Ειδικότητα Επείγουσας & Εντατικής Νοσηλευτικής

Εκπαιδευτική Ενότητα 1. Τεκμηριωμένη Νοσηλευτική Κλινική Πρακτική –

Διαχείριση πόρων και προσωπικού

Υποενότητα 1.1.2. Οργάνωση και διοίκηση νοσηλευτικών υπηρεσιών ΜΕΘ

ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ: Μαρία Γαμβρούλη, Νοσηλεύτρια ΠΕ, MSICP, PgDip (ED), MSHCM,

PhD (c), Γ.Ν.Νίκαιας Πειραιά «Άγιος Παντελεήμων»
 Ειδικότητα Επείγουσας & Εντατικής Νοσηλευτικής

ΔΗΛΩΣΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ ΚΑΙ

ΠΡΟΣΩΠΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ

• Η Πνευματική Ιδιοκτησία στο εκπαιδευτικό υλικό υπό τη μορφή, μεταξύ άλλων, ηλεκτρονικών σημειώσεων,
διαφανειών (power point) ή άλλου συμπληρωματικού υλικού κατανόησης και εμβάθυνσης του περιεχομένου
αποκτάται χωρίς καμία διατύπωση και χωρίς την ανάγκη ρήτρας απαγορευτικής των προσβολών της.
• Σύμφωνα με τον Ν. 2121/1993 και τη Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης (που έχει κυρωθεί με τον Ν. 100/1975)
απαγορεύεται η αποθήκευση της παρούσας δημοσίευσης και του συμπληρωματικού υλικού (σε οποιαδήποτε
μορφή) σε βάση δεδομένων, η αναδημοσίευση, η αναμετάδοσή τους σε ηλεκτρονική ή μηχανική ή άλλη
μορφή και γενικά η αναπαραγωγή τους με οποιοδήποτε τρόπο, συνολικά ή τμηματικά ή περιληπτικά, στο
πρωτότυπο ή σε μετάφραση ή άλλη διασκευή. Κατ΄ εξαίρεση τα ανωτέρω επιτρέπονται κατόπιν
προηγούμενης γραπτής άδεια του έχοντος τα πνευματικά δικαιώματα.
• Όλοι οι συμμετέχοντες στην Ειδικότητα «Επείγουσα και Εντατική Νοσηλευτική» αναγνωρίζουν και σέβονται
τη σημασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και υποχρεούνται να συμμορφώνονται με τις διατάξεις
του Γενικού Κανονισμού Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων 2016/679/ΕΚ (για περισσότερες πληροφορίες
βλ. τη διαδικτυακή σελίδα της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα www.dpa.gr).
Ειδικότητα Επείγουσας & Εντατικής Νοσηλευτικής

Κύρια σημεία

1. Η εντατική θεραπεία παρέχεται μέσω συνεχούς συνεργασίας των γιατρών με τους νοσηλευτές
του τμήματος.
2. Το νοσηλευτικό προσωπικό διοικείται από ένα προϊστάμενο νοσηλευτή/τρια που είναι
υπεύθυνος/η για την λειτουργία και την ποιότητα της νοσηλευτικής φροντίδας.
3. Οι νοσηλευτές της εντατικής θεραπείας αποτελούν πλήρως εκπαιδευμένο προσωπικό που έχει
επιπλέον εκπαίδευση στην εντατική και επείγουσα νοσηλευτική.
4. Ο συνολικός αριθμός νοσηλευτών είναι κατ΄ ελάχιστον 4 νοσηλευτές για κάθε κλίνη.
 Ειδικότητα Επείγουσας & Εντατικής Νοσηλευτικής

Οργάνωση και Ευθύνες (Ι)

• Ο ρόλος του νοσηλευτή στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ)

είναι σύνθετος.

• Αφορά τον ασθενή ως σύνολο και την νόσο σε όλο το φάσμα εξέλιξης
της και δεν περιορίζεται στην εκτέλεση απλών νοσηλευτικών
καθηκόντων με την έννοια μόνο της μέτρησης και της καταγραφής.
 Ειδικότητα Επείγουσας & Εντατικής Νοσηλευτικής

Οργάνωση και Ευθύνες (ΙΙ)

• Οι ασθενείς στη ΜΕΘ είναι συνήθως πολυσυστηματικά βαρέως

πάσχοντες και η νοσηλευτική τους φροντίδα είναι σύνθετη και
απαιτεί συχνές αναπροσαρμογές του προγραμματισμού και των
ενεργειών σύμφωνα με τις μεταβαλλόμενες ανάγκες.

• Τα καθήκοντα του ιατρικού και του νοσηλευτικού προσωπικού

πρέπει να είναι καλά καθορισμένα.
 Ειδικότητα Επείγουσας & Εντατικής Νοσηλευτικής

Προϊστάμενος/η νοσηλευτής/τρια (I)

• Το νοσηλευτικό προσωπικό διοικείται από ένα προϊστάμενο

νοσηλευτή/τρια που είναι υπεύθυνος/η για την λειτουργία και την
ποιότητα της νοσηλευτικής φροντίδας.

• Ο προϊστάμενος νοσηλευτής/τρια πρέπει να έχει εκτεταμένη

εμπειρία στην νοσηλεία ασθενών σε εντατική θεραπεία και πρέπει
να υποστηρίζεται από έναν υπεύθυνο νοσηλευτή/τρια που είναι
έτοιμος να τον (την) αντικαταστήσει.
 Ειδικότητα Επείγουσας & Εντατικής Νοσηλευτικής

Προϊστάμενος/η νοσηλευτής/τρια (II)

• Ο προϊστάμενος νοσηλευτής πρέπει να φροντίζει για την

συνεχιζόμενη εκπαίδευση των νοσηλευτών/τριών.

• Ο προϊστάμενος και ο υπεύθυνος νοσηλευτής δεν συμμετέχει στις

νοσηλευτικές βάρδιες κατά το απόγευμα, τη νύκτα και τις αργίες,
ασκώντας αποκλειστικά το συντονισμό και την εποπτεία των
νοσηλευτικών δραστηριοτήτων του τμήματος.
 Ειδικότητα Επείγουσας & Εντατικής Νοσηλευτικής

Νοσηλευτές (I)
• Οι νοσηλευτές της εντατικής θεραπείας αποτελούν πλήρως
εκπαιδευμένο προσωπικό που έχει επιπλέον εκπαίδευση στην
εντατική και επείγουσα νοσηλευτική.

• Ο αριθμός των απαραίτητων νοσηλευτών προσδιορίζεται ανάλογα

με το επίπεδο της παρεχόμενης παρακολούθησης και νοσηλείας και
το συνυπολογισμό των προβλεπόμενων απουσιών για κανονική
άδεια, όπως και για ασθένεια, εκπαιδευτικούς λόγους κ.λ.π.
 Ειδικότητα Επείγουσας & Εντατικής Νοσηλευτικής

Νοσηλευτές (II)

• Ο συνολικός αριθμός νοσηλευτών είναι κατ΄ ελάχιστον 4 νοσηλευτές

για κάθε κλίνη.

• Όταν χρησιμοποιείται το ΤΙSS (Therapeutic Intervention Scoring

System) για να μετρηθεί το νοσηλευτικό βάρος, γίνεται η παραδοχή
ότι ένας πλήρως εκπαιδευμένος νοσηλευτής μπορεί να
πραγματοποιήσει 40-50 βαθμούς TISS ανά βάρδια.
 Ειδικότητα Επείγουσας & Εντατικής Νοσηλευτικής

Βοηθητικό νοσηλευτικό προσωπικό

Για κάθε έξη κλίνες είναι απαραίτητη η παρουσία ενός

νοσοκόμου/τραυματιοφορέα και ενός βοηθού θαλάμου αποκλειστικής
απασχόλησης ειδικά εκπαιδευμένου για τις ανάγκες της ΜΕΘ πρωί και
απόγευμα.
 Ειδικότητα Επείγουσας & Εντατικής Νοσηλευτικής

Εκπαιδευόμενοι νοσηλευτές

Νοσηλευτές σε εκπαίδευση στην εντατική θεραπεία πρέπει να

εκπαιδεύονται σε ΜΕΘ κάτω από την επίβλεψη επαρκούς
εκπαιδευτικού προσωπικού. Σε κα-μία περίπτωση δεν αντικαθιστούν
το μόνιμο προσωπικό της εντατικής θεραπείας.
 Ειδικότητα Επείγουσας & Εντατικής Νοσηλευτικής

Επίπεδα Νοσηλευτικής Εξάρτησης σε μια ΜΕΘ (Ι)

• Επίπεδο I (Ελάχιστο)

➢Ασθενείς με σημεία οργανικής δυσλειτουργίας που έχουν ανάγκη συνεχούς

παρακολούθησης και ήπια φαρμακευτική ή μηχανική υποστήριξη.

➢Αυτοί οι ασθενείς κινδυνεύουν να αναπτύξουν ≥1 οξείες οργανικές

ανεπάρκειες π.χ. ασταθείς που αναρρώνουν από την ανεπάρκεια που δεν
μπορούν να νοσηλευτούν στην πτέρυγα.
 Ειδικότητα Επείγουσας & Εντατικής Νοσηλευτικής

Επίπεδα Νοσηλευτικής Εξάρτησης σε μια ΜΕΘ (ΙΙ)

• Επίπεδο II

➢Ασθενείς με ανεπάρκεια 1 οργάνου, που απειλείται η ζωή τους, και έχουν

ανάγκη monitoring και φαρμακευτικής ή μηχανικής υποστήριξης
(αιμοδυναμική, αναπνευστική ή νεφρολογική)
 Ειδικότητα Επείγουσας & Εντατικής Νοσηλευτικής

Επίπεδα Νοσηλευτικής Εξάρτησης σε μια ΜΕΘ (ΙΙΙ)

• Επίπεδο III (Μέγιστο)

➢Ασθενείς με ανεπάρκεια ≥2 οργάνων, που απειλείται η ζωή τους, και έχουν

ανάγκη φαρμακευτικής ή μηχανικής υποστήριξης (αιμοδυναμική,
αναπνευστική ή νεφρολογική)
 Ειδικότητα Επείγουσας & Εντατικής Νοσηλευτικής

Απαραίτητες Δεξιότητες του Νοσηλευτή ΜΕΘ(Ι)

• Η παρακολούθηση των παραμέτρων των ζωτικών λειτουργιών από το

monitor και τον αναπνευστήρα.
• Οι αιμοδυναμικές μετρήσεις [Κεντρική Φλεβική Πίεση (ΚΦΠ),
Ενδοκράνια Πίεση]
• Η κλινική αναγνώριση σημείων καταπληξίας
• Η τοποθέτηση ρινογαστρικών σωλήνων, καθετήρων κύστης,
αρτηριακών γραμμών.
 Ειδικότητα Επείγουσας & Εντατικής Νοσηλευτικής

Απαραίτητες Δεξιότητες του Νοσηλευτή ΜΕΘ(ΙΙ)

• Η αναγνώριση από το monitor των επικίνδυνων για τη ζωή

αρρυθμιών και η λήψη Ηλεκτροκαρδιογραφήματος.
• Η γνώση των αλγορίθμων της Καρδιοπνευμονικής Αναζωογόνησης
(ΚΑΡΠΑ).
• Η γνώση της τεχνικής της απινίδωσης και της χρήσης εξωτερικού
βηματοδότη.
 Ειδικότητα Επείγουσας & Εντατικής Νοσηλευτικής

Απαραίτητες Δεξιότητες του Νοσηλευτή ΜΕΘ(ΙΙΙ)

• Ο χειρισμός των μηχανημάτων υποκατάστασης της νεφρικής

λειτουργίας.
• Η ρύθμιση της ροής των διαλυμάτων εντερικής θρέψης με βάση τον
έλεγχο υπολείμματος.
• Η ικανότητα αναγνώρισης πιθανής ολικής ατελεκτασίας και
πνευμοθώρακα υπό τάση.
 Ειδικότητα Επείγουσας & Εντατικής Νοσηλευτικής

Συμπεράσματα

1. Το νοσηλευτικό προσωπικό από το οποίο στελεχώνεται η Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) θα πρέπει
να έχει εξειδικευτεί πάνω στον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί και αντιμετωπίζει τους βαριά πάσχοντες
ασθενείς.

2. Ο νοσηλευτής θα πρέπει να διακατέχεται από εκπαιδευτική επάρκεια, υπευθυνότητα ενώ θα πρέπει να

έχει ομαδικό πνεύμα προκειμένου να συνεργάζεται ομαλά με το υπόλοιπο διεπιστημονικό προσωπικό.

3. Ο ρόλος του νοσηλευτικού προσωπικού στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας είναι να παρέχει ολιστική
φροντίδα στους ασθενείς που εισάγονται στη συγκεκριμένη μονάδα.
 Ειδικότητα Επείγουσας & Εντατικής Νοσηλευτικής

Προτεινόμενη Βιβλιογραφία (Ι)

1. Ferdinande P. Recommendations on minimal requirements for intensive care departments. Intensive care
medicine. 1997 Feb 1;23(2):226. Recommendations on minimal requirements for Intensive Care
Departments

2. Thompson DR, Hamilton DK, Cadenhead CD, Swoboda SM, Schwindel SM, Anderson DC, Schmitz EV, Andre
AC, Axon DC, Harrell JW, Harvey MA. Guidelines for intensive care unit design. Critical care medicine. 2012
May 1;40(5):1586-600. Guidelines for intensive care unit design

3. Valentin A, Ferdinande P. Recommendations on basic requirements for intensive care units: structural and
organizational aspects. Intensive care medicine. 2011 Oct;37(10):1575-87. Recommendations on basic
requirements for intensive care units: structural and organizational aspects
 Ειδικότητα Επείγουσας & Εντατικής Νοσηλευτικής

Προτεινόμενη Βιβλιογραφία (ΙI)

4. Thompson DR, Hamilton DK, Cadenhead CD, Swoboda SM, Schwindel SM, Anderson DC, Schmitz EV, Andre
AC, Axon DC, Harrell JW, Harvey MA. Guidelines for intensive care unit design. Critical care medicine. 2012
May 1;40(5):1586-600. Guidelines for intensive care unit design

5. Maccioli GA, Dorman T, Brown BR, Mazuski JE, McLean BA, Kuszaj JM, Rosenbaum SH, Frankel LR, Devlin
JW, Govert JA, Smith B. Clinical practice guidelines for the maintenance of patient physical safety in the
intensive care unit: use of restraining therapies—American College of Critical Care Medicine Task Force
2001–2002. Critical care medicine. 2003 Nov 1;31(11):2665-76. Clinical practice guidelines for the
maintenance of patient physical safety in the intensive care unit: Use of restraining therapies—American
College of Critical Care Medicine Task Force 2001–2002

6. Rashid M. Two decades (1993-2012) of adult intensive care unit design: A comparative study of the physical
design features of the best practice examples. Critical care nursing quarterly. 2014 Jan 1;37(1):3-2.Two
Decades (1993-2012) of Adult Intensive Care Unit Design