Chuong 3 Descriptive Stats

CHAPTER 3
Descriptive Statistics:
Numerical Measures
CONTENTS Chebyshev’s Theorem
STATISTICS IN PRACTICE: Empirical Rule
SMALL FRY DESIGN Detecting Outliers
3.1 MEASURES OF LOCATION 3.4 EXPLORATORY DATA

Mean ANALYSIS
Median Five-Number Summary
Mode Box Plot
Percentiles 3.5 MEASURES OF
Quartiles ASSOCIATION BETWEEN
3.2 MEASURES OF VARIABILITY TWO VARIABLES
Range Covariance
Interquartile Range Interpretation of the Covariance
Variance Correlation Coefficient
Standard Deviation Interpretation of the Correlation
Coefficient of Variation Coefficient
3.3 MEASURES OF 3.6 THE WEIGHTED MEAN AND

DISTRIBUTION SHAPE, WORKING WITH GROUPED
RELATIVE LOCATION, AND DATA
DETECTING OUTLIERS Weighted Mean
Distribution Shape Grouped Data
z-Scores
TT GIÁO DỤC SỚM & XUẤT SẮC PMH

Vinhomes Grand Park Slide 1
Chapter 3: Thống kê mô tả

Nội dung

3.1 Thước đo vị trí
thước đo cho dữ liệu định lượng
! Bên cạnh bảng, biểu đồ, nếu là dữ liệu định lượng

thống kê mô tả có thể sử dụng thước đo số
(numerical measures) để trình bày dữ liệu.

3.1 Thước đo vị trí (tiếp)
trung bình
! Thước đo vị trí bao gồm: giá trị trung bình (mean),

trung vị (median) và yếu vị (mode). Ngoài ra còn có
phân vị (percentile), và tứ phân vị (quartiles)

trung bình
! Trung bình: bao gồm trung bình mẫu và trung bình

tổng thể
• Trung bình mẫu: tổng các giá trị (quan sát) có
trong mẫu chia cho số phần tử có trong mẫu.

trung bình
! Công thức tính trung bình mẫu

Ví dụ
! Ví dụ: Khi hỏi số ly cà phê uống mỗi tuần của một

mẫu 5 sinh viên và ghi lại được như sau:
21, 25, 10, 8, 11
Tính trung bình mẫu cho đữ liệu này.

Ví dụ
! Trả lời: áp dụng công thức của trung bình mẫu, ta có
Số ly cà phê trung bình của mẫu là 15.

So sánh trung bình mẫu và tổng thể
! Công thức tính trung bình tổng thể tương tự với

trung bình mẫu

trung vị
! Trung vị: đó là giá trị tới hạn mà một nửa dữ liệu nhỏ
hơn nó và nửa còn lại thì lớn hơn.

trung vị
! Công thức tính trung vị: sắp xếp các giá trị trong tập dữ liệu
theo thứ tự tăng dần.
• Nếu cỡ mẫu là lẻ, trung vị là giá trị tương ứng với vị trí !"#
$
• Nếu cỡ mẫu là chẵn, trung vị là trung bình cộng của các giá
! !
trị thứ và + 1
$ $

ví dụ
! Ví dụ: Cho tập dữ liệu sau: 4, 2, 8, 1, 15. Tính giá trị

trung vị.

ví dụ
! Lời giải: sắp xếp tập dữ liệu đã cho. Cỡ mẫu bằng 5 là

số lẻ. Trung vị bằng 4.

so sánh trung bình và trung vị
! Trung vị không bị ảnh hưởng bởi những cực hạn

(extreme value), hay ngoại lệ (outlier value)
(https://www.geogebra.org/m/k9k6sx2v)

ví dụ
! Hãy xem xét dữ liệu dưới đây. Dùng thước đo nào

để đánh giá vị trí trung tâm (giá trị đại diện) cho dữ
liệu này

yếu vị
! Yếu vị: là giá trị có mặt nhiều nhất trong tập dữ liệu.
• Trong tập dữ liệu có thể có nhiều hơn một yếu vị

yếu vị
! Ví dụ: Tìm yếu vị cho tập dữ liệu sau: 67, 27, 46, 21,
46, 29, 67, 28, 65, 67, 10

yếu vị
! Lời giải: Giá trị 67 có mặt nhiều nhất (3 lần) trong tập
dữ liệu.

bách phân vị
! Bách phân vị thứ p: là giá trị tới hạn mà p% dữ liệu

nhỏ hơn hoặc bằng giá trị này và (100 – p)% dữ liệu
còn lại lớn hơn hoặc bằng giá trị này.

bách phân vị
! Tính giá trị tương ứng bách phân vị thứ p: p là vị trí

của giá trị đó trong dữ liệu theo thang đo 100, l là thứ
bậc của giá trị khi được sắp xếp từ nhỏ đến lớn.

bách phân vị
• B1: sắp xếp dữ liệu từ nhỏ đến lớn

%
• B2: tính thứ hạng 𝑙 = #&& 𝑛.
• B3: nếu l không nguyên thì vị trí trong dữ liệu là [l] + 1 ([l] là
phần nguyên của l), nếu l nguyên thì giá trị cần tìm là trung
bình cộng của hai giá trị ở vị trí l và l + 1.

ví dụ
! Ví dụ: Dữ liệu dưới đây là điểm số của 25 sinh viên

đã được sắp xếp thứ tự
19, 28, 34, 36, 37, 43, 44, 44, 46, 46, 47, 48, 51, 52, 54, 55,
55, 56, 59, 60, 62, 62, 65, 66, 68
Tìm bách phân vị thứ 70 và thứ 80.

ví dụ
! Lời giải:

tứ phân vị
! Tứ phân vị: bao gồm tứ phân vị thứ nhất Q1, tứ phân vị thứ hai
Q2 (còn gọi là trung vị) và tứ phân vị thứ ba Q3.
• Q1: giá trị tới hạn mà 25% dữ liệu nhỏ hơn nó, và 75% còn lại
thì lớn hơn.
• Q2: 50% dữ liệu nhỏ hơn nó
• Q3: 75% dữ liệu nhỏ hơn nó, và 25% còn lại thì lớn hơn

ví dụ
! Ví dụ: Tìm các tứ phân vị cho dữ liệu sau (đã sắp xếp
thứ tự tăng dần)
28, 30, 40, 44, 44, 44, 45, 46, 47, 51, 54, 54, 55

ví dụ
! Lời giải:

3.2 Thước đo sự biến thiên
! Thước đo sự biến thiên: đo lường mức độ phân tán

của dữ liệu bao gồm khoảng biến thiên (range),
khoảng tứ phân vị (interquartile range), phương sai
(variance), độ lệch chuẩn (standard deviation), và hệ
số biến thiên (coefficient of variation)

3.2 Thước đo sự biến thiên (tiếp)
khoảng biến thiên
! Khoảng biến thiên: là hiệu số giữa giá trị lớn nhất và

giá trị nhỏ nhất trong dữ liệu

3.2 Thước đo sự biến thiên(tiếp)
khoảng biến thiên và đồ thị hộp
! Khoảng biến thiên và đồ thị hộp (box plot)

3.2 Thước đo sự biến thiên(tiếp)
khoảng tứ phân vị
! Khoảng tứ phân vị: hiệu số giữa tứ phân vị thứ ba và

tứ phân vị thứ nhất
IQR = Q3 – Q1

phương sai
! Phương sai: phản ánh mức độ phân tán của các giá trị
trong dữ liệu với vị trí làm chuẩn là giá trị trung
bình.

công thức phương sai mẫu
! Công thức tính phương sai mẫu:

• tính giá trị trung bình mẫu
• Tính khoảng cách mỗi giá trị trong dữ liệu tới trung bình
mẫu
• Bình phương các khoảng cách này
• Cộng tất cả các giá trị này và chia đều cho n - 1

ví dụ
! Ví dụ: tính phương sai mẫu cho dữ liệu mẫu sau

1, 2, 3, 4, 5

ví dụ
! Trả lời: phương sai mẫu của mẫu đã cho là 2.5

phương sai tổng thể
! Phương sai tổng thể được tính tương tự; trong biểu
thức của phương sai mẫu thay vì chia n – 1 thì thay
bằng N

ví dụ
! Ví dụ: cho dữ liệu chiều cao từ một tổng thể như sau
54, 77, 67, 68, 46, 64, 62, 56, 38
Tính phương sai tổng thể.

ví dụ
! Trả lời: phương sai tổng thể là 127.43

so sánh phương sai mẫu và phương sai tổng thể
! Trong công thức tính phương sai mẫu đã có sự hiệu

chỉnh

ý nghĩa của phương sai
! Phương sai phản anh mức độ phân tán của dữ liệu.

Phương sai càng lớn dữ liệu càng phân tán, không
đồng đều và ngược lại.

ý nghĩa của phương sai
! Có thể quan sát được mức độ phân tán của hai tập dữ
liệu này là khác nhau

độ lệch chuẩn
! Độ lệch chuẩn (standard deviation) là căn bậc hai của

phương sai.
• Ý nghĩa: nó là khoảng cách trung bình từ mỗi giá
trị của dữ liệu tới giá trị trung bình

công thức độ lệch chuẩn
! Công thức tính độ lệch chuẩn của mẫu và tổng thể

ví dụ
! Ví dụ: Điểm số của một mẫu các sinh viên như sau
Student 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Score 4 5 5 8 9 12 14 16 17 20
Tính độ lệch chuẩn cho mẫu này.

ví dụ
! Lời giải: Giá trị trung bình mẫu là 11

Áp dụng công thức phương sai mẫu
Độ lệch chuẩn cho mẫu là

so sánh
! So sánh các thước đo sự biến thiên: độ lệch chuẩn,

khoảng biến thiên và khoảng phân vị

hệ số biến thiên
! Hệ số biến thiên: tỷ số giữa độ lệch chuẩn và giá trị

trung bình

hệ số biến thiên
! Ví dụ: so sánh hai tập dữ liệu sau

3.3 Thước đo độ lệch của phân phối
hệ số lệch
! Hệ số lệch (skewness) là hệ số phản ánh mức độ đối

xứng của một phân phối
• Công thức tính hệ số lệch như sau

3.3 Thước đo độ lệch của phân phối (tiếp)
hệ số lệch
! Hệ số lệch âm thì phân phối lệch (nhọn) trái, hệ số lệch dương

thì phân phối lệch (nhọn) phải

hệ số z-score
! Mỗi giá trị trong dữ liệu có thể quy đổi về z-score; đó

là hệ số cho biết giá trị đó cách giá trị trung bình bao
nhiêu lần độ lệch chuẩn

biểu thức z-score
! Hệ số z-score cho mẫu được tính như sau
! Hệ số z-score cho tổng thể có công thức tính tương tự

dữ liệu có phân phối chuẩn
! Ta nói phân phối chuẩn (hặc gần chuẩn) nếu đồ thị có

hình chuông (bell-shape)

quy tắc thực nghiệm
! Nếu dữ liệu có phân phối hình chuông thì

• Xấp xỉ 68% dữ liệu nằm trong khoảng một độ lệch chuẩn từ
vị trí trung bình (trung tâm)
• Xấp xỉ 95% dữ liệu nằm trong khoảng hai độ lệch chuẩn từ
vị trí trung tâm
• Hầu hết dữ liệu nằm trong khoảng ba độ lệch chuẩn từ vị trí
trung tâm

3.4 Phân tích khám phá dữ liệu
! Phân tích khám phá dữ liệu (Exploratory Data

Analysis): phân tích tìm ra cấu trúc chung có trong
dữ liệu. Trong quá trình phân tích có thể tìm thấy các
đột biến (outlier) hoặc các thành tố ngoài dự đoán.

3.4 Phân tích khám phá dữ liệu (tiếp)
5 giá trị tổng quan
! 5 giá trị tổng quan (five-number summary) bao gồm:

giá trị nhỏ nhất, tứ phân vị thứ nhất Q1, trung vị Q2
tứ phân vị thứ ba Q3, giá trị lớn nhất.

biểu đồ hộp
! Biểu đồ hộp (box plot) sử dụng 5 giá trị tổng quan để

mô tả dữ liệu.

biểu đồ hộp và dữ liệu chuẩn
! Biểu đồ hộp (box plot) và dữ liệu có phân phối chuẩn

(hoặc gần chuẩn)

3.5 Thước đo quan hệ giữa hai biến
! Quan hệ giữa hai biến có thể phản ánh bằng các thước đo: hiệp
phương sai (covariance), hệ số tương quan (correlation
coefficient)

3.5 Thước đo quan hệ giữa hai biến (tiếp)
quan hệ tuyến tính
! Hai biến (đặc điểm) X và Y có mối quan hệ tuyến

tính (linear relationship) nếu Y = aX + b.
• Trong thực tế ta bắt gặp mối quan hệ ”gần” tuyến
tính
• Biểu đồ phân tán của dữ liệu là chùm các điểm
bám xung quanh một trục đường thẳng

hiệp phương sai
! Hiệp phương sai: là hệ số phản ánh mức độ phụ

thuộc tuyến tính giữa hai đại lượng (biến)

biểu thức hiệp phương sai
! Biểu thức tính hiệp phương sai

ví dụ
! Ví dụ: Cho dữ liệu mẫu sau:
Hãy tính hiệp phương sai giữa hai đại lượng này.

ví dụ
! Lời giải:
Hiệp phương sai giữa hai đại lượng là 1.533.

ý nghĩa
! Nếu hệ số hiệp phương sai là giá trị dượng, nghĩa là

tồn tại mối quan hệ phụ thuôc tuyến tính đồng biến
giữa các đại lượng, nếu là giá trị âm thì mối phụ
thuộc tuyến tính là nghịch biến.

hệ số tương quan
! Hệ số tương quan (correlation coefficient) có vai trò

tương tự với hiệp phương sai, nó phản ánh mối quan
hệ phụ thuộc tuyến tính giữa hai đại lương. Thực
chất là hệ số hiệp phương sai đã được chuẩn hóa.

công thức tính hệ số tương quan
! Biểu thức tính hệ số tương quan

ví dụ
! Ví dụ: Tính hệ số tương quan cho dữ liệu mẫu sau

ví dụ
! Lời giải: hệ số tương quan r = 1

ý nghĩa hệ số tương quan
! Hệ số tương quan có giá trị thuộc [-1, 1]

• Hệ số tương quan bằng 0: không tồn tại sự phụ thuộc tuyến
tính
• Càng gần với 1: sự phụ thuộc tuyến tính (đồng biến) càng
mạnh; ngược lại với gần -1.

3.6 Trung bình có trọng số và dữ liệu nhóm
! Sử dụng công thức trung bình có trọng số (weighted

mean) khi dữ liệu được biểu diễn dưới dạng bảng
phân phối tần số.

công thức
! Công thức tính trung bình có trọng số:
• trong đó, xi là giá trị có mặt wi lần trong tập dữ

liệu

ví dụ
! Ví dụ: Tính trung bình có trọng số cho dữ liệu sau:

ví dụ
! Lời giải: trung bình có trọng số là 6.53 giờ.

! Công thức trung bình cho dữ liệu nhóm là tương tự.

ví dụ
! Ví dụ: Dữ liệu về số ly cà phê mỗi tuần. Tính số ly cà

phê trung bình.

ví dụ
! Lời giải:

phương sai cho dữ liệu nhóm
! Công thức tính phương sai cho dữ liệu nhóm: tương tự với dữ
liệu có trọng số
• Giá trị trung điểm của mỗi lớp (midpoint) sẽ đại diện cho
lớp.

Hướng dẫn sử dụng máy tính cầm tay
! Hầu hết các máy tính cầm tay thế hệ gần đây đều có
thể thực hiện chức năng thông kê cơ bản

Hướng dẫn sử dụng máy tính cầm tay (tiếp)
! B1: khởi động chức năng thống kê

• Chọn tổ hợp phím
• Màn hình xuất hiện
• Bấm 1 cho thống kê 1 biến; 2 cho thống kê 2 biến

với mối quan hệ phụ thuộc tuyến tính; 3 cho thống
kê 2 biến với mối quan hệ là đường bậc hai ...

! B2: Nhập dữ liệu cho thống kê một biến

• Chọn tổ hợp phím
• Trong trường hợp là dữ liệu có trọng số (cần thêm

cột tần số) thì thêm bước cài đặt sau rồi thực hiện
tổ hợp trên

ví dụ
! Ví dụ: Cho dữ liệu sau

x freq
1 1
2 2
3 3
4 2
5 1
Xem là dữ liệu tổng thể, hãy tính giá trị trung bình và
độ lệch chuẩn.

ví dụ
! Lời giải: thao tác trên máy các tổ hợp phím như sau
Trả lời: trung bình bằng 3, độ lệch chuẩn tổng thể bằng
1.154700538

ví dụ
! Ví dụ: Thu thập dữ liệu cho cặp biến (X, Y) như sau
X 20 110 200 290
Y 3150 7310 8800 9310
Tính hệ số tương quan giữa hai biến này (sử dụng chế
độ Fix 3, tức kết quả làm tròn tới 3 chữ số thập phân).

ví dụ
! Lời giải: Thực hiên tổ hợp phím sau
Trả lời: hệ số tương quan r = 0.923.

Quizzes on the canvas


Chuong 3 Descriptive Stats

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Chuong 3 Descriptive Stats

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

CHAPTER 3

3.1 MEASURES OF LOCATION 3.4 EXPLORATORY DATA

3.3 MEASURES OF 3.6 THE WEIGHTED MEAN AND

TT GIÁO DỤC SỚM & XUẤT SẮC PMH

TT GIÁO DỤC SỚM & XUẤT SẮC PMH

TT GIÁO DỤC SỚM & XUẤT SẮC PMH

! Bên cạnh bảng, biểu đồ, nếu là dữ liệu định lượng

TT GIÁO DỤC SỚM & XUẤT SẮC PMH

! Thước đo vị trí bao gồm: giá trị trung bình (mean),

TT GIÁO DỤC SỚM & XUẤT SẮC PMH

! Trung bình: bao gồm trung bình mẫu và trung bình

TT GIÁO DỤC SỚM & XUẤT SẮC PMH

! Công thức tính trung bình mẫu

TT GIÁO DỤC SỚM & XUẤT SẮC PMH

! Ví dụ: Khi hỏi số ly cà phê uống mỗi tuần của một

TT GIÁO DỤC SỚM & XUẤT SẮC PMH

! Trả lời: áp dụng công thức của trung bình mẫu, ta có

Số ly cà phê trung bình của mẫu là 15.

TT GIÁO DỤC SỚM & XUẤT SẮC PMH

! Công thức tính trung bình tổng thể tương tự với

TT GIÁO DỤC SỚM & XUẤT SẮC PMH

TT GIÁO DỤC SỚM & XUẤT SẮC PMH

TT GIÁO DỤC SỚM & XUẤT SẮC PMH

! Ví dụ: Cho tập dữ liệu sau: 4, 2, 8, 1, 15. Tính giá trị

TT GIÁO DỤC SỚM & XUẤT SẮC PMH

! Lời giải: sắp xếp tập dữ liệu đã cho. Cỡ mẫu bằng 5 là

TT GIÁO DỤC SỚM & XUẤT SẮC PMH

! Trung vị không bị ảnh hưởng bởi những cực hạn

TT GIÁO DỤC SỚM & XUẤT SẮC PMH

! Hãy xem xét dữ liệu dưới đây. Dùng thước đo nào

TT GIÁO DỤC SỚM & XUẤT SẮC PMH

TT GIÁO DỤC SỚM & XUẤT SẮC PMH

TT GIÁO DỤC SỚM & XUẤT SẮC PMH

TT GIÁO DỤC SỚM & XUẤT SẮC PMH

! Bách phân vị thứ p: là giá trị tới hạn mà p% dữ liệu

TT GIÁO DỤC SỚM & XUẤT SẮC PMH

! Tính giá trị tương ứng bách phân vị thứ p: p là vị trí

TT GIÁO DỤC SỚM & XUẤT SẮC PMH

• B1: sắp xếp dữ liệu từ nhỏ đến lớn

TT GIÁO DỤC SỚM & XUẤT SẮC PMH

! Ví dụ: Dữ liệu dưới đây là điểm số của 25 sinh viên

TT GIÁO DỤC SỚM & XUẤT SẮC PMH

TT GIÁO DỤC SỚM & XUẤT SẮC PMH

TT GIÁO DỤC SỚM & XUẤT SẮC PMH

TT GIÁO DỤC SỚM & XUẤT SẮC PMH

TT GIÁO DỤC SỚM & XUẤT SẮC PMH

! Thước đo sự biến thiên: đo lường mức độ phân tán

TT GIÁO DỤC SỚM & XUẤT SẮC PMH

! Khoảng biến thiên: là hiệu số giữa giá trị lớn nhất và

TT GIÁO DỤC SỚM & XUẤT SẮC PMH

! Khoảng biến thiên và đồ thị hộp (box plot)

TT GIÁO DỤC SỚM & XUẤT SẮC PMH

! Khoảng tứ phân vị: hiệu số giữa tứ phân vị thứ ba và

TT GIÁO DỤC SỚM & XUẤT SẮC PMH

TT GIÁO DỤC SỚM & XUẤT SẮC PMH

! Công thức tính phương sai mẫu:

TT GIÁO DỤC SỚM & XUẤT SẮC PMH

! Ví dụ: tính phương sai mẫu cho dữ liệu mẫu sau

TT GIÁO DỤC SỚM & XUẤT SẮC PMH

! Trả lời: phương sai mẫu của mẫu đã cho là 2.5

TT GIÁO DỤC SỚM & XUẤT SẮC PMH

TT GIÁO DỤC SỚM & XUẤT SẮC PMH

TT GIÁO DỤC SỚM & XUẤT SẮC PMH

! Trả lời: phương sai tổng thể là 127.43