Dokonać wyboru

Test podsumowujący do 6. rozdziału „Życiowe wybory”

podręcznika „NOWE Słowa na start!” 8,

Czas pracy: 45 minut

Maksymalna liczba punktów: 24

Przeczytaj uważnie teksty i wykonaj podane zadania. W zadaniach wybierz tylko jedną poprawną
odpowiedź i zaznacz ją kółkiem. Rozwiązania pozostałych zadań zapisz starannie w wyznaczonym
miejscu. Pomyłki przekreślaj. Powodzenia!

Tekst I
Krystyna Kofta, Sezon na papierówki
Uśmiechała się jak człowiek rozpoczynający życie od nowa, gdy na jej drodze stanęła mała kobieta
w wysokim kapeluszu koloru omszałej śliwki, w butach na wysokich platformach, ze starością
grubo przysypaną pudrem i z mocno umalowanymi ustami. Wśród solidnego tłumu wyglądała tak
obco, jak obca czuła się teraz Bogna.
– Bogusia Wegner?! – zawołała. – Wszystkiego bym się spodziewała, ale nie ciebie tutaj!
Pamiętam, jak byłaś taka malutka! – pokazywała drobną jak u małpki dłonią, w czarnej rękawiczce
ze skóry, odległość mniej więcej dwudziestu pięciu centymetrów nad ziemią. […]
– Pani trudno nie poznać, zawsze tak samo elegancka – powiedziała Bogna.
Od ostatniego spotkania minęło ćwierć wieku, a mimo to pamiętała dobrze Małą Pachnącą,
jak mówiło się o niej w domu. [...]
– Zostałam samiutka.
To zdrobnienie dawało Bognie pojęcie, jak bliską krewną może stać się samotność.
Pieszczotliwe określenie mówiło, że od dawna mieszkają we dwie w jednym mieszkaniu. […] Mała
Pachnąca powiedziała, że nie może narzekać na los, jest na swój sposób szczęśliwa. [...]
– Twoi rodzice chyba gdzieś się wyprowadzili, już dawno ich nie widziałam – mówi
staruszka, cofając się o krok.
– Tak, mieszkają teraz daleko za miastem.
– No to przynajmniej powietrze mają czyste.
– O tak, powietrze jest tam naprawdę wspaniałe. – Bogna dzieli świerkowy bukiet na dwie
[...] części i jedną wręcza Małej Pachnącej. Ta nie chce przyjąć, kryguje się 1, daje się przekonać
dopiero wtedy, gdy Bogna mówi: – Podzielimy się jak opłatkiem.
– Pozdrów rodziców, może jeszcze kiedyś ich zobaczę?! – pyta na odchodnym.
– Na pewno – sakramentalnie zamyka rozmowę Bogna.
Rozchodzą się w przeciwne strony. Bogna chwilę czeka na autobus i jedzie za miasto, chce
się jej śmiać i płakać. Starym ludziom nie należy mówić niczego, co nasuwa myśl o śmierci, tego
uczyła ją matka.
A kto jest odpowiedzialny za śmierć i cały ten kram? – krzyczy w myślach Bogna, która w
tym mieście zawsze będzie nieopierzoną, niedorosłą, niedojrzałą kozą. Chwilę czeka na przystanku,
a gdy podjeżdża autobus, wsiada i jedzie daleko za miasto, tam gdzie mieszkają rodzice. Wyjmuje z
kieszeni notes z adresem, żeby nie błądzić. Kawał drogi od głównej alei. Nie ma tu dziś prawie
nikogo.
Kwatera T 17.Rząd 11. Nr 7.
Rozkłada gałęzie na płycie z granitu, zapala znicz i przysiada na chwilę na kamiennej ławce,
która już po chwili ziębi ją przez gruby materiał palta.
1
Krygować się – przesadnie okazywać swoją skromność i dobre wychowanie.
Krystyna Kofta, Sezon na papierówki (fragment)

1. Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. (0–1)

Bogna nie powiedziała A. wiedziała, że dawna sąsiadka ma kłopoty z pamięcią.
Małej Pachnącej o śmierci B. chciała postąpić zgodnie z tym, co powtarzała jej matka.
rodziców, ponieważ: ____ C. zauważyła, że kobieta jest samotna, smutna i przygnębiona.
2. Główna bohaterka czuje, że w tym mieście zawsze będzie nieopierzoną, niedorosłą, niedojrzałą
kozą, ponieważ (0–1)
A. sąsiadka zawsze traktowała ją jak dziecko.
B. w tym mieście nigdy nie była doceniana przez rodzinę.
C. jest to jej miasto rodzinne, w którym spędziła dzieciństwo.
D. w taki sposób nazywali ją rodzice i sąsiedzi, kiedy była dzieckiem.

3. Jakie znaczenie ma użycie w tekście zdrobnienia „samiutka”? (0–2)

......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
4. Wypisz z tekstu po jednym wyrazie rozpoczynającym się od podanych głosek. (0–3)
dźwięczna – ..................................................................................................................................
bezdźwięczna – ............................................................................................................................
ustna – ..........................................................................................................................................
nosowa – ......................................................................................................................................
miękka – .......................................................................................................................................
twarda – ........................................................................................................................................
5. Określ, jakiego rodzaju upodobnienia występują w podanych przykładach. (0–2)
notes z adresem – ........................................................................................................................
wśród solidnego – ........................................................................................................................
śliwki – ........................................................................................................................................
wtedy – .........................................................................................................................................
6. Zapisz wyrazy podstawowe, od których utworzono podane słowa. Wynotuj oboczności, jeśli
występują. (0–2)
malutka – .....................................................................................................................................
małpka – ......................................................................................................................................
przysiąść – ...................................................................................................................................
podjechać – ..................................................................................................................................
Tekst II
Veronika Roth, Niezgodna
Zgromadzeni ustawili się w kręgi. Na samych obrzeżach są szesnastolatkowie wszystkich
frakcji. Jeszcze nie nazywa się nas członkami. Po podjętych dzisiaj decyzjach staniemy się
nowicjuszami – a pełnię praw uzyskamy po zakończeniu nowicjatu. […]
 Ostatni krąg to pięć metalowych mis. Każda z nich jest taka duża, że gdybym się skuliła,
schowałabym się w niej cała. Umieszczono w nich substancje odpowiadające różnym frakcjom.
Szare kamienie symbolizują Altruizm, woda Erudycję, ziemia Serdeczność, rozżarzone węgle
Nieustraszoność, a szkło Prawość. […]
Marcus stoi na podium, między Erudytami a Nieustraszonymi. Odchrząkuje przed
mikrofonem.
− Witam. Witam na Ceremonii Wyboru. Witam w dniu, w którym oddajemy hołd
demokratycznej filozofii wyznawanej przez naszych przodków. Ona mówi nam, że każdy człowiek
ma prawo wybrać własną drogę przez świat. […]
− Nasi podopieczni skończyli szesnaście lat. Stoją u progu dorosłości i teraz od nich zależy
decyzja, jakimi ludźmi się staną. – Marcus mówi podniosłym tonem, każdemu słowu nadaje taką
samą wagę. – Przed dziesięcioleciami nasi przodkowie uświadomili sobie, że za toczone na świecie
wojny trzeba winić polityczną ideologię, a nie wierzenia religijne, rasę czy pochodzenie. Doszli do
wniosku, że chodzi o wadę ludzkiej osobowości, o skłonność człowieka do czynienia zła,
niezależnie do jego formy. Podzielili się na frakcje i starali się usunąć z nich te cechy, które
odpowiadają za nieporządek na świecie.
Przenoszę spojrzenie na misy stojące pośrodku sali. A co ja sądzę? Nie wiem. Nie wiem. Nie
wiem. […]
Słyszę swoje nazwisko, wzdrygam się i ruszam przed siebie. W połowie drogi do mis nie
jestem pewna, że wybiorę Altruizm. Teraz to widzę. Widzę siebie, jak nosząc szaty Altruizmu, staję
się kobietą, jak wychodzę za brata Susan, Roberta, a w weekendy pracuję społecznie. Widzę spokój
rutyny, ciche wieczory przy kominku, pewność, że będę bezpieczna, a jeśli nawet nie bardzo dobra,
to i tak lepsza niż teraz.

Marcus podaje mi nóż. Spoglądam mu w oczy – mają taki dziwny ciemnoniebieski kolor – i
biorę ostrze. […] Po lewej mam zarówno ogień Nieustraszoności, jak i kamienie Altruizmu, jedno
przede mną, a drugie za mną. W prawej ręce trzymam nóż, czubkiem dotykam wnętrza dłoni.
Zgrzytając zębami, przeciągam nim po skórze. Piecze, ale ledwie to zauważam. Przyciskam obie
ręce do piersi, a kiedy wypuszczam powietrze, drżę.
Otwieram oczy i gwałtownie wyciągam ramię. Moja krew kapie na dywan między misami.
Potem z jękiem, którego nie potrafię stłumić, przesuwam rękę do przodu, a krew syczy na węglach.
Veronika Roth, Niezgodna (fragment)

7. Zaznacz właściwe dokończenie zdania. (0–1)

Podczas opisanej we fragmencie ceremonii szesnastolatkowie
A. określają, które cechy odpowiadają za nieporządek na świecie.
B. stają się członkami grupy, z której pochodzą ich rodzice.
C. uzasadniają swoje stanowisko wobec filozofii przodków.
D. decydują się na przynależność do jednej z pięciu frakcji.
8. Wypisz z tekstu nazwy wymienionych frakcji i podaj ich synonimy. (0–3)
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
9. Odpowiedz w kilku zdaniach, jakiego wyboru dokonała głównego bohaterka i jak to o niej
świadczy. (0–2)
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
10. Wypisz z tekstu trzy wyrazy złożone i określ ich budowę słowotwórczą. (0–3)
• ...................................................................................................................................................
• ...................................................................................................................................................
• ...................................................................................................................................................
11. Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. (0–1)
Społeczeństwo opisane w tekście

A. eliminuje jednostki wyrządzające zło.

B. wskazuje każdemu właściwą drogę życia.
C. ma charakter utopijny.
12. Wybierz z każdego zdania jeden z
wyróżnionych fragmentów, tak aby styl wypowiedzenia odpowiadał formie podania. (03)
• Będziemy wdzięczni za pozytywne rozpatrzenie sprawy / odpowiedź, że wszystko da się bez
problemu załatwić.
• Proszę o wydanie dokumentów w jak najkrótszym czasie, ponieważ będą one niezbędne / muszę je
koniecznie mieć na rozpoczynających się za dwa tygodnie zagranicznym obozie językowym.
• Zwracam się z uprzejmą prośbą / Błagam Pana o zgodę na zorganizowanie w naszej szkole
dyskoteki / imprezki z okazji Dnia Dziecka.