Próbny egzamin ósmoklasisty z

matematyki - Operon 2018

Zadanie 1. (1pkt) Bartek wyruszył rowerem na trasę o długości 70km70km o godzinie
8.20. Trasę tę pokonał, jadąc ze średnią prędkością 28kmh28kmh. W trakcie jazdy, o
godzinie 9.50, Bartek zrobił sobie piętnastominutową przerwę.

Uzupełnij zdania. Wybierz właściwą odpowiedź spośród A lub B oraz spośród C lub D.

Bartek zrobił sobie przerwę po przejechaniu A/B.

A) 36,4km36,4km

B) 42km42km

Bartek dojechał do końca trasy o godzinie C/D.

C) 11.0511.05

D) 11.2511.25
Odpowiedź
Wyjaśnienie
Odpowiedź
B, C

Zadanie 2. (1pkt) Na rysunku przedstawiono kartkę z kalendarza na rok 2019.

Oceń prawdziwość podanych zdań.
1) Druga niedziela czerwca 2019r. przypadnie w dziewiątym dniu miesiąca.

2) Pierwszy dzień września w 2019r. wypadnie w niedzielę.

Odpowiedź
Wyjaśnienie
Odpowiedź
1) PRAWDA

2) PRAWDA

Zadanie 3. (1pkt) W prostokątnym układzie współrzędnych punkt K=(−3–√+22–

√,32–√−23–√)K=(−3+22,32−23) leży w:
A) II ćwiartce

B) IIII ćwiartce

C) IIIIII ćwiartce
 D) IVIV ćwiartce
Odpowiedź
Wyjaśnienie
Odpowiedź
A

Zadanie 4. (1pkt) Dane jest równanie: −4(3−2x)=−2,05+5x+

(−0,5)2−4(3−2x)=−2,05+5x+(−0,5)2. Rozwiązaniem danego równania jest liczba:
A) −3,4−3,4

B) −3730−3730

C) 3,43,4

D) 37303730
Odpowiedź
Wyjaśnienie
Odpowiedź
C

Zadanie 5. (1pkt) Oceń prawdziwość podanych zdań.

1) 60%60% liczby 4,54,5 wynosi tyle samo, co 2323 liczby 4,054,05.

2) Liczba 2,72,7 jest o 10%10% większa od liczby 223223.

Odpowiedź
Wyjaśnienie
Odpowiedź
1) PRAWDA

2) FAŁSZ

Zadanie 6. (1pkt) Według przepisu do wykonania koktajlu owocowego dla 33 osób

należy przygotować 30dag30dagtruskawek. Ilość truskawek, jaką zgodnie z
przepisem trzeba przygotować do wykonania koktajlu dla 1010 osób, można obliczyć
za pomocą wyrażenia:
A) 0,3⋅30dag0,3⋅30dag

B) 313⋅0,3kg313⋅0,3kg

C) 10⋅30dag10⋅30dag

D) 103⋅0,03kg103⋅0,03kg
Odpowiedź
Wyjaśnienie
Odpowiedź
B

Zadanie 7. (1pkt) Gosia kupiła dwie cebulki kwiatów. Obie zasadzi w jednej doniczce.
Ma do dyspozycji trzy doniczki ceramiczne i dwie plastikowe.

Oceń prawdziwość podanych zdań.

1) Gosia może zasadzić kwiaty w doniczkach na 66 różnych sposobów.

2) Prawdopodobieństwo, że obie cebulki Gosia zasadzi w doniczce ceramicznej,

wynosi 1515.
Odpowiedź
Wyjaśnienie
Odpowiedź
1) FAŁSZ

2) FAŁSZ

Zadanie 8. (1pkt) Na osi liczbowej zaznaczono zbiór liczb spełniających pewien

warunek.

Zaznaczony zbiór to wszystkie liczby:

A) mniejsze niż −4−4

B) nie mniejsze niż −4−4

C) większe niż −4−4

D) nie większe niż −4−4

Odpowiedź
Wyjaśnienie
Odpowiedź
B
Zadanie 9. (1pkt) Czy romb jest równoległobokiem? Wybierz odpowiedź T (tak) lub N
(nie) i jej uzasadnienie spośród A, B albo C.
Tak/Nie ponieważ:

A) wszystkie boki rombu są przystające

B) romb ma dwie pary boków równoległych

C) przekątne rombu są prostopadłe

Odpowiedź
Wyjaśnienie
Odpowiedź
Tak ponieważ opcja B

Zadanie 10. (1pkt) Uzupełnij zdania. Wybierz właściwą odpowiedź spośród A lub B
oraz spośród C lub D.

Wyrażenie a−−√32a32 przyjmuje wartość 99 dla A/B.

A) a=3a=3

B) a=27a=27

Wartość iloczynu 8–√⋅22–√8⋅22 wynosi C/D.

C) 44

D) 88
Odpowiedź
Wyjaśnienie
Odpowiedź
B, D

Wyjaśnienie:
Krok 1. Rozwiązanie pierwszej części zadania.
Aby rozwiązać pierwszą część zadania wystarczy podstawić te dwie proponowane
liczby i sprawdzić kiedy otrzymamy wynik równy 99. Tak naprawdę
podstawiająca=3a=3 otrzymamy bardzo brzydką liczbę, bo 3–√333 jest liczbą
niewymierną równą około 1,441,44. Musimy zatem podstawić a=27a=27 i
otrzymamy wtedy następującą sytuację:

27−−√32=32=92732=32=9
Krok 2. Rozwiązanie drugiej części zadania.
Korzystając z działań na pierwiastkach możemy zapisać, że:
8–√⋅22–√=2⋅8–√⋅2–√==2⋅8⋅2−−−√=2⋅16−
−√=2⋅4=88⋅22=2⋅8⋅2==2⋅8⋅2=2⋅16=2⋅4=8
Zadanie 11. (1pkt) Dla zachowania bezpieczeństwa kąt nachylenia między poziomym
podłożem a drabiną przystawną powinien wynosić od 65°65° do 75°75°. Na którym
rysunku przedstawiono ustawienie drabiny zgodne z wymaganiami bezpieczeństwa?

A)
B)

C)
 D)
Odpowiedź
Wyjaśnienie
Odpowiedź
D

Wyjaśnienie:
Kluczowym spostrzeżeniem pozwalającym na rozwiązanie tego zadania jest
dostrzeżenie, że ściana, podłoże oraz drabina tworzą trójkąt prostokątny. Dzięki temu
będziemy mogli skorzystać z różnych własności trójkątów prostokątnych, wiedząc
przy okazji że miara jednego z kątów jest równa 90°90°. Rozpatrzmy każdy z
przypadków osobno:

I drabina:
Korzystając z własności kątów wierzchołkowych wiemy, że kąt między ścianą i
drabiną ma także 12°12°. Wiemy też, że kąt między ścianą i podłogą ma 90°90°,
zatem trzeci kąt tego trójkąta (czyli kąt między podłożem i drabiną) będzie mieć
miarę:

180°−90°−12°=78°180°−90°−12°=78°

II drabina:
Tym razem skorzystamy z kątów przyległych. Suma kątów przyległych jest
równa 180°180°. Skoro jeden kąt ma miarę 118°118°, to drugi (czyli ten, który nas
interesuje) będzie mieć:
180°−118°=62°180°−118°=62°
III drabina:
Tutaj powinniśmy się zorientować, że jest to trójkąt prostokątny o
kątach 30°,60°,90°30°,60°,90°. Skąd to wiemy? Wynika to z faktu, że
przeciwprostokątna jest dwa razy dłuższa od krótszej przyprostokątnej, a to cecha
charakterystyczna właśnie dla trójkątów o kątach 30°,60°,90°30°,60°,90°.
Interesujący nas kąt między podłożem i drabiną ma zatem 60°60°.

IV drabina:
Wiemy, że suma kątów w trójkącie wynosi 180°180°. Wiemy też, że jeden z kątów
ma miarę 90°90°, zatem na dwa pozostałe kąty zostaje
nam 180°−90°=90°180°−90°=90°. Możemy więc zapisać, że:
α+3α=90°4α=90°α=22,5°α+3α=90°4α=90°α=22,5°

Interesujący nas kąt między podłożem i drabiną ma miarę 3α3α,

czyli 3⋅22,5°=67,5°3⋅22,5°=67,5°. Z prezentowanych odpowiedzi tylko ta mieści się
w przedziale od 65°65° do 75°75°.

Zadanie 12. (1pkt) Objętość prostopadłościanu o

wymiarach 3cm×0,3dm×0,03m3cm×0,3dm×0,03m wynosi:
A) 9⋅103mm39⋅103mm3

B) 0,27×103mm30,27×103mm3

C) 27⋅10−6m327⋅10−6m3

D) 33⋅10−3cm333⋅10−3cm3
Odpowiedź
Wyjaśnienie
Odpowiedź
C

Wyjaśnienie:
Krok 1. Obliczenie objętości prostopadłościanu.
To co musimy zrobić na wstępie to ujednolicić jednostki. Nie wiemy na którą
jednostkę opłaci nam się zamienić najbardziej (w odpowiedziach występują zarówno
milimetry, centymetry jak i metry). Wydaje się, że najprościej będzie zamienić
wszystko na centymetry, a w razie czego zamienimy sobie potem jednostki objętości
na te, które są nam potrzebne.

0,3dm=3cm0,03m=3cm0,3dm=3cm0,03m=3cm
W związku z tym objętość prostopadłościanu jest równa:
V=3cm⋅3cm⋅3cmV=27cm3V=3cm⋅3cm⋅3cmV=27cm3

Krok 2. Zamiana jednostek objętości.

Skoro 1cm=0,01m=10−2m1cm=0,01m=10−2m, to 1cm3=10−6m1cm3=10−6m.
W związku z tym 27cm3=27⋅10−6m327cm3=27⋅10−6m3.
Zadanie 13. (1pkt) W pewnym trójkącie dwa kąty mają miary po 35°35°. Oznacza to,
że trójkąt ten jest:
A) różnoboczny ostrokątny

B) równoramienny ostrokątny

C) różnoboczny rozwartokątny

D) równoramienny rozwartokątny
Odpowiedź
Wyjaśnienie
Odpowiedź
D

Wyjaśnienie:
Krok 1. Obliczenie miary trzeciego kąta w tym trójkącie.
Suma kątów w trójkącie jest równa 180°180°, zatem skoro pierwszy i drugi kąt
mają 35°35°, to trzeci kąt ma miarę:

180°−35°−35°=110°180°−35°−35°=110°

Krok 2. Wybór właściwej odpowiedzi.

Skoro dwa kąty w trójkącie są jednakowej miary, to na pewno jest to trójkąt
równoramienny. Dodatkowo wiemy, że w tym trójkącie jeden z kątów ma
miarę 110°110°, czyli jest rozwarty. Stąd też łącząc ze sobą te dwie informacje
możemy powiedzieć, że jest to trójkąt równoramienny rozwartokątny.

Zadanie 14. (1pkt) Dane są liczby x=2a+b−3x=2a+b−3 oraz y=−4(a−b)

+1y=−4(a−b)+1. Uzupełnij zdania. Wybierz właściwą odpowiedź spośród A lub B oraz
spośród C lub D.
Suma liczb xx i yy wynosi A/B.
A) −2a−2−2a−2

B) −2(a+1)+5b−2(a+1)+5b

Różnica liczb yy i xx wynosi C/D.

C) 6a−3b−46a−3b−4

D) −6a+3b+4−6a+3b+4
Odpowiedź
Wyjaśnienie
Odpowiedź
B, D

Wyjaśnienie:
Krok 1. Rozwiązanie pierwszej części zadania.
Chcąc obliczyć sumę liczb musimy po prostu dodać do siebie te dwa wyrażenia i
ostrożnie uprościć cały zapis:

2a+b−3+(−4(a−b)+1)=2a+b−3−4(a−b)
+1==2a+b−3−4a+4b+1=−2a+5b+22a+b−3+(−4(a−b)+1)=2a+b−3−4(a−b)
+1==2a+b−3−4a+4b+1=−2a+5b+2

Takiej odpowiedzi nie mamy podanej, choć możemy już wykluczyć pierwszą
odpowiedź, bo w niej nie ma jednomianu z wartością bb. Aby zweryfikować czy
druga odpowiedź jest poprawna musimy wyłączyć −2−2 przed nawias, otrzymując:
−2a+5b+2=−2a+2+5b=−2(a+1)+5b−2a+5b+2=−2a+2+5b=−2(a+1)+5b

Krok 2. Rozwiązanie drugiej części zadania.

Tym razem musimy odjąć od siebie te dwa wyrażenia. Uważając na znaki możemy
zatem zapisać, że:
−4(a−b)+1−(2a+b−3)=−4a+4b+1−2a−b+3=−6a+3b+4−4(a−b)
+1−(2a+b−3)=−4a+4b+1−2a−b+3=−6a+3b+4

Zadanie 15. (1pkt) Oceń prawdziwość podanych zdań.

1) Każdy graniastosłup prosty, który ma sześć ścian, jest prostopadłościanem.

2) Ostrosłup, który ma sześć krawędzi, jest czworościanem.

Odpowiedź
Wyjaśnienie
Odpowiedź
1) FAŁSZ

2) PRAWDA

Wyjaśnienie:
Krok 1. Ocena prawdziwości pierwszego zdania.
Graniastosłup prosty to taki, którego ściany boczne są prostokątami. Aby
graniastosłup prosty był prostopadłościanem, to także w swojej podstawie musi mieć
prostokąt. Z informacji podanej w zadaniu wynika, że graniastosłup ma sześć ścian,
co z kolei oznacza że w podstawie znalazł się czworokąt (nie ma innej możliwości -
będą wtedy dwie podstawy i cztery ściany boczne). Niestety nie mamy pewności, czy
tym czworokątem jest prostokąt, bo równie dobrze może to być np. romb lub trapez.
Z tego też względu zdanie jest fałszem, bo nie każdy taki graniastosłup będzie
prostopadłościanem.

Krok 2. Ocena prawdziwości pierwszego zdania.

Czworościan to ostrosłup mający (jak sama nazwa wskazuje) cztery ściany w
kształcie trójkąta. W związku z tym w podstawie takiego ostrosłupa musi znaleźć się
trójkąt (nie musi to być trójkąt równoboczny, bo nie musi to być czworościan
foremny).

Tu warto przypomnieć, że ostrosłup mający w podstawie nn-kąt ma 2n2n krawędzi

oraz n+1n+1 ścian. Skoro nasz ostrosłup ma 66 krawędzi, to znaczy że 2n=62n=6,
czyli n=3n=3. To oznacza, że w podstawie faktycznie znajduje się trójkąt, a cała
bryła ma n+1n+1, czyli 3+1=43+1=4 ściany. W związku z tym zdanie jest prawdą.

Zadanie 16. (2pkt) Oblicz sumę wszystkich czynników pierwszych liczby 93509350,
jeżeli największy z nich wynosi 1717.
Odpowiedź
Wyjaśnienie
Punktacja
Odpowiedź
4040
Wyjaśnienie:
Krok 1. Rozkład liczby na czynniki pierwsze.
Rozkładając liczbę na czynniki pierwsze należy pamiętać o tym, by korzystać jedynie
z liczb pierwszych (czyli takich, które dzielą się tylko przez jedynkę oraz samą siebie).
My z treści zadania wiemy, że jednym z takich czynników jest liczba 1717, dlatego od
tej liczby możemy rozpocząć nasz rozkład:

935055011010211751152935017550511011105221

Krok 2. Obliczenie sumy czynników pierwszych.

Zgodnie z treścią zadania musimy jeszcze obliczyć sumę czynników pierwszych,
zatem:
17+5+11+5+2=4017+5+11+5+2=40
Wyjaśnienie punktacji:
Przyznaj sobie:
0 pkt
• Gdy brakuje jakiegokolwiek postępu prowadzącego do rozwiązania zadania.
1 pkt
• Gdy poprawnie rozłożysz liczbę na czynniki pierwsze, ale nie zsumujesz tych
czynników.
2 pkt
• Gdy otrzymasz oczekiwany wynik.

Zadanie 17. (2pkt) Uzasadnij, że prostokąt o przekątnej długości 8cm8cm i

szerokości 42–√cm42cm jest kwadratem.
Odpowiedź
Wyjaśnienie
Punktacja
Odpowiedź
Udowodniono obliczając długość drugiego boku prostokąta lub też korzystając z
własności przekątnych kwadratu.

Wyjaśnienie:
I sposób: Korzystając z Twierdzenia Pitagorasa:
Krok 1. Sporządzenie rysunku pomocniczego.

Krok 2. Obliczenie szerokości prostokąta.

Jeżeli uda nam się udowodnić, że bok o nieznanej nam długości bb ma taką samą
miarę co bok o długości a=42–√a=42, to będziemy mogli z całą pewnością
stwierdzić, że ten prostokąt jest kwadratem. W tym celu skorzystamy po prostu z
Twierdzenia Pitagorasa:

a2+b2=c2(42–√)2+b2=8216⋅2+b2=6432+b2=64b2=32b=32−
−√=16⋅2−−−−√=42–
√a2+b2=c2(42)2+b2=8216⋅2+b2=6432+b2=64b2=32b=32=16⋅2=42
Krok 3. Zakończenie dowodzenia.
Udało nam się wykazać, że boki oznaczone jako aa oraz bb mają identyczną miarę,
zatem ten prostokąt jest kwadratem.

II sposób: Korzystając z własności przekątnych kwadratu.

Z własności kwadratów wynika, że kwadrat o boku aa ma przekątną o długości a2–
√a2. Jeżeli więc pokażemy, że w przypadku tego prostokąta zachodzi taka zależność,
to będziemy mogli stwierdzić, że faktycznie jest on kwadratem.

a=42–√a=42 to przekątna kwadratu powinna mieć długość:

W związku z tym skoro
a2–√=42–√⋅2–√=4⋅2=8a2=42⋅2=4⋅2=8

Otrzymany wynik jest dokładnie taki sam jak długość przekątnej podanej w treści
zadania, zatem możemy z całą pewnością stwierdzić, iż ten prostokąt jest
kwadratem.
Wyjaśnienie punktacji:
Przyznaj sobie:
0 pkt
• Gdy brakuje jakiegokolwiek postępu prowadzącego do rozwiązania zadania.
1 pkt
• Gdy obliczysz drugą długość prostokąta (patrz: Krok 2.), ale nie zapiszesz, że
otrzymana miara jest równa długości pierwszego boku i dlatego jest to kwadrat (np.
nie zauważysz, że 32−−√=42–√32=42).
ALBO
• Gdy skorzystasz z własności przekątnych kwadratów, ale nie zapiszesz końcowego
wniosku.
2 pkt
• Gdy otrzymasz oczekiwany wynik.

Zadanie 18. (2pkt) Wyznacz TT ze wzoru s=F−T2m⋅t2s=F−T2m⋅t2.

Odpowiedź
Wyjaśnienie
Punktacja
Odpowiedź
T=F−2mst2T=F−2mst2
Wyjaśnienie:
Przekształcanie wzoru najprościej jest zacząć od pozbycia się
wartości 2m2m znajdującej się w mianowniku ułamka:
s=F−T2m⋅t2/

⋅2ms⋅2m=(F−T)⋅t2/:t22mst2=F−T/+TT+2mst2=F/
−2mst2T=F−2mst2s=F−T2m⋅t2/⋅2ms⋅2m=(F−T)⋅t2/:t22mst2=F−T/
+TT+2mst2=F/−2mst2T=F−2mst2
Wyjaśnienie punktacji:
Przyznaj sobie:
0 pkt
• Gdy brakuje jakiegokolwiek postępu prowadzącego do rozwiązania zadania.
1 pkt
• Gdy doprowadzisz zadanie do końca, ale otrzymany wynik jest błędny ze względu
na zły znak.
ALBO
• Gdy zapiszesz, że 2mst2=F−T2mst2=F−T i dalej popełnisz błąd.
2 pkt
• Gdy otrzymasz oczekiwany wynik.

Zadanie 19. (3pkt) Wojtek przechowuje 2424 standardowe sześcienne kostki do gry w
zamkniętym pudełku o pojemności 0,60,6 litra. Każda z tych kostek ma krawędź o
długości 1,5cm1,5cm. Oblicz, ile procent pojemności pudełka wypełniają wszystkie te
kostki. Zapisz obliczenia.
Odpowiedź
Wyjaśnienie
Punktacja
Odpowiedź
Kostki zajmują 13,5%13,5% objętości pudełka.
Wyjaśnienie:
Krok 1. Obliczenie pojemności pojedynczej kostki.
Każda kostka jest sześcianem o krawędzi długości a=1,5cma=1,5cm. Możemy więc
bez przeszkód obliczyć objętość tego sześcianu, ale zanim to zrobimy, to możemy
zrobić jeszcze jedną sprytną rzecz, która znacznie uprości nam obliczenia. Widzimy
wyraźnie, że w zadaniu będziemy operować jednostką litrów, a wiemy
że 1l=1dm31l=1dm3. Zamieńmy więc długość kostki na decymetry, tak aby potem
nie mieć problemu z przekształcaniem jednostek objętości.

a=1,5cm=0,15dma=1,5cm=0,15dm

Teraz możemy przystąpić do obliczenia objętości pojedynczej kostki:

V=a3V=(0,15dm)3V=0,003375dm3V=a3V=(0,15dm)3V=0,003375dm3
Krok 2. Obliczenie objętości wszystkich kostek do gry.
Skoro Wojtek ma 2424 kostki do gry, to ich objętość będzie równa:
V=24⋅0,003375dm3V=0,081dm3V=24⋅0,003375dm3V=0,081dm3

Krok 3. Obliczenie procentu wypełnienia pudełka.

Skoro pudełko ma objętość 0,6l0,6l, czyli 0,6dm30,6dm3, a kostki
0,081dm30,081dm3 to:
zajmują
0,081dm30,6dm3⋅100%=816%=13,5%0,081dm30,6dm3⋅100%=816%=13,5%
Wyjaśnienie punktacji:
Przyznaj sobie:
0 pkt
• Gdy brakuje jakiegokolwiek postępu prowadzącego do rozwiązania zadania.
1 pkt
• Gdy poprawnie obliczysz objętość wszystkich kości (patrz: Krok 2.).
2 pkt
• Gdy doprowadzisz zadanie do końca, ale otrzymany wynik będzie zły ze względu na
jakiś błąd rachunkowy (np. zgubisz jedno zero albo źle obliczysz coś pisemnie).
3 pkt
• Gdy otrzymasz oczekiwany wynik.

Zadanie 20. (3pkt) Siostry Basia i Kasia zbierają pieniądze na wycieczkę. Basia
uzbierała 115%115% kwoty, którą zebrała Kasia. Gdy każda dziewczynka dostała od
dziadków dodatkowo po 232zł232zł, okazało się, że kwota uzbierana przez Kasię
stanowi 92%92% kwoty zebranej przez Basię. Oblicz, ile pieniędzy uzbierała każda z
dziewcząt. Zapisz obliczenia.
Odpowiedź
Wyjaśnienie
Punktacja
Odpowiedź
Oszczędności Kasi to 552zł552zł, a Basi to 600zł600zł.
Wyjaśnienie:
Krok 1. Wprowadzenie poprawnych oznaczeń.
W tym zadaniu musimy koniecznie wprowadzić sobie pewne oznaczenia, zapisując
przy okazji zależności wynikające z treści zadania:
xx - oszczędności Kasi przed otrzymaniem pieniędzy od dziadków
1,15x1,15x - oszczędności Basi przed otrzymaniem pieniędzy od dziadków
x+232x+232 - oszczędności Kasi po otrzymaniu pieniędzy od dziadków
1,15x+2321,15x+232 - oszczędności Basi po otrzymaniu pieniędzy od dziadków

Z treści zadania wynika, że:

x+232=0,92⋅(1,15x+232)x+232=0,92⋅(1,15x+232)

Krok 2. Rozwiązanie powstałego równania.

Rozwiązywanie powstałego równania zaczniemy od wymnożenia liczby znajdującej
się przed nawiasem:

x+232=0,92⋅(1,15x+232)x+232=1,058x+213,44/−213,44x+18,56=

1,058x/

−x18,56=0,058x/:0,058x=320[zł]x+232=0,92⋅(1,15x+232)x+232=1,058x+213,44
/−213,44x+18,56=1,058x/−x18,56=0,058x/:0,058x=320[zł]

Krok 3. Obliczenie kwoty uzbieranych pieniędzy przez Kasię oraz Basię.

Obliczenie wartości x=320złx=320zł nie kończy naszego zadania. Musimy obliczyć
ile pieniędzy ostatecznie zebrała każda z dziewczyn. W tym celu wracamy do naszych
oznaczeń z kroku pierwszego i możemy zapisać, że:
Oszczędności Kasi: 320zł+232zł=552zł320zł+232zł=552zł
Oszczędności
Basi: 1,15⋅320zł+232zł=368zł+232zł=600zł1,15⋅320zł+232zł=368zł+232zł=600z
ł
Wyjaśnienie punktacji:
Przyznaj sobie:
0 pkt
• Gdy brakuje jakiegokolwiek postępu prowadzącego do rozwiązania zadania.
1 pkt
• Gdy wprowadzisz poprawne oznaczenia i ułożysz równanie wynikające z treści
zadania (patrz: Krok 1.).
2 pkt
• Gdy doprowadzisz zadanie do końca, ale otrzymany wynik będzie zły ze względu na
jakiś błąd rachunkowy.
ALBO
• Gdy obliczysz poprawnie kwotę oszczędności Kasi lub Basi (patrz: Krok 3.).
3 pkt
• Gdy otrzymasz oczekiwany wynik.

Zadanie 21. (4pkt) Na rysunku I przedstawiono graniastosłup prawidłowy, którego

wszystkie krawędzie są przystające, a suma ich długości wynosi 90cm90cm. Na II
rysunku przedstawiono graniastosłup, który ma w podstawie trójkąt prostokątny o
przyprostokątnych długości 6cm6cm i 8cm8cm. Obie bryły mają taką samą
wysokość.
Oba te graniastosłupy połączono w taki sposób, że otrzymano jeden graniastosłup
czworokątny. Oblicz pole powierzchni całkowitej otrzymanego graniastosłupa
czworokątnego. Zapisz obliczenia.
Odpowiedź
Wyjaśnienie
Punktacja
Odpowiedź
P=388+503–√cm2P=388+503cm2
Wyjaśnienie:
Krok 1. Obliczenie długości krawędzi pierwszego graniastosłupa.
Z treści zadania wynika, że krawędzie pierwszego graniastosłupa są przystające, czyli
mają jednakową miarę. Nasz graniastosłup ma 99 krawędzi, a skoro suma ich
długości jest równa 90cm90cm, to każda krawędź na długość:

a=90cm:9a=10cma=90cm:9a=10cm

Krok 2. Obliczenie długości nieznanej krawędzi podstawy drugiego graniastosłupa.

O drugim graniastosłupie wiemy to, że w podstawie jest trójkąt prostokątny o
przyprostokątnych długości 6cm6cmoraz 8cm8cm. Korzystając więc z Twierdzenia
Pitagorasa możemy obliczyć długość przeciwprostokątnej (czyli trzeciej krawędzi
podstawy), zatem:
a2+b2=c262+82=c236+64=c2c2=100c=10[cm]a2+b2=c262+82=c236+64=c2c2
=100c=10[cm]
Krok 3. Ustalenie wyglądu bryły po połączeniu graniastosłupów.
Ustalmy jak będzie wyglądać nasza bryła, która powstanie po połączeniu się
pierwszego i drugiego graniastosłupa. Skoro mamy otrzymać graniastosłup
czworokątny, to te dwa graniastosłupy trzeba będzie połączyć wzdłuż boku o
jednakowej mierze, czyli w tym przypadku wzdłuż boku o długości 10cm10cm. Każde
inne złączenie spowoduje, że w podstawie nie będziemy mieli czworokąta. Wiemy
też, że nowo powstała bryła ma wysokość 10cm10cm, bo tak wynika z informacji na
temat pierwszego graniastosłupa. W związku z tym nasz graniastosłup będzie
wyglądać mniej więcej w ten sposób:

Krok 4. Obliczenie pól podstawy pierwszego i drugiego graniastosłupa.

Pole podstawy nowego graniastosłupa jest sumą pól podstaw pierwszego i drugiego
graniastosłupa. Musimy zatem wyliczyć te dwa pola i je ze sobą zsumować.

W pierwszej podstawie mamy trójkąt równoboczny o boku a=10cma=10cm. Pole

pierwszego graniastosłupa jest więc proste do policzenia jeśli znamy wzór na pole
trójkąta równobocznego P=a23√4P=a234. Wystarczy wtedy podstawić znaną nam
miarę o otrzymamy, że:
Pp1=102⋅3–√4Pp1=1003–√4Pp1=253–
√[cm2]Pp1=102⋅34Pp1=10034Pp1=253[cm2]

Niestety w niektórych szkołach ten wzór nie jest omawiamy, ale omawiany jest za to
wzór na wysokość trójkąta równobocznego h=a3√2h=a32 i dzięki niemu także
możemy obliczyć pole powierzchni. Obliczmy zatem wysokość naszego trójkąta
równobocznego o boku a=10cma=10cm:
h=10⋅3–√2h=53–√[cm]h=10⋅32h=53[cm]

Teraz korzystając ze standardowego wzoru na pole trójkąta możemy zapisać, że:

Pp1=12ahPp1=12⋅10⋅53–√Pp1=5⋅53–√Pp1=253–
√[cm2]Pp1=12ahPp1=12⋅10⋅53Pp1=5⋅53Pp1=253[cm2]

Obliczenie pola powierzchni podstawy drugiego graniastosłupa jest już mniej

problematyczne, bo z własności trójkątów prostokątnych wiemy, że przyprostokątne
takiego trójkąta są jednocześnie długościami podstawy i wysokości trójkąta, zatem:
Pp2=12ahPp2=12⋅6⋅8Pp2=3⋅8Pp2=24[cm2]Pp2=12ahPp2=12⋅6⋅8Pp2=3⋅8Pp2=24[c
m2]

Krok 5. Obliczenie pola powierzchni bocznej graniastosłupa czworokątnego.

Mamy cztery ściany boczne, każda z nich jest prostokątem o wysokości 10cm10cm.
Zgodnie z naszym rysunkiem możemy zapisać, że:
Pb=6⋅10+8⋅10+10⋅10+10⋅10Pb=60+80+100+100Pb=340[cm2]Pb=6⋅10+8
⋅10+10⋅10+10⋅10Pb=60+80+100+100Pb=340[cm2]

Krok 6. Obliczenie pola powierzchni całkowitej graniastosłupa czworokątnego.

Pole podstawy nowo powstałego graniastosłupa to suma obliczonych w czwartym
kroku pól Pp1Pp1 oraz Pp2Pp2. Pole powierzchni bocznej obliczyliśmy w kroku piątym.
Jesteśmy więc gotowi do obliczenia pola powierzchni całkowitej, ale musimy
pamiętać o tym, by pole podstawy graniastosłupa czworokątnego pomnożyć
przez 22, bo graniastosłup ma przecież podstawę dolną i górną. Zatem:
P=2⋅(Pp1+Pp2)+PbP=2⋅(253–√+24)+340P=503–
√+48+340P=388+503–
√[cm2]P=2⋅(Pp1+Pp2)+PbP=2⋅(253+24)+340P=503+48+340P=388+503[cm2]
Wyjaśnienie punktacji:
Przyznaj sobie:
0 pkt
• Gdy brakuje jakiegokolwiek postępu prowadzącego do rozwiązania zadania.
1 pkt
• Gdy przedstawisz poprawny sposób obliczenia pola podstawy pierwszego lub
drugiego graniastosłupa (patrz: Krok 4.).
2 pkt
• Gdy poprawnie obliczysz pola podstaw pierwszego i drugiego graniastosłupa (patrz:
Krok 4.).
ALBO
• Gdy poprawnie obliczysz pole powierzchni bocznej nowo powstałego graniastosłupa
(patrz: Krok 5.).
3 pkt
• Gdy doprowadzisz zadanie do końca, ale otrzymany wynik jest niepoprawny tylko i
wyłącznie ze względu na błąd rachunkowy.
4 pkt
• Gdy otrzymasz oczekiwany wynik.