STANDART SORULAR VE ÇÖZÜMLERİ

1 3
y x, y ve z sayıları sırasıyla 2, 3 ve 4 ile orantılıdır.
x + y + z = 36 olduğuna göre, y kaçtır?
8
a A) 15 B) 13 C) 12 D) 10 E) 9

2 Oranlar sabit olduğundan;

x y z
x = = = k yazılır.
3 6 b 2 3 4
Şekildeki doğrusal grafiğe göre, a + b toplamı kaçtır? x = 2k , y = 3k, z = 4k olur.
x + y + z = 36
A) 8 B) 9 C) 10 D) 12 E) 16
9k = 36
I. yol
k = 4 tür.
x 3 6 b
y = 2 = a = 8 olduğundan y=3.4
= 12 olur.
a = 4 ve b = 12 bulunur.
Yanıt C
a + b = 16 dır.
II. yol
Üçgen benzerliği kullanılarak; y

3 2
= & a=4 8
6 a
a
3 2 8
= & b = 12 2 a
b 8 2
x
a + b = 4 + 12 3 6 b

= 16 olur.
Yanıt E

2 4
a ile b doğru orantılıdır. Yaşları 6, 10 ve 15 olan üç kardeş, 620 tane misketi yaşlarıyla
a = 12 iken b = 6 olduğuna göre, a = 8 iken b kaçtır? doğru orantılı olacak şekilde paylaşıyorlar.
Buna göre, ortanca kardeş kaç misket alır?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
A) 180 B) 200 C) 240
a
= k dir. D) 280 E) 300
b
12 Kardeşler x, y, z tane misket alsınlar.
= k ise k = 2 dir.
6
x = 6k, y = 10k ve z = 15k olur.
8
= 2 ise b = 4 tür. x + y + z = 620
b
Yanıt D 31k = 620
k = 20
y = 10 · 20
= 200 bulunur.
Yanıt B

14
260
 STANDART SORULAR VE ÇÖZÜMLERİ

5 7
y x, y ve z sayıları sırasıyla 2, 3 ve 4 ile ters orantılıdır.
12 x + y + z = 52 olduğuna göre, y kaçtır?

6
y.x=k A) 12 B) 14 C) 16 D) 18 E) 20

I. yol
b
Çarpımları sabit olduğundan,
x
2 a 24 2x = 3y = 4z = k dir.

Şekildeki grafikte verilenlere göre a + b toplamı kaçtır? k k k

x= y= z= yaz›l›rsa,
2 3 4
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7
k k k
+ + = 52
x ile y ters orantılı olduğundan çarpımları sabittir. 2 3 4
^6h ^4h ^3h
x · y = k dir.
4
x = 2 iken y = 12 olduğuna göre, 13k 52 . 12
= 52 & k = = 48 olur.
2 · 12 = k 12 13
k = 24 tür. 48
y= = 16 olur.
x = a iken y = 6 ise 3
a · 6 = 24 II. yol
a=4 2x = 3y = 4z = 12k (2, 3 ve 4 ün EKOK’u karşıya yazılırsa)
x = 24 iken y = b ise x = 6k x + y + z = 52
3442441
24 · b = 24 y = 4k 13k = 52
b = 1 olur. z = 3k k=4
a + b = 5 bulunur. y = 4 . 4 = 16 bulunur.
Yanıt C Yanıt C

6 8
a – 3 ile b + 1 ters orantılıdır. Bir üçgenin yükseklikleri, ha, hb ve hc sırasıyla 3, 5 ve 6 ile
a = 8 iken b = 3 olduğuna göre, a = 7 iken b kaçtır? orantılıdır.
Bu üçgenin çevre uzunluğu 42 cm olduğuna göre, en kısa
A) 5 B) 4 C) 3 D) 2 E) 1
kenarı kaç cm dir?
(a – 3) . (b + 1) = k dir. (7 – 3) · (b + 1) = 20
A) 10 B) 9 C) 8 D) 7 E) 6
(8 – 3) · (3 + 1) = k 4 . (b + 1) = 20
Yükseklik ve kenar uzunlukları ters orantılı olduğundan
5·4=k b = 4 bulunur.
3 . a = 5 . b = 6 . c = 30k yazılırsa
20 = k
a = 10k, b = 6k ve c = 5k olur.
Yanıt B
Çevre: 21k = 42 ise k = 2 dir.
En kısa kenar c = 5 . 2 = 10 cm olur.
Yanıt A

15
 STANDART SORULAR VE ÇÖZÜMLERİ

9 11
x sayısı y – 1 ile doğru, z2 ile ters orantılıdır. x, y ve z sayıları sırasıyla 2 ve 3 ile doğru 4 ile ters orantılıdır.
x = 6 ve y = 4 iken z = 5 olduğuna göre, x = 5 ve y = 3 iken x + y + z = 63 olduğuna göre, z kaçtır?
z kaç olabilir?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
A) 25 B) 10 C) 5
I. yol
D) §5 E) 2§5
Doğru orantı bölüm durumunda, ters orantı çarpım duru-
2
x sayısı y – 1 ile doğru, z ile ters orantılı olduğu için mundadır.
x y
x · z2 = = 4z = 4k diyecek olursak
= k şeklinde yazılabilir. 2 3
y –1
x = 8k, y = 12k, z = k bulunur.
6 · 25
= k & k = 50 dir. 8k + 12k + k = 63
3
5·z 2
21k = 63
= 50 & z 2 = 20
2 k=3 ⇒ z = 3 olur.
z = " 2 5 olur. II. yol
Yanıt E Doğru orantıda x = 2k, y = 3k
k
Ters orantıda z = yazacak olursak,
4
k
2k + 3k + = 63
4
21k 63 . 4
= 63 & k = = 12
4 21
12
z= = 3 olur.
4
Yanıt C

10 12
2 Belli bir miktar bilye 2, 3 ve 4 sayılarıyla hem doğru orantılı,
x= ve z · t = 12 eşitlikleri veriliyor.
5z hem de ters orantılı olarak üç parçaya ayrılabiliyor.
Buna göre, Buna göre, bilye sayısı en az kaçtır?
I. z ile t ters orantılıdır.
A) 110 B) 113 C) 115 D) 117 E) 120
II. x ile z ters orantılıdır.
III. z ile t doğru orantılıdır. Doğru orantılı ayrılıyorsa;
IV. x ile t ters orantılıdır. x y z
= = =k
2 3 4
ifadelerinden hangileri doğrudur?
x = 2k _b
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II b
y = 3k ` x + y + z = 9k olmalıdır.
D) I, II ve III E) Hepsi b
z = 4k a
x ile z nin çarpımları, z ile t nin çarpımları sabittir.
Ters orantılı ayrılıyorsa;
(x artarken z azalır, z azalırken t artar)
x z t 2x = 3y = 4z = 12t
- . - x = 6t b_
b
Yukarıdaki gösterime göre y = 4t ` x + y + z = 13t olmal›d›r.
b
z ile t ters orantılı ve x ile t doğru orantılıdır. z = 3t a
Bu yüzden I, II doğrudur. Bilye sayısı = EKOK (9, 13) = 117 dir.
Yanıt C Yanıt D

16
 STANDART SORULAR VE ÇÖZÜMLERİ

13 15
Çalışma kapasiteleri aynı olan 4 işçi bir işi 12 saatte yapıyor. Çalışma kapasiteleri aynı olan 4 işçi günde 6 saat çalışarak
Aynı işi, aynı güçteki 3 işçi kaç saatte yapar? 200 parça işi 15 günde bitiriyor.
Aynı nitelikteki 9 işçi günde 8 saat çalışarak 20 günde kaç
A) 18 B) 16 C) 15 D) 14 E) 12
parça iş yapar?
I. yol
A) 600 B) 650 C) 700
4 işçi 12 saat
İş gücü ile zaman ters D) 750 E) 800
3 işçi x saat orantılıdır. Ters orantı-
T. O I. yol
da karşılıklı çarpımlar
4 · 12 = 3 · x eşitlenir. 4 işçi 6 saat 200 parça 15 gün
x = 16 dır.
9 işçi 8 saat x parça 20 gün
II. yol
1.ifl 2.ifl T.O D.O D.O
= 4 . 6 . x . 15 = 9 . 8 . 200 . 20
1. ifl ile ilgili veriler 2.ifl ile ilgili veriler
9 · 8 · 200 · 20
1 ifl 1 ifl İş miktarı ile diğerleri doğru orantılı x= & x = 800 parça
4 · 6 · 15
=
4 . 12 3.x olduğundan bölüm durumundadır. İki
durum, iş miktarı bölü diğerleri yapıla- II. yol
rak eşitlenir. 1. Durum 2. Durum
4 · 12 = 3 · x 200 x
=
x = 16 saat 4 · 6 · 15 9 · 8 · 20

Yanıt B 200 . 9 . 8 . 20
x= & x = 800 parça
4 . 6 . 15
Yanıt E

14 16
Çalışma kapasiteleri aynı olan 2 musluk 1 saatte havuzun Bir okulun yemekhanesinde 120 öğrenciye 60 gün yetecek ka-
200 litrelik kısmını doldurduklarına göre, aynı kapasitede 5 dar su vardır.
musluk 1 saatte aynı havuzun kaç litrelik kısmını doldurur?
20 gün sonra, 20 öğrenci okuldan ayrılırsa, kalan su, kalan
A) 600 B) 550 C) 500 öğrencilere kaç gün yeter?
D) 450 E) 400 A) 50 B) 48 C) 46 D) 44 E) 42
I. yol II. yol I. yol
2 musluk 200 L. 200 L. x L.
= Su miktarı 120 . 60 = 7200 birim su olsun.
5 musluk x L. 2 .1 5 .1
5 . 200 = 2 . x 20 günde 120 . 20 = 2400 birim su tükenir.
2x 5 . 200
D. O. = Geriye 4800 birim kalır.
2 2 x = 500 L.
x = 500 L. 4800
= 48 gün yeter. (100 ö€renci kald›.)
100
Yanıt C
II. yol
120 öğrenci için 60 günlük su var.

20 gün sonra 120 öğr. 40 günlük su varsa

100 öğr. x günlük su vardır.
T . O . 120 . 40 = 100 . x
48 gün = x
Yanıt B

1-E 2-D 3-C 4-B 5-C 6-B 7-C 8-A

9-E 10-C 11-C 12-D 13-B 14-C 15-E 16-B

17