Aüss Sorgulama Anketleri

ÜCD Güncelleme Serileri
Ocak 2021 Cilt: 10 Sayı: 1

• •
Alt Üriner Sistem Semptomlarında Sorgulama

Formları - I
Sayı Editörü:
Dr. Fatih TARHAN
Yazarlar:
Dr. Fuat KIZILAY
Dr. Adnan ŞİMŞİR
Dr. Ersin KÖSEOĞLU
Dr. Ömer ACAR
Dr. Tufan TARCAN
Dr. Fatih TARHAN
Dr. Bülent ÇETİNEL
Dr. Oğuz MERTOĞLU
Dr. Tarık YONGUÇ
Dr. Tayfun OKTAR
Dr. M.İrfan DÖNMEZ
Dr. Kerem TEKE
Dr. Cüneyd ÖZKÜRKÇÜGİL
Dr. Çağrı AKPINAR
Dr. Ömer GÜLPINAR
Dr. Yusuf ÖZLÜLERDEN
Dr. Zafer AYBEK
ÜCD Güncelleme Serileri ∙ Ocak 2021 ∙ Cilt: 10 ∙ Sayı: 1
Onursal Editör: Sayı Editörü :

Dr. Serdar TEKGÜL Dr. Fatih TARHAN
Editör: Yayımlayan:
Dr. Rasin ÖZYAVUZ Ürolojik Cerrahi Derneği
Editör Yardımcıları: Sorumluluk:

Dr. Ahmet CİHAN Bilimsel içeriğin sorumluluğu yazarlara aittir.
Dr. M.Berkan DURAN
Dr. Abdullah GEDİK Dr. Kamil ÇAM

Dr. Ahmet Adil ESEN Dr. Levent EMİR
Dr. Ahmet ERÖZENCİ Dr. Levent TÜRKERİ
Dr. Ahmet METİN Dr. M. Bülent ALICI
Dr. Ahmet ŞAHİN Dr. M.Zafer SINIK
Dr. Ali ERGEN Dr. Mehmet Bülent ÇETİNEL
Dr. Ali GÖKALP Dr. Mesut GÜRDAL
Dr. Ali GÜNEŞ Dr. Nihat SATAR
Dr. Ali TEKİN Dr. Oktay DEMİRKESEN
Dr. Aydın MUNGAN Dr. Önder KAYIGİL
Dr. Ayhan KARABULUT Dr. Reşit TOKUÇ
Dr. Bedrettin SEÇKİN Dr. Rüknettin ASLAN
Dr. Cavit CAN Dr. Şaban SARIKAYA
Dr. Ceyhun ÖZYURT Dr. Serdar TEKGÜL
Dr. Cenk Yücel BİLEN Dr. Sinan Sözen
Dr. Cüneyt ÖZKÜRKÇÜGİL Dr. Sümer BALTACI
Dr. Çağ ÇAL Dr. Tahir TURAN
Dr. Erim ERDEM Dr. Tarık ESEN
Dr. Feridun ŞENGÖR Dr. Tufan TARCAN
Dr. Ferruh ZORLU Dr. Turgut ALKİBAY
Dr. Hakan GEMALMAZ Dr. Uğur ALTUĞ
Dr. Hakan ÖZKARDEŞ Dr. Uğur KUYUMCUOĞLU
Dr. Haluk ÖZEN Dr. Üstünol KARAOĞLAN
Dr. Hamit ERSOY Dr. Zühtü TANSUĞ
Dr. Hayrettin ŞAHİN Dr. Veli YALÇIN
Dr. İbrahim CÜREKLİBATUR Dr. Yaşar BEDÜK
Dr. Kaan AYDOS Dr. Zafer AYBEK
Dr. Kadir Emre AKKUŞ
2
Alt Üriner Sistem Semptomlarında Sorgulama Formları - I
İçindekiler
Mesane Günlüğündeki ve Noktürideki Sorgulamalar................................................................................................................................................. 5
Aşırı Aktif Mesanenin Değerlendirilmesinde Kullanılan Sorgulama Formları.................................................................................................... 9
İdrar Kaçırmanın Değerlendirilmesinde Kullanılan Sorgulama Formları...........................................................................................................21
Erkek Alt Üriner Sistem Semptomları (AÜSS) ve Az Çalışan Mesane Sendromunda (Underactive Bladder Syndrome)
Kullanılan Sorgulamalar.......................................................................................................................................................................................................31
3
4
Mesane Günlüğündeki mükemmel bir ayırt edici geçerlilik ortaya

koymuştur. Tüm bu analizler, noktürisi olan
kullanılmak üzere tutarlı bir araç geliştir-
meyi amaçladı (5). Elli yedi maddelik bir
ve Noktürideki erkeklerde kullanılmak üzere N-QOL’nin
psikometrik geçerliliğini desteklemektedir.
anket geliştirildi ve tıbbi bir kontrol listesi
eklendi. Kısa Form (SF) tarama aracının
Sorgulamalar ICIQ-NQol sorgulama formunun Türkçesi geliştirilmesi için önceden belirlenmiş
mevcut olup, “https://iciq.net/iciq-nqol” kriterler uygulandı. Araç, rutin kontrol
Dr. Fuat KIZILAY ve Dr. Adnan ŞİMŞİR adresinden ulaşmak mümkündür. için üçüncü basamak bir uyku, kontinans,
Noktüri, uykuyu bozan ve yaşam kalitesi düşme veya rehabilitasyon merkezine
Noktüri, genel popülasyonda erkek ve üzerinde geniş çaplı etkisi olan kronik, giden noktürili 252 kişiye uygulandı. Ön-
kadınların en yaygın görülen alt üriner dalgalı seyirli bir hastalıktır. Noktürinin ceden belirlenmiş domainler kullanılarak,
semptomlarından birisidir (1). Uluslararası hasta tarafından bildirilen etkisini ölçmek TANGO adlı bir noktüri tarama metriği
Kontinans Birliği tanımına göre, gece idrar için geçerli araçlar, tedavinin etkisini de- oluşturuldu. TANGO sözcüğü, “Sonuçlara
yapmak için bir veya daha fazla kalkan biri- ğerlendirmek için gereklidir, ancak mevcut Kılavuzluk Etmek için bireyin Noktüri
sinin noktürisi var diye kabul edilmektedir araçlar bu konuda yetersizdir. Holm-Larsen Etiyolojisini Hedefleme”nin kısaltmasından
(2)
. Noktüriyi standardize etmek ve tedavi ve arkadaşları, 2014 yılında, yaygın olarak oluşturuldu. Elde edilen TANGO-SF hasta
yöntemlerini optimize etmek için farklı kullanılan 3 günlük işeme günlüğünü tarafından tamamlanan noktüri tarama
sorgulama formları üzerinde çalışılmıştır. tamamlayacak şekilde tasarlanan Noktüri aracı olarak ortaya konuldu. Böylece, farklı
Abraham ve arkadaşları tarafından 2003 Yaşam Kalitesi anketinin genişletilmiş bir disiplinler ve tıbbi uzmanlık alanlarından
yılında noktüriye özgü Yaşam Kalitesi formu olan Noktüri Etki Günlüğü’nün başvuran hastalarda noktüri ile aynı anda
(QOL) anketinin psikometrik özelliklerini geliştirilmesini ve valide edilmesini amaç- var olan ilişkili morbiditeleri tanımlamak
geliştirmek ve değerlendirmek üzere lamıştır (4). Süreç üç adımdan oluşmaktaydı: için yeni bir tanısal metrik geliştirilmiştir.
bir sorgulama formu geliştirilmiş ve 1. Adım: Noktüri Yaşam Kalitesi anketi ve TANGO, noktüri hastalarının değerlendi-
valide edilmiştir (3). Bu çalışmada elde ilgili çalışmalardan elde edilen veriler rilmesi ve daha sonra bakımı için mevcut
edilen Noktüri Yaşam Kalitesi anketi kullanılarak bir kavram havuzunun geliş- uygulamayı geliştirme ve eşitsizlikleri dü-
(N-QOL), noktürisi olan erkeklerle grup tirilmesi; Adım 2: İçerik geçerliliği çalışması; zeltme potansiyeline sahiptir. 2020 yılında,
görüşmeleri kullanılarak geliştirilmiştir. Adım 3: Noktüri hastalarında randomize, Çulha ve arkadaşları, noktüri etyolojisi için
Anketi iyileştirmek ve psikometrik olarak plasebo kontrollü bir çalışmada günlüğün kullanılan TANGO noktüri tarama aracının
doğrulamak için, noktürisi olan 107 erkek geçerliliği, güvenilirliği ve duyarlılığının Türkçe geçerlilik ve güvenilirlik çalışmasını
(Birleşik Krallık’taki dört üroloji kliniğinden) psikometrik testi. Birinci adımda günlüğün gerçekleştirmiştir (6). Çalışmaya Eylül
sağlık durumu ve uyku kalitesi ölçümleriyle ilk taslağına on dört öğe ve 4 domain dahil 2019-Ocak 2020 tarihleri arasında üroloji,
birlikte N-QOL’yi tamamlamıştır. Tek- edildi. İkinci adımda bilişsel bilgilendirme ortopedi ve genel cerrahi kliniklerinde
rarlanabilirliği değerlendirmek için, bir çalışmasına noktürisi olan yirmi üç hasta yatan hastalar dahil edilmiştir. 22 sorudan
klinikteki erkekler N-QOL’yi 1 hafta sonra katıldı. Maddeler buna göre ayarlandı oluşan TANGO anketinin Türkçe versiyonu
tekrar doldurmuştur. Standart madde ve geçerliliğin yüksek olduğu görüldü. hastalar tarafından dolduruldu. Hastalar-
azaltma analizlerinden sonra, pilot an- Üçüncü ve son aşamada elli altı hasta, dan 4 hafta sonra aynı testi tekrarlamaları
ketten 18 madde çıkarılmış ve kalan 13 desmopressin oral tablet veya plaseboya istendi. Çalışmaya toplam 124 hasta dahil
maddelik ölçeğin psikometrik özellikleri randomize edildi. Günlük, iyi bir duyarlılık edildi. 112 hasta, 4 hafta sonra TANGO
standart kriterlere göre test edilmiştir. ve Rasch modeline iyi bir uyumun yanı tarama aracını tekrar doldurdu. Geçerlilik
Analizler sonucunda, uyku / enerji ve sıra yüksek iç tutarlılık, ayrım yeteneği ve analizinde, TANGO-Üriner İnkontinans
rahatsız / endişe olmak üzere iki alt ölçek değişime karşı kabul edilebilir duyarlılıkla Skoru ile noktüri sayısı arasında orta
belirlenmiştir. N-QOL genel skoru ve alt öl- yüksek yapısal bir geçerlilik ortaya koydu. derecede pozitif bir korelasyon gözlendi.
çeklerinin tutarlı ve tekrarlanabilir olduğu Noktüri Etki Günlüğü, hasta tarafından Bu validasyon çalışmasına göre, TANGO
sonucu ortaya konmuştur. N-QOL skorları, bildirilen uygun, doğrulanmış bir sonuç tarama aracının Türk popülasyonu için
Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksi ile ölçülen ölçütü ortaya koyabilmektedir. Ancak, noktüri etiyolojisini belirlemede geçerli
uyku kalitesi ve SF-36 Sağlık Araştırması noktüri ve tedavisinin gerçek hayattaki ve güvenilir olduğu ortaya konmuştur.
tarafından ölçülen enerji / canlılık ve sosyal sonuçlarını değerlendirmek için bir işeme Mesane günlüğü aracılığıyla noktürinin
işlevsellik ile korelasyon ve iyi bir geçerlilik günlüğü ile birlikte kullanılmalıdır. ayırıcı tanısı hakkında fikir sahibi oluna-
göstermiştir. N-QOL ayrıca bir gecede bir, 2017’de Avustralya’dan Bower ve bilir ve hastaların ileri tedavisine yardımcı
iki ve üç veya daha fazla noktüri atağı arkadaşları, noktürili hastaların ayrıntılı olabilir. Mesane günlüğü sonuçlarına
yaşayanların skorları arasında istatistiksel değerlendirmesine ilişkin alt üriner sistem göre altta yatan nedene yönelik spesifik
olarak anlamlı farklılıklar göstermiş ve dışı komorbiditelerin belirlenmesinde tedaviler başlanabilir. Arya ve arkadaşları,
5
2008 yılında, sıvı alımını, çıkışını ve idrar 2012 yılında, tüm Uluslararası İnkontinans gözlendi. Acil işeme günlük kayıtları, anket
semptomlarını ölçmek için doğrulanmış Soru Formu (ICIQ) modüllerine uygulanan yanıtları ve ürodinamik gözlemlerle zayıf
ve kendi kendine uygulanabilen bir anket psikometrik doğrulama protokolünü bir uyum gösterdi. 3 gün süreli günlük, 4
geliştirmeyi amaçladı (7). Faktör analizi, yeni kullanarak bir idrar günlüğü geliştirilmesi gün süreli günlüğün toplam varyansının en
ankette 4 subskala belirledi. Doksan iki ve doğrulanması hedeflenmiştir (9). Gö- az % 94’ünü açıkladı. Test-tekrar test analizi
kadın, 48 saatlik işeme günlüğü ve Bristol rüşmeler ve anketler kullanılarak günlük için ikinci bir günlük 59 hasta dolduruldu
Kadın Alt Üriner Sistem Semptom Puanlı içeriği, formatı ve süresi konusunda hasta ve bu, orta-mükemmel uyum gösterdi.
formundan oluşan anketi tamamladı. ve klinisyen görüşü alındı. Dahil edilmesi Pilot testteki tedavi öncesi ve sonrası ana-
Anket, tedavide değişiklik olmaksızın 2 gerekli görülen içerik, dört taslak günlük liz, günlüğün değişime duyarlı olduğunu
haftalık bir süre sonunda ve üriner semp- formatına dahil edildi (Aşama 1a). Bir gösterdi. Bu çalışma ile, ICIQ psikometrik
tomların tedavisinden 2-3 ay sonra tekrar fikirbirliğine varılmadan önce, hasta doğrulama metodolojisini kullanarak,
dolduruldu. Soru formundaki maddelerin tarafından tamamlanan günlükler veya AÜSS’nin değerlendirilmesi için bir mesane
4 subskaladaki 48 saatlik işeme günlüğü hasta görüşmeleri ve klinisyen görüşü günlüğü geliştirilmiş ve geçerli, güvenilir
ile korelasyonu yüksekti. Subskala puanları kullanılarak dört kez içerik doğrulaması ve değişime duyarlı olduğu gösterilmiştir.
ayrıca Bristol Alt Üriner Sistem Semptom yapıldı (Aşama 1b). Hem hastalar hem 3-günlük bir günlük, ICIQ mesane günlüğü
skoru ile korelasyon gösterdi. Tedaviden de klinisyenler tarafından gerekli görülen olarak kabul edilmiştir.
önce ve sonra puanların karşılaştırılması, günlük içeriği, formatı ve süresi bu ön aşa- Standart bir günlüğe karşı iki farklı
anketin değişime yanıt verme yeteneğini mada tanımlanmış ve taslak bir idrar gün- elektronik işeme günlüğünün pilot
göstermiştir. Bu çalışma ile yeni anketin, lüğü oluşturulması sağlanmıştır. Günlük çalışmasında hastaların tercihlerini de-
sıvı alımını, çıktısını, davranışını ve idrar geçerliliği, güvenilirliği ve yanıt verebilirliği ğerlendirmeyi amaçlayan bir çalışmada
semptomlarını değerlendirmek için ge- ile ilgili diğer testlerin çalışmanın 2. aşa- elektronik mesane günlüğü raporlama
çerli ve güvenilir bir araç olduğu ortaya masında değerlendirilmesi planlanmıştır. sistemi hakkında üroloji uzmanlarının
konmuştur. Çalışmanın nihai amacına ulaşması için görüşleri değerlendirildi (11). İki farklı
Aynı grup, 2011 yılında, sıvı alımının tipini, gerekli olan 2. aşaması 2014 yılında yine elektronik günlük geliştirildi: (1) elektronik
hacmini ve idrar kaçırma tipini ölçmek için aynı grup tarafından gerçekleştirilmiştir olarak okunan günlük - bir kart okuyucu
Anket Tabanlı İşeme Günlüğünün (QVD) (10)
. AÜSS’nin değerlendirilmesi için üroloji tarafından okunan önceden tanımlanmış
tekrarlanabilirliğini ve yapı geçerliliğini de- bölümünde ardışık 400 hasta bir işeme yuvalara sahip bir kart ve (2) e-günlük - bir el
ğerlendirmiştir (8). 250 kadın, 48 saatlik bir günlüğü (önceki bir çalışmada içerik için dokunmatik ekranlı cihaz. Her iki elektronik
mesane günlüğü olan QVD’yi tamamladı geliştirilmiş ve onaylanmış olan) ve ICIQ günlükten yüklenen veriler elektronik bir
ve nihai klinik tanıyı belirlemek için tam Erkek veya Kadın AÜSS anketini doldurdu. rapor üretti. Her elektronik günlük için
bir ürojinekolojik değerlendirmeden geçti. Geçerliliği sağlamak için idrar günlüğü, iki gruba ayrılan 22 hasta dahil edildi, 11
Anket, tedavide değişiklik olmaksızın 2 haf- literatürden bilinen makalelerle karşılaş- hasta her elektronik günlüğü 3 gün önce
talık bir süre sonra ve idrar semptomlarının tırıldı; ölçüt geçerliliğini sağlamak için ya da ardından 3 gün boyunca standart
tedavisinden 2-3 ay sonra tekrar uygulandı. günlük anket yanıtları ve / veya ürodinamik bir kağıt günlüğü izleyerek tamamladı.
QVD sıvı alım skalasının sıvı alımının tipini gözlemlerle karşılaştırıldı. Optimum gün- Her iki günlük de 7. günde tamamlandı.
ve hacmini belirlemek için 48 saatlik işeme lük süresi, 4 günlük günlüğün daha kısa Hastaların her iki günlüğe ilişkin görüşleri
günlüğü ile korelasyonu yüksekti. Sıvı alım sürelerle karşılaştırılmasıyla test edildi. standart bir anket kullanılarak kaydedildi.
davranış ölçeği ile idrar sıklığı, aciliyet ve Hastalar, test-tekrar test analizi için 2-3 haf- Araştırmaya, kağıt günlüğü ve elektronik
ani idrar kaçırma arasında yüksek kore- ta sonra ikinci bir günlüğü tamamladı ve raporlar verilen 22 ürolog dahil edildi.
lasyonlar kaydedildi. Medyan toplam sıvı sakral sinir stimülasyonu alan bir alt grup, Analiz için geçen zaman, doğruluk ve
alımı ve ortalama idrar semptom skoru yanıt verme analizi için tedaviden önce sağlık çalışanı tercihleri ile birlikte kayde-
yanıt verenlerde, yanıt vermeyenlere göre ve sonra günlüğü tamamladı. Çalışmanın dildi. Hastaların çoğu (% 82) e-günlüğü
anlamlı olarak daha düşüktü. Nihai klinik farklı aşamaları için çeşitli istatistiksel tercih etti ve yalnızca 1 / 11’i bu günlüğü
tanı ile karşılaştırıldığında, QVD’nin baskın testler kullanıldı. İdrar günlükleri ve ICIQ kullanmakta zorlandı. Hastalar elektronik
stres idrar kaçırma tanısı için duyarlılık, LUTS anketleri 264 hasta tarafından ta- olarak okunan günlükleri kağıt günlükle
özgüllük ve pozitif olasılık oranı sırasıyla % mamlandı. Test edilen üç hipotezden ikisi aynı oranda tercih etti. Kağıt günlüğün
86,% 66 ve 2.6 ve sıkışma tipi idrar kaçırma için geçerlilik sağlandı. Kriter alınan test, analizi, elektronik rapordan % 66 daha
için % 82,% 79 ve 4.0’dü. QVD’nin, ilk ofis anket ile noktüri ve inkontinansın günlük uzun sürdü ve % 100’e kıyasla % 58’lik bir
ziyaretinde sıvı alımının tipi, hacmi ve idrar kayıtları arasında iyi bir uyum gösterirken, doğrulukla analiz edildi. Sezgisel arayüzü
kaçırma tipi hakkında klinik olarak anlamlı ürodinamik olarak kanıtlanmış inkontinans ile önerilen bu e-günlük, çoğu hastanın
bilgiler sağladığı ortaya konmuştur. ve günlük raporları arasında iyi bir uyum formatı kullanıcı dostu bulmasıyla, elekt-
6
ronik günlüklerdeki önceki eksikliklerin measure for men with nocturia. Urology. journal of obstetrics and gynecology.
üstesinden geldi. Elektronik raporlar, sağlık 2004;63(3):481-6. 2008;198(5):559 e1-7.
4. Holm-Larsen T, Andersson F, van der 8. Arya LA, Heidi H, Cory L, Segal S, Nor-
çalışanları tarafından daha hızlı ve daha
Meulen E, Yankov V, Rosen RC, Norgaard thington GM. Construct validity of a
doğru analiz ve yorum yapılmasını sağlar. JP. The Nocturia Impact Diary: a self-re- questionnaire to measure the type of
ported impact measure to complement fluid intake and type of urinary inconti-
Kaynaklar the voiding diary. Value in health : the nence. Neurourology and urodynamics.
1. Irwin DE, Milsom I, Hunskaar S, Reilly journal of the International Society for 2011;30(8):1597-602.
K, Kopp Z, Herschorn S, et al. Popula- Pharmacoeconomics and Outcomes 9. Bright E, Cotterill N, Drake M, Abrams P.
tion-based survey of urinary incontinence, Research. 2014;17(6):696-706. Developing a validated urinary diary:
overactive bladder, and other lower urinary 5. Bower WF, Rose GE, Ervin CF, Goldin J,
phase 1. Neurourology and urodynamics.
tract symptoms in five countries: results Whishaw DM, Khan F. TANGO - a screening
2012;31(5):625-33.
tool to identify comorbidities on the causal
of the EPIC study. European urology. 10. Bright E, Cotterill N, Drake M, Abrams
pathway of nocturia. BJU international.
2006;50(6):1306-14; discussion 14-5. P. Developing and validating the Inter-
2017;119(6):933-41.
2. Abrams P, Cardozo L, Fall M, Griffiths D, national Consultation on Incontinence
6. Culha MG, Culha Y, Buyukyilmaz F, Turan N,
Rosier P, Ulmsten U, et al. The standardisa- Bower W. “TANGO” nocturia scanning tool: Questionnaire bladder diary. European
tion of terminology in lower urinary tract Turkish validity and reliability study. Lower urology. 2014;66(2):294-300.
function: report from the standardisation urinary tract symptoms. 2020. 11. Mangera A, Marzo A, Heron N, Fernando
sub-committee of the International Conti- 7. Arya LA, Banks C, Gopal M, Northington D, Hameed K, Soliman AH, et al. Develop-
nence Society. Urology. 2003;61(1):37-49. GM. Development and testing of a new ment of two electronic bladder diaries: a
3. Abraham L, Hareendran A, Mills IW, Martin instrument to measure fluid intake, patient and healthcare professionals pilot
ML, Abrams P, Drake MJ, et al. Develop- output, and urinary symptoms: the ques- study. Neurourology and urodynamics.
ment and validation of a quality-of-life tionnaire-based voiding diary. American 2014;33(7):1101-9.
7
8
Aşırı Aktif Mesanenin AAM’nin bileşenlerinden biri olan noktüri,

ICS tarafından, geceleyin en az bir defa
klinik kullanımlarının literatür verileri
ışığında irdelenmesidir.
Değerlendirilmesinde idrar yapmak için uyanmak olarak tanım-
lanmıştır (3). AAM, ıslak (sıkışma tipi idrar
“PubMed” ve “Google Scholar” (Google
Akademik), ‘’questionnaire’’ ve ‘’overactive
Kullanılan Sorgulama kaçırmanın eşlik ettiği) ve kuru (sıkışma tipi bladder’’ anahtar kelimeleri ile taranmıştır.
Formları idrar kaçırmanın eşlik etmediği) olarak 2

ana başlık altında incelenebilir.
Bulunan sorgulama formlarının Türkçe
validasyonlarının olup olmadığını sapta-
AAM tanısında ilk basamağı hastadan mak için ikinci bir tarama daha yapılmıştır.
Dr.Ersin KÖSEOĞLU, Dr.Ömer ACAR ve alınan öykü oluşturmaktadır. Hastanın Sorgulama formunun Türkçesinin olup
Dr.Tufan TARCAN öyküsünün alınmasının ardından ikinci olmadığı ilave olarak Trdizin (https://
basamakta mesane günlüğü ve hasta trdizin.gov.tr/) ve Türkiye Ölçme Araçları
Aşırı aktif mesane (AAM), sıkışma ve sıkışma tarafından doldurulan sorgulama formları Dizin (https://toad.halileksi.net/) adresle-
tipi idrar kaçırmaya semptomatik açıdan yer almaktadır. Hastaların kendilerinin dol- rinden kontrol edilmiştir. Orijinal dillerinde
açıklama getirmek amacıyla kullanılan durduğu sorgulama formları, şikâyetlerin geçerlilik ve güvenilirlik testi yapılmış olan
bir tıbbi terimdir. Uluslararası Kontinans detaylandırılması ve yaşam kalitesine sorgulama formları derlemede “güvenli”
Birliği (“International Continence Society”, olan etkilerin anlaşılması amacıyla kul- olarak belirtilmiştir.
ICS) AAM’yi, sıkışma tipi idrar kaçırma ile lanılabilecek en uygun yöntemdir (Kanıt Yapılan taramalar sonucunda listelenen
beraber görülebilecek idrara ani sıkışıklık düzeyi 2b, öneri derecesi B) (4). “Internati- sorgulama formları, kılavuzlarda (ICI, EAU,
hissinin gündüz idrar sıklığı ve noktüriye onal Consultation on Incontinence” (ICI), AUA, CUA) belirtilen öneri derecelerine
eşlik ettiği, semptom-bazlı klinik tablo “European Association of Urology” (EAU), göre (A’dan C’ye doğru) sıralanmıştır.
olarak tanımlamıştır. ICS’in idrara ani “American Urological Association” (AUA) ve Sorgulama formlarındaki soru sayıları,
sıkışıklık hissi (“urinary urgency”) tanımı “Canadian Urological Association” (CUA) alt başlıklar, formlarda yaşam kalitesine
ise aniden ortaya çıkan ve ertelenmesi kılavuzlarında güvenilirliği ve geçerliliği olan etkinin sorgulanıp sorgulanmadığı,
mümkün olmayan şiddette idrar yapma kanıtlanmış, öneri derecesi A olan ve formların Türkçe validasyonunun olup
isteği olarak kayıtlara geçmiştir. Klinik tercihen hastanın kendi diline çevrilmiş olmadığı incelenmiştir (Tablo 1). Sorgula-
tabloyu AAM olarak adlandırmak için alt sorgulama formlarının uygulanması ma formlarının avantaj ve dezavantajları
üriner sistem yakınmalarının kanıtlanmış önerilmektedir. Bu derlemenin amacı; detaylandırılmıştır. Sorgulama formlarının
idrar yolu enfeksiyonu ya da başka bir AAM’nin değerlendirilmesinde kullanılan ICI, EAU, AUA ve CUA kılavuzlarındaki öneri
patolojiye/bozukluğa bağlı olarak gelişme- sorgulama formlarının içeriklerinin ve dereceleri Tablo 2’de belirtilmiştir.
diğine kanaat getirilmiş olması gerekir (1,2).
Tablo 1: AAM’nin değerlendirilmesinde kullanılan sorgulama formları, bu formların içerdiği soru sayısı, kapsadığı klinik
bileşenler, skorlamaların nasıl yapıldığı/neyi ifade ettiği, geçerlilik/güvenilirlik/Türkçe çeviri/Türkçe validasyon bilgileri.
Yaşam Türkçe
Geçerlilik ve
Sorgulama Soru Kalitesi Çevirisi ve
Sorgulanan Klinik Bileşenler Skorlama Güvenilirliği
Formu Sayısı Sorusu/ları Validasyonu
Yapılmış mı?
Var mı? Var mı?
ICIQ-OAB (6) 4 -Gündüz idrara gitme sıklığı 0-16 arası skorlamada; Evet Evet Hayır
-Noktüri artan skor semptom
-İdrara ani sıkışıklık hissi şiddetindeki artışı
-Sıkışma tipi idrar kaçırma gösteriyor.
ICIQ-UI SF (48) 6 -İdrara gitme sıklığı veya idrar kaçırma 0-21 arası Evet Evet Evet (8)
-İdrar kaçırma miktarı
-İdrar kaçırmanın yaşam kalitesine etkisi
-İdrar kaçırma tipi
OAB-q (ICIQ- 33 -Sıkışma tipi şikâyetler 0-100 arası skorlamada; Evet Evet Evet (11)
OABqol) (10) -Baş etme şikâyet düzeyi skoru
-Endişe yakınmanın şiddeti ile düz
-Uyku orantılı.
-Sosyal Etkileşim Yaşam kalitesi skoru
arttıkça, daha iyi yaşam
kalitesi anlamına geliyor.
9
Tablo 1: Devamı
Yaşam Türkçe
Geçerlilik ve
Yapılmış mı?
Var mı? Var mı?
OAB–q SF (12) 19 -Şikâyet Semptomlar ve yaşam Evet Evet Hayır
-Baş etme kalitesi olarak 2 ayrı gruba
-Uyku ayrılarak formül üzerinden
-Sosyal skorlanıyor.
KHQ (7, 14) 21 -Genel sağlık algısı 0 en iyi, 100 en kötü skoru Evet Evet Evet (15)
-Günlük yaşama etkisi ifade ediyor. (Ağırlıklı
-Rol sınırlamaları olarak yaşam
-Psikolojik etkiler kalitesi
-Sosyal etkiler sorgulanıyor)
-Kişisel ilişkiler
-Duygu durum
-Uyku/enerji seviyesi
-İdrar kaçırmanın şiddeti
ICIQ- 20 -Genel sağlık algısı 19 en iyi, 76 en kötü skoru Evet Evet Evet (16)
LUTSqol (14) -Günlük yaşama etkisi ifade ediyor.
-Rol sınırlamaları
-Psikolojik etkiler
-Sosyal etkiler
-Kişisel ilişkiler
-Duygu durum
-Uyku/enerji seviyesi
OAB-V8 (17) 8 -İdrara gitme sıklığı 0-40 arası skorlamada; Evet Hayır Evet (49)
-İdrara ani sıkışıklık hissi skorun 8 ve üstü olması,
-Noktüri %95 AAM ihtimaline
-Sıkışma tipi idrar kaçırma işaret ediyor.
OAB-V3 (19) 3 -İdrara ani sıkışıklık hissi 0-15 arası Evet Hayır Hayır
-İdrara gitme sıklığı
-Sıkışma tipi idrar kaçırma
OAB-SS (23) 4 -Gündüz ve gece idrara çıkma sıklığı 0-20 arası skorlamada; Evet Hayır Evet (24)
-İdrara ani sıkışıklık hissi artan skor semptom
-Sıkışma tipi idrar kaçırma şiddetindeki artışı
gösteriyor.
OAB-SS (25) 7 -İdrara gitme sıklığı 0-28 arası skorlamada; Evet Evet Hayır
-Noktüri artan skor semptom
-İdrara ani sıkışıklık hissi şiddetindeki artışı
-Sıkışma tipi idrar kaçırma gösteriyor.
-Mesane kontrolü değerlendirmesi
UDI (26) 19 -Depolama fazı yakınmaları Her soru 1-4 arasında Evet Hayır Hayır
-Boşaltım fazı yakınmaları skorlanıyor.
-Stres ile ilişkili yakınmalar Toplam skor 0-300
arasında değişiyor.
Yüksek skorlar artmış
şikâyet şiddetini
gösteriyor.
10
Tablo 1: Devamı
Yaşam Türkçe
Geçerlilik ve
Yapılmış mı?
Var mı? Var mı?
UDI-6 (28) 6 -İşeme sıklığı Her soru 0-3 arasında Evet Hayır Evet (29)
-Sıkışma tipi idrar kaçırma skorlanıyor.
-Stres tipi idrar kaçırma
-Damla damla idrar kaçırma
-Boşaltım fazı yakınmaları
-Pelvik/perineal bölgede ağrı/
huzursuzluk
U-UDI (30) 9 -Sıkışma tipi idrar kaçırma şikâyetinin Her soru 0-4 arası Evet Evet Hayır
sıklığı ve şiddeti skorlanıyor.
UU Scale (32) 10 -İdrara ani sıkışıklık hissi ve buna eşlik Her soruya verilen evet Evet Hayır Hayır
eden idrar kaçırma ile ilişkili 10 adet “1”, hayır “0” puan olarak
evet-hayır sorusu kaydediliyor. Toplam skor
0-10 arasında değişiyor.
IIQ (27) 30 -İdrar kaçırmanın günlük faaliyetlere etkisi Her soru 1-4 arasında Evet Evet Evet (29)
(24 soru) skorlanıyor. 1= hiç etkisi
-İdrar kaçırmanın hissettirdikleri (6 soru) yok
4= çok fazla etkisi var
U-IIQ (31) 32 -Aktivite Her soru 1-6 arasında Evet Evet Hayır
-Seyahat skorlanıyor.
-Fiziksel aktivite Yüksek skorlar artmış
-Duygu şikâyet şiddetini
-Sosyal ilişkiler gösteriyor.
-Cinsel aktivite
-Gece mesane kontrolü
-Tedavi tatmini
B-SAQ (34) 8 -Sıkışma hissi geldikten sonra idrarı tutma Şikâyetlerin sıklığı ve Evet Evet Hayır
güçlüğü bu şikâyetlerin hastaları
-Noktüri rahatsız etme düzeyleri
-İdrara çıkma sıklığı 0-3 arasında puanlanıyor:
-İdrar kaçırma 1-3 hafif;
4-6 orta;
7-9 ağır;
10-12 çok ağır.
PPBC (35) 1 -Mesane durumunun yarattığı problemin 1-6 arası skorlamada; Evet Evet Evet (50)
derecesi 1= hiç problem
yaratmıyor,
6= çok ciddi problem
yaratıyor.
BSW (36) 3 -Tedavinin sağladığı fayda 3 adet evet-hayır Evet Hayır Yok
-Tedavinin hissettirdiği tatmin düzeyi sorusundan oluşuyor.
-Tedaviye devam etme isteği
IUSS (33) 1 -İdrara ani sıkışıklık hissini erteleyebilmeyi 0-3 arası Evet Evet Hayır
derecelendiren tek bir soru
11
Tablo 1: Devamı
Yaşam Türkçe
Geçerlilik ve
Yapılmış mı?
Var mı? Var mı?
OAB-SAT-q (37) 11 -Tedavinin etkinliği 0-100 arası Evet Evet Hayır
-Tedaviye uyum
-Tedaviye bağlı yan etkiler
-Tedavi tercihi
-Tedaviyi tekrarlama isteği
-Genel tatmin düzeyi
TBS (38) 3 -KHQ 1-4 arası Evet Evet Hayır
-ICIQ-SF (1= en yüksek fayda; 4=
-Mesane günlüğü en düşük fayda)
UQ (39) 19 -Noktüri 0-100 arası skorlamada; Evet Evet Hayır
-İdrar kaçırma korkusu yüksek skor idrara ani
-İdrara ani sıkışıklık hissinin kontrol süresi sıkışıklık şiddetinin
-Günlük hayata etkisi arttığını gösteriyor.
USS (40) 1 -Her miksiyona eşlik eden sıkışıklık 0-5 arası skorlamada; Evet Hayır Hayır
düzeyini ölçen tek soru 0= şikâyet yok
5= sıkışma tipi idrar
kaçırma ve tuvalete
yetişmeyi erteleyememe
USIQ-S (41) 5 -İdrara ani sıkışıklık hissinin şiddeti 0-10 puanlık Likert ölçeği Evet Evet Hayır
-İdrara ani sıkışıklık hissinin sıklığı ile cevaplanıyor.
-İdrara ani sıkışıklık hissinin algılanması ile
işeme arasında geçen süre
USIQ-QOL (41) 8 -İdrara ani sıkışıklık hissinin yaşam 0-5 puanlık Likert ölçeği Evet Evet Hayır
kalitesini nasıl etkilediği ile cevaplanıyor.
-İdrara ani sıkışıklık hissinin kişide
uyandırdığı duyguların oluşma sıklığı
ABSST (42) 8 -İdrara gitme sıklığı 3 ve üstü skor, ek Evet Evet Hayır
-İdrar kaçırma sıklığı değerlendirme ihtiyacını
-İdrara ani sıkışıklık hissi ortaya koymaktadır.
-Noktüri
-Sosyal ilişkilere etkisi
-İş hayatına etkisi
-Utanç
-Tedavi isteği olup olmadığı
POSQ (43) 5 -İdrara ani sıkışıklık hissi 4-20 arası Evet Hayır Hayır
-İdrara gitme sıklığı
-Sıkışma tipi idrar kaçırma
-Noktüri
-En rahatsız edici semptom
UPS (44) 5 -İdrar hissi oluştuğunda karşılaşılan 0-3 arası (0= sıkışıklık Evet Hayır Hayır
durumu değerlendiren 4 seçenekli tek hissi yok; 3= derhal
soru tuvalete gitmek zorunda
hissetmek)
12
Tablo 1: Devamı
Yaşam Türkçe
Geçerlilik ve
Yapılmış mı?
Var mı? Var mı?
OAB-FIM (51) 19 -İrritasyon 19-95 arası Evet Var Hayır
-Aktivite (Ağırlıklı
-Seyahat olarak yaşam
-Endişe kalitesi
-Uyku sorgulanıyor)
-Cinsel Hayat
Uromate (46) 39 -Ürolojik yakınmalar Her soru 11 puanlık Hayır Evet Hayır
-Ürolojik olmayan yakınmalar Likert ölçeğine göre
-Beslenme ve sıvı tüketimi cevaplanıyor
-Cinsel aktivite
-Sabahki durum (bir önceki geceyi
sorgulamak amaçlanmaktadır)
Tablo 2: AAM’nin değerlendirilmesinde kullanılan sorgulama formları, bu formların klinik kullanım alanları ve otoritelerin/
derneklerin bu formlara atfettiği öneri dereceleri. (N/A: mevcut değil)
*EAU kılavuzunda yer verilen sorgulama formları geçerlilik, güvenilirlik ve değişime cevap ölçeklerini kapsamalarına göre A, B, C olarak 3 kategoriye ayrılmıştır. Üç ölçeği
de kapsayan sorgulama formları Kategori A; ikisini kapsayanlar Kategori B, tekini içeren formlar ise Kategori C olarak sınıflandırılmıştır.
Sorgulama Formu Klinik Kullanım Alanı ICI Öneri Derecesi EAU Kategorisi* AUA Öneri Derecesi CUA Öneri Derecesi
ICIQ-OAB -Tanı A N/A N/A N/A
ICIQ-UI SF -Tanı A A N/A N/A
OAB-q -Tanı A A A A
OAB-q SF -Tanı A A N/A N/A
KHQ -Tanı A A N/A N/A
ICIQ-LUTSqol -Tanı A N/A N/A N/A
OAB-V8 -Tanı A A N/A N/A
-Tedavi ihtiyacı
OAB-V3 -Tanı A A N/A N/A
-Tedavi ihtiyacı
OAB-SS -Tanı A A N/A A
-Tedavi ihtiyacı
UDI -Tanı A A A A
IIQ -Tanı A A A A
UDI-6 -Tanı A A A N/A
U-UDI -Tanı A A N/A N/A
UU Scale -Tanı A A N/A N/A
-Tedaviye verilen yanıt
U-IIQ -Tanı A A N/A N/A
IUSS -Tanı A A N/A N/A
B-SAQ -Tedavi ihtiyacı A A N/A N/A
13
Tablo 2: Devamı
Sorgulama Formu Klinik Kullanım Alanı ICI Öneri Derecesi EAU Kategorisi* AUA Öneri Derecesi CUA Öneri Derecesi
PPBC -Tanı A A N/A N/A
BSW -Tedaviye verilen yanıt B A N/A N/A
OAB-SAT-q -Tanı B A N/A N/A
TBS -Tedaviye verilen yanıt B A N/A N/A
UQ -Tanı B B N/A N/A
USS -Tanı B B N/A N/A
USIQ-QOL -Tanı B B N/A N/A
USIQ-S -Tanı B B N/A N/A
ABSST -Tanı N/A C N/A N/A
POSQ -Tanı C C N/A N/A
UPS -Tedaviye verilen yanıt B C N/A N/A
OAB-FIM -Tanı N/A N/A N/A N/A
Uromate -Tanı N/A N/A N/A N/A
“International Consultation on Yüksek skorlar, daha şiddetli semptoma- lama formudur ve bu 2 antitenin ayrımında
Incontinence Modular Questionnaire kullanılabilmektedir. Şikâyetlerin yaşam
- Overactive Bladder” (ICIQ-OAB) tolojiye işaret etmektedir (7). Farklı yaş
grubundaki kadın ve erkeklere kolaylıkla kalitesine etkisini net bir şekilde ortaya
Dört sorudan oluşmaktadır. İdrara çıkma koyabilmektedir (9,10). Türkçe geçerliliği ve
uygulanabilmektedir. Yapılan güvenilirlik
sıklığı, noktüri, idrara ani sıkışıklık hissi ve güvenilirliği test edilmiştir (11).
çalışmasında; “test-retest” güvenilirliği %92
sıkışma tipi idrar kaçırma birer soruyla ve
(Kappa skoru: 0.74, p<0.001) saptanmıştır.
0-4 arası puanlanmaktadır. Her sorunun “Overactive Bladder Questionnaire
Tedavi öncesi ve sonrası yapılan sorgula-
(b) maddesinde, ilgili şikâyetin hastanın Short Form” (OAB–q SF)
malarda, skorlarda anlamlı düşüş tespit
yaşam kalitesini ne ölçüde etkilediği 0-10 Şikâyet düzeyini ölçen 6 soru ve
arasında puanlanmaktadır (5,6). Geçerlilik edilmiştir (Tedavi öncesi: 5.6 vs. tedavi
şikâyetlerin yaşam kalitesi üzerine olan
testinden başarı ile geçmiş olan bu sonrası: 4, p<0.001) (7). Bu nedenle tedavi
etkisini sorgulayan 13 soru olmak üzere
sorgulama formunun Türkçe versiyonu takibinde de güvenle kullanılabilmektedir.
toplam 19 sorudan oluşmaktadır. Otuz üç
bulunmamaktadır. Çok sayıda dilde ve dolayısıyla farklı ülke-
soruluk OAB-q’yu doldurmanın nispeten
lerde kullanılmaktadır. Türkçe geçerlilik ve
zor ve dikkat dağıtıcı olması nedeniyle
“International Consultation on validasyonu bulunmaktadır (8).
Incontinence Modular Questionnaire geliştirilmiştir. İdrara ani sıkışıklık hissi,
- Urinary Incontinence Short Form” “International Consultation on sıkışma tipi idrar kaçırma ve noktürinin sor-
(“ICIQ-UI Short Form”) Incontinence Modular Questionnaire gulandığı ilk 6 soruluk kısımda şikâyet(ler)
Altı sorudan oluşmaktadır. Birinci, 2. ve 6. - Overactive Bladder Quality of in sıklığına göre 6 seçenek sunulmuştur.
Life Questionnaire” (ICIQ-OABqol /
sorularda skorlama bulunmamaktadır. İlk OAB-q) Testin 2. kısmında, şikâyetlerin hastanın ya-
2 soru kişisel bilgileri, 6. soru ise tanımlayıcı şam kalitesini son 4 hafta içerisinde hangi
Şikâyet düzeyi ve yaşam kalitesine
özellikleri sorgulamaktadır. İdrara çıkma etkilerini içeren 33 sorudan oluşmaktadır. şiddette ve sıklıkta etkilediği sorgulanmak-
sıklığını sorgulayan 3. soru 0-5 arası, idrar İlk 8 soru şikâyet düzeyini ölçmektedir. tadır. İki ayrı kısımda elde edilen skorlar
kaçırma miktarını sorgulayan 4. soru 0-6 Yaşam kalitesinin nasıl etkilendiği 25 formül üzerinden hesaplanarak toplam
arası; bu şikâyetlerin hastanın yaşam soru (8 adet baş etme davranışı, 7 adet skora erişilmektedir. Yapılan güvenilirlik
kalitesine olan etkisinin sorgulandığı 5. endişe düzeyi, 5 adet sosyal etkileşim, 5 çalışmasında; tedavi öncesi ve tedavinin
soru ise 0-10 arası skorlanmaktadır. Toplam adet uyku ile ilişkili) ile sorgulanmaktadır. 12. haftasında yapılan değerlendirmede
skor 21’dir. Üçüncü ve 4. sorunun toplamı Tüm soruların yanıtları Likert ölçeğine göre şikâyet skorunda ortalama 22.5 puan
nesnel bileşen skorunu; 3., 4. ve 5. sorunun yapılandırılmıştır. Hem ıslak hem de kuru düşüş, yaşam kalitesi skorunda ise 23.3
toplamı ise toplam skoru vermektedir. AAM hastalarında kullanılabilen ilk sorgu- puan düzelme saptanmıştır. Dolayısıyla,
14
tedaviye yanıtın takibinde de güvenle uygundur. Tedavi takibindeki kullanımı için Bir diğer OAB-SS isimli form; gündüz ve
kullanılabilmektedir (12). Türkçe geçerlilik ek çalışmalar gereklidir. gece idrara çıkma sıklığının, idrara ani
ve güvenilirliği bulunmamaktadır. sıkışıklık hissinin, sıkışma tipi idrar kaçır-
“OAB Short Form” (OAB-V3) manın ve kişinin kendi mesane kontrolünü
“King’s Health Questionnaire/ AAM ön tanısıyla doktora başvuran hasta- nasıl sağladığının değerlendirildiği 7
International Consultation on sorudan oluşmaktadır. Toplam skor 0-28
Incontinence Modular Questionnaire ların sorgulanmasında OAB-V8’den daha
- Lower Urinary Tract Symptoms kısa ve cinsiyetten bağımsız bir tanı testine arasında değişmektedir. Elde edilen
Quality of Life” (KHQ / ICIQ-LUTSqol) olan ihtiyaç nedeniyle geliştirilmiştir. İdrara skor ile şikâyetin şiddeti arasında pozitif
Genel sağlık algısı, işeme şikâyetlerinin has- çıkma sıklığı, idrara ani sıkışıklık hissi ve korelasyon bulunmaktadır. Tüm AAM şikâ-
tanın hayatına etkisi, aktivite sınırlamaları, stres tipte idrar kaçırma sıklığı 0-5 arasında yetlerinin kantitatif olarak skorlanabilmesi
sosyal sınırlamalar, özel hayat kısıtlamaları, puanlanmaktadır (19). Türkçe geçerlilik ve ve diğer sorgulama formlarına göre idrara
duygu durumu, uyku düzeni ve idrar kaçır- güvenilirliği bulunmamaktadır. ani sıkışıklık hissini daha detaylı irdeliyor
ma ile ilgili davranışların sorgulandığı 21 olması öne çıkan özelliklerindendir (25).
sorudan oluşmaktadır. Tüm sorular 4 puan “Overactive Bladder Satisfaction
Measure” (OAB-S) “Urogenital Distress Inventory”
üzerinden skorlanarak cevaplanmaktadır. (UDI)
En düşük skor 0; en yüksek skor ise 100’dür. AAM ile ilgili yakınmaların tedavi ile kontrol
altına alınma beklentisi, AAM’nin günlük Depolama fazı, boşaltım fazı ve stres
Yüksek skorlar, yaşam kalitesinde daha
yaşama etkisi, AAM tedavi toleransı, ile ilişkili işeme şikâyetlerini sorgulayan
çok bozulmaya yol açan şikâyet düzeyine
AAM kontrolünün sağladığı tatmin, AAM 19 sorudan oluşmaktadır. Her sorudaki
işaret etmektedir. Yaşam kalitesine yönelik
tedavi beklentisinin karşılanması, AAM şikâyetin görülme sıklığına göre 1-4 arası
değerlendirmesinin nispeten daha kolay
tedavisine devam etme isteği, AAM skorlama yapılmaktadır. En yüksek skor
ve hastalar tarafından rahatlıkla anlaşılır
tedavisi ile düzelen yaşam kalitesi ana 300’dür. Yüksek skorlar, artmış şikâyet şid-
olması en belirgin avantajıdır. Ayrıca,
detini ifade etmektedir. Şikâyetlerin yaşam
tedavi sonuçlarının değerlendirilmesi için başlıklarının değerlendirildiği toplam 51
kalitesine etkisi sorgulanmamaktadır. İdrar
de uygun bir sorgulama formudur (7,13). sorudan oluşmaktadır. Hastanın AAM teda-
kaçırmanın şiddetini ölçmek amacıyla
ICIQ-LUTSqol, KHQ’dan türetilmiştir. visinden gördüğü faydanın ve tedaviden
kullanılabilmektedir (26,27).
ICIQ-LUTSqol, idrar kaçırmanın sosyal beklentilerinin ölçülmesi hedeflenmiştir.
hayata etkisini sorgulayan 20 sorudan İlk validasyon çalışmasında, Amerika Bir- “Urogenital Distress Inventory-6”
oluşmaktadır. Toplam skor 19-76 arasın- leşik Devletleri’nde AAM nedeniyle tedavi (UDI-6)
da değişiklik gösterebilir. Yüksek skorlar, görmüş hastalarda kullanımının güvenli İşeme sıklığı, sıkışma tipi idrar kaçırma,
idrar kaçırmanın sosyal hayatı daha fazla olduğu bildirilmiştir (20). İlerleyen yıllarda stres tipi idrar kaçırma, damla damla idrar
etkilediği anlamına gelmektedir (14). Her iki çeşitli ülkelerde ve farklı dillere valide edil- kaçırma (“small amounts of urine leakage”,
sorgulama formunun da Türkçe geçerlilik miş ve prospektif çalışmalarla daha önce “drops”), boşaltım fazı yakınmaları, pelvik/
ve güvenilirliği bulunmaktadır (15,16). AAM tedavisi almamış hastalarda kullanı- perineal bölgede ağrı/huzursuzluk alt baş-
mının da güvenli olduğu tespit edilmiştir lıklarında incelenen şikâyetlerin görülme
“OAB Awareness Tool” (OAB-V8) (21,22)
. Rutin klinik pratikteki kullanımının sıklığı 0 (hiç) ile 3 (çok fazla) arasında skor-
Altın standart tanı testi bulunmayan AAM yanı sıra klinik çalışmalar kapsamında lanmaktadır. Şikâyetlerin yaşam kalitesine
için tanı farkındalığının oluşturulması da güvenle kullanılabilmektedir. Tedavi etkisi ile ilgili soru içermemektedir. UDI
amacıyla geliştirilmiştir. OAB-q formunun tatminini değerlendiren soruların göreceli sorgulama formunun uygulanabilirliğini
ilk 8 sorusu, değiştirilmeden kullanılmıştır. fazlalığı ile diğer sorgulama formlarından kolaylaştırmak amacıyla geliştirilmiştir.
İdrara ani sıkışıklık hissi, noktüri, sıkışma ayrışmaktadır. Türkçe geçerlilik ve güveni- Özellikle kadın ve erkeklerdeki boşaltım
tipi idrar kaçırma, idrara çıkma sıklığı ve lirliği bulunmamaktadır. fazı yakınmalarında elde edilen sonuçlar
şiddetine göre 0-5 arasında (0= hiç; 5= çok ürodinamik bulgular ile uyumlu bulun-
fazla) puanlanmaktadır. Erkek hastaların “Overactive Bladder Symptom Score” muştur (28). Türkçe validasyonu bulunmak-
skoruna 2 puan eklenmektedir. En yüksek (OAB-SS)
tadır (29).
skor 40’tır (17). Orijinal versiyonunda tanı için Bu isimle literatürde 2 adet sorgulama for-
eşik değer 8 iken, Türkçe geçerlilik ve güve- mu bulunmaktadır. İlki; idrara çıkma sıklığı, “Urge Urinary Distress Inventory”
nilirlik çalışmasındaki kritik değer 11 olarak noktüri, idrara ani sıkışıklık hissi ve sıkışma (U-UDI)
belirlenmiştir (17,18). AAM için tarama testi tipi idrar kaçırma şikâyetlerinin skorlandığı UDI formunun sıkışma tipi idrar kaçırmaya
olarak kullanımı oldukça başarılı sonuçlar toplam 4 sorudan oluşmaktadır (23). Toplam özgü sorular ile harmanlanması ile oluştu-
vermektedir. Bu nedenle özellikle birinci skor 0-20 arasında değişmektedir. Türkçe rulmuştur. Sıkışma tipi idrar kaçırma ile ilgili
basamak sağlık hizmetlerinde kullanıma geçerlilik ve güvenilirliği mevcuttur (24). 9 sorudan oluşmaktadır. Sorulan şikâyetle-
15
rin olup olmadığının (evet-hayır soruları) “Urge Incontinence Impact “Patient’s Perception of Bladder
cevaplanmasının ardından ilgili şikâyeti Questionnaire” (U-IIQ) Condition” (PPBC)
tecrübe eden hastalara bu şikâyetlerinden Aktivite, seyahat, fiziksel aktivite, duygusal Hastanın mesanesi ile ilgili durumun
ne ölçüde rahatsızlık duyduklarına dair 4 durum, sosyal ilişkiler, cinsel temas, gece neden olduğu problem(ler)in sorgulan-
seçenek (0= hiç; 4= oldukça fazla arasında mesane kontrolü ve tedavi tatmini alt baş- dığı tek soruluk bir formdur ve 6 cevap
değişen) sunulmaktadır (30). Geçerlilik ve lıklarından oluşan 32 soruluk bir formdur. seçeneği bulunmaktadır. Hastanın, mesa-
güvenilirliğinin gösterildiği çalışmada Her soru 1-6 arasında skorlanmaktadır. nesindeki durumun herhangi bir problem
ek olarak, tedaviye yanıt ile formdaki ce- Yüksek skorlar, artmış şikâyet şiddetini yaratmadığını ifade etmesi 1; çok ciddi bir
vapların uyumu araştırılmıştır. Hastaların, ifade etmektedir. Hastaların tedavi baş- probleme sebep olduğunu belirtmesi ise 6
oksibutinin tedavisinden önceki ve 14 langıcındaki ve tedavinin 14. haftasındaki puan olarak kaydedilir. PPBC’nin, geçerlilik,
skorlarının istatistiksel değerlendirmesin- güvenilirlik ve tedavi yanıtının ölçümü
haftalık tedaviden sonraki, yanıtlarının
de, tedaviden fayda gördüğünü belirten kapsamında, mesane günlüğü, OAB-q ve
cevaplanabilirlik endeksi istatistiksel olarak
hastalar için sorgulama formunun tüm KHQ ile kıyaslandığı çalışmada istatiksel
anlamlı düzeye erişmiştir (Guyatt’s değeri
alt grup sorularındaki cevaplanabilirlik olarak anlamlı düzeyde korelasyon elde
<-0.2) (31).
“Ten-item Scale to Measure Urinary endeksi (Guyatt’s değeri) -1.00’den küçük edilmiştir. İdrara çıkma ve idrara ani sıkışma
Urgency” (“UU Scale”) saptanmıştır. Sıkışma tipi idrar kaçırma hissi sıklığını yansıtması açısından mesane
şiddetini ölçebilen diğer sorgulama form- günlüğüne yardımcı olabilir (35).
İdrara ani sıkışıklık hissinin derecelendi-
larından farklı olarak, şikâyetlerin yaşam
rilmesi için oluşturulmuş 10 soruluk bir “Benefit, Satisfaction with Treatment,
kalitesi üzerindeki etkisini de tartan sorular
formdur. İdrara ani sıkışıklık hissi ve sıkışma and Willingness” (BSW)
içermektedir. Tedavi yanıtının takibinde de
tipi idrar kaçırma ile ilgili evet-hayır soru- Hastaların tedaviden gördükleri faydayı,
güvenle kullanılabilmektedir (31).
larından oluşmaktadır. Her evet yanıtı ‘1’, hissettikleri tatmin düzeylerini ve tedaviye
hayır yanıtı ise ‘0’ olarak puanlanmaktadır. “Indevus Urgency Severity Scale” devam etme isteklerini sorgulayan 3 adet
En yüksek skor 10’dur. AAM tanısı almış (IUSS) evet-hayır sorusundan oluşmaktadır. Kısa
hastaların tanı anındaki durumunu ve AAM ile ilişkili idrara ani sıkışıklık hissinin ve anlaşılır bir şekilde tedaviye yanıtın
yaşam tarzı değişikliği ile antimuskarinik sorgulanmasına olanak sağlaması en
şiddetini ölçmek amacıyla geliştirilmiştir.
tedavive verdikleri yanıtı ölçebildiği gös- önemli avantajıdır. Tedaviye yanıtın yaşam
İdrara ani sıkışıklık hissinin derecelendirmesi
kalitesine olan etkisi sorgulanmamaktadır
terilmiştir. Tedavi öncesi ve sonrası skorlar (0-3 arası; 0= hafif, 3= ağır) önem arz eden (36)
.
kıyaslandığında; tedaviden fayda gördü- hastalarda kullanımı uygundur. Tek sorudan
ğünü belirten hastaların UU skorunda oluşan ve yaşam kalitesini de değerlendiren “OAB Satisfaction Questionnaire”
ortalama 2 puanlık düşüş, şikâyetlerinin bir formdur (33). Türkçe geçerlilik ve güveni- (OAB-SAT-q)
değişmediğini belirten grupta ortalama 1 lirliği bulunmamaktadır. Tedavi etkisi, tedaviye uyum, tedaviye bağ-
puanlık düşüş, yakınmalarının kötüleştiğini lı yan etkiler, daha önce aldığı tedavilere
belirten hastalarda ise ortalama 1 puanlık “Bladder Control Self-Assessment mevcut tedavisini tercih edip etmeme
artış saptanmıştır (p<0.001) (32). “UU scale” Questionnaire” (B-SAQ) durumu, tedaviyi tekrarlama isteği ve
kapsamında şikâyetlerin yaşam kalitesine Alt üriner sistem yakınmaları ile ilgili 4 genel tatmin düzeyinin sorgulandığı 11
olan etkisi sorgulanmamaktadır. soru ve bu şikâyetlerin hastayı ne ölçüde sorudan oluşmaktadır. Toplam skor 0-100
rahatsız ettiğini sorgulayan 4 soru olmak arasında değişmektedir (37).
“Incontinence Impact üzere toplam 8 sorudan oluşmaktadır. Her
Questionnaire” (IIQ) “Treatment Benefit Scale” (TBS)
soru 0-3 arasında ve Likert ölçeğine göre
Hastanın tedaviden gördüğü faydayı 1
Toplam 30 sorudan oluşmaktadır. İlk 24 puanlandırılmaktadır. Toplam skor 0-12
ile 4 (1= en yüksek fayda; 4= en düşük
soru, idrar kaçırmanın günlük hayata arasında değişebilmektedir. Artan skor,
fayda) arasında puanladığı tek bir sorudan
(seyahat, fiziksel aktivite, sosyal ilişkiler vb.); şikâyetin şiddetine (1-3 hafif; 4-6 orta;
oluşmaktadır. Şikâyetlerin yaşam kalitesine
son 6 soru ise idrar kaçırmanın hastanın 7-9 ağır; 10-12 çok ağır) işaret etmektedir. olan etkisi sorgulanmamaktadır (38).
duygu durumuna (korku, endişe vb.) olan Dört ve üzeri skor alan hastaların tedavi
etkisini ölçmektedir. Her soru 1 (hiç) ile 4 için doktora başvurması önerilmektedir. “Urgency Questionnaire” (UQ)
(çok fazla) arasında puanlanmaktadır (27). KHQ ile yapılan korelasyon analizleri İdrara ani sıkışıklık hissinin şiddetini ve
Kısa formu olan IIQ-7’nin Türkçe geçerlilik neticesinde AAM’nin değerlendirilmesi yaşam kalitesine olan etkisini kalitatif ve
ve güvenilirliği bulunmaktadır (29). amacıyla kullanılabileceği gösterilmiştir (34). kantitatif olarak değerlendirmek ama-
16
cıyla geliştirilen UQ bu özelliği ile diğer özelliğinin ortaya konabilmesi için ek eşlerine iletilmektedir. Ailesi sorgulanan
sorgulama formlarından ayrılmaktadır. On çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır (41). hastalarda diğer 4 alt başlıktaki sorular da
beş birimlik Likert ölçek sorusu (noktüri, kullanılmaktadır. Türkçe geçerlilik ve gü-
idrar kaçırma korkusu, idrara ani sıkışıklık “Actionable Bladder Symptom venilirliği bulunmamaktadır. Kılavuzların
Screening Tool” (ABSST)
hissini kontrol edebilme süresi ve günlük önerileri arasında yer almamaktadır.
yaşama etki) ve 4 adet görsel analog Multipl skleroz (MS) tanılı hastaların alt
skala sorusundan (günlük yaşama etki, üriner sistem yakınmalarının değer- “Uromate”
şiddet, sıklık ve huzursuzluk) oluşmaktadır. lendirilmesi amacıyla oluşturulmuştur. Hastalara gün içerisinde uyarılar
Görsel analog skalanın semptom şiddeti Şikâyetlerin (idrara çıkma sıklığı, idrar göndererek anlık şikâyetlerini sorgulayan,
derecelendirmedeki yetersizliği, UQ’nin kaçırma, idrara ani sıkışıklık hissi, noktüri) akıllı telefona ya da elektronik aygıta yükle-
bünyesinde barındırdığı 15’lik Likert varlığının, sosyal ilişkiler ve iş hayatı nebilen bir uygulama üzerinden erişilen bir
ölçeği ile giderilebilmektedir. UQ’nin üzerindeki etkisinin ve şikâyetlere bağlı formdur. Toplam 39 sorudan oluşmaktadır.
tanı aşamasındaki kullanımının tedaviye utanç durumunun sorgulandığı 4 puanlık Soruların bir kısmı hastanın o an içinde
katkısını anlamak için ek çalışmalara ihtiyaç Likert ölçeğine göre hazırlanmış 7 sorunun bulunduğu durumu sorgularken; bir kısmı
duyulmaktadır (39). ardından tek soruluk tedavi isteğinin da geriye dönük sorgulama yapmaktadır.
(evet/hayır sorusu) sorgulandığı toplam Ürolojik yakınmalar, beslenme ve sıvı tü-
“Urinary Sensation Scale” (USS) 8 sorudan oluşmaktadır. Skorlamada 3 ve ketimi, ürolojik olmayan yakınmalar, sabah
üstü puan elde edilmesi tedavi ihtiyacına saatleri ve cinsel hayat ile ilgili sorular alt
İdrara ani sıkışıklık hissinin şiddetini ve bu
işaret etmektedir (42).
şikâyet nedeniyle günlük aktiviteye devam başlıkları bulunmaktadır. Uygulama, gün
etmenin güçlüğünü 5 puanlık bir skorlama içerisinde rastgele seçtiği 10 farklı anda
“Primary OAB Symptom
ile sorgulayan tek sorudan oluşmaktadır. Questionnaire” (POSQ) hastaya elektronik cihaz üzerinden uyarı
Sorgulama formundaki en düşük puan 0 göndermektedir. Hastanın, bu uyarıya
Toplam 5 sorudan oluşmaktadır. İlk 4
sıkışıklık hissinin olmadığını, uygun tuvalet istinaden 10 dakika içerisinde, içinde bu-
soruda hastalar, idrara ani sıkışıklık hissi,
bulana dek günlük aktivitelere devam idrara çıkma sıklığı, sıkışma tipi idrar lunduğu ana yönelik soruları cevaplaması
edilebildiğini; en yüksek puan 5 ise sıkışma kaçırma ve noktüri şikâyetlerinin düzeyini beklenmektedir. Her bir setteki soruların
tipi idrar kaçırmanın varlığını ve tuvalete puanlamaktadır. Son soruda ise hastalara cevaplanması 4-5 dakika sürmektedir. Her
yetişemeden idrar kaçırma olduğunu en rahatsız edici şikâyetleri sorulmaktadır bir soru 11 puanlık Likert ölçeği üzerinden
ifade etmektedir. Geçerlilik çalışmasında (43)
. Türkçe geçerlilik ve güvenilirliği bulun- yanıtlanmaktadır. Gün içerisindeki duru-
tedaviye olan yanıt değerlendirmesi de mamaktadır. mu, yaşandığı an itibariyle sorgulayabilme
yapılmıştır (40). özelliği “Uromate”’i AAM yaklaşımında
“Urgency Perception Scale” (UPS) kullanılan diğer sorgulama formlarından
“Urgency, Severity, and Impact ayıran temel unsurdur. Geçerliliğinin
Questionnaire” (USIQ) İdrara ani sıkışıklık hissindeki öznel
değişikliğin değerlendirilmesi suretiyle, kanıtlanabilmesi için ek çalışmalara ihtiyaç
“Urgency, Severity, and Impact Questi- AAM tedavisi ile elde edilen faydanın be- duyulmaktadır (46).
onnaire - Symptom Severity” (USIQ-S) ve lirlenmesi amacıyla oluşturulmuştur. İdrar Bu derlemede ele alınan sorgulama
“Urgency, Severity, and Impact Question- hissi oluştuğunda karşılaşılan durumu de- formları arasında; Türkçe geçerlilik ve
naire - Quality of Life” (USIQ-QOL) olmak ğerlendiren 4 seçenekli (0= sıkışıklık hissi güvenilirliği de bulunan OAB-q, AAM için
üzere 2 kısımdan oluşmaktadır. yok; 3= derhal tuvalete gitmek zorunda oluşturulmuş, hem ıslak hem de kuru AAM
İlk versiyonları incelendiğinde; USIQ-S, hissetmek) tek sorudan oluşmaktadır. hastalarında kullanılabilen ilk sorgulama
idrara ani sıkışma ile ilişkili şikâyetleri Yaşam kalitesine olan etkinin ölçülmesi- formudur (47). OAB-q formunun Türkçe
ve bunların şiddetini ölçen 8 sorudan, ne yönelik bir içeriğe sahip değildir(44,45). güvenilirlik ve geçerlilik çalışması toplam
USIQ-QOL ise, IIQ-7’den adapte edilmiş, Türkçe geçerlilik ve güvenilirliği yoktur. 11 farklı ülkeden 617 hastayı içermektedir.
şikâyetlerin yaşam kalitesine olan etkisini Formun tüm alt başlıkları için yüksek tutar-
sorgulayan 7 sorudan oluşmakta idi. “The Overactive Bladder Family lılık ve güvenilirlik oranları gösterilmiştir
Sonrasında yapılan korelasyon analiz- Impact” (OAB-FIM) (11)
. Otuz üç sorudan oluşan bu sorgulama
lerinde; USIQ-S’in 5; USIQ-QOL’nin ise 8 AAM’nin, hastaların eş ve ailelerinin yaşam formunun ilk bölümü, OAB-V8 adı altında
soruya indirgenmesiyle toplam skor ile kalitesi üzerine etkisini sorgulayan ve sı- 8 soruluk bir tarama ve farkındalık testi
alt birimlere ait skoru oluşturan cevaplar kışmaya bağlı rahatsızlık hissi (“irritation”), olarak kullanıma sunulmuştur. OAB-V8,
arasında anlamlı düzeyde korelasyon aktivite, endişe, seyahat, uyku ve seks alt klinik pratikte kullanım kolaylığı nedeniyle
elde edilebildiği tespit edilmiştir (r= 0.89; başlıklarını kapsayan 19 sorudan oluşmak- tercih edilmektedir. OAB-V8 formunun
p<0.001). Test-yeniden test edilebilirlik tadır. Uyku ve seks ile ilgili sorular hastaların Türkçe versiyonu için yapılan güvenilirlik
17
çalışmasında toplam skor için önerilen eşik Sub-committee of the International health-related quality of life short-form:
değer 11’dir. Tarcan ve ark., OAB-V8’in, 11’in Continence Society. Neurourol Urodyn. validation of the OAB-q SF. Neurourol
üstündeki skorlar için, hasta ile sağlıklıyı 2002;21(2):167-78. Urodyn. 2015;34(3):255-63.
2. Abrams P, Artibani W, Cardozo L, Dmo- 13. Kelleher CJ, Cardozo LD, Khullar V, Salvatore
ayırmada %80 duyarlılığa, %78 özgüllüğe
chowski R, van Kerrebroeck P, Sand P, et al. S. A new questionnaire to assess the quality
sahip olduğunu tespit etmiştir (18). Reviewing the ICS 2002 terminology report: of life of urinary incontinent women. Br J
KHQ, 1997 yılında idrar kaçırmanın yaşam the ongoing debate. Neurourol Urodyn. Obstet Gynaecol. 1997;104(12):1374-9.
kalitesine olan etkisini değerlendirmek 2009;28(4):287. 14. Abrams P, Andersson KE, Apostolidis A,
için geliştirildikten 14 sene sonra MS tanısı 3. van Kerrebroeck P, Abrams P, Chaikin D, Birder L, Bliss D, Brubaker L, et al. 6th In-
almış hastalardaki idrar kaçırmanın ve AAM Donovan J, Fonda D, Jackson S, et al. The ternational Consultation on Incontinence.
ile ilişkili şikâyetlerin değerlendirilebilmesi standardisation of terminology in nocturia: Recommendations of the International
amacıyla Türkçe validasyonu yapılmıştır report from the Standardisation Sub-com- Scientific Committee: EVALUATION AND
mittee of the International Continence So- TREATMENT OF URINARY INCONTINENCE,
(13,15)
. Bu çalışmada sorgulama formunun
ciety. Neurourol Urodyn. 2002;21(2):179-83. PELVIC ORGAN PROLAPSE AND FAECAL
Türkçesinin de AAM tanısında yüksek iç 4. Hikita KS, Honda M, Hirano S, Kawamoto B, INCONTINENCE. Neurourol Urodyn.
tutarlılık ve test- yeniden test edilebilirlik Panagiota T, Muraoka K, et al. Comparison 2018;37(7):2271-2.
oranlarına sahip olduğu bildirilmiştir. of the overactive bladder symptom score 15. Akkoc Y, Karapolat H, Eyigor S, Yesil H,
Literatürde AAM tanısı dışında AAM ile ilgili and the overactive bladder symptom score Yuceyar N. Quality of life in multiple
şikâyetlerin şiddetini ölçebilen sorgulama derived from the bladder diaries. Neurourol sclerosis patients with urinary disorders:
formları da bulunmaktadır. Bu amaçla ge- Urodyn. 2016;35(3):349-53. reliability and validity of the Turkish version
liştirilen formlardan UDI-6’nın geçerlilik ve 5. Jackson S, Donovan J, Brookes S, Eckford S, of King’s Health Questionnaire. Neurol Sci.
Swithinbank L, Abrams P. The Bristol Female 2011;32(3):417-21.
güvenilirlik çalışmasında, dolum sistomet-
Lower Urinary Tract Symptoms question- 16. Gungor Ugurlucan F, Yasa C, Yuksel Ozgor
risinde detrüsör aşırı aktivitesi gözlenen naire: development and psychometric B, Ayvacikli G, Gunaydin C, Balci BK, et
kadınların %83’ünün form skorlamasına testing. Br J Urol. 1996;77(6):805-12. al. Validation of the Turkish version of
göre şiddetli idrara sıkışma ve sıkışma 6. Donovan JL, Abrams P, Peters TJ, Kay HE, the ICIQ-FLUTS, ICIQ-FLUTS long-form,
tipi idrar kaçırma tarif ettiği gösterilmiştir. Reynard J, Chapple C, et al. The ICS-’BPH’ ICIQ-LUTS quality-of-life, and ICIQ-FLUTS
UDI-6’nın Türkçe geçerlilik ve güvenilirlik Study: the psychometric validity and sexual functions. Neurourol Urodyn.
çalışmasında, idrara sıkışma ile ilgili şikâyet reliability of the ICSmale questionnaire. Br 2020;39(3):962-8.
skorlarının, idrara sıkışma ve sıkışma tipi J Urol. 1996;77(4):554-62. 17. Coyne KS, Zyczynski T, Margolis MK, Elinoff
7. Margolis MK, Vats V, Coyne KS, Kelleher V, Roberts RG. Validation of an overactive
idrar kaçırma şikâyeti olan kadınlarda, stres
C. Establishing the content validity of the bladder awareness tool for use in primary
tipte idrar kaçırması olan kadınlara göre King’s Health Questionnaire in men and care settings. Adv Ther. 2005;22(4):381-94.
daha yüksek olduğu bildirilmiştir (29). women with overactive bladder in the US. 18. Tarcan T, Mangir N, Ozgur M, Akbal C.
Tüm kılavuzların ortak görüşü, AAM Patient. 2011;4(3):177-87. OAB-V8 overactive bladder question-
değerlendirilmesinde hasta tarafından dol- 8. Çentinel B, Özkan B, Can G. The validation naire validation study. Üroloji Bülteni.
durulan sorgulama formlarının ön planda study of ICIQ-SF Turkish version. Turk Uroloji 2012;21:113-6.
olduğu yönündedir. Literatürde; AAM tanı- Dergisi. 2004;30:332-8. 19. Coyne KS, Margolis MK, Bavendam T,
sının konulması, AAM’ye bağlı şikâyetlerin 9. Barber MD, Kuchibhatla MN, Pieper CF, Roberts R, Elinoff V. Validation of a 3-item
Bump RC. Psychometric evaluation of 2 OAB awareness tool. Int J Clin Pract.
derecesinin ölçülmesi ve AAM tedavisine
comprehensive condition-specific quality 2011;65(2):219-24.
yanıtın takibi amacıyla kullanılabilecek, of life instruments for women with pelvic 20. Piault E, Evans CJ, Espindle D, Kopp Z,
geçerlilik ve güvenilirliği ispatlanmış birçok floor disorders. Am J Obstet Gynecol. Brubaker L, Abrams P. Development and
sorgulama formu bulunmaktadır. Türkçe 2001;185(6):1388-95. validation of the Overactive Bladder Satis-
validasyonu da sağlanmış seçeneklerin 10. Coyne K, Revicki D, Hunt T, Corey R, Stewart faction (OAB-S) Questionnaire. Neurourol
hasta yaklaşım şemasında yer alması ile W, Bentkover J, et al. Psychometric valida- Urodyn. 2008;27(3):179-90.
tanının, klinik tablonun şiddetinin ve tedavi tion of an overactive bladder symptom and 21. Herschorn S, Staskin D, Tu LM, Fialkov J,
ihtiyacının daha doğru bir şekilde ortaya health-related quality of life questionnaire: Walsh T, Gooch K, et al. Patient-reported
the OAB-q. Qual Life Res. 2002;11(6):563-74. outcomes in patients with overactive
konması ile beraber tedaviye yanıtın takibi,
11. Coyne KS, Margolis MK, Thompson C, bladder treated with mirabegron and
tedavi uyumunun ve başarısının arttırılması Kopp Z. Psychometric equivalence of the tolterodine in a prospective, double-blind,
mümkün olabilecektir. OAB-q in Danish, German, Polish, Swedish, randomized, two-period crossover, multi-
and Turkish. Value in health : the journal center study (PREFER). Health Qual Life
Kaynaklar of the International Society for Pharma- Outcomes. 2018;16(1):69.
1. Abrams P, Cardozo L, Fall M, Griffiths D, coeconomics and Outcomes Research. 22. Bunniran S, Davis C, Kristy R, Ng D, Scher-
Rosier P, Ulmsten U, et al. The standardisa- 2008;11(7):1096-101. mer CR, Uribe C, et al. A prospective study
tion of terminology of lower urinary tract 12. Coyne KS, Thompson CL, Lai JS, Sexton of elderly initiating mirabegron versus an-
function: report from the Standardisation CC. An overactive bladder symptom and timuscarinics: Patient reported outcomes
18
from the Overactive Bladder Satisfaction 33. Nixon A, Colman S, Sabounjian L, Sandage with incontinence due to overactive blad-
Scales and other instruments. Neurourol B, Schwiderski UE, Staskin DR, et al. A vali- der. Int Urogynecol J. 2014;25(12):1655-63.
Urodyn. 2018;37(1):177-85. dated patient reported measure of urinary 43. Matza LS, Thompson CL, Krasnow J,
23. Homma Y, Yoshida M, Seki N, Yokoyama urgency severity in overactive bladder for Brewster-Jordan J, Zyczynski T, Coyne KS.
O, Kakizaki H, Gotoh M, et al. Symptom use in clinical trials. J Urol. 2005;174(2):604- Test-retest reliability of four questionnaires
assessment tool for overactive bladder 7. for patients with overactive bladder: the
syndrome--overactive bladder symptom 34. Basra R, Artibani W, Cardozo L, Castro-Diaz overactive bladder questionnaire (OAB-q),
score. Urology. 2006;68(2):318-23. D, Chapple C, Cortes E, et al. Design and patient perception of bladder condition
24. Culha MG, Degirmentepe RB, Ozbir S, validation of a new screening instrument (PPBC), urgency questionnaire (UQ), and
Cakir SS, Homma Y. Turkish validation of for lower urinary tract dysfunction: the the primary OAB symptom questionnaire
the overactive bladder symptom score bladder control self-assessment question- (POSQ). Neurourol Urodyn. 2005;24(3):215-
(OABSS) and evaluation of mirabegron naire (B-SAQ). Eur Urol. 2007;52(1):230-7. 25.
treatment response. Int Urogynecol J. 35. Coyne KS, Matza LS, Kopp Z, Abrams P. 44. Cardozo L, Coyne KS, Versi E. Validation
2019;30(12):2121-6. The validation of the patient perception of the urgency perception scale. BJU Int.
25. Blaivas JG, Panagopoulos G, Weiss JP, Soma- of bladder condition (PPBC): a single-item 2005;95(4):591-6.
roo C. Validation of the overactive bladder global measure for patients with overactive 45. Blaivas JG, Panagopoulos G, Weiss JP, Soma-
symptom score. J Urol. 2007;178(2):543-7; bladder. Eur Urol. 2006;49(6):1079-86. roo C, Chaikin DC. The urgency perception
discussion 7. 36. Pleil AM, Coyne KS, Reese PR, Jumadilova score: validation and test-retest. J Urol.
26. Hagen S, Hanley J, Capewell A. Test-retest Z, Rovner ES, Kelleher CJ. The validation of 2007;177(1):199-202.
reliability, validity, and sensitivity to change patient-rated global assessments of treat- 46. Herrewegh A, Vork L, Eurelings E, Leue
of the urogenital distress inventory and ment benefit, satisfaction, and willingness C, Kruimel J, van Koeveringe G, et al.
the incontinence impact questionnaire. to continue--the BSW. Value Health. 2005;8 The development of a patient-reported
Neurourol Urodyn. 2002;21(6):534-9.
Suppl 1:S25-34. outcome measure for real-time symptom
27. Shumaker SA, Wyman JF, Uebersax JS,
37. Margolis MK, Fox KM, Cerulli A, Ariely R, assessment in a population with functional
McClish D, Fantl JA. Health-related quality
Kahler KH, Coyne KS. Psychometric valida- urologic complaints-A focus group study.
of life measures for women with urinary
tion of the overactive bladder satisfaction Neurourol Urodyn. 2018;37(8):2893-903.
incontinence: the Incontinence Impact
with treatment questionnaire (OAB-SAT-q). 47. Coyne K, Schmier J, Hunt T, Corey R,
Questionnaire and the Urogenital Distress
Neurourol Urodyn. 2009;28(5):416-22. Liberman J, Revicki D. PRN6: Developing
Inventory. Continence Program in Women
38. Colman S, Chapple C, Nitti V, Haag-Molken- a Specific HRQL Instrument for Overactive
(CPW) Research Group. Qual Life Res.
teller C, Hastedt C, Massow U. Validation of Bladder. Value in Health. 2000;3(2):141.
1994;3(5):291-306.
treatment benefit scale for assessing sub- 48. Avery K, Donovan J, Peters TJ, Shaw C,
28. Lemack GE, Zimmern PE. Predictability of
urodynamic findings based on the Uro- jective outcomes in treatment of overactive Gotoh M, Abrams P. ICIQ: a brief and robust
genital Distress Inventory-6 questionnaire. bladder. Urology. 2008;72(4):803-7. measure for evaluating the symptoms and
Urology. 1999;54(3):461-6. 39. Coyne KS, Sexton CC, Thompson C, Bav- impact of urinary incontinence. Neurourol
29. Cam C, Sakalli M, Ay P, Cam M, Karateke A. endam T, Brubaker L. Development and Urodyn. 2004;23(4):322-30.
Validation of the short forms of the Incon- psychometric evaluation of the urgency 49. Tarcan T, Mangir N, Özgür MO, Akbal C.
tinence Impact Questionnaire (IIQ-7) and questionnaire for evaluating severity and OAB-V8, Overactive bladder inquiry form
the Urogenital Distress Inventory (UDI-6) health-related quality of life impact of validation study. Ürol Bül. 2012;21:113-6.
in a Turkish population. Neurourology and urinary urgency in overactive bladder. Int 50. Aslan E, Yalcin O, Kizilkaya Beji N, Ugurlucan
urodynamics. 2007;26:129-33. Urogynecol J. 2015;26(3):373-82. F, Erkan H, Ayvacikli G. Turkish Adaptation
30. Brown JS, Posner SF, Stewart AL. Urge 40. Coyne KS, Margolis MK, Hsieh R, Vats V, of Four Questionnaires for Patients with
incontinence: new health-related qual- Chapple CR. Validation of the urinary Overactive Bladder: The Overactive
ity of life measures. J Am Geriatr Soc. sensation scale (USS). Neurourol Urodyn. Bladder Questionnaire (OAB-q), Patient
1999;47(8):980-8. 2011;30(3):360-5. Perception of Bladder Condition (PPBC),
31. Lubeck DP, Prebil LA, Peeples P, Brown JS. 41. Lowenstein L, FitzGerald MP, Kenton K, Urgency Questionnaire (UQ), and the
A health related quality of life measure for Hatchett L, Durazo-Arvizu R, Mueller ER, et Primary OAB Symptom Questionnaire
use in patients with urge urinary inconti- al. Evaluation of urgency in women, with (POSQ). International Urogynecology
nence: a validation study. Qual Life Res. a validated Urgency, Severity and Impact Journal. 2015;26:S66-S7.
1999;8(4):337-44. Questionnaire (USIQ). Int Urogynecol J 51. Coyne KS, Matza LS, Brewster-Jordan J,
32. Al-Buheissi S, Khasriya R, Maraj BH, Malone- Pelvic Floor Dysfunct. 2009;20(3):301-7. Thompson C, Bavendam T. The psycho-
Lee J. A simple validated scale to measure 42. Cardozo L, Staskin D, Currie B, Wiklund I, metric validation of the OAB family impact
urgency. J Urol. 2008;179(3):1000-5; Globe D, Signori M, et al. Validation of a measure (OAB-FIM). Neurourol Urodyn.
discussion 5. bladder symptom screening tool in women 2010;29(3):359-69.
19
20
İdrar Kaçırmanın adreslerinden kontrol edilmiştir. Primer

olarak sıkışma idrar kaçırması ile ilgili olan
biri belirli bir amaç için geliştirilmiş ve
doğrulanmış anketler oluşturulmuş ve
Değerlendirilmesinde sorgulamalar değerlendirme dışında
tutulmuştur.
oluşturulmaya devam etmektedir.
Mevcut sorgulamaları amaçlarına göre dört
Kullanılan Sorgulama gruba ayırabiliriz: 1. İdrar kaçırmanın değer-
İdrar kaçırma ile ilgili sorgulamalar
Formları İdrar kaçırma ile ilgili yaklaşık olarak 100’e
lendirilmesi ve subtip ayırımını yapanlar, 2.
İdrar kaçırmanın etkisini ve yaşam kalitesini
yakın sorgulama mevcuttur. Bunların araştıranlar, 3. İdrar kaçırma tedavisinin so-
Dr. Fatih TARHAN ve Dr. Bülent ÇETİNEL çoğunluğu kadın hastalar için geliştirilm- nucunu değerlendirenler, 4. Hastaların idrar
iştir. Erkek hastalarda sorgulamalar genel- kaçırma ile ilgili bilgi düzeyini, özgüvenini,
Bu derlemenin amacı idrar kaçırma ile ilgili likle prostektomi sonrası idrar kaçırmaya sağlık çalışanının bilgi düzeyini ve idrar
sorgulama formlarının değerlendirilme- yöneliktir ancak post-prostatektomik idrar kaçırması olan hastaya olan davranış ve
sidir. Bu amaçla, konu ile ilgili sorgulama kaçırmaya spesifik sorgulama çok azdır. tutumunu değerlendiren sorgulamalar.
formlarını saptamak amacı ile “PubMed” Artan sorgulamalar uygun seçimi zor- Bazı sorgulamalar, bu amaçlardan sadece
ve “Google Scholar”, “questionnaire” “uri- laştırmış ve farklı veri toplama yöntemleri birisini bazıları da birden fazlasını ölçmeyi
nary incontinence” anahtar kelimeleri ile nedeniyle benzer klinik ve araştırma amaçlamıştır. Sorgulamalara ait “Interna-
taranmıştır. Bulunan sorgulama formlarının verilerinin karşılaştırılmasını kısıtlamıştır. tional Continence Society” (ICS) önerileri
Türkçe validasyonlarının olup olmadığını “International Consultation on Inconti- de ilgili tablolarda verilmiştir.
saptamak için “Turkish” ve “Türkçe” keli- nence Modular Questionnaire” (ICIQ), alt İdrar kaçırmanın değerlendirilmesi ve
meleri eklenerek ikinci bir tarama daha pelvis disfonksiyonu için klinik uygulama subtip ayırımını amaçlayan sorgulamalar
yapılmıştır. Sorgulama formunun Türk- ve klinik araştırmada kullanılmak üzere kalabalık bir grubu oluşturmaktadır. Bu
çesinin olup olmadığı ilave olarak Tr dizin evrensel olarak uygulanabilir standart sorgulamaların bir kısmı yaşam kalitesi ile
(https://trdizin.gov.tr/) ve Türkiye Ölçme anketler geliştirmeyi amaçlamıştır.Her ilgili soruları da içermektedir (Tablo 1).
Araçları Dizin (https://toad.halileksi.net/)
Tablo 1: İdrar kaçırma ile ilgili sorgulamaların özellikleri. İ (idrar kaçırma), Uİ (Sıkışma idrar kaçırması), SÜİ (Stres idrar kaçırma),
Mİ (Karışık idrar kaçırma), AAM (Aşırı aktif mesane), POP (Pelvik organ prolapsusu), Qol (Yaşam kalitesi).
Türkçe
Geçerlilik ve
Ölçek ve ICS önerisi Tanımı İçerik Cinsiyet? Eşik Skor Qol Geçerlilik ve
Güvenilirlik
güvenilirlik
“Capital Health Authority Hemşireler için 21 soru: Geçici ve - Evet Hayır Hayır
Screening Tool” CHA (1) değerlendirme aracı taşma İ, Uİ, SÜİ
“Coital Incontinence Koital idrar kaçırmanın Kadınlar için 9 soru Hafif (1–3) Evet Evet Evet (2)
Questionnaire” tipinin, şiddetinin Orta (4–5)
CIQ (2) ve etkisinin Ağır (6–7)
değerlendirilmesi
“Epidemiology of prolapse Pelvik taban hastalıklarının Kadınlar için 49 soru: POP (33) , Evet Evet Hayır
and incontinence taranması için POP, SÜI, AAM, SUI (47.3) ,
questionnaire” anal inkontinans OAB (59.6),
EPIQ (3) B AI (22.8)
“Female Urinary Subtip tanısı ve şiddeti Kadınlar için 15 soru: - Hayır Hayır Sadece çeviri (5)
incontinence score” FUIS (4) (Modifiye GIQ) SÜİ, Uİ
“Gaudenz Incontinence Alt tiplerinin tanısı Kadınlar için 16 soru: SÜİ >13, Hayır Hayır Hayır
Questionnaire” GIQ (6) SÜİ, Uİ Uİ >13
“Incontinence Screening Tarama amaçlı Kadınlar için 5 soru ≥3 Evet Hayır Hayır
Questionnaire” ISQ (7) B
“Incontinence Severity İdrar kaçırma şiddetinin Kadınlar için 2 soru Hafif (1-2), Evet Hayır Evet (9)
Index” ISI (8)? derecelendirilmesi Orta (3-6),
Ağır (8-9)
Çok ağır (12)
“Incontinence Symptom İdrar kaçırma ve işeme Kadınlar için 8 soru - Evet Hayır Hayır
Severity Index “ ISS (10) A semptomlarının
şiddetinin saptanması
21
Tablo 1: Devamı
Türkçe
Geçerlilik ve
Güvenilirlik
güvenilirlik
“International Consultation İdrar kaçırma şiddeti, tipi 6 soru Hafif (1-5), Evet Evet Evet (12)
on Incontinence ve etkisi Orta (6-12),
Questionnaire Urinary Ağır (13-18)
Incontinence Short Form” Çok ağır (19-21)
ICIQ-UI SF (11) A
“Marmara Post- Prostatektomi sonrası Erkekler için 8 soru: - Evet Evet Evet (13)
prostatectomy idrar kaçırmanın UI,Qol, işeme
Incontinence Symptom değerlendirilmesi
Score” MPISS (13)
“Medical, Epidemiologic, Alt tiplerinin tanısı Kadınlar için 15 soru: UI: 1–6 (hafif ), Evet Hayır Hayır
and Social aspects of Aging Uİ, SÜİ 7–12 (orta),
Urinary Incontinence 13–18 (ağır).
Questionnaire“ MESA UIQ SUI: 1-9 (hafif ),
(14)
C 10–18 (orta),
19–27 (ağır)
“Michigan Incontinence İdrar kaçırma tipi, şiddeti 10 soru : SÜİ, Uİ, ped SUI >3 Evet Evet Evet (16)
Symptom Index” M-ISI (15) B ve Qol kullanımı ve etki UI>5
“Protection, Amount, İdrar kaçırma şiddeti Kadınlar için 5 soru - Evet Evet Hayır
Frequency, Adjustment,
Body image” PRAFAB (17) A
“Questionnaire for Urinary Subtip ayrımı Kadınlar için 6 soru: SUI ≥4, Evet Hayır Sadece çeviri
Incontinence Diagnosis” SÜİ, Uİ UI≥6. (19)
QUID (18) A
“Revised Urinary İdrar kaçırma şiddeti Kadınlar için5 soru Yok/çok hafif Evet Hayır Hayır
Incontinence Scale” (0- 3),
RUIS (20) Hafif (4-8),
Orta (9-12),
Ağır (13-16).
“Self-administered İdrar kaçırmanın Kadınlar için6 soru - Evet Hayır Hayır
questionnaire” SAQUI (21) değerlendirilmesi
“Self-report Incontinence Tarama için Kadınlar için1 ve 3 soru - Hayır Hayır Hayır
questions” SRIQ (22)
“Stress and Urge Semptom şiddeti ve etki Kadınlar için9 soru: - Evet Evet Hayır
Incontinence and Quality değerlendirilmesi SÜİ, Uİ, Qol
of life Questionnaire” S/
UIQolQ (23)
“Stress/Urge Incontinence Alt tip ayırımı Kadınlar için2 soru SUI≥ 4, Evet Hayır Hayır
Questionnaire” S/UIQ (24) B UI ≥4
“Stress Urge Incontinence Hemşireler için alt tip Kadınlar için38 soru: - Evet Hayır Hayır
Instrument” SUII (25) tanısı İşlevsel sakatlık,
inkontinans,
doğrulama, SÜİ, Uİ
“Symptom Severity Index” İdrar kaçırma şiddeti ve Kadınlar içinSSI 5 soru - Evet Evet Sadece çeviri
“Symptom Impact Index” etkisi ,SII 5 soru (27)
SSI ve SII (26) B
“Three Incontinence Alt tip ayırımı Kadınlar için 3 soru: - Evet Hayır Hayır
Questions” 3IQ (28) C SÜİ, Uİ
“Urinary Symptom Profile” İdrar kaçırma ve işeme 13 soru: SÜİ, AAM , zayıf - Evet Hayır Evet (30)
USP (29) B semptomları akım
“Urinary Incontinence İdrar kaçırma (alt tip) Kadınlar için13 soru - Hayır Hayır Hayır
Questionnaire” UIQ (31) prevelansı ve sıklığı
22
Tablo 1: Devamı
Türkçe
Geçerlilik ve
Güvenilirlik
güvenilirlik
“Urinary Incontinence Pelvik taban disfonsiyonu Kadınlar için21 soru: - Evet Hayır Hayır
Questionnaire” UIQ (32) olan hastalarda İnkontinans,
idrar kaçırmanın sıklık, retansiyon
değerlendirilmesi
“Urinary Incontinence Radikal prostatektomi Erkekler için 14 soru - Evet Evet Hayır
Scales after Radical sonrası idrar kaçırma
Prostatectomy” UISRP(33) değerlendirilmesi
“Urinary Incontinence İdrar kaçırma şiddeti ve Kadınlar için10 soru: - Evet Evet Hayır
Severity Score” UISS (34) A etkisi İnkontinans, Qol
“Urinary Incontinence-4 Birinci basamakta tanı ve Kadınlar için4 soru - Evet Evet Hayır
Questionnaire” UI-4 (35) C alt tip ayırımı
“Urinary Leakage İdrar kaçırma oluşma Kadınlar için23 soru: - Evet Hayır Hayır
Circumstances durumları Efor, uyarım,
Questionnaire” ULCQ (36) postüral, cinsel ilişki
“Urodynamic Patient Hemşireler için karışık Kadınlar için12 soru: - Evet Hayır Hayır
Questionnaire” UPQ (37) İdrar kaçırma tanısı SÜİ, Uİ , Mİ
Sadece idrar kaçırmanın etkisini ve yaşam etkisini ölçmek için kullanılmıştır. Ayrıca kullanımı önerilmemektedir. “Urogenital
kalitesini araştıran sorgulamalar diğer bir yaşam kalitesini değerlendirmek için iki Distress Inventory” sorgulamasının 3.
grubu oluşturmaktadır. “15D health-related adet “Visual Analog scale” (VAS) skoru da sorusundan geliştirilen bir diğerinin (57)
quality of life”, “Ferrans and Powers’ Quality geliştirilmiştir. Bunlardan “Incontinence ise validasyonu yapılmış olup kullanımı
of life index”, “Sickness Impact Profile” gibi Bothersome Scale” nin (43) validasyonu önerilmektedir (Tablo 2).
genel yaşam kalitesi ölçüm sorgulamaları yapılmamış olup “King Health Question-
da idrar kaçırmanın yaşam kalitesi üzerine aire” ile korele olarak bulunmadığı için
Tablo 2: İdrar kaçıran hastalarda yaşam kalitesi ile ilgili sorgulamaların özellikleri. İ (İdrar kaçırma), Uİ (Sıkışma idrar kaçırma), SÜİ
(Stres idrar kaçırma), Mİ (Karışık idrar kaçırma), AAM (Aşırı aktif mesane), POP (Pelvik organ prolapsusu), Qol (Yaşam kalitesi)
Türkçe
Geçerlilik ve
Ölçek ve ICS önerisi İçerik Eşik Skor Geçerlilik ve
Güvenilirlik
güvenilirlik
“Contilife” (38) B Kadınlar için idrar kaçırmanın etkisi, 28 soru: - Evet Evet (39)
Günlük aktivite, eforlu aktiviteler,
öz- imge, emosyonel sonuçlar, cinsellik,
iyilik
“Functional Assessment of Incontinence Mesane kanseri tedavisi sonrasında - Evet Hayır
Therapy– Urinary” FAIT-U (40) fiziksel, sosyal/aile, emosyonel ve işlevsel iyi
olma, idrar kaçırma, 36 soru
“Incontinence Bothersome Scale” Kadınlar için idrar kaçırmanın etkisi, bir soru - Hayır. Hayır
IBS (41)
“Incontinence Impact Questionnaire” IIQ (42) A Kadınlar için idrar kaçırmanın etkisi, 30 < 50 iyi, Evet Hayır
soru: Fiziksel aktivite, seyahat, sosyal ilişkiler, 50-70 orta,
emosyonel sağlık > 70 kötü
“Incontinence Impact Questionnaire SF” IIQ-7 Kadınlar için idrar kaçırmanın etkisi, 7 soru - Evet Evet (44)
(43) A
“Incontinence Quality of Life Instrument” I-QOL idrar kaçırmanın etkisi, 22 soru:Kaçınma ve - Evet Evet (46)
(ICIQ-Uqol)(45) A sınırlayıcı davranış, psikososyal etkiler, sosyal
utanma
23
Tablo 2: Devamı
Türkçe
Geçerlilik ve
Ölçek ve ICS önerisi İçerik Eşik Skor Geçerlilik ve
Güvenilirlik
güvenilirlik
“International Consultation on Incontinence Üriner problemlerin etkisi, 22 soru:Rol, fiziksel - Evet Evet (48)
Modular Questionnaire– Lower Urinary Tract ve sosyal kısıtlamalar; kişisel ilişkiler, duygular,
Symptoms Quality of Life” ICIQ-LUTSqol (47) A+ uyku
“King Health Questionaire” (KHQ) (49) A+ Kadınlar için idrar kaçırmanın etkisi, 32 soru: - Evet Evet (50)
Genel sağlık ve idrar kaçırmanın etkisi; rol,
fiziksel ve sosyal kısıtlamalar;
kişisel ilişkiler, duygular, uyku; semptom
ciddiyet skalası
“Male Urinary Symptom Impact Questionnaire” Erkekler için idrar kaçırmanın etkisi, 32 soru - Evet Hayır
MUSIQ (51) B+
“Male Urogenital Distress Inventory” MUDI (51) Erkekler için idrar kaçırmanın etkisi, 27 soru - Evet Hayır
B+
“Stress-related leak, Emptying ability, Anatomy Kadınlar için idrar kaçırmanın etkisi, 15 soru - Evet Evet (53)
(female), Protection, Inhibition, Quality of life,
Mobility and Mental status” SEAPI –QMM (52)
“Urinary Incontinence and frequency QoL” UIF Kadınlar için idrar kaçırmanın ve üriner sıklığın - Hayır Hayır
Qol (54) etkisi, 8 soru: SÜİ, AAM, sıklık
“Urinary Incontinence and Frequency Comfort Üriner yakınmalarla ilgili konforun ölçülmesi, - Evet Hayır
Questionnaire” (UIFCQ) (55) 28 soru: Fiziksel, sosyal, mental, çevresel.
“Urogenital Distress Inventory” Kadınlar için idrar kaçırmanın etkisi,19 <60 Evet Hayır
UDI (42) A soru:İrritatif, obstrüktif/ rahatsızlık, stres
“Urogenital Distress Inventory SF” UDI-6 (43) A Kadınlar için idrar kaçırmanın etkisi, 6 soru - Evet Evet (44)
“Visual Analog scale” VAS (56) Kadınlar için bir soru (UDI soru 3) - Evet Hayır
“York Incontinence Perceptions Scale” YIPS (57) B Kadınlarda idrar kaçırmanın psikolojik yönleri, 8 - Evet Hayır
soru: Başa çıkma, kontrol, kabul etme
Diğer bir grup sorgulama da idrar kaçırma ment”, “Patient estimated percent impro- alanlarında yaygın olarak kullanılan VAS,
tedavisinin sonucunu değerlendirmeyi vement”, “Patient Global Impression of “Verbal Rating Scale” ve “Numerical Rating
amaçlayan, bir kısmı idrar kaçırmaya özgül Improvement”, “Patient Global Impression Scale” gibi ölçekler de modifiye edilerek
olan ve bir kısmı da genel amaçlı sorgu- of Severity” gibi birbirine benzeyen likert idrar kaçırma tedavisinin değerlendirilmesi
lamalardır. “Global response assessment” tipi genel ölçüm skalaları idrar kaçırmanın için kullanılmıştır (Tablo 3).
(5, 6 ve 7 seçenekli), “Patient satisfaction tedavisinin değerlendirilmesinde modifiye
question”, “Global perception of improve- edilerek kullanılmıştır. Ayrıca tıbbın diğer
Tablo 3: İdrar kaçırma tedavisi ile ilgili sorgulamaların özellikleri. İ (idrar kaçırma), Uİ (Sıkışma idrar kaçırma), SÜİ (Stres idrar
kaçırma), Mİ (Karışık idrar kaçırma), AAM (Aşırı aktif mesane), POP (Pelvik organ prolapsusu), Qol (Yaşam kalitesi)
Türkçe
Eşik Geçerlilik ve
Ölçek ve ICS önerisi İçerik Qol Geçerlilik ve
Skor Güvenilirlik
güvenilirlik
“Bladder Function Questionnaire” Mesane işlevindeki değişimin ve sorun yönetimin Evet Evet Hayır
(BFQ) (58) ölçülmesi, 20 soru: Boşaltım, idrar kontrolü, mesane
işlevlerini algılama, yönetim stratejileri
“Estimated percent improvement” Tedaviye yanıtın değerlendirilmesi, - Evet Hayır Hayır
EPI (59) C bir soru
“Global Perception of Improvement” Tedaviye yanıtın değerlendirilmesi, - Evet Hayır Sadece çeviri
GPI (59) C bir soru (60)
24
Tablo 3: Devamı
Türkçe
Eşik Geçerlilik ve
Ölçek ve ICS önerisi İçerik Qol Geçerlilik ve
Skor Güvenilirlik
güvenilirlik
“Global Response Assessment Scale” Tedaviye yanıtın değerlendirilmesi, Hayır Hayır Sadece çeviri
GRA (61) bir soru (60)
“Incontinence Treatment Motivation Kadınlarda SUI için pelvik taban eğitiminde hastanın - Evet Evet Hayır
Questionnaire” ITMQ (62) motivasyonunu ölçmek, 18 soru:Olumlu tutumlar,
mazeretler, yaşam,tedavi, motivasyon
“International Consultation on Incon- Emici kontinans ürünlerinin tedavi etkisi, 20 soru: - Evet Evet Hayır
tinence Questionnaire Padprom” Ped tasarımı ve fiziksel etkiler, psikolojik etkiler,
ICIQ-PadPROM (63) sosyal etkiler, ped sızıntısı, mali yükü
“International Consultation on Uzun süreli daimi sonda kullananların sondaya bağlı - Evet Evet Hayır
Incontinence Questionnaire-Long Term sorunların ve yaşam kalitesinin değerlendirilmesi,16
Catheter QOL tool”(ICIQ-LTCqol) (64) B soru:Sonda ve fonksiyonu, Qol, yan etkiler
“Incontinence Outcome Questionna- Kadınlarda tedaviye yanıtın değerlendirilmesi, 27 - Evet Evet Hayır
ire” IOQ (65) B soru: Semptomlar, komplikasyonlar, Qol, memnuni-
yet
“Patient Global Impression of Bazal semptom şiddeti ve tedaviye yanıtın - Evet Hayır Sadece çeviri
Severity and of Improvement” değerlendirilmesi, birer soru (60)
PGI-S ve PGI-I (66) A
“Patient Satisfaction Questionnaire” Tedaviye yanıtın değerlendirilmesi, - Evet Hayır Hayır
PSQ (59) C bir soru
“Verbal Analogue Satisfaction” Tedaviye yanıtın değerlendirilmesi, bir soru <8 Hayır Hayır Hayır
VeAS (67)
“The Surgical Satisfaction Question- Kadınlarda tedaviye yanıtın değerlendirilmesi, 8 soru - Evet Hayır Sadece çeviri
naire” (SSQ-8) (68) (60, 69)
Son olarak, hastaların idrar kaçırma ile çalışanının bilgi düzeyini ve idrar kaçırması değerlendiren sorgulamalar da diğer bir
ilgili bilgi düzeyini, özgüvenini, sağlık olan hastaya olan davranış ve tutumunu grubu oluşturmaktadır (Tablo 4).
Tablo 4: İdrar kaçırmanın çeşitli yönlerini değerlendiren sorgulamaların özellikleri. İ (idrar kaçırma), Uİ (Sıkışma idrar kaçırma),
SÜİ (Stres idrar kaçırma), Mİ (Karışık idrar kaçırma), AAM (Aşırı aktif mesane), POP (Pelvik organ prolapsusu), Qol (Yaşam
kalitesi), PTKE (Pelvik taban kas eğitimi)
Türkçe
Geçerlilik ve
Ölçek ve ICS önerisi Tanım İçerik Qol Geçerlilik ve
Güvenilirlik
güvenilirlik
“Adaptive Behavior Index” Pelvik taban disfonksiyonu Kadınlar için 17 soru: Kaçınma ve hijyen Evet Hayır Hayır
ABI (70) olanlarda adaptif
davranışın ölçülmesi
“Barriers to Incontinence Bakıma muhtaç idrar Kadınlar için 14 soru: Rahatsızlık, ilişki, yer ile Evet Hayır Hayır
Care Seeking kaçırmalılarda engellerin ilgili, maliyet, korku
Questionnaire” BICS-Q (71) değerlendirilmesi
“Broome Pelvic Muscle PTKE için öz yeterliliği Kadınlar için 23 soru: Etkinlik beklentileri, Evet Hayır Evet (73)
Exercise Self-Efficacy Scale” ölçmek sonuç beklentileri
PMSES (72) C Düşük (0–32), orta (33 – 66),
yüksek>66.
“Continence self-efficacy PTKE için öz yeterliliği Kadınlar için 16 soru: Etkinlik beklentisi, PTKE Evet Hayır Evet (75)
scale” ölçmek sıklığı ve miktarı,
CSES (74) sonuç beklentisi
25
Tablo 4: Devamı
Türkçe
Geçerlilik ve
Ölçek ve ICS önerisi Tanım İçerik Qol Geçerlilik ve
Güvenilirlik
güvenilirlik
“Coping with Urinary İdrar kaçırma ile başa Kadınlar için 39 soru: Kasları güçlendirmek, cinsel Evet Hayır Hayır
Incontinence Scale” çıkmanın etkinliği olarak başa çıkmak, samimi anlar, sağlık stratejileri
CUIS (76) aramak, sıkışma ve idrar kaçırmayı kontrol etmek,
fiziksel çevreyi yeniden düzenlemek, duyguları
ifade etmek, gizleme girişimleri, sosyal destek
aramak / sosyal ortamı yeniden düzenlemek,
sosyal durumlarda yönetmek.
“Dowell-Bryant idrar kaçırmanın maliyeti Kadınlar için 7 soru: Kişisel idrar kaçırma Evet Hayır Hayır
Incontinence cost index” masrafları, tedavi masrafları
DBICI (77)
“Geriatric Self-efficacy Yaşlılarda idrar kaçırmanın 20 soru Evet Hayır Hayır
index for urinary önlenmesinde öz
incontinence” GSE-UI (78) yeterliliğin ölçülmesi
“Geriatric Self-efficacy index
Yaşlılarda idrar kaçırmanın 12 soru Evet Hayır Hayır
for urinary incontinence SF”önlenmesinde öz
GSE-UI SF (79) yeterliliğin ölçülmesi
“Incontinence Quiz” IQ (80) Yaşlılarda idrar kaçırma 14 soru Hayır Hayır Evet (81)
hakkında bilginin
ölçülmesi
“Incontinence Stress idrar kaçırmanın hasta ve ISQ-P: 40 soru (Kısa form 20 soru), Evet Evet Hayır
Index” ISQ(82) C bakıcılarda oluşturduğu ISQ-SR: 30 soru
stresin ölçülmesi
“International Consultation Bilişsel bozukluğu 16 soru:Hasta ve bakıcı Evet Evet Hayır
on Incontinence olan erişkinlerde idrar
Questionnaire Cog” kaçırmanın etkileri
ICIQ-Cog (83)
“Minnesota Toileting Skills Yaşlılarda tuvalet 5 soru Evet Hayır Hayır
Questionnaire” MTSQ (84) becerilerinin ölçülmesi
“Knowledge and attitudes Hastaların idrar kaçırmanın Kadınlar için 50 soru: Bilgi ve tutum Hayır Hayır Hayır
regarding UI and ve PTKE hakkında bilgi ve
PFMT”(85) tutumları
“Performance Oriented Yaşlılarda tuvalet 5 soru: 4,5 metrelik bir mesafeye gitmek, Hayır Hayır Hayır
Timed Toileting becerilerinin zaman olarak bir oturaklı iskemleye transfer, bir kancayı
Instrument” POTTI (86) ölçülmesi gevşetmek, bir giysinin fermuarını açmak,
giysiyi çıkarmak.
“Prolapse and İdrar kaçırma ve POP Kadınlar için 12 soru: İdrar kaçırma ve POP Evet Hayır Evet (88)
Incontinence Knowledge hakkındaki bilgi düzeyini
Questionnaire” PIKQ (87) saptamak
“Urinary Incontinence Hemşirelerin ve yaşlıların 30 soru: Risk faktörleri, semptomlar, Hayır Hayır Sadece çeviri
Knowledge Scale” idrar kaçırma hakkındaki etkiler, önleme,tedavi yönetim. (90)
UIKS (89) bilgi düzeyini saptamak
“Urinary Incontinence Hemşirelerin erişkin idrar 59 soru: Tutum, inanç,uygulama, bilgi Evet Hayır Hayır
Scales” UIS (91) kaçırması hakkındaki
bilgi,inanç, davranış ve
tutumlarını ölçmek
“Web-based Toileting İdrar yapma ile Kadınlar için 18 soru: Erken işeme, ıkınarak Evet Hayır Evet (93)
Behavior” ilgili davranışların işeme,işeme için yer tercihi,işemenin
TB-WEB (92) değerlendirilmesi ertelenmesi,işeme için pozisyon tercihi
26
Sonuç olarak, mevcut sorgulamaların ancak 11. Avery K, Donovan J, Peters T, Shaw C, Gotoh ducibility and agreement with bladder
%24’ü (18/74) Türkçe’ye çevirilip geçerlilik M, & Abrams P. ICIQ: a brief and robust diary. Int Urogynecol J. 2011; 22(12):1565-
ve güvenilirlik çalışmaları yapılmıştır. Ayrıca measure for evaluating the symptoms and 71.
impact of urinary incontinence. Neurourol 23. Bradley CS, Brown JS, Van Den Eeden SK,
%11’nin (8/74) sadece Türkçe’ye çevirisi
Urodyn.2004; 23(4):322-30. Schembri M, Ragins A, Thom DH. Urinary
yapılmıştır. 12. Cetinel B,Özkan B, Can G.ICIQ-SF Türkçe incontinence self-report questions: repro-
versiyonu validasyon (geçerlilik) çalışması. ducibility and agreement with bladder
Kaynaklar Türk Üroloji Dergisi. 2004; 30 (3):332-8. diary. Int Urogynecol J. 2011; 22(12):1565-
1. Jansen L, Forbes D. The psychometric 13. Akgül M, Sulukaya M, Şahan A, Bekiroğlu 71.
testing of a urinary incontinence nursing N, Tinay İ, Türkeri L, Tarcan T. Design and 24. Bent AE, Gousse AE, Hendrix SL, Klutke CG,
assessment instrument. J Wound Ostomy Validation of the Marmara Post-prostatec- Monga AK, Yuen CK, Meadows ES, Yalcin
Continence Nurs. 2006; 33(1):69-76. tomy Incontinence Symptom Score. J Urol I, Muram D. Duloxetine Mixed Urinary
2. Tarhan F, Ay P. Development and validity Surg. 2017; 4 (1):1-7. Incontinence Study Group. Validation of a
of a questionnaire for coital urinary incon- 14. Diokno AC, Brown MB, Brock BM, Herzog two-item quantitative questionnaire for the
tinence: clinical and urodynamic analysis. AR, Normolle DP. Clinical and cystometric triage of women with urinary incontinence.
Int Urogynecol J. 2019; 30(12):2141-2148. characteristics of continent and incontinent Obstet Gynecol. 2005;106(4):767-73.
3. Lukacz ES, Lawrence JM, Buckwalter JG, noninstitutionalized elderly. J Urol. 1988; 26. Black N, Griffiths J, Pope C.Development of
Burchette RJ, Nager CW, Luber KM. Epi- 140(3):567-71. a symptom severity index and a symptom
demiology of prolapse and incontinence 15. Suskind AM, Dunn RL, Morgan DM, DeLan- impact index for stress incontinence in
questionnaire: validation of a new epide- cey JO, McGuire EJ, Wie JT. The Michigan women. Neurourol Urodyn.1996;15(6):
miologic survey. Int Urogynecol J Pelvic Incontinence Symptom Index (M-ISI):a 630-40.
Floor Dysfunct. 2005;16(4):272-84. clinical measure for type, severity, and 27. Aslan E. Stres inkontinansta ped testin
4. Ishiko O, Hirai K, Sumi T, Nishimura S, Ogita bother related to urinary incontinence. önemi ve bu sorunun yaşam kalitesi üzerine
S. The urinary incontinence score in the Neurourol Urodyn. 2014;33(7): 1128-34. etkisi(Yayımlanmamış doktora tezi). İstan-
diagnosis of female urinary incontinence. 16. Sargın MA, Yassa M, Taymur BD, Ergun E, bul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü,
Int J Gynaecol Obstet. 2000; 68(2):131-7. Akca G, Tug N. Adaptation and validation Doğum ve Kadın Hastalıkları Hemşireliği
of the Michigan Incontinence Severity Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, İstanbul
5. Özyüncü Ö, Durukan T. Stres idrar kaçırma
Index in a Turkish population. Patient Prefer 1999
tedavisinde TVT (Tension-free vaginal tape)
Adherence. 2016;10 ( ):929-35. 28. Brown JS, Bradley CS, Subak LL, Richter
uygulanan hastaların hayat kalitesi testleri
17. Hendriks EJM, Bernards ATM, Berghmans HE, Kraus SR, Brubaker L, Lin F, Vittinghoff
ile değerlendirilmesi. Türk Jinekoloji ve
BCM, deBieBie RA. The psychometric E, Grady D; Diagnostic Aspects of Inconti-
Obstetrik Derneği Dergisi. 2009; 6(1): 48 - 57.
properties of the PR AFAB-questionnaire: nence Study (DAISy) Research Group. The
6. Gaudenz R. Der Inkontinez-Fragebogen mit
a brief assessment questionnaire to sensitivity and specificity of a simple test
dem neuen Urge-Score und Stress-Score [A
evaluate severity of urinary incontinence to distinguish between urge and stress
questionnaire with a new urge-score and
in women. Neurourol Urodyn. 2007; 26 urinary incontinence. Ann Intern Med. 2006;
stress-score for the evaluation of female
(7):998-1007. 144(10):715-23.
urinary incontinence (author’s transl)]. Ge-
18. Bradley CS, Rovner ES, Morgan MA, Berlin 29. Haab F, Richard F, Amarenco G, Coloby P,
burtshilfe Frauenheilkd. 1979; 39(9):784-92. M, Novi JM, Shea JA, Arya LA. A new questi- Arnould B, Benmedjahed K, Guillemin I,
German. onnaire for urinary incontinence diagnosis Grise P. Comprehensive evaluation of blad-
7. Gunthorpe W, Brown W, Redman S. The in women: development and testing. Am J der and urethral dysfunction symptoms:
development and evaluation of an Obstet Gynecol. 2005;192(1):66-73. development and psychometric validation
incontinence screening questionnaire 19. Özengin N, İnal B, Çankya H, Bakar Y Stres of the Urinary Symptom Profile (USP)
for female primary care. Neurourol Uro- Üriner İnkontinanslı Kadınlarda Kaçırılan questionnaire. Urology. 2008; 71(4):646-56.
dyn.2000.19(5):595-607 İdrar Miktarı Yaşam Kalitesini Etkiler mi? 30. Bilge Ç, Beji NK. Üriner Semptom Profili’nin
8. Sandvik H, Espuna M, Hunskaar S. Validity of Retrospektif Bir Çalışma. Anadolu Kliniği Türkçe’ye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenir-
the incontinence severity index: compari- Tıp Bilimleri Dergisi. 2017; 22(2): 107 - 113. lik Çalışması. DÜ Sağlık Bil Enst Derg. 2016;
son with pad-weighing tests. Int Urogynecol 20. Sansoni, J.E., Hawthorne, G.E., Marosszeky, 6(3): 154-160
J Pelvic Floor Dysfunct. 2006;17(5):520-4. N., Fleming, G. The revised urinaryinconti- 31. Hunskaar S, Lose G, Sykes D, Voss S.The
9. Hazar U H, Şirin A. İnkontinans şiddet nence scale: A clinical validation. Aust N Z prevalence of urinary incontinence in
indeksinin geçerlik ve güvenirliği çalışması. Cont J.2015; 21(2): 43-50. women in four European countries. BJU
Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi 21. Borup K, Hvidman L, Nielsen JB, Mommsen Int.2004; 93 (3): 324–30
Dergisi. 2008; 9(3): 5-8. S. Validity of a self-administered question- 32. Wang YC, Hart DL, Deutscher D, Yen SC,
10. Twiss C, Triaca V, Anger J, Patel M, Smith naire, with reference to a clinical stress Mioduski JE. Psychometric properties and
A, Kim JH, Raz S, Rodríguez LV. Validating urinary incontinence test. Scand J Urol practicability of the self-report urinary
the incontinence symptom severity Nephrol. 2008; 42(2):148-53. incontinence questionnaire in patients with
index: a self-assessment instrument for 22. Bradley CS, Brown JS, Van Den Eeden SK, pelvic-floor dysfunction seeking outpatient
voiding symptom severity in women. J Urol. Schembri M, Ragins A, Thom DH. Urinary rehabilitation. Phys Ther. 2013;93(8):1116-
2009;182(5):2384-91. incontinence self-report questions: repro- 29.
27
33. Lin YH, Yang MS. Assessing the reliability (CPW) Research Group. Qual Life Res. 1994 sheet in patient’s own language effect
and validity of a urinary incontinence scale Oct;3(5):291-306. the outcome. Türk Üroloji Dergisi2008;
after radical prostatectomy. International 43. Uebersax JS, Wyman JF, Shumaker SA, 34 (2):209-14.
Journal of Urological Nursing. 2010; 4(3), McClish DK, Fantl JA. Short forms to assess 54. Tomoe H, Sekiguchi Y, Horiguchi M, Toma
118-124. life quality and symptom distress for urinary H. Questionnaire survey on female urinary
34. Makinen J, Kujansuu E, Nilsson CG, Pent- incontinence in women: the Incontinence frequency and incontinence. Int J Urol.
tinen J, Korhonen M. Evaluation and care Impact Questionnaire and the Urogenital 2005;12(7):621-30.
of urinary incontinence in public health Distress Inventory. Continence Program 55. Dowd T, Kolcaba K, Steiner R. Using cognitive
organisations. Finn Med J 1992;47 ( ): 2373- for Women Research Group. Neurourol strategies to enhance bladder control and
75. Urodyn. 1995;14(2):131-9. comfort. Holist Nurs Pract. 2000;14(2):91-
35. Badia Llach X, Castro Díaz D, Perales Cabañas 44. Cam C, Sakalli M, Ay P, Cam M, Karateke A. 103.
L, Pena Outeriño JM, Martínez-Agulló E, Co- Validation of the short forms of the incon- 56. Vinsnes AG, Hunskaar S. Distress associated
nejero Sugrañés J, Arañó Beltrán P, Marqués tinence impact questionnaire (IIQ-7) and with urinary incontinence, as measured by
Queimadelos A, Roset Gamisans M, Perulero the urogenital distress inventory (UDI-6) a visual analogue scale. Scand J Caring Sci.
Escobar N. Elaboración y validación preli- in a Turkish population. Neurourol Urodyn. 1991;5(1):57-61.
minar del cuestionario para la clasificación 2007;26(1):129-33. 56. Lukacz ES, Lawrence JM, Burchette RJ, Luber
clínica de la incontinencia urinaria IU-4 [The 45. Wagner TH , Patrick, D.L., Bavendam, T.G., KM, Nager CW, Buckwalter JG. The use of
development and preliminary validation Martin, M.L., Buesching, D.P. Quality of life Visual Analog Scale in urogynecologic
of the IU-4 questionnaire for the clinical of persons with urinary incontinence: de- research: a psychometric evaluation. Am J
classification of urinary incontinence]. Actas velopment of a new measure. Urology.1996; Obstet Gynecol. 2004; 191(1):165-70.
Urol Esp. 1999;23(7):565-72. Spanish. 47(1): 67-72. 57. Lee PS, Reid DW, Saltmarche A, Linton L.
36. Nyangoh Timoh K, Fauconnier A, Ravit M, 46. Ozerdoğan N, Beji NK, Yalçin O. Urinary Measuring the psychosocial impact of
Bader G, Varas Ramos C, Fritel X. Do Urinary incontinence: its prevalence, risk factors urinary incontinence: the York Incontinence
and effects on the quality of life of women Perceptions Scale (YIPS). J Am Geriatr Soc.
Leakage Circumstances in Women With
living in a region of Turkey. Gynecol Obstet 1995; 43(11):1275-8.
Urinary Incontinence Correlate With Phy-
Invest. 2004;58(3):145-50. 58. Dowd T, Kolcaba K, Steiner R. Correlations
sician Diagnosis and Urodynamic Results?
47. Margolis MK, Vats V, Coyne KS, Kelleher among measures of bladder function and
A Questionnaire Validation Study. Urology.
C. Establishing the content validity of the comfort. J Nurs Meas. 2002;10(1):27-38.
2017;107:55-60.
King’s Health Questionnaire in men and 59. Burgio KL, Goode PS, Richter HE, Locher
37. Woodtli A. Mixed incontinence: a new
women with overactive bladder in the US. JL, Roth DL.Global ratings of patient satis-
nursing diagnosis? Nurs Diagn. 1995;
Patient. 2011; 4(3): 177‐187. faction and perceptions of improvement
6(4):135-42.
48. Gungor Uğurlucan F, Yasa C, Yuksel Ozgor with treatment for urinary incontinence:
38. Amarenco G, Arnould B, Carita P, Haab F,
B, Ayvacikli G, Gunaydin C, Balci BK, Yalcin validation of three global patient ratings.
Labat JJ, Richard F. European psychometric
O. Validation of the Turkish version of Neurourol Urodyn. 2006; 25(5):411-7.
validation of the CONTILIFE: a Quality of Life the ICIQ-FLUTS, ICIQ-FLUTS long-form, 60. Akdemir Y, Dincer F, Buyukuysal C, Ozmen
questionnaire for urinary incontinence. Eur ICIQ-LUTS quality-of-life, and ICIQ-FLUTS U, Harma M, Harma MI. Comparison of
Urol. 2003;43(4):391-404. sexual functions. Neurourol Urodyn. 2020; outcomes of Burch colposuspension and
39. Orhan C, Özgül S, Baran E, Üzelpasacı E, 39(3):962-968. transobturator tape and single incision
Nakip G, Çinar GN, Beksaç MS, Akbayrak 49. KelleherC, Cardozo L, Khullar V, Salvatore needleless procedures (DynaMesh®-SIS
T. Cultural adaptation and validation of S. A new questionnaire to assess the qual- minor) for the surgical treatment of female
the Turkish CONTILIFE: a quality of life ity of life of urinary incontinent women. stress urinary incontinence patients who
questionnaire for urinary incontinence. Int BJOG.1997; 104(12):1374-1379 underwent combined pelvic reconstructive
Urogynecol J. 2019; 30(1):139-147. 50. Kaya S, Akbayrak T, Toprak Çelenay Ş, Dolgun surgery or hysterectomy. Int Urol Nephrol.
40. Lee CT. Quality of life following incontinent A, Ekici G, Beksaç S. Reliability and validity 2020;52(9):1665-1673.
cutaneous and orthotopic urinary diversi- of the Turkish King’s Health Questionnaire 61. Al-Zahrani AA, Gajewski J. Long-term
ons. Curr Treat Options Oncol. 2009;10(3- in women with urinary incontinence. Int patient satisfaction after retropubic and
4):275-86. Urogynecol J. 2015; 26(12):1853-9. transobturator mid-urethral slings for
41. Abdel-Fattah M, Ramsay I, Barrington JW. 51. Robinson JP, Shea JA.Development and female stress urinary incontinence. J Obstet
A simple visual analogue scale to assess testing of a measure o fhealth-related qual- Gynaecol Res. 2016 ;42(9):1180-5.
the quality of life in women with urinary ity of life formen with urinary incontinence. 63. Sarma S, Hawthorne G, Thakkar K, Hayes
incontinence. Eur J Obstet Gynecol Reprod JAm Geriatr Soc. 2002;50(5):935-45. W, Moore KH. The development of an
Biol. 2007; 133(1):86-9. 52. Raz S, Erickson DR. SEAPI QMM incontinen- Incontinence Treatment Motivation Qu-
42. Shumaker SA, Wyman JF, Uebersax JS, ce classification system. Neurourol Urodyn estionnaire for patients undergoing pelvic
McClish D, Fantl JA. Health-related quality 1992;11:187–199. floor physiotherapy in the treatment of
of life measures for women with urinary 53. Tarcan T, Akbal C, Tinay I, GencY, Ilker Y. Defini- stress incontinence. Int Urogynecol J Pelvic
incontinence: the Incontinence Impact tion of success with SEPAI-QMM quality of Floor Dysfunct. 2009; 20(9):1085-93.
Questionnaire and the Urogenital Distress life index after tension free vaginal tape 63. Yearwood Martin C, Murphy C, Cotterill
Inventory. Continence Program in Women procedure: does validation of score N, Williams S, Cottenden A, Fader M. De-
28
velopment and psychometric evaluation muscle exercises in women with urinary impact and care effort associated with
of ICIQ-PadPROM: A quality of life questi- incontinence. Urol Nurs. 1999; 19(4):258-68. incontinence in cognitively impaired adults.
onnaire to assess the treatment effect of 73. Zengin N. İdrar kaçıran kadınlarda hemşire- BJU Int. 2018; 122 (2): 309–316.
absorbent continence products. Neurourol lik eğitimi ve davranışsal tedavinin konfor, 84. Talley KM, Wyman JF, Olson-Kellogg BG et al.
Urodyn. 2018;37(5):1650-1657. pelvik taban kas egzersizi öz-etkililik algısı Reliability and validity of two measures of
64. Cotterill N, Fowler S, Avery M, Cottenden A, ve yaşam kalitesine etkisi. Department of toileting skills in frail older women without
Wilde M, Long A, Fader M. Development and Medical Nursing Health Science Institute, dementia. J Gerontol Nurs 2016;3 (1):1–5.
Psychometric evaluation of the ICIQ-LTCqol: Marmara University, Doctorate Thesis 2008 85. Liao YM, Dougherty MC, Liou YS, Tseng
a self-report quality of life questionnaire (in Turkish). IJ. Pelvic floor muscle training effect on
for long-Term indwelling catheter users. 74. Kim J, Kanagawa K. [The development of urinary incontinence knowledge, attitudes,
NeurourolUrodyn, 2016. 35 (3): 423-428. Continence Self-Efficacy Scale in urinary and severity: An experimental study. Int J
65. Bjelic-Radisic V, Dorfer M, Tamussino K, incontinence.] J Japan Academy Geron- NursStud 2006; 43 (1): 29–37.
Frudinger A, Kern P, Winter R, Greimel E. The tologicalNursing1998; 3 (1): 72–78. (in 86. Ouslander JG, Morishita L, Blaustein J, et al.
Incontinence Outcome Questionnaire: an Japanese). Clinical, functional, and psychosocial char-
instrument for assessing patient-reported 75. Zengin N, Pinar R. Reliability and validity of acteristics of an incontinent nursing home
outcomes after surgery for stress urinary the continence self-efficacy scale in Turkish population. J Gerontol. 1987; 42(6):631–7.
incontinence. Int Urogynecol J Pelvic Floor women with urinary incontinence. Nurs 87. Shah AD, Massagli MP, Kohli N, Rajan
Dysfunct. 2007;18(10):1139-49. Health Sci. 2012;14(3):277-84. SS, Braaten KP, Hoyte L. A reliable, valid
66. Yalcin I, Bump RC. Validation of two global 76. Talbot LA. Coping with urinary incontinen- instrument to assess patient knowledge
impression questionnaires for inconti- ce: development and testing of a scale. Nurs about urinary incontinence and pelvic
nence. Am J Obstet Gynecol. 2003;189 Diagn. 1994;5(3):127-32.
organ prolapse. Int Urogynecol J Pelvic
(1):98-101. 77. Dowell CJ, Bryant CM, Moore KH, Simons
Floor Dysfunct 2008; 19 (9): 1283–1289.
67. Tahseen S, Reid P. Effect of transobturator AM. Calculating the direct costs of urinary
88. Toprak Celenay S, Coban O, Sahbaz Pirincci
tape on overactive bladder symptoms incontinence: a new test instrument. BJU
C, Korkut Z, Birben T, Alkan A, Avsar AF.
and urge urinary incontinence in women Int. 1999; 83(6):596-606.
Turkish translation of the Prolapse and
with mixed urinary incontinence. Obstet 78. Tannenbaum C, Brouillette J, KornerBitensky
Incontinence Knowledge Questionnaire:
Gynecol. 2009; 113(3):617-23. N, et al. Creation and testing of the geriatric
validity and reliability. Int Urogynecol J.
68. Haff RE,Stoltzfus J, Lucente VR, Murphy M. self-efficacy index for urinary incontinence.
2019; 30(12):2183-2190.
The Surgical Satisfaction Questionnaire J Am Geriatr Soc 2008; 56 (3):542-547.
89. Yuan H, Williams BA. Knowledge of urinary
(SSQ-8): A Validated Tool for Assessment 79. Tannenbaum C, Brouillette J, Michaud J,
of Patient Satisfaction Following Surgery et al. Responsiveness and clinical utility of incontinence among Chinese community
To Correct Prolapse and/or Incontinence.J the geriatric self-efficacy index for urinary nurses and community-dwelling older
Minim Invasive Gynecol.2011;18(6): 49-50. incontinence. JAGS 2009; 57 (3):470-5. people. Health Soc Care Community 2010;
69. Köleli I, Astepe BS. Functional and Anatomi- 80. Branch LG, Walker LA, Wetle TT, DuBeau 18 (1): 82–90.
cal Results of Colpocleisis 12 Months After CE, Resnick NM. Urinary Incontinence 90. Yenişehir S, Çıtak Karakaya İ, Karakaya MG.
the Surgery. Zeynep Kamil Tıp Bülteni. 2018; knowledge among community-dwelling Knowledge and practice of nursing home
49(3): 294 - 297. people 65 years of age and older. J Am caregivers about urinary incontinence. Eur
70. Wei JT, Dunn R, Nygaard I, Burgio K, Lukacz Geriatr Soc.1994;42(12):1257-1261. Geriatr Med. 2019; 10(1):99-105.
ES, Markland A, Wren PA, Brubaker L, Barber 81. Kara KC, Çıtak Karakaya İ, Tunalı N, Karakaya 91. Henderson JS, Kashka MS. Development
MD, Jelovsek JE, Spino C, Meikle S, Janz N. MG. Reliability and validity of the Incon- and testing of the Urinary Incontinence
PFDN. Development and Validation of a tinence Quiz–Turkish version. J Obstet Scales. Urol Nurs. 1999;19(2):109-19.
Quantitative Measure of Adaptive Behavi- Gynaecol Res. 2018; 44(1):144-150. 92. Wang K, Palmer MH. Women’s toileting
ors in Women With Pelvic Floor Disorders. 82. Yu LC. Incontinence stress index: measuring behaviour behaviour related to urinary
Female Pelvic Med Reconstr Surg. 2017; psychological impact. J Gerontol Nurs. elimination: concept analysis. J Adv Nurs.
23(4):232-237. 1987; 13(7):18-25. 2010;66(8):1874-84.
71. Heit M, Blackwell L, Kelly S. Measuring barri- 83. Volz-Sidiropoulou E, Rings T, Wagg AS, 93. Ak ES, Kaydırak MM, Sayılan A A, Özbaş
ers to incontinence care seeking. Neurourol Leistner N, Gauggel S, Kirschner-Hermanns A. Tuvalet Davranışı-Kadınların Boşaltım
Urodyn. 2008; 27 (3):174–178. R, Development and initial psychometric Davranışları Ölçeğini Türkçe’ye Uyarlama
72. Broome BA. Development and testing of properties of the “ICIQ-Cog”: a new assess- Çalışması. Türkiye Klinikleri Hemşirelik
a scale to measure self-efficacy for pelvic ment tool to measure the disease-related Bilimleri Dergisi. 2019; 11(4): 339 - 346.
29
30
Erkek Alt Üriner literatür verileri ışığında irdelenmesidir. IPSS

(1)
formunun etkisinin hala yoğun olduğu
ameliyat için yatan tüm AÜSS BPO tanılı
hastalara kullanmaktayız.
Sistem Semptomları günümüzde, daha farklı sorgulama form-
larının etkinliğini görmek için, “PubMed” ve
Tabi şu soruyu sormak gerekiyor; Erkek AÜSS
sadece IPSS formundaki şikayetlerden mi
(AÜSS) ve Az Çalışan “Google Scholar”veri tabanları kapsamında ibaret? Erkek AÜSS’ ını inceleyen, ön planda,
Mesane Sendromunda yapılan araştırma neticesinde(Tablo1);

sorgulama formlarının içerdikleri soru
başka hangi formlar bulunmaktadır?
(Underactive Bladder sayıları, alt başlıkları, geçerlilik, güvenilirlik

ve Türkçe validasyon durumları, sistematik
Erkek AÜSS’da Prostat Nedir? Ne
değildir ?
Syndrome) Kullanılan olarak incelenmiştir. Sorgulama formlarının Üroloji camiasına girdiğim dönemden bu
Sorgulamalar ayrı ayrı detaylandırılmasının ardından,

2012 deki konsültasyon panelinde tavsiye
zamana , erkek AÜSS ‘na bakış açım zamanla
değişerek, organ merkezli düşünmek ye-
edilmiş formlar öncelikle incelenmiştir (2). rine, hasta merkezli düşünmek olmuştur.
Dr. Oğuz MERTOĞLU Araştırma sonucunda Araştırmama göre Ülkemizde, hala çoğu üroloji doktorunun
IPSS, Urolife, ICIQ-MLUTS, Patient Percep- bu semptomları, organ merkezli, yani
Bu derlemenin amacı erkek AÜSS‘nın değer- tion of Study Medication (PPSM) ve Visual prostat olarak, düşünerek hareket ettiği bir
lendirilmesinde kullanılan sorgulama form- Prostate Symptom Score (VPSS) 'nin Türkçe gerçektir. Ancak doktor hasta ilişkilerinde,
larının içeriklerinin ve klinik kullanımlarının geçerli versiyonları saptanmıştır. hastanın (hasta yakınlarının da) rolü, bakış
açısı ve beklentileri de çok değişmiştir. Bu
Tablo1: AÜSS Formları nedenle hasta değerlendirmesinin, daha
kapsamlı ve çağdaş olması gerekmektedir.
Erkek AÜSS’ ına bakış açısının zaman
içinde değişimini, en iyi ‘Hald halkaları’’
göstermektedir (Şekil 1). 1990 yıllarındaki
organ merkezli yaklaşımda, şikayetlerin
değerlendirilmesinde prostat organı
bağlantısı ön plana çıkarken, günümüz
erkek AÜSS yaklaşımında mesane dis-
fonkiyonu, polüri gibi yeni kavramlar da
görülmektedir .
AÜSS, depolama, işeme veya boşaltma,
işeme sonrası olmak üzere 3 gruba ayrıl-
maktadır. Belli başlı depolama semptomları
içinde, artmış gündüz sıklığı, noktüri, sıkış-
ma, idrar kaçırma (stresle, sıkışmayla, karışık
tipte idrar kaçırma), enürezis(nokturnal
Yıllar boyu AÜSS’larına yoğun ilgimin Skoru (International Prostate Symptom Sco- enürezis), devamlı idrar kaçırma bulun-
başlangıç noktası, asistanlık dönemimde re-IPSS) formu olarak kabul edilen formdu. maktadır. Boşaltma semptomları grubunda,
yaptığım çalışmalara dayanmaktadır. Klinik O dönemden günümüze, ülkemizde halen yavaş akım, aralıklı işeme, duraksama, ıkı-
şefimiz Dr. Ferruh Zorlu’nun, 1995’de vizyo- İngilizce baş harfleriyle, pratik anlamda narak işeme bulunmaktadır. İşeme sonrası
ner fikirlerinden biri olan, bir ‘’BPH (prostat semptomları ise, işeme sonrası damlama ve
kısaltılıp, kullanılması da ilginçtir.
hastalıkları) Polikliniği’’ kurma girişimiyle idrar kalma hissidir.
IPSS formunun sadece Türkçe çevirileri
hikaye başlamıştı. Uzman danışmanım Dr. Unutulmamalıdır ki AÜSS çok faktörlüdür.
olup, geçerlilik konusunda yapılmış bir
Köyer Gündüz’le beraber, her Çarşamba Sadece prostata bağlı MÇT değil, detru-
çalışma olup olmadığı tartışma konusudur. sorun motor ve duyusal anormallikleri,
küçük bir odada, bir idrar akım cihazıyla
işe başladık. Zamanında formu alfa blokör piyasasındaki bozulmuş detrusor kontraksiyonu, üretral
O dönemin flaş sorgulama formu,1992 bazı firmalar Türkçe çevrisini yapıp dağıt- fonksiyon ,ilaçlar, kişisel alışkanlıklar, yaşam
yılında Amerika Üroloji Derneği’nin mışlardı. Biz, o zamanlar, klinik olarak kendi tarzı faktörlerinin de farklı etkileri olabilir(2).
oluşturduğu (AUA Symptom Index çevirimizi bile yapıp , hastalar için teksir Erkek AÜSS’ını sorgulayan formların da
(AUA-SI)) (1), 1994 yılında uluslararası bir kağıdına basardık. Pratik anlamda IPSS zamanın ihtiyaçları ve anlayışına göre nasıl
toplantıda, Uluslararası Prostat Semptom formunu, kliniğimizde hala düzenli olarak, bir devinim geçirdiğini görelim.
31
makalelerde, hasta ağırlıklı tanımlamasını

kullanması, o dönemde IPPS’deki daha
organ ağırlıklı yaklaşıma göre, çağdaş
yaklaşım vurgusu yapması önemliydi(3).
DAN-PSS 12 sorudan oluşan, farklı AÜSS
‘ını içermektedir. Bunlar, duraksama, zayıf
akım, yetersiz boşaltma, ıkınarak işeme,
sıklık, noktüri, sıkışma, disüri, işeme son-
rası damlama, stresle ve sıkışmayla idrar
kaçırma.
Her soru, A şıkkında şiddet açısından 0
(yok, bulunmuyor)’dan, 3 (çok yüksek,
her zaman)‘ e kadar puanlanmaktadır.
Sorular, aynı zamanda, B şıkkında yarattığı
problem veya rahatsızlık açısında da, 0
Şekil 1: 1990’dan günümüze Erkek AÜSS’ına yaklaşım (Hald Halkaları)
(problem değil)’dan 3 (şiddetli problem)’e
IPSS Bir çok çalışmada, IPPS formunun kadar puanlanmaktadır. Her soru, A ve B
‘’Uluslararası Prostat Semptom Skoru’’ olarak ürodinamik ölçümlerle bir korelasyonu- şıklarının çarpımı ile oluşan bileşim skoru
bilinen IPSS hala en sık kullanılan erkek nun olmadığı gösterilmiştir. Anekdotal ile toplanarak, toplam skor bulunuyordu.
AÜSS değerlendirme formudur. 1992’de olarak, prostat hastalıkları polikliniği gelen DAN-PSS’deki en büyük dezavantaj, skor-
Bary ve ark (1) (AUA -Semptom İndeks) olarak hastalarımızdan elde ettiğimiz IPPS skorları lamadan kaynaklanıyordu. Bir şikayetin
sundukları form, sonrasında DSÖ tarafından ve üroflow değerlerini karşılaştırmış, 1997 şiddeti 3 puan, yarattığı problem 0 puan
organize edilen bir toplantıda IPSS olarak yılında Barselona’da düzenlenen Akdeniz olduğunda skorlamaya 0 puan olarak
adlandırılmıştır. Üroloji Kongresi’nde bildiri olarak sun- yazılıyordu.
muştuk. Biz de, o dönem çalışmamızda Zamanının erkek AÜSS öngörülerine
IPSS bilindiği gibi yetersiz boşaltma, sıklık,
IPSS skorları ve üroflow değerleri arasında göre kapsamlı bir form olmasına rağmen,
aralıklı işeme, sıkışma problemi, zayıf idrar
korelasyon saptamamıştık. İskandinav ülkelerinde kullanılan, lokal
akımı ,duraksama ve noktüri şikayetlerini
IPSS ile ilgili diğer önemli bir tartışma, kullanımlı bir form olarak kalmıştır(4).
içeren 7 sorudan oluşmaktadır. Her soru
sıkışma idrar kaçırması ile ilgili bir sorusu
0 (hiç şikayetim yok) ‘dan 5 (hemen her ICIQ-MLUTS :
olmayışı idi. İdrar kaçırma, toplumda AÜSS
zaman)’e kadar puanlanarak cevaplanmak-
açısından, en can sıkıcı etkisi olabilen, Bu formun hikayesi Uluslararası Kontinans
tadır. Bu soruların yanında yaşam kalitesini,
majör bir semptomdur. Diğer önemli Derneği’nin 1997 yılında, çok uluslu, çok
Liekert tarzı sorgulayan, 7 şıklık bir soru da
bir erkek idrar kaçırma türü, erkek AÜSS merkezli yapılan bir çalışmanın makalesine
bulunmaktadır.
değerlendirmesinde, işeme sonrası grubu dayanıyor. 1991 yılında başlayan ICS-BPH
Formun klinik yaşama girmesinden sonra ilk
bir semptom olan, işeme sonrası damlama çalışması sonucu, ICS-male sorgulama
ortaya çıkan sorun, o dönemin validasyon şikayeti de IPPS’ de bulunmamaktadır. formu oluşturulmuş. Bu form sonradan
standartlarındaki acemilik mi diyelim, Yukarıdaki tartışmalı durumlara rağmen, ICIQ (The International Consultation on
okuma yazma seviyesi yüksek bir derece IPSS yıllardır, gerek klinik pratikte, gerek Incontinence Questionnaire) grubunun
gerektirdiği olmuş. klinik çalışmalarda popüler bir form olarak revizyonu altında ICIQ-MLUTS olarak
IPPS formunun klinik kullanımında ki avan- kullanılmaktadır. düzenlenmiştir(5).
tajı, basit, pratik, tedavideki değişime hassas ICIQ-MLUTS başlangıçta 22 sorudan oluşan
bir form olmasıydı. Medikal veya cerrahi DAN –PSS: uzun bir formdan,14 soruluk kısa bir forma
tedavi sonrası skorlardaki düzelmeyi gayet Danish Prostat Symptom Score formunun dönüştürüldü; 5 soru depolama, 6 soru
muazzam gösteriyordu. Yalnız IPSS formu kısaltılmış halidir. 1997 Akdeniz Üroloji boşaltma, 2 soru da sıklık ve noktüri (Bir
ne hastalık spesifik, ne de durum spesifik Kongresine hazırlandığım dönemlerde soru da doğum tarihini soruyor) Her soru
bir form olarak görülmektedir. Belki İyi huylu ilgimi çeken bir sorgulama formu olmuştu. DAN-PSS’ de olduğu gibi iki bölümden
prostat büyümesine bağlı AÜSS’nın tedavi O dönemin ‘’EBSCO’’adlı medline CD ‘lerde oluşmaktadır. Birinci bölümde şikayetin
sonuçlarını gösterebileceği ama mesane yaptığım taramalarda gördüğüm, IPSS ya- şiddeti 0’dan 3 ‘e, 2. bölümde şikayetin ver-
çıkım tıkanıklığı (MÇT) veya iyi huylu prostat nında , bu formu da bulup, Türkçe çevirisini diği rahatsızlık 0’dan 10’a puanlanmaktadır.
tıkanıklığı için bir tanı aracı olmadığı gerçeği yapabilir miyim diye düşündüğüm bir ICIQ-MLUTS, IPSS’e göre daha uzun ve
net olarak ifade edilmektedir(2). formdu. 1991-93 deki formun sunulduğu kapsamlı bir form olsa da, erkek AÜSS’ını
32
değerlendirmede geleceği olan bir form yeni hastalarda, kesin bir tanı konulmamış Ürolojik hastalıklar uluslararası konsültas-
olarak görünüyordu. 2012 ICUD konsültas- hastalarda işe yarayabileceği bildirilmiştir. yonun (International Consultation on Uro-
yonunda A seviye olarak tavsiye edilmişti. logic Disease (ICUD)) 2012’de yayınladığı
IPSS ile ilgili tartışmalı durumlar, yeni bir Az Çalışan Mesane Sendromu algoritmada, Erkek AÜSS’nın temel ve ileri
form kullanma ihtiyacını da gösteriyordu. Az çalışan mesane (UAB: Underactive blad- değerlendirilmesinde sorgulama formla-
O dönem yeni kurulan Ürolojik Cerrahi der) günümüzde gerekliliği hissedilmiş, rının kullanılmasını önerilmektedirler(11).
Derneği Ege Çalışma grubunun ilk projesi yeni bir sendrom olarak tanımlanmıştır. Tabi ki yoğun klinik temposunda, daha
bu formun Türkçe geçerliliğini gerçekleştir- Tanım olarak; zayıf işeme, duraksama ve ıkı- kapsamlı formları bir kenara bırakın IPSS
mek oldu. Benim de üyesi olduğum grup, narak işeme durumudur, yetersiz boşaltma gibi basit bir formu nasıl kullanalım diye-
ICIQ-MLUTS Türkçe’yi, üroloji camianıza hissi ve idrar sonrası damlama olsun veya bilirsiniz. Bu formların, sadece masanızda,
sunarken, erkek AÜSS ‘nın daha iyi anlaşıl- olmasın, sıklıkla depolama semptomları gözünüzün önünde bile olması, hasta
masını ve yönetilmesini umut etmektedir(6). ile beraber olabilir. Yaklaşık 5 senedir sözü yaklaşımınıza değer katacaktır .
edilen, yeni bir sendrom olduğundan, tanı
VPSS Kaynaklar
araçları yeni yeni şekillenmektedir. Diğer ta-
IPSS formunun, entelektüel anlama raftan, azalmış detrusor aktivitesi, eskiden 1. Barry MJ, Fowler FJ Jr, O’leary MP,
zorlukları, hastanın tek başına rahat dol- bilinen ürodinamik bir tanımdır, az çalışan Bruskewitz RC, Holtgrewe HL, Mebust WK
duramaması, sağlık personelinin eşliğinde Measurement Committee of the American
mesane ile birebir korelasyonu söz konusu
doldurulması sıkıntıları bur formun doğ- Urological Association. The American
olmayabilir. Azalmış detrusor aktivitesi, Urological Association Symptom Index for
masına neden olmuştur. 2011 yılında Van ürodinamik çalışmalarda, erkeklerde % Benign Prostatic Hyperplasia. J Urol. 2017
der Walt ve ark Güney Afrika’da yaptıkları
40, kadınlarda % 13 oranında görülmekte Feb;197(2S):S189-S197.
çalışmada, bu formun düşük eğitim seviyeli
erkeklerde bu oran 70 yaş sonrası % 48’e 2. Bosch R (Chair) (Commite 2) LowerUrinary
toplumlarda, IPSS’den daha faydalı olduğu Tract Symptoms in Men: Etiology ,Patient
yükselmektedir. Az çalışan mesanenin,
görüşüne varmışlar(7). Assesment and Predicting Outcome from
mesane çıkım tıkanıklığı (iyi huylu prostat
VPSS (Visual Prostate Symptom Score), yani Therapy. In Chapple C and Abrams P, edi-
tıkanıklığı) veya aşırı aktif detrusor bulguları
görsel prostat semptom skor formunda , tors . Male Lower Urinary Tract Symptoms
ile, semptomatik olarak, örtüşebilir. (LUTS).Montreal,.Societe International
IPSS’deki 7 sorudan, sıklık, noktüri, zayıf
ICIQ grubu, 2019 yılında yayınladığı bir d’Urologie, 2013.
akım, bir de yaşam kalitesi sorusu, hasta-
makalede, az çalışan mesane (UAB)de, has- 3. Meyhoff HH, Hald T, Nordling J, Andersen
lara görsel olarak anlatılmış. 4 yazılı IPSS
taları ürodinamik olarak azalmış detrusor JT, Bilde T, Walter S. A new patient weighted
sorusundan sonra bu sorular sorulmuş.
aktivitesine yönlendirecek, bir sorgulama symptom score system (DAN-PSS-1).
Bu form Güney Afrika, Hindistan gibi Clinical assessment of indications and out-
kozmopolit ve düşük eğitim seviyeli formu çalışmasına başladıklarını bildirmiş-
comes of transurethral prostatectomy for
toplumlarda kullanıma girmesi, ülkemiz- lerdir. ICIQ-UAB adını verdikleri formun. tas-
uncomplicated benign prostatic hyperpla-
de de İzmir Bozyaka Eğitim ve Araştırma lak çalışmasında bir haftalık , 31 soru , ve 24
sia. Scand J Urol Nephrol. 1993;27(4):493-9.
hastanesinin çalışmalarıyla desteklenmiştir. saatlik 20 soruluk formlar düzenlenmiştir. 4. Hansen BJ, Flyger H, Brasso K, Schou J,
Ceylan ve arkadaşları VPSS in Türkiye’de Bu pilot çalışmada, sorgulama formunun Nordling J, Thorup Andersen J, Mortensen
yaşlı ve düşük okuma yazma seviyeli kadınlar için oluşturulmasında, gerek S, Meyhoff HH, Walter S, Hald T. Validation
erkek hastalarda faydalı olabileceğini hasta sayısı azlığı, gerek kadınlara yönelik of the self-administered Danish Prostatic
düşük detrusor aktivitesi için ürodinamik Symptom Score (DAN-PSS-1) system for use
bildirmişlerdir(8).
standartların tam oturmaması nedeniyle in benign prostatic hyperplasia. Br J Urol.
1995 Oct;76(4):451-8. .
CLSS rahat ilerlenemediği kaydedilmiştir(10) .
5. Witjes WP, de la Rosette JJ, Donovan JL,
CLSS (Core Lower urinary tract Symptom Erkek AÜSS için oluşturulmuş, başlıca sor- Peters TJ, Abrams P, Kay HE, Höfner K, Kinn
Score), 10 önemli alt üriner sistem sempto- gulama formlarından bahsettik. Tarihsel bir AC, Walter S. The International Continence
mu (güzdüz sıklığı, noktüri, sıkışma, sıkışma sıralamada bu formalara göz attığımızda, Society “Benign Prostatic Hyperplasia”
tipi idrar kaçırması, stres tipi idrar kaçırması, Erkek AÜSS yaklaşımın zaman içinde nasıl Study: international differences in lower
azalmış idrar akımı, tam boşaltamama hissi, değiştiğini görmekteyiz. 30 yıllık bir geç- urinary tract symptoms and related bother.
mişte IPSS’in popülerliğine rağmen, erkek J Urol. 1997 Apr;157(4):1295-300..
mesane ağrısı, üretral ağrı) toplamından
6. Mertoğlu O, Üçer O, Ceylan Y, Bozkurt O,
oluşan bir formdur (9). AÜSS’ın kapsamlı olarak değerlendirme-
Günlüsoy B, Albaz AC, Demir Ö; Aegean
Semptomlar hem sıklık (0:hiç, 1:az, 2:biraz, sinde, eksikliği bilinmektedir. ICIQ-MLUTS, Study Group of Society of Urological Sur-
3: herzaman), hem de şiddetine (0:yok, DAN-PSS gibi daha kapsamlı formlar yakın gery. Reliability and Validity of the Turkish
1:hafif, 2:orta, 3:şiddetli) göre puanlanmış- tarihlerde daha nitelikli hale gelseler de, Language Version of the International
tır. Bu tip bir formun çoklu hastalığı olan tasarımları IPPS tarihi kadar eskidir. Consultation on Incontinence Question-
33
naire - Male Lower Urinary Tract Symptoms. International Prostate Symptom Score in C, Delbecque L, Van Koeveringe G, Oelke M,
Int Neurourol J. 2016 Jun;20(2):159-63. the evaluation of men with lower urinary Belal M, Bosch R, Blok B, Nitti V, Gotoh M,
7. van der Walt CL, Heyns CF, Groeneveld tract symptoms? A prospective comparison Takei M, Crawford B, Klaver M, Bongaerts
AE, Edlin RS, van Vuuren SP. Prospective of 2 symptom scores in Turkish society. D, Hakimi Z, Kos T, Abrams P. The develop-
comparison of a new visual prostate Urology. 2015 Mar;85(3):653-7. ment of the ICIQ-UAB: A patient reported
symptom score versus the international 9. Homma Y, Yoshida M, Yamanishi T, Gotoh M. outcome measure for underactive bladder.
prostate symptom score in men with lower Core Lower Urinary Tract Symptom score Neurourol Urodyn. 2019 Mar;38(3):996-
urinary tract symptoms. Urology. 2011 (CLSS) questionnaire: a reliable tool in the 1004.
Jul;78(1):17-20. overall assessment of lower urinary tract sy- 11. Appendix Algorithms 540-542. In Chapple
8. Ceylan Y, Gunlusoy B, Degirmenci T, mptoms. Int J Urol. 2008 Sep;15(9):816-20. C and Abrams P, editors . Male Lower
Kozacioglu Z, Bolat D, Minareci S. Is new 10. Uren AD, Cotterill N, Harding C, Hillary C, Urinary Tract Symptoms (LUTS).Montreal,.
visual prostate symptom score useful as Chapple C, Lasch K, Stroupe A, Deshpande Societe International d’Urologie, 2013.
34
35
36

Aüss Sorgulama Anketleri

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Aüss Sorgulama Anketleri

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ÜCD Güncelleme Serileri

Ocak 2021 Cilt: 10 Sayı: 1

Alt Üriner Sistem Semptomlarında Sorgulama

Onursal Editör: Sayı Editörü :

Editör Yardımcıları: Sorumluluk:

Dr. Abdullah GEDİK Dr. Kamil ÇAM

Mesane Günlüğündeki mükemmel bir ayırt edici geçerlilik ortaya

Aşırı Aktif Mesanenin AAM’nin bileşenlerinden biri olan noktüri,

Formları idrar kaçırmanın eşlik etmediği) olarak 2

İdrar Kaçırmanın adreslerinden kontrol edilmiştir. Primer

Erkek Alt Üriner literatür verileri ışığında irdelenmesidir. IPSS

Mesane Sendromunda yapılan araştırma neticesinde(Tablo1);

(Underactive Bladder sayıları, alt başlıkları, geçerlilik, güvenilirlik

Sorgulamalar ayrı ayrı detaylandırılmasının ardından,

makalelerde, hasta ağırlıklı tanımlamasını

You might also like