'transitio' ಎಂಬ ಪದ ಂದ ಉಗಮ ೂಂ ಇದರ ಅಥ ಪ ವತ ಅಥ ಾ ಬದ ಾವ . ಾ ಂತರ ಎಂದ ಒಂದು ಂದ ಮ ೂಂದು ಪ ವತ ಅಥ ಾ ಬದ ಾವ ಆಗುವ ಪ ಾ ಂತರ ಎಂದು ಕ ಯ ಾಗುತ .
ಪಶುಸಂ ೂೕಪ ಸ ಾಜದ ಅಥ ಮತು ಲ ಣಗಳ :
ಪಶು ಾಲಕ ಸ ಾಜವ ಾ ಥ ಕ ಾ ದನ ಾ ಮತು ಾಕು
ಾ ಯನು ೂೕ ೂಳ ವ ಾಯ ವನು ವ ಸುವ ಜನರ ಗುಂ ಾ . Pastoral ಎಂಬ ಇಂ ಪದವ ಾ ಾ ಯ ' ಾಸ ' ಎಂಬ ಪದ ಂದ ಬಂ ಇದರ ಅಥ ಪಶು ಾಲಕ ಅಥ ಾ ಕು ಾ ಎಂದು. ಈ ಜನರು ಸಸ ಾ ಾ ಗಳನು ಾ ಅವ ಗಳನು ಆ ಾರ ಾ ಮತು ಕೂ ಾ ಬಳ ೂಳ ಾ . ಆಯ ಸ ಾಜವ ಮೂಲತಃ ಬುಡಕಟು ಾದ ಯ ಾ ಾ ಕ ವ ವ ಯನು ೂಂ ತು . ಕುಲವ ಈ ಬುಡಕಟು ಸ ಾಜದ ಅ ಾಯ ಾ ದು ಕುಲಪ ಕುಲದ ಮುಖ ಸ ಾ ದನು, ಹಲವ ಕುಲಗಳ ೕ ಾ ಮಗಳ ಹಲವ ಾ ಮಗಳ ೕ ಾ ಮಗ ಾ ದವ ಾ ೕ ಇದರ ಮುಖಂಡ ಾ ದನು. ಆಯ ರು ಮೂಲತಃ ದನ ಾ ಗ ಾ ದ ಎಂಬುದ ಆ ಾರಗಳ ಾ ಒದ ಸುತ . ಆಯ ರ ಮೂಲದ ಬ ಚ ಸು ಾಗ ಅದರಲೂ ಇಂ ೂೕ ಆಯ ಅಥ ಾ ಯು ೂೕ ಯ ಾಂತವನು ಪ ಾ ಸುವ ಹಲವ ಾ ಂಸರು ಆಯ ರು ಧನ ಾ ಗ ಾ ದ ಂದು ವ ವ ಸು ಾ . ಅವರುಗಳ , ಹಂ ೕ ಯ ಮೂಲ ಾನವನು ಪ ಾ ಸುವ , ೖ ಮತು ಾ ೂ ಾ ಾಗೂ ಜಮ ಮೂಲ ಾನವನು ಪ ಾ ಸುವ ಸ ಂಕ ರವರು ವ ಸುವಂ ಆಯ ರ ಮುಖ ಕಸುಬು ಪಶುಸಂ ೂೕಪ ಾ ದು , ಹಂ ೕ ಯ ಮತು ಜಮ ಭೂ ಪ ೕಶಗಳ ಹುಲು ಾವಲುಗ ಪ ಪ ದು ಪಶುಸಂ ೂೕಪ ಆಯಕ ನ ಪ ೕಶಗ ಾ ದವ . ಇ ಾಲಕ ೕಣ ಹುಲು ಾವಲುಗಳ ಕ ಾ ಾಗ ಪಶು ಾ ಗ ಾದ ಆಯ ರು ತಮ ಪಶುಗ ಾ ಅವ ಗಳ ಆ ಾರ ಾ ವ ವ ತ ಹುಲು ಪ ೕಶಗಳನು ಅರಸು ಾ ಾರತದತ ಬಂ ರಬಹುದು ಎಂದು ಅ ಾ ಯ ಪಡು ಾ . ಕುದು ಯು ಆಯ ರ ಾವ ೌಮತ ವನು ಸೂ ಸುವ ಸಂ ೕತ ಾ ದ ೂೕವ ಗಳ ೕದಗಳ ಾಲದ ಆಯ ರ ೕವ ಾ ಾ ದು ಅವರ ೕವನದ ಒಂದು ಾಗ ಾ ದವ . ಆಯ ರ ೕವನದ ೂೕವ ಗಳ ಾ ಮುಖ ಯನು ೖ ಕ ಪಠ ಗಳ ಸೂ ಸುತ . ' ೂೕವ ' ಎಂಬ ಪದವ ಋ ೕದದ 723 ಾ , ಾಮ ೕದದ 170 ಾ , ಯಜು ೕ ದದ 87 ಾ , ಅಥವ ೕದದ 331 ಾ ಉ ೕಖ ೂಂ ರುವ ದು ಆಯ ರ ೕವನದ ೂೕಗಳ ಾ ಮುಖ ಯನು ಸಷ ಪ ಸುತ . ಅದರಲೂ ಋ ೕದದ ಾಲದ ನ ಸಂ ಯು ಎಂಬ ಪದವನು ಯ ೕಚ ಾ ಉ ೕ ರುವ ದು ಪಶು ಸಂ ೂೕಪ ಯ ಸ ಾಜದ ಅ ತ ವನು ಸೂ ಸುತ . ಇದಲ ೂೕ ಸಂಬಂಧಪಟ ಂತ ಹಲವ ಪ ಮುಖ ಾರಗಳನು ೖ ಕ ಪಠ ಗಳ ೕಡುತ ಅವ ಗ ಂದ . * ೂೕಪ - ೂೕವ ಗಳ ರ ಕ * ೂೕ ಕೃತ - ಅರ ಾ ಾ * ೂೕಗ ಹಣ - ಹಸುಗಳ ಅಪಹರಣ * ೂೕಸು, ೂೕವ - ಅಪಹರಣ ಒಳ ಾದ ೂೕವ ಗ ಾ ಹುಡು ಾಟ * ಪ ಗಳ - ೂೕವ ಗಳನು ಅಪಹ ಆಯ ೂಡ ಯುದ ಾಡು ದ ಗುಂಪ . * ಗ ಷ , ಗ ೕಶನ - ೂೕವ ಗ ಾ ನ ಯು ದ ಯುದ * ೂೕ ತ - ಗ ಷ ಯುದದ ಜಯ ಾದ. *ದು - ಕರುಗ ಾಲು ಸುವ ಹಸು *ಘ ತ - ಹಸು ನ ಈ ೕ ನ ಪದ ಸೂಚಕಗಳ ಆಯ ರು ಮೂಲತಃ ಪಶು ಾ ಗ ಾ ದ ಎಂಬುದನು ಸೂ ಸುತ . ಪಶುಸಂ ೂೕಪ ಂದ ಕೃ ಾ ಂತರ ಾಗಲು ಪ ಾಮ ೕ ದ ಅಂಶಗಳ : A) ಾ ಕೃ ಕ ಅಂಶಗಳ ಪ ಾವ : ಕೃ ಯ ತ ಂತರದ ಾ ಕೃ ಕ ಅಂಶಗಳ ಬಹು ಮುಖ ಪ ಾವ ೕ . ಆಯ ರು ಪಶು ಾ ಗ ಾ ದ ಂದ ಆರಂಭದ ವಲ ಬಂದು ಅ ತರ ಬುಡಕಟು ಗಳದ ದಸು ಗ ಂ ಸಂಘಷ ನ ಜಯಗ ಾ ಸಪ ಂದು ಪ ೕಶದ ಯೂ ದರೂ. ಅದರಲೂ ಸರಸ ನ ಯನು ಋ ೕದ ಾಲದ ಆಯ ರು ತಮ ಪ ತ ನ ಎಂದು ಉ ೕ ಾ , ಸರಸ ನ ಯು ಫಲವ ಾದ ನ ಬಯ ಾ ದು , ಹುಲು ಾವಲನು ೂಂ ದ ಂದ ಆಯ ರ ಪಶುಗ ಆ ಾರ ಒದ ಸುವ ಪ ಮುಖ ಾತ ವ ತು. ಇದಲ ಋ ೕದದ ಂಧು ನ ಯನು ಅ ಚು ಾ ಉ ೕ ಸ ಾ ತಪ ನ ಯನು ೂರತುಪ . ಸತು , ಾ , ಅ , ಘಗ , ಕು ಾ, ೂೕಯ , ದೃಶದ , ಪ ರುಷ ನ ಗಳನು ಸಹ ಉ ೕ . ಆದ ಾಲ ಕ ದಂ ಂಧು ನ ಯ ಉಪನ ಾದ ಸರಸ ನ ಯು ತನ ಪಥವನು ಬದ ಾ ಬ ೂೕಗಲು ಆರಂ ತು, ಇದು ಕ ೕಣ ಂಧು ಬಯ ನ ದ ಾಡುಗಳ ಸಲು ಾರಣ ಾ ತು. ಆಯ ರ ೕ ಾಳ ಾ ದ ಪಶುಗ ೕ ನ ೂರ ಎದು ಾ ಾಗ ಅವ ಅ ಾಯ ಾ ಪಶುಗ ಲಭ ರುವ ಆ ಾರ ಾಣವನು ಅರಸುವ ಅವಶ ಕ ಉಂ ಾ ಾಗ ಆಯ ರು ಆಯ ವೃತ ಎಂದು ಕ ಯಲ ಡುವ ಗಂಗ ಮತು ಯಮು ಾ ಬಯ ಸ ದರು. ಗಂ ಾ ಮತು ಯಮುನ ಬಯ ನ ಪ ೕಶವ ಫಲವ ಾದ ಭೂ ಪ ೕಶ ಾ ದು , ಕೃ ೕಗ ಾದ ಪ ೕಶ ಾ ತು . ೖ ಕ ಪಠ ಗಳ ಕ ಣವನು ಕೃಷ , ಆಯ , ಾಮ ಎಂದ ಕಂದುವಣ ದ ೂೕಹ ಂದು ಸೂ ಸುತ .ಕ ಣದ ಅವ ೕಷಗಳ ಬ ಉತರ ಪ ೕಶದ ಅತ ೕ ನ ನ ದ ಸಂ ೂೕಧ ಗಳ ಸ ಷ ಪ ಸುತ . ಕ ಣದ ಉಪ ೕಗದ ಬಳ ಂದ ಕ ಣದ ಆಯುಧಗ ಾದ ೂಡ , ಕ , ಈ , ಕುಡು ೂೕಲು, ಗರಗಸದಂತಹ ಆಯುಧಗ ಂದ ದಟ ಾ ನಂ ದ ಗಂ ಾ ಯಮುನ ಬಯ ನ ಅರಣ ಗಳನು ಕ ದು ಆ ಪ ಶವನು ಉ ಯ ಭೂ ಾ ಪ ವ ದರು. ಗಂ ಾ ಯಮು ಾ ಬಯಲು ಪ ೕಶವ ಫಲವ ಾದ ಕ ಲು ಮ ಂದ ಕೂ ದ ಸಮತ ಾ ದ ಭೂ ಪ ೕಶ ಾ ದು , ಗಂಗ ಮತು ಯಮು ಾ ನ ಗಳ ಮ ಾಲದ ಮ ೕ ಂದ ತುಂ ಹ ದ , ೕ ಯ ಾಲದ ಾಲಯದ ಮವ ಕರ ವಷ ಪ ತುಂ ಹ ಯು ತು . ಇದ ಂದ ಕೃ ಅವಶ ಕ ಾದ ೕ ಾವ ಯನು ಒದ ತು. ಶತಪಥ ಾ ಹ ಣವ ಪ ವ ಮತು ಪ ಮ ಸಮುದ ಗಳ ಬ ಮತು ಮ ಾ ಪ ಾಹದ ಬ ವರ ಯನು ೕಡುತ . ಶತಪಥ ಾ ಹ ಣವ ಉ ಸಂಬಂ ದ ಹಲವ ಷಯಗಳನು ಸುತ ಅದರಂ " ೕಹದ ಾಜ ಾಧವ ಕೃ ಯ ಸರ ಾ ಸರಸ ಮತು ಗಂ ಾ ನ ಪ ೕಶಗಳನು ಸುಟ ಂದು. " ಸುತ .
B) ಾಜ ೕಯ ಮತು ಾ ಾ ಕ ಅಂಶಗಳ ಪ ಾವ :
ಪ ವ ೖ ಕ ಾಲದ ಬುಡಕಟು ಸ ಾಜವ ಅ ತ ದ ತು .
ಋ ೕದದ ಾ ಹ ಣಕ ಾದ ಐತ ಯ ಾ ಹ ಣಕವ ಾಜತ ದ ಉಗಮದ ಬ ವ ಸು ಾ , ೖ ಕರ ಾ ಾಜತ ವ ಉಗಮ ಾದ ಬ ಸುತ . ಈ ಯುಗದ ಾಜನ ಮುಖ ಕತ ವ ಂದ ೂೕವ ಗಳ ರ , ಶತು ಗ ಂದ ಬುಡಕಟು ಜನರನು ರ ಸುವ ಾ ತು . ಾಜ ಋ ೕದದ ಾಲದ ರಂಕು ಾ ಾ ಾ ವ ಸುವಂ ರ ಲ , ಾಮ ಎಂಬ ಮುಖಂಡ ಂದ ಯಂ ಸಲಡುವ ಮ ಯರನು ಒಳ ೂಂಡ ಾತ ಎಂಬ ಬುಡಕಟು ಸ ಯು, ಾ ಹ ಣ ಂದ ಕೂ ದ ಸ ಾವ ಮತು ಚ ಎಂಬ ಾ ಾನ ಬುಡಕಟು ಪ ಗಳನು ಒಳ ೂಂಡ ಸ ಯು ಾಜನು ರಂಕು ಾ ಾ ಾ ವ ಸುವ ದನು ಯಂ ಸು ತು . ಅಲ ಾಜ ಜನ ೕ ಸ ಂದ ೕಡುವ ಬ ಎಂಬ ಯನು ಾಜ ಅ ಸು ದರು, ಯನು ಕ ಾಯ ಾ ೕಡ ೕ ೕ ಂಬ ಯಮಗ ರ ಲ . ಆದ ಉತರ ೕ ಕ ಾಲದ ತಣ ಸಂಪ ಣ ಬದ ಾ ತು ಾತ ಸ ಯು ಕಣ ಾ ತು. ಸ ಾ ಮತು ಸ ಗಳ ತಮ ಾ ಮುಖ ಯನು ಕ ದು ೂಂಡವ . ೌ ೂೕ ಕ ಾಜ ವನು ಸೂ ಸುವ ' ಾಷ ' ಪದವ ದಲ ಾ ಉತರ ೕ ಾಲದ ಾ ೂಂ ತು. ೕದಗಳ ಾಲದ ಾಜ ಗಳ ಬ ಮ ಾ ಾರತದ ಾಂ ಪರ ಾ ೕಡುತ . ೂೕಗ ಬದ ಾ ಭೂ ಪ ೕಶದ ಆಕ ಮಣ ಸಂಘಷ ಆರಂಭ ಾ ತು, ಬೃಹ ಾಜ ಗಳ ಾಪ , ರಂಕುಶ ಾಜತ , ವಂಶ ಾರಂಪಯ ದ ಾಜತ ದ ಲ ಣಗಳ ೂೕಚ ದವ . ಬ ಎಂಬ ಯನು ಜನರು ಾಜ ಕ ಾಯ ಾ 1/6 ಾಗದ ಉತನವ ಾ ೕಡ ೕ ಾ ತು. ಾಜನು ಧ ಭೂ ಪ ೕಶಗಳನು ಆಕ ಅ ನ ಪ ೕಶಗಳನು ಕೃ ಭೂ ಯ ಾ ಪ ವ ಉ ಾದ ಯನು ಪ ಯು ದನು. ಇದಲ ಾಜನು ಭೂ ಪ ೕಶಗಳನು ದು ಆ ಪ ೕಶಗಳ ಸೂಚಕ ಾದ ರುದುಗಳನು ಧ ಸಲು ಆರಂ ದನು ಅವ ಗ ಂದ , * ಾಟ - ಉತರ ಾರತದ ಾಜ. * ೂೕಜ - ದ ಣ ಾರತದ ಾಜ. * ಸ ಾಟ -ಪ ಮ ಾರತದ ಾಜ. *ಏಕ ರಟ - ಸಮುದ ಪ ೕಶದ ಾಜ. * ಾಜ- ಮಧ ೕಶದ ಾಜ. * ಾ ಾ ಟ- ಸಂಪ ಣ ಾರತದ ಾವ ೌಮ. ಇದಲ ಾಜನು ಪ ಗಳ, ಾನೂ ನ, ಾ ಾ ಕ ಕಟು ಾಡುಗಳ ರ ಕ ಾದನು. ಾಜನುತನ ಾಜ ೕಯ, ಾ ಾ ಕ ಪ ಾ ಹಲವ ಾಗಗಳನು ಆಚ ಸು ದನು ಅವ ಗ ಂದ : 1. ಾಜ ಸುಯ ಾಗ : ಾಜನ ಪ ಾ ೕಕದ ಸಂದಭ ದ ನ ಯುವ ಾಗ ದು, ಈ ಾಗದ ರತವಂ ಎಂಬ ಆಚರ ಜರುಗು ತು ಈ ಾಗದ ಅವನ ಮಂ ಮಂಡಲದ ಸದಸ ಾದ * ಪ ೂೕ ತ- ಪ ಾನ ಅಚ ಕ * ಪಟ ಮ - ಪಟ ದ ಾ * ಾಗದುಗ - ಸಂಗ ಹಕ * ಸಂಗ - ೂೕ ಾ ಾ * ಸುತ - ರಥ ಾರ *ಸ ಸ - ೂಡಚರ * ಾ ೕಣ - ಾ ಮದ ಮುಖಂಡ * ವಜ ಪ - ಹುಲು ಾವ ನ ಮುಖಂಡ ಇವ ಲರೂ ಈ ಸ ಾರಂಭದ ಾಗವ ಸು ದರು. ಾಜನು ಈ ಾಗದ ಸಮಯದ ಾಹ ಣ ಹಲವ ಬ ಯ ಉಡು ೂ ಗಳನು ೕಡು ದನು. 2. ಾಜ ೕಯ ಾಗ : ಈ ಾಗದ ಸಮಯದ ರಥದ ಸ ಯನು ಏಪ ತನ ೕ ಯ ಬಲವನು ಪ ದಶ ನ ಾಡು ದ . 3. ಅಶ ೕಧ ಾಗ : ಭೂ ಯ ಸರ ಚ ಾ ಪತ ಾ ಈ ಾಗವನು ಆಚ ಸು ದರು. 4. ರಣ ಗಭ ಾಗ : ಾಜ ೕಯ ಮತು ಾ ಾ ಕ ಾನ ಾನ ಾ ಾಜನು ಈ ಆಗವನು ಆಚ ಸು ದನು. ಋ ೕದ ಾಲದ ಾ ಹ ಣನು ಸ ಾಜದ ಉನತ ಪ ತ ಾನವನು ೂಂ ದ ನಂತರದ ೕದಗಳ ಾಲದ ಯರು ಾ ಹ ಣರ ಾ ಬಲ ವನು ಮು ದು ತಮ ಾ ಬಲ ವನು ಾ ೂಂಡರು. ಾ ಹ ಣರ ಾ ಬಲ ಯರ ೂೕಧ ಾದ ಬ ಾಂ ಾಲ ಮತು ೕಹಗಳ ಗುರು ಸಬಹುದು, ಇದರ ಬ ಐತ ಯ ಾ ಹ ಣಕ ಾ ೕಡುತ . ಋ ೕದದ ಾಲದ ಜನರ ಸ ಂದ ಾಜ ಯನು ೕಡು ದರು, ಆದ ಉತರ ೕ ಯ ಜನರು ಬ ಎಂಬ ಯನು 1/6 ೕ ಾಗವನು ಕ ಾಯ ಾ ೕಡ ೕ ಾ ತು. ಉತರ ೖ ಕ ಯುಗದ ಉಂ ಾದ ಕಟು ನ ಚತುವ ಣ ವ ವ ಯು ಕೃ ಯ ಯಂತರ ಾರಣ ಾದ ಅಂಶಗಳ ಒಂ ಾ . ಋ ೕದದ ಾಲದ ಜನರು ವೃ ಗಳ ೂ ವಣ ಗಳನು ಬದ ಸಬಹು ತು , ಋ ೕದದ ಒಂದು ಕ ' ಾನು ಕ , ನನ ತಂ ೖದ , ನನ ಾ ಾನ ೂಟು ಾ .' ಎಂದು ಉ ೕ ರುವ ದು ಇದ ಂದ ಸಷ ಾಗುತ , ಆದ ಉತರ ೖ ಕ ಾಲದ ಾತು ವಣ ಪದ ಯು ಕಟು ಟ ಆಯು ಅಂದ ಪ ರುಷ ಸೂಕದ ಪ ಾರ ಬ ಹ ನ ತ ಂದ ಜ ದವ ಾಹ ಣ ಯ ಮಜನ ಪಠಣಗಳ ಮಗ ಾ ಇರ ೕ ತು , ೂೕ ಂದ ಉದ ಾ ಯರು ಯುದ ಆಡ ತವನು ವ ಸ ೕ ತು , ೂೕ ಂದ ಜ ದ ೖಶ ರು ಾ ಾರ ಾ ಜ ಗಳನು ಾಡ ೕ ಾ ತು ೂ ಯ ಾ ಾದಗ ಂದ ಜ ದ ಶೂದ ರು ಈ ಮೂರು ವಣ ಗಳ ೕ ೂ ಕೃ ಯನು ವ ಸ ೕ ತು . ಈ ಯುಗದ ಶೂದ ರು ಕೃ ಯ ಾ ಹಕ ಾ ಪ ವ ತ ಾದರು.
C) ಾ ಕ ಅಂಶಗಳ ಪ ಾವ :
ಋ ೕದದ ಾಲದ ಆಯ ರು ೂೕಗ ಎಂಬ ಪದ ಯನು
ಆಚ ಸು ದರು ಇದರ ಅಥ ೂೕ ನ ಾಂಸದ ಆ ಾರವನು ಉಣಪ ಸುವ ಅ ಎಂದು. ಇದರ ೂ ಯ ಾ ಾ ಗಳ ಸಮಯದ ಾ ಬ ೕ ಅ ೕವನ ಮೂಲಕ ಹ ೕಸನು ಅ ಸು ದರು ಇಂತಹ ಾಗಗಳ ಸಂದಭ ದ ಯ ೕಚ ಾದ ೂೕಬ ಜರುಗು ತು . ಾಲಕ ದಂ ೂಗ ಆಚರ ಂ ಾ ೂೕ ಸಂಪತು ಸು ಾ ಬಂತು. ಇದ ಂದ ಆಯ ರು ೂೕ ಸಂಪತನು ರ ಸುವ ಸಲು ಾ ನಂತರದ ಅಘ ಆಚರ ಯನು ಅನುಸ ದರು ಅಂದ ೂೕವ ಗಳನು ೂಲ ಾರ ಂಬ ೕ . ಹ ಸ ನು ಅ ಸ ೕ ಾ ಾಗ ಹಸುವನು ಬ ೂಡುವ ಬದ ಾ ದವಸ ಾನ ಗಳ ೕ ಯ ದ ಹ ಅ ಸಲು ೕ ಾ ದು ಕೃ ಯ ಆರಂಭ ಮುನು ಆಯು . ಐತ ಯ ಾ ಹ ಣಕವ ಾಗದ ಬ ಹ ಣ 1000 ನದ ತುಂಡುಗಳ , ೂೕ ಸಂಪತನು ೕಡ ೕ ಂದು ಸುತ ಅಲ ಶ ಕಮ ಭವನ ಕಶ ಪ ಾಗದ ಫಲ ಾ ಒಂದು ಾ ರ ಷ ದ ತುಂಡುಗಳನು 1 ಲ ೂೕವ ಗಳನು ೕ ದ ಬ ವ ಸುತ .
ಕೃ -ವ ವ ಾಯ:
ಲವ ಾ ತ ಗಂಥಗಳ ಅಧ ಯನದ ಮೂಲಕ ಈ ಅವ ಯ
ಉ ಾದ ಮತು ತಂತ ಾನಗಳ ಬ ಾಕಷು ಾ ಗಳ ಲಭ ಾಗುತ . ೖತ ಾವ ಯುವ ಯ ಬ ಾಕಷು ಾನ ಇರುವ ದು ನಯ ಟಕ ಗಂಥ ಂದ ದುಬರುತ . ಈ ಸಂಗ ಹದ ಒಂದು ಾಗ ಾದ ಚುಲವಗದ ೖತರ ಚಟುವ ಗಳ ಧ ಹಂತಗಳನು ಂಗ ಸ ಾಗುತ . ಉ ಾಹರ (ಉಳ ), ಾ ತಂ ( ತ ), ಉದಕಂ ಅ ೕತಬ ಂ ( ೕ ಾವ ), ದ ೕತಬ ಂ (ಕ ೕಳ ವ ಪ ), ಾ ಾ ೕತಬ ಂ ( ೂ ಲು), ಓಪ ಾ ೕತಬ ಂ ( ೂಟು ತೂರುವ ದು) ಇ ಾ . ೕ ಲು ಮತು ಕುಡು ೂೕಲು ೂರ ಾ ಇ ಉ ೕಖ ಾಗುವ ಇತರ ಕೃ ಸಲಕರ ಗ ಂದ ಕು ಾಲ ( ೂಡ ), ಅ ಯುವ ಾಧನಗ ಾದ ಖ ಮತು ಕ ದನ, ಾ ಗಂಥಗಳ ಉ ೕಖ ಾಗುವ ಕೃ ಉತನಗಳ ಾನ ಗಳ , ಾಳ ಗಳ ಮುಖ ಾ ರುತ . ಇವ ಗಳ ಮುಖ ಾ ಭತ ( ೕ , ಾ ), ೂೕ ( ೂೕಧೂಮ), ಾ (ಯವ), ನವ (ಕಂಗು), ಹುರು (ವರಕ), ಸಣ ೂೕ (ಕುದು ಸಕ), ೂ ೂೕ ( ಲಂಗ), ಂ (ಮುಗ ಮತು ಾಸ), ಎಳ ( ಲ) ಇ ಾ . ಕಬ ನು ಫಲ ೕಜ ವಗ ದ ಸಸ ದ , ಅಂದ ೕಲುಗ ಂದ ೂರ ೂಮು ವ ಸಸ ಗ ಾ , ವ ೕ ಕ ಸ ಾಗುತ . ಫ ತ ( ಾಕಂ ) ಉತನವನು ಇದ ಂದ ತ ಾ ಸ ಾಗುತ . ಉ ೕಖ ಾಗುವ ಪ ಮುಖ ಎ ಪ ಾಥ ಗ ಂದ , ಲ ೕಲ (ಎ ), ಾಸಪ ೕಲ ( ಾ ಎ ),ಎರಣ ೕಲ (ಹರ ) ಮುಖ ಾದವ . ಾ ನ ಪ ಾಥ ಗಳ ೖ ಕ ಾಸ ಅಥ ಾ ತೂಲ ಅಂದ ಹ , ೂ ಅಥ ಾ ಅಗ ಮತು ಭಂಗ ಅಥ ಾ ಣಬು ಮುಖ ಾದವ . ಮಞಿಟ (ಹಳ ಹೂ ಡುವ ಬ ಮತು ೕ ( ೕಲವಣ ) ರಂಗುಗಳ ೖ ಪ ಮುಖ ಾದವ . ಬಹಳಷು ರಂಗುಗಳನು ಧ ಸಸ ಗಳ ೕರುಗ ಂದ, ಣಸು), ಮ ಚ (ಗುಂಡು ಣಸು), ಭಞನಕ (ಬಹುಶಃ ೕ ರೂ ), ಪ ಾಣುಎ ಗ ಂದ, ಹಣು ಮತು ಹೂವ ಗ ಂದ ತ ಾ ಸ ಾಗು ತು . ಪ (ಉದ (ಈರು ), ಹ (ಅ ಣ), ರ (ಶುಂ ) ಮತು ಲಸುಣ ಅಥ ಾ ಅ ಸ ಅಥ ಾ ಾಗ ಾಕ ( ಳ ) ಇವ ಮ ಾ ಪ ಾಥ ಗಳ ಮತು ಅಡು ಬಳಸುವ ೕರುಗ ೕರುತ . ೖನ ಆಗಮಗಳ ಕೃ ಭೂ ಯನು ( ತ ) ಪ ಮುಖ ೌ ಕ ಆ ಎಂದು ಪ ಗ ಸ ಾ ದು ಇದರ ಎರಡು ಧ ಕಂಡುಬರುತ . (1) ೕ ಾವ ಯ ಅವಶ ಕ ಇರುವ ತು (ಅಂದ ಅ ಕಟು ) ಮತು (2) ಮ ಯ ೕ ಅವಲಂ ಸುವ ತು. ಅ ಕ ನ ( ತು) ಉ ೕಖಗಳ ಧಮ ಾಸ ಗಳ ಮತು ಅಥ ಾಸ ಗಳ ಕಂಡುಬರುತ . ಉ ಾಸಗದ ಾ ದ ಆನಂದ ಎಂಬ ೕಮಂತ ಕೃ ಕ ಮತು ಾ ಾ ಯ ಉ ೕಖ . ತನ ಾ ಯ ೕ ಬ ಂಧ ೕರಲು ಈತ ತನ ಕೃ ಭೂ ಯ ಐದು ನೂರು ೕ ಲು ಾತ ಬಳಸಲು ಧ ದ ಪ ಂದು ೕ ಲು ಒಂದು ನೂರು ಯತನಗಳ ಾತ ಉಳ ಾಡು ತು . ಾ ಾಧಮ ಕ ಾ ೕ ಗಂಥದ ಭತದ ಯನು ಎರಡು ಅಥ ಾ ಮೂರು ಾ ಕ ಾಡುವ ದರ ಮೂಲಕ ನ ಇಳ ವ ಪ ಯ ಾಗು ತು ಎಂದು ೕಳ ಾ . ಾಟ ೕಶ (ಗುಜ ಾ ಮತು ಪ ಮ ಾರತ)ದ ಮ ೕ ೕರು ಸರಬ ಾಜು ಾಡುವ ಪ ಮುಖ ಮೂಲ ಾ ತು ಎಂದು ಬೃಹ ಕಡ ಾಷ ದ ೕಳ ಾ . ಕೃ ಭೂ ಂಧು ಪ ೕಶದ ( ಾಯುವ ಾರತ) ನ ಗಳ , ಾ ಡ (ದ ಣ ಾರತ) ಪ ೕಶದ ಗಳ , ಉತರ ಪಥ(ಉತರ ಾರತ) ದ ಾ ಗಳ ೕ ಾವ ಯ ಮೂಲ ಾ ದವ . ಲವ ಪ ೕಶಗಳ ಪ ಾಹದ ೕರನು ಬಳಸ ಾಗು ತು ೕಳ ಾ . ೂ ಲು ಾ ದ ೂೕಳವನು ಎತರದ ಅಥ ಾ ಮ ಯ ಾ ಯ ೕ ಒಣಹುಲು , ರು ಮತು ಹು ಂದ ಸ ಾದ ೂ ಾ ಾರಗಳ (ಕಣಜ) ೂೕ ಾನ ಾ ಸಂಗ ಡ ಾಗು ತು . ಈ ಕಣಜಗಳ ಸುತಲೂ ಸಗ ಯನು ಬ ದು ಮ ಂದ ಮು ಪ ಾಥ ಡದಂ ಾ ಾಡ ಾಗು ತು . ಈ ಸಂಗ ಹದ ಅವ ಒಂದು ವಷ ಂದ ಏಳ ವಷ ಗಳವ ಸ ಸು ತು ಎಂದು ಭಗವ ೕಯ ೕಳ ಾ . ಾನ ಗಳನು ಮೂರು ವಷ ಗಳ ಾಲ, ಾಳ ಗಳನು ಐದು ವಷ ಗಳ ಾಲ, ಅ ( ಾರಗ ೕಜ), ಾಷ ಪ ( ಾ ) ಮುಂ ಾದ ಎ ೕಜಗಳನು ಏಳ ವಷ ಗಳ ಾಲ ಸಂಗ ಡ ಾಗು ತು . ಹಲವ ಧದ ಭತ , ೂೕ , ನವ , ಎ ೕಜಗಳ , ಾ ನ ಗಳ , ಮ ಾ ಪ ಾಥ ಗಳ , ಹಣುಗಳ , ರು (ಚ ಾವಂಗಳ , ೕಣು, ಕನಕ, ಕಕ ವಂಸ, ಾರುವಂಸ ಇ ಾ ), ತರ ಾ ಗಳ ಮತು ಇತರ ಗ ಾದ ಕಬು ಮತು ೕ ಾಳ ಗಳನು ೖನ ಗಂಥಗಳ ಉ ೕ ಸ ಾ . ೂೕಟಗಳ ಯುವ ೕ ಅಲ ಹಣುಗಳನು ಾಡುಗ ಂದ ಸಂಗ ನಗರಗ ಾ ಾಟ ಾ ೂಂ ೂಯ ಾಗು ತು . ಾಶುಕ ಾದ ಯ ೕ ಅಥ ಾ ಭತವನು ಶತಪಥ ಾ ಹ ಣದ (ಸ ಸು ಾರು .ಪ .700ರ ಅವ ಯ ) ಉ ೕ ಸ ಾ ದು ಇದು ೕಘ ಫಲ ೕಡುವ ಕ ಾ ದ ಾದ ಎನ ಾಗುತ . ೕ ೂೕತರ ಗಂಥಗಳ ಕ ಾ ದ ಾದ ಗಳನು ಾ ಎಂದು ಕ ಯ ಾಗುತ . ಾ ಮತು ಾ ಕೃತ ಗಂಥಗಳಲೂ ಕ ಾ ದ ಭತದ ಉ ೕಖ . ಾ ಾನ ಾ ಹತು ಂಗಳ ನಂತರ ಫಲ ೕಡುವ ಭತ ಕ ಾ ಾಗ ಆರು ಂಗ ೕ ಫಲ ೕಡು ತು . ಎಂದು ೕಳ ಾ .ಕೃ ೕತ ದ ಉಂ ಾ ದ ಪ ಗ ಯನು ಕು ತಂ ಸ ಾ ಾನಕರ ಾದ ಯುಕ ದೃ ೕಕರಣವನು ಪ ಾತತ ೂೕಧಗಳ ಾಣಬಹುದು. .ಪ 1500ರ ನಂತರದ ಪ ಮುಖ ಾದ ಾನ ಗಳ ಮಧ ಗಂ ಾ ತಟದ ಪ ೕಶಗಳ ಪ ಚ ತ ಾ ದವ ( .ಪ .1500ರ ಲಭ ಾ ದ ಾನ ಗಳ ಪ ಯನು ಂಧೂ ಾಗ ೕಕ ಯ ಶತ ಾನದ ನಹ (ಪ ವ ಉತರ ಪ ೕಶ) ಪ ೕಶದ ಅ , ಾ ,ಮೂರು ಾದ ಯ ೂೕ , ಬ ಾ , ಸರು ಾಳ , ಎಳ , ಖ ಾ ( ರ -ಸ ವ ) ಇವ ಗಳ ಕಂಡುಬರುತ . ಾ ೕಜ, ಅಗ ಅಥ ಾ ಅ ಕಂಡುಬರುತ . ಹಲ ನ ಹಣು ಸಹ ಕಂಡುಬರುತ . ನಹ ನ ಒಂದು ಪ ೕಶದ ದ ಅ , ೂೕ , ಸಬ , ೂೕ , ೕ , ಾ ಾಂ, ಾ , ೂೕ ೂ, , ಅಗ ಇ ಲವ .ಪ .500-400ರ ಅವ ಯ ಕಂಡುಬರುತ . .ಪ .700-200ರ ಅವ ಯ ಅ , ಸಬ , ೂೕ , ಸರು ಾಳ ಅಥ ಾ ಮುಂ , ೕ , ಬ ಾ , ಾ ಇ ಲವ ೖರ ನ ಕಂಡುಬರುತ . ಗಂಥಗಳ ಈ ಪ ಇನೂ ಹಲವ ೕ ಸಲ ಡುತ . ಕಬು , ಾ ಾ ಮತು ಸಂಸ ೃತ ಗಂಥಗಳ ಉ ೕಖ ಾ . ಾರತದ ಉಪಖಂಡದ ೕಪಗಳ ಕಂಡುಬರುವ ಕ ಣ ಂದ ಾ ದ ೕ ಲು ಮ ತರ ಸಲಕರ ಗಳನು ೕ ಉ ೕ ಸ ಾ . ೂೕಪ ನ ಲಭ ದ ಎ ಡಬು ಅವ ಯ ನ ಮ ಾ ಾ ತ ಜ ಾ ಾರ ೕ ಾವ ಇದುದ ಪ ಾ ಾ . ಇದು ಾಂ ಕ ಉ ೕಖಗಳನು ದೃ ೕಕ ಸುತ . ಾನು ಾರು ಾ ಾ ಕೃ ಪ ರಕ ಾ ರುವ ದು ಕಂಡುಬರುತ . ಎ ಡಬು ಪ ವ ಅವ ಯ ಾನು ಾರುಗಳನು ಮುಖ ಾ ಆ ಾರದ ಪ ಮುಖ ಾ ಬಳಸುವ ಾಂಸ ಾ ಾಕುವ ದನು ಾಣಬಹುದು. ೂೕ ಪ ರ,ಕಜೂ , ನಹ ಮ ತರ ಪ ೕಶಗಳ ಾನು ಾರುಗಳ ಮೂ ಗಳ ೕ ತುಂಡರ ದ ಗುರುತುಗಳನು ಾಣಬಹುದು. ನಹ ನ ಾನು ಾರು ಮ ತರ ಾ ಗಳ ಸುಟು ಕರಕ ಾದ ಮೂ ಗಳನು ಾಣಬಹುದು. ಎ ಡಬು ಅವ ಯ ಾಟ ಪ ತ ದ ಬಹು ಾಲು ಜನರು ಾಂ ಾ ಾ ಗ ಾ ದುದು ಕಂಡುಬರುತ . ಕೃ ಯ ಅಗತ ಗಳ ಾನು ಾರುಗಳ ಸಂಪ ನ (ಸುತ ಾತ) ರ ಯ ಅ ಾಯ ಯನೂ ೂೕ ಸುತ . ಾ ಕಪಂಥಗಳ ಇದ ಚು ಾ ಮುಖ ೕಡುವ ದನು ಗಮ ಸಬಹುದು.