�cV*

%
Kibarl�k Budalas� Sevda Doktoru
MOLIERE
�eviren: Buket Y�lmaz
ANT�K D�NYA KLAS�KLER�
istanbul
2006
antik
d�nya klasikleri
KAR�ZMA YAYIN E��T�M
DANI�MANLIK REKLAM
H�ZMETLER� A.�.
Antik D�nya Klasikleri: 27 Moliere Kitapl���: 3 ISBN: 975-6870-54-0
Bask� ve Cilt:
Sistem Matbaac�l�k
Y�lanl� Ayazma Sok. No:8
Davutpa�a-Topkap�/lstanbul
Tel: (0212) 482 11 01
�rtibat i�in:
Alayk�k�Cad.No:ll
Cagalo�lu / istanbul
Yaa�ma: P.K. 50 Sirkeci / �stanbul
Telefon: (0212) 513 84 15
Faks:(0212)512 40 00
Moliere (1622-1673)
As�l ad� Jean-Baptiste Poquelin olan Moliere, 15 Ocak 1622'de Paris'te d�nyaya
gelir. �ocuklu�unu Paris'in merkezindeki en canl� semtleri aras�nda ge�iren Moliere
on ya��ndayken, hen�z otuz ya��nda olan annesini kaybeder. Orta ��renimini katolik
bir lisede tamamlayan Moliere'in en yak�n arkada�lar�n�n aras�nda b�y�k gezgin
Bernier ve Cyrano de Bergerac gibi gelece�in �zg�r d��nceli adamlar� bulunur.
Dedesi Louis Cresse onu s�k s�k Burgogne tiyatrosunda oynanan trajedi ve
g�ld�r�leri seyretmeye g�t�r�r. 1636'da Hukuk e�itimi alarak avukat olmaya
haz�rlanmaya ba�lar. Saray�n hal�c�s� olan babas� 1637'de bu mesle�i sarayda
yapabilmesini sa�lar. Yirmi bir ya��ndayken avukatl�ktan vazge�er ve do�u�tan
i�inde bulundu�u burjuvazi ortam�n� terk ederek, Burgogne tiyatrosuy-la rekabet
etmeyi ama�layan lllustre The�tre (�nl� Tiyatro) grubuna kat�l�r. Kendinden ya��a
b�y�k olan oyuncu Madeleine Bejart ile burada tan��r ve ona ilgi duymaya ba�lar. O
sene Corneille Cid ile b�y�k �n kazanm�t�r. 26 Haziran 1644'te Moliere takma ad�n�
al�r ve lllustre The�tre'� y�netmeye ba�lar. Fakat umdu�u ba�ar�y� kazanamaz,
tiyatrosu iflas eder. Ard�ndan Dufresne toplulu�una kat�l�r ve on �� sene ta�rada
dola�arak oyunculuk yapar. Oyun yazarl��� denemelerine bu yolculuklar� s�ras�nda
ba�lar. 1655'te Lyon'da �a�k�n'� (L'Etourdi) yazar. 1656'da �talyan
komedyalar�ndan etkilendi�i A�k K�rg�nl���'n� (Le Depit
� 3 �
Amoureux) yazar. Daha sonradan de�i�ikli�e u�rayacak ya da oldu�u gibi kullan�lacak
bir�ok oyununu bu d�nemde kaleme al�r ve bu oyunlar bu d�nemde sahneye konulur.
S�rekli yer de�i�tirerek ya�arken s�k s�k b�y�k s�k�nt�larla ba�a ��kmak zorunda
kal�r, karamsarl��a d�er. 1658'de Paris'e d�n�p kral�n erkek karde�ine hizmet
edecek �ekilde on akt�r ve aktristen olu�an bir ekip kurar. Salon kral taraf�ndan
hediye edilmi�tir ve 24 Ekimde ilk defa kral�n kar��s�nda oynar. 16592da Kibarl�k
Budalas� (Les Precieuses Ridicules) Moliere'in yarataca�� b�y�k eserlerinin ve
�n�n�n ba�lang�c� olur ve ekibin y�neticili�ini garanti alt�na al�r. Bu oyunun
ba�ar�s� ona, hayat�n�n sonuna kadar onunla u�ra�acak ve �ok s�k�nt�l� g�nler
ya�amas�na neden olacak d�manlar kazand�r�r. 28 May�s 1660'ta Sga-narelle ya da
Boynuz Korkusu (Sganarelle ou Le Cocu Imaginaire) adl� tek perdelik oyunla b�y�k
ba�ar� kazan�r. Bu oyunda yaratt��� ve fantezi bir kost�m ve makyajla
canland�rd���, �ok laf yapan ama korkak karakter Sganarelle'i di�er oyunlar�nda da
kullan�r. Ayn� y�l salonu y�k�ld���ndan Moliere, ekibiyle beraber Pa-lais-Royal'a,
Kraliyet Saray�na ta��n�r. 1661'de ilk defa rahat bir evde ya�amaya ba�layan
Moliere Dom Garda de Navarre oyunuyla ispanyol kahramanl�k t�r�n� dener, bu eseri
yay�nlanmaz ve �ok ba�ar�l� olmaz. Ard�ndan bu oyundan kesintileri kulland��� Le
Misanthrope ve Amphitryon'u yazar. Kocalar Mektebi (L'Eco-le des Maris) ve Ba�
Belalar� (Les F�cheux) Plais-Royal'da oynan�r. Kral XIV. Louis �ok memnundur. 20
�ubat 1662'de k�rk ya��ndayken Madeleine Bejart'�n karde�i mi k�z� m� oldu�u hala
belli olmayan, tiyatro i�inde do�mu� ve b�y�m� on sekiz ya��ndaki Armande Bejart
ile evlenir. Bu evlilik ya� fark� ve kar�s�n�n g�z�n�n d�ar�da olmas� y�z�nden
hayat� boyunca Moliere'e s�k�nt� verdiyse de, Moliere sonuna kadar kar�s�na ��k ve
sad�k kal�r. O sezon, yarat�c�l���n�n bir d�n�m noktas� olan ve ona b�y�k bir
ba�ar� getiren Kad�nlar Mektebi'ni (L'Ecole des Fem-mes) yazar. Bu oyunun
arkas�ndan ��kan tart�malara yan�t verebilmek i�in tek perdelik Kad�nlar Mektebinin
Ele�tirisi'ni (La Critique de L'Ecole des Femmes) yazar. 1664'te Zoraki Evlilik (Le
Marriage Force). Bir o�lu olur, ayn� sene i�inde hem vaftiz babas� XIV. Louis olan
o�lunu hem de k�z karde�ini kaybeder. 12 Ma-y�s'da Tartuffe'�n ilk �� perdesini
kral�n �n�nde oynar. Bu oyun y�z�nden sahtek�rl��� ve ikiy�zl�l��� destekledi�i
gerek�esiyle �ok sert ele�tiriler al�r. Bunun sebebi Tartuffe'�n, dini ve politik
bir karakteri olan, kral taraf�ndan onaylanmayan ama krali�enin destekledi�i gizli
bir toplulu�un bir �yesine �ok benzemesi-
� 4 �
dir Bireysel d�manlar� �e�itli entrikalarla Tartuffe'�n devam�n�n gelmesini
engeller. Bu s�rada Moliere 1665 y�l�nda ikiy�zl�l���n ve sefahatin kurnazca
i�lendi�i Dom Juan adl� oyunda Dom Juan'� oynar. 1666'da Le Misanthrope oynan�r. Bu
oyunla samimiyet ideali u�runa bir kere daha d�nemin adetlerini, ikiy�zl�l��� ve
a��r� kibarl��� ele�tirmeyi ama�lam�t�r. Oyun fazla yarg�lanmasa da halk taraf�ndan
be�enilmez. Moliere'in ciddi sa�l�k sorunlar� ortaya ��kar ve sahneye ��kamayacak
kadar hastaland��� zamanlar ge�irse de sanat�n�n en olgun d�nemini ya�amaktad�r.
Eyl�lde Sevda Doktoru'nu (L'Amour Medecin) oynar. Kar�s�yla olan sorunlar�na, k�t�
giden sa�l�k durumuna ve kral�n kendi ��karlar�n� d��nd��� taleplerine ra�men
�retmeye devam eder. 1667'de yaln�zca iki k�sa oyun yazar: Melicerte ve Le Sicilien
(Sicilyal�). 1668'de Amphitryon, Georges Dandin ve Cimri (L'Avare) oynan�r. Cimri
ba�ar�s�z olur. Racine de Moliere'e kar�� cephe alanlardand�r. Bu ba�ar�s�zl���n
ard�ndan Moliere �� sene boyunca be� perdelik oyun yazmaz. 5 �ubat 1669'da
Tartuffe'�n yeni versiyonuna nihayet izin verilir. 1665 y�l�ndan beri kral�n
emrinde bir oyuncu olan Moliere, 1670'de kral�n ondan a�k �zerine bir oyun
yazmas�n� istemesi �zerine Muhte�em A��klar'� (Les Amants Magnifiques) yazar.
Monsieur de Pourceaugnac ve Psyche adl� oyunlar da bu d�nemde ortaya ��kar.
Kibarl�k Budalas� bu d�nemde tekrar oynan�r. Kar�s�yla ilgili dedikodular
Moliere'in ruhsal durumunu olumsuz y�nde etkiler. 1671'de kaba g�ld�r� tarz�na geri
d�ner. Scapin'in Dolaplar� (Les Fourberies de Scapin), Escar-bagnas Kontesi (La
Comtesse d'Escarbagnas) ve Bilgi� Kad�nlar'� (Les Femmes Savantes) yazar ve oynar.
1672'de Moliere elli ya��nda yine bir �ocuk sahibi olur, o�lu bir ay ya�ad�ktan
sonra �l�r. 16 �ubatta ilk gen�lik y�llar�ndan beri iyi ve k�t� g�nlerinde yan�nda
olan Madeleine Bejart'� kaybeder. 1673'de en son oyunu olan Hastal�k Hastas� (Le
Malade Imaginaire) ile doktorlar� ve yetersizliklerini ele�tirir. Bu oyunu hasta
olmas�na ra�men d�rd�nc� kez sahneye koydu�u g�n, 17 �ubatta sahnede sendeler,
seyirciye hi�bir �ey belli etmemeye �al��r ve oyun bittikten k�sa bir s�re sonra
�l�r. Kilise, en ba��ndan beri d�man ilan etti�i Moliere'in bir H�ristiyan gibi
g�m�lmesine izin vermez. Kar�s� Armande b�y�k u�ra�lar sonunda kraldan gizli
g�m�lmek �art�yla izin al�r.
Yedi y�l sonra, Moliere'in di�er b�y�k iki tiyatroyla birle�mi� olan tiyatro grubu
hala Fransa'n�n tiyatrosunu temsil etmekte olan Comedie Fran�aise'i kurar.
� 5 �

�ns�z
On �� y�l s�ren ve b�y�k s�k�nt�lar ya�amas�na neden olan ta�ra maceras�ndan sonra
1658'de Paris'e d�nen Moliere, halktan kopmaz, halk�n i�inden oyunlar yazmaya devam
eder. Kibarl�k Budalas�'n� yazmaya ba�lamas�n�n nedenlerinden biri de hi� ku�kusuz
maddi sorunlar�d�r. Bu oyuna konu edindi�i �ey o zaman�n modas� haline gelmi�
yapmac�kl�klard�r. �zellikle de Paris'te dikkat �ekecek �ekilde y�kselen "Kibarl�k
ve g�steri�" dalgas�, uzun y�llard�r ta�rada tiyatro grubuyla gezgin hayat� ya�ayan
Moliere'in olduk�a dikkatini �eker. Moliere kaleme ald��� bu oyunla "d�r�st
insanlar" taraf�ndan da alay konusu olan kibarl�k buda-lalar�yla alay ederken
halk�n deste�ini almakta gecikmemi� ve oyun o d�nemde de en �nemli eserlerinden
biri haline gelip Moliere'in �n�ne �n katm�t�r.
Oyun ba�ar�l� olur ve oyunu "kaba bir soytar�l�k" olarak yorumlayan kesime ra�men
k�rktan fazla sahne al�r. Bu ba�ar�, Moliere'in ger�ek dehas� oyunlar�n� �ok farkl�
kesimlere sevdirebilmesine dayan�r. Parisli iki han�mefendi olmaya �al�an iki
ta�ral� k�z�n d�t��� g�l�n� durumun anlat�m�ndaki canl�l�k ve ne�e hem parter
seyircisinin, hem de aristokrat seyircinin deste�ini almas�n� sa�lar.
Daha sonra aniden yay�nlanmas�na karar verilen bu oyuna aceleyle bir �ns�z yazan
Moliere, insan�n bir eserinin yay�nlanmas�n�n ne kadar tuhaf oldu�undan ve �ns�z�
aceleyle yazmak zorunda kald���ndan bahsettikten sonra oyunla ilgili �u yorumlan
yapar:
"Burada al�akg�n�ll� bir yazar gibi g�z�kmeye ve eserimi kendi sayg�nl���m�
d��nerek k���msemeye �al�m�yorum, ama Paris halk�n� b�yle bir budalal���
alk�layabildi�i
� 7 �
i�in ele�tirsem herkesi gereksiz yere yaralam� olurum... Oyunun sahnelenmesinden
�nce Kibarl�k Budalas� ile ilgili hi� de iyi fikirlerim yoktu, ama �imdi bu kadar
�ok insan be�endi�ine, hakk�nda �ok iyi yorumlar yapt���na g�re oyunun bir de�eri
oldu�una inanmak zorunday�m.
Bu oyunun be�enilmesindeki en �nemli incelik hareketler ve duygu tonlamas�yd�.
B�t�n bunlan iyice belirtmek ve gerekli s�slemelerden yoksun b�rakmamak benim i�in
�ok �nemliydi. Bana kal�rsa oyunun ba�ar�s� sahnede bunu yeterince iyi
sergileyebilmemiz oldu..."
"...Bu oyunun konusuyla ilgili yapmak istediklerimi anlatmak i�in iki laf etmeye
bile vaktim olamad�. Ta�lama sanat�n�n s�n�rlar� i�inde, ona tamamen uygun bir oyun
oldu�unu ve alay edilmeyi hak eden en m�kemmel �eylerin k�t� kalpli maymunlar
taraf�ndan taklit edilmeye mahk�m oldu�unu anlatmak isterdim..."
Sevda Doktoru ise b�t�n piyeste hissedilen �iirselli�i, bar�nd�rd��� komik ve
delidolu ��eleriyle Moliere'in kome-di-bale eserleri aras�nda en ba�ar�l� olan�d�r.
1665 y�l�nda Moliere'in kral i�in birka� g�nde yazd��� bu eser, yazar�n �l�m�ne dek
ink�r edilemeyecek bir ba�ar�yla tekrar tekrar sahnelenmi�tir. Komedi, m�zik ve
balenin de oyuncular aras�nda yer ald��� bu eserde Moliere bir�ok eserinde oldu�u
gibi d�nemin doktorlar�n� ve t�p d�nyas�n� ele�tirirken, ger�ek doktorun a�k ve
sevgi oldu�unu vurgular.
Sahne Paris'de, Sganarelle'in evinde bir odad�r.
� 8 �
I K�BARLIK BUDALASI
^
Ki�iler
LAGRANCE DU CROISY GORGIBUS MAGDELON
CATHOS
MAROTTE
ALMANZOR
MASCARILLE MARK�S� LE VICOMTE DE JODELET
Reddedilmi� ��k
Reddedilmi� ��k
K���k burjuva
Gorgibus'un k�z�,
kibarl�k budalas�
Gorgibus'un ye�eni,
kibarl�k budalas�
Kibarl�k budalalar�n�n hizmet�isi
Kibarl�k budalalar�n�n u�a��
Grange'�n u�a��
Du Croisy'nin u�a��
TAHTRAVAN TA�IYAN �Kl ADAM
KOM�ULAR
KEMANCILAR
� 11 �
SAHNE I LA GRANCE, DU CROISY
Du Croisy
Say�n La Grange...
LaGrance
Efendim?
Du Croisy
G�lmeden bakabilir misiniz bana l�tfen.
LaGrance
Evet?
Du Croisy
Ziyaretimiz hakk�nda ne d��n�yorsunuz? Memnun kald�n�z m�?
LaGrance
Sizce bunun m�mk�n� var m�?
� 13 �
DuCroisy
Do�rusunu s�ylemek gerekirse pek yok.
LaGrance
Ben ise, do�ruyu s�ylemek gerekirse �ok utand�m. S�yleyin bana, hi� bunlar kadar
kendilerini be�enmi� ta�ral� iki budala g�r�lm� m�d�r? Ya biz, nas�l a�a��land�k
b�yle! Oturmam�z i�in sandalye getirtmeyi bile zar zor ak�l edebildiler. Hayat�mda
hi� bu kadar s�k kulaktan kula�a konu�an, bu kadar �ok esneyip g�zlerini ovu�turan,
bu kadar �ok "Saat ka�" diye soran iki kad�n g�rmemi�tim. Onlara s�yledi�imiz
hi�bir �eye evet ya da hay�rdan ba�ka cevap verebildiler mi? Herhalde yery�z�nde
kalan son insanlar biz olsayd�k bile onlar�n hissettirdi�i kadar k�t� hissedemezdik
kendimizi?
Du Croisy
Bana �yle geliyor ki bu olay� fazlas�yla ki�isel al�yorsunuz.
La Grance
Elbette ki�isel al�yorum. Hatta bu sayg�s�zl���n �c�n� almak isteyecek kadar
ki�isel. Bu kadar a�a��lanmam�z�n nedenini biliyorum asl�nda. �u kibarl�k modas�
yaln�zca Paris'i zehirlemedi, ta�raya da bula�t�. Bizim kendini be�enmi�ler de
iyice i�lerine solumu�lar bu havay�. Tek kelimeyle s�ylemek gerekirse ne kadar
yapmac�k ve m�nasebetsiz davran�rsak onlar�n g�z�nde o kadar de�erli oluruz. Ve
e�er kabul ederseniz sizinle birlikte onlara �yle bir oyun oynamak istiyorum ki
budalal�klar�n�n fark�na var�p d�nyan�n ka� bucak oldu�unu anlas�nlar.
Du Croisy
Peki nas�l bir oyun?
� 14 �
LaGrange
Mascarille ad�nda bir yard�mc�m var. De�i�ik bir espri anlay��yla bir s�r� insan�
etkileyen biri, �u g�nlerde insanlar� tavlaman�n de�i�ik espri anlay��ndan daha
ucuz bir y�ntemi yok. Asil adam� oynamaya bay�lan zirzopun teki. �apk�nl���yla,
ucuz �airane s�zleriyle �v�n�p duran, di�er u�aklar� bile hor g�r�p onlara kaba
davranan biri.
Du Croisy
Eh peki ne yapmay� d��n�yorsunuz onunla?
LaGrance
Ne mi yapmay� d��n�yorum! Bence... �nce �uradan bir ��kal�m.
� 15 �
SAHNE II CORCIBUS, DU CROISY, LA CRANCE
Gorgibus
Evet, k�z�mla ve ye�enimle tan�t�n�z, i�ler yolunda gitti mi? Ziyaretinizden ��kan
sonu� nedir?
LaGrance
San�r�m bunu onlar bizden daha iyi a��klayabilirler size. Bizim b�t�n
s�yleyebilece�imiz bize g�sterdi�iniz sayg�dan dolay� size minnettar oldu�umuz ve
her zaman emrinize amade oldu�umuzdur.
Gorgibus
Pek de memnun olmu�a benzemiyorlar. Bu ho�nutsuzluklar�n�n nedeni ne olabilir? Ne
olup bitti�ini ��renmek laz�m. Haydi bakal�m.
� 16 �
SAHNE III MAROTTE, CORGIBUS
Marotte
Ne istemi�tiniz efendim?
Gorgibus
Han�mefendiler nerede?
Marotte
Odalar�ndalar.
Gorgibus
Ne yap�yorlar?
Marotte
Dudaklar� i�in krem yap�yorlar.
Gorgibus
Fazla, oldular ama a�a�� inmelerini s�yleyin. Bu kokona-lar kremleriyle beni
mahvetmek niyetindeler. Etraf yumurta ak�, y�z s�t�, ne oldu�unu anlamad���m
binlerce kremden ge�ilmiyor. Buraya geldi�imizden beri en az�ndan bir d�zine domuz
ya�� t�kettiler. Onlar�n harcad�klar�yla g�nde d�rt u�ak doyururdum ben.
� 17 �
SAHNE IV MAGDELON, CATHOS , CORCIBUS
Gorgibus
�u domuz burunlar�n�z� ya�laman�z i�in bu kadar �ok harcama yapman�z �art m� kuzum?
S�yleyin bana ne yapt�n�z bu adamlara da b�yle so�uk ayr�ld�lar buradan? Size bu
adamlar�n kocalar�n�z olaca��n� ve ona g�re davranman�z gerekti�ini s�ylemedim mi
ben?
Magdelon
Bu adamlar�n abuk sabuk davran�lar�na nas�l itibar etmemizi beklersiniz ki
babac���m?
Cathos
Biraz akl� olan bir k�z�n bu adamlara uyum sa�lamas� m�mk�n de�il amcac���m.
Gorgibus
Ne kusur buldunuz bakal�m?
Magdelon
Bu ne acele b�yle! Neden hemen evlenelim ki onlarla?
� 18 �
Go�gibus
Ne yapmay� bekliyordun, nik�hs�z ya�amay� m�? B�yle bir �eyle gurur duyabilir
misiniz? Ya ben? Evlilikten daha �nemli bir �ey var m�? Adamlar�n bu kutsal ba��
kurmak istemeleri, niyetlerinin samimiyetini g�stermez mi?
Magdelon
Ah babac���m nas�l b�yle geri kalm� insanlar gibi konu�uyorsunuz? Sizi b�yle
konu�urken duyunca �ok utan�yorum. Bence �a��m�z�n modas�na uymay� ��renmelisiniz.
Gorgibus
Ne �a��, ne modas�! Evlilik kutsald�r ve namuslu insanlar�n nikahs�z ya�amakla i�i
olmaz.
Magdelon
Aman Allah'�m! E�er herkes size benzeseydi �imdinin en moda romanlar� yaz�lmam�
olurdu. Cyrus Mandane'la ya da Aronce Clelie'yle1 hemen evlenseydi hik�yenin ne
tad� kal�rd�.
Go�gibus
Neden bahsediyor bu?
Magdelon
Babac���m, eminim kuzenim de benimle ayn� fikirdedir, biz insanlar�n birlikte vakit
ge�irmeden asla evlenmemeleri gerekti�ini d��n�yoruz. Bir sevgilinin �ekici
olabilmesi i�in ho� duygular uyand�rmas� ve nezaket kurallar�na g�re davranmay�
bilmesi gerekiyor. Bir kere ��k oldu�u kad�n� ilk defa bir tiyatroda, gezintide ya
da halka a��k t�rende g�r-
1 D�nemin yazarlar�ndan Madeleine de Sculery'nin Grand Cyrus ve Clelie adl�
romanlar�n�n kahramanlar�.
%
� 19 �
mesi gerekiyor. Ya da bir tan�d�k, bir arkada� taraf�ndan tesad�fen k�z�n evine
getirilmeli ve o evden ��k olmu� olarak melankolik hayaller i�inde ��kmal�d�r.
Tutkusunu sevdi�i insandan bir s�re saklamak, ama buna ra�men onu bir�ok defa
ziyaret edip her seferinde herkesin zihnini me�gul edecek konularla bu ziyaretlere
renk katmal�d�r. Sevdi�i k�z ondan birazc�k so�udu�undaysa itiraf g�n� gelir ki bu
itiraf al��ld��� �zere bir bah�enin a�a�l�kl� yolunda yap�lmal�d�r. Bu itiraf�
ge�ici bir �fke izler, ��nk� utanm��zd�r ve bir s�reli�ine ����m�z� g�rmek
istemeyiz. Ama o bizi yat�t�rman�n, duygular�n� a��klad��� konu�malara yava� yava�
bizi al�t�rman�n, bu itiraf�n verdi�i s�k�nt�dan bizi �ekip ��karman�n bir yolunu
bulur. Ondan sonraysa macera ba�lar, rakipleri bu a�k�n g�c� kar��s�nda
mahvolurlar, anne babalar kar�� ��kar, yanl� anla��lmalar y�z�nden k�skan�l�klar
olur, sitemler, umutsuzluklar, ka��rmalar birbirini izler, i�te olmas� gereken,
kural budur. Sorumluluk almak b�yle ��renilir. Ama damdan d�er gibi evlenmek,
evlilik s�zle�mesiyle kur yapmak, hik�yenin gidi�at�n� bozmakt�r! Bir �ey daha var
babac���m, bu y�ntem bana tamamen ticari bir y�ntem gibi geliyor ve d��ncesi bile
ac� veriyor.
Gorgibus
Ne bi�im �eyler duyuyorum b�yle! Y�ksek sosyete diye buna denir!
Cathos
Amcac���m kuzenim ger�ekten de hakk�n� vererek konu�tu. A�k�n zarafetiyle ilgisi
olmayan insanlara iyi davranmak m�mk�n m�? Bahse girerim La Carte de Tendre'm2
il�strasyonunu bile g�rmemi�lerdir; a�k mektubu, ilgi, tatl�
2 La Carte de Tendre ttlie adl� roman�n 1654 y�l�nda yay�nlanan ill�strasyonudur.
� 20 �
dil diye bir �ey duymam�lard�r bile. Bu ki�ilerin bunlardan yoksun oldu�unu,
insanda iyi duygular uyand�ran hi�bir taraflar�n�n olmad���n� g�rm�yor musunuz? Bir
a�k ziyaretine d�md�z bir pantolon, ku�t�y� olmayan bir �apka, modas� ge�mi� bir
sa� kesimi ve �eritsiz bir elbiseyle gelinir mi hi�? Allah'�m! Ne bi�im ��klar
bunlar! Nas�l bir pasiflik, ne bi�im bir sohbet k�tl���! Ne devam ettirebildik
sohbeti, ne de kendimizi kapt�rabildik. Ayr�ca yakal�klar�n�n da hi� kaliteli
olmad���n� ve de pantolonlar�n�n yeterince geni� olmas� i�in an az yar�m ayak kuma�
daha gerekti�ini de fark ettim.
Gorgibus
San�r�m ikisi de delirdi, hi�bir �ey anlayamad�m bu sa�mal�klardan. Cathos ve sen
Magdelon.
Magdelon
Ah babac���m, �u tuhaf isimlerden vazge�ip bizi ba�ka t�rl� �a��rmaya da al��n
l�tfen.
Gorgibus
Ne dedin? Tuhaf isimler mi? Sizin vaftiz isimleriniz de�il mi bunlar?
Magdelon
Allah'�m! Ne kadar da kabas�n�z! Nas�l oldu da benim kadar bilgiye tutkulu, merakl�
bir k�z�n�z oldu �a��r�yorum. Cathos ya da Magdelon hakk�nda iyi konu�uldu�u hi�
duyulmu� mudur? D�nyan�n en g�zel a�k romanlar�na bile kara �alacak isimler
olduklar�n�n fark�nda de�il misiniz?
Cathos
Do�ru amcac���m, az�c�k hassas bir kula��n bu isimlerin telaffuz edildi�ini duyup
da korkmamas� m�mk�n de�il.
� 21 � �
Kuzenimin se�ti�i Polyxene ve benim kendime koydu�um Aminte isimlerinin bir
zarafeti var. Tabii sizin olurunuzu da almak gerekir.
Gorgibus
Bak�n, insan�n bir tek ismi vard�r. Anne baban�z bir isim koyar, bu kadar. Nerden
��kt� �imdi ba�ka isim takmak! O beylere gelince ailelerini tan�yorum, varl�k
durumlar�n� biliyorum ve hi�bir itiraz duymak istemiyorum. O adamlan koca olarak
kabul etmeye haz�rlan�n. Ayaklar�m�n alt�nda dola�man�zdan b�kt�m usand�m; benim
ya��mda bir adam i�in iki k�za birden bakmak hi� de kolay de�il.
Cathos
Bana kal�rsa amca, size tek s�yleyebilece�im evlili�in bende tamamen �ok etkisi
yaratt���.
Magdelon
Paris'in �u ho� esintisini biraz daha i�imize �ekmemize izin verin. Neredeyse
��rendik zaten. B�rak�n da kendi roman�m�z� kendi bildi�imiz gibi yazal�m. Sonuca
ula�mak i�in bu kadar acele etmeyin.
Gorgibus
Hi� ��phe yok, bunlar delirmi�. Bir �ey daha, bu safsatalar� hi� duymad���m�
varsay�yorum. Evin efendisi benim ve her �e�it lak�rd�ya son vermek i�in her
ikinizi de ge� kalmadan evlendirece�ime ya da o olmazsa manast�ra kapataca��ma
yemin ediyorum.
� 22 �
SAHNE V CATHOS , MACDELON
Cathos
Aman Allah'�m, �ekerim, baban ne kadar da maddeci! Zekas� k�t, ruhu karanl�klar
i�inde!
Magdelon
Ah, tatl�m ne yapars�n! Nas�l utan�yorum ondan bir busen. Ger�ekten onun k�z�
oldu�umdan ��phelenmeye ba�lad�m. San�r�m bir g�n gelecek asl�nda �nl� birinin k�z�
oldu�um ortaya ��kacak.
Cathos
Vallahi inan�r�m, her �ey �yle g�steriyor zaten. Hele ben, kendime bak�nca...
� 23 �
1
SAHNE VI MAROTTE, CATHOS , MACDELON
Marotte
Bir u�ak geldi, e�er evdeyseniz efendisinin sizi g�rmeye gelmek istedi�ini s�yledi.
Magdelon
Daha nazik olmay� ��ren budala. B�yle s�ylenir: "E�er sizin i�in de uygunsa bir
el�i huzurunuza ��kmak istiyor"
Marotte
Bayan, ben sizin konu�tu�unuz bu �atafatl� dilden anlamam.
Magdelon
Sayg�s�z! Nas�l katlan�yorum buna! Bu u�a��n efendisi kimmi�?
Marotte
Mascarille Markizi oldu�unu s�yledi.
. 24 �
Magdelon
Ah �ekerim! Bir Markiz. Git g�r�ebilece�imizi s�yle, ku�kusuz bizden bahsedildi�ini
duyan �nemli birinin i�idir bu.
Cathos
Kesinlikle �ekerim.
Magdelon
Onlar� odam�zda de�il a�a��daki salonda kar��lamal�y�z. Bari biraz sa�lar�m�z�
d�zeltelim de �an�m�z� koruyal�m. (Marotte'a)Gel zarafet dan�man�n�3 tut �n�m�ze.
Marotte
Vallahi neden bahsetti�inizi anlamad�m. Anlamam� istiyorsan�z benim dilimden
konu�un.
Cathos
Aynay� getir, cahil! Sak�n y�z�n� g�sterip de aynan�n cam�n� kirletme.
3 Le conseiller de gr�ce, zarafet dan�man�. "Ayna"y� unutmamak i�in Moliere
taraf�ndan uydurulmu� deyim.
� 25 �
SAHNE VII MASCARILLE, TAHTRAVANI TA�IYAN �K� ADAM
Mascarille
Hey, �uraya, hey, hey, �uras�, �uras�. San�r�m bu �apulcular�n niyeti beni
mahfetmek, �arpmad�klar� yer kalmad�.
Bilinci Adam
Kap� �ok dar efendim. Siz de buraya kadar girmemizi istediniz.
Mascarille
Neyse! Ya�mur mevsiminin sert ikliminde t�ylerimin nas�l kabard���n� g�stermemi,
�amurlu ayakkab�lar�mla surat�n�zda iz ��karmam� ister miydiniz, densizler!
Kald�r�n tahtra-van� buradan!
�kinci Adam
�demeyi yapacak m�s�n�z efendim?
Mascarille
Ne?
� 26 �
�kinci Adam
Diyorum ki efendim, bize para vermeniz gerekiyor. L�tfen.
Mascan�e
(Bir tokat at�p) Ne! Benim seviyemde birinden para m� istiyorsun ukala?
�kinci Adam
Fakir insanlara b�yle mi �deme yap�yorsunuz? Sizin seviyeniz a� kalmam�z� m�
istiyor yani?
Mascarille
Ah, ah, ah, boyunuzun �l��s�n� al�r�m ben. Rezillere bak, benimle oynamaya cesaret
ediyorlar.
BhinciAdam
(Tahtravanm bir aya��nda tutarak) Bana bak, �abuk ver param�z�.
Mascan�e
Ne?
BinnciAdam
Diyorum ki param� hemen almak istiyorum
Mascan�e
Mant�kl� tabii.
BinnciAdam
�abuk o zaman.
. 27 �
Mascarille
Tabii, ama sen konu�may� biliyorsun, di�er arkada��n ne dedi�ini bilmeyen ukalan�n
biri. Al bakal�m, oldu mu?
Birinci Adam
Hay�r olmad�, bir de tokat att�n arkada��ma ve...
Mascarille
Yava�, al bakal�m, bu da tokat i�in. D�zg�n davramrsan benden her �eyi alabilirsin.
Hadi birazdan gelip beni al�n, g�n bat�m� i�in Louvre'a gidece�im.
� 28 �
SAHNE VIII MAROTTE, AAASCARILLE
Marotte
Efendim, han�mefendiler birazdan burada olacaklar.
Mascarille
Acele etmesinler, buraya beklemek i�in g�nderildim.
Marotte
i�te geliyorlar.
� 29 �
SAHNE IX MACDELON, CATHOS , MASCARILLE, ALMANZOR
Mascarille
(Selamlad�ktan sonra) Bayanlar b�yle aniden ziyarete gelme cesaretini g�sterdi�im
i�in hi� ��phesiz �ok �a��rtt�m sizi. Ama ��hretinizdir bu i�i ba��n�za a�an,
zenginli�in benim i�in �yle etkileyici bir �ekicili�i vard�r ki, her yerde bunun
pe�inden ko�ar�m.
Magdelon
E�er zenginli�in pe�indeyseniz, onu araman�z gereken yer bizim topraklar�m�z de�il.
Cathos
Zenginli�i burada bulman�z i�in onu buraya sizin getirmi� olman�z gerekirdi.
Mascarille
Ah beni ne kadar yanl� anlad�n�z! Oysa ben sizin de�erinizden, Paris'te kusursuz
olan ne varsa hepsini mars edecek zenginli�inizden s�z etmek istemi�tim.
� 30 �
Magdelon
Ho�nutlu�unuzu anlatan �vg�lerinizi �yle c�mert�e sa-vurdunuz ki, kuzenim ve ben
elbette ki bize yak�an ciddiyeti korumak, tatl� iltifatlar�n�za kar�� kendimizi
savunmak durumunda kald�k.
Cathos
�ekerim, beyefendiye bir koltuk getirtmek laz�m.
Magdelon
HeyAlmanzor!
Almanzor
Han�mefendi?
Magdelon
�abuk, bize koltuk getir, rahat rahat sohbet edelim.
Mascar�lle
Peki ama acaba burada kendimi g�vende hissedebilir miyim?
Cathos
Bir �eyden mi korkuyorsunuz?
Mascar�lle
Kalbimin oyunlar�ndan, �zg�rl���m�n ayk�r�l���ndan korkuyorum. Burada k�t�l�k
yapmaya haz�r yaramaz �ocuklar g�r�yorum sanki ba�kalar�n�n �zg�rl���ne
sata�abilecek, bir T�rk'e kar�� koyabilecek g��te yaramaz o�lan �ocuklar�. Nas�l da
�ld�r�c� bir savunmaya ge�iyorlar b�yle onlara yakla�t���n�z� anlar anlamaz! Ah,
hi� g�venemiyorum kendime, ka��p kurtulmak istiyorum ya da bir teminat, bana
k�t�l�k yapmas�nlar.
� 31 �
Magdelon
Ah �ekerim, ne �akac� bir beyefendi.
Cathos
Sanki Amilcar!4
Magdelon
Sak�n korkmay�n, kalbimizde hi�bir k�t� niyet yok. Kalbiniz g�zelli�ini koruyup
g�venle uykuya dalabilir burada.
Cathos
Ama beyefendi, on be� dakikad�r sizi �efkatle saran bu koltu�a kar�� bu kadar
ac�mas�z olmay�n, b�rak�n kendinizi sizi sarmak ihtiyac�nda olan �u koltu�a.
Mascarille
(Sa�lar�n� ve dizliklerini d�zelttikten sonra) Evet bayanlar, Paris hakk�nda ne
d��n�yorsunuz?
Magdelon
Ah! Ne diyebiliriz ki! Paris'in insan�n ihtiyac� olan her �eyi buldu�u m�kemmel bir
cennet oldu�unu ink�r edenin akl�ndan zoru vard�r. Zevkli insanlar�n bulu�ma yeri,
zarafetin ve esprili anlay��n merkezi.
Mascarille
Bence, d�zg�n bir insan�n Paris d��nda ho� bir selama rastlamas� bile m�mk�n de�il.
Cathos
�nk�r edilemez bir hakikat bu.
4 Bahsi ge�en Celie roman�ndan, iyi konu�may� bilen, maneviyat� y�ksek, esprili
bir karakter.
� 32 �
Masca��le
�ok ziyaret�iniz oluyor mu? Kimlerle g�r��yorsunuz?
Magdelon
Ne yaz�k ki hen�z �ok tan�nm�yoruz, ama tan�nmak �zereyiz. �ok �zel bir arkada��m�z
var, Se�ilmi� Oyunlar Derle-mesi'ndeki5 b�t�n beyefendileri buraya getirip bizimle
tan�t�raca��na s�z verdi.
Cathos
Ve sadece onlarla de�il, ismini verdi�i ba�ka �airlerle de. Bu sayede biz de b�t�n
o g�zellikleri yak�ndan tan�ma �ans�na sahip olaca��z.
Masca��le
Bu i�i sizin i�in en iyi ben yapar�m. Bu insanlar�n hepsi beni ziyaret eder. Her
g�n yar�m d�zinesiyle beraber oldu�umu rahatl�kla s�yleyebilirim.
Magdelon
Eh, bize bu iyili�i yaparsan�z size minnettar kal�r�z. ��nk� sonu�ta o g�zel
d�nyaya girebilmek i�in b�t�n o beyefendilerle tan�mak gerekiyor. Paris'te kimin ne
oldu�una karar verenler onlar. Ve biliyorsunuz onlardan o kadar �ok var ki,
��hretinizin yay�lmas� i�in bir tanesiyle ahbapl�k etmek yetmez. Ama benim as�l
�nem verdi�im, insan�n bu entelekt�el ziyaretler sayesinde bilmesi gereken y�zlerce
�eyi ��reniyor olmas�. Ne de olsa bilgiyle besleniyoruz. Ne bileyim, her g�n yeni
bir nezaket kural�, ho� nesirlerin ve dizelerin de�i� toku� edilmesi. Olan biten
her �eyin zaman�nda ��renilmesi de �ok �nemli. Bilmem kim bilmem hangi ko-
5 Receuil des Pieces Choisies (Se�ilmi� Oyunlar Derlemesi) kitap�� Charles de Sercy
taraf�ndan 1653 y�l�nda yay�nlanan, her cildinde 150'ye yak�n �airin oyunu bulunan
bir derleme. Bu oyun yaz�ld���nda derlemenin ���nc� cildi bas�lm�t�.
� 33 �
nuda d�nyan�n en iyi oyununu yazm�, ba�ka biri bilmem hangi �ark�ya s�z yazm�, �u
�ok sesli bir beste yapm�, �b�r� sadakatsizlik �zerine bir �iir yazm�, bay bilmem
kim bayan x'e bir gece bir mektup g�ndermi�, o da sabah�n sekizinde cevab�n�
vermi�, �u yazar�n b�yle bir niyeti varm�, �b�r� kitab�n�n ���nc� b�l�m�ne ba�lam�,
di�eri eserlerini basma vermi�. Arkada� gruplar�nda sizi de�erli k�lan �ey bunlar�
biliyor olman�zd�r. E�er b�t�n bunlardan haberiniz yoksa ne kadar �nemli
olabilirsiniz ki!
Cathos
Bana kal�rsa olan bitenden haberi olmayan ama akl�yla �v�n�p duran bir insan sadece
komik duruma d�er. Ger�ekten de biri gelip yeni bir �eyler g�r�p g�rmedi�imi sorsa
ve ben hi�bir �ey g�rmemi� olsam, utanc�mdan yerin dibine ge�erdim.
Mascarille
Olan biteni ilk duyanlardan olmamak ger�ekten utan� verici. Ama sak�n �z�lmeyin,
evinizde b�y�k bir entelekt�el akademisi kuraca��m. Size s�z veriyorum sizin
herkesten �nce ezberlemedi�iniz bir tek dize bile yaz�lamayacak Paris'te. Ben sizin
de g�rd���n�z gibi biraz kafama g�re ya�ar�m. Paris'in en �nemli mek�nlar�n� kendi
tarz�mla nas�l alt�n� �st�ne getirdi�imi ��reneceksiniz, iki y�z �ark�, bir o kadar
sone, d�rt y�z ta�lama, binden fazla �ok sesli beste... Bilmeceleri ve ske�leri
saymazsak tabii...
Magdelon
itiraf edeyim ki ben ske�lere bay�l�yorum, �ok cesur bir �ey yok bence.
� 34 �
Mascarille
Ske� yazmak zordur, b�y�k bir yetenek ister. Benim tarz�m� g�receksiniz, eminim
ho�unuza gidecek.
Cathos
Ben bulmacalara deli oluyorum.
Mascarille
Bu da zek�y� geli�tirir, bu sabah d�rt tane bulmaca �rettim, size soray�m da
u�ra��n.
Magdelon
�ok sesi besteler de ho� oluyor, hele iyi yap�ld�larsa.
Mascarille
Bu benim �zel yetene�ime giriyor. B�t�n Roma tarihini bestelemekle u�ra��yorum �u
aralar.
Magdelon
Ah! Eminim �ok g�zel olacakt�r. E�er bastmrsan�z en az�ndan bir kopyas�n� almak
isterim.
Mascarille
En iyi ciltlenmi�lerden her ikinize de birer tane ay�raca��ma s�z veriyorum. Ger�i
benim istedi�imden d��k bir kalite oluyor ama pe�imi b�rakmayan kitap��lar biraz
para kazans�n diye yapt�r�yorum.
Magdelon
insan�n kendi eserinin bas�ld���n� g�rmesi ne b�y�k bir muduluktur tahmin
edebiliyorum.
Mascarille
Elbette. S�ras� gelmi�ken size d�n ak�am ziyaretine gitti-
� 35 �
�im bir d�es arkada��m�n evinde yapt���m do�a�lamay� okuyay�m. Do�a�lama konusunda
�ok iyiyimdir.
Cathos
Do�a�lama zek�n�n mihenk ta��d�r.
Mascarille
Dinleyin �yleyse.
Magdelon
B�t�n dikkatimizle.
Mascarille
Ah, ah! Koruyamad�m kendimi, size bakarken Kafamda hi�bir k�t�l�k olmadan,
Bak�lar�n�z kalbimi �ald� el alt�ndan H�rs�z var, h�rs�z var, h�rs�z var.
Cathos
Aman Allah'�m! Ne kadar cesurca.
Mascarille
B�t�n yapt�klar�m� bir s�vari havas�nda yapar�m, asla ukalal�k yoktur.
Magdelon
Ukalal�kla uzaktan yak�ndan ilgisi yok.
Mascarille
Nas�l ba�lad���n� fark ettiniz mi, ah, ah? �te buras� harika, ah, ah! Olan biteni
birdenbire anlayan bir adam gibi, ah, ah. S�rpriz! Ah, ah.
� 36 �
Magdelon
Evet, bence de harika olmu� bu ah, ah.
Mascarille
Sanki hi�bir anlam� yokmu� gibi duruyor.
Cathos
Ah! Aman Allah'�m, neler diyorsunuz! Anlat�lamayacak pek �ok �ey gizli burada.
Magdelon
Kesinlikle, ben epik bir �iir yazmaktansa bu ah, ah k�sm�n� yazmay� tercih ederdim.
Mascarille
�kiniz de zevk sahibi insanlars�n�z.
Magdelon
Eh, k�t� say�lmay�z.
Mascarille
Peki, �una da bay�lmad�n�z m�, koruyamad�m kendimi? Koruyamad�m kendimi, do�al bir
konu�ma tarz� oldu�unu fark etmemi�tim, koruyamad�m kendimi. Size bakarken kafamda
hi�bir k�t�l�k olmadan, masumca, k�t� niyetsiz, zavall� bir koyun gibi, size
bak�yorum. Yani, sizi dikkatle izlemekten, g�zlemlemekten, hayranl�kla seyretmekten
zevk al�yorum. Bak�lar�n�z, el alt�ndan... Bu deyime ne diyorsunuz, el alt�ndan,
�ok iyi se�ilmemi� mi sizce de?
Cathos
Hem de �ok iyi!
� 37 �
Mascarille
El alt�ndan, gizlice, sanki bir kedi yava��a bir fareye yakla��yor. El alt�ndan.
Magdelon
Daha iyi anlat�lamazd�.
Mascarille
Kalbimi �ald�, beni ele ge�irdi, kap�p ka�t�. H�rs�z var, h�rs�z var, h�rs�z var.
Bir h�rs�z� durdurmak i�in arkas�ndan ko�arak ba��ran bir adam gelmiyor mu
akl�n�za? H�rs�z var, h�rs�z var, h�rs�z var...
Magdelon
Kusursuz bir maneviyat� ve n�kteli bir anlat�m oldu�unu itiraf etmek laz�m.
Mascarille
Size s�zlerin �zerine yapt���m besteyi de okuyaca��m.
Cathos
M�zik e�itimi de mi ald�n�z?
Mascarille
Ben mi? Kesinlikle hay�r.
Cathos
�yleyse bu nas�l m�mk�n olur?
Mascarille
Kaliteli insanlar her �eyi bilirler, hem de hi�bir zaman e�itimini almadan.
� 38 �
Magdelon
Kesinlikle �ekerim.
Mascarille
Dinleyin bakal�m besteyi be�enecek misiniz? Ehem, ehem. La, la, la, la, la.
Havan�n sertli�i sesimin inceli�ini a��r� derecede etkilemi�, ama ne �nemi var, tek
ba��na s�ylenen bir �ark� bu. (�ark�ya ba�lar) Ah, ah...
Cathos
Ah ne kadar tutkulu bir beste! �nsan�n �lesi gelmiyor mu?
Magdelon
Aksak ritimli hem de.
Mascarille
Anlat�lmak istenenin m�zikle gayet iyi ifade edildi�ini d��nm�yor musunuz? H�rs�z
var... Ve sonra �ok y�ksek sesle, h�rs�n�n�z, ve birden, solu�u kesilen bir adam
gibi, h�rs�z var.
Magdelon
�te son diye buna denir, b�y�k son, sonun sonu. Sizi temin ederim ki b�t�n�yle
ola�an�st�, besteye de s�zlere de hayran kald�m.
Cathos
Daha �nce hi� bu kadar g��l� bir �ey duymam�t�m.
Mascarille
B�t�n yeteneklerim do�u�tan geliyor, hi�bir �zel �al�ma yapmad�m.
� 39 �
Magdelon
Do�a size tutkulu, c�mert bir anne gibi davranm�, siz de onun ��mar�k �ocu�usunuz.
Mascarille
Zaman�n�z� neyle ge�iriyorsunuz han�mefendiler?
Cathos
Hi�bir �eyle.
Magdelon
Bug�ne dek korkun� bir sanat perhizi i�inde ya�ad�k.
Mascarille
E�er kabul ederseniz �n�m�zdeki g�nlerde sizi bir oyuna g�t�rmek isterim.
Yeni bir oyun gelecek diye biliyorum, birlikte seyretmekten ben de memnun kal�r�m.
Magdelon
Nas�l reddedebiliriz ki!
Mascarille
Ama oradayken oyunu gerekti�i gibi alk�laman�z� rica edece�im sizden. ��nk� oyunun
de�er kazanmas�na yard�mc� olaca��ma s�z verdim, oyunun yazar� bu sabah yine gelip
rica etti. Burada adet b�yle, yazarlar yeni yazd�klan oyunlar� be�enelim ve d�ar�da
tan�tal�m diye bizim gibi �nemli adamlara okutmaya gelirler. Bir d��n�n seyirci
bizim s�yledi�imiz �eye kar�� gelebilir mi hi�? Ben de bu i�te olduk�a iyiyimdir,
e�er bir �aire s�z verdiysem tiyatrodaki mumlar s�nmeden �nce mutlaka "�te bu �ok
iyi!" diye ba��r�r�m.
� 40 �
Magdelon
Ah, daha fazla bahsetmeyin bunlardan. Paris harika bir yer, her g�n en az y�z tane
olay oluyor, biz burada ta�rada her �eyden habersiz, g�zelliklerden uzakta...
Cathos
Madem ne yapmam�z gerekti�ini ��rendik, bu kadar� yeterli. Gerekti�i zaman biz de
ba��rma g�revimizi yerine getirece�iz.
Mascarille
Yan�l�yor muyum bilmiyorum ama sanki daha �nce tiyatroyla ilgilenmi� gibi bir
haliniz var.
Magdelon
Eh, siz �yle diyorsan�z bir do�ruluk pay� vard�r.
Mascarille
Ah, bunu bir g�rmek laz�m. Laf aram�zda bir beste yapt�m, yak�n zamanda birilerine
sunmak niyetindeyim.
Cathos
Ah, hangi oyunculara vereceksiniz?
Mascarille
iyi soru! Bourgogne Tiyatrosunun oyuncular�na, onlardan ba�kas� de�erlendirmeyi
beceremez. Di�erleri konu�ur gibi ezbere okuyan cahil oyuncular. Dizelere anlam�n�
vermeyi, gereken yerde duraklamay� bilmiyorlar. E�er oyuncu do�ru dizede durup
seyirciyi uyarmazsa, ne zaman alk�layaca��n�z� nerden bilebilirsiniz ki?
� 41 �
Cathos
Ger�ekten de, dinleyiciye eserin g�zelliklerini hissettirmenin de bir yolu var,
e�er eseri k�ymetlendiren �eyi g�ster-mezsen eserin de�eri anla��lamaz.
Mascarille
Peki, aksesuarlar�m hakk�nda ne d��n�yorsunuz? K�yafetime uymu�lar m�?
Cathos
Tamamen.
Mascarille
Kurdeleleri iyi se�mi� miyim?
Magdelon
Son derece g�zel. Saf Perdrigeon.6
Mascarille
Peki dizliklerim?7
Magdelon
�ok ho� g�r�n�yorlar.
Mascarille
Bunlar�n yap�lm� b�t�n dizlikler aras�nda en iyi olduklar�n� s�yleyerek
�v�nebilirim herhalde.
Magdelon
�tiraf etmeliyim ki kimsenin �zerinde bu kadar zarif durduklar�n� g�rmemi�tim.
6 Zaman�nda Paris'in en �nl� tuhafiyecisi.
7 Frans�zca canon! Erkeklerin giydikleri diz alt�ndan bileklerine kadar uzanan
genellikle dantelli kuma�tan s�s.
� 42 �
Mascarille
Koku alma duyunuz eldivenlerimle ilgilenir mi acaba?
Magdelon
Ah, korkun� g�zel kokuyorlar.
Cathos
Hayat�mda hi� bu kadar g�zel bir koku �ekmemi�tim i�ime.
Mascarille
Peki ya bu? (Pudralanm� peru�unu koklat�r)
Magdelon
En iyi kalite! T�pk� zek�n�z gibi.
Mascarille
Ku� t�yleri hakk�nda hi�bir �ey s�ylemediniz. Onlar� nas�l buldunuz?
Cathos
Korkun� g�zel.
Mascarille
Bunlar�n bir tanesinin bir alt�na mal oldu�unu biliyor musunuz? Benim de b�yle bir
hastal���m var, g�zel olan hi�bir �ey i�in para harcamaktan �ekinmem.
Magdelon
Birbirimize ne kadar da �ok benziyoruz. �st�mdeki her �ey korkun� bir titizlik
g�steririm. �orab�ma kadar, �zerimdeki her �eyin en iyi bir elden ��kmas� gerekir,
aksini d��nemem bile.
� 43 �
Mascarille
(Aniden ba��r�r) Ah, ah, ah, yava� olun l�tfen han�mefendiler. Beni b�yle hoyrat�a
harcaman�z ne kadar k�t�, yapt�klar�n�zdan �ik�yet�iyim. Hi� de d�r�st de�il bu!
Cathos
Neden bahsediyorsunuz? Neyiniz var?
Mascarille
Neyim mi var? Kalbime kar�� ikiniz birden, hem de ayn� anda. Her yan�mdan
s�k�t�rd�n�z beni. Bu insan haklar�na ayk�r� bir �ey, e�it �artlarda de�iliz. �nsan
�ld�r�yorlar, diye ba��nverece�im �imdi.
Cathos
Ah ne kadar kendine �zg� bir dili var!
Magdelon
D��nce �ekline hayran kald�m.
Cathos
Ac�dan �ok korku hissediyorsunuz, kalbiniz daha ona yakla�madan ba��rmaya ba�l�yor.
Mascarille
Ne diyorsunuz! Tepeden t�rna�a alt �st ettiniz beni.
� 44 �
SAHNE X MAROTTE, MASCARILLE, CATHOS , MAGDELON
Marotte
Han�mefendi sizi g�rmek isteyen biri var.
Magdelon
Kim?
Marotte
Jodelet Vikontu.
Mascarille
Jodelet Vikontu mu?
Marotte
Evet, efendim.
Cathos
Kendisini tan�yor musunuz?
� 45 �
1
Masca��le
En iyi arkada��md�r.
Magdelon
�abuk i�eri al.
Mascar�lle
Bir s�redir g�r�m�yoruz, �ok iyi oldu bu tesad�f.
Cathos
i�te geldi.
46
SAHNE XI JODELET, AAASCARILLE, CATHOS , AAAGDELON, AAAROTTE
Mascarille
Ah vicont!
Jodelet
(Birbirlerine sanlarak) Ah Markiz!
Mascarille
Seninle kar��la�t���ma ne kadar memnunum!
Jodelet
Seni burada g�rmek ne mutluluk verici!
Mascarille
Bir �p�c�k daha ver rica ederim!
Magdelon
Harika, tan�nmaya ba�l�yoruz, i�te bizi g�rmek i�in yollara d�en kaliteli insanlar.
� 47 �
Mascarille
Han�mefendiler, bu soylu beyefendiyi size tan�tmama izin verin. Emin olun ki
sizinle tan�maya lay�k bir beyefendi kendisi.
Jodelet
Do�rusu lay�k oldu�unuz g�zellikleri ayaklar�n�za getirmek gerekir. �ekicili�iniz
her t�rl� insan� emrinize amade edecek soylu bir g�ce sahip.
Magdelon
Nezaketiniz iltifat etmenin s�n�rlar�n� zorluyor.
Cathos
Bug�n� takvimimize en mesut g�n�m�z olarak i�aretle-meliyiz.
Magdelon
Ah, efendim, her zaman s�ylememiz mi gerekiyor? Rahat�n�za baksan�za.
Mascarille
Vikontu b�yle g�rd���n�ze �a��rmay�n. Daha yeni hastal�ktan ��kt�, y�z�n�n bembeyaz
olmas�ndan da belli oluyor.8
Jodelet
Uykusuzlu�un ve sava� yorgunlu�unun meyveleri bunlar. "
Mascarille
Han�mefendiler, Vikontun y�zy�l�n en yi�it kahramanlar�ndan biri oldu�unu biliyor
muydunuz?
8 Oyuna �zg� bir �aka, Jodelet'i oynayan oyuncu her zaman surat�n� unlayarak
oynard�.
� 48 �
Jodelet
Senin de benden a�a�� kal�r yan�n yok say�n Marki, neler yapabildi�ini hepimiz
biliyoruz.
Masca��le
�ok �nemli bir g�nde tan�t���m�z do�rudur.
Jodelet
Ve sava��n en tehlikeli oldu�u zamanlarda.
Masca��le
(Bayanlara bakarak) Evet, ama buras� kadar tehlikeli de�ildi. Ha, ha, ha.
Jodelet
Beyefendiyle ben orduda tan�t�k. �lk kar��la�t���m�zda Malta'da bir s�vari alay�n�
komuta ediyordu.
Masca��le
Do�ru, ama sen benden �nce girmi�tin bu i�lerin i�ine. Hat�rl�yorum, ben daha
r�tbesiz bir subayken, sen iki bin atl�ya komutanl�k ediyordun.
Jodelet
Sava� g�zeldir, ama inan�n ki bizim gibi hizmet adamlar� bug�n hi� de gerekti�i
gibi �d�llendirilmiyor.
Masca��le
�te k�l�c�m� kald�r�p asmay� istememin nedeni de bu.
Cathos
Ah, k�l��l� erkekler bende korkun� bir �efkat duygusu uyand�r�yor.
� 49 �
Magdelon
Ben de bay�l�yorum onlara, ama bir yandan da yi�itli�in ak�lla tatlandmlmasm�
isterim.
Mascarille
Arras ku�atmasmdayken bize d�manlar kar��s�nda �st�nl�k kazand�ran o yar�m ay�
hat�rl�yor musun Vikont?
Jodelet
Yar�m ay m�? O g�n dolunay yok muydu?9
Mascarille
San�r�m hakl�s�n.
Jodelet
Nas�l hat�rlamam, aman Allah'�m. Bir el bombas�yla baca��mdan yaralanm�t�m, hala
izlerini ta��r�m. Elleyin bak�n l�tfen, darbeleri hissedeceksiniz, buralardayd�.
Cathos
Ah, do�ru, yara ger�ekten b�y�k.
Mascarille
Elinizi uzat�n bana, �una bir dokunun, buras�, tam kafam�n arkas�. Hissettiniz mi?
Magdelon
Evet, bir �ey hissettim.
Mascarille
Yapt���m son seferde ald���m bir t�fek darbesi.
9 Mascarille "yar�m ay" deyimiyle hilal �eklindeki ku�atmadan bahseder. Jodelet'in
cevab� bu konuda hi�bir bilgisi olmad���n� g�sterir.
� 50 �
Jodelet
Bu da Gravelines sald�r�s�nda beni delip ge�en bir kur�un yaras�.
Mascarille
(Elini pantolonunun d��mesinin �zerine koyarak) Size korkun� bir yara g�sterece�im.
Magdelon
Gerek yok! G�rmeden de inan�yoruz s�ylediklerinize.
Mascarille
Bunlar nas�l insanlar oldu�umuzu g�steren onur verici izler.
Cathos
Ne oldu�unuzdan en ufak bir ��phemiz bile yok.
Mascarille
Say�n Vikont, araban burada m� acaba?
Jodelet
Neden?
Mascarille
Han�mefendileri d�ar� ��kar�p beraber yemek yiyebilirdik.
Magdelon
Bug�n d�ar� ��kamay�z.
Mascarille
�yleyse kemanc�lar gelsin, dans edelim.
� 51 �
Jodelet
Ah, ne iyi bir fikir!
Magdelon
Bizim i�in de uygundur, yaln�z bize e�lik edecek insana ihtiyac�m�z var.
Mascarille
Hey, b�t�n �lke! �u u�aklara lanet olsun, Fransa'da benden daha k�t� hizmet g�ren
ba�ka bir beyefendi oldu�unu sanm�yorum. Bu reziller hep yaln�z b�rak�yor beni.
Magdelon
Almanzor, beyefendinin adamlar�na s�yleyin kemanc�lar� getirsinler. �u etraftaki
bay ve bayanlar� da �a��r�n da balomuzu kalabal�kla�t�rsmlar.
Mascarille
Say�n Vikont, ne anlat�yorsun g�zlerinle bana b�yle?
Jodelet
Sence Say�n Marki, neye benziyor anlatt���m?
Mascarille
Ben derim ki buradan �zg�rl�klerimize zarar vermeden ��kamayaca��z. En az�ndan ben,
kalbimin heyecanla �arpt���n� hissediyorum, sanki u�up gidecekmi� gibi.
Magdelon
Nas�l da do�al konu�uyor! Her �eyi nas�l da ho� bir �ekilde betimliyor.
. 52 �
Cati�os
Kesinlikle, zihni hi� durmadan �al��yor.
Mascar�le
Size ger�ek oldu�umu g�stermek i�in bu konuda bir do�a�lama yapaca��m. (D��nceye
dalar)
Cathos
B�t�n kalbimle yalvar�yorum size, l�tfen bizim i�in yapt���n�z bir �ey dinletin
bize.
Jodelet
Ben de bir �eyler �retmek isterdim ama ilham almakta biraz s�k�nt� �ekiyorum
bug�nlerde. Son g�nlerde bir�ok kez kan ald�rmak zorunda kald�m, ondan olsa gerek.
Mascarille
Hay lanet olsun! Hep ilk dizeyi kolayca yaz�yorum ama arkas�n� getirmekte zorluk
�ekiyorum. �nan�n bu �ok aceleye geldi. Bo� zaman�mda sizin i�in �ok ho�unuza
gidecek bir do�a�lama yapaca��m.
Jodelet
�eytan gibi zek�s� vard�r.
Magdelon
Ayr�ca �ok zarif ve ba�ar�l�.
Masca��le
Vikont s�ylesene, Kontesi g�rmeyeli ne kadar zaman ol-
� 53 �
Jodelet
Ziyaret etmeyeli �� hafta oldu san�nm.
Mascarille
D�k�n bu sabah beni g�rmeye geldi�ini biliyor musun? Beraber geyik avlayal�m diye
k�ra g�t�rmek istedi beni.
Magde�on
i�te arkada�lar�m�z geliyorlar.
� 54 �
SAHNE XII
JODELET, MASCARILLE, CATHOS , MAGDELON, MAROTTE,
LUCILE
Magdelon
Ah arkada�lar�m! Kusuruma bakmay�n. Bu beyefendiler bize bir keman zevki ya�atma
��lg�nl���na kap�ld�lar. Biz de e�lencenin bo�luklar�n� doldurun diye sizi
�a��rd�k.
Lucile
Elbette, memnuniyetle.
Mascar�le
Bu seferki balo aceleye geldi, ama �n�m�zdeki g�nlerde gerekti�i gibi bir balo
verece�iz sizin i�in. Kemanc�lar geldi mi?
�hnanzor
Evet efendim, buradalar.
Cathos
Haydi, aziz dostlar�m, yerlerinizi al�n.
� 55 �
Mascar�le
(Dans� ba�latmak i�in tek ba��na dans eder) La, la, la, la, la, la, la, la.
Magdelon
Ne kadar zarif bir v�cudu var.
Cathos
Ve harika dans ediyor.
Mascar�le
(Magdelon'u al�r) �zg�rl���m de ayaklar�m gibi zorlu bir s�navdan ge�ecek.
Daha ritmik �al�n kemanc�lar, daha ahenkli. Ah ne cahiller! Bunlarla dans etmenin
imkan� var m�? �eytan g�rs�n y�z�n�z�! �l��ye g�re �almay� bilmiyor musunuz? La,
la, la, la, la, la, la. Ah, k�y kemanc�lar�.
Jodelet
(Dans ederek) Hey! Ritmi bu kadar h�zland�rmay�n, hastal�ktan daha yeni ��kt�m.
� 56 �
SAHNE XIII
DU CROISY, LA CRANCE, MASCARILLE, JODELET, CATHOS , MACDELON, MAROTTE, LUCILE
LaGrance
(Elinde bir sopayla) Ah rezil herifler! Ne yap�yorsunuz burada? �� saattir sizi
ar�yoruz.
Mascarille
(Dayak yerken) Ay, ay, ay, b�yle dayak ataca��n�z� s�ylememi�tiniz.
Jodelet
Ay, ay, ay.
LaGrance
�nemli bir adamm� gibi yapmak size mi d�t� al�aklar!
Du Croisy
Bu size hat�rlat�r kim oldu�unuzu. (D�ar� ��karlar)
� 57 �
SAHNE XIV
MASCARILLE, JODELET, CATHOS , AAACDELON, MAROTTE,
LUCILE
Magdelon
Bu da ne demek oluyor?
Jodelet
Olur �ey de�il!
Cathos
Ne! Sizi bu �ekilde d�vmelerine nas�l izin verdiniz?
Mascarille
Ah! Bir �ey belli etmek istemedim, ��nk� �ok sert biriyim ben, �fkeden kendimi
kaybederim.
Magdelon
B�yle bir hakarete katlanmak! Hem de bizim �n�m�zde!
Mascarille
Bir �ey yok, daha fazla uzatmayal�m. Uzun zamand�r tan��yoruz, bu kadar k���k bir
�ey i�in arkada�lar aras�nda s�k�nt� yaratmayal�m.
� 58 �
SAHNE XV
DU CROISY, LA GRANCE, AAASCARILLE, JODELET, AAACDE-
LON, CATHOS
LaGrance
Ah �apulcular, inan�n ki g�lecek haliniz kalmayacak. Girin i�eri! (��, d�rt tane
kiral�k katil i�eri girer)
Magdelon
Bu ne c�ret! Nas�l bizi bu �ekilde rahats�z edersiniz? Hem de kendi evimizde.
DuCro�sy
U�aklar�m�z�n bizden daha iyi kar��lanmas�na nas�l katlanabiliriz han�mefendiler?
Bizim param�zla size kur yap�p bir de balo d�zenleyecekler!
Magdelon
U�aklar�n�z m�?
LaGrance
Evet, u�aklar�m�z. Onlar� bu �ekilde i�lerinden al�koyman�z hi� de ho� bir �ey
de�il.
� 59 �
Magdelon
Aman Allah'�m! Bu ne k�stahl�k!
LaGrance
Sizin g�z�n�ze girmek i�in bizim k�yafetlerimizi kullanm�lar ama pek yarar�
olmayacak. G�zel g�zlerini be�endiy-seniz ��k olabilirsiniz tabii. Hadi, derhal
��kart�n elbiseleri.
Jodelet
Elveda zarafet!
Mascarille
�te a�a��l�k Marki ve Vikont bozuntular�.
Du Croisy
Ha, ha, sizi namussuzlar! Demek bizim yaram�z�n �st�ne gitme cesaretini
g�sterebiliyorsunuz. Dilberlerinizin g�z�ne ho� g�r�nmek i�in ba�ka bir yol
bulman�z gerekecek bundan sonra.
LaGrance
Bizim yerimizi almak istediniz demek, hem de bizim k�yafetlerimizle.
Mascarille
Ah kara talih! Bu de�i�imin sebebi ne!
Du Croisy
En ufak bir �ey kalmas�n �zerlerinde, �abuk.
LaGrance
�stlerindeki her �eyi ��kart�n, acele edin. �imdi say�n han�mefendiler, bu
halleriyle de beyefendilere hayran olmaya
� 60 �
devam edecek misiniz? Can�n�z nas�l isterse, se�im size kalm�, inan�n ne beyefendi
ne de ben bu durumu k�skanacak de�iliz. (Lucille ve Celimene d�ar� ��karlar)
Cathos
Ah ne utan� verici!
Magdelon
�yle k�r�ld�m ki!
Kemanc�lar
(Marki'ye) Neler oluyor? Bizim param�z� kim �deyecek?
Mascarille
Say�n Vikont'tan isteyin.
Kemanc�lar
(Vikonta) Param�z� kimden alaca��z?
Jodelet
Say�n Marki'den isteyin.
� 61 �
SAHNE XVI
CORCIBUS, MASCARILLE, JODELET, MAGDELON, CATHOS,
MAROTTE
Gorgibus
Ah ne rezillik! Ne hallere soktunuz beni. D�ar� ��kanlar�n anlatt���na g�re
ger�ekten �ok g�zel i�ler a�m�s�n�z ba��n�za.
Magdelon
Ah baba! �yle b�y�k bir hakarette bulundular ki bize.
Gorgibus
Evet, b�y�k bir hakaret, ama kendi sayg�s�zl���n�z�n kar��l���n� ald�n�z reziller.
Sizin davran�lar�n�z sebep oldu bunlara. Ah ne talihsizim ki bu hakareti ben de
yutup susmak zorunday�m.
Magdelon
Ah, size yemin ederim ki �c�n�z� alaca��m, yoksa �z�nt�mden �l�r�m. Sizi
�apulcular, onca k�stahl�ktan sonra hala burada durmaya nas�l cesaret ediyorsunuz?
� 62 �
Mascarille
Bir Marki'ye b�yle davraml�r m�? D�nyan�n haline bak, biraz �nce bize bay�lan
insanlar ufac�k bir talihsizlik y�z�nden y�z�m�ze bakmaz oldular. Hadi dostum,
�ans�m�z� ba�ka yerde arayal�m, g�r�yorum ki burada be� para etmez g�r�nt�ye �nem
veriliyor, ger�ek erdeme de�il. (Her ikisi de ��karlar)
� 63 �
SAHNE XVII CORGIBUS, MAGDELON, CATHOS, KEMANCILAR
Kemanc�lar
Efendim, onlar�n yerine param�z� �demeniz i�in bekliyoruz burada.
Gorgibus
(Dayak atarak) Evet, evet, ben �derim, i�te paran�z, �demeyi b�yle yapaca��m. Ve
siz, ukalalar, ayn� daya�� hak ediyorsunuz siz de. Elalemin e�lencesi, alay konusu
olaca��z. �te sa�mal�klar�n�z�n ba��m�za a�t�klar�. Gidin saklan�n, ��mar�klar,
gidin g�z�m g�rmesin sizi bir daha. Bu ��lg�nl���n sebebi sizsiniz, ak�ls�z
ahmaklar, i�siz g��s�z insanlar�n, roman, dize, sone zihniyetli insanlar�n
e�lencesi b�yle olur. Cehenneme kadar yolunuz var!
� 64 �
SEVDA DOKTORU
Ki�iler
LAGRANCE
DU CROISY
GORGIBUS
SGANARELLE
AMINTE
LUCRECE
MONSIEUR GUILLAUME
MONSIEUR JOSSE
LUCINDE
LISETTE
MONSIEUR TOMES
MONSIEUR DES FONANDRES
MONSIEUR MACROTON
MONSIEUR BAHYS
MONSIEUR F�LER�N
CLLTANDRE
NOTER
ORVIETAN SATICISI
KOMED�
M�Z�K
BALE
Reddedilmi� ��k Reddedilmi� ��k K���k burjuva Lucinde'in babas�
Hal� Sat�c�s�
Kuyumcu
Sganarelle'in k�z�
Lucinde'in bak�c�s�
Doktor
Doktor
Doktor
Doktor
Doktor
Lucinde'in sevgilisi
� 67 �
KOMED�
G�R��
KOMED�, BALE, M�Z�K
Komedi
Haydi bu �eki�meden vazge�elim, Yeteneklerimizi tek tek g�stermek yerine Bu g�zel
g�nde birle�elim D�nyan�n en b�y�k mutlulu�u i�in ���m�z birlikte el ele verelim.
��� B�RL�KTE
Birle�elim...
� 69 �

PERDE I
SAHNE I
SCANARELLE, AAAINTE, LUCRECE, MONSIEUR CUILLAUME, MONSIEUR JOSSE
SganareJle
Ah hayat ne tuhaf! �u eski adamlar ne g�zel s�ylemi�, dert derdi getirir diye. Bir
felaket oldu mu mutlaka onu bir ba�kas� izler. Bir kar�m vard�, o da �ld�.
Monsieur Guillaume
Ka� tane daha olmas�n� isterdiniz ki!
Sganarelle
O �ld� sevgili dostum. Bu kay�p benim i�in �ok �nemli, akl�ma geldik�e a�lamadan
duram�yorum. Davran�lar�ndan o kadar da memnun de�ildim, ayr�ca �ok s�k tart��rd�k,
ama sonu�ta �l�m her �eyi unutturuyor. �ld�, kar�m i�in a�l�yorum. E�er hayatta
olsayd�, �imdi kavga ediyor olurduk. Allah'�n verdi�i b�t�n �ocuklar i�inden bir
tek k�z�m� b�rakt� bana, bu k�z da benim en b�y�k �z�nt�m. ��nk�
� 71 �
d�nyan�n en derin melankolisini ve korkun� bir keder i�inde oldu�unu g�r�yorum
onda. �yle ki onu bu kederden �ekip ��karmak neredeyse imk�ns�z, sebebini nas�l
��renece�imi bile bilemiyorum. �ok umutsuzum, bu konuda iyi bir tavsiyeye ihtiyac�m
var. Sen benim ye�enimsin, siz de kom-�umsunuz ve siz su� ortaklar�m, arkada�lar�m
rica ederim bana ne yapmam gerekti�ini s�yleyin.
Monsieu�josse
Bence k�zlar�n en ho�una giden onlarla incelikle u�ra��l-mas�d�r, e�er sizin
yerinizde olsayd�m, ona hemen bug�n g�zel bir elmas tak� al�rd�m ya da yakut,
z�mr�t.
Monsieur GuiUaume
Ben sizin yerinizde olsayd�m zihni ne�elensin diye ona g�zel bir manzara sunmak
maksad�yla odas�n� ye�illiklerle kapl� bir duvar hal�s�yla kaplard�m.
Aminte
Bense hi� b�yle yollar denemez, k�sa zaman �nce k�z�n�z� isteten ki�iyle onu hemen
evlendirirdim.
Lucr�ce
Bence k�z�n�z evlili�e kesinlikle haz�r de�il, o �ok hassas bir ruh haline sahip ve
s�hhati de pek iyi de�il. Onu �ocuk yapmak �zere birine vermek �b�r d�nyaya
yollamak gibi bir �ey olur. Bu d�nya pek ona g�re de�il, ben de size onu bir
manast�ra kapatman�z� tavsiye ederim, orada kendisine iyi gelecek bir�ok u�ra�
bulabilir.
Sganarelle
B�t�n bu tavsiyeleriniz ��phesiz �ok takdire �ayan ama biraz da ��karlar�n�za g�re
konu�tunuz gibi geliyor bana.
� 72 �
Monsieur Josse, siz kuyumcusunuz ve tavsiyeniz mal�n� satmak isteyen bir t�ccar�n
tavsiyesi gibi kokuyor. Monsieur Guillaume, siz de hal� sat�yorsunuz, sanki sizi
rahats�z eden fazla duvar k���d� var elinizde. Siz kom�um, sevdi�iniz adam�n k�z�ma
kar�� baz� hisleri oldu�unu biliyoruz ve k�z�m� bir ba�kas�n�n kocas� olarak g�rmek
ho�unuza gidecektir. Ve sana gelince sevgili ye�enim, herkesin bildi�i gibi niyetim
k�z�m� �yle herhangi biriyle evlendirmek de�il, bunun i�in sebeplerim de var. Ama
onu manast�ra g�nderme fikri ancak benim tek varisim olmay� dileyen birinden
��kabilir. B�ylece bayanlar ve baylar tavsiyeleriniz d�nyan�n en iyi tavsiyeleri
bile olsa, sizin de hakl� bulaca��n�z gibi hi�birine uymayaca��m, i�te modaya uygun
tavsiye vermek diye buna derim ben.
� 73 �
SAHNE II LUCINDE, SCANARELLE
Sganarelle
Ah, i�te k�z�m hava almaya ��km�. Beni g�rm�yor. Nas�l da i� �ekiyor, g�zlerini
g�ky�z�ne kald�rd�. Allah yard�mc�m�z olsun. Merhaba can�m k�z�m. Eh, nas�l
gidiyor, nas�ls�n? Ah! Neden hep b�yle kederli ve melankoliksin, neyin var,
s�ylemek istemez misin babana? Hadi bakal�m, �u k���k kalbini a��ver bana, s�yle,
hadi a��kla tatl� babana ne d��nd���n�. Hadi bir cesaret. Bir �p�c�k ister misin?
Gel. Onu bu �ekilde g�rmek beni ��lg�na �eviriyor. Ama s�ylesene, beni mutsuzluktan
�ld�rmek mi istiyorsun, hem bu b�y�k keder, bezginlik nerden ��kt�? Sebebini s�yle.
S�z veriyorum, senin i�in her �eyi yapaca��m. Evet, �z�nt�n�n sebebini s�ylemekten
ba�ka bir �ey yapmana gerek kalmayacak, emin ol ki, yemin ederim seni memnun etmek
i�in yapmayaca��m �ey yoktur. Sadece s�yle yeter: Arkada�lar�ndan birini mi
k�skan�yorsun, senden daha cesur oldu�unu d��nd���n biri mi var? Yoksa istedi�in
bir elbise i�in yeni bir kuma� m� laz�m? Hay�r? Yoksa odan� yeterince s�sl�
bulmuyor
� 74 �
musun? Yoksa Saint-Laurent fuar�ndan yeni bir dolaba m� ihtiyac�n var? Bu da m�
de�il? ��renmek istedi�in bir �ey mi var peki? Klavsen �almay� ��retmesi i�in
birini tutmam� ister misin? O da m� de�il. Birini mi seviyorsun, biriyle evlenmek
mi istiyorsun?
Lucinde kafas�yla onaylar.
� 75 �
SAHNE 111 LISETTE, SGANARELLE, LUCINDE
Lisette
Eh, evet efendim, k�z�n�zla g�r�t�n�z. Bu melankolik halinin sebebini ��rendiniz
mi?
Sganarelle
Hay�r, beni ��ld�rtacak bu namussuz.
Lisette
Efendim, b�rak�n bir de ben deneyeyim, isterseniz a�z�n� arayabilirim.
Sganarelle
Hi� gere�i yok. Madem b�yle ya�amak istiyor, kendi haline b�rakal�m gitsin.
Lisette ,
B�rak�n ben halledeyim diyorum size, belki bana daha kolayca a��labilir.
� 76 �
\
Nas�l han�mefendi? Neyiniz oldu�unu bize s�ylemeyeceksiniz ve b�ylece herkesi
�zeceksiniz �yle mi! Bence bu �ekilde davranmak hi� do�ru de�il, hem e�er baban�za
a��lmak size zor geliyorsa kalbinizi bana rahatl�kla a�abilirsiniz. S�yleyin bana,
ondan bir �ey mi istiyorsunuz? Baban�z bir�ok defalar sizi memnun etmek i�in hi�bir
�eyden ka��nmayaca��n� s�yledi bize. Arzu etti�iniz �zg�rl�klere izin vermiyor mu?
O gezintiler, k�r yemekleri ruhunuzu huzurlu k�lm�yor mu? Efendim? Ho�land���n�z ya
da evlenmek istedi�iniz biri mi var? Ah, anl�yorum, i�te olay ortaya ��kt�. Hay
�eytan, bu kadar tafraya ne gerek vard�! Efendim, s�r ortaya ��kt� ve...
Sganare�e
(S�z�n� keserek) Git nank�r k�z, seninle bir daha konu�mak istemiyorum, inad�nla
ba� ba�a kal.
Lucinde
Babac���m, mademki ne oldu�unu s�ylememi istiyorsunuz...
Sganare�e
Evet, evet. Art�k seninle arkada� de�iliz.
Lisette
Efendim, �zg�n olmas�n�n sebebi...
Sganarelle
Beni �ld�rmek isteyen ��mar���n teki o.
Lucinde
Babac���m isterim ki...
� 77 �
Sgana�e�e
Sana harcad���m emeklerin �d�l� buydu demek.
Lisette
Ama efendim...
Sgana�e�e
Hay�r, kar��y�m bu k�za, �ok �fkeliyim aynca.
Luc�nde
Ama babac���m...
Sgana�e�e
Sana kar�� hi�bir �ey hissetmiyorum art�k.
lisette
Ama...
Sgana�e�e
Sayg�s�z�n teki.
Luc�nde
Ama...
Sgana�e�e
Nank�r.
Lisette
Ama...
Sgana�e�e
Neyi oldu�unu bana s�ylemeyecek kadar ��mar�k bir k�z.
Lisette
Bir koca istiyor.
� 78 �
Sgana�eUe
(Duymam� gibi yaparak) Ne hali varsa g�rs�n.
Lisette
Bir koca.
Sgana�eUe
Nefret ediyorum ondan.
Lisette
Bir koca.
Sgana�eUe
Ve de evlatl�ktan reddediyorum.
Lisette
Bir koca.
Sgana�eUe
Bahsetmeyin bana ondan.
Lisette
Bir koca.
Sgana�eUe
Ad�n� bile anmay�n.
Lisette
Bir koca.
Sgana�eUe
Bahsetmeyin ondan.
Lisette
Bir koca, bir koca, bir koca.
. 79 .
SAHNE IV LISETTE, LUCINDE
Lisette
Vallahi do�ru s�ylemi�ler, duymak istemeyenden daha sa��n yoktur.
Lucinde
Eh g�rd�n Lisette, memnuniyetsizli�imi saklamakta hak-s�zm��m, babam�n
istediklerimi yapmas� i�in konu�mam yetermi� de�il mi, g�rd�n!
lisette
�nan b�yle kurnaz bir adam g�rmedim. �tiraf edeyim ona g�zel bir oyun oynamaktan
�ok memnun olurum. Ama han�mefendi neden bu zamana kadar benden saklad�n�z bu
�z�nt�n�z�?
Lucinde
Ah, daha �nce s�ylemem neye yarard� ki? B�t�n hayat�m boyunca saklasam daha iyi
etmez miydim? �u anda g�rd�klerini �nceden tahmin etmedi�imi, babam�n neler
hissedece�i-
� 80 �
ni, bir arkada� arac�l���yla bana evlenme teklifi eden ki�iyi reddederek b�t�n
umudumu yerle bir edece�ini bilmedi�imi mi san�yorsun?
Lisette
Yani, �u yabanc� m� teklif etti size, hani sizin de...
Lucinde
Belki bir k�z�n bu kadar a��k�a kendini ifade etmesi pek ho� bir �ey de�il, ama
nihayetinde bir �ey istememe izin ver-selerdi, itiraf edeyim ki onu isterdim.
Onunla hi� konu�mad�k bile, a�z�ndan bana kar�� duygular�yla ilgili bir tek s�zc�k
��kt���n� duymad�m, ama onu g�rebildi�im her yerde, bak�lar� ve hareketleriyle
benimle �yle sevgi dolu bir ileti�im kurdu ki, d�nyan�n en d�r�st insan�ndan teklif
gelmi� gibi hissettim. Onun hislerine kar�� duyars�z kalam�yor, kalbime engel
olam�yorum, i�te sen de g�r�yorsun, babam�n kat�l��� b�t�n bu sevgiyi ne hale
getirdi.
IJsette
Hadi, bu s�rr�n�zla ilgili ne �ik�yetiniz varsa anlat�n bana. Madem bu kadar
kararl�s�n�z, bu i�te size yard�mc� olmak isterim...
Lucinde
Ama babama kar�� ne yapabilirim ki? �steklerime kar�� bu kadar merhametsizce
davran�yorsa...
Lisette
Hadi, hadi, b�yle bir ku� gibi y�nlendirilmeye izin vermemek laz�m, hem onurunuza
leke s�rmedi�iniz s�rece bir baban�n zorbal���na kar�� gelmekte bir sak�nca yoktur.
Ne yapman�z� istiyordu? Evlenme ya��na gelmediniz mi? Yoksa
� 81 �
mermerden yap�ld���n�z� m� san�yor? Hadi, biraz daha dayan�n, size yard�mc� olmak
istiyorum, �u andan itibaren yap�lmas� gerekli her �eyi �st�me al�yorum.
G�receksiniz ki ben de oyun �evirmeyi �ok iyi bilirim... Ah baban�z geliyor,
girelim, bu i�i bana b�rak�n.
� 82 �
SAHNE V SCANARELLE
Sgana�e�e
�ok iyi duydu�un �eyleri duymam� gibi yapmak bazen iyidir. Memnun olamayaca��m bir
iste�i ak�ll�ca savu�turdum ba��mdan. Babaya dedi�ini yapt�rmak kadar zorba bir
�det g�r�lm� m�d�r? Bundan daha terbiyesiz, daha g�l�n� bir �ey var m�, sen �al�
�abala, varl�k edin, bir s�r� emek harcay�p bir k�z yeti�tir, sonra da onu sana
hi�bir yarar� olmayan, b�t�n varl���n� elinden alacak bir adama ver! Hay�r, hay�r,
b�yle �detle i�im olmaz, k�z�m� da b�t�n mallar�m� da kendime saklamak istiyorum.
� 83 �
SAHNE VI LISETTE. SCANARELLE
Lisette
(Sganarelle'i g�rmemi� gibi yaparak) Ah yaz�k! Ah ne talihsizlik! Ah zavall�
efendim! Neredesiniz?
Sganarelle
Ne diyor bu kad�n?
lisette
Ah zavall� baba! Ne yapacak acaba, ne edecek bu haberi duyunca.
Sganarelle
Ne olmu�?
Lisette
Zavall� han�mefendi!
Sganarelle
Anlayamad�m.
� 84 �
f
Usette
Ah!
Sganarelle Lisette.
Usette
Ne talihsizlik!
Sganarelle
Lisette.
Lisette
Ne bi�im bir kaza!
Sganarelle
Lisette.
Lisette
Bu ne bi�im bir al�n yaz�s�!
Sganarelle
Lisette.
Lisette
Ah, efendim!
Sganarelle
Ne var?
Lisette
Efendim.
Sganarelle
Ne oldu?
� 85 �
Lisette
K�z�n�z.
Sganarelle
Ah, ah!
Lisette
Efendim, l�tfen b�yle a�lamay�n, beni g�ld�receksiniz.
Sganarelle
�abuk s�yle o zaman ne oldu�unu.
Lisette
K�z�n�z, ona sarf etti�iniz onca s�z� duyup, ona kar�� o korkun� �fkenizi g�r�nce
hemen odas�na ��kt� ve umutsuzlukla nehre bakan pencereyi a�t�.
Sganarelle
Evet?
Lisette
Sonra ba��n� g�ky�z�ne do�ru kald�r�p "hay�r, babam�n bu �fkesiyle ya�amam
imk�ns�z, madem beni evlatl�ktan reddediyor, �lmek istiyorum" dedi.
Sganarelle
Kendini a�a�� m� att�?
Lisette
Hay�r efendim, pencereyi yava��a kapatt�, yata��n �zerine uzanmaya gitti. Orda ac�
ac� a�lamaya ba�lad� ve birden y�z� soldu, g�zleri d�nd�, kalbi dayanamad� ve
kollar�m�n aras�na y���l�p kald�.
� 86 �
Sganarelle
Ah yoksa k�z�m �ld� m�?
Lisette
Hay�r efendim, onu sarsa sarsa kendine getirdim, ama arada s�rada yine gidiyor ve
san�r�m bug�n� ge�iremez.
Sganarelle
�abuk doktor getirin, bir s�r� doktor gelsin, b�yle bir �eye izin veremem. Ah
k�z�m! Ah zavall� k�z�m!
B�R�NC� PERDE ARASI
Dans eden d�rt doktor hastan�n evinden i�eri t�renle girerler.
� 87 �
PERDE II
SAHNE I SCANARELLE, LISETTE
Lisette
D�rt doktorla ne yapmak istiyorsunuz efendim? �nsan �ld�rmek i�in bir tanesi yetmez
mi?
Sganarelle
Sus. D�rt nasihat bir taneden iyidir.
Lisette
Acaba bu beyefendilerin yard�m� olmadan k�z�n�z daha rahat �lmez miydi?
Sgana�e�e
Doktorlar adam m� �ld�r�r?
lisette
Tabii ki. Bir adam tan�m�t�m, �ok hakl� olarak "Bilmem kim ate�ten ve g��s�ndeki
�i�meden �ld�" yerine "D�rt doktor, iki eczac� y�z�nden �ld�" demek gerekti�ini
ispat etmi�ti.
� 88 �
Sganarelle
Hi��t! Beyefendilere hakaret etme!
Usette
inan�n efendim, bizim kedi daha yeni evin tepesinde soka�a atlay�p sakatland�, ��
g�n ayaklar�n� k�p�rdatamadan hi�bir �ey yemeden yatt�, yine de kurtuldu. Ne mutlu
ki kedi doktoru diye bir �ey yok, hemen kan�n� al�p, ba��rsaklar�n�
temizleyiverirlerdi.
Sganarelle
Susacak m�s�n sen? Bu ne m�nasebetsizlik! i�te geldiler.
Usette
Dikkatli olun. �ok �nemli tespitler duyacaks�n�z. Size k�z�n�z�n hasta oldu�unu
Latince s�yleyecekler.
� 89 �
SAHNE II
MESSIEURS TOMES, MACROTON ET BAHYS, DOKTORLAR, SCANARELLE, LISETTE
Sganarelle
Evet baylar?
Monsieur Tom�s
Hastay� iyice inceledik. Hi� ��phesiz bir s�r� pislik var i�inde.
Sganarelle
K�z�m pis mi yani?
Monsieur Tom�s
V�cudun i�inde demek istiyorum, bozulmu�, ��r�m� �eylerden bahsediyorum.
Sganarelle
Ah, �imdi anlad�m.
Monsieur Tom�s
Ama... Hep beraber muayene edece�iz.
� 90 �
Sganarelle
Haydi, sandalyeleri getirin.
lisette
(Tomes'e) Ah efendim, siz de mi buradas�n�z?
Sganarelle
Beyefendiyi nereden tan�yorsun?
Lisette
Ge�en g�n onu ye�eniniz han�mefendinin evinde g�rm�t�m.
Monsieur Tomes
Arabac�s� nas�l?
Lisette
�ok iyi, �ld�.
Monsieur Tomes
�ld� m�?
Lisette
Evet.
Monsieur Tom�s
Bu m�mk�n de�il.
Lisette
M�mk�n m� de�il mi bilmiyorum ama �ld���n� biliyorum.
Monsieur Tomes
�lm� olamaz diyorum size.
� 91 �
Lisette
Ben de �ld� diyorum, g�m�ld� bile.
Monsieur Tom�s
Yan�l�yorsunuz.
Lisette
Hay�r, g�rd�m.
Monsieur Tom�s
Bu imk�ns�z. Hipokrat bu t�r hastal�klar�n on d�rt ya da yirmi bir g�n ya�att���n�
s�yler. Oysa o hastalanal� daha alt� g�n olmu�tu.
Lisette
Hipokrat istedi�ini s�yleyebilir, ama arabac� �ld�.
Sganarelle
Biraz rahat ver �enesi d��k kad�n, ��kal�m buradan. Baylar, rica ederim en iyi
�ekilde muayene edin. �creti �nceden �demek her ne kadar �detten de�ilse de, hem
unutmayay�m diye, hem de bu i�i de halletmi� olmak i�in, i�te...
(�cretlerini �der, paray� al�rken her biri farkl� bir hareket yapar.)
92
SAHNE III
MESSIEURS DES FONANDRES, TOMES,
AAACROTON ET BAHYS
(Otururlar ve �ks�r�rler)
MonsieurDes Fonandr�s
Paris ne kadar da b�y�k. Bir yerden bir yere ula�mak i�in uzun yolculuklar yapmak
gerekiyor.
Monsieur Tom�s
Vallahi benim bu i� i�in harika bir kat�r�m var. Her g�n onunla kat etti�im yolun
uzunlu�una inanmak �ok zor.
MonsieurDes Fonandr�s
Benim ola�an�st� bir at�m var, yorgunluk nedir bilmez bir hayvan.
Monsieur Tom�s
Bug�n kat�r�m�n ne kadar yol kat etti�ini biliyor musunuz? �nce Arsenal'deydim,
sonra orda Saint-Germain mahallesinin sonuna kadar gittim, ordan Marais'ye, Mara-
� 93 �
is'den Saint-Honore'ye, oradan Saint-Jacques'a, Saint-Jac-ques'dan Richelieu'ye,
Richelieu'den de buraya ve burada Krall�k meydan�na gitmem gerekiyor.
MonsieurDes Fonandr�s
Benim at�m bug�n b�t�n bu yollar� ge�ti, �st�ne �st�k bir hastaya bakmak i�in bir
de Ruel'e gittik.
Monsieur Tom�s
S�ras� gelmi�ken, �u iki doktorun tart�mas�nda, Theoph-raste ve Artemius'dan kimin
taraf�n� tutuyorsunuz? Hepimizi ilgilendiren bir konu bu.
Monsieur Des Fonandr�s
Ben Artemius'dan yanay�m.
Monsieur Tom�s
Ben de. G�r�ld��� gibi hastay� onun s�yledikleri y�z�nden �ld� ve Theophraste'�n
fikirleri ebetteki daha iyi ama nihayetinde bu �artlar alt�nda haks�z olan o. �nsan
b�y���n�n fikirlerine kar�� gelir mi hi�. Siz ne d��n�yorsunuz?
Monsieur Des Fonandr�s
Elbette hakl�s�n�z. Ne olursa olsun formalitelere uymak gerekir.
Monsieur Tom�s
Ben bu konuda sonuna kadar ciddiyim. Aram�zda kals�n ama bir g�n bir muayene i�in
fak�lteden iki doktor arkada��mla beni ve d�ardan bir doktoru bir araya
getirmi�lerdi, ben b�t�n i�i b�rakt�m, herkesin bir a��zdan fikrini s�ylemesine
dayanamad�m, oysa her �ey d�zenine g�re yap�lsayd�. Evdeki insanlar yapabilecekleri
her �eyi yapt�lar, hastal�k
� 94 �

iyice azm�t� ama ben do�rumdan yine de vazge�medim ve hasta bu s�rada �ld�.
Monsieu�Des Fonandr�s
B�yle insanlara ya�amay� ��retmek, ne kadar acemi olduklar�n� g�stermek laz�m.
Monsieur Tom�s
�l� bir adam, �l� bir adamd�r, art�k bir �nemi yoktur ama ihmal edilmi� bir
formalite b�t�n doktorluk camias�na zarar verir.
. 95.
SAHNE IV
SCANARELLE, MESSIEURS TOMES, DES FONANDRES, MACROTON ET BAHYS
Sganarelle
Baylar, k�z�m�n durumu k�t�le�iyor, rica ederim neye karar verdi�inizi hemen
s�yleyin bana.
Monsieur Tom�s
Buyurun beyefendi.
Monsieur Des Fonandr�s
Hay�r beyefendi �nce siz buyurun rica ederim.
Monsieur Tom�s
Benimle alay m� ediyorsunuz?
Monsieur Des Fonandr�s
ilk konu�an ben olmayaca��m.
Monsieur Tom�s
Beyefendi.
� 96 �
Monsieur Des Fonandr�s
Beyefendi.
Sganarelle
Hey, l�tfen baylar, b�rak�n bu merasimi, acelemiz oldu�unu hat�rlay�n.
Monsieur Tomds
(D�rd� bir a��zdan konu�ur) K�z�n�z�n hastal���...
Monsieur Des Fonandr�s
Buradaki b�t�n beyefendilerin ortak fikri...
Monsieur Macroton
iyice muayene ettikten sonra...
Monsieur Bahys
�yice anlatmak gerekirse...
Sganarelle
Hey baylar, s�rayla konu�un l�tfen!
Monsieur Tom�s
Beyefendi, k�z�n�z�n hastal��� �zerine iyice d��n�p ta��nd�k, benim fikrimce bu
durum kan�n fazla �s�nmas�ndan ileri geliyor, bu durumda en k�sa s�rede kan almam�z
gerekti�i sonucuna vard�m.
Monsieur Des Fonandr�s
Bence hastal���n sebebi v�cuttaki s�v�lar�n a��r� art�p ��r�mesi, bu durumda ona
kusturucu ila� verilmesi gerekti�i sonucuna vard�m.
� 97 �
Monsieur Tom�s
Bence kusturucu ila� onu �ld�r�r.
Monsieur Des Fonandr�s Bence de kan almak onu �ld�r�r.
Monsieur Tom�s
Karar vermek size mi kalm�!
Monsieur Des Fonandr�s
Evet, bana kald�. Sizi her t�rl� bilgiyle ilgili d�elloya davet ediyorum.
Monsieur Tom�s
Ge�enlerde �ld�rd���n�z adam� hat�rlay�n.
Monsieur Des Fonandr�s
Siz de �� g�n �nce sizin y�z�n�zden �b�r d�nyay� boy-layan kad�n� hat�rlay�n.
Monsieur Tom�s
Ben fikrimi s�yledim.
Monsieur Des Fonandr�s
Ben de ne d��n�yorsam s�yledim.
Monsieur Tom�s
E�er k�z�n�zdan hemen kan ald�rtmazsan�z, onu �lm� bilin. (D�ar� ��kar)
Monsieur Des Fonandr�s
E�er kan ald�nrsan�z beyefendi, k�z�n�z on be� dakika i�inde �l�r. (D�ar� ��kar)
� 98 �
SAHNE V
SGANARELLE, MESSIEURS AAACROTON ET BAHYS, DOKTORLAR
Sganarelle
Hangisine inanmak laz�m? Bu kadar z�t iki fikirden ne sonu� ��kar�l�r? Beyler,
yalvar�nm bana yol g�sterin, k�z�m� nas�l rahatlatabilece�imi d��n�yorsunuz l�tfen
s�yleyin.
BayMacroton
(Kelimeleri uzata uzata konu�ur)
Bey-e-fen-di, bu gibi durumlarda ihtiyatl� davranmak ve efendimiz Hipokrat'm
s�yledi�i gibi tehlikeli sonu�lar verebilecek hatalara engel olmak i�in hi�bir �ey
yapmamak gerekir
BayBahys
(M�r�ldanarak) Do�ru. Yapt���n�z �eye �ok dikkat etmelisiniz. ��nk� bunlar �ocuk
oyunu de�il. Ba�ar�s�z oldun mu, kabahatini d�zeltmek, bozdu�un �eyi yeniden yapmak
ko-
� 99 �
lay olmaz. Experimentum periculosum.1 �te bu y�zden �nceden ak�l y�r�tmek, olaylar�
olgunca tart�p bi�mek, insanlar�n karakterlerine bakmak, hastal���n sebeplerini
incelemek ve hangi �arelere ba�vurulaca��n� gerekti�i gibi saptamak laz�m.
Sganarelle
Biri kaplumba�a h�z�nda, �b�r� ko�arak konu�uyor.
BayMacroton
Bey-e-fen-di, so-nu-ca ba-ka-cak o-lur-sak ben-ce k�-z�-n�-zm has-ta-l�-�� kro-nik
ve yar-d�m e-dil-mez-se teh-li-ke-li o-la-bi-lir. Semp-tom-lar i-�i-ni bey-nin za-
r�-n� yi-yen kurum gi-bi bir bu-ha-rm kap-la-d�-��-n� g�s-te-ri-yor. Yu-nan-ca-da
a-tos de-di-�i-miz bu bu-har kar-nm al-tm-da-ki kokmu�, ��-kar-ma-s� zor s�-v�-lar
y�-z�n-den mey-da-na gelmi�.
BayBahys
Ve bu s�v�lar uzun s�reden beri �remeye devam etti�i i�in orada tekrar tekrar
canlan�p bu k�t�l���n birikmesine neden oluyorlar, bu y�zden buhar beyin b�lgesine
do�ru t�t�yor.
Monsieur Macroton
O halde bu s�v�lar� �ekmek, ay�rmak, yerinden s�kmek, v�cuttan d�ar� atmak,
bo�altmak i�in zorlu bir lavman operasyonu yapmak gerekecek. Ama �ncelikle birka�
k���k a�r� kesici kullanmakta sak�nca g�rm�yorum, yani rahatla�c� birka� lavman,
temizleyici �ay ve i�ine biraz rahatlat�c� �urup.
Monsieur Bahys
Daha sonra purgasyona ve kan almaya ge�ilir, gerekli olursa bu i�lemleri
tekrarlar�z.
1 Hipokrat'�n �zdeyi�i 'Tehlikeli Deneyim.'
� 100 �
r
MoDsieu� Macroton
Tabii b�t�n bunlarla k�z�n�z �lmeyecek diyemeyiz, ama en az�ndan bir �eyler yapm�,
gerekti�i gibi �ld��� i�in kendinizi teselli etmi� olursunuz.
Monsieur Bahys
Kurallara uygun olarak �lmek kurallardan ka�arak �lmekten her zaman daha iyidir.
Monsieur Macroton
Ne d��n�yorsak samimiyetle size s�yledik.
Monsieur Bahys
Kendi �z karde�imizle konu�uyormu�uz gibi konu�tuk sizinle.
Sganarelle
(Macroton'a heceleri uzatarak) Na-�i-za-ne te-�ek-k�r-le-ri-mi su-nar, (Bahys'e
m�r�ldanarak) G�sterdi�iniz ilgi i�in te�ekk�rler ederim.
SAHNE VI
Sganarelle
i�te, �ncekinden daha berbat, daha �mitsiz bir haldeyim. Allah'�m, akl�ma bir �ey
geliyor ama... Gidip �u Orvi�tan2 ila�tan al�p k�z�ma vereyim. Bu ila�la bir s�r�
insan iyi oldu diye biliyorum.
2 Orvi�tan Jeronimo Ferranti ad�nda italyan bir �arlatan taraf�ndan icat edilmi�,
kendisi ve onu izleyenler taraf�ndan 18.y�zy�la dek sat�lm� mucizevi, her derde
deva bir �e�it �urup.
� 102 �
SAHNE VII SATICI, SCANARELLE
Sganare�e
Hey beyefendi, bir kutu Orvtetan alabilir miyim, paras�n� da �deyeyim.
Sat�c�
(�ark� s�yleyerek)
Okyanusu �evreleyen iklimlerin alt�nlar�
�deyebilir mi hi� bu �nemli s�rnn kar��l���n�?
Benim ilac�m e�siz g�c�yle iyile�tirir
B�t�n senenin a�r�lar�n�
Uyuz,
Ate�,
Frengi,
Veba,
F�t�k,
Sa�k�ran,
K�zam�k,
� 103 �
Damla,
Ah Orvietan'm �st�n g�c�!
Sganarelle
Beyefendi, eminim d�nyan�n b�t�n alt�nlar� ilac�n�z�n kar��l���n� �demeye yetmez,
ama yine de l�tfen �u otuz kuru�u al�n.
Sat�c�
(�ark� s�yleyerek)
Sat�yorum biraz�n�, unutmay�n bu iyili�imi,
Ellerimle da��t�yorum bu harika hazineyi
G�venle meydan okuyabilirsiz art�k her �eye
Yery�z�n�n b�t�n hastal�klar� bitti diye.
Uyuz,
Ate�,
Frengi,
Veba,
F�t�k,
Sa�k�ran,
K�zam�k,
Damla,
Ah Orvietan'm �st�n g�c�!
�KtNC�ARA
Sat�c�n�n yard�mc�lar� ve halk dans ederek e�lenirler.
� 104 �
PERDE III
SAHNE� F�LER�N, TOMES ve DES FONANDRES
Monsieur Filerin
Bu ya�ta bu kadar sa�duyusuz davran�p ak�ls�z gen�ler gibi tart�maya hi�
utanmad�n�z m� beyler? Bu �e�it tart�malar�n bizi d�nyan�n g�z�nde ne hale
soktu�unu bilmiyor musunuz? Bilgili insanlar�n tart�malar�m�z ve �eki�melerimiz
sayesinde bizim ve hocalar�m�z�n aras�ndaki uyu�mazl�klar�, ge�imsizli�i,
sanat�m�z�n �arlatanl���n� g�r�yor olmalar� yetmiyor mu? Ben kendi ad�ma aram�zdaki
birka� ki�inin bu k�t� politikas�ndan hi�bir �ey anlayam�yorum. �tiraf etmek
gerekir ki aram�zdaki anla�mazl�klar ismimize tuhaf bir bi�imde yeterince leke
s�rd�. Ve e�er dikkatli olmazsak kendi kendimizi yok edece�iz. Kendi ��kar�m i�in
konu�muyorum. ��nk� Allah'a �ok ��k�r kendi i�lerimi �oktan yoluna koydum. Esse de
ya�sa da �lenler �ld�, beni canl�lar ilgilendiriyor. Nihayetinde b�t�n bu
tart�malar�n doktorlu�a hi�bir getiri�i yok. Mademki Allah bize bu lutfu verdi ve
ka� y�zy�ld�r ba�kalar�ndan daha �st�n bir durumday�z, �evirdi�imiz dolaplar�
herkese belli etmemize gerek yok, yapabilece�imiz en tatl� yolla onlar�n
aptall�klar�ndan faydalanmal�y�z. Hem bildi�iniz gibi insanlar�n zay�fl���n� alt
etmek konusunda yaln�z de�iliz. D�nyada �o�unlu�un yapt��� �ey
� 105 �
bu; herkes insanlar�n zay�fl�klar�n� yakalay�p bundan yarar sa�lamak i�in
u�ra��yor. Mesela pohpoh�ular insanlar�n �v�lmeye olan ihtiya�lar�ndan yaralanmaya
�al��rlar, onlar� bo� �vg�lerle donat�rlar. Bu g�r�ld��� gibi hat�r� say�l�r
servetler kazand�ran bir sanatt�r. Simyagerler, onlar� dinleyenlere alt�n da�
s�zleri vererek insanlann zenginli�e olan tutkular�ndan istifade ederler.
Astrologlar yan�lt�c� tahmin-leriyle saf kimselerin hevesleri ve tutkular�ndan
yararlan�rlar. Ama insanlar�n en b�y�k zay�fl�klar� hayata olan a�klar�d�r; biz de
g�rkem dolu sa�mal�klar�m�zla bundan faydalan�yor, �l�m korkusunun mesle�imize
kazand�rd��� sayg�dan kar sa�lamay� biliyoruz, �yleyse zay�fl�klar�n�n bize
kazand�rd��� itibar�n derecesini korumal�y�z. Bu y�zden hep hastalar�n yan�nda
olal�m ki yapt���m�z hatalar� do�an�n �st�ne at�p hastal�kla ilgili ba�ar�lar� hep
�st�m�ze alal�m. Bu kadar insan�n ekmek yemesini sa�layan bu sa�mal��� aptalca
mahvetmeyelim art�k.
Monsieur Tomes
B�y�n s�ylediklerinizde hakl�s�n�z. Ama i�te bazen insan kendine engel olam�yor.
Monsieur Filerin
�yleyse beyler �fkeyi b�rak�n �urada aran�z� yapal�m.
Monsieur Des Fonandr�s
Ben kabul ediyorum. S�z konusu hastayla ilgili kusturucu ila� kullanmak konusunda
anla�al�m, ben de bundan sonraki ilk hastay� ona b�rakay�m.
� 106 �
Monsieur Filerin
iyi bir anla�ma, i�te �imdi yola geldiniz.
Monsieur Des Fonandr�s Tamamd�r.
Monsieur Filerin
Haydi ho��akalm. Bundan sonra daha dikkatli olun.
107
SAHNE II TOAAES, DES FONANDRES, LISETTE
Lisette
Ah, siz mi geldiniz say�n beyefendiler! Biraz �nce t�p ad�na yap�lan hatay�
d�zeltmeyi d��nm�yor musunuz acaba?
Monsieur Tom�s Nas�l? Bu da ne demek?
Lisette
izniniz olmadan mesle�inizi �stlenme k�stahl���n� g�steren sayg�s�z�n biri, sert
bir k�l�� darbesiyle adam�n tekini ortadan ikiye ay�r�p �ld�rd� biraz �nce.
Monsieur Tom�s
Bak�n, bizimle alay ediyorsunuz ama bir g�n siz de elimize d�eceksiniz.
Lisette
Merak etmeyin, size ihtiyac�m oldu�u anda kendimi �ld�rmeye s�z veriyorum.
� 108 �
SAHNE III LISETTE, CUTANDRE
Clitand�e
(Doktor k�yafeti i�inde) �te, Lisette, nas�l buldun?
Lisette
Bu kadar olur, sab�rs�zl�kla bekliyordum sizi. Ne yapal�m Allah beni pek insanc�l
yaratm�. Birbiri i�in ac� �eken iki ��k g�rd�m m� dayanam�yorum, bir yard�mseverlik
ve ac�lar�n� hafifletmek i�in derin bir istek kapl�yor i�imi. Lucin-de'i ne olursa
olsun bu zorbal�ktan kurtarmak ve sizinle ya�amas�n� sa�lamak istiyorum. Hem ben de
pek be�endim sizi, insanlar� tan�r�m, daha iyisini bulmazd�. A�k bir�ok riskle
doludur, biz de birlikte b�yle bir oyun planlad�k, belki ba�armam�z� sa�lar.
Gerekli her �eyi d��nd�k. Kar��m�zdaki insan �ok ince bir adam de�ildir. E�er bu
�ekilde ba�aramazsak amac�m�za ula�mak i�in daha bir s�r� yol bulabiliriz. Beni
burada bekleyin, hemen geliyorum.
� 109 �
SAHNE IV SGANARELLE, LISETTE
Ldsette
Beyefendi, canlan�n, canlan�n haydi!
Sganarelle
Ne oluyor?
Usette
Art�k sevinebilirsiniz.
Sganarelle
Neden? Ne oldu ki?
ldsette
Art�k sevinebilirsiniz diyorum size.
Sganarelle
Neden oldu�unu s�ylersen belki sevinebilirim.
Usette
Hay�r, ben �nce sevinmenizi istiyorum, �ark� s�ylemenizi, dans etmenizi istiyorum.
� 110 �
Sganare�e
Ne i�in?
Lisette
Ben s�yledim diye.
Sganare�e
Hadi bakal�m. La la la la, la la la. Ne yap�yorum ben!
Lisette
Beyefendi k�z�n�z iyile�ti.
Sganare�e
K�z�m m� iyile�ti!
Lisette
Evet, bir doktor getirdim, ama �yle �ok �nemli bir doktor, ola�an�st� tedavi
y�ntemleri var, di�er doktorlar yan�nda halt etmi�.
Sganare�e
Nerede?
Lisette
Gidip i�eri alay�m.
Sganare�e
(Yaln�z) Bakal�m di�erlerinden iyi mi?
� m �

SAHNE V
CLITANDRE (Doktor k�yafeti i�inde),
SGANARELLE, LISETTE
Usette
�te burada.
Sganarelle
�te sakallar� yeni bitmi� bir doktor.
Usette
Bilim sakal�n ya�ma g�re �l��lmez, insan�n marifeti �enesinde de�ildir ki!
Sganarelle
Beyefendi bana hayranl�k uyand�r�c� tedavileriniz oldu�unu s�ylediler.
Clitandre
Efendim, benim tedavilerim de ila�lar�m da di�er doktor-lar�nkinden farkl�d�r,
onlar�n kusturucu ila�lar�, kan almala-
� 112 �
r�, lavmanlar� me�hurdur, ama ben insanlar� s�zlerle, seslerle, mektuplarla,
t�ls�mlarla, �zel y�z�klerle iyile�tiririm.
Lisette
Ben size s�ylememi� miydim?
Sganarelle
i�te b�y�k bir adam!
Lisette
Beyefendi, k�z�n�z sandalyesinde uygun k�yafetleriyle oturuyor, gidip getireyim
onu.
Sganarelle
Evet hadi.
Clitandre
(Sganarelle'in nabz�n� tutarak) K�z�n�z ger�ekten hasta.
Sganarelle
Bunu nabz�mdan m� anlad�n�z?
Clitandre
Elbette, babayla k�z� aras�ndaki kan ba�� sayesinde.
� 113 �
SAHNE VI LUCINDE, LISETTE, SGANARELLE, CLITANDRE
Ldsette
i�te beyefendi, han�mefendinin yanma bir sandalye. Haydi, onlar� yaln�z b�rakal�m.
Sganarelle
Neden? Ben de burada kalaca��m.
Lisette
Alay m� ediyorsunuz? Bizim uzakla�mam�z laz�m, bir doktorun sormas� gereken y�z
tane sorusu vard�r, bunlar� ba�kalar�n�n duymas� pek uygun de�il.
Clitandre
(Lucinde'in duyaca�� �ekilde) Ah han�mefendi, �yle b�y�k bir mutluluk i�indeyim ki!
Ne diyece�imi bile bilemiyorum. Sizinle g�zlerimle konu�tu�um zamanlarda bana size
s�yleyecek y�zlerce �eyim varm� gibi geliyordu. Ve �imdi istedi�im gibi konu�abilme
�zg�rl���m oldu�unda dilim tutuluyor, bu b�y�k mutiuluk b�t�n s�zc�kleri
bast�r�yor.
. 114 .
Lucinde
Benim i�in de ayn� �eyler ge�erli, ben de sizin gibi mutluluktan konu�amaz
durumday�m.
Clitandre
Ah k���k han�m! Ne kadar mutluyum! E�er benim hissettiklerimi sizin de
hissetti�iniz do�ruysa g�nl�n�zden ge�enleri tahmin etmemde de bir sak�nca yoktur
herhalde. Peki han�mefendi sizinle g�r�memi sa�layan bu oyunu size bor�lu oldu�uma
inanabilir miyim?
Lucinde
Ah ben de bu �neriyi b�y�k bir co�kuyla kabul etti�ini i�in size bor�lu say�l�r�m.
Sganarelle
(Lisette'e) San�r�m iyice yak�nla�m�.
L�sette
(Sganarelle'e) Fizyonomisini, y�z�n�n �izgilerini inceledi�i i�indir.
Clitandre
(Lucinde'e) Bana kar�� her zaman bu kadar iyi olacak m�s�n�z han�mefendi?
Lucinde
Peki ya siz, ald���n�z bu kararlara hep sad�k kalacak m�s�n�z?
Clitandre
Ah! Hem de �lene kadar. Sizinle olmaktan ba�ka istedi�im bir �ey yok ve yapt���m
her �eyde g�sterece�im size bunu.
� 115 �
Sganarelle
Eh, hastam�z sanki biraz daha ne�eli g�r�n�yor.
Clitandre
��nk� sanat�m�n bana ��retti�i tedavilerimden birini uygulad�m bile. Zihnin v�cut
�zerinde b�y�k bir h�km� vard�r ve genellikle hastal�klar�n nedeni de odur. Benim
�detim v�cuttan �nce zihinleri iyile�tirmektir. Ben de bu y�zden �nce bak�lar�n�,
y�z�ndeki ve ellerindeki �izgileri inceledim. Ve Allah'�n bana verdi�i ilimle
asl�nda zihninin hasta oldu�unu, b�t�n ac�s�n�n ����r�ndan ��km� bir hayalden,
��lg�nca bir evlilik arzusundan kaynakland���n� anlad�m. Bu evlilik arzusundan daha
sa�ma, daha g�l�n� bir �ey d��nemiyorum.
Sganarelle
Ah ne yetenekli bir adam!
Clitandre
Hayat�m boyunca korkun� bir tiksinti duydu�um ve duyaca��m bir �ey bu.
Sganarelle
�te b�y�k bir doktor.
Clitandre
Ama hastalar� pohpohlamak gerekti�i ve k�z�n�zda bir ruh hastal��� oldu�unu
g�rd���m i�in ona hemen yard�m etmemenin �ok tehlikeli olaca��n� fark ettim ve
zay�f noktas�n� anlay�p onunla evlenmek i�in izin istemeye geldi�imi s�yledim ona.
Y�z� birden de�i�ti, teni parlad�, g�zleri canland�. E�er k�z�n�z� birka� ���n daha
buna inandmrsan�z onu hastal���ndan nas�l �ekip ��kard���m�z� g�receksiniz.
� 116 �
Sganarelle
Tamam, kabul ediyorum.
Clitandre
Daha sonra bu hayalden onu tamamen uzakla�t�rmak i�in ba�ka tedaviler uygular�z.
Sganarelle
Evet, i�te bu �ok iyi bir fikir. Evet k�z�m, i�te bu beyefendi seninle evlenmek
istiyor, ben de ona benim i�in sak�ncas� olmad���n� s�yledim.
Lucinde
Ah! Do�ru mu bu!
Sganarelle
Evet.
Lucinde
Ama ger�ekten mi?
Sganarelle
Evet, evet.
Lucinde
Ne, benimle evlenmek mi istiyorsunuz?
Clitandre
Evet han�mefendi.
Lucinde
Ve babam buna raz� oldu?
� 117 �
Sganarelle
Evet k�z�m.
Lucinde
Ah ne kadar mutluyum, ger�ek olamaz bu!
Clitandre
Hi� ��pheniz olmas�n han�mefendi, size burada ��k olmad�m, uzun zamand�r kocan�z
olmak i�in yan�p tutu�uyordum, buraya da bu y�zden geldim. Ve e�er her �eyi oldu�u
gibi anlatmam� isterseniz, bu k�yafet bir bahaneyi saklamaktan ba�ka bir �ey de�il,
size yakla�mak ve arzu etti�im �eyi kolayca elde etmek i�in doktor gibi giyindim.
Lucinde
A�k�n�z ne kadar da �efkat dolu, beni �yle duyguland�rd�n�z ki.
Sganarelle
Ah! K�z�m delirdi! Ah, ah! Deli k�z!
Lucinde
Babac���m siz de bu beyefendinin kocam olmas�n� kabul ediyorsunuz �yle mi?
Sganarelle
Evet tabii, ver elini bana. Siz de verin bakay�m.
Clitandre
Ama beyefendi...
Sganarelle
(G�lmekten solu�u kesilerek) Hay�r, hay�r, bu... Zihnini iyile�tirmek i�in. Dokunun
�uraya bakal�m, i�te oldu.
� 118 �
Clitandre
A�k�m�n teminat� olarak bu y�z��� kabul edin l�tfen. Zihnin d�zensizli�ine iyi
gelen yald�zl� bir y�z�k.
Lucinde
Haydi evlilik s�zle�mesini de yapal�m ki her �ey tam olsun.
Clitandre
Elbette han�mefendi. (Sganarelle'e) �la�lar�m� yazan adam� �a��rtaca��m, onun da
noter oldu�una inandmnz k�z�n�z�.
Sganarelle
�ok iyi.
Clitandre
Hey, benimle birlikte gelen noteri yollay�n buraya.
Lucinde
Ne! Bir de noter mi getirdiniz?
Clitandre
Evet han�mefendi.
Lucinde
Eh ne kadar mutluyum.
Sganarelle
Ah zavall� deli! Deli!
� 119 �
SAHNE VII NOTER, CUTANDRE, SGANARELLE, LUCINDE, LISETTE
(Clitandre noterin kula��na bir �eyler f�s�ldar)
Sganarelle
Evet beyefendi. Bu iki gen� i�in bir s�zle�me yapmam�z gerekiyor. Yaz�n. (Noter
yazar) �te s�zle�memiz: bu evlilik i�in beyefendiye yirmi bin frank. Yaz�n.
Lucinde
Sana nas�l minnettar�m babac���m.
Noter
�te oldu. �mzalaman�z yetecek.
Sganarelle
�te harika bir s�zle�me.
Clitandre
Ama en az�ndan...
Sganarelle
Yok hay�r ne yapman�z gerekti�ini bilmiyor musunuz?
� 120 �
Haydi, kalemi verin de imzalas�n. Haydi, imzalay�n bakal�m, imzalay�n. Ben de biraz
sonra imzalar�m.
Lucinde
Hay�r, hay�r, s�zle�menin elimde olmas�n� istiyorum.
Sganarelle
Peki o zaman, al bakal�m. �imdi memnun musun?
Lucinde
Hem de hayal edemeyece�iniz kadar.
Sganarelle
i�te bu iyi, �ok iyi.
Clitandre
Yaln�zca noter getirmekle kalmad�m tabii, bunu kutlamak ve iyice e�lenmek i�in
�alg�c�lar ve �ark�c�lar da getirmi�tim. Haydi onlar� da g�nderin buraya.
Zihinlerdeki sorunlar� �ark�lanyla yat�t�rs�nlar diye her zaman yan�mda gezdirdi�im
insanlar bunlar.
� 121 �
SON SAHNE
KOMED�, BALE, M�Z�K, CLITANDRE, SCANARELLE,
LUCINDE, LISETTE
Komedi, Bale, M�zik; ��� birlikte. Biz olmasak b�t�n insanlar� Korkun� hastal�klar
sarard� �te biziz biz �nsan�n en b�y�k doktorlar�
Komedi
B�yle tatl� yollarla �yile�tiririz insanlar� B�rak�n sizi zay�f d��ren O sahte
ila�lan �yi olmak i�in bize gelin B�rak�n Hipocrat'�
���B�RL�CTE
Biz olmasak b�t�n insanlar� Korkun� hastal�klar sarard�
� 123 �
�te biziz biz
�nsan�n en b�y�k doktorlar�
(Onlar �ark� s�ylerken, oyunlar oynan�r, kahkahalar y�kselir, herkes dans eder,
Clitandre Lucinde'i al�p g�t�r�r.)
Sganarelle
�te iyile�mek i�in en e�lenceli yol. Peki doktor ve k�z�m nerdeler?
Ldsette
Evlili�in gerektirdiklerini yerine getirmeye gittiler.
Sganarelle
Ne evlili�i?
Llsette
Ah beyefendi, at� alan �sk�dar'� ge�ti. Siz oyun oynad���m�z� sand�n�z ama her �ey
ger�ekti.
Sganarelle
(Dans��lar Sganarelle'i al�koyup onu dans etmeye zorlarlar) Ne! Aman Allah'�m!
B�rak�n gitmem gerek, b�rak�n beni diyorum size. Ah ka�amayacak m�y�m? Ah sizi ba�
belalar�!
� 124 �
HASTALIK HASTASI
m o
1 i
ere

Cimri, anlat�lmak istenenin, karakterlerle ve yan ��elerle ustal�kla desteklendi�i,

oyuncular�n sahnede yer de�i�tirmelerinden v�cutlar�n�n hareketine kadar her �eyin
incelikle d��n�ld��� bir ba�yap�tt�r. Moliere, Cimri'de trajik bir durumu komediyle
anlatmak istemi�tir. Asl�nda korkun� bir ki�ili�i olan Harpagon, g�l�n� bir
adamd�r, ��nk� kendini ciddiye al�r. Harpagon'un �evresiyle, �zellikle de
�ocuklar�yla olan ili�kisi asl�nda trajiktir. Moliere komedi dehas�n� b�yle ispat
etmi�tir.
kitap��n�zdan isteyiniz..
UulSdi
jJUliU�
�JhL�JSLXJL
K�BARLIK BUDALASI
m o 1 i e r e
c
Hastal�k Hastas�, Moliere'in d�nemin doktorlar�n� ve t�p ile ilgili fikirleri
dolays�z bir yolla ele�tirdi�i ba�l�ca oyunudur.
�OCUKLU�UM
t o 1 s t o y
�ocuklu�um, kitaplar� d�nya dillerine en �ok terc�me edilen yazarlardan biri olan
Tolstoy'un on ya��ndan itibaren �ocukluk ve ergenlik devresini �ocuk�a bir
i�tenlikle beraber, kendine has �slubuyla yirmili ya�lar�nda kaleme ald���,
yaz�ld��� d�nemden g�n�m�ze �ok okunan Tolstoy kitaplar�ndan biri. Eser, ya�ad���
devrin toplumsal yap�s�n�, anne baba sevgisini, e�itim sistemini, ya�ad��� �ocuk�a
a�klar�, annesinin �l�m�yle ya�ad��� �alkant�l� ruh halini, sevgi ve nefret
aras�ndaki gidi� geli�lerini ele al�yor.
o
kitap��n�zdan isteyiniz..

antik d�nya__Has JJkJLfejJL

gen�li�im
t o 1 s t o y
Gen�li�im, kitaplar� d�nya dillerine en �ok terc�me edilen yazarlardan biri olan
Tolstoy'un on alt� ya��ndan itibaren gen�lik devresini kendine has �slubuyla
yirmili ya�lar�nda kaleme ald���, yaz�ld��� d�nemden g�n�m�ze �ok okunan Tolstoy
kitaplar�ndan biri. Eser, ya�ad��� devrin toplumsal yap�s�n�, �niversiteye
giri�iyle beraber haya�nda meydana gelen de�i�iklikleri, geni�leyen arkada�
�evresini, soylular�n ya�am�n� "comme il faut" davran�lar�m, ya�ad��� pi�manl�klar�
ele al�yor.
kitap��n�zdan isteyin
antik d�nya
klasikleri
Molicrc'in �nl� eseri Kibarl�k Budalas�, i/, y�zy Fransas�'nda. o zaman�n modas�
haline gelmi� yapmac�kl�kla ele al�r. �zellikle Paris'te dikkat �ekecek �ekilde
y�ksele, "kibarl�k ve g�steri�" dalgas�n� hicvetmek �zere kaleme al�nan oyun �ok
ba�ar�l� olur. Birer Paris han�mefendisi olmaya �al�an iki ta�ral� k�z�n d�t���
g�l�n� durumun anlat�m�ndaki canl�l�k ve ne�e. hem halk�n hem de aristokrat
seyircinin be�enisini kazan�r.
Sevda Doktoru ise. �iirselli�i, komik ve delidolu ��eleriylc Moliere'in komedi-bale
eserleri aras�nda en ba�an�� olan�d�r. Moliere Sevda Doktoru'nda bir�ok eserinde
oldu�u gibi d�nemin doktorlar�n� ve t�p d�nyas�n� ele�tirirken, ger�ek doktorun
sevgi oldu�unu vurgular.
Molicrc
K�BARLIK BUDALASI SEVDA DOKTORU
2,25 YTL