Professional Documents
Culture Documents
SAP
Sakya Academy of Higher Education
Sakya Academy of Higher Education Sakya Academy of Higher Education Sakya Academy of Higher Education Sakya Academy of Higher Education Sakya Academy of Higher Educa
ilahd Wiia wOHdmk wdh;kh ilahd Wiia wOHdmk wdh;kh ilahd Wiia wOHdmk wdh;kh ilahd Wiia wOHdmk wdh;kh ilahd Wiia wOHdmk wdh;kh ilahd Wiia wOHdmk wdh;kh ilahd
wd¾Ól úoHdj
Economics
II
II 21 S II FINAL - II
Wmfoia
Ú zzwZZ Wm fldgfika wju jYfhka m%Yak folla o" zzwdZZ Wm fldgfika wju jYfhka m%Yak folla o" f;dardf.k
m%Yak mylg muKla ms<s;=re imhkak'
Ú m%ia;dr lvodis imhkq ,efí'
zzwZZ Wm fldgi
^fuu fldgiska wju jYfhkaj;a m%Yak folla f;dard .kak'&
01' (i) wdjiaÓl msßjeh hkak ks¾jpkh lrkak' wdjiaÓl msßjeh ixl,amh ;SrK .ekSu yd
iïnkaO jkafka flfia ±hs meyeÈ,s lrkak'
- wdjiaÓl msßjeh hkq ksIamdok fyda mßfNdack ms<sn| úl,am f;aÍï yuqfõ lsishï f;aÍula
lrk úg" ta fjkqfjka lem lsÍug isÿjk B<Õ fyd|u úl,amfha jákdlu hs'
- wdjiaÓl msßjeh ukskqfha uQ,H tall j,ska fkdj" øjHuh tallj,sks' th uqo,a msßjefhka
fjkia jQ uQ¾; wdjiaÓl msßjehls'
- idudkHfhka wdjiaÓl msßjeh Ok w.hla .kS' lsishï NdKavhla jeäfhka ksmoùu i|yd ;j;a
NdKavhl ksIamdokh wvq l< hq;= fõ' tfy;a wdjiaÓl msßjeh Y=kH úh yels úfYaI wjia:d o
mj;S' ^´kEu lreKq follg ,l=Kq 02 hs&
- iïm;a ysÕùu yd tajdfha úl,am Ndú; mej;Su ksid fyd|u úl,amh ms<sn|j ;SrKh l< hq;=h'
;SrK .ekSfï Ys,am l%uh jkqfha tu ;SrKhg wod< msßjeh yd m%;s,dN iiod msßjeh blaujd
m%;s,dN mj;Skï tu úl,amh f;dard .ekSu ms<sn|j ;SrKh lsÍu;a" m%;s,dN j,g jvd msßjeh
jeäkï tu úl,amh neyer lsÍu;a h' tneúka hï ;SrKhlg t<eöu i|yd thg wod< msßjeh
y÷kd .ekSu b;d jeo.;a h' fuys§ msßjeh f,i i,lkafka tu ;SrKhg wod< wdjiaÓl
msßjeh fõ' tneúka wdjiaÓl msßjeh ixl,amh ;SrK .ekSu yd iïnkaO fõ'
^,l=Kq 02 hs&
-2- SAP - 05/2023/21/S-II
(ii) a. uQ,hg wj;, ksIamdok yelshd jl%hla w¢kak' Tn w¢k ,o ksIamdok yelshd jl%h
Èf.a my<g .uka lrk úg wdjiaÓl msßjefha yeisÍu fln÷ fõ ±hs fmkajkak'
Y NdKavh
^tall&
A
B
C
D
E
F
0 XNdKavh
^tall&
- uQ,hg wj;, ksIamdok yelshd udhsï jl%hla osf.a my<g .uka lrk úg ;sria wlaIfha
oelafjk NdKavfha ksIamdokfha wdjiaÓl msßjeh jeä fõ' ukao" jl%h osf.a my<g .uka
lsÍfï oS ;sria wlaIfha oelafjk NdKavfha ksIamdokh fjkqfjka isria wlaIfha oelafjk
NdKavfhka lem lrk wkqmd;slh" tkï jl%fha nEjqu l%ufhka jeäjk neúks'
^,l=Kq 01 hs&
b. Tn i|yka l< wdjiaÓl msßjeh yeisÍug fya;= olajkak'
1' ksIamdok iïm;a ^idOl& iucd;Sh fkdùu'
^tla idOlhla fjkqjg fjk;a idOlhla mQ¾K jYfhka wdfoaY lsÍfï yelshdjla
fkdue;s nj hs'&
2' úúO NdKav yd fiajd ksIamdokh lsÍfï § fhdod .kakd ksIamdok l%u Ys,am fjkia
ùu' ^fjkia ;dlaIKh fhdod .ekSu&
3' lsishï NdKavhla ksIamdokh lsßu i|yd jvd;a fhda.H idOlhla" fjkia NdKavhla
ksIamdokh lsÍfïys,d t;rï fhda.H fkdùu'
^tla lreKlg ,l=Kq 01 ne.ska ,l=Kq 03 hs&
(iii) fjf<| fmd< wd¾Ól moaO;shl úl,am m%fhdack w;r iïm;a fnod fjkalsÍu ms<sn|
;SrKh lrkafka flfia oehs meyeos,s lrkak'
- fjf<|fmd< wd¾Ólhl iïm;a fnodfjka lsÍug wod< ;SrK .kq ,nkqfha lsis÷ uOH.;
fufyhùulska f;drj h' tfia jqj o tu ;SrK iïnkaëlrKh fõ' m%Odk iïnkaëlrK
WmlrKh jkqfha fjf<|fmd< úiska ;SrKh lrkq ,nk ñ, .Kka moaO;sh hs' iïm;a
fnodfjka lsÍfï ld¾hh i|yd fjf<|fmd< wd¾Ólhl ksIamdolhka iy mdßfNda.slhka
;u ;ukaf.a iajd¾:h Wfoid .kq ,nk ñ,shk ixLHdjla muK jQ ;SrK ñ, hka;%Kh
úiska iïnkaëlrKh lrkq ,efí' ^,l=Kq 02 hs&
- ñ, hka;%Kh fuu ld¾hh bgq lrkqfha NdKav yd idOl fjf<| fmd<j, ñ, ix{d
mdßfNda.slhkag yd ksIamdolhkag ,nd oSu u.sks'
-3- SAP - 05/2023/21/S-II
- fjf<| fmd< wd¾Ólhl ñ, .Kka ^idfmalaI ñ,hka& m%Odk ld¾hhka ;=kla bgq lsÍu u.ska
iïm;a fnod .ekSfï ld¾hh bgq lrhs'
1' f;dr;=re iemhSï ld¾hh
2' idkqn, iemhSï ld¾hh
3' i<dl lsÍfï ld¾hh ^,l=Kq 02 hs&
10
D = MB
f;a ^lsf,da&
0 50 100 150 200
^,l=Kq 01 hs&
-4- SAP - 05/2023/21/S-II
- fuu l%uh hgf;a rchg úYd, ld¾h Ndrhla mejfrk w;r rch fm!oa.,sl ksoyi tla;rd
m%udKhlg iSud lrhs' tkï úfYaIfhka rch" isú,a" foaYmd,k" wd¾Ól" iudc yd ixialD;sl
hk udkj ysñlï moaO;s my wdrlaId l< hq;= nj wjOdrKh lrhs'
^,l=Kq 01 ne.ska 02 hs&
iemhqï kS;sh hkq" wfkl=;a lreKq fkdfjkiaj ;sìh§ lsishï ksYaÑ; ld,mßÉfþohla
;=< § i,ld n,k NdKavfha ñ, fjkiaùu yd iemhqï m%udKh fjkiaùu w;r mj;sk
wkqf,dau iïnkaO;djh hs' ^,l=Kq 02 hs&
b.iemhqï jl%hla jug ú;eka ùug n,mdk fya;= y;rla i|yka lrkak'
- fhojqï ñ, jeä ùu
- ;dlaIKh msßySu
- ksIamdok wdfoaYk j, ñ, jeä ùu
- iemhqïlrejkaf.a fjf<| fmd< wfmalaIdjka mgq ùu
- iemhqïlrejka ixLHdj wvq ùu
- rcfha kS;sÍ;s yd fr.=,dis ±ä ùu
- nÿ mekùu fyda nÿ jeä lsÍu
- iykdOdr lmd yeÍu fyda bj;a lsÍu
^´kEu lreKq 4lg ,l=Kq 04 hs&
(iii) tla;rd udihla ;=< iy,a lsf,dajl fjf<| fmd< ñ, re' 200 isg re' 250 olajd
jeäjQfha hehs is;kak' Tng fjk;a f;dr;=re lsisjla imhd ke;' fujeks fjkila
we;sl< yels idOl y;rla olajkak'
(iv) wod< wd¾Ól ixl,am fhdod .ksñka my; m%ldY fláfhka meyeos,s lrkak'
a. mjq,l wdodhu 50] lska jeä úh' tfy;a mjqf,a uQ,sl wdydr øjH i|yd úhou
jeäjQfha 20] lska muKs'
uQ,sl wdydrj, wdodhï b,a¨ï kuH;dj Ok 1 g wvq ùu' uQ,sl wdydr øjH w;HdjYH NdKavhla
ùu'
b. whym;a ld,.=Kh ksid f.dùkaf.a wiajekak ie,lsh hq;= wvqùula jqj o" f.dùkaf.a
wdodhu by< f.dia we;'
NdKavfha b,a¨ï kuH;dj wkuH ùu' iemhqu wvqjk úg ñ, jeä fõ' túg b,a¨ï m%udKh
idfmalaIj wvq jkafka idfmalaIj wvq fõ.fhka ksid wdodhu jeä fõ'
03' (i) ;rÕldÍ fjf<| fmd<l wf,ú lrkq ,nk NdKavhla i|yd wod< b,a¨ï yd iemhqï
iólrK my; ±la fõ'
Qd = 400 - 5P Qs = -50 + 10P
fuys Qd yd Qs hkq b,a¨ï yd iemhqï m%udKh tall j,ska jk w;r" P hkq NdKavfha
ñ, remsh,a j,sks'
a. iu;=,s; ñf,a § mdßfNda.sl w;sßla;h yd ksIamdol w;sßla;h .Kka n,kak'
(40 - 5)
ksIamdol w;sßla;h = x 350 = re' 6125 ^,l=Kq 02 hs&
2
P
D S1
S2
10
06
0 Q
100 120
- iemhqu S2 olajd jeäjk úg ñ, re' 10'00 isg re' 6'00 olajd ^40 ] la& wvqjk w;r
m%udKh jeäjkafka tall 100 - 120 olajd ^20]lsk&a fõ' túg f.dùkaf.a wdodhfï
wvqùula jd¾;d fõ' ^,l=Kq 03 hs&
-8- SAP - 05/2023/21/S-II
14
10
D2
D1
D0 Q
0
100 120
(iii) —rch" fmÜg%,a u; mek jQ ksIamdok noao by< kexùug ;SrKh lrhs'˜m%ia;dr igykla
fhdod .ksñka rcfha fuu l%shdud¾.fha m%;súmdl fmkajd fokak'
P
S1
E1
}
Pb
tall noao
P0 E
Ps
D
0 Q
Q1 Q0
- ksIamdok noao by< oeóu fya;=fjka iemhqï jl%h ;j ÿrg;a jug ú;eka fõ'
- iu;=,s; ñ, ;jÿrg;a jeäjk w;r iu;=,s; m%udKh wvq fõ'
- mdßfNda.sl yd ksIamdol w;sßla;h ;jÿrg;a wvq fõ'
- rcfha nÿ wdodhu by< hhs'
- iudc Y=NidOkh ;jÿrg;a my< hhs'
^´kEu m%;súmdl ;=klg ,l=Kq 3 hs&
-9- SAP - 05/2023/21/S-II
úl,am ms<s;=r
lsishï ksIamdok wdh;khla ia:djr fhojqï yd úp,H fhojqï iys;j ksIamdokfhys fh§ isák
ld,mßÉfþoh flá ld,h fõ' ^,l=Kq 01 hs&
È.= ld,h
wdh;khl ksIamdok l%shdj,shg wod< ish¨u fhojqï fjkia lsÍug m%udKj;a ld,h os.=
ld,h hs' ^,l=Kq 01 hs&
úl,am ms<s;=r
ksIamdok wdh;khl ish¨u fhojqï úp,H njg m;ajk ld,mßÉfþoh hs' kuq;a fuys § o
ksIamdokfhys uQ,sl ;dlaIKh fjkia lsÍug fkdyels h' È.= ld,fha § wdh;khl mßudj
fjkia ùula isÿ fõ' ^,l=Kq 01 hs&
(ii) wdka;sl msßjeh jl%h" idudkH úp,H msßjeh jl%fha;a idudkH uq¿ msßjeh jl%fha;a
wju ,laIHhka yryd .uka lrkq ,nkqfha fjkia ksIamdok uÜgï foll § fõ'
fuhg fya;= ljf¾ ±hs olajkak'
idudkH uq¿ msßjeh yd idudkH úp,H msßjeh w;r fjkiska ±lafjkafka idudkH ia:djr msßjehhs'
ksuejqu jeäjk úg idudkH ia:djr msßjeh wvqjk w;r" idudkH úp,H msßjeh uq, È wvq ù tys
wju ,laIHhg meñK ;j ÿrg;a ksuejqu jeä lsÍfï § th jeäùug mgka .kS' ^,l=Kq 01 hs&
idudkH úp,H msßjeh wju jk ksuejqï uÜgfï isg" ksuejqu ;j ÿrg;a jeä lrk úg idudkH
úp,H mssßjeh jeä jqj o" idudkH ia:djr msßjeh wvq fõ' fï ksid idudkH uq¿ msßjeh jl%fha wju
iSudj ;SrKh jkafka idudkH úp,H msßjefha wju iSudjg jvd jeä ksuejqï uÜgul § fõ'
^,l=Kq 02 hs&
úl,am ms<s;=r
MC
ATC
AVC
0
Q1 Q2
^,l=Kq 02 hs&
- 10 - SAP - 05/2023/21/S-II
ksuejqï uÜgu Q1 isg ksuejqu jeä flfrk úg idudkH ia:djr msßjeh wvq fõ' tfy;a idudkH
úp,H msßjeh jeä fõ' fï ksid idudkH msßjeh wju jkafka Q2 ksuejqï uÜgfï § h'
^,l=Kq 01 hs&
(iii) ksIamdok wdh;khl flá ld,Sk ksIamdok Y%s;h my;ska ±la fõ'
L1
Y%uh
0 L2 L3
fuu wdh;kfha wdka;sl msßjeh jl%h yd idudkH úp,H msßjeh jl%h tlu m%ia;dr
igykl w¢kak' Tn w¢k ,o msßjeh jl%j, yevhg fya;= olajkak'
idudkH msßjeh $ wdka;sl msßjeh
MC
AVC
m%udKh
0 Q1 Q2
flá ld,Sk ksIamdok l%shdj,sh ySkjk M,od kS;shg hg;aùu fuhg fya;=j fõ' M,odj yd
msßjeh w;r m%;sf,dau iïnkaO;djla mj;S' uq,§ jeä fõ.hlska uq¿ M,odj jeäjk úg wdka;sl
idudkH M,odj jeä ùu ksid idudkH úp,H msßjeh yd wdka;sl msßjeh wvq fõ' miqj wvq
fõ.fhka uq¿ M,odj jeäùu ksid wdka;sl M,odj yd idudkH M,odj wvqjk neúka idudkH
úp,H msßjeh yd wdka;sl msßjeh by< hhs' fï ksid fuu jl% folu bx.%Sis U wlaIrfha yevh
.kS' ^,l=Kq 02 hs&
(iv) ksIm
a dok wdh;khla mßudKdkql,
+ msßueiqï N=l;
a s ú|skf
q ha ljr fya;k
+ a ksidfjka o@
b. ksIamdok wdh;khl wdka;sl msßjeh" wdka;sl whNdrhg iudk (MC = MR) ùu iu;=,s;
fldkafoaishla jkqfha wehs ±hs olajkak'
- MR > MC kï ksIamdok m%udKh jeälsÍug ;SrKh lrhs' ukao tys§ wu;r tallhla
ksmojk úg wdh;kfha wd¾Ól ,dNhg wu;r tl;=ùï isÿjk neúks'
- MC > MR jk úg" ksIamdok m%udKh wvq lsÍug ;SrKh lrhs' ukao tys§ wu;r tallhla
u.ska wd¾Ól ,dNhg iDK w.hla tl;= jk ksid uq¿ ,dNh wvq jk neúks'
- MR = MC kï ksIamdok m%udKh fjkia fkdlrhs' tys§ ,dNhg ;jÿrg;a tl;=ùula fyda
,dNfhka wvqùula fyda isÿ fkdjk ksid h' ^,l=Kq 03 hs&
05' (i) ir, wd¾Ólhl rgl iuia; wdodhu" ksuejqu yd úhou w;r iïnkaO;dj plS%h m%jdy
igykla uÕska bÈßm;a lrkak'
50
00
50
00
l=gqïn ksIamdok
wxYh wxYh
00
50
00
50
- ksIamdok wxYh" idOl fiajd ,ndf.k NdKav yd fiajd ksIamdokh lsÍu ksid ìysjk ksuejqï
m%jdyfha jákdlu fyj;a cd;sl ksIamdÈ;h re' 5000 ls'
- l=gï
q n wxYh" ksIm
a dok wxYhg idOl fiajd imhd Wmhd.;a wdodhï m%jdyfha jákdlu fyj;a
cd;sl wdodhu re' 5000 ls'
- ksIamdok wxYh ksmo jQ NdKav yd fiajd ñ, § .ekSug ±rE úhou ksid" ìysjk úhoï m%jdyfha
jákdlu fyj;a cd;sl ksIamdÈ;h u; úhou re' 5000 ls'
^´kEu lreKq follg ,l=Kq 02 hs&
(ii) 2022 j¾Ih i|yd iy,a ksIamdok ls%hdj,sh wdY%s;j my; f;dr;=re Tng imhd we;'
ù f.dùka 15000
ù fud,alre 25000
f;d. fjf<ka|d 40000
is,a,r fjf<ka|d 75000
tl;=j 155000
^,l=Kq 02 hs&
úl,am l%uh
tl;= l< jákdlu = uq¿ ksIamdok jákdlu - w;r ueÈ fhojqï ^,l=Kq 01 hs&
= 155000 - (5000 + 15000 + 25000 + 40,000)
= 70,000 ^,l=Kq 01 hs&
- 13 - SAP - 05/2023/21/S-II
- wdodhï m%jdyfha .s,sySula f,i i,lkqfha l=gqïn wxYh fj; f.ùï iajrEmfhka
,efnk ,eîï m%jdyfhka" kej; wdmiq úhoï m%jdyhg tl;= fkdù msg;g .<dhk
oE fõ' b;=reï o" l=gqïn fj; ,efnk wdodhfuka NdKav yd fiajd ñ, § .ekSug jeh
fkdlr neyerj hk uQ,H m%jdyhla fõ' tneúka b;=reï .s,sySula fõ' ^,l=Kq 02 hs&
- ú£ï yg.kqfha wd¾Ólh ;=< ksmojk ,o NdKav yd fiajd ñ,§ .ekSug iuia; wdodhu
jeh lsÍug mßndysrj úhoï lsÍu ksid fõ' kuq;a mßfNdack úhou hkq ksmojk ,o
NdKav yd fiajd ñ,§ .ekSug wdodhfuka orkq ,nk úhoula fõ' tneúka mßfNdackh
ú§ula f,i ie,lsh fkdyels fõ'
^,l=Kq 02 hs&
(iv) lsishï wd¾Ólhlg wod< id¾j wd¾Ól o;a; fm<la my;ska ±la fõ'
re' ì,shk
iu;=,s; cd;sl wdodhu (Y) 3000
jehl< yels wdodhu (Yd) 2925
Y=oaO wmkhk (NX) -40
whjeh fYaIh (NT - G) -75
mßfNdack úhou (C) 2640
—wd˜ Wm fldgi
^fuu fldgfika o wju jYfhka m%Yak folla f;dard .kak'&
06' (i) wên,e;s uqo,a yd uqo,a iemhqu w;r iïnkaO;dj olajkak'
wên,e;s uqo,a fyj;a mokï uqo,a hkq" rgl uqo,a iemhqug moku imhk uQ,H j;alï h' hï
Èklg uyck;dj i;= jHjydr uqo,a" jdKsc nexl= i;= jHjydr uqo,a yd jdKsc nexl= i;= uy nexl=
;ekam;= j,ska iukaú; fõ'
^,l=Kq 01 hs&
uqo,a iemhqu hkq" hï Èklg uyckhd i;= jHjydr uqo,a" nexl= ;ekam;=j,ska iukaú; uQ,H j;alï
iuia;h fõ' uqo,a iemhqu uqo,a moku fuka lsysm .=Kh ls' th uqo,a .=Klfhka ksrEmKh fõ'
^,l=Kq 01 hs&
(ii) wdodhï bmehsh yels j;alïj, wdfhdackh fkdlr" uyck;dj lsishï fyda uqo,a
fYaIhla <`. ;nd .ekSug leue;a;la olajkafka wehs oehs fmkajd fokak'
uqo,a fYaI <`.;nd .ekSug uyck;dj olajk leue;a; øjYS,;djrKh fyj;a uqo,g we;s
b,a¨u f,i ye|ska fõ' ^,l=Kq 01 hs&
- ms<skm;a yd uqo,a b,a¨u w;r f;aÍu lrkqfha uqo,a fYaI i|yd jk iufmalaIK b,a¨ï
fÉ;kdj mokï lr .ksñks' iufmalaIK b,a¨u l%shd;aul jkafka fmd,S wkqmd;sl mokï
lrf.k h' ms<skm;aj, fjf<| fmd< jákdlu fjf<| fmdf<a fmd,S wkqmd;slh fjkia ùug
mriamrj fjkia fõ' ^,l=Kq 01 hs&
- ms<skm;aj, ñ, wvq jkafka kï mqoa.,hka <Õ ;nd .ekSug leue;s uqo,a fYaI m%udKh
wvq fõ' ms<skm;a j, ñ, jeä jkafka kï mqoa.,hka <Õ ;nd .ekSug leu;s uqo,a fYaI
m%udKh jeä fõ' ^,l=Kq 01 hs&
- 15 - SAP - 05/2023/21/S-II
- fjf<| fmdf<a fmd,s wkqmd;h jeäjk úg ms<skm;aj, ñ, my< jefÜ' túg wkd.;fha §
ms<skm;aj, ñ, by< hkafka hehs iufmalaIKh lrñka j¾;udkfha jeäfhka ms<skm;a b,a¨ï
lsÍug fm<fò' túg iufmalaIK uqo,a b,a¨u wvq fõ' ^,l=Kq 01 hs&
- fjf<| fmd< fmd,s wkqmd;h my< jefgk úg ms<skm;a ñ, by< k.S' túg uyckhd ms<skm;a
ñ, § .ekSfuka je<lS wkd.;fha § tajdfha ñ, wvqjk úg ñ, § .ekSu i|yd j¾;udkfha §
uqo,a <Õ ;nd .kS' tkï iufmalaIK uqo,a b,a¨u jeä fõ' ^,l=Kq 01 hs&
(iv) jdKsc nexl= ;u j;alï jHqyh ;SrKh lsÍfï § ie,ls,a,g .kq ,nk m%Odk idOl
fol ljf¾ oehs meyeos,s lrkak'
(v) a. Y%S ,xld uy nexl=fõ zzuQ,H m%;sm;a;shZZ hkafkka l=ula woyia fõ o@ uQ,H
m%;sm;a;sfha b,lal ljf¾ o@
b. Y%S ,xld uy nexl=fõ újg fjf<| fmd< lghq;= Tiafia ñ, ia:dhs;d wruqKq imqrd
.kq ,nkafka flfia oehs meyeos,s lrkak'
Y%S ,xld uy nexl=fõ újg fjf<| fmd< lghq;= hkafkka woyia lrkafka uqo,a iemhqu yd
fmd,S wkqmd;sl hk úp,Hhka fufyh ùu i|yd újD; fjf<| fmdf<a rcfha iq/l=ïm;a iy
wkqu; iq/l=ïm;a úlsKSu yd ñ, § .ekSu h' ^,l=Kq 01 hs&
uy nexl=j újg fjf<| fmdf<a iq/l=ïm;a úlsKSu l<fyd;a jdKsc nexl=j, ixÑ; wvq fõ'
jdKsc nexl= ixÑ; mokï uqo,a iemhqfï ixrplhla neúka mokï uqo,a wvq fõ' túg uqo,a
.=Klfha .=Ks;hlska uqo,a iemhqu wvq fõ' tuÕska iudydr b,a¨u my<hdu ksid fmdÿ ñ,
uÜgu o my; jefÜ' ^,l=Kq 02 hs&
uy nexl=j újg fjf<| fmdf<a iq/l=ïm;a ñ, § .kakd úg jdKsc nexl= ixÑ; jeäùu tuÕska
mokï uqo,a o" uqo,a iemhqu o jeä fõ' tuÕska iudydr b,a¨u m%idrKh ùfuka fmdÿ ñ, uÜgu
by< hhs' ^,l=Kq 01 hs&
- 16 - SAP - 05/2023/21/S-II
fjf<| fmd< wiu;aùï hkq iudcfha hym; Wfoid ysÕ iïm;a ld¾hlaIuj fnodyeÍfuys,d
fjf<| fmd< hka;%Kh wfmdfydi;a ùu hs' tkï" iajd¾:h u; .kq ,nk ;SrK iudc hym;g
iEu úgu odhl fkdjk nj hs' ^,l=Kq 01 hs&
b. ndysr;d uÕska ìyslrk fjf<| fmd< wiu;aùï iqÿiq rEm igykla fhdod .ksñka
meyeÈ,s lrkak'
M CS
Pp
wdka;sl wdka;sl
iudc msßjeh fm!oa.,sl msßjeh
D = MBS = MBP
0
QS QP m%udKh ^tall&
^rEm igykg ,l=Kq 02 hs&
ksoyia fjf<| fmd< hka;%Kh Tiafia ;SrKh jk iu;=,s; ñ, PP yd iu;=,s; ksuejqï uÜgu
QPfõ' fuys § wdka;sl iudc m%;s,dNhg jvd wdka;sl iudc msßjeh jeä h' ^MBS < MCS& fõ' wdka;l
s
iudc msßjeh yd m%;, s dN u; ;SrKh jk iudchSh jYfhka m%Yia; iu;=,; s ksuejqï uÜgu QS yd
iu;=,;s ñ, PS fõ' ^,l=Kq 01 hs&
tkï" iudÔh jYfhka m%Yia; ksuejqï uÜgu jk QS g jvd fjf<| fmd< uÕska ,nd § we;s ksuejqu
QP jeä neúka wê ksIm
a dokhla yg .kS' tneúka ksIamdokfha iDK ndysr;d mj;sk úg iïm;a
fn§hdu wld¾hlaIu fõ' ^,l=Kq 01 hs&
- 17 - SAP - 05/2023/21/S-II
(ii)
mßfNdackh j<lajd,sh
yelsh fkdyelsh
we; ^1& ^2&
mßfNdackfha ;rÕldÍ;ajhla
ke; ^3& ^4&
cd;sl wdrlaIdj" cx.u ÿrl:kh" id.rfha u;aiH iïm; yd wêfõ.S ud¾.h hk NdKav
j,ska ^1&" ^2&" ^3&" yd ^4& hkakg we;=<;a jkafka ljf¾ ±hs olajkak'
(iii) zzuE; j¾Ij, Y%S ,xldfõ whjeh ysÕh uQ,Hkh lsÍu i|yd foaYSh uQ,dY% flfrys by<
/¢hdjla olakg ,efí'ZZ
a. uE; j¾Ij, whjeh ysÕh mshùu i|yd Ndú; l< jeo.;a foaYSh uQ,dY% folla
olajkak'
Kh WmlrK wkqj"
- NdKavd.dr ì,am;a
- NdKavd.dr ne֕lr
- uynexl= w;a;sldrï
whjeh uQ,Hkh lsÍu i|yd fhdod.kq ,nk foaYSh fjf<| fmd< yd fjf<| fmd< fkdjk
uQ,dY%j, m%;súmdl ñka woyia fõ'
- nexl= l%ufhka Kh ,nd .ekSfï § uQ,H m%idrKh iy WoaOukh mSvkh jeä ùu'
- f;rmqï m%;súmdlh yg.eksu ^foaYSh Kh .ekSï ksid fm!oa.,sl wxYhg ,nd.; yels úNj
iïm;a wysñùu&
- Kh i|yd b,a¨u jeä ùfuka Kh fmd,S wkqmd;h by< hdu'
- rdcH uQ,H l<ukdlrKh ÿIalr ùu'
- nexl= fkdjk uQ,dY% u.ska ck;djf.a b;=reï rchg udrejk ksid tu.ska uqo,a iemhqu
m%idrKh fkdjk ksid fïjd WoaOukldÍ fkdfõ'
^´kEu lreKq 3lg ,l=Kq 03 hs&
- 18 - SAP - 05/2023/21/S-II
(iv)
rdcH whNdrh by< kxjd .ekSug uE; ld,fha rch wkq.ukh lrk ,o l%shdud¾.
ljf¾ o@
- jir ;=< l%shd;aul lrk ,o wdodhï mdol lr.;a rdcH uQ,H tald.%;d l%shdud¾. iy ñ, uÜgï
j, isÿj iS.% jeäjSu fya;=fjka uE;j¾Ij, rdcH whNdrh is.% jeä ùula fmkakqï lrhs'
- w;S;hg n,mdk mßos tla jrla muKla f.úh hq;= wêNdr noao fya;=fjka wdodhï nÿ wdodhu
77] lska muK by< hk ,os'
- mqoa.,sl wdodhï nÿ i|yd nÿ ksoyia iSudj remsh,a ñ,shk 3'0 isg 1'2 la olajd wvq lsßu'
- 6] isg 18] olajd jQ wdodhï nÿ wkqmd;slh 6] isg 36 ] olajd by< kexùu'
- ixia:dms; wdodhï nÿ wkqmd;slh 24] isg 35 ] olajd by< kexùu yd nÿj,g wod< iykodhS
nÿ wkqmd;sl bj;a lsÍu'
- tl;=l< w.h u; nÿ wkqmd;sl 8] - 15] olajd by< kexùu yd nÿ whl< yels msßjegqu
jirlg ñ,shk 300 isg ñ,shk 80 olajd wvq lsÍu' tfuka u nÿ ksoyia we;eï fiajd noaog
hg;a lsÍu'
- u;ameka yd iqrd noao by< kexùu'
- fmÜg%,a yd ãi,a ksIamdok nÿ by< oeóu'
- wdkhksl NdKav lsysmhla u; mkjd ;snQ úfYaI fjf<| NdKav noao by< kexùu'
- jrdh yd .=jka f;dgqfmd< noao by< kexùu'
- iudc wdrlaIk noao y÷kajd oSu'
- rdcH fiajd .dia;= whlsÍu by< kexùu ksid nÿ fkdjk wdodhu 2022 jif¾ muKla
43] lska jeä ù we;'
^,l=Kq 01 ne.ska ,l=Kq 04 hs&
(iii) f.jqï ;=,k f,aLKfha cx.u .sKqfï ±lafjk m%Odk ixrpl ljf¾±hs olajkak'
- fjf<| .sKqu
- fiajd .sKqu
- m%d:ñl wdodhï .sKqu
- oaú;shSl wdodhï .sKqu ^,l=Kq 04 hs&
wmkhk ñ, by< hk fõ.hg jvd jeä fõ.hlska wdkhk ñ, by< hdu ksid
NdKav fjf<| fmd< wkqmd;slh msßfya' ^,l=Kq 01 hs&
(v) Y%S ,xldfõ wmkhk bmehqïj, idOkSh uÜgu by< kxjd .ekSug Tn bosßm;a lrk
fhdackd ljf¾ o@
- wmkhk ksIm
a dÈ;hka úúOdx.SlrKh lsÍu'
- wmkhk fjf<`o fmd<j,a úúOdx.SlrKh lsÍu'
- wmkhkj, tl;= l< w.h by< kexùu'
- wmkhkdNsuL
q l¾udka;j, wdfhdack by< kexùu'
- ÈhqKq ;dCIkh u; mokï jQ wmkhk l¾udka; (high-tech induestries) fj; fhduq ùu'
- l¾udka;j, M,odhS;djh by< kexùu'
- Y%u yuqodfõ ksmK
q ;d yd l=i,;d ixj¾Okh lsÍu'
- Y%S ,xldfõ wmkhk ikakïlrKh (branding)
- ksoyia yd jrKSh fjf<`o .súiqï we;s lr .ekSu'
- mj;akd fjf<`o .súiqï j,ska Wmßu m%;,
s dN ,nd.; yels mßÈ wmkhk ld¾udka; ÈhqKq
lsÍu'
^´kEu lreKq 4 lg ,l=Kq 04 hs&
ksrfmalaI oßø;djh hkq" mqoa.,fhl=g fyda l=gqïnhlg fyda ;u uq,sl wjYH;d imqrd .ekSug
wjYH lrk wju wdodhï m%udKh fkdue;s ;;a;ajhhs' ksrfmaCI oßø;dj" oßø;d f¾Ldj u;
mokïj y÷kd .kS' tkï oßø;d f¾Ldjg wod< wju mßfNdack uÜguj;a mj;ajd .; fkdyels
;;a;ajhls' ^,l=Kq 01 hs&
idfmalaI oßø;dj hkafkka woyia jkafka" ck.ykfha tla fldgilf.a iudc wd¾Ól
;;a;ajhka iuÕ i,ld n,k úg" ;j;a fldgilf.a iudc wd¾Ól ;;a;j
a hka idfmalI
a jYfhka
my;a ùu hs' fuh ´kEu rgl olakg ,efnk ;;a;ajh ls' ^,l=Kq 01 hs&
úl,am ms<s;=r
idfmalaI oßø;djh hkak lsishï rgl uOHk wdodhï uÜgug idfmalaIj tla tla mqoa.,hka
fyda l=gqïn ysñlr .kakd wdodhï uÜgu ;=,kd;aulj ú.%y lsÍu f,i f,dal nexl=j ks¾jpkh
lrhs' ^,l=Kq 01 hs&
- 21 - SAP - 05/2023/21/S-II
b. zz Y%S ,xldfõ oßø;d .eg¿j" ;sridrj úi£u yd m%dfoaYSh úIu;d wju lsÍu hk
b,lal tlsfklg ne£ mj;skak ls'ZZ fuu m%ldYfha i;H;dj meyeÈ,s lrkak'
YS% ,xldfõ oßø;d bug my< È<s÷ ck.ykfhka 90] la muK jdih lrkqfha wd¾Ól yd iudÔh
há;, myiqlï b;d wvqfjka ixj¾Okh ù we;s .%dóh yd j;= wxYfha fõ'
2019
Wod ( kd.ßl 6'0]
.%dóh 15'0]
j;= 33'8] ^,l=Kq 02 hs&
- oßø;dj jvd;a ±l .; yels jkafka j;=lrfha yd .%dóh wxYfha jk w;r miq.sh iufha
hqO .egqïj,g uqyqKÿka W;=re kef.kysr m<d;ao idfmaCIj jeäfhka oßø;djg uqyqKmd
isà' ^,l=Kq 01 hs&
- wd¾Ól lghq;= niakdysr m<d;g ixflakaøKh ùu" .%dóh wxYh yqol,d jQ lafIa;%hla ùu
yd wd¾Ól m%;s,dN .%dóh fldgia fj; .,d fkdhdu" wd¾Ól jDoaê Wmdh ud¾." iudc
idOdrK;ajh ms<sn| fkdie,lSu" fN!;sl" iudÔh há;, myiqlïj, iy iïm;a yd fjf<|
fmd< myiqlïj, W!k ixj¾Okh fï i|yd n,md we;" tneúka Y%S ,xldj oßø;d .eg¿j
;sridr f,i úi£ug m%dfoaYh
S úIu;d wju lsÍug keUqre úh hq;= h' ^,l=Kq 01 hs&
iudchl fyda rgl fyda udkj ixj¾Okfha ;;a;aj ms<sônq flfrk iudydr ñkqu udkj ixj¾Ok
o¾Ylh kï fõ' fuu.ska udkj ixj¾Okfha § úuid nef,k w;HdjYH idOl ksrEmKh flfrk
Wm o¾Yl ;=kla leálr olajkq ,efí'
^,l=Kq 01 hs&
fi!LH" wOHdmkh yd hym;a cSjk ;;a;ajh hk m%Odk me;slv ;=kla wdjrKh lrk ks¾Kdhl
y;rla ixhqla; fldg .ksñka udkj ixj¾Ok o¾Ylh .Kkh lrkq ,nk w;r th f,dalfha
rgj,aj, udkj ixj¾Ok uÜgu we.hSfuys,d tlai;a cd;Skaf.a ixúOdkh Ndú; lrk ks¾Kdhl
o fõ'
^,l=Kq 01 hs&
(iv) Y%u n,ldh yd Y%u n,ld iyNd.S;aj wkqmd;slh w;r fjki olajkak'
Y%u n,ldh hkq jhi wjqreÿ 15 yd Bg jeä wd¾Ól jYfhka ilS%h iuia; ck.ykh hs' Y%S ,xldfõ
Y%u n,ldh .Kkh lrkqfha iólaIK Èkg fmr i;sh ;=< jegqmla fyda wd¾Ól m%;s,dNhla
n,dfmdfrd;a;=fjka /lshdjla lrk iy /lshdjla lsÍug leu;s wjqreÿ 15 yd Bg jeä ish¨u
mqoa.,hka u.sks' ^,l=Kq 02 hs&
Y%u n,ld iyNd.S;aj wkqmd;slh hkq" wod< ld,mßÉfþoh ;=< rgl Y%u yuqodj" jhi wjq 15 iy
Bg jeä l=gqïn ck.ykfha m%;sY;hla jYfhka ±laùu hs' ^,l=Kq 01 hs&
Y%u yuqodj
Y%u yuqod iyNd.S;aj wkqmd;slh = X 100
jhi wjq' 15 yd Bg jeä ck.ykh
^l=gqïn ck.ykh&
^,l=Kq 01 hs&
- 22 - SAP - 05/2023/21/S-II
10' (i) rEm igykla fhdod .ksñka wjOukd;aul mr;rh hkak meyeÈ,s lrkak' wjOukd;aul
mr;rhla we;s ùug fya;= olajkak'
wjOukd;aul mr;rh hkafkka woyia lrkafka mQ¾K fiajd kshqla;s ksuejqï uÜgu mj;ajdf.k
hdug wjYH iuia; úhoug jvd wd¾Ólfha iuia; úhou wvq ùu hs' ^,l=Kq 01 hs&
Y=E LRAS
E SRAS
} E1
wjOukd;a u l
P2 E2
mr;rh
P1 E1
fyda
AD2
AD1
450
0 YP
Y 0 Y1 Yp uQ¾; ksuejqu
}
(ii) Y%S ,xldj iyNd.S ù isák úia;SrK Kh myiqlï jevigyk wLKavj l%shd;aul lsÍu
i|yd cd;Hka;r uQ,H wruqo, úiska bosßm;a lr we;s fldkafoais ljf¾ o@
(iii) Y%S ,xldfõ mej;s wd¾Ól w¾nqoh" oßø;dfõ uÜgu yd iajNdjh flfrys fln÷ n,mEula
we;slr we;aoehs meyeos,s lrkak'
- Y%S ,xldfõ mej;s wd¾Ól w¾nqofha iDcq m%;sM,h f,i Y%S ,xldfõ ÿmam;alu uE;ld,fha
widudkH f,i jeä ù we;' f,dal nexl=j mjik wdldrh Y%S ,xldfõ ÿmam;alu fo.=K ù
we;s nj h' tkï 13] la j mej;s ÿmam;alu ishhg 26] olajd jeä ù we;' iajdëk m¾fhaIK
wdh;khla jk ,¾ka taIshd iólaIKh mjik wdldrhg 2019 oS ,laI 30 la jQ os<s÷ ck.ykh
2023 oS ,laI 70 la olajd jeä ù we;s nj hs'
- f,dal nexl=j uOHu wdodhï rgj, ÿmam;alu y÷kd .ekSfï ks¾Kdhl f,i Ndú;d lrkafka
osklg weußlka fvd,¾ 3'65 lg wvq wdodhula we;s mqoa.,hska h' ojilg fvd,¾ 3'65lg
wdikak wdodhï ,nk 10] la o" tkï uq¿ ck.ykfhka 5'7] ÿmam;=ka f.dvg we| jeàfï
wk;=rla mj;sk nj f,dal nexl=j fmkajd fohs' tfuka u tu ishhg oyhg Wäka isák 10] la
o" ÿmam;=ka njg m;aùfï wjOdkula we;ehs f,dal nexl=j mji hs' fuu ish,af,dau oekg my<
uOHu mka;sfha isák mqoa.,fhda jk w;r ,laI 21 ÿmam;=ka njg m;aùfï wjOdkula we;'
- fuu ;;a;ajhg fya;=j wd¾Ól wjmd;h hs' fï fya;=fjka rfÜ ksIamdokh lvd jeàu wfkla
me;af;ka w;HjYH NdKav ñ, iS.%fhka by< hdu fuka u w¨;ska /lshd W;amdokh jkjd
fjkqjg oekg mej;s /lshd wysñ ùu fuhg n,md we;'
- rdcH whjeh ys`.h mhjd .ekSug iSudjlska f;drj uqo,a wÉpq .eiSu ksid o@ WoaOukh fmr
fkdjQúrE by<hdfuka ck;djf.a l%hYla;sh iS.%f,i my; jegqKs'
- tfukau fvd,rfha w.h widudkH f,i by< hdu ksid w;HjYH NdKavj, ñ, .Kka
iS.%fhka by< hdu yd th md,kh lsÍug rch l%shd lsÍu ksid fjf<| fmdf<a NdKav ys`.ùu
ksid NdKav ñ, iS.%fhka by< hdu o fï i|yd nyq, f,i n,mdk ,os'
- ,¾ka taIshd iólaIKh wkqj rfÜ ck.ykfhka ishgg 33 la lk lEu fõ,a .Kk wvqlr
;sfí' ;j;a ishhg 47 la lk lEu m%udKh wvqlr ;sfí' ;j;a mjq,a ishhg 27 la jeäysáfhda
lEu fkdld <uhskag wdydr imhk ck.ykfhka 32] lEu îu ñ, oS .kafka ksjfia nvq uqÜgq
úl=Kd h'
- rfÜ uq¿ mjq,a ixLHdfjka 50] la ;u b;=reï Ndú;fhka yd r;a;rka nvq W.ia lrñka fyda
úl=Kñka cSj;a jkakg W;aiy orhs' mjq,a ixLHdfjka 6] l orejka mdie,a hkafka ke;' tfia
mdi,a fkdhk <uhska ixLHdj ,laI 2 lg jeä h'
- Y%S ,xld wd¾Ólh 2022 ishhg 7'8lg ixfldapkh jQ w;r" th 2023 oS 4'3] lska muK ixfldapkh
jkq we;ehs f,dal nexl=j fmkajd fohs' bka woyia jkafka 2023 jif¾ oS o ksIamdokh jeä
fkdjk nj h' tkï ck;djf.a jegqma yd wdodhï by< fkdhk nj h' th rfÜ ÿmam;alu ;j
;j;a by< hdug fya;= úh yels h'
(iv) Y%S ,xldfõ ;sridr wd¾Ól jDoaêh wvd, lrk m%n, idOlhla jkafka iudc moaO;sj,
wld¾hlaIu;djh hs' fuu m%ldYh meyeos,s lrkak'
- rgl wd¾Ól jDoaê l%shdj,sh yd ;sridr ixj¾Okh flfrys iDcqju n,mdk m%n, idOlhla
f,i iudc moaO;sfha ld¾hlaIu;dj y÷kd f.k we;' iudc moaO;sfha ld¾hlaIu;dj mj;sk
iudchl wd¾Ól jDoaê l%shdj,sh jvd fyd|ska isÿjk w;r" wd¾Ólfha ljr fyda wxYhl yg
.kakd fjkiaùulg läkñka m%;spdr olajñka wfkl=;a uQ,sldx. yd wxY o fjkia fõ' tu
;;a;ajh wd¾Ólhl yev .eiSu yd ;sridrNdjhg fya;= fõ'
- ksoiqkla f,i uQ,H moaO;sh ms<sn|j uyck;dj ;=< mj;sk úYajdih ì|jegqKfyd;a uyck;dj
;u ;ekam;= bj;alr .ekSu ksid moaO;suh uQ,H w¾nqohla ks¾udKh jkq we;' tjeks w¾nqoldÍ
;;a;ajhla ksid ie,lsh hq;= f,i wd¾Ólh ixfldapkh ùu u.ska iuia; iudchgu oS¾.
ld,hl n,mEï t,a, lrkq we;'
- wd¾Ólhla ish l%shdldÍ;ajh ;=<ska úúO wruqKq imqrd .ekSug lghq;= lrhs' ta i|yd úúO
wd¾Ól m%;sm;a;s y÷kajd oSu fyda oekg mj;sk m%;sm;a;s ixfYdaOkh lsÍu lrkq ,nhs' fufia
y÷kajdfok kj m%;sm;a;sj, fyda ixfYdaOkh lrk m%;sm;a;sj, n,mEu wd¾Ólhg iïfm%aIKh
jkafka" úúO moaO;s Tiafia fõ' moaO;s wld¾hlaIu;djla mj;sk úg tu l%shdud¾.j, n,mEu
wd¾Ólh lrd iïfm%aIKh fkdùu fyda m%udoùu fyda isÿ fõ' th wd¾Ól jDoaêhg ys;lr
fkdfõ'
- iudc moaO;s ld¾hlaIu;dj wvq rgj, fuu ;;a;ajh wi;=gqodhl fõ' úfYaIfhka wd¾Ólfha
yg.kakd wNHka;r fyda ndysr lïmk j,g läkñka m%;spdr oelaúh fkdyels wkuH iajNdjhla
mj;S kï wd¾Ólfha ljr fyda fjkia ùula yg.;a úg ñ, hdka;%Kh Bg yev .efiñka
m%;spdr fkdolaj hs' tfia ke;skï ta i|yd b;d os.=ld,hla .; fõ' uE; ld,fha Y%S ,xldj
uqyqK fok wd¾Ól mßydksh flfrys o Y%S ,xldfõ iudc moaO;sj, mj;akd wld¾hlaIu;dj
n,md we;'
- Y%S ,xldfõ jHdmdr weröu yd mj;ajdf.k hdu iïnkaOfhka mj;sk oeä wkuH;d ksid foaYSh
fm!oa.,sl wdfhdack úYd, jYfhka wvd, ù we;s w;r úfoaYSh iDcq wdfhdack wdl¾Ykh
lr.ekSfuys,d th m%n, ndOdjla fõ' fï ksid Y%S ,xldfõ wd¾Ól jDoaê l%shdj,sh flfrys
fuu ;;a;ajh iDKd;aul f,i n,md we;'