Klucz odpowiedzi 4.

Układ krążenia baza Liczba punktów 126

Grupa A

1 (0–4) 1 p. za każdą poprawnie uzupełnioną kolumnę tabeli. Autor: Nowa Era

(0-4 p.)
Grupa krwi A B AB 0
Przeciwciała
przeciwko anty-A i anty-
anty-B anty-A -
antygenom w B
osoczu
2 (0–4) 1 p. za każdy poprawnie uzupełniony wiersz tabeli. Autor: Nowa Era
(0-4 p.)
dawcy
Grupa krwi
A B AB 0
A + - - +
B - + - +
biorcy
AB + + + +
0 - - - +
3 (0–4) 1 p. za każdy poprawnie uzupełniony wiersz tabeli. Autor: Nowa Era
(0-4 p.)
Składnik krwi Funkcja
Osocze Transport m.in. dwutlenku węgla i hormonów.
Erytrocyty Transport tlenu.
Leukocyty Udział w reakcjach obronnych organizmu.
Płytki krwi Udział w procesie krzepnięcia krwi.
4 (0–4) 1 p. za poprawną interpretację wyników. Autor: Nowa Era
(0-4 p.)
Parametrem odbiegającym od normy u pacjentki jest ilość czerwonych krwinek.
Prawdopodobnie choruje ona na niedokrwistość (anemię).
5 (0–1) przykładowa odpowiedź: Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Warto być honorowym krwiodawcą, ponieważ dzięki temu można uratować komuś
życie.
6 a) (0–1) Części serca, przez które płynie krew z dwutlenkiem węgla: prawy przedsionek, Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
prawa komora; części serca, przez które płynie krew utlenowana: lewy przedsionek, lewa
komora.
b) (0–1) Jest to lewa komora, ponieważ buduje ją grubsza warstwa mięśni, aby
wytworzyć większe ciśnienie krwi.
c) (0–1) Zastawki zapobiegają cofaniu się krwi.
7 a) (0–1) brzoza: III–V; leszczyna: I–IV; topola: III–V; Autor: Nowa Era
(0-5 p.)
b) (0–1) babka, pokrzywa
c) (0–1) trawa, babka, szczaw, pokrzywa
d) (0–1) leszczyna, olcha
e) (0–1) od I do VI oraz od XI do XII

strona 1 z 9
 8 (0–9) p. za poprawne podpisanie wskazanego elementu budowy. Autor: Nowa Era
(0-9 p.)

9 (0–1) kolejność: 3, 2, 1 Autor: Nowa Era

(0-1 p.)
10 (0–4) 1 p. za każdą poprawnie uzupełnioną kolumnę tabeli. Autor: Nowa Era
(0-4 p.)
Grupa krwi A B AB 0
Antygen w błonie
A B AB -
erytrocytu
11 erytrocyty / krwinki czerwone Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
12 a) warstwa środkowa / warstwa mięśni gładkich Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
b) D
13 1ABE, 2BDFG Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
Kryteria oceniania: 2 p. – poprawne uzupełnienie 2 odp.
1 p. – poprawne uzupełnienie 1 odp.
0 p. – poprawne uzupełnienie 0 odp.
14 5, 1, 4, 3, 2 Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
15 Choremu z grupą krwi AB można przetoczyć krew dowolnej grupy. Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
16 D Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Kryteria oceniania: 1 p. – poprawne uzupełnienie 1 odp.
0 p. – poprawne uzupełnienie 0 odp.
17 fibrynogen, płytki krwi Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
18 B Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Kryteria oceniania: 1 p. – poprawne uzupełnienie 1 odp.
0 p. – poprawne uzupełnienie 0 odp.
19 A, D Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Kryteria oceniania: 1 p. – poprawne uzupełnienie 4 odp.
0 p. – poprawne uzupełnienie 0–3 odp.
20 1A, 2C, 3D Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
Kryteria oceniania: 3 p. – poprawne uzupełnienie 3 odp.
2 p. – poprawne uzupełnienie 2 odp.
1 p. – poprawne uzupełnienie 1 odp.
0 p. – poprawne uzupełnienie 0 odp.
21 1C, 2A, 3B Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
Kryteria oceniania: 3 p. – poprawne uzupełnienie 3 odp.
2 p. – poprawne uzupełnienie 2 odp.
1 p. – poprawne uzupełnienie 1 odp.
0 p. – poprawne uzupełnienie 0 odp.

strona 2 z 9
22 A2 Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Kryteria oceniania: 1 p. – poprawne uzupełnienie
0 p. – niepoprawne uzupełnienie
23 A Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Kryteria oceniania: 1 p. – poprawne uzupełnienie 1 odp.
0 p. – poprawne uzupełnienie 0 odp.
24 1F, 2P, 3F Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
Kryteria oceniania: 3 p. – poprawne uzupełnienie 3 odp.
2 p. – poprawne uzupełnienie 2 odp.
1 p. – poprawne uzupełnienie 1 odp.
0 p. – poprawne uzupełnienie 0 odp.
25 1P, 2F, 3P, 4F Autor: Nowa Era
(0-4 p.)
Kryteria oceniania: 4 p. – poprawne uzupełnienie 4 odp.
3 p. – poprawne uzupełnienie 3 odp.
2 p. – poprawne uzupełnienie 2 odp.
1 p. – poprawne uzupełnienie 1 odp.
0 p. – poprawne uzupełnienie 0 odp.
26 A, D Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Kryteria oceniania: 1 p. – poprawne uzupełnienie 4 odp.
0 p. – poprawne uzupełnienie 0–3 odp.
27 C Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Kryteria oceniania: 1 p. – poprawne uzupełnienie 1 odp.
0 p. – poprawne uzupełnienie 0 odp.
28 A, D, E Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
Kryteria oceniania: 3 p. – poprawne uzupełnienie 6 odp.
2 p. – poprawne uzupełnienie 4–5 odp.
1 p. – poprawne uzupełnienie 2–3 odp.
0 p. – poprawne uzupełnienie 0–1 odp.
29 B Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Kryteria oceniania: 1 p. – poprawne uzupełnienie 1 odp.
0 p. – poprawne uzupełnienie 0 odp.
30 A Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Kryteria oceniania: 1 p. – poprawne uzupełnienie 1 odp.
0 p. – poprawne uzupełnienie 0 odp.
31 A Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Kryteria oceniania: 1 p. – poprawne uzupełnienie 1 odp.
0 p. – poprawne uzupełnienie 0 odp.
32 1F, 2P, 3F Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
Kryteria oceniania: 3 p. – poprawne uzupełnienie 3 odp.
2 p. – poprawne uzupełnienie 2 odp.
1 p. – poprawne uzupełnienie 1 odp.
0 p. – poprawne uzupełnienie 0 odp.
33 A, C, D Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Kryteria oceniania: 1 p. – poprawne uzupełnienie 5 odp.
0 p. – poprawne uzupełnienie 0–4 odp.

strona 3 z 9
34 1F, 2P, 3P Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
Kryteria oceniania: 3 p. – poprawne uzupełnienie 3 odp.
2 p. – poprawne uzupełnienie 2 odp.
1 p. – poprawne uzupełnienie 1 odp.
0 p. – poprawne uzupełnienie 0 odp.
35 C Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Kryteria oceniania: 1 p. – poprawne uzupełnienie 1 odp.
0 p. – poprawne uzupełnienie 0 odp.
36 A Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Kryteria oceniania: 1 p. – poprawne uzupełnienie 1 odp.
0 p. – poprawne uzupełnienie 0 odp.
37 1P, 2F, 3P Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
Kryteria oceniania: 3 p. – poprawne uzupełnienie 3 odp.
2 p. – poprawne uzupełnienie 2 odp.
1 p. – poprawne uzupełnienie 1 odp.
0 p. – poprawne uzupełnienie 0 odp.
38 surowicę, przeciwciała, sztuczną Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
39 a) C Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
b) oddechowym, katarem siennym
40 4, 3, 2, 1 Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
41 Autor: Nowa Era
Odporność czynna (0-3 p.)

Odporność naturalna Odporność sztuczna

Wytworzenie przeciwciał w reakcji na
Wytworzenie przeciwciał w reakcji na podanie
samoistne wniknięcie do organizmu
szczepionki.
czynników chorobotwórczych.
42 lewej, prawym, prawej, lewym Autor: Nowa Era
(0-4 p.)
43 Problem badawczy: Czy wysiłek fizyczny powoduje zmianę wartości tętna? Autor: Nowa Era
(0-4 p.)
Hipoteza: Wysiłek fizyczny powoduje wzrost wartości tętna. / Wysiłek fizyczny
powoduje spadek wartości tętna. / Wysiłek fizyczny nie wpływa na wartość tętna.
Przebieg doświadczenia:
Próba kontrolna: Mierzenie tętna osobom w stanie spoczynku.
Próba badawcza: Mierzenie tętna osobom, które wykonały intensywny wysiłek fizyczny
(przysiady, bieg itp.). Pomiary należy kilkukrotnie powtórzyć, zapisać ich wyniki oraz
podać wartość średnią.
44 Unikanie spożywania tłuszczów zwierzęcych. Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
Spożywanie olejów roślinnych oraz tłuszczów zawartych w rybach i orzechach.
Unikanie spożywania alkoholu.
Inne racjonalne wskazania dotyczące żywienia.
45 L, L, K Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
46 L, K, L Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
47 Ponieważ HIV – wirus odpowiedzialny za rozwój AIDS – atakuje i niszczy limfocyty T. Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Organizm nie może wówczas rozpoznać obcych antygenów i ich unieszkodliwić.
48 A. erytrocyty / krwinki czerwone; B. płytki krwi; C. leukocyty / krwinki białe Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
49 B, D, A, C, E Autor: Nowa Era
(0-1 p.)

strona 4 z 9
50 transportuje tlen, substancje odżywcze, produkty przemiany materii oraz związki Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
regulujące pracę organizmu
zwalcza czynniki chorobotwórcze
bierze udział w regulacji temperatury ciała oraz ilości wody i soli mineralnych

51 1. Krew oddawana przez honorowych dawców ratuje życie wielu ludzi. Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
2. Honorowym dawcom krwi przysługuje wielu ulg oraz dodatkowe dni wolne od pracy.
52 1. prawego, 2. lewej, 3. utlenowana Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
53 C, A, G, D, B, E, F Autor: Nowa Era
(0-1 p.)

Grupa B Liczba punktów 126

1 (0–4) 1 p. za każdą poprawnie uzupełnioną kolumnę tabeli. Autor: Nowa Era

(0-4 p.)
Grupa krwi A B AB 0
Przeciwciała
przeciwko anty-A i anty-
anty-B anty-A -
antygenom w B
osoczu
2 (0–4) 1 p. za każdy poprawnie uzupełniony wiersz tabeli. Autor: Nowa Era
(0-4 p.)
dawcy
Grupa krwi
A B AB 0
A + - - +
B - + - +
biorcy
AB + + + +
0 - - - +
3 (0–4) 1 p. za każdy poprawnie uzupełniony wiersz tabeli. Autor: Nowa Era
(0-4 p.)
Składnik krwi Funkcja
Osocze Transport m.in. dwutlenku węgla i hormonów.
Erytrocyty Transport tlenu.
Leukocyty Udział w reakcjach obronnych organizmu.
Płytki krwi Udział w procesie krzepnięcia krwi.
4 (0–4) 1 p. za poprawną interpretację wyników. Autor: Nowa Era
(0-4 p.)
Parametrem odbiegającym od normy u pacjentki jest ilość czerwonych krwinek.
Prawdopodobnie choruje ona na niedokrwistość (anemię).
5 (0–1) przykładowa odpowiedź: Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Warto być honorowym krwiodawcą, ponieważ dzięki temu można uratować komuś
życie.
6 a) (0–1) Części serca, przez które płynie krew z dwutlenkiem węgla: prawy przedsionek, Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
prawa komora; części serca, przez które płynie krew utlenowana: lewy przedsionek, lewa
komora.
b) (0–1) Jest to lewa komora, ponieważ buduje ją grubsza warstwa mięśni, aby
wytworzyć większe ciśnienie krwi.
c) (0–1) Zastawki zapobiegają cofaniu się krwi.

strona 5 z 9
 7 a) (0–1) brzoza: III–V; leszczyna: I–IV; topola: III–V; Autor: Nowa Era
(0-5 p.)
b) (0–1) babka, pokrzywa
c) (0–1) trawa, babka, szczaw, pokrzywa
d) (0–1) leszczyna, olcha
e) (0–1) od I do VI oraz od XI do XII
8 (0–9) p. za poprawne podpisanie wskazanego elementu budowy. Autor: Nowa Era
(0-9 p.)

9 (0–1) kolejność: 3, 2, 1 Autor: Nowa Era

(0-1 p.)
10 (0–4) 1 p. za każdą poprawnie uzupełnioną kolumnę tabeli. Autor: Nowa Era
(0-4 p.)
Grupa krwi A B AB 0
Antygen w błonie
A B AB -
erytrocytu
11 erytrocyty / krwinki czerwone Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
12 a) zastawka Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
b) C
13 1BEGH, 2ACDH Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
Kryteria oceniania: 2 p. – poprawne uzupełnienie 2 odp.
1 p. – poprawne uzupełnienie 1 odp.
0 p. – poprawne uzupełnienie 0 odp.
14 4, 5, 1, 2, 3 Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
15 Choremu z grupą krwi AB można przetoczyć krew dowolnej grupy. Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
16 C Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Kryteria oceniania: 1 p. – poprawne uzupełnienie 1 odp.
0 p. – poprawne uzupełnienie 0 odp.
17 przeciwciała, krwinki białe Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
18 B Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Kryteria oceniania: 1 p. – poprawne uzupełnienie 1 odp.
0 p. – poprawne uzupełnienie 0 odp.
19 A, B Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Kryteria oceniania: 1 p. – poprawne uzupełnienie 4 odp.
0 p. – poprawne uzupełnienie 0–3 odp.
20 1A, 2C, 3B Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
Kryteria oceniania: 3 p. – poprawne uzupełnienie 3 odp.
2 p. – poprawne uzupełnienie 2 odp.
1 p. – poprawne uzupełnienie 1 odp.
0 p. – poprawne uzupełnienie 0 odp.

strona 6 z 9
21 1B, 2C, 3A Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
Kryteria oceniania: 3 p. – poprawne uzupełnienie 3 odp.
2 p. – poprawne uzupełnienie 2 odp.
1 p. – poprawne uzupełnienie 1 odp.
0 p. – poprawne uzupełnienie 0 odp.
22 A1 Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Kryteria oceniania: 1 p. – poprawne uzupełnienie
0 p. – niepoprawne uzupełnienie
23 C Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Kryteria oceniania: 1 p. – poprawne uzupełnienie 1 odp.
0 p. – poprawne uzupełnienie 0 odp.
24 1F, 2F, 3P Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
Kryteria oceniania: 3 p. – poprawne uzupełnienie 3 odp.
2 p. – poprawne uzupełnienie 2 odp.
1 p. – poprawne uzupełnienie 1 odp.
0 p. – poprawne uzupełnienie 0 odp.
25 1P, 2F, 3P, 4F Autor: Nowa Era
(0-4 p.)
Kryteria oceniania: 4 p. – poprawne uzupełnienie 4 odp.
3 p. – poprawne uzupełnienie 3 odp.
2 p. – poprawne uzupełnienie 2 odp.
1 p. – poprawne uzupełnienie 1 odp.
0 p. – poprawne uzupełnienie 0 odp.
26 B, C Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Kryteria oceniania: 1 p. – poprawne uzupełnienie 4 odp.
0 p. – poprawne uzupełnienie 0–3 odp.
27 B Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Kryteria oceniania: 1 p. – poprawne uzupełnienie 1 odp.
0 p. – poprawne uzupełnienie 0 odp.
28 B, E, F Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
Kryteria oceniania: 3 p. – poprawne uzupełnienie 6 odp.
2 p. – poprawne uzupełnienie 4–5 odp.
1 p. – poprawne uzupełnienie 2–3 odp.
0 p. – poprawne uzupełnienie 0–1 odp.
29 C Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Kryteria oceniania: 1 p. – poprawne uzupełnienie 1 odp.
0 p. – poprawne uzupełnienie 0 odp.
30 D Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Kryteria oceniania: 1 p. – poprawne uzupełnienie 1 odp.
0 p. – poprawne uzupełnienie 0 odp.
31 B Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Kryteria oceniania: 1 p. – poprawne uzupełnienie 1 odp.
0 p. – poprawne uzupełnienie 0 odp.
32 1F, 2P, 3F Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
Kryteria oceniania: 3 p. – poprawne uzupełnienie 3 odp.
2 p. – poprawne uzupełnienie 2 odp.
1 p. – poprawne uzupełnienie 1 odp.
0 p. – poprawne uzupełnienie 0 odp.

strona 7 z 9
33 A, B, C Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Kryteria oceniania: 1 p. – poprawne uzupełnienie 5 odp.
0 p. – poprawne uzupełnienie 0–4 odp.
34 1F, 2P, 3P Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
Kryteria oceniania: 3 p. – poprawne uzupełnienie 3 odp.
2 p. – poprawne uzupełnienie 2 odp.
1 p. – poprawne uzupełnienie 1 odp.
0 p. – poprawne uzupełnienie 0 odp.
35 C Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Kryteria oceniania: 1 p. – poprawne uzupełnienie 1 odp.
0 p. – poprawne uzupełnienie 0 odp.
36 D Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Kryteria oceniania: 1 p. – poprawne uzupełnienie 1 odp.
0 p. – poprawne uzupełnienie 0 odp.
37 1P, 2F, 3P Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
Kryteria oceniania: 3 p. – poprawne uzupełnienie 3 odp.
2 p. – poprawne uzupełnienie 2 odp.
1 p. – poprawne uzupełnienie 1 odp.
0 p. – poprawne uzupełnienie 0 odp.
38 szczepionkę, antygeny wirusa, sztuczną Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
39 a) A Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
b) katar sienny, astmy
40 4, 3, 2, 1 Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
41 Autor: Nowa Era
Odporność bierna (0-3 p.)

Odporność naturalna Odporność sztuczna

Otrzymywanie przeciwciał
wytworzonych przez organizm matki Otrzymywanie przeciwciał zawartych
za pośrednictwem łożyska lub w surowicy odpornościowej.
z mlekiem w czasie karmienia.
42 prawej, lewym, lewej, prawym Autor: Nowa Era
(0-4 p.)
43 Problem badawczy: Czy wysiłek fizyczny powoduje zmianę wartości tętna? Autor: Nowa Era
(0-4 p.)
Hipoteza: Wysiłek fizyczny powoduje wzrost wartości tętna. / Wysiłek fizyczny
powoduje spadek wartości tętna. / Wysiłek fizyczny nie wpływa na wartość tętna.
Przebieg doświadczenia:
Próba kontrolna: Mierzenie tętna osobom w stanie spoczynku.
Próba badawcza: Mierzenie tętna osobom, które wykonały intensywny wysiłek fizyczny
(przysiady, bieg itp.). Pomiary należy kilkukrotnie powtórzyć, zapisać ich wyniki oraz
podać wartość średnią.
44 Korzystanie ze schodów, a nie z windy. Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
Wykonywanie ćwiczeń fizycznych.
Piesze wędrówki zamiast korzystania ze środków komunikacji.
Inne racjonalne wskazania aktywności fizycznej.
45 K, L, L Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
46 L, K, L Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
47 Ponieważ HIV – wirus odpowiedzialny za rozwój AIDS – atakuje i niszczy limfocyty T. Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Organizm nie może wówczas rozpoznać obcych antygenów i ich unieszkodliwić.

strona 8 z 9
48 A. płytki krwi; B. erytrocyty / krwinki czerwone; C. leukocyty / krwinki białe Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
49 B, D, A, C, E Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
50 Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
transportuje tlen, substancje odżywcze, produkty przemiany materii oraz związki
regulujące pracę organizmu
zwalcza czynniki chorobotwórcze
bierze udział w regulacji temperatury ciała oraz ilości wody i soli mineralnych

51 1. Krew oddawana przez honorowych dawców ratuje życie wielu ludzi. Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
2. Honorowym dawcom krwi przysługuje wielu ulg oraz dodatkowe dni wolne od pracy.
52 1. lewej, 2. utlenowana, 3. prawego Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
53 C, G, D, E, F, B, A Autor: Nowa Era
(0-1 p.)

strona 9 z 9