Scribd Logo
Upload

Welcome to Scribd!

  • Sharp 20231117 111716

    Uploaded by

    Azwan Azizan
    10 views48 pages

    Original Title

    sharp_20231117_111716

    Copyright

    © © All Rights Reserved

    Available Formats

    PDF or read online from Scribd

    Did you find this document useful?

    Is this content inappropriate?

    Report this Document

    Copyright:

    © All Rights Reserved
    Download as PDF or read online from Scribd
    Flag for inappropriate content
    10 views48 pages

    Sharp 20231117 111716

    Uploaded by

    Azwan Azizan

    Copyright:

    © All Rights Reserved
    Download as PDF or read online from Scribd
    Flag for inappropriate content
    of 48
    PEKRLILING UNIT PERANCANG EKONOMI, JABATAN PERDANA MENTERI BILANGAN 1 TAHUN 2009 GARIS PANDUAN PERANCANGAN DAN PENYEDIAAN PROGRAM DAN PROJEK PEMBANGUNAN Tujuan 1. Pekeliling ini adalah untuk memberi satu garis panduan kepada kementerian dan agensi dalam poayediaan cadangan program dan projek bagi dikemukakan kepada Unit Perancang Ekonomi, Jabatan Perdana Menteri (UPR, JPM) untuk pertimbangan dan kelulusan, Garis Panduan Perancangan dan Penyediaan Program dan Projek Pembangunan adalah seperti di Lampiran kepada Pekeliling ini Latar Belakang 2, Mulai Raneangan Malaysia Kesopuluh (RMKe-10), perancangan dan pelaksanann program. dan projek aan dibuat secara rolling setiap chun tahun, ‘Tindakan ini membolehken perancangan dan pelaksanaan program dan projek dibuat secara berterusan (seamless planning and implementation). Melatui keedah ini, Kementerian boleh mengemukakan permohonan program dan projek sepanjang tempoh Rancangan, Melalui kacdah roffing plan ini juga, Kerajaan mempunyai ruang untuk mengambil kira keutamann baru dan mengelsk berlakunya over commitment memandangkan siling penmtukan disedix berdasarkan Keapayaan kewangen semasa Kerajaan, Di bawah peleksanean kaedah rodting plan, program dan projek yang aken dilaksana untuk tempoh dea tahun akan didokamenkan sebagai Pelan Pelaburan Sektor Awam. Penggunaan Garis Panduan 3. Bagi membantu kementerian dan agensi merancang projck yang dapat memberi value for money, gacis panduan ini Welah disediakan dan perlu dipatuhi bagi memastikan kolemahan peraneangan dan pelaksanaan projek yang lalu tidak berulang, Garis Panduan ini disediakan bagi membantu kementerian dan agensi dalam merangla program dan projek masing-masing agar dapat menyumbang kepads pencapaian owcome yang disasar, Di dalam Garis Panduan ini tordapat beberupa Kaedah perancangan dar penyediaan program dan projek, khususnya Pendekatan Kerangka Logik atau Logical Framework Approach (LFA) dan Pengurusan Kitaran Proje atau Project Cycle Management (PCM). 4, Semua kementerian dan agensi dengan ini dikchendaki mengambil pertatian bahawa permohonan baru bagi projek pemhangunan hendaklah herpandukan kepada Garis Panduan ini seta lain-lain pekoliling berkaitan termasuk: a. Pekeliling Unit Perancang Ekonomi, Jabatan Perdana Menteri Bilangan 2 Tabun 2009: Garis Panduan dan Peraturan Pemilihan Tapak, Perancangan Bangunan dan Keperluan Peralatan; b. Pekeliling Unit Perancang Ekonomi, Jabatan Perdana Menteri Bilangn 3 Tahun 2009; Garis Panduan Pengarusan Nilais c. Surat Pekeliling Perbendaharaan Bilangan 7 Tabun 2008: Pelaksanaan industrialised Building System (IBS) dalam Projek Kerajaan; dan d. Pekeliting Unit Kerjasama Awam Swasta, Jabstan Perdana Menteri Bilangan 1 ‘Tahun 2009: Garis Panduan Kerjasama Awam Swasta (Public Private Partnership ~ PPP) ‘TARTKH KUAT KUASA S. Pekeliling ini berkuat kuasa pada tatikh ia ditendatangani, Pekeliling ini mengyantikan Pekeliling Kemajuan Pentadbiran Awam Bilangan 2 Tahun 1992, “BERKAIDMAT UNTUK NEGARA” (DATO? NORLY AN AHMAD) Ketua Pengakgh Unit Perancang Ekonomi JABATAN PERDANA MENTERI Disember 2009 [7 Zulhijjas 1430 KANDUNGAN Topik A. PELAKSANAAN RANCANGAN MALAYSIA MELALUI OQUTCOME-BASED APPROACH (OBA) B, PENDEKATAN KERANGKA LOGIK (LFA) I, Penyedtiaan Program Menggunakan 1 (a) Fasa Analisis LEA Progear (b) Fasa Perancangan LFA Program Il, Penyedinan Projek Menggunakan LFA ¥asa 1: Pengenalpastian dan Penyediaan Projek (2) Tasa Analisis LFA Projek (b) Fasa Porancangan LFA Projele Fasa 2: Kajian Pra-Feasibilifi (a) Analisis Pasaran (b) Analisis Teknikal dan Reka Bentuk Projek (©) Analisis Alam Sekitar (4) Analisis Kewangan (e) Analisis Ekonomi (D) Analisis Sosial (g) Analisis Organisesi dan Tenaga Kerja Fasa 3: Penilaian, Pemilihan dan Kelulusan (@) Mencatukan Keutamaan Projek (b) Kaedah Mengemukakan Projek Rujukan Senarai Lampiran Lampiran 1; Analisis Pasaran Lampiran 2: Analisis Teknikal Lampiran 3: Analisis Alam Sekitar Lampiran 4; Analisis Kewangan Lampiran 5: Analisis Ekonomi Lampiran 6; Analisis Sosial Muka Surat 5 14 7 18 24 31 32 33 35 36 38 40 al AD 45 46 47 33 60 10 80 85 A. PELAKSANAAN RANCANGAN MALAYSIA MELALUT PENDEKATAN BERASASKAN OUTCOME 1. Pendekatan perancangan pembangunan berasaskan outcome akan dilaksana molai Rancangan Malaysia Kesepuluh (RMKe-10), Pendekatan ini merupakan kaedah perancangan jematik yang member tumpuan kepada pencapsien outcome bugi memenvhi keperluan kumpulan sasar. Dalam hubungan ini, pendekatan beragaskaa outcome akan memastikan kementerian, jabatan dan ogensi Kerajaan dapat meningkatkan prestasi keselurufian pencapaian Raneangan Pombangunan Lima Tahun dan setetusnya meningkatkan sistem penyampaian perkhidmatan awam ke arsh meneapai matlamat Wawasan 2020. Bagi tujuan ini, program dan projek yang akan dirangka adalah berasuskan outcome yang boleh diukur melalui petunjuk presiasi utama (KPD), 2, Program yang dirangka adalah untuk memastiken tindakan secara bersepadu diambil oleh somus pihok yang terlibat dalam menangani sesuatu isu di bawah seswatu bidang keberhasilan vtama (KRA) bagi mencapai ouscome yang diteiapkan, Projek pembangunan dirujuk sebagai “building blocks’ pembangunan negara dan pelaksanaannya dilihat sebagai “tetjemahan dasar kepada realiti fizikal’, Projek dibentuk beresaskan kepada dasar nasional atau inisiatif strategik yong memberi fokus kepada bidang keberhasilan utama Rancangan Pembangunan (MP-KRA), yang mana outcome nasional yang dihasratiean bagi setisp MP-KRA akan ditentukan pada peringkat awal sesuatu rancangan lima tabun, Peneapaian outcome nasional ditentukan melalui penguluran KPT yang ditetapkan semssa oxécome nasional ditentukan 3. Unit Perancang Ekonomi, Jabatan Perdana Menteri (UPE, JPM) akan mengenal pasti MP-KRA yang menjadi fokus usaha pembangunan Kerajasa dalam (empoh sesuaty rancangen pembangunan, outcome nasional yang hendak dicapai serta strategi dan KPT yang hendak Gigunakan bagi setiap KRA. Berdasarican meklumat tersebut, rangka ketja bersepadu yang mengandungi MP-KRA, outcome dan strateginya telah dibentuk oleh UPB, IPM berlandaskan lima teras Misi Nasional, Berpandukan kepada MP-KRA, outcome dan stratogi yang disediakan di peringkat nasional, setiap kementerian akan mengenal pasti KRA, outcome dan strategi masing masing yang akan menjadi ases bagi menentu dan menyediakan program serta projek yang berkailan. Hubungkait antara teras Misi Nusional MP-KRA, ouicome, program dan projel yeng dinyatakan di atas adalah seperti yang ditunjukkan di Rajah 1. Rajah 1: Kerangka Bersepadn Rancangan Lima Tahun Teas Danco, (ae “hea Dasa d (Giersstewiegic | || (FeraeStrnineiea |) || (Gees Seated) _—————ee MEERA Oxmone? | MERRAM Oweoren | | Wancos [as a) oz = i a DPRRA, MPRRA 2] emanteriow ‘Kouewerian, Pricone Oudcanse 2 Glumieet} Cart) jf Cstestans ) ac_] B. PENDEKATAN KERANGKA LOGIK (LFA) 4. Kaedah Logical Framework Approach (LFA) boleh digunakan oleh Kementerian dan agensi di bawaknya untule mengenal pasti dan menyediakan program dan projek masing-masing, Kacdah LFA merangkumi dua fasa, jaitu Fasa Analisis dan Fasa Perancangan, Pasa Analisis meliputi analisis stakeholder, analisis masalzh, analisis objektif dan analisis strategi. Pasa Porancangan pula meliputi peaycdiaan Matriks Kerangka Logik atau Logical Framework Maarix (LFM), Penjadualan Aktiviti dan Penjadunlen Sumber. Ringkasan setiap komponen Fasa ‘Analisis dan Eusa Perancangim LFA adalah seperti di Rajah 2, Pendekatan LFA ini merupakan satu kaedah yang boich diguealcan dalam perancangan, pemantauan dan penilaian program dant projek, Rajah 2: Pendekatan Kerangka Logik (Logical Framework Approach (LFA)) rns Analisis Stakeholder — Mengeral © Kerangka Logik (lgftame) = Z y pisti stakeholder remasut kurpulan & J menentukan straktur —program/projele FE saser dan penetime facdah sevia \ —secara logis, mengujt intortal loi, a3 ‘meugenel pasti masala siapa yang membentuk objekti? yang boleh diukus, & akan citangani menentukan kaedah pefskesenaan dan kos koselutuhan, Analisis Masalah ~ Menges past -maselah vtama, halangan den pelvang sects menontukan nibonga soba dan akibet gj Peniaaualan Aktiiti — enentian furutatdan pergartongan antaraaktivti rmenpganggitkan ‘empoh polacsenaan atkivil, menetankan lahep pencapaian ddan menoniukan pak yang ap Petansinginsad Analisis Objektif, - Membentuk objeltif daripad nasal yang J sel pat den menenttan hub, it cans 1 end Penjadualan Sumber — Daripada petjadualan altivi, jecusl ingot dan bjt (fermasue peranuken pertelanjasn pembangunan = dah peruntukan ‘Kenal pasti/Andaian/Analisis Analisis Stratogi ~ Mengenal pasti pelbagai stratogi untuk mencapai cojektif} merlin strategi paling ‘Menenty dan mengoperasikan Tentukan projek logik 2 sesuai; menentukan objektif’ tama ‘perbelanjaan mengurus akan disediakan, BR (objokti? keseluruban dan tnjuat” BE & cutoome projet). 5. Kaedah LFA mengambil kira pandangan semua stakeholder, iaitu individu, organisasi dan jabatan yang ada kepentingan stau lerlibat secara Langsung dalam pelaksanaan projek. LFA merupakan satu proses pengumpulan maklumat yecata berpasukan daa berbentuk iteratif serta melibatkan banyek pihak, Justeru, keedah LFA ini TIDAK BOLEH dilaksanaken oleb satu atau dua orang sagja, Ini kerana hasil yang diperoleh melalui perbincangan yang berulang-ulany dan melibatkan banyak pihak adalah penting untuk memuktamadan maklumat yang menyediakan program stan projek. iperlukan bagi L— Penyediaan Program Menggunakan LEA 6. Program pembaagunen dizngka untuk menangani isu di bawah sesuaty KRA secura bersepadu bagi mencapai outcome yang ditetepkan. Bagi mengenal pasti sesuatu. program, penggunaan Fasa Analisis LFA hanya melibatkan analisis siakeholder, analisis masaleh dan analisis objektif sahaja, Analisis strategi tidac dibuut kerana semua objektif yang dikenal pesti semasa analisis objektif akan diguna untuk membina Matriks Kerangka Logik yang dibuet dalam Fasa Perancangan LFA. Di bawah Fasa Perancangan LFA pula, hanya Matriks Kerangka Logik atau LPM disediakan, (a) Fasa Analisis LFA Program 7. Tujuan Fasa Analisis LFA adalah untuk mengenal pasti masala utama yang dihadapi bagi mencapai oulcome setiap KRA. ‘Tigs komponen Fasa Analisi: LFA yang perlu dijalankan uniuk mengenal pasti program addlah Analisis Stakeholder, Analisis Masaleh dan Analisis Objoktif, (i) ~— Analisis Stakeholder 8, Analisis Siekeholder morupakan langkah pertama dalam Fas Analisis LFA, Analisis ini menggabungkan harapan semua pibak yang berkepentingan terhadap program tersebut, Dela menjalankan analisis ini, pamdangan semua stakeholder perlu diambil kira, iaitu individu, organisusi, jaboian yang ada kepentingan ateu yang terlibat secara langsung dalam pelaksanaan program supsya maldumat yang dipertukan bagi menyediakan program adalah lebih menyeluruh, 9. Setelah stakeholder dikenal pasti, mercka akan diagih mengikul kumpulaa tertentu, Setiap kumpulan ini pula akan dinilsi sejanh mana ianya terjejas dengan maselah yang sedang dikaji dan impak ke atas mereka daxi sctiap kuedah penyelesaian yang dicadangkan, Maklumat yang diperoleh akan diguaakan bagi mengenal pasti masalah utame dan menetapkan objekti? progeam, Gi) Analisis Masalah 10, Program dan projek pembangunen dirangka bagi menangani sesuatu masalah, Oleh yang demikian, langkah seterusnya delam LFA ialak Analisis Messlah yang dilalesanaken untuk ‘mengenal pasti masalah utama yang dihadapi den bubungan sebab dan akibat antara masalah tersebt. Tujuan utama Analisis ini ialeh uatuk mengetaimi punea scbener timbulnya sesuatu ‘masclah dan bukannya simptom maselah tersebut supaya program yang sesuai dapat dirangka Analisis Masalah yang dibuat secara menyeluruh dan jelas akan dapat meayediakan asas yang baik bagi membentuk objeltif program yang scsuai. Satu teknik yang boleh digunakan bagi ‘menganalisis masaiah adalah penyediaan Problem Tyee yang menunjukken hubungan sebab dan akibat (cause-effect) di antara punea dan kesan masalab ferscbut (iti) 11, Analisis Objektif digunakan bagi monjelaskan keadaan pada masa hadapan sekiranya masalah yang dikenal pasti dapat diselesaiken, Bagi lujyan ini, teknik Objective Tree digunakan Galam Analisis Objektif uatuk menunjulcken hubungan cara penyelesaian masalah dan maclamat yang hendak dicapai di antara pelbagei objektif yang hendak dicapai. Objective Tree hendaklah dirangka setelah Problem Tree dun Analisis Stakeholder disiapkan, 12, Struktur Objective Tree adalah sama seperti Problem Tree, cuma pemyataan negatif pada Problem Tree dinyatakan dalam benwuk positif pada Objective Tree. Namun begitu, bukan semua masalah atau pernyataan negatif perlu diterjemah kepada pernyataan objektif', Dalam bal ini, penemuan datipada Analisis Stakeholder boleh digunakan bagi membantu menentukan masalal, yang wajar diberi keutamaan untuk diselesaikan secara cealistik. Problent Tree menggamiarkan hubungan sebab dan akibat (cause-effect) di anlara masalah manakala Objektif’ Tree menunjukkan hubungan antara kaedah dan penyelesaian (means-end) di antara objcktif, ' Kaede pengyumaan LI'A untuk mengeral pasti dan menabeatuk projek dan program adalah sama manzkala conten, Problem rvs, Objective Tree dan LEM bagi projek boleh digunakea: untuk progenm, 9 13. Perkarn-perkara berikut hendaklah disemak epabile pemyataan negatif davipada Problem ‘ree diubah menjadi perayatsan positif dalam Objective Tree: HM Adakal pernyataan objektif jelas dan tidak mengelirukan? Bolehkeh ia dicapai secara realistil? m Adskah Kaitan antara sctiap pomnyataan objektif itu logik dan berases? Adakah pencapaian satu objektif’ membantu pencapaian objekti? yang lebih tinggi kedudukannya dalam hicrarki Objective Tree? H Perlukah ditambah pernyataan positif? Maklumat tambahan mengkin diperlukan jika tindakan ini pertu diambil. Tambah objektif baru sekiranya diperlukan bagi mencapai objektif di peringkat yang lebih tinggi M Adekah risiko untuk meneapai objeltif dan ouicome sccara mampan mempu diuruskan dengan baik? HM Adekat tindakan po if pada satw peringkat dapat menjamin pencapaian di peringkat lebih tinggi? HM Adakal struktur keseturuhan Objective Tree ita jelas dan omudah? Permudahtean jilca perht, M Gugurkan objektif yang kurang penting atau tida‘e perlu, 14, Setelah perkara di atas disemak dan dipersetujui, Objective Tree yang telah dirangka bolehlsh diedarkan kepada pihak yang borkaitan untuk mendapat ulasan dan maktum. doles. Makium balas yang diterima akan diguna untulc menambahbuik Oijective Tree torsebut, Sctolah tindaksn ini diembil, ini bermakna shawa fsa analisis L¥A bagi program telah selesai, (b) Fasa Perancangan LEA Program 15. asa Perancangan LFA program hanya meliputi penyediaan Matriks Kerangka Logik (Logical Framework Matrix - LEM). LFM program mengendungi beberapa komponea, iaitn keterangan program (matlamet, tujuanlouicone dan output), petunjuk boleh-sah secare objekti? atau KPI, kaedah pengesahan dan andaian penting, Struktur LIM program dengan keterangan ringkas mengenai makiumat yang terkendung di dalamaya adelah seperti di Jadual 1, 10 ! Jadual 1; Logical Framework Matrix (LFMY Program KRTERANGAN PROJEK PETUNIUKUIAMA | KARDAHPENGRSAHAN ANDALAN PRESTASI Matta (Uuan sejauh mera sumbangen [Sumber maldhonat dan econ pembengunon yang | seeara wamgen terbadap xed yang digunekan disambangker oleh projek di | pencapaian maviamat tlak dibuat. untwk miengummps makina peringkas nasional dst Digwaker semasa wembyet dan messbeatlaparan, emewteria, penilion ‘yjuas [Keadaan yang menunjulden [Sumber maklumat dan | Andnian berksitsn bubuugea Jangksan osteome setelah prjek Josseome telah dieapaisetelah flak ying dipakan | ancaracyjuen dan mater slap prsjek dsiapkan lmtuk etereunnpl mkt ian mecsbust tzporan, rane seuvg yonglocieh [URN Kua as Kai ont | Somber mabtuna dan | Andi berkaiar bun ame yaneboish | igtempah penyariian, Diguns fiaedak yong ginal Jantar output dan juan. aukur barargan atau seiasa pemantonan dan peailaian. untuk mengumpul makluree peekhicinstan) deripada proj isemenbee oyna yang borada di bawah kawalon pewgurusen proj 16. LEM boleh membantu pihek pengurusan dalam aspck berifeut: M1 menganalisis situasi sedia ada semasa monyediakan program; = menentukan susunan (hierarchy) logik untick mencapal objet = mengenal p: i risiko yang mungkin dihadapi untuk mencapai objektif din outcome yang mampan; > LPM yang digumbarkon disini adatsi yang biase diguankon dalam pembeatukna projek dimone suber digunakan nok melaksana aktivii bagi mencapal output yang diiaginkan, Walau kagainaanapun, pendekatan leaframe juga boleh digunakan untuke mengenslpasti dan membenruke program tetapi, dalam ¥es ini, logik interveust dalam Logtrame satris ethenti di peringkat output kevaha ia akan memunjuskan projek yang pesto dissneang dan ailaksanakan wnt oeneapai owicone prograny u = menentukan cara terbuik bagi menilui dan memantau output den outcome program, = menyediaican ringkasan program; dan Mt memantau dan menilai program yang sedang dalam pelaksanaan, 17, Terdapat perbezaan antara LFA dan LEM, Pendekatan LEA meliputi analisis stakeholder, analisis mesalah, pembentukan hierarki objektif serta pemiliban strategi pelaksanagn yang sesuai. Hasil daripada peadekatan analisis ini fateh sata kerangka matriks LPM yang meringkaskan apa yang ingin dicapai melalui pelaksanaan program dan projek, kacdah untuk mencapainya, andaian utama yang menentukan Kejayaan pelaksaraan program dan projek tersebut dan bagaimana output dan oxfcome sesuatu program dan projek akan dipantau dan dinilai, Penjelasan mengenai kaedal penyediaan Matriks Kerangka Logik akan diberikan secara terperinci di bawah tajulc Penyediaan Projek Pembangunan, {8 LEM Program boleh dlisedia berdasarkan mailumat daripada Objective Tree. Rajah 3 menunjukkan peralihan daripada penyediaan Problem Tree kepada Objective Tree dalam proses merangka LFM program. Berdesarkan Problem Tree yang disediakan, kementerian dapat mengenal pasti masalah utama bagi mencapai outcome dan menentukan sebab dan akibat masala tersebut, Objective Tree pula meaunjukken kacdah dan matlamat sesuatu masala diatasi serta hierarki objektif yang boleh dicapai, Kaedah atau cara (means) yang dimaksudkan dalam rajah ini adalah output davipada pelaksanaan program manakala matlamat (ends) pula adalah outcome program yang menyuimbag kepada peneapaian orifcome kementorian Rajah 3: Menyediakan Matriks Kerangka Logik Program PROBLEM TREE PROGRAM. ORDECTIVE TREB PROGRAM LOGFRAME MATRIX PROGRAM ABIDAT MATLAMAT Hieeart ijt 4 Madanas dt I | Program (uizerse Kemencerlan) Tanta] Outen Program [ 1 nan oy [Se CARA onpot Progran ejuany vipat Program Atenas Pel Goals) y ‘enol past dan beatok projlexesusl menygunaleam Logica Frametork “Ayproech 19. Bagi melengkapkan Matriks Kerangka Logik Program, scomua maklumat KPI, kaedah pengesaban dan endeian mengenai aspek yang mempengaruhi pencapaian outcome program perlu dikenal pasti dan diisi dalam ruang yang disediakan. Setelah semua maldumat ini Giperoleh, program Kementerian telehpun dikenal pasti Bordasarkan program tersebut, Kementerian boleh mengenal pasti dan merangka projek yang sesuai bagi meneapai outcome program. Projek ini juga boleh dikenal pasti dan dibentuk oleh Kementerian dengan menggunakan LFA. Pertalian antara program dan projek Kementerian di bawah kaedah LFA adalah seperti di Rajah 4. 1B Rajah ertalian di antara Program dan Projek LEM PROGRAM PEMBANGUNAN ket | xeentan | anon Loghk Iter ne Sait (Outcame Keenan OUTCOME PROGRAM. Tihaalduteone OUTPUT PROGRAM, Saipa LFM PROJEK PEMBANGUNAN Legictotrvens [| fier | ataciah | Ananica te er | icsseak | Ania Pengestan onl itervust srngosabne Ts ‘inant Faerie Teatro + oy ‘Output Akt Proc Tina TL Penyediaan Projek Menggunakan UFA 20. Projok pembangunan boleh ditekrif sebagai satu pelaburan yang mempunyai objektif, outcome, output, input dan aktiviti khusus yang dilaksanakan dalam tempoh masa. tertentu. Projek ini merupakan sebahagian daripada polan pelaburan sektor awam di bawah kerangka dasar dan strategi pembangunan yang ditelapkan oleh Kerajaan, Pelaksanaan projek pembangunan melibatkan penggunaan sumber yong terhad dan memerlukan perancangan yang rapi. Oleb itu, satu kerangka diperlukan untuk menjelasican kaeduh perancangan dan pengurusan projek yang baik kepada pegawai yang bertunggumgjawab merancang, melaksana dan siengeras projek pembangunen, Pendekatan Pengurisan Kitaran Projek atau Project Cycle Management (PCM) boleh diguoakan sebagai kerangka perancangan dan pengurusan projek. 14 ak Berdasarkan pendckcatan PCM, sesvatu projek melalui beberapa peringkat dalam tempoh hayatnya yang discbut sebagai kitaran projek, PCM menghucaikan, bagaimana sesuatu projek bermula, iaitu daripads peringkat mengenal pasti projek hinggalah ke peringkat penilaian akhir impak sebenar projek tersebut, Kitaran projek menjadi lengkep apabila pengalaman daripada projek yang lalu digunakan delam mengenal pasti dan menyediakan projok berikutnya, Fase kitoran projek adalah seperti ditunjukkan di Rajah 8, (isesnaikan mengikut Penys Pasa 6 6 Penilaian & Maklum Kaisa 5 Pelaksanaan dan Yemantauan, tlm Berasuskan Output Program , i Rajah 5 : Kitaran Projek linan Rancangan Malaysia) Fasal Kemal Pasti “& Sedia Projek Fasa3 Penilaian, Pemilihan dan Kelulusan i Fasa 4 Pengaktifkan Projek~ wen eee ese ny Penubuhan Unit 4 Fasa3A i Pelaksanaan | ‘ Kajian i toy ' : c, Kemungkinan 22. — Keterangan ringkas setiap fasa dalam Kitaran Projek adalah seperti di Jadual 2, Jadual 2: Fasa Kitaran Projek Kajian Pra-Feasibiliti Fasa ‘Keterangan [Faai Pengenalpastian dan © Merupakan Jangkah pertams dalam kitaran projels, ‘Merangka Projek * Pelzksanaan fsa ini memerlukan pangkalan data yang bik * Kaedah utama yang digunaian dalam fasa ini adalah Pendekatan Kerangka Logik atau Logical Framework Approach — Anslisis Problem Tree, Objective Tree dan Mateiks Kernngka Logik. Fasa 2 ~— © Setelah matlemat, tujuan dae output yang, menggunakan LFA, langkah berikuinya ialah mengenal pasti aktiviti yang perlu dilaksanakan bagi mencapai oufput yang diingini. * Membunt pelbagai analisis bagi menentukan daya maju projck dan mengenal pasti pilinan strategi terbaik yang efeidif dan efisien (least cost, value for money, all) mesta alam dan boleh diterima rakyat. # Analisis ying perlu dibuat bergantung kepada jenis projek yang hendak disodiakan, Antara analisis yang boleh Gigunakan dalam kajian pra-feasibiliti ternrasuklah: Analisis Pasaran Analisis Keperluan Analisis Teknikal sorta Reka Bentuk Analisis Kewangan Analisis Ekonomi Andlisis Sosial Analisis Innpak Alam Sckitar Analisis Tenaga Kerja dan Organisasi © Kaoda untuk menjalanikan kajian pro-feasibilid: dan feasibilitt adafah sama, Nanman demikien, kajian pra ‘easibiliti dibuat dengra menggunaken dota sekander yang benya lebih kurang 15% topat, Walau bageimanapuea, Kajian feasibilti adweh Ichi terperinci dan mefibatican pmngutan datz primary yang memerluken kos. untuk mengumpul kiza-Kim 10% derigada kas projek dan 5% tepat, Kajinm pra-feasibiliti perla dibuat bag? semua projck Raneangan Pembangmaan Lima Tokina don keluhusan untuk peluksanaan diberi berdasarkea kasi! lajiow ial, Bat projet yang, besar, tertiamanya projek infrastruktur, yang beroilai >RMSO juts, kajian Feasibiliti perl dijalankan dan kelulusn hanya akan diberi berdasarian penilaian kejian ini. 16 Vasa Berasaskan keputusan pelbagai enalisis yang dijalankan, LIM dileagkapkan dengan semua aktiviti yang akan dilaksanakan dan sumber yang diperlukan bagi mencapai output sesuatu projek. Kajian kenungkinan adalah digalakkan bagi projek yang ‘sernilai Iebib RIMSO juta sebelum projek dilaksanakan Ringkasen Projck disediakan herasaskan kepada LEM projek yang telah disiapkan, Vasa 3: Penilaian, Pemilihan dan Kelulusan. Selepas kajian pracfeasibiliti, projek yang —terpilils dikemukakan kepada UPE, [PM untuk kelulusan, Wasa 3A: Kajian Kemungkinan Bagi projek tertentu, kelufusan diberi untuk’ menjalankan kajian kemungkinan terlebih dahuls sebelum projek diluluskan untuk pelaksanaan, Fasa 4: Pra-pelaksanaan Projek Fasa 5: Pelaksanaan dan Pemantauan Apabila projek telah diluluskan, kementcrian menububkan pasukan pengurusan pelaksanaan dan projek mula dilaksanakan, Pelaksanaan projek dan kemajuannys dipaniau bagi memestikan pelaksanaan mengikut jadual dan siling peruntukan yang telsh difuluskan. Projek dinilai di peringkat pelaksanaan bagi meneniukan sams ada ouécome sang disasar dapat dicapai. Fasa 6: Penilaian dan Maklum Balas Penilaian projek dilaksanaken selepas projek siap atau selepas bebetapa tahun projek siap untuk mengukur pencapaian outcome dan impak. Pengelaman melaksanakan projek ini akan digunekao bagi mengenal pasti dan membentuk projek baru di masa hadapan, Fasa 1 : Pengenalpastian dan Penyediaan Projek 23, Fasa_mengenal pasti dan merangka projek perl diloksanakan secara teliti dam menycluruh bagi memastikan pelaksanaannya mencapai outcome yang dihasratkan. Fusa ini memerlukan data yang sah dan dikumpul secukupnya dan disimpan dalam pangkalan data, Projek yang dirangka adalah berasaskan kepada program pembangunan yang telah ditentukan olch Kementerian yang selaras dengan program di peringkat nasional, Penggunaan LEA untuk mengenal pasti projek adalah lebih ‘experince’ dan merangkumi kesemua analisis dalam Fasa Vv | Analisis dan Tesa Perancangan LTA memandangkan projek yang dikenal pesti dan. dirongka dengan baile akan memastikan bukan sahaja outcome projels wetapi juga ouceome program dapet dicapat (a) Basa Analisis LEA Projeke 24. Tujwan Fasa Analisis LFA adalah untuk mengenal pasti masalah utama yang dihadapi agi _mencapai outcome. Empat komponen Fasa Analisis LRA projek adalah Analisis Stakeholder, Analisis Masalah, Analisis Objektif dan Analisis Strategi. {Analisis Stakeholder 25. Analisis int memberi gambaran menyeluruh tethadap individu, kumpulen, organisasi dan institusi yang ada kaitan dengan pelaksanaan sosuate projel tertentu, Ia menggebung harapan dan kepentingan individu dan kumpulan yang mempunyai pengaruh dalain projek tersebut, Tangkah menjelankan Analisis Stakeholder adalah seperti berikut: Langkah 1; Menycnaraikan semua pibak yang terlibat dengan projek tersebut atau pihak yang menerima kesan daripadenya, Langkah 2: — Mengkategorikan mereka mengikut kumpulan seperti penerima faedah, kampulan sasar, pelaksuna dan sebagainya. Langkaa 3: Mencntufcan dan menjalankan anslisis ciri-citi stakeholder yong berbeza untuk melibat bagaimana mercka memberi kesan kepada projek atau menerima kesan daripada projek, Langkah 4: Mengenal past kesan pelaksanaan projek (contoh: reaksi tehadap projek) 26. Analisis Stakeholder secava lebih terperinci boleh juga dibuat bagi menentukan kekuatan_ atin kelemahan setiap kumpulan stakeholder, Maklumat ini boleh digonakan untuk: renilai sumbangan dan/atau tentangan mereka terbadap projek tersebut. Dengan cara ini, implikesi sikap dan reaksi mereka terhadap pelaksanaan projek ini dapat ditentuken, Metalvi analisis ini juga, 18 pelbagai kumpulan stakeholder dapat dikenal pasti meugikut kepeutingan masing-nasing atau mengikut tahap faedah yang akan diterima daripada projek ini. Pandangan semua sfakeholder ini bole diambil isica semasa Analisis Masalah dan Analisis Objektif dijalankan, (ii) Analisis Masalah 27. Analisis ini merupakan satu teknik yang bolch diguna untuk: menilai situasi sedia ada di mana terdapatnya sesnat masalah serta menunjukkan bubungan sebab-akibet (cause-effect) dalam bentuk gambarajah, Langkah bagi menyediakan Problem Tree projelc adalah seperti berikut: Langkeh 1: Mengenal pasti semua masalah utama yang wujud dalam situasi permasalahan yang dinyatakan, Kacdah terbaik ialah melalui teknik percambalian fikiran (brain storming). Langkeh 2: Mengenal pasti masalah tegar daripada masalah utama di atas dan menyediakan kenyaiaan ringkas mengenainya Langkah 3; Meuyatakan scbab timbulnya masalai tegar Langkeh 4: Menyatakan akibat daripade masalab tegar Langkah 5 Merangke satu gambarajah yang menuajukkan kubungan sebab dan aakibat dalam hentule Problem Tree Langksh 6: Menyemak dan meneliti gambarajah tersebut secara menyeluruh supaya sahih, tepat dan lengkap 28. Perkara yang perlu diberi perhatian semasa menganelisis masala adalah seperti berikut: i, Masalah dinyatakan dalam bentuk negatif, ii, Masala ielsh, sitvasi negatif yang wujud dan bukannya discbabkan ketiadaan penyclesaian; iii, anya masalah sedia ada dikenal pasti dan bukan masaluh masa hadapaa atau yang dibayangkan; iv. Satu kotak dalam Problem Tree hanya mengandungi satu masalah; dan 19 vy. Kedudukan dalam Problem Tree bukanlah mencerminkan pentingnya sesuate masalah, 29. Contob Problem Tree adalah seperti di Rajah 6. Rajah 6: Contoh Problem Tree Keadaon hidup onsyaraeat yang somakin merosot — Masala pemyakitdi | Peadapatan pandodok kalangan orang yang mks berkunangen — hk . t i _ AKTBAY ust tan | [ Tauglapan actyan | [ean pelawecngen sung yang, seman bedormgns ronda beraracgan bop Kalil air Masetuh ste | me ee eninengan sea ko Kotanyalaa is i yang alm sung shai rumah do lag i ale terkowal seentuong ssa air || aomonuht piwaian ets ke song t t - 7 SKBAB Pencecr | Masyarstacidsk | [inseaituatuk | | Pevunukan wdang- tidak sedor bahaya mencogeh tundang, tidak dikaveal lambakan pencemornn ale mewtada ute rembuangaa sia tidak mencegth | | sitatsonaian | | pembunngn ssa Gi) Analisis Objektit” 30, Analisis ini merupakua (eknik untuk menjelaskaa situasi masa hadapan, yeng akon berlaku apabila masala dapat diatasi. Teknik ini juga depet digunakan bagi mengena! pasti pelbagai alternatif projek uatuk dipitih bagi tujuan pelaksanaan, Contoh Objective Tree adalah seperti di Rajah 7. Rajah 7: Contoh Objective Tree ead dup vnasyera tenubartyic | = Matlasat Projek/Outcome program t | ‘Rudarpenyat discon Penipatan mena son mga biurang | | pendocidmeingkat t t ‘MATLAMAT ‘ont a ung Tingeapan | [Tuite polareong snenemipingan | | layer sail ena pi t t t a a = unlit ai sung jan Prof 1 Projel/Outeome rtambal ik, | mn Tea Projel/ Outcome ee | a a Pesnbunnga ers sea ie ciao icp | | Seiten lasit Prejck/Oviput ‘Keupayann ravatan sie sirmeningiel Resedoran masyarakat lasentif Poruatulean . Kewalen ‘erhedop baba rmenghiet undang-undang renconat nmbekan sis ‘penvetnaran ditambuhbaik, bares diwujuden eral eda dan dpa 31. Langkah yang perlu diambil bagi menyediakan Objective Tree adalah seperti berikut: Longkah 1: — Menyatakan semula pernyataan masalah negetif (cause-effect) dala Problem Tree kepada pernyataan positif cara-matlamat (means-ends) yang dihajati dan boleh dicapai dalam Objective Tree; Longkah 2; Meneliti nubungan cara-matlamat (means-ends) yang terhasil dalam Objective Tree untuk memastikan ponyelesaian yang telah dikenal pasti adalah lengkap dan tepat; dan a Langkah 3: Mengkaji semula pernyatean penyelesaian, sekiranya porlu tambah odjektif baru jika sesuai dan perlu untuk meneapai objektif dari poringkat bawah ke peringkat yang lebih tinggi. Gugurkan objekti¢ yang tidak sesuai. (iv) Analisis Strategi 32. Melalui Ketigatiya enalisis di atas, inite Analisis Stakeholder, Analisis Masalah dan Analisis Objektif, unit perancangan di kementetian dapat mengenal pasti masatah dan isw yang dihadapi olch stakeholder. Berpandukan maklumat tersebut, objective tree akan disedialcan dengan mengambil kita kebaiken, kesukeran dan risiko yang berkaitan dengan pelhagai pilihen (intervemion) projok yang berbeza, Dalam fasa Analisis Strategi, pelbagai pilihan projek yung ditenal pasti diteliti semula bagi melihat siratcgi yang puling sesuai digunakan untuk mencapei matlamat projek atau outcome program. Setelah strategi dipilih, skop projck yeng telah dikenal pasti akan dimantapkan sebelum rela bentuk terperine! prajek tersebut disediakan, 33. Aspok yang diambil kira semasa menganalisis strategi adalah termasuk: Adakah kesemua masalah dan objektif yang dikenal pasti perlu ditangani ataupun memadai menangani beberapa masalah yang tespilih’? M Apakah kombinasi pilihan projek yang paling berkesan dan boleh membawa Laedah yang berpanjangan? ™ Apakab implikasi peruntukan perbelanjaan pembangunan dan peruntukan perbelanjaan mengurus yang berkaitan dengan pilihan projek tertentu dan kemampuan kewangan yang boleh disediakan? m Apakah stratogi terbaik untuk melibatkan penyertaan lelaki dan wanita? M Apokah stevteyi paling berkesan untuk menyokong objektif pengukuhen instimsi? M Bagaimana impak negatif terhadap persckitaren dapat dibendung? 34. Contoh Analisis Strategi yang menunjukkan beberapa alternatif strategi dalam bentul: Ohjective Tree adalah seperti di Rajah 8, Hm daya maju ekonomi dan kewangan; m= keupayaan teknikal; m= sumbangan kepada pengukuhan institusi dan pemantapan keupayaan pengurusan; dan Mm impak kepada alam sekitar, (>) Pasa Perancangan LFA Projek 36, asa Perancangan LFA Proje merangkumi penyediaan LPM, penjadualan aktiviti dan penjadualan sumber. @ — Penyediaan Matriks Kerangka Logik (LEM) 37. LEM merupalun kelerangan riugkason projek yang telah dikenal pasti yang mengancungi matlamat, tujuan, output dan aktiviti, Bagi merangka LM, hasil Analisis Stakeholder, Analisis Masala, Analisis Tujuan dan Anelisis Stratcg’ akan dikaji semula, Abtiviti terperinei untuk projek boleh discnaraikan dalam LEM tersebut atau sot aktiviti yang diperlukan oniuk menghasitkan setiap output dihuraikan di dalam kendungaa utama projecd brief. Jadual pelaksanaan projek dan keperiuan sumber boleh diguna untuk memperincikan bila ektiviti utama dijangka dilaksana, Semaua meklumat ini bolch dijadikan lampiran kepada LEM tersebut. 38. Untuk merangka hicrarki objektif dalam kolum pertama LEM, maklumat dati Objective Tree boleh digunakan, Maklumat di bahagien teratas Objective Tree boleh membantn dalam merangka pernyataan matlamat dan tujuan projek. Maklumat yang tordapat di behagian baweh Objective Tree pula boleh digunakan untuk membentuk pernyataan objektif projek, objektif Komponen serta output projek, Walaa bagaimanapim, maklumat dalam Objective Tree tidal. Dolch terus digunakan scbagai kandangan kolum pertama LEM tanpa seburang penyesuaian, Lazimnya, beberapa pindaan dan penyesusian pernyatean perlu dibuat termasels semakan Logik cara-matlamat yang berterusan sepanjang pembentukan LEM projek, Hubung kait LEM dan Objective Tree salah sepeni di Rajah 9. 24 Rajah & Analisis Strategi eadian ale meaeaks! | MatdamatPraje/Outeome Program \ t 4 Hadar penyaki Pandagatan dlisebapean memaken pend ikon stg bearaug sneningkat at t “eal ian seal Tangkapen | | Taken pelancongen wemeruhipinvelan | | neleyan stabil ‘coobali pulib v STRATECI om 5 + SISA STRATEGI SISAAN— ™ Tujuan Projek/Ouicome \ 4 YT Pembuangan ssa sovasa || Perabanngan torus sir || Kevpeyeen raveian sae tidak terkawel leh pended lang airmeninglat dlikurangken N__berkaranyg t \ -t—, Hasil Projek/Output 1 Kavalan Kesoderan || Insentit menghindar |[ Peruntukan undang- peucemar |] masysrakittthadap |] pencetaron sis air |) undang ditanahtaik airborkesin |] baieya lmbakan || alls bercesen dao diparb sisadivandkan Nova: Pus souegl enh dou path Stal Siu dan Sv Sha Al 35. Dalam menimbang pilihan stratogi, beberapa kriteria penilsian perlu dikenal pasti dan dipersctujui bagi menyusun pilihan projek mengikut kkeutamaan, Antara Keiteria yang boleh digunakan sebagai asas penilaian strategi metipati: kesesuaian projek berdasarkan keutamaan sekior dan program; foedah kepada kumpulan sasar dari “gi ponyertaan dan ekuiti; kemampanan faedah; keupayaan penyelenggaraan aset selepas projek siap; implikasi ke atas jumlah kos dan kos berulang; 2B days maju ckonomi dan kewangan; keupaysan tefikals © sumbangan kepada pengukuhan institusi dan pemantapan keupayaan pengurusan; dan a impak kepada alam sekitar {b) — Fasa Perancangan LFA Projek 36. Pasa Perancangan LEA Projek merangkumi penyediaan LEM, penjadualan aktiviti dan penjadualan sumber. @ — Penyediaan Matriks Kerangka Logik (LIM) 37. LEM merupakan keterangan ringkason projek yang telah dikenal pasti yang mengancungi matlamat, tujuan, output dan aktiviti, Bagi merangka LM, hasil Anelisis Stakeholder, Analisis Mesalah, Analisis Tujuan dan Analisis Strategi akan dilcajt semula, Aktiviti terperinc’ untuk projek bolch diseautaikan dalam LEM tersebut atau set aktiviti yang diperlukan untak menghasilkan setiap output diwaikan di dalam kandungan utama project brief, Jaduel peluksanaan projek dan keperluan sumber boleh diguna untuk memperineikan bila aktiviti utama éijangke dilaksana, Semua makhumat ini boleh dijadikan lampican kepada LEM tersebut, 38, Untuk merangka hierarki objektif dalam kolum pertama LEM, maldumat dati Objective Tree boleb dignnakan, Malstumat di bahagian teratas Objective Tree boleh membantu dalam merangka pornyataan matlamat dan tujuan projek, Makfumat yang terdapat di bahagian baweh Ohjective Tree pula boleh diguasican untuk membentuk pernyataan objektif projck, abjektit Komponen serta output projek, Walew bagaimanapun, maklumat dalam Objective Tree tidak boleh terus digunskaa sebagai kandingan kolum pertama LEM tanpa sebarang penyesuaian, Lazimnya, beberapa pindaan dan penyesuaian pernyatsan perl dibuat termasuk semakan iogik cartunatlamat yang berlerusan sepanjang pombentukan LFM projek. Hubung keit LFM dan Objective Tree adalah seperti di Rajah 9. 24 Rajah 9 Hubung Kait LFM dan Objective Tree Ojecsive tee Layfouoe Vera Loge 1 ‘Kadam hic maxyuraknt ' MATLAMAT ‘cosine mabe [_ sation 1 | ' a anaktb || Perapezn pnd 1 veo tentih nthe 1 talarg 1 | 1 ' Kati Ae Sung Retna alk be [Rima oucone 1 rel T 1 1 Tentanzan | [ tomtmazn | | Gerace, | | euro | | Keener i sora! | | oenpartase |] mes | flcrsnghan danke rong 1 | Cojuar kemponen tenons ' ' ‘Kosadaran ' wins | | pigamiat || teens > [operon pecemmrair | iningpauye | | di dha vn 1 Sercun | | “lantstasie || acs Shadudiae cu 39, LEM mempunyai empat kolum dan empat atau lima baris bergantung kepada bilangan peringkat objektif yang digunakan untuk menjelaskan hubungan cara-matlamat bagi sesuata projek, Logik menegak (vertical logic) mengenal pasti apa yang hendak dilakukan oleh projek, monjelaskan bubungan scbab-akibat dan meayatakan dengan jelas andaisn-andaian penting dan kketidaktentuan di luar kawalan pengurus projek (Kolum 1 dan 4), Logik mendatar (horizontal Jogic) menjclaskan bageimana objcktif projek yang dinyatakan delam Inuraian projek akax diukur dan kaedah pengesahannya (kohum 2 dar 3). Ini menjadi asas penilaian dan pemantauan apabila projek dilaksanakan, 40. Maklumat untuk medan Input dan Sumber - Jadual Kerja, Keperluan Bahan dan Peralatan dan Keperhian Sumber Manusia serta cadangan bajet (pengurusan dan pembangunan) untuk 25 projek ditentukan selepas analisis teknikal dan analisis lain yang berkaitan dilakukan untuk memilih pendekatan atau strategi terbaik untuk melaksanakan projek. Bagi projek besar yang mempunyai beberapa komponen, Unit Perancangan Kementerian mempunyai pilihan untuk menambah baris bagi mengisi objcktif komponen projek, tertakluk kepada skop dan komplek ti projek berkenaan, Struktur LFM projek dengan keterangan ringkas mengenai kandungan maklumat yang berkenaan adalah seperti di Jadual 3, urutan menyediakan Matriks Kerangka Logik adalah seperti di Jadual 4 dan contoh LFM yang lengkap adalah seperti di Jadual 5. Jadual 3: Logical Framework Matrix (LFM)* KETERANGAN PROJEK, UNIUK UIAMA | KAEDAHPENGESAHAN ANDAIAN Matlamat: ‘Ukuran sejauh mana sumibangan |Sumber maktumat dan Kesanpombangunan yang |secara mampan terhadap Kacdalh yong digunakan ldsumbangkan oleh peojek di | peneapaian matlamat telah dibuat. untuk mengumpul maklurt peringkat masional dan Digunakan semasa membuat_ | dar membuat luporan ketene penilaian. ju Kea an outcome setlah peek {outcume n yang menunjukkan ——|[Sunbermaklumat dan | Ansan berkaitan hubungan clah dicapai setelah —[hacdah yang digunakan——Jantara rujuan dan metlamat projek disiapkan, untsk mengunypul maklara dan membuatliporan ouput: Hasi Langsung yang boteh uk (barangan stow perkhidmatan) daripada projek yang berada di bawa kawalan pengurusan proj ‘Ukaran Jonni dan Sait output [Sumber maklumar dan | Andian herkotan hubungan sects trp penyerahan, Diguna fkacéah yang digunakan ——Jantara ouput dan tujuan. semasa pemaiuin dan penta. funtak mengumpul makluns dan memiat faporan, Abtiiti: Input dan Suber: Prasyare seperti: Akkivtiaktivti yong perln | Pelan Kerja, Pelan Bahon dan Peralatan, Sumber Marusia dan}. “Tia bantahan daipada ijatankan untuk meloksanakan | Baje pend sotempa Projek dan meneapai output yang 2. Teknologi yan lkenalpast dlpertokan lah sedi adi; 8. Bajet yang dipertokan telah sedi ada “LPM yang digambarkan disini adalah yang. biasa digunakan dalam pembentukan projek dimana sumber cligunakan luntuk melaksana aktiviti bagi mencapai output yang diinginkan. Bagaimanapun, pendekatan fogframe juga boleh ddigunakan untule mengenalpasti dan membentuk program tetapi, dalam kes ini, logik intervensi dalam Logframe Mairix bethenti di peringkat output kerana ia akan menunjukkan projek yang perlu diraneang dan dilaksanakan untuk mencapai outcome program, %6 i snumBuapy unp umunSunquag alo qemis-wid °s | uop ‘vliay vSouay, uvp umoppseg una lay unjog — aaquing aep ynduy “ct FBLA uerepiry “9 URYesoSuS] YBPIe “PL rfid “CT nding werepuy “L unyeseduad Yepery “ZT pnfimaeg “1 somoamoyaentny, uepuy -g ueypsoSueg qepeey “OT safari “6 eUEpE AL uerepiry usyesoSuag qupasy Gay) JHIa!4O BaED9S yafoag uesursayay yes-yajog ynfanjod 3iSo7] eySuerey syLUETY UEyEpeduay WMI =F TEMPLE pepo ee eps esis unyequizy eye] «| egy refuns nny ueyeduioy esemuag, “erog 3m Ho] wepep wewesp yeu seysnuow re vss tmyeaer meekednay °z ‘ununuout BaresOy ep RIOR EST t yofo jurouoxs-ojses aypHOS eM Actny oadeySavs sey oeedepuag pap uemusouad deel « 3eULA YOIO HAS whey uesodeT | ate 0g UNP FuRPLY WED ae pio sre ests SunsBuy uesuenquag “y And.n0 \ eq Wg yeSuns are yyeny Sua, | Toe BABY OT uexumpecuip Suouejog «| — ueueyueg uEequp mesodey «| jeySwquou A-uey sual uaduyBuey « | qrgeas peqas, A-tney siual ESARPR UPREHESO Zlog Suvjofuer yop ZaempOq i@oq uemsed aeryarmiag « uepRNUDY MepANSMEIG «|e ueeacg feud pey yeyomoce reSmns are HTN, nvaras| TLOZ Suejatiout o,0¢ TexguTLET UPZUOoURIAd TSE « cocmaymamey | 7107 Suejalvews oe regu aed yequeneg wyamsom dnpoy nHeAy, ALVINVILVIN NVIVONY NVHVSYONdd HVCAVA ISVLSIMd VAV.LO MONA MaLOUd NVONVARLAM yalorg xusoyy ysosownsy powSo77 qosuo:) ‘= penpee weyeuogrp meemqnIag pravds-vay Ul wu} vl el z uu ag “aw esis mists uvereSSuajodcod wussaou NL S031 Sawsed tibredway, esemitiag Ney HNEAN “YT : “aye vss yoda, uesewed vep aqee uensaday coustuow iasmpsn ep cea [sf aeepossy deqe umpeySuiDaj “LT 7 -eXRUESONIOT : “e ‘nelubdrewt uep vpuidrp — \ yp) Bes aieatymiod seowepy, “9° rd “Ftos HoQUESpy “ST . “tuasu <——— t rensyegnSuons wep induaypy a I z 1 | “ynwosu eySaesey “CT ® €} -aefiy Soomjay psed peuaduapy “ZT unget pute: -roppyes wpe weBupuaday 3pjin wh. PY _1 sesuaess memgotad dewey veytesyy “7 | shay jenper WaeWAS NV LAANL LLIALLIV of pled wang my ueyst a 4 & 295 SEE MEPL a umyjsroquieg Hor] uvemiguieg yeiys UeASuEpeoIp BuVA yoford ‘wexeIpastp Tava PTO] ese: led wesung r i i "BION srunditoyy-z i ueundiregatig “| leg wenpiadayy doled urd rapes wey reed “€ spsjommy waa “y o auosieg, unqe BIsane A zaqumng wenpadayE MDA a 41. Pada kebiasaannya medan aktiviti dalam LEM projek hanya perlu menyatakam aktiviti uutama sahgje, 1oj bermakna, senarai aktiviti yang lengkap untuk menghasilkan output projek tidak periu dimasukkan dalam LEM projek, Penjelasan aktiviti secara terperinci hendaktah disediakan dalam format jadval pelaksanaen secera berasingan atau sebagai maklumat tambaban dalam Brif Projek. Fasa 2: Kajian Pra-Feasibiliti 42, Setnasa mengenal pasti dan rverangka projek di Fasa 1 PCM dengan menggunakan LEM, output yang diperlukan untule meneapai outcome telahpun ditentukan. Langkal berikutnya dalam proses perancangan adalah menentukan cara terbaik untuk merangka projek daa menentakan aktiviti yang perlu dileksana uniwk menghesilkan output. Bagi tujuan ini, Unit Perancangan Kementerian kendaklah berbincang dengan pakar dalam bidang berkaitan dan mencadangkan pelbagai pilihan untuk melaksanakan projek. Seteleh pilihan dikenal pasti, kajian pre-feasibiliti akan dijalankan untuk mendapat feast-cast option yang diterima oleh rakyat dan mesra alam*, 43. Analisis yang biasanya dilaksenakan dalam kajlan pra-feasibiliti dan hubung kait antaranya adalah seperti ditanjukkan di Rajah 10, * Perlu disedasi baliawa peraneangaa projek mermpalsan proses iteratit, yang hergorake dati satm peringkat ko petingkat yang Tain secara timbal balik, Apabila kajion pra-teusibiliti telsh dileksanakan den pilihan.terbaik ditentukon, roakiwnat berkenatn akan digunakan untuk mclengkapkan LPM yang dibangunksn dalam fasa pertama PCM, 31 Rajah 10: Analisis yang Dilaksanakan dalam Kajian Pra-Feasibiliti i] [Tp Analisis Anatist 25] | Rielenfleal dan Pasaran fle ey (a) Analisis Pasaran 44, Analisis ini dilaksanakan bagi projek yang faedeh utamanya adalah daripada jualan barangan dan perkhidmatan yang terbasil daripada projek terscbut. Sebab utama Analisis Pasaran dijalanisan adalah untuk: mM memastikan sama ada terdapat permintaan bagi barangan dan perkhidmatan hasil daripada projck tersebut; menganggarkan jumlah permintuan pada harga tertentu; dan mo menentukan harga jualan output. 45, Analisis Pasaran hendaklaln mengandungi: m penentvan permintaan bagi keluaran owtput dan jumlahnya; mL sasaren pasaran (kumpulan saser); dan Bm jangka waktu permintaan 32 46, Analisis Pasaran dilaksanakan bagi meneatukan: saiz, ciri-ciri dan kadar pertumbuhan jamfah petmintaan bagi keluaran projelc, situasi penawaran dan ciri-ciri persaingan; maklumat dan harga produk yang hendak dihasilkan dan dijual; Jaktor yang mempengaruhi pasaran; dan saluran pasaran yang sesuai bagi menjual produk, 47. Perincian dalam melaksanakan Analisis Pasaran dinyatakan di Lampiran 1 dalam Garis Panduan ini. (b) Analisis Teknikal dan Reka Be tuk Projek 48. Setelah tujuan ditentukan dengan jelas dan Komponen penting projek dikenai pasti imenggunalan LEM di peringkat penyediaan projek, langkah berikutnya ialah melaksanakan Analisis Teknikal dan menyediakan reka bentuk awal® projek, Ativiti ini melibatkan pelbagai pilihan analisis teknikal bagi menentuken cara terbailk atau optimum untuk melaksanakan komponen projek. Di samping itu, untuk meneapai tnjuan atau outcome projek, kwaliti daa kuentiti sumber yang wujud dalam persekitaran projek hendalclah diambil kiza, Oveput daripada Analisis Teknikal alan mengandungi: M keterangan tsntang pelbagai Komponen projek dan reka bentuk awal yang perlu dilaksane untuk meneapai tujuan atau outcome projck; © allemnatif yang paling berdaye maju atan yang paling optimum untuk melaksanakan setiap komponen projeks 1 anggaran kos projek, termayuk kos penyclenggaraan dan pengurusan projek selepas pelaburan awal dibust bugi memastikan projek ¢ersebut menghasilkan output yang diranceng; dan ® jadual pelaksanaan projek. © Dalam kes projek lebih kei) yang direka bentuk dan dilsksanskan olch kementeriaa/agensi, ia merupeltan veka bentuk projck. Walau bagoimanapin, bagi projek pelaburan lebik besar yang mane pesusding Inar dilantik wt: imelaksanaken m2ka bentok akbir, reke bentok awal Joi akan suembeatu kenenterian/agcasi menyediakan tone rujukan (TOR) untuk pakar pecunding. 49. Analisis ini adalah berkaitan dengan aspek teknikal projek yang sedang diportimbangkan, Pondekatan yang diambil bergantung kepada jenis projek yang sedang dironeang. Jeais projek pembangunan meliputi infrastruktur (jalan, Lintasan Keretapi, belalen elekivik, bekalan air, lapangan terbang serta pembangunan struktur saliran dan perparitan), pertanian, pendidikan, kesihatan, industri dan perlindungan alam sekitar, Dalam kes terienta, terdapat projck yang mempunyai pelbagai komponen dengan ciri-ciri yang berbeza seperti projek agropolitan. Justena, aspek teknikal projek ini meclibatkan beberapa disiplin Kejusuteraan seperti reka bentuk bangunan, seni bina dan pembuatan seria disiplin bukar kejuruterann seperti pertanian, sosiologi, pendidiken, perubatan dan geologi, Kaktor yang perlu dipertimbangkan ketia melalesanakan Analisis Telwikal adalah seperti di dalam Lampiran 2. 50, Ketika meayediakan auggaran kos pelbagai komponea projek, Unit Perancangan Kementerian hendaklsh mematuhi Peke! i 1g Unit Perancang Ekonomi, Jabatan Perdana Ment Bil.2 Tabun 2009: Goris Panduan den Poraturan bagi Pemilihan Tapak, Perancangan Bangunan den Pevalatan, Selain itu, semus projek fizikal perlu diteliti oleh Unit Toknikel di kementerian atau Jabatan Teknikal bagi kementerian yang tidak mempunyai Unit Telenikal. () —Fasa bagi Komponen dan Penjadualan Aktiviti bagi Komponen: SI. Di peringkat akhir penyedizan teka bentuk, reka bentuk somus komponen projek endaklah digabungkan untule menyediakan reka bentuk projek yang lengkap dan jaduet pelaksanaan aktiviti projek. Di samping itu, tempoh mase dan input yang diperlukan untuk metiyiapkan projek dapat ditentukan, Penjadualan altiviti dan kos akan membantu. dalam menentukan penyaluran peruntukan pembangunaa, Dalam menjadualkan aktiviti projek, kita perlu reatistik dalam penyediaan jadual pelaksanaan yang perl diasaskan kepada pengalaman dan koadaan dalam negara berhubung dengan peraiuran dan sistem bagi pengambilan tanah, pengambilan pekerja dan peraturan lain yang perlu dipatuhi. 34 « ) Analisis Alam Sekitar 52. Dalam melaksanakan analisis alam sekitar, kaedah yang binsa digunaken ialab Environmental Impact Assessment (EIA) iaita kajian untuk mengenal pasti, menjangka, menilai dan menyebar maklumat berkaitan impak sesuaty projek ferhaclap alam sekitar, EIA juga inenggariskan langkah yang sesuai untuk membendung kesan ncgetif alam sckitar scbelum projek ditulus dan dilaksanakan, EIA merupakan mekanisme untuk mengekang masalah alam sekitar yang mungkin timbul bila projek dilalcsanakan, fa memastikan masala dixenal pasti dan ditangani pada petingkat awai peraneangen dan reka bentule projek. Tindakan ini akan dapat mengelak timbulnys maselak, kesan daripade kerosakan kepada alam sekitar semasa pelaksanwan projek. 53. Strategic Environmental Assessment (SEA) adalah satu lagi kaedah yang digunakan ketika perancengan program dan projek. Skop SEA lebih las berbanding penilaian alam sekitar konyensional dan bissanya dilaksanakan di peringkat program dan dasor sorta dikaithan juga dengan penilaian sosial dan ekonomi, Penjelasan mengenai SEA. dan pordezaan dj antara SRA dan EIA adalah scpecti di Lampiran 3. @ — Keperluan Perancangan Alam Sekitar $4. Di peringleat awal perancangan, kementerian hendaklak memastiken Konsep projek yang Gicadang tidak bercanggah dengan mana-mana pelan pembsngunan, dasar atau keputusan Kerajaan yang tolah dibuat sebelum kajian KIA. Beberapa panduan asas dan Langkah yang perlu dalam melaksanakan analisis alam sekitar adalah seperti di Lampiran 3. Antara panduan asas yang perlu dirujuk adalah: i) Rancangan Fizikal Negara; ii) Rancangan Struktur Negeri; iii) Rancangan Tempatan; iv) Pelan Wilayah (peraneangen antara negeri}s 35 @) 55. vy) Perjanjian di antara Kerajaan Malaysia dengan Kualiti Alam Sdo. Bhd, mengenai pelupusan sisa berjadual di Malaysia; vi) Perjanjian di antara Kerajaan Malaysia dengan Pantai Medivest Sda. Bhd,, Faber Mediserve Sda. Bhd. and Redicare Sdu, Bhd, mengenai pelupusan sisa klinikal hospital Kerajeau; vii) — Garis Panduan Pembangunan Di Kawasan Tanah Tinggi; dan viii) Garis Panduan Petempatan dan Zon Industri, Analisis Kewangan Pada kebiasaannya, Analisis Kewangan dijalankan dalam peringkat kajian pra-feasibiliti dan kejian kemungkinen selepas analisis pasaran dan analisis teknikal telah disiapkan, Objektif analisis ini bergantung kepada jenis projek pembangunan yang dicadangkan oleh agensi Kerajaan, Objekti? meleksanakan projek pembangunan adalah untuk menjana output dan meneapai euteome yang ditentukan. Analisis Kewangan meneliti pelbagai pilihan untuk menghasilkan output dan outcome yang diingini dan menentukan pilihan yang paling berkesan kos, iaity she best value-for-money option. Terdapat dua jenis projek pembangunan yang Diasanya dirancang dan dilaksanakan: Projek yang outputaya dijual di pasarun dan hasil yang diterima renjadi facdah kepada kumpulan sasar. Contohnya, kumpulan petani dalam perusahaan ladang buab- buahan, Sekiranya faedah yang diterima oleh kumpulan sasar lebih tinggi berbanding, dengan kos yang terlibat, projek ini berdaya maju dari aspek kewangan. Projel yang fuedahnya tidak dapat dinilai mengikué harga pasaran dan dengan demikian perbandingan langsung dengan kos tidak boleh dibuat, terutamanya bagi projek sosial dan keselamatan yang dilaksanakan oleh sektor awat untuk fredab masyarakat. Contohnya, pembinaan hospital, sckolh, perkhidmatin jabsian kebajikan dan sebagainya, 36 @ — Beberapa Kaedah dalam Melaksanakan Analisis Kewangan 56, Bagi projek yang mana ovtputnya dijual untuk menjana pendapatan (faedah), objektif analisis kewangan ialah untuk membuat pilihan yang memberi pulangan terbaik ke alas pelaburan, Bagi tujuan ini, Analisis Kos Facdah (Cost Benefit Analysis) dilakukan dengan mengguna teknik Aliran Tunai Terdiskaun (Discounted Cash Flow), Walau bagaimanapun, ‘tcknik ini hanya sesuaé untuk projek yang melibatkan pelaburan yang agals besar pada peringkcat awal pelaksaraan dan mendepat pulangan sepanjang tempoh hayat projek, Ini adalah kerana ‘Analisis Kos Faedah dapat menentukan pendapatan bersih yang dijana (pendapatan kasar selepas ditolak kos operasi) dalam tempoh hayat projek boleh membiayai pelaburen awal dan menjana keuntungan dengan mengambil kita konsep time value of money. Perincian teknik Aliran Tunai Terdiskaun dan konsep time value of money adalah seperti di Lampiran 4, 57. Namun begitu, terdapat projek pembangunan yong bertujuan membantu golongan sasar ferfentu untul’ melaksenakun aktiviti ckonomi bagi meningkatkan pendapatan mereka, keluar dari kepompong kemiskinan dan menikmati twat hidup yang lebih baik. Bagi projck begi aktiviti ckonomi yang dipilih untuk meningkatken pendapatan mestilzh mampu. memberi pulangan yang memaaskan kepada kumpulan sasar agar mereka tertarik untuk menyertai projek tersebut, Justeru, Analisis Kewangan hendaklah dilaksanakan untuk memilin opsyea yang memberi pulangan paling tinggi kepada peserta, Dalam kes sebegini toknik Aliran Tunai Terdiskaun tidak sesuai digunaken kerana sebahagian besar kosnya merupakan kos operasi manakala kos pelaburan awal secara relaiif adalah kecil, Untulc projek sedemilcian, teknike yang lebih sesuai ialah Analisis Pendapatan dan Perbelanjaan.? 58. Bagi projek yang menycdiakan perkhidmatan perlu dan facdahnya tidak boleh diukur dengan nilai wang, kaedah Analisis Kos Recdah juga tidek boleh digunakan, Dalam hal ini, keperluan menyediakan perkhidmatan ditentukan oleh desar Kerajann seperti perkhidmatan kesibatan otau pendidikan, Bagi menentukan daya maju kewangan dalam penyediaan 7 Di sini, alizan unai projek disediakan bagi tempeh hayat projek dan discounting ‘VIDAK PERLU dilakukan, Ularan keberuntongan seperti palangan ke atas modal, bur, taaah dll, kira untuk memilth opsyen terbaike melakgsanakan projek 37 perchidmaten ini, Anelisis Kos-Terendah boleh digunalcan untule memilih opsyen yang paling berkesan kos (value for money). Porincian dalam mclaksanakan Analisis Keherkesanan Kos adalah seperti di Lampiran 4, (©) Analisis Ekonomi 59. Analisis ckonomi bagi sesuate projek dibuat bagi monilai sumbangannya lepada pembangunan ckonomi negara secara kescluruhan, Sesuatu projek boleh dinilai dari segi penggunaan sumber negara yang terhad iaitu tanah, buruh, modal dengan cekap dan sumbangannya kepada kekaysan dan kesojahtcraan negara, @ — Langkah dalam Melaksanakan Analisis Ekonomi 60. Dalam molaksanaken Analisis konomi, langkah pertama ialah menggunakan Aliran ‘Tunai Kewangan projek yang telah disediakan semasa membuat Analisis Kewangan, Sctorusnya, penyesuaian dibuat kepada alirmn tual kewangan untuk mendapatkan alican tunai ekonomi Langkab teralchir adalah mendiskaunfean aliran tunai ckonomi dan mengira days maju projek dati aspek ckonomi, Penyesuaian yang perle dibuat adalah: i, mongeluarkan semua bentuk bayaran pindahan seperti pinjamnan, bayaran faedah dan bayaran balik pinjaman, culeai dan subsidi oleh kerana bayaran pindahan ini tidak diambil kira dalam pengiraan pendapatan negara; dan ji, menilai semula semua pendapatan dan perbelanjaan pada aliran tunai dengan menggunakan harga kos melepas (opportuniiy cost prices) bagi menggantikan harga pasaran untuk mencerminkan nila’ sebener kepada masyaraket, Penilaian semula

    You might also like