Professional Documents
Culture Documents
Podrecznik Nauczyciela 6ii8 Dodawanie I Odejmowanie
Podrecznik Nauczyciela 6ii8 Dodawanie I Odejmowanie
1
II.8 Uwagi metodyczne
/BSFBMJ[BDKʒUFNBUVQS[FXJE[JBOPHPE[JOZMFLDZKOF
8 Dodawanie i odejmowanie
/BMFLDKBDIEPUZD[ʇDZDIUFHPUFNBUVVD[OJPXJFCʒEʇEP-
EBXBʉJPEFKNPXBʉMJD[CZ[BSØXOPEPEBUOJF KBLJVKFN-
DZIAŁANIA NA LICZBACH – część 1
Na dobry początek
OF5SVEOPʯʉQPMFHBOBQPʇD[FOJVEXØDIVNJFKʒUOPʯDJ
ʉXJD[POZDIEPUFKQPSZPEE[JFMOJFXZLPOZXBOJBE[JBBʤ (–4)– (– 6 )
OBEPEBUOJDIVBNLBDIPSB[E[JBBʤOBMJD[CBDIPSØ˃-
OZDI[OBLBDI
algebra
(–4)+(–7)
Uwaga do „Na dobry początek”
matematyk a
ɆXJD[FOJFNBOBDFMVQS[ZQPNOJFOJF[BTBEEPEB-
XBOJBJPEFKNPXBOJBMJD[CDBLPXJUZDI6D[OJPXJF 4–(–7)
OJFNVT[ʇPCMJD[BʉEPLBEOFHPXZOJLV XZTUBSD[Z od
˃FPLSFʯMʇKFHP[OBL+FʯMJNBKʇUSVEOPʯDJ NP˃FNZ
TJʒPEXPBʉEPNPEFMJPQJTBOZDIXE[JBMF* NJO 4–(+8)
EPIJTUPSJJPNBKʇULVSZDFS[Z T¦ K tó re w
wyniki
sa (–4)+9
ujemnych
ujemne?
4–8 Dziewieciu
UMIEJĘTNOŚCI
Dział II
Dział I (15 godzin) II (19 godzin) III (19 godzin) IV (19 godzin)
Temat 1 2 3 4 5 P 1 2 3 4 5 6 7 8 P 1 2 3 4 5 6 7 P 1 2 3 4
Godziny lekcyjne
(razem 120)
Miesiące IX X XI XII I
Semestr I – 53 godziny II – 72 godziny
. Dodawanie i odejmowanie
5VNBD[ʇDVD[OJPNEPEBXBOJFVBNLØX XBSUPQS[Z-
II.8
Dodawanie w pamięci ułamków zwykłych i dziesiętnych QPNOJFʉEXBNPEFMFEPEBXBOJBMJD[CDBLPXJUZDIPQJ-
Umiesz już dodawać liczby całkowite. Podobnie będziemy dodawać ułamki. TBOZDIXڀUFNBDJFv%PEBXBOJFMJD[CDBLPXJUZDIw T
Pamiętaj, że najpierw warto ustalić znak wyniku. tEPEBXBOJFOBPTJ
Dział II
minusików, a w drugim przykładzie duży plus to małych plusików, a duży
minus to małych minusików.
Złote myśli
2 + `– 3 = – 1 Został jeden mały
5 5j 5 minusik, czyli 1
5
Słyszę i zapominam.
dużego minusa. Widzę i pamiętam.
Robię i rozumiem.
–, + (–,) = –, 10 małych minusików
Konfucjusz
daje jeden duży minus
i jest jeszcze 5 małych
minusików, czyli razem
1,5 dużego minusa.
IV (19 godzin) V (14 godzin) VI (13 godzin) VII (17 godzin) VIII (4 godziny) Łączna liczba godzin
do dyspozycji
5 6 P 1 2 3 4 5 P 1 2 3 4 P 1 2 3 4 5 6 7 P 1 2 3 4 nauczyciela
I II III IV V VI
II – 72 godziny
II.8
II.1 II. Działania na liczbach – część
Przykład
– 49 + 79 = 39 = 13 – 15 + `– 35j = – 45
–, + , = , –, + (–,) = –,
DZIAŁANIA NA LICZBACH – część 1
–1 – 35 0 2
5
1
–1 – 35 0 2
5
1
2 – `– 3 = + 5 = +
5j
Dział II
5 5 1
Przykład
2,4 1,1
–, – , = –,
liczby różnią –2,4 0 1,1
się o 3,5
2
7 1 17
1 17 – `– 27j = +1 37
– 27 0 1 17
liczbyy różnią
się o 1 3
7
110
. Dodawanie i odejmowanie
Dodawanie i odejmowanie ułamków zwykłych i dzie-
II.8
II.1
T*;<ADFM8E@<A8BFO89@<H8E@< siętnych
%<bC@F;<ADKA<DNC@:O9d;F;8JE@`JFMNE@BI@dODE@<AIO8A<bC@F;<ADKA<DN 8 QS[ZLBEBDI QPMFHBKʇDZDI OB EPEBXBOJV MVC PEFK-
C@:O9dKA<DE`O89@<H8DND@EKINO89@<H8DN;ZK>RMNE@BI@dOM@dBIO8 NPXBOJVVBNLØX[XZLZDIJE[JFTJʒUOZDI[BDIʒDBNZ
– (– 35( E[FOJBEPQPQSBXOFHPXZOJLV1PLB[VKFNZOBUBCMJDZ
QS[ZLBEZ XLUØSZDIXBSUP[BNJFOJʉVBNLJE[JFTJʒUOF
0 2 5 OBVBNLJ[XZLF JUBLJF XLUØSZDILPS[ZTUOJFKKFTU[B-
5 5
NJFOJʉ VBNLJ [XZLF OB VBNLJ E[JFTJʒUOF 1S[ZQP-
RpqRvvRpqRvvRnm Odejmujemy liczbę dodatnią – wynik się zmniejsza. NJOBNZKFEOPD[FʯOJF ˃FOJF[BXT[FNP˃FNZ[BNJFOJʉ
– (+1,1) VBNLJ[XZLFOBVBNLJE[JFTJʒUOF
–3,5 –2,4 0
Przykład
Dział II
= 2 15 – 28 50 – 28 22
35 1 35 = 1 35 1 35 = 35 0 22
35 2 15
35
– 1 28
35
%<bC@A<;<EKZ8D<BA<IJOMNBZN8;HK>@;O@<I@dJENDKI@DNO;<:N;FM8_
E8A8B@:?KZ8DB8:?:?:<DNMNBFENM8_;O@8Z8E@8
–3, 2 – 2 15 = –3, 2 – 2, 2 = –5, 4 CK9 –3, 2 – 2 15 = –3 15 – 2 15 = –5 25
(KI@DNG8D@dJ8_c<E@<MIONIJB@<KZ8DB@OMNBZ<DFcE8O8D@<E@_E8
KZ8DB@;O@<I@dJE<
–3, 2 – `–2 13j = –3 15 – `–2 1j = –3 15
3 – `– 5 = – 3 + 5 = – 13
2 15j 3 15 2 15
3 15
111
II.8
II.1 Wykorzystanie działań pisemnych
II. Działania na liczbach – część
1S[ZE[JBBOJBDIQJTFNOZDILPMFKOZSB[XBSUPTQSBXE[Jʉ
D[ZVD[OJPXJFQPQSBXOJFQPEQJTVKʇXUZDIE[JBBOJBDI Dobra rada
VBNLJE[JFTJʒUOF QS[FDJOFLQPEQS[FDJOLJFN JD[ZEP- Nie próbuj zgadywać wyniku dodawania lub odejmowania liczb dodatnich i ujemnych.
Jeśli nie jesteś pewien wyniku, to zastosuj jeden z poznanych sposobów.
DZIAŁANIA NA LICZBACH – część 1
CS[FXZLPOVKʇPCMJD[FOJBQS[ZPEFKNPXBOJV[QP˃ZD[B-
OJFNXQS[ZLBEBDIUZQV¦ ±
5S[FCB[XSØDJʉVXBHʒVD[OJØX ˃FE[JBBOJFQJTFNOFXZ- "±" 0DPGXNDWyZGáXJX
LPOVKFNZOBXBSUPʯDJBDICF[X[HMʒEOZDIJ˃FOJF[BXT[F "±" DOHNWRļPLXPRU]\á
GXNDW\GáXJX
PEQPXJBEBPOPE[JBBOJVOBEBOZDIMJD[CBDI OQBCZPC-
MJD[Zʉróżnicę¦ ¦ NVTJNZXZLPOBʉQJTFNOJF
dodawanie
0LDáRGHMPRZDą
Wykorzystanie działań pisemnych WRGODF]HJR
Wykonując obliczenia na liczbach GRGDMH"
dodatnich i ujemnych, czasem bę-
dziemy musieli skorzystać z działań
pisemnych. Nie ma osobnych sposo-
bów wykonywania działań pisemnych
dla liczb ujemnych. Działanie pisem-
ne zawsze wykonujesz na liczbach
dodatnich. Najpierw jednak musisz
Dział II
Przykład
112
. Dodawanie i odejmowanie
II.1
II.8
– = – Wynik jest ujemny, bo pierwsza liczba jest mniejsza,
liczby różnią się o 897 – 472, czyli o 425.
– 879
8 9 7
–, + (–,) = –, Wyobraź sobie 3,74 minusa i jeszcze 75,9 minusa.
Nic się nie kasuje, minusów robi się coraz więcej.
1 +(–75,9)
3 ,7 4
+ 7 5 ,9 0 –79,64 –3,74 0
7 9 ,6 4 75,9 3,74
Z. ĆWICZEŃ
Ćwiczenie
1–3
Oblicz.
4–8
a) – – b) , + (–,)
9
Zadania
ZB. ZADAŃ
1 Oblicz. Jeśli poprawnie rozwiążesz cztery kolejne przykłady z jednego
poziomu, możesz przejść na następny poziom. 1–8 Zadanie z kluczem
9–18 1P[JPNZ
a) –2 14 + 1 14 i) 7 13 `–6 23j
Dział II
poziom A e) , + (–,)
19–28 "oEPEBXBOJFVBNLØX[XZLZDIPUZDITBNZDI
b) –, + (–,) f) –5 59 2 29 j) –, + (–,) NJBOPXOJLBDIPSB[EPEBXBOJFVBNLØXE[JF-
TJʒUOZDIPUFKTBNFKMJD[CJFNJFKTDQPQS[FDJOLV
c) , + (–,) g) –, + (–,) k) –2 56 `–1 56j
#oPEFKNPXBOJFVBNLØX[XZLZDIPUZDITBNZDI
d) 3 12 `–5 12j h) –6 35 + `–2 35j l) , + (–,) NJBOPXOJLBDIPSB[PEFKNPXBOJFVBNLØX
E[JFTJʒUOZDIPUFKTBNFKMJD[CJFNJFKTDQP
a) –3 15 – 2 25 i) 8 13 – `–4 23j QS[FDJOLV
poziom B e) , – (–,)
$oEPEBXBOJFJPEFKNPXBOJFVBNLØX[XZLZDI
b) , – (–,) f) –5 19 – 3 29 j) –, – , PڀSØ˃OZDINJBOPXOJLBDIPSB[EPEBXBOJF
c) , – , k) 2 56 – 7 56
JڀPEFKNPXBOJFVBNLØX[XZLZDIJE[JFTJʒUOZDI
g) –, – (–,)
d) –5 12 – `–1 12j h) –2 35 – `–2 15j l) –, – (–,)
Odpowiedzi
Ćwiczenie:a) ob) o
Zadania
1. poziom A a) ¦b) ¦ c) d) ¦e) ¦ f) –3 13 g) ¦ h) –9 15 i) 23
j) ¦ k) –4 23 l) ¦
poziom B a) ¦ 5 35 b) c) ¦ d) ¦e) f) –8 13 g) ¦ h) – 25 i)
j) o k) ¦l)
113
II.1
II.8 II. Działania na liczbach – część
d) 3 17 – 5 12 h) –2 79 `–8 59j l) –2 34 7 14
OPDOʇ Minimalna
temperatura w °C –173 437 –88 –140 –163 –191 –214 –223
tHSVCPʯDJJHʒTUPʯDJBUNPTGFSZPSB[KFKTLBEVDIF- Maksymalna
425 465 58 20 –79 –69 –196 –205
NJD[OFHPoJNHSVCT[BKFTUUBPUPD[LBHB[PXB UZN temperatura w °C
CBSE[JFK XZSØXOBOF Tʇ UFNQFSBUVSZ OB OPDOFK
JڀE[JFOOFKTUSPOJFQMBOFUZ+FEOPD[FʯOJFEV˃FJMP-
ʯDJHB[ØXDJFQMBSOJBOZDIXBUNPTGFS[F [XBT[D[B
EXVUMFOLVXʒHMB QBSZXPEOFKJNFUBOV QPEOPT[ʇ
Odpowiedzi
ʯSFEOJʇUFNQFSBUVSʒHMPCV5PEMBUFHPEBMFKQPP-
Zadania
˃POBPE4PʤDB BMFPUPD[POBBUNPTGFSʇEXVUMFOLV
1. poziom C a) –5 11 – 5 – 5 – 1
12 b) c) o d) 2 14 e) 4 6 f) g) ¦ h) 11 3
XʒHMB8FOVTKFTUHPSʒUT[BPEQP[CBXJPOFHPBUNPT- 1
i) ¦j) k) –3 6 l)
GFSZ.FSLVSFHP
2.a) –2 56 b) –1 14 c) –3 34 3.a) ¦b) ¦c)
4.ʯSFEOJBXQPOJFE[JBFL ¡$ XFXUPSFL ¡$SØ˃OJDB ¡$
5.a) ¡$b) P ¡$ P ¡$ P ¡$ 6..FSLVSZ¡$ 8FOVT¡$
;JFNJB¡$ .BST¡$ +PXJT[¡$ 4BUVSO¡ڀ$ 6SBO¡$ /FQUVO¡$
114
. Dodawanie i odejmowanie
II.1
II.8
7 Oblicz. Uwaga do zadania 8. i 9.
a) – 12 + `– 13j – `– 16j 9
b) , – , + 15 6D[OJPXJF NPHʇ QPSØXOBʉ [BTBEZ QVOLUPXBOJB
X ڀSØ˃OZDI LPOLVSTBDI PQJTBOZDI X [BEBOJBDI
[ڀLPOLVSTBNJ XLUØSZDITBNJVD[FTUOJD[ZMJ
Dział II
T`– 14j liczby punktów za to zadanie, jeśli wybierze błędną odpowiedź. –12, 5 + 14 $ 3 = –12, 5 + 0, 75 = –11, 75 Q
c)5BL CPEPCSFSP[XJʇ[BOJFKFEOFHP[BEBOJB[BQP[OB
a) Jaka jest maksymalna, a jaka minimalna liczba punktów, które może
D[BV[ZTLBOJFQ US[Z˂MFSP[XJʇ[BOF[BEBOJB[BQUP
uzyskać zawodnik w konkursie?
3 $ 4 $ ` – 14 j = 3 $ ^ –1 h = –3 Q XJʒDXTVNJF
b) Wszystkie wyniki możliwe do uzyskania w konkursie zapisano w kolejności ¦ Q
od najwyższego do najniższego. Jaki jest drugi wynik, a jaki przedostatni?
d)US[ZQPQSBXOFPEQPXJFE[JڃQ
c) Czy zawodnik może otrzymać w tym konkursie zero punktów, jeśli EXJFQPQSBXOFPEQPXJFE[JJCSBLPEQPXJFE[J ڃQ
odpowie na co najmniej jedno pytanie? Jeśli tak – opisz w jaki sposób. EXJF QPQSBXOF PEQPXJFE[J J KFEOB CʒEOB PEQPXJFE˂
Jeśli nie – uzasadnij dlaczego. 2 $ 3 + 3 $ ` – 14 j = 6 – 34 = 5 14 Q
d) Ile punktów można otrzymać łącznie za zadania –? Wymień wszystkie KFEOB QPQSBXOB PEQPXJFE˂ J X EXØDI [BEBOJBDI CSBL
możliwości. PEQPXJFE[J Q
KFEOB QPQSBXOB PEQPXJFE˂ X KFEOZN [BEBOJV CSBL
PEQPXJFE[JJKFEOBCʒEOBPEQPXJFE˂
3 + 0 + 3 $ ` – 14 j = 3 – 34 = 2 14 Q
Odpowiedzi
Odpo
Od powi
powied
wi edzi
ed zi KFEOBQPQSBXOBPEQPXJFE˂JEXJFCʒEOFPEQPXJFE[J
Zadani
Zadania
Zada niaa 3 + 3 $ ` – 14 j + 3 $ ` – 14 j = 3 – 34 – 34 = 3 – 1 12 = 1 12 Q
a) – 23 b)
7.a)
7. 7
b) 20 XUS[FDI[BEBOJBDICSBLPEQPXJFE[J Q
8.OJF XEXØDI[BEBOJBDICSBLPEQPXJFE[JJKFEOBCʒEOB
PEQPXJFE˂ – ` ڃ14 j – 34 Q
9.a) ¦ b) –11 34 c) 5BL OQSP[XJʇ[VKʇDQPQSBXOJFKFEOP[BEBOJF[B
X KFEOZN [BEBOJV CSBL PEQPXJFE[J J EXJF CʒEOF
ڀQPSB[OJFQPQSBXOJFUS[Z[BEBOJBQPQd) 5 14 2 14 1 12 – 34 –1 12 –2 14 PEQPXJFE[J
– ` ڃ14 j – ` ڃ14 j ¦ 34 ¦ 34 ¦ 32 ¦ 12 Q
US[ZCʒEOFPEQPXJFE[J – ` ڃڃ14 j ¦ 94 ¦ 14 Q
115
II.1
II.8 II. Działania na liczbach – część
Instrukcja A Instrukcja B
N%3B;DK>;5K4\ N%3B;DK>;5K4\
[NOJFKT[FOJF 1P SP[T[FS[FOJV [BLSFTV MJD[CPXFHP N'A6@;7Z6A=H36C3EF N&67<?;<
UF[BMF˃OPʯDJOJFTʇKV˃TVT[OF XBSUPXJʒD[XSBDBʉ N&67<?;< N'A6@;7Z6A=H36C3EF
VXBHʒVD[OJØXOBTZUVBDKF XLUØSZDIKFTUJOBD[FK NA63< NA63<
2. +FʯMJVD[OJPXJFQSØCVKʇ[BD[ZOBʉPCMJD[FOJBUZM-
LPPEMJD[COBUVSBMOZDIXJʒLT[ZDIOJ˃ OJFXZKEʇ 2 Znajdź liczby, którymi można zastąpić liczbę 8 w instrukcjach, tak aby:
QP[BQZUBOJFB X[BEBOJV.P˃FNZXUFEZQPE- a) instrukcja A prowadziła do uzyskania wyniku większego niż instrukcja B,
QPXJFE[JFʉ BCZTQSØCPXBMJXZLPS[ZTUBʉXPCMJD[F- b) instrukcja B prowadziła do uzyskania wyniku większego niż instrukcja A,
OJBDIJOOFMJD[CZ UBL˃FNOJFKT[FPEJVBNLJ
c) obie instrukcje prowadziły do uzyskania takiego samego wyniku.
I Oblicz.
a) –3 45 2, 5 b) –2 13 – `–4 59j c) –7 13 – 4 12
II Oblicz.
a) – + b) , – (–,)
IV Zuzia pod zdjęciem kota ma lajków, a pod zdjęciem węża zbożowego
lajków.
a) O ile więcej lajków jest pod zdjęciem kota?
b) Ile razy więcej lajków jest pod zdjęciem kota?
Odpowiedzi
Odpo
Od powi
powied
wi edzi
ed zi
doci
do ekliwych
Dla dociekliwych
Dla ciek
1. " 2.
1." a) OQ
2.a) b) OQ
c)
Czy już umiem?
I.a) ¦ b) 2 29 c) –11 56
II.a) ¦b)
III. Q
IV.a) PMBKLØXb) SB[Z
Kartkówka II.8
116