You are on page 1of 9

III.

1
II.8 Uwagi metodyczne
/BSFBMJ[BDKʒUFNBUVQS[FXJE[JBOPHPE[JOZMFLDZKOF
8 Dodawanie i odejmowanie
/BMFLDKBDIEPUZD[ʇDZDIUFHPUFNBUVVD[OJPXJFCʒEʇEP-
EBXBʉJPEFKNPXBʉMJD[CZ[BSØXOPEPEBUOJF KBLJVKFN-
DZIAŁANIA NA LICZBACH – część 1

Na dobry początek
OF5SVEOPʯʉQPMFHBOBQP’ʇD[FOJVEXØDIVNJFKʒUOPʯDJ
ʉXJD[POZDIEPUFKQPSZPEE[JFMOJFXZLPOZXBOJBE[JB’Bʤ (–4)– (– 6 )
OBEPEBUOJDIV’BNLBDIPSB[E[JB’BʤOBMJD[CBDIPSØ˃-
OZDI[OBLBDI
algebra
(–4)+(–7)
Uwaga do „Na dobry początek”
matematyk a
ɆXJD[FOJFNBOBDFMVQS[ZQPNOJFOJF[BTBEEPEB-
XBOJBJPEFKNPXBOJBMJD[CDB’LPXJUZDI6D[OJPXJF 4–(–7)
OJFNVT[ʇPCMJD[BʉEPL’BEOFHPXZOJLV XZTUBSD[Z  od
˃FPLSFʯMʇKFHP[OBL+FʯMJNBKʇUSVEOPʯDJ NP˃FNZ
TJʒPEXP’BʉEPNPEFMJPQJTBOZDIXE[JBMF* NJO 4–(+8)
EPIJTUPSJJPNBKʇULVSZDFS[Z T¦  K tó re w
wyniki
sa (–4)+9
ujemnych
ujemne?
4–8 Dziewieciu
UMIEJĘTNOŚCI
Dział II

Uczeń już potrafi: 8–4 ulamków


dodawać i odejmować w pamięci liczby
naturalne
sprowadzać ułamki zwykłe do wspólnego (–4)–1
mianownika
dodawać i odejmować dodatnie ułamki zwykłe
ksiegach
dodawać i odejmować w pamięci dodatnie Pytania i polecenia
ułamki dziesiętne Z podanych działań wybierz te, których wyniki są ujemne. Wyrazy
dodawać i odejmować pisemnie liczby naturalne przy tych działaniach, czytane od góry do dołu, utworzą hasło – tytuł
i ułamki dziesiętne chińskiego traktatu z II w. p.n.e., w którym po raz pierwszy pojawiły
Uczeń będzie umiał: się liczby ujemne.

dodawać i odejmować ułamki zwykłe


dodawać i odejmować ułamki dziesiętne 
obliczać wartość wyrażeń arytmetycznych,
wymagających stosowania dodawania Odpowiedzi
tMatematyka w dziewięciu księgach
i odejmowania na liczbach całkowitych lub
liczbach zapisanych za pomocą ułamków
zwykłych, liczb mieszanych i ułamków
dziesiętnych, także liczb wymiernych ujemnych

Dział I (15 godzin) II (19 godzin) III (19 godzin) IV (19 godzin)
Temat 1 2 3 4 5 P 1 2 3 4 5 6 7 8 P 1 2 3 4 5 6 7 P 1 2 3 4
Godziny lekcyjne
(razem 120)

Miesiące IX X XI XII I
Semestr I – 53 godziny II – 72 godziny
. Dodawanie i odejmowanie
5’VNBD[ʇDVD[OJPNEPEBXBOJFV’BNLØX XBSUPQS[Z-
II.8
Dodawanie w pamięci ułamków zwykłych i dziesiętnych QPNOJFʉEXBNPEFMFEPEBXBOJBMJD[CDB’LPXJUZDIPQJ-
Umiesz już dodawać liczby całkowite. Podobnie będziemy dodawać ułamki. TBOZDIX‫ڀ‬UFNBDJFv%PEBXBOJFMJD[CDB’LPXJUZDIw T 
Pamiętaj, że najpierw warto ustalić znak wyniku. tEPEBXBOJFOBPTJ

DZIAŁANIA NA LICZBACH – część 1


Dodawanie możemy sobie wyobrażać na osi liczbowej lub za pomocą plusów tEPEBXBOJF[BQPNPDʇQMVTØXJ‫ڀ‬NJOVTØX
i minusów (patrz s. ). 1PEPCOJFXZKBʯOJBKʇDPEFKNPXBOJFV’BNLØXP‫ڀ‬SØ˃OZDI
TDodawanie na osi liczbowej + (– 35( [OBLBDI  KFT[D[F SB[ QPXSØʉNZ EP QSF[FOUBDKJ NPEFMJ
2 + `– 3 = – 1
5 5j 5
PEFKNPXBOJBMJD[CDB’LPXJUZDI To 
–1 – 15 0 1 2 1 tPEFKNPXBOJF D[ZMJ[BCJFSBOJF
5 5
2 i 3 to wartości bezwzględne 2 tPEFKNPXBOJF D[ZMJQPSØXOZXBOJF
5 5
składników sumy 3
5
8T[ZTULJFNPEFMFEPEBXBOJBJ‫ڀ‬PEFKNPXBOJBT’V˃ʇ EP
5 UFHP ˃FCZVD[FʤPLSFʯMJ’ KBLJNBCZʉ[OBLXZOJLVPSB[
–, + (–,) = –, – 15 + 35 = 25 D[ZXBSUPʯDJCF[X[HMʒEOFMJD[COBMF˃ZEPEBʉ D[ZPEKʇʉ
+(–0,9) + 35 /BQS[ZL’BEQS[ZPEFKNPXBOJVQS[F[QPSØXOBOJF
tTQSBXE[BNZ D[ZPEKFNOBKFTUXJʒLT[BPEPEKFNOJLB 
–1,5 –0,6 0 – 15 0 1
5
2
5 J‫ڀ‬OBUFKQPETUBXJFVTUBMBNZ[OBLXZOJLV
0,9 0,6 1 t[B[OBD[BNZMVCXZPCSB˃BNZTPCJFMJD[CZOBPTJJ‫ڀ‬X‫[ڀ‬B-
5
3
MF˃OPʯDJPEUFHP D[Z[OBKEVKʇTJʒQPUFKTBNFKTUSPOJF[FSB 
5 D[ZQPQS[FDJXOZDITUSPOBDI PEFKNVKFNZMVCEPEBKFNZ
TDodawanie za pomocą plusów i minusów JDIXBSUPʯDJCF[X[HMʒEOF
0TJFOJFNVT[ʇCZʉXZLPOZXBOFTUBSBOOJF OJFNVT[ʇUF˃
Jeśli w działaniu są ułamki o jednakowym mianowniku, to zamiast wyobra-
żać sobie, że masz części plusa i minusa, możesz myśleć o dużych plusach CZʉ[BDIPXZXBOFQSPQPSDKFPEMFH’PʯDJNJʒE[ZMJD[CBNJo
i minusach oraz o małych plusikach i minusikach. Każdy duży plus to tyle XB˃OFKFTUUZMLP BCZXJʒLT[BMJD[CB[OBMB[’BTJʒQPQSBXFK
małych plusików, ile wskazuje mianownik. W pierwszym i trzecim przy- TUSPOJFNOJFKT[FK
kładzie każdy duży plus to  małych plusików, a duży minus to  małych

Dział II
minusików, a w drugim przykładzie duży plus to  małych plusików, a duży
minus to  małych minusików.
Złote myśli
2 + `– 3 = – 1 Został jeden mały
5 5j 5 minusik, czyli 1
5
Słyszę i zapominam.
dużego minusa. Widzę i pamiętam.
Robię i rozumiem.
–, + (–,) = –, 10 małych minusików
Konfucjusz
daje jeden duży minus
i jest jeszcze 5 małych
minusików, czyli razem
1,5 dużego minusa.

– 15 + 35 = 25 Zostały dwa małe


plusiki, czyli 2 dużego
5
plusa.



IV (19 godzin) V (14 godzin) VI (13 godzin) VII (17 godzin) VIII (4 godziny) Łączna liczba godzin
do dyspozycji
5 6 P 1 2 3 4 5 P 1 2 3 4 P 1 2 3 4 5 6 7 P 1 2 3 4 nauczyciela

I II III IV V VI
II – 72 godziny
II.8
II.1 II. Działania na liczbach – część 

Przykład 

– 49 + 79 = 39 = 13 – 15 + `– 35j = – 45
–, + , = , –, + (–,) = –,
DZIAŁANIA NA LICZBACH – część 1

Odejmowanie w pamięci ułamków zwykłych i dziesiętnych


Umiesz już odejmować liczby całkowite. Podobnie będziemy odejmować
ułamki.
TOdejmowanie jako porównywanie
Obliczmy 25 – `– 35j.

Wyobrażamy sobie obie liczby na osi liczbowej.

–1 – 35 0 2
5
1

Najpierw ustalamy znak wyniku: jest to +, gdyż od większej liczby odej-


mujemy mniejszą.
2 – `– 3 = +
5 5j
Następnie sprawdzamy, o ile różnią się te liczby.
3 2
5 5

–1 – 35 0 2
5
1

2 – `– 3 = + 5 = +
5j
Dział II

5 5 1

Przykład 

2,4 1,1
–, – , = –,
liczby różnią –2,4 0 1,1
się o 3,5

2
7 1 17

1 17 – `– 27j = +1 37
– 27 0 1 17
liczbyy różnią
się o 1 3
7



110
. Dodawanie i odejmowanie
Dodawanie i odejmowanie ułamków zwykłych i dzie-
II.8
II.1
T*;<ADFM8E@<A8BFO89@<H8E@< siętnych
%<bC@F;<ADKA<DNC@:O9d;F;8JE@`JFMNE@BI@dODE@<AIO8A<bC@F;<ADKA<DN 8 QS[ZL’BEBDI QPMFHBKʇDZDI OB EPEBXBOJV MVC PEFK-
C@:O9dKA<DE`O89@<H8DND@EKINO89@<H8DN;ZK>RMNE@BI@dOM@dBIO8 NPXBOJVV’BNLØX[XZL’ZDIJE[JFTJʒUOZDI[BDIʒDBNZ

DZIAŁANIA NA LICZBACH – część 1


2 – `– 3 = 2 + 3 = VD[OJØX BCZXZCJFSBMJOBKLPS[ZTUOJFKT[ʇESPHʒEPDIP-
5 5j 5 5 1 Odejmujemy liczbę ujemną – wynik się zwiększa.

– (– 35( E[FOJBEPQPQSBXOFHPXZOJLV1PLB[VKFNZOBUBCMJDZ
QS[ZL’BEZ XLUØSZDIXBSUP[BNJFOJʉV’BNLJE[JFTJʒUOF
0 2 5 OBV’BNLJ[XZL’F JUBLJF XLUØSZDILPS[ZTUOJFKKFTU[B-
5 5
NJFOJʉ V’BNLJ [XZL’F OB V’BNLJ E[JFTJʒUOF 1S[ZQP-
RpqRvvRpqRvvRnm Odejmujemy liczbę dodatnią – wynik się zmniejsza. NJOBNZKFEOPD[FʯOJF ˃FOJF[BXT[FNP˃FNZ[BNJFOJʉ
– (+1,1) V’BNLJ[XZL’FOBV’BNLJE[JFTJʒUOF

–3,5 –2,4 0

Przykład 

1 17 – `– 27j = 1 17 + 27 = 1 37 Odejmujemy liczbę ujemną – wynik się zwiększa.

RtqRRtutm Odejmujemy liczbę ujemną – wynik się zwiększa.

RtlRtkRvm Odejmujemy liczbę dodatnią – wynik się zmniejsza.

Dodawanie i odejmowanie ułamków zwykłych i dziesiętnych


%<bC@D8DNKZ8DB@FH]cEN:?D@8EFME@B8:?JFE8AG@<HMDKI@DNA<IGHF-
M8;O@_;FMIG]CE<>FD@8EFME@B8 
+ (–1 28
35(
2 37 + `–1 45j = 2 15 – 28
35 + ` 1 35j =

Dział II
= 2 15 – 28 50 – 28 22
35 1 35 = 1 35 1 35 = 35 0 22
35 2 15
35

– 1 28
35

%<bC@A<;<EKZ8D<BA<IJOMNBZN8;HK>@;O@<I@dJENDKI@DNO;<:N;FM8_
E8A8B@:?KZ8DB8:?:?:<DNMNBFENM8_;O@8Z8E@8 
–3, 2 – 2 15 = –3, 2 – 2, 2 = –5, 4 CK9 –3, 2 – 2 15 = –3 15 – 2 15 = –5 25

(KI@DNG8D@dJ8_c<E@<MIONIJB@<KZ8DB@OMNBZ<DFcE8O8D@<E@_E8
KZ8DB@;O@<I@dJE<
–3, 2 – `–2 13j = –3 15 – `–2 1j = –3 15
3 – `– 5 = – 3 + 5 = – 13
2 15j 3 15 2 15
3 15



111
II.8
II.1 Wykorzystanie działań pisemnych
II. Działania na liczbach – część 

1S[ZE[JB’BOJBDIQJTFNOZDILPMFKOZSB[XBSUPTQSBXE[Jʉ 
D[ZVD[OJPXJFQPQSBXOJFQPEQJTVKʇXUZDIE[JB’BOJBDI Dobra rada
V’BNLJE[JFTJʒUOF QS[FDJOFLQPEQS[FDJOLJFN JD[ZEP- Nie próbuj zgadywać wyniku dodawania lub odejmowania liczb dodatnich i ujemnych.
Jeśli nie jesteś pewien wyniku, to zastosuj jeden z poznanych sposobów.
DZIAŁANIA NA LICZBACH – część 1

CS[FXZLPOVKʇPCMJD[FOJBQS[ZPEFKNPXBOJV[QP˃ZD[B-
OJFNXQS[ZL’BEBDIUZQV¦ ±
5S[FCB[XSØDJʉVXBHʒVD[OJØX ˃FE[JB’BOJFQJTFNOFXZ- "±" 0DPGXNDWyZGáXJX
LPOVKFNZOBXBSUPʯDJBDICF[X[HMʒEOZDIJ˃FOJF[BXT[F "±" DOHNWRļPLXPRU]\á
GXNDW\GáXJX
PEQPXJBEBPOPE[JB’BOJVOBEBOZDIMJD[CBDI OQBCZPC-
MJD[Zʉróżnicę¦ ¦  NVTJNZXZLPOBʉQJTFNOJF
dodawanie   

0LDáRGHMPRZDą
Wykorzystanie działań pisemnych WRGODF]HJR
Wykonując obliczenia na liczbach GRGDMH"
dodatnich i ujemnych, czasem bę-
dziemy musieli skorzystać z działań
pisemnych. Nie ma osobnych sposo-
bów wykonywania działań pisemnych
dla liczb ujemnych. Działanie pisem-
ne zawsze wykonujesz na liczbach
dodatnich. Najpierw jednak musisz
Dział II

się zastanowić, jaki będzie znak wy-


niku oraz czy chcesz dodawać czy
odejmować.

Przykład 

– +  = – Mamy 1853 minusy i 736 plusów,


plus i minus się kasują, zostaną tylko minusy.
+ 736
4 13
1 8 5 3 –1853 –1117 0
– 7 3 6
1 1 1 7 736
1853



112
. Dodawanie i odejmowanie
II.1
II.8
 –  = – Wynik jest ujemny, bo pierwsza liczba jest mniejsza,
liczby różnią się o 897 – 472, czyli o 425.

– 879
8 9 7

DZIAŁANIA NA LICZBACH – część 1


– 4 7 2 –425 0 472
4 2 5
472
879

–, + (–,) = –, Wyobraź sobie 3,74 minusa i jeszcze 75,9 minusa.
Nic się nie kasuje, minusów robi się coraz więcej.
1 +(–75,9)
3 ,7 4
+ 7 5 ,9 0 –79,64 –3,74 0
7 9 ,6 4 75,9 3,74

Z. ĆWICZEŃ
Ćwiczenie
1–3
Oblicz.
4–8
a) – –  b) , + (–,)
9

Zadania

ZB. ZADAŃ
1 Oblicz. Jeśli poprawnie rozwiążesz cztery kolejne przykłady z jednego
poziomu, możesz przejść na następny poziom. 1–8 Zadanie z kluczem
9–18 1P[JPNZ
a) –2 14 + 1 14 i) 7 13 `–6 23j

Dział II
poziom A e) , + (–,)
19–28 "oEPEBXBOJFV’BNLØX[XZL’ZDIPUZDITBNZDI
b) –, + (–,) f) –5 59 2 29 j) –, + (–,) NJBOPXOJLBDIPSB[EPEBXBOJFV’BNLØXE[JF-
TJʒUOZDIPUFKTBNFKMJD[CJFNJFKTDQPQS[FDJOLV
c) , + (–,) g) –, + (–,) k) –2 56 `–1 56j
#oPEFKNPXBOJFV’BNLØX[XZL’ZDIPUZDITBNZDI
d) 3 12 `–5 12j h) –6 35 + `–2 35j l) , + (–,) NJBOPXOJLBDIPSB[PEFKNPXBOJFV’BNLØX
E[JFTJʒUOZDIPUFKTBNFKMJD[CJFNJFKTDQP
a) –3 15 – 2 25 i) 8 13 – `–4 23j QS[FDJOLV
poziom B e) , – (–,)
$oEPEBXBOJFJPEFKNPXBOJFV’BNLØX[XZL’ZDI
b) , – (–,) f) –5 19 – 3 29 j) –, – , P‫ڀ‬SØ˃OZDINJBOPXOJLBDIPSB[EPEBXBOJF
c) , – , k) 2 56 – 7 56
J‫ڀ‬PEFKNPXBOJFV’BNLØX[XZL’ZDIJE[JFTJʒUOZDI
g) –, – (–,)
d) –5 12 – `–1 12j h) –2 35 – `–2 15j l) –, – (–,)

Karta pracy II.8.1




Odpowiedzi
Ćwiczenie:a) ob) o 
Zadania
1. poziom A a) ¦b) ¦ c)  d) ¦e) ¦ f) –3 13 g) ¦ h) –9 15 i) 23 
j) ¦ k) –4 23 l) ¦ 
poziom B a) ¦ 5 35 b)  c) ¦ d) ¦e)  f) –8 13 g) ¦ h) – 25 i) 
j) o k) ¦l)  

113
II.1
II.8 II. Działania na liczbach – część 

Uwaga do zadania 4. i 5. poziom C a) –3 23 `–2 14j e) –2 13 – 2 12 i) –9, 5 + `–2 12j


1POPXOF QS[ZQPNOJFOJFQPKʒDJBʯSFEOJFKBSZUNF-
b) 3 14 – ^–4, 5h f) –6, 5 – `–8 34j j) 4 23 – `–3 56j
UZD[OFK PSB[ EPTLPOBMFOJF VNJFKʒUOPʯDJ PED[ZUZ-
XBOJBEBOZDI[UBCFMJ c) –7 15 2 12 g) 5, 2 – 8 35 k) 6 13 – 9, 5
DZIAŁANIA NA LICZBACH – część 1

d) 3 17 – 5 12 h) –2 79 `–8 59j l) –2 34 7 14

Skorzystaj z Multibooka 2 Zilustruj działanie na osi i oblicz.


a) 1 23 `–4 12j b) –2 12 1 14 c) –2 12 `–1 14j
%PEBULPXF ʉXJD[FOJB JOUFSBLUZXOF QPNPHʇ
[BBLUZXJ[PXBʉ OBXFU OBKNOJFK [BBOHB˃PXBOZDI
3 Oblicz.
VD[OJØX
a) – + (–) b)  + (–) c) , – (–,)

4 W tabeli przedstawiono wyniki po- Godzina Poniedziałek Wtorek


miarów temperatury. Oblicz śred-
nią tych wyników dla każdego dnia, 6.00 –1,2°C 0,8°C
a następnie określ, o ile stopni różnią 12.00 0,9°C 1,6°C
się te średnie. 18.00 0,6°C –0,3°C
Uwaga do zadania 6.
5 W tabeli przedstawiono temperatury w południe w kolejnych dniach tygodnia.
/B ;JFNJ OB EBOFK T[FSPLPʯDJ HFPHSBĕD[OFK UFN-
QFSBUVSB [NJFOJB TJʒ X TUPTVOLPXP OJFXJFMLJN Poniedziałek Wtorek Środa Czwartek Piątek Sobota Niedziela
TUPQOJV  QPOJFXB˃ XPEBX PDFBOBDI  [BKNVKʇDZDI 1,2°C 0,5°C –0,2°C 1,1°C 0,8°C –1,9°C –1,5°C
QPOBEQPXJFS[DIOJOBT[FKQMBOFUZ QPXPMJHSP-
NBE[J J PEEBKF DJFQ’P .JʒE[Z CJFHVOBNJ B SØX- a) Oblicz średnią podanych temperatur. Wykonaj obliczenia w jak najprost-
szy sposób.
OJLJFN SØ˃OJDF UFNQFSBUVSZ Tʇ TQPSF  BMF CZ’ZCZ
KFT[D[F XJʒLT[F  HEZCZ OJFXJBUSZ LUØSF QPXPEVKʇ b) Oblicz, o ile temperatura była wyższa:
Dział II

XZSØXOZXBOJFUFNQFSBUVS Tw poniedziałek niż we wtorek,


5FNQFSBUVSB QP[PTUB’ZDI QMBOFU [BMF˃Z PE US[FDI Tw poniedziałek niż w środę,
D[ZOOJLØX Tw środę niż w sobotę.
tPEMFH’PʯDJPE4’PʤDBoPD[ZXJʯDJFJNCMJ˃FKOJFHP  Zapisz odpowiednie działania i zilustruj je na osi liczbowej.
UZNXJʒDFKFOFSHJJPUS[ZNVKFQMBOFUB
tUFNQBJTQPTPCVSPUBDKJQMBOFUZoJNE’V˃T[BKFTU 6 Oto najniższe i najwyższe temperatury zanotowane na planetach Układu
Słonecznego. Jaka jest różnica temperatur na poszczególnych planetach?
QMBOFUBSOBEPCB UZN’BUXJFKPEV˃FSØ˃OJDFUFNQF-
SBUVSNJʒE[ZOBHS[BOʇD[ʒʯDJʇE[JFOOʇBDI’PEOʇ Planeta Merkury Wenus Ziemia Mars Jowisz Saturn Uran Neptun

OPDOʇ Minimalna
temperatura w °C –173 437 –88 –140 –163 –191 –214 –223
tHSVCPʯDJJHʒTUPʯDJBUNPTGFSZPSB[KFKTL’BEVDIF- Maksymalna
425 465 58 20 –79 –69 –196 –205
NJD[OFHPoJNHSVCT[BKFTUUBPUPD[LBHB[PXB UZN temperatura w °C
CBSE[JFK XZSØXOBOF Tʇ UFNQFSBUVSZ OB OPDOFK
J‫ڀ‬E[JFOOFKTUSPOJFQMBOFUZ+FEOPD[FʯOJFEV˃FJMP-

ʯDJHB[ØXDJFQMBSOJBOZDIXBUNPTGFS[F [X’BT[D[B
EXVUMFOLVXʒHMB QBSZXPEOFKJNFUBOV QPEOPT[ʇ
Odpowiedzi
ʯSFEOJʇUFNQFSBUVSʒHMPCV5PEMBUFHPEBMFKQP’P-
Zadania
˃POBPE4’PʤDB BMFPUPD[POBBUNPTGFSʇEXVUMFOLV
1. poziom C a) –5 11 – 5 – 5 – 1
12 b)  c) o d) 2 14 e) 4 6 f)  g) ¦ h) 11 3 
XʒHMB8FOVTKFTUHPSʒUT[BPEQP[CBXJPOFHPBUNPT- 1
i) ¦j)  k) –3 6 l)  
GFSZ.FSLVSFHP
2.a) –2 56 b) –1 14 c) –3 34  3.a) ¦b) ¦c)  
4.ʯSFEOJBXQPOJFE[JB’FL ¡$ XFXUPSFL ¡$SØ˃OJDB ¡$
5.a) ¡$b) P ¡$ P ¡$ P ¡$ 6..FSLVSZ¡$ 8FOVT¡$ 
;JFNJB¡$ .BST¡$ +PXJT[¡$ 4BUVSO‫¡ڀ‬$ 6SBO¡$ /FQUVO¡$

114
. Dodawanie i odejmowanie
II.1
II.8
7 Oblicz. Uwaga do zadania 8. i 9.
a) – 12 + `– 13j – `– 16j 9
b) , – , + 15 6D[OJPXJF NPHʇ QPSØXOBʉ [BTBEZ QVOLUPXBOJB
X‫ ڀ‬SØ˃OZDI LPOLVSTBDI PQJTBOZDI X [BEBOJBDI
[‫ڀ‬LPOLVSTBNJ XLUØSZDITBNJVD[FTUOJD[ZMJ

DZIAŁANIA NA LICZBACH – część 1


8 Drużyna harcerska zorganizowała bieg terenowy. Do drugiego etapu biegu
zakwalifikowane zostały patrole, które w czasie  minut biegu uzyskały
co najmniej  punktów. Każdy patrol miał do odnalezienia i wykonania
 zadań.

odnalezienie i poprawne rozwiązanie zadania +4 p.

odnalezienie zadania bez jego rozwiązania +2 p.

drobne błędy w rozwiązaniu zadania – 34 p.

dotarcie do mety przed upływem wyznaczonego czasu + 1 p. za każdą minutę


2
dotarcie do mety po upływie wyznaczonego czasu –1,5 p. za każdą minutę
Rozwiązanie
Patrol Ani z pięciu ukrytych zadań nie znalazł jednego. Ze znalezionych  9. a) .BLTZNBMOʇ MJD[Cʒ QVOLUØX [BXPEOJL NP˃F
zadań nie potrafił rozwiązać jednego, w rozwiązaniach dwóch zadań popełnił V[ZTLBʉ  HEZ X LB˃EZN [BEBOJV XZCJFS[F QPQSBXOʇ
drobne błędy i jedno rozwiązał poprawnie. Czy patrol Ani zakwalifikował się PEQPXJFE˂0US[ZNBXUFEZ
do drugiego etapu biegu terenowego, jeżeli wiadomo, że na metę przybiegł ‫  ڃ ڃ ڃ‬Q
 minut przed upływem wyznaczonego czasu? +FʯMJ [BXPEOJL X‫ ڀ‬LB˃EZN [BEBOJV XZCJFS[F C’ʒEOʇ
PEQPXJFE˂ UPPUS[ZNBNJOJNBMOʇMJD[CʒQVOLUØX D[ZMJ
9 W konkursie „Walabia” jest  zadań testowych: zadania – są po  punk-
` – 14 j $ 9 + ` – 14 j $ 16 + ` – 14 j $ 25 = – 94 – 4 – 25
4 =
ty, zadania – – po  punkty, a zadania – – po  punktów. Za zadanie
zawodnik dostaje: = –4 34
4 = –12, 5 Q
Tpełną liczbę punktów, jeśli wybierze poprawną odpowiedź, b)ESVHJXZOJLoQ
T0 punktów, jeśli nie poda odpowiedzi, QS[FEPTUBUOJXZOJL

Dział II
T`– 14j liczby punktów za to zadanie, jeśli wybierze błędną odpowiedź. –12, 5 + 14 $ 3 = –12, 5 + 0, 75 = –11, 75 Q
c)5BL CPEPCSFSP[XJʇ[BOJFKFEOFHP[BEBOJB[BQP[OB
a) Jaka jest maksymalna, a jaka minimalna liczba punktów, które może
D[BV[ZTLBOJFQ US[Z˂MFSP[XJʇ[BOF[BEBOJB[BQUP
uzyskać zawodnik w konkursie?
3 $ 4 $ ` – 14 j = 3 $ ^ –1 h = –3 Q XJʒDXTVNJF
b) Wszystkie wyniki możliwe do uzyskania w konkursie zapisano w kolejności   ¦ Q
od najwyższego do najniższego. Jaki jest drugi wynik, a jaki przedostatni?
d)US[ZQPQSBXOFPEQPXJFE[J‫ڃ‬Q
c) Czy zawodnik może otrzymać w tym konkursie zero punktów, jeśli EXJFQPQSBXOFPEQPXJFE[JJCSBLPEQPXJFE[J‫ ڃ‬Q
odpowie na co najmniej jedno pytanie? Jeśli tak – opisz w jaki sposób. EXJF QPQSBXOF PEQPXJFE[J J KFEOB C’ʒEOB PEQPXJFE˂
Jeśli nie – uzasadnij dlaczego. 2 $ 3 + 3 $ ` – 14 j = 6 – 34 = 5 14 Q
d) Ile punktów można otrzymać łącznie za zadania –? Wymień wszystkie KFEOB QPQSBXOB PEQPXJFE˂ J X EXØDI [BEBOJBDI CSBL
możliwości. PEQPXJFE[J  Q
KFEOB QPQSBXOB PEQPXJFE˂  X KFEOZN [BEBOJV CSBL
 PEQPXJFE[JJKFEOBC’ʒEOBPEQPXJFE˂
3 + 0 + 3 $ ` – 14 j = 3 – 34 = 2 14 Q
Odpowiedzi
Odpo
Od powi
powied
wi edzi
ed zi KFEOBQPQSBXOBPEQPXJFE˂JEXJFC’ʒEOFPEQPXJFE[J
Zadani
Zadania
Zada niaa 3 + 3 $ ` – 14 j + 3 $ ` – 14 j = 3 – 34 – 34 = 3 – 1 12 = 1 12 Q
a) – 23 b)
7.a)
7. 7 
b) 20 XUS[FDI[BEBOJBDICSBLPEQPXJFE[J  Q
8.OJF XEXØDI[BEBOJBDICSBLPEQPXJFE[JJKFEOBC’ʒEOB
PEQPXJFE˂  ‫ – ` ڃ‬14 j – 34 Q
9.a)  ¦ b)   –11 34 c) 5BL OQSP[XJʇ[VKʇDQPQSBXOJFKFEOP[BEBOJF[B
X KFEOZN [BEBOJV CSBL PEQPXJFE[J J EXJF C’ʒEOF
‫ڀ‬QPSB[OJFQPQSBXOJFUS[Z[BEBOJBQPQd)    5 14   2 14 1 12   – 34  –1 12  –2 14 PEQPXJFE[J
‫ – ` ڃ‬14 j  ‫ – ` ڃ‬14 j  ¦ 34 ¦ 34 ¦ 32 ¦ 12 Q
US[ZC’ʒEOFPEQPXJFE[J‫ – ` ڃڃ‬14 j ¦ 94 ¦ 14 Q

115
II.1
II.8 II. Działania na liczbach – część 

Uwagi do „Dla dociekliwych” Dla dociekliwych

1. /BQPD[ʇULVOBVLJNBUFNBUZLJVD[OJPXJFOBCSB- 1 Wykonaj instrukcje A oraz B. W którym wypadku otrzymasz większą liczbę?


MJQS[FLPOBOJB ˃FEPEBXBOJFJNOP˃FOJFQPXPEVKF
[XJʒLT[FOJFMJD[CZ BPEFKNPXBOJFJE[JFMFOJFoKFK
DZIAŁANIA NA LICZBACH – część 1

Instrukcja A Instrukcja B
N%3B;DK>;5K4\ N%3B;DK>;5K4\
[NOJFKT[FOJF 1P SP[T[FS[FOJV [BLSFTV MJD[CPXFHP N'A6@;7Z6A=H36C3EF N&67<?;<
UF[BMF˃OPʯDJOJFTʇKV˃T’VT[OF XBSUPXJʒD[XSBDBʉ N&67<?;< N'A6@;7Z6A=H36C3EF
VXBHʒVD[OJØXOBTZUVBDKF XLUØSZDIKFTUJOBD[FK NA63<  NA63< 
2. +FʯMJVD[OJPXJFQSØCVKʇ[BD[ZOBʉPCMJD[FOJBUZM-
LPPEMJD[COBUVSBMOZDIXJʒLT[ZDIOJ˃ OJFXZKEʇ 2 Znajdź liczby, którymi można zastąpić liczbę 8 w instrukcjach, tak aby:
QP[BQZUBOJFB X[BEBOJV.P˃FNZXUFEZQPE- a) instrukcja A prowadziła do uzyskania wyniku większego niż instrukcja B,
QPXJFE[JFʉ BCZTQSØCPXBMJXZLPS[ZTUBʉXPCMJD[F- b) instrukcja B prowadziła do uzyskania wyniku większego niż instrukcja A,
OJBDIJOOFMJD[CZ UBL˃FNOJFKT[FPEJV’BNLJ
c) obie instrukcje prowadziły do uzyskania takiego samego wyniku.

Czy już umiem?

I Oblicz.
a) –3 45 2, 5 b) –2 13 – `–4 59j c) –7 13 – 4 12

II Oblicz.
a) – +  b) , – (–,)

III Uczestnik konkursu „Mistrz liczb”


$;DECK>;5K4
odpowiedział poprawnie na  pyta-
nia, udzielił odpowiedzi częściowo
poprawna odpowiedź + 76 p.
Dział II

poprawnej na  pytania, błędnej – na


 pytanie, a przy tym buczał w czasie częściowo poprawna +0, 24 p.
odpowiedzi przeciwnika. Jaki był odpowiedź
jego ostateczny wynik?
błędna odpowiedź – 1 p.
3

zachowanie nie fair –1,500 p.

IV Zuzia pod zdjęciem kota ma  lajków, a pod zdjęciem węża zbożowego
 lajków.
a) O ile więcej lajków jest pod zdjęciem kota?
b) Ile razy więcej lajków jest pod zdjęciem kota?



Odpowiedzi
Odpo
Od powi
powied
wi edzi
ed zi
doci
do ekliwych
Dla dociekliwych
Dla ciek
1. " 2.
1." a) OQ
2.a)  b) OQ
 c)  
Czy już umiem?
I.a) ¦ b) 2 29 c) –11 56 
II.a) ¦b)  
III. Q
IV.a) PMBKLØXb) SB[Z
Kartkówka II.8

116

You might also like