Spółka – zagadnienia ogólne

Spółka wewnętrzna – spółka, która nie ujawnia się na zewnątrz, jest tylko umową, nie tworzy
wspólnego majątku np. Konsorcjum – przedsiębiorcy łączą swoje siły. Konsorcjum, które stworzyli
uczestniczy w przetargu. Na zewnątrz w prawdzie występuje konsorcjum, ale mamy do czynienia ze
spółką, która nie tworzy żadnej struktury.

Spółka zewnętrzna – mamy do czynienia z jednostką organizacyjną, gdzie jest tworzony

majątek Spółki handlowe osobowe - spółki, które mają niepełną osobowość prawną

Spółki kapitałowe – osoby prawne

Jeżeli mamy do czynienia z przepisami KHS, które wymagają ogłoszenia to są publikowane w

specjalnym czasopiśmie – Monitor Sądowy i Gospodarczy.

Umowa spółki
Spółka jednoosobowa – spółka kapitałowa, której wszystkie udziały lub akcje należą do jednego
wspólnika lub akcjonariusza

U podstaw każdej spółki leży zawsze stosunek umowny, stosunek cywilnoprawny. Może to być
umowa albo statut. W spółce akcyjnej i komandytowo – akcyjnej podstawą działania jest statut.

Ilekroć w ustawie jest mowa o umowie spółki należy przez to rozumieć akt założycielski sporządzony
przez jednego wspólnika albo akcjonariusza spółki kapitałowej

Współwłasność
Współwłasność – własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom.

❖ Współwłasność w częściach ułamkowych

❖ Współwłasność łączna – żadna z osób będących wspólnikami nie ma określonej części majątku
spółki. Na etapie funkcjonowania spółki cywilnej żaden ze wspólników nie ma określonej części
majątku spółki, np. wspólność majątkowa małżonków

Majątek spółki
Wspólnik nie może rozporządzać udziałem we wspólnym majątku wspólników ani udziałem w
poszczególnych składnikach tego majątku.

W czasie trwania spółki wspólnik nie może domagać się podziału wspólnego majątku wspólników.

W czasie trwania spółki wierzyciel wspólnika nie może żądać zaspokojenia z jego udziału we
wspólnym majątku wspólników ani z udziału w poszczególnych składnikach tego majątku.

Spółka osobowa
❖ spółka jawna
❖ spółka partnerska
❖ spółka komandytowa
❖ spółka komandytowo – akcyjna

Spółka kapitałowa
❖ spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
❖ prosta spółka akcyjna
❖ spółka akcyjna

Spółka jednoosobowa
Spółka jednoosobowa to spółka kapitałowa, której wszystkie udziały albo akcje należą do jednego
wspólnika albo akcjonariusza.
Rejestr
Jeżeli spotykamy się ze słowem rejestr to rozchodzi się o rejestr przedsiębiorców

Bezwzględna większość głosów

Bezwzględna większość głosów – więcej niż połowa głosów oddanych (głosy wstrzymane liczone są
jako przeciw)

Wzorzec umowy
Wzorzec umowy – wzorzec umowy spółki udostępniony w systemie teleinformatycznym.

Przy wykorzystaniu wzorca umowy można zawrzeć:

❖ spółkę jawną,
❖ spółkę komandytową,
❖ spółkę z o.o.,
❖ prostą spółkę akcyjną.

Przy wykorzystaniu wzorca umowy nie możne być zawarta:

❖ spółka partnerska
❖ spółka komandytowo – akcyjna
❖ spółka akcyjna
Spółka cywilna

Spółka cywilna jest to umowa, w której wspólnicy zobowiązują się dążyć do wspólnego celu. Przy
czym do współdziałania musi być cel gospodarczy. Dążą do wspólnego celu gospodarczego przez
działanie w sposób oznaczony. W szczególności przez wniesienie wkładów w praktyce, to działanie
może polegać na np.

❖ Wspólnik będzie stale dostarczał i sprzedawał swój towar

❖ Wspólnik zobowiązuje się zaniechać prowadzenia określonej działalności

Teoretycznie możemy mieć do czynienia ze spółką, w której żaden ze wspólników nie będzie
wnosił do takiej spółki wkładu. Będzie wtedy działała w oparciu o kredyty, pożyczki udzielone
przez wspólników, wynika z tego, że może być spółka bezwkładowa.

Spółka cywilna to zawsze jednostka organizacyjna. Organizacja ta jest tworzona w oparciu o wspólny
majątek, który jest tworzony z wniesionych do spółki wkładów oraz mienia nabytego w czasie
trwania spółki.

Spółki cywilne nie są nigdzie rejestrowane, nie jest znana umowa spółki cywilnej, nie wiadomo kto ją
reprezentuje, kto prowadzi jej sprawy itd.

Spółka cywilna jest to jednostka organizacyjna, ale nie ma zdolności prawnej, nie jest osobą, nie
jest niepełną osobą prawną, nie jest osobą prawną (nie ma odrębnego majątku).

Majątek
Spółka cywilna nie ma majątku, nie ma zdolności prawnej. Majątek spółki cywilnej to majątek
wspólników.

Przekształcanie spółki cywilnej

W obecnym stanie prawnym spółki cywilne mogą prowadzić każdy rodzaj działalności
gospodarczej, w tym olbrzymią działalność gospodarczą (nie trzeba przekształcać spółki cywilnej w
inny rodzaj spółki).

Zatem spółka cywilna może funkcjonować w tej formie jako spółka cywilna, ale może też
przekształcić się niezależnie od wielkości prowadzonej działalności gospodarczej w spółkę
jawną.
Polega to na przerejestrowaniu, wystarczy dostosować umowę spółki cywilnej do wymogów umowy
spółki jawnej. Potem wszyscy wspólnicy składają wniosek o wpis takiej spółki do rejestru. Z chwilą
wpisu do rejestru spółka cywilna staje się spółką jawną.

Spółce jawnej przysługują wszystkie prawa i obowiązki stanowiące majątek wspólny wspólników.
Spółce jawnej przysługują koncesje, zezwolenia, ulgi, które przysługiwały spółce cywilnej, chyba, że
z decyzji wynikało co innego. W wspólnicy spółki cywilnej stali się wspólnikami spółki jawnej.

Spółka cywilna może przekształcić się też w inne spółki handlowe, ale wymaga to procedury
przekształcania, która jest wymagana do przekształcenia spółki jawnej w inną spółkę handlową,
np. gdyby spółka cywilna przekształciła się w spółkę komandytową to stosujemy przepis o
przekształceniu spółki osobowej w inną spółkę osobową.

Gdyby spółka cywilna przekształciła się w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością to stosujemy

przepis o przekształceniu spółki osobowej w spółkę kapitałową.

Umowa spółki cywilnej

Umowa spółki cywilnej powinna być stwierdzona pismem (forma pisemna dla celów dowodowych).
Powinna być ona zawarta na piśmie, ale niezachowanie formy pisemnej nie powoduje jej
nieważności.
Na czym może polegać wkład wspólnika?
Wkład wspólnika może polegać na przeniesieniu lub obciążeniu własności rzeczy lub inny praw, a
także na dokonaniu innych świadczeń na rzecz spółki.

W istocie możemy mieć do czynienia w spółce cywilnej z:

❖ Wkładami kapitałowymi tzn. pieniężny lub niepieniężny wkład (aport), który w

bilansie będzie ujmowany po stronie aktywów.
❖ Wkłady nie kapitałowe polegające zwłaszcza na świadczeniu usług. Takie
wkłady w momencie ich wnoszenia nie powodują zwiększenia w aktywach spółki.

np. spółka cywilna ma się zająć przewozem. Nie ma pieniędzy, ale ma samochód, dzięki któremu
wykona usługę.

W spółce cywilnej wkładem może być wszystko, np. prawa rzeczowe, własności nieruchomości,
prawa obligacyjne, akcje, udziały, świadczenie usług itp.

Odpowiedzialność za zobowiązania spółki

W przypadku spółki cywilnej mamy do czynienia z masami majątkowymi. Jest to majątek
wspólników odrębny od majątków osobistych (każdy wspólnik ma swój majątek osobisty poza
spółką, a jednocześnie działając w ramach spółki ma majątek wspólny wspólników).

Za zobowiązania spółki cywilnej każdy wspólnik spółki swoim majątkiem (tym poza spółką)
odpowiada w sposób nieograniczony, solidarny, pierwotny i osobiście.

Odpowiedzialność w sposób osobisty

Odpowiedzialność osobista to odpowiedzialność majątkiem osobistym

Odpowiedzialność w sposób solidarny

Solidarnie – czyli wierzyciel może domagać się spełnienia świadczenia w całości od wszystkich
łącznie lub od niektórych

Solidarność musi wynikać albo z przepisów prawa, albo z czynności prawnej (czyli zwłaszcza z
umowy). Solidarność dłużników to tak zwana solidarność bierna i polega na tym, że za ten sam dług
odpowiada większa liczba osób.
Solidarność dłużników – kilku dłużników może być zobowiązanych w ten sposób, że wierzyciel
może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich, lub
od
każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych
z długu (solidarność dłużników).

Aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarnie pozostają zobowiązani.

Odpowiedzialność w sposób pierwotny

Wierzyciel może od razu prowadzić egzekucję z majątku osobistego wspólnika, nawet jeśli jeszcze
egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna.

Egzekucja prowadzona z majątku spółki

Do egzekucji prowadzonej z majątku spółki cywilnej konieczny jest tytuł egzekucyjny przeciwko
wszystkim wspólnikom. Wierzyciel musi mieć wyrok sądu przeciwko wszystkim wspólnikom,
ponieważ jeśli ma tylko przeciwko jednemu lub trzem to nie przeprowadzi egzekucji z majątku
wspólnego spółki. W sytuacji, kiedy ma wyrok sądu przeciwko nie wszystkim będzie mógł wtedy
prowadzić egzekucję tylko z majątku osobistego.

Jak odpowiadają wspólnicy spółki cywilnej za zobowiązania majątkiem wspólnym? Jest to

odpowiedzialność na zewnątrz, ale nie ma odpowiedzialności solidarnej. Jest to tak zwany dług
łączny, obciąża on wszystkich wspólników w jednakowym stopniu. Jeżeli wierzyciel spółki cywilnej
wytacza powództwo wszystkim wspólnikom i sąd potwierdza to powództwo to na podstawie takiego
wyroku wierzyciel będzie mógł prowadzić egzekucję z majątku osobistego poszczególnej spółki, ale
także z majątku wspólnego.

Wierzyciel spółki cywilnej nie sięgnie do majątku wspólnego małżonka, ale może prowadzić
egzekucję z majątku osobistego wspólnika, wynagrodzenia za pracę i innych uprawnień, które
przysługują wspólnikowi.

Jak odpowiadają wspólnicy, którzy przystępują do istniejącej spółki cywilnej za długi, które
były zaciągnięte przed jego przyłączeniem? Jak odpowiada za długi wspólnik spółki
cywilnej, który przestał być wspólnikiem?
Jeśli dane zdarzenie powodujące dług jest w czasie, kiedy dana osoba jest wspólnikiem, to ona za ten
dług odpowiada. Jeśli zdarzenie powodujące dług jest w czasie, kiedy dana osoba nie jest
wspólnikiem to nie odpowiada za dług.

Gdy wspólnik przestaje być wspólnikiem albo umiera to wtedy odpowiada za zobowiązania których
źródłem powstania było zdarzenie w czasie gdy ta osoba była wspólnikiem,
np. Wspólnicy zawarli umowę sprzedaży, kupili jakiś towar i nie zapłacili ceny w wysokości 100
000zł, a potem jeden ze wspólników wystąpił ze spółki, mimo to on również odpowie za to
zobowiązanie, bo w momencie zawarcia umowy kupna – sprzedaży był wspólnikiem, a zatem był
stroną umowy.
np. Spółka cywilna zawiera umowę najmu, najmuje jakieś pomieszczenia, kupuje energię elektryczną,
gaz itd., mamy zobowiązanie bezterminowe o charakterze ciągłym, czyli spółka musi płacić co
miesiąc. Jeżeli jeden ze wspólników tej spółki występuje ze spółki to wciąż będzie odpowiadał za
zobowiązania tej spółki, które powstaną z tytułu ten umowy.

Umowne przystąpienie do długu

Ten kto przystępuje do spółki może złożyć poświadczenia, że chce odpowiadać również za te
zobowiązania, które były zaciągnięte, kiedy nie był on wspólnikiem spółki.
Prowadzenie spraw i reprezentacja spółki cywilnej
W przypadku osób prawnych, niepełnych osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych takich jak
spółka cywilna wyróżniamy:
❖ sferę wewnętrzną – zarząd wewnętrzny – prowadzenie spraw spółki, np. zajmowanie się
administrowanym majątkiem spółki, kwestie planowania rozwoju spółki, decyzje poprzedzające
zawarcie umowy, a po nich zawarcie umowy lub wykonanie umów
❖ sferę zewnętrzną – reprezentacja spółki – przez reprezentacje spółki rozumie się
występowanie na zewnątrz wobec osób trzecich, czynności sądowe i pozasądowe

W spółce kapitałowej zarząd prowadzi sprawy spółki i reprezentuje spółki.

W przypadku spółki cywilnej:

❖ Każdy wspólnik jest uprawniony i zobowiązany do prowadzenia spraw spółki. ❖ Każdy

wspólnik może bez uprzedniej uchwały wspólników prowadzić sprawy, które nie przekraczają
zakresu zwykłych czynności spółki. Jeżeli jednak przed zakończeniem takiej sprawy, chociażby
jeden z pozostałych wspólników sprzeciwi się jej prowadzeniu, potrzebna będzie uchwała
wspólników. ❖ Każdy wspólnik może bez uprzedniej uchwały wykonać czynność nagłą, której
zaniechanie mogłoby narazić spółkę na niepotrzebne straty.

Reprezentacja spółki
W braku odmiennej umowy lub uchwały wspólników każdy wspólnik jest umocowany do
reprezentowania spółki w takich granicach w jakich jest uprawniony do prowadzenia jej
spraw.

Mamy do czynienia z dwiema instytucjami prawnymi w przypadku reprezentacji:

❖ Zakres umocowania
❖ Sposób reprezentacji

Np. Spółka cywilna, w której tylko jeden wspólnik zgodnie z umową spółki może prowadzić jej
sprawy, pozostali są wyłączeni od prowadzenia spraw spółki, umowa nic nie mówi na temat
reprezentacji. W tym przypadku reprezentacja spółki przysługuje tylko temu wspólnikowi, który ma
prawo prowadzenia spraw spółki. Pozostali nie mają prawa prowadzenia spółki, więc nie mają też
prawa jej reprezentacji.

Np. Jeżeli w postanowieniu umowy będzie napisane, że spółkę zawsze reprezentują łącznie wszyscy
wspólnicy albo spółka jest zawsze reprezentowana przez wspólnika A, który musi działać łącznie ze
wspólnikiem B i wtedy stosujemy się do tego zapisu.

Nie ma przeszkód, aby spółka udzieliła pełnomocnictwa innym osobom, w tym prokury.

Czy można zbyć ogół praw i obowiązków w spółce cywilnej?

Np. Jestem wspólnikiem w spółce cywilnej i chcę sprzedać swój udział innej osobie. O ile w spółkach
kapitałowych akcje, udziały są zbywalne, o tyle w spółce cywilnej nie można sprzedać, darować,
zamienić udziału spółkowego.

Wspólnik nie może rozporządzać udziałem we wspólnym majątku wspólników ani udziałem w
poszczególnych składnikach tego majątku.

Nie może wspólnik przenieść udziału spółkowego na rzecz innej osoby, nawet jeśli na to zgodziliby
się wszyscy wspólnicy.

Kiedy następuje ustanie stosunku między wspólnikiem a spółką? Kiedy wspólnik

przestaje być wspólnikiem w spółce cywilnej?
Śmierć wspólnika
Można zastrzec, że spadkobiercy wejdą do spółki na miejsce zmarłego wspólnika. W przypadku
takim powinni oni wskazać spółce jedną osobę, która będzie wykonywała ich prawa. Dopóki to nie
nastąpi, pozostali wspólnicy mogą sami podejmować wszelkie czynności w zakresie prowadzenia
spraw spółki.

Wspólnik przestaje być wspólnikiem na skutek śmierci.

Spółka zawarta na czas nieoznaczony
Jeżeli spółka jest zawarta na czas nieoznaczony, każdy wspólnik może z niej wystąpić wypowiadając
swój udział na trzy miesiące naprzód końca roku obrotowego.

Ważny powód
Z ważnych powodów wspólnik może wypowiedzieć swój udział bez zachowania terminów
wypowiedzenia, chociażby spółka była zawarta na czas oznaczony, zastrzeżenie przeciwne jest
nieważne, np. wspólnik na stałe wyjeżdża za granicę; wspólnik utracił zdolność do wykonywania
zawodu w spółce; pozostali wspólnicy nie zezwalają wspólnikowi na kontrolę spółki, wykonywanie
jego praw w spółce.

Wierzyciel osobisty
Jeżeli w ciągu ostatnich sześciu miesięcy została przeprowadzona bezskuteczna egzekucja z
ruchomości wspólnika, jego wierzyciel osobisty, który uzyskał zajęcie praw przysługujących
wspólnikowi na wypadek wystąpienia ze spółki lub jej rozwiązania może wypowiedzieć jego udział w
spółce na trzy miesiące naprzód, chociażby spółka była zawarta na czas oznaczony. Jeżeli umowa
spółki przewiduje krótszy termin wypowiedzenia, wierzyciel może z tego terminu skorzystać, np.
Wspólnik spółki cywilnej zaciąga kredyt w banku na budowę domu jednorodzinnego i potem go nie
spłaca. W tej sytuacji bank jest jego wierzycielem osobistym.

Wierzyciel osobisty nie ma prawa do majątku spółki, ale na skutek wypowiedzenia udziału wspólnika
ze spółki albo wspólnik przestanie być wspólnikiem, albo spółka się rozwiąże i wtedy wierzyciel
osobisty zaspokoi się z tego co wspólnikowi się należało od pozostałych wspólników.

Wierzycielowi osobistemu zajęcie praw dłużnika przysługujących mu na wypadek wystąpienia ze

spółki cywilnej lub jej rozwiązania dokonane jest z chwilą powiadomienia dłużnika o zajęciu. O
zajęciu komornik powiadomi pozostałych wspólników, jeżeli ich adresy zostaną komornikowi podane
przez którąkolwiek ze stron.

Kiedy wspólnik przestaje być wspólnikiem

Podsumowując, przyczynami w których wspólnik przestaje być wspólnikiem, a spółka nadal istnieje
jest:
❖ Śmierć wspólnika, chyba że w umowie spółki jest przewidziane, że w jego
miejsce wejdą spadkobiercy.
❖ Jeżeli spółka jest zawarta na czas nieoznaczony możliwe jest wypowiedzenie udziału
na trzy miesiące naprzód.
❖ Wystąpienie ze spółki z ważnych powodów.
❖ Wypowiedzenie udziału w spółce wspólnika przez jego wierzyciela osobistego.

Rozliczenie ze wspólnikiem występującym

Wspólnikowi występującemu ze spółki zwraca się w naturze rzeczy, które wniósł do spółki do
używania, oraz wypłaca się w pieniądzu wartość jego wkładu oznaczoną w umowie spółki, a w braku
takiego oznaczenia – wartość, którą wkład ten miał w chwili wniesienia. Nie ulega zwrotowi wartość
wkładu polegającego na świadczeniu usług albo na używaniu przez spółkę rzeczy należących do
wspólnika.

W istocie zwraca mu się wartość wkładu kapitałowego tego, który jest pieniężny, a wkład
niepieniężny o charakterze kapitałowym jest zwracany na podstawie oznaczenia w umowie lub ma
wartość taką jaką miał w chwili wniesienia.
Rozwiązanie spółki cywilnej
Powody rozwiązania spółki:
Z ważnych powodów każdy wspólnik może żądać rozwiązania spółki przez
sąd. Spółka ulega rozwiązaniu z dniem ogłoszenia upadłości wspólnika.
Spółka rozwiązuje się na skutek przyczyn określonych w umowie, np. umowa może określić
rozwiązanie spółki, jeżeli liczba wspólników będzie mniejsza niż pięciu; spółka w ciągu dwóch lat nie
osiągnie zysku itd.

Umowa może określić, kiedy spółka ulegnie rozwiązaniu.

Jeżeli cel, dla którego spółka została utworzona zostaje osiągnięty, albo jest niemożliwy do
osiągnięcia to spółka też się rozwiąże, np. Spółka została zawarta w celu sprzedaży lasu z określonego
terenu, wycięto wszystkie drzewa, sprzedano drewno, cel spółki został osiągnięty; spółka została
zawarta w celu prowadzenia jakiejś działalności, która wymaga koncesji, a tej koncesji spółka nie
uzyskała, więc cel nie jest możliwy do osiągnięcia.

Jeżeli mimo istnienia przewidzianych w umowie powodów rozwiązania spółki trwa ona nadal za
zgodą wszystkich wspólników poczytuje się ją za przedłużoną na czas nieoznaczony.

Sytuacja, w której w spółce pozostałby tylko jeden wspólnik, np. jest spółka dwuosobowa, a jeden z
nich składa oświadczenie o wypowiedzeniu udziału, albo jeden z nich umiera – wniosek: nie może
być spółki jednoosobowej, w związku z tym ulega ona rozwiązaniu.

Można podjąć jednomyślną uchwałę wspólników o rozwiązaniu spółki.

Od chwili rozwiązania spółki spółka przestaje istnieć w stosunkach wewnętrznych i zewnętrznych.

Od chwili rozwiązania spółki stosuje się odpowiednio do wspólnego majątku wspólników przepisy o
współwłasności w częściach ułamkowych z zachowaniem przepisów poniższych:
❖ Z majątku pozostałego po zapłaceniu długów spółki zwraca się wspólnikom ich wkłady,
stosując odpowiednie przepisy o zwrocie wkładów w razie wystąpienia wspólnika ze spółki ❖
Pozostałą nadwyżkę wspólnego majątku dzieli się między wspólnikami w takim stosunku w
jakim uczestniczyli w zyskach spółki.

Odpowiedzialność za zobowiązania spółki w razie jej rozwiązania Mimo rozwiązania

spółki nie ustaje odpowiedzialność za zobowiązania spółki, wciąż ponoszą oni odpowiedzialność
za zobowiązania spółki swoimi majątkami osobistymi, solidarnie, w sposób nieograniczony i
pierwotnie.

CO TRZEBA WIEDZIEĆ O SPÓŁCE

CYWILNEJ? □ Co to jest spółka cywilna?
□ Co to jest spółka cywilna?
□ Reprezentacja spółki
□ Prowadzenie spraw spółki
□ Kiedy wspólnik przestaje być wspólnikiem?
□ Kiedy spółka ulega rozwiązaniu?
Spółka handlowa
Spółki handlowe
Spółkami handlowymi są:

❖ spółka jawna,
❖ spółka partnerka,
❖ spółka komandytowa,
 ❖ spółka komandytowo – akcyjna,
❖ spółka z ograniczoną odpowiedzialnością,
❖ prosta spółka akcyjna
❖ spółka akcyjna.

Jest liczba zamknięta, nie można tworzyć innych spółek poza tymi
wymienionymi. Nie ma takiego czegoś jak spółka osobowa w organizacji.

Umowa spółki handlowej

Przez umowę spółki handlowej wspólnicy albo akcjonariusze zobowiązują się
dążyć do osiągnięcia wspólnego celu przez wniesienie wkładów oraz jeżeli
umowa i statut spółki tak stanowi, przez współdziałanie w inny określony sposób.

Różnica między umową spółki handlowej a umową spółki cywilnej

W zasadzie to powtórzenie definicji umowy spółki cywilnej, ale przede wszystkim w spółce
handlowej wspólny cel nie musi być celem gospodarczym.

Mamy do czynienia ze spółkami kapitałowymi, które mogą być utworzone w każdym celu prawnie
dopuszczalnym.

Każda spółka osobowa prowadzi przedsiębiorstwo, jest stworzona w celu prowadzenia działalności
gospodarczej, natomiast spółki kapitałowe niekoniecznie w celu prowadzenia działalności
gospodarczej.

Druga różnica polega na tym, że przy spółce cywilnej mogą dążyć do osiągnięcia wspólnego celu
przez działanie w oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów. W spółce handlowej muszą
dążyć do osiągnięcia wspólnego celu przez wniesienie wkładów. Czyli w spółkach handlowych każdy
wspólnik jest zobowiązany do wniesienia wkładu, a dopiero jeśli inaczej stanowi statut lub umowa
może wnieść wkład w postaci współdziałania w inny określony sposób.

Spółka osobowa – informacje wspólne dla wszystkich spółek osobowych

Spółki osobowe:
❖ spółka jawna
❖ spółka partnerska
❖ spółka komandytowa
❖ spółka komandytowo – akcyjna

Spółki osobowe mają zdolność prawną

Spółka osobowa może we własnym imieniu nabywać prawa rzeczowe, zaciągać zobowiązania,
pozywać i być pozywanym - spółki osobowe nie mając więc osobowości prawnej mają zdolność
prawną wynikającą z tego przepisu. Spółki osobowe handlowe są niepełnymi osobami prawnymi,
czyli jednostkami organizacyjnymi niebędącymi osobami prawnymi, którym ustawa przyznaje
zdolność prawną.
Każda spółka osobowa jest przedsiębiorcą ex lege, bo prowadzi przedsiębiorstwo, może
zajmować się tylko działalnością gospodarczą.

Zmiana umowy spółki osobowej

Zmiana umowy spółki osobowej wymaga zgody wszystkich wspólników, chyba że umowa
stanowi inaczej (więc teoretycznie można zawrzeć w umowie spółki, że do zmiany umowy spółki
nie jest wymagana jednomyślność).

Zmiana umowy spółki z o.o. co do zasady wymaga większości 2/3 głosów.

Zmiana umowy prostej spółki akcyjnej i spółki akcyjnej wymaga większości 3/4 głosów.
W spółce - komandytowo akcyjnej jest statut. Do zmiany statutu spółki komandytowo – akcyjnej
jest wymagana uchwała walnego zgromadzenia akcjonariuszy, którzy podejmują tą uchwałę
większością 3/4 głosów, jeżeli statut nie stanowi inaczej. Dopiero później pod rygorem nieważności
na tę zmianę muszą wyrazić zgodę wszyscy komplementariusze.
Przenoszenie praw i obowiązków wspólnika spółki osobowej
Ogół praw i obowiązków wspólnika spółki osobowej może być przeniesiony na inną osobę tylko
wówczas, gdy umowa spółki tak stanowi (czyli jeśli jest to zawarte w umowie spółki to można, jeśli
nie ma tego wpisu to nie).

Ogół praw i obowiązków to to co nazywamy udziałem spółkowym albo członkostwem w spółce

osobowej. Ogół praw i obowiązków wynika z członkostwa wspólnika w spółce i wyznacza jego
pozycję w spółce. W skład ogółu praw i obowiązków wchodzą wszystkie prawa majątkowe
wspólnika, wszystkie obowiązki majątkowe, organizacyjne i obowiązki organizacyjne.

Możliwe jest to w każdej spółce osobowej, przy czym nie dotyczy to akcji w spółce komandytowo –
akcyjnej. Jeżeli mamy do czynienia z akcjonariuszem w spółce komandytowo – akcyjnej to zbywa on
akcje w takim sam sposób jak się je zbywa w spółce akcyjnej. Komplementariusz w spółce akcyjnej
może być jednocześnie akcjonariuszem, zbywanie praw i obowiązków będzie wtedy dotyczyło nie
zbywania akcji, ale zbywania jego ogółu praw i obowiązków jako komplementariusza.

Ogół praw i obowiązków wspólnika spółki osobowej może być przeniesiony na inną osobę tylko po
uzyskaniu pisemnej zgody wszystkich pozostałych wspólników, chyba że umowa spółki stanowi
inaczej. Skoro umowa spółki może stanowić inaczej to np. Tylko wspólnik A może zbyć ogół praw
i obowiązków, a pozostali wspólnicy nie mogą.

W spółce osobowej nie ma zasady równości. Zasada równości jest charakterystyczna dla spółek
kapitałowych – wspólnicy albo akcjonariusze spółek kapitałowych powinni być traktowani
jednakowo w takich samych okolicznościach.

Komu można zbyć ogół praw i obowiązków w spółce osobowej

Nie ma przepisów, które mówią komu można zbyć ogół praw i obowiązków a komu nie można.
Lege non distinguente – czego prawo nie rozróżnia nie należy rozróżniać. Skoro nie ma przepisu,
który mówi komu można zbyć, to znaczy, że można każdemu, osoba fizyczna, osoba prawna,
niepełna osoba prawna, mąż itd., chyba, że umowa spółki będzie regulowała to komu można
zbyć ogół praw i obowiązków.

W spółce partnerskiej w której partnerami mogą być osoby wykonujące wolny zawód jest zbycie
praw i obowiązków, ale tylko na rzecz innej osoby, która też może wykonywać ten wolny zawód w
spółce, np. w spółce architektów można zbyć ogół praw i obowiązków na rzecz osoby, która ma
uprawnienia architekta.

Nie ma przeszkód, żeby wspólnik przeniósł ogół praw i obowiązków na innego wspólnika w tej
spółce, np. Jeżeli spółka jest trzyosobowa, osoba A, B, C, to np. wspólnik A może sprzedać
ogół praw i obowiązków osobie C i wtedy będzie spółka dwuosobowa.

Nie ma takiej możliwości, aby wspólnik mógł przenieść ogół praw i obowiązków na samą
spółkę (zamiast wspólnikowi), np. jak miałaby funkcjonować spółka jawna której wspólnikiem
jest ta właśnie spółka jawna.

W jaki sposób dochodzi do zbycia? Umowa zbycia.

Dzieje się to na podstawie umowy cywilnoprawnej. Najczęściej jest to sprzedaż, ale może być to
także darowizna, umowa zamiany itd. Umowa staje się ważna z chwilą jej zawarcia, np. Wspólnik A
sprzedaje osobie B ogół praw i obowiązków to w tym samym dniu doszłoby do wystąpienia
wspólnika A ze spółki i wstąpienia w jego miejsce osoba B. Nabywca wstępuje w cała sytuację
prawną zbywcy. Jeżeli nabywcą byłby inny wspólnik tej samej spółki to jego prawa i obowiązki się
kumulują (będzie wtedy miał i swoje i nabyte prawa i obowiązki).
Przeniesienie praw i obowiązków a zobowiązania spółki
W przypadku przeniesienia ogółu praw i obowiązków wspólnika na inną osobę, za zobowiązania
występującego wspólnika związane z uczestnictwem w spółce osobowej i zobowiązania tej spółki
osobowej odpowiadają solidarnie występujący wspólnik oraz wspólnik przystępujący do spółki.

Np. Mamy wspólników A i B. Wspólnik A sprzedaje ogół praw i obowiązków na rzecz C. Teraz
spółka składa się ze wspólników B i C. Jeżeli spółka miała dług za czasów wspólnika A to
odpowiada za niego wspólnik A, B, C solidarnie z sobą i ze spółka. Jeżeli zobowiązanie
powstanie dopiero po zbyciu praw i obowiązków to za to zobowiązanie odpowiada już tylko B i
C.

Zobowiązanie wspólnika wobec spółki – zobowiązanie wewnątrzspółkowe Wspólnik otrzymał

od spółki jakieś nienależne kwoty i jest zobowiązany do ich zwrotu. W przypadku zbycia przez
wspólnika A ogółu praw i obowiązków na rzecz wspólnika B, odpowiadają oni solidarnie za ten dług
(A i B).

Zobowiązania spółki osobowej

Spółka odpowiada za zobowiązania spółki swoim majątkiem (a nie majątkiem wspólników).

Jeśli spółka zaciąga dług to jest dłużnikiem, jeśli nabywa prawa to jest wierzycielem. W przypadku
spółek osobowych wspólnicy spółki osobowej odpowiadają za cudzy dług (czyli za dług spółki
osobowe). Odpowiedzialność zewnętrzna majątkiem osobistym nieograniczona, solidarna i
subsydiarna).

Solidarna – w tym przypadku wynika z przepisów prawa, solidarność bierna (czyli solidarność
dłużników), wspólnicy solidarnie odpowiadają za cudzy dług (oni nie są dłużnikami, ale są solidarnie
odpowiedzialni za dług dłużnika). Jak spółka odpowiada to oni też odpowiadają, jak spółka nie
odpowiada to nie odpowiadają.

Subsydiarna – wierzyciel spółki może prowadzić egzekucję z majątku wspólników w przypadku, gdy
egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna. Czyli dopóki egzekucja z majątku spółki nie
okaże się bezskuteczna to wierzyciel nie będzie mógł sięgnąć do majątku wspólników. Nawet jeśli
wierzyciel będzie miał powództwo przeciwko jednemu wspólnikowi to musi odczekać do czasu,
kiedy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna.

Np. jak spółka nie płaci ceny sprzedawcy za sprzedany towar to sprzedawca powinien wystąpić do
sądu z pozwem przeciwko spółce i innym wspólnikom. Ma też inne możliwości, może wystąpić
przeciwko spółce, może wystąpić przeciwko wspólnikom, może wystąpić tylko przeciwko jednemu
wspólnikowi. Jeżeli wystąpi tylko przeciwko spółce i wyrok się uprawomocni to będzie mógł
prowadzić egzekucję tylko z majątku spółki, jeżeli ta egzekucja okaże się bezskuteczna to będzie
mógł się domagać egzekucji przeciwko wszystkim wspólnikom, mimo że nie ma wyroku
przeciwko
nim. Odwrotna sytuacja nie wchodzi w rachubę. Jeżeli wierzyciel pozwie tylko wspólników a nie
pozwie spółki to z ich majątku będzie mógł prowadzić egzekucję dopiero jeśli egzekucja z majątku
spółki okaże się bezskuteczna, a nawet jeśli by to wykazał to nie może prowadzić egzekucji z majątku
spółki, bo nie ma wyroku sądu (czyli nie może od razu dotrzeć do majątku wspólników).

Prowadzenie spraw spółki przez osoby trzecie

Nie można powierzyć prowadzenia spraw spółki osobom trzecim z wyłączeniem wspólników. Czyli
chociaż jeden wspólnik musi mieć uprawnienia do prowadzenia spraw spółki.

Nie można ograniczyć prawa wspólnika do osobistego zasięgania informacji o stanie majątku i
interesów spółki oraz nie można ograniczyć prawa do osobistego przeglądania ksiąg i dokumentów
spółki.
Prowadzenie spraw spółki
Spółka chce zaciągnąć kredyt, zbyć nieruchomość, są to sytuacje przekraczające zakres czynności
zwykłych. Muszą się na taka czynność zgodzić wspólnicy, również ci wyłączeni z prowadzenia spraw
spółki

Zakaz działalności konkurencyjnej wspólnika

Wspólnik zobowiązany jest powstrzymać się od wszelkiej działalności sprzecznej z interesami spółki

Kiedy spółka ulega rozwiązaniu

Ustanie spółki jest równoznaczne z wykreśleniem spółki z rejestru.

Rozwiązanie spółki powodują wszystkie powody określone w umowie spółki.

Spółka jest zawarta na 5 lat. Po upływie 5 lat wspólnicy chcą dalej prowadzić działalność za
zgodą wszystkich wspólników. Spółka zostanie wtedy przedłużona na czas nieokreślony.

Podstawowe przyczyny są takie jak w spółce cywilnej:

❖ śmierć wspólnika
❖ ogłoszenie upadłości wspólnika
❖ wypowiedzenie umowy spółki przez wspólnika albo przez jego wierzyciela osobistego

Te przyczyny mogą prowadzić albo do rozwiązania spółki, albo do działania spółki bez tego
konkretnego wspólnika, jeżeli umowa spółki tak stanowi, albo wspólnicy ustalą to między
sobą.

Spółka jawna (osobowa)

Spółką jawną jest spółka osobowa, która prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą, a nie
jest inną spółką handlową.

Zawarcie spółki jawnej

Sposób zawarcia:

❖ umowa spółki powinna być zawarta na piśmie pod rygorem nieważności

❖ umowa spółki jawnej może być zawarta przy wykorzystaniu wzorca umowy – udostępnionym
w systemie teleinformatycznym, pismo trzeba uzupełnić podpisem kwalifikowanym, podpisem
zaufanym, podpisem osobistym. Umowa spółki będzie zawarta z chwilą uzupełnienia
dokumentów wzorca umowy i opatrzenia ich podpisami.

Co ma być w umowie spółki jawnej?

Umowa spółki jawnej powinna zawierać:

❖ firmę i siedzibę spółki

❖ określenie wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika i ich wartość
❖ przedmiot działalności spółki
❖ czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony

Jeżeli strony ograniczą się do tego określonego minimum to w pozostałym zakresie wchodzą
przepisy kodeksu spółek o spółce jawnej i o spółkach osobowych:

❖ nie będzie możliwe zbycie praw i obowiązków (bo nie wprowadzili wpisu do
umowy) ❖ umowa zawsze będzie musiała być zmieniana za zgodą wszystkich
wspólników (bo nie wprowadzili innej możliwości wpisem do umowy)
❖ każdy ma prawo i obowiązek reprezentowania spółki
❖ prowadzenie spraw takie jak w umowie
❖ zakaz konkurencji
❖ W zyskach i stratach każdy z uczestników odpowiada po równo.
Spółka jawna powstaje z chwilą wpisu do rejestru
Spółka jawna nie ma osobowości prawnej, ale ma zdolność prawną (jest niepełną osobą prawną).

Majątek spółki cywilnej

Spółka jest odrębną od wspólników osobą, nie możemy mówić, że majątek spółki to majątek
wspólników (to mówimy tylko w przypadku spółki cywilnej).

Majątek spółki jawnej stanowi wszelkie mienie (własność i inne prawa majątkowe) wniesione jako
wkład lub nabyte przez spółkę w czasie jej istnienia.

Spółka jawna ma swój majątek a wspólnicy mają tylko ogół praw i obowiązków w spółce.

Reprezentacja spółki jawnej

Każdy wspólnik ma prawo reprezentować spółkę.

Prawo wspólnika do reprezentowania spółki dotyczy wszystkich czynności sądowych i pozasądowych

spółki (prawo, ale nie obowiązek). Może więc sprzedać nieruchomość, przedsiębiorstwo, zwolnić
dłużników z długu, może zawrzeć ugodę, podpisać w imieniu spółki weksle itd.

Prawa reprezentowania spółki nie można ograniczyć ze skutkiem wobec osób trzecich (żadne
ograniczenia ani zapisy w umowie tego nie mogą zmienić).

Można ograniczyć tylko w stosunkach wewnętrznych, np. wspólnik A ma prawo reprezentowania

spółki, ale wspólnik B nie; wspólnik A nie może zawierać umowy pożyczki itd. Jeżeli było w
umowie spółki ograniczenie tego typu to spółka może dochodzić odszkodowania od wspólnika, który
dokonał danej czynności mimo ograniczenia.

Umowa spółki może przewidywać, że wspólnik jest uprawniony do reprezentowania spółki tylko
łącznie z innym wspólnikiem lub prokurentem. Jeżeli umowa spółki nic nie mówi na ten temat to
wspólnicy reprezentują to spółkę jednoosobowo.

Pozbawienie wspólnika prawa do reprezentowania spółki może nastąpić wyłącznie z ważnych

powodów na mocy prawomocnego orzeczenia sądu.

Prowadzenie spraw spółki jawnej

Każdy wspólnik ma prawo i obowiązek prowadzenia spółki jawnej

Odpowiedzialność za zobowiązania spółki jawnej

Spółka odpowiada za zobowiązania spółki swoim majątkiem (a nie majątkiem wspólników).

Jeśli spółka zaciąga dług to jest dłużnikiem, jeśli nabywa prawa to jest wierzycielem. W przypadku
spółek osobowych wspólnicy spółki osobowej odpowiadają za cudzy dług (czyli za dług spółki
osobowe). Odpowiedzialność zewnętrzna majątkiem osobistym nieograniczona, solidarna i
subsydiarna). Przepis ten jest imperatywny.

Solidarna – w tym przypadku wynika z przepisów prawa, solidarność bierna (czyli solidarność
dłużników), wspólnicy solidarnie odpowiadają za cudzy dług (oni nie są dłużnikami, ale są solidarnie
odpowiedzialni za dług dłużnika). Jak spółka odpowiada to oni też odpowiadają, jak spółka nie
odpowiada to nie odpowiadają. Wierzyciel może domagać się spełnienia świadczenia od spółki i
wszystkich wspólników, tylko od spółki, tylko od wspólników, tylko od jednego lub kilku
wspólników. Spełnienie świadczenia przez jedną z tych osób zwalnia resztę.

Subsydiarna – wierzyciel spółki może prowadzić egzekucję z majątku wspólników w przypadku, gdy
egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna. Czyli dopóki egzekucja z majątku spółki nie
okaże się bezskuteczna to wierzyciel nie będzie mógł sięgnąć do majątku wspólników. Nawet jeśli
wierzyciel będzie miał powództwo przeciwko jednemu wspólnikowi to musi odczekać do czasu,
kiedy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna.
Np. jak spółka nie płaci ceny sprzedawcy za sprzedany towar to sprzedawca powinien wystąpić do
sądu z pozwem przeciwko spółce i innym wspólnikom. Ma też inne możliwości, może wystąpić
przeciwko spółce, może wystąpić przeciwko wspólnikom, może wystąpić tylko przeciwko jednemu
wspólnikowi. Jeżeli wystąpi tylko przeciwko spółce i wyrok się uprawomocni to będzie mógł
prowadzić egzekucję tylko z majątku spółki, jeżeli ta egzekucja okaże się bezskuteczna to będzie
mógł się domagać egzekucji przeciwko wszystkim wspólnikom, mimo że nie ma wyroku przeciwko
nim. Odwrotna sytuacja nie wchodzi w rachubę. Jeżeli wierzyciel pozwie tylko wspólników a nie
pozwie spółki to z ich majątku będzie mógł prowadzić egzekucję dopiero jeśli egzekucja z majątku
spółki okaże się bezskuteczna, a nawet jeśli by to wykazał to nie może prowadzić egzekucji z
majątku spółki, bo nie ma wyroku sądu (czyli nie może od razu dotrzeć do majątku wspólników).

Osoba przystępująca do spółki jawnej odpowiada za zobowiązania spółki powstałe przed dniem do
jej przystąpienia.

W przypadku wspólnika występującego ze spółki ponosi on odpowiedzialność za zobowiązania

zaciągnięte w czasie, kiedy i on był wspólnikiem spółki. Jeżeli są to zobowiązania typu czynsz to on
dalej będzie odpowiadał za to zobowiązanie, bo umowa była zawarta w czasie, kiedy on był
wspólnikiem.

Czy wspólnik spółki jawnej jest jej przedstawicielem czy organem?

Wspólnik spółki jawnej i każdy wspólnik spółki osobowej uprawniony do reprezentowania spółki to
przedstawiciel ustawowy (a nie organ). W spółce jawnej nie ma organów.

Udział kapitałowy wspólnika w spółce jawnej

Udział kapitałowy wspólnika odpowiada wartości rzeczywiście wniesionego wkładu, każdy wspólnik
musi mieć odrębny rachunek, gdzie się ten udział kapitałowy określa. Ma to istotne znaczenie,
ponieważ jeśli spółka będzie się rozwiązywała to wspólnikowi trzeba zwrócić wartość udziału
kapitałowego.

Wspólnik, który wnosi do spółki tylko świadczenie usług, jego udział kapitałowy wynosi 0.

Wspólnik ma prawo zażądać corocznie wypłacenia 5% jego wkładu kapitałowego, nawet jeśli spółka
ponosi straty.

Rozwiązanie spółki jawnej

Ustanie spółki jest równoznaczne z wykreśleniem spółki z rejestru.

Rozwiązanie spółki powodują wszystkie powody określone w umowie spółki.

Spółka jest zawarta na 5 lat. Po upływie 5 lat wspólnicy chcą dalej prowadzić działalność za
zgodą wszystkich wspólników. Spółka zostanie wtedy przedłużona na czas nieokreślony.

Podstawowe przyczyny są takie jak w spółce cywilnej:

❖ śmierć wspólnika
❖ ogłoszenie upadłości wspólnika
❖ wypowiedzenie umowy spółki przez wspólnika albo przez jego wierzyciela osobistego

Te przyczyny mogą prowadzić albo do rozwiązania spółki, albo do działania spółki bez tego
konkretnego wspólnika, jeżeli umowa spółki tak stanowi, albo wspólnicy ustalą to między
sobą.

Nie ma przeszkód w spółkach osobowych, z wyjątkiem spółki komandytowo- akcyjnej, żeby

wspólnicy ustalili inny sposób rozwiązania spółki niż przez likwidację, np. podzielą między sobą
majątek, przekażą majątek spółki jednemu ze wspólników z obowiązkiem zaspokojenia wierzycieli
itd.
Spółka partnerska (osobowa)
Spółka partnerska to jedyna spółka, której przedmiotem działalności może być tylko i wyłącznie
wykonywanie wolnego zawodu w ramach działalności. Przedmiotem działalności będzie wolny
zawód wykonywany przez wspólników, np. jeśli będzie to spółka lekarzy to przedmiotem
działalności będzie świadczenie usług lekarskich; jeśli będą to adwokaci, to będzie to świadczenie
usług prawnych; jeśli będą to notariusze to sporządzanie aktów notarialnych itd.

Spółka partnerska może być zawiązania w celu wykonywania więcej niż jednego wolnego zawodu,
chyba że odrębna ustawa stanowi inaczej, np. adwokat może świadczyć usługi w spółce partnerskiej,
w której są nawet radcy prawni, adwokaci.

W sprawach nieuregulowanych co do przepisów spółki partnerskiej stosujemy regulacje spółki

jawnej, chyba że ustawa stanowi inaczej.

Umowa spółki partnerskiej

Umowa spółki partnerskiej powinna być zawarta na piśmie pod rygorem nieważności. Czyli musi być
to forma pisemna albo wyższa.

Spółka partnerska powstaje z chwilą wpisu do rejestru

Reprezentacja spółki partnerskiej

Przepisy o reprezentacji spółki partnerskiej nie odbiegają od przepisów o spółce jawnej Każdy
partner ma prawo reprezentowania spółki, chyba że umowa spółki stanowi inaczej Prawo do
reprezentowania spółki dotyczy wszystkich czynności sądowych i pozasądowych spółki

Umowa spółki może przewidywać, że wspólnik jest pozbawiony prawa reprezentowania spółki
albo że jest uprawniony do jej reprezentowania tylko łącznie z innym wspólnikiem lub
prokurentem.

W przeciwieństwie do spółki jawnej w spółce partnerskiej nie można wbrew woli wspólnika
pozbawić go prawa do reprezentacji spółki wyrokiem sądowym, można go pozbawić tego prawa 3/4
głosów za wspólników.

Prowadzenie spraw spółki partnerskiej

Prowadzenie spraw spółki partnerskiej działa na tych samych zasadach co prowadzenie spraw spółki
jawnej

Organ spółki partnerskiej

Spółka partnerska to jedyna spółka, w której funkcjonuje zarząd, musi to wynikać z umowy. Jeśli w
spółce partnerskiej jest zarząd to nie stosujemy przepisów o reprezentacji spółki, ponieważ to zarząd
prowadzi sprawy spółki i reprezentuje spółkę.

Umowa spółki partnerskiej może przewidywać, że prowadzenie spraw spółki i reprezentowanie spółki
powierza się zarządowi.
Zobowiązania spółki partnerskiej
Spółka partnerska ma dwa zakresy zobowiązań:

❖ związane z wykonywaniem wolnego zawodu - Partner nie ponosi odpowiedzialności za

zobowiązania spółki powstałe w związku z wykonywaniem przez pozostałych partnerów
wolnego zawodu w spółce. Każdy partner odpowiada za zobowiązania spółki, które są
wynikiem jego błędów, oraz za te zobowiązania spółki, które są następstwem działań lub
zaniechań osób, które podlegały jego wyłącznemu kierownictwu. Np. Któryś z partnerów
spółki partnerskiej adwokatów prowadził proces klienta i w wyniku jego błędów klient
przegrał sprawę. Klient domaga się teraz od spółki odszkodowania za błąd w sztuce. Jest to
 zobowiązanie spółki, za to zobowiązanie odpowiada spółka, ale za to zobowiązanie spółki
odpowiada tylko ten partner, który popełnił błąd. Pozostali partnerzy nie odpowiadają. Jeżeli
natomiast ten partner, który odpowiada, będzie odpowiadał według ogólnych reguł nie za
swój dług, tylko za cudzy dług spółki to odpowiada tak jak wspólnik spółki jawnej. Jeżeli
wierzyciel będzie chciał prowadzić egzekucję z majątku tego partnera to musi pozwać
danego partnera do sądu.
❖ Niezwiązane z wykonywaniem wolnego zawodu – za zobowiązania spółki niezwiązane z
wykonywaniem wolnego zawodu, np. należność za gaz, za prąd, remonty to zobowiązania co
do których nie ma regulacji w związku z tym za te zobowiązania spółki partnerzy
odpowiadają tak jak spółka jawna. np. spółka lekarzy ma szpital i remontuje ten szpital.
Spółka nie zapłaci wykonawcy remontu należnego zobowiązania to będzie to zobowiązanie
spółki.
Spółka więc odpowiada za zobowiązanie swoim majątkiem, a za cudzy dług, czyli za dług
spółki odpowiadają partnerzy w taki sposób jak wspólnicy spółki jawnej.

Umowa może przewidywać, że jeden albo większa liczba partnerów godzą się na ponoszenie
odpowiedzialności tak jak wspólnik spółki jawnej.

Rozwiązanie spółki partnerskiej

Stosujemy przepisy dotyczące rozwiązania spółki jawnej.

Rozwiązanie spółki powoduje utrata przez wszystkich partnerów prawa do wykonywania wolnego
zawodu.

W przypadku gdy w spółce pozostaje jeden partner to spółka ulega rozwiązaniu najpóźniej z upływem
roku (w takim razie może istnieć rok gdy jest tylko jeden partner).

Rozwiązanie spółki powodują:

❖ Przyczyny przewidziane w umowie spółki

❖ Jednomyślna uchwała wszystkich partnerów
❖ Ogłoszenie upadłości spółki
❖ Utrata przez wszystkich partnerów do wykonywania wolnego zawodu
❖ Prawomocne orzeczenie sądu

Spółka komandytowa (osobowa)

Spółka komandytowa jest spółka osobowa mająca na celu prowadzenia przedsiębiorstwa pod własną
firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada
bez ograniczenia (komplementariusz), a odpowiedzialność co najmniej jednego wspólnika
(komandytariusza) jest ograniczona.

Jeśli nie jest coś uregulowane w przepisach dotyczących spółki komandytowej to sięgamy do
przepisów o spółce jawnej.

Spółka komandytowa ma zdolność prawną (jak też inne spółki osobowe).

Majątek spółki komandytowej
Majątek spółki komandytowej (jak i każdej spółki osobowej) to całe mienie wniesione jako wkład i
nabyte w czasie działania spółki.

Umowa spółki komandytowej

Umowa spółki komandytowej powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.

Umowa spółki komandytowej może być zawarta również przy wykorzystaniu wzorca umowy
(wypełnienie formularza i zaopatrzenie w podpisy kwalifikowany, zaufany, osobisty).
Koniecznym elementem spółki komandytowej jest oznaczony kwotowo zakres odpowiedzialności
każdego komandytariusza wobec osób trzecich tak jak komplementariusz (jest to suma
komandytowa).

Odpowiedzialność za zobowiązania spółki komandytowej

Spółka ma swoje długi i za te długi odpowiada swoim majątkiem. Wspólnicy (komplementariusze
oraz komandytariusze) odpowiadają za cudzy dług (tak jak wspólnicy jawni i partnerzy).

Za zobowiązania spółki odpowiada spółka a komplementariusze za jej zobowiązania odpowiadają

majątkiem osobistym w sposób nieograniczony, solidarny, subsydiarny.

Jak komandytariusze odpowiadają za zobowiązania spółki komandytowej? Komandytariusz

odpowiada za zobowiązania spółki komandytowej wobec ich wierzycieli tylko do wysokości sumy
komandytowej, np. jeśli suma komandytowa wynosiła 50 000 zł, a dług wynosi 100 000 zł to
komandytariusz nie może domagać się więcej niż 50 000 zł od komandytariusza. Spółka musi
zwrócić mu te 50 000 zł.

Komandytariusz jest wolny od odpowiedzialności za zobowiązania spółki komandytowej w granicach

wartości wkładu wniesionego do spółki. Komandytariusze mogą wnosić do spółki wkłady takie jak
przeniesienie i obciążenie własności, rzeczy inne, prawa, a także dokonanie innych świadczeń na
rzecz spółki. Wkłady kapitałowe (zwiększają majątek spółki), wkłady inne (np. świadczone usługi).

Np. Suma komandytowa wynosi 10 000 zł, a zgodnie z umową komandytariusz ma wnieść do spółki
wkład w wysokości 12 000 zł, przy czym przewiduje się, że wniesie to w 3 ratach. W momencie,
kiedy spółka jest wpisana do rejestru i komandytariusz nie wniósł ani złotówki to komandytariusz
odpowiada do wysokości sumy komandytowej (10 000 zł). Jeśli wniósł wkład w wysokości 5 000 zł
to odpowiada w granicach wielkości tego wkładu (5 000 zł). Jeśli wnosi kolejne 5 000 zł, to w
momencie, kiedy wnosi wkład, który jest równy sumie komandytowej to w ogóle nie odpowiada za
zobowiązania spółki (suma komandytowa 10 000zł, wkład 10 000 zł). Wniesienie następnych 2 000
zł z punktu widzenia odpowiedzialności już nie ma znaczenia, chyba, że wkład zostanie mu
zwrócony. Jeśli ma już wpłacona 12 000 zł, to wciąż nie odpowiada za zobowiązania spółki
komandytowej.

Jeżeli umowa nie stanowi inaczej, wkład komandytariusza może być wniesiony w wartości niższej od
sumy komandytowej).

Jeżeli komandytariuszowi zostanie zwrócony wkład to odpowiedzialność zostaje mu przywrócona w

wartości takiej w jakiej dokonano zwrotu.

W przypadku komandytariusza wierzyciel musi mieć tytuł egzekucyjny przeciwko niemu, bo oni nie
odpowiadają za zobowiązania spółki komandytowej bez ograniczeń (bez ograniczeń odpowiadają
komplementariusze).

Reprezentacja spółki komandytowej

Spółkę reprezentują komplementariusze, których z mocy umowy spółki albo prawomocnego
orzeczenia sądu nie pozbawiono prawa reprezentowania. Komandytariusze nie mają prawa
reprezentowania spółki.

Umowa spółki może pozbawić niektórych komplementariuszy prawa do reprezentowania spółki, albo
wprowadzić wymóg reprezentacji łącznej z komplementariuszem albo z prokurentem. Z ważnych
powodów można pozbawić komplementariusza prawa do reprezentacji spółki komandytowe na mocy
orzeczenia sądu.

Np. komandytariusz A w imieniu spółki komandytowej zawarł umowę, czy ta umowa jest
ważna? Komandytariusz nie ma prawa reprezentowania spółki, a zatem zawierając w jej imieniu
umowę występował jako fałszywy pełnomocnik.
Komandytariusz może reprezentować spółkę jedynie jako pełnomocnik.

Kiedy komandytariusz odpowiada bez ograniczeń za zobowiązania spółki? ❖ Jeżeli

komandytariusz dokona w imieniu spółki czynności prawnej, nie ujawniając swojego
pełnomocnictwa wobec kontrahenta, odpowiada za skutki tej czynności wobec osób trzecich bez
ograniczenia (taka sama sytuacja przy spółce komandytowo – akcyjnej), np. Spółka komandytowa
udzieliła komandytariuszowi pełnomocnictwa do reprezentacji spółki. Dokonuje on czynności
prawnych w granicach umocowania wynikającego z pełnomocnictwa, ale wobec osób trzecich nie
ujawnia, że działa jako pełnomocnik. Będzie on odpowiadał za zobowiązania w taki sam sposób jak
komplementariusz.
❖ Dotyczy to także reprezentowania spółki przez komandytariusza, który nie ma umocowania
albo przekracza jego zakres. Działa on wtedy jako fałszywy pełnomocnik, np. Zawiera on umowę,
a spółka potwierdzi tę umowę, umowa będzie wtedy ważna. Za zobowiązania wynikające z tej
umowy ten komandytariusz odpowiada bez ograniczeń (odpowiada tak jak komplementariusz).
❖ Nazwisko komandytariusza nie może być zamieszczane w firmie spółki. W przypadku
zamieszczenia nazwiska lub firmy (nazwy) komandytariusza w firmie spółki, komandytariusz ten
odpowiada wobec osób trzecich tak jak komplementariusz.

Prowadzenie spraw spółki komandytowej

Komandytariusz nie ma ani prawa ani obowiązku prowadzenia spraw spółki, chyba że umowa spółki
stanowi inaczej. Sprawy spółki są prowadzone przez komplementariuszy.

W sprawach przekraczających zakres zwykłych czynności spółki wymagana jest zgoda

komandytariusza, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Umowa może pozbawić go tego
prawa.

W spółce komandytowej można pozbawić wszystkich z wyjątkiem jednego komplementariuszy

prawa do prowadzenia spraw spółki, dać takie prawo komandytariuszom udzielając im prokury.

Kontrola spółki w spółce komandytowej

Komplementariusz może zaciągać wszystkich informacji o spółce i przeglądać wszystkie dokumenty i
księgi spółki, nie można tego prawa ograniczyć.

Natomiast komandytariusz ma ograniczone prawo kontroli spółki. Komandytariusz ma prawo żądać

odpisu sprawozdania finansowego za rok obrotowy (nie może nawet żądać oryginału), może
przeglądać księgi i dokumenty spółki, ale celem tylko sprawdzenia ich rzetelności.

Podsumowując – komandytariusz nie prowadzi spraw spółki, nie reprezentuje spółki, może prowadzić
działalność konkurencyjną wobec spółki, jego śmierć nie jest powodem rozwiązania spółki, prawo
kontroli jest bardzo ograniczone.

Spółka komandytowo – akcyjna (osobowa)

Spółką komandytowo-akcyjną jest spółka osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod
własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik
odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem.

W spółce komandytowo – akcyjnej musi być co najmniej jeden komplementariusz i co najmniej jeden
akcjonariusz. Przy czym może być sytuacja, w której komplementariusz przejmuje wszystkie akcje i
spółka jest w istocie jednoosobowa.

Spółka komandytowo - akcyjna to spółka częściowo osobowa, a częściowo kapitałowa. W

sprawach nieuregulowanych co do przepisów spółki komandytowo – akcyjnej sięga się do:

❖ przepisów o spółce jawnej – jeżeli dotyczy to stosunków wewnętrznych w spółce między

komplementariuszem i akcjonariuszem, między sobą, w stosunku do osób trzecich,
wkładów
wspólników (z wyłączeniem wkładów na kapitał zakładowy)
❖ przepisów o spółce akcyjnej - w pozostałym zakresie, zwłaszcza
dotyczących kapitału zakładowego, wkładu akcjonariuszy, akcji, rady
nadzorczej, walnego zgromadzenia.

Spółka komandytowo – akcyjna ma kapitał zakładowy, ten kapitał zakładowy jest taki jak w spółce
akcyjnej, przy czym:

❖ w spółce akcyjnej minimalna wysokość kapitału zakładowego to 100 000 zł. ❖ W

spółce komandytowo – akcyjnej minimalna wysokość kapitału zakładowego to 50 000
zł.

Problem samego utworzenia spółki komandytowo – akcyjnej

❖ Musi być zebrany kapitał zakładowy, akcje muszą być oferowane albo określonym
osobom, albo z góry wiadome osoby te akcje obejmują.
❖ Muszą być wniesione wkłady
❖ Muszą być w formie akty notarialnego złożone oświadczenia wyrażające zgodę
na zawiązanie spółki, brzmienie statutu i objęcie akcji.
❖ Dopiero gdy wszystkie akcje zostaną objęte to może dojść do powstania
spółki komandytowo – akcyjnej.
❖ Od podpisania statutu jest 6 miesięcy na zgłoszenie do rejestru.

Umowa spółki komandytowo – akcyjnej

Umowa spółki musi być w formie aktu notarialnego. Przy czym muszą go podpisać osoby, które są
założycielami spółki i muszą go podpisać wszyscy komplementariusze.

Wkład komplementariusza w spółce komandytowo - akcyjnej

Jeśli komplementariusz wnosi wkład na kapitał to to nie wyłącza jego odpowiedzialności bez
ograniczenia za zobowiązania spółki.

Komplementariusz może od razu obejmować akcje wnosząc od razu wkład na kapitał zakładowy, ale
może też nabyć akcje wtórnie.

W przypadku spółki komandytowo – akcyjnej możemy mieć do czynienia z radą nadzorczą.

Spółka kapitałowa
Odpowiedzialność za zobowiązania
Ani wspólnik spółki z o.o., ani akcjonariusz spółki akcyjnej czy prostej spółki akcyjnej w ogólne nie
odpowiada za zobowiązania spółki.
Za zobowiązania spółki odpowiada tylko spółka (tak samo w przypadku osób prawnych). Spółka
kapitałowa nie może nabywać własnych udziałów i akcji, ale jest od tego szereg wyjątków.
Wspólnik spółki z o.o. ani nie prowadzi sprawy spółki, ani spółki nie reprezentuje (bo jest zarząd),
ani nie odpowiada za zobowiązania spółki, ale ma prawo kontroli.

Wspólnik w spółce z o.o. może mieć większą liczbę udziałów, a w spółce osobowej tylko jeden.

Wspólnik z o.o. nie odpowiada za zobowiązania spółki, bo w zamian za objęte udziały wnosi do
spółki wszystkie wkłady
Minimalny kapitał zakładowy spółki z o.o. wynosi 5 000 zł.

Podział spółek

CO TRZEBA WIEDZIEĆ ZE SPÓŁEK HANDLOWYCH?

□ Czym jest umowa spółki i co przez nią rozumiemy?
□ Odpowiedzialność za zobowiązania spółki jawnej
□ Reprezentacja spółki jawnej
□ Istota spółek handlowych – co jest potrzebne do ich zawarcia
□ Organy spółki jawnej
□ Co to jest spółka partnerska?
□ Jak jest reprezentowana spółka partnerska?
□ Jak ponoszą odpowiedzialność partnerzy spółki partnerskiej?