Odejmowanie liczb dziesiętnych

Materiał zawiera ilustracje (fotografie, obrazy, rysunki), filmy, ćwiczenia interaktywne.

Filmy - sposób odejmowania ułamków dziesiętnych, również w sytuacji praktycznej (wyniki

pucharu świata w skokach narciarskich).

Ćwiczenia -zamiana jednostek pieniężnych (zapisywanie wyrażeń dwumianowanych na

jednomianowane), pisemne odejmowanie ułamków dziesiętnych, również w sytuacjach
praktycznych (obliczenia pieniężne - w zł i euro, obliczanie długości, masy).
Odejmowanie liczb dziesiętnych

Każda liczba dziesiętna składa się z części całkowitej i części ułamkowej. Odejmując
mniejszą liczbę od większej liczby, należy najpierw odjąć od siebie ich części ułamkowe,
a następnie części całkowite.

Ćwiczenie 1 輸

Taka sama książka w jednym sklepie kosztuje 34, 99 zł, a w drugim 32, 55 zł. O ile złotych
tańsza jest książka w drugim sklepie?
Uzupełnij poniższą równość odpowiednimi liczbami. Kliknij w lukę, aby rozwinąć listę,
i wybierz odpowiednią liczbę w każdym polu.

ł
z − ł
z = zł gr− zł gr =

zł gr = zł
W drugim sklepie ta książka jest tańsza o z ł.

34 32 2 2, 44 44 99 2, 44 55 32, 55 34, 99

Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

Ważne!

Odejmując liczby dziesiętne, w których po przecinku jest tyle samo cyfr, odejmujemy
części ułamkowe od części ułamkowych, a całości od całości, na przykład

Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

Ćwiczenie 2 輸

W tabeli przedstawiono ceny kilku produktów, które można kupić w sklepach Prima i As.

Produkt Sklep Prima Sklep As

Zeszyt 60-kartkowy 4, 89 zł 4, 78

Gumka 0, 99 zł 1, 30

Ołówek 1, 39 zł 1, 29

Długopis 1, 79 zł 1, 85

Oblicz, ile zaoszczędzimy, jeśli kupimy zeszyt 60

- kartkowy i gumkę w sklepie Prima zamiast
w sklepie As. Uzupełnij poniższe równości odpowiednimi liczbami. Kliknij w lukę, aby
rozwinąć listę, i wybierz odpowiednią liczbę w każdym polu.

Sklep Prima: 4, 89 zł + 0, 99 zł = zł
Sklep As: 4, 78 zł + 1, 30 zł = zł
Oszczędność zł− zł = zł
Kupując w sklepie Prima zeszyt i gumkę, zaoszczędzimy zł
6, 08 6, 08 0, 20 5, 88 0, 20 5, 88
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 3 輸

Oblicz, korzystając z kalkulatora, i uzupełnij poniższe równości odpowiednimi liczbami. Kliknij

w lukę, aby rozwinąć listę, i wybierz odpowiednie liczby w każdym polu.

43, 032 − 0, 478 − 12, 1 =

19, 06 − 9, 65 − 2, 09 =

565, 013 − 55, 318 − 101, 803 =

4967, 92 − 706, 3 − 111, 011 =

777, 087 − 97, 808 − 78, 707 =

333, 777 − 33, 77 − 3, 7 =

407, 891 4150, 609 7, 32 296, 307 600, 574 30, 454 407, 892

30, 455 4150, 600 600, 572 296, 308 7, 33

Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

Ćwiczenie 4 醙

Ania marzy o lalce za 64, 95 zł, którą widziała w sklepie. Mama Ani postanowiła kupić tę lalkę
córeczce. W sklepie okazało się, że obniżono cenę lalki do 46, 95 zł.
Uzupełnij poniższe zdanie, wpisując w lukę odpowiednią liczbę.

Mama Ani zaoszczędziła złotych.

Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 5 醙

Sznurek długości 5, 78 m rozcięto na dwie części.

Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

Jedna z nich ma 1, 43 m długości. Jaką długość ma druga część sznurka? Zaznacz poprawną
odpowiedź.

 4, 45 m

 4, 35 m

 3, 35 m

 7, 21 m

Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

Ćwiczenie 6 醙

Jacek ma 1, 72 m wzrostu, a Ola 1, 63 m.

Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

O ile Jacek jest wyższy od Oli? Wyraź to w metrach. Zaznacz poprawną odpowiedź.

 o 0, 19 m

 o 3, 35 m

 o 0, 9 m

 o 0, 09 m

Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

Ćwiczenie 7 醙

Kupując jogurt w supermarkecie, zapłacimy 1, 19 euro, a w sklepie osiedlowym 1, 78 euro.

Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

O ile tańszy jest jogurt w supermarkecie niż w sklepie osiedlowym? Zaznacz poprawną
odpowiedź.

 o 0, 60 euro

 o 2, 97 euro

 o 1, 59 euro

 o 0, 59 euro

Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

Przykład 1

Dynia waży 4 kg, arbuz 2, 15 kg, a melon 1, 25 kg. Obliczmy, o ile kilogramów więcej
waży:

dynia od arbuza

4 kg − 2, 15 kg = 3 kg 100 dag − 2 kg 15 dag = 1 kg 85 dag = 1, 85 kg

 arbuz od melona

2, 15 kg − 1, 25 kg = 2 kg 15 dag − 1 kg 25 dag = 1 kg 115 dag − 1 kg 25 dag =

= 90 dag = 0, 90 kg = 0, 9 kg.
Z powyższych obliczeń wynika, że:

4 − 2, 15 = 1, 85
15 setnych odejmujemy od 100 setnych, a 2 całości od 3 całości.
2, 15 − 1, 25 = 0, 9
25 setnych odejmujemy od 115 setnych, a 1 całość od 1 całości.
Ćwiczenie 8 醙

Tomek poszedł do sklepu po butelkę wody niegazowanej i serek. Wziął ze sobą 5z

ł. Ulubiona
woda niegazowana Tomka kosztuje 2, 25 z
ł, a serek 2, 45 z
ł. Ile reszty otrzyma Tomek, gdy
kupi ten serek i wodę?
Uzupełnij poniższe równości i zdanie odpowiednimi liczbami. Kliknij w lukę, aby rozwinąć
listę, i wybierz odpowiednią liczbę w każdym polu.

2, 25 zł+ zł = zł
5 zł− zł = zł

Odpowiedź : Tomkowi zostanie zł reszty.

0, 30 0, 35 4, 71 0, 33 0, 30 0, 3 4, 70 2, 45 4, 75 4, 70 2, 40
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 1

Zapoznaj się z poniższą animacją, która przedstawia kilku skoczków narciarskich oddających
skoki oraz wyniki w Pucharze Świata w skokach narciarskich. Wykorzystaj ją, aby wykonać
ćwiczenia 9, 10 i 11.

Film dostępny pod adresem /preview/resource/R1XBEHhJVwPkK

Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

Animacja
Ćwiczenie 9 醙

O ile punktów więcej od drużyny z Niemiec zdobyła w Pucharze Świata drużyna z Polski?
Zaznacz poprawną odpowiedź.

 o 6 punktów

 o 6, 1 punktu

 o 4 punkty

 o 0, 4 punktu

Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

Ćwiczenie 10 醙

O ile mniej punktów zdobyła drużyna ze Słowenii niż drużyna z Austrii? Zaznacz poprawną
odpowiedź.

 o 69, 8 punktu

 o 168, 8 punktu

 o 68, 8 punktu

 o 68 punktów

Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

Ćwiczenie 11 醙

Ile punktów zabrakło Niemcom do trzeciego miejsca na podium? Zaznacz poprawną

odpowiedź.

 5 punktów

 5, 9 punktu

 0, 2 punktu

 5, 8 punktu
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Ważne!

Odejmując od liczby 7, 5 liczbę 3, 47, można najpierw rozszerzyć liczbę 7, 5,

dopisując na końcu 0.

7, 5 − 3, 47 = 7, 50 − 3, 47 = 4, 03.

Odejmując od liczby 6, 87 liczbę 2, 5, można

1. najpierw rozszerzyć liczbę 2, 5, dopisując na końcu 0

6, 87 − 2, 5 = 6, 87 − 2, 50 = 4, 37.

2. odjąć całości od całości i części dziesiętne od części dziesiętnych

6, 87 − 2, 5 = 4, 37.

Ćwiczenie 12 醙

Skrzynka razem z jabłkami waży 9, 5 kg. Ile ważą jabłka, jeśli pusta skrzynka waży 1, 85 kg?

Uzupełnij odpowiedź, wpisując w lukę odpowiednią liczbę.

Odpowiedź : Jabłka ważą kg.

Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

Ćwiczenie 13 醙

Oblicz w pamięci. Uzupełnij poniższe równości odpowiednimi liczbami. Kliknij w lukę, aby
rozwinąć listę, i wybierz odpowiednie wyrażenie w każdym polu.

0, 91 − 0, 5 =

1, 61 − 0, 9 =

1, 33 − 0, 34 =

7, 16 − 1, 03 =

10, 62 − 1, 82 =

2, 99 − 0, 19 =

1, 35 − 0, 95 =

11, 87 − 1, 3 =

0, 43 0, 98 0, 71 2, 9 0, 5 10, 57 0, 72 8, 8 8, 88 2, 8 2, 88

0, 42 6, 13 6, 14 10, 60 8, 81 0, 4 0, 99 0, 41

Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

 Ćwiczenie 14 醙

Oblicz w pamięci. Uzupełnij poniższe równości odpowiednimi liczbami. Kliknij w lukę, aby
rozwinąć listę, i wybierz odpowiednie wyrażenie w każdym polu.

2, 413 − 1, 31 =

12, 61 − 2, 99 =

5, 835 − 2, 5 =

2, 365 − 1, 1 =

3, 62 − 2, 313 =

8, 91 − 7, 99 =

9, 35 − 8, 95 =

11, 87 − 1, 3 =

9, 62 10, 6 1, 307 0, 92 0, 98 1, 104 10, 57 1, 265 1, 103 1, 26

3, 335 1, 308 3, 333 0, 44 0, 4 9, 6

Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

Zapamiętaj!

Odejmowanie liczb dziesiętnych w pamięci bywa trudne. Możemy sobie wtedy pomóc
wykonując rachunki pisemne.

Film dostępny pod adresem /preview/resource/RTJui2Q5ar8sV

Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

Animacja przedstawia w jaki sposób możemy odejmować pisemnie liczby dziesiętne.

Ćwiczenie 15 醙

Wykonaj działanie sposobem pisemnym. Uzupełnij poniższe równości odpowiednimi liczbami.

Kliknij w lukę, aby rozwinąć listę, i wybierz odpowiednie liczby w każdym polu.

38, 362 − 21, 151 =

345, 235 − 20, 221 =

8, 654 − 6, 36 =

173, 89 − 46, 945 =

324, 014 136, 945 325, 004 2, 294 126, 945 2, 494 17, 2 325, 014

125, 947 18, 211 17, 211 2, 296

Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

Ćwiczenie 16 醙
Wykonaj działanie sposobem pisemnym i uzupełnij równości, wpisując w luki odpowiednie
liczby.

78, 365 − 43, 437 =

599, 23 − 20, 689 =

Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

Ćwiczenie 17 難

Uzupełnij poniższe równości odpowiednimi liczbami. Kliknij w lukę, aby rozwinąć listę,
i wybierz odpowiednie liczby w każdym polu.

10, 082 − 3, 061 =

69, 09 − 19, 62 =

543, 023 − 77, 318 =

867, 92 − 6, 3 =

108, 004 − 87, 048 =

87, 807 − 87, 087 =

63, 777 − 37, 999 =

490 − 10, 022 =

49, 47 20, 906 479, 978 861, 622 25, 779 49, 46 465, 715 25, 778

20, 956 465, 705 7, 021 0, 72 7, 022 861, 62 0, 73

Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

Ćwiczenie 18 難

Rower firmy „AS” przeceniono z 770, 79 zł na 669, 99 zł, a rower firmy „BIS” - z 924, 65 zł na
790, 79 zł. O ile złotych mniej zapłacimy, kupując teraz te rowery? Uzupełnij odpowiedź,

wpisując w lukę odpowiednią liczbę.

Odpowiedź: Kupując oba rowery, zaoszczędzimy ł.

z

Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

Ćwiczenie 19 難

Uzupełnij poniższe równości, wpisując w luki odpowiednie liczby.

478, 79− = 125, 8

−899, 01 = 888, 08

999, 98 − 763, 99 =

1998, 789− = 651, 01

Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.