مصاحبه کیفی

IQR Iran Qualitative Research Consultants
www.iqr.ir
By: Dr M. Fallahi PhD

1
Email: msflir@yahoo.com Mobile No: 0912-5097144
‫به نام خدا‬
‫حضور همکاران ارجمند را در‬

www.iqr.ir
‫کارگاه آموزشی مهارتهای مصاحبه کیفی‬
‫خیر مقدم عرض می نماییم‬
2 Dr M. Fallahi PhD
By: Email: msflir@yahoo.com Mobile No: 0912-5097144
‫ضرورت برگزاری و ایده طراحی و‬
‫شکل گیری این کارگاه‬
‫‪IQR Iran Qualitative Research Consultants‬‬
‫⚫ کمبود تجربه کافی در جمع آوری اطالعات در متد های‬

‫کیفی که در نتیجه مشکالت آنالیز ‪.‬‬
‫⚫ نیاز شدید به نقدهای صحیح در مورد مصاحبه های انجام‬
‫‪www.iqr.ir‬‬
‫شده‪.‬‬
‫⚫ اشکاالت فراوان و انحراف در مصاحبه ها و در نتیجه‪.‬‬
‫جمع آوری اطالعات نامربوط ودر نتیجه نتایج نامربوط‪.‬‬
‫⚫ تفاسیر متنوع و متعدد از مصاحبه کیفی‪.‬‬
‫‪3‬‬
‫‪By: Dr M. Fallahi PhD‬‬ ‫‪Email: msflir@yahoo.com‬‬ ‫‪Mobile No: 0912-5097144‬‬
‫تاریخچه برگزاری کارگاه آموزشی مهارتهای مصاحبه کیفی‬
‫اردیبهشت ‪ 90‬دانشگاه بقیه ا‪..‬االعظم(عج) ‪/‬انجمن علمی پرستاری ایران‬ ‫‪.1‬‬
‫آبان ‪ 90‬دانشگاه تربیت مدرس‪/‬انجمن علمی پرستاری ایران‬ ‫‪.2‬‬
‫خرداد ‪ 91‬دانشگاه علوم پزشکی شاهرود‪/‬انجمن علمی پرستاری ایران‬ ‫‪.3‬‬

‫مهر‪ 91‬دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز‪/‬انجمن علمی پرستاری ایران‬ ‫‪.4‬‬
‫بهمن ‪ 91‬دانشکده کارآفرینی دانشگاه تهران‪/‬انجمن علمی پرستاری ایران‬ ‫‪.5‬‬
‫اردیبهشت ‪ 92‬دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی‪/‬انجمن علمی پرستاری ایران‬ ‫‪.6‬‬
‫خرداد ‪ 1393‬دانشگاه تربیت مدرس‪/‬انجمن علمی پرستاری ایران‬ ‫‪.7‬‬
‫اردیبهشت ‪ 139۴‬دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی‪/‬انجمن علمی پرستاری ایران‬ ‫‪.8‬‬

‫آبان ‪ 139۴‬دانشگاه جندی شاپور اهواز‪/‬انجمن علمی پرستاری ایران‬ ‫‪.9‬‬
‫مرداد ‪ 139۵‬دانشگاه علوم پزشکی همدان‪/‬انجمن علمی پرستاری ایران‬ ‫‪.10‬‬
‫آبان ‪ 139۵‬دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی‪/‬انجمن علمی پرستاری ایران‬ ‫‪.11‬‬
‫دی ماه ‪ 139۵‬دانشگاه علوم پزشکی مازندران‪/‬انجمن علمی پرستاری ایران‬ ‫‪.12‬‬
‫بهمن ماه ‪ 1396‬دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی‪/‬انجمن علمی پرستاری ایران‬ ‫‪.13‬‬
‫تیرماه ‪1397‬دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی‪/‬انجمن علمی پرستاری ایران‬ ‫‪.14‬‬
‫دی ماه ‪1397‬دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی‪/‬انجمن علمی پرستاری ایران‬ ‫‪.15‬‬
‫مردادماه ‪1398‬دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی‪/‬انجمن علمی پرستاری ایران‬ ‫‪.16‬‬
‫بهمن ماه ‪ 1398‬آکادمی تحقیق و فناوری آریا پارس پژوه‪/‬انجمن علمی پرستاری ایران‬ ‫‪.17‬‬
‫مرداد ماه ‪ 1399‬آکادمی تحقیق و فناوری آریا پارس پژوه‪/‬انجمن علمی پرستاری ایران‬ ‫‪.18‬‬
‫خرداد ‪ 1402‬دانشگاه علوم توانبخشی و سالمت اجتماعی‬ ‫‪.19‬‬
‫‪4‬‬
‫اهداف کارگاه‬
‫⚫ افزایش مهارت عملی و کاربردی در مصاحبه کیفی‬

‫⚫ مهارت در طراحی سئواالت‬
‫⚫ مهارت در سئوال کردن‬
‫⚫ مهارت در تشخیص سئوال درست از غلط‬

‫⚫ مهارت تشخیص انحراف در مصاحبه‬
‫⚫ مهارت استفاده از تکنیک های ارتباطی در مصاحبه‬
‫⚫ و‪....‬‬
‫‪5‬‬
www.iqr.ir
6
By: Dr M. Fallahi PhD Email: msflir@yahoo.com Mobile No: 0912-5097144
‫هوالعلیم‬
In the name of god
Qualitative
Interviewing
www.iqr.ir
Skills
Q.I.S
www.iqr.ir

PhD Email:
Email:msflir@yahoo.com
msflir@yahoo.com Mobile
Mobile No: 0912-5097144
No: 0912-5097144
‫‪Interview‬‬ ‫مصاحبه‬
‫⚫ تعریف‪:‬‬
‫⚫ مصاحبه یک گفتگوی سیستماتیک؛ هدفدار و جهت‬

‫دار بین دو و یا بیشتر از دو نفر است که بمنظور‬

‫انتقال اطالعات‪ ،‬ایده ها‪ ،‬نگرشها‪ ،‬ارزشها‪ ،‬باورها‪،‬‬
‫تجربیات‪ ،‬احساسات‪ ،‬تفکرات و عقاید صورت می‬
‫پذیرد‪.‬‬
‫‪By: Dr M. Fallahi PhD‬‬ ‫‪Email: msflir@yahoo.com‬‬ ‫‪Mobile No: 0912-5097144 8‬‬

‫انواع مصاحبه‬
:‫⚫ از نظر تعداد افراد‬
Individual Interview ‫– مصاحبه فردی‬
Focus Group Discussion)‫– مصاحبه گروهی(بحث گروهی متمرکز‬
:‫⚫ از نظر روش‬

www.iqr.ir
Structured interview ‫⚫ مصاحبه دارای ساختار‬
Semi structured interview ‫– مصاحبه نیمه چهارچوبدار یا نیمه باز‬
Unstructured interview (open -ended interview) ‫– مصاحبه باز یا آزاد‬
:‫⚫ مصاحبه از نظر کاربرد در تحقیقات‬
quantitative interview ‫– مصاحبه کمی‬
qualitative interview ‫– مصاحبه کیفی‬

9
WHAT IS QUALITATIVE INTERVIEWING?
⚫ Definition:
⚫ At the most basic level, interviews are

conversations.
‫⚫ در سطوح پایه مصاحبه ها همان گفتگوها ومکالمه هستند‬
www.iqr.ir
Interview is a particular kind of a conversation

with a specific aim
.‫مصاحبه کیفی نوع خاصی از مکالمه با یک هدف ویژه است‬
10
Qualitative interview
⚫ Qualitative research interviews as "attempts
to understand the world from the subjects'

point of view, to unfold the meaning of
peoples' experiences, to uncover their lived
www.iqr.ir
world prior to scientific explanations.“
‫ کوششهایی برای فهم دنیا از دیدگاه نمونه‬،‫⚫ مصاحبه کیفی‬

‫های تحقیق هستند تا تجربیات آنها را در دنیایی که در آن‬
.‫زندگی می کنند از طریق توضیحات علمی آشکار نماییم‬
11
Purposes of Using Qualitative Interviews
⚫‘To allow us to enter into the other

person’s perspective… We interview to
find out what is in and on someone
www.iqr.ir
else’s mind, to gather their stories”

(Patton, 2002, p. 341).
‫⚫ مصاحبه کیفی اجازه وارد شدن به دیدگاههای‬
‫ ما مصاحبه می کنیم تا‬...‫دیگران را بما می دهد‬
‫پیدا کنیم تفکرات هر کسی چیست و داستانهایشان‬
.‫را جمع آوری کنیم‬
12
Interviewing Purposes
⚫ To access a phenomenon that cannot be directly
observed.
⚫ To access in-depth thoughts and feelings about a

phenomenon.
www.iqr.ir
⚫ To understand the participants’ meaning of a

phenomenon.
⚫ To identify participants’ language use.
⚫ To triangulate other sources of data.
⚫ To understand the participant’s code of communication
13
Types of Interview Protocols
⚫ Structured interviews are not generally used in
qualitative interviewing)
⚫ Semi-structured interviews are sets of
questions used to guide the interview
www.iqr.ir
– The questions may be rephrased.

– The order of the questions is not fixed.
⚫ Unstructured interviews are guided by a set of
topics for discussion (e.g. “talking points), but
questions are often freely created during the
actual interview.
14
‫‪Structured interviews‬‬
‫‪⚫ Structured interviews are not generally used in‬‬
‫)‪qualitative interviewing‬‬
‫⚫ نام و نام خانوادگی شما چیست؟‬

‫زن‬ ‫⚫ جنس مرد‬
‫⚫ وضعیت تاهل‪:‬‬
‫سایر‬ ‫متاهل‬ ‫مجرد‬

‫⚫ میزان تحصیالت شما چقدر است؟‪........‬‬
‫⚫ میزان تحصیالت شما چقدر است؟‬
‫دکترا‬ ‫کارشناس‬ ‫دیپلم‬ ‫ابتدایی‬
‫⚫ مصاحبه ساختار دار‪ :‬یعنی مصاحبه ای که تعدادی سئوال ثابت از‬
‫پیش تعیین شده داریم که نمی توانیم از آنها عدول کنیم‪.‬‬
‫⚫ لذا باز یا بسته بودن مرتبط با پاسخ است و نه سئوال‬
‫‪15‬‬
Semi-structured interviews
⚫ Semi-structured interviews are sets of
questions used to guide the interview

⚫ The questions may be rephrased.
⚫ The order of the questions is not fixed.
www.iqr.ir
‫⚫ شما تعداد مشخصی سئوال دارید ولی می توانید انها را کم‬

‫ مثال سئواالت اضافه تر بپرسید و یا جمالت و‬.‫و زیاد کنید‬
‫عبارتهای سئوال را عوض کنید‬
:‫⚫ مثال‬
‫⚫ ازدواج کردی؟‬
‫⚫ متاهل هستی؟‬
‫ شوهر کردی؟‬/‫⚫ زن گرفتی؟‬
16
‫‪Unstructured interviews‬‬
‫‪⚫Unstructured interviews are guided by a set‬‬
‫‪of topics for discussion (e.g. “talking‬‬
‫‪points), but questions are often freely‬‬

‫‪created during the actual interview.‬‬
‫⚫ تاپیک هایی که فکر می کنیم مرتبط هستند معین می کنیم‬

‫و راجع به انها صحبت می کنیم و سئواالت مشخصی از قبل‬
‫نداریم و در طول مصاحبه آزاد هستیم سواالت جدیدی‬
‫بپرسیم‪.‬‬
‫⚫ سئوال راجع به نحوه شروع بیماری‬
‫⚫ سئوال راجع به احساسات بیمار پس از عمل جراحی‬
‫⚫ سئوال راجع به وضعیت خانوادگی بیمار‬
‫‪By: Dr M. Fallahi PhD‬‬
‫‪Email:‬بیمار‬
‫اقتصادی‬ ‫وضعیت‬
‫‪msflir@yahoo.com‬‬
‫به‬ ‫راجع‬ ‫سئوال‬
‫‪Mobile No: 0912-5097144‬‬
‫⚫‬
‫‪17‬‬
‫فرق مصاحبه باز و بسته و سئوال باز و بسته‬
‫در مصاحبه باز یا بدون ساختار نوع سئواالت فیکس و ثابت نیست و‬ ‫⚫‬
‫عالوه بران خود سئواالت هم باز هستند ولی گاهی تاپیک ها برای بحث‬
‫از قبل مشخص می شود که فراموش نکنیم مطالبی را بپرسیم ‪ .‬ولی‬
‫بعضی از علما می گویند در اینصورت مصاحبه نیمه ساختاری شده است‬
‫مصاحبه بسته یا ساختارمند مصاحبه ای است که سئواالت معموال‬ ‫⚫‬
‫فیکس و ثابت هستند و اجازه عدول از سئواالتی که از قبل مشخص‬

‫شده است نداریم و ممکن است سئواالت ان باز یا بسته باشد‬
‫مصاحبه نیمه باز‪ ،‬نیمه ساختارمند مصاحبه ایی است که سئواالت از قبل‬ ‫⚫‬
‫مشخص است ولی فیکس و ثابت نیست و می توان برای درک بیشتر‬
‫سئواالتی را اضافی بر سازمان طرح کرد و از ان عدول کرد و یا عبارات‬
‫آنرا تغییر داد‪ .‬معموال مصاحبه نیمه ساختاری سئواالت باز هستند‬
‫بطور کلی در مصاحبه کیفی از هر نوعی که باشد سئوال بسته(دو جوابی‪،‬‬ ‫⚫‬
‫چهارجوابی‪ ،‬بلی خیر و‪ )...‬نداریم‬
‫‪18‬‬
‫دقت‬
‫مصاحبه باز همان سوال‬ ‫⚫ مصاحبه باز با سئوال باز(پاسخ باز)‬
‫باز نیست‪.‬‬
‫⚫ دیروز ناهار چی خوردی؟‬
‫مصاحبه بسته همان‬ ‫⚫ دیروز چی خوردی؟‬

‫سوال بسته نیست‪..‬‬ ‫⚫ دیروز چکار کردی؟‬
‫⚫ مصاحبه باز با سئوال بسته(پاسخ بسته)‬

‫مصاحبه مجموعه ای از‬
‫سواالت است که ممکن‬ ‫⚫ دیروز ناهار خوردی؟ بلی خیر‬
‫است باز یا بسته باشند‬ ‫⚫ دیروز غذا خوردی؟ بلی خیر‬
‫⚫ مصاحبه بسته با سئوال باز(پاسخ باز)‬
‫⚫ دیروز ناهار چی خوردی؟‬
‫⚫ مصاحبه بسته با سئوال بسته(پاسخ بسته)‬
‫⚫ دیروز ناهار خوردی ؟ بلی خیر‬
‫‪By: Dr M. Fallahi PhD‬‬ ‫‪Email: msflir@yahoo.com‬‬ ‫‪Mobile No: 0912-5097144‬‬ ‫‪19‬‬
Type of interview Questions
⚫Introducing Questions
⚫Follow-up Questions
www.iqr.ir
⚫Probing Questions
⚫Specifying Questions
⚫Direct Questions
⚫Indirect Questions
20
‫انواع سئواالت‬
‫⚫ سئوالهای برقراری ارتباط و جلب اعتماد‬
‫⚫ سئواالت ورود به مساله و موضوع مورد نظر‬

‫⚫ سئواالت پیگیری یا کنکاشی و یا جستجو کننده‬
‫⚫ سئواالت مستقیم و غیر مستقیم‬
‫⚫ سئواالت اختصاصی و متمرکز در مقابل سئواالت کلی‬

‫‪21‬‬
‫مصاحبه در تحقیقات کیفی‬
‫‪Qualitative Interview‬‬
‫‪ .1‬چارچوب مصاحبه باز است‪.‬‬

‫‪ .2‬هیچ سئوال فیکس و ثابتی وجود ندارد‪.‬‬
‫‪ .3‬سئواالت مصاحبه ممکن است از یک مصاحبه به مصاحبه دیگر‬
‫تغییر یابد‪.‬‬
‫‪ .4‬پاسخ دهندگان تشویق می شوند اطالعات ونقطه نظرهای خود‬
‫را بگویند‪.‬‬
‫‪ .5‬مصاحبه کننده ومحقق هر دو در طول مصاحبه فعال هستند تا‬
‫بتوانند به درکی عمیق برسند‪.‬‬
‫‪ .6‬تمرکز بیشتر روی تجربیات مشارکت کننده است‪.‬‬
‫‪By: Dr M. Fallahi PhD‬‬ ‫‪Email: msflir@yahoo.com‬‬ ‫‪Mobile No: 0912-5097144‬‬ ‫‪22‬‬

‫سئواالت مصاحبه‬
‫⚫ محور سئواالت مصاحبه‬
‫⚫ نوع سئواالت مصاحبه‬

‫‪ .1‬مبتنی بر رفتار وتجربه‬
‫‪ .2‬مبتنی بر عقاید وارزش‬

‫‪ .3‬مبتنی بر احساس‬
‫‪ .4‬مبتنی بر دانش‬
‫‪ .5‬مبتنی بر تجارب حسی‬
‫نحوه سئواالت مصاحبه‬
‫⚫ سئواالت از ساده به سخت‬
‫⚫ سئواالت از سطح به عمق‬

‫⚫ مصاحبه کننده‬
‫⚫ جنس‬
‫⚫ طبقه‬
‫⚫ نژاد‬
‫⚫ پزشك معالج بیمار مصاحبه نکند‬
‫⚫ تصحیح اشتباهات ممنوع‬
‫⚫ سانسور ممنوع‬
‫‪By: Dr M. Fallahi PhD‬‬ ‫‪Email: msflir@yahoo.com‬‬ ‫‪Mobile No: 0912-5097144 24‬‬
:‫مثال‬
Examples of questions and probes that

may or may not be effective in eliciting
www.iqr.ir
rich, storied narratives

‫مثالهایی از سئواالت و کنکاشها که ممکن است موثر و‬
.‫غنی کننده داستانها و روایتها باشد یا نباشد‬
25
‫فرایند درگیری در جنبش حقوق حیوانات چگونه است؟‬
⚫ Tell me about the animal rights movement?
⚫ Why do you think people get involved in the

animal rights movement?
⚫ How did you get involved in the animal
www.iqr.ir
rights movement?
‫⚫ در مورد جنبش حقوق حیوانات به من بگو؟‬
‫چرا شما فکر می کنید مردم در جنبش حقوق حیوانات‬
‫درگیر میشوند؟‬
‫شما چگونه در جنبش حقوق حیوانات درگیر شدید؟‬
‫⚫ چطوری شروع شد؟‬
‫⚫ چطوری شما با این جنبش آشنا شدید؟‬
‫شدید؟‬ ‫عالقمند‬
Email: msflir@yahoo.com
‫آن‬ ‫به‬ ‫چطوری‬
Mobile No: 0912-5097144
⚫
26
‫بررسی وضعیت زناشویی‬
‫⚫ رابطه تان با همسرتان چگونه است؟‬
‫⚫ معموال راجع به چه موضوعهایی با هم صحبت می‬

‫کنید؟‬
‫⚫ موضوعات مورد عالقه تان چیست؟‬
‫⚫ چه موضوعاتی معموال بحث برانگیز هستند؟‬

‫⚫ آیا شده در موضوعاتی تفاهم نداشته باشید؟‬
‫⚫ چه موضوعاتی؟‬
‫⚫ توجه نمایید که اینها مثال است و سئواالت ما بستگی‬
‫به پاسخی که به سئوال قبلی داده می شود دارد‪.‬‬
‫‪27‬‬
‫معموال راجع به چه موضوعهایی با هم صحبت می کنید؟‬ ‫⚫‬
‫بیشتر راجع به بچه ها صحبت می کنیم‬ ‫⚫‬
‫منظورتون چیه؟‬ ‫⚫‬
‫هیچی‪ ،‬مدرسه بچه ها‪ ،‬درساشون‪ ،‬تربیت شون و آینده شون و این‬ ‫⚫‬
‫چیزا دیگه‬
‫کدوماشون مهمتره‬ ‫⚫‬
‫⚫‬
‫فکر می کنم آینده شونه که باعث می شه روی مدرسشون و‬

‫درساشون حساس بشیم‬
‫چه انتظاری در اینده از بچه هاتون دارید؟‬ ‫⚫‬
‫عاقبت بخیر بشن باعث سربلندی خانواده شون بشن ما ارزوی‬ ‫⚫‬
‫خوشبختی شون را داریم خوشی اونا خوشی ماست مگر پدرو مادر‬
‫چی از بچه شون می خوان غیر از عاقبت بخیری شون‬
‫میشه بیشتر راجع به عاقبت بخیری شون توضیح بدید؟‬ ‫⚫‬
‫شغل خوب‪ ،‬درامد خوب‪ ،‬زندگی خوب‪ ،‬باعث افتخار پدر و مادرشن‪،‬‬ ‫⚫‬
‫تحصیالت عالی داشته باشن‪ ،‬نمازخوان باشن سراغ خالف نروند و‪...‬‬
‫‪28‬‬
www.iqr.ir
‫آمادگی برای مصاحبه‬

29
Preparing an interview guide/schedule
⚫ State ‘purpose statement’ or ‘research

question’
⚫ What do you know about the question?
www.iqr.ir
⚫ What are your assumptions about the

questions and possible answers?
⚫ What is the purpose of the interview?
⚫ What are the topics or themes (or sub-
questions) that you want to explore?
⚫ Who will you interview and how will you
select them?
30
Interviewers preparedness
⚫ Have a Plan ahead
‫داشتن یک طرح‬
⚫ Make sure to use working equipment to tape
interviews
‫⚫ مطمئن شوید که وسایل ضبط آماده استفاده است‬
www.iqr.ir
⚫ Develop trust ‫جلب اعتماد‬

– Many ordinary people do not understand why
people would want to interview them. They may
feel skeptical or distrustful when approached…
‫⚫ بسیاری از مردم عادی نمی فهمند چرا می خواهیم با انها مصاحبه‬
‫کنیم انها ممکن است احساس شک و تردید و استرس کنند وقتی که‬
...‫نگرش انها را جویا می شویم و‬
31
Participants‫با چه کسی مصاحبه کنیم؟‬
⚫Must have the experience, interest and

willingness to talk (Colizzi, 1978)
www.iqr.ir
‫ عالقه و تمایل به‬،‫⚫ مشارکت کنندگان باید تجربه‬

‫گفتگو داشته باشند‬
‫⚫ نقش مشارکت کننده(مصاحبه شونده) مهم و‬

‫غیرقابل انکار است‬
32
‫انتخاب مصاحبه شونده‬
‫‪ .1‬آگاه به موضوع مصاحبه باشد‪.‬‬
‫‪ .2‬تجارب کافی داشته باشد‪.‬‬

‫‪ .3‬تمایل به در اختیار گذاردن اطالعات داشته باشد‪.‬‬
‫‪ .4‬مسائل مربوط به حجم نمونه در آمار مد نظر نمی‬

‫باشد‬
‫‪ .5‬تعداد مصاحبه شونده به اشباع اطالعاتی بستگی‬
‫دار‬

‫‪33‬‬
‫‪Email: msflir@yahoo.com‬‬ ‫‪Mobile No: 0912-5097144‬‬
‫استراتژیهای ثبت اطالعات‬
‫‪ .1‬نوشتن یاداشت در طول مصاحبه یا‬

‫مشاهده و‪...‬‬
‫‪ .2‬نوشتن جزئیات نت ها بالفاصله پس از‬

‫مصاحبه‬
‫‪ .3‬ضبط کردن روی نوار کاست صوتی‬
‫‪ .4‬ضبط کردن روی کاست ویدئوئی‬

‫‪34‬‬
Questions & Probes
⚫Truly open-ended
‫⚫ مصاحبه انتها باز واقعی‬
⚫Avoid dichotomous, yes-no questions
www.iqr.ir
‫⚫ پرهیز از پرسشهای دو جوابی‬

⚫Probes are often more effective than
questions
‫⚫ کنکاش ها گاهی از خود سئواالت مهم تر هستند‬
35
Initial question versus probe
⚫ Initial question is mostly planned, depending
on the aim of the interview

‫⚫ سئوال اولیه اکثرا با توجه به هدف مصاحبه طراحی می‬
‫شود‬
www.iqr.ir
⚫ A probe must be improvised depending on

the answer of the interviewee
‫⚫ کنکاش ما باید در رابطه با پاسخ های مصاحبه شونده‬
‫باشد‬
36
‫پرهیز از انحراف وگم شدن‬
‫‪⚫Avoid tags that derail the main questions.‬‬
‫⚫ سعی کنید از سئوال اصلی منحرف نشوید‪.‬‬
‫⚫ انحراف از سئوال اصلی پژوهش(یعنی ما بدنبال چه چیزی‬

‫در این پژوهش هستیم ایا در جهت پاسخ به ان داریم پیش‬

‫می رویم یا خیر؟)‬
‫⚫ انحراف از سئوال مصاحبه (مصاحبه شونده بجای پاسخ‬

‫سئوال ما مطالب دیگری می گوید و ما هم بدون توجه به‬
‫سئوالی که کرده ایم مجذوب ان شده و منحرف می شویم‬
‫‪37‬‬
Communicative setting
⚫ Physical setting ‫⚫ زمان‬

• desk arrangement ‫⚫ مکان‬
• chair placement
‫⚫ محیط‬
www.iqr.ir
• lightning
• quiet ‫⚫ لوازم‬
• privacy ‫⚫ تزئینات‬
• visual props ‫⚫ نحوه نشستن‬
• note taking
‫⚫ یاداشت‬
• tape recording
• dress and ‫⚫ ظاهر و سر و وضع‬
grooming ‫⚫ نور‬
‫ راحتی مصاحبه شونده‬38⚫
‫تکنیك های ارتباطی مصاحبه‬
‫⚫ شفاف سازی‬ ‫⚫ دادن اطالعات‬
‫⚫ روشن نمودن ابهامات‬ ‫⚫ آگاهی دادن‬

‫⚫ پیگیری و کنکاش‬ ‫⚫ شناسایی دادن‬
‫⚫ مشاهده کردن‬ ‫⚫ گشایش سخن بطور وسیع‬
‫⚫ تخلیه‬
‫⚫ احترام‬
‫⚫ پذیرش‬ ‫⚫ شنونده بودن‬
‫⚫ صبور بودن‬ ‫⚫ حمایت کردن‬
‫⚫ نگاه کردن‬ ‫⚫ سکوت‬
‫⚫ طبیعی بودن یا‬ ‫⚫ ایجاد احساس همدلی‬
‫مصنوعی نبودن‬ ‫⚫ جلب اعتماد‬
‫⚫ آرامش‬
‫‪39‬‬
Listening
“The reason why we have

two ears and only one mouth is
that we may listen the more
www.iqr.ir
and talk the less”.

Zeno (300 BC)
40
Effective communication with people
⚫Listening and understanding

people (No body listen me!)
www.iqr.ir
⚫What is good listening?
By: Dr M. Fallahi PhD Email: msflir@yahoo.com Mobile No: 0912-5097144 41

Guidelines for listening
⚫Remain quiet
⚫Establish eye contact

⚫Avoid distractions
www.iqr.ir
⚫Empathize
⚫Separate emotions and feeling from
the listening process
⚫Interpret carefully
⚫Show respect
Listening is evaluating answers
⚫Clear ‫شفاف‬
– Interpretation of the answer in only one way
⚫Relevant ‫مرتبط‬
www.iqr.ir
⚫ In the context of your aim

⚫Complete ‫کامل‬
– Covering the whole domain
⚫Valid ‫معتبر‬
– It is true
43
Non verbal communication
⚫Facial expression
⚫Gaze
www.iqr.ir
⚫Gesture
⚫Posture
⚫Touch
⚫Appearance
⚫Special behaviors
Function of the probe
⚫To point out which additional information

is needed
‫⚫ خاطر نشان کردن اینکه اطالعات اضافه تری مورد‬
www.iqr.ir
‫نیاز است‬
⚫To motivate the interviewee to give the
information
‫⚫ مصاحبه شونده را تحریک کنید تا اطالعات به شما‬
.‫بدهد‬
45
Common interview mistakes
⚫ Asking long, complicated questions so that the
participant is lost in verbal barrage.
⚫ Asking yes/no questions or closed questions that can

www.iqr.ir
be answered in a word or two.
⚫ Asking unclear, general questions, rather than

focusing on specific details of events and experiences.
⚫ Asking leading questions based on your own theories,

beliefs and assumptions.
46
‫‪Asking long, complicated questions so that the‬‬
‫‪participant is lost in verbal barrage‬‬
‫⚫ م‪ :‬در تمام کارهایی که برای پسرتان انجام می دهید و در‬

‫نگهداری و مراقبت از او‪ ،‬آموزش هم تاکنون دریافت کرده اید؟ که‬
‫مثالً چکار کنید چکار نکنید؟‬

‫⚫ ش‪ :‬نه فقط آقای دکتر گفته اند مدام پاهایش را نرمش بده و گفته‬
‫اند غیر از نرمش کاری دیگری نمی توانید انجام دهید‪ .‬برای تغذیه‬
‫اش من خودم بیشتر بوقلمون‪ ،‬کبوتر‪ ،‬گوشت شترمرغ بلدرچین‪،‬‬
‫خرما و گردو و کنجد به او می دهم همین!‬
‫⚫‬
‫⚫ م‪ :‬خواهش می کنم‪ ،‬راحتی شما مهمتر است‪ .‬خوب داشتید می‬
‫گفتید که بعد از اینکه دکتر به شما گفتند ام اس دارید‪ ،‬از مطب‬
‫بیرون آمدید و مثل بارون بهار گریه می کردید و تنها بودید‪.....‬‬
‫‪47‬‬
‫‪Asking yes/no questions or closed questions that‬‬
‫‪can be answered in a word or two‬‬
‫⚫ آیا تا بحال به عطاری مراجعه کرده اید؟‬

‫⚫ بله‬
‫⚫ آیا داروی گیاهی هم خورده اید؟‬

‫⚫ بله‬
‫⚫ ایا پیش دعانویس هم رفته اید؟ خیر‬
‫⚫ آیا نذرو نیاز هم کرده اید؟ بله‬
‫⚫ بهتر است پرسیده شود برای درمان بیماریتان تا بحال‬
‫چکارها کرده اید؟‬
‫‪48‬‬
‫‪Asking unclear, general questions, rather than‬‬
‫‪focusing on specific details of events and experiences‬‬
‫⚫ تا بحال برای مشکالتت چه کارهایی کردی؟‬

‫⚫ تا بحال برای بی اشتهایی ات چه کارهایی کردی؟‬
‫⚫ برای مشکالت اقتصادی ات چه کارهایی کردی؟‬

‫⚫ برای وضعیت شغلی ات چه کارهایی کردی؟‬
‫⚫ بچه هات را چطوری بزرگ کردی؟‬

‫⚫ بچه هات را چطوری تربیت کردی؟‬
‫⚫ بچه هات را چطوری آموزش دادی؟‬
‫‪49‬‬
‫‪Asking leading questions based on your‬‬
‫‪own theories, beliefs and assumptions‬‬
‫م‪ :‬خوب در این مسیری که فرمودید و کارهایی که انجام دادید تا با‬ ‫⚫‬
‫بیماری سازگاری پیدا کنید‪ ،‬فقط خودتان بودید؟‬
‫ش‪ :‬نه‬ ‫⚫‬
‫انشای سئوال مناسب نیست‬ ‫⚫‬

‫چه کسانی به شما در سازگاریتان کمک کردند؟‬ ‫⚫‬
‫یعنی منظور شما این است که دکتر قبل از انجام ام آرآی هم بیماری‬ ‫⚫‬
‫شما را تشخیص داده بودند ؟‬
‫ش‪ :‬بله‬ ‫⚫‬
‫تلقین نکنید بپرسید‬ ‫⚫‬
‫منظورتون چیه‬ ‫⚫‬
‫‪50‬‬
‫لغزشهای شایع در مصاحبه‬
‫⚫ عامل مخل خارجی ( تلفن و‪)...‬‬

‫⚫ ترس از صحنه ومحیط‬
‫⚫ سئواالت عجیب و غیر منتظره و غیر معمول‬
‫⚫ پرش از موضوع‬
‫⚫ یاد دادن به مصاحبه شونده(دستور العمل‪ ،‬نصیحت و‪)...‬‬
‫⚫ کمك به مصاحبه شونده‬
‫⚫ ارائه نظر خود‬
‫⚫ مصاحبه سطحی‬
‫‪51‬‬
‫مصاحبه خوب‬
‫⚫دانستن هدف مصاحبه وفراموش نکردن آن‬

‫در طول مصاحبه‬
‫⚫پرسیدن سئوال بجا برای گرفتن پاسخ مورد‬
‫نیاز‬
‫⚫دادن فید بك مناسب کالمی و غیر کالمی‬
‫‪52‬‬
‫پیشنهادات جهت مصاحبه بهتر‬
‫⚫ جهت فردی که با او مصاحبه می کنید وقت صرف کنید‬
‫⚫ اعتماد مصاحبه شونده را قبل از روشن نمودن ضبط جلب‬

‫کنید‬
‫⚫ الزم نیست مستقیما از روی سئوال بخوانید‬
‫⚫ در ایجاد یك فضای غیررسمی وصمیمی تالش کنید‬

‫⚫ وانمود کنید نظرات مشارکت کننده برای شما جالب و‬
‫مهم است‬
‫⚫ اجازه دهید مشارکت کننده شمارا راهنمایی کند‬
‫⚫ هدف مصاحبه را از یاد نبرید‬
‫⚫ مشارکت کننده را برای ادامه صحبت تشویق وترغیب کنید‬
‫‪53‬‬
‫پیشنهادات جهت مصاحبه بهتر‬
‫⚫ اگر پاسخ در گفتگوها داده شده است نیاز به‬

‫پرسیدن آن سئوال نیست‬
‫⚫ نشان دهید آنها را درك می کنید‪ ،‬خنثی بودن در‬

‫واقع امکان پذیر نیست‬
‫⚫ اجازه دهید افراد خاطرات خود را بازگو کنند‬
‫⚫ فرصت فکر کردن بدهید وسط حرف آنها ندوید‬
‫⚫ اگر منظور او را نفهمید توضیح بخواهید‬
‫‪54‬‬
Important Tips ‫نکات مهم‬
⚫Listen.
⚫Don’t talk much.
⚫Just listen.
www.iqr.ir
⚫Take notes.
⚫Probe.
⚫Ask questions to follow up responses.
55
Final Tip ‫نکته و توصیه نهایی‬
⚫Pilot interviews
⚫Practice with a few pilot interviews
)‫⚫ مصاحبه های راهنما (دست گرمی‬
www.iqr.ir
‫⚫ با تعدادی کمی مصاحبه های راهنما شروع کنید‬
56
‫ارتباط با ما‬
‫دکتر مسعود فالحی خشکناب‬
‫استاد دانشگاه علوم توانبخشی و سالمت اجتماعی‬

www.iqr.ir
09125097144 :‫تلفن‬
Email: msflir@yahoo.com
http://iqr.ir
http://ina.ir
www.iqr.ir
A re y o u a n y q u e s tio n ?
www.iqr.ir
‫مشاورین تحقیق کیفی ایران‬

w w w .iq r.ir
58
‫کار عملی کارگاه‬
‫⚫ عنوان‪ :‬بررسی تجارب کارورزی در دانشجویان رشته ‪...‬‬
‫⚫ سئوال اصلی پژوهش‪:‬‬
‫⚫ تجارب کارورزی در دانشجویان رشته ‪ ....‬چیست؟‬

‫*******‬
‫⚫ عنوان‪ :‬تبیین نحوه تعامل دانشجویان با بیماران اورژانس‬

‫⚫ نحوه تعامل دانشجویان با بیماران اورژانس چگونه است؟‬
‫*******‬
‫⚫ راهنمای مصاحبه خود را تهیه نمایید‪:‬‬
‫⚫ طرح شما برای مصاحبه چیست؟‬
‫موفق باشید‬ ‫⚫‬
‫‪ 59‬یک مصاحبه انجام دهید؟‬
‫فالحی‬
‫⚫ عنوان‪ :‬بررسی فرایند پذیرش و ترخیص در بیمارستان‬
‫⚫ فرایند پذیرش ترخیص در بیمارستانها چگونه است؟‬

‫*********‬
‫⚫ عنوان‪ :‬بررسی فرایند مطالعه دروس امتحانی توسط دانشجویان‬
‫رشته‪.....‬‬
‫⚫ فرایند مطالعه دروس امتحانی توسط دانشجویان رشته‪ .....‬چگونه‬
‫است؟‬
‫********‬
‫⚫ یک مصاحبه انجام دهید؟‬
‫موفق باشید‬
‫فالحی‬ ‫‪60‬‬
‫⚫ عنوان‪ :‬بررسی فرایند مطالعه دروس امتحانی توسط‬

‫دانشجویان رشته‪.....‬‬
‫⚫ فرایند مطالعه دروس امتحانی توسط دانشجویان‬

‫رشته‪ .....‬چگونه است؟‬

‫⚫ یک مصاحبه انجام دهید؟‬
‫‪61‬‬
‫فالحی‬
‫فرایند کار عملی کارگاه‬
‫‪ .1‬راهنمای مصاحبه خود را تهیه نمایید‪.‬‬
‫‪ .2‬طرح شما برای مصاحبه چیست؟‬

‫‪ .3‬یک مصاحبه نیمه ساختارمند و یک مصاحبه بدون‬
‫ساختار را طراحی کنید و بطور عملی انجام دهید؟‬
‫‪ .4‬سئواالتی برای شروع‪ ،‬ادامه‪ ،‬پیگیری و کنکاش‬

‫جهت عناوین ذکر شده طراحی کنید و بپرسید؟‬
‫‪ .5‬سئواالتی مستقیم و غیر مستقیم طراحی کنید؟‬
‫‪ .6‬در حین مصاحبه از تکنیکهای ارتباطی استفاده‬
‫کنید؟‬
‫فالحی‬ ‫‪62‬‬
‫مشاورین تحقیق کیفی ایران‬

‫وابسته به موسسه توسعه تحقیقات و فناوری‬
‫نوآوران سالمت آریا پارس پژوه‬
‫مرکز رشد فناوری دانشگاه علوم توانبخشی و سالمت اجتماعی‬
‫‪http://aryaparsco.ir‬‬
‫‪63‬‬
www.iqr.ir
‫که تو خشنود باشی ما رستگار‬ ‫خدایا چنان کن سرانجام کار‬

64

مصاحبه کیفی

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

مصاحبه کیفی

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

IQR Iran Qualitative Research Consultants

By: Dr M. Fallahi PhD

‫حضور همکاران ارجمند را در‬

‫کارگاه آموزشی مهارتهای مصاحبه کیفی‬

‫خیر مقدم عرض می نماییم‬

‫⚫ کمبود تجربه کافی در جمع آوری اطالعات در متد های‬

‫خرداد ‪ 91‬دانشگاه علوم پزشکی شاهرود‪/‬انجمن علمی پرستاری ایران‬ ‫‪.3‬‬

‫اردیبهشت ‪ 139۴‬دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی‪/‬انجمن علمی پرستاری ایران‬ ‫‪.8‬‬

‫⚫ افزایش مهارت عملی و کاربردی در مصاحبه کیفی‬

‫⚫ مهارت در تشخیص سئوال درست از غلط‬

In the name of god

By: Dr M. Fallahi PhD

‫⚫ مصاحبه یک گفتگوی سیستماتیک؛ هدفدار و جهت‬

‫دار بین دو و یا بیشتر از دو نفر است که بمنظور‬

‫‪By: Dr M. Fallahi PhD‬‬ ‫‪Email: msflir@yahoo.com‬‬ ‫‪Mobile No: 0912-5097144 8‬‬

Individual Interview ‫– مصاحبه فردی‬

Focus Group Discussion)‫– مصاحبه گروهی(بحث گروهی متمرکز‬

:‫⚫ از نظر روش‬

Structured interview ‫⚫ مصاحبه دارای ساختار‬

Semi structured interview ‫– مصاحبه نیمه چهارچوبدار یا نیمه باز‬

Unstructured interview (open -ended interview) ‫– مصاحبه باز یا آزاد‬

:‫⚫ مصاحبه از نظر کاربرد در تحقیقات‬

quantitative interview ‫– مصاحبه کمی‬

qualitative interview ‫– مصاحبه کیفی‬

⚫ At the most basic level, interviews are

Interview is a particular kind of a conversation

to understand the world from the subjects'

world prior to scientific explanations.“

‫ کوششهایی برای فهم دنیا از دیدگاه نمونه‬،‫⚫ مصاحبه کیفی‬

⚫‘To allow us to enter into the other

else’s mind, to gather their stories”

⚫ To access in-depth thoughts and feelings about a

⚫ To understand the participants’ meaning of a

⚫ To identify participants’ language use.

⚫ To triangulate other sources of data.

⚫ To understand the participant’s code of communication

– The questions may be rephrased.

‫⚫ نام و نام خانوادگی شما چیست؟‬

‫سایر‬ ‫متاهل‬ ‫مجرد‬

questions used to guide the interview

‫⚫ شما تعداد مشخصی سئوال دارید ولی می توانید انها را کم‬

‫‪points), but questions are often freely‬‬

‫⚫ تاپیک هایی که فکر می کنیم مرتبط هستند معین می کنیم‬

‫فیکس و ثابت هستند و اجازه عدول از سئواالتی که از قبل مشخص‬

‫مصاحبه بسته همان‬ ‫⚫ دیروز چی خوردی؟‬

‫⚫ مصاحبه باز با سئوال بسته(پاسخ بسته)‬

‫⚫ سئوالهای برقراری ارتباط و جلب اعتماد‬

‫⚫ سئواالت ورود به مساله و موضوع مورد نظر‬

‫⚫ سئواالت پیگیری یا کنکاشی و یا جستجو کننده‬

‫⚫ سئواالت مستقیم و غیر مستقیم‬

‫⚫ سئواالت اختصاصی و متمرکز در مقابل سئواالت کلی‬

‫‪ .1‬چارچوب مصاحبه باز است‪.‬‬

‫‪By: Dr M. Fallahi PhD‬‬ ‫‪Email: msflir@yahoo.com‬‬ ‫‪Mobile No: 0912-5097144‬‬ ‫‪22‬‬

‫⚫ نوع سئواالت مصاحبه‬

‫‪ .2‬مبتنی بر عقاید وارزش‬

‫⚫ سئواالت از سطح به عمق‬

Examples of questions and probes that

rich, storied narratives

⚫ Why do you think people get involved in the

‫⚫ معموال راجع به چه موضوعهایی با هم صحبت می‬

‫⚫ چه موضوعاتی معموال بحث برانگیز هستند؟‬

‫فکر می کنم آینده شونه که باعث می شه روی مدرسشون و‬

By: Dr M. Fallahi PhD

⚫ State ‘purpose statement’ or ‘research