II PRYWATNE LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE W

KĘTRZYNIE

Łucja Rypina

GRAFIKA
KOMPUTEROWA
Praca napisana pod kierunkiem:

Kętrzyn, luty 2023

GRAFIKA KOMPUTEROWA – CZYM JEST?

Grafika komputerowa (cyfrowa) jest bardzo ważnym działem informatyki, który

poprzez wykorzystanie nowoczesnych technik komputerowych, wizualizuje w postaci
obrazów cyfrowych dane, obiekty rzeczywiste lub wyimaginowane.
Początkowo stosowana była głównie w technice. Wraz z upływem czasu stała się ona
powszechnie wykorzystywana również w innych branżach m.in. naukowej, artystycznej,
reklamowej, rozrywkowej. Współcześnie jest dziedziną, która cały czas się rozwija
i gwarantuje szeroki zakres możliwości.
Grafika komputerowa jest dziedziną informatyki, który zajmuje się zastosowaniem
systemów komputerowych do generowania i przetwarzania obrazów oraz do wizualizacji
różnych danych.

KRÓTKA HISTORIA GRAFIKI KOMPUTEROWEJ

Pojęcie grafiki komputerowej powstało w latach 60-tych XX wieku. Wtedy też
dostęp do tej nowoczesnej technologii miały tylko nieliczne podmioty.
Nie można jednoznacznie określić, w którym roku powstała grafika komputerowa.
Pierwsze wizualizacje pojawiły się wraz z komputerami cyfrowymi. Należy zaznaczyć, że
początkowo były to urządzenia o ogromnych rozmiarach, które kosztowały majątek. Z tego
względu wykorzystywano je przede wszystkim w wojsku, instytucjach badawczych oraz
naukowych. Szacuje się, że początki grafiki komputerowej przypadają na lata 50-te XX
wieku. Rozwój technologii cyfrowej zawdzięczamy głównie Stanom Zjednoczonym Ameryki
Północnej. Wizualizacje (przedstawiane jeszcze na komputerach analogowych) dotyczyły
projektów wojskowych. Mowa tutaj w szczególności o symulatorach lotniczych.
Termin computer graphics, wywodzi się z lat 60-tych XX wieku. Jego twórcą jest
William Fetter – artysta, który zatrudnił się w fabryce samolotów. W roku 1962 powstał
program o nazwie Sketchpad, który umożliwiał tworzenie wizualizacji poprzez zastosowanie
linii, a także figur geometrycznych. Był to przełomowy moment w historii grafiki
komputerowej.
Przez kolejne lata sukcesywnie pracowano nad rozwojem obrazów cyfrowych.
W latach 70-tych XX wieku pierwszy raz stworzono trójwymiarową wizualizację ludzkiej
twarzy. Twórcą projektu był Frederick Parke. W roku 1977 powstał 3D Core Graphics
System, czyli program, który zapoczątkował modelowanie 3D. W latach 80-tych XX wieku
powołano specjalne stacje robocze (m.in. Orca 1000, 2000 i 3000), które zajmowały się
tworzeniem obrazów cyfrowych. Na rynek wypuszczono popularne oprogramowanie, takie
jak np. MacDraw, Adobe Illustrator, Photon Paint i Deluxe Paint. W latach 90-tych XX wieku
postawiono głównie na rozwój grafiki trójwymiarowej. To właśnie wtedy powstały świetnie
znany gry komputowe, czy też filmy animowane, które wykorzystywały tę technologię.
W roku 1989 pojawił się program CorelDraw. Rok później wydano Paint Shop Pro. Twórcy
rozwijali programy graficzne Adobe Photoshop i Illustrator. Warto wspomnieć również
o marce Yost Group, która stworzyła 3D Studio. Kolejna wersja oprogramowania nosiła
nazwę 3D Studio MAX (odpowiada za nie marka Autodesk). Służyło ono do realizacji
projektów marketingowych, gier komputerowych, wizualizacji architektonicznych.

GRAFIKA KOMPUTEROWA ZASTOSOWANIE

Funkcjonalna i użytkowa grafika komputerowa ma wiele zastosowań.
Jest często używana w kartografii, na przykład przy tworzeniu odwzorowań czy map.
Grafika komputerowa znajduje również zastosowanie w diagnostyce medycznej,
wizualizacjach architektonicznych czy symulacjach komputerowych. Można ją także
wykorzystać do tworzenia gier komputerowych czy przygotowywania efektów specjalnych
w różnych filmach.
Z zalet grafiki komputerowej korzysta również komputerowe wspomaganie
projektowania, w skrócie CAD. Znajduje ono szerokie zastosowanie w projektowaniu,
mechanice, inżynierii. Taki proces może obejmować szereg czynności, na przykład:
wykonanie prototypu, wykonanie cyfrowego modelu głównego elementu czy produktu,
wykonanie makiety w komputerze czy wykonanie rysunków poszczególnych części.
Grafika komputerowa wspiera również przygotowywanie publikacji za pośrednictwem
komputera, jak również jest cenna w reklamie, np. W przypadku tworzenia wszelkiego
rodzaju gadżetów reklamowych. Za jej pomocą można stworzyć logo czy wizytówki.

- Komputerowe wspomaganie projektowania (CAD) – z pewnością jest to zagadnienie znane

każdemu inżynierowi. Bez grafiki komputerowej niemożliwym byłoby sprawne
zaprojektowanie oraz wizualizacja poszczególnych elementów przemysłowych,
produkcyjnych, budowlanych itd. Wdrożenie omawianej technologii pozwoliło nie tylko
zaoszczędzić czas, ale również zminimalizować ryzyko zaistnienia błędów. Dzięki niej
możliwe jest m.in. projektowanie narzędzi i części maszyn, rysowanie urządzeń oraz
rozmieszczenie poszczególnych detali, dobór współpracujących ze sobą komponentów,
efektywne planowanie procesów obróbki, kontrola walorów wizualnych, wykonanie planów
architektonicznych, wytwarzanie materiałów promocyjnych i reklamowych.

- Wizualizacja danych – grafika cyfrowa umożliwia czytelne przedstawienie wielu

różnorodnych danych. Mowa tutaj o m.in. wynikach eksperymentów badawczych
i naukowych, geograficznych bazach danych, prognozach finansowych, danych
administracyjnych, danych wojskowych, prognoz pogodowych itd.

- Wizualizacja medyczna – obrazy cyfrowe pozwalają na m.in. określenie przebiegu operacji

lub zabiegu, przeprowadzenie szczegółowych badań (m.in. tomografii komputerowej,
ultrasonografii, rezonansu magnetycznego), zdalną asystę podczas skomplikowanego zabiegu
medycznego.

- Wizualizacja badawcza – dotyczy to m.in. wykresów funkcji, wykresów pól wektorowych,

symulacji zjawisk fizycznych. Tworzenie wizualizacji naukowej za pomocą komputerów jest
nie tylko wygodniejsze, ale również szybsze.
- Materiały edukacyjne – grafika cyfrowa jest nieodłącznym elementem m.in. podręczników
szkolnych, zbiorów zadań, encyklopedii multimedialnych, symulatorów jazdy pojazdem czy
też lotu.

- Sztuka i rozrywka – obejmuje to m.in. dzieła artystyczne, sztukę użytkową, filmy

animowane, gry komputerowe, a także wiele innych.

- Systemy multimedialne – to więcej niż jedno medium komunikacyjne. Zwykle wspomniane

systemy stanowią połączenie obrazu, tekstu, a także dźwięku. Dzięki grafice komputerowej
można również utworzyć interfejsy użytkownika, które ułatwiają i uprzyjemniają korzystanie
z oprogramowania.

I finalnie – gry komputerowe, w których widzimy bardzo szerokie i niesamowite

wykorzystanie ciągle rozwijającej się grafiki. Kolejne nowe tytuły zapewniają graczom
niesamowitej jakości wrażenia z gry, a oddana w nich rzeczywistość bywa coraz bardziej
podobna do świata realnego i znajdujących się w nim elementów. Poza tym – wszelkiego
rodzaju efekty specjalne w filmach to również jest zasługa grafiki komputerowej. Co więcej –
czytając ten artykuł, znajdujesz się na stronie, która musiała zostać zaprojektowana przez
grafika. Powtarzając tezę z początku: grafika komputerowa jest wszędzie wśród nas, otacza
nas z każdej strony, dlatego jej znajomość może być bardzo cenionym na rynku pracy
atutem.

MANIPULOWANIE GRAFIKĄ
Po utworzeniu obrazu w programie do malowania możemy poddać go dalszej
obróbce – naturalnie za pomocą odpowiednich narzędzi. Możemy ich używać w odniesieniu
do całego obrazu, jak i jedynie do wybranych jego fragmentów. Nie ma też żadnych
przeszkód, aby kopiować lub wycinać obszary obrazu w jednym miejscu i wklejać w innym.
Na przykład w programie Paint do zaznaczania służą dwa narzędzia selekcji: Zaznacz
i Zaznacz dowolny kształt. Po wybraniu jednego z nich rysujemy linie lub prostokąt, po czym
wywołujemy polecenie Edycja, potem Kopiuj lub Wytnij, a następnie Wklej. Wybrany obszar
pojawi się w lewym, górnym rogu obszaru roboczego. Korzystając z myszy przesuwamy go
teraz w dowolne miejsce i zostawiamy. Przy okazji przenoszenia lub kopiowania warto
czasem skorzystać ze specjalnego efektu, który uzyskuje się przez przesuwanie wybranego
obszaru przy naciśniętym klawiszu Shift.
Obszar ten pozostawi za sobą ślad. Inne ciekawe efekty znajdziemy w opcji menu
Obraz: Przerzuć/Obróć, Rozciągnij/Pochyl oraz Odwróć kolory. Paint pozwala również na
rozciąganie i pochylanie zaznaczonych obszarów. W tym celu wystarczy nakreślić prostokąt
selekcji – narzędzie Zaznacz i wybrać polecenie Obraz, a następnie Rozciągnij/Pochyl. Jeżeli
natomiast interesuje nas tylko rozciąganie, wystarczy przesunąć w odpowiednim kierunku
jeden z punktów zaczepienia prostokąta selekcji, które są widoczne na jego bokach
i wierzchołkach. Jeśli chodzi o kolory to zarówno programy do rysowania , jak i do
malowania w większości przypadku pozwalają na dowolny wybór i modyfikowanie planu
i tła. Kolor pierwszego planu to ten, którym malujemy – pojawia się więc w momencie użycia
któregokolwiek z narzędzi do malowania. Natomiast kolor tła to ten, który widzimy na
początku tworzenia obrazu. W programie Paint i wielu innych służących do malowania, kolor
pierwszego planu wybieramy za pomocą lewego przycisku myszy z palety kolorów –
natomiast za pomocą prawego przycisku wybierany jest kolor tła. Paint oferuje 28 różnych
barw pozwalając dodatkowo na mieszanie i tworzenie nowych.

JAK ZWIĘKSZYĆ JAKOŚĆ UTWORZONEJ GRAFIKI?

Jeżeli w tworzonych publikacjach umieszczamy ilustracje lub jakiekolwiek inne
elementy graficzne, powinniśmy pamiętać o tym, aby wstawiana grafika odznaczała się
możliwie jak najwyższą jakością, Jednak im wyższa ona będzie, tym więcej czasu nasz
komputer będzie potrzebował na przetworzenie grafiki. Dlatego najlepszym rozwiązaniem
będzie przestawienie rozdzielczości wyświetlania elementów graficznych w programie DTP
na możliwie najniższą wartość. Dzięki temu wszystkie czynności będą wykonywane szybciej.
Jakość wydruku ograniczają zawsze możliwości używanej przez nas drukarki.
Tekst i grafika rozmieszczone na stronach drukowanego dokumentu zanim trafią na
papier są zamienione w ciąg instrukcji zrozumiałych dla urządzenia drukującego. Oczywiście
możemy podłączyć do komputera starą drukarkę igłową, ale efekty nie będą zadowalające.

ROZDZIELCZOŚĆ
Gdy tworzymy rysunek za pomocą programu do malowania, nanoszone nań kolory
są zapisywane w postaci informacji na temat każdego punktu obrazu. Podobnie jest z grafiką
otrzymywaną w efekcie skanowania. W trakcie drukowania trafiają one do drukarki.
Niezależnie od tego, w jaki sposób przygotowujemy elementy graficzne, pamiętajmy, że to
właśnie ich jakość bezpośrednio wpłynie na klasę końcowego wydruku. Nie oznacza to, że
fotografia będzie wyglądała gorzej na wydruku niż na ekranie, ale powinniśmy trzymać się
pewnej zasady: obrazy powinny być drukowane w takich rozmiarach, w jakich były
prezentowane na ekranie monitora. Pamiętajmy jednak, że najwyższą jakość otrzymamy, gdy
przekażemy pliki publikacji drukarni, która posiada wyspecjalizowany sprzęt.

RODZAJE GRAFIKI KOMPUTEROWEJ

 Grafikę komputerową możemy podzielić na dwuwymiarową (2D), gdzie wszystkie
obiekty są płaskie. Oraz trójwymiarową (3D), gdzie obiekty są umieszczone w przestrzeni
trójwymiarowej. Celem programu do jej tworzenia jest przedstawienie ich na
dwuwymiarowym obrazie.
Ponieważ celem grafiki jest generowanie obrazów, dlatego jednym z jej głównych
kryteriów klasyfikacji jest technika ich tworzenia. Według której dzielimy ją na grafikę
rastrową i wektorową.
Grafikę komputerową można także podzielić na teoretyczną skupiającą
się algorytmach graficznych i praktyczną, skupiającą się na manipulacji i tworzeniu obrazów
i modelowaniu trójwymiarowym.

GRAFIKA RASTROWA

Grafika rastrowa jest rodzajem komputerowej grafiki dwuwymiarowej. Podstawę

stanowi tutaj matryca (siatka) drobnych punktów (pikseli), zwana bitmapą lub rastrem.
Pikselami nazywamy najmniejsze elementy obrazu rastrowego, które zawierają dane
cyfrowe dotyczące koloru konkretnego punktu grafiki rastrowej. Każdy piksel jest
odpowiednio zdefiniowany w formie cyfrowej, ma swój własny, niezależny od innych kolor.
Cały obraz składa się z tysięcy pikseli. Skale pikseli w obrazie określa się jako pojęcie pixel
per inch, które informuje nas o nasyceniu ich na cal tym samym definiuje nam jakość zdjęcia
grafiki rastrowej. W przypadku branży internetowej, która wyświetla obrazy na monitorze
zaleca się wartość od 72 ppi do 100 ppi.
W trybie true color jest do dyspozycji 224 barw (ponad 16,7 milionów). W systemie
barwnym RGB (wykorzystywanym w urządzeniach wyświetlających) piksel jest opisany
przez 3 składowe, odpowiednio R (red), G (green), B (blue), a każda składowa przez wartość
od 0 do 255 (na ośmiu bitach, 28=256). Jeżeli żaden ze składowych kolorów podstawowych
nie występuje to uzyskuje się kolor czarny (w języku HTML to #000000, dwie pierwsze cyfry
heksadecymalne to wartość składowej R, dwie kolejne – G, dwie ostatnie – B), przy
maksymalnym nasyceniu wszystkich kolorów podstawowych uzyskuje się kolor biały
(w języku HTML to #ffffff).
W systemie barwnym HSV (hue, saturation, value) lub HSB (hue, saturation,
brightness) punkty są opisywane za pomocą innych składowych: odcienia barwy (np.
Czerwony), jej nasycenia (np. Pastelowa) i jasności (jasna).
Inny system barwny jest stosowany w urządzeniach drukujących, to system CMYK.
Tu podstawowymi kolorami są: cyan (zielono-niebieski), magenta (purpurowy) oraz yellow
(żółty). Zmieszanie ww. Trzech podstawowych kolorów powinno dać kolor czarny, jednakże
niedoskonałość barwników wpływa na utworzenie zamiast koloru czarnego, koloru
ciemnoszarego, zatem dodatkowo do systemu barwnego dodano kolor czarny (black).

Im większy obraz rastrowy, tym więcej pikseli w nim występuje, np. Przy
rozdzielczości 800x600pikseli, liczba punktów w obrazie to 480000. To samo dotyczy jakości
grafiki rastrowej, generalnie im więcej pikseli tym lepiej. Zwiększanie liczby punktów to
niestety również zwiększenie objętości pliku graficznego, co oczywiście przekłada się na
wyższą wagę pliku. Ma to duże znaczenie w przypadku, gdy np. Zasoby pamięci
są ograniczone. Zatem obrazy grafiki rastrowej w celu zmniejszenia wagi pliku poddawane
są kompresji (stratnej np. Jpg lub bezstratnej np. Tiff), jest ona również niezbędna w
przypadku stron internetowych, gdyż im większa waga grafiki, tym dłuższy czas jej
wczytywania.

PIXMAPA I BITMAPA

Bitmapa, inaczej mapa bitowa, to obraz w postaci pliku, który wykorzystuje rastrowy
sposób prezentacji dwumiarowej grafiki. Zawiera mnóstwo informacji o każdym pikselu –
o palecie kolorów i ich głębi. Dodatkowo mogą zawierać informacje jak data zdjęcia, nazwa
aparatu, program obróbki zdjęć, oraz dane EXIF z GPS. W głębi kolorów RGB, która składa
się z trzech składowych RED-GREEN-BLUE. Każdy kolor to 1 bajt czyli 8 bitów, które
informują o składowej kolorów danego piksela. Dzięki bitmapie przeglądarka wyświetla
odpowiedni obraz na stronie internetowej. Im lepiej zoptymalizowany obraz tym szybciej
wyświetlony zostanie w Internecie, gdzie czas otwierania witryny ma znaczenie.
Pixmapa to również ważne zagadnienie w grafice rastrowej. Jest to bardziej ogólne
pojęcie mapy bitowej. Jak sama nazwa wskazuje jest to mapa pikseli. Jeżeli zawiera ona
wartości binarne to wtedy możemy mówić o bitmapie. Bardzo często te dwa pojęcia używa
się wymiennie.

FORMATY DLA GRAFIKI RASTROWEJ

Jakość obrazu rastrowego jest określana przez całkowitą liczbę pikseli (wielkość
obrazu) oraz ilość informacji przechowywanych w każdym pikselu (głębia koloru). Na
przykład obraz zapisujący 24 bity informacji może pokazać łagodniejsze cieniowanie od
obrazka zapisującego 16 bitów. Podobnie, obrazek o wymiarach 640 x 480, zawierający ok.
307 tys. Pikseli będzie gorszej jakości, wyglądając nierówno i chropowato w porównaniu do
obrazka
o wymiarach 1280×1024 z ponad 1,3 mln pikseli.
Ponieważ obrazy rastrowe zajmują stosunkowo dużo miejsca, często stosuje się
technikę kompresji celem zmniejszenia wielkości zajmowanej pamięci. Kompresję bezstratną
czyli taką, która gwarantuje możliwość odtworzenia informacji z postaci skompresowanej do
identycznej postaci pierwotnej umożliwiają formaty PNG i JPEG. W kompresji bezstratnej
wykorzystywany jest algorytm LZW (Lempel-Ziv & Welch), którego zadaniem jest
maksymalne zmniejszenie rozmiarów plików zawierających grafikę.
Współczynnik kompresji (w stosunku do rozmiarów obrazu zajmującego miejsce
w pamięci operacyjnej) wynosi od 20% do 50%, bez powodowania utraty jakichkolwiek
informacji. Metoda kompresji bezstratnej polega na łączeniu w mniejsze grupy wszystkich
powierzchni obrazu, których piksele mają tę samą wartość czyli ten sam kolor. Stąd
największy współczynnik kompresji uzyskiwany jest w przypadku obrazów o dużych
powierzchniach w tym samym kolorze. Niektóre techniki zmieniają lub usuwają pewne
informacje, aby uzyskać mniejszy plik.
Przy użyciu kompresji stratnej można skompresować plik w jeszcze większym
stopniu niż za pomocą kompresji bezstratnej. Przykładami takich kompresji, które nie dają
gwarancji, że odtworzona informacja będzie identyczna z oryginałem są stratne tryby
kompresji PNG i JPEG. Schemat tego rodzaju kompresji opiera się na algorytmie łączenia w
mniejsze grupy najbardziej zbliżonych do siebie punktów pod względem odcieni kolorów.
Strata zostaje uwidoczniona w momencie dekompresji, gdyż nie wszystkie punkty z dużej
palety kolorów zostają prawidłowo rozpoznane.
Mimo dużych rozmiarów popularne są też formaty nie używające kompresji, takie
jak TIF i RAW. Używane są w fotografii cyfrowej do rejestracji zdjęć, pozwalające na
zachowanie najwyższej jakości obrazu oferowanej przez aparat. Dają możliwość dokładnej
obróbki pliku na komputerze. Punkty obrazu zapisywane są wtedy w stosunku 1:1. Dlatego na
dysku pliki te zajmują dokładnie tyle samo miejsca, ile dany obraz zajmuje w pamięci
operacyjnej komputera.

PODSTAWOWE FORMATY

BMP – jest to format o nieskomplikowanej strukturze. Właśnie dlatego nawet złożone obrazy
przetwarzane są w błyskawicznym tempie. Plusem jest również fakt, że jest to format
niezwykle powszechny. Można go otworzyć niemal na każdym urządzeniu. Za minus uznaje
się wysokie zużycie pamięci. Utrudnienie stanowi również brak kompresji. Można wyróżnić
cztery rodzaje plików BMP, czyli 1,4,8 oraz 24 bitowe;

JPG (JPEG) – to najczęściej wykorzystywany format, który uchodzi za uniwersalny.

Sprawdza się w przypadku grafiki, gdzie odnotowuje się płynne przejścia barw. Plik jest
skompresowany, co przekłada się na jego niższą wagę. Istnieje możliwość wyboru poziomu
kompresji. Podstawową wadą jest brak przezroczystości. Na skutek kompresji traci się
również szczegółowość obrazu, co jest zauważalne w przypadku np. Wydruków
wielkoformatowych;
GIF – jest to format, umożliwiający tworzenie prostych animacji. Plusem jest zachowanie
przezroczystości grafiki (w dwóch skalach: przezroczystość lub brak przezroczystości).
W tym przypadku stosuje się tylko 256 kolorów. Jest to format, który nie sprawdzi się
w przypadku zaawansowanych projektów. Grafika zapisana w tym formacie powinna
posiadać wyraźne krawędzie, musi również wyróżniać się niewielką liczbą kolorów.
Oczywiście opisywany format sprawdza się również w przypadku obrazów nieruchomych. W
tym przypadku można osiągnąć wysoką efektywność kompresji;

PNG – to format uznawany za następcę formatu GIF. Jego zaletą jest możliwość korzystania
z szerokiej palety barw (ponad 16 mln). Ponadto grafika może zostać wiernie odwzorowana.
Można uzyskać tutaj dowolnie wybrany stopień przezroczystości. Warto również wspomnieć
o bezstratnej kompresji. Jest to format, który sprawdza się podczas budowy stron
internetowych. Obsługuje on takie tryby, jak np. RGB, kolory indeksowane, skalę szarości.
W niektórych przypadkach waga pliku po kompresji nadal może być zbyt wysoka;

TIFF – jest to format powszechnie wykorzystywany do zapisu zdjęć, obrazów medycznych,

faksów itd. Niewątpliwym atutem jest wysoka rozpoznawalność przez programy graficzne.
Należy również wspomnieć o bezstratnej kompresji. Ponadto obraz może być obrabiany
wielokrotnie. Nie trzeba obawiać się spadku jakości. Dodatkowym utrudnieniem jest brak
możliwości modyfikacji poszczególnych parametrów grafiki (np. Balansu bieli). Największą
wadą jest spora waga pliku. Z tego powodu jest to format, który nie sprawdzi się w każdym
przypadku.

ZASTOSOWANIA GRAFIKI RASTROWEJ

Grafikę rastrową wykorzystuje się tam, gdzie trzeba zapisać zdjęcia. W tej grafice robi
się zdjęcia najbardziej podobne do rzeczywistego świata.

Grafiki rastrowej można używać do:

– billboardów (czytaj bilbordów)
– banerów rreklamowyc
– kolorowych grafik na samochody i plandeki
– kalendarzy, biwuarów.
– ulotek i folderów reklamowych
– kolorowych oznaczeń na gadżetach reklamowych
– publikacji na stronach internetowych.

Grafika rastrowa jest powszechnie stosowana w takich branżach, jak np.:

Branża fotograficzna – aparaty cyfrowe, czy też lustrzanki zapisują wykonane zdjęcia
właśnie w tym formatach grafiki rastrowej. Popularne rozszerzenia można otworzyć bez
specjalistycznego oprogramowania;

Branża reklamowa – mowa tutaj w szczególności o wszelkich materiałach promocyjnych,

takich jak np. Ulotkach, broszurach, folderach, plakatach, katalogach;
Branża poligraficzna – większość drukarni wymaga plików w formacie rastrowym, dotyczy
to również wydruku zdjęć;

Tworzenie stron internetowych – grafiki w formatach rastrowych doskonale sprawdzają

się podczas projektowania i budowy stron internetowych.

ZALETY GRAFIKI RASTROWEJ

- Uniwersalność – formaty grafiki rastrowej są powszechnie spotykane. Najpopularniejsze

z nich otworzymy na niemal każdym urządzeniu m.in. laptopie, smartfonie, tablecie.

- Szeroka paleta kolorów – barwy są nie tylko zróżnicowane, ale również głębokie
i wyraziste. Możemy swobodnie dopasowywać szczegółowe parametry m.in. jasność,
kontrast, nasycenie.

- Możliwość korekcji – plik w formacie rastrowym możemy bez trudu poddać korekcji. Do
dyspozycji mamy szereg narzędzi (w tym darmowych programów). Obraz może zretuszować,
czy też poddać rozmaitym formom fotomontażu.

- Relatywnie niska waga pliku – jest to szczególnie ważne w przypadku wykorzystywania

plików do własnych celów. Oczywiście dotyczy to wyłącznie niektórych formatów (np.
JPG).

WADY GRAFIKI RASTROWEJ

- Brak możliwości swobodnego powiększania pliku – format rastrowy nie sprawdzi się
w przypadku, gdy chcemy skalować obraz. Plik może zostać zmniejszony, jednak
w przypadku powiększenia dojdzie do utraty jakości.

- Ograniczone możliwości konwersji – obrazu w tej formie nie skonwertujemy do postaci

wektorów. W niektórych przypadkach może być to utrudnieniem.

- Wysoka waga niektórych formatów – mowa tutaj o m.in. plikach TIF.

PROGRAMY
- Corel Painter,
- Corel PaintShop Pro,
- GIMP,
- Adobe Photoshop,
- Artweaver.
GRAFIKA WEKTOROWA

Jest to jeden z dwóch podstawowych rodzajów grafiki komputerowej. Grafika

wektorowa gwarantuje ogromny zakres możliwości. Należy jednak zaznaczyć, że sposób jej
tworzenia jest bardziej skomplikowany niż grafiki rastrowej. W grafice wektorowej podstawę
stanowi kod matematyczny, podczas gdy grafikę rastrową definiują informacje zapisane
w poszczególnych pikselach.
Każdy obraz w grafice wektorowej opiera się na elementach zwanych prymitywami.
To nic innego, jak figury geometryczne, czyli m.in. odcinki, łuki, krzywe, okręgi, wielokąty
umiejscowione w układzie współrzędnych. Każda z nich ma określone położenie i rozmiar
oraz dodatkowe atrybuty np. Kolor wypełnienia, grubość linii, kolor linii itd.
W fizyce wektor jest jednocześnie wskaźnikiem wielkości i kierunku. Praca z grafiką
wektorową to tworzenie obrazów cyfrowych za pomocą sekwencji poleceń lub wyrażeń
matematycznych, które umieszczają linie i kształty w danej przestrzeni dwuwymiarowej lub
3D. Pliki obrazów wektorowych są łatwiejsze do zmodyfikowania niż pliki obrazów
rastrowych (które jednak mogą być czasami konwertowane do plików wektorowych w celu
dalszego udoskonalenia). Ciężko wyobrazić sobie strony www, ulotki i ilustracje bez
projektowania z wykorzystaniem grafiki wektorowej. Jest to podstawa i codzienność pracy
każdego grafika.
Grafika rastrowa cechuje się łatwą kompresją, ale – w przeciwieństwie do
wektorowej – jest to zazwyczaj kompresja stratna, tzn. Obraz traci na jakości przez redukcję
pikseli. Co istotne, raz zmniejszony plik nie wraca do swej pierwotnej wielkości bez straty
jakościowej. Bitmapy są też skalowalne, chociaż powiększenie powoduje sztuczne
zagęszczenie punktów (tzw. Pikselozę), a zmniejszenie często skutkuje utratą szczegółów.
W porównaniu więc z wektorami bitmapy wykazują znacznie gorsze parametry w tym
zakresie..
Obrazy wektorowe są elastyczne i w pełni skalowalne. To pozwala na łatwą zmianę
np. Rozmiaru logotypu marki, bez równoczesnej utraty jakości obrazu. Po powiększeniu
nawet do bardzo dużych rozmiarów ilustracja jest wyraźna, ostra, a piksele nie są widoczne.
 Pliki z obrazem wektorowym mają zazwyczaj mniejszy rozmiar niż te z rastrowym.
Rysunek rastrowy składa się z tysięcy pikseli, co ma duży wpływ na jego końcowy rozmiar.
Wektory opierają się natomiast na równaniach matematycznych, dzięki czemu nie wymagają
wiele miejsca.

FORMATY PLIKÓW
Grafika wektorowa również występuje w różnych formatach. Nie można
jednoznacznie powiedzieć, który z nich jest najlepszy. Wybór jest kwestią indywidualną – jest
on uzależniony od tego, gdzie zostanie wykorzystana dana grafika.

EPS (Encapsulated PostScript) – uchodzi za jeden z najbardziej uniwersalnych formatów. Jest

on obsługiwany przez większość popularnych narzędzi. W tym przypadku dane zapisywane
są w postaci PostScript. Na uwagę zasługuje fakt, że był to podstawowy format w programie
Adobe Ilustrator.

SVG (Scalable Vector Graphics) – występuje zarówno w wersji nieskompresowanej oraz

skompresowanej. Opisywany format skutecznie zastąpił EPS. Plusem jest fakt, że jest on
przetwarzany przez większość przeglądarek internetowych. Ponadto możliwa jest
modyfikacja poprzez CSS oraz JavaScript. Kolejną zaletą jest możliwość opisania takich
informacji, jak np. Cieniach, gradientach, krzywych itd.

PDF – obok EPS jest jednym z najpowszechniejszych formatów. Jest łatwy w przetworzeniu,
dzięki czemu obsługuje go większość przeglądarek internetowych oraz urządzeń
stacjonarnych i mobilnych. Niewątpliwym plusem jest błyskawiczny zapis pliku, a także
relatywnie niska waga.
AI – to rozszerzenie oprogramowania o nazwie Adobe Ilustrator. Na uwagę zasługuje fakt, że
jest to format wspierany przez programy tej marki. Możemy otworzyć go za pomocą innych
narzędzi, jednak nie ma gwarancji, że obraz będzie występować w pierwotnej formie. Może
on różnić się detalami, co w niektórych projektach jest wielką wadą.

CDR – jest formatem występującym w programie CorelDraw. Rozszerzenie jest również

w pełni obsługiwane przez oprogramowania Inkscape, które zostało udostępnione na
platformy MAC. Minusem jest fakt, że nie otworzymy grafiki w tym formacie poprzez inne
aplikacje, czy też narzędzia.

WMF / EMF (Windows MetaFile / Enhanced MetaFile) – jest formatem utworzonym przez
firmę Microsoft, który obsługuje pliki wektorowe i rastrowe. Umożliwia on osadzenie grafik
np. W programach pakietu Microsoft Office.

ZALETY GRAFIKI WEKTOROWEJ

- Możliwość skalowania obrazu – grafiki mogą być zmniejszane oraz powiększane do

dowolnych rozmiarów. Nie odnotowuje się tutaj spadku jakości, co znacząco zwiększa zakres
zastosowań.

- Zapamiętywanie cech obiektów – każdy obiekt określony jest konkretnymi cechami

(parametrami oraz atrybutami), które są zapamiętywane. Właśnie dlatego jakość grafiki
pozostaje niezmienna podczas np. Wypełniania kolorem, rotacji, czy też skalowania.

- Niewielki rozmiar – grafika wektorowa „waży” o wiele mniej, niż pliki rastrowe.

- Format obsługiwany przez większość urządzeń – niemal wszystkie obrazy wektorowe

można przystosować do powszechnie wykorzystywanych urządzeń (w tym mobilnych).

- Łatwa konwersja – obraz wektorowy może zostać bez trudu przekonwertowany do formatu
rastrowego.

WADY GRAFIKI WEKTOROWEJ

- Niska szczegółowość – obrazy wektorowe nie są tak szczegółowe, jak w przypadku grafiki
rastrowej. Mowa tutaj o detalach m.in. cieniowaniu.

- Wysoka złożoność pamięciowa – dotyczy to obrazów fotorealistycznych.. Z tego względu

zapis pliku wymaga wyższej wydajności procesora.

- Niektóre formaty wymagają specjalistycznego oprogramowania – nie każdy obraz

wektorowy otworzymy za pomocą tradycyjnych narzędzi, co stanowi spore utrudnienie.
ZASTOSOWANIE GRAFIKI WEKTOROWEJ
Wektory znajdują szerokie zastosowanie nie tylko w pracy twórców internetowych.
Występują bowiem wszędzie tam, gdzie opisuje się trójwymiarowe obrazy, czyli np.
W geometrii. Są dostępne m.in. w grach wideo i komputerowych, animacjach czy opisach
czcionek na komputerze. Za pomocą ilustracji wektorowych zostały wykonane loga
najpopularniejszych marek, np. Firmy Puma. Tworzenie logotypów to zresztą proces,
w którym niewykorzystanie wektorowej grafiki wydaje się praktycznie niemożliwe. Dzięki
niej bowiem logo marki pozostanie zawsze tak samo wyraźne i ostre zarówno na dużym
billboardzie albo reklamie wielkoformatowej, jak i na niewielkiej wizytówce. Ponadto
skalowalność ilustracji sprawia, że logotyp firmowy zachowuje swą wyrazistość i ostrość
krawędzi, niezależnie od rozmiaru znaku.
Metodą wektorową są też tworzone znaki drogowe, herby miast oraz artystyczne
elementy niektórych komiksów. Dzięki niej drukowanie wzorów (na papierze oraz innych
materiałach czy dzianinach) jest łatwiejsze i przynosi najlepsze efekty. Forma ta jest także
wykorzystywana do opracowywania planów i map przez architektów, geodetów czy osoby
zajmujące się turystyką.

Grafikę cyfrową wektorową stosuje się w wielu branżach. Typowe zastosowania to

tworzenie:
- Logotypów, ikon, itd.,
- Clipartów,
- Infografik,
- Czcionek,
- Gier komputerowych,
- Bannerów reklamowych, a także innych elementów promocyjnych,
- Schematów, rysunków technicznych – grafika wektorowa jest nieodłącznym elementem
oprogramowania CAD.

PROGRAMY
- Adobe Illustrator,
- CorelDRAW, Inkscape,
- Xara, 3D Studio Max,
- AutoCAD.

GRAFIKA RASTROWA, A WEKTOROWA

Grafika rastrowa stosuje wyświetlanie obrazu wykorzystując poziomo – pionową
siatkę pokolorowanych pikseli na urządzeniu, na którym jest prezentowana (monitor,
drukarka). Grafika wektorowa natomiast, charakteryzuje się tym, że obraz tworzony jest za
pomocą obiektów geometrycznych zwanych prymitywami takich jak okręgi,, elipsy, krzywe.
Obiekty te wypełniane są kolorami. W odróżnieniu od grafiki rastrowej, skalę obiektów
wykonanych w grafice wektorowej można powiększać lub zmieniać bez uszczerbku na
jakości. Obraz taki może być wyświetlany w maksymalnej dla nośnika rozdzielczości.
W odróżnieniu od grafiki rastrowej obracanie obrazu nie zniekształca go, powodując
pogarszanie go. W przypadku grafiki wektorowej jakość obrazu zależy od dokładności
opisywania obrazu przez wspomniane prymitywy. Wykorzystując edytory graficzne dla
grafiki wektorowej można edytować parametry i różne cechy obrazu, a także dokonywać
przekształceń w samych obiektach składowych. Możliwe jest rozciąganie, przesunięcia,
pochylanie czy obracanie obrazu. Przy użyciu grafiki rastrowej większe, niż w przypadku
wektorowej, znaczenie ma wielkość pliku graficznego, co wpływa na końcową jakość jego
wyświetlenia.

Bibliografia
https://itechblog.pl/zastosowania-grafiki-komputerowej
https://www.erainformatyki.pl/grafika-rastrowa.html
https://scroll.morele.net/poradniki/zostan-grafikiem-grafika-komputerowa-co-to-jest-i-jak-
zaczac/#Zastosowanie_grafiki_komputerowej
http://grafikkomputerowy.pl/artykuly/rodzaje-grafiki-komputerowej/
https://e-pasje.pl/grafika-wektorowa-podstawowe-zagadnienia-co-to-jest-grafika-wektorowa/
https://zsobobowa.eu/pliki/grafika/corelwww/l01.htm