--DAİRESEL TEMELİN KUMUL ZEMİNDE OTURMASI--

**Örnek yukarıdaki şekilde görüldüğü gibi PLAXIS programı ile çözümü yapılacaktır. Genişlik için
yatay yönde 5,0m , dikey yönde ise 4,0 m olarak alınacak, kumul yüzeyin altında ise deformasyon
yapamayacak olan kaya katman tabakası bulunduğu farz edilecektir.

---RİJİT TEMEL---

ProgramınInput bölümü açılarak yani bir proje tanımlanır. Önce isimlendirilir, model olarak basınç
düzlemi olan “Plain Strain” seçilir, Sonlu elemanlar ağını oluştururken hesaplamaların gerçeğe daha
yakın olabilmesi için
oluşturulan her üçgensel ağ
bölgesi içinde 15 nokta
tanımlamak daha uygundur.
Burada ivmelenme değerleri
Pseduo Dinamik yükle
melerinde kullanılmaktadır,
bu nedenle bu değerleri sıfır
kabul ediyoruz. “ Dimensions”
bölümünde yurkarıdaki
örnekte bize gereken alanı
girdiğimizde program
otomatik olarak gerekli alanı
yaratacaktır. Grid aralıklarını
1,0m olarak girebiliriz .
“Number of İntervals” ile tanımlanmış olan grid aralıklarını görünmeyen noktalarla bölmemizde
mümkündür. Uzunluk birimi olarak “m” , Kuvvet birimi olarak “KN” zaman birimi olarak ise “gün”
kullanıyoruz.
Ardından “Geometry Line” komutu ile örneğin çizimi yapılır ve “Standart Fixities” komutu ile çizimin
mesnetlenme şartlarını program otomatik olarak atar. Program ilke olarak her doğrultuda sadece bir
tek sınır şartı oluşturmaktadır.

Ardından deplasmanların geometri üzerinde belirsiz bir durumda bulunmaması için “Prescribed
Displacements” butonu tıklanarak (0.00,4.00) noktasından (1.00,4.00) noktasına bir deplasman
tanımlanır.

“Material Sets” butonuna tıklanarak “Zemin ve Yüzeyler” için Global verilerin içerisinde Örnek 1 için
bulunan “Kum” Proje verileri tarafına geçirilir. Proje verileri içinde geçirilen kum, çizilen geometri
içine sürüklenerek materyali atayabiliriz. Aynı zamanda farklı bir materyali aynı kutucuk üzerindeki
“New” menüsü üzerindende tanımlayabiliriz.

Tanımlanan materyalin ardından “Generate Mesh” butonuna basarak program otomatik olarak bir
sonlu elemanlar ağını ortaya çıkaracaktık. Karşımıza çıkan sayfayı “Update” diyerek kapatmalıyız,
yoksa oluşturulan ağ sistemini tanımlamayacaktır.
 **Oluşturulan sonlu elemanlar ağı.

Ardından içsel şartları belirlemek için “initial

conditions” butonu tıklanır.Karşımıza su seviyesini
belirlememiz için açılan sayfada su seviyesini kumul
yüzeyin en alt noktasında olduğu kabulünü yapıyoruz.

“Generate Initial Stresses” butonuna

tıklayarak Moment Tesirini:1 ve “Ko” değerini geçerli
değeri olan 0,485 değerini giriyoruz. (Ko değeri
aslında Jacky Teorisinde Ko=1-sinα ‘dır)

**Yeraltı su seviyesi gösterimi.

Ardından “Initial Conditions” butonuna basarak girilmiş olan verilerin efektif gerilme diyagramını
görebiliriz.

**Efektif gerilme diyagramı.

“+” işaretlerinin geometrinin
altlarına doğru dikey
yöndeki çizgilerinin
büyüdüğünü görebiliriz, bu
bize efektif gerilmenin
arttığını anlatır.Aynı
zamanda maksimum efektif
gerilmenin -67,54 KN
olduğunu görüyoruz.
--HESAPLAMA-

Akabinde “Calculate” butonuna basarak buraya kadar girilmiş olan veri kaydedip hesaplama
şartlarına geçiş yaparız.

“General” sekmesinde “0-içsel fazı” hesaplama tipi olarak “Plastik Hesap” seçilir. Ardından
“identification”un altında bulunan Phase 1 çift tıklanarak yanındaki tik işareti mavi bir oka dönüşür.
Eğer bunu uygulamazsak veya bundan sonraki verileri girip geri dönüp işaretlersek hesaplamayaı
yapmayacaktır.

“Parametreler” sekmesine geçtiğimizde 250 adet ilave adım tanımlamamı yeterlidir. Aynı zamanda
“Staged Construction”
işaretlenmelidir.

Akabinde “Define” butonuna basarak

karşımıza çıkan geometri üzerinde
tanımlamış olduğumuz deplasmana
çift tıkyarak, sadece Y yönündeki
deplasmanı 0,1m olarak her iki nokta
içinde girelim. (X yönünde herhangi bi
deplasman yoktur)

Hesaplama için tanımlamalar

tamamlandı. Ancak hesaplamaya
başlamadan önce gerilim ve düğüm
noktalarını seçilmesi, yük- deplasman eğrisi veya gerilim ve birim şekil değiştirme diyagramlarının
oluşturlması için gereklidir.

Calculations menüsündeki Select Points for Curves seçeneğine tıklandığında sonlu elemanlar
modelindeki tüm düğüm noktalarını bize gösterecektir.

Sonra output penceresindeki bu noktalardan soldan en üsttekini seçelim. ( Program otomatik olar bu
noktayı “A” noktası olarak isimlendirecektir.)

Daha sonra aynı penceredeki “Update” butonuna basarak “A” noktasını hesaplama için tanımlamış
oluruz. Açılan “Calculations” penceresinden tekrar “Calculate” butonuna bastığımızda nokta için
hesap başlayacaktır.

Bu hesaplama problemin başından beri girilen verileri

derlemek için yapıldı. Derlenmiş soru verilerini yine
“calculations” penceresindeki en alt kutucukta bir satırda
görebiliriz. Yapılan hesaplamalarda ulaşılan sonuçlara;
“Calculations” penceresindeki girilmiş olan veriler içinde
bulunan 0,1m lik deplasman için varılan son değerlere
“Multipilers” seçeneği içindeki “Reached values” birimine
tıklayarak ulaşabiliriz. Burada Y-Kuvveti önemlidir çünkü bu
bize girilen deplasmana karşılık gelen tepki kuvvetini
vermektedir. Eğer gerçek oturma kuvvetini hesaplamak
istiyorsak Y-Kuvvetini yaklaşık π değeriyle çarpmamız
gereklidir.
ULAŞILAN DEĞERLERİN GÖRÜNTÜLENMESİ

Output penceresinde sonuçlar gerilme diyagramları halinde tüm geometri üzerinde gösterilebilir.
Örneğin 0,1m lik deplasman ok diyagramı, gölgelendirilmiş diyagram,eğri diyagramı ve sonlu
elemanların noktalarının deplasmanlarını tablo halinde görebiliriz.

** 0,1 m lik deplasman için deformasyona uğramış sonlu elemanlar ağı.

** Aynı zamanda output penceresinde butonu ile istediğimiz kesitteki deplasmanları tablo ve diyagramlar
halinde görebiliriz.

**Yatay yöndeki efektif gerilmelerin gölgelendirme şeklinde gösterimi.

---ESNEK TEMEL---

Esnek temel çözümü için bu yapılan işlemlerin ardından “Output” penceresi içerisindeki sol üstte
“İnput” butonuna basılır. “Save as” butonuna basarak farklı bir isimde esnek temel çözümü
kaydedildikten sonra, tanımlanan deplasman silinir. Onun yerine aynı eksen üzerinde önce “plate”
butonuyla bir döşeme tanımlanır. Daha sonra bu döşemenin üzerine “Disturbuted Load”
menüsünden bir yayılı yük tanımlanır.

Yayılı yük tanımlandıktan sonra “material Sets” menüsü açılıp, açılan kutu üzerinde bulunan “Set
Type” seçeneklerinden “Plate” seçeneği işaretlenir ve sol alt köşede bulunan “New” butonuna
basılarak açılan kutucuktaki materyal özellikleri, Tablo 3.2’ deki şeklinde girilir ve kabul edilir.

Ardından geometrisi tanımlanan döşeme üzerine çift tıklanarak tanımlamış olduğumuz materyal
döşeme için seçililir.

--SONLU ELEMANLAR AĞINI OLUŞTURMAK—

Sonlu elemanlar ağını oluşturmak için “Mesh” butonuna bastığımızda, içsel gerilmeleri ve su
basıncının tekrar düzenlenmesine dair bir uyarı verecektir. Bu onaylanıp adım geçilir. Sonlu elemanlar
ağını gördükten sonra “Update” butonuna basılır.

**Efektif gerilme diyagramı

Ardından “Initial stresses and geometry configuration” butonuna basarak, akabinde hemen yanındaki
“Generate initial stresses” butonuna tıklayacağız. Açılan kutucukta “Moment Tesirini; 1,00” ve “Ko “
değerini ise tek bir eğri eldesi için programın kendisinin verdiği değeri alırız. Ardından tekrar “update”
butonuna basılır, akabinde “ Calculate” butonuna basarak Calculations menüsüne ulaşılır. “Genel”
tabta veriler “plastik analiz ve staged construction” olarak girilir. Aynı tab üzerindeki “Define”
butonuna basılır. Karşımıza çıkan şekil geometrisi üzerinden yayılı yük üzerine çift tıklanarak, açılan
kutucukta yayılı yükün “Y” eksenindeki değeri için -350 KN/m² alırız. Çünkü geçtiğimiz örnekte “Y”
eksenindeki maksimum gerilmenin 350KN/m² hesaplamıştık.

“Select Points of Curve” butonuyla geometrinin sol üst köşesi seçilir. Ardından pop-up
menüsünde halihazırda görülen “phase 1” ın sol tarafında mavi ok oluşmalı, oluşmadıysa üzerine çift
tıklayarak dönüştürebiliriz. Sonrasında “Calculate” butonuna basarak hesaplamayı başlatabiliriz.

Yapılan hesaplamanın deforme olmuş halini “Output” butonuna basarak görebiliriz.

**Dairesel Esnek Temel için Deforme Olmuş ve Olmamamış Sonlu Elemanlar Ağı.

--Yükleme-Deplasman Eğrisinin Oluşturulması—

Hesaplama yapıldıktan sonra yükleme-deplasman eğrisini oluşturabilmek için toolbarın sol üst
köşesindeki “Curves” eklentisi çalıştırılır. Yeni bir çizelge oluşturmak için yeni proje oluştur tıklanır ve
karşımıza çıkan menüden en son yaptığımız proje seçilir.
 “Curve Generation” menüsünde Type: Uy
seçeneği işaretlenir aynı zamanda “inver sign”
işaretlenmelidir.

Ardından “Apply” butonu ve “OK” butonu

tıklanarak yükleme-deformasyon eğrisini elde
edebiliriz.

**Yükleme ve Y Yönününde Deplasman Eğrisi

--İki Şekilde Çözülmüş Yaklaşımların Karşılaştırılması---

Çözülmüş olan iki örnekte dikkate değer şeylerden biri maksimum gerilmelerin 1100KN’a eşit
olmasına rağmen yayılı yükle tanımlanmış ikinci örnek, birinci örneğe göre daha büyük
deformasyona uğramıştır. Bunun nedeni PLAXIS programının atanan döşeme elemanına deha detaylı
bir sonlu elemanlar ağı oluşturması olarak açıklamamız mümkündür.

Genel geometri içinde çok hassas olmayan sonlu elemanlar ağı esnek bir davranış sergilemeyebilir, bu
nedenle daha az deformasyona uğramaları olağandır. Ancak bu ağın hassasiyeti daha çok asimetrik
modellemelerde önem kazanmaktadır. Ancak bu örnekler için değerlendirmek gerekirse iki örnekteki
sonuçlarda pratikte kullanıbilir şekilde düşünülebilir.