Konstrukcje męskości w

bułgarskiej popkulturze

Na przykładzie czałgi
 Czałga, zwana też popfolk, lub etnopop –
bułgarski gatunek muzyki popularnej,
łączący w sobie cechy bałkańskiego folku
Czym jest czałga? oraz greckich i tureckich wpływów.
Cechuje ją powtarzalność rytmu i
motywów muzycznych.
 Kontekst historyczno-kulturowy

Czałga ma swój początek w latach 90, po upadku komunizmu. Jej wykonawcy otwarcie
demonstrowali (i nadal demonstrują) w swoich utworach poglądy - . Czałga stała się
kontrkulturą, a piosenkarki i ich producenci, często mafiozi, zaczęli wywierać wpływ na
młode pokolenie.1
Prowokacyjne publiczne prezentacje nagości czy homoseksualizmu wraz z wulgarnymi
tekstami i ekstrawaganckimi ubraniami nadal spotykają się z dużą krytyką ze strony
elity intelektualnej. Wielu Bułgarów nie uznaje czałgi za wartościowy gatunek, jednak
przyczynił się on do zmian społecznych.
Mutri

Sponsorami i producentami
piosenkarek czałgi często są tzw.
mutri (mutra – błg. morda). Tak
nazywa się w Bułgarii członka
mafii. Problem z mutri miał swoje
apogeum w latach 90.2 Byli to
przedstawiciele sportów siłowych,
ubrani albo elegancko, albo na
sportowo. Obecnie, od wejścia
Bułgarii do UE są mniej widoczni,
jednak nadal aktywni. 3

Zdjęcie: https://www.btv.bg/comedy/series/mutra-po-zamestvane.html
Нелина - Бял
мерцедеср 1997

W kantorze, gdzie wysłała mnie mama,

żebym kupiła zielonego dolara,
ale w kantorze nie ma dolarów.
Nie ma dolarów, ale spotkałem kawalera.
Z mercedesa podał mi rękę –
nie mam dolarów, chodź ze mną.

https://shorturl.at/kuzQU
Мария – Спомен,
2000

Zamykam oczy, znowu Cię widzę,

idź zostaw mnie i nie doprowadzaj mnie
do szaleństwa.
Spłonę w ogniu, nie przeklnę cię,
byłam naiwna i kochałam cię.

https://fakti.bg/life/708479-maria-e-pevicata-s-nai-mnogo-
lubovnici-milioneri
Анелия - Да ти викна
ли такси, 2012

Sprawiasz mi przyjemność
Kochanie, nie masz trochę dumy?
Wiesz o tym, jesteś zbędny
Zostaw to, odejdź
Im bardziej namiętnie go pieścisz
Tym bardziej lodowaty się staje (będzie
mój na zawsze)
Umacniasz w nim inne pragnienia
On nie chce być twój (nie chce być twój)
I jestem winna za uczynienie go moim
АЗИС - Сен Тропе, 2012
 Wnioski

Typowe dla mutri są wzorce męskości hegemonicznej4, opartej na ciągłej

rywalizacji, władzy, sile, dominacji, przemocy, niestrudzonym dążeniu po
trupach do celu, a także do posiadania i zdobywania coraz więcej (wzorzec
posiadacza-zdobywcy, alfa). Bardzo ważnym aspektem są pieniądze,
pozycja społeczna i budzenie strachu u innych, by nikt nie zagroził ich
elitarnemu statusowi.
Bibliografia

1. A. Dimitrova, Svatbarska muzika and chalga: the fusion of music genres that contributes to a social
change,
https://mospace.umsystem.edu/xmlui/bitstream/handle/10355/12771/SvatbarskaMuzikaChalga.pdf?s
equence=1&isAllowed=y [dostęp: 11.04.2024].
2. Tamże.
3. M. Genow, Bułgaria. Złoto i rakija, Poznań, 2019, s. 219-221.
4. R. W. Connel, Masculinities, Los Angeles, 2005, s. 77-78.
Dziękuję za uwagę

Weronika Kita