You are on page 1of 21

2023/24 UHLELO LOKUFUNDISA OLUPHAKANYISIWE LUKAZWELONKE: ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA: IBANGA LESI-6

2023/24 UHLELO LOKUFUNDISA OLUPHAKANYISIWE LUKAZWELONKE: ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA:


IBANGA LESI-6 (ITHEMU YOKU-1)

YOKU-1
ISONTO UKULALELA NOKUKHULUMA UKUFUNDA NOKUBUKELA UKUBHALA NOKWETHULA IZAKHIWO NOKUSETSHENZISWA KOLIMI
Ukuhlola okuyisisekelo nokwazisa okusezingeni elifanele kumele kwenziwe ezinsukwini ezi-3 zokuqala evikini lokuqala lethemu (lokhu kuhlola kuhlelwa yisikole). Lokhu kuzosiza ukuthola
izikhewu ezisalile emsebenzini wonyaka odlule. Ulwazi olutholakele luzosetshenziselwa ukulandelela inqubo yokufunda nokufundisa yemisebenzana ezokwenziwa
Ukulalela emsakazweni noma indaba Ukufunda umbhalo ocashunwe Ukubhala ukufingqa ngokwenzeka Ukupelwa kwamagama kanye
ecashunwe esiqeshini sephephandaba: esiqeshini sephephandaba Ukufundela esiqeshaneni sephephandaba: nokusetshenziswa kwezimpawu zokuloba:
Imisebenzana yokwethula: ukuqondisisa: • Ukukhetha ingqikithi eyiyo ehambisana Ukusebenzisa isichazamazwi ukubheka
• Ukuqagela ukuze athole • Ukulungiselela ukufunda: ukuqagela nesihloko ukuthi amagama apelwa kanjani nokuthi
imininingwane ethile emsakazweni ngesihloko, izithombe kanye • Landelanisa amaphuzu asho ukuthini
nasezinhlelweni zikamabonakude nezihlokwana • Ukusebenzisa uhlelo lolimi okuyilo, Ukusebenzisa ulwazi lwemisindo ukupela
• Ukuthola ukuthi inkolelo engaguquki • Ukusebenzisa amasu okufunda: nopelomagama kanye nezimpawu amagama nokuwabeka ngamaqoqo kuya
yakheka kanjani ukufunda ugxile ukuze uthole ulwazi zokuloba ngokuthi aphimiswa noma abukeka kanjani
• Ukuqonda imininingwane yomdwebo • Ukusebenzisa ulwazimagama Ukusebenzisa ulwazi lwamagama avame
• Ukubuza imibuzo ehlolisisayo
oluhambisana nesihloko ukusetshenziswa
engadinga izimpendulo ezinhlobonhlobo • Ukuhumusha ulwazi oluqukethwe
nezizodinga ukuchazwa • Bhala ngobunono Ukusebenza ngamagama kanye nemisho:
umdwebo
Ukusebenzisa inqubo elandelwayo uma Ukuqonda nokusebenzisa amagama
• Ukulalela uthole ulwazi kwimibhalo Amasu okufunda:
kubhalwa: anokubalwa (isib. incwadi-izincwadi)
enhlobonhlobo ethulwa ngomlomo: • Ukuthola umqondo osemqoka
imibiko nokufingqa imiqondo esemqoka. • Ukulungiselela/ukulungela ukubhala, Ulwazimagama engqikithini:
• Ukuthola imiqondo esekelayo
1-2 • Ukwakha impikiswano enokulingana • Uhlaka lokuqala, Amagama atholakale endabeni azifundele
Amasu okufunda ngokuqondisisa: • Ukubukeza,
ngezindaba ezisemqoka futhi eyedwa noma neqembu
• Cabanga • Ukulungisa amaphutha,
ezizonyakazisa umqondo
ngezingxenye • Ukufunda ngenhloso yokubheka
• Ukuveza imibono, uphinde futhi ezisemqoka amaphutha
uyesekele ngamaphuzu anembayo zombhalo • Ukuthula umbhalo
• Ukulalelisisisa ngokucophelela • Yamanisa
Bhala amagama nencazelo yawo
• Ukwamukela imibono ephikisanayo ngokwenzeka
kusichazamazwi sakho:
neyakho uphinde uphendule ngendlela empilweni
yakho • Sebenzisa isichazamazwi sakho
efanele engqikithini
ukuthola isipelingi nokuthuthukisa
• Uxoxa ngobuqiniso bolwazi Ukwenza imisebenzana yokuqondisisa
ulwazimagama lwakho
ngokuluqhathanisa nolwazi ngombhalo (okushiwo ngomlomo
nokubhalwayo) • Sebenzisa amakhadi okufunda ukuthola
olutholakala kweminye imithombo inqubekela phambili ekufundeni kwakho
Ukulungiselela ukufunda:
• Ukufunda kuzwakale ngokugeleza
• Ukuyeka konke kufundwe

1
2023/24 UHLELO LOKUFUNDISA OLUPHAKANYISIWE LUKAZWELONKE: ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA: IBANGA LESI-6
YOKU-1
ISONTO UKULALELA NOKUKHULUMA UKUFUNDA NOKUBUKELA UKUBHALA NOKWETHULA IZAKHIWO NOKUSETSHENZISWA KOLIMI
• Ukufunda ngamaqembu/ukufunda
ngababili
• Ukufunda niholwa nguthisha
• Ukuzifundela wedwa inovelana
Ukuhlola ngesikhathi kufundwa:
• Ukulungiselela ukufunda kuzwakale
Ukufundela ukuzijabulisa:
• Inoveli/umbhalo okumele ufundwe
nsukuzonke okungenani imizuzu
engama-30
Xoxani ngenoveli/inovelana: Imisebenzi Ukufunda inoveli-isifundo semibhalo: Ukubhala indaba Ezingeni lamagama:
eyisingeniso. Isibonelo: ukuqagela, ukufunda Ukufundela ukuthola ulwazi: enomlingiswa/enengqikithi engaba Amabizo, isabizwana (izindlela zokubuza
udlulisa amehlo • Imisebenzi eyenziwa ngaphambi inovelana imibuzo), izinkathi zesenzo
Ukulalela ukufundwa kokufunda; ukuqagela usebenzisa • Ngaphambi kokubhala lalela umbhalo Ezingeni lemisho:
kwenoveli/inovelana: isihloko/indikimba/nokuqukethwe wenoveli •Inhloko/umenzi, isenzo, isivumelwano
Imisebenzana yokwethula: Amasu okufunda: • Khetha okubalulekile kokuqukethwe senhloko, inkulumombikoUpelomagama
• Qagela ngokuzokwenzeka • Incazelo yamagama ajwayelekile • Sebenzisa ulimi olufanele nesakhiwo nokusebenzisa izimpawu zokuloba:
• Ukulalela iziqeshana ezithathwe nezithombe sombhalo •Ukuhlukanisa amagama, ukusetshenziswa
kunoveli • Ukubuyekeza ukuthuthukisa ukuqonda • Sebenzisa isakhiwo esifanele kwesichazamazwi, ungqi, ukhefane, ikholoni,
• Ukulalela ukuze uthole imininingwane umbhalo isemikholoni, umbuzi, umbabazi
• Hlela amaphuzu ombhalo ngendlela
• Thola incazelo yombhali kanye Amasu okufunda ngokuqondisisa: • Sebenzisa ulimi olufanele, isipelingi
nabafundayo • Qagela ngombhalo esiyiso kanye nezimpawu zokuloba faka
3-4 • Hlala esihlokweni • Zibuze imibuzo ngombhalo izimvumelwano ezifanele
• Ukubona umyalezo osemqoka Isifundo sombhalo • Sebenzisa isichazamazwi ukuthola
• Ukweyamanisa akuzwile nempilo yakhe • Ukuthola uphinde uxoxe ngokuhlosiwe isipelingi nokwandisa ulwazimagama
nangemiyalezo ecashile ngamasiko lwakho
• Ukuxoxa ngemibono esemqoka
nemininingwane ethile • Ukusebenzisa amasu ahlukahlukene • Ukubhala ngobunono futhi kucace
okufunda ukuze aqonde lokho Ukusebenzisa inqubo elandelwayo uma
• Buza imibuzo afanele bese bephendula okufundwayo: ukufunda ngokushesha
ngokuyikho kubhalwa:
ukuthola imininingwane, amaphuzu Ukulungiselela/ukulungela ukubhala,
Ukuzimbandakanya engxoxweni yeqembu asemqoka, ukuqagela
• Ukunikezana amathuba ukukhuluma • Xoxa ngabalingiswa • Uhlaka lokuqala,
• Ukuhlala esihlokweni • Ukuxoxa ngokuthi umyalezo • Ukubukeza,
• Ukubuza imibuzo eqondene nombhalo ungashintshwa kanjani • Ukulungisa amaphutha,
• Ukuxoxa ngokuthi amasu • Ukufunda ngenhloso yokubheka
Ukugcina ingxoxo uphendule imibono
asetshenziswa ngababhali, amaphutha
yabanye ngozwelo nenhlonipho
2
2023/24 UHLELO LOKUFUNDISA OLUPHAKANYISIWE LUKAZWELONKE: ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA: IBANGA LESI-6
YOKU-1
ISONTO UKULALELA NOKUKHULUMA UKUFUNDA NOKUBUKELA UKUBHALA NOKWETHULA IZAKHIWO NOKUSETSHENZISWA KOLIMI
ngabathwebuli bezithombe kuyakha • Ukuthula umbhalo
kanjani indlela yokubuka izinto
• Ukuqamba uchaze imiphumela
elindelekile noma iziphetho
• Ukucabanga futhi anikeze okungenziwa
ekuzameni ukuxazulula inkinga
• Sebenzisa isichazamazwi ukuthuthukisa
ulwazimagama
• Buyekeza umbhalo ngokuzimela
Ngemuva kokufunda
• Phinde uxoxe indaba uveze imiqondo
ebalulekile ngemisho emi-5 kuya kweyi-
10
• Veza imizwa yakho ngombhalo
• Yamanisa nokwenzeka empilweni yakho
• Qhathanisa imibhalo
Ukufunda okungenamigomo/Ukufundela
ukuzijabulisa:
Inoveli/umbhalo okumele ufundwe
nsukuzonke okungenani imizuzu engama-30
UKUHLOLA OKUHLELEKILE ITHASKI YOKU-1 OKUKHULUNYWAYO
• Ukufunda kakhulu kuzwakale (amamaki angama-20)
(Le thaski mayiqalwe ukwenziwa ngeThemu yoku-1 iqedwe ngeThemu yesi-2 bese kurekhodwa amamaki)
Imibhalo enxenxayo isb. isikhangiso Ukufunda imibhalo enxenxayo: Ukubhala imibhalo enxenxayo isb. Umsebenzi osezingeni lamagama:
sasemsakazweni: Ukufundela ukuthola ulwazi: Inkulumo/isikhangisi Izihlanganiso
Imisebenzana yokwethula: ukuqagela • Ngaphambi kukufunda • Ukuthinta imizwa Umsebenzi osezingeni lemisho: Imisho
• Ukubuza imibuzo eyenza umuntu • Isibonelo: Qagela ngesihloko noma • Ukwenza izethembiso eqondile kanye nemisho emagatshagatsha
acabange usebenzisa ulimi olufanele imibhalo • Ukuchukuluza izethameli Amagama achazayo:
5-6 • Ukubona imibono ehlukayo kweyakhe Amasu okufunda: • Ukuhlela, wenze uhlaka, ucolisise Izisho nezaga
• Ukuqhathanisa imibono ephikisanayo • Thola amaphuzu asemqoka umbhalo
bese enikeza izizathu • Thola amaphuzu asekelayo • Ukunika imibono ehlukahlukene
• Ukuzimbandakanya ngokwakhayo Amasu okufunda ngokuqondisisa: ngesihloko ukuthuthukisa imibono
nabanye ngesikhathi kuxoxwa • Hlola umbhalo • Ukucabanga uhlole okubhaliwe nalokho
emaqenjini Fingqa umbhalo: oziqambele khona

3
2023/24 UHLELO LOKUFUNDISA OLUPHAKANYISIWE LUKAZWELONKE: ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA: IBANGA LESI-6
YOKU-1
ISONTO UKULALELA NOKUKHULUMA UKUFUNDA NOKUBUKELA UKUBHALA NOKWETHULA IZAKHIWO NOKUSETSHENZISWA KOLIMI
• Ukwabelana nokunika imibono • Funda uqondisise imidwebo • Ukuveza imibono ngokucacile
ngezihloko ezinenselelo ngendlela yombhalo/isikhangiso/iphosta ngokulandelana kahle
ethelelanayo nehlelekile • Ngaphambi kokufunda xoxani • Ukubonisa ukuqonda isitayela
• Ukuthuthukisa izimpikiswano ngezithombe neregista
ezingamaqiniso ukuze kuzwakale • Chaza ulwazi • Ukwethula umsebenzi
nemibono yakho • Chaza inhloso yombhalo ngokunakekelwa nangobunono kanye
• Ukuqhathanisa imibono ehlukayo • Chaza ulimi olusetshenzisiwe nendlela ehehayo
kweyakho bese unikeza izizathu • Thola uchaze ngezimpawu • Ukudlulisa okuchazwayo/umqondo
• Ukugxila kwincazelo ezinjengombala kanye nefonti ngendlela ecacile futhi eyiyona
• Chaza ngesakhiwo
• Ukubhala umusho oyisihloko, ufake
• Qhathanisa imibhalo eyahlukahlukene.
imininingwane efanele ukuthuthukisa
Isibonelo, iphosta nesikhangiso
ukuthelelana kwesigaba
Izindlela zokufunda:
• Ufinyelela esiphethweni wenze
• Ukufunda kuzwakale neziphakamiso
• Yekela konke kufundwe • Ukuqamba uphinde uchaze
• Ukufunda niholwa nguthisha imiphumela neziphetho
• Ukufunda ngokwamaqembu ezilindelekile
• Ukufunda nagababili Ukusebenzisa inqubo elandelwayo uma
• Ukufunda wedwa umbhalo oyinovelala kubhalwa:
Ukufunda okungenamigomo • Ukulungiselela/ukulungela ukubhala,
• Uhlaka lokuqala,
Ukufundela ukuzijabulisa:
• Ukubukeza,
• Inoveli/umbhalo okumele ufundwe • Ukulungisa amaphutha,
nsukuzonke okungenani imizuzu
• Ukufunda ngenhloso yokubheka
engama-30
amaphutha
• Ukuthula umbhalo
Bhala amagama nencazelo yawo
kusichazamazwi sakho:
• Sebenzisa isichazamazwi sakho
ukuthola isipelingi nokuthuthukisa
ulwazimagama lwakho
UKUHLOLA OKUNEZIMISO ITHASKI YESI-2
UKUBHALA NOKWETHULA (amamaki angama-20)
▪ Indaba elandisayo/echazayo
▪ Bhala izigaba ezi-5
▪ Kumele yenziwe ngesikhathi kuqhubeka iThemu
4
2023/24 UHLELO LOKUFUNDISA OLUPHAKANYISIWE LUKAZWELONKE: ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA: IBANGA LESI-6
YOKU-1
ISONTO UKULALELA NOKUKHULUMA UKUFUNDA NOKUBUKELA UKUBHALA NOKWETHULA IZAKHIWO NOKUSETSHENZISWA KOLIMI
Ukulalela nokuxoxa indaba emfishane: Ukufunda indaba emfishane Ukubhala incwadi yobungani/idayari Ezingeni lamagama:
Imisebenzi yokwethula: Ukuqagela Ukufundela ukuthola ulwazi: ehambisana nendaba emfishane Ondaweni
• Ukuzikhumbuza ngezehlakalo Imisebenzi ngaphambi kokufunda: • Sebenzisa isakhiwo esifanele Umsebenzi ezingeni lemisho: Izitatimende,
ngokulandelana kwazo usebenzisa Ukuqagela ngesihloko nangemibhalo: • Khombisa ukuqaphela izethameli imibuzo kanye nokuphoqa
inkathi yesenzo efanele Amasu okufunda: nesitayela Amagama achazayo:
• Bamba iqhaza ezingxoxweni zeqembu • Thola amaphuzu asemqoka • Ukwakha iphimbo Omqondofana, omqondophika
• Ukhomba indlela inkolelo eyakhiwe • Thola amaphuzu asekelayo • Naka ukuthuthukisa ulimi, isipelingi,
ngayo kanye nomthelela wayo kumlaleli izinkathi zesenzo kanye nokuxhumanisa
Amasu okufunda ngokuqondisisa
• Xoxa ngabalingiswa imisho ukuze ubhale izigaba
• Xoxa ngesakhiwo, udweshu nesizinda • Cabanga ngombhalo
• Buza imibuzo ngombhalo • Sebenzisa izihlanganiso
• Xoxa ngomyalezo
Isifundo ngombhalo: • Ukukhombisa ukuqonda isitayela
• Hlola umyalezo ocashile bese ufingqa nerejista
umqondo osemqoka nesekelayo • Hlanganisa imisho ukuze kuphume
• Chaza ukuthi umbhali ubahehe kanjani izigaba
7-8 abafundi, amaqhinga asetshenzisiwe • Sebenzisa isipelingi kanye nezimpawu
nabalingiswa zokuloba ezifanele.
• Xoxa ngokujulile ngamasiko Ukusebenzisa inqubo elandelwayo uma
nangamagugu embhalweni. kubhalwa:
• Chaza ngesakhiwo, indikimba, isizinda • Ukulungiselela / ukulungela ukubhala,
kanye nabalingiswa • Uhlaka lokuqala,
• Sebenzisa isichazamazwi ukuthuthukisa • Ukubukeza,
ulwazimagama lwakho. • Ukulungisa amaphutha,
• Ukufunda ngenhloso yokubheka
amaphutha
• Ukuthula umbhalo
Bhala amagama nencazelo yawo
kusichazamazwi sakho:
• Sebenzisa isichazamazwi sakho
ukuthola isipelingi nokuthuthukisa
ulwazimagama lwakho
UKUHLOLA OKUHLELEKILE ITHASKHI YESI-3: UKUFUNDA NGOKUQONDISISA (amamaki angama-50)
• Umbhalo ofundwayo/umbhalo ofundwayo onezithombe (amamaki angama-20)
• Umbhalo obukwayo (amamaki ayi-10)
• Izakhiwo zolimi engqikithini (amamaki angama-20)
• Le misebenzi ingahlukaniswa ingabhalwa ngesikhathi esisodwa
5
2023/24 UHLELO LOKUFUNDISA OLUPHAKANYISIWE LUKAZWELONKE: ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA: IBANGA LESI-6

YOKU-1
ISONTO UKULALELA NOKUKHULUMA UKUFUNDA NOKUBUKELA UKUBHALA NOKWETHULA IZAKHIWO NOKUSETSHENZISWA KOLIMI
Ukulalela nokuxoxa ngenkulumo- Ukufunda indaba engumdlalo/idrama Ukubhalwa kwenkulumompendulwano Ezingeni lamagama:
mpendulwano Imisebenzi gaphambi kokufunda: • Ukuvezwa kwabalingiswa Ondaweni
Imisebenzana yokwethula: ukuqagela • Ukuqagela ngokusebenzisa isihloko • Ukusebenzisa amagama achazayo Ezingeni lemisho:
• Ukuveza imizwa ngendlela enozwelo kanye nemidwebo ukuqhathanisa abalingiswa Umusho ombaxa, umusho omagatshagatsha
• Ukuzimbandakanya ngokwakhayo Amasu okufunda: • Ukuhlela, ukwenza uhlaka nokucolisisa Isipelingi/ubhalomagama kanye
nabanye ngesikhathi kuxoxwa • Ukunika izincazelo zamagama umbhalo, kugxilwe ekuthuthukiseni nezimpawu zokuloba:
emaqenjini anagajwayelekile upelomagama, inkathi, nokuhlanganisa Abacaphuni
• Ukuphawula ngemisindo nezimpawu imisho ibe izigaba ezinikezelanayo
• Ukubuyekeza ukuthuthukisa Ukuchazwa kwamagama:
ezibonakalayo lezi ezinjenge sigqi, • Udweshu
ukuqondisisa Omqondofana, omqondophika
ukuphindaphinda, ifanamsindo kanye
nokuqhathanisa Amasu okufunda ngokuqondisisa: • Isizinda,
• Ukuhumusha okuqukethwe inkondlo Ukuqondisisa indaba: • Ukulandelana kwezigameko
• Ukufingqa inkondlo • Ukufingqa indaba • Indikimba
9-10 • Ukuxoxa ngesigqi nemvumelwano • Ukusetshenziswa kwesichazamazwi • Ukusetshenziswa okufanele
• Ukuxoxa ngezinhlobo ezahlukene ukuchaza amagama amasha • kwenkathi
zezinkondlo
Ukusebenzisa inqubo elandelwayo uma
• Ukuxoxa ngesakhiwo sezinkondlo
kubhalwa:
Ukulungiselela/ukulungela ukubhala,
• Uhlaka lokuqala,
• Ukubukeza,
• Ukulungisa amaphutha,
• Ukufunda ngenhloso yokubheka
amaphutha
• Ukuthula umbhalo
Ukubhalwa kwenkulumompendulwano
kulandelwa inqubo.

6
2023/24 UHLELO LOKUFUNDISA OLUPHAKANYISIWE LUKAZWELONKE: ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA: IBANGA LESI-6

AMATHASKHI OKUHLOLA OKUQHUBEKAYO NGETHEMU YOKU-1

Imisebenzana yokulalela nokukhuluma: Imisebenzana yokufunda nokubukela: Imisebenzana yokubhala nokwethula: Imisebenzana yezakhiwo nezimiso
• ukulalela nokukhuluma imisebenzana • Ukulandela inqubo yokufunda • Ukulandela inqubo yokubhala zokusetshenziswa kolimi:
enhlobonhlobo • Ukufunda kakhulu • Ukubhala ngezigaba • Izakhiwo nezimiso zokusetshenziswa kolimi
ezinhlobonhlobo zisuselwe engqikithini
• Ukufunda isifundo sokuqondisisa • Imibhalo ehambisana nokuguquka
• Ukufunda ubuciko bomlomo kumibhalo kwesikhathi
emithathu onikezwe yona ngethemi • Ama-Eseyi
• Umbhalo wokuziqambela
AMATHASKI ETHEMU YOKU-1 NGOKUFINGQIWE EBANGA LESI-6 ULIMI LWASEKHAYA
UKUHLOLA OKUHLELEKILE ITHASKI YOKU-1: Ukufunda UKUBHALA NOKWETHULA (amamaki angama-20) UKUHLOLA OKUHLELEKILE ITHASKHI YESI-3: UKUFUNDA
kakhulu kuzwakale (Amamaki angama-20) ITHASKHI YESI-2 NGOKUQONDISISA (amamaki angama-50)
Lo msebenzi uqala kuThemu yoku-1 uphele kuThemu yesi-2 uma ▪ Indaba elandisayo/echazayo • Umbhalo ofundwayo/umbhalo ofundwayo onezithombe
amamaki eseshicelelwe kwirekhodi lamamaki ▪ Izigaba ezi-5 (amamaki angama-20)
▪ Kumele yenziwe ngesikhathi kuqhubeka iThemu • Umbhalo obukwayo (amamaki ayi-10)
• Izakhiwo zolimi engqikithini (amamaki angama-20)

7
2023/24 UHLELO LOKUFUNDISA OLUPHAKANYISIWE LUKAZWELONKE: ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA: IBANGA LESI-6
2023/24 UHLELO LOKUFUNDISA OLUPHAKANYISIWE LUKAZWELONKE: ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA: IBANGA LESI-6 (ITHEMU YESI-2)

YESI-2
ISONTO UKULALELA NOKUKHULUMA UKUFUNDA NOKUBUKELA UKUBHALA NOKWETHULA IZAKHIWO NOKUSETSHENZISWA KOLIMI
Ukulalela nokuxoxa ngemibhalo Ukufunda iresiphi noma eminye imibhalo Bhala imibhalo eyalelayo isb. lenziwa Ezingeni lamagama:
eyalelayo, isib. iresiphi, izinkomba: eyalelayo: kanjani itiye: Isiqu, isiphongozo kanye nesijobelelo
Imisebenzana yokwethula: ukuqagela • Ukuhlaziya izimpawu zombhalo: Ukuhlela ngokulandelanisa Ezingeni lemisho:
. Ukukhumbula indlela yokwenza ukuhleleka • Ukubala izinto ezizosetshenziswa kanye Umenziwa, nomenzi
. Ubona / kuthola iminingwane yombhalo • nezimiso zemibhalo eyalelayo. nezithako Upelomagama nokusebenzisa izimpawu
oyalelayo • Ukuhlela kahle imiyalelo ebhalwe • Ukusebenzisa izichazamazwi zokubhala:
. Ukubona izihloko ezisemqoka yaxovwa. • Ukusebenzisa impoqo Ukuhlukanisa amagama, ukusebenzisa
. Ukunikeza imiyalelo eqondile isb. indlela Usebenzisa amasu okufunda • Ukwenza uhlaka lokubhala isichazamazwi
yokwenza inkomishi yetiye njengokufunda ngokuqondisisa: • Ukusebenzisa izisho
. Ukwenza amanothi asebenzise imiyalelo • Ukufunda ngokushesha ukuthola ezihlanganisayo kanye nezindlela
ayifundile amaphuzu asemqoka zokuhlela
. Ukubuza imibuzo ukuze aphawule • Ukukhombisa ukuqonda umbhalo ukuthi • Ukuchaza inqubo
1-2 ngokucaca kwemiyalelo usebenza kanjani – ukufunda njengoba • Ukuhlela amagama nemisho
kubekiwe ngendlela efanele
• Ukubona uphinde uchaze izakhiwo Ukusebenzisa inqubo elandelwayo uma
zombhalo, ukusetshenziswa kolimi kubhalwa:
kanye nezizathu
• Ukulungiselela/ukulungela
• Ukuqonda uphinde usebenzise ulwazi ukubhala,
olusembhalweni ngokuyikho
• Uhlaka lokuqala,
• Ukuqhathanisa amaresiphi amabili
• Ukubukeza,
noma imiyalelo
• Ukulungisa amaphutha,
• Ukuhumusha imibhalo
ebukwayo/ukuphendula imibuzo • Ukufunda ngenhloso yokubheka
emeyelana nombhalo obukwayo amaphutha
• Ukuthula umbhalo
Ukuhlola okuhlelekile ITHASKI-1: Ukufunda kuzwakale (amamaki angama-20)
Le thaski mayiqale ukwenziwa ngeThemu yoku-1 iqedwe ngeThemu yesi-2 bese kurekhodwa amamaki
Ukulalela ukufundwa kwenoveli: Ukufunda inoveli: Ukubuyekeza incwadi: Ezingeni lamagama:
Imisebenzana yokwethula: Ukuqagela Ngaphambi kokufunda: • Ukusebenzisa uhlaka Izenzo
3-4 •Ukulalela iziqeshana ezithathwe kwinoveli • Ukuqagela ngokusebenzisa • Ngaphambi kokubhala: ukulalela Ezingeni lemisho:
•Ukulalela ukuze uthole imininingwane isihloko uxoxe ngezindikimba • iziqeshana ezithathwe kwinoveli
•Ukubona umyalezo osemqoka ezihlobanayo • efundiwe
• Ukukhetha isihloko esihambisana
8
2023/24 UHLELO LOKUFUNDISA OLUPHAKANYISIWE LUKAZWELONKE: ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA: IBANGA LESI-6
YESI-2
ISONTO UKULALELA NOKUKHULUMA UKUFUNDA NOKUBUKELA UKUBHALA NOKWETHULA IZAKHIWO NOKUSETSHENZISWA KOLIMI
•Ukweyamanisa akuzwile nempilo yakhe • Ukukhomba uchaze izigameko nenhloso Inkathi esaqhubeka eyamanje, inkathi
•Ukuxoxa ngemibono esemqoka ezisemqoka • Sebenzisa ulimi olufanele nezakhiwo esandakudlula esaqhubeka, inkathi ezayo
nemininingwane ethile • Ukukhomba uxoxe ngemibono zombhalo esaqhubeka
•Ukusebenzisa ulwazi olusembhalweni yombhali • Sebenzisa isakhiwo esifanele Ukupelwa kwamagama nokusebenzisa
ukuphendula • Ukuxoxa ngabalingiswa • Hlela okuqukethwe ngokulandelana izimpawu zokuloba:
•Ukuxoxa ngesimo nokuhlalisana kwabantu • Ukukhomba nokuxoxa ngemizwa kwakho Ukusebenzisa isichazamazwi
kanye namasiko nokungamagugu evezwe embhalweni • Sebenzisa uhlelo lolimi,
embhalweni upelomagama izimpawu
• Ukuhlobanisa izigameko
Ukuzimbandakanya engxoxweni zabalingiswa nempilo yakhe zokuloba, kufaka umenzi,
yeqembu: • Ukuxoxa ngezakhiwo zolimi, isenzo nesivumelwano
•Ukunikezana amathuba ukukhuluma ukusetshenziswa kolimi izizathu kanye • Ukusebenzisa isichazamazwi ukupela
•Ukuhlala esihlokweni nezethameli amagama nokuthuthukisa
•Ukubuza imibuzo eqondene nombhalo • Ukukhomba umehluko phakathi ulwazimagama
Ukugcina ingxoxo uphendule imibono komlando ngempilo Ukusebenzisa inqubo elandelwayo uma
yabanye ngozwelo nenhlonipho yomuntu/amadayari nezindaba kubhalwa:
• Ukusebenzisa isichazamazwi • Ukulungiselela/ ukulungela ukubhala,
ukuthuthukisa ulwazimagama • Uhlaka lokuqala,
Ukuphawula ngemibhalo efundwe • Ukubukeza,
ngokuzimela: • Ukulungisa amaphutha,
• Ukufunda ngenhloso yokubheka
• Ukuphinda uxoxe indaba noma
amaphutha
imiqondo esemqoka ngemisho emi-3
• Ukuthula umbhalo
kuya kwemi-5
• Ukuveza imizwa yakhe ngombhalo
ofundiwe
• Ukweyamanisa nempilo yakhe
• Ukuqhathanisa izincwadi/imibhalo
efundiwe
Ukulalela nokuxoxa ngenkondlo: Ukufunda inkondlo: Ukubhala inkondlo: Ezingeni lamagama:
Imisebenzana yokwethula: ukuqagela Imisebenzana eyandulela ukufunda: • Isakhiwo (amabinza/izitanza nemigqa) Izinsizasenzo
Ukwazi ukuthola indikimba, abuze imibuzo • Ukuqagela kusetshenziswa isihloko kanye • Ulimi olunenmbayo (izaga, izisho, Ezingeni lemisho:
ekuhlanganisa nendlela yakhe yokuphila nemidwebo izifengqo, njll.) Umusho oqondile
5-6 Ubona axoxe ngokuthi inkolelo engaquki • Ukufunda aphimise, buthule, elandela • Imvumelwano Umusho oyisitatimende, umusho
yakheka kanjani amasu okufunda ahambisana nenhloso • Ukuxhumana ongumbuzo/obuzayo
Ukuxoxa ngendlela abuka ngayo umbhalo kanye nezethameli • Ukusebenzisa ingqikithi noma umyalezo Ukuchazwa kwamagama:
ofundiwe • Ukuxoxa ngesimo senhlalo kanye
nokungamagugu emasikweni embhalweni
9
2023/24 UHLELO LOKUFUNDISA OLUPHAKANYISIWE LUKAZWELONKE: ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA: IBANGA LESI-6
YESI-2
ISONTO UKULALELA NOKUKHULUMA UKUFUNDA NOKUBUKELA UKUBHALA NOKWETHULA IZAKHIWO NOKUSETSHENZISWA KOLIMI
Ukweyamanisa nempilo yakhe • Ukuhumusha axoxe ngemyalezo Ukusebenzisa inqubo elandelwayo uma Izifengqo: isifaniso, isingathekiso,
Ukuxoxa ngesimo sempilo, indlela • Ukukhombisa ukuqonda umbhalo kubhalwa: ukwenzasamuntu
yokuziphatha kanye namasiko embhalweni Ubunkondlo: • Ukulungiselela/ukulungela
ehlukene uphinde usho ukuthi konke lokhu Izimpawu zenkondlo: • ukubhala,
kuvezwe kanjani embhalweni, isibonelo, • Uhlaka lokuqala,
inkolelelo engaguquki • Ingaphandle lenkondlo
• Ukubukeza,
Ukusebenzisa amakhono okwethula isb. • Isihloko, amabinza, imvumelwano,
• Ukulungisa amaphutha,
ivolumu, ukugijima, ukuma kancane, ukuxhumana
• Ukufunda ngenhloso yokubheka
ukusebenzisa izitho zomzimba njll. • Ingaphakathi lenkondlo: izifengqo amaphutha
(isingathekiso, ukwenzasamuntu), • Ukuthula umbhalo
• Ukuyamanisa okushiwo yinkondlo Ukubhalwa kwenkondlo kulandelwa
nokwenzeka empilweni ejwayelekile inqubo

Ukuhlola okuhlelekile ITHASKI YESI- 4: Umbhalo odlulisa umyalezo (amamaki ayi-10)


Lo msebenzi ubhalwa ngaphambi kwesivivinyo

Ukulalela nokuxoxa ngombhalo onikeza Ukufunda ngombhalo onikeza ulwazi isb. Ukubhala umbhalo onika ulwazi isib. Ezingeni lamagama:
ulwazi isb. umbiko ngesimo sezulu: umbiko ngesimo sezulu osuselwa ishadi lesimo sezulu: Iziphawulo (eziyizimpawu)
Imisebenzana yokwethula: ukuqagela ephephandabeni: • Ukukhetha isithombe esifanele Ezingeni lemisho:
• Ukulalela imininingwane ekhethekile Imisebenzana eyandulela ukufunda: emibhalo efeza inhloso Inkathi eqondile eyedlule
• Ukuxoxa ngokubaluleka kolwazi Ukuqagela kusetshenziswa isihloko kanye • Ukwethula ulwazi kusetshenziswa Ukupelwa kwamagama:
• Ukuxhumanisa ulwazi nempilo yakho nezithombe ibalazwe, ishadi, igrafu noma umdwebo Ukusetshenziswa kwesichazamazwi
• Ukuxoxa ngezinto ezingaba nomthelela Amasu okufunda: Ukusebenzisa inqubo elandelwayo uma
kubantu • Ukusebenzisa amasu okufunda isb. kubhalwa:
• Ukuqhathanisa izimo ezindaweni ukufunda ngokushesha athole amaphuzu • Ukulungiselela/ukulungela
ezehlukene, ukuveza nendawo ongathanda asemqoka efunda ekha phezulu, efundela ukubhala,
7-8 ukuthola amaphuzu athile
ukuba kuyo kuvezwe nezizathu • Uhlaka lokuqala,
• Ukuzimbandakanya ezingxoxweni, • Ukubona indlela umbhalo ohleleke ngayo • Ukubukeza,
nokusekela umbono okungowakho • Ukuqhathanisa izinto ezifanayo nezehlukile
• Ukulungisa amaphutha,
• Ukukhomba izimpawu zombiko wesimo ezindaweni ezehlukene
• Ukufunda ngenhloso yokubheka
sezulu: indlela ohleleke ngayo kanye nolimi • Ukufunda umbhalo onikeza ulwazi
amaphutha
olusetshenziswa khona ngokubukwayo isib. ibalazwe
• Ukusebenzisa amasu okufunda, isib. • Ukuthula umbhalo
• Ukusebenzisa amaqhinga okuxhumana
ngokuhlanganyela esimweni seqembu ukucabangela esebenzisa izinkomba Ukubhalo umbhalo onika ulwazi: ishadi
zendikimba namazwi asembhalweni lesimo sezulu kulandelwa inqubo
• Ukuhumusha nokuxoxa kabanzi
ngemibhalo edidayo ebonakalayo/ebukwayo • Ukuhumusha ukubukwayo/imidwebo

10
2023/24 UHLELO LOKUFUNDISA OLUPHAKANYISIWE LUKAZWELONKE: ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA: IBANGA LESI-6
YESI-2
ISONTO UKULALELA NOKUKHULUMA UKUFUNDA NOKUBUKELA UKUBHALA NOKWETHULA IZAKHIWO NOKUSETSHENZISWA KOLIMI
• Ukusebenzisa isichazimagama
ukuthuthukisa ulwazimagama
UKUHLOLA OKUNEZIMISO ITHASKI YESI-5: ISIVIVINYO (AMAHORA AMA-2)
UKUFUNDELA UKUQONDISISA (amamaki angama-50)
9-10 ▪ Umbuzo 1: Umbhalo ofundwayo (amamaki angama-20)
▪ Umbuzo 2: Umbhalo obukwayo (amamaki ayi-10)
▪ Umbuzo 3: Ukufingqa (amamaki ayisi-5)
▪ Umbuzo 4: Izakhiwo nezimiso zolimi engqikithini (amamaki ayi-15)

AMATHASKHI OKUHLOLA ETHEMU YESI-2


Imisebenzana yokulalela nokukhuluma: Imisebenzana yokufunda nokubukela: Imisebenzana yokubhala nokwethula: Imisebenzana yezakhiwo nezimiso
• ukulalela nokukhuluma imisebenzana • Ukulandela inqubo yokufunda • Ukulandela inqubo yokubhala zokusetshenziswa kolimi:
enhlobonhlobo • Ukufunda kakhulu • Ukubhala ngezigaba • Izakhiwo nezimiso zokusetshenziswa kolimi
ezinhlobonhlobo ezisuselwa kwingqikithi
• Ukufunda isifundo sokuqondisisa • Imibhalo ehambisana nokuguquka
• Ukufunda ubuciko bomlomo kumibhalo kwesikhathi
emithathu onikezwe yona ngethemu • Ama-Eseyi
• Umbhalo wokuziqambela
AMATHASKI ETHEMU YESI-2 NGOKUFINGQIWE EBANGA LESI-6 ULIMI LWASEKHAYA
UKUHLOLA OKUHLELEKILE ITHASKI YOKU-1: Ukufunda UKUHLOLA OKUHLELEKILE ITHASKI YESI-4: UKUBHALA UKUHLOLA OKUHLELEKILE ITHASKI YESI-5: ISIVIVINYO
kakhulu kuzwakale (Amamaki angama-20) NOKWETHULA (AMAHORA AMA-2)
Lo msebenzi uqala kwiThemu yoku-1 uphele kwiThemu yesi-2 uma • Umbhalo ohambisana nokuguquka kwesikhathi: emi-2 UKUFUNDELA UKUQONDISISA (amamaki angama-50)
amamaki eseshicelelwe kwirekhodi lamamaki emfishane/owo-1 omude (amamaki-10) ▪ Umbuzo 1: Umbhalo ofundwayo/umbhalo ofundwayo
Lo msebenzi ubhalwa ngaphambi kwesivivinyo onezithombe (amamaki angama-20)
▪ Umbuzo 2: Umbhalo obukwayo (amamaki ayi-10)
▪ Umbuzo 3: Ukufingqa (amamaki ayisi-5)
Umbuzo 4: Izakhiwo nezimiso zolimi engqikithini (amamaki ayi-15)

11
2023/24 UHLELO LOKUFUNDISA OLUPHAKANYISIWE LUKAZWELONKE: ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA: IBANGA LESI-6

2023/24 UHLELO LOKUFUNDISA OLUPHAKANYISIWE LUKAZWELONKE: ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA: IBANGA LESI-6 (ITHEMU YESI-3)

YESI-3
IZAKHIWO NOKUSETSHENZISWA
ISONTO UKULALELA NOKUKHULUMA UKUFUNDA NOKUBUKELA UKUBHALA NOKWETHULA
KOLIMI
Ukuxoxa ngombhalo oyinganekwane: Ukufunda umbhalo oyinganekwane: Ukubhala nabalingiswa benganekwane: Ezingeni legama:
Imisebenzana yokwethula: ukuqagela: Imisebenzana eyandulela ukufunda: • Ukuvezwa kwalingiswa Isabizwana - esokukhomba, esoqobo,
• Ukulalela nokufunda isiqephu esicashunwe Ukuqagela kusetshenziswa isihloko kanye • Izinhlobo zabalingiswa esokubala
kwinoveli nezithombe • Ukuqanjwa kwabalingiswa Ezingeni lomusho:
• Ukuqagela ukuthi kuzokwenzekani • Ukubona nokuchaza umqondo Ukulungiselela ukubhala: ukulalela Inkathi yamanje, inkathi edlule, inkathi
Ukuchaza umbono wombhali kanye ongummongo wendaba isiqeshana esifundwe kwinoveli ezayo
nowomfundi • Ukuxoxa ngabalingiswa • Ukukhetha okuqukethwe okuhambisana Upelomagama nezimpawu zokuloba:
• Ukunamathela esihlokweni Ukubona nokuxoxa ngemizwa evele nenhloso ukusetshenziswa kwesichazamazwi
• Ukuchaza ngokulandelana endabeni • Ukusebenzisa ulimi olufanele nesakhiwo
• Ukuxoxa ngommongo wendaba kanye • Ukuxoxa ngaloko okulindelwe kanye salo
nemininingwane ekhethekile nengwijikhwebu • Ukusebenzisa uhlaka olufanele
•Ukubuza imibuzo ehambisana nendaba Ukuhlobanisa izigameko nabalingiswa kanye • Ukuhlela okuqukethwe ngokulandelana
nokuphendula ngendlela efanele nempilo yakho Ukusebenzisa ukusetshenziswa kolimi
Abafundi bazo: • Ukusebenzisa izinhlobonhlobo zamaqhinga okufanele, upelomagama, izimpawu
• Bahlukana ngokwemibhalo yobuciko okufunda zokuloba, okufaka nesivumelwano senhloko
1-2 bese besebenza ngabodwana • Ukuxoxa ngesakhiwo, ukusetshenziswa eyisenzo
• Qoqa ulwazi abazolusebenzisa kolimi, inhloso kanye nezethameli •Ukusebenzisa isichazamazwi ukuthuthukisa
kucwaningo • Ukusebenzisa isichazamazwi ulimi
• Bamba iqhaza engxoxweni babelane ukuthuthukisa ulimi Ukusebenzisa inqubo elandelwayo uma
ngemibono Inganekwane kubhalwa:
• Bhala ibhibhliyografi. Izimpawu zenganekwane: •Ukulungiselela/ukulungela ukubhala,
• Gcina ubufakazi benqubo yocwaningo • Isihloko •Uhlaka lokuqala,
• Uhlobo lwenganekwane •ukubukeza,
• Isingeniso •ukulungisa amaphutha,
• Udweshu •ukufunda ngenhloso yokubheka amaphutha
• Abalingiswa •ukuthula umbhalo
• Izehlalakalo
• Uvuthondaba
• Isiphetho
• Isifundo

12
2023/24 UHLELO LOKUFUNDISA OLUPHAKANYISIWE LUKAZWELONKE: ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA: IBANGA LESI-6
YESI-3
IZAKHIWO NOKUSETSHENZISWA
ISONTO UKULALELA NOKUKHULUMA UKUFUNDA NOKUBUKELA UKUBHALA NOKWETHULA
KOLIMI
Ukufingqa indaba eyinganekwane
•Ukuphinda uxoxe indaba nomongo wayo
ngemisho emi-3 kuya kwemi-5
Ukulalela nokuzimbandakanya Ukufunda umbhalo wobuciko okhethiwe Sebenzisa izinhlobo ezahlukene Ezingeni lamagama: Isenzo esiqhubekayo,
engxoxweni emayelana nokubhala (isib. inkondlo/inganekwane/umdlalo/ zemidwebo ukuhlela ingxenye nesingaqhubeki
ngokuziqambela kwephrojekthi esuselwe indaba emfishane/inoveli) yeprojekthi: Ezingeni lemisho: Inkathi yamanje, inkathi
embhalweni wobuciko okhethiwe Uthisha uzo: Izinhlobo ezahlukene zezihloko zidinga ezayo
(Inkondlo/inganekwane/indaba • Nikeza ngezinsiza zocwaningo amathuluzi anhlobonhlobo Incazelo yamagama:
emfishane/umdlalo/inoveli) Khetha bese wakha uhlaka
• Khuthaza abafundi ukuthi bengeze ukUkwenza samuntu, izifaniso, izisho, izaga
Uthisha uzo: Landela inqubo
ngezinsiza abazitholele zona
Khetha ulwazi olusemqoka
• Xoxa ngenqubo yocwaningo nesikhathi kucwaningo olunikeziwe
esibekiwe Bhala awakho amagama
• Phinda anike abafundi ulwazi
• Xoxa ngokuthuthukiswa olumayelana nocwaningo Khetha uhlaka oluyilo lombhalo owukhethile
kwemibuzo/izihlokwana zokuhluza • Xoxa ngezimpawu Sebenzisa uhlelo lolimi olufanele
eziholela ocwaningweni/ophenyweni. zenkondlo/inganekwane/umdlalo/indab Uhlobo ngalunye lombhalo ludinga ulimi
3-4 • Xoxa mayelana nokusetshenziswa a emfishane/inoveli. oluzosetshenziswa uma kubhalwa
kwemithombo yocwaningo nezinsiza • Xoxa ngokubaluleka kwezithombe iphrojekthi
• Gxila ekubhaleni amaphuzu embhalweni yobuciko Ukubhala uhlaka lokubhala iphrojekthi:
ISIGABA (inkondlo/inganekwane/umdlalo/ indaba
SOKU-1 abalulekile/amanothi
emfishane)
SEPHROJEKTHI • Chaza ngokubaluleka kokubhalwa
komthombo wolwazi/ibhibhliyografi Abafundi bazo:
(UPHENYO/ • Sebenzisa amasu okufunda
UCWANINGO) • Chaza indlela yokuhlola nezincazelo
kurubhrikhi/kuhlu lokuhlola ngokuqondisisa
Abafundi bazo: • Ukufunda ngokushesha
• Ukufunda ekha phezulu ukuze athole
• Bahlukana ngokwemibhalo yobuciko
imininingwane
bese basebenza ngabodwana.
• Ukuqagela umqondo nomyalezo.
• Qoqa ulwazi abazolusebenzisa • Ukuxoxa ngolwazimagama olusha
kucwaningo nezithombe ezitholakala embhalweni
• Bamba iqhaza engxoxweni babelane • Ukusebenzisa imidwebo ukuhlanganisa
ngemibono ulwazi olukhethekile (isib. uhlaka,
• Bhala ibhibhliyografi. ishadi lokulandelana njll.)
• Gcina ubufakazi benqubo yocwaningo Ukuthatha amanothi ukulungiselela
ukubhala isigaba sesi-2

13
2023/24 UHLELO LOKUFUNDISA OLUPHAKANYISIWE LUKAZWELONKE: ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA: IBANGA LESI-6
YESI-3
IZAKHIWO NOKUSETSHENZISWA
ISONTO UKULALELA NOKUKHULUMA UKUFUNDA NOKUBUKELA UKUBHALA NOKWETHULA
KOLIMI
Thisha qaphela lokhu:
• Ucwaningo/uphenyo luthatha umjikelezo wamasonto amabili
• Ubufakazi bomsenzi wabafundi mabugcinwe ezincwadini/efayilini
• Imiphumela yocwaningo ayphendule isihloko Gcizelela ukubhalwa kwebhibhliyografi
• Sebenzisa irubhrikhi ukuhlola isigaba sokuqala wazise abafundi ngemiphumela
• Hlola inqubekelaphambili yabafundi emsebenzini wabo wokucwaninga
Ukulalela nokuzimbandakanya Ukufunda umbhalo wobuciko okhethiwe Umbhalo wokuziqambela Incazelo yamagama: Ondaweni
engxoxweni emayelana nokubhala (isib. (isib. inkondlo/ inganekwane EzEzingeni lemisho: Inkathi edlule, inkathi
ngokuziqambela kwephrojekhthi esuselwe inkondlo/inganekwane/umdlalo/indaba /umdlalo/indaba emfishane/inoveli) ezayo
embhalweni wobuciko okhethiwe emfishane/inoveli) Uthisha uzo: Incazelo yamagama: Amagama
(Inkondlo/inganekwane/indaba Uthisha uzo: • Nikeza abafundi uhlaka mqondophika
emfishane/umdlalo/inoveli • Uzokhumbuza abafundi ngesikhathi abazolusebenzisa uma bebhala Ukupelwa kwamagama nokusebenzisa
Uthisha uzo: ababekelwe sona kulomsebenzi • Bonisa abafundi ukuthi lugcwaliswa izimpawu zokuloba:
• Khumbuza abafundi ngokuthuthukiswa • Hola abafundi ekufundeni kanjani uhlaka lokubhala
nasekusebenziseni ulwazi abalutholile Umbuzi, ukusebenza kwesichazamazwi,
kwemibuzo /izihlokwana zokuhluza • Khumbuza abafundi ngezimpawu
kucwaningo ukuhleleka kwamagama
5-6 eziholela ocwaningweni/ophenyweni zohlobo lombhalo wobuciko ababhala
• Chaza indlela yokuhlola nezincazelo ngawo Sebenzisa izakhiwo nezimiso zolimi
• Xoxa ngezimpawu
kurubhrikhi/ kuhlu lokuhlola ezihambisana nombhalo okubhalwa
ISIGABA SESI-2 zenkondlo/inganekwane/umdlalo/indaba Abafundi bazo:
ngawo:
SEPHROJEKTHI emfishane/inoveli Abafundi bazo: Landela inqubo yokubhala
• Qinisekisa ukuthi abafundi bakulungele (isib. Inkondlo/ inganekwane/ umdlalo/
(UKUBHALA) • Funda umbhalo wobuciko okhethiwe. • Ukulungiselela/ukulungela ukubhala,
ukuqala isigaba sesi-2: Ukubhala. indaba emfishane/inoveli)
• Funda ukuze bayiqonde irubhrikhi
• Uhlaka lokuqala,
ISIGABA SESI-3 • Xoxa nabafundi ukuthi bangawuhlela abazohlolwa ngayo.
kanjani umbhalo besebenzisa ulwazi • Bazofunda ukuze baluqonde uhlaka • Ukubukeza,
SEPHROJEKTHI • Ukulungisa amaphutha,
abalutholile ngesikhathi socwaningo abazolusebenzisa uma bebhala
(UKWETHULA • Xoxa ngenqubo youkubhala. • Bazobona basebenzise izimiso zolimi • Ukufunda ngenhloso yokubheka
NGOMLONO) • Nika abafundi imiyalelo yomsebenzi ezihambisana nohlobo lombhalo amaphutha
okumele bawubhale/bawukhiqize abazobhala ngawo • Ukwethula umbhalo
• Xoxa ngesakhiwo sombhalo okumele
Abafundi bazobhala umbhalo wobuciko
bawubhale noma bawukhiqize
okhethiwe
• Xoxa ngamasu okwethula ngomlomo
(ukusetshenziswa kolimi, iphimbo,
isivinini, ukusebenzisa izitho zomzimba)
• Veza ukubaluleka kokuhlela inkulumo
azoyethula
Abafundi bazo:

14
2023/24 UHLELO LOKUFUNDISA OLUPHAKANYISIWE LUKAZWELONKE: ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA: IBANGA LESI-6
YESI-3
IZAKHIWO NOKUSETSHENZISWA
ISONTO UKULALELA NOKUKHULUMA UKUFUNDA NOKUBUKELA UKUBHALA NOKWETHULA
KOLIMI
• Nikeza imibono yabo engxoxweni
eholwa uthisha
• Qonda okulindelekile kubo
ngezihlokwana abazobhala ngazo
• Kwethula inkulumo beqaphela
(ukusetshenziswa kolimi, iphimbo,
isivinini, ukusebenzisa izitho zomzimba)
• Kwethula inkulumo ngohlobo lombhalo
wobuciko okhethiwe
THISHA QAPHELA LOKHU:
• Ucwaningo/uphenyo luthatha umjikelezo wamasonto amabili
• Ubufakazi bomsebenzi wabafundi mabugcinwe ezincwadini/efayilini
• Imiphumela yocwaningo ayiphendule isihloko
• Gcizelela ukubhalwa kwebhibhliyografi.
• Sebenzisa irubhrikhi ukuhlola isigaba sokuqala wazise abafundi ngemiphumela.
Ukulalela nokuxoxa ngomdlalo: Ukufunda umbhalo ongumdlalo: Ukubhalwa Ezingeni lamagama:
Imisebenzana yokwethula: Imisebenzana eyandulela ukufunda: kwenkulumompendulwano/ukubhala Ukwakheka kwegama
Ukuqagela Ukuqagela kusetshenziswa isihloko kanye umdlalo omfishane (isiqalo, isiqu, umsuka, isijobelelo)
Ukulalela: nezithombe • Ukuvezwa kwabalingiswa Ezingeni lemisho:
• Ukuxoxa ngezimpawu ezigqamile Amasu okufunda • Ukusebenzisa amagama achazayo Izimpambosi
zembhalo nokuthi zingashintsha kanjani • Ukusebenzisa amasu okufunda isb. ukuqhathanisa abalingiswa Inkulumo ngqo nenkulumo mbiko
ezethamelini nezidingo ezahlukene ukufunda ngokushesha athole amaphuzu • Ukuhlela, ukwenza uhlaka nokucolisisa Upelomagana kanye nezimpawu
• Ukuthola ukuthi uhlobo oluthile lwabantu asemqoka efunda ekha phezulu, efundela umbhalo, kugxilwe ekuthuthukiseni zokuloba:
lwakheke kanjani nokuthi lokhu kumthinta ukuthola amaphuzu athile upelomagama, inkathi, nokuhlanganisa
Ikholoni
7-8 kanjani umlaleli Umbhalo wobuciko: Umdlalo imisho ibe izigaba ezinikezelanayo
Isemikholoni
•Ukuthola izindikimba, ukubuza imibuzo, Izimpawu zomdlalo: Ukusebenzisa inqubo elandelwayo uma
•Ukuthola nokuxoxa ngobumqoka Isakhiwo, isihloko, izinkundla, izigcawu, kubhalwa:
obusembhalweni isingeniso. isizinda, abalingiswa, udweshu, •Ukulungiselela / ukulungela ukubhala,
•Ukuxhumanisa indikimba nemiyalezo izehlakalo, uvuthondaba , isiphetho, •Uhlaka lokuqala,
esembhalweni nempilo yakhe umlayezo •Ukubukeza,
•Ukunika umbono Ukufunda okungenamigomo •Ukulungisa amaphutha,
(ukufundela ukuzithokozisa) •Ukufunda ngenhloso yokubheka amaphutha
• Ukufunda indaba engumdlalo •Ukuthula umbhalo

15
2023/24 UHLELO LOKUFUNDISA OLUPHAKANYISIWE LUKAZWELONKE: ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA: IBANGA LESI-6
YESI-3
IZAKHIWO NOKUSETSHENZISWA
ISONTO UKULALELA NOKUKHULUMA UKUFUNDA NOKUBUKELA UKUBHALA NOKWETHULA
KOLIMI
Ukubhalwa
kwenkulumompendulwano/umdlalo
omfishane kulandelwa inqubo
• Ukubhala izincazelo zamagama
amasha esebenzisa isichazamazwi
azakhele sona
• Ukusebenzisa amakhadi ngesikhathi
kufundwa

Ukulalela ikhathuni: Ukufunda ikhathuni: Ukubhala ikhathuni: Ezingeni lamagama:


Imisebenzana yokwethula: Ukuqagela Amasu okufunda: • Ukusebenzisa isakhiwo esifanele Iziqu, iziqalo kanye nezijobelelo
• Ukuxoxa ngezimpawu ezigqamile Imisebenzi eyandulela ukufunda • Ukuthola indlela okusetshenziswe ngayo Ezingeni lemisho:
zembhalo nokuthi zingashintsha kanjani Ukuqagela okususelwe esihlokweni ulimi nomoya wendaba Indlela eqondile, indlela encikile
ezethamelini nezidingo ezahlukene kanye/noma kumifanekiso sithombe • Ukukhombisa ukuqonda indlela nohlelo Upelomagama kanye nezimpawu
• Ukuthola ukuthi uhlobo oluthile lwabantu • Ukusebenzisa amasu okufunda ahlukene lokubhala zokuloba:
lwakheke kanjani nokuthi lokhu kumthinta ukuqonda lokho okufundwayo: ukufunda • Abalingiswa Abacaphuni
kanjani umlaleli ngokushesha ukuthola imininingwane, • Isizinda
• Ukuthola izindikimba, ukubuza imibuzo, amaphuzu asemqoka • Udweshu
• Ukuthola nokuxoxa ngobumqoka • Ukuxoxa ngokucubungula nokubonisa Ukusebenzisa inqubo elandelwayo uma
obusembhalweni uzwelo ngokwehluka kwenhlalakahle kubhalwa:
• Ukuxhumanisa indikimba nemiyalezo namasiko abantu embhalweni
• Ukulungiselela/ukulungela ukubhala,
9-10 esembhalweni nempilo yakhe • Ukubona uhlangothi oluhlukile abonise
• Uhlaka lokuqala,
• Ukunika umbono oneso elisolayo mayelana uhlangothi lwakhe lobufakazi obususelwe
embhalweni • Ukubukeza,
nomlayezo osembhalweni
Ukufunda okungenamigomo • Ukulungisa amaphutha,
(ukufundela ukuzithokozisa): • Ukufunda ngenhloso yokubheka
amaphutha
• Ukufunda ikhathuni
• Ukuthula umbhalo
Ukubhalwa kwe khathuni kulandelwa
inqubo:
• Ukubhala izincazelo zamagama
amasha esebenzisa isichazamazwi
azakhele sona
• Ukusebenzisa amakhadi ngesikhathi
kufundwa

16
2023/24 UHLELO LOKUFUNDISA OLUPHAKANYISIWE LUKAZWELONKE: ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA: IBANGA LESI-6

AMATHASKI OKUHLOLA ETHEMU YESI-3


Imisebenzana yokulalela nokukhuluma: Imisebenzana yokufunda nokubukela: Imisebenzana yokubhala nokwethula: Imisebenzana yezakhiwo nezimiso
• ukulalela nokukhuluma imisebenzana • Ukulandela inqubo yokufunda • Ukulandela inqubo yokubhala zokusetshenziswa kolimi:
enhlobonhlobo • Ukufunda kakhulu • Ukubhala ngezigaba • Izakhiwo nezimiso zokusetshenziswa kolimi
ezinhlobonhlobo esukela engqikithini
• Ukufunda isifundo sokuqondisisa • Imibhalo ehambisana nokuguquka
• Ukufunda ubuciko bomlomo kwimibhalo kwesikhathi
emithathu onikezwe yona ngethemu • Ama Eseyi
• Umbhalo wokuziqambela
AMATHASKI ETHEMU YESI-3 NGOKUFINGQIWE EBANGA LESI- 6 ULIMI LWASEKHAYA
UKUHLOLA OKUHLELEKILE ITHASKI YESI-6 UKUHLOLA OKUHLELEKILE ITHASKI YESI-7 (Okukhulunywayo)
• Umbhalo wokuziqambela (amamaki: 10+ 30=40) • Ukwethula iphrojethi ngomlomo (amamaki angama-20)
iphrojekthi egxile koku-1 kumbhalo wobuciko owodwa koyifundile okungaba: inkondlo/indaba Qaphela: kufanele kwenziwe imibhalo yobuciko enhlobonhlobo kuwona wonke amabanga
emfishane/idrama/inoveli/inganekwane Le thaski iqalwa ngeThemu yesi-3 iqedwe ngeThemu yesi-4 bese kurekhodwa amamaki

17
2023/24 UHLELO LOKUFUNDISA OLUPHAKANYISIWE LUKAZWELONKE: ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA: IBANGA LESI-6
2023/24 UHLELO LOKUFUNDISA OLUPHAKANYISIWE LUKAZWELONKE: ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA: IBANGA LESI-6 (ITHEMU YESI-4)

YESI-4
IZAKHIWO NOKUSETSHENZISWA
ISONTO UKULALELA NOKUKHULUMA UKUFUNDA NOKUBUKELA UKUBHALA NOKWETHULA
KOLIMI
Ukulalela nokuxoxa ngenganekwane Ukufunda inganekwane: Ukubhala inganekwane: Ezingeni lamagama:
eyalelayo: • Imisebenzi eyandulela • Uhlaka Isandiso sendawo, sesimo kanye
Imisebenzana yokwethula: ukufunda: • Isakhiwo (isingeniso nesiphetho) nesenkathi
• Ukuqagela ngokuzoshiwo • Ukuqagela okususelwe • Ukuhlela ngokulandelanisa izehlakalo Isabizwana sokukhomba
yinganekwane esihlokweni kanye/noma kumifanekiso • Abalingiswa Ezingeni lemisho:
• Ukuxoxa ngabalingiswa sithombe Imisho embaxa, imisho emagatsha
• Udweshu
• Ukuxoxa ngesakhiwo, udweshu, Ukuhlaziya izimpawu zenganekwane:
• Ukusebenzisa izichazamazwi Izincazelo zamagama:
nesizinda • Ukuhleleka nezimiso zemibhalo
• Ukusebenzisa impoqo Omqondofana
• Ukuxoxa ngomlayezo/ngesifundo Eyalelayo
• Ukucabanga ngamasiko, imikhuba • Ukwenza uhlaka lokubhala
• Ukusebenzisa amasu okufunda
nezinkolelo okuvela enganekwaneni ahlukene ukuqonda lokho • Ukusebenzisa izisho ezihlanganisayo
Ukucabanga ngobuhle nobubi obuvezwa okufundwayo: ukufunda ngokushesha kanye
inganekwane ukuthola imininingwane nezindlela zokuhlela
• Ukuxoxa ngezehlakalo • Ukubona umongo wendaba kanye • Ukuchaza inqubo
Ukulingisa: nemibono esekelayo • Ukuhlela amagama nemisho
1-2 • Ukwethula ngomlomo ethulela • Ukuhumusha nokuxoxa ngomyalezo ngendlela efanele
• izethameli • Ukuphawula ngokhondolo lwendaba Ukusebenzisa inqubo elandelwayo uma
• Akakhombise ukuqonda • Ukuphawula ngendlela abafundi kubhalwa:
• izethameli abayithatha ngayo indaba • Ukulungiselela/ukulungela ukubhala,
• Akasebenzise iphimbo nezwi • Ukuphawula ngamagugu • Uhlaka lokuqala,
• ngendlela
• Ukuphawula ngombiko osembhalweni • Ukubukeza,
• Ukuthola nokuchaza umphumela noma • Ukulungisa amaphutha,
isiphetho esilindelekile • Ukufunda ngenhloso yokubheka
Ukufunda okungenamigomo amaphutha
(ukufundela ukuzithokozisa): • Ukuthula umbhalo
• Ukufunda indaba eyinganekwane Ukubhalwa kwenganekwane kulandelawa
inqubo. Ukubhala izincazelo zamagama
amasha esebenzisa isichazamazwi
azakhele sona
• Ukusebenzisa amakhadi ngesikhathi
kufundwa

18
2023/24 UHLELO LOKUFUNDISA OLUPHAKANYISIWE LUKAZWELONKE: ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA: IBANGA LESI-6
YESI-4
IZAKHIWO NOKUSETSHENZISWA
ISONTO UKULALELA NOKUKHULUMA UKUFUNDA NOKUBUKELA UKUBHALA NOKWETHULA
KOLIMI

Ukuhlola okuhlelekile ITHASKI YESI-7: okukhulunywayo (amamaki angama-20)


Lo msebenzi uqale kwi Themu yesi-3 kumele uqedwe kwi Themu yesi-4 bese ushicilelwa kurekhodi lamamaki. Ukuhlola kokuphela konyaka

Ukulalela nokuxoxa ngemiyalelo Ukufunda imiyalelo; inkombandlela: Ukubhala umbhalo onikeza ulwazi Ezingeni lemisho:
Umyalelo wokwenza ithoyizi ngezinto Amasu okufunda: ngokufingqiwe: Imisho eyinhloko
eziphinda zisebenziseke: • Ukuqagela usebenzisa izithombe / • Ukubhala indaba efingqiwe Ezingeni lemisho:
Uthisha ufunda imiyalelo amagama • Ukwethula izigameko ezibalulekile Imishwana yesenzo
•Ukubona amaphuzu awumongo • Nikenza incazelo yamagama esebenzisa ishadi lokulandelana Incazelo yamagama:
nemininingwane eqondene nayo Ukufunda ngokuqondisisa kwezigameko
Uteku
•Ukweyamanisa nezehlakalo zempilo yakhe • Ukuqagela • Ukuhlela ngokulandelana
Upelomagama kanye nezimpawu
•Ukuxoxa anikeze imibono • Ukusebenzisa amasu okufunda • Ukwethula imibono ngendlela ecacile zokuloba:
•Ukuzibandakanya ahlukene ukuqonda lokho nelandelanayo
Ikholoni, isemi kholoni
engxoxweni yamaqembu isb. ebhekise okufundwayo: ukufunda ngokushesha • Ukucabanga ngokuphendula okuthinta
emaphuzwini ahambisana nendaba ukuthola imininingwane imizwa
•Ukubuza imibuzo • Ukuqonda umongo wendaba • Ukufingqa ngaphandle kokuveza
kanye nemibono esekelayo isiphetho
3-4 •Ukubuyisa umbiko ngomsebenzi
• Ukuhumusha nokuxoxa • Ukwenza iziphakamiso
•Ukugcina inkulumo iqhubeka
ngomyalezo Ukusebenzisa inqubo elandelwayo uma
ISIGABASESI-3 •Ukugcina ingxoxo
• Ukuphawula ngokhondolo kubhalwa:
SEPHROJEKTHI •Ukuphendula imibono yabanye ekhombisa
lwendaba • Ukulungiselela/ukulungela ukubhala,
(UKWETHULA uzwelo nenhlonipho
• Ukuphawula ngendlela abafundi Uhlaka lokuqala,
NGOMLONO) •Ukunikezelana ngamathuba
abayithatha ngayo indaba • Ukubukeza,
Ukwethula inkulumo ngomlomo.
• Ukuphawula ngamagugu • Ukulungisa amaphutha,
• Sebenzisa isakhiwo esifanele: • Ukuphawula ngombiko • Ukufunda ngenhloso yokubheka
esinesihloko, isingeniso, umzimba osembhalweni amaphutha
kanye nesiphetho
• Ukuthola nokuchaza umphumela noma • Ukuthula umbhalo
• Yethula umqondo obalulekile
isiphetho esilindelekile Ukubhala umbhalo onikeza ulwazi
kanye nemininingwane esekelayo
• Sebenzisa izitho zomzimba kanye Ukufunda okungenamigomo kulandelwa inqubo:
namakhono okwethula isib: (ukufundela ukuzithokozisa) • Ukubhala izincazelo zamagama
ukubheka izethameli, ukwehla • Ukufunda umbhalo oyalelayo amasha esebenzisa isichazamazwi
nokwenyuka kwephimbo azakhele sona
• Ukuhlala esihlokweni • Ukusebenzisa amakhadi ngesikhathi
• Khombisa uzwelo namalungelo kufundwa
abanye.

19
2023/24 UHLELO LOKUFUNDISA OLUPHAKANYISIWE LUKAZWELONKE: ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA: IBANGA LESI-6
YESI-4
IZAKHIWO NOKUSETSHENZISWA
ISONTO UKULALELA NOKUKHULUMA UKUFUNDA NOKUBUKELA UKUBHALA NOKWETHULA
KOLIMI
Ukulela nokuxoxa ngezinkondlo Ukufunda izinkondlo: Ukubhalwa kwenkondlo: Ezingeni lemisho:
Imisebenzana yokwethula: Imisebenzi eyandulela ukufunda: • Ukusebenzisa ifanamsindo, isingathekiso, Umenzi, umenziwa
Ukuqagela: Ukuqagela okususelwe esihlokweni isifaniso, uphawu, indikimba Incazelo yamagama:
• Ukulalela ukuze uthole ulwazi bese ufingqa kanye/noma kumifanekiso sithombe • Ukucabanga nokuhlolisisa okubhaliwe Izifaniso, izingathekiso, ukwenzasamuntu
amaphuzu abalulekile, nokubhekisisa • amasu okufunda ahlukene ukuqonda nomsebenzi oqanjiwe Upelomagana kanye nezimpawu
imininingwane ekhethekile lokho okufundwayo: ukufunda ngokushesha • Ukuthuthukisa nokuhlela imiqondo zokuloba:
• Ukuxoxa ngenhlalo, ukuziphatha ukuthola imininingwane enqubweni yokubhala Abakaki
nangamagugu ngokwenhlalo embhalweni • Ukuphendula ngokucubungula inkondlo Ukusebenzisa inqubo elandelwayo uma
• Ukuphawula ngokuthi amagugu nomyalezo • Ukuphawula ngokusetshenziswa kubhalwa:
kwethulwe kanjani embhalweni kokuphindwa kwamagama, ifanamsindo, • Ukulungiselela/ukulungela ukubhala,
• Ukunikeza umbiko owakhayo izingathekiso, izifaniso • Uhlaka lokuqala,
5-6 ngokungachemi • Ukufunda nokuphendula ngokucubungula • Ukubukeza,
enkondlweni • Ukulungisa amaphutha,
• Ukuhumusha nokuxoxa ngomyalezo • Ukufunda ngenhloso yokubheka
• Ukukhombisa ukuqonda inkondlo amaphutha
nobudlelwano bayo nempilo yakho • Ukuthula umbhalo
Ukufunda okungenamigomo Ukubhala inkondlo kulandelwa inqubo:
(ukufundela ukuzithokozisa): • Ukubhala izincazelo zamagama
• Ukufunda umbhalo oyinkondlo amasha esebenzisa isichazamazwi
azakhele sona
• Ukusebenzisa amakhadi ngesikhathi
kufundwa
Ukuhlola okuhlelekile ITHASKI YESI-8 > P3: Umbhalo odlulisa umyalezo: (amamaki ayi-10) (ubhalwa ngaphambi kwesivivinyo sokuphela konyaka)
7-8 Ukubuyekeza Ukubuyekeza Ukubuyekeza Ukubuyekeza
UKUHLOLA KOKUPHELA KONYAKA: ITHASKI YESI-9 (AMAHORA AMA-2)
UKUFUNDELA UKUQONDISISA: (amamaki angama-50)
9-10 ▪ Umbuzo 1: Umbhalo ofundwayo (amamaki angama-20)
▪ Umbuzo 2: Umbhalo obukwayo (amamaki ayi-10)
▪ Umbuzo 3: Ukufingqa (amamaki ayisi-5)
▪ Umbuzo 4: Izakhiwo nezimiso zolimi engqikithini (amamaki ayi-15)

20
2023/24 UHLELO LOKUFUNDISA OLUPHAKANYISIWE LUKAZWELONKE: ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA: IBANGA LESI-6

AMATHASKHI OKUHLOLA ETHEMU YESI-4


Imisebenzana yokulalela nokukhuluma: Imisebenzana yokufunda nokubukela: Imisebenzana yokubhala nokwethula: Imisebenzana yezakhiwo nezimiso
• Ukulalela nokukhuluma imisebenzana • Ukulandela inqubo yokufunda • Ukulandela inqubo yokubhala zokusetshenziswa kolimi:
enhlobonhlobo • Ukufunda kakhulu • Ukubhala ngezigaba
• Ukufunda isifundo sokuqondisisa • Imibhalo ehambisana nokuguquka • Izakhiwo nezimiso zokusetshenziswa kolimi
kwesikhathi ezinhlobonhlobo
• Ukufunda ubuciko bomlomo kwimibhalo
emithathu onikezwe yona ngethemu • Ama-Eseyi
• Umbhalo wokuziqambela
AMATHASKI ETHEMU YESI-4 NGOKUFINGQIWE EBANGA LESI-6 ULIMI LWASEKHAYA
UKUHLOLA OKUHLELEKILE ITHASKI YESI-7: UKUHLOLA OKUHLELEKILE UKUHLOLA OKUHLELEKILE ITHASKI YESI-9: ISIVIVINYO (AMAHORA AMA-2)
Ukwethula ngomlolo okususelwe kwiphrojekthi ITHASKI YESI- 8: UKUBHALA UKUFUNDELA UKUQONDISISA (amamaki angama-50)
(Amamaki angama-20) • Umbhalo odlulisa umyalezo: ▪ Umbuzo 1: Umbhalo ofundwayo/umbhalo ofundwayo onezithombe (amamaki angama-20)
Othisha baqala ukwenzisa le thaski ngeThemu yesi- (amamaki ayi-10) ▪ Umbuzo 2: Umbhalo obukwayo (amamaki ayi-10)
3 kuze kube iThemu yesi-4 ▪ Umbuzo 3: Ukufingqa (amamaki ayisi-5)
▪ Umbuzo 4: Izakhiwo nezimiso zolimi engqikithini (amamaki ayi-15)

AMATHASKHI OKUHLOLWA KWETHEMU YESI-4


AMATHASKHI OKUHLOLA OKUQHUBEKAYO OKWENZIWE ONYAKENI KUSUKEALA UKUHLOLA KOKUPHELA KONYAKA
EKUQALENI KONYAKA
AMATHASKHI OKUHLOLA OKUQHUBEKAYO UKUHLOLA KOKUPHELA KONYAKA
Amathaski ayisi-6 Amathaskhi ama-3
1: Ithaskhi yokukhulunywayo (ukufunda kuzwakale, isigamu soku-1 sonyaka: Thaskhi 1) 1: Ithaskhi yokwethulwa ngomlomo kwephrojekthi (isigamu sesi-2 sonyaka ithaskhi yesi-7:
3: Amathaski okubhala (ithaskhi yesi-2 neyesi-4) 1: Ukubhala umbhalo odlulisa umyalezo (ithaskhi yesi-8)
1: Ithaskhi yokuphendula imibuzo/imibhalo (isivivinyo sikaNdasa: ithaskhi yesi-3) 1: Isivivinyo sokuphela konyaka (ithaskhi yesi-9)
1: Isivivinyo sikaNhlangulana (ithaskhi yesi-5)

21

You might also like