Dang11 - Giải Bài Toán Bằng Cách Lập Hệ Phương Trình, Phương Trình

1
Website: tailieumontoan.com
CÁC DẠNG BÀI TẬP THI HSG TOÁN 9

QUA CÁC ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI
XI. Dạng 11: Giải bài toán bằng cách lập hệ phương trình, phương trình
A. Bài toán
Bài 1: Một thửa ruộng hình chữ nhật, nếu giảm chiều rộng đi 1m và tăng chiều dài thêm 2m thì diện
tích không đổi; ngoài ra nếu giảm chiều dài đi 4m đồng thời tăng chiều rộng thêm 3m ta được hình
vuông. Tính diện tích thửa ruộng ban đầu.
Bài 2: Một người mang trứng ra chợ bán. Tổng số trứng bán ra được tính như sau: Ngày thứ nhất
bán được 8 trứng và số trứng còn lại. Ngày thứ hai bán được 16 trứng và số trứng còn lại.
Ngày thứ ba bán được 24 trứng và số trứng còn lại. Cứ như vậy cho đến ngày cuối cùng thì bán
hết trứng. Biết số trứng bán được mỗi ngày đều bằng nhau. Hỏi tổng số trứng người đó bán được là
bao nhiêu và bán hết trong mấy ngày ?
Bài 3: Một người đi từ A đến B với vận tốc và thời gian dự định trước. Nếu người đó đi nhanh hơn
mỗi giờ 10km thì tới B sớm hơn dự định 36 phút; nếu người đó đi chậm hơn mỗi giờ 10km thì tới B
muộn hơn dự định 54 phút. Hỏi quãng đường AB dài bao nhiêu km?
Bài 4: Tìm tất cả các tam giác vuông có số đo các cạnh là số nguyên và hai lần số đo diện tích bằng
ba lần số đo chu vi.
Bài 5: An khởi hành từ Sài Gòn đi Biên Hòa.Sau đó phút, Bình và Cường khởi hành từ Biên Hòa
về Sài Gòn.Trên đường đi, An gặp Cường ở địa điểm rồi gặp bình ở địa điểm .Tính vận tốc
của mỗi người, biết rằng quãng đường Sài Gòn –Biên Hòa dài km ; Vận tốc của An
bằng lần vận tốc của Bình và bằng vận tốc của Cường
Bài 6: Quãng đường từ đến gồm đoạn lên dốc , đoạn nằm ngang , đoạn xuống dốc
, tổng cộng dài . Một người đi từ đến rồi đi từ về hết tất cả giờ phút.
Tính quãng đường nằm ngang, biết rằng vận tốc lên dốc (cả đi lẫn về) là ; vận tốc xuống
dốc (cả đi lẫn về) là ; vận tốc trên đoạn đường nằm ngang .
Bài 7: An khởi hành từ Sài Gòn đi Biên Hòa .Sau đó phút , Bình và Cường khởi hành từ Biên
Hòa về Sài Gòn .Trên đường đi , An gặp Cường ở địa điểm rồi gặp bình ở địa điểm .Tính vận
tốc của mỗi người , biết rằng quãng đường Sài Gòn –Biên Hòa dài km ; Vận tốc của
An bằng lần vận tốc của Bình và bằng vận tốc của Cường
Bài 8: Điểm số trung bình của một vận động viên bắn súng sau 100 lần bắn là 8,35 điểm. Kết quả
cụ thể được ghi trong bằng sau, trong đó có ba ô bị mờ ở chữ số hàng đơn vị không đọc được (tại vị
trí đánh dấu *).
Điểm số của mỗi lần bắn 10 9 8 7 6 5
Số lần bắn 2* 40 1* 1* 9 7
Em hãy tìm lại các chữ số hàng đơn vị trong ba ô đó.
Liên hệ tài liệu word toán zalo: 039.373.2038

2
Bài 9: An khởi hành từ Sài Gòn đi Biên Hòa .Sau đó phút , Bình và Cường khởi hành từ Biên
Bài 10: Một ô tô dự định đi từ tỉnh A đến tỉnh B với vận tốc trung bình là 40 km/h. Lúc đầu ô tô đi
với vận tốc đó, khi còn 60 km nữa thì mới được một nửa quãng đường AB, người lái xe tăng thêm
vận tốc 10km/h trên quãng đường còn lại. Do đó ô tô đến tỉnh B sớm hơn 1 giờ so với dự định. Tính
quãng đường AB.
Bài 11: Cho tam giác vuông có độ dài các cạnh là những số nguyên và số đo chu vi bằng hai lần số
đo diện tích. Tìm độ dài các cạnh của tam giác đó.
Bài 12: Trường trung học phổ thông A tổ chức giải bóng đá cho học sinh nhân ngày thành lập đoàn
26 – 3 . Biết rằng có n đội tham gia thi đấu vòng tròn một lượt (hai đội bất kỳ đấu với nhau đúng
một trận). Đội thắng được 3 điểm, đội hòa được 1 điểm và đội thua không được điểm nào. Kết thúc
giải, ban tổ chức nhận thấy số trận thắng thua gấp bốn lần số trận hòa và tổng số điểm của các đội là
336. Hỏi có tất cả bao nhiêu đội bóng tham gia?
B. Lời giải
Bài 1: Một thửa ruộng hình chữ nhật, nếu giảm chiều rộng đi 1m và tăng chiều dài thêm 2m thì diện
tích không đổi; ngoài ra nếu giảm chiều dài đi 4m đồng thời tăng chiều rộng thêm 3m ta được hình
vuông. Tính diện tích thửa ruộng ban đầu.
Lời giải
Gọi chiều rộng và chiều dài của thửa ruộng hình chữ nhật là ; với ( ;
)
Nếu giảm chiều rộng đi 1m và tăng chiều dài thêm 2m thì diện tích không đổi nên ta có pt
(1)
Nếu giảm chiều dài đi 4m đồng thời tăng chiều rộng thêm 3m ta được hình vuông nên ta
có pt
(2)
Thế (2) vào (1) ta có:
Vậy diện tích thửa ruộng ban đầu là: 16.9=144 ( )

Bài 2: Một người mang trứng ra chợ bán. Tổng số trứng bán ra được tính như sau: Ngày thứ nhất
bán được 8 trứng và số trứng còn lại. Ngày thứ hai bán được 16 trứng và số trứng còn lại.

3
Ngày thứ ba bán được 24 trứng và số trứng còn lại. Cứ như vậy cho đến ngày cuối cùng thì bán
hết trứng. Biết số trứng bán được mỗi ngày đều bằng nhau. Hỏi tổng số trứng người đó bán được là
bao nhiêu và bán hết trong mấy ngày ?
Lời giải
Gọi x là số trứng bán được , thì:
Số trứng bán được trong ngày thứ nhất là :
Số trứng bán được trong ngày thứ hai là :
Theo bài ra ta có phương trình :
Giải phương trình ta được: x = 392.

Vậy tổng số trứng bán được là 392 trứng
Số trứng bán được mỗi ngày là
Số ngày là 392 : 56 = 7 ngày.

Bài 3: Giải bài toán bằng cách lập phương trình hoặc hệ phương trình
Một người đi từ A đến B với vận tốc và thời gian dự định trước. Nếu người đó đi nhanh hơn mỗi
giờ 10km thì tới B sớm hơn dự định 36 phút; nếu người đó đi chậm hơn mỗi giờ 10km thì tới B
muộn hơn dự định 54 phút. Hỏi quãng đường AB dài bao nhiêu km?
Lời giải
Đổi 36 phút ; 54 phút
Gọi vận tốc dự định là:
Gọi thời gian dự định là:
Nếu người đó đi thêm đc 10km mỗi giờ thì vận tốc là:
Khi đó người đó đến B sớm hơn dự định 36 phút nên thời gian người đó đi là:
Vì quãng đường AB không đổi nên ta có phương trình là:
Nếu người đó đi chậm hơn 10km mỗi giờ thì vận tốc là:
Khi đó người đó đến B muộn hơn dự định 54 phút nên thời gian người đó đi là:
Vì quãng đường AB không đổi nên ta có phương trình là:
Từ và ta có hệ phương trình:

4
Vậy quãng đường AB là:
Bài 4: Tìm tất cả các tam giác vuông có số đo các cạnh là số nguyên và hai lần số đo diện tích bằng
ba lần số đo chu vi.
Lời giải
Gọi a, b, c lần lượt là cạnh huyền và 2 cạnh góc vuông của  vuông.
Khi đó: a, b, c  N và a  5; b, c  3
Ta có hệ phương trình:
(1): a2 = b2 + c2 = (b + c)2 – 2bc = (b + c)2 – 6(a + b + c)
 a2 + 6a + 9 = (b + c)2 – 6(b + c) + 9
 (a + 3)2 = (b + c – 3)2
 a+3=b+c–3
 a=b+c–6
(2): bc = 3(b + c – 6 + b + c) = 3(2b + 2c – 6)
 (b – 6)(c – 6) = 18
Nên ta có các trường hợp sau:
1. b – 6 = 1 và c – 6 = 18 thì b = 7; c = 24 và a = 25
2. b – 6 = 2 và c – 6 = 9 thì b = 8; c = 15 và a = 17
3. b – 6 = 3 và c – 6 = 6 thì b = 9; c = 12 và a = 15
Bài 5: An khởi hành từ Sài Gòn đi Biên Hòa.Sau đó phút, Bình và Cường khởi hành từ Biên Hòa
về Sài Gòn.Trên đường đi, An gặp Cường ở địa điểm rồi gặp bình ở địa điểm .Tính vận tốc
của mỗi người, biết rằng quãng đường Sài Gòn –Biên Hòa dài km ; Vận tốc của An
bằng lần vận tốc của Bình và bằng vận tốc của Cường
Lời giải
Gọi là vận tốc của An, Bình, Cường
Suy ra và
Gọi là quãng đường mà An đi được cho tới khi gặp cường.Kết hợp với suy ra quãng
đường mà An đã đi được cho tới khi gặp Bình là Theo đề bài ta có hệ phương
trình
Giải hệ này cho ta vậy vận tốc của An là vận tốc của Bình là
vận tốc của Cường là
Bài 6: Quãng đường từ đến gồm đoạn lên dốc , đoạn nằm ngang , đoạn xuống dốc
, tổng cộng dài . Một người đi từ đến rồi đi từ về hết tất cả giờ phút.
Tính quãng đường nằm ngang, biết rằng vận tốc lên dốc (cả đi lẫn về) là ; vận tốc xuống
dốc (cả đi lẫn về) là ; vận tốc trên đoạn đường nằm ngang .
Lời giải

5
C s2 D
s3
s1
A B
AB=30 km
Gọi
Ta có: .
Gọi vận tốc lên, vận tốc ngang, xuống lần lượt là .
Thời gian đi và về là: .
Theo đề bài, ta có phương trinh:
Vậy quãng đường ngang là .

Bài 7: An khởi hành từ Sài Gòn đi Biên Hòa .Sau đó phút , Bình và Cường khởi hành từ Biên
Lời giải
Gọi là vận tốc của An , Bình , Cường
Suy ra và
Gọi là quãng đường mà An đi được cho tới khi gặp cường .Kết hợp với suy ra quãng
trình

6
Giải hệ này cho ta vậy vận tốc của An là vận tốc của Bình
là vận tốc của Cường là

Bài 8:
Điểm số trung bình của một vận động viên bắn súng sau 100 lần bắn là 8,35 điểm. Kết quả cụ thể
được ghi trong bằng sau, trong đó có ba ô bị mờ ở chữ số hàng đơn vị không đọc được (tại vị trí
đánh dấu *).
Điểm số của mỗi lần bắn 10 9 8 7 6 5
Số lần bắn 2* 40 1* 1* 9 7
Em hãy tìm lại các chữ số hàng đơn vị trong ba ô đó.
Lời giải
Tổng các số tại các ô bị mờ số là
Tổng số điểm trong 100 lần bắn là
Tổng số điểm tại các vị trí ô không bị mất số là
Suy ra tổng số điểm bắn được tại vị trí các ô bị mất là , đây là số chẵn
Suy ra tại ô 7 điểm số lần bắn chỉ có thể là số chẵn, vì vậy chỉ có 3 khả năng là 10, 12, 14.
Gọi x, y lần lượt là số lần bắn được 10 điểm và 8 điểm
Điều kiện:
Trường hợp 1: Ô 7 điểm nhận giá trị 10, khi đó theo đề bài ta có hệ phương trình.
thỏa điều kiện
Trường hợp 2: Ô 7 điểm nhận giá trị 12, khi đó theo đề bài ta có hệ phương trình
loại
Trường hợp 3: Ô 7 điểm nhận giá trị 14, khi đó x = 20 và y = 10 suy ra

Tổng số điểm bắn được là:
không phù hợp
Vậy chữ số hàng đơn vị tại các ô 10 điểm, 8 điểm, 7 điểm lần lượt là 2, 2, 0
Bài 9: An khởi hành từ Sài Gòn đi Biên Hòa .Sau đó phút , Bình và Cường khởi hành từ Biên
Lời giải
Gọi là vận tốc của An , Bình , Cường
Suy ra và
Gọi là quãng đường mà An đi được cho tới khi gặp cường .Kết hợp với suy ra quãng
trình

7
Giải hệ này cho ta vậy vận tốc của An là vận tốc của Bình
là vận tốc của Cường là

Bài 10: Một ô tô dự định đi từ tỉnh A đến tỉnh B với vận tốc trung bình là 40 km/h. Lúc đầu ô tô đi
với vận tốc đó, khi còn 60 km nữa thì mới được một nửa quãng đường AB, người lái xe tăng thêm
vận tốc 10km/h trên quãng đường còn lại. Do đó ô tô đến tỉnh B sớm hơn 1 giờ so với dự định. Tính
quãng đường AB
Lời giải
Gọi x là quãng đường AB (x>0)
Quãng đường ô tô đi với vận tốc ban đầu là :
Quãng đường ô tô đi với vận tốc tăng lên là
Thời gian ô tô đi lúc ban đầu là:
Thời gian ô tô đi lúc tăng vận tốc là:
Theo đề bài ta có phương trình:
Giải phương trình được x = 280 (thỏa mãn điều kiện).

Vậy quãng đường AB dài 280 km.
Bài 11: Cho tam giác vuông có độ dài các cạnh là những số nguyên và số đo chu vi bằng hai lần số
đo diện tích. Tìm độ dài các cạnh của tam giác đó.
Lời giải
Gọi độ dài các cạnh của tam giác vuông là a, b, c (a là độ dài cạnh huyền).
Theo giả thiết và định lý Pitago, ta có:
Thế a = b + c - 2 vào (2) ta được:

8
Vì b, c là các số nguyên dương nên ta có các trường hợp sau:

Trường hợp b - 2 c-2 B c a Kết luận
1 1 2 3 4 5 Nhận
2 2 1 4 3 5 Nhận
3 -1 -2 1 0 -1 Loại
4 -2 -1 0 1 -1 Loại
Vậy tam giác cần tìm có các cạnh là 3; 4; 5.
Bài 12: Trường trung học phổ thông A tổ chức giải bóng đá cho học sinh nhân ngày thành lập đoàn
26 – 3 . Biết rằng có n đội tham gia thi đấu vòng tròn một lượt (hai đội bất kỳ đấu với nhau đúng
một trận). Đội thắng được 3 điểm, đội hòa được 1 điểm và đội thua không được điểm nào. Kết thúc
giải, ban tổ chức nhận thấy số trận thắng thua gấp bốn lần số trận hòa và tổng số điểm của các đội là
336. Hỏi có tất cả bao nhiêu đội bóng tham gia?
Lời giải
Gọi số trận hòa là x ( ) tổng số điểm của các trận hòa là 2x, (1 trận hòa có 2 đội, mỗi đội
được 1 điểm)
Theo giả thiết số trận thắng là 4x tổng số điểm của các trận thắng là 12x
Tổng số điểm các đội là 336 2x + 12x = 336 x = 24
Vậy ta có tất cả 24 + 4.24 = 120 trận đấu diễn ra
Từ giả thiết có n đội, mỗi đội đấu với n – 1 đội còn lại nên số trận đấu diễn ra là n(n – 1) , nhưng
đây là tính cả trận lượt đi và lượt về, giả thiết mỗi đội đấu với nhau đúng 1 lần nên tổng số trận
giảm đi một nửa, do đó có tất cả trận đấu
Do đó: loại)
Vậy có tất cả 16 đội bóng tham gia.

Dang11 - Giải Bài Toán Bằng Cách Lập Hệ Phương Trình, Phương Trình

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Dang11 - Giải Bài Toán Bằng Cách Lập Hệ Phương Trình, Phương Trình

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

1

CÁC DẠNG BÀI TẬP THI HSG TOÁN 9

Liên hệ tài liệu word toán zalo: 039.373.2038

Thế (2) vào (1) ta có:

Vậy diện tích thửa ruộng ban đầu là: 16.9=144 ( )

Liên hệ tài liệu word toán zalo: 039.373.2038

Số trứng bán được trong ngày thứ nhất là :

Số trứng bán được trong ngày thứ hai là :

Theo bài ra ta có phương trình :

Giải phương trình ta được: x = 392.

Số trứng bán được mỗi ngày là

Số ngày là 392 : 56 = 7 ngày.

Liên hệ tài liệu word toán zalo: 039.373.2038

vận tốc của Cường là

Liên hệ tài liệu word toán zalo: 039.373.2038

Thời gian đi và về là: .

Theo đề bài, ta có phương trinh:

Vậy quãng đường ngang là .

Liên hệ tài liệu word toán zalo: 039.373.2038

là vận tốc của Cường là

thỏa điều kiện

Trường hợp 3: Ô 7 điểm nhận giá trị 14, khi đó x = 20 và y = 10 suy ra

Liên hệ tài liệu word toán zalo: 039.373.2038

là vận tốc của Cường là

Quãng đường ô tô đi với vận tốc ban đầu là :

Quãng đường ô tô đi với vận tốc tăng lên là

Thời gian ô tô đi lúc ban đầu là:

Thời gian ô tô đi lúc tăng vận tốc là:

Theo đề bài ta có phương trình:

Giải phương trình được x = 280 (thỏa mãn điều kiện).

Thế a = b + c - 2 vào (2) ta được:

Liên hệ tài liệu word toán zalo: 039.373.2038

Vì b, c là các số nguyên dương nên ta có các trường hợp sau:

Liên hệ tài liệu word toán zalo: 039.373.2038

You might also like