Fiyat ve Fiyatlama Politikaları

FİYATLANDIRMA
• Dar anlamda fiyat, bir ürün ya da hizmet için ödenen para miktarıdır.
• Geniş anlamda fiyat, ürün ya da hizmetin elde edilmesi ya da kullanılması
sonucu elde edilen yararlar için tüketicilerin takas ettikleri değerlerin
toplamıdır.
• Pazarlama karmasında fiyat haricindeki unsurların tamamı birer maliyet
iken, işletmeye kazanç sağlayan tek kalem “fiyat”tır. Bu açıdan bakıldığında
fiyat tüketici için bir maliyetken üreticiler için bir kar öğesidir. Ayrıca satıcının
fiyatı başka bir satıcı için maliyet olabilir.
• Maliyet, malın arzı veya talebi fiyatı etkileyen temel unsurlardır. Ek olarak
tüketici davranışları ve işletmenin pazarlama stratejilerinin fiyatı belirlemede
önemli bir gösterge olduğu bilinmektedir.
• Fiyat pazar konumunu ve pazar payını doğrudan etkiler.
Fiyatlandırmayı Etkileyen Faktörler
• Maliyetler
• Rakipler
• Aracılar
• Yasal düzenlemeler
• Arz ve talep
• Malın nitelikleri
• Tüketici davranışları
• Ekonomik durum
 Maliyetler
 Fiyatı etkileyen en önemli faktördür.
 Dolaysız maliyet giderleri: Dolaysız işçilik, dolaysız metaryeller
 Dolaylı maliyet giderleri: Sigorta, iletişim masrafları gibi dolaylı
giderleri; temizlik bakım onarım gibi dolaylı işcilik; enerji,
amortisman gibi dolaylı materyaller

 Sabit giderler: fabrika kirası, üretimle ilgisi olmayan her türlü

gider
 Değişken giderler: üretimle ilgili hammadde, malzeme vs.
 Rakipler
• Firmanın fiyatlama amacına göre rakiplerin
malları ve fiyatları dikkate alınmalıdır.
• Rakiplerin fiyatları, ikame malların fiyatları
 Aracılar
• Dağıtım kanalının uzunluğu
• Aracıların fiyatlarını kontrol isteği
• Çatışmalar
 Yasal düzenlemeler
• Devletin fiyata müdahalesi
• Gümrük duvarları
• Vergi, fon vs.
 Arz ve talep
• Fiyatın düşmesi talebi arttırır, fiyatın artması
talebi düşürür
• Fiyat yükselse dahi talepte değişiklik yok ise
işletme fiyatı arttırabilir
• Talebin fiyat esnekliği (duyarlılığı) işletmenin
fiyatını etkiler
 Malın nitelikleri
• Malın içeriği
• Dayanıklılık
 Tüketici davranışları
• Kalite algısı
• Malın tüketici için anlamı
• İhtiyacın şiddeti
 Ekonomik durum
• GSMH, Harcanabilir gelir miktarı
• Döviz kurları
• Pazarının değerindeki değişim
• Yatırım eğilimleri
 Fiyatlamayı Etkileyen Faktörler-2 (5C
Modeli)
• Customers------- • Müşteriler
• Channels--------- • Kanallar
• Compatibility--- • Uyumluluk
• Cost--------------- • Maliyet
• Competition---- • Rekabet

ÜRÜN 12
 İşletmelerde Fiyat Politikası
Şekil: Fiyat politikasının düzenlenmesi

Fiyatlama hedefinin Talebin belirlenmesi Maliyetlerin tahmini

seçimi

Rakiplerin maliyet, fiyat

Bir fiyatlama metodunun
Nihai(son) fiyatın ve pazarlama
seçimi
seçimi programının analizi
2.Talebin Belirlenmesi
Talep bir malın satılan veya satılacak olan niceliğidir. Herhangi
bir zaman kesitinde belirli bir malın talep edilen niceliği ile o
malın fiyatı arasında doğrudan bir ilişki vardır. Talep ile fiyat
arasında ters yönlü bir ilişki vardır. Yani fiyat yükseldikçe talep
edilen miktar azalır. Bazı ürünler için, bu kural geçerli değildir.
Özellikle prestij ürünlerde fiyat artsa dahi talep edilen miktar
azalmayabilir.
Talep Esnekliği (1)
• Talep esnekliği, fiyat
değişimine karşı talebin ne
kadar hassas olduğunu
ölçme aracıdır.
• Genellikle, bir ürünün
satış fiyatı düştüğünde o
ürüne olan talep
miktarında artma, fiyatı
arttığında ise, o ürüne
olan talep miktarında
azalma olur.

15
 Talep Esnekliği (2)
• İşletme tarafından sunulan bir ürün için olan
talep fiyat değişimine karşı çok duyarlı ise, fiyatta bir
artış söz konusu olduğunda, toplam gelirde azalmaya
neden olur bu durumda talebin elastik oluşunu
gösterir.
• Diğer tarafta, eğer bir ürüne olan talep fiyat
değişimine karşı çok duyarlı değil ise, fiyatta meydana
gelen bir artış, üründen elde edilen gelirinde artışına
neden olur ki buna talebin inelastik olması denir.

16
 ŞEKİL:TALEP İLE FİYAT ARASINDAKİ İLİŞKİ
fiyat

fiyat T Talep inelastik Talep elastik

T
F1

F1
F2
F2

M1 M2 miktar M1 M2 miktar
 Fiyat Esnekliğinin Fiyatlandırmadaki Etkisi

Talep esnekliği, herhangi bir malın fiyatının değişmesi

karşısında, bu maldan talep edilen miktarda ortaya çıkan
değişimi belirlemek için kullanılır.
Talep edilen miktardaki % değişim
Talebin fiyat esnekliği = -------------------------------------------------
Fiyattaki % değişim

Talebin fiyat esnekliğini bir çok faktör belirler

• ikame mallarının varlığı

• tüketici ihtiyaçlarının tatmin olma derecesi
• malın dayanıklılığı
• tüketici ihtiyacının şiddeti
• fiyat düzeyi
• gelir
• tutundurma
• nüfus
Fiyat Esnekliği (Duyarlılığını) Etkileyen Faktörler

– Toplam harcama etkisi:(tüketicinin harcamalarının toplam bütçesi

içindeki payı azaldıkça, fiyata daha az duyarlıdır)
– Stok etkisi:(tüketiciler stok yapamadıkları malların fiyatına daha az
duyarlıdır)
– Özel değer etkisi:(tüketiciler kendileri için farklı anlamı olan
ürünler/hizmetler için daha az fiyat duyarlıdır)
– Paylaşılan maliyet etkisi:(maliyetin başkaları tarafından paylaşıldığı
durumda tüketici fiyata daha az duyarlıdır)
– Kalite-fiyat ilişkisi:(tüketiciler kaliteli olarak algıladıkları ürünlerin
fiyatına daha az duyarlıdır)
– Karşılaştıramama etkisi:(tüketiciler fiyatı karşılaştıramadıkları
durumlarda fiyata daha az duyarlıdır)
– Diğer;(ikame imkanları, rakip sayısı, v.b)
 2. Maliyetlerin Tahmini

– Maliyet, bir malın fiyatının en temel belirleyicisidir.

Bu sebeple, çok dikkatli ve doğru tespit edilmelidir.
• Maliyet tipi
– Sabit maliyetler; Toplam miktarı, üretim süresince veya satış
boyunca değişmez (sabit) kalır.
– Değişir maliyetler; Toplam miktarı, üretim miktarı veya satış
çabalarına göre değişiklik gösterir.
– Toplam maliyetler; sabit ve değişir maliyetlerin toplamından oluşur.
– Ortalama maliyetler: Bir birim malın maliyetidir. Toplam
maliyetlerin, toplam üretim miktarına bölünmesi ile bulunur.
 Şekil : Toplam maliyetler, birim maliyetler ve kapasite kullanımı arasındaki ilişki

Toplam
Toplam maliyetler=değişir maliyetler+sabit maliyetler
maliyetler

Sabit
maliyetler

0
Birim
Teorik
maliyetler Ortalama (birim) kapasite
maliyet eğrisi duvarı

Fiili (tam)
kapasite
duvarı

Üretilen birim(adet)

0
3. Rakiplerin Pazarlama Programlarının Analizi
– Rekabet, bağımsız olarak hareket eden ve çeşitli
yollarla birbirinden üstün gelmeye çalışan iki veya
daha çok işletmenin gösterdikleri çaba olarak ifade
edilir.
İşletmelerin rekabete girişme yolları;
– Aynı malı daha ucuz fiyatla pazara sunmak
– Pazara, benzerlerine göre farklı olan mallar sunmak
– Pazara yeni mallar sunmak
– Satış çabaları ile rakiplerden daha iyi mal ve
hizmetler sunduğunu anlatmak
 – İşletmenin fiyat düzenleme sürecinde rakiplerin
pazarlama programını çok iyi analiz etmeleri
gerekmektedir. Pazarlama yöneticisi;
• Rakiplerin fiyatını öğrenmeli,
• Rakiplerin maliyetleri tahmin etmelidir.

Fiyatlamada 3C Modeli (cost, customers, competitors)

Her hangi bir

Kar etmenin Maliyetler Rakiplerin fiyatı ürün konusunda
mümkün talep
olmayacak
olmadığı kadar tüketicinin takdir
düşük fiyat ettiği fiyat kadar yüksek
bir fiyat
 4. Fiyat Yöntemlerinin Seçimi
• Maliyete Dayalı Fiyatlandırma Yöntemi,
• Rekabete Dayalı Fiyatlandırma Yöntemi,
• Talebe Dayalı Fiyatlandırma Yöntemi (Değer
Temelli Fiyatlandırma)
 Maliyete Dayalı Fiyatlandırma Yöntemi

• Maliyetleri temel alan ve maliyete belirli bir miktar

kâr oranı eklenmesi ile fiyatlandırmanın yapıldığı en
basit fiyatlandırma yöntemi, maliyete dayalı
fiyatlandırmadır.
İki tür maliyete dayalı fiyatlandırma yöntemi
bulunmaktadır. Bu yöntemler, maliyet artı (kâr marjı)
yöntemi ve hedef kâr yöntemi.
 10
1.Maliyet Artı (Marj fiyatlama); Bu yöntemde, ürün maliyetine standart bir kar marjı
eklenir ve nihai fiyat tespit edilir.
İmalatçının birim maliyeti şu şekilde bulunur;
bm=bdm+bsm, burada;
bm = birim maliyeti,
bdm = birim değişir maliyeti,
bsm = birim sabit maliyeti ifade etmektedir.

Örnek 1: birim değişir maliyeti 10tl, sabit maliyet toplamı 3.000.000tl olan bir işletme
yöneticisi, 50.000 adet üretim yaptığında birim maliyeti ne olur?

Birim maliyet=10+(3.000.000/50.000)=70 TL/birim olur.

Maliyet üzerinden kar marjı;

Kar marjlı fiyat (f) = bm + rm*bm olur.

Burada rm, maliyet üzerinden kar marjı oranını göstermektedir. Yukarıdaki örnek’te
imalatçının maliyet üzerinden % 25 kar etmeyi planlaması durumunda, fiyat ne
olacaktır?

Kar marjlı fiyat (f) = bm + rm*bm = 70+0,25*70=87.5 tl/birim olur.

 11
Satış fiyatı üzerinden kar marjı hesabı;

Kar marjlı satış fiyatı (f) = bm/(1- rf )

Burada, rf satış fiyatı üzerinden kar marjı oranını ifade etmektedir.

Örnek; Birim değişir maliyeti 10 TL, sabit maliyet toplamı 3.000.000 olan bir
işletme yöneticisi, 50.000 adet üretim yaptığında, satış fiyatı üzerinden % 25 kar
etmek isterse, satış fiyatı kaç lira olmalıdır?

Kar marjlı satış fiyatı (f) = 70/ (1-0.25)=93,33

Görüldüğü gibi, kar marjının satış fiyatı yada maliyet üzerinden hesaplanması farklı fiyat
deklarasyonlarını gerekli kılar.
Pazarlama yöneticisi, kimi zaman maliyet üzerinden, kimi zaman da satış fiyatı üzerinden kar marjı
belirlemek zorunda kalabilir. Sözleşme yapılması durumunda kar marjının neyin üzerinden
yapıldığını açık bir şekilde belirlemelidir.
 12
2.Hedef kar fiyatlaması
Bu fiyatlama metodunda kar maliyet gibi düşünülerek maliyetler içine katılır.
Hedeflenen kar sabit sermaye yatırımının bir oranı olarak belirlenebileceği
gibi, ondan bağımsız da belirlenebilir.
Hedef kar fiyatlamasında temel formül başa baş noktası formülü ile aynı
şekilde ifade edilebilir;
Toplam gelir=sabit maliyetler+hedef kar+değişir maliyetler
p*q=S+K+v*q şeklinde ifade edilebilir. Burada;
p=ürün fiyatı, v=birim değişir maliyet, q=satış miktarı
S=sabit maliyetler(yatırım), K=hedeflenen kar
Bu eşitlikte bilinenler yerine konarak bilinmeyen bulunabilir. Örneğin, sabit
yatırım ve hedef kar genellikle bilinir. Birim değişir maliyet ise, belli bir
kapasite için tahmin edilebilir. Bu takdirde fiyat bulunabilir.
Başabaş Noktası Analizi

• Başabaş noktası analizi, fiyatın belirlenmesinde talep ile

birlikte maliyeti göz önüne alan bir yöntemdir.

• Bu yöntemde, belirli bir satış fiyatında hangi üretim ya da satış

düzeyinde gelirlerin maliyetlere eşit olduğu gösterilir.

• Başabaş noktasının yukarısındaki satışlardan kâr elde

edilirken, altındaki satış düzeylerinde zarar edilmektedir.

29
Fiyat 14
Başabaş noktasının genel denkliği, adet ve parasal tutar
olarak hesabı;
Toplam Gelir(TG)=S+K(Brüt)+Değişir Maliyetler (1)
BBN(adet)=(S+K)/(p-v) ve (2)
BBN(TL)=(S+K)/(1-(v/p)). Burada; (3)
S:sabit maliyet, K:hedeflenen kar, v:birim değişir maliyet,
p:fiyat
Örnek;Aylık toplam sabit giderleri 4 milyon TL olan bir makine
üreticisinin toplam satışlar içerisinde sabit giderlerinin payı % 85
dir. Bu üretici vergiden sonra ayda net 42 milyon TL kazanmak
istediğinde(kar),
(a) tanesi 80 bin TL olan makinelerden kaç adet satmalıdır?
(b) (b) üreticinin birim değişir maliyeti kaç liradır?Vergi oranı:% 25
dir.

Brüt kar=net kar + vergi(brüt kar*vergi oranı)

Fiyat 15

Brüt kar=42.000.000+0,25*brüt kar; brüt kar-0,25*brüt kar=42.000.000

Brüt kar=42.000.000/0,75; brüt kar=56.000.000TL bulunur.

(a) şıkkındaki sorunun çözümü için bilinenler 1 nolu

denklem de yerine konursa;
TG=(4.000.000+56.000.000)+0.85*TG
TG - 0.85*TG= 60.000.000; TG=60.000.000/0.15; TG=400.000.000TL
Bulunur.
Birim fiyat 80.000TL olduğuna göre; BBN(adet)=TG/p olur.
BBN(adet)=400.000.000/80.000; BBN(adet)=5.000 adet bulunur.

(b) şıkkındaki sorunun çözümü için toplam satışların yüzde

85’ini satış adedine bölmek gerekir.
Birim maliyet=(0,85*TG)/ BBN(adet); (400.000.000*0.85)/5000
Birim maliyet=68.000TL bulunur.
Rekabete Dayalı Fiyatlandırma Yöntemi
• Rekabete dayalı fiyatlandırma yönteminde işletmeler, benzer ürünler
üreten işletmelerin fiyatlarını göz önünde bulundurarak karar verirler.
Tüketiciler için rakip ürünler arasında yapılan fiyat ve nitelik
karşılaştırması satın almada etkili olduğu için işletmeler rakiplerinin
fiyatlarını göz önünde tutarlar.
• Özellikle işletmeler arası rekabetin yoğun olduğu dönemlerde rakiplerin
fiyatları işletme ürününün fiyatlandırılmasında önemli olmaktadır.
Rekabete dayalı fiyatlandırma yönteminde rakip işletmelerin fiyatları aynı
şekilde uygulanmaz.
• Rakip işletmelerin fiyatlarının ortalaması ya da aradaki fark fazla
olmamak koşuluyla rekabet fiyatından biraz fazla ya da az bir fiyat
belirlenir. Rekabete dayalı fiyatlandırma yönteminin temel özelliği,
işletmenin fiyat ile maliyet ya da talep arasındaki ilişkiyi sabit bir şekilde
devam ettirmek istemesidir.
 Rekabete Dayalı Fiyatlandırma da
Cevaplanması Gereken Sorular
• Müşteri değeri açısından işletme ve rakipleri
pazara ne sunmaktadır?
• Mevcut rakipler ne kadar güçlüdür?
• Rakiplerin görüntüsü tüketicilerin fiyata
duyarlılığını nasıl etkilemektedir?

ÜRÜN 33
Başlıca iki uygulama şekli vardır:
• Cari Fiyatı Temel Alma Yöntemi
• Teklif Alarak Fiyatlandırma Yöntemi
 Cari Fiyatı İzleme: Bu yöntemde işletme, kendi maliyet ya da talebini
göz önünde bulundurmaksızın büyük ölçüde rakiplerin fiyatlarını
(piyasa fiyatını) temel alarak fiyat belirlemeye çalışır. Bu yöntemde,
küçük firmalar genellikle firma liderlerini izlemektedirler. Bu
işletmeler fiyatlarını, pazar lideri durumundaki işletmelere göre
belirlerler.

 Teklif Alarak Fiyatlandırma (Kapalı Zarf Usulü İle Fiyat Verme): Bu

yöntem, firmalar çeşitli işler için teklif verdiklerinde, bir diğer
deyişle ihalelere katıldıklarında da kullanılabilir. Firma, kendi maliyet
ya da talebinden ziyade rakiplerin fiyat konusundaki düşüncelerini
temel aldığında kapalı zarf usulü ile fiyat vermeyi kullanır.
 Talebe Dayalı Fiyatlandırma Yöntemi
(Değer Temelli Fiyatlandırma)
• Bu yönteminin temelinde ürünlerin tüketici gözündeki değeri ve algısı
yatmaktadır. Burada önemli nokta fiyatın belirlenmesi değil, tüketiciye
sunulacak olan değer paketinin belirlenmesidir.
• Bu yöntemin özellikle etkili olduğu durumlardan birisi ürünün tüketicilerce
rakip ürünlere oranla daha yüksek değere sahip olarak algılanmasıdır.
Bunun yanı sıra tüketicilerin fiyat duyarlılıginın az olduğu ya da tüketicilerin
alternatif ürünlerle ilgili bilgi sahibi olmadığı durumlarda da bu tür
fiyatlandırma yöntemi uygundur.
 Yeni Ürün Fiyatlama Uygulamaları
Piyasaya yeni bir ürün sunan işletmeler, öncelikle ürünü etkili bir şekilde
konumlandırmalı, yani ürün için etkili bir fiyat belirlemelidir. Amaç: 1.Yeni
ürünü pazara kabul ettirmek 2.Pazar payını koruyabilmek 3. Ürünün kar
getirmesini sağlamak Yeni bir ürünü ilk defa pazara sunan bir işletmenin
kullanabileceği iki fiyatlama yöntemi(stratejisi) vardır:

 Pazarın Kaymağını Alma Yöntemi: Yeni bir ürünü geliştirerek pazara sunan pek
çok işletme, pazardan mümkün olduğunca fazla gelir elde etmek için yüksek bir
fiyat belirler. Burada amaç, esnek olmayan talepten yararlanarak, fiyata karşı
duyarsız pazar bölümünü ele geçirerek pazarın "kaymağını" almaktır.

 Pazara Nüfuz Etme Yöntemi: Küçük ama kârlı pazar bölümlerinde, bazı
işletmeler pazara nüfuz etme stratejisini kullanırlar. Bu işletmeler pazara hızla
ve derinden nüfuz etmek için ilk önce düşük fiyat belirlerler. Bu işletmelerin
amacı, hızlı bir şekilde çok sayıdaki alıcıyı ürüne çekerek, büyük bir pazar payı
kazanmaktır. Yüksek satış hacmi, maliyetlerde indirime neden olur ki, bu da
işletmenin fiyatını alt düzeylerde tutmasını sağlar.
 Yeni Ürünlerin Fiyatlandırma Stratejileri
Pazarın Kaymağını Alma
(Yüksek Fiyat stratejisi)
• Mamul hayat eğrisinin ilk
aşamalarında talep esnek değilse,
• Mamule yüksek fiyat ödemeye
hazır tüketicilerin miktarı yeterli
görülüyorsa,
• Rakiplerin pazara girişleri kısa
vadede zor ise,
• Kamu yönetimi yüksek fiyata tepki
göstermeyecek ise
uygulanabilir.
Pazara Nüfuz Etme
(Düşük fiyat stretejisi)
• Tüketiciler fiyata karşı duyarlı, yani
talep esnek ise,
• Satışların artması sonucu
maliyetler düşüyorsa,
• Mamulün taklit edilmesi güç ya da
rakiplerin pazara girişleri
beklenmiyorsa
uygulanabilir.
 Fiyat Stratejilerinin Belirlenmesi

İşletmeler genelde tek fiyat değil,

coğrafi talep ve maliyet
farklılıkları, pazar dilimi gerekleri,
satın alma zamanı, sipariş
seviyesi, teslim sıklığı, garantiler,
hizmet sözleşmeleri v.b faktörleri
de hesaba katarak bir fiyat yapısı
oluşturmak durumundadır
• Coğrafi Fiyatlama
• Fiyat ve miktar indirimleri
• Promosyonel fiyatlama
• Fiyat farklılaştırması
• Ürün karmasının fiyatlanması
• Psikolojik Fiyatlandırma
• Coğrafi fiyatlama • Promosyonel fiyatlama
stratejileri
– Özel olay fiyatlaması;
– Maliyet + navlun (çok bölgeli işletmelerin özel gün veya özel
fiyatlama) durumlarda fiyat indirimine
– Baz nokta fiyatlaması (her yere gitmesi
belli bir yerden gidiyormuş gibi
navlun ödenir, baz nokta genelde – Nakit tenzilatları(cash
coğrafi olarak merkezi olur.) rebates); belli bir sürede (1 ay,
– Her yerde tek fiyat. 1 hafta) faturanın ödenmesi
durumunda daha düşük fiyat
• Fiyat ve miktar indirimleri ödeme imkanı
– Düşük faizli finansman(sıfır
faizli kredi v.b.),
– Nakit indirimleri (cash
discounts);Liste fiyatından indirim – Daha uzun ödeme takvimi
– Miktar indirimi;(büyük – Garanti ve hizmet
miktarlarda alım yapanlara sözleşmeleri(ücretsiz)
uygulanır)
– Fonksiyonel(ticari iskonto)
indirim; aracı kuruma belirli
fonksiyonları üstlenmesi (satış,
depolama, kayıt tutma v.b) karşılı
yapılan indirimdir.
– Sezonluk indirimler;(sezonluk
ürünlere söz konusu olur.)
• Fiyat farklılaştırması stratejileri
– İşletmenin bir ürünü farklı fiyatlardan satması
durumudur. Ürüne çeşitli ilaveler yapmak suretiyle
ana ürünü farklı fiyatlamak mümkündür.
• Tüketici segment’inin fiyatlanması; Buna farklı tüketici
grupları için aynı ürün farklı fiyatlanır. müzeler, öğrenci
pasolar v.b
• Ürün formu(biçimi) fiyatlaması; aynı ürünün değişik
versiyonları maliyetlerine bakılmaksızın farklı fiyatla
pazarlanır. Iphone 5, 5S fiyatları gibi
• İmaj fiyatlaması; (aynı ürün farklı ambalaj, isim ve imajla
pazarlanabilir. (Karton ve plastik kutu deterjan )
• Yer (konum) fiyatlaması; konserlerde fiyatlama (VİP, orta
koltuk vs.)
• Zaman fiyatlaması; uçak, sinema örnekleri
• Ürün karmasının fiyatlanması
Kimi durumlarda yönetici ürün karmasını topluca fiyatlar, ya da ürün
karmasını topluca göz önüne alır.
– Ürün hattının fiyatlanması; böyle bir durumda ürün hattındaki
ürünler en düşük fiyattan en yüksek fiyata doğru sıralanır.
Otomobillerin farklı fiyatlanması örnek gösterilebilir.
– Seçimlik ürün fiyatlaması; Kimi ürünlerde ilave özellikler
eklemek suretiyle ürünle farklı fiyatlardan pazarlanabilir.
Otomatik cam, klima v.b. özellikler ilave edilebilir.
– Tamamlayıcı ürün fiyatlaması; bazı ürünlerde ana ürün yerine
tamamlayıcı ürün fiyatlanır. Yazıcı ve toner fiyatlaması buna
örnek gösterilebilir.
– İki parçalı fiyatlama; özellikle hizmet işletmelerinde kullanılır.
Cep telefonları için belli bir dakikaya kadar sabit ücret alınıp,
kota aşıldıktan sonra dakika başına fiyatlama söz konusu olur.
– Yan ürün fiyatlaması; otomobil parçalarının fiyatlaması buna
örnek gösterilebilir. Otomobil üreticisi, yan ürünleri düşük fiyat
ya da yüksek fiyat belirlemek suretiyle etkiler.
– Paket (kombine ) ürün fiyatlaması; sezonluk futbol maçı, tiyatro
v.b biletlerinin fiyatlanması.
• Psikolojik Fiyatlandırma
– Küsüratlı fiyatlandırma
– Sabit Fiyatla Fiyatlandırma
– Prestif fiyatlandırma
– Miktar indirimi yolu ile fiyatlandırma
5. Nihai fiyatın tespiti
 Fiyatlama metodunda tespit edilen fiyatın deklare
edilecek fiyat olması çoğu kere mümkün olmaz.
Pazarlama yöneticisinin son fiyat tespitinde başka
faktörleri de dikkate alması gerekir.
 Hedef tüketicinin psikolojik özellikleri,
 Diğer pazarlama bileşenlerinin fiyat üzerindeki etkisi,
 Aracıların(dağıtıcıların) tepkisi,
 Firma satış gücünün tepkisi
 İşletmenin fiyat politikası,
 Fiyatın diğer gruplar üzerinde etkisi,
 Rakiplerin tepkisi
 Arz kaynaklarının tepkisi
 Hükümetin fiyat tespitine müdahalesi v.b.
 Kaynaklar
• S.Korkmaz, Z.Eser&A.S. Öztürk, Pazarlama
Kavramlar-İlkeler-Kararlar, Siyasal Kitapevi
• Ramazan Aksoy, Pazarlama Yönetimi Ders
Notları.
• İnternette açık kaynak paylaşımlar