Detyrë portofoli

(Shtator-Dhjetor)
Tema: “Mbrojtja e kompjuterit.”

Punoi: Pranoi:Klea Cuka

 Klajdi Demalia (spyware)

 Eleni Kurti (virusi dhe masat mbrojtwse ndaj tij)
 Erisa Lahi (Trojan horses)
 Meri Medha (worms)
 Sean Mustaqi (shenjat e virusit)
Objektivat: Në fund të kësaj detyre,ne do të jemi të aftë

1) Tw përkufizojmë “virus-in kompjuterik”.

2) Të evidentojmë disa prej llojeve tw viruseve kompjuterike dhe pasojat e tyre.
3) Të listojme disa anti-viruse dhe mënyra për mbrojtjen e kompjuterit.
Spyware

Spyware është një lloj i Malware (software me qëllim të keq) të instaluar në kompjutera që
mbledhin informacione në lidhje me përdoruesit pa dijënine e tyre. Prania e spyware është e
fshehur në mënyrë tipike nga përdoruesit dhe mund të jetë e vështirë për ta zbuluar. Disa
spyware, të tillë si KEYLOGGERS mund të jetë i instaluar nga pronari i një kompjuteri të
përbashkët, të korporatave ose publik qëllimisht në mënyre që të monitorojë përdoruesit. Ndërsa
termi Spyware sugjeron një software që monitoron një përdorues, funksionet e Spyware mundë
të zgjerohen përtej monitorimit të thjeshte. Spyware mund të mbledhë pothuajse çdo lloj të të
dhënave, duke përfshirë informacionin personal si zakonet, kërkimet në internet, hyrje në të
dhënat bankare apo kreditore të përdorueseve etj.

Si Punon Anti-Spyware Software ?

Programet Anti-Spyware mundë të luftohen në dy mënyra :

 1. Ata mundë të ofrojnë mbrojtje në kohë reale në një mënyre të ngjashme me atë të anti-
virusit : ata skenojne të gjitha të dhënat hyrëse të rrjetit për blloqe dhe ajo zbulon qko
kërcenim.
 2. Programet Anti-Spyware mund të përdoren vetëm për zbulimin dhë largimin e spyware
software që është tashmë instaluar në kompjuter.

Mashtrues të programit Anti-Spyware

Programues keqdashës kanë lëshuar një numër të madh të papërgjegjshëm (fallco) anti-spyware
programet dhe shpërndajnë gjerësisht flamurin Web Adscan me të cilin paralajmërojnë
përdoruesit që kompjuterat e tyre kanë qenë të infektuar me spyware, drejtimin e tyre për të blerë
programe të cilat në fakt nuk kanë hequr programin spyware por e shtojnë numrin e tyre.
Përdoruesit mundë të pranojnë popups të bërë nga falsifikuesit dhe në vend që të instaloni diçka
që keni dashur do të shtohet numri i spyware. Ky software është quajtur software mashtrues.
Është e rekomanduar që përdoruesit të mos instalojnë ndonjë freeware që pretendojnë të jenë
programe Anti-Spyware. Disa nga programet fallco Anti-Spyware të njohur :

AntiVirus 360,AntiVirus Gold,Antivirus 2009,ContraVirus,MacSweeper,Pest Trap,PSGuard

Spy Wiper,Spydawn,Spylocked,Spysheriff,SpyShredder,Spyware Quake

Worms

Worm është një tip i virusit ,pra një program që është i aftë të kopjoj veten dhe t'i insertoj këto
kopje në programet tjera.

Virusët,Worms dhe Trojan Horses jane programe keqbërëse te cilat mund të shkaktojnë dëmtime
të kompjuterit tuaj,informacioneve në komjuterin tuaj,ngadalësimin e shpejtësisë së
Internetit,dhe përdorimin e kompjuterit ato ose vidhen ose shiten neper marketin e zi per ta
shperndare tek shoket e tuaj,familjaret,kusherinjt,etj

Worm është një tip i virusit , pra një program që është i aftë të kopjoj veten dhe t'i insertoj këto
kopje në programet tjera. Njëra prej mënyrave është përmes USB diskut. Për shembull nëse
dikush inserton një disk në kompjuter dhe nëse disku është i infektuar atëhere virusi mund ta
kopjoj veten dhe ta infektoj kompjuterin.
Një worm është i ngjashëm me një virus nga projektimi dhe konisderohet të jetë nën- klasë e një
virusi . Worms poashtu përhapet nga kompjuteri në kompjuter , por ndryshe nga virusi
kompjuterik , ai ka aftësinë për tu perhapur pa ndonje veprim te njeriut. Worm per infektim merr
përparësi të skedaret apo informata ne sistemin tone, dmth vetvetiu si virus ka keto perparsi e
cila e lejon te perhapet pa ndihmen e njeriut.Njera nga rreziqet më te medha per tu perhapur
worm është deshira e jon për të zbuluar diqka te re në sistemin operativ tone , kështu qe nese
fitohet nje worm ne kompjuterin tone, nga ai mund te krijohen me qindra apo mijera kopje te tij,
duke krijuar një efekt të madh shkatërrues .
Për shkak të natyrës te vetkopjimit të një wormi dhe aftësinë e tij për tu perhapur në të gjithë
rrjeten rezultati përfundimtar në shumicën e rasteve është se worm konsumon shumë sistemin e
rrjetes bandwidth, duke shkaktuar dema te medha ne sistemet e rrjetit dhe ne kompjuteret
indvidiual. Në kohen e fundit eshte folur shume rreth Blaster ,nje worm i projektuar per OS i cili
mundeson perdoruesin me qellim te keq ta kontrolloj kompjuterin nga nje largesi pa dijenin tuaj.
Trojan horse

Termi rrjedh nga historia e lashtë greke e kalit mashtrues të Trojës që çoi në rënien e qytetit të
Trojës. Mijëra vjet më vonë, miti i kalit të Trojës vazhdon ende, megjithëse sot në një konotacion
jo të këndshëm.

Sepse ajo që dikur ishte një mashtrim i shkëlqyer dhe një vepër mjeshtërore inxhinierike, sot
konsiderohet si një dëmtues dixhital keqdashës, qëllimi i vetëm i të cilit është të bëjë kërdi në
kompjuterët e viktimave të tij pa u vënë re.

Ai e bën këtë duke lexuar fjalëkalime, duke regjistruar goditje të tastierës ose duke hapur derën
për malware të mëtejshëm që madje mund të marrin peng të gjithë kompjuterin.

Këto veprime mund të përfshijnë:

- Fshirja e të dhënave
- Bllokimi i të dhënave
- Modifikimi i të dhënave
- Kopjimi i të dhënave

Si të njohim dhe zbulojmë një virus trojan

Për shkak se trojanët përdoren si pajisje shpërndarjeje për një sërë llojesh të ndryshme malware,
nëse dyshoni se pajisja juaj mund të jetë shkelur nga një trojan, duhet të kërkoni shumë nga të
njëjtat shenja treguese të softuerit keqdashës. Këto mund të përfshijnë:

Performanca e dobët e pajisjes- A funksionon kompjuteri ose pajisja juaj celulare ngadalë ose
dështon më shpesh se normalisht?

Sjellje e çuditshme e pajisjes- A po ekzekutohen programet që nuk i keni nisur apo procese të
tjera të pashpjegueshme po ekzekutohen në pajisjen tuaj?

Ndërprerje të dritareve kërcyese dhe të postës së padëshiruar- A po vëreni një rritje të numrit të
ndërprerjeve nga dritaret kërcyese të shfletuesit ose postat e padëshiruara të postës elektronike?

Nëse pajisja juaj po shfaq këto simptoma, është e mundur që një virus trojan të ketë arritur të
fshehë ngarkesën e tij në kompjuterin tuaj
Llojet e viruseve trojan

Disa nga llojet më të zakonshme të virusit Trojan përfshijnë:

 Trojans Backdoor - Ky lloj trojan lejon hakerat të aksesojnë dhe kontrollojnë nga
distanca një kompjuter, shpesh me qëllim të ngarkimit, shkarkimit ose ekzekutimit të
skedarëve sipas dëshirës.
 Exploit Trojans - Këta trojanë injektojnë një makinë me kod të krijuar qëllimisht për të
përfituar nga një dobësi e natyrshme për një pjesë specifike të softuerit.
 Trojans Rootkit - Këta Trojans synojnë të parandalojnë zbulimin e malware që tashmë
infekton një sistem në mënyrë që të mund të ndikojë në dëmtimin maksimal.
 Banker Trojans - Ky lloj trojan synon në mënyrë specifike informacionin personal të
përdorur për transaksione bankare dhe të tjera në internet.
 Trojanë të mohimit të shërbimit të shpërndarë (DDoS) - Këta janë programuar për të
ekzekutuar sulme DDoS, ku një rrjet ose makineri çaktivizohet nga një vërshim
kërkesash që vijnë nga shumë burime të ndryshme.

Si te mbrojme kompjuterin tone nga ky virus?

- Asnjëherë mos shkarkoni ose instaloni softuer nga një burim që nuk i besoni plotësisht
- Asnjëherë mos hapni një bashkëngjitje ose mos ekzekutoni një program që ju është
dërguar në një email nga dikush që nuk e njihni.
- Mbani të përditësuar të gjithë softuerin në kompjuterin tuaj me arnimet më të fundit
- Sigurohuni që një antivirus Trojan është i instaluar dhe funksionon në kompjuterin tuaj
Shenjat e viruseve

Viruset janë të afta të jenë të padukshme, por në të njëjtën kohë kryejnë veprime të
padëshirueshme me një kompjuter. Në një rast, prania e virusit është pothuajse e pamundur për të
zbuluar, dhe në tjetrën përdoruesi vëren një numër të shenjave të infeksionit të kompjuterit.

 Kompjuteri filloi të punojë më ngadalë. Për më tepër, ngadalësimi i punës është më se i

rëndësishëm.
 Shfaqja e dosjeve që përdoruesi nuk ka krijuar. Vëmendje e veçantë Ju duhet të paguani
skedarë që kanë një sërë karakteresh ose një zgjatje të panjohur në vend të një emri
adekuat.
 Rritja e dyshimtë në zonën e zënë të RAM-it.
 Mbyllja spontane
 Pamundësia për të shkarkuar programe.
 Papritmas duke dalë gabime dhe mesazhe rreth dështimeve.

Të gjitha këto shenja sugjerojnë se kompjuteri ka më shumë të ngjarë të infektohet, dhe është e
nevojshme që urgjentisht ta provosh atë për praninë e dosjeve me qëllim të keq. Mënyra për të
kontrolluar kompjuterin për viruset është vetëm një softuer anti-virus.

Mbrojtja kundër viruseve kompjuterike bazohet në metodat teknike dhe organizative. Metodat
teknike synojnë përdorimin e mjeteve të parandalimit të kërcënimeve virale: antiviruse,
brandmauers, antispamas dhe, natyrisht, përditësimin në kohë të sistemit operativ. Organizative -
Metodat që përshkruajnë sjelljen e duhur të përdoruesit në një kompjuter nga pikëpamja e
sigurisë së informacionit.

Metodat teknike parandalojnë mundësinë e viruseve të depërtimit në një kompjuter përmes

softuerit.

 Antivirus - Kontrolloni sistemin e skedarit, kontrolloni pa u lodhur dhe shikoni për

gjurmë të kodit me qëllim të keq. Brandmauer është projektuar për të kontrolluar
informacionin dhe bllokimin e paketave të padëshiruara që hyjnë në rrjet.
  Brandmauer ju lejon të ndaloni një lloj të caktuar të përbërësve në kritere të ndryshme:
portet, protokollet, adresat dhe veprimet.
 Antispama - Kontrolloni faturën postë e padëshiruarDhe kur hyni në klientin e postës, një
mesazh i dyshimtë bllokon mundësinë e ekzekutimit të skedarëve të mbivendosur derisa
përdoruesi t'i përmbushë ato me forcë. Ka një mendim se Antispama është mënyra më e
paefektshme e luftës, por dhjetëra miliona letra me viruse të mbivendosur bllokohen çdo
ditë.
 Përditësimin e sistemit operativ - Një proces në të cilin zhvilluesit korrigjojnë gabimet
dhe mangësitë në funksionimin e OS përdoren nga programuesit për të shkruar viruse.

Metodat organizative- rregullat për të punuar në një kompjuter personal, informacionin e

përpunimit, nisjen dhe përdorimin e softuerit, bazuar në katër parime themelore:

1) Hapni vetëm ato dokumente dhe dosje që kanë ardhur nga burime të besueshme, dhe në
sigurinë e të cilëve është besim i fortë. Në të njëjtën kohë, përdoruesi merr përgjegjësinë
për vete, duke nisur një ose një program tjetër.
2) Kontrolloni të gjitha informacionet hyrëse nga çdo burim i jashtëm, qoftë interneti, një
disk optik ose flash drive.
3) Gjithmonë mbani bazat e të dhënave anti-virus dhe versionin e softuerit të hotelerisë për
kapjen dhe eliminimin e kërcënimeve. Kjo është për shkak të faktit se zhvilluesit e
softuerit anti-virus po përmirësojnë vazhdimisht produktet e tyre, bazuar në shfaqjen e
viruseve të reja;
4) Gjithmonë pajtohem me propozimet e programeve antivirus kontrolloni flash drive ose
hard drive të lidhur në kompjuter.