1.

Formalist Criticism

a. The story’s structure is unified around the conflict arising from the inheritance
and its resolution. The narrative begins with a conflict introduction, escalates
through the theft of the land title, and resolves with forgiveness and
reconciliation.
b. The elements of betrayal, theft, and eventual forgiveness reinforce the themes
of familial bonds, moral integrity, and the power of forgiveness.
c. One pattern is the land itself, symbolizing both the cause of conflict and the
medium of reconciliation. Another is the act of theft and the subsequent act
of forgiveness.
d. These motifs emphasize the cyclical nature of conflict and resolution within
families, and the possibility of redemption.
e. Repetition and Theme: The repeated references to the land title and its
significance underscore the theme of inheritance as both a physical and moral
legacy.
f. The simple and direct language reflects the straightforward moral lesson of
the story, emphasizing clarity over complexity.
g. The plot, with its focus on familial conflict and resolution, creates a
straightforward moral tale. The turning point is Epitanio’s decision to forgive,
emphasizing the theme of forgiveness.
h. The narrative is sparse in its use of figurative language, focusing more on the
literal events. This simplicity can either be seen as a strength, making the
moral clear, or a weakness, lacking depth.

2. Gender Criticism

The story lacks a direct focus on gender dynamics, with no female characters
playing a central role. This omission itself might be critiqued under gender criticism for
not exploring the perspectives or contributions of women in the narrative.

3. Feminist Criticism

A. Women's lives are not directly portrayed or mentioned, leaving a gap in the
narrative.

B-D. Influence, Relationships, and Views on Women: Since the story does not
feature female characters in significant roles, it misses the opportunity to
explore these dimensions.

4. Historical Criticism

A-D. The story does not provide specific historical context or references, making
it difficult to assess its historical accuracy or the influence of historical events.

5. Reader-Response Criticism
 This approach would focus on individual readers' interpretations and emotional
responses. Some might find the story uplifting for its emphasis on forgiveness, while
others could critique it for oversimplifying complex family dynamics.

6. Structuralism

From a structuralist perspective, the narrative follows a classic structure of conflict

introduction, escalation, and resolution. The binary oppositions (conflict vs.
reconciliation, thief vs. victim) drive the narrative forward.

7. Sociological Criticism

A-C. The story touches on issues of inheritance, familial duty, and conflict,
reflecting societal values related to family and property.

D. Not directly addressed, though the idea of returning to the land could
symbolize a form of the American Dream—ownership and the opportunity for a
fresh start.

E-G. The narrative hints at rural values through the importance of land but does
not explicitly address urban or suburban values, economic power dynamics, or
issues of economic exploitation.

In summary, while the story offers a clear moral lesson through its narrative
structure and themes, it lacks depth in gender representation, historical context, and
sociological complexity. A richer exploration of these areas could provide a more
nuanced and multifaceted narrative.
 Sa mundong puno ng hamon at pagsubok, may mga taong tila bituin sa kalangitan,
nagbibigay liwanag at gabay sa ating landas. Isa sa mga taong ito ay si Gng Trinidad, ng
aming guro sa Pagbada. Hindi lamang siya isang guro sa loob ng silid-aralan, kundi isang
mentor na nagpapakita ng tunay na kahulugan ng pagiging dedikado at masipag.

Si Gng Trinidad ay may natatanging paraan ng pagtuturo. Kanyang mga leksyon ay

hindi lamang nakapokus sa aklat at teorya, kundi sa praktikal na aplikasyon na magagamit
namin sa totoong buhay. Sa bawat komplikadong salita, may kaakibat siyang kwento o
halimbawa na nagpapadali ng aming pag-unawa. Ang kanyang pasensya at dedikasyon ay
walang kaparis, laging handang magbigay ng karagdagang oras para sa mga mag-aaral na
nangangailangan ng tulong.

Higit pa rito, siya ay isang inspirasyon hindi lamang sa kanyang katalinuhan kundi
pati na rin sa kanyang kabutihang loob. Si Gng Trinidad ay aktibo sa iba't ibang proyekto at
programa ng paaralan na naglalayong tumulong sa komunidad. Ang kanyang pagiging
ehemplo ng kababaang-loob at paglilingkod sa kapwa ay nagtuturo sa amin na ang tunay
na tagumpay ay hindi lamang nasusukat sa personal na mga nakamit kundi pati na rin sa
positibong epekto na maaari nating idulot sa buhay ng iba.

Sa kabuuan, si Gng Trinidad ay hindi lamang isang guro kundi isang mahalagang
liwanag sa aking landas. Ang kanyang impluwensya ay lumampas sa apat na sulok ng silid-
aralan, nagbigay inspirasyon at lakas upang harapin ang mga hamon ng buhay. Sa bawat
araw, ipinapakita niya sa amin na sa pamamagitan ng edukasyon, dedikasyon, at
paglilingkod, maaari tayong lahat maging liwanag sa madilim na mundo.
Tagpuan: Isang nayon sa Pilipinas noong panahon ng pre-kolonyal
Mga tauhan:
- Si Liwanag, isang babaeng masigla at malakas ang loob
- Datu Bangkaw, ang iginagalang na pinuno ng nayon
- Babaylan, ang espirituwal na manggagamot at tagapayo ng nayon
- Lakambini, isang dalaga mula sa karatig nayon
- Bayani, isang malakas at matapang na mandirigma
SCENE 1:
*(Kinausap ni Datu Bangkaw ang mga taganayon sa gitna ng nayon)
Datu Bangkaw:
-Mga kasama!, dumating na ang panahon para ipagdiwang natin ang taunang pagdiriwang
ng anihan. Dapat tayong magpasalamat sa mga diyos sa pagbibigay pagpapala saatin ng
masaganang ani ngayong taon na ito.
*(Tumayo at nagsalita si Liwanag, isang determinadong babae)
Liwanag:
-Datu Bangkaw, maaari ko bang imungkahi na sa taong ito, dapat ding kilalanin ng nayon
ang mga kontribusyon ng mga kababaihang walang sawang nagtrabaho sa ating kabukiran
at mga tahanan upang matiyak ang ating kaligtasan?
Datu Bangkaw:
*(tumango bilang pagsang-ayon)
-Tama ka, Liwanag. Ang ating mga kababaihan ay may mahahalagang papel sa kaunlaran ng
ating nayon. Parangalan natin ang kanilang walang sawang pagsusumikap sa pagdiriwang
ngayong taon.
SCENE 2:
*(Ang mga taganayon ay nagtitipon sa paligid ng apoy, sumasayaw at umaawit bilang pagdiriwang.
Ang Babaylan ay namumuno sa isang tradisyonal na ritwal, nag-aalay ng mga panalangin sa mga
diyos)
Babaylan:
-O mga diyos ng lupa at dagat, kami'y nagpapasalamat sa kasaganaan na iyong ipinagkaloob
mo sa amin. Nawa'y patuloy mo lang kaming gabayan at protektahan lalo na ang aming
nayon.
*(Lumapit si Lakambini kay Liwanag,isang bisita mula sa karatig nayon)
Lakambini:
-Naririnig ko ang iyong lakas at tapang, Liwanag. Hinahangaan ko ang iyong espiritu at
pamumuno sa iyong mga tao.
Liwanag:
-Salamat, Lakambini. Dapat tayong tumayo nang sama-sama at suportahan ang bawat isa,
lalo na sa mga mapanghamong panahong ito.
SCENE 3:
*(Ang isang pangkat ng mga mandirigma ay bumalik na nagmula sa isang matagumpay na
paglalakbay sa pangangaso, dala ang isang malaking baboy-ramo na kanilang nahuli sa kanilang
paglalakbay)
Bayani:
-Ang mga diyos ay ngumiti amin ngayon, dahil kami ay nagbalik ng malaking biyaya para sa
aming nayon.
*(Lumapit si Liwanag kay Bayani)
Liwanag:
-Kapuri-puri ang iyong katapangan at kahusayan bilang isang mandirigma, Bayani. Ngunit
huwag nating kalimutan ang mga kababaihang na nag ambag din sa kaunlaran ng ating
nayon.
Bayani:
-Tama ka, Liwanag. Dapat nating igalang ang ating mga kababaihan at kilalanin ang kanilang
mahahalagang papel sa ating komunidad.
*(Sama-sama, ang mga taganayon at patuloy na nagdiriwang, na kinikilala ang kahalagahan ng
kapwa lalaki at babae sa pre-kolonyal na lipunan).

"Ang Kamangha-manghang Pagtuklas ng Pinakamalaking Black

Hole sa Labas ng Kalawakan"

Sa kamakailang pag-aaral ng mga astronomo, isang napakalaking black hole ang

nadiskubre sa labas ng ating kalawakan. Ang pagtuklas na ito ay nagdulot ng malaking interes sa
mga siyentipiko at nagbubukas ng mga bagong oportunidad para sa pagsasaliksik at pag-unawa
sa mga misteryo ng ating universe.

Ang nadiskubrihang black hole ay isa sa pinakamalalaking black hole na naitala sa

kasaysayan ng astronomiya. Ito ay mayroong sukat na humigit-kumulang sa 20 beses na mas
malaki kaysa sa araw natin. Ito ay matatagpuan sa isang malalim na bahagi ng ating kalawakan,
libu-libong taon ilawak mula sa ating planeta.

Ang black hole na ito ay nagmumula mula sa pagbagsak at pagsabog ng isang malaking
bituin. Sa proseso ng pagsabog, ang natirang core ng bituin ay nagiging napakadense at nagiging
isang black hole. Ito ay mayroong napakalakas na gravitational pull na kahit ang liwanag ay
hindi makalabas mula sa kanyang kapaligiran. Ito rin ang dahilan kung bakit ito tinatawag na
black hole.

Ang pag-aaral sa black hole na ito ay nagbibigay ng mahahalagang impormasyon sa mga

astronomo tungkol sa mga kondisyon at mga proseso sa loob ng mga black hole. Ito ay
nagbubukas ng mga oportunidad para sa mas malalim na pag-unawa sa kalikasan ng ating
universe at ang mga kaganapan na nagaganap sa mga lugar na ito.

Sa kabuuan, ang pagdiskubre sa isa sa pinakamalalaking black hole sa outer space ay

isang mahalagang pangyayari sa larangan ng astronomiya. Ito ay nagbibigay ng mga bagong
oportunidad para sa pagsasaliksik at pag-unawa sa mga misteryo ng ating universe. Ang black
hole na ito ay nagpapakita ng kahalagahan ng patuloy na pag-aaral at pagsasaliksik upang mas
maunawaan ang mga pangyayari sa labas ng ating mundo.

Sanggunian:

 National Aeronautics and Space Administration (NASA)

 European Space Agency (ESA)
 Scientific American
 Ang Kamangha-manghang Tsokolate Hills ng Bohol

Ang Chocolate Hills ay isang kamangha-manghang likas na yaman sa lalawigan ng

Bohol sa Pilipinas. Ito ay binubuo ng libu-libong konikal na mga burol na nagmumula sa
kapatagan. Sa dry season, ang mga burol ay nagiging kulay tsokolate kaya't tinawag itong
"Chocolate Hills".

Mayroong hindi bababa sa 1,260 burol na nadidispalya sa isang lugar na may sukat na
higit sa 50 square kilometers. Ang mga burol ay napapalibutan ng berdeng damo na nagiging
kayumanggi tuwing tag-araw, kaya't nagmumukhang mga tsokolate.

Ang Chocolate Hills ay isa sa mga pangunahing atraksyon sa Bohol. Maraming mga
viewing decks ang magagamit upang masilayan ang kagandahan ng mga burol. Sa
pamamagitan ng mga ito, maaari mong masaksihan ang kamangha-manghang tanawin at
makakuha ng mga larawan na puno ng mga konikal na burol.

Ang mga burol na ito ay hindi lamang isang likas na yaman, kundi mayroon ding
kasaysayan at alamat na nagbibigay ng kahulugan sa kanila. Ang mga ito ay patuloy na
nagbibigay-inspirasyon at kagandahan sa mga bisita at lokal na mamamayan.

Kung plano mong bisitahin ang Chocolate Hills, narito ang ilang mga impormasyon na
maaaring makatulong sa iyo: kailan mo ito dapat puntahan, paano ka makakarating doon, at
anu-ano ang mga aktibidad na maaari mong gawin habang nasa lugar.
 "Mental Health Awareness: Isang Hamon na Kailangang
Tugunan"

Ang pagpapalaganap ng awareness sa mental health ay isang mahalagang

adhikain na dapat bigyan ng pansin. Sa mundo ngayon, ang mga isyu sa kalusugan
ng isip ay patuloy na lumalala. Upang tugunan ito, mahalagang magkaroon ng
kamalayan at pag-unawa tungkol sa mga kondisyon ng kalusugan ng isip.

Ang pagpapalaganap ng mental health awareness ay naglalayong magbigay ng

kaalaman at edukasyon sa mga tao tungkol sa mga sakit sa isip, tulad ng
depresyon, pagkabalisa, at iba pang mga karamdaman. Sa pamamagitan ng
pagbibigay ng impormasyon, maaari nating alisin ang stigma na nauugnay sa mga
isyung ito at magbigay ng suporta sa mga taong apektado.

Ang pagpapalaganap ng awareness ay may malaking epekto sa ating lipunan.

Ito ay nagbibigay-daan sa pagbubukas ng mga pinto para sa pakikipag-usap at
pagtanggap. Sa pamamagitan ng pagtutulungan, maaari nating lumikha ng mga
espasyo na nagbibigay-suporta at nagpapalakas sa mga taong may mga problema
sa kalusugan ng isip.

Bilang mga indibidwal, mayroon din tayong papel na ginagampanan sa

pagpapalaganap ng mental health awareness. Sa pamamagitan ng pagbibigay-
halaga sa ating sariling kalusugan ng isip at pagiging maunawain sa iba, maaari
tayong maging mga tagapagtaguyod ng pagbabago. Ang pagpapalaganap ng
awareness ay hindi lamang tungkol sa pagbibigay ng impormasyon, kundi pati na rin
sa pagkilos at pagsuporta sa mga taong nangangailangan.

Sa huli, ang pagpapalaganap ng mental health awareness ay isang hamon na

dapat nating harapin. Sa pamamagitan ng pagbibigay-halaga sa kalusugan ng isip
at pag-unawa sa mga isyung ito, maaari tayong magkaroon ng mas malusog na
lipunan. Ito ay isang panawagan sa ating lahat na maging mga tagapagtaguyod ng
pag-unlad at pagsulong ng mental health awareness.