You are on page 1of 31

Solution Manual for Biology Laboratory Manual 10th Edition

by Vodopich and Moore ISBN 0073532258 9780073532257


Fulllinkdownload:

Solution Manual:
https://testbankpack.com/p/solution-manual-for-biology-laboratory-manual-10th-
edition-by-vodopich-and-moore-isbn-0073532258-9780073532257/

Exercise 2
MEASUREMENTS IN BIOLOGY:
THE METRIC SYSTEM AND DATA ANALYSIS

This is a simple lab exercise, especially the information about the metric system, but we've
found that well over half of our students do not understand the concepts of mean, range,
median, and variance. The most critical words to be defined in an introduction to the lab
exercise are central, tendency and variation. Biology is filled with variation and students must
learn not only to document variation, but to view variation as part of natural processes rather
than a sign of error. The basic theme of this exercise is that understanding any simple biological
data set begins with measures of central tendency and measures of variation about the mean.

SUGGESTED ELEMENTS FOR AN INTRODUCTORY LECTURE


Quantifying of data is essential for good science.
The natural world, especially the life sciences, is filled with variation.
Natural variation often makes simple observation inadequate for the study of living
processes.
To deal with variation, biologists employ the scientific method and careful
quantification of data.
The most conventional and widely used tool to express scientific data is the
metric system.
The metric system need not replace the English system in all walks of life. But, it is a
powerful and efficient tool for the usually calculation-intensive sciences.
Scientists rarely convert from one system to the other. Instead, they work within the
metric system. Conversions within the metric system are more important than
conversions between systems.
Metric units fall neatly into measures of length, volume, mass,
and temperature, and are based on multiples of ten.
The initial and most fundamentally important analysis of a data set is to determine
the central tendency (mean, mode, median) and the variation (range, variance,
standard deviation) inherent in the data.

INVESTIGATIVE PROCEDURE
Inventory/survey class on what supplies are needed for this procedure.
ACTIVITIES
1. Make metric measurements of length, width, volume, mass, and temperature for
common objects.
2. Calculate mean, median, range, variance, and standard deviation for example data.
3. Gather and statistically summarize a data set of student heights.

VOCABULARY
density kilogram mean
median meniscus meter
standard
metric system range deviation
sum of squared
statistics deviations variance
volume
MATERIALS FOR ALL
PROCEDURES
Number of lab
sections Total work groups
Work groups per Students per work
section group

TIME LINE FOR LABORATORY


PREPARATION Beginning of the
semester:
Determine the number of sections, work groups, and students in the course.
Inventory supplies and, if necessary, reorder supplies.
After the supply of each material is verified, check off the supply in the spaces in the list(s)
below.
Two weeks before lab:
Determine how many work groups you will have.
Verify that the needed quantities of disposable supplies are available.
One–Three days before lab:
Place beaker of tap water in refrigerator.
Distribute materials to each work station.
One hour before the lab:
Fill the ice chest with crushed ice.
Heat water if hot tap water is not available. A large flask of water should be fine for
the entire class.

Quantity Needed
√ Materials Total Per Group Catalog Number
Equipm
ent

triple beam balance 15 W 6057

refrigerator

calculator or computer

small open-topped ice chest

Supplies: one set per


group
meter stick or metric tape
measure
common items to measure
(coffee cup, book, nickel,
paper clip, golf ball)

10-ml graduated cylinder 18 W 1705

100-ml graduated cylinder 18 W 1730

100-ml beaker 17 W 4020

10-ml pipet 17 W 1308

5-ml pipet 17 W 1307

pipet dispensing bulb 15 W 0511

gallon jug (milk jug)

eye dropper

centigrade thermometer

pencil

marble

small rock (1”)


Solutio
ns
hot, cold, and refrigerated
tap water

COMMENTS ON PROCEDURES
A guide to the metric system and conversions may be helpful in addition to the
information provided in the lab manual.
We also provide a few objects of unknown mass, volume, and dimensions for
the students to measure. The class results are put on the board, collated, and the
variation is discussed.
Unless otherwise noted, all catalog numbers are Ward’s Natural Science. Comparison
shopping at the following scientific companies might save you money on some
supplies:
o Carolina Biological Supply Company,
www.carolina.com o Fisher Scientific,
www.fishersci.com
Safety first: Be sure and cover any safety issues that may be specifically related to this
lab procedure.

ANSWERS TO QUESTIONS
1. Make the following conversions.
1 meter = 100 centimeters = 1000 millimeters; 92.4 millimeters = 0.0924 meters = 9.24
centimeters; 10 kilometers = 10,000 meters = 100,000 decimeters; 82 centimeters =
0.082 meters = 820 millimeters; 3.1 kilograms = 3,100 grams = 3,100,000 milligrams
2. What are some potential sources of error in your measurements? angle of vision,
building, posture when measuring height, variation in dimensions of a page, table,
room, ceiling, mistakes in reading the ruler, etc.
3. What volume of liquid did you measure?
variable
4. a. Density is mass per unit volume. Use data that you’ve already gathered
to determine the density of water at room temperature. r. Density of water =
(mass/volume = 1 gram / 1 milliliter).
b. What is the density of the wooden pencil? Does it float?
Because wood is less dense than water, the pencil will float. The density of the
pencil will vary.
c. What is the density of the rock? Does it sink?
Because the rock has a higher density than water, it will sink. The exact density
of the rock will vary.
5. a. Does the mean always describe the "typical" measurement? Why or Why not?
No, because the mean can be dramatically affected by a single, extreme atypical
measurement. And, the mean may be calculated to a portion of a single unit; i.e., the
mean number of children per family is 2.3, but no family actually has 2.3 children.
b. What information about a sample does the mean not provide?
It does not provide information about variation, range, and extremes outside of
the mean.
6. a. What is responsible for this difference between the
mean and median? The distribution of numbers throughout
the range is uneven.
b. How would the median change if the 9-mm-long shrimp was not in the
sample? The median would not change.
c. How would the mean change if the 9-mm-long leaf was not in the sample? The
mean would change from 58.6 to 62.4.
d. What is the mean for sample 1?
sample 2? Both means = 30.
7. a. Could two samples have the same mean but different
ranges? Explain. Yes, the mean does not reflect the distribution
of numbers.
b. Could two samples have the same range but different means? Explain. Yes, uneven
distributions of numbers within the same range could produce different means.
8. a. What does your calculation tell you?
Conclusions vary (males usually taller than females, range for males usually
greater than range
for females, etc.).
b. What are the limitations of your
sample? There can be great variation
in any sample size.

Questions for Further Thought

1. What are the advantages and disadvantages of using the metric system of
measurements? base 10 of units, easy to convert between scales Unfortunately
many scientists and businesses are in countries using the English standards of
units and measurement scales.
2. Why is it important for all scientists to use a standard system of measures rather than
the system that may be most popular in their home country or region?
Good science must be repeatable.
Standards assist scientists from different countries who are working together to
repeat investigations. Their cooperative effort and repetition of the experiments
strengthen the validation of the results.
3. Do you lose or gain information when you use statistics to reduce a
population to a few characteristic numbers? Explain your answer.
fewer examples in regulation, greater the rise of detecting a difference when none really
exists One loses information. A few “characteristic numbers” can not =fully describe
the variation among all members of a population.
4. Suppose that you made repeated measurements of your height. If you used good
technique, would you expect the range to be large or small? Explain your answer.
Small, with repeated measures improve technique and thus more precision and
accuracy.
5. Suppose that a biologist states that the average height of undergraduate students at
your university is 205 cm plus or minus a standard deviation of 17 cm. What does this
mean?
The mean value is 205 cm. 68% of students range between 118cm – 222cm
6. What does a small standard deviation signify? What does a large
standard deviation signify? low variance
high variance
7. Is it possible to make a perfectly precise
measurement? Explain. No, only in theory.
Uncertainty is in all measurements.
8. When in our everyday lives do we not want precise
measurements? late for work, utilities rates,
physical attributes, age
Another random document with
no related content on Scribd:
ie nou meeging naar de mooie meiden van Grint, naar
de lekkere Geert, Trijn, Cor en Annie.

—Nou … ik bin d’r op haide op stàp … mond ope.…


portemenai toe.… schaterde Klaas opgewonden.

Geen woord zei Dirk, vroeg ook niet of ie mee kon. Hij
strompelde zacht zwaaiend naast Klaas, de herberg
uit, als hoorde ie bij ’m.—

—Nou.. aa’s hai.… had d’r sels is.. binne wai ’t ook,
bromde Willem en nàbromde ’m Jan.

Daar zat Grint ’r ’n beetje mee, want de mannen


hielden áán.—… Duufels, doar droeg ie twee, drie
dronken kerels in huis.… heet op s’n maide … Moar
sullie hadde sain tug soo rejoàl d’r van late snoepe!..
Allainig Dirk!.… die wou die puur wel kwait!.. Die keek
d’r soo suur.… soo ’n naidas!.. Da’ konne s’n maide
nie bestig hebbe.—

Hij had al rond gezien op de donkere haven, of ouë


Gerrit d’r ook rondscharrelde bij ’n kroeg om ’m mee te
sleuren. Want Willem en Jan waren ook veel betere
partijen voor z’n meiden.. Zat veel meer loodpot! Die
mochten haarlie bescharrelen zooveel ze wouen.…
Als ’t maar niet tot kinderen kwam! Maar nou zag ie
geen ouë Gerrit, geen Kees, geen Piet. Dan most de
brombeer d’r ook maar bij; kon toch vast geen kwaad.

—Mô je nog ’n afsoàkker Kloas? vroeg plots, voor ’n


rot kroegje staanblijvend Dirk, met bleeke strakheid in
z’n kop en tril-trekjes om z’n lippen.
—Dankkie uit ’t hartje kaèrel! Ik hep d’r t’met.… t’met
wá’ bai màin stopt, veur ’t nest hee?.… ’t mog d’r weer
’n weekie sain.… dan kraige sullie alletait van main ’n
lik uit de flesch hee?.… Jammer da’ sullie d’r aige nou
t’met juist an ’t boene binne.…

—Selle wel waiser wese.. lolde Willem sabbelend op


z’n woorden.… aa’s d’r jonge kerels komme.… da treft
d’r nou net ellèndig mooi!

—Niks gedààn jonges! Je houê d’r jullie fesoen!.…


daa’s onder en boòfe de wet sait hee? jonge maide is
d’r hiet brood.. paa’s d’r op! [187]

—Nou,.. sullie wete d’r woar Brammie de mosterd


hoàlt, piekerde dikbullige Jan.

—Tu.. tu.. tu.. manne,.. hield in dronken energie Grint


vol.… main maide binne d’r onskuldig aa’s ’n kerk-
kruissie hee?.. ’t binne d’r netuurlik jonge skepsels
hee?.. en se binne d’r soo ellendige goeie kooksters,
enne meroakels goeie huishousters.…

—En Train is d’r tug soo’n ellendig-knap swoàrtje,


brulde dikbullige Jan huilerig, lachend van dronken
aandoening.

—En Geert.… da’ liefe bakkesie! schreeuwde Willem.

Dirk gromde wat, dreigend onverstaanbaar voor Klaas


en de neven, die maar zwegen, uit angst dat ie ’t
herhalen zou.—

Recht over ’n weibrok stuurde Klaas op z’n erf en


huisje ààn, dat stil en klein achter hagen en
vruchtboompjes donkerde tusschen het verduisterd
groen, midden in geheimzinnige murmeling van
zomeravondland, weemoedstil en geruchtloos.—

Dirk voelde zich lam in de beenen. Hij had ’n schat


verzopen, maar Klaas niets en de neven waartegen ie
nooit sprak ook maar weinig. Dat hinderde ’m nou,
maakte ’m barsch en nijdig, toch zonder dat ie iets
zeggen kòn.

Bij Grint zaten de meisjes, in ’t halfdonker, paf van de


hitte, doodop van aardbeipluk, lusteloos en morsig
nog, op ’t achterend. Toen de mannen instapten,
bonkerde ’r rumoer in ’t stik-heete hokje, dribbelde ’t
vrouwenkliekje onder zachte gicheltjes en lach-
kreetjes naar de voorkamer, waar de kleintjes sliepen
in bedsteeën en ledekantje, en ’t duf stonk naar
verstoofde menschenlucht, zweet en adem.
Zenuwachtig door ’t lawaai van de zware stapkerels
en schorre dronken stemmen, draaide moeder Grint ’t
lampje òp vlak voor ’t raam, dat half in
hoogòpgebloeide geraniumsblad en dennetjesgroen
gezakt stond. ’t Vuur van de hel-rooie blommetjes
vlamde ertusschen en tonglekte, fel-rood. Acht potjes
in ’n rij, opgekneld en saamgeknussigd achter ’t dichte
venstertje, dat nog inniger scheen in z’n kleinen
ruitjesbouw, de blommen hoog uitgetakt, tusschen ’n
pot-dennetje. Vlak er boven, ’t gordijn, geel-blank
door-goud [188]van lichtstroom, met z’n wollige
bolletjes, zachtglanzend neergekroesd in ’t groen. ’n
Klein scheepje hing tusschen ruitje en blompotranden
te pronk, met z’n teer mastwerk, ragge kruisdraadjes
en koperen boegplaatjes, glanzend tusschen het
warme roodaarde.—

Zòò, intiem en stil, ’t raampje met z’n uitgeteerd-groen


horretje in ’t puffe zomeravondkamerke, leefde eigen
bestaan achter z’n stille, glansgouden gordijntje.—

Vader Grint al opgewondener, schreeuwde dat ie weer


’n likeurtje voor ’t nest had meegebracht. Geert keek
glunderigschuw, naar Dirk en de neven. Haar diep-
donkere oogen zochten te begrijpen waarom de
mannen zóó laat waren meegestapt.

Dirk bleef bokkig, zei geen stom woord, zoende Geert


alleen met z’n heeten oogenkijk, pal in ’r wulpsch
blanken halskuil.. Nooit nog had ie soo’n lekkere maid
sien—— doar waa’s Guurt ook niks bij.

Willem loerde van ànderen kant op Geert en Jan lolde


met Trijn en Cor.—

Uit achterend in klomprumoer was plots Piet Hassel


ingestapt, in schijn zoekend naar Dirk. Woest was ie
op den kerel, dat ie daar zoo pàf en stomp naar Geert
zat te gluren, hij, die toch ook wist, dat ze al lang met
hèm aan ’t scharrelen geweest was.—Bokkiger nog
keek ie op Geert neèr. Op z’n kousen, stil was ie ’t
kamerke ingeslopen, morrend in zichzelf dat dâ
speelsche meidetuig ’n elk vrijgezel lokte.—

Jan Grint, in ’t gangetje z’n klompen uitklakkend,


stapte na Piet in. De meiden gierden, bufferden hun
kopjes bijeen onder lampgloed. Vrouw Grint gichelde
mee, schel, met snerpende schreeuwerigheidjes, dat ’t
broeihok volschetterde van stemmenrumoer. In lollig
opgewonden gebaar zette Klaas ’n flesch jenever op
tafel.—

—Moeder!… nou skenk jai d’r aa’s ’n klebak de kring


rondhaine.… hee?

Piet was dichter op de meisjes aangeschoven en Jan


Grint gaapte, gààpte. Willem vloekte in zichzelf van
nijd, dat z’n neef Piet, nuchter en koel, zoo midden in
was komen opdagen. [189]Maar Jan Hassel kon ’t niks
schelen. Half al zat ie op Trijn d’r schoot, kinstreelde
Cor, ’t blondje, onder woede van vurige Trijn, die geen
jongen kon zien of ze moest ’m hebben. Gauw, met ’n
por, liet ie Cor los, keek Trijntje pal in de appels,
handstreelde ’r week-kittelend en sluiperig in ’r hals,
staarde lodderig verliefd en dronken-sentimenteel,
haar brandende begeerende kiekers in.—

In ’t ledekantje, wurmden en woelden de kleine


plukkers en plukstertjes, half in den slaap. Een
kereltje, klaar wakker van lol-gerucht, stootte de
anderen òp.—Een vóor één, verschoond, pas wèg
onder den Zaterdagavondboen, strompelden ze òp, uit
bedsteetjes en ledekant, met knipperende oogjes
tegen ’t felle licht.—De drie kleine meisjes, in blanke
ponnetjes, met hun lachend slaperige, helder
geboende rooie gezichtjes, drongen verbluft op de
tafel ààn. De jongens, in d’r loshangende smoezelige
hansoppen struikelden vàn gretigheid, naar voren.
Klaas Grint, al opgewondener, schaterde en grappigde
gemeene moppen uit, proestte zich zat met z’n eigen
pret, en lachronk.—
Hij vertelde dat ie dat elken Zaterdagavond zoo had
geprakkiseerd, ’n lekkeren dronk voor z’n nest, op ’t
geploeter van de week. Dat mochten ze waarachtig
wel hebben. Dan kreeg de heele kring ’n borrel. De
kinders rekenden er al op; smakkerden en joolden al
vooruit, wachtten elken week tot ’t kwam, met slaap in
de oogen. Iedere week moest ’n ànder waken en
wakker schudden zusjes en broertjes, als vader Grint
wel eens heel laat aanzwaaien kwam. Maar dikwijls
viel ’t kind-wachtertje in slaap, lag ’t heele hufter-
zooitje te ronken; ging de zuip hun voorbij, zonder dat
ze ’n druppel drank geproefd hadden.—

Gespitster bleven ze de volgende week, in langen


worstel tegen slaap. Hoorden ze dàn flesch- en
glaasjesgeluid zacht rinkelen, geslobber en geraas,
dàn veerde wakertje òp, hielp hij, in stooten en
bonken, zusjes en broertjes overeind; bombardeerden
en drongen ze joelend naar voren, in den kring. En
Klaas Grint, schaterde dan, was trotsch, heel trotsch
op z’n wakkere kleintjes, dat ze zich niet hadden laten
verschalken. [190]

Dirk bleef stom op z’n stoel als ’n blok, deed niets


anders dan Geert in ’r donkere oogen staren, en ’t
gezicht zwart te rooken. Willem schoof al dichter bij,
aan anderen kant en Jan Hassel, met z’n log lijf
glisserde zich nou heelemaal op den schoot van
vurige Trijn, waar ie telkens, met ’n schijn-ontstelden
opkieper van afgebonsd werd. Dan gilde Trijn in dollen
lach, stootte Willem tegen z’n buik, maar Cor en Annie
hielpen Jan weer òpsjorten, langs d’r beenen. De
meiden tusschen de stoomende stoeikerels, kregen ’t
warmer, lachten, gierden en bliezen van hitte en
klefferige vurigheid. Piet bestoeide Cor, uit wraak
tegen Geert, en zoende Annie dat ’t klapte. Alleen als
de kerels in brutalen grabbel hun te lijf wilden, trapten
en beukten de meiden op hun schonken, die toch
roerloos bleven, als van graniet, onder de weeke bons
van hun meisjesknuisten.—Vader Grint keek loensch,
woedend dat ’t wijf de kelkjes nog niet had
neergekringd.

Schunnige grappen en woorden ronkten de kerels


onder drinkhitte uit; branderig borrelde dierdrift op.
Gloeiriger handen tàstten, feller oogen loerden door
rookdamp heen. Maar telkens nuchterde vrouw Grint
er wat tusschen, dat de kerels even verbluft en sip
vòòr zich keken.—En Jan Grint, nijdig op ’t bezopen
stoetje, den branie Willem, kalmeerde ze met koelen,
norschen smak van woorden. Langzaam had vrouw
Grint eindelijk kelkjes uit de kast gehaald en
neergezet. In fijn zilverende glinsterkringetjes
klokkerden klaar de glaasjes vol, en zoetig liet ze, in
elk kelkje ’n klontje zakken.

—Enne de laipeltjes moeder.… da’ sullie d’r van deur-


roere kenne! hee? schreeuwde Klaas, spog-
sputterend uit z’n geschroeiden mond.

De kleine meisjes tegen elkaar gedrukt op twee


stoelen, met de knietjes onder de schoone lijfjes, als
duivenrijtje op tilrand blank, keken met groote oogen
waar slaap nog in ronddraaide. De jongens, mannerig,
wachtten, gierend van pret.
—Motte de kinders nou d’r ook weer foader?.… vroeg
zichzelf onderbrekend vrouw Grint.

—Daa’s net! soo wèl aas wai hee?… die … die …


binne [191]d’r op kommende waige hee! barstte Klaas
jolend uit, sullie hebbe d’r meeholpe.. nie? laileke
kakketoes!.… en d’r aige krom plukt!.… soo tuikig aas
de beste.… En nou.… doa’ goàn jullie.… wàif.…
kèrels!… maide … kooters! santjes!

Vader Grint slokte gretig, stond zacht waggelend voor


de tafel, zakte in zwaai weer neèr op z’n stoel.
Mannen, vrouwen, en kinders met d’r kleinuitgestrekte
armpjes, klonken beverig ààn, in driftigen rinkel en
tinkel van kelkjes. De meiden proestten om alles en
dronken te gelijk. Geert schoot in ’n kittellach, dat
jenever ’r tegelijk uit neus en mond spoot, ze in
krampende hoestbui, rood-doorschokt, dreigde te
stikken, inéénkronkelend beenen en hoofd en
spuwend-lachte met betraand-dolle oogen. Dirk was
verschrikt opgesprongen waggelde weer terug, voelde
z’n arm verdrongen door Willem die Geert hard op ’r
rug klopte, onder d’r stikhoestend krampgelach.
Eindelijk bedaarde de meid, nog nakuchend telkens
van jeneverjeuk in ’r brandende keel, gloeiend als had
ze ’n peperbus geleegd.

Jan Hassel had haar glaasje weer deftigjes tot aan


den rand volgeklokkerd dat ’t fonkel-vocht, weer
schitter-zilverend kringlichtte in de kristallige kelkjes,
en stotterend hoestte Geert uit:

—Joa.. joa!.. ongelu!!.. ukke!!.. binne!! d’r kwoaje


kan.… se!!
—Aa’s nou d’r Guurt d’r is hier waa’s! lachte wulpsche
Annie, de jongste meid met ’r mopssnuit.—Geloenscht
had ze naar Dirk en ’r broer Jan toen ze ’t gezegd had.

—Guurt.… Guurt!.… stotterde Dirk, voelend dat ie wat


zeggen moest, die f’rskoont d’r aige … nou.. d’r bast!..
die stoan d’r.. nog feur.. ’n kattebakkie.

Geert dreigde op ’t botte, stom-uitgeaarzelde


antwoord van Dirk weer te stik-proesten in
jeneverslok, maar d’r broer Jan, keek zóó sneu en
zuur dat ze d’r lach inperste en neven Hassel ook voor
zich uit-sipten alsof Dirk heelemaal niets gezegd had.

Licht-zilver wiegelde in glansjes om kelkjes, en fijn


kristalde ’t zilvervocht. Klaas Grint vond ’t lollig, dol-
lollig, wat Dirk daar uitstotteren kwam. [192]

—Aa’s je main nou!.… jai.… jai ken d’r tug soo


ellèndig goed liege hee?.… da’.. da’ de lekkere Guurt..
d’r.. d’r aige nou.. f’rskoont.. hee!.. daa’s sneu.…

—Niks gedaan foader, hou je bek d’r buite, snauwde


drift-bleekig Jan, die niet hebben kon dat Guurt door ’t
bezopen stelletje belold werd, allerminst ’t duldde van
zijn vader.

—Nou.… kaik!.… daa’s … eerst.… ’n be.. laift.…


bèfel.… van.… van hooger hand.… hee!.. Gain jai.…
d’r na’ je snoeptoàfel.. foader! wil dá’ segge!.. nou!..
daa’s befèl van main nikker, de swarte Joan,..
eenmoal.… andermoàl.… nou hou je sain heul
fesoenelik.… en figeleer je nie … en nou goan wai d’r
nog rais ’t kringetje rondhaine hee?.… Moeder! gaif de
kooters nog rais ’n hallefie.. enne main!… enne.. de
kerels.. de volle moat! hee manskappe? da’ laikt
hoarlie hee?

—Altait lekkerder aa’s op ’t land te f’rbrande, mit ’t


hiete spog in je drooge bek.. sloeg Piet er door, tegen
Trijn áán, stoeiend met de lange blonde Cor, die stil
zat en smakkerend met zoete teugjes ’r jenevertje
inzoog, dronkje waar ze dol op was, iedere week.—

Vader Grint lachte luidruchtig om Piet, met oogen nat


van glansen en stil uitwerkende dronkenschap. De
kerels roerden, smakkerden, en de meiden lachten en
likten. En gretig, in felle passie, zogen de kinders ’t
drankvocht bij zoete kleine teugjes in, piekerden met
hun vingertjes klefferig bodempje schoon, boorden en
kronkelden d’r tongetjes, spitsig langs ’t randje,
omlekten de glanzige en besuikerde kelkjes, woelden
en zuchten in spartelend plezier. In drukke gebaartjes
pagaaiden de klef’rige kinderknuisjes door elkaar
heen, schuurden woelig schoudertjes en armpjes
langs de tafel. Fel lonkten en vonkten de oogjes in ’t
lamplicht, en ’n paar brutale jochies poogden te likken,
te smakkeren, doopten hun vingertjes in de kelkjes der
vreemde kerels.—Onder gelach en gebabbel weerden
die hun klauwtjes àf, zonder eigenlijk te zien wàt de
kooters deden. ’n Roodharig jochie van vijf, apig
maskertje, met wijsgeer-rimpeltjes op hoog-voorkopje
ingegroefd, vroeg om méér. En ’n ander, [193]wat ouër,
drensde mee in hurk, z’n hoofd op twee ellebogen
gesteund, vingertoppen den mond ingeknauwd, met
z’n hel-blauwe oogen, pijn-lang ’t licht instarend. Maar
dadelijk, als kreeg ze haar herinnering terug, viel
vrouw Grint nijdig uit, dat ’t nou dubbel en dwars mooi
geweest was, joeg ze de duizelige kleinen met snauw
en duw weer naar hun bedjes. Christientje werd aan ’r
lange haren meegesleept door ’n drank-verhit jochie
van acht, en gierend opgewonden, elkaar
beklapperend op de billen, klauterde ’t stoetje weer in
de verbroeide slaaphokjes, die vol dampten van rook,
walmden van snikheete, duf-drukkende
kamerbenauwing.—

De mannen joolden met Dirk mee, die plots van


stommetje, in ’n vlaag ’t drukst wierd van allen. Hij
stoethaspelde en raaskalde, stoeide en sprong als ’n
klown, strooide gepeperde moppen stotterend rond,
flapte en stapte dat de meiden, verhitter, schik in den
kerel kregen.—Z’n kop gloeide rood, z’n koeienoogen
glansden, en z’n chineesch-kakerige snuit keek
sentimenteel. Piet zong schor, schold ieder uit, zoende
vlak voor Willem Hassels tronie, de mooie Geert op d’r
gloeiend-wulpschen mond en blank open halskuil, dat
er vloeken en bedreigingen hurrieden tusschen de
dronken knapen. Maar de meiden konkelden ’t weer
goed. Klaas Grint lachte er overheen en vuriger
stoeiden de mannen dan weer, in haat en wrok, tòch
voor ’t moment met elkaar verzoend.

Duffer broeide de avondkamer in voozen stofstank van


gesloten vensters. Het raampje, met z’n geranium-
vuur, bladergroen en fijn roodaarde, achter ’t
vergroezelende licht en vroom-groen horretje, waasde
stil-gouïg tegen avonddiep duister van buiten, en elk
ruitvakje verpeinsde eigen glansjes van tonige
tintstilte, diep en wazig. ’t Scheepje stond roerloos met
’t ragge touwgeweef, en heel ’t venstertje, gouïg
aangegloeid in lampeglans, met z’n roodaarden
blompotjes, bloemen-vuur, en groene twijgjes, ver-
eenzaamde inniger achter geproest en schor
stemgebrul, ver van ’t burleske geschater en schurend
gegrinnik der dronken, dierlijke boerenkerels. Over
bovenkant van half gezakt gordijntje holden en lolden
schaduwbroklijven [194]van de mannen, als ze
waggelzwaar van hun stoel dansten en loom
kankaneerden met armen en beenen gelijk. Dan ging
er dronken waggel van rompen en koppen tegen ’t
gelige gordijndoek; chinees-schimmig en burlesk-
angstig vergroot als ze stapten naar achter, in ’t tonige
halve kamerduister; schèrper aanrumoerend, en
silhouet-zuiver, de dronken profiel-tronies omlijnd, als
ze zich bewogen naar vòren.—Smokerig in nevel
rookte de kamer rood van gouenaars en sigaren.
Scherp in vlagen, prikkelde jeneverstank er doorheen
en lolliger in de zomeravondhitte zopen de kerels hun
kelkjes leeg, in kleverige klauwen, snurkerig schrei-
lachend en dronken doorgrinnikend. Dirk zat met asch
bemorst van z’n borst tot z’n knieën, en telkens plaste
’r jenever op z’n kleeren, als ie waggelend opstond en
met z’n glaasje in de hand lachtronies der meiden
bestrijken wou.—

Met schrik en angst loerden de dochters naar hun


handen, die rondzwermden in al woesteren tast. Tot
eindelijk, laat in den avond, heel laat, vrouw Grint ’t
besef kreeg de kerels te bonjouren. Dat had ze nog
nooit beleefd, zoo’n latertje, al wàs ’t Zaterdagavond.
En al loerde ook zij op de rijke neven Hassel, nou, met
die arme donders Piet en Dirk erbij vond ze ’r niet veel
aardigheid in. Met boffen en beuken drong ze de
kerels naar de deur, woedend op vader Klaas, dat ie
zich zoo te buiten ging.—

Want Grint joeg de kerels òp, tegen elkaar in, om z’n


meiden te zoenen, te pakken, te frommelen. Schor-
ironisch, met scheefgetrokken mond, bezwijmelde
oogen, die waterig glansden van beschonkenheid, riep
ie hikkend, en òpwaggelend van z’n stoel:

—Alletait.. in.. ’t fesoenelikke.. Soene.… i i i i.. i i i.. ’n


’t fesoenèlikke.… enne.. pakke.… i n n n n.… ’t
fesoenelikke.… enne!.…

Ze zoenden, dat ’t klapperde, en de meiden verhit en


vol verzet toch, bedroesemd, opgehitst, en nijdig-
beschaamd tegelijk, trapten en sloegen. Annie en Cor
vooral, duwden met vuist-stompen en kleine
mokerslagjes de rook- en drinkmonden griezelig
[195]van zich af. Toch voelden ze niet te kunnen
weghollen, om de lekkerige duizeligheid en soezerige
zinnelijke hitte in d’r lijven, van ’t drankje.—Maar
vrouw Grint waakte, hield ààn. De kooters konden niet
slapen, zij moest d’r ook in,.. kortom, ’t was d’r ’n
skandaal, zoo laat naar ’t nest te trekken. Dat was
nooit nog in d’r leven gebeurd. Schoorvoetend, met
brandende monden, scheefgewrongen van heete,
verterende begeerten, met gloeioogen, in vlam
geloerd op de guitige donker-lonkende kijkers van
Geert en vurige Trijn, op ’t slanke lijf van Cor, en de
warme molligheid van Annie, trokken ze af.
Klaas Grint waggelde ze nog achterop naar ’t pad. Z’n
dronken haperende hik-stem, krijschte wat nà,
onzeker verglijend in klank-schorre lalwoorden.—

In ruzie-smorende innigheid en vriendschappelijke


woede, waggel-stapten de neven, over ’t maanbleeke
duistere pad heen, armen ingehaakt, elkaar
vervloekend. Ze zongen en raasden zich naar huis,
met straatliedjes en dreunende scheldwoorden,
uitrauwend in stildroomenden zomernacht, doordauwd
van zoete geuren. En vóórt ging hun beestige passie,
die de zwoegers, als steigerende, duistere furiën
rondtrampelen liet, in ’t nachtelijk stil-donkere Duinkijk.
[196]
[Inhoud]
VIJFDE HOOFDSTUK.

Vale lichtgloor van ochtendmaan weifelde boven het


polderland.—Zomernacht, in vochtige stille glansen,
was aan ’t versterven, in eindloos stille ruimte.
Geruchten van eeuwigheid, suizelden in schelp-
ruischend doorduisterd luchtgewelf en aard-schemer.
—Rust van weide-sluimer waarde rond, in zachten
ademhaal van landontwaken, rond lucht- en aarde-
stilte.

Luidlooze groei van wazig, zilverpaars ochtendgloren,


alom. Stilte, heilige stilte, huiverde over ’t polderland,
eindloos bedehuis van zwijg, godstilte in kring van
bidders.—

’t Licht verweefde en groeide in wazige gestalten, uit


nevelig nachteduister. Zacht, doodelijk zacht en broos
áángloren kwam ’t licht, stiller, sluipender over ’t
morgenstille, glorend, zilvergrauwe land.—En àchter
de paars-grijze hemelwolken, die áánlichtten in sterker
gloor, staarde de nacht, al bleeker, blééker.

In grijs-paarsen toover en tinten van sluimer, glorend


en vaal droomde ’t stedeke Wiereland òp uit een mist
van paarsen, ijl-zwevenden ochtend-damp, die òm de
vage daakjes, vèr-af van ’t land, langzaam weefde, al
wééfde, ragweb van bleek morgenpurper.—

Geruischloos wiekte de geheimbrooze landstilte òp uit


den roerloozen ochtend. Zachte tocht van blanke
lichtvleuglen, ruischte over de nevelige stedeke-
daakjes, en violet-teer òpkronkelende landwegjes. Al
zachter vloeide ààn ’t hemellicht, in wondre weving,
geheime groei van glansen,—àl paarser gloorde ’t
boven de wondre stille weien.—

Tot zacht geruisch van ontwakend leven kwam beven


boven [197]’t land, murmelend vibrato van wond’re
zoete klankjes, aanstemmend den landelijk-zilveren
morgen. Heel van vèr, en rondom, vlei-
tjielptengesmoord, angstig-ingehouen, kweel van
vogelenkeeltjes, murmeling en wiegeling, zoet-innig
luit-gestem van luchte-zangertjes. En sterker
preludeerde òp, gesmoorde jubel van zilveren
kweelertjes in ochtendgebed, al áánstemmend den
dag, den goudrooden zonnedag, die komen ging.

Heilig, verstommend heilig, vloeide de zilveren fluister


van orgelende keeltjes door luchtgewelf, een blank,
zalig-zomersch landgerucht, áánklankend al
jubelender, zoeter, al fijner en hooger, mèt ’t glorende
licht van den morgen.

Zilver-blanker en wonder-heimelijk verruischte het licht


achter de harpenaartjes van hemel en wei, die wiek-
vluchtten door wolkenruim en graszee.—

Zomerochtend-gloed, roodblond en groenig-goud, àl


goud, verpurperde dampiger over ’t eindloos land, en
heel de aardekom rookte van rood licht.—

Van ver, uit nachtweefsel, schemerglansde de hemel,


en paarse wasem nevelde. Zacht-blond, roodblond
èven de hooischelven, in glanskopering rij-den áán,
betoortst in toovervuur van bergje tot bergje.

Van erfjes àf, uit Wierelandsche huisjes en


polderstolpen, klonk haangekraai, zomer-zang’rige
klank en zang, die hèl opgroeiden uit de stilte-
eeuwigheid en neerstortten in gouden geluidsval van
triomfaal alarm. Elk geluid, zwak-stemmend,
aanzwevend uit paars ochtendgrauw van stadje, vèr
naar weizee toe, werd zang-trillend leven, verwiegelde
tusschen luchtgewelf en roodaarde-gloed.

Sikkelmaan zilverde zacht in aanlichtend lila-blauw


van hemel, waar, tusschen meeuwblanke wolkjes,
bleek purper streepte. Heel ver, naar nog glorenden
polder-horizon, boven dorpjes-verren nevel, gloeide
òp in rijk van glorend morgenrood, een brand van
bleek-oranje vuur, ’t schemerend wei-groen zacht
bekaatsend. Daar, òver ’t dorpsnevelige, zweefde
klooster-heimlijke stilte.—

Plots, in een kring van paars gewolk zweefde òp ’n


kruis, [198]bloedrood in prachtschijn, hoog-òpgericht in
’t luchtgewelf.

Uit ’t paars rondom, schuifelden gestalten, wazige


morgengeesten, die stom den stervenden nacht
instaarden. Langs ’t bleek oranje schuifelden ze voort,
’t nevelrijk van morgenrood in, verheiligd, met wonder
licht beglansd.—En stil, in hun god’lijken staar
naderden de morgengeesten ’t oranje vuur, òm ’t
wolken-belichtende hemelkruis geaureoleerd.
In zachten ochtendgloed ging rond geheime groei van
wolken en licht. Midden in ’t paars-massaal
wolkendom was plots het kruis geslonken, doorbroken
tot toortsenkrans van rood licht.

Haan-kraai verklonk nu in sterker ontwaak-triumf over


’t morgenland, en hoòger mèt zonnegloor, viel blank
fluitgeruisch in, wiegelend spel, jubel-teer en
murmelend van windharpen die te neurie-peinzen
hingen in ’t glorend-purperen luchteruim. Vogelkens
mijmer-zangden, ontroerend-broos, en uit de aardewei
wonderen òp, paleizen van zoet luitenden jubel,
klankenhallen en poorten van zomervreugd, in den
kleurigen gloei van morgen-gloor, rood-wazig en
groenend-goud, omspuid met den zilverenden damp
van ’t eerste nevellicht rondom. En wind-huiver
omdauwde ’t polderland met bloemenzoet, graszoet,
hooigeur en klaverrook.—

Al sterker ruischte áán ’t licht, zette in wondren gloed


en fijnen glinster de groen-gouden wei, wekte de stille
peinzende kleuren van ’t hooi, de haver, de rogge.—

In zang van toortsige gloedsfeer begon ’t heilige


gebed van de tinten naar ’t licht.

Heel de ochtendpolder, toch vol wondre stilte-


geruchten, vage klanktrilling en vroom gesuizel van ’t
landstille eindlooze; al de hooi-schelven, de bloeiende
klavervelden, de weibloemen, jubelden zacht-
ingesmoord naar de Zon, die verrijzen ging. De
luchtrand, rood-dof vergloeid, onder ’t massale
wolkenland van paars, kartelde en wentelde nog wat
vurige zonnewieltjes, dat ’t sprankelde van vonksels
rondom in het ruim. Van verren horizon, aan
polderdorpjes, glansden roode daakjes, in grijs-
violetten morgennevel, en torentjes spitsig en bits,
ontgrauwden.— [199]

Goudgroen golfde het licht, ochtendazuur van blauw-


penseé glansen en weerschijnen in, gloeide de
wolkkring boven horizonbrand áán, als paars vuur, àl
hooger prachtpaars, eindloos uitgekranst in ’t
hemeldiep. De hooischelven, in koperen goudgloed,
stonden aan één zij te branden in goudvochtigen
nevel en rood-sferigen lichttoover in altaren-wonder,
door ochtend-goden er om heengeademd.—

Golfgloed van rood-goud beefde van schelf tot schelf.


Over heel de weizee vlamden zij áán de bergjes in
liniën, tooverroode gloed; meer schijnsel dan licht,
meer waas dan glans, vreemd gegloei van nimbus-
brand, die trilde en toch schroeide, vlamde, straalde,
en zelf zich weer wègweefde in sfeer van wonder-
zàcht schitterend goud, dat tusschen de schelven
wiegde en weefde, en de wei-aarde ros-groen
begloeide.

Laag, scherend langs ’t land, zengde blonde gloed


van ’t ochtendlicht.—Hier en daar fonkelzwartten de
koeien òp in hun glanzig huidgit, dat glansde als
natgeplast satijn.—

Wierelandsch stadje uit paars grauw opgedampt,


begon te leven, in weerglans van ochtendrood. De
pannen-daakjes, bijeengebrokkeld, vingen glanzen,
donker en lichtrood, grijs en leiblauw. De groote toren

You might also like