchnię warstwy specjalnego kleju. Warstwę kleju chroni się parafinowanym lub silikonowanym
papierem, który oddziela się od folii bezpośrednio przed jej przyklejeniem.
Folie ze spienionego PVC. Jest to materiał okładzinowy produkowany w postaci taśm o szerokości do
1,60 m i grubości do 2 mm. Ma strukturę gąbczastą i nadaje się do naklejania go bezpośrednio na równą
powierzchnię podłoża bez potrzeby uprzedniego szpachlowania. Okładzina jest miękka w dotyku, ciepła i
łatwo zmywalna.

4.3. Okładziny klejone, napinane i mocowane mechanicznie

4.3.1. Materiał nauczania

Duża różnorodność materiałów okładzinowych z tworzyw sztucznych spowodowała podział na:

– okładziny klejone,
– okładziny napinane,
– okładziny mocowane mechanicznie.
Okładziny klejone. Charakteryzują się tym, że w większości przykleja się je do podłoża całą spodnią
powierzchnią. Przyklejane punktowo mogą być tylko okładziny dźwiękochłonne w postaci płytek ze
spienionych tworzyw sztucznych.
Ze względu na różne podłoże stosujemy odmienne technologie klejenia z zastosowaniem klejów
dyspersyjnych, żywicznych lub kontaktowych.
Do wykończenia elementów niektórych okładzin klejonych wykorzystujemy listwy z PVC albo
aluminium.
Okładziny napinane. Wykonywanie okładzin tego typu zwykle należy do zakresu prac tapicera.
Zazwyczaj są to tkaniny powlekane PVC lub folie z PVC mocowane mechanicznie do odpowiedniego
podkładu z naciąganiem materiału okładzinowego w obu kierunkach.
Okładziny mocowane mechanicznie. Charakteryzują się dostateczną sztywnością, uzyskiwaną
najczęściej przez rozwinięcie geometrii kształtu materiału okładzinowego, poprzez wyprofilowanie lub
wytłoczenie. Mocowane są do podłoża za pomocą wkrętów. Dlatego też otwory w płytach powinny mieć
odpowiednio większą średnicę od średnicy wkręta, a w wypadku elementów listwowych – otwory o kształcie
podłużnym. Nie można w tym przypadku mocowania zapomnieć o możliwości swobodnego ruchu
elementów na skutek rozszerzalności cieplnej. Szczeliny między elementami powinny mieć 1 ÷ 2 mm
szerokości, a w wypadku długich elementów należy zaprojektować dylatacje 1 mm/m z każdej strony.
Przykłady takich materiałów podano na rysunku na rysunku 2 ÷ 4.

Rys. 2. Przykłady elementów okładzinowych z PVC – wzory struktur powierzchni utworzonych z zestawu elementów

4.4. Przygotowanie podłoży

4.4.1. Materiał nauczania

Podłożem pod okładzinę może być powierzchnia elementu budowlanego z dowolnego materiału. W
obecnie najczęściej wznoszonych budynkach są to elementy wykonane z betonu, gipsu, pustaków, cegły,
drewna i tworzyw drzewnych oraz różnego rodzaju tynki i warstwy izolacyjne.
Oceniając podłoże pod okładziny, uwzględniamy: stan czystości podłoża, cechy geometryczne i
właściwości powierzchni, cechy wytrzymałościowe, zawartość wilgoci i stopień alkaliczności.
 Czystość podłoża. Podłoża pod okładziny przyklejane powinny być wolne od jakichkolwiek
zanieczyszczeń. Jeśli wykazują zanieczyszczenia oleiste, należy je oczyścić przez zeskrobanie i zmycie
powierzchni detergentami.
W przypadku stosowania klejów dyspersyjnych, trzeba wszelkie elementy metalowe na ścianach powlec
powłoką przeciwrdzewną. W przeciwnym wypadku nastąpi korozja metalu, a na cienkiej okładzinie pojawią
się plamy rdzy.
Cechy geometryczne i właściwości powierzchni. Powierzchnia podłoża powinna tworzyć płaszczyznę
poziomą lub pionową, a linie ją ograniczające powinny być liniami prostymi. W przypadku elementów
budynku linie te wykazują pewne odchylenia. Odchylenia te powinny jednak spełniać wymagania norm
przedmiotowych. Powierzchnia podłoża powinna być równa. Badania przez przykładanie łaty o długości 2 m
nie powinna wykazywać prześwitów większych niż 2 mm w liczbie nie większej niż 2 na całej długości łaty.
Prześwity te nie powinny wynikać z nagłych uskoków lub miejscowych zgrubień powierzchni. Podobne
wymagania i sposób badania dotyczą prostoliniowości krawędzi.
Gładkość powierzchni podłoża jest bardzo ważna w przypadku przyklejania cienkich i elastycznych
materiałów okładzinowych, mocowanych przy użyciu kleju na całej powierzchni. W przypadku stwierdzenia,
że gładkość nie odpowiada wymaganiom zawartym w normach lub w warunkach technicznych należy
powierzchnie wyszpachlować lub zeszlifować.
Cechy wytrzymałościowe. Powierzchnia podłoża powinna być odpowiednio mocna, nie wykazywać
spękań lub złuszczeń. Właściwości wytrzymałościowe podłoża powinno się oceniać w zależności od
materiału okładzinowego i sposobu jego mocowania.
Zawartość wilgoci. Podłoża pod okładziny przyklejane powinny być możliwie suche, ponieważ nadmiar
wilgoci może uniemożliwić sklejenie. Wymagania dotyczące dopuszczalnej wilgotności podłoża są ściśle
związane z materiałem okładzinowym i rodzajem stosowanego kleju. Dla materiałów szczelnych, do których
zalicza się folie z PVC, tkaniny powlekane PVC itp., przyklejane klejami dyspersyjnymi, wymaga się, aby
wilgotność podłoża betonowego nie przekraczała 3 % (wagowo), a podłoża gipsowego – 2 %. Wilgotność
podłoża z drewna powinna wynosić 8 ÷ 12 %.
Stopień alkaliczności podłoża. Przy stosowaniu niektórych materiałów okładzinowych podłoże nie
powinno wykazywać odczynu alkalicznego. W celu zbadania stopnia alkaliczności podłoża należy je zwilżyć
1 – procentowym roztworem alkoholowym fenoloftaleiny.. Jeżeli podłoże jest bardzo alkaliczne, zwilżone
miejsce zabarwi się na czerwono. Przy odczynie słabo alkalicznym, zwilżone podłoże fenoloftaleiną w czasie
badania zabarwi się na różowo.

4.5. Narzędzia i sprzęt

4.5.1. Materiał nauczania

Do wykonywania okładzin z tworzyw sztucznych stosuje się narzędzia i sprzęt pomocniczy, do

następujących czynności:
– cięcia materiałów,
– wygładzania powierzchni podkładów,
– nanoszenia klejów i gruntowania,
– czyszczenia i odkurzania powierzchni podkładu oraz gotowej okładziny.
Do cięcia płytek i tapet stosuje się specjalne noże z wymiennymi ostrzami. Szczególnie wygodne w
użyciu jest ostrze, którego użyteczność (po stępieniu końca) przywraca się przez odłamanie jego części
(rysunek 5).
 Rys. 5. Nóż z wymiennymi ostrzami

Do wygładzania powierzchni podkładów stosuje się packi z blachy stalowej lub szpachle z wymiennymi
brzeszczotami, których używa się zarówno do wygładzania podkładów, jak i nanoszenia na podkład kleju
(rysunek 6).
Do nanoszenia klejów stosuje się również szpachle ząbkowane, pędzle oraz wałki malarskie.

Rys. 6. Przykłady narzędzi do nanoszenia klejów: a) packa ząbkowana , b) szpachla ząbkowana

Stosuje się również odkurzacze do czyszczenia podkładu oraz czyszczenia okładzin.

Przy wykonywaniu okładzin metodą mocowania mechanicznego stosuje się narzędzia

używane w technice sadzeniowej takie jak: osadzak, trzpienie oraz wiertarki obrotowe i obrotowo –
udarowe.

Do wykonywania okładzin z tworzyw sztucznych robotnicy używają również narzędzi ręcznych, takich
jak: noże, piłki z drobnymi zębami, do cięcia listew, nożyce do blachy, młotki, pędzle i wałki oraz sprzęt
pomiarowy. Producenci elementów okładzin często proponują klientom gotowe zestawy narzędzi
dostosowane do danego typu okładziny (rysunek 8).
Rys. 8. Przykładowy zestaw narzędzi do montażu okładziny elewacyjnej: a) miara stalowa, b) taśma pomiarowa, c) poziomnica, d)
kątownik metalowy, e) elektryczna piła ręczna z tarczą drobnozębatą, f) piła płażnicowa, g) piła do metalu, h) sznurek do
znakowania, i) młotek,, j) wkrętak, k) szczypce, l) nożyce do blachy, ł) nożyce, m) przekłuwacz, n) zaciskacz, o) poziomnica
sznurkowa, p) wyciskacz, r) nóż, s) stół do cięcia listew i paneli, t) giętarka ręczna przenośna do wykonywania wykończeń
metalowych wokół drzwi i parapetów, u) platforma montażowa

4.6. Wykonywanie okładzin wewnętrznych

4.6.1.Materiał nauczania

Okładziny z płaskich płytek z PVC. Powierzchnia podłoża pod płytki powinna być równa, samo podłoże
mocne i suche. Gruntuje się je rozrzedzonym klejem. Wyznacza się odbiciem sznura linie kierunkowe
(pionowe i poziome), wzdłuż których rozpocznie się układanie płytek.
Płytki okładzinowe z PVC przykleja się za pomocą klejów dyspersyjnych lub rzadziej klejów
kontaktowych. Klej nanosimy na podłoże packą stalową ząbkowaną.
Okładzina powinna być układana z pozostawieniem równych spoin między płytkami. W narożach
wypukłych płytki łączy się za pomocą uprzednio przyklejonej specjalnej listwy lub odpowiednio wygiętej
płytki po jej podgrzaniu.
Spoiny wypełnia się zaprawą z białego cementu i mączki kamiennej o proporcji 1 : 3, z ewentualnym
dodatkiem odpowiedniego pigmentu.
Okładziny z płyt, elementów listwowych profilowanych oraz elementów o strukturach przestrzennych
mocuje się do podłoża lub podkładu mechanicznie. Wielu producentów okładzin z tworzyw sztucznych
oferuje materiał wraz z elementami mocowania. Do mocowania elementów okładziny stosuje się wkręty lub
śruby mosiężne, aluminiowe lub ze stali zabezpieczonej przed korozją. Elementy mocowane wkrętami
powinny mieć możliwość ruchu w miejscu przytwierdzenia. W tym celu otwór w elemencie okładzinowym
powinien być większy od średnicy wkręta i najlepiej mieć kształt podłużny. Pod łbem wkręta musi być
zastosowana podkładka.
 Płyty melaminowe Unilam mogą być mocowane do podłoża przez przyklejanie całą powierzchnią (np.
na płytach z drewna), przez przyklejanie miejscowe za pośrednictwem przekładek poliuretanowych lub
filcowych (np. na tynkach i powierzchniach betonowych) oraz mechanicznie za pomocą wkrętów (do
podłoża z listew drewnianych).
Laminaty powinny być klimatyzowane w pomieszczeniach, w których mają być układane, w czasie nie
krótszym niż 24 godziny.
Przyklejanie laminatów na podłożach drewnianych, poprzedzają czynności wstępne takie jak:
odkurzenie podłoża, odtłuszczenie i schropowacenie spodniej strony laminatu przez przeszlifowanie
papierem ściernym lub piaskowanie.
Płyty przykleja się klejem i dociska do ściany prasą.
Przyklejanie laminatów na podkładkach poliuretanowych jest praktycznie jedyną metodą
mocowania bezpośrednio do podłoża betonowego lub tynku.
Paski ze spienionego poliuretanu lub filcu należy uprzednio zaimpregnować przez
zanurzenie w roztworze kleju. Położenie płyt oraz listew montażowych na ścianie należy dokładnie
rozplanować i oznaczyć. Pod każdą płytę należy rozmieścić w układzie pionowym i odpowiednim rozstawie
położenie przekładek. W miejscach gdzie przekładki mają być przyklejone należy podłoże zagruntować
roztworem kleju i przykleić. Na spodniej stronie laminatu nanosi się klej pasami odpowiadającymi
rozstawowi przyklejonych pasków. Równocześnie powleka się paski poliuretanowe uprzednio przyklejone
do ściany oraz miejsca, na których zostaną przyklejone do ściany listwy montażowe z twardego PVC. Po
przyklejeniu płyt na całej długości okładziny wprowadza się górne i dolne listwy pobrzeżne i przykleja je do
ściany.
Metoda mechanicznego mocowania laminatów może być stosowana w razie braku listew montażowych
z PVC lub aluminium oraz pod warunkiem, że sposób zamocowania nie ograniczy swobody ruchu płyty.

Okładzinę z laminatów mocowanych mechanicznie wykonuje się zasadniczo na podkładzie z listew

drewnianych. Rozstaw listew nie powinien być większy niż 40 cm, z tym że okładzinę mocować można
wkrętami tylko do listew skrajnych, tj. wzdłuż brzegów płyt, natomiast do listew pośrednich płyta powinna
być przyklejona klejem.
Do mocowania laminatów stosuje się wkręty mosiężne lub stalowe niklowane, kadmowe. W płycie
otwory powinny mieć średnicę co najmniej dwukrotnie większą od średnicy wkręta. Połączenie między
płytami pokrywa się listewkami z drewna, tworzywa sztucznego lub metalu.
Okładziny przyklejane. Podłoże pod okładziny powinno być równe, suche i zagruntowane klejem. Do
przyklejania materiałów okładzinowych można przystąpić po wyschnięciu gruntownika. Klej nanosi się na
podłoże szpachlą ząbkowaną lub wałkiem malarskim na powierzchnie odpowiadającą wielkości jednego
arkusza okładziny. Rozpoczynając od górnego brzegu okładziny, który przykleja się wzdłuż wyznaczonej
linii arkusz rozwija się w dół, systematycznie pocierając jego powierzchnie zwitkiem suchej tkaniny lub
gumowym wałkiem w sposób powodujący wyciskanie powietrza spod arkusza. Kolejny arkusz przykleja się
w taki sposób, aby jego brzeg zachodził na przyklejony arkusz na szerokość kilku centymetrów. Przy
łączeniu arkuszy tapet na zakład brzeg arkusza nakładanego powinno się zwrócić w kierunku okna.
Następnie przecina się wzdłuż zakładu oba zachodzące na siebie arkusze ostrym nożem przy stalowym
liniale. Po usunięciu ścinków łączy się oba brzegi ze sobą i silnie dociska do podłoża.
Okładziny obmierza się w metrach kwadratowych. Z obmiaru odlicza się powierzchnie zajęte przez
otwory drzwiowe i okienne.
Listwy obmierza się w metrach wzdłuż górnej krawędzi wykonanej okładziny.
Okładziny ścienne obmierza się według rzeczywistej powierzchni w rozwinięciu,
przyjmując wysokość od powierzchni podłogi do górnej krawędzi okładziny.

4.7. Wykonywanie okładzin zewnętrznych

4.7.1. Materiał nauczania

 Przy projektowaniu okładzin osadzanych na zaprawie lub przyklejanych całą powierzchnią do ścian
zewnętrznych należy brać pod uwagę, że wywierać one mogą znaczny wpływ na przebieg procesu dyfuzji
pary wodnej i stosunki wilgotnościowe wewnątrz przegrody. Aby para wodna z pomieszczenia dyfundując
przez ścianę zewnętrzną nie pozostawała w niej w postaci skroplin. Okładzina zewnętrzna ściany nie może
mieć mniejszego współczynnika przenikania pary wodnej niż współczynnik dla warstw ściany znajdujących
się od strony pomieszczenia cieplejszego czyli wnętrza domu.
Okładziny zewnętrzne wykonuje się z elementów listwowych profilowanych z PVC. Mocuje się
podobnie jak listwy lub łaty drewniane, gwoździami lub wkrętami. Przy wykonywaniu okładzin konstrukcji
murowanych, gwoździe mogą być wbijane w spoiny między cegłami.
Do okładzin zewnętrznych zalicza się również styropian elewacyjny. Zwykle mocowany jest całą
powierzchnią do przygotowanego podłoża na klej. Na rynku obecnie występuje duża różnorodność tego
typu okładzin. Sposób zamocowania, grubość styropianu zależą w dużej mierze od wyboru producenta.

4.8. Wykończenie powierzchni okładzin

4.8.1. Materiał nauczania

Brzegi okładzin z płyt, elementów listwowych i przestrzennych wykańcza się odpowiednimi listwami z
twardego PVC, dostarczanymi wraz z materiałem okładzin. W okładzinach wewnętrznych, mocowanych na
widoczne wkręty, często ze względów estetycznych stosuje się listwy kryjące łby wkrętów.
Okładziny z laminatów przyklejanych całą powierzchnią do podkładu drewnianego wykańcza się przez
przyklejenie na bocznych powierzchniach płyty pasków laminatu lub doklejki z PVC. Długość odcinka
doklejki powinna być mniejsza od obwodu płyty około 3 %, aby po nałożeniu doklejki w stanie rozgrzanym
nastąpiło pewne naprężenie materiału zapewniające dobre przyklejenie doklejki do brzegów płyty. Końce
doklejki powinny być zgrzane. Do przyklejenia stosuje się klej kontaktowy.
Okładziny z laminatów przyklejane do podłoża lub podkładu, wykańcza się za pomocą listew
montażowych, listewek drewnianych lub metalowych.
Przyklejane okładziny z tkanin powlekanych lub folii z PVC powinny być dokładnie przycięte przy
styku z innymi elementami. W razie potrzeby styki te przykrywa się listewkami z drewna, metali kolorowych
lub z twardego PVC

4.11. Przepisy bhp

4.11.1. Materiał nauczania

Wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy

Podczas wykonywania robót okładzinowych można zatrudnić wyłącznie pracowników
przeszkolonych w tym zakresie, posiadających aktualne karty zdrowia i zaopatrzonych w odpowiednią
odzież i obuwie. Obowiązki i prawa osób młodocianych zatrudnionych na budowie są takie same jak innych
pracowników. Jednak prawodawstwo chroni ich szczególnie w przypadku wykonywania ciężkich i
szkodliwych robót. Na przykład młodociani (16 ÷ 18 lat) mogą podnosić dorywczo ciężar do 10 kg –
dziewczęta i 16 kg – chłopcy. Młodocianym zabrania się również obsługi urządzeń o działaniu drgającym,
gotowania smoły i lepiku, stawiania i rozbierania rusztowań, pracy na rusztowaniach wiszących i
przesuwnych, lasowania wapna.
Stosowanie odzieży i ochron osobistych
Do prac okładzinowych należy używać odzieży roboczej, która ułatwia pracownikowi
wykonywanie czynności zawodowych w warunkach zagrażających życiu lub zdrowiu, chroni odzież
pracownika przed ubrudzeniem lub zniszczeniem. Elementy odzieży roboczej to: spodnie, bluzy, koszule,
kombinezony, obuwie robocze i okulary.
 Wymagania dotyczące narzędzi i sprzętu
Narzędzia i sprzęt powinny spełniać określone wymagania, które zapewnią bezpieczną
pracę. Używane przez pracownika narzędzia, muszą być w dobrym stanie technicznym i czyste. Należy je
używać zgodnie z przeznaczeniem. Nie wolno używać uszkodzonych narzędzi. Narzędzia elektryczne
stosowane w pracach budowlanych powinny mieć dodatkowe środki ochrony, do których należą m.in.
zerowanie, uziemienie ochronne, wyłączniki. Przed każdym użyciem zarówno narzędzie, jak i przewód wraz
z gniazdem wtykowym powinno być sprawdzone. Nie wolno używać narzędzi elektrycznych uszkodzonych i
absolutnie próbować ich samemu naprawiać. Po zakończonej pracy należy oczyścić narzędzia i sprawdzić ich
stan techniczny.
Zasady bezpieczeństwa pracy z materiałami szkodliwymi i łatwo palnymi
Materiały niebezpieczne w robotach okładzinowych zawierają lotne rozpuszczalniki
organiczne.
Używanie niektórych klejów związane jest z niebezpieczeństwem szkodliwego
oddziaływania ich na organizm ludzki oraz niebezpieczeństwem wybuchu.
W razie użycia materiałów zawierających lotne rozpuszczalniki organiczne należy:
– prowadzić roboty okładzinowe przy otwartych oknach lub przy czynnej wentylacji,
zapewniającej co najmniej czterokrotną wymianę powietrza w ciągu godziny,
– przestrzegać bezwzględnego zakazu palenia papierosów, używania otwartych palenisk,
narzędzi i silników, powodujących iskrzenie, a także należy wyłączyć dopływ prądu do instalacji
elektrycznej, jeżeli w pomieszczeniu nie jest ona hermetyczna,
– pomieszczenia, w których wykonywane są roboty, zabezpieczyć przed wejściem osób
trzecich z zapalonym papierosem,
– tak organizować roboty, aby zapewnić robotnikom przerwy w pracy połączone
z przebywaniem na świeżym powietrzu.
W celu zabezpieczenia należytych warunków higieny pracy należy przestrzegać
czystości osobistej, bezwzględnego mycia rąk przed spożywaniem posiłków, używania czystej odzieży
roboczej oraz porządku w miejscu pracy.

W przypadku gdy zdarzy się wypadek na budowie należy niezwłocznie wezwać pogotowie.
Bezpieczeństwo przeciwpożarowe
W związku ze złym przechowywaniem i magazynowaniem materiałów łatwo palnych
lub zawierających łatwo palne rozpuszczalniki może zaistnieć niebezpieczeństwo pożaru. Dlatego każda
budowa powinna być wyposażona w podręczny sprzęt gaśniczy. Składa się on z beczek z wodą, skrzyń z
piaskiem, siekier, bosaków, gaśnic i koców. Sprzęt gaśniczy powinien znajdować się w miejscu widocznym
i łatwo dostępnym.
Palących się materiałów, zawierających substancje organiczne oraz narzędzi elektrycznych pod napięciem
nie wolno gasić wodą. Służą do tego celu gaśnice pianowe, śniegowe, tetrowe i proszkowe. Gaśnicy tetrowej
nie wolno używać do gaszenia pożaru w ciasnych, zamkniętych pomieszczeniach.
Każdy z pracowników, który pierwszy zauważy źródło pożaru, powinien natychmiast zaalarmować
wszelkimi dostępnymi środkami (krzykiem, urządzeniem alarmowym itp.) innych pracowników oraz straż
pożarną i kierownictwo budowy. Czynności te można zlecić innej osobie, sam zaś przystąpić do gaszenia
zarodka pożaru.
Ergonomiczne organizowanie stanowisk pracy
Racjonalne organizowanie stanowisk pracy wymaga uwzględnienia: elementarnych zasad
bhp, pozycji człowieka pracującego, optymalnych wymiarów przestrzennych i zapewnienia właściwych
czynników środowiska pracy.
Sposób organizowania stanowisk roboczych powinien wynikać z zasad ergonomicznych i ekonomik
ruchów pracownika:
– ruchy robocze powinny być określone, proste, najkrótsze,
– konieczna ciągłość ruchów powinna odbywać się bez zastanowień, które hamują działania i potęgują
zmęczenie,
– obie ręce powinny jednocześnie rozpoczynać i kończyć ruchy oraz wypoczywać.

Ponadto należy uwzględnić następujące czynniki:

– właściwy mikroklimat,
– oświetlenie,
– przestrzeń dla swobodnego wykonywania ruchów,
– wyeliminowany lub zmniejszony hałas i wibracja.